არასრულწლოვანთა განრიდება-მედიაციის წიგნი PDF

მორის
შალიკაშვილი
არასრულწლოვანთა განრიდების
და მედიაციის
სისხლისსამართლებრივი,
კრიმინოლოგიური და
ფსიქოლოგიური ასპექტები
თბილისი, 2013
შესავალი
არასრულწლოვანთა განრიდების და
მედიაციის პროექტის მოკლე მიმოხილვა
saqarTvelos iusticiis saministros oficialuri vebgverdis
Tanaxmad, saministros erT-erTi ZiriTadi prioritetia pasuxismge-
blobisa da sapatimro sasjelis alternativebis SemuSaveba da kanon-
Tan კონფლიქტში myof arasrulwlovანთა reabilitacia, resocial-
izacia.1
„arasrulwlovanTa marTlmsajulebis reforma sisxlis samarT-
lis reformis erT-erTi umniSvnelovanesi mimarTulebaa. 2010 wels
saqarTvelos mTavrobam gamoxata mzadyofna, Seqmnas arasrulwlov-
anTa marTlmsajulebis sistema, romelic Seesabameba saerTaSoriso
standartebs, maT Soris gaerTianebuli erebis organizaciis bavSvTa
uflebaTa konvenciis principebsa da normebs, gaeros minimalur stan-
dartul wesebs arasrulwlovanTa mimarT marTlmsajulebis ganxor-
cielebis Sesaxeb.
sisxlis samarTlis marTlmsajulebis reformis farglebSi,
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis sferoSi iusticiis saministros
analitikuri departamentis mier momzadda rigi kanonproeqtebisa,
romlebic gamiznulia arasrulwlovan braldebulTa sisxlis samar-
Tlis marTlmsajulebis sferodan „acilebaze“ (diversion). Seqmnilia
arasrulwlovanTa samuSao jgufi, romelic Sedgeba samTavrobo,
saerTaSoriso da arasamTavrobo organizaciebisagan.
ganridebis da mediaciis programis mizania, is arasrulwlovani,
romelmac pirvelad Caidina naklebad mZime danaSauli, bodiSi
mouxada dazaralebuls, mzad aris aanazRauros miyenebuli zarali
gaTavisufldes sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobisagan. axali
programa erTi mxriv, ganaridebs arasrulwlovans sisxlis samarT-
lis sistemisa da nasamarTlobisagan, meore mxriv, xels uwyobs samar-
Tlianobis aRdgenas, recidivis Tavidan acilebas da mozardis kanon-
morCil pirovnebad Camoyalibebas.
1 http://www.justice.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=652&info_id=3496, 2012 wlis 30
oqtombris mdgomareobiT.
3
2010 wlis 15 noembridan amoqmedda arasrulwlovanTa ganri
debisa da mediaciis programa, romelic arasrulwlovnis sisxlis
samarTlebrivi pasuxismgeblobisagan gaTavisuflebis axali meqa-
nizmia. programis ganxorcielebaSi monawileobs 3 ZiriTadi aqtori:
prokurorebi, socialuri muSakebi da mediatorebi. diskreciuli dev-
nis wesis gamoyeneba SesaZlebelia im arasrulwlovanTa mimarT, rom-
lebmac albaTobis maRali xarisxiT Caidines danaSauli, romlebmac
danaSaulis Cadenis momentisaTvis ukve miaRwies 14 wlis asaks da jer
kidev ar miuRweviaT srulwlovanebamde (18 weli), romelmac pirve-
lad Caidina naklebad mZime danaSauli, Tu is aRiarebs danaSaulis
Cadenas, mzad aris aanazRauros ziani da bodiSi mouxados dazarale-
buls, aseTis arsebobis SemTxvevaSi.
aRniSnuli programis mTavari mizania arasrulwlovans misces
erTi Sansi da xeli Seuwyos mis kanonmorCil pirovnebad Camoyali-
bebas. amasTanave programa emsaxureba dazaralebulis kmayofilebis
donis gazrdasa da arasrulwlovanTa mxardaWeris RonisZiebebSi maT
CarTvas“.2
saqarTvelos iusticiis saministro 2010 wlis 15 noembers Tavis
oficialur vebgverdze werda: „განრიდებისა და მედიაციის პროგრამა
სისხლის სამართლის რეფორმის ფარგლებში არასრულწლოვანთა მარ
თლმსაჯულების ლიბერალიზაციის ნაწილია და იგი პროკურორებს საშუა
ლებას აძლევს საპილოტე ქალაქებში ̶ თბილისში, რუსთავში, ქუთაისსა
და ბათუმში, არასრულწლოვანი განარიდონ სისხლისსამართლებრივ პასუ
ხისმგებლობას, თუ იარსებებს დასაბუთებული ვარაუდი იმის შესახებ, რომ
ამ არასრულწლოვანმა ჩაიდინა ნაკლებად მძიმე დანაშაული, და თუ მან
დანაშაული პირველად ჩაიდინა. ასეთ შემთხვევაში პროკურორს შეუძლია
იზრუნოს არასრულწლოვნის სოციალურ დატვირთვაზე, მხარეებთან ერთად
ხდება განსაზღვრა სასჯელის ნაცვლად მოზარდი დაზარალებულის ან
სახელმწიფოს სასარგებლოდ თუ რა სახის შრომას გაწევს, ან სულაც სა
განმანათლებლო ან სპორტული საქმიანობით დაკავდება.
პროგრამის ამოქმედებამდე პროკურორებმა, სოციალურმა მუშაკებმა
და მედიატორებმა სათანადო ტრენინგები გაიარეს. სწორედ მათ ეძლევათ
საშუალება არასრულწლოვნის სასჯელისგან განრიდების შემდეგ, მოზარდის
2 zazaSvili, n., piradi Canawerebi.
4
სოციალურ რეინტერგაციაზე იზრუნონ. არასრულწლოვანთა განრიდებისა
და მედიაციის პროგრამის ძირითადი მიზანია, საზოგადოებას დაუბრუნდეს
სრულყოფილი მოქალაქე. ამიტომაც არასრულწლოვნის რეაბილიტაციას
და სოციალურ რეინტეგრაციას დიდი მნიშვნელობა ენიჭება“.3
2010 wlis seqtemberში saqarTvelos sisxlis samarTlis sapro-
ceso kodeqsis 105-e muxlSi Sevida cvlileba, romlis mixedviTac
prokurors mieca arasrulwlovani damnaSavis mimarT devnis dawyebis
an dawyebaze uaris Tqmis diskreciuli uflebamosileba.
prokuroris diskreciuli uflebamosilebis SemoRebam SesaZle-
beli gaxada ganridebis da mediaciis programis, rogorc sisxlissa-
marTlebrivi devnis alternatiuli meqanizmis, SemoReba, romelic
dReis mdgomareobiT saqarTvelos 35 qalaqSi xorcieldeba.
„arasrulwlovanTa danaSaulis prevenciis strategiis damtki
cebis Sesaxeb“ saqarTvelos prezidentis 2012 wlis 22 martis №235-e
brZanebuleba pirdapir miuTiTebs damnaSave-dazaralebulis mediaci-
aze, rogorc sisxlis samarTlis politikis axlebur (nulovani tol-
erantobis kriminaluri politikis sawinaaRmdego) midgomaze.
მედიაციის არსი
„ganridebisa da mediaciis Sesaxeb prokurorebisaTvis saxelmZ-
Rvanelo miTiTebebisa da mxareebs Soris gasaformebeli xelSekru
lebis ZiriTadi pirobebis damtkicebis Taobaze“ saqarTvelos ius-
ticiis ministris 2010 wlis 12 noembris №216-e brZanebis Tanaxmad,
ganrideba (diversion) aris arasrulwlovnis sisxlis samarTlis pa-
suxismgeblobisagan gaTavisuflebis forma, sisxlissamarTlebrivi
devnis alternatiuli meqanizmi, romelsac iyenebs prokurori. gan-
ridebis mizani aris kanonTan konfliqtSi myof arasrulwlovans
Tavidan aacilos sisxlis samarTlis marTlmsajulebis sistemasTan
urTierToba. empiriuli kvlevebis Tanaxmad, kanonTan konfliqtSi
myofi mozardebi, romelTa mimarTac gamoyenebuli iყო ganrideba,
SemdgomSi ufro naklebad Cadiodnen deviaciur qcevas, vidre is mo-
3 ix.: http://www.justice.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=23&info_id=2846, 2010 wlis 15

noembris mdgomareobiT.
5
zardebi, romelTa mimarTac ganrideba არ გამოიყენეს da maT urTier-
Toba hqondaT sisxlis samarTlis marTlmsajulebis sistemasTan.4
ganridebis arsi mdgomareobs formaluri saxelmwifo kontro-
lis araformalur kontrolze „gadamisamarTebaSi“.5 araformal-
uri kontrolis meqanizmebisaTvis mozardis „gadamisamarTeba“ xdeba
prokurorisTvis miniWebuli diskreciuli uflebamosilebis farg-
lebSi.
saqarTvelos iusticiis ministris 2010 wlis 12 noembris №216-e
brZanebis Tanaxmad, mediacia aris arasrulwlovansa da dazarale-
buls Soris dialogis procesi, romelsac uZRveba mediatori da rom-
lis mizania arasrulwlovnisa da dazaralebulis Serigeba da maT So-
ris konfliqtis gadawyveta. sisxlis samarTalSi mediaciis ganviTa-
rebis mizaniა, daculi iyos dazaralebulis interesebi. mediaciis, ro-
gorc „struqturirebuli molaparakebis procesis“6 ganxorcielebis
arsi mdgomareobs profesionali mediatoris daxmarebiT konfliqt-
Si monawile მხარეების SerigebaSi, konfliqtis mogvarebaSi, romelmac
orive mxares dadebiTi Sedegebi unda moutanos: kanonTan konfliqtSi
myofi mozardi dazaralebulTan urTierTobiT iZulebuli xdeba pa-
suxismgebloba aiRos mis mier Cadenil ukanono qmedebaze, sakuTar
qmedebas Sexedos dazaralebulis TvaliT, xolo mis mier dazarale-
bulisTvis bodiSis moxda da misTvis miyenebuli zaralis (Tundac sim-
boluri) anazRaureba miCneulia dazaralebulis mxridan saxelmwifo
organoebisa da qveyanaSi moqmedi sakanonmdeblo normebisadmi ndo-
bis dabrunebis mniSvnelovan aspeqtad.7
აღდგენითი მართლმსაჯულება
ganrideba da mediacia aris aRdgeniTi (restoraciuli8) marTlm-
4 Laubenthal, K./Baier, H. , 2006. S. 19.
5 igive, gv. 20.
6 cercvaZe, g. 2010. gv. 34.
7 Laubenthal, K./Baier, H. , 2006. S. 221.
8 რესტორაციული სამართალი (აღდგენითი მართლმსაჯულება) გულისხმობს, რომ არასრულწლოვანი
პასუხისმგებლობას იღებს თავის არასამართლებრივ საქციელზე. ოჯახი, საზოგადოება და თავად
დამნაშავე ერთად არიან ჩართულნი ამ პროცესში, არასრულწლოვანს თავად შეუძლია მიიღოს
6
sajulebis nawili,9 romlis ZiriTadi mizania, damnaSave mozardma ai-
Ros pasuxismgebloba ჩადენილ qmedebaze10 da moaxdinos sazogadoeba-
Si swrafi integracia, rac xels SeuSlis danaSaulis ganmeorebiT Cade-
nas.11 aRdgeniTi marTlmsajulebis gamoyenebiT „mogebulia“ rogorc
damnaSavე, დანაშაულის msxverpli da sazogadoeba.12
mediacia efuZneba aRdgeniTi marTlmsajulebis filosofias.
ტონი მარშალის აღიარებული დეფინიციის მიხედვით აღდგენითი მართ
ლმსაჯულება არის „procesi, sadac yvela mxare, romelsac kavSiri aqvs
konkretul danaSaulTan, ikribeba, raTa koleqtiurad gadawyviton
danaSaulis Sedegi da misi gavlena momavalze“.13
bolo wlebSi aRdgeniTi marTlmsajulebis gamoyeneba metad
popularuli gaxda evropis qveynebSi. ეს ganpirobეbulia 1999 wlis
evrosabWos ministrTa komitetis № R (99)19 rekomendaciiT, romlis
mixedviT, saxelmwifoebma unda danergon mediacia, rogorc servisi
sisxlis samarTlis procesis yvela etapze. mocemuli rekomendaciis
me-10 muxlis mixedviT: 1) yველა wevrma saxelmwifom xeli unda Seuwyos
mediacias sisxlis samarTlis saqmeebis im danaSaulebze, romlisTvi-
sac am RonisZiebis gamoyenebas mizanSewonilad CaTvlis; da 2) yველა
wevrma saxelmwifom unda uzrunvelyos, rom amgvari mediaciis msvl-
elobisas dazaralebulsa da samarTaldamrRvevs Soris miRweuli
nebismieri SeTanxmeba gaTvaliswinebuli iqnes sisxlis samarTlis
procesSi.14
evrosabWos imave rekomendaciis Tanaxmad, mediacia sisxlis sa
marTalSi მიჩნეულია, rogorc problemis mogvarebaze orientirebu
li damatebiTi an alternatiuli saSualeba tradiciul sisxlis
samarTlis წarmoebasTan ერთად.15
aRdgeniTi marTlmsajuleba emyareba Semdeg ZiriTad principებs:16
მონაწილეობა შესაფერისი დასჯითი ზომების შერჩევაში. ასეთი მართლმსაჯულება არ უკავშირდება
ფორმალურ სამართლებრივ სისტემას, შესაბამისად, თავისუფლების აღკვეთაც გამორიცხულია.
9 Winter, F. (Hrsg.), 2004. S. 15.
10 xerxeuliZe, i., 2011. gv. 224.
11 Winter, F. (Hrsg.), 2004. S. 16.
12 iqve.
13 gvenetaZe, n./kvaWaZe, m./wiklauri-lamixi, e./gabunia, m., 2012. gv. 145.
14 „nulovani tolerantobidan liberalizaciიsaken“. cixis saerTaSoriso reforma (PRI).
Tbilisi 2011. gv. 57.
16 „nulovani tolerantobidan liberalizaciიsaken“. cixis saerთaSoriso reforma (PRI).
7
Ø sazogadoebisTvis miyenebuli zianis gamosworeba;
Ø dazaralebulisTvis miyenebuli zaralis anazRaureba;
Ø danaSaulis msxverplis gankurneba;
Ø pasuxismgeblobis aReba;
Ø damnaSavis mier qcevis gamosworeba;
Ø moqalaqeebis uSualo monawileoba kriminaluri davebis
gadawyvetaSi.
tradiciuli (საdamsjelo) marTlmsajulebisა da aRdgeniTi mar-
Tlmsajulebis metad saintereso Sedarebas gvTavazobs cixis saerTa-
Soriso reformis (PRI) mier gamocemuli analizi:17
tradiciuli marTlmsajuleba aRdgeniTi marTlmsajuleba
danaSauli ganisazRvreba, rogorc danaSauli ganisazRvreba, rogorc erTi

saxelmwifos mier dadgenili kanonebis piris mier meore piris uflebis Selaxva
darRveva
aqcenti keTdeba braldebulisaTvis aqcenti keTdeba problemis mogvarebaze
bralეულობis dadgenaze
SejibrebiTi sasamarTlo procesi dialogi da molaparakeba
sasjelis Sefardeba da dasja miyenebuli zianis anazRaureba, mxareebis
Serigeba
saxelmwifos reagirebis simkacre reagireba damokidebulia saziano Sedegze
damokidebulia samarTaldamrRvevis da ara mis warsulze
warsulze
erTi socialurad saziano faqtoris ყურადღების გამახვილება socialurი zianis
Canacvleba meoreTi gamosworebaze
dazaralebulis ugulebelyofa dazaralebulis uflebebis dacva
პირველი თავი
კანონთან კონფლიქტში მყოფ

Tbilisi 2011. gv. 58-59; arasrulwlovanTa danaSaulis administracia. gaeros bavSvTa fondi.
8
არასრულწლოვანთა თავისებურებანი
1.1. არასრულწლოვნის ასაკი
arasrulwlovnis an mozardis zუსტი cneba ar arsebobs. mozardo-
bis anu arasrulwlovnobis asaki aris bavSვobasa da zrdasrulobas
Soris periodi. arasrulwlovnis ganviTareba damokidebulia qvey-
nis socialur, kulturul, sazogadoebriv, ekonomiკur da politikur
cxovrebaze - iს maTi zegavlenis erTgvარi Sedegia.18
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis mesame mu-
xlis pirveli nawilis mixedviT, arasrulwlovani aris piri, romel-
sac ar Sesrulebia 18 weli.
sisxlis samarTlis kodeqsis მე-80 muxlis Tanaxmad ki, „sisxlis-
samarTlebrivi pasuxismgeblobis dakisrebisas an misgan gaTavisu-
flebisas arasrulwlovnad iTvleba პირი, visac danaSaulis Cadenam-
de Seusrulda ToTxmeti weli, magram ar Sesrulebia Tvrameti weli“.
1989 wlis 20 noembris gaeros bavSvTa uflebaTa konvenciis pir-
veli muxlis mixedviT, bavSvad miiCneva yvela adamiani, romelsac ar
Sesrulebia 18 weli.
arasrulwlovanTa მიერ ჩადენილი დანაშაულის qveS igulisxmeba
14-დან 17 wlამდე mozardebis mier danaSaulis Cadena.19
1.2. არასრულწლოვან მსჯავრდებულთა სტატისტიკური

მონაცემების ანალიზი
საქართველოს მოსახლეობაში 14-დან 18 წლამდე არასრულწლოვანთა
პროცენტული რაოდენობის შესახებ ზუსტი statistikuri monacemebi არ ar-
sebobs. oficialuri statistikuri monacemebis Tanaxmad, 2008 wlis
1 ianvris mdgomareobiT, 15-idan 24 wlamde aხალგაზრდების saerTo
raodenoba saqarTveloSi Seadgenda 725 aTass, რაც mTeli mosaxle-
obis (4 383 000) 16,8 %-ია, xolo 2012 wlis 1 ianvris mdgomareobiT
15-dan 19 wlamde mozardTa raodenoba daaxloebiT 320 aTasია, rac
საქართველოს mosaxleobis (4 497 000) 7,1%-s Seadgens.20
18 Göppinger, H., 2008. S. 381.
19 ix.: Rlonti, g. (red.), 2008, gv. 290.
20 http://www.geostat.ge 2012 wlis 15 agvistos mdgomareobiT.
9
arasrulwlovanTa saerTo raodenoba msjavrdebulTa saerTo
raodenobasTan SedarebiT:21
msjavrdebul
msjavrdebulTa
wlebi arasrulwlovnebis %
saerTo raodenoba
saerTo raodenoba
1990 7 481 499 6.7
1991 492
1992 3 730 335 9.0
1993 X X
1994 8 283 X
1995 7 094 455 6.4
1996 X 491
1997 7 646 357 4.7
1998 6 998 357 5.1
1999 7 973 383 4.8
2000 8 284 388 4.7
2001 8 897 525 5.9
2002 8 579 497 5.8
2003 8 110 459 5.7
2004 9 071 598 6.6
2005 9 168 475 5.2
2006 13 607 1 002 7.3
2007 21 170 1 060 5.0
2008 20 804 1 166 6.2
2009 18 354 803 4,4
2010 19 940 883 4,4
2011 18 153 669 3,7
2012 10 922 475 4,3
მსჯავრდებულ arasrulwlovanTa raodenoba sqesis da asakis mi

xedviT
21 ix.: saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos Jurnali „marTlmsajuleba saqarTveloSi“, 2009

wlis statistika, gv. 108; http://www.geostat.ge/?action=page&p_id=601&lang=geo, 2013 wlis 10
aprilis mdgomareobiT.
10
wlebi 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
msjav-
rdebul 388 525 497 459 598 475 1 002 1 060 1 166 803 883 669 475
arasrul-
wlovanTa
saerTo
raode-
noba
biWebi 386 520 486 450 588 469 979 1 026 1 119 767 853 638 450
99,5% 99% 97,8% 98% 98,3% 98,7% 98,1% 96,8% 95,9% 95,5% 97% 95,4% 94,8%
gogonebi 2 5 11 9 10 6 23 34 47 36 30 31 25
0,5% 1% 2,2% 2% 1,7% 1,3% 1,9% 3,2% 4,1% 4,5% 3% 4,6% 5,2%
14-15 65 99 102 122 170 127 323 298 299 206 226 201
wlis 16,8% 18,9% 20,5% 26,6% 28,4% 26,7% 31,4% 28,1% 25,6% 25,6% 26% 30%
16-17 323 426 395 337 428 348 679 762 865 597 657 468
wlis 83,2% 81,1% 79,5% 73,4% 71,6% 73,3% 68,6% 71,9% 74,4% 74,3% 74% 70%
arasrulwlovan damnaSaveTa mimarT gamoyenebuli sasjelebis

saxeebi:22
22 ix.: saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos Jurnali „marTlmsajuleba saqarTveloSi“, 2009
11
RonisZiebebi 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
weli weli weli weli weli weli weli weli weli weli
sul arasrulw. 459 598 475 1002 1060 1166 803 883 669 475
msjavr. raod.
Tavisuflebis 108 140 104 340 426 381 272 296 190 129
aRkveTa 23,5% 23,4% 21,9% 33,9% 40,2% 32,7% 33,9% 33,5% 28,4% 27,1%
gamasworebeli 3 7 9
samuSaoebi 0,7% 1,2% 1,9%
pirobiTi 325 411 333 620 597 724 427 416 405
msjavri 70,8% 68,7% 70,1% 61,9% 56,3% 62,1% 53,2% 47% 60,5%
gadaedo ganaC. 2 1 3
aRsruleba 0,4% 0,2% 0,6%
sxva sasjeli 21 39 26 42 37 61 104 171 74
4,6% 6,5% 5,5% 4,2% 3,5% 5,2% 13% 19,4% 11,1%
mocemuli statistikuri monacemebis analizi cxadyoფs, rom:

Ø msjavrdebulTa შორის arasrulwlovan damnaSaveTa raodenoba
meryeobs 4-dan 6 %-mde, rac იმაზე მიუთითებს, რომ arasrulwlov-
anTa danaSauli ყველა დროში ხდება. 90-iani wlebis mZime period-
Si 2003 წლამდე და 2003-2012 წლებში arasrulwlovan msjavrdeb-
ulTa procentuli maCvenebeli yovelTvis msjavrdebulTa saer-
To რაოდენობის 4-6 %-ს შეადგენდა;
Ø statistikuri monacemebis analizi calsaxad metyvelebs qveyanaSi
nulovani tolerantobis kriminaluri politikis ganxorciele-
baze, ramac 2006 წლიdan rogorc srulwlovanTa, aseve arasrul-
wlovan msjavrdebulTa saerTo raodenobis mkveTri zrda gamoi-
wvia;
Ø arasrulwlovan damnaSaveTa Soris vaJebis mier ჩადენილი dana-
Saulis maCvenebeli 95 %-ia;
Ø 16-17 wlis arasrulwlovnebis mier ჩადენილი danaSaulis რაო
დენობა 3-ჯერ metia 14-15 wlis mozardebis mier ჩადენილი dana-
Saulis რაოდენობაზე, rac, pirvel rigSi, შეიძლება განპირობებული
იყოს 16-17 wlis mozardebis fizikuri aRnagobiT, socialuri da
მატერიალური problemebis mZafri aRqmadobiT;
Ø arasrulwlovnebis mimarT gamoyenebul sasjelთა შორის პრო
wlis statistika, gv. 113; http://www.supremecourt.ge/files/upload-file/pdf/sisxli2010.pdf; http://www.
geostat.ge/?action=page&p_id=601&lang=geo, 2013 wlis 10 aprilis mdgomareobiT.
12
ცენტულად sWarbobs Tavisuflebis aRkveTა. სტატისტიკის მიხედვით
saqarTveloSi yovel mesame arasrulwlovans sasjelis saxiT
Seefardeba Tavisuflebis aRkveTa. მაშინ, როცა, evropis ganvi-
Tarebul qveynebSi თავისუფლების აღკვეთა daaxloebiT, yoveli
meaTe arasrulwlovnis mimarT gamoiyeneba. mozardebis mimarT
Tavisuflebis aRkveTa unda gamoiyenebodes rogorc ukiduresi
zoma,23 ukanaskneli saSualeba (ultima ratio) da ara ისე, rogorc
dRes praqtikaSia damkvidrebuli. aRniSnuli naTlad miuTiTebs
alternatiuli sasjelebis an pasuxismgeblobis, მათ შორის
განრიდებისა და მედიაციის, RonisZiebebis arsebobisა da gamoy-
enebis aucileblobaze;
Ø arasrulwlovnebis mimarT Tavisuflebis aRkveTis გამოყენების
ასეთი მაღალი მაჩვენებელი miuTiTebs, რომ ნაკლებად ხდება alter-
natiuli sasjelebis gamoyenebა.
1.3. მოზარდთა ფსიქოლოგიური თავისებურება /

