Professional Documents
Culture Documents
Chương 3 - Mạng lưới cấp nước khu vực PDF
Chương 3 - Mạng lưới cấp nước khu vực PDF
HỌCTHOÁT
BÁCH KHOA
NƯỚCTP. HCM CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
Khoa Kyõ Thuaät Xaây Döïng - BM KTTNN
5
D d 6
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 1
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
V
VÒNG ðài nước
II III
Nguồn nước
10 11 12 13
ðiểm lấy nước
9 MẠNG LƯỚI VÒNG 10
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 2
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
q5 6 Nhaän xeùt: Nöôùc töø nguoàn ñeán ñieåm laáy nöôùc chæ
5 7 coù theå ñi baèng moät tuyeán.
ÖU KHUYEÁT ÑIEÅM
q1
1 2 3 4 MAÏNG LÖÔÙI CỤT
Öu ñieåm: Giaù thaønh thaáp.
Nguồn nước tính thuûy löïc ñôn giaûn.
ðài nước Khuyeát ñieåm: KHOÂNG baûo ñaûm an toaøn caáp löu
8 9 10 löôïng ñeán caùc ñieåm laáy nöôùc khi coù söï coá xaûy
ðiểm lấy nước ra treân ñöôøng oáng maïng löôùi.
MẠNG LƯỚI CỤT (HÔÛ) 13 14
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
HỞ)
(VÒNG + HỞ ðài nước
II Maïng
löôùi hôû
Nguồn nước
10 11 12
ðiểm lấy nước 1-2; 4-5;…: ðoạn ống
15 16
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống MẠNG LƯỚI HỔN HỢP
bichvan.vn 3
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
bichvan.vn 4
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
LƯU Ý LƯU Ý
Chọn sơ bộ ñường kính ống: Thông số tham khảo:
d(m) = ( 0,8 → 1, 2 ) Q 0,42 Vtb = (0.5 1.5) m/s
Q(m3/s): lưu lượng qua ống Lmax = (350 900)m
dmin >= 150mm. pmax= 500 kPa (kN/m2)
pmin= 150 kPa
25 26
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
Tmin
ðƯỜNG ỐNG
T2=f(D)
T1=f(D)
CẤP NƯỚC
dopt D (m)
T1: chi phí ñường ống
T2: chi phí năng lượng 27 28
29 30
bichvan.vn 5
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
L=5.5m, p=6bar
1bar 10mH2O 31 32
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống 6m, p=10
L=5 12bar
Ống nhựa
PVC
33 34
35 36
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 6
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
37 38
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
ỐNG
BÊ TÔNG L=4 5m, 6bar
39 40
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. Dr.
PGS. TS. Nguyễn
NguyễnThống
Thống
bichvan.vn 7
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
43 44
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
45 46
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
47 48
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 8
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
49 50
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
Manning
L V2
dh = λ . (mH 2 O)
d 2g QUY ðỔI
λ Heä soá toån thaát naêng löôïng ñöôøng LƯU LƯỢNG
daøi (bieåu ñoà Moody or Nicurade)
L chieàu daøi oáng
DỌC ðOẠN ỐNG
d ñöôøng kính oáng
V vaän toác trung bình maët caét
53 54
bichvan.vn 9
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
Bài tập: Tính tổn thất năng lượng (mH2O) PHƯƠNG TRÌNH CƠ BẢN
của ñoạn ống AB. Mất năng theo Manning - Nguyeân lyù baûo toaøn khoái löôïng vaät chaát
có λ=1.10-3. Phöông trình lieân tuïc taïi nuùt.
N
a. Tính theo lưu lượng quy ñổi ra nút.
b. Tính chính xác với pp. tích phân. ∑Q
j=1
j,i = 0 ⇔ ∑ Q vao −nut −i = ∑ Q ra−nut − i
k m
Q=30 l/s L=150m, d=120mm N soá ñöôøng oáng hoäi tuï vaøo nuùt i cuûa maïng löôùi.
B Q1 Q2 Xét cân bằng
A
q=0.2 l/s/m i lưu lượng nút i:
57 Q3 Q1 = Q2+Q3 58
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 10
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
- Phương trình năng lượng cho mỗi vòng khép kín: Chứng minh: Tổng ñại số các tổn thất cột
∑ ( dh )
i
L i =0 ⇒ ∑K Q
i
i
m
i =0 nước cho 1 vòng khép kín luôn bằng 0.
