Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 6

Page

1
Rajesh Dalal
“Dr”

Aaj4I ËÐ v8R phela> gBbris>ge khelu>, “jae D§r gya,


smzae mr gya”. Aa vat tem`e paetanI 3ae5Ina>
DakuAaene xIq Aapta-2mkavta-s= krta khelI.
bI+ baju gBbris>ge ramg!nI Aaspasna>
ivStaraema> paetanI 2ak Ae3lI sJjD besaDI dI2elI
ke, saE kae[ temna4I Drta>-ka>pta>, 4r-4r 2/ujta> Ane
Aa vat p` qud gBbris>ge gvRpUvRk krelI, “yhaœ se
pcas-pcas kaes dUr gaœvme,> jb bCca rat kae raeta
hE, tb maœ khetI hE, be3e sae ja, sae ja nih tae
gBbris>g Aa jayega”. nana ba5kne sUvDavva tenI
ma tene DravI detI. Ae smye paetana> =n-malnu> r9` krva gBbris>gnae Dr
raqvae p` j½rI 4[ pDtae. Jyare gBbris>g tae paete ‘nIDr’ bnvanI j
slah Aaptaˆ

p/Äae 4ay, ‘xu> ma`se Dr raqvae =e[Ae ke nhI>?’, ‘ma`sne xenae-xenae Dr


stavtae rhe 0e?’, ‘Dr xu> cIj 0e?’, ‘Drna> kar`ae xu> hae[ xke?’, ‘ma`s DrI
=y Tyare xu> 4ay?’.

]Tk/a>it phela>, Jyar4I Aa s<i*3 pr +vnae ]d\wv


4yae, Tyar4I p/Tyek nva +vne Dr p` varsama>
m5tae rÁae, kar` ke ‘Dr’ A4va ‘wy’ ÜfearÝ tae
[ŠrnI mayanae j Aek A>x 0e, Aek k/m 0e Ane
ivkasna> payama> rhelI Aek j½iryat p`ˆ Dr
vgrnae +v Svr9`nI AagaetrI tEyarI krva ki3bµ
4tae n4I Ane Svr9`nI AagaetrI tEyarInae Ae
p/yas ivkas Ane p/gitnu> Aek kar` p` bnI =y
0e. jem ‘necessity is the mother of invention’ -
khevt sacI 0e, tem s>xae2n Ane ivkasnu> Aek kar`
‘wy’ p` 0e. Aa s<i*3 prnI p/Tyek +vyaeinAaema>
ivksela p/a`IAaema> Dr ÜwyÝ Aek sman l9` 0e.
Aek &laeknI p>iKtma> Aa vat Sp*3 krvama> AavI 0e:

Aaharin¸awymE4unain smain cEtain n<`a> pxUnam\ ..


“Aahar levae, in¸a levI, wywIt 4vu> Ane mE4un krvu> Üs>tit j`vIÝ - Aa
car babtae mnu*y siht tmam pxu-p9IAaema> sman 0e.”
1/6
Page
2
Rajesh Dalal
mnu*ynI vat krIAe tae, laqae v8aeR
phela> gufavasI bNyae te phela> p`
mnu*yne ih>sk p/a`IAaena>
Aak/m`nae Dr, m<Tyunae Dr Ane
kudrtna> p/kaepnae Dr stavtae htae.
Aa Drne qa5vana> p/yas½pe
ke3lIk j½iryataenu> sjRn 4yu> Ane
te`e AiGnnae ]pyaeg, ka*#-
pa8a`na> hi4yaraenae ]pyaeg, p`R-
cmRna> vS(aenae ]pyaeg krvanu> Ane
gufama> rhevanu> x½ kyuR>. Aa
ivkasnI x½Aat htI Ane Dr
p/gitnae kark bNyae. =e mnu*yne kae[ p` vate Dr stavtae j n haet tae,
Aaje Aap`e ]pyaegma> l[Ae 0IAe AevI ke3lIye cIj-vStuAae, sa2nae,
AaE82ae, ]pkr`ae Ane p/`alIAaenae Aaiv*kar 4yae j n haet.