არასრულწლოვანთა გარდატეხის პერიოდი
termini „gardatexis periodi“ pirvelad me-16 saukunis bolos
გამოიყენეს. laTinurad Pubertas anu pubertatuli periodi – niSnavs
adamianis seqsualur momwifebas, Camoyalibebas.24
me-19 saukuneSi mozardebSi gardatexis periodi დაახლოებით
17 wlis asakidan იწყებოდა. ამჟამად სქესობრივი მომწიფების პერიოდს
gogonebი 10-18 წლის ასაკში, ხოლო vaJebი 12-20 wlis asakSi გადიან.25
ადამიანში გარდატეხის პერიოდი გამოირჩევა ბიოლოგიური და ფსიქიკური
განვითარების მნიშვნელოვანი თავისებურებებითა და ცვლილებებით.
gardatexis periodi da (am periodis) socializacia mkacrad gan-
sazRvravs adamianis pirovnebis Camoyalibebas.26 adamianშi fiziolo-
giuri, fsiqologiuri da socialuri „damuSavebებi“ ხელaxla yalib-
deba.27
rogorc ukve aRiniSna, gardatexis periodi aris seqsualuri
momwifebis 5-8 wliani procesi, romლის შედეგადაც მათგან ზრდასრული
23 ix.: arasrulwlovanTa sisxlissamarTlebrivi Taviseburebis Sesaxeb SalikaSvili, m./
miqanaZe, g. 2011. gv. 83.
24 Schäfers. B., 1994. S. 83.
25 mozardis seqsualuri ganviTarebis Sesaxeb ixileT: qurxuli, l., 2006. gv. 41-42.
26 Hurrelmann, K., 2010. S. 26.
27 iqve.
13
ქალი და მამაკაცი ყალიბდება.28 am biologiuri procesis ganmavloba-
Si მოზარდში ხდება სასქესო ორგანოს განვითარება და მეორადი სასქესო
ნიშნების ჩამოყალიბება: ხმის დაბოხება, სხეულის სხვადასხვა ნაწილზე
თმის ამოსვლა. მოზარდის სხეულის ეს ცვლილებები განპირობებულია
hormonების cvლიlebებით, romelic ორგანიზმში პუბერტატული ასაკის
დადგომისას ხდება, yovelgvari garegani Carevis gareSe. testostero-
ni (Testosteron) da ეstrogeni (Estrogen) aris is ori ZiriTadi hormoni,
romelic mozardiს sxeulis cvლილებებს ganapirobebs.
mozardis sxeulis cvლილებები dakavSirebulia mis fsiqikur
ganviTarebasTan. gardatexis periodSi mozardი ხასიათდება energiis
mozRvaveba, romelიც ზოგჯერ yovelgvari normebis gaTvaliswinebis
gareSe იჩენს თავს (ixarjება).29
rogorc aRვniSneT, mozardis organizmSi gardatexis period-
Si mimdinare nivTierebaTa cvla did gavlenas axdens mis fsiqikur
mdgomareobaze. mozards am periodSi აღენიშნება xSiri uxasiaToba,
განწყობის სწრაფი (umizezoდ) ცვალებადობა, survilTa mravalfero-
vneba, zedmeti emociuroba, saqmisadmi araseriozuli damokidebu-
leba, gulmaviwyoba, fantaziოroba, windauxedaoba, gadawyvetile-
bis miRebis გაძნელება da, rოგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, mozRvavebuli
energia. mozardebი am periodSi zedmetad impulsuri arian და ვერ
აკონტროლებენ ემოციებს,30 anu ar SeuZliaT sakuTari moqmedebiთ gamo-
wveuli Sedegebis gaTvaliswineba. mozardebi cdiloben sakuTari „me“-s
წარmoCenas da ზეწოლად აღიქვამენ ყოველგვარ საწინააღმდეგო აზრს.31
mecnieruli kvlevis uaxlesი teqnikuri meTodebis ganviTare-
bam aCvena, rom mozardebშi da zrdasrul adamianebშi emociebis ga-
damuSaveba tvinis sxvadasxva sferoSi ხდება. mecnieruli kvlevisas
cdაში მონაწილე mozardebs da zrdasrul pirebs aCvenes gacinebulი,
gabrazebulი, agresiulი da aRSfoTebulი adamianების suraTebi. cdis
pirebს უნდა გადმოეცათ (აღეწერათ) TiToeuli mimikis Sesabamisი emociა.
am dros mecnierebi kompiuteris saSualebiT akvirdebodnen cdispirTa
28 Schäfers. B., 1994. S. 83.

29 ix.: Schaffstein, F. / Beulke, W., 2005. S. 5; Kaiser, G., 1973. S. 38; aseve, inwkirveli, z., 2000. gv. 88.
30 dimitri uznaZis azriT impulsuri moqmedeba „subieqtis cnobieri warmarTvis gareSe
mimdinareobs: maT ufro is situacia gansazRvravs, romelSic subieqts Tavisi moqmedebis gaSla
uxdeba“. uznaZe, d., 2006. gv. 173.
31 Schaffstein, F. / Beulke, W., 2005. S. 5; Paasch, E., 2001. S. 373.
14
„momuSave“ tvins. mozardi cdispirebiს შემთხვევაში mocemulი amocanიs
შეsrulebა ხდებოდა tvinis სტრუქტურაში, romelsac ამიგდალა (Amyg-
dala – ნუშისებრი სხეული) hqvia. tvinis aRniSnuli სტრუქტურა (რომელიც
ბირთვების ჯგუფს წარმოადგენს) gamoirCeva gadawyvetilebების სწრაფი
და emociurი miRebiT. zrdasruli adamianebi igive amocanas asrule-
bdnen ufro metad ganviTarebul da ამიგდალაზე ierarqiulad maRla
mdgom tvinis სტრუქტურაში ̶ ფრონტალურ კორტექსში, ანუ შუბლის წილის
ქერქში (Frontal Cortex). mecnierebi mividnen daskvnamde, rom gardate-
xis periodSi mozardebs არ შესწევთ emociebis zustad aRqmis unari da
ხშირად reagireben impulsurad.32
daskvnis saxiT SeiZleba iTqvas, rom gardatexis periodSi saqme
gvaqvs mozardis ara marto seqsualur ganviTarebasTan dakavSirebul
problemebTan, aramed mis sulier RirebulebaTa konfliqtTan. mo-
zardi sakuTari „me“-s წარმოჩენის mizniT xSirad Cadis iseT qmedebas,
rac scildeba socialuri urTierTobis normebs da samarTlebriv pa-
suxismgeblobas iwvevs. swored იმის გამო, რომ gardatexis periodSi
mozardSi mimdinareობს biologiuri da fsiqikuri ganviTarebა, sau-
baria mozardis (arasrulwlovnis) sisxlissamarTlebrivi pasuxism-
geblobis Taviseburebებze. kerZod, gardatexis periodSi, mozardis
rTuli mdgomareobis gamo, vsaubrobT mis SezRudul Seracxaდobaze.

1.4. სისხლის სამართლის კოდექსით
გათვალისწინებული თავისებურება
sisxlis samarTlis kodeqsiT arasrulwlovnებisTvis, srul
wlovნებთan შედარebiT, gaTvaliswinebulia rigi სამართლებრივი გან
სხვავებები,33 rac გამოწვეულია მათი ბიოლოგიური და ფსიქოლოგიური
განვითარების თავისებურებებით.
arasrulwlovanTa sisxlis samarTlis kodeqsiT gaTvaliswineb-
uli Tavisebureba pirvel rigSi exeba sasjelis da sasjelis zomebis
SerCevas. kanonmdebeli arasrulwlovanTa mimarT ar iyenebs iseTi
saxis sasjelebs, rogoricaa uvado Tavisuflebis aRkveTa, samxedრo
piris samsaxurebrivi SezRudva, qonebis CamorTmeva da Tanamdebobis
32 http://www.planet-wissen.de/pw
33 ix.: arasrulwlovanTa sisxlissamarTlebrivi Taviseburebis Sesaxeb. SalikaSvili, m./
miqanaZe, g. 2011. gv. 64-107.
15
dakaveba.
sisxlis samarTlis kodeqsi aseve iTvaliswinebs aRmzrdelobiTi
zemoqmedebis iZulebiTi RonisZiebebis gamoyenebasac. marTalia, aRmz-
rdelobiTi zemoqmedebis iZulebiTi RonisZiebebi praqtikaSi TiTqmis
ar gamoiyeneba, magram gansxvavebiT srulwlovani braldebulisagan,
arasrulwlovani braldebulis mimarT mosamarTles SeuZlia gamoi-
yenos sisxlis samarTlis kodeqsis 91-e muxlSi gaTvaliswinebuli
gafrTxileba, sazedamxedveloდ gadacema, zianis anazRaurebis mova-
leobis dakisreba, qcevis SezRudva an specialur aRmzrdelobiT an
samkurnalo dawesebulebaSi moTavseba.
amave dros, gansxvavebulia arasrulwlovanTa mimarT sasjelis
formis Tavisuflebis aRkveTis zoma. sisxlis samarTlis kodeqsis
88-e muxlis mixedviT, 14-დან 16 wlamde arasrulwlovnis mimarT Sesa-
Zlebelia გამოყენებული იქნას Tavisuflebis aRkveTა 10 წლამდე ვადით,
xolo 16-დან 18 wlamde – 15 wlis vadiT.
sisxlis samarTlis kodeqsi arasrulwlovani msjavrdebulebi-
saTvis Taviseburebebs pirobiT vadamde gaTavisuflebis SemTxvevebSic
iTvaliswinebs. sisxlis samarTlis kodeqsis 98-e, 99-ე da მე-100 mux-
lebi iTvaliswinebs gansxvavebul, ufro nakleb vadebs pirobiT vad-
amde gaTavisuflebis, xandazmulobis da nasamarTლobis gaqarwylebis
SemTxvevaSi, rac aseve მეტყველებს arasrulwlovanTa sakanonmdeblo
regulirebis Taviseburebaze.
მეორე თავი
არასრულწლოვანთა განრიდების
16
და მედიაციის განხორციელების
აუცილებლობის თეორიული საფუძველი
masobrivi sainformacio saSualebebi xSirad საუბრობენ მოზარდთა
დანაშაულზე, როგორც საზოგადოების განუკურნებელ სენზე, romelic mxo-
lod mkacri sisxlissamarTlebrivi politikიT SeiZleba damarcxdes.
mediisგან განსხვავებით, kriminologiur literaturaSi arasrulw-
lovanTa danaSauli miCneulia, როგორც erT-erTი yvelaze naklebi
materialuri zaralisა da saSiSroebis mqonე danaSaulი,34 romelic
normaluri movlenaa, gavrcelebulia sazogadoebis yvela fenaSi da
axasiaTebs epizoduroba. garda amisa, ასეთი სახის დანაშაული ხშირად
spontanurad, winaswari dagegmvis gareSea Cadenili da misi monawile-
ni dabali kriminaluri აქტივობით gamoirCevian.
ზრდასრულების მიერ arasrulwlovanTa danaSaulis ase gaზვიადება
SesaZlebelia ganpirobebuli iyos ori komponentiT:
Ø უფროსების მიერ უმცროსების მიმართ მენტორული დამოკიდებულებით.
უფროსები თვლიან, რომ უმცროსები მათ უნდა უჯერებდნენ. მაგრამ,
როცა ეს ასე არ ხდება, შეურაცხყოფილი და გაბრაზებული უფროსი
უმცროსის მიერ ჩადენილ ქმედებას გაზვიადებულად წარმოაჩენს.
Ø damnaSave mozardi ufrosebisთვის ხდება „gantevebis vacი“, romel-
mac საკუთარის გარდა, sxvaTa braleulobis gamoc unda agos pasuxi.
sazogadoeba misi dasjiT uaryofs sakuTar rols mis damnaSaved
CamoyalibebaSi da Tavisi brაleuloba danaSaulis Camden pirze
gadaaqvs.35
rogorc zemoT აღვნიშნეთ, arasrulwlovanTa danaSauls axa-
siaTebs: normaluroba, epizoduroba da sazogadoebis yvela fenaSi
gavrceleba. ganvixiloT TiToeuli maTgani.
2.1. არასრულწლოვანთა დანაშაულის ნორმალური

ხასიათი
kvlevები ადასტურებს, rom ქვეყანაში ლატენტურ დანაშაულობათა
34 Albrecht, P.-A., 2005. S. 12.
35 Kaiser, G., 1996. S. 273.
17
საერთო რაოდენობაში arasrulwlovanTa mier ჩადენილ latentur
danaSaulობათა xvedriTi wili yvelaze didiა,36 miuxedavad იმისა,
rom mozardebi qveynis mosaxleოbis mxolod 16-18%-s Seadgenen.
arasrulwlovanTa danaSauli maTi biologiuri da fsiqologiu-
ri მდგომარეობითაა განპირობებული და ეს sazogadoebis normaluri
gamovlinebaa,37 anu TiTqmis yvela arasrulwlovanი erTxel mainc
არღვევს kanonis normaს.38
Sesabamisad, sazogadoebisaTvis problemas ზოგადად arasrul
wlovani damnaSaveeბi კი არ წარმოადგენენ, aramed seriuli ara
srulwlovაni damnaSaveebi (minderjäriger Intensivtäter, chronic offender),39
romelTa mimarT saxelmwifom moqnili prevenciuli RonisZiebebi
unda dagეგmos da ganaxorcielos.
2.2. არასრულწლოვანთა დანაშაულობის ყველა

საზოგადოებაში გავრცელება
გარდა იმისა, რომ დამნაშავე პირთა biologiuri da fsiqologiu-
ri მდგომარეობის გათვალისწინებით არასრულწლოვანთა დანაშაული
გავრცელებულია საზოგადოების ყველა სოციალურ ფენაში და ის ნორმალური
მოვლენაა, statistikuri monacemebis მიხედვით, არასრულწლოვანთა
დანაშაული yvelgan da yvela droSia gavrcelebuli – ლათინურად Ubi-
quität gulisxmobs RmerTis yvelgan da yvela droSi arsebobas.40
germaniaSi Catarebulma gamokiTxvebma aCvena, rom განურჩევლად
სოციალური მიკუთვნებისა, mozardebi erTxel mainc arRveven kanons.
magaliTad, kirxhofis mier 70-ian wlebSi Catarebulma 976 skolis
moswavlisა da arasrulwlovani msjavrdebulis gamokiTxvam aCvena,
rom maT Soris kanondarRvevis TvalsazrisiT didi gansxvaveba arc
ki iyo.41
ნორმალურობა და ყველგან და ყველა დროში გავრცელებულობა -
არასრულწლოვანთა დანაშაულობის ეს ორი თვისება - მეცნიერთა ერთი
ნაწილის მიერ ერთსა და იმავე კონტექსტში განიხილება.42 სინამდვილეში,
36 Schneider, H.J., 1987. S. 603.
37 Albrecht, P.-A., 2005. S. 4.
38 Kaiser, G., 1985. S. 225-228.
39 Albrecht, P.-A., 2005. S. 4.
40 Göppinger, H., 2008. S. 384.
41 Albrecht, P.-A., 2005. S. 18.
42 Walter, M., 2005. S. 228.
18
ვფიქრობთ, რომ მათ შორის არსებობს მნიშვნელოვანი განსხვავება.
ნორმალურობა მიუთითებს, რომ დანაშაული განპირობებულია დამნაშავის
ასაკით, ხოლო ყველგან და ყველა დროში გავრცელებულობა კი იმას,
რომ დანაშაულის ჩამდენი არასრულწლოვანი შეიძლება მიეკუთვნებოდეს
ნებისმიერ სოციალურ ფენას.
2.3. არასრულწლოვანთა დანაშაულობის

ეპიზოდურობა
arasrulwlovanTa mier Cadenili danaSauli epizoduri xa
siaTisaa,43 anu mozardis mier danaSaulis Cadena SesaZlebelia da
iwyos gardatexis periodidan da damTavrdes mis დასრულებასთან ერ
თად. gardatexis periodში ასევე saxeze gvaqvs mozardis socializaciis
procesTan dakavSirebuli problemebi. ამ დროს ის შეიძლება ჩადიოდეს
დანაშაულს, xolo socializaciის დამთავრების შემდგომ, mozardმა
შეიძლება დანაშაული aRar Caიdiნოs.44
krugeris mier Slesvig-holSteinSi (germaniis erT-erTi federa-
luri miwa) Catarebulma gamokvlevam aCvena, rom 1977 wlidan moyo-
lebuli, eqvsi wlis ganmavlobaSi, policiis mier registrirebuli
iყო 2992 10-dan 22 wlamde asakis samarTaldamrRvevi mozardi. mo-
zardebis erTma mesamedma (anu, daaxloebiT 1000-ma mozardma) momde-
vno eqvsi wlis ganmavlobaSi kvlav Caidina danaSauli, xolo maTgan,
ვისაც danaSauli meored ჰქონდა ჩადენილი, 1%-ze naklebi (rva mozar-
di) momdevno wlebSi ganmeorebiT iqna policiis mier registrirebu-
li.45 როგორც ამ მონაცემებიდან ჩანს, policiis mier pirvelad regis-
trirebuli 2992 mozardidan mxolod rvaმ გააგრძელა kriminalurი
„kariera“.
veSke da krauze იკვლევდნენ 1953 wels berlinSi dabadebul
mozardebს. 21 wlis asakamde mozardebis naxevari erTxel mainc iyo
policiis mier registrirebuli. mozardebis 70% policiaSi meored
registrirebis Semdeg თავს ანებებდა damnaSavis „karieras“ da Cveule-
briv cxovrebas ubrundeboda.
mkvlevrebis azriT saqme gvaqvs mozardis ganviTarebis iseT fa-
43 Schaffstein, F. /Beulke, W., 2005. S. 11; Walter, M., 2005. S. 332.
44 Schaffstein, F. /Beulke, W., 2005. S. 11.
45 Krüger, H., 1983. S. 326.
19
zasTan, rodesac isini danaSauls Cadian. mozardebis did nawilSi
kriminalur tendenciebze saubari არ არის მართებული, maT mier dana-
Saulis Cadena mxolod epizoduri xasiaTisაა da zrdasrulobasTan
erTad qrებa.46
daskvnis saxiT SeiZleba iTqvas, rom danaSaulebrivi qmedebebi
14-dan 21 wlamde ასაკის aხალგაზრდებში mometebuli xasiaTisaa, rac
ამ პერიოდში sirTuleebiT aRsavse gardatexisა da socializaciis
procesებით aixsneba.47 danaSaulebrivi qmedეbebi umaRles zRvars
aRwevs 16-dan 18 wlamde asakში. am periodis gasvlis Semdeg, umra-
vles SemTxvevaSi, saqme gvaqvs mozardTa mcire jgufTan, romelic
kriminalurი „karierიs“ გზას დაadga an იმ pirebTan, vinc pirvelad
Caიdiნა danaSaulი.
adamianis Camoyalibeba mTavrdeba 25-30 wlis asakSi. Tu ada-
mianma am asaks miaRwia ise, rom mas ar Caudenia danaSauli, maSin იmis
შანსი, რომ ის damnaSave gaxdეს, ძალიან მცირეა. ადამიანებს, რომლებსაც
დამთავრებული აქვთ socializacia, ახასიათებთ racionalurი მიდგომა
danaSaulis Cadenisადმი da eSiniaT, არ დაკარგონ miRweuli socialu-
ri mdgomareoba (ix. hirSis kontrolis Teoria).48
16-18 weli
10-12 weli 22-24 weli
2.4. „ნულოვანი ტოლერანტობიდან“ ლიბერალურ

კრიმინალურ პოლიტიკაზე გადასვლა
46 Weschke, E. (Hrsg.), 1989. S. 240.

47 Schaffstein, F. /Beulke, W., 2005. S. 11.
48 SalikaSvili, m., 2011. gv. 69-75.
20
2.4.1. „nulovani tolerantobis“ kriminaluri politikis
Teoriuli safuZveli
1982 wels amerikelma sociologebma jeims vilsonma da jorj ke-
lingma Camoayalibes Broken Windows Teoria.49 maT Teoriას safuZvლად
დაედო fsiqolog filip zimbardos mier 1969 wels Catarebuli Semde-
gi SedarebiTi eqsperimenti: man ნიუ-იორკში, bronqsis erT-erT quCaსა
da კალიფორნიის პატარა წყნარ ქალაქ palo altoSi daayena avtomanqa-
na axdili „kapotiT“, რომელსაც არ ჰქონდა sanomre niSnebi. bronqsში
dayenebul avtomobils gaCerebidan 10 wuTis Semdeg miuaxlovda erTi
ojaxi - mama, deda da maTi rva wlis biWi da daiwyეს mანქანის gaqurd-
va. momdevno 26 saaTis ganmavlobaSi sxvadasxva pirebმა mTlianad
gaZarcvეს iს, xolo sam dReSi avtomobilisgan mxolod „rkinis Con-
Cxi“ იყო დარჩენილი, romelzec quCis mcxovreblebi nagavs ყრიდნენ. am
movlenis sawinaaRmdegod ganviTarda situacia palo altoSi. zimbar-
dos mier dayenebuli avtomobili erTi kviris Semdeg isev uvnebeli
idga. xolo, rodesac wvima daiwyo, erT-erTma mcxovrebma „kapotic“
ki daxura, rom avtomobili ar dazianebuliyo. ამის შემდეგ, zimbardom
da misma TanamSromlebma avtomobilis mina Caamsxvries. adgilobriv-
ma mosaxleobam maT mxari აუბა da TviTonac miiRეს monawileoba avto-
mobilis dazianebaSi. imave Rames qalაqis axalgazrdobამ zimbardos
avtomobili ბოლომდე daაzianა da gaZarcვა. meore dRes ავტომობილი
saxuravze ამოტრიალებული ipoves.
zimbardos eqsperimentze dayrdnobiT vilsonma da kelingma Sei-
muSaves sami aspeqti:50
1. qalaqSi ან mis romelime ubanSi arsebuli uwesrigoba da quCebis
„upatronod mitoveba“ (nagviani quCebi, grafiti kedlebze da narkoma-
nia) miuTiTebs იმაზე, rom es ubani uყურადღებოდ aris მიtovebuli და
ganicdis saxelmwifo kontrolis naklebobas;
2. ubanSi arsebuli amgvari mdgomareoba ubnis mcxovreblebSi
warmoqmnis danaSaulisagan daucvelobis შეgrZnეbas;
3. ubanSi arsebuli uwesrigoba da quCebis „upatronod mitoveba“
xels uwyobs damnaSaveebs მაქსიმალურად ganaxorcielon ukanono qme-
49 Wilson, J. Q./Kelling, G. I., 1996. S. 121-137.