B
dhAB HB
(dhL)i : tổn thất năng lượng trên ñoạn thứ i. dhAB=HA - HB
Toån thaát naêng löôïng cuøng chieàu doøng chaûy dhBC=HB - HC A
+ dhBC
H2 2 dhAC=HC - HA
dh12++dh23+dh13=0 dh12=H1-H2 HA
dh23
------------------------
Σdhi = 0 dhAC
dh12 Hi=zi+pi/γγ HC
C
H1 +
Ei=Hi+V2/2g
3
1
dh13 H3
65 66
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 11
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
V2/2g
dhAB TÍNH MẠNG LƯỚI
pA/γ Ñöôøng coät B pB/γ
HA nöôùc ño aùp H
CẤP NƯỚC
KHU VỰC VỚI
A ZB
Q
zA Maët chuaån
O
HA = HB +dhAB
O
MẠNG LƯỚI HỞ
Vôùi HA=ZA+pA/γ : Coät nöôùc ño aùp toaøn phaàn
Vaø HB =ZB+pB/γ 67 68
TÍNH THUỶ LỰC MAïNG LƯỚI HỞ Ñaët vaán ñeà: Xaùc ñònh ñöôøng kính oáng di, vaø chieàu cao
ñaøi nöôùc A (aùp löïc nöôùc taïi nguoàn, coät nöôùc ño aùp
ðÀI NUỚC taïi A). Caùc soá lieäu khaùc giaû thieát ñaõ bieát.
ðIỂM LẤY NUỚC Böôùc 1: Xaùc ñònh löu löôïng trong moãi ñoaïn oáng di. Baét
Vị trí ñaàu töø oáng nhaùnh tröôùc vaø töø cuoái maïng tieán daàn
Hñài B TRẮC DỌC p/γ bất veà höôùng nguoàn. Duøng p/t ñieàu kieän caân baèng veà löu
A C D
lợi löôïng taïi nuùt “sau”. Ví duï cho sô ñoà treân:
E qE q F Tính QCD: Xeùt caân baèng l/löôïng nuùt D:
F qD
qAB
A
qCD D ∑Q (i)
vao −D
= ∑ Q (raj−)D ⇒ Q CD = q D
qD
B C i j
BÌNH ðỒ 69 C D 70
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống QCD
Töông töï:
CHÚ Ý
Tính QBE : Xeùt caân baèng l/löôïng nuùt Khi tìm lưu lượng trong ñoạn ống
E: QBE = QE & QCF về nguyên tắc ta chưa biết chiều
lưu lượng nên có thể giả ñịnh
Tính QBC vaø QAB: Xeùt caân baèng chiều bất kỳ (lời giải ra có thể -
l/löôïng laàn löôït nuùt C vaø B: hoặc +).
QBC = QCD + QCF vaø QAB = QBC +
Sau Bước 1, vectơ lưu lượng
QBE
trong các ñoạn ống PHẢI biểu diễn
ðÚNG với chiều thực tế.
71 72
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 12
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
Böôùc 2: Coù Qi cho moãi ñoaïn oáng seõ xaùc ñònh di Böôùc 3: Coù Qi, Li, di xaùc ñònh toån thaát coät
(choïn 2a or 2b): nöôùc dhi:
2a. Tröôøng hôïp toaøn boä caùc ñoaïn oáng (böôùc Theo Hazen-Williams:
5a). 10.679 * Li
2b. Tröôøng hôïp treân tuyeán ñöôøng oáng chính dhi = Q 1.852
Theo Manning:
4.871 1.852
(böôùc 5b).
d C HW
Böôùc 4 :Tính chieàu cao ñaøi Hñaøi. Chieàu cao ñaøi nöôùc: Hñaøi = pA/γ
Ñeå tính Hñaøi, ta seõ tính HA vaø
töø ñoù suy ra Hñaøi
AÙP SUAÁT TÆNH TAÏI A
Hñài =pA/ρ ρg= HA - zA
Hñaøi= pA/ρ
ρg (pA) DO Hñaøi TAÏO RA
bichvan.vn 13
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
bichvan.vn 14
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
Chú ý: Chú ý:
- Tuyến ñường ống chính: Là tuyến Theo dòng chảy
nối nguồn nước và ñiểm lấy nước có
p/γγ =hmin & cột nước ño áp tại các Hñầu = Hcuối + dhñầu
cuối
ñiểm lấy nước còn lại ñạt yêu cầu. (Quan ñiểm năng lượng khi áp
(hmin là cột áp yêu cầu tại ñiểm lấy dụng phương trình Bernoulli
nước) cho dòng chảy từ m/c ñầu ñến
m/c cuối của 1 ñoạn ống).
87 88
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 15
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
Baøi taäp 2: Cho sô ñoà maïng löôùi cuït nhö sau. Coät nöôùc ño
aùp yeâu caàu toái thieåu taïi 3,4,6 laø (p/γ)min=14m vaø taïi 5
SÔ ÑOÀ MAÏNG LÖÔÙI laø (p/γ)min=18m. (a) Xaùc ñònh löu löôïng trong caùc oáng
vaø coät nöôùc caàn coù taïi nuùt 1. Toån thaát naêng löôïng
theo Hazen-Williams coù CHW=120. Cao ñoä caùc nuùt laø
Hñài B TRẮC DỌC nhö nhau (z0) ngoaïi tröø nuùt 1 laø (z0+8m) .