ba5kne nanp`4I j sEµa>itk rIte nIDr


bnvanI p/er`a-xIq Aapvama> Aave 0e,
tem 0ta> tena> mata-ipta Ane vDIlae tene
Drave p` 0e, kar` ke Dr savcetI Ane
stkRtana> gu`aenae ivkas kre 0e. gBbris>ge
n DrvanI xIq AapI, te p` vajbI j
0e. gBbris>gnI Aa j vat Anek vqt
daehravvama> p` AavI. ÉÑÑÍma> paikStanma> Aek ]duR ifLm
bnelI, ‘=e Dr gya, vae mr gya’. ÊÈÈÊma> Aek ihNdI ifLm
wartma> p/dixRt 4yelI, jenu> nam htu>, ‘jae D§r gya, smzae
mr gya’. baÿilvuDna> tr>gI inmaRta-idGdxRk ram gaepal
vmaRAe jula[, ÊÈÈËma> Aek ifLm bnavelI, ‘D§rna mna hE’
Ane Tyar bad temne =`e paetanI wUl sm=[ haey tem
Aeip/l, ÊÈÈÎma> bI+ Aek ifLmnu> idGdxRn kyuR>, ‘D§rna j§ŒrI
hE’ˆ =eke b>ne ifLmaema> tem`e kaeixx tae dxRkaene DravvanI j
krelIˆ baÿilvuDma> saE p/4m Aava Aek2ara p/yasae sat wa[AaenI ‘ramse
k>pnI’Ae s5>g haÿrr ifLmae bnavIne krelaˆ

‘nIDr bnvu>’ Ane ‘Dr raqvae’ te b>ne ivrae2I


babtae 0e Ane tem 0ta> mnu*y ma3e b>nenu>
mhƒv p` sman j 0e. smjvu> Ae pDe ke, Kyare,
xenae Dr raqvae ke k[ babtae4I savcet-stkR
rhevu> Ane k[ babtaema> nIDrta p/k3 krvI?
2/6
Page
3
Rajesh Dalal
gBbris>gnI vat manIAe tae, Aem
khevay ke, Dr ma`sne pa>g5ae
bnavI de 0e. Dr ma`snI p/gitma>
Ane tena> svaR>gI ivkasma>
Avrae2k 0e. Dr ma`sne sahs
krta> raeke 0e. DrI gyelae mnu*y
ivpirt piriS4itnae samnae
krvama> A9m pUrvar 4ay 0e Ane
tene pI0eh# krva mjbUr krI de 0e.
AsamaNy isiµAae p/aPt krva
mnu*ye nIDr bnvu> AinvayR 4[
pDe 0e. +vnna> kae[p` 9e(e sf5
4va ma3e sahs sa4e ih>mtnI
AavXykta 0e. [ithas tpasta>,
Aa vat kae[p` sf5 s>xae2nktaR,
]·aegpit, rmtvIr, lDvEya ke
iviwÆ 9e(aema> Anek isiµAae
me5vnar Ane kIitRmanae S4aipt
krnarna> VyiKtTv pr4I sTy
pUrvar 4ay 0e. nIDr ma`s j
hkaraTmk Aiwgm sa4e pUveRna>
Asf5 daqlaAae4I inrax 4[
pI0eh# krvane bdle sf5
]dahr`ae4I p/eirt 4ay 0e Ane
AevreS3 sr krI xke 0e. Anek
+vle` AkSmatae 4va> 0ta>, DrI
jnar ma`s p<$vI4I c>¸nu> A>tr
kapI xKyae n haet Ane Aaje m>g5
pr phae>cvanI tEyarI krtae n
haetˆ Aam ivcarIAe tae ram gaepal vmaRnI vat sacI Ane y4a4R lage 0e :
‘D§rna mna hE’ˆ

