(2) Văn kiện ĐH XI của Đảng khẳng định đi lên xây dựng Thời kỳ quá độ lên CNXH là thời
quá độ lên CNXH là thời kỳ cải biến CM sâu sắc
CNXH: “là một quá trình cách mạng sâu sắc, triệt để, đấu tranh
phức tạp giữa cái cũ và cái mới nhằm tạo ra sự biến đổi về chất trên
tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhất thiết phải trải qua một
thời kỳ quá độ lâu dài với nhiều bước phát triển, nhiều hình thức tổ
chức kinh tế, xã hội đan xen.” (trích VKĐH XI của Đảng – trang 70)
Xã hội Cộng sản chủ nghĩa là giai đọan phát triển cao nhất
trong lịch sử phát triển của xã hội loài người, trong đó xã hội XHCN là
giai đoạn đầu. Từ thực tiễn sinh động của hơn 25 năm tiến hành đổi
mới đất nước, chúng ta hoàn toàn có thể khẳng định rằng, con đường
phát triển lên CNXH bỏ qua CĐTBCN ở Việt Nam hiện nay là sự vân
dụng đúng đắn, sáng tạo CN Mác- Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.
Với Việt Nam, con đường phát triển quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ
qua chế độ TBCN là con đường phát triển tất yếu, khách quan, hợp
qui luật. Và về thực chất, đó là con đường phát triển rút ngắn theo
phương thức quá độ gián tiếp nhằm tạo ra sự biến đổi về chất của
CNXH trên tất cả các lĩnh vực, nhằm phát triển nhanh lực lượng sản
xuất và xây dựng nền kinh tế hiện đại. Như Bác Hồ cho rằng, tiến lên
CNXH bỏ qua chế độ TBCN là không trải qua giai đoạn phát triển
TBCN, và với trình độ phát triển của Việt nam thì đó là tiến dần dần,
từ từ, từng bước một, từ dân chủ nhân dân lên CNXH với nhiệm quan
trọng nhất là “ xây dựng nền tảng vật chất kỹ thuật của CNXH…, cải
tạo nền kinh tế cũ và xây dựng nền kinh tế mới, mà xây dựng là nhiệm
vụ chủ chốt và lâu dài” ( Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc
gia, HN, 1996, t.10, trang 13). Vì vậy trong Cương lĩnh xây dựng đất
nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam đã nêu rõ:
“Đây là một quá trình cách mạng sâu sắc, triệt để, đấu tranh phức
tạp giữa cái cũ và cái mới nhằm tạo ra sự biến đổi về chất trên tất cả
các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhất thiết phải trải qua một thời kỳ
quá độ lâu dài với nhiều bước phát triển, nhiều hình thức tổ chức
kinh tế, xã hội đan xen.” (Trích cương lĩnh xây dựng đất nước trong
thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (phát triển, bổ sung năm 2011).
NXB Chính trị quốc gia - 2011 . trang 14).
toàn bộ các lĩnh vực đời sống của XH, tạo ra những tiền đề vật chất và
tinh thần cần thiết để hình thành một XH mà trong đó những nguyên
tắc căn bản của XH, XHCN sẽ được thực hiện. Thời kỳ này bắt đầu từ
khi giai cấp công nhân giành được chính quyền nhà nước cho đến khi
XHCN đã tạo ra được những cơ sở của mình trong các lãnh vực của
đời sống XH.
Qúa độ lên CNXH là một tất yếu lịch sử, bởi vì CNXH – giai
đoạn đầu của hình thái KT – XH CSCN không thể tự phát ra đời trong
lòng XH cũ. CNTB dù phát triển ở trình độ cao chỉ cũng tạo ra những
tiền đề vật chất cho sự ra đời của CNXH, còn bản thân công cuộc xây
dựng CNXH phải thông qua quá trình đấu tranh gian khổ của GCCN
và nhân dân lao động nhằm giành lấy chính quyền nhà nước và sử
dụng bộ máy nhà nước của mình để cải tạo Xh cũ, xây dựng XH mới
từ cơ sở hạ tầng đến kiến trúc thượng tầng.