5
A C D 3 q5 =12l/s
E qE q qF q3 =15l/s
CF
F qD 1
qAB qBE qBC 4 q =10l/s
4
A
B C qCD D 2
BÌNH ðỒ 6
91
q6 =10l/s92
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
Soá lieäu ñöôøng oáng Baøi taäp 4: Cho sô ñoà maïng löôùi caáp nöôùc khu vöïc nhö
sau. Coät nöôùc ño aùp yeâu caàu toái thieåu taïi nuùt 3 laø
2-7 p/γ=18m vaø taïi nuùt 4, 5, 6 laø p/γ=20m. Toån thaát naêng
1-2 2-3 2-4 4-5 4-6
löôïng theo Hazen-Williams coù CHW=120. Cao ñoä caùc
L(m) 400 400 400 400 400 400 nuùt laø nhö nhau (z0) ngoaïi tröø nuùt 1 laø (z0+6m) .
d(mm) 250 200 250 200 200 200 Khu daân cö: 6000 daân,
qtb=100l/ng/ngñ, 5
Giaû thieát tuyeán ñöôøng oáng chính laø 1-2-4-6. 3 q5 =12l/s
Kngñ-max=1,2 & Kh-max=1,4
(Tuyến ống chính ñúng 1-2-3 !!!)
4
1 2 q=0.04 l/s/m q4 =4l/s
95 6 q6 =14l/s96
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 16
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
Soá lieäu ñöôøng oáng a. Tính löu löôïng (l/s) nöôùc sinh hoaït giôø duøng nöôùc lôùn
nhaát.
1-2 2-3 2-4 4-5 4-6 b. Quy ñoåi löu löôïng treân 2-4. Tính löu löôïng (l/s) trong
caùc ñoaïn oáng giôø duøng nöôùc lôùn nhaát.
L(m) 400 400 400 400 400
c. Giaû thieát 1-2-4-6 laø tuyeán ñöôøng oáng chính. Tính coät
d(mm) 250 200 200 200 200 nöôùc caàn coù taïi nuùt 1 chieàu cao ñaøi nöôùc taïi nuùt 1
(laáy troøn soá ñeán 0.5m). Kieåm tra caùc ñieåm laáy nöôùc
Giaû thieát tuyeán ñöôøng oáng chính laø 1-2-4-6. coøn laïi.
d. Laáy chieàu cao ñaøi nöôùc caâu (c), giaû söû khu daân cö
daân soá gia taêng leân 9000 ngöôøi. Tieâu chuaån duøng
nöôùc khoâng ñoåi, ñaùnh giaù söï thay ñoåi coät nöôùc aùp
97 suaát taïi caùc ñieåm laáy nöôùc. 98
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
QA
A qBC =?
ðÚNG DẦN
qAC =?
QA=qAB+qAC (1) C
qAB=QB+qBC (2) QC
???
qBC+qAC=QC (3)
(hệ p/t phụ thuộc !!!) qAB, qBC, qAC : ẩn số
101 102
bichvan.vn 17
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
TÍNH CHẤT • Tính chất: Tổng ñại số các tổn thất cột
nước cho 1 vòng khép kín luôn bằng 0.
TỔNG ðẠI SỐ CÁC TỔN THẤT B
NĂNG LƯỢNG CỦA CÁC ðOẠN dhAB=HA-HB
dhAB HB
105 106
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
Do ñó, xét cho mỗi vòng khép Töø ñoù löu löôïng hieäu chænh ∆Q ñöôïc tính nhö
sau:
kín pt. (1) − ∑ K i Qim − ∑ dh i
∆Q ∆Q = i
= i
( 2)
∑i dh i = ∑i K i Qim (1 + m Q ) = 0 m∑ K i
Q im m dh i
Qi
∑i Q
i i i
bichvan.vn 18
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
• Goïi M laø soá ñoïan oáng vaø N laø soá nuùt trong maïng löôùi, • Caùc giaù trò löu löôïng trong caùc oáng
soá giaù trò löu löôïng THÖÏC SÖÏ ñöôïc giaû thieát trong
maïng löôùi chæ laø (M-N+1) giaù trò. coøn laïi seõ xaùc ñònh baèng caùc phöông
H1 q12 Q2 trình caân baèng löu löôïng taïi nuùt.
1 2
H2 Neân baét ñaàu töø caùc nuùt “ñôn
Q1 + M =5 (ñoaïn oáng) ; giaûn” tröôùc (nuùt ñôn giaûn laø nuùt maø
N =4 (nuùt)
M-N+1 = 2 taát caû caùc ñoaïn oáng hoäi tuï veà nuùt
+
H3
Giaû thieát 2 giaù trò xeùt, chæ coøn 1 ñoaïn oáng chöa bieát
H4 (ví duï q12 & q34) löu löôïng).
4 3
Q4 q34
Q3 113 114
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 19
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
CHÚ Ý VÍ DỤ: Xét cân bằng lưu lượng tại A ñể tính qAB
Từ kết quả tính Vectơ chỉ giá trị B C B C
lưu lượng BAN ðẦU trong các ống
PHẢI trình bày ñúng với chiều dòng
qAB= - 40l/s !!! qAB= +40l/s
chảy thực của nó.