50 Göppinger, H., 2008. S. 148.
21
debebi, რაც განპირობებულია იმით, რომ ubnis mosaxleobis umravleso-
ba Tavs daucvelad grZnobs da/an damnaSaveebis mier aris daSinebuli,
xolo damnaSaveebi saxelmwifo kontrolis naklebobis gamo Tavs
adgilobriv mosaxleobaze „maRla ayenebენ“ da maTze ზემოქმედებას
ახორციელებენ.
vilsonis da kelingis azriT imisaTvis, rom aRikveTos danaSau-
lis Cadena, saWiroa gaizardos danaSaulis gamovlenis maCvenebeli
da danaSaulze saxelmwifo da socialuri kontroli.
maTi azriT, qalaqis ubnis uwesrigoba pirdapir kavSirSia aq
momxdar danaSaulebTan. Senobis erTi Camsxvreuli fanjara, rome-
lic ar iqneba aRdgenili, ზრდის იმის ალბათობას, რომ am Senobis sxva
fanjris minebsაც Catexავენ. es ვრცელდება როგორც დაბალი, ისე მაღალი
სოციალური ფენით დასახლებულ რაიონებზე.
vilsonis da kelingis Teoriis mixedviT kriminaluri qmedebe-
bis aRkveTisaTvis aucilebelia, policiისა da iusticiის სამსახურების
მიერ დანაშაულების gaxsnა da damnaSaveebiს დასჯა. maTi azriT, saxel-
mwifos kriminaluri politikis mizani unda iyos iseTi socialuri at-
mosferos Seqmna, sadac moqalaqeebi damnaSaveebisagan Tavs daculad
igrZnoben, sadac adamianebs sjeraT wesrigis da qveyanaSi moqmedi
normaTa sistemis.
vilsonis da kelingis Broken Windows Teoriis safuZvelze, 1994
wels niu-iorkis policiis ufrosma viliam bretonma, qalaqis maSin-
deli meris rudolf julianis xelSewyobiT ganaxorciela policiu-
ri strategia, romelsac „nulovani tolerantoba“ erqva.51
im periodisTvis niu-iorkSi gaxSirebuli iyo mkvlelobebi da
sxva saxis mZime danaSaulebi. garda amisa, yoveldRiurად ხდებოდა ar-
sebuli normebis darRveva, quCebis danagvianeba da metroebis daziane-
ba. qalaqs dakarguli hqonda usafrTxoebis შეgrZnეba.
qalaq niu-iorkisTvis normaluri cxovrebis dabrunebis მიზნით
bretonმა SeიmuSavა da ganაxorcielა Svidi RonisZieba: 1. qalaqis
mosaxleobaSi arsebuli aralegaluri cecxlsasroli iaraRis ga-
movlena, maTi mflobelebis და movaWreebis dasja; 2. policiis mier
თუნდაც patara gadacdomის (marTvis mowmobis gareSe avtomobilis
51 iqve.
22
marTva, maTxovroba, skolis gacdena) dafiqsirebა. skolebSi moswav-
leTa sistematurი Cxrekა cecxlsasroli iaraRis gamosavlenad. quCa-
Si TvalSisacemi pirebis გაkontroleba; 3. policiam daiwyo sakuTari
Zalis demonstrireba, raTa mosaxleobaს გაფანტოდა damnaSaveebisa-
dmi SiSi da maTSi Camoyalibebuliyo usafrTxoebis შეgrZnეba. ase ma-
galiTad: narkotikebis gamsaReblebs arTmevdnen fulsა და avtomo-
bilebs da usjidnen Sinapatimrobas; რამდენიმე დღით აპატიმრებდნენ
adamianebს, romlebic maTxovrobdnen an sxva pirebs Seuraცხyofas
ayenebdnen; saxlebiს კედლებიდან yoveldRiurad irecxeboda ke-
dlis mxatvroba, რაც mxatvrebs სხვების წინაშე კედელზე შესრულებული
„შედევრების“ წარმოჩენის საშუალებას უსპობდა. kedlis gawmendis samu-
Saos asrulebdnen TavisuflebaaRkveTili pirebi, romelTac xSirad
ecvaT maisuri warweriT: dasjili var ama da am sasamarTlos mier; 4.
ასუფთავებდნენ და ალაგებდნენ sazogadoebრივი TavSeyris adgilebს; 5.
Seiqmna erTiani, daculi sainformacio kompiuteruli sistema, sadac
xdeboda TiToeuli yoveldRiuri gadacdomis, danaSaulis, dakavebis
an qonebis CamorTmevis dafiqsireba. kargad momuSave policiელებს
sajarod აjildovებდნენ; 6. policiამ moიZiა aqtiuri moqalaqee-
bi, romlebic გრძნობდნენ pasuxismgeblობას maT ubanSi მიმდინარე
პროცესებზე da ატყობინებდნენ TiToeuli danaSaulebrivi faqtis Se-
saxeb. ჩამოყალიბდა moqalaqeTa jgufebi, romlebic icavdnen sazoga-
doebriv wesrigs da იღებდნენ pasuxismgeblobაs maT quCaze, ubanSi Tu
raionSi arsebul mdgomareobaზე; 7. gaizarda policiis Semadgenlo-
ba. mosaxleobisaTvis SesamCnevi gaxda quCebSi fexiT mosiarule po-
licielebi, romlebic wesrigs amyarebdnen. ამ sapolicio RonisZiebe-
bTan erTad gamkacrda sisxlissamarTlebrivi sasjelebi.
bretonis nulovani tolerantobis politikis Sedegად sagrZno-
blad iklo Zaladobrivma danaSaulebma. meტropoliteni gaxda usa-
frTxo da gadaiqca gadaadgilebis ZiriTad saSualebad.
bretonis nulovani tolerantobis politikis uaryofiTi Sede-
gi iyo is, rom gaxSirda moqalaqeTa saCivrebi policiis winaaRmdeg
Zalis an uflebamosilebis gadametebis braldebebiT. am mxriv sagu-
lisxmoa, rom arakanonieri sapolicio RonisZiebebis gamo 1997 wels
qalaqma niu-iorkma ზიანის ასანაზღაურებლად 27 milioni dolari ga-
23
daixada.
2.4.2. კრიმინალის მიმართ „nulovani tolerantobis“ Sedegebi

saqarTveloSi
saqarTvelos prezidentma 2006 wlis 14 Tebervlis yovelwliurი
Semajamebelი saangariSo saparlamento moxsenebისას gamoacxada, რომ
დაიწყებდნენ კრიმინალის მიმართ nulovani tolerantobis პოლიტიკას,
რომელიც unda ganxorcielebuliyo „yvela cixeSi“ principiT, რაც
გულისხმობდა, რომ nebismieri saxis danaSauls saxelmwifos mxridan
unda mohyolოდა myisieri da mkacri reaqcia.
saqarTvelos iusticiis saministro ase aRwerda nulovani tole-
rantobis politikas: „nulovani tolerantobis mizania ar datovos
arc erTi danaSauli, Tundac wvrilmani, reagirebis gareSe da am gziT
minimumamde daiyvanos qveyanaSi danaSaulis done. Secvalos sazoga-
doebis damokidebuleba danaSaulis mimarT da aRmofxvras dausje-
lobis sindromi. nulovani tolerantobis Sedegad saqarTvelo ga-
Tavisuflda, rogorc organizebuli, ise wvrilmani danaSaulisagan
da gaxda erT-erTi yvelaze usafrTxo qveyana“. 52
saqarTveloSi კრიმინალის მიმართ nulovani tolerantobis po-
litikas აქვს dadebiTi da uaryofiTi Sedegebi.
კრიმინალის მიმართ nulovani tolerantobis politikis dadebiT
Sedegad unda miviCnioT:
Ø sabWoTa kavSiris sistemidan memkvidreოbiT miRebuli dausjelo-
bis sindromis aRmofxvra;
Ø mosaxleobaSi danaSaulis mimarT usafrTxoebis შეგრძნების gaCe-
na. saqarTvelos iusticiis saministros dakveTiT sociologiuri
kvlevis centris – „gorbis“ – mier bolo sami wlis ganmavlobaSi
Catarebulma „danaSaulebaTa kvlevam saqarTveloSi“ aCvena, rom
mosaxleოbis usafrTxoebis gancda Zalian maRalia;
Ø organizebuli da korufciuli danaSaulis Semcireba.
კრიმინალის მიმართ nulovani tolerantobis politikis uaryo-

fiT Sedegad unda miviCnioT:
24
Ø msjavrdebulTa raodenobis მკვეთრი zrda. bolo xuTi-eqvsi wlis
ganmavlobaSi 100-120%-iT moimata msjavrdebulTa raodenobam
sasjelaRsrulebiT dawesebulebebSi. msjavrdebulTa raodeno-
bis katastrofulმა zrdam, gadatvirTulobam, Tavis mxriv, ga-
moiwvia Semdegi uaryofiTi Sedegebi:53
o cixis pirobebis gauareseba;
o msjavrdebulTa sikvdilianobis zrda;
o msjavrdebulTa (fizikuri da sulieri) janmrTelobis
problemebis gauareseba;
o msjavrdebulTa uflebebis sistematuri darRveva;
o (samomavlo) demografiuli problemebi.
Ø saqarTvelos saerTaSoriso imijis gauareseba. strasburgis ada
mianis uflebaTa evropul sasamarTloSi saqarTvelos winaaRm-
deg warmoebuli saqmeebis raodenobis გაzrda;
Ø policielebis mxridan uflebamosilebis gadametebis faqtebi,54
ramac uaryofiTad imoqmeda policiაsTan mosaxleოbis TanamS-
romlobis sakiTxze;55
Ø sasjelTa sruli SekrebiTobis principis danergva da praqtikaSi
maRali zomis Tavisuflebis aRkveTis xSiri gamoyeneba, რომელიც
ewinaaRmdegeba samarTlis normis ganxorcielebis ekonomiurad
gamoyenebis aucileblobas da Tanafardobis konstituciur prin-
cips. maRali zomis Tavisuflebis aRkveTa zogierT SemTxvevaSi
msjavrdebulSi iwvevs imedgacruebasა და ტკივილს, aRZravs SiSs,
rom ის cixeს cocxalი veRar datovებs.56 germanul sisxlis samar-
TalSi aRiarebulia, rom maRali zomis sasjelis daniSvna msubuqi
saxis danaSaulisaTvis dauSvebelia da ewinaaRmdegeba propor-
ciulobis konstituciur princips,57 vinaidan igi ar iwvevs samar-
53 ix.: saqarTvelos saxalxo damcvelis 2010, 2011 wlis saangariSi saparlamento

moxsenebebi.
54 ix.: saqarTvelos saxalxo damcvelis 2007 - 2009 wlebis saangariSi saparlamento
moxsenebebi
55 saqarTvelos iusticiis saministros dakveTiT sociologiuri kvlevis centris – gorbis –
mier bolo sami wlis ganmavlobaSi Catarebulma „danaSaulebaTa kvlevam saqarTveloSi“ aCvena,
rom saqarTvelos mosaxleოbis daaxloebiT 60% aucileblad iTanamSromlebs gamoZiebasTan.
56 BVerfG, Urteil v. 21.6.1977 -1 BvL 14/76. ix. NJW 1977, S. 1529 (germaniis sakonstitucio
sasamarTlos gadawyvetileba).

57 iqve.
25
Tlianobis grZnobis aRdgenas;58
Ø arasrulwlovanTa sisxlissamarTlebrivi asakis daweva zogi-
erTi danaSaulisaTvis 14 wlidan 12 wlamde;
Ø mosamarTleTa damoukideblobis garkveuli SezRudvebi. mag.
mosamarTles ufleba aqvs braldebuls miუsajოს kanoniT gaTva
liswinebulთან შედარებით dabali sasjeli mxolod saproceso
SeTanxmebis SemTxvevaSi, anu mosamarTle garkveulwilad proku-
roris gadawyvetilebaze aris damokidebuli;
Ø alternatiuli sasjelis saxeebis gamouyenebloba.
2.4.3. liberalur kriminalur politikaze gadasvla

winamdebare qveTavSi ganvixileT კრიმინალის მიმართ nulovani
tolerantobis politikis dadebiTi da uaryofiTი Sedegebi. naTe-
lia, rom კრიმინალის მიმართ nulovani tolerantobis politikas
მრავალი uaryofiTi Sedegიც axlავს. Sesabamisad, aucilebeli gaxda
კრიმინალის მიმართ nulovani tolerantobis politikis Secvla lib-
eraluri sisxlis samarTlis politikiT.
liberaluri sisxlis samarTlis politikad unda CaiTvalos
bolo periodSi ganxorcielebuli Semdegi sakanonmdeblo cvlile-
bebi da programebi:
Ø arasrulwlovanTa ganrideba da mediacia;
Ø srulwlovanTa ganrideba;
Ø arCevani Senzea;
Ø ganrideba danis tarebisaTvis;
Ø პროგრამა – „Cemi ufrosi megobri“;
Ø ალეტრნატიული სასჯელის სახით sazogadoebisaTvis sasargeblo
Sromis შედარებით ხშირი გამოყენება praqtikaSi;
Ø sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis (isev) gauqmeba 12-dan
14 wlamde arasrulwlovnebisTvis.
„arasrulwlovanTa danaSaulis prevenciis strategiis damt-
kicebis Sesaxeb“ saqarTvelos prezidentis 2012 wlis 22 martis №235-
e brZanebuleba gvTavazobs im proeqtebis farTo CamonaTvals, ro-
melic saqarTveloSi xorcieldeba arasrulwlovanTa danaSaulis
prevenciis mizniT, rac liberaluri kriminaluri politikis nawilad
58 Jahn, M., 2006, S. 503.
26
unda CaiTvalos.
saqarTvelos Sesaxeb evrokavSiris 2010 wlis angariSSi naTqvamia:
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsSi 2010 wlis Tebervlisა da
ivlisis TveebSi ganxorcielebuli cvlilebebi miuTiTeben sisxlis
samarTlis politikis liberalizaciisaken.59 evrokavSiris angariSSi
saubaria 12-dan 14 wlamde arasrulwlovnebisTvis sisxlissamarT-
lebrivi pasuxismgeblobis gauqmebaze da prokuroris diskreciuli
uflebamosilebis SemoRebaze.
e brZanebulebiT, saxelmwifo kriminaluri politikis prioritetad
gamocxadda mediaciisa da sxva msgavsi programebis SemuSaveba-ganvi-
Tareba, romეlic orientirebuli iqneba arasrulwlovanTa Soris da
[arasrulwlovanTa] konfliqtis mSvidobian mogvarebaze.
2.5. არასრულწლოვანთა აღზრდა/რესოციალიზაცია

sisxlis samarTlis kodeqsis 39-e muxlis Tanaxmad, sasjelis mi-
zania samarTlianobis aRdgena, axali danaSaulis Tavidan acileba da
damnaSave pიris resocializacia.
sasjelis miznebSi aris gamoxatuli saxelmwifos da sazogado-
ebis survili, danaSaulis Cadenis SemTxvevaSi, damnaSave piris mi-
marT gaataros garkveuli RonisZiebebi. marTalia, damnaSavis da-
zaralebulTan Serigeba sasjelis saxe არ არის, magram misi, rogorc
konfliqtis mogvarebis erT-erTi xerxis, mniSvneloba Zalian didia
damnaSavisა da dazaralebulis mimarT gasatarebeli RonisZiebebis
თვალსაზრისით.
sasjelis erT-erTi mniSvnelovani roliა damnaSavesა da daza-
ralebuls Soris arsebuli konfliqtis mogvareba (individualuri,
konkretuli konfliqti) da sazogadoebrivi wesrigis dacva (abstra-
qtuli konfliqti). swored ამ მიზნებს emsaxureba samarTliაnobis aRd-
gena, axali danaSaulis Tavidan acileba da msjavrdebulis resociali-
zacia. dazaralebulma რომ samarTlianobis gancda არ დაკარგოს, saWi-
59 „nulovani tolerantobidan liberalizacisaken“. cixis saerTaSoriso reforma (PRI).

27
roa დამნაშავესთან მისი კონფლიქტის მოგვარება, რაც ასევე ხელს შეუწყობს,
რომ თავიდან იქნეს აცილებული ახალი დანაშაული და დაზარალებული
ხელმეორედ არ გახდეს იმავე დამნაშავის მსხვერპლი. კონფლიქტის
მოგვარება (შერიგება) განაპირობებს დამნაშავის რესოციალიზაციას - მის
მიერ ჩადენილი ქმედების მონანიებას და გამოსწორებას.
pirvel rigSi sakiTxavia, ramdenad Seicavs აღმზრდელობით ასპე
ქტებს arasrulwlovanი damnaSavისა და დაზარალებულის Serigeba, anu
mediacia.
aRmzrdelobiTi RonisZieba aris pirdapiri da miznobrivi zemo-
qmedeba mozardis antisocialur an danaSaulebriv saqcielze.60
arasrulwlovanი damnaSavისა და დაზარალებულის Serigebis peda-
gogiuri aspeqtebi mdgomareobs SemdegSi:61
Ø Serigeba მახრეებს aZlevs SesaZleblobas, dafiqrdenen sakuTar
saqcielze: damnaSaveმ გაიაზროს mis mier Cadenili qmedebis simZi-
me, xolo dazaralebulმა განსაზღვროს, surs Tu ara damnaSaves-
Tan urTierTobis garTuleba;
Ø შერიგების პედაგოგიური მნიშვნელობა პედაგოგიური მნიშვნელობა
მდგომარეობს იმაში, რომ მხარეებს ეძლევათ გადაწყვეტილების მი
ღების შესაძლებლობა. ეს, თავის მხრივ, ხელს უწყობს, რომ მათ შეძ
ლონ პასუხისმგებლობის აღება;
Ø Serigebis pedagogiuri mizani mdgomareobs rogorc damnaSavis,
aseve dazaralebulis resocializaciaSi;
Ø Serigebis pedagogiuri მნიშვნელობა SeiZleba gamoixatos sxva,
ucxo pirebTan urTierTobis swavlaSi, rac mxareebs xels Seuwyo-
bs (axali) socialuri urTierTobებis damyarebaSi;
Ø dabolos, Serigeba damnaSaves aiZulebs (SesaZlebelia, pirve-
lad mis cxovrebaSi) pativi sces sazogadoebaSi aRiarebul nor-
mebs, rac Tavis mxriv xels Seuwyobs, რომ მას შემდგომშიც გაუჩნდეს
სურვილი, პატივი სცეს ამ ნორმებს.
dazaralebulis TvalTaxedvidan damnaSavესთან მისი შერიგება Se-
saZlebels xdis, rom მან damnaSavis Sesaxeb meti informacia mიiRos,
rac masSi damnaSaveobisadmi SiSis gaqarwylebas da reviqtimizacias
Seuwyobs xels.
60 Kuhn, A., u.a., 1989. S. 40.
61 Kuhn, A., u.a., 1989. S. 40; Bemmann, G., 2003. S. 227.
28
dazaralebuls pirvelad miecema SesaZlebloba damnaSaves
uTxras is, rasac mის შესახებ fiqrobs, rac dazaralebulis emociebi-
sagan gaTavisuflebas da momavalSi mis fsiqologiur stabilurobas
Seuwyobs xels.
2.6. დაზარალებულის რეინტეგრაცია

germaniaSi Catarebulma viqtimologiurma gamokiTxvebma da
adasturა, რომ უმრავლეს შემთხვევაში, დაზარალებულის სურვილი სუ
ლაც არ არის დამნაშავის დასჯა, არამედ მისი სურვილია დანაშაულამდე
არსებული მდგომარეობის დაბრუნება.62 imis miuxedavad, rom swored da-
zaralebuli mimarTავს samarTaldamcav struqturebს Cadenili dana-
Saulis Sesaxeb, misTvis didi mniSvneloba ara aqvs sisxlis samarTlis
saproceso procedurebs. xSir SemTxvevaSi, dazaralebulis survils,
aRdgenilი iqnes misi mdgomareoba, sisxlis samarTlis saproceso
normebi ar iTvaliswinebs. gasaTvaliswinebelia aseve, rom ზოგჯერ
dazaralebuli samarTaldamcav struqturebs mimarTavs dazRvevis
Tanxis asaRebad, an mesame piris რჩევით.
ჩადენილი დანაშაულიდან გამომდინარე, სხვადასხვანაირია დამნა
შავის მიმართ დაზარალებულის დამოკიდებულება: ძალადობრივი დანაშა
ულის მსხვერპლის სურვილია დამნაშავის დასჯა და პრევენცია, რათა და
მნაშავემ აღარ ჩაიდინოს დანაშაული.63 მატერიალური ხასიათის დანაშა
ულის მსხვერპლის სურვილი კი, პირველ რიგში, მიყენებული ზარალის
ანაზღაურებაა და თუ ეს მოხდება დამნაშავის მიერ, რომელსაც შეგნებული
აქვს თავის უკანონო ქმედების სიმძიმე, ეს შეიძლება ჩაითვალოს დაზარა
ლებულისთვის უმნიშვნელოვანეს ასპექტად.
კრიმინოლოგიური თვალსაზრისით dazaralebulისა და damnaSavis
Serigeba mniSvnelovania Semdegi garemoebis gamo: mozardTa umravle-
sobas erTxel mainc aqvs Cadenili danaSauli, Tumca maTgan mxolod
mcire nawilი ირჩევს დამნაშავის „კარიერას“.64 თუ შესაძლებელი გახდა
დამნაშავისა და დაზარალებულის შერიგება სისხლის სამართლის კოდექსით
გათვალისწინებული სასჯელების გამოყენების გარეშე, დამნაშავეს მიეცემა
62 Kuhn, A., u.a., 1989. S. 41.
63 Schwind, H.-D., 2008. S. 426 .

64 Kuhn, A., u.a., 1989. S. 42.
29
საშუალება თავი აარიდოს ეტიკეტირებას და მეტი ალბათობაა, რომ მან
აღარ ჩაიდინოს დანაშაული. dazaralebulTan damnaSavis Serigeba bo-
diSis moxdiთ, miyenebuli zaralis anazRaurebiთ an damnaSave piris
mSoblebisaTvis „gadacemiT“ konfliqti mogvardeba saproceso nor-
mebis simkacris gareSe, rac xels Seuwyobs mozardSi pasuxismgeblo-
bis grZnobis Camoyalibebas da Tavidan iqneba acilebuli mis mier
დანაშაულებრივი სამყაროსკენ სწრაფვა და ახალი დანაშაულების ჩადენას.
rogorc cnobilia, mozardi gardatexis periodSi did bio-
logiur da fsiqologiur cvlilebebs ganicdis. საზოგადოებისთვის
მეტად მნიშვნელოვანია მოზარდის სოციალიზაცია, ანუ ჩამოყალიბების
პროცესში მის მიერ იმ ღირებულებების და ნორმების სწავლა და აღიარება,
რაც მას დაეხმარება საზოგადოების წინაშე პასუხისმგებლობის გრძნობის
ჩამოყალიბებაში. dazaralebulისა და damnaSavis Serigebა სწორედ
იმიტომაა მნიშვნელოვანი, რომ ხელს უწყობს დანაშაულის ჩამდენი
მოზარდის pirovnebis სწორ მორალურ ganviTarebას (socializaciaს).65
მესამე თავი
65 Kuhn, A., u.a., 1989. S. 43; Bemmann, G., 2003. S. 227.
30
მედიაციის პრინციპები
3.1. ალტერნატიული მექანიზმების გამოყენება

saqarTvelos iusticiis ministris №216 brZanebis Tanaxmad, aras-
rulwlovnis interesisa da marTlmsajulebis saerTaSoriso stand-
artebis gaTvaliswinebiT, უნდა მოხდეს alternatiuli meqanizmebis
gamoyenebis maqsimaluri xelSewyoba. Tu arasrulwlovanma naklebad
mZime danaSauli Caidina pirvelad, prioriteti unda mieniWos sisx-
lis samarTlis sistemisagan mis ganridebas.
sityva „ganrideba“ mocemul konteqstSi gulisxmobs sisxlissamar-
Tlebrivi marTlmsajulebis procesSi mozardis iseTi saxiთ monaw-
ileobas, rომელიც misi fsiqikisTvis ar iqneba saziano. mozardis gan-
ridebis da/an mediaciis programaSi monawileoba, ra Tqma unda, aris
sisxlissamarTlebrivi marTlmsajulebis procesis pirvel safex-
urebTan (gamomZiebeli, prokurori) Sexeba, ramac kanonmdeblis sur-
viliT ar unda gamoiwvios arasrulwlovani damnaSavis ziani.
ganrideba da/an mediacia aris iseTi saxis sisxlissamarTlebri-
vi pasuxismgeblobis alternatiuli meqanizmi, romlis gamoyenebis
ufleba aqvs prokurors. ganrideba da/an mediacia, rogorc alterna-
tiuli meqanizmi, gawerilia mxolod sisxlis samarTlis saproceso
kodeqsSi da sxva normაtiul aqtebSi da ar iwvevs mozardi damnaSavis
srul CarTvas sisxlissamarTlebrivi marTlmsajulebis procesSi,
rogorc es SeiZleba moxdes sxva, ufro mZime danaSaulis Camdeni mo-
zardebis mimarT.
Cven mier ganxilulი da damuSavebulი literatura66 ar იცნობს
განრიდების და მედიაციის პრინციპს, რომელსაც ეწოდება alternatiuli
meqanizmis gamoyenebis maqsimalurი xelSewyobა. es aris saqarTveloში
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis realobas morgebuli prin-
cipi, romlis mizania კრიმინალის მიმართ nulovani tolerantobis
politikის თანმდევი უარყოფითი შედეგების (arasrulwlovan msjavrde-
bulTa raodenobis zrda) ganeitraleba axali liberaluri progr-
66 cercvaZe, g. 2010. gv. 46-47; Haft, F./Gräfin von Schlieffen, K.(Hrsg.), 2009. S. 284; Rüssel, U. 2003. S. 85.
31
amebiT, maT Soris ganridebiს da/an mediaciis programiT.
3.2. ნებაყოფლობითობა
saqarTvelos iusticiis ministris №216 brZanebis Sesabamisad,
ganridebisa da mediaciis procesSi monawileoba aris nebayoflo-
biTi gadawyvetileba, ra drosac arasrulwlovani aRiarebs dana-
Sauls. dauSvebelia mxareebze zegavlena maTi procesSi monawileobis
uzrunvelსაყოფად. mxareebi uflebamosili arian nebismier etapze uari
Tqvan ganridebis/mediaciis procesSi monawileobaze. ganridebisa da/
an mediaciis procesSi monawileobis nebayoflobiToba farTod unda
iqnas ganxiluli. igi pirvel rigSi gulisxmobs mxareebis survils,
monawileoba miiRon maT Soris warmoqmnili konfliqtis mogvareba-
Si da nebismier dros hqondeT SesaZlebloba uari Tqvan am procesSi
monawileobaze. mediatori valdebulia daadginos, ramdenad Seesab-
ameba ganridebisa da/an mediaciis procesSi mxareebis monawileoba maT
Tavisufaლ nebas anu, ramdenad aris maTi qmedeba nebayoflobiTi.67 me-
diatoris, fsiqolog nata zazaSvilis azriT, „nebayoflobiToba mniS-
vnelovani principia, vinaidan fsiqologiuri TvalsazrisiT xels
uwyobs mozards arCevani gaakeTos, mas SeuZlia uari Tqvas programaSi
monawileobaze da misi saqme gadaeces sasamarTlos, sadac mas eqneba
SesaZlebloba Tavisi udanaSauloba daamtkicos, nebayoflobiTi ar-
Cevanis gakeTeba niSnavs mozardis mier mowifuli nabijis gadadgmas.“68
iuridiul literaturaSi nebayoflobiTobasTan erTad damkvi-
drebulia faqtiuri aranebayoflobiTobis cneba. faqtiuri aranebayo-
flobiToba saxezea, rodesac ganridebisa da/an mediaciis procesSi mo-
nawile erTi mxare iმდენად Zlieria, rom mas შეუძლია მოლაპარაკების
დროს პირობები წაუყენოს meore mxarეს.69 sisxlis samarTlis sferoSi
ganxorcielebuli mediacia ar SeiZleba danaxulი iqnეs rogorc faq-
tiuri aranebayoflobiToba, radgan ganridebisa da/an mediaciis pro-
cesSi monawileoba winaswar დადგენილია kanoniT da molaparakebebis
process ar eqvemdebareba.70 ganridebisa da/an mediaciis procesSi faq-
67 Haft, F./Gräfin von Schlieffen, K.(Hrsg.), 2009. S. 284.

