2nd Mid FILIPINO REVIEWER

Tula
- isang anyo ng sining o panitikan na naglalayong maipahayag ang damdamin sa
malayang pagsusulat.
- Ayon naman kay Amado V. Hernandez, "Ang tula ay hindi pulos na pangarap at
salamisim, di pawang halimuyak, silahis, aliw-iw, at taginting

Elemento ng Tula
 Tugma
 Sukat
 Kariktan
 Talinhaga
o Persona
o Tayutay
o Tono / indayog
 Paksa

1.)Tugma
- nagpapaganda sa diwa ng tula ang alin mang paraan ng pagtutugma

1. Mga salitang nagtatapos sa b, k, d, g, p, t, s ay nagtutugma ang dulumpantig

2. Mga nagtatapos sa l, m, n, ng, w, r, y

2.)Sukat
-tumutukoy sa bilang ng pantig sa bawat taludtod
Ito ay tumutukoy sa bilang ng pantig ng bawat taludtod na bumubuo sa isang saknong. Ang
pantig ay tumutukoy sa paraan ng pagbasa.

Halimbawa:
isda – is da – ito ay may dalawang pantig
is da ko sa Ma ri ve les – 8 pantig

Mga Halimbawa ng Sukat ng Pantig

1. Wawaluhin –
    Halimbawa:
    Isda ko sa Mariveles
    Nasa loob ang kaliskis
     2. Lalabindalawahin –
    Halimbawa:
    Ang laki sa layaw karaniwa’y hubad
    Sa bait at muni, sa hatol ay salat

    3. Lalabing-animin –
    Halimbawa:
    Sai-saring bungangkahoy, hinog na at matatamis
    Ang naroon sa loobang may bakod pa sa paligid

    4. Lalabingwaluhin –
    Halimbawa:
    Tumutubong mga palay,gulay at maraming mga bagay
    Naroon din sa loobang may bakod pang kahoy na malabay

3.) Kariktan
Kailangang magtaglay ang tula ng maririkit na salita upang masiyahan ang mambabasa
gayon din mapukaw ang damdamin at kawilihan.

4.) Talinghaga
- Tumutukoy ito sa paggamit ng matatalinhagang salita at tayutay.
   
 Tayutay - paggamit ng pagwawangis, pagtutulad, pagsasatao ang ilang paraan upang
ilantad ang talinghaga sa tula
-Paggamit ng pagwawangis (simile) pagtutulad (metaphor) pagtatao
(personification) ay ilang paraan upang ilantad ang talinghaga sa tula

 Tono/Indayog
- tumutukoy sa pagbaba at pagtaas ng tono o pagbigkas
- dapat isaalang-alang ang diwa ng tula

 Persona
- tinutukoy nito ang nagsasalita sa tula
- una, ikalawa o ikatlong panauhan

5.) Paksa
- maraming maaaring maging paksa ang isang tula
Mga Anyo ng Tula

 Malayang taludturan 
 Tradisyonal 
 May sukat na walang tugma 
 Walang sukat na may tugma

Mga Uri ng Tula

 Tulang Liriko o Tulang Damdamin

 Tulang Pasalaysay o narrative poetry sa ingles
 Tulang Patnigan a
 Tulang Pantanghalan o Padula.

1.) Tulang Liriko o Tulang Damdamin (lyric poetry)

- Tulad ng isang soneto o ng isang oda, na ipinapahayag ang mga saloobin at
damdamin ng makata.

-Karaniwang tinutukoy bilang ang mga salita sa isang kanta. hindi nagpapahayag sa
isang kuwento na naglalarawan sa karakter at aksyon. Ang makata ay direktang sinasabi sa
mambabasa, ang kanyang sariling damdamin, iniisip, at persepsyon.

Uri ng Tulang Liriko

Awit
– Ang awit ay isang uri ng tulang pasalaysay na binubuo ng tig-aapat na taludtod ang
bawat saknong, na ang bawat taludtod ay may lalabindalawahing pantig, at ang tradisyonal
na dulong tugma ay isahan.Ito ay ang karaniwang awiting ating naririnig.Karaniwan itong
may malungkot na paksa - sad love songs kumbaga.

Soneto
– Isang tula na karaniwang may 14 linya.Hinggil sa damdamin at kaisipan, may malinaw
na kabatiran sa likas na pagkatao.

Oda
– Ang oda ay karaniwang isang liriko o tula na nakasulat bilang papuri o dedikado sa
isang tao o isang bagay na kinukuha interes ang makata o nagsisilbing isang inspirasyon
para sa oda.

Elehiya
– Ito ay tulang may kinalaman sa guniguni tungkol sa kamatayan.