Ví dụ: Kết quả tính ra dấu (+) ñã qAD=60l/s qAD=60l/s
A A
giả thiết ñúng chiều của qij ok D D
QA=100l/s QA=100l/s
Kết quả tính ra dấu (-) CẦN ñổi ðÚNG
SAI
chiều dòng chảy trên hình vẽ. 115 Lặp lần n: Voøng ABCD 116
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
CAÙC BÖÔÙC AÙP DUÏNG P/P HARDY-CROSS AÛNH HÖÔÛNG CUÛA CHIEÀU DÖÔNG QUY ÖÔÙC
LEÂN DAÁU CUÛA GIAÙ TRÒ LÖU LÖÔÏNG
Böôùc 3: Xaùc ñònh caùc voøng kheùp kín, choïn
chieàu döông quy öôùc theo chieàu kim ñoàng TRONG OÁNG
hoà. q12>0 H1 q12
2 1 2 Xeùt voøng
1
H2 kheùp kín 1-2-3
+ q23<0 +
q12 > 0
3 q13 q23 > 0
+ q13 < 0
H4 H3 Xét vòng khép
Xem giải thích ảnh hưởng của sự lựa chọn chiều 4 3 kín 1-3-4:
dương ở sau: 117 q13>0 118
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 20
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
Tính giaù trò löu löôïng hieäu chænh ∆Q cho töøng • ∆Q sai soá cho pheùp, theo yeâu caàu baøi toaùn
voøng kheùp kín nhôø vaøo coâng thöùc sau ñaây: 1. Tröôøng hôïp (1) khoâng thoûa Boå sung löu
löôïng hieäu chænh vaøo caùc oáng cuûa töøng voøng
121
kheùp kín. Nguyeân taéc aùp duïng hieäu chænh löu
122
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống löôïng nhö sau:
1
H1 q12
2
Ví duï xeùt voøng kheùp kín 1
+ (1)
H2
Tröôøng hôïp oáng rieâng :
Q imoi = Q icu + ∆Q1
+ (2)
H4
H3 Tröôøng hôïp oáng chung :
3
Q imoi = Q icu + ∆Q1 − ∆Q 2
4
Sau khi boå sung löu löôïng hieäu chænh vaøo CHÚ Ý
caùc oáng, laäp baûng tính môùi cho dhi cuûa Nên tham khảo giá trị sai số [∆ ∆Q] ñể
caùc voøng kheùp kín ∆Qi môùi. trị ∆Q tính từ kết
làm tròn số của giá trị
Chuù yù: Moãi laàn laëp phaûi tính laïi cho taát caû quả lập bảng.
caùc voøng kheùp kín (keå caû voøng kheùp kín Luôn luôn có tính chất max[∆ ∆Qi] lần
ñaõ coù ∆Q i < [ ∆Q ] ). lặp sau NHỎ hơn max[∆ ∆Qi] lần lặp
Trôû laïi caùc böôùc (4). trước.
2. Neáu (1) thoûa KEÁT THUÙC Giaù trò Giá trị qij trong ñường “chung” luôn
löu löôïng caùc oáng trong baûng laëp cuoái BẰNG NHAU & TRÁI DẤU trong 2
cuøng. 125 vòng khép kín mà nó là thành viên ! 126
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 21
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
CHÚ Ý VÍ DỤ
B
ðiều kiện cân bằng lưu C Pt. qAD = QD + qCD
lượng nút LUÔN LUÔN ñúng Luôn luôn ñúng
ở bất kỳ vòng
tại bất kỳ NÚT ở bất kỳ vòng qCD
tính lặp nào
qAD
tính lặp nào ! A QD
D
Lặp lần n: Voøng ABCD
127 128
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
BAÛNG
NG TÍNH LAËP Q
3
(m /s) (m) (m) (m)
2
(s/m )
THAM KHAÛO
XY +0,05 0,200 1500 +35,27 705,42
. . . . . .
YZ -0,05 0,305 1000 -3,02 60,33
Toång 33,45 885,49
Baøi taäp 1: Cho moät maïng löôùi caáp nöôùc nhö sau: Söû duïng phöông phaùp Hardy-Cross ñeå xaùc
B
q 0AB = 35l / s QB=40l/s ñònh löu löôïng trong caùc ñöôøng oáng. Sai soá
toái ña cho pheùp [ ∆Q ] = 0.1 l/s. Cho bieát toån
GiaP trị l/l gia1 thaát naêng löôïng coät nöôùc dh do ma saùt ñöôøng
thiết ban ñầu QC=60l/s
A C daøi: 1.85
QA 10.68L Q
dh(m) =
Ñaëc tröng caùc ñöôøng oáng nhö sau:
d 4.87 100
Ñoaïn oáng AB BC AC
D(mm) 200 200 300 trong ñoù Q chæ löu löôïng (m3/s) vaø d ñöôøng kính
L(m) 1500 1000 1000 oáng (m) vaø L chæ chieàu daøi ñoaïn oáng (m).