Các nhà sáng lập CNXH KH đã nêu ra hai kiểu quá độ lên
CNXH : Qúa độ trực tiếp từ CNTB lên CNXH và quá độ gián tiếp từ
XH tiền TBCN lên CNXH. Dù là trực tiếp hay gián tiếp đều phải trãi
qua một quá trình gay go, phức tạp, lâu dài. Ở mỗi nước do những
điều kiện lịch sử, kinh tế, XH khác nhau mà độ dài ngắn của thời ký
quá độ có khác nhau. Cần phải có một thời kỳ quá độ lâu dài để đổi
mới nền sản xuất XH. Cần có thời gian mới thay đổi căn bản trong
mọi lãnh vực của đời sống XH và phải trãi qua một cuộc đấu tranh
quyết liệt mới có thể thắng được sức mạnh to lớn của thói quen quản
lý theo kiểu tiểu tư sản và tư sản.
Quá độ lên CNXH ở mỗi nước có những nét đặc thù do điều
kiện lịch sử cụ thể đất nước đó. Nhiệm vụ của các ĐCS và nhân dân
mỗi nước là vận dụng nguyên lý phổ biến của CN Mac – Lênin về
thời kỳ quá độ lên CNXH vào hoàn cảnh lịch sử cụ thể phù hợp với
đặc điểm và truyền thống quý báu của nước mình đồng thời tận dụng
các ưu thế của thời đại để định ra mục tiêu tổng quá, phương hướng
và bước đi thích hợp nhằm thực hiện thành công bước quá độ đi lên
CNXH. Lênin viết: Tất cả các dân tốc đều sẽ đi lên CNXH, đó là điều
không tránh khỏi nhưng các dân tộc tiến tới CNXH không phải hoàn
toàn giống nhau, mỗi dân tộc sẽ đưa đặc điểm của mình vào hình thức
 2
này hay loại khác của chuyên chính vô sản, vào nhịp độ này hay nhịp
độ khác của việc cải tạo XHCN đối với các mặt khác nhau của đời
sống XH .
Đặc điểm của thời kỳ quá độ lên CNXH: đặc điểm nổi bậc
nhất là những nhân tố của XH mới và tàn tích của XH cũ tồn tại đan
xen lẫn nhau, đấu tranh trên mọi lãnh vực của đời sống kinh tế, chính
trị, văn hoá, XH, tư tưởng, tập quán trong XH …biểu hiện dưới dạng
cái cũ còn tồn tại những bộ phận, những mãng, những tàn dư (của XH
cũ bị đánh bại nhưng chưa bị tiêu diệt hoàn toàn) xen kẻ với cái mới
nảy sinh đã ra đời nhưng chưa hoàn chỉnh, còn non yếu. Lênin nhấn
mạnh tính tự phát tiểu tư sản và tính kỷ luật của giai cấp vô sản là một
trong những đặc điểm nổi bật của thời kỳ quá độ. Thời kỳ quá độ là
thời kỳ cải biến CM toàn diện, vừa cải tạo, vừa xây dựng diễn ra trên
tất cả các lĩnh vực của đời đới sống XH để củng cố, phát triển CM và
để hình thành về căn bản XH XHCN. Thời kỳ quá độ là thời kỳ đấu
tranh GC quyết liệt, gay go, phức tạp diễn ra trên tất cả mọi lĩnh vực .
Với những đặc điểm trên, có thể hiểu rằng thời kỳ quá độ là
thời kỳ lâu dài, khó khăn toàn diện và là khó khăn tất yếu, bao gồm
khó khăn khách quan và chủ quan đòi hỏi GCCN phải biết phân biệt,
bình tĩnh và chủ động khắc phục. Thể hiện cụ thể:
Về chính trị: Cái bản chất nhất thời của thời ký quá độ là sự
quá độ về chính trị, ở đó nhà nước chuyên chính vô sản được thiết lập,
củng cố và ngày càng hoàn thiện.