70 igive, gv. 285.
32
tiuri aranebayoflobiToba saxeze gveqneba, Tu prokurori mozards
mxolod erTi saxis xelSekrulebiT gaTvaliswinebul mxolod erT
savaldebulo saqmianobas SesTavazebs da mozards ar eqneba sxva samuS-
aos Sesrulebis alternativa.
არ შეიძლება damnaSave mozardს დააძალო, monawileoba miiRos
ganridebis da/an mediaciis procesSi, vinaidan procesi amiT ვეღარ
მიაღწევს Tavis ZiriTad mizans – damnaSavem aiRos pasuxismgebloba
sakuTar ukanono saqcielze.71 damnaSavis iZulebiTi monawileobით ვერ
მივიღებთ saWiro efeqts misi pirovnebis Sesacvlelad. Tumca ar aris
gamoricxuli, rom ამ პროცესში დამნაშავის მონაწილეობის მიზანი იყოს
სისხლისსამართლებრივი დევნისა და სასჯელის თავიდან აცილება. miuxe-
davad am garemoebisa, damnaSaves da dazaralebuls unda esmodeT, rom
damnaSavis Serigeba dazaralebulTan maTi problemis mogvarebis da
momavali urTierTobis saukeTeso formaa.72
aseve mniSvnelovania, dazaralebulsac gaaCndes დამნაშავესთან
შერიგების survili. ამის მიზეზი შეიძლება იყოს materialuri zaralis
anazRaurebა.73 ამით dazaralebuli Tavs aaridebs samoqalaqo wesiT
zaralis anazRaurebis proceduras.
kriminologiurma gamokiTxvam daadgina, rom dazaralebulTa
92% mzad aris შეურიგდეს დამნაშავეს, თუ მას aunazRaurdeბა miyenebuli
zarali.74
3.3. პროპორციულობა
saqarTvelos iusticiis ministris №216 brZanebis mixedviT, aras-
rulwlovnis qcevis SezRudva da valdebulebebi Cadenili qmedebis
proporciuli unda iyos. proporciuli RonisZiebis gansazRvrisas
საჭიროა arasrulwlovnis asakiსა da sxva maxasiaTeblebiს, aseve Cad-
enili danaSaulis bunebის, simZimის, miyenebuli zianiსა da sazogadoe-
baze გავლენის გათვალისწინება.
imisaTvis, rom gasagebi gaxdes proporciulobis mniSvneloba
ganridebis da mediaciis პროცესში saWiroa, ganvixiloT proporci-
ulobis (Tanazomierebis) principis gamoyenebis safuZvlebi.
71 Bemmann, G., 2003. S. 230.
72 Hestermann, Th., 1997. S. 181.
73 Bemmann, G., 2003. S. 227.
74 Kuhn, A., u.a., 1989. S.196.
33
proporciulobis ZiriTadi uflebiT dacul sferoSi nebism-
ieri Carevis ganxilvisas aucilebelia dadgindes, rom „1) Careva em-
saxureba legitimur mizans, 2) Careva unda iyos ეფექტიანი dadgenili
legitimuri miznis misaRwevad – aRniSnuli piroba dakmayofilebu-
lia, rodesac miznis miRweva Tundac Teoriulad aris SesaZlebeli, 3)
Carevis forma da intensivoba unda iyos aucilebeli legitimuri miz-
nis misaRwevad – Careva gamarTlebulia mxolod im SemTxvevaSi, Tu ar
arsebobs SedarebiT ზომიერი saSualeba, romelic ისეთივე ეფექტიანი
იქნებოდა miznis miსაRwevად, 4) Careva unda iyos legitimuri miznis Se-
sabamisi (Tanafardobis viwro gageba) – Carevis Sesabamisobis dadgeni-
sas warmoebs Carevis SezRudul da dacul sikeTeTa ormxrivi Sedareba
(awon-dawonva)“.75
evropis gaerTianebis wevri saxelmwifoebis samarTalwesrigი
მოიცავს თანაზომიერების პრინციპს.76 „mas, rogorc sayovelTao samarT-
lebriv princips, pirveladi samarTlis xarisxi aqvs da aRiarebulia
[evropis] gaerTianebis samarTlebrivi RonisZiebebis SemzRudvel
yovlismomcvel principad“. 77
saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos ganmartebiT, Tanazo-
mierebis principi „pirdapir kavSirSia samarTlebrivi saxelmwifos
principTan. swored Tanazomierebis principi adgens materialur masS-
tabebs kanonmdeblisaTvis ZiriTadi uflebebis SezRudvisas. Tu norma
am principebs ar Seesabameba, is dauSvebs TviTnebobis SesaZleblobas.
saxelmwifos TviTneboba adamianis Tavisuflebis sferoSi ki avto-
maturad niSnavs adamianis Rirsebis, rogorc konstituciuri wesrigis
umaRlesi principis, samarTlebrivi saxelmwifosa da sxva konsti-
tuciuri principebis darRvevas da adamianis Tavisuflebis ZiriTadi
uflebis arakonstituciur xelyofas“. 78
saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos 2009 wlis 6 aprilis
№2/1/415 gadawyvetilebis Tanaxmad, „თანაზომიერების პრინციპიდან
გამომდინარე, ძირითად უფლებაში ნებისმიერი ჩარევა უნდა ემსახურებოდეს
ლეგიტიმურ მიზანს,... [da Tu norma] არ ემსახურება ლეგიტიმურ მიზანს, არ
75 demetraSvili, a./kobaxiZe, i., 2011. gv. 92.

76 gabriCiZe, g., 2006. gv. 68.
77 iqve.
78 saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos 2009 wlis 6 aprilis №2/1/415 gadawyvetileba.
34
ექვემდებარება თანაზომიერების ტესტს და ხელყოფს ძირითადი უფლების
ხელშეუხებელ არსს“.
saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos 2007 wlis 26 dekem-
bris №1/3/407 gadawyvetilebis Tanaxmad, „ძირითადი კონსტიტუციური
პრინციპები წარმოადგენს ადამიანის ღირსების დაცვის სამართლებრივ
გარანტიას. ადამიანის ღირსება და პიროვნული თავისუფლება კი მის ძირი
თად უფლებებში, მათ ადეკვატურ დაცვასა და სრულად განხორციელებაში
გამოიხატება. ამიტომ ამ უფლებებში სახელმწიფოს არათანაზომიერი, გადა
მეტებული ჩარევა ხელყოფს ადამიანის ღირსებასაც“.
saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos 2007 wlis 26 oqtom-
bris №2/2/389 gadawyvetilebis Tanaxmad, „სახელმწიფოსათვის ადამიანი
არის უმთავრესი მიზანი, პატივისცემის ობიექტი, მთავარი ფასეულობა და
არა მიზნის მიღწევის საშუალება და ექსპლუატაციის ობიექტი. ღირსება
ასევე არ შეიძლება იქნეს განხილული, როგორც მხოლოდ ერთ-ერთი
სუბიექტური კონსტიტუციური უფლების ობიექტი. ღირსება არის ის უფლება
და ამავე დროს, ის ფუნდამენტური კონსტიტუციური პრინციპი, რომელსაც
ეყრდნობა და უკავშირდება ძირითადი უფლებები. პირის სამართლებრივი
სტატუსის საფუძველში დევს ღირსების იდეა, ხოლო სამართლებრივი დაცვის
პრინციპის, როგორც პიროვნების სოციალურ-სამართლებრივი დაცვის
საშუალების, საფუძველი არის პიროვნების ღირსების უზრუნველყოფის
პრინციპი. ღირსების ხელყოფა, ფაქტიურად, ყოველთვის უკავშირდება სხვა
ძირითადი უფლების ან უფლებების დარღვევას“.
sakiTxi, Tu ramdenad akmayofilebs ganridebis da/an media-
ciis pirobebi Tanazomierebis principis kriteriumebs, უნდა გაირკვეს
ganridebisა da mediaciis TiToeulი saqmis ganxilva-gaanalizebiT.
erTi ram udaვoa, saxelmwifos ufleba ara aqvs miznis miსაღწევად
გამოიყენოს nebismieri saxis RonisZieba da, rom ganridebis da/an me-
diaciis xelSekrulebiთ განსაზღვრული aseTi RonisZieba ar unda iyos
mozardis pativisa da Rirsebis Semlaxavi. ganridebis da/an mediaciis
xelSekrulebis pirobebi mozardisaTvis pativisa da Rirsebis Semla-
xavad CaiTvleba, Tu „mopyroba msxverplSi [mozardSi] aRZravs SiSis,
tkivilisa da arasrulfasovnebis gancdas; es gancda amcirebs da akni-
nebs msxverpls; gancda texs msxverplis fizikur an moralur mdgoma-
reobas; mopyrobis mizania msxverplis damcireba; mopyrobis xarisxi
35
aRwevs simkacris minimalur dones mainc. damamcirebeli mopyrobis
faqti unda dadgindes obieqtur garemoebebze dayrdnobiT da ara sa-
varaudo msxverplis subieqturi SegrZnebebisa da gancdebis analizis
safuZvelze. ... pativisa da Rirsebis xelmyofi kanoni unda Seicavdes
normebs, romlebic iqneboda imdenad mkacri, amoraluri da usamar-
Tlo, rom isini obieqturi TvalsazrisiT moaxdendnen: pirovnebis
mier TvalSi საკუთარი moraluri Tvisebebis Sefasebis (Rirsebis) an
sazogadoebis mxridan pirovnebis SefasebiTi damokidebulebis (pati-
vis) dakninebas. ... pativisa da Rirsebis konstituciur dacvas aqvs Se-
mdegi mimarTulebebi: adamianis sxeulis mTlianobis, fizikuri xel-
Seuxeblobis dacva; adamianis Rirseulad cxovrebisaTvis aucilebeli
samarTliani socialuri pirobebis uzrunvelyofa; samarTlebrivi
Tanasworobis uzrunvelyofa; adamianis, rogorc individis pirovnu-
lobis dacva“.79
proporciulobis principis dacva aucilebelia, raTa mozards
ar darCes usamarTlobis gancda80 da uaryofiTi damokidebuleba ar
gauCndes samarTaldamcavi struqturebis da zogadad saxelmwifo or-
ganoebisadmi. სახელმწიფო ორგანოებისადმი მოზარდის უარყოფითი ან
ნიჰილისტური დამოკიდებულება მას უბიძგებს, რომ დამნაშავედ ან ქვეყნის
პასიურ მოქალაქედ ჩამოყალიბდეს.
3.4. სტიგმატიზაციის თავიდან აცილება

saqarTvelos iusticiis ministris №216 brZanebis Tanaxmad, dauS-
veblia arasrulwlovnis stigmatizacia. Sefardebuli RonisZieba ar
unda iwvevdes mis mowyvetas normaluri saswavlo procesebisagan da
ar unda axdendes gansakuTrebul zegavlenas misi cxovrebis Cveul
ritmze.
„stigma aris fizikuri an socialuri Tviseba, niSani, romelic
axdens aqtoris an jgufis socialuri identobis devalvacias da dis-
kreditacias. stigma SeiZleba iyos iseTi socialuri maxasiaTebeli,
rogoricaa individis kriminaluri reputacia“.81 stigmatizaciasTan
79 saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos 2007 wlis 26 oqtombris №2/2-389
gadawyvetileba.
81 kodua, e. (red.), 2004. gv. 290-291.
36
dakavSirebiT mniSvnelovania etiketirebis Teoria. kriminologiuri
Teoria, romelic gasuli saukunis 30-ian wlebSi Camoyalibda, sau-
brobs socialuri kontrolis organoebisa da sazogadoebrivi insti-
tutebis mxridan mozardis kriminalad etiketirebaze (stigmatizebaze)
da mozardis mier axali kriminaluri identobis aRiarebisა da gamar-
Tlebis saSiSroebaze.82
Labeling Approach warmodgeba inglisuridan. label – niSnavs etik-
ets, etiketirebas, xolo approach – midgomas, daaxloebaს. etiketi
rebis Teoria cnobilia agreTve „iarliyis mikerebis“ Teoriis sax-
elwodebiT.83 etiketirebis Teoria pirvelad 1938 wels Camoayaliba
amerikelma sociologma frank tanenbaumma.84 etiketirebis Teoriis
klasikuri daxasiaTeba, ramac igi popularuli gaxada, aseve amerikel
sociologებs hovard bekers85 da edvin lemerts ekuTvnis.86 bekeris az-
riT, qmedebebi TavisTavad arc kargia da arc cudi. normaluroba da
deviantoba87 sxva araferia, Tu ara socialurad gansazRvruli Tvise-
bebi. amdenad, deviacia ufro metad aris ara moqmedebis Tviseba, ara-
med sxvaTa mier miwerili wesebi da sanqciebi „kriminalebis“ mimarT.88
bekeri gamoyofs labeling-is or განზომილებას, romelsac did mniSv-
nelobas aniWebs danaSaulis დეფინიციისა da misi konstruirebisaTvis.
pirveli განზომილება aris dadgenili norma. is pirovnebebi, rom-
lebic qcevis wesebs da normebs qmnian, gansazRvraven, romeli qmedeba
aris normis darRveva da, რომელი – danaSauli. meore dimenzia aris
normis gamoyeneba. pirebi, რომლებიც dadgenil normebs iyeneben [mag.
samarTaldamcavi organoebis wevrebi] yvela qmedebas danaSaulad ar
miiCneven da erTgvar seleqcias axdenen. normis gamoyenebis seleqci-
urobiT xdeba damnaSavis cnebis Camoyalibeba,89 romelic gavlenas ax-
dens piris etiketirebaze.
82 ix.: SalikaSvili, m., 2011. gv. 47-49.

83 kodua, e. (red.), 2004. gv. 102.
84 Tannenbaum, F. 1938. 1951.
85 Becker, H. 1963.
86 Lemert, E. 1951.
87 „deviacia im qcevis aRniSvnaa, romelic ewinaaRmdegeba sazogadoebaSi aRiarebul normebs...
[Tumca] SesaZloa, individis esa Tu is qmedeba formalurad ganixilebodes rogorc devianturi,
magram mas mainc ar „miekeros“ deviantis iarliyi, ramdenadac, garemoebis specifikurobidan
gamomdinare, sazogadoebrivi azri ar aRiarebs normis darRvevas“. kodua, e. (red.), 2004. gv. 54. .
88 Rüther, W., 1975. S. 29.
89 Becker, H., 1963. S. 12.
37
vin axdens piris etiketirebas („iarliyis mikerebas“)?
rogorc wesi, piris „damnaSaved“ etiketireba xdeba socialuri
kontrolis organoebis ან maTi warmomadgenlebis mier. es organo-
ebia: policia, media, sasamarTlo, sagamoZiebo organoebi da sxva.
მათ mier negatiuri (devianturi) etiketireba gavlenas axdens indivi-
dis cnobierebaze da warmoSobs masSi deviantur identobas, rac ხელს
უწყობს devianturi karierisა და subkulturebis ganviTarebas.
kaizeris azriT, პიროვნება გადაიქცევა დამნაშავედ, როდესაც სოცი
ალური კონტროლის ინსტიტუციების მეშვეობით მას მიენიჭება დამნაშავის
ეტიკეტი და საზოგადოება მას დამნაშავედ აღიარებს.90 aqedan gamomdinare
damnaSavea is, vinc სახელმწიფო კონტროლის ორგანოების და sazogadoe-
bis mier aRiarebuli iqneba damnaSaved.
piris damnaSaved გადაქცევის etapebi:

1. pirvelad Cadenili danaSauli; 2. sazogadoebrivi reaqcia anu,
sazogadoebis mier piris damnaSaved etiketireba; 3. a) sazogadoebaSi
„damnaSavis“ integrirebis problema; b) „damnaSavis“ mier misi statusis
aRiareba da kriminalad Camoyalibeba; 4. ganmeorebiTი danaSaulebis
Cadena.
gTavazobT magaliTs,91 rogor SeiZleba ganxorcieldes mozar-
dis damnaSaved Camoyalibeba sazogadoebis mier misi etiketirebis
gamo.
mozardi, Tavisi მატერიალური problemis mosagvareblad, Cai-
dens danaSauls. mozardis mier Cadenili danaSauli ar gaxdeba cno-
bili samarTaldamcavi organoebisaTvis da ar moxdeba misi etiketi-
reba.
imis miuxedavad, moxda Tu ara mozardis ფინანსური problemis mo-
gvareba, igi xedavs, rom Cadenili qmedeba პოლიციას არ დაუფიქსირებია,
rac mas gambedaobas matebs da ubiZgebs, kidev Caidinos danaSauli. amiT
matulოbs albaToba, rom mozardis mier Cadenili danaSauli laten-
turi aRar darCes da სახელმწიფო ორგანოებმა ის გამოავლინოს.
Tu samarTaldamcavi organoebisaTvis cnobili gaxda mozardis
mier danaSaulis Cadenის ფაქტი, magram igi rეagirebis gareSe დატოვა,
90 Kaiser, G., 1996. S. 275.
91 Quensel, S., 1970. S. 381.
38
mozardი saxelmwifo kontrolis organoebიs უმოქმედობას მათ sisus-
ted CaTvlis და meti gambedaoba daeufleba.
xolo, Tu samarTaldamcavi organoebis mier moxdeba reagi-
reba, საზოგადოება, რომელიც მოზარდის გარშემოა, შეიტყობს, რომ მან
დანაშაული ჩაიდინა და ამის გამო მას „ზურგს შეაქცევს“. samagierod, ახლა
mozardi aRiarebas hpovebs sxva pirTa wreSi, romlebic danaSaulis
Cadenas da sasjelis moxdas ღირსებად უთვლიან. Semdgomi danaSaulis
Cadenisas mozardi misi axali megobrebisgan ufro met aRiarebas moi-
povebs. samarTaldamcavi organoebis mxridan mozardis mier axali
danaSaulis Cadenა ufro mkacrad iqneba sanqcionirebuli, vidრe ეს
მოხდა danaSaulis pirvelad gamovlenis SemTxvevaSi. mozardi ofi-
cialurad damnaSaved gamocxadდება. ucxo pirTa mier mozardis da-
mnaSaved gamocxadebas Tan mohyveba mozardis mier sakuTari Tavis
damnaSaved aRiareba. იმის გამო, რომ მოხდა მოზარდის ეტიკეტირება,
მას შეეზღუდება sazogadoebaSi integraciis SesaZlebloba, rac aseve
misi pirovnebis socialur ganviTarebas SeuSlis xels. sazogadoebi-
sagan gariyuli mozardi cdilobs gaamarთlos misTvis miniWebuli
damnaSavis „statusi“, swavlobs danaSaulis Cadenis axal xerxebsა
da meTodebs da iyenebs მათ problemebis mosagvareblad. mozardi
kvlav Caidens danaSauls. მის მიერ მანამდე ჩადენილი დანაშაულებიდან
გამომდინარე, samarTaldamcavi organoebis reaqcia iqneba mkacri.
mozardს moაTavsebენ Tavisuflebis aRkveTis adgilas, sadac ის dana-
Saulis Cadenis კვლავ axal xerxebსა da meTodebs დაეუფლება. cixidan
gamosuli mozardi iTvleba nasamarTlevad, rac Tavis mxriv arTule-
bs sazogadoebaSi მის integracias (samsaxuris dawyeba, megobarTa axa-
li wris povna).
kriminologiuri TvalsazrisiT, etiketirebis mniSvneloba mdgo-
mareobs damnaSaved miCneuli piris mier sakuTari identifikaciis Se-
cvlaSi da kriminalis statusis aRiarebasa da mis gamarTlebaSi. თუ
საზოგადოება მას კრიმინალად მიიჩნევს, ის ცდილობს, თავისი საქციელით
გაამართლოს ეს შეხედულება.92
etiketirebis Teoriis ZiriTadi aspeqtebis codna mniSvnelo-
vania ganridebis da/an mediaciis procesSi monawile pirebisaTvis.
ganridebis da/an mediaciis procesSi monawile saxelmwifo da sazo-
gadoebriv instituციებზეა დამოკიდებული is, rom ar moxdes mozardis
92 Göppinger, H., 1997. S. 110.