131 132
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 22
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
Baøi taäp 2: Cho maïng löôùi caáp nöôùc sau: • Quy luaät thuûy löïc theo H-W:
1,85
10,68L Q
4
q5=35 l/s 5
dh (m) = 4 ,87
q 02 − 4 d 120
q2=10 l/s ql=0.04 l/s/m L(m) chieàu daøi, d(m) ñ/kính. Coät nöôùc töï do yeâu
caàu toái thieåu taïi nuùt 5 laø 14m, taïi nuùt 3 laø 16m.
1 2 3 a. Quy ñoåi lưu löôïng phaân boá ql thaønh löu löôïng
Q1 q3=25 l/s
nuùt.
OÁng 1-2 2-3 2-4 3-4 4-5 b. Xeùt caân baèng löu löôïng vó moâ maïng löôùi Q1
D(mm) 300 250 250 250 250 Löu löôïng trong ñöôøng oáng 1-2 taïi nuùt 2.
L (km) 0,5 1 1 1 0,5 133 134
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
• Xeùt caân baèng löu löôïng ñoaïn oáng 4-5 tính Baøi taäp 3: Cho moät maïng löôùi caáp nöôùc nhö sau:
löu löôïng trong ñoaïn oáng 4-5 taïi nuùt 4. B
LOAÏI caùc ñoaïn 1-2 & 4-5 ra khoûi maïng löôùi q 0AB = 25l / s QB=30l/s
vaø thay vaøo caùc giaù trò qi töông öùng. LOA=250m q=0.04l/s/m Khu dân cư có
Tính löu löôïng vaøo, ra khoûi maïng voøng 2-3-4. O
A
12000dân, kngñ=1.2
và kh_max=1.2,
c. Giaû thieát q2-40=40 l/s, tính phaân phoái löu löôïng DOA =300mm qtb=120l/ng/ngñ
trong maïng 2-3-4 vôùi sai soá 0,15 l/s baèng p/p C
Ñaëc tröng caùc ñöôøng oáng nhö sau:
Hardy Cross.
Ñoaïn oáng AB BC AC
d. Tính coät nöôùc aùp suaát caàn thieát taïi nuùt 1. Cho
bieát cao ñoä cuûa 1 laø 17m, caùc ñieåm coøn laïi laø D(mm) 200 200 300
10m. L(m) 750 750 750
135 136
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
• Cho bieát toån thaát naêng löôïng coät nöôùc a. Bieán ñoåi löu löôïng phaân phoái thaønh löu
dh do ma saùt ñöôøng daøi: löôïng nuùt.
10.68L Q
1.85
b. Tính löu löôïng nöôùc sinh hoaït giôø duøng
dh(m) = nöôùc cao ñieåm cuûa khu daân cö.
d 4.87 100
trong ñoù Q chæ löu löôïng (m3/s) vaø d c. Loaïi boû OA ra khoûi maïng löôùi vaø thay
ñöôøng kính oáng (m) vaø L chæ chieàu daøi theá löu löôïng töông öùng. Xaùc ñònh löu
ñoaïn oáng (m). löôïng phaân phoái ban ñaàu trong maïng
löôùi voøng ABC vaøo giôø duøng nöôùc cao
137
ñieåm, vôùi giaû thieát qAB0=25l/s. 138
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 23
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
d. Söû duïng phöông phaùp Hardy-Cross ñeå Bài tập 4: Cho mạng lưới cấp nước
xaùc ñònh löu löôïng trong caùc ñöôøng oáng. như hình sau. Cho biết tổn thất năng
Sai soá toái ña cho pheùp 0.25 l/s. lượng dh(m) tính theo công thức:
e. Giaû thieát aùp löïc nöôùc töï do yeâu caàu taïi
1.85
10.68L Q
dh (m) =
ñieåm laáy nöôùc khu daân cö C laø 16m. d 4.87 140
Tính aùp löïc nöôùc taïi O. Cho cao ñoä taát L(m) chiều dài ống, d(m) là ñường
caû caùc ñieåm nhö nhau Z0, ngoaïi tröø O laø kính ống và Q(m3/s) lưu lượng chảy
Z0+3m
qua ống.
139 140
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
Lần lặp 1, 2: 3.58l/s, -6.47l/s ; -1.69l/s, 1.04l/s Bài tập 5: Cho mạng luới cấp nước sau. Tính
ðS: Sau 3 lần lặp – Xem . / CTN-DH / Hardy3-5.xls phân phối lưu lượng trong các ñoạn ống
với sai số 0.05l/s (CHW=100).