Aek nIDr ma`s j AaTmivŠas p/k3 krI xke 0e. Acank AavI pDela>
ivpirt s>=egae ke kudrtI Aaft-p/kaepnae smy ma`snI nIDrtanI ksae3I
krI de 0e, Aa smye te`e Drne q>qerIne AsamaNy ih>mt, shnxIlta Ane
sUzbUznae sharae levae j pDe 0e, tem nih krI xknar sace
j ‘jae D§r gya, smzae mr gya’ Ae ]iKtne sacI pUrvar krI
de 0e. Aa4I j Aap`ne saEne nIDrtana> pa# nanp`4I j
w`avvama> Aave 0e. bI+ trf Aevu> p` bne ke, v2u pDta
AaTmivŠas sa4e mnu*y gafel bnIne Aa>25u> sahs krIne
3/6
Page
4
Rajesh Dalal

muXkelIma> mUka[ =y 0e ke paetanae =n p` =eqmma> mUkI de 0e. nIDrta sa4e


savcetI, slamtI Ane smjxiKtnae Awav haey tae tene mUqRta j khevay.
Aa smye Drnu> mhƒv v2I =y 0e.

Dr ma`sna> mnma> j jNm le 0e Ane tema>


j yad½pe vse 0e. mnu*yna> mgjnI
‘ipÕyu3rI’ g/>4I Üpituitary glandÝnI
pa05 Aavelae mgjnae Aek wag je
‘AmIGDla’ ÜamygdalaÝ trIke Aae5qay
0e, te wynu> ]d\wvS4an 0e. Ak5avnarI ke
wywIt krnarI piriS4it ke vat smye
tema>4I epinephrine, norepinephrine
Ane cortisol haÿmaeRNs\nae S(av 4ay 0e, je
Hdyna> 2bkara v2va, rKtvaihnIAaenu>
ivStr` 4vu>, ŠasaeŠas v2va Ane SnayuAaenae t`av 4va sa4e wy Ane
Ak5am`ne jNm Aape 0e. jena> jvabma> ‘AmIGDla’ ÜamygdalaÝ Ane
‘ha[paekÿMps’ ÜhippocampusÝ ‘NyUraeNs\’ ÜneuronsÝne kayRrt krIne mgjma>
pUvRs>ict yadae-maihtIAaena> Aa2are ‘lDvu> ke playn 4vu’> Üfight or flightÝ -
tenae p/itwav Aapvama> ‘ha[pae4elems’ ÜhypothalamusÝne p/eirt kre 0e.
k<i(m rIte xrIrma> daql krvama> AavelI ‘3aeKsaePlazmaeis perasa[3’
Ütoxoplasmosis parasiteÝnI ma(a ‘AmIGDla’ ÜamygdalaÝnI p/v<i|ne
iny>(It krIne Dr Aae0ae krvama> mdd½p 4ay 0e.