39
damnaSaved stigmatizacia (etiketireba) da შემდგომ მის mier sakuTar
პიროვნებაში damnaSavis Zebna. ganridebis da/an mediaciis procesSi mo-
nawile pirebis saTuTი da individualurი damokidebuleba damnaSave
mozardisadmi უნდა ეყრდნობოდეს მოქალაქეთა პირადი ინფორმაციის
კონფიდენციალობას და ხელს უნდა უშლიდეს მოზარდის კრიმინალად
სტიგმატიზაციას და მისი კრიმინალური „კარიერის“ ჩამოყალიბებას.
3.5. კონფიდენციალობა
saqarTvelos iusticiis ministris №216 brZanebis mixedviT,
ganridebisa da mediaciis procesSi arasrulwlovnisა da dazarale-
bulis Sesaxeb miRebuli nebismieri informacia konfidencialuria da
dauSvebelia misi gamJRavneba, Tu mxareebi sxvagvarad ar SeTanxmdnen
an, Tu kanonmdeblobiT sxva wesi ar aris gansazRvruli.
„კონფიდენციალობა mniSvnelovani principia, vinaidan nebismier
sazogadoebaSi, maT Soris saqarTveloSi, arsebobs stigma nasamar-
Tlevi adamianebis mimarT, rac xels uSlis yofil patimrebs, proba-
cionerebs sazogadoebaSi reintegraciaSi, ganridebisa da mediaciis
programa ki saSualebas iZleva mozardis biografiaSi arsad ar iyos
dafiqsirebuli misi cxovrebis es epizodi“.93
განრიდების და/ან მედიაციის პროცესში დამნაშავე და დაზარალებული
პირის შესახებ მხარეების მიერ მიღებული ინფორმაციის კონფიდენციალობის
დაცვა, pirvel rigSi, emsaxureba sazogadoebaSi maT umtkivneulo reso-
cializacias. am mxriv sainteresoa germaniis sakonstitucio sasamar-
Tlos gadawyvetileba, romelic cnobilia სახელწოდებით - „lembax-
Si jariskacebis mkvlelobა“. 1969 wels germaniis erT-erT sofelSi
dislocirebulი sajaro nawilis oTxi jariskaci mokla samma axal-
gazrdam. damnaSave axalgazrdebi iyvnen homoseqsualebi. mkvlelebis
mizani iyo sajariso nawilidan იარაღისა და tyvia-wamlis gataceba,
SemdgomSi danaSaulebis Cadenis mizniT. მათ surdaT, danaSaulebrivi
gziT sakmarisi fuli daეგროვებინათ და uzrunvelad ecxovraT samxre-
Tis romelime zRvispira qalaqSi. 1973 wels მკვლელობის erTi Ta-
namonawile cixidan vadamde Tavisufldeboda pirobiT და germaniis
erT-erTma didma telekompaniam ZDF-ma ganizraxa „lembaxSi jariska-
40
cebis mkvlelobis“ saqmeze dokumenturi filmis Cveneba. dokumenturi
filmi ორსაათნახევარი გრძელდებოდა და mayurebels uambobda: „dana-
Saulis winaistorias, Cadenis detalebs, gamoZiebis moqmedebas, dam-
naSaveTa dakavebisa da gasamarTlebis faqtebs. filmSi mocemuli iyo
samive damnaSavis fotosuraTi maTi namdvili saxelebis miTiTebiT“. 94
msjavrdebulTa advokatma sakonstitucio sasamarTloSi Seitana
sarCeli da moiTxova ZDF-ს filmis Cvenebaze uari ეTqვa. germaniis
sakonstitucio sasamarTlom ganmarta, rom msjavrdebulebis Sesaxeb
maTi pirovnuli informaciis gaxmaureba xels SeuSlida maT resocia-
lizacias da sazogadoebaSi umtkivneulo dabrunebas. sakonstitucio
sasamarTlom akrZala filmis Cveneba.
3.6. არასრულწლოვნის ჭეშმარიტი ინტერესის დაცვა

saqarTvelos iusticiis ministris №216 brZanebis mixedviT, aras-
rulwlovnis WeSmariti interesis gaTvaliswineba aucilebelia pro-
gramis yvela etapze. prokuroris gadawyvetileba unda efuZnebodes
arasrulwlovnis interess. aq unda Sefasdes, რა შედეგი შეიძლება
ჰქონდეს პროგრამაში არასრულწლოვნის ჩართვას, rogoria ganmeorebi-
Ti danaSaulis riski da a.S.
„programis farglebSi, socialuri muSakis mier mozardis fsiqo-
socialuri Sefasebis safuZvelze igi (socialuri muSaki) prokuror-
Tan erTad adgen pasuxismgeblobis zomebs konkretuli mozardis in-
dividualuri, problemuri da Zlieri mxareebis gaTvaliswinebiT, aq-
centi keTdeba swored arasrulwlovnis pozitiur, dadebiT mxareebze,
maT gaZlierebaze“.95
imisaTvis, rom gavarkvioT, SeZlebs Tu ara prokurori Tavisი
gadawyvetilebით mozardis jaSmariti interesis dacvas, unda vicodeT
iuristebis an konkretulad prokurorebis saqmianobis sociologia.
gasuli saukunis 60-ian wlebSi, germaniaSi, volfgang kaupenis
mier Catarda 30 mosamarTlis da ამდენივე prokurorisა da advoka-
tis gamokiTxva, maTi ganaTlebis, miznebis, religiurobis, moraluri
damokidebulebis, sazogadoebriv-politikuri aqtivobebis Sesaxeb.
94 kublaSvili, k., 2003. gv. 121.

41
kaupeni mivida daskvnamde, rom adgili hqonda iusticiis konserva-
tizms.96 misi შეფასებით, gamokiTxul iuristebs hqondaT konserva-
toruli, avtoritaruli, arademokratiuli da antiliberaluri
damokidebuleba cxovrebisadmi. mecnierTa შეხედულებით iuristebi
„avtoritaruli pirovnebebi“ arian. avtoritarizmi aris cneba so-
cial-fsiqologiidan da cxovrebisadmi iseT damokidebulebas gu-
lisxmobs, rac orientirebulia myar konformul qcevaze, Zlierebis
qveSeვrdomოbaze da sustebis damorCilebaze, sakuTari grZnobebis
kontrolze, aratolerantulobaze.97
iuristebis profesiul socializaciasTan dakavSirebiT sain-
teresoa gasuli saukunis 70-ian wlebSi langes da luhmanis98 mier Cat-
arebuli kvleva. mkvlevrebma gamokiTxes skolisა da umaRlesი sas-
wavleblebis kursdamTavrebulebi da sajaro moxeleebi (iuristebi da
araiuristebi). kvlevis Sedegad dadginda, rom iuridiuli fakulte-
tis studentebi ZiriTadad მაღალი და საშუალო წრის ზედა ფენებიდან
iyvnen. iuridiuli fakultetis studentebi ufro metad iyvnen integ-
rirebuli megobrebis da nacnobebis wreSi, vidre sxva fakultetis stu-
dentebi. ეს xels uwyobda maT profesiul warmatebas.
iuridiuli fakultetis studentebi, romelTac surdaT saxelm-
wifo samsaxurSi (mosamarTle, prokurori da sxva) muSaoba, gamoirCe-
odnen sazogadoebrivi wesrigisა da usafrTxoebis maRali grZno-
biT. იურიდიული ფაკულტეტის სტუდენტთა ეს კატეგორია ორიენტირებული
იყო მყარ შემოსავალზე, რომელიც არ იქნებოდა დამოკიდებული შესრუ
ლებული სამუშაოს რაოდენობაზე. ისინი არ იყვნენ დამოუკიდებელი, არ
ჰქონდათ [საქმიანობისადმი] პასუხისმგებლობის მაღალი გრძნობა და არ
გამოირჩეოდნენ რისკზე წასვლის მზადყოფნით. ხოლო, იურიდიული ფა
კულტეტის სტუდენტებს, რომელთაც სურდათ, დამოუკიდებელი ადვოკა
ტები გამხდარიყვნენ, ჰქონდათ წინა ჯგუფის საპირისპირო ჩვევები და ღი
რებულებებისადმი ორიენტაცია (meti damoukidebloba, sakuTari saqmi-
anobisadmi meti pasuxismgebloba, riskze wasvlis მზადყოფნა da a.S.).
lange da luhmani mividnen daskvnamde, rom konservatorul-avto
ritაruli pirovnuli Tvisebebi ufro metad axasiaTebT im iuristebs,
96 Kaupen, W., 1969. S. 220.
97 Albrecht, P-A., 2002. S. 259.
98 Luhmann, N./ Lange, E., 1974, S. 113.
42
romlebic saxelmwifo samsaxurSi msaxuroben (prokurorebi, mosamar
Tleebi da saxelmwifo biujetidan dafinansebuli iuristebi).
samarTlis sociologiis mixedviT, mosamarTleTa gadawyvetile-
baze zegavlenas axdens Semdegi faqtorებi (modeli):99
Ø materialuri faqtori – materialuri faqtoris mixedviT, mo
samarTlis gadawyvetilebaze zegavlenas axdens, რომელ სოცია
ლურ ფენას მიეკუთვნება ბრალდებული პირი;
Ø social-fsiqologiuri faqtori – social-fsiqologiuri faqto-
ris Tanaxmad, mosamarTlis gadawyvetilebaze zegavlenas axdens
misi pirovnuli დამოკიდებულება Rirebulebebისა da socialuri
fenebisadmi, მისი უარყოფითი განწყობა religiuri da erovnuli
umciresobebisadmi [mosamarTle, rogorc maRali fenis warmo-
madgeneli ისე უყურებს damnaSaves, romelic umetes wilad dabali
fenis warmomadgenelია, sxva religiis an erovnebis adamians, ro-
gorc misi sazogadoebisaTvis ucxos];
Ø fsiqoanalitikuri faqtori – fsiqoanalitikuri faqtoris Ta
naxmad, mosamarTlis gadawyvetilebaze zegavlenas axdens mosa
marTlis aracnobierSi arsebuli usiamovno mdgomareoba, ro-
melic warmoiqmna warsulSi mosamarTlis mier gadatanili iseTi
traვmis (axloბელი adamianis dakargva, masze ganxorcielebuli
Zaladoba da a.S.) Sedegad, romelic ar iqna fsiqologiurad da-
muSavebuli. fsiqoanalitikuri faqtoris Tanaxmad, mosamarTlis
gadawyvetilebaze zegavlenas axdens aseve survilis daTrgunva
sakuTar TavSi;
Ø rolebis [gadanawilebis] Teoriuli faqtori – am faqtoris sa
fuZvelze, mosamarTlis gadawyvetilebaze zegavlenas axdens misi
kolegebis an „zemdgomis“ Sexedulebebi da molodini;
Ø biurokratiuli faqtori – biurokratiuli faqtoris Tanaxmad,
mosamarTlis gadawyvetilebaze zegavlenas axdens kolegebisad-
mi konkurenტული დამოკიდებულება (mag.: erTi wlis ganmavlobaSi
ganxilulი an ganuxilvelი saqmeebis raodenoba); pirovnuli da-
99 Albrecht, P-A., 2002. S. 256.
mocemul gadawyvetilebaze zegavlenis faqtorebi iuridiul (kriminologiur) literaturaSi
ganxilulia mosamarTleebTan mimarTebaSi, Tumca, vfiqrobT, CamoTvlili komponentebi aseve
savsebiT SeiZleba ganxilul iqnes iuristebis (prokurorebis) konteqstSic.
43
pirispirebebi kolegebTan; „zemdgomisaTvis“ arasasurvel kole-
gaTa siaSi yofna da a.S.
spisis da storcis mier germaniis Svid federalur miwaze Ses
wavlilი iqna arasrulwlovanTa sisxlis samarTlis kanonmde-
blobiT dasjadi danaSaulis – marTvis mowmobis gareSe avtomobilis
marTvis – prokuroris mier arasrulwlovnis mimarT sisxlissamar-
Tlebrivi devnis dawyeba an sisxlissamarTlebrivi devnis dawyebaze
uaris Tqma. kvlevis Sedegad dadginda, rom aRniSnuli danaSaulisaT-
vis arasrulwlovanTa mimarT prokuroris mier sisxlissamarT-
lebrivi devnა hamburgis miwaze Seadgenda – 0,6%-s, berlinis miwaze
– 3,8%-s, bremenis miwaze – 5,2%-s, zaarlandis miwaze – 5,8%-s, niderza-
xsenis miwaze – 25,6%-s, rhainland-pfalcis miwaze – 51,4%-s da baden-
vurtembergis miwaze 61,1%-s.100
spisis da storcis kvlevam aseve daadgina, rom sisxlissamar-
Tlebrivi pasuxismgeblobis sakiTxi damokidebuli iyo arasrulw-
lovani braldebulis warsulSi nasamarTlobaze101 da im garemoe-
baze, Tu sad, romel raionSi iqna Cadenili danaSauli. prokurorebi
imis mixedviT იწყებდნენ sisxlissamarTlebriv devnაs, Tu რამდენად
დატვირთული იყო სხვა საქმეებით ამ რაიონის მოსამართლე. Tu proku-
rorma icoda, rom mosamarTles bevri saqme hqonda TviTon aRar
iwyebda braldebulis devnas da cdilobda axali saqmiT aRar dae-
tvirTa mosamarTle.102 germaneli prokurorebis amgvari midgoma
uaryofiT gavlenas axdenს moqalaqeebSi samarTlianobis grZnobis
Camoyalibebaze, ar isaxavs miznad arasrulwlovanisadmi individu-
alur midgomas da arRvevs samarTliani saxelmwifos princips (erT-
gvarovani da samarTliani marTlmsajuleba).103
zogadad, prokurorebis mier kriminaluri politikis ganxor-
cielebis Sesaxeb unda iTqvas, rom rogorc germaniaSi Catarebulma
kvlevebma daadgines, arasrulwlovani braldebulis mimarT aRmz-
rdelobiTi RonisZiebebis ganxorcielebis an braldebulis reso-
cializaciis principi, maT (prokurorebis) saqmianobaze gavlenas ver
100 Spieß, G./ Storz, R.. 1989. S. 127.

101 igive, gv. 143.
102 Albrecht, P-A., 2002. S. 209.
103 iqve.
44
axdens. prokurorebi kanoniT dadgenil normebze da prokuraturis
biurokratiul pirobebze (sityvieri miTiTebebi, zemdgomi proku-
roris mosazreba da a.S.) arian orientirebuli, vidre (arasrulw-
lovani) braldebulis mimarT individualur, specialur prevenciul
midgomaze.104 prokurorebi gadawyvetilebis miRebis dros did yur-
adRebas aqceven sakanonmdeblo normebiT dadgenil qmedebis mZime
xasiaTs, Cadenil danaSaulTa raodenobas, zaralis odenobas da yu-
radRebis miRma rCebaთ braldebulis pirovnuli maxasiaTeblebi an
Cadenili qmedebis motivi, rac SesaZlebels gaxdida miRebuli yo-
filiyo გადაწყვეტილება, რომელიც მორგებული იქნებოდა braldebu-
lis resocializaciაზე (arasrulwlovnis WeSmaritი interesი).105
მეოთხე თავი
მედიაციის საკანონმდებლო რეგულირება
104 Libuda-Köster, A., 1990. S. 229-337; Albrecht, P-A., 2002. S. 208.
105 Libuda-Köster, A., 1990. S. 243.
45
ganridebis cneba saqarTvelos iusticiis ministris №216-e da
sportisa da axalgazrdobis saqmeTa ministris №94-e brZanebebis Sesa-
bamisad, ganisazRvra, rogorc - arasrulwlovnis sisxlis samarTlis
pasuxismgeblobisagan gaTavisuflebis forma, sisxlissamarTlebrivi
devnis alternatiuli meqanizmi, romelsac iyenebs prokurori. mxares
ufleba aqvs mimarTos prokurors ganridebis gamoyenebis Suamdgom-
lobiT. ganridebis gamoyeneba SesaZlebelia sisxlis samarTlis saq-
mis msvlelobis nebismier stadiaze, winasasamarTlo sxdomamde.
arasrulwlovanis ganrideba sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobisgan emsaxureba im amocanas, rom mozards misces gamosworebis
Sansi da Tavidan iqnas acilebuli cixis pirobebSi misi kriminalad
Camoyalibebis gardauvali procesi.
mediacia (laT. mediare - Suamavloba) - სასამართლოს გარეშე კონ
ფლიქტის მოგვარების ფორმა, romelSic monawileobs mesame, neitral-
uri mxare - mediatori. „ganridebisa da mediaciis Sesaxeb prokuro-
rebisaTvis saxelmZRvanelo miTiTebebisa da mxareebs Soris gasa-
formebeli xelSekrulebis ZiriTadi pirobebis damtkicebis Taobaze“
saqarTvelos iusticiis ministris 2010 wlis 12 noembris brZanebis
Tanaxmad, mediacia ganimarta rogorc - arasrulwlovansa da dazara-
lebuls Soris dialogis procesi, romelsac uZRveba mediatori da
romlis mizania arasrulwlovnisa da dazaralebulis Serigeba da
maT Soris konfliqtis მოგვარება. mediaciis procesSi agreTve monaw-
ileoben arasrulwlovnis kanonieri warmomadgenli, prokurori,
socialuri muSaki da gansakuTrebul SemTxvevaSi, sxva pirebi.
mediacia davis alternatiuli gadawyvetis yvelaze rbil formas
warmoadgens. mediaciis procesis dros, konfliqtSi monawile mxaree-
bi, damoukideblad midian urTierTsasargeblo gamosavalTan, ro-
melic efuZneba mediatoris gamocdilebas, codnas da unarebs. davis
gadawyveta mTlianad dapirispirebuli mxareebis nebazea damokide-
buli.
saqarTvelos iusticiis ministris №216-isa da sportisa da ax-
algazrdobis saqmeTa ministris – №94 brZanebebis Sesabamisad, media-
46
ciis mizania arasrulwlovnisa da dazaralebulis Serigeba, danaSau-
liT gamowveuli emociuri Tu materialuri Sedegebis gamosworeba
da samarTlianobis aRdgena. mediaciaSi centralur rols asrulebs
mediatori, saTanado kvalifikaciis mqone piri, romelic warmarTavs
mTel process.
2010 wlis ivnisSi saqarTvelos parlamentSi Sevida kanonpro-
eqti, arasrulwlovan msjavrdebulebTan dakavSirebuli sakiTxebis
maregulirebeli normebis srulyofis aucileblobidan gamomdin-
are, reformis farglebSi saqarTvelos sisxlis samarTlis sapro-
ceso kodeqsSi arsebuli normebis alternatiuli sqemis SemuSavebi-
saTvis damatebiTi garantiebis Seqmnis mizniT, rogorc es aRniSnuli
kanonproeqtis ganmartebiTi baraTiT iyo gansazRvruli. 2010 wlis 24
seqtembers parlamentma miiRo cvlilebebis da damatebebis proeqti,
romliTac saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 105-e muxls
daemata 4-6 nawilebi. me-4 nawiliT ganisazRvra prokuroris diskre-
ciuli uflebamosileba, romlis Tanaxmadac, Tu arsebobs dasabuTebu-
li varaudi, rom pirma Caidina naklebad mZime an mZime danaSauli, da
danaSaulis Cadenis momentisaTvis mas ar Sesrulebia 18 weli, proku-
rors SeuZlia dasabuTebuli dadgenilebiT miiRos gadawyvetileba
sisxlissamarTlebrivi devnis ardawyebis an ukve dawyebuli sisxlis-
samarTlebrivi devnis Sewyvetis Sesaxeb, devnis sajaro interesis
ararsebobis gamo. diskreciuli uflebamosileba 2010 wlis 1 oqtomb-
ridan amoqmedebuli saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso
kodeqsis erT-erTi mniSvnelovani sakiTxia.
imis miuxedavad, rom sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
105-e muxlis meoTxe nawili pirdapir miuTiTebs, რომ diskreciuli
uflebamosilebis გამოყენება შესაძლებელია mZime danaSaulzec, saqa-
rTvelos iusticiis ministris 2010 wlis 12 noembris №216-e brZane-
baSi pirdapir iqna miTiTebuli, rom arasrulwlovans ganrideba-
mediaciaSi monawileoba SeeZlo mxolod naklebad mZime danaSaulis
Cadenis შემთხვევაში, anu arasrulwlovans, romelmac Caidina mZime
danaშauli (garda jgufurisa), uari eTqva ganridebისa da mediaciis
programaSi monawileobaze.
„normatiuli aqtebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis me-7 muxlis
47
me-7 nawilis Tanaxmad, „საქართველოს საკანონმდებლო აქტებს აქვს
უპირატესი იურიდიული ძალა საქართველოს კანონქვემდებარე ნორმატი
ული აქტების მიმართ“. saqarTvelos sakanonmdeblo aqtebis moqmedebis
ierarqia aSkarad miuTiTebs, sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
ierarqiul upiratesobaze ministris brZanebis mimarT.
vfiqrobT, saqarTvelos iusticiis ministris 2010 wlis 12 no-
embris №216-e brZanebiT aSkarad SeizRuda rogorc prokuroris
diskreciuli uflebamosilebis gamoyenebis farglebi,106 aseve dair-
Rva „normatiuli aqtebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis me-7 muxliT
gansazRvruli sakanonmdeblo subordinaciis principi.
„diskrecia“ laTinuri warmoSobis sityvaa da niSnavs Tanamdebo-
bis piris an saxelmwifo organos mier gadawyvetilebis miRebas saku-
Tari Sexedulebisamebr.
saqarTvelos iusticiis ministris 2010 wlis 8 oqtombris N181
brZaneba ayalibebs sisxlissamarTlebrivi devnis ganxorcielebis
saxelmZRvanelo principebsa da rekomendaciebs, romelTa gaTval-
iswinebiTac prokurorma unda miiRos gadawyvetileba sisxlissa-
marTlebrivi devnis ganxorcielebis Taobaze diskreciuli ufle-
bamosilebis farglebSi. diskreciuli uflebamosileba mravalmxri-
vi interpretaciisa da farTo lavirebis saSualebas iZleva. aras-
worad miRebulma gadawyvetilebam SesaZloa ziani miayenos rogorc
konkretuli piris uflebebsa da interesebs, aseve mTel sazogadoebas.
am brZanebaSi mocemuli rekomendaciebi miznad isaxavs prokuroris
farTo diskreciuli uflebamosilebis moqcevas zogadi principebi-
sa da standartebis CarCoebSi, rac gadawyvetilebis miRebis process
ufro struqturuls, Tanmimdevrulsa da gamWvirvales gaxdis, ganamt-
kicebs kanonis winaSe Tanasworobis princips, amasTan, xels Seuwyobs
diskreciuli uflebamosilebis gamoyenebis SeZlebisdagvarad erT-
gvarovani praqtikis Camoyalibebas.
amavdroulad, prokuroris gadawyvetilebis Tavisufleba ar
unda SeizRudos imgvarad, rom safrTxe Seeqmnas sisxlissamarT-
lebrivi sistemis moqnilobasa da efeqturobas, yoveli konkretuli
saqmisadmi individualur midgomasa da samarTliani gadawyvetilebis
48
miRebas. swored amitom, aRniSnuli brZaneba Camoyalibebulia zoga-
di, sarekomendacio principebis saxiT.
prokuroris diskreciuli uflebamosilebis ganxorcielebis ar-
sebiTi nawilia imis garkveva, Tu ramdenad emsaxureba devnis dawyeba
sajaro interess. prokurorma devna ar unda daiwyos maSin, roca dev-
nis sawinaaRmdego sajaro interesi aSkarad gadawonis piris dasjis in-
teress. sajaro interesis gansazRvrisas saWiroa garkveuli kriteri-
umebis gaTvaliswineba, esenia - saxelmwifos samarTlebrivi prior-
itetebi, danaSaulis buneba da simZime, sisxlissmarTlebrivi devnis
prevenciuli gavlena, piris braleulobis xarisxi, piris kriminal-
uri warsuli, gamoZiebasTan TanamSromlobis survili, pirovnuli
maxasiaTeblebi, mosalodneli sasjeli msjavrdebis SemTxvevaSi an
sxva Sedegi. Tumca zemoT CamoTvlili maxasiaTeblebis gaTvaliswine-
ba ar iZleva sajaro interesis zustad gansazRvris garantias, magram
zogierTi maTganis gamoyeneba, yoveli konkretuli SemTxvevisTvis
damaxasiaTebeli individualuri faqtorebis gaTvaliswinebiT, arse-
biTia swori gadawyvetilebis misaRebad.
aqve gasaTvaliswinebelia prokurorebis, rogorc iuristebis
midgoma zemdgomis mier miRebuli rekomendaciebisadmi.107
4.1. განრიდების და მედიაციის გამოყენების წინაპირობა