QE=30l/s QB=40l/s
ABCDE E
BFGC A
ðoạn Q (l/s)
ðoạn Q (l/s) qAE=60l/s qEB=35l/s
B
AB 61.9
BF 24.6 QA=50l/s
BC 17.3
FG 4.6
CD -8.1
GC -15.4 QF=30l/s
DE -38.1
CB -17.3 QC=75l/s
EA -58.1 C D
143 F QD=25l/s 144
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 24
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
Ñoaïn Q D L h h/Q
Data: (Xem Excel Hardy3_4):
l/s (m) (m) (m) m/(l/s)
AE 61.7 0.300 1000 4.332 0.070
AE EF FC CA EB BD DF CA 11.7 0.250 500 0.242 0.021
FC -63.3 0.300 1000 -4.549 0.072
L(m) 1000 500 1000 500 1000 500 1000 EF -2.1 0.200 500 -0.031 0.014
delQ = 0.02 l/s -0.006 0.177
D(m) 0.3 0.2 0.3 0.25 0.3 0.2 0.3 Ñoaïn Q D L h h/Q
l/s (m) (m) (m) m/(l/s)
Xem kết quả sau 3 lần lặp . EB 33.8 0.300 1000 1.423 0.042
BD -6.21 0.200 500 -0.223 0.036
DF -31.2 0.300 1000 -1.228 0.039
FE 2.1 0.200 500 0.031 0.014
145 146
PGS. TS. Nguyễn Thống delQ
PGS. TS. Nguyễn =
Thống -0.01 l/s 0.003 0.132
Baøi taäp 6: Maïng löôùi caáp nöôùc nhö sau. Cho biết:
1,85 SỐ LIỆU ðƯỜNG ỐNG
10,68L Q
dh (m) =
d 4,87 120 AB BC CD DA BD
vôùi D(m) laø ñöôøng kính oáng. Q (m3/s) löu löôïng. Xaùc D(mm) 350 350 200 350 200
ñònh löu löôïng với ñoä chính xaùc ±0.3 (l/s).
A B L(m) 4000 4000 5000 3000 5000
QA QB=0.02m3/s
qAD=0.049m3/s
Qc=0.05m3/s
qDC=0.012m3/s
C
D QD=0.03m3/s 147 148
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
Ñoaïn Q D L dh dh/Q
m**3/s m m m m/m**3/s
Bài tập 7: Cho mạng luới sau. Tính phân
AB 0.0519 0.350 4000 4.254 81.882 phối lưu lượng trong các ñoạn ống sau
BD -0.0067 0.200 5000 -1.858 275.575 2 lần lặp (CHW=100).
DA -0.0481 0.350 3000 -2.762 57.472 D E
-0.366 414.929 A
Kết quả sau 2 lần lặp qAD=50l/s
delABD= 0.5 l/s qDE=20l/s
Ñoaïn Q D L dh dh/Q
m**3/s m m m m/m**3/s
BC 0.0387 0.350 4000 2.466 63.743
CD -0.0113 0.200 5000 -4.835 427.628
DB 0.0067 0.200 5000 1.858 275.575 B
-0.511 766.946149 C F 150
PGS. III
TS. Nguyễn Thống delBCD= 0.4 l/s PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 25
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
SỐ LIỆU BAN ðẦU Bài tập 8: Một ñài nước tại O cấp nước cho các
ñiểm A, B, C, E. Dọc OA & DF lấy nước dọc
Nút A B C D E F ống cho sinh hoạt. Số liệu ống như sau:
Ống OA AB BC CD DE EA DF
Q (l/s) 70 30 40 20 25 15
L(m) 1000 1500 1500 500 600 1000 1000
L(m) 250 250 250 250 250 250 250 Cao ñộ các ñiểm như nhau. (HD)yc=14m. Mất
năng theo HW có CHW=140. Giả thiết QAB=QAE
D(mm) 200 250 250 150 200 200 150 ∆Q)]=1 l/s.
lần lặp 1. [abs(∆
151 152
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
Ống OA AB BE ED AD EF Sơ ñô,: B QB
L (m) 1500 2800 900 1000 2000 1000
D (m) 0,50 0,35 0,25 0,20 0,30 0,20
bichvan.vn 26
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
1/ Xác ñịnh lưu lượng nước ( m3/s) qua 4/ Hãy xác ñịnh cột áp cần thiết (m) tại
ñoạn ống AB ñiểm E:
a-0,0437 b-0,0585 c-0,0557 d-0,0772 a-20,09 b-23,91 c-24,26 d-25,52
2/ Xác ñịnh lưu lượng nước ( m3/s) qua 5/ Chiều cao ñáy bầu ñài (m) cần thiết:
ñoạn ống BE a-29,49 b-21,89 c-25,43 d- khác
a-0,0257 b-0,0285 c-0,0137 d-0,0472 6/ Nếu ñường ống DE hỏng thì cột áp
3/ Xác ñịnh lưu lượng nước ( m /s) qua
3 (m) tại F là :
ñoạn ống AD a-15,48 b-15,12 c-14,64 d-khác
a-0,0363 b-0,0465 c-0,0828 d-0,0443
157 158
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
Qtk Q (m3/s)
159 160
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
H (m)
η = η max dh (m)
Htk η < η max dh0
Q (m3/s) Q0 Q (m3/s)
Qtk
η Chæ hieäu suaát cuûa bôm Toån thaát naêng löôïng trong ñöôøng oáng coù aùp
ÑÖÔØNG CONG HIEÄU SUAÁT BÔM (do ma saùt ñöôøng daøi giöõa oáng vaø nöôùc)
161 162
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 27
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
Tröôøng hôïp 1
h =f(Q)
Cho heä thoáng coù: Vx? h
Bôm söû duïng ñaõ ñöôïc xaùc ñònh (bieát ñöôøng (Q)
hi bieát dh =g(Q)
cong ñaëc tính bôm). X
Ñoïan ñöôøng oáng (ij) cho tröôùc (chieàu daøi, dh
Maët chuaån
ñöôøng kính, heä soá nhaùm, quy luaät toån thaát 0 Qx Q
naêng löôïng).