Về kinh tế: đó là một nền kinh tế nhiều thành phần. Trong
thời kỳ này, bên cạnh các thành phần kinh tế XHCN còn có những
thành phần kinh tế khác, trong đó có cả những thành phần kinh tế tư
bản tư nhân. Gắn liền với các thành phần kinh tế là cơ cấu XH với
nhiều giai tầng có lợi ích căn bản khác nhau thậm chí đối lập nhau.
Về mặt XH: Trong thời kỳ này còn có sự khác biệt cơ bản
giữa thành thị và nông thôn, đồng bằng và miền núi, lao động trí óc và
lao động chân tay, vấn đề bình đẳng và công bằng XH cần phải được
xác lập dần dần.
Về mặt VH – Tư tưởng: Bên cạnh lối sống , nền VH mới
vừa hình thành còn tồn tại những tàn tích của nên VH cũ, lối sống cũ,
tư tưởng lạc hậu, thậm chí phản động gây cản trở không nhỏ cho con
đường đi lên CNXH của các dân tộc sau khi mới được giải phóng.
Tính tất yếu của thời kỳ quá độ lên CNXH ở VN:
Tính tất yếu khách quan của con đường đi lên CNXH ở VN
được thể hiện ở cả hai mặt lý luận và thực tiễn.
-Về lý luận : xuất phát từ qui luật chung về sự phát triển của
lịch sử loài người trãi qua các hình thái KT – XH mà Đảng ta lãnh đạo
đất nước tiến lên CNXH là phù hợp với quy luật. Chúng ta đều biết
loài người đã từng trãi qua các hình thái KTXH khác nhau (CSNT,
CHNL, PK, CNTB và tương lai là CSCN). Hiện nay trên thế giới
chúng ta đang ở thời kỳ quá độ từ CNTB sang CNCS. Mỗi hình thái
KTXH sau ra đời trên cơ sở kế thừa phát huy những ưu điểm của hình
thái KTXH trước nó nhưng trước khi xuất hiện hình thái KTXH
CSCN, thì các hình thái trước đó dựa trên chế độ tư hữu về TLSX, cội
nguồn của giai cấp và áp bức, bất công giai cấp. Chuyển hình thái
KTXH là chuyển từ PTSX cũ sang PTSX mới tiến bộ hơn. PTSX
CSCN dựa trên nền tảng công hữu về TLSX chủ yếu, điều kiện đầu
tiên để thủ tiêu áp bức, bóc lột giữa giai cấp thống trị với giai cấp bị
trị. Đưa đất nước đi lên CNXH sau khi giành độc lập dân tộc, đó là
Đảng ta đã căn cứ vào qui luật khách quan của sự phát triển XH loài
người như lịch sử phát triển của giới tự nhiên.
Quy luật chung về sự phát triển của XH loài người không phải
ở bất cứ thời điểm nào, trên bất kỳ quốc gia nào cũng đều diễn ra
giống nhau, mà lịch sử loài người đã từng chứng kiến có những nước
phát triển bỏ qua một hoặc hai hình thái KTXH chứ không theo một
trình tự nhất định. Như vây, qui luật chung ấy đã vận dụng vào những
điều kiện cụ thể của một đất nước cụ thể trong một giai đoạn cụ thể để
trở thành những quy luật đặc thù. Mà VN ta là một trong những nước
đó:
- Về cơ sở thực tiễn: nước ta có nền kinh tế lạc hậu, nhưng
có ĐCS VN lãnh đạo, có khối liên minh công – nông vững chắc và
được sự giúp đỡ của các nước XHCN cho nên quá độ lên CNXH ở
VN là một tất yếu lịch sử. Nước ta quá độ lên CNXH không qua chế
độ. TBCN là sự chọn lực thích hợp với đặc điểm tình hình của đất
nước và quy luật phát triển của lịch sử. Thời đại ngày nay là thời đại
 3
quá độ từ CNTB lên CNXH trên phạm vi toàn thế giới, VN lựa chọn
con đường đi lên CNXH là phù hợp với xu thế tiến bộ của thời đại.