p/Tyek mnu*yne kae[-ne-kae[, Aek ke v2u babtnae Dr Kyare-ne-Kyare stavtae j


haey 0e. ke3la>k Dr AS4ayI haey 0e, ALp+vI haey 0e, tae ke3la>k Dr
mr`pyR>t 3kI rhe 0e. Drna p/kar Ane Drna> kar`ae p/Tyek
VyiKt, S(I Ane puŒ8, ba5k, yuvan Ane v<µ t4a iviv2
s>=eg, S45 ke smy ma3e iwÆ hae[ xke ke bdla[ p` xke.
m<Tyunae Dr Aek samaNy babt 0e. Aek samaNy sveR9` mujb
duinyana> mae3a>wagna> laekaene wUt-p/etnae Dr stave 0e. Aaje
‘Dr’ ÜfearÝ iv8y pr bntI Anek ifLmae Ane 3IvI-p/aeg/aMs\
v2u p/cilt bnI rÁa> 0e, jema> dxRkaene v2uma> v2u Dravvanae
4/6
Page
5
Rajesh Dalal
p/yas p/yTnpUvRk krvama> Aave 0e, p0I
wle te 63na-p/s>g kaLpink haey,
AvaStivk haey ke As>wivt haey, tevI
babtae rjU krvama> Aave 0e. Aa b2u> =e[ne
6`a laekae tene sTy, s>wivt Ane
vaStivk manIne v2u-ne-v2u Drta> 4[ =y 0e. jene ‘faeibAa’
ÜphobiaÝ khe 0e, teva ‘AÿNgza[3I iDsaÿDRr’ Üanxiety
disorderÝ4I pIData laekaene iviv2 p/karna> Dr stavta haey
0e. 6`a laekae A>2ara4I Ane A=`I jGyaAae4I Drta> deqay
0e. ke3la>k laekaene fKt pa`Inae ÜDUbvanaeÝ Dr haey 0e, tae
ke3la>kne }>ca[nae. Anek laekae +v-J>tu Ane p/a`I-
p9IAae4I p` Drta> haey 0e. tae v5I ke3la>kne kudrtI
haenartaenae sda wy rhe 0e. Aaje As>Qy laekae Aat>kvadI
humlanI ke yuµnI s>wivtta4I Drta> 4[ gya> 0e. kae[ v5I
wIDwaDva5a rSta pr ke teva S45aeAe jta> Dre 0e, tae kae[
vahn clavta> Dre 0e. ke3la>kne v5I p/vasnae Dr rhe 0e, tae
v5I ke3la>kne bImar pDvanae Dr stave 0e. Aeva> p` laekae haey 0e, jemne
Aeka>tnae Dr lage 0e, Aava> laekae Aekla> rhI xkta> n4I. laekae [Šrnae p` Dr
raqta> haey 0e. [Šrnae Dr raqvanI j½r n4I. [Šr kae[ne Dravtae n4I.
[Šr4I Drvu> Ae3le te`e S4apela> kmaeRna> Afr isµa>tae4I Drvu>. 6`a laekae
=herma> Üpublic speakingÝ baelI n4I xkta>. Aeva> p` laekae 0e, jeAae
wiv*ynI-Aa+ivkanI ic>ta krIne Drta> rhe 0e Ane temne stt ÜsurvivalÝ
AiStTvne 3kavI raqvanae wy haey 0e. bI=> ke3la>kne in*f5tanae Dr p`
stavtae rhe 0e, Aa4I teAae nvu> kae[ p` sahs ke kayR krta> Ackay 0e.
Aava> laekae kdI p/git krI xkta> n4I. A)at wy p` Drnae Aek samaNy
p/kar 0e.