Vôùi heä thoáng cho treân, giaù trò löu
Cuoái ñöôøng oáng daãn ñöa nöôùc ñeán moät cao
löôïng qua oáng (cuõng laø löu löôïng bôm)
trình hj ñaõ bieát.
xaùc ñònh nhö sau:
• Xaùc ñònh löu löôïng Q0 qua oáng ???. 163 164
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
• Goïi Qx laø löu löôïng giaû ñònh qua oáng. Töø • So saùnh giaù trò hx vaø coät nöôùc ñòa hình hi:
ñöôøng cong quan heä toån thaát naêng löôïng xaùc - neáu hx < hi löu löôïng Qx seõ giaûm ñeán khi naøo
ñònh ñöôïc toån thaát naêng löôïng trong ñöôøng hx =hi.
oáng dh. - neáu hx > hi löu löôïng Qx seõ taêng ñeán khi naøo
• Ngoøai ra, khi bôm hoïat ñoäng vôùi löu löôïng hx =hi.
Qx, töø ñöôøng cong ñaëc tính bôm xaùc ñònh Dó nhieân trong quaù trình thay ñoåi Qx giaù trò dh
ñöôïc coät nöôùc bôm h. (toån thaát) & h (coät nöôùc bôm) thay ñoåi theo.
• Do ñoù, coät nöôùc hieäu ích thöïc coøn laïi cuûa
bôm laø:
hx = h – (dh+Vx2/2g) 165 166
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
• Töø phaân tích naøy ta nhaän thaáy löu • Tröôøng hôïp 2: Giaû thieát bôm söû duïng ñaõ
löôïng bôm khoâng phaûi laø giaù trò aùp ñöôïc xaùc ñònh (bieát ñöôøng cong ñaëc tính
ñaët “chuû quan” vaøo heä thoáng bôm) vaø moät ñoïan ñöôøng oáng (ij) vôùi
ñaëc tröng hình hoïc cuûa oáng ñaõ cho tröôùc
noù laø keát quaû töø söï caân baèng laøm
(chieàu daøi, ñöôøng kính, heä soá nhaùm, quy
vieäc phoái hôïp giöõa ñaëc tính ñöôøng
luaät toån thaát naêng löôïng). Ñöôøng oáng taûi
oáng, bôm vaø ñieàu kieän “bieân”. löu löôïng thieát keá Q0 cho tröôùc.
• Xaùc ñònh coät nöôùc hi ?.
167 168
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 28
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
Giaûi: Khi ñöôøng oáng taûi qua löu löôïng Do ñoù, coät nöôùc bôm maø bôm coù theå
Q0, töø ñöôøng cong quan heä toån thaát laøm vieäc laø:
naêng löôïng xaùc ñònh ñöôïc dh töông hj = h – (dh+V02/2g) vôùi V0=Q0/S
öùng. trong ñoù S laø tieát dieän ñöôøng oáng.
Ngoøai ra, khi bôm hoïat ñoäng vôùi löu • Treân cô sôû lyù luaän naøy cho pheùp khaûo
löôïng Q0, töø ñöôøng cong ñaëc tính bôm saùt söï thay ñoåi coät nöôùc bôm coù theå
xaùc ñònh ñöôïc coät nöôùc bôm h. laøm vieäc khi löu löôïng laáy qua oáng thay
ñoåi.
169 170
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
171 172
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
So saùnh HA vaø HA(*): Vôùi Qx ñaõ xaùc ñònh (Vx bieát), xaùc ñònh dhAB vaø töø ñoù
coät nöôùc ño aùp taïi A (chaân ñaøi) laø HA(*):
Neáu HA >HA(*) taêng giaù trò giaû thieát Qb vaø
HA(*) =Hx+dhAB+V02/2g
ngöôïc laïi. Choïn giaù trò Qb khi: HA = HA(*)
So saùnh HA(*) vaø Hñ coù 2 khaû naêng xaûy ra:
Löu löôïng nöôùc ñi vaøo ñaøi laø : Qñ =Qb –Qx. - Neáu HA(*) > Hñ nöôùc ñi vaøo ñaøi vôùi löu luôïng Qñ
Neáu HA(*) < Hñ nöôùc ñi ra khoûi ñaøi vôùi löu xaùc ñònh nhö sau:
luôïng Qñ xaùc ñònh nhö sau: Giaû thieát giaù trò löu löôïng bôm Qb (vôùi Qb > Qx). Töø
quan heä ñöôøng ñaëc tính bôm xaùc ñònh coät nöôùc bôm
h vaø töø quan heä toån thaát naêng löôïng xaùc ñònh toån
thaát naêng löôïng trong ñoaïn oáng töø X ñeán A laø dhXA.