saqarTvelos iusticiis ministris №216-e brZnebiT gansazRvru-
lia is winapirobebi, romelTa arsebobis SemTxvevaSi SesaZlebelia
arasrulwlovnis ganridebis da mediaciis ganxorcieleba. es winpi
robebia:
Ø arasrulwlovanma pirvelad Caidina naklebad mZime danaSauli;
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis me-12 muxlis Tanax-
mad, naklebad mZiea danaSauli, Tu sasjeli ar aRemateba xuTi wliT
Tavisuflebis aRkveTas.
pirvelad Cadenil danaSaulad iTvleba policiis mier regis-
trirebuli SemTxveva da ara latenturi danaSauli, romelic ar gaxda
policiisaTvis cnobili.
Tu mozardma 14 wlamde Caidina danaSaulebrivi qmedeba arc es
107 SalikaSvili, m., 2011. gv. 12-13.
49
SeiZleba CaiTvalos pirvelad danaSaulis Cadenad. danaSauli aris
marTlsawinaaRmdego da braleuli qmedeba. 14 wels miuRweveli pi
ris mier ganxorcielebuli qmedeba SesaZlebelia iyos marTlsawi-
naaRmdego, magram igi ar aris braleuli. danaSauli ki ar arsebobs
piris braleulobis gareSe.
Ø arasrulwlovans monawileoba ar miuRia ganridebisa da media-
ciis programaSi;
Ø arasrulwlovani aRiarebs danaSauls da mzad aris dazarale-
buls mouxados bodiSi da man an misma ojaxma aanazRauros ziani;
Ø prokuroris Sinagani rwmeniT, ar arsebobs devnis dawyebis an
gagrZelebis sajaro interesi.
iusticiis ministris mocemul brZanebaSi 2011 wlis 23 ivniss Sevida
cvlileba da III Tavis me-2 punqtis Tanaxmad, naklebad mZime danaSaul-
Ta erTobliobisas dasaSvebia ganridebisa da mediaciis gamoyeneba da
aseve ganisazRvra rom am programis gamoyeneba SesaZlebelia jgufur
danaSaulzec, rac Tavis mxriv umetesad scildeba naklebad mZime kat-
egoriis დანაშაულობათა farglebs. amitom, SeiZleba iTqvas, rom gan-
rideba ukve SesaZlebelia gamoyenebul iqnes rogorc naklebad mZime,
ise mZime jgufur danaSaulebze (garda organizebuli jgufisa), e.i. gan-
rideba gamoiyeneba mxolod im mZime danaSaulebze, romelTa makvali-
ficirebeli garemoebaa jgufuroba. amasTanave, jgufis monawile aras-
rulwlovnis pirovnuli Tvisebebis, bralis xarisxisa da sxva gare-
moebebis gaTvaliswinebiT, ganrideba SeiZleba ar gavrceldes jgufis
yvela wevrze.
2010 wlis 1 oqtombramde moqmedi sisxlis samarTlis sapro-
ceso kodeqsis 28-e muxli iTvaliswinebda ramdenime garemoebas,
romelTa arsebobis SemTxvevaSic sisxlissamarTlebrivi devna ar
unda dawyebuliyo, xolo dawyebuli devna da winaswari gamoZieba
unda Sewyვეტილიყო. 28-e muxlis 1 nawilis T qvepunqti iTvaliswinebda
braldebulis sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobisagan gaTavisu-
flebas dazaralebulTan Serigebis gamo, sisxlis samarTlis materi-
aluri da saproceso kodeqsebiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi. maT
Sorisaa sisxlis samarTlis kodeqsis 891 muxli - arasrulwlovnis
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobisagan gaTavisufleba dazara-
50
lebulTan Serigebis gamo. aRniSnuli muxli iTvaliswinebs mediaciis
gamoyenebisaTvis saWiro msgavs pirobebs - arasrulwlovnis mier Cad-
enili danaSauli unda iyos mis mier pirvelad Cadenili da amasTanave
naklebad mZime danaSauli. braldebulisa da dazaralebulis Serige-
ba dRes mediaciis programis erT-erTi mTavari mizania, Tumca is is-
eTi saxiT xorcieldeba, rom scdeba mxolod konkretul SemTxvevaze
dapirispirebuli mxareebis dakmayofilebas da zegavlenas axdens mo-
mavalSi danaSaუlis Tanაmdev Sedegebze da cdilobs konfliqtis gan-
meorebis gamoricxvas.
სისხლის სამართლის კოდექსი 69-ე მუხლით 2010 წლის 1 ოქტომბრამდე,
დამნაშავის დაზარალებულთან შერიგების შემთხვევაში, ითვალისწინებდა
დამნაშავის გათავისუფლებას სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობისგან,
ისეთ დანაშაულებზე, რომლისთვისაც მაქსიმალური სასჯელი არ აღემატება
თავისუფლების აღკვეთას 3 წლამდე ვადით. es muxli exeboda rogorc
arasrulwlovan, ise srulwlovan damnaSaveebs, Tumca 2010 wlis
oqtombეrSi 69-e muxli amoRebul iqna sisxlis samarTlis kodeqsi-
dan, rac imas niSnavs, rom moqmedi kanonmdebloba, garkveuli krite-
riumebis gaTvaliswinebiT, dazaralebulTan SerigebiT sisxlissamar-
Tlebrivi pasuxismgeblobisgan aTavisuflebs mxolod arasrulwlo-
van damnaSaves.
4.2. განრიდების და მედიაციის მონაწილე მხარეები

4.2.1. prokurori
„prokuraturis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis 31-e muxlis Ta-
naxmad, „prokurorad SeiZleba dainiSnos saqarTvelos moqalaqe,
romelsac aqvs umaRlesi iuridiuli ganaTleba, flobs samarTal-
warmoebis enas, gavlili aqvs eqvsidan erT wlamde staJireba proku-
raturis organoebSi, sakvalifikacio sagamocdo komisiisaTvis Caba-
rebuli aqvs sakvalifikacio gamocda Semdeg disciplinebSi: sakonsti-
tucio samarTali, sisxlis samarTali, sisxlis samarTlis procesi,
sasjelaRsrulebiTi samarTali da operatiul-samZebro saqmianobis
safuZvlebi, dadebuli aqvs prokuroris muSakis fici, saqmiani da
moraluri TvisebebiT, agreTve janmrTelobis mdgomareobiT SeuZlia
51
Seasrulos prokuroris movaleoba“.
prokuroris saqmianoba ganridebis da mediaciis programa-
Si ZiriTadad regulirdeba saqarTvelos iusticiis ministris 2010
wlis 12 noembris №216-e brZanebiT „ganridebisa da mediaciis Sesaxeb
prokurorebisaTvis saxelmZRvanelo miTiTebebisa da mxareebs So-
ris gasaformebeli xelSekrulebis ZiriTadi pirobebis damtkicebis
Taobaze“ da amave ministris 2010 wlis 8 oqtombris №181-e brZanebiT
„sisxlis samarTlis politikis saxelmZRvanelo principebis zogadi
nawilis damtkicebis Sesaxeb“.
legalurobis principis mixedviT prokuratura aris sisxlissa-
marTlebrivi devnis organo. is wyvets sakiTxs, miiRos Tu ara aras-
rulwlovanma monawileoba mediaciaSi.108 prokurori sisxlissamarT-
lebrivi devnis dawyebis/ardawyebis Sesaxeb gadawyvetilebis miRebi-
sas iTvaliswinebs sajaro interess.
2010 wlis 12 noembris №216-e brZanebaSi naTqvamia: „ganridebisa
da mediaciis programa sisxlissamarTlebrivi devnis alternatiuli
meqanizmia. programa saSualebas aZlevs prokurors ar daiwyos/Sewyvi-
tos sisxlissamarTlebrivi devna zogierT danaSaulze sisxlissamar-
Tlebrivi devnis sajaro interesis ararsebobis pirobebSi da amave
dros, ar datovos danaSaulis faqti da dazaralebulis interეsi re-
agirebis gareSe“.
prokurori sisxlissamarTlebriv devnas ar iwyebs/wyvets kanon-
mdeblobiT miniWebuli diskreciuli uflebamosilebis farglebSi.
2010 wlis 8 oqtombris №181-e brZaneba aregulirebs rogorc proku-
roris mier diskreciuli uflebamosilebis farglebSi moqmedebis
საზღვრებს, aseve moqmedebis ZiriTad principebs.
prokurori gadawyvetilebis miRebisas unda icavdes sazoga-
doebriv interess, saqmianobisas – adamianis pativsa da Rirsebas
(2010 wlis 8 oqtombris №181-e brZaneba). kerZod, prokurorმა
diskreciuli uflebamosilebis farglebSi unda daadginos, ram-
denad mizanSewoniliა devnis dawyeba. prokurori sisxlissamarT-
lebrivi devnis dawyebisas xelmZRvanelobs ori ZiriTadi testiT.
ესენია: sajaro interesi da mtkicebulebiTi testi. mtkicebulebiTi
52
testis Tanaxmad, „პროკურორმა არ უნდა დაიწყოს ან უნდა შეწყვიტოს
სისხლისსამართლებრივი დევნა, თუ არ არსებობს კონკრეტული პირის
მიერ დანაშაულის ჩადენის დასაბუთებული ვარაუდი ან/და თუ ნაკლებად
მოსალოდნელია პირის ბრალეულობის დადასტურება სასამართლოს
მიერ“. xolo sajaro interesis testis Tanaxmad, „მართლმსაჯულების
ინტერესებიდან გამომდინარე, მაშინაც კი, როდესაც მტკიცებულებითი
ტესტი დაკმაყოფილებულია, პროკურორმა არ უნდა დაიწყოს დევნა, თუ
დევნის დაწყება ეწინააღმდეგება საჯარო ინტერესს… საჯარო ინტერესის
განსაზღვრისას გასათვალისწინებელია მრავალი სხვადასხვა გარემოება,
მათ შორის: ა) სახელმწიფოს სამართლებრივი პრიორიტეტები; ბ) დანა
შაულის ბუნება და სიმძიმე; გ) სისხლისსამართლებრივი დევნის პრევენციული
გავლენა; დ) პირის ბრალეულობის ხარისხი; ე) პირის კრიმინალური
წარსული; ვ) გამოძიებასთან თანამშრომლობის სურვილი; ზ) პიროვნული
მახასიათებლები; თ) მსჯავრდების შემთხვევაში მოსალოდნელი სასჯელი ან
სხვა შედეგი“.
rogorc vxedavT, sajaro interesi aris erT-erTi mniSvnelovani
aspeqti prokuroris mier sisxlissamarTlebrivi devnis dawyebis
gadawyvetilebis miRebis dros. sakiTxavia, arasrulwlovnis mier Ca-
denili naklebad mZime da mZime danaSauli, romelic ar aris Zalado-
brivi xasiaTis, atarebs Tu ara maRal sajaro interess?
e brZanebulebaSi aRiarebulia arasrulwlovanTa danaSaulis mniS-
vnelovani Tavisebureba – danaSaulis epizoduri xasiaTi. Tu viciT,
rom arasrulwlovanTa danaSauli epizoduri xasiaTisaa da igi so-
cializaciis dasrulebasTan erTad qreba, maSin sazogadoebis interess
(prokuroris mier gadasawyvet sajaro interess) unda warmoadgendes
ara arasrulwlovnis dasja da cixeSi misi კრიმინალად ჩამოყალიბება,
aramed misი ჩართვა ganridebis da mediaciis an sxva msgavs programebSi,
რაც მასს Sansis miსcemს, გამოსწორდეს. danaSaulis prevenciis yvelaze
efeqtur saSualebas swored aseTi xasiaTis programebi warmoadgens.
sajaro interesis testis dros prokuroris mxridan mxolod
danaSaulis bunebisa da simZimiს Sefasebam SesaZlebelia ar mogvces
arasrulwlovnisaTvis dadebiTi Sedegi. sisxlis samarTlis kodeq-
53
sis kerZo nawilSi arsebuli muxlebis sanqciebi gviCvenebs, rom mZime
da gansakuTrebiT mZime danaSaulTa raodenoba, naklebad mZime dana-
SaulTan SedarebiT, Zalian didia.
prokurors SeuZlia arasrulwlovnis ganridebis da media-
ciis procesSi CarTvaze gadawyvetileba miiRos winasasamarTlo sx-
domamde. winasasamarTlo sxdomis dros mosamarTles სურვილის
შემთხვევაშიც უფლება არა აქვს მედიაციაში ჩართოს arasrulwlovani.109
mosamarTle saerTod ar aris CarTuli ganridebaსა da mediaciaSi,
rac რაც არ არის სასურველი. mosamarTles SeuZlia sisxlis samarTlis
kodeqsis 90-e muxlis safuZvelze, Tu arasrulwlovanma pirvelad
Caidina naklebad mZime danaSauli, mis mimarT gamoiyenos aRmzrd-
elobiTi zemoqmedebis iZulebiTi RonisZiebebi. samwuxarod, aRmzrd-
elobiTi zemoqmedebis iZulebiTi RonisZiebebis praqtika saerTod ar
arsebobs, rac metad rTul mdgomareobaSi ayenebs damnaSave arasrul-
wlovans.
garda amisa, aRmzrdelobiTi zemoqmedebis iZulebiTi RonisZie-
bebis gamoyeneba ver Seedreba mediacias. aRmzrdelobiTi zemoqmedebis
iZulebiTi RonisZiebis gamoyenebiT konfliqtis mogvareba SeiZleba
arc ki moxdes, rogorc amas mediaciis dros aqvs adgili. arada, sisx-
lis samarTlebrivi normis gamoyenebis kriminologiuri mniSvnelo-
ba swored grZelvadiani perspeqtiviT konfliqtis mogvarebaa da ara
arasrulwlovnis mimarT sadamsjelo RonisZiebebis ganxorcieleba.
„ganridebisa da mediaciis Sesaxeb prokurorebisaTvis saxelmZ-
Rvanelo miTiTebebisa da mxareebs Soris gasaformebeli xelSek-
rulebis ZiriTadi pirobebis damtkicebis Taobaze“ saqarTvelos ius-
ticiis ministris 2010 wlis 12 noembris №216 brZanebis Tanaxmad, „Tu
arasrulwlovani, misi kanonieri warmomadgeneli ar eTanxmeba proku-
roris moTxovnebs da SeuZlebeli xdeba xelSekrulebis sxva pirobe-
bze SeTanxmeba, prokurori wyvets process da iRebs gadawyvetilebas
saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad“. aRniSnuli xdeba CanaweriT:
● prokuraturis rolis gaZliereba. prokurori xdeba ganri
debisა da mediaciis procesis ZiriTadi figura. misi pozicia da war-
modgenebi aris ZiriTadi da gadamwyveti. mediacia realurad am
109 igive, gv. 98.
54
CanaweriT iRebs formalur saxes. Tu arasrulwlovani, misi kanon-
ieri warmomadgeneli ar eTanxmebiაn prokuroris da socialuri mu-
Sakis mier Sedgenil pirobebs, prokurori uars ityvis ganrideba-me-
diaciaze da daiwyebs arasrulwlovnis sisxlisamarTlebriv devnas.
prokuroris aseTi uflebamosileba xels SeuSlis klasikur ganride-
bas da mediaciis warmarTvas.
● prokuroris amgvari uflebamosileba pirdapir zRudavs aras-
rulwlovnis da misi kanonieri warmomadgenlis Tavisufal nebas.
prokuroris am uflebamosilebiT arasrulwlovans da mis kanonier
warmomadgenels ar gaaCniaT araviთari ufleba ganrideba-mediaciis
procesSi, rac ewinaaRmdegeba mediaciis ZiriTad da amosaval prin-
cips - mxareTa Tavisufali nebis Taobaze. arasrulwlovnიs da misi
kanonierი warmomadgenlis protestic ki SesaZlebelia prokuroris
mxridan mkacrad iqnas „dasjili“ da arasrulwlovans aRar mieces gan-
rideba-mediaciaSi monawileobis SesaZlebloba.
4.2.2. arasrulwlovani/kanonieri warmomadgeneli

saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 80-ე muxlis da sisx-
lis samarTlis saproceso kodeqsis mesame muxlis Tanaxmad, aras-
rulwlovnad iTvleba piri, romelsac danaSaulis Cadenamde Seus-
rulda 14 weli da jer ar Sesrulebia 18 weli.
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis mesame mux-
lis mixedviT, „kanonieri warmomadgenelia – axlo naTesavi, meurve,
mzrunveli, romelic monawileobs sisxlis samarTlis procesSi iseT
SemTxvevaSi, rodesac procesis monawile aris arasrulwlovani“.
ganridebis da mediaciis procesSi arasrulwlovnis kanonieri
warmomadgenlis monawileoba aucilebelia, raTa arasrulwlovans
gverdSi hyavdes ndobiT aRWurvili piri. kanonieri warmomadgen-
lis monawileobis gareSe SesaZlebelia arasrulwlovans გაუჩნდეს
SiSi saxelmwifo struqturebisadmi da ver daicvas sakuTari pozicia
cxovrebiseuli gamocdიlეbis arqonis gamo. arasrulwlovani da misi
kanonieri warmomadgenეli ganridebisა da mediaciis sakiTxebTan da-
kavSirebiT erToblivad iReben gadawyvetilebas.
55
4.2.3. socialuri muSaki
ganridebisa da mediaciis programaSi socialuri muSakis saqmi-
anoba regulirdeba „ganridebis an/da ganridebisa da mediaciis Ses-
axeb xelSekrulebebis momzadeba-Sesrulebis procesSi socialuri mu-
Sakis rolisa da saqmianobis wesis damtkicebis Taobaze“ saqarTvelos
sasjelaRsrulebis, probaciisa da iuridiuli daxmarebis sakiTxTa
ministris 2011 wlis 22 Tebervlis №29-e brZanebiT.
aRniSnuli brZanebis Tanaxmad, socialuri muSaki aris „arasa-
patimro sasjelTa aRsrulebisa da probaciis erovnuli saagentos
sistemis TanamSromeli, romelsac miღebuli aqvs umaRlesi ganaTleba
socialur an sxva sferoSi da amavdroulad gavlili aqvs grZelvadi-
ani treningi socialuri mimarTulebiT“.
mas Semdeg, rac prokurori probaciis biuros ufross werilo-
biT acnobebs arasrulwlovnis ganridebis Taobaze, probaciis biuros
ufrosi saqmeSi ჩაrTavs socialur muSaks, romelic xvdeba prokurors.
socialuri muSaki axdens arasrulwlovnis pirvelad bio-fsiqo-so-
cialur Sefasebაs, იძლევა daskvnas da xelSekrulebis sarekomendacio
pirobebis SemuSavebas prokurorTan Sexvedridan 5 dRis vadaSi, xolo
srulი bio-fsiqo-socialurი Sefasebis daskvnas – 2 kviris vadaSi.
arasrulwlovnis bio-fsiqo-socialurი Sefasebis daskvnis mo
samzadeblad socialuri muSaki xvdeba arasrulwlovans da misi ojax-
is wevrebs.
prokurori socialuri muSakis rekomendaciebis gaTvaliswinebiT
adgens arasrulwlovnisaTvis ganrideba-mediaciis xelSekrulebis
pirobebs.
socialuri muSaki aseve axorcielebs arasrulwlovnis mier gan-
ridebis da mediaciis xelSekrulebis pirobebis Sesrulebis monitor-
ings xelSekrulebis dasrulebamde. socialuri muSaki prokurors
TveSi erTxel warudgens angariSs arasrulwlovnis mier xelSek-
rulebis pirobebis Sesrulebis Sesaxeb.
Tu arasrulwlovani yovelgvari obieqturi mizezebis gareSe ar
asrulebs xelSekrulebis pirobebs, socialuri muSaki valdebulia
amis Taobaze acnobos probaciis biuros ufross da prokurors.
socialuri muSaki ganridebis da mediaciis xelSekrulebis das-
56
rulebidan 5 dRis vadaSi prokurors warudgens saboloo angariSs.
4.2.4. dazaralebuli
ganridebaSi da mediaciaSi dazaralebuli aris piri, romelsac
konkretul sisxlis samarTlis saqmeSi dazaralebulis statusi aqvs
miniWebuli. saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
56-e muxlis Tanaxmad, prokurors gamoaqvs dadgenileba piris dazara-
lebulad cnobis Sesaxeb.
dazaralebuli SeiZleba iyos rogorc fizikuri, aseve iuridi-
uli piri da sazogadoebა (მისი უსაფრთხოება და წესრიგი). Tumca metad
problemuria konkretuli dazaralebulis aryofnis SemTxvevaSi
klasikuri mediaciis ganxorcieleba. klasikuri mediaciis dros xdeba
dazaralebulis mier SiSebis daZleva, რომელიც danaSaulis Sedegad
გაუჩნდა, rac iuridiuli pirebis SemTxvevaSi warmoudgenelia.110 garda
amisa, mediacia kargavs individualobas, radgan iuridiuli firmis
warmomadgenlisaTvis azri ara aqvs damnaSavis mxridan bodiSis mox-
das da masTan (konkretulad firmis warmomadgenelTan) Serigebaze
saubarს. ufro problemuria mediaciis ganxorcieleba sazogadoebri-
vi უსაფრთხოების da wesrigis winaaRmdeg Cadenili danaSaulebis dros
(xulignoba, 21 wels mიuRweveli da administraciulsaxdeldadebuli
piris mier civi iaraRis tareba da sxva). aseT SemTxvevaSi praqtika ar
cnobs „sazogadoebis“ dazaralebulad aRiarebis instituts, rac Ta-
visTavad gamoricxavs mediacias.
saqarTvelos iuსticiis ministris 2010 wlis 12 noembris №216
brZanebis Tanaxmad, „Tu dazaralebuli Tanaxmaa mediaciaSi monaw-
ileobaze an ar aqvs mkveTrad negatiuri pozicia, procesSi erTveba
mediatori“. mediatori xvdeba dazaralebuls da uzrunvelyofs mis
damnaSavesTan Serigebas. xolo Tu dazaralebuli ar aris Tanaxma me-
diaciaSi monawileobaze, maSin xdeba arasrulwlovnis ganrideba me-
diaciis gareSe.
ganrideba-mediaciis procesSi mediatoris CarTvamde „prokuro-
ri aseve xvdeba dazaralebuls, ganumartavs mas arasrulwlovnis gan-
ridebis safuZvelsa da mizezebs, ismens mis mosazrebasa da moTxovnebs.
prokurori dazaralebulTan komunikacias gansakuTrebuli sifrTx-
110 Kaspar, J., 2004. S. 107.
57
iliT unda moekidos, raTa Tavidan aicilos misi gaRizianeba da uk-
mayofileba. prokurori unda ecados, auxsnas dazaralebuls, Tu ra-
tom aris misTvis sasargeblo ganridebis procesSi monawileoba, ra
dadebiTi mxareebi eqneba misTvis mediaciaSi CarTvas. Tu dazaralebu-
li uars acxadebs mediaciis procesSi monawileobaze, maSin prokuro-
ri ekiTxeba mas, surs Tu ara dafiqsirdes mediaciaSi monawileobaze
da gadawyvetileba miiRos mogvianebiT (dazaralebulis Tanxmobis
SemTxvevaSi procesSi erTveba mediatori). dazaralebulis uari gan-
ridebaze an mediaciaSi monawileobaze ar abrkolebs ganridebis pro-
cess“.
misasalmebelia saqarTvelos iuსticiis ministris 2010 wlis 12
noembris №216 brZanebis zemoaRniSnul CanawerSi is garemoeba, rom
prokurori dazaralebulTan urTierTobisas gansakuTrebul si-
frTxiles iCens, raTa Tavidan aicilos misi meoradi viqtimireba,
gaRizianeba da ukmayofileba. saxelmwifom aRniSnuli CanaweriT aRi-
ara dazaralebulis mniSvnelovani roli sisxlis samarTlis poli-
tikis SemuSavebis da ganxorcielebis procesSi.
dazaralebulis mimarT mediaciis ganxorcielebis aucilebloba-
ze miuTiTebs aseve, 2001 wlis 15 martis №2001/220/HA evrokavSiris
CarCo-gadawyvetileba sisxlis samarTalwarmoebaSi dazaralebulis
statusis Sesaxeb. es gadawyvetileba did mniSvnelobas aniWebs wevr-
saxelmwifoebSi dazaralebulsa da damnaSaves Soris miRweul SeTanx-
mebas da dazaralebulisaTvis zianis anazRaurebas.111
4.2.5. damcveli
saqarTvelos iuticiis ministris 2010 wlis 12 noembris №216
brZaneba ganridebasa da mediaciaSi monawile arasrulwlovnisaTvis
ar iTxovs, რომ აუცილებლად ჰყავდეს advokati. aRniSnuli brZanebis
mixedviT, „Tu arasrulwlovans ar hyavs damcveli, mas (mis kanonier
warmomadgenels) ganemarteba damcvelis yolis uflebis Sesaxeb“.
Tu sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 321-e muxli pirdapir
miuTiTebs arasrulwlovani braldebulis savaldebulo dacvis Tao-
baze, ganrideba-mediaciis programaSi monawile arasrulwlovnisaT-
58
vis aseTi valdebuleba aRar arsebobs.
arasrulwlovani braldebulis savaldebulo dacva ganpiro-
bebulia imiT, rom mas srulwlovani braldebulისgan gansxvavebiT,
cxovrebiseuli gamoucdelobis gamo, ar SeuZlia sakuTari Tavis,
poziciis dacva.112 ganrideba-mediaciis dros arcerT mxares ar sWir-
deba sakuTari poziciis dacva, mediatori icavs orive mxaris interess
sapirispiro mxaresTan urTierTobis dros.
aRsaniSnavia aseve, rom metad uaryofiTad aris Sefasebuli iuri-
diul literaturaSi mediaciis procesSi advokatis monawileoba erT-
erTi mxaris damcvelad. damcvels ar gaaCnia mediaciis Sesaxeb sakma-
risi codna da ar sjera (ver warmoudgenia) arasamarTlebrivi meqa-
nizmebis gareSe konfliqtis mogvareba.113
garda amisa, advokatebi maTi profesiidan gamomdinare, rogorc
kanonis damcvelebi, kanonze arian orientirebuli da maTTvis kanonis
CarCoebis datoveba, riskze wasvla da konfliqtis regulirebis sxva-
dasxva variantis moZebna metad rTulia.114
advokatis monawileobis dros xSiria SemTxvevebi, rodesac ad-
vokatis mier mediatori sapirispiro mxaris „warmomadgenlad“, misi
poziciis damfiqsireblad, uflebebis damcvelad aRiqmeba (mag. daza-
ralebulis advokati fiqrobs, rom mediatori braldebulis mxares
aris da cixidan mis daxsnas an sasjelis zomis Semcirebas cdilobs).115
aseT SemTxvevaSi advokati ecdeba კლიენტს თავზე მოახვიოს sakuTari
poziciა, Tundac honoraris gamarTlebis mizniT, rac gaarTulebs
mxareebs Soris SeTanxmebis miRwevis process.116
4.2.6. mediatori
saqarTvelos sportisa da axalgazrdobis saqmeTa ministris
№94 brZanebis Tanaxmad, mediatori aris „saTanado kvalifikaciis
mqone piri, miukerZoebeli da damoukidebeli mesame mxare, romelic
asrulebs Suamavlis rols arasrulwlovansa da dazaralebuls So-
112 Streng, F., 2008. S. 72.
113 Kaspar, J., 2004. S. 283.
114 Haft, F./Gräfin von Schlieffen, K. (Hrsg.), 2009. S. 466 .
115 Kaspar, J., 2004. S. 286.
116 cercvaZe, g., 2010. gv. 333.
59
ris, warmarTavs da koordinacias uwevs mediaciis process“. rogorc
vxedavT, mediatorisaTvis romelime konkretuli profesiis qona
saWiro ar aris, Tumca „saTanado kvalifikaciis mqone piri“-Si moiaz-
reba iseTi adamiani, romelic profesiul doneze flobs konfliqtis
regulirebis meTodebs da unar-Cvevebs.
meდiatori arc fsiqologia, arc pedagogi da arc advokati, Se-
sabamisad, mediaciis dros am profesiებიდან mxolod erT-erTiს
ZiriTad normebze orientireba adamians karg mediatorad ar Ca-
moayalibebs.117 iuristebis am midgomas friad saintereso argumentebs
upirispireben ფsiqologebi. maTi azriT, fsiqologiis fakultetis
kursdamTavrebulebi, saswavlo programidan gamomdinare, floben
komunikaciis da konfliqtis regulirebis (mogvarebis) im ZiriTad
safuZvlebs, rac mediatorisaTvis aucilebel pirobas warmoadgens.118
ra Tqma unda mediaciis dros didi mniSvneloba eniWebა komuni-
kaciis unar-Cvevebs, magram xSirad mediaciis dros aucilebelia sa-
marTlis norმebis codna. Tu mediatori mxares raimes daჰpirdeba da
aRmoCndeba, rom samarTlis normebi dapirebul sakiTxs sxvagvarad
aregulirebს, da Sesabamisad, SeuZlebelia mediatoris dapirebis Ses-
ruleba, mediatori dakargavs monawilis ndobas, rac gaarTulebs me-
diaciis process.
vfiqrobT, mediatori ara marto komunikabeluri pirovneba unda
iyos, aramed im sferoSi, romelSic igi mediacias axorcielebs, unda
gaaCndes sakmarisi sakanonmdeblo normebis codna.
kanonmdebeli did mniSvnelobas aniWebs mediatoris miukerZoe-
blobis da damoukideblobis sakiTxs. mediatori SeiZleba mxolod
maSin iyos miukerZoebeli da damoukidebeli, Tu igi finansurad da
instituciურად romelime mxares ar warmoadgens da saqmisadmi piradi
interesi ar gaaCnia.119
„ganridebisa da mediaciis Sesaxeb mediatorisTvis saxelmZRvane-
lo miTiTebebis damtkicebis Taobaze“ saqarTvelos sportisa da ax-
algazrdobis saqmeTa ministris 2010 wlis 7 dekembris №94 brZanebis
Tanaxmad, mediatorsa da mxareebs Soris ar unda arsebobdes naTesau-
ri, megobruli da/an profesiuli kavSiri. aRniSnuli Canaweri pirda-
117 Haft, F./Gräfin von Schlieffen, K. (Hrsg.), 2009. S. 268.
118 igive, gv. 868.
119 Zirn, V., 2007. S. 102.
60
pir ukavSirdeba mediatoris mikerZoebis Tavidan acilebas.
mecnierTa nawili Tvlis, rom mediatorisaTvis metad Znelia
neitralurobis SenarCuneba, radgan mediaciis procesidan gamomdin-
are, SesaZlebelia mediators mouwios, რომელიმე მხარეს უფრო მეტად
ედგეს გვერდში (mag. dazaralebulis dayoliebas mediatori ufro met
drosa da energias moandomebs, vidre damnaSavisas, Sesabamisad, igi
dazaralebulis interesebis gamtarebeli ufro iqneba vidre damna-
Savis), amitom sasurvelia mediatoris „SedarebiT neitralurobaze“
saubari.120
erT-erTi pirveli mediatoris nata zazaSvilis pirad Canawereb-
Si vkiTxulobT: „mediatori erTnairad unda iyos ganwyobili orive
dapirispirebuli mxaris mimarT, ar unda eZebos mtyuani da marTali,
aramed izrunos Sesabamis, keTilganwyobil atmosferos Seqmnaze,
raTa mxareebs mieceT saSualeba Tavisuflad gamoTqvan TavianTi
Sexedulebebi, emociebi da miaRwion SeTanxmebas“.121 qalbatoni nata
orientirebulia ara Tavad mxareebze, aramed mediaciis procesSi
maT monawileobaze da mediaciis mizanze (mxareebs Soris SeTanxmebis
miRweva), vfiqrobT, midgoma metad profesiულია da ყველაზე მეტად
უზრუნველყოფს, რომ mediatori იყოს ნეიტრალური და ობიექტური.
mediაtorisTvis yvelaze mniSvnelovaniა gaxdes ukeTesi yoveli
saqmis Semdeg da cdilobdes Semdegi mediacia winaze ukeTesad ganax-
orcielos.
პირველ რიგში, მედიატორს უნდა ჰქონდეს აქტიური მოსმენის და
მონათხრობის გამეორების უნარი და უნდა შეეძლოს იმოქმედოს რეალურ
სიტუაციიდან გამომდინარე (Agent of Reality).122 ganvixiloT TiToeuli
cal-calke:
● aqtiuri mosmena mxareebs Soris da mxareebTan - komunikaciis
aucilebeli pirobaa. mediatori, romelic mxares (molaparake adami-
ans) aqtiurad usmens, mas agrZnobinebs, rom misi esmis da SeuZlia misi
mdgomareobis gageba (empaTia). aqtiuri mosmenis mdgomareobis gamox-
atva mediators SeuZlia Tavis daqneviT, an sxva iseTi JestikulaciiT,
rac sityvas ar gaawyvetinebs mTxrobels. mediatoris aqtiuri mosmena
120 iqve.
122 Haft, F./Gräfin von Schlieffen, K. (Hrsg.), 2009. S. 283. .
61
mxares komunikabelurs xdis da maT SesaZleblobas aZlevs siRrmiseu-
lad ganixilos konfliqti, an Seexos konfliqtis sxva aqamde ucnoბ
detalebs.
● monaTxrobis gameorebisას mediatori sakuTari sitყvebiT
kidev erTxel axsenebs mxares monaTxrobs, survilebs და meore mx-
arisadmi pretenziebs. am meTodiT mediatori raime saxis uzusto-
bebs gamoricxavs da amowmebs, ramdenad sworad gaigo man meore mx-
aris mier emociebiT, subieqturad გადმოცემული konfliqti da misi
moTxovnilebebi;
● mediaciis dros aris SemTxvevebi, rodesac erT-erT mxareს
realobisagan mowyvetili moTxovnebi gaaCnia. mediatori aseT Sem-
TxvevaSi konkretuli kiTxvebis meSveobiT cdilobs mxare realobas
daubrunოს. igi realobis agentia, romelsac realuri moTxovnile-
bebis mosmena esaWiroeba konfliqtis moსაgvareblad.
konfliqtis mogvarebis saintereso principebs gvTavazobs har-
vardis konfliqtis mogvarebis saerTaSoriso proeqti. maTi azriT
aucilebelia mediatoris koncentrireba Semdeg 4 komponentze:123
adamianebisა da maTi problemebiსadmi gamijnulad midgoma; mxaree-
bis interesebze koncentrireba; gadawyvetilebis miRebis neitraluri
kriteriumebis gamoyeneba; mxareebisaTvis momgebiani alternativebis
Zieba.
mediatori mediaciis ganxorcielebis procesSi unda iyos:
● neitraluri da ara (romelime mxarisadmi) mikerZoebuli;
● mxareebis interesebis mkvlevarი da ara (romelime mxaris) in-
teresebis warmomadgeneli;
● mediaciis procesze pasuxismgebeli;
● kreatiuli da ara – pretenziuli;
● monawileTa pirovnebis pativismcemeli da ara yvela saSuale-
bis gamoyenebiT Sedegze orientirebuli; komunikabeluri da ara – Ca-
ketili;
● momTmeni da ara – sulswrafi.124
warmatebuli mediaciis erT-erTi aucilebeli pirobaa mediato-
123 igive, gv. 448.

124 Götting, B., 2004. S. 25.
62
ris informirebuloba.125 mediatorma mxareebიs Sesaxeb rac SeiZleba
meti informacia unda moipovos. dRes arsebuli mdgomareobiT ka-
nonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovnis Sesaxeb ZiriTad infor-
macias agrovebs socialuri muSaki, romelic am informaciiT akeTebs
mozardis bio-fsiqo-socialur Sefasebas. mediatori Tavadac xvdeba
mxareebs da uxsnis mediaciis mniSvnelobas, Tumca, riskebis Sefasebas
axdens socialuri muSakis Sefasebis safuZvelze.
Tu mediaciis procesis warmმarTveli da pasuxismgebeli aris me-
diatori, ratom unda eyrdnobodes igi (sxva adamianis) socialuri
muSakis mier gakeTebul Sefasebas.
vfiqrobT, sasurveli iqneboda, რომ mediatoris მთელი პასუხის
მგებლობა mediaciis procesze გულისხმობდეს mis mier saWiro informa-
ciis mopovebaს, maT Soris bio-fsiqo-socialuri Sefasebis Sedgenaს.
imas, rasac akeTebs socialuri muSaki Tavisuflad SeuZlia ganaxor-
cielos mediatorma, miTumetes იგი valdebuliა mediaciis procesi
warmatebiT daასრულოს.
4.3. განრიდების და მედიაციის ხელშეკრულება

ganridebis da mediaciis gamoyenebis Sesaxeb gadawyvetilebis
miRebis SemTxvevaSi, arasrulwlovnisa da misi kanonieri warmomad-
genlebis Tanxmobis Semdeg, prokurori, probaciis erovnuli saagen-
tos socialur muSakTan erTad amzadebs xelSekrulebas. dRes aras-
rulwlovanTa mimarT gamoiyeneba ori saxis xelSekruleba: xelSek-
ruleba ganridebis da mediaciis Sesaxeb da xelSekruleba ganridebis
Sesaxeb, mediaciis gareSe. maT Soris gansxvaveba imaSi mdgomareobs, rom
dazaralebulis Tanxmobis SemTxvevaSi განრიდების xelSekrulebaსთან
erTad formdeba mediaciis ხელშეკრულებაც. qvemoT ganxiluli iqneba
orive xelSekrulebis standartuli formebi da maTi damaxasiaTebe-
li detalebi.
ganridebis xelSekruleba aris samoqalaqo xelSekruleba, ro-
melic iTvaliswinebs arasrulwlovnis qcevis SezRudvasa da sxva
ufleba-movaleobebs.
ganridebis Sesaxeb xelSekrulebaSi struqturulad gaTval-
iswinebulia misi ZiriTadi monacemebi, xelSekrulebis mizani, mxaree-
125 cercvaZe, g., 2010. gv. 238.
63
bi, standartuli, damatebiTi da daskvniTi pirobebi.
xelSekrulebis ZiriTad monacemebs warmoadgens arasrulw-
lovnis maidentificirebeli informacia, danaSaulis saxe, kvalifi-
kacia da misi Cadenis adgili. gamomdinare iqეdan, rom ganridebis
xelSekruleba SeiZleba gaformdes mxolod im arasrulwlovanTan,
romelmac pirvelად Caidina naklebad mZime danaSauli, danaSaulis
kvalifikaciisა da misი kategoriis gansazRvras didi mniSvneloba
aqvs.
ganridebis xelSekrulebis standartul pirobebSi aseve gaTval-
iswinebulia arasrulwlovnis mSoblebisა da dazaralebulis val-
debulebebic. arasrulwlovani da misi mSoblebi (kanonieri warmo-
madgenlebi) kisruloben valdebulebas dazaralebuls aunazRauron
danaSaulis Sedegad miyenebuli ziani, romlis Sesaxebac dgeba calke
dokumenti, sadac gaTvaliswinebulia zianis odenoba da anazRaurebis
wesi. aRniSnuli dokumentic danarTis saxiT daerTvis xelSekrulebas.
gamomdinare iqidan, rom ganridebis xelSekruleba aris samoqalaqo
xelSekruleba, es valdebulebac warmoadgens mxareebis kerZosamar-
Tlebriv valdebulebas da dazaralebuls ufleba aRar aqvs calke
samoqalaqo wesiT moiTxovos zianis anazRaureba.
standartuli pirobebis Semdeg, xelSekrulebaSi gaTvaliswine-
bulia damatebiTi pirobebi, romlebic yovel konkretul SemTxvevaSi
SeiZleba sxvadasxva iyos. am qveTavSi ganxiluli iqneba is pirobebi,
romlebic pirdapir aris gaTvaliswinebuli xelSekrulebis standar-
tul formaSi. ganridebis xelSekrulebis damatebiTi pirobebi gansaz-
Rvravs arasrulwlovanis SedarebiT ufro konkretul valdebule-
bebs, misi mSoblebis an kanonieri warmomadgenlis valdebulebebs,
socialuri muSakis funqcias, saqmianobis wess da prokuroris rols
ganridebaSi.
arasrulwlovnisTvis dakisrebuli valdebuleba an qcevis Sez-
Rudva unda iyos mis mier Cadenili qmedebis proporciuli. dauSve-
belia imaze mkacri valdebulebis gamoyeneba, vidre igive qmedebis
gamo saსamarTlo Seufardebda arasrulwlovans. am SemTxvevaSi mniS-
vnelovania arasrulwlovnis asakisa da pirovnuli maxasiaTeblebis
64
gaTvaliswineba, raTa sworad ganisazRvros zemoaRniSnuli valdeb-
ulebebis proporciuloba.
xelSekrulebis daskvniT pirobebSi ganisazRvreba misi moq-
medebis vada, amoqmedebis wesi, cvlilebebis da damatebebiს Setanisa
da mxareTaTvis xelSekrulebis gadacemis wesebi. ganridebis Sesaxeb
xelSekrulebis maqsimaluri vadaa 1 weli, Tumca, SesaZloa gaformdes
naklebi vadiTac. xelSekruleba amoqmeddeba yvela monawile mxaris
mier misi xelmoweris momentidan. masSi cvlilebebisa da damatebebis
Setanac aseve mxolod yvela ZiriTadi mxaris werilobiTi Tanxmo-
biT aris SesaZlebeli. am SemTxvevaSi ZiriTad mxareebs ganekuTvnebi-
an – arasrulwlovani, misi mSoblebi (kanonieri warmomadgenlebi),
prokurori da socialuri muSaki. xelSekruleba dgeba imden aslad,
ramdeni mxarec monawileobs masSi.
ganridebis da mediaciis Sesaxeb xelSekruleba warmoadgens aras-
ruwlovnis mimarT ganridebis programis gamoyenebaze SeTanxmebas da
amasTanave mediaciis procesis ganxorcielebas. am xelSekrulebaSi,
ganridebis xelSekrulebisgan gansxvavebiT, damatebiT monawileobs
dazaralebuli da mediatori da gaTvaliswinebulia arasrulwlov-
nis qcevis SezRudva da sxva ufleba-movaleobebi. ganridebisa da medi-
aciis xelSekruleba ideba im SemTxvevaSi, Tu dazaralebuli Tanaxmaa
mediaciis procesSi monawileobaze.
ganridebis xelSekrulebis msgavsad, am xelSekrulebis mizania,
moxdes arasruლwlovnis ganrideba sisxlissamarTlebrivi pasux-
ismgeblobisgan da mas daekisros am xelSekrulebiT gansazRvruli
pirobebis Sesruleba. amasTanave, es xelSekruleba adgens arasrulw-
lovansa da dazaralebuls Soris pirdapiri dialogisa da morigebis
pirobebs. ganridebasa da mediaciaSi yvela mxare monawileobs nebayo-
flobiT.
4.3.1. xelSekrulebis mxareebi

saqarTvelos iusticiis ministris №216 brZanebis Tanaxmad, gan-
ridebis da mediaciis xelSekrulebis mxareebi arian:
• arasrulwlovani, romelic aRiarebs marTlsawinaaRmdego
qmedebis Cadenas;
65
• misi mSobeli (kanonieri warmomadgeneli);
• prokurori, romelic awarmoebs sisxlis samarTlis saqmes;
• socialuri muSaki, romelsac daewera arasrulwlovnis saqmis
warmoeba koordinatori socialuri muSakis mier;
• dazaralebuli, romelsac konkretul sisxlis samarTlis
saqmeSi dazaralebulis statusi aqvs miniWebuli;
• mediatori, romelic SerCeul iqna mediaciis sawarmoeblad.
xelSekrulebis savaldebulo pirobebs warmoadgens arasrul-
wlovnis mier danaSaulis aRiareba, dazaralebulTan Sexvedrisas
misTvis bodiSis moxda da Tavad arasrulwlovnis an misi kanonieri
warmomadgenlebis mier zianis anazRaureba. aseve, xelSekrulebis me-5
muxliT gansazRvruli pirobebi arasrulwlovans akisrebs valdeb-
ulebas pativiscemiT moekidos dazaralebuls da xelSekrulebis sxva
mxareebs. aqve gaTvaliswinebulia arasrulwlovnis sxva valdebule-
bebi, misi mSoblebis (kanonieri warmomadgenlebis) valdebulebebi,
prokuroris roli da socialuri muSakis funqciebi da saqmianobis
wesi, aseve dazaralebulis uflebebi.
Tu xelSekrulebis dadebamde, arasrulwlovans an/da mis mSob-
lebs (kanonier warmomadgenlebs) dazaralebulisTvis ar aunazRau-
rebiaT danaSaulis Sedegad miyenebuli ziani, maSin arasrulwlovani
an/da mis mSoblebi (kanonier warmomadgenlebi) kisruloben valdeb-
ulebas dazaralebuls aunazRauron es ziani, romlis Sesaxebac dgeba
calke dokumenti, sadac gansazRvrulia zianis odenoba da anazRau-
rebis wesi. aRniSnuli dokumenti danarTis saxiT daerTvis xelSek-
rulebas. aRniSnuli valdebulebis Sesrulebis Semdeg, sisxlis samar-
Tlis saqmeSi dazaralebulisTvis miyenebuli ziani CaiTvleba anaz-
Raurebulad da amis Sesaxeb damatebiT samoqalaqo sarCelis Setana
dauSvebelia. aqve unda iTqvas, rom SesaZloa mxareebi SeTanxmdnen
zianis simbolur anazRaurebaze, e.i. zianis anazRaureba moxdeba ara
zustad im odenobiT ra odenobis zianic dadga, aramed SesaZlebelia
SedarebiT naklebiT odenobiT. simboluri anazRaureba mxolod im-
isaTvis, rom arsebobdes zianis anazRaurebis savaldebulo faqti. gan-
ridebis xelSekrulebis msgavsad, am xelSekrulebaSic ganisazRvreba
misi moqmedebis vada, amoqmedebis wesi, cvlilebebis da damatebebis
66
Setanisa da mxareTaTvis xelSekrulebis gadacemis wesebi. aqve ganisaz-
Rvreba xelSekrulebis moqmedebis adgilic.
zemoaRniSnul orive xelSekrulebaSi gaTvaliswinebulia misi
monawile mxareebi da maTi ufleba movaleobebi. mxareebi xelSek-
rulebaSi monawileoben nebayoflobiT. ganridebis xelSekrulebis-
gan gansxvavebiT, ganridebisa da mediaciis xelSekrulebaSi damatebiT
mxaris statusiT sargebloben dazaralebuli da mediatori.
4.3.2. xelSekrulebis pirobebi

arasrulwlovani, rogorc ganridebis da ganridebisa da media-
ciis xelSekrulebebis mxare, aris fizikuri piri 14 wlis asaks zemoT,
romelsac jer ar Sesrulebia 18 weli. Tumca aqve unda aRiniSnos, rom
xelSekrulebis moqmedebis periodSi arasrulwlovanis mier 18 wlis
asakis miRweva ar warmoadgens xelSekrulebis moqmedebis Sewyvetis
safuZvels. saqarTveloSi arasrulwlovanTa mimarT sisxlis samar-
Tlis kanonmdebloba garkveul Taviseburebebs iTvaliswinebs, rac
sisxlis samarTlis rogorc materialuri, ise saproceso kodeqse-
biT aris gansazRvruli. ganridebis xelSekrulebiT gaTvaliswinebu-
lia arasrulwlovnis ufleba-movaleobebi da misi qcevis SezRudvis
sxvadasxva pirobebi. arasrulwlovans ufleba aqvs nebayoflobiT
monawileobdes ganridebis da mediaciis xelSekrulebaSi, rac imas niS-
navs, rom SesaZlebelia igi ar iyos Tanaxma ganridebasa da mediaciaSi
monawileobaze da am SemTxvevaSi prokuroris mier ganxorcieldeba
sisxlissamarTlebrivi devna. arasrulwlovani aseve valdebulia:
● aRiaros danaSauli;
● bodiSi mouxados dazaralebuls (werilobiTi formiT);
● xelSekrulebis moqmedebis procesSi, Tu am dros iricxeba saswav-
lo dawesebulebaSi, iswavlos saSualoze ukeTesad, moiqces kar-
gad da daicvas kanoni;
● periodulad (sul cota TveSi erTxel mainc) an moTxovnisTanave
Sexvdes socialur muSaks an/da prokurors da misces mis mier Cad-
enil danaSaulTan an am xelSekrulebasTan dakavSirebuli axsna-
ganmartebebi;
67
● pirnaTlad Seasrulos xelSekrulebis pirobebi. pirobebis Se
usruleblobis SemTxvevaSi, acnobos (sasurvelia winaswar) so-
cialur muSaks werilobiT an zepiri formiT da auxsnas xelSek-
rulebis pirobebis Seusruleblobis mizezi.
xelSekrulebaSi aseve SesaZlebelia gaTvaliswinebuli iyos pi-
robebi, romlebic dakavSirebulia ganaTlebasa da socialur aqtivo-
basTan, rogoricaa:
● miTiTebul vadaSi miTiTebul adgilas dargos xeebi;
● xelSekrulebis xelmoweridan ori kviris vadaSi daweros xuT-
gverdiani Tema civi iaraRis saSiSroebaze. TemaSi moiyvanos Ta-
visi gamocdileba da rCeva misces sxva arasrulwlovnebs;
● gaataros 20 saaTi sapatrulo policiaSi staJiorad;
● gawevriandes mTamsvlelTa klubSi da klubis sxva wevrebTan
erTad wavides xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli raodeno-
bis laSqrobebze. xolo TiToeuli laSqrobis Semdeg daweros
2-gverdiani Tema miRebuli STabeWdilebebis Sesaxeb da gaugzav-
nos mxareebs;
● gawevriandes mentorul programaSi da aqtiurad imegobros men-
torTan (Cemi ufrosi megobris instituti).
4.3.3. xelSekrulebis vada

saqarTvelos iusticiis ministris №216 brZanebis mixedviT, gan-
ridebis da ganridebisa da mediaciis xelSekruleba SeiZleba daidos
12 Tvemde vadiT.
aranakleb TveSi erTxel socialuri muSaki ukavSirdeba proku-
rors da awvdis informacias arasrulwlovnis mier xelSekrulebiT
gaTvaliswinebuli pirobebis Sesrulebis mimdinareobis Sesaxeb.
xolo, aranakleb sam TveSi erTxel prokurori xvdeba ganridebis
da mediaciis programaSi CarTul arasrulwlovans, mis kanonier war-
momadgenels da socialur muSaks da piradad ecnoba xelSekrulebis
SesrulebasTan dakavSirebul sakiTxebs.
amave 216-e brZanebis Tanaxmad, „Tu xelSekrulebis moqmedebis gan-
mavlobaSi arasrulwlovani keTilsindisierad asrulebs mis pirobebs,
xelSekrulebis vadis gasvlis Semdeg prokurori iRebs gadawyvetile-
bas sisxlis samarTlis saqmeze gamoZiebis Sewyvetis Sesaxeb“.
68
4.3.4. xelSekrulebis uxeSi darRveva
saqarTvelos iusticiis ministris №216 brZanebis Tanaxmad, gan-
ridebis da ganridebisa da mediaciis xelSekrulebis moqmedebis pe-
riodSi Tu arasrulwlovani uxeSad daarRvevs xelSekrulebis piro-
bebs, socialuri muSaki amis Sesaxeb acnobebs prokurors. aRniSnulisa
da sxva garemoebebis gaTvaliswinebiT arasrulwlovanTan (mis kanon-
ier warmomadgenelTan) saubris Semdeg, prokurori uflebamosilia
miiRos gadawyvetileba sisxlissamarTlebrivi devnis dawyebis an ga-
naxlebis Sesaxeb.
arasrulwlovnis mier danaSaulis aRiareba, danaSaulis faqto-
brivi garemoebebis dadastureba ganridebis/mediaciis procesSi, an
ganridebisa da mediaciis procesSi mopovebuli sxva informacia ar
SeiZleba gamoyenebul iqnes samarTalwarmoebis procesSi.
4.4. თანსწორობის პრინციპი და განრიდების და