kae[ Dram`I vat sa>w5Ine, va>cIne ke =e[ne te vat ke3la>ye


mnu*yna> mnma> 6r krI =y 0e Ane te vat4I te hmexa Drtae
rhe 0e. kae[ VyiKtne wUtka5nae kae[ p/Ty9 ke prae9 Dram`ae
Anuwv kaym ma3e wywIt krI de 0e. nanp`ma> 4yel kae[
Aevae Anuwv p` te babt p/Tyenae Dr tenama> Aa+vn
S4aipt krI de 0e. da.t. Aek VyiKtne phela> kUtranae Dr lagtae
nhaetae. nana> glUiDya> sa4e inwRyta4I rmI xkatu> htu>, p`
Jyare Aek vqt kUtru> krDI gyu>, Tyar4I dUr4I kUtrane =e[ne mnma> s>g/iht
pUvRnae Ae Dram`ae Anuwv wy peda krI =y 0e Ane hve tene hmexa kUtra4I
dUr wagvanI [C0a 4ay 0e. me> Aga] kÁu> tem, Dr Ae varsagt l9` p` 0e,
v5I te pUvR jNmna> kmaeR sa4e git krIne Aa jNme kae[ kar` sa4e p/k3 4ay
0e. Aa4I, Aa jNme kae[ p` Dram`ae pUvR Anuwv n haeva> 0ta>, Aevu> bne ke
kae[ VyiKtne kae[ ivix*# Dr stavtae rhe. Aava>, Dram`a Anuwvae ke3lIk
5/6
Page
6
Rajesh Dalal
VyiKtAaene SvPnae½pe p` prexan krta> rhe 0e. Aap`e AnuwvIAe 0IAe ke,
ke3lIk VyiKtAaene in¸a drMyan Aek j p/karna> Dram`a> SvPnae la>ba smy
su2I deqata> rhe 0e. jene kae[ j vatnae Dr n4I, tevI VyiKt Aa
s>sarma> m5vI muXkel 0e. Aek Aat>kvadIne maetnae Dr n4I,
p` tene tena> ‘Aaka’Aaenae Dr 0e. tena> mnma> qae3I rIte qudanae
Dr jDI devama> Aave 0e. Dr Ae mnu*yna> +vnnu> AivwaJy
A>g 0e, jena>4I muKt 4vu> AxKy 0e. s>sar-TyagIAaene p`
s>sarna> du:qaenae Ane ‘yaeinAaena> ckrDa’ma> spDavanae wy
stavtae haeva4I j teAae mae9 p/aPt krvana> Aakra> p/yasae
krta> rhe 0e.

p/Tyek VyiKt ]Æit, SvgR Ane mae9nI Ape9a raqe 0e, kae[ne nkRma> jvu> ps>d
n4I.A2mR, Ain*3 Ane ptnnae Dr ma`sne 2aimRk Ane Aa@yaiTmk p/v<i|Aae
trf p/eirt kre 0e. Dr mnu*yne saca ma`s bnva trf daerI =y 0e, prae9
rIte manvtana> pa# xIqve 0e.

Dr Ae j½iryat sa4e ic>ta Ane fIkrne p` jNm


Aape 0e. ic>tIt ma`s Drne Ane tene pir`ame
peda 4tI ic>tane qa5vana> p/yas½pe slamtIna>
pgla> le 0e. wywIt 4yel mnu*yAe paetanI
sur9a-slamtI ma3e Anek Aaiv*karae kyaR> 0e Ane
tevI Anek ]pyaegI pµitAae ivksavI 0e. ‘+vnvIma’, ‘AaraeGyvIma’,
‘AkSmatvIma’ ke ‘imLktvIma’ sur9a-paÿilsIAae levanu> kar` ‘wy’,
‘AslamtI’ ke ‘Asuri9tta’nI kLpna 0eˆ Aa vIma-paÿilsIAae wiv*yma>
AavI pDnarI A`2arI tklIfaene phae>cI v5vanI tEyarI 0e Ane AavtI
kalne suri9t bnavva ma3e Aaje levama> Aavelu> mjbUt pglu> 0e. v5I, kae[
AnNy isiµ ma3e p/yas krta mnu*yne ‘Anpei9t pir`amae’ Üunexpected
resultsÝ ma3e p` tEyar rhevanI slah Aapvama> Aave 0e.
‘disaster management’ jeva Ait ]pyaegI iv8yna>
sjRnnu> kar` p` mnu*yma> rhelae Dr j 0e. 4aeDa Dr
sa4enae AaTmivŠas j tene sf5tanI pUvRtEyarIma> s>pU`Rta
b9e 0e. Aa4I khI xkay ke, ‘D§rna j§ŒrI hE’ˆ Aek rIte
khIAe tae, mnu*yne m5elae Dr Ae [Šrnu> vrdan 0e, p`
nanI-nanI babtae4I stt Drta> rhevu>, Ae ivkasma>
ba2a½p 0e Ane ptnnI inxanI p` 0e.

- rajex dlal
ta. ÊÐ-ÈÐ-ÊÈÉË
6/6

You might also like