Töø ñoù:
HA =h - dhXA
173 174
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 29
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
Giaû thieát giaù trò Qb (vôùi Qb < Qx). Töø quan heä PHUÏ LUÏC
ñöôøng ñaëc tính bôm xaùc ñònh coät nöôùc bôm h
TÍNH THUÛY LÖÏC DOØNG CHAÛY ÑEÀU
vaø töø quan heä toån thaát naêng löôïng xaùc ñònh
toån thaát naêng löôïng trong ñoaïn oáng töø X ñeán KHOÂNG AÙP TRONG OÁNG TROØN
A laø dhXA. Töø ñoù: BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP TRA BAÛNG
HA =h - dhXA (Xem lý thuyết trong Sách Cấp thoát
So saùnh HA vaø HA(*) . Neáu HA >HA(*) taêng nước - Nguyễn Thống) & bảng tra ở
giaù trò giaû thieát Qb vaø ngöôïc laïi. Choïn giaù trò Bài giảng Chương 6)
Qb khi: HA = HA(*). Löu löôïng nöôùc ñi ra khoûi
ñaøi laø : Qñ =Qx - Qb.
175 176
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
3-4 3,32 3,20 2,60 1,50 1,00 1,00 2,00 11-12 4,60 4,60 4,70 6,25 5,50 8,50 4,10
4-5 3,25 3,20 3,50 2,50 2,00 3,00 3,50 12-13 4,60 4,50 4,40 5,00 7,00 8,50 3,50
5-6 3,40 3,40 4,10 3,50 3,00 5,50 3,50 13-14 4,55 4,40 4,10 5,00 7,00 6,00 3,50
6-7 3,85 3,80 4,50 4,50 5,00 5,50 4,50
14-15 4,75 4,60 4,10 5,50 5,50 5,00 2,00
7-8 4,45 4,60 4,90 5,50 6,50 5,50 10,20
15-16 4,70 4,60 4,40 6,00 4,50 5,00 6,20
179 180
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 30
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
Giôø Kh-max
CÂU HỎI ÔN
16-17 4,65 4,40 4,30 6,00 5,00 3,50 10,40
Chiều cao ñáy bầu ñài nước phụ thuộc:
17-18 4,35 4,30 4,10 5,50 6,50 3,50 9,40
18-19 4,40 4,40 4,50 5,00 6,50 6,00 7,30
áp lực tự do cần thiết của ngôi nhà
bất lợi nhất
19-20 4,30 4,50 4,50 4,50 5,00 6,00 3,80
20-21 4,30 4,50 4,50 4,00 4,50 6,00 1,70
khoảng cách từ ñài nước ñến nguồn
nước
21-22 4,20 4,80 4,80 3,00 3,00 3,00 1,10
22-23 3,75 3,80 4,60 2,00 2,00 2,00 0,80
cột áp của máy bơm
23-24 3,70 3,70 3,30 1,25 1,25 1,00 0,70 cả 3 câu trên
Sum 100 100 100 100 100 100 100
181 182
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
bichvan.vn 31
CẤP THOÁT NƯỚC CẤP THOÁT NƯỚC
Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực. Chương 3: Mạng lưới cấp nước khu vực.
CÂU HỎI ÔN
CÂU HỎI ÔN
ðối với van, mệnh ñề nào sau ñây là SAI
Chiều cao ñáy bầu ñài nước phụ thuộc: Van (Khóa K) dùng ñể ñóng mở nước cho
áp lực tự do cần thiết của ngôi nhà từng ñoạn ống.
bất lợi nhất Van 1 chiều chỉ cho nước chảy theo một
khoảng cách từ ñài nước ñến nguồn chiều nhất ñịnh.
nước Van xả bùn ñể tháo nước và bùn khi tẩy
cột áp của máy bơm rửa ñường ống.
Van xả khí ñặt ở vị trí thấp của mạng lưới
ñể xả khí tích tụ trong ống ra ngoài.
187 188
PGS. TS. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
CÂU HỎI ÔN
ðường kính kinh tế của mạng lưới cấp
HEÁT CHÖÔNG
nước ñược xác ñịnh dựa vào :
Giá thành của mạng lưới là nhỏ nhất MAÏNG
NG LÖÔÙI
Giá thành của mạng lưới và chi phí
vận hành là nhỏ nhất CAÁP NÖÔÙC
Tổn thất cột nước trong mạng lưới nhỏ KHU VÖÏC
nhất.
189 190
bichvan.vn 32