Hennsy Del Rosario

16-11205

TEORYANG ARKETAYPAL AT FEMINISMO

ANG TEORYANG ARKETIPO o ARKITAYPAL

gumagamit ng modelo o huwaran upang masuri ang elemento ng akda
nangangailangan ng masusing pag-aaral sa kabuuan ng akda sapagkat ang binibigyang-
diin dito ay mga simbolismong ginamit upang maipabatid ang pinakamensahe ng akda

tinatawag ding mitolohikal o ritwalistiko.

 Scott (1922), sa pagbasang arketipo, kailangan ang masusing

pagbabasa ng teksto gaya ng pormalismo at kailangang
nanghahawakan nang mabuti ang mambabasa sa kanyang mga
kaalamang sikolohikal, historikal, sosyolohikal, at kultural.
 Reyes (1992), ang mga banghay, tauhan, tema, at imahe sa mga
akda ay mga komplikasyon o interpretasyon ng mga
magkakatulad na elemento ng mga matatandang mito at alamat.
Ang arketipo ay ang mga simbolong imahen o motif napaulit-ulit
na makikita sa mga akdang panitikan (tauhan, uri ng kwento,
pangyayari, at iba pa.) Ang mga arketipo ay mga bungang-isip,
walang hangganan, at matatag. Halimbawa: Sina Herkules at
Darna ay nilikha na dantaon ang pagitan subalit parehong tauhan
ang kanilang kinakatawan -bayaning nagtataglay ng pambihirang
lakas.
Ayon kay Griffith (1982), bagamat maraming posibleng uri ng arketipo,
mahahati ito sa tatlo:

1. ARKETIPONG TAUHAN - ang bayani, ang martir, ang rebelled, ang

mabagsik na madrasta, ang sawing magsing-irog, ang itinakwil,at iba pa;

2. ARKETIONG PANGYAYARI - gaya ng paghahanap ang paglalakbay, ang

pagbagsak, kamatayan, at pagkabuhay

3. ARKETTPONG SIMBOLO AT KAUGNAYAN - na gumagamit ng

tambalan.

Halimbawa: liwanag at dilim-ang liwanag ay sagisag ng karunungan,

pag-asa, espiritwalidad; at ang dilim ay sagisag ng kamangmangan,
kalungkutan, at iba pa. Mayroon ding imahe o simbolong kaugnay ng
langit o impiyerno at ang mga ito ay ikinakapit natin sa mga karanasan.

FEMINISMO

maaring tingnan ang imahen, pagpapakalarawan, posisyon at gawain ng mga babae sa

loob ng akda at maaring ilantad din ang mga de kahong mga imahen ng mga babae sa
akda layon nitong labanan ang anumang diskriminasyon, exploitation , at operasyon sa
kababaihan.

Mga Feminismo:

Lualhati Bautist

Genoveva Edroza Matute

Elynia Ruth S. Mabanglo

Halimbawa ng akdang Feminista:

MEDUSA- Benilda S. Santos

PAGHABOL SA DYIP- Ruth Elynia S. Mabanglo

HARANANG WALANG BUWAN- Virgilio S. Almario