Từ khi thực dân Pháp xâm lược nước ta đến năm 1930 các
phong trào cứu nước của nhân dân ta từ phong trào Cần Vương đến
các phong trào theo lập trường tiểu tư sản, qua khảo nghiệm đều lần
lượt thất bại. Từ năm 1930 dưới ngọn cờ lãnh đạo của ĐCS, nhân dân
ta đã phát huy cao độ truyền thống anh hùng bất khuất, chiến đấu
không ngại hy sinh gian khổ, ròng rã gần nữa Thế Kỷ để giành độc lập
thống nhất cho tổ quốc hoàn thành cơ bản nhiệm vụ của cuộc CM
DTDC nhân dân. Bài học kinh nghiệm đầu tiên của thắng lợi là “nắm
vững ngọn cờ độc lập dân tộc và CNXH”. Nhân dân ta chiến đấu hy
sinh không chỉ cốt giành được độc lập dân tộc mà còn vì cuộc sống tự
do hạnh phúc theo lý tưởng XHCN.
Sau khi hoàn thành về cơ bản nhiệm vụ của cuộc CM DTDC
nhân dân, Đảng đã lãnh đạo nhân dân ta chuyển sang thực hiện nhiệm
vụ quá độ lên CNXH, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân và
thuận theo chiều hướng phát triển của lịch sử. Ngọn cờ độc lập dân tộc
và CNXH đã động viên được sức mạnh của toàn dân đồng thời tranh
thủ được sự ủng hộ rộng rãi và có hiệu quả của quốc tế tiêu biểu là sự
ủng hộ và giúp đỡ của các nước XHCN. Sự giúp đỡ ủng hộ đó đã tạo
điều kiện thuận lợi để nhân dân ta hoàn thành nhiệm vụ của cuộc CM
dân tộc DC nhân dân và đang quá độ lên CNXH.
Hiện nay không có sự giúp đỡ của các nước XHCN tiên tiến
thì chúng ta có đứng vững được không và có đi lên CNXH được
không? Chúng ta có cơ sở khoa học tin tưởng rằng con đường đi lên
CNXH bỏ qua chế độ TBCN ở nước ta cả trong điều kiện hiện nay
vẫn là tất yếu và có khả năng thực hiện là vì:
Một là, Kế thừa truyền thống và những kinh nghiệm CM đã
tích luỹ, trãi qua thử nghiệm tìm tòi, qua việc phát huy trí tuệ của toàn
Đảng, toàn dân, Đảng ta đã xây dựng được đường lối đổi mới đúng
đắn, hình thành những nét chủ yếu quan niệm về XH XHCN mà nhân
dân ta xây dựng và con đường xây dựng CNXH ở nước ta. Công cuộc
đổi mới là do Đảng chủ trương và tổ chức thực hiện mấy năm qua đã
thu được thành tựu to lớn có ý nghĩa rất quan trọng. Nhờ có đường lối
đổi mới đúng đắn, đất nước đã thoát khỏi cuộc khủng hoảng KT- XH
để từng bước vượt qua đói nghèo tiến lên giàu mạnh, nhân dân có
cuộc sống ấm no hạnh phúc.
Hai là, Đội ngũ cán bộ Đảng viên tuy có bộ phận thoái hoá
biến chất, giảm ý chí chiến đấu nhưng số đông vẫn là những người
trung thành với sự nghiệp CM, trung thành với đường lối của Đảng, có
ý chí biến đường lối đó thành hiệnthực. Nhiều người đã trãi qua rèn
luyện gian khổ mấy chục năm chiến đấu họ gắn bó cuộc đời với Đảng
với dân tộc và chế độ. Điều quan trọng là Đảng ta đoàn kết trung thành
với sự nghiệp CM vững vàng về chính trị có khả năng lãnh đạo đất
nước đối phó với những khó khăn thử thách trong thời đại mới .