Dalit
 –isang uri ng tula, karaniwang pang relihiyon, partikular na nakasulat para sa layunin ng
papuri, pagsamba o panalangin, at karaniwan ay ipadala sa isang Diyos o sa isang kilalang
pigura o maliwanag na halimbawa. at may kahalong pilosopiya sa buhay.

2.) Tulang Pasalaysay (narrative poetry)

– isang tula na may balangkas. Ang tula ay maaaring maikli o mahaba, at ang mga
kuwento na may kaugnayan sa maaaring maging simple o kumplikadong
pangyayari.
-Ito ay karaniwang hindi madrama, nagkukuwentong tula gaya ng mga epiko,
ballad, idylls at lays.

Uri ng Pasalaysay
a. Epiko – ay isang mahaba kuwento/tula, kalimitan tungkol sa isang seryosong paksa na
naglalaman ng mga detalye ng kabayanihan gawa at mga kaganapan ng makabuluhang sa
isang kultura o bansa.

b. Awit at Kurido – ay isang uri ng panitikang Filipino kung saan ito ay may walong sukat.
ang tulang kurido ay kadalasang mga alamat o kuwento na galing sa mga bansa sa Europa
tulad ng Pransya, Espana, Italya at Gresya. Ang tulang kurido ay pasalaysay. Ang tanyag na
kurido ay ang Ibong Adarna.

c. Karaniwang Tulang Pasalaysay – Ang mga paksa nito ay tungkol sa mga pangyayari sa
araw-araw na buhay.

3.) Tulang Patnigan (joustic poetry)

-Kabilang sa uring ito ang karagatan, duplo at balagtasan.

a. Balagtasan – Tagisan ito ng talino sa pagbigkas ng tula, bilang pngangatwiran sa isang

paksang pagtatalunan. Ito’y sa karangalan ni Francisco “Balagtas” Baltazar.

b. Karagatan – Ito ay isang laro sa tula o isang paligsahan sa pagtula na kabilang sa

tinatawag na “libangang itinatanghal” na ang taglay na pamagat ay nanggaling sa isang
alamat ng singsing ng isang dalaga na nahulog sa dagat.

c. Duplo – Ito ay isang laro sa tula o isang paligsahan sa husay sa pagbigkas at

pangangatwiran nang patula. Hango ang pangangatwiran sa Bibliya, mga salawikain at mga
kasabihan. 

4.) Tulang Pantanghalan o Padula

-karaniwang itinatanghal sa teatro.
-Ito ay patulang ibinibigkas na kung minsan ay sinasabayan ng ritmo o melodiya ng isang
awitin.
-Naglalarawan ito ng mga tagpong lubhang madula na maaaring makatulad ng, o dili
kaya’y naiiba sa nagaganap sa pang-araw-araw na buhay.
 ELEMENTO NG MITOLOHIYANG SI PELE, ANG DIYOSA NG APOY AT
BULKAN

PANGUNAHING TAUHAN
PELE

IBA PANG MGA TAUHAN

Haumea, Kane, Namaka, Hi’iaka, Ohia, Lehua, Lohi’ au, Hopoe, Kani-milo

TAGPUAN
TAHITI, HAWAII

PELE
-Siya ang diyosa ng apoy at bulkan

NAMAKA
- Siya ang diyosa ng tubig

HAUMEA
- Siya ang diyosa ng makalumang kalupaan, ang ina nina Pele at Namaka, at ang asawa ni Kane
Milohai.

KANE-MILOHAI
- Siya ang diyosa ng kalangitan na asawa ni Haumea

HI’AKA
- Siya ang diyosa ng hula at ng mga mananayaw. Siya ang bunsong kapatid (na nasa itlog pa
lamang) na ipinagkatiwala nina Haumea at Kane-Milohai kay Pele.

LOHI’AU
- Siya ang kasintahan ni Pele na tinulungan ni Hi’iaka, ngunit ayon sa kwento minahal naman
siya nito.

OHI’A AT LEHUA
-Si Ohi’a ay isang lalaki na nagustuhan ni Pele pero tinanggihan siya ni Ohi’a dahil may asawa
na siya, na ang pangalan ay Lehua.

Hopoe
-Matalik na kaibigan ni Hi’iaka. Namatay siya at nagmistulang bato dahil natabunan siya ng
lava.

KANE-MILO
- Panganay na kapatid nina Pele at Hi’aka
ARAL NG KWENTO
-Nakakasira ng pagsasama ng isang pamilya ang selos kahit na nga mahal pa ng miyembro nito
ang isa’t isa. Nagdudulot ito ng di pagkakasundo at alitan na nagiging dahilan ng pagkasira ng
samahan.

-Humingi ka ng tawad kung nakagawa ka ng di magandang bagay sa iba. Aminin ang iyong
pagkakamali.

-Magpakita ng pag-ibig sa lahat. Wag maging magagalitin upang maiwasan ang kapahamakan ng
iyong sarili at ng iba.