Ba là, Nhân dân ta có truyền thống yêu nước nồng nàn, ý chí
tự cường,tự chủ dân tộc, tinh thần đoàn kết, ý chí cộng đồng gắn kết cá
nhân- gia đình- làng xã- tổ quốc thành một khối thống nhất, tin tưởng
vào sự lãnh đạo của Đảng, lao động cần cù, thông minh và sáng tạo.
Bốn là, VN là một nước có 86 triệu dân, nhân lực dồi dào, tài
nguyên đa dạng. Nhân dân ta đã xây dựng CNXH được mấy chục
năm đã bước đầu xây dựng được cơ sở CT- KT- XH của CNXH.
Điều quan trọng là đã từng bước tìm ra con đường đúng đắn đi lên
CNXH. Những bài học kinh nghiệm thành công cũng như thất bại của
CNXH thế giới và của bản thân giúp chúng ta có thêm kinh nghiệm để
khắc phục những khó khăn mà chúng ta đang trải qua là vấn đề thiếu
vốn, thiếu công nghệ, kiến thức quản lý để xây dựng CNXH nguồn
vốn ấy trước hết phải tự ta tạo ra từ các nguồn trong nước, kết hợp với
mở rộng quan hệ quốc tế, với chính sách đối ngoại đúng đắn, đa
phương hoá, đa dạng hóa cho phép chúng ta có thể thu hút vốn đầu tư,
khoa học- công nghệ và kinh nghiệm quản lý từ nước ngoài.
Năm là, Sự lãnh đạo của Đảng ta, một Đảng giàu tinh thần
cách mạng gắn với quần chúng là nhân tố vô cùng quan trọng. Trong
những thời điểm phong trào XHCN, phong trào CS và công nhân
quốc tế có sự khủng hoảng, chế độ XHCN ở Liên Xô và Đông Aâu
sụp đỗ, Đảng ta vẫn vững vàng lãnh đạo nhân dân ta thực hiện đường
lối đổi mới vượt qua sự khủng hoảng kinh tế- xã hội đưa công cuộc
xây dựng CNXH và bảo vệ đất nước của nhân dân ta tiến lên một cách
vững chắc.
 4
Nước ta quá độ lên chủ nghĩa xã hội trong hoàn cảnh: Cuộc
cách mạng khoa học và công nghệ, kinh tế tri thức và quá trình toàn
cầu hoá diễn ra mạnh mẽ, tác động sâu sắc đến sự phát triển của nhiều
nước. Các mâu thuẫn cơ bản trên thế giới biểu hiện dưới những hình
thức và mức độ khác nhau vẫn tồn tại và phát triển. Hoà bình, độc lập
dân tộc, dân chủ, hợp tác và phát triển là xu thế lớn; nhưng đấu tranh
dân tộc, đấu tranh giai cấp, chiến tranh cục bộ, xung đột vũ trang, xung
đột sắc tộc, tôn giáo, chạy đua vũ trang, hoạt động can thiệp, lật đổ,
khủng bố, tranh chấp lãnh thổ, biển, đảo, tài nguyên và cạnh tranh
quyết liệt về lợi ích kinh tế tiếp tục diễn ra phức tạp. Khu vực châu Á -
Thái Bình Dương và Đông Nam Á phát triển năng động, nhưng cũng
tiềm ẩn những nhân tố mất ổn định. Tình hình đó tạo thời cơ phát triển,
đồng thời đặt ra những thách thức gay gắt, nhất là đối với những nước
đang và kém phát triển.
Trong quá trình hình thành và phát triển, Liên Xô và các nước xã
hội chủ nghĩa khác đã đạt những thành tựu to lớn về nhiều mặt, từng là
chỗ dựa cho phong trào hoà bình và cách mạng thế giới, góp phần
quan trọng vào cuộc đấu tranh vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và
tiến bộ xã hội. Chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ
là tổn thất lớn đối với phong trào cách mạng thế giới, nhưng một số
nước theo con đường xã hội chủ nghĩa, trong đó có Việt Nam, vẫn
kiên định mục tiêu, lý tưởng, tiến hành cải cách, đổi mới, giành được
những thành tựu to lớn, tiếp tục phát triển; phong trào cộng sản và
công nhân quốc tế có những bước hồi phục. Tuy nhiên, các nước theo
con đường xã hội chủ nghĩa, phong trào cộng sản và cánh tả còn gặp
nhiều khó khăn, các thế lực thù địch tiếp tục chống phá, tìm cách xoá
bỏ chủ nghĩa xã hội.
Hiện tại, chủ nghĩa tư bản còn tiềm năng phát triển, nhưng về bản
chất vẫn là một chế độ áp bức, bóc lột và bất công. Những mâu thuẫn
cơ bản vốn có của chủ nghĩa tư bản, nhất là mâu thuẫn giữa tính chất
xã hội hoá ngày càng cao của lực lượng sản xuất với chế độ chiếm hữu
tư nhân tư bản chủ nghĩa, chẳng những không giải quyết được mà
ngày càng trở nên sâu sắc. Khủng hoảng kinh tế, chính trị, xã hội vẫn
tiếp tục xảy ra. Chính sự vận động của những mâu thuẫn nội tại đó và
cuộc đấu tranh của nhân dân lao động sẽ quyết định vận mệnh của chủ
nghĩa tư bản.
Các nước đang phát triển, kém phát triển phải tiến hành cuộc đấu
tranh rất khó khăn, phức tạp chống nghèo nàn, lạc hậu, chống mọi sự
can thiệp, áp đặt và xâm lược để bảo vệ độc lập, chủ quyền quốc gia,
dân tộc. Nhân dân thế giới đang đứng trước những vấn đề toàn cầu cấp
bách có liên quan đến vận mệnh loài người. Đó là giữ gìn hoà bình,
đẩy lùi nguy cơ chiến tranh, chống khủng bố, bảo vệ môi trường và
ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu, hạn chế sự bùng nổ về dân số,
phòng ngừa và đẩy lùi những dịch bệnh hiểm nghèo... Việc giải quyết
những vấn đề đó đòi hỏi sự hợp tác và tinh thần trách nhiệm cao của
tất cả các quốc gia, dân tộc.
Đặc điểm nổi bật trong giai đoạn hiện nay của thời đại là các nước
với chế độ xã hội và trình độ phát triển khác nhau cùng tồn tại, vừa
hợp tác vừa đấu tranh, cạnh tranh gay gắt vì lợi ích quốc gia, dân tộc.
Cuộc đấu tranh của nhân dân các nước vì hoà bình, độc lập dân tộc,
dân chủ, phát triển và tiến bộ xã hội dù gặp nhiều khó khăn, thách
thức, nhưng sẽ có những bước tiến mới. Theo quy luật tiến hoá của
lịch sử, loài người nhất định sẽ tiến tới chủ nghĩa xã hội.
Trên cơ sở lý luận và tổng kết thực tiễn, Cương lĩnh xây dựng đất
nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH (bổ sung, phát triển năm 2011)
đã xác định:
Mục tiêu tổng quát khi kết thúc thời kỳ quá độ ở nước ta là xây
dựng được về cơ bản nền tảng kinh tế của chủ nghĩa xã hội với kiến
trúc thượng tầng về chính trị, tư tưởng, văn hoá phù hợp, tạo cơ sở để
nước ta trở thành một nước xã hội chủ nghĩa ngày càng phồn vinh,
hạnh phúc. Từ nay đến giữa thế kỷ XXI, toàn Đảng, toàn dân ta phải ra
sức phấn đấu xây dựng nước ta trở thành một nước công nghiệp hiện
đại, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Để thực hiện thành công các mục tiêu trên, toàn Đảng, toàn dân ta
cần nêu cao tinh thần cách mạng tiến công, ý chí tự lực tự cường, phát
huy mọi tiềm năng và trí tuệ, tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức,
quán triệt và thực hiện tốt các phương hướng cơ bản sau đây:
Một là, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước gắn với
phát triển kinh tế tri thức, bảo vệ tài nguyên, môi trường. Hai là, phát
 5
triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Ba là, xây
dựng nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; xây dựng con
người, nâng cao đời sống nhân dân, thực hiện tiến bộ và công bằng xã
hội. Bốn là, bảo đảm vững chắc quốc phòng và an ninh quốc gia, trật
tự, an toàn xã hội. Năm là, thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự
chủ, hoà bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; chủ động và tích cực hội
nhập quốc tế. Sáu là, xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, thực
hiện đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường và mở rộng mặt trận dân
tộc thống nhất. Bảy là, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Tám là, xây dựng Đảng
trong sạch, vững mạnh.
Trong quá trình thực hiện các phương hướng cơ bản đó,
phải đặc biệt chú trọng nắm vững và giải quyết tốt các mối quan
hệ lớn: quan hệ giữa đổi mới, ổn định và phát triển; giữa đổi mới
kinh tế và đổi mới chính trị; giữa kinh tế thị trường và định
hướng xã hội chủ nghĩa; giữa phát triển lực lượng sản xuất và
xây dựng, hoàn thiện từng bước quan hệ sản xuất xã hội chủ
nghĩa; giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hoá, thực hiện
tiến bộ và công bằng xã hội; giữa xây dựng chủ nghĩa xã hội và
bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; giữa độc lập, tự chủ và hội
nhập quốc tế; giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân
làm chủ;... Không phiến diện, cực đoan, duy ý chí.
xu thế phát triển của thời đại. Con đường đi lên CNXH là con đường
duy nhất đúng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản đã lựa
chọn cho dân tộc Việt Nam. Đó cũng là mục tiêu không thay đổi của
cách mạng nước ta. Song CNXH là gì và Việt Nam đi lên CNXH
bằng cách nào thì qua mỗi thời kỳ cách mạng chúng ta mới có được
những nhận thức ngày càng đầy đủ hơn và sâu sắc hơn. Nhưng trải
qua hơn 25 năm đổi mới đất nước, thực tiễn phong phú và những
thành tựu thu được trong tiến trình cách mạng đã cho phép chúng ta
một lần nữa khẳng định con đường đi lên CNXH là hoàn toàn đúng
đắn. Vì thế Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên
CNXH (bổ sung, phát triển năm 2011) đã khẳng định: “ Đi lên chủ
nghĩa xã hội là khát vọng của nhân dân ta, là sự lựa chọn đúng
đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh,
phù hợp với xu thế phát triển của lịch sử”./.

Tóm lại, Theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật lịch sử sự
phát triển xã hội loài người là qúa trình phát triển từ hình thái
kinh tế - xã hội này sang hình thái kinh tế - xã hội khác. Sự ra
đời và tồn tại của một chế độ xã hội trong một giai đoạn lịch
sử nhất định là do sự tác động của quy luật khách quan. Sự
thay thế xã hội này bằng một xã hội khác văn minh và tiến bộ
hơn cũng là một tất yếu lịch sử. Loài người đã trải qua 4 hình
thái kinh tế - xã hội và đang quá độ lên hình thái kinh tế - xã
hội thứ năm: hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa.
Nước ta bỏ qua chế độ TBCN quá độ lên CNXH là sự lựa chọn có
tính chất lịch sử phù hợp với lợi ích dân tộc và nhân dân, phù hợp với