მედიაციის პროგრამა
ganridebis da mediaciis programa saqarTvelos 35 qalaqSi xor-
cieldeba, anu igi ar aris xelmisawvdomi saqarTvelos yvela aras-
rulwlovani moqalaqისთვის. sakiTxavia, xom ar irRveva Tanaswor-
obis konstituciuri principi, kerZod, xom ara ხდება sacxovrebeli
adgilis mixedviT adamianTa kanonis winaSe Tanasworobis principis
darRveva?
„konstituciur-samarTlebrivi TvalTaxedviT mniSvnelovania
„mniSvnelovnad Tanasworis mimarT“ araTanaswori midgomis SemTxve-
vebis ganxilva“.126
mniSvnelovnad Tanaswori niSnavs, rom pirTa jgufebi msgavsni
arian erTi saerTo punqtis safuZvelze.127
mocemul SemTxvevaSi sxvadasxva sacxovrebeli adgilis mqone
kanondamrRvevi arasrulwlovnebis mimarT sxvadasxva sanqcia xor-
cieldeba, erTis mimarT ganridebis da mediaciis safuZvelze xdeba
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobisagan gaTavisufleba, xolo
meores mimarT ar xdeba amgvari SeRavaTis gamoyeneba.
126 kublaSvili, k., 2003. gv. 326.

127 igive, gv. 327.
69
kanonTan konfliqtSi myofi arasrulwlovnebi, warmoadgenen
erTi saerTo niSnebis mqone pirTa jgufs. es saerTo niSnebia: asaki, da-
naSauli da misi xasiaTi, Tumca maT mimarT sakanonmdeblo mopyroba
aris gansxvavebuli da es gansxvaveba sacxovrebeli adgiliT aris ga-
mowveuli.
vfiqrobT, ganridebis da mediaciis saqarTvelos mxolod cal-
keul qalaqebze gavrceleba, rac arasrulwlovnebs araTanabar piro-
bebSi ayenebs, ewinaaRmdegeba kanonis winaSე moqalaqeTa Tanasworobis
princips.
70
მეხუთე თავი
მედიაციის პროცესი
5.1. წინასაკონფერენციო ეტაპი

mediaciis procesi ori ZiriTadi etapisagan Sedgeba - winasakon-
ferencio etapi da mediaciis konferencia.
winasakonferencio etapze mediatoris funqciaa specialuri unar-
Cvevebis gamoyenebiT xeli Seuwyos mxareebs Soris dialogis dawyebas.
am mosamzadebel etapze mediatori cal-calke ukavSirdeba arasrul-
wlovansa da dazaralebuls, esaubreba maT mediaciis arsis, miznebi-
sa da wesebis Sesaxeb, awvdis detalur informacias xelSekrulebis
savaraudo pirobebis Taobaze, agreTve aTanxmebs am pirobebs. mo-
laparakebebs mediatori individualurad awarmoebs rogorc dazara-
lebulTan, ise arasrulwlovanTan. am etapze misi mTavari amocanaa uz-
runvelyos mxareTa nebayoflobiTi da informirebuli monawileoba
mediaciis procesSi da miaRwios mxareTa Soris konseნsuss mediaciis
xelSekrulebis savaraudo pirobebTan dakavSirebiT.
Tavdapirvelad mediatori xvdeba arasruლwlovans, xolo Sem-
deg - dazaralebuls. es Sexvedra aris gacnobiTi xasiaTis da miznad
isaxavs winsakonferencio Sexvedris droisa da adgilis gansazRvras.
mediatori mxareebs awvdis zogad informacias mediaciis arsis da
daniSnulebis Sesaxeb, ganumartavs mediaciis wess da proceduras, masSi
monawileobis nebayoflobiTobas, aseve acnobs da აწვდის Sesabamis
aRwerilobas. mediatori, aseve ganumartavs mxareebs programaSi
monawilეobis upiratesobebs da riskebs. es ukanaskneli gansakuTrebiT
mniSvnelovania dazaralebulTan komunikaciisas, radgan dazarale-
bulis CarTuloba mediaciaSi uzrunvelyofs mis aqtiur monawileobas
xelSekrulebis pirobebis, maT Soris, zianis anazRaurebis gansazRvra-
Si, xolo konferenciis msvlelobisas dazaralebuls eqneba SesaZle-
bloba gaesaubros arasrulwlovans, dausvas SekiTxvebi da gamoxatos
71
sakuTari damokidebuleba Cadenili qmedebis mimarT. dazaralebuls
unda ganemartos, rom misi uari mediaciaSi monawileobaze xels ar
uSlis arasrulwlovnis mimarT ganridebis gamoyenebas.
mxareTa mier xelSekrulebis pirobebze SeTanxmebis miRwevis
Semdeg mediatori, prokurori da socialuri muSaki თანხმდებიან kon-
ferenciis savaraudo TariRsa da adgilze, ris Sesaxebac mediatori
ატყობინებს konferenciaSi monawile yvela pirs. mxareebis survilis
SemTxvevaSi, SesaZlebelia konferenciaze damatebiTi monawileebis
mowveva, თითოეული მხრიდან ara umetes erTi pirisa, romelTa saxels
da gvars, kavSirs saqmesTan an mxaresTan da sakontaqto informacias
mediatori Caiwers da SeuTanxmebs meore mxares, prokurors da so-
cialur muSaks. Tu SeTanxmebის მიღწევა ver მოხერხდება, maSin damate-
biTi piri კონფერენციას არ daeswreba.
konferenciisaTvis yvela saWiro proceduris mogvarebis Semd-
gom mediatori moamzadebs winasakonferencio angariSs, romelSic
asaxavs mediaciis procesSi ganxorcielebul yvela qmedebas konfer-
enciamde. mediatori xels moawers dokuments da Cadebs mas saqmeSi.
Tu winasakonferencio etapze mediaciaSi monawile mxareebi ver Se-
Tanxmdebian xelSekrulebis pirobebze, mediatori cdilobs mxareebi
SeaTanxmos maTTvis misaReb pirobebze, ris Sesaxebac acnobebs proku-
rors da socialur muSaks. prokurors da socialur muSaks ufleba
aqvთ Secvaloნ an ganaaxloნ xelSekrulebis savaraudo pirobebi, mxa-
reebis mier gakeTebuli komentarebis da SeniSvnebis gaTvaliswinebiT.
saqarTvelos sportisa da axalgazrdobis ministris 2010 wlis
7 dekembris №94 brZanebis Tanaxmad, konferenciis dawyebamde media-
tori unda darwmundes, rom arasrulwlovanma prokurors gadasca
წერილი danaSaulis aRiarebis Sesaxeb, da, rom xelSekrulebis ga-
naxlebuli pirobebis gacnobis Semdeg prokurori Tanaxmaa დაიწყოს
konferencia.
5.2. მედიაციის კონფერენცია

mediaciis konferencia aris Sexvedra, romelSic ganridebisa da
mediaciis xelSekrulebis monawile mxareebi ganixilaven aRniSnul
72
xelSekrulebas da Tanxmobis SemTxvevaSi mas xels aweren. konferen-
cias uZRveba mediatori da masSi monawileoben - arasrulwlovani,
misi kanonieri warmomadgeneli, dazaralebuli, prokurori, social-
uri muSaki da gaნsakuTrebul SemTxvevaSi, sxva pirebi. mediatoris
mizania arasrulwlovnis mier Cadenili danaSaulisa da misi Sede-
gebis gacnobiereba. konferenciaze mxareebs eZlevaT SesaZlebloba,
gamoTqvan sakuTari mosazreba Cadenili qmedebisa da misi Sedegebis
Sesaxeb. mediatori mxolod konferenciis warmmarTvelis rols as-
rulebs.
konferenciis, ise rogorc zogadad mediaciis procesis, msvl-
elobisas mediatori valdebulia iyos maqsimalurad miukerZoebeli,
obieqturi da damoukidebeli, ar mianiWos raime upiratesoba rome-
lime mxares.
amasTan, umniSvnelovanesia mediაtoris unari Seqmnas mxareTaT-
vis usafrTxo garemo, gaamxnevos ისინი, xeli Seuwyos მათ sakuTari
azrisa da poziciis gamoxatvaში da pirdapiri dialogis warmoebaSi.
konferenciis nebismier etapze, monawilis moTxovnis safuZvelze an
sakuTari iniciativiT, mediatori iRebs gadawyvetilebas გამოაცხადოს
xanmokle Sesvenebა, rac SeiZleba gamowveuli iyos ramdenime garemoe-
biT, maT Soris, monawileebis gadaRliT, situaciis daZabviT da/an sxva
garemoebiT.
konferenciis Catarebis winaswar gansazRvrul dRemde gonivru-
li vadiT adre, mediatori ukavSirdeba konferenciaSi monawile
yvela pirs da kidev erTxel Seaxsenebs konferenciis TariRs, drosა
da adgils. konferenciisaTvis mediatori emzadeba winaswar, kerZod,
amzadebs konferenciis oTaxs da gansazRvravs TiToeuli mxaris adg-
ils ise, rom arasrulwlovani da dazaralebuli erTmaneTis pirisp-
ir isxdnen, mediatoris marjvena da marcxena mxares.
konferencia ixსneba mediatoris mier damswreebisTvis mediaciis
arsisa da miznebis SexsenebiT, aseve konferenciis msvlelobis eta-
pebis, misi wesisa da Sexvedris savaraudo Sedegebis ganmartebiT. me-
diatori aseve waradgens konferenciis TiToeul monawiles.
saqarTvelos sportisa da axalgazrdobis saqmeTa ministris 94-e
73
brZanebaSi moyvanilia konferenciis gaxsnis magaliTi.
Tu konferenciaSi monawileobs erTze meti arasrulwlovani,
maSin yvela saTiTaod pasuxobs SekiTxvebs.
arasrulwlovnis Semdeg, sityva gadaecema dazaralebuls. me-
diatori mimarTavs dazaralebuls da sTxovs mas isaubros marTlsa-
winaaRmdego qmedebis SedegebTan dakavSirebul sakiTxebze. mas aseve
daesmis Ria kiTxvebi, raTa man (dazaralebulma) isaubros damnaSavis
qmedebidan gamowveul sakuTar emociur mdgomareobaze, rac kargi Se-
degis momtani unda iyos arasrulwlovnisaTvis. Tu mediaciaSi monawi-
leobs erTze meti dazaralebuli, maSin isini saubroben da saTiTaod
pasuxoben kiTxvebs.
warmatebuli mediaciis dasasrulia mediaciis xelSekrule-
ba, romelSic aisaxeba miyenebuli zianis anazRaurebis SeTanxmebuli
gegma da mxareTa sxva ufleba-movaleobebi. xelSekrulebis detalur
ganxilvaმდე mediators SeuZlia kidev erTxel misces arasrul-
wlovans saSualeba, gamoxatos Tavisi azri, ris Semdegac xdeba ganri-
debisa da mediaciis xelSekrulebis TiToeuli pirobis detaluri gan-
xilva. mediatori waikiTxavs da darwmundeba, rom თითოეული piroba
gasagebi da misaRebia yvela monawilisaTvis, upirveles yovlisa ki -
arasrulwlovnisaTvis. mediatoris nebarTviT monawileebi akeTeben
komentarebs da axsna-ganmartebebs. mxareTa SeTanxmebiT SesaZlebe-
lia ganxilvis procesSi ganxorcieldes cvlilebebi xelSekrulebe-
bis pirobebSi. gadamwyvetia is faqtori, rom yvela monawile mxare
daeTanxmos xelSekrulebis yvela pirobas, da rom es piroba yvela
monawiles erTnairad esmodes.
rogorc winasakonferencio, aseve mediaciis konferenciis mo-
samzadeblad aucilebelia, rom mediators mieces sakmarisi dro.
mediatorebi aRniSnaven, rom იმ დღიდან, რაც მას ეს საქმე დაეწერა, 5
dRis vadaSi unda gaiaron winasakonferencio etapi, moamzadon media-
ciis konferencia da Caataron igi. xolo, Tu saqme rTul kategorias
ekuTvnის, maSin mediatori dasabuTebuli TxovniT mimarTavs iusticiis
saministrosTan arsebul danaSaulis prevenciisa da inovaciuri pro-
gramebis centris uflebamosil pirs da, Tanxmobis SemTxvevaSi, awvdis
informacias prokurors da socialur muSaks.
74
5.3. შეთანხმების მიღწევა
„ganridebisa da mediaciis Sesaxeb mediatorisTvis saxelmZRva-
nelo miTiTebebis damtkicebis Taobaze“ saqarTvelos sportisa da
axalgazrdobis saqmeTa ministris 2010 wlis 7 dekembris №94 brZa-
nebis Tanaxmad, mediatori ganridebis da mediaciis monawileebs de-
talurad gaacnobs xelSekrulebis TiToeul pirobas. mas Semdeg, rac
mediatori darwmundeba, rom xelSekrulebis pirobebi gasagebi da
misaRebia mxareebisaTvis, igi gadis oTaxidan da daasrulebs samoqa-
laqo xelSekrulebis saboloo variantze muSaobas. mediatori media-
ciis konferenciis monawileebs gadascems mediaciis xelSekrulebis
proeqts da aZlevs dros mis gasacnobad. mediatoris mier mxarეებis
interesebis zustი gageba warmatebuli mediaciis erT-erTi aucilebe-
li pirobaა. თუ მხარეებს უჩნდებათ კითხვები, mediatori pasuxobs maT.
mediatori mediaciis konferenciis dasrulebisas sTxovs monawileebs
xeli moaweron samoqalaqo xelSekrulebis bolo variants.
samoqalaqo xelSekruleba Seicavs yvela im pirobas, rekvizits,
Sesrulebis pirobebs da vadebs, rac aucilebelia mediaciis miRwevi-
saTvis.
samoqalaqo xelSekruleba SeiZleba შეფასდეს dadebiTad, Tu misi
Sinaarsi konkretulad da detalurad განსაზღვრავს mediaciis monawi-
leebis uflebebsa da movaleobebs.128
კონფერენცია ითვლება დასრულებულად, როგორც კი გაფორმდება
samoqalaqo xelSekrulebა. mediatori madlobas uxdis mxareebs Ta-
namSromlobisaTvis da amTavrebs Tavis საქმიანობას. amis Semdeg pro-
kurori xels awers dadgenilebas arasrulwlovnis mimarT sisxlis-
samarTlebrivi devnis ardawyebis an dawyebuli devnis Sewyvetis Tao-
baze.
mediaciaSi monawile mxareebis mier SeTanxmebis miRweviT da sa-
moqalaqo xelSekrulebis gaformebiT mTavrdeba arasrulwlovnიsa
da dazaralebulis mediacia. konferenciis yvela monawiles gadaece-
ma xelSekrulebis თითო egzemplari.
128 Sead.: cercvaZe, g., 2010. gv. 288.
75
5.4. მედიაციის კონფერენციის ადგილი
mediaciis warmatebisaTvis didi mniSvneloba aqvs mediaciis kon-
ferenciis adgils da oTaxis mowyobas, radgan adamianebze did gav-
lenas axdens is arqiteqturuli garemo 129 და ის oTaxi,130 sadac isini
imyofebian. aucilebelia, rom მედიაცია ganxorcieldes mxareTaTvis
neitralur adgilas. saqarTvelos kanonmdebloba ar miuTiTebs, Tu
კონკრეტულად sad SeiZleba ganxorcieldes mediaciis konferencia.
Tumca, ganridebis da mediaciis zogadi principebidan gamomdinare, Se-
saZlebelia im adgilebis dadgena, sadac ar SeiZleba ganxorcieldes
mediaciis konferencia. ganridebis da mediaciis erT-erTi principia
nebayoflobiToba, rac გამორიცხავს ყოველგვარ fizikur da fsiqolo-
giur zewolas monawile mxareebze. mediaciis konferenciis გამართვა
policiis an prokuraturis SenobaSi aSkarad gamoiwvevs kanonთan kon-
fliqtSi myof arasrulwlovanze fsiqologiur zewolas da ewinaaRm-
degeba nebayoflobiTobis princips.
mediaciis konferenciis adgili SeiZleba iyos mediatoris samu-
Sao ofisi.131
mediatorma winaswar unda SearCios mxareTa SexvedrisaTvis ise-
Ti adgili, sadac mxareebi komfortulad igrZnoben Tavs. Sexvedris
adgilis SerCevisas aucilebelia ramdenime principis dacva:132
● mediaciis gansaxorcieleblad უმჯობესია mTaze mdgari saxli,
vidre dablobSi, radgan problemis gadawyvetis dros farTo
horizonts ადამიანებზე დადებითი ეფექტი აქვს;
● mediacia eklesiaSi umjobesia vidre sastumroSi, radgan eklesias
saukuneebis ganmavlobaSi uxdeboda konfliqtebis mogvareba.
garda amisa, adamianebi iq sulier simSvides hpoveben, rac aseve
dadebiT atmosferos qmnis mediaciis dros;
● მედიაცია უმჯობესია did oTaxebშi, radgan adamianebi ufro Tavisu-
flad grZnoben Tavs;
● oTaxSi თავისუფალი didi sivrce umjobesia, vidre avejiთ გადა
ტვირთული oTaxi, radgan adamianebi didi sivrceSi ufro moqni-
129 Sead.: SalikaSvili, m., 2012. gv. 40.
130 Haft, F./Gräfin von Schlieffen, K. (Hrsg.), 2009. S. 340.
131 Sead.: cercvaZe, g., 2010. gv. 341.
132 Haft, F./Gräfin von Schlieffen, K. (Hrsg.), 2009. S. 341. .
76
lad azrovneben da უფრო ადვილია maTi dayolieba;
● მედიაცია უმჯობესია mrgvali magidis gaრშემო მიმდინარეობდეს,
vidre პირისპირ განლაგებული skamebisა, რომ მხარეებს საშუალება
ჰქონდეთ თავიდან აიცილონ უსიამოვნო მზერა.
მედიაციის კონფერენციის ჩასატარებლად erT-erTი saukeTeso
გარემოა ოფისი, romelsac ori Tavisufali oTaxi aqvs, sadac mxareebი
განმარტოებას და დაფიქრებას შეძლებენ.133
5.5. მედიაციის კონფერენციის ხანგრძლივობა

saqarTvelos kanonmdebloba aseve ar saubrobs mediaciis kon-
ferenciis xangrZlivobaze. mediatoris mier mowyobili konferen-
cia, sadac xdeba samoqalaqo xelSekrulebis gaformeba, vfiqrobT,
arasrulwlovnis fsiqikaze unda iyos morgebuli, ar unda gamoiwvios
misi travmireba da ერთი დღის განმავლობაში oTx saaTs ar unda aRe-
matebodes. mediaciis konferenciis xangrZlivobasTan dakavSirebiT
SesaZlebelia gamoyenebulი iqnes 1998 wlis sisxlis samarTlis sap-
roceso kodeqsis 647-e muxlis meoTxe nawilis daTqma:134 „arasrul-
wlovani eWvmitanilisa da braldebulis dakiTxva ar SeiZleba Seus-
veneblad gagrZeldes 2 saaTze met xans. xolo mTlianad dReSi – 4
saaTze met xans. Tu arasrulwlovani aSkarad daiRala, dakiTxva unda
Sewydes aRniSnuli drois gasvlamdec“. arasrulwlovnis dakiTxvis
aseTi mokle droiT gansazRvra kanonmdebelma im garemoebis gaT-
valiswinebiT gadawyvita, rom arasrulwlovnisaTvis usiamovno md-
gomareobas (dakiTxvas) uaryofiTi zemoqmedeba ar hqonoda mis fsiq-
ikaze. arasrulwlovnis fsiqikis daZabva SesaZlebelia gamoiwvios
misTvis SeuCvevelma garemom (mediaciis konferencia) da misTvis ucxo
adamianebis (prokurori, socialuri muSaki, dazaralebuli, mediato-
ri) garemocvaSi yofnam.135
zemoaRniSnulis safuZvelze SeiZleba iTqvas, rom msgavsad sssk
647-e muxlis Canawerisa, mediaciis konferenciis xangrZlivoba gaTv-
lili unda iyos rac SeiZleba mokle droze, raTa mozardის ფსიქიკას
ზიანი არ მიადგეს.
133 cercvaZe, g., 2010. gv. 341; Haft, F./Gräfin von Schlieffen, K. (Hrsg.), 2009. S. 410.
134 moqmedi sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 332-e muxlis Tanaxmad, aRniSnuli
daTqma ZalaSia 2013 wlis 1 seqtembramde.
135 Sead.: Löwe-Rosenberg. StPO Grosskommentar. Rieß, P. (Hrsg.). 25. Auflage. Band 4. Berlin 2001.
§241a. Rn. 1.
77
sasurvelia mxareebs winaswar miewodoT informacia mediaciis
konferenciis savaraudo xangrZlivobaze. aseTi informaciis mizania,
rom mxareebma mediaciis procesis gamarTvis periodSi sruli koncen-
tracia moaxdinon gansaxilvel saqmesTan dakavSirebiT da ar moux-
deT piradi saqmeebis gamo konferenciis droebiT Tu xangrZlivად da-
toveba. axalgazrdobis saqmeTa ministris №94-e brZaneba mediators
uflebas aZlevs gamoacxados Sesveneba monawileebis gadaRlis gamo.
mediaciis konferenciis dawyebisTanave sasurvelia, rom media-
torma mxareebs sTxovos mobiluri telefonebis gamorTva.136 xSirad
adamianebi verc ki xvdebian, rom mobiluri telefonis zari maT xels
uSlis კონცენტრირდნენ erTi konkretuli problemis gadawyvetაზე.
mediaciis konferenciis periodSi SesaZlebelia romelime monawile
mniSvnelovan zars elodebodes. aseT SemTxvevaSi aucilebelia, rom
man winaswar ითხოვოს nebarTva mediatorisagan.
თუ მედიაციის konferenciა didxans grZeldeba, sasurvelia Ses-
venebis მოწყობა. ზოგჯერ aucilebeli zariს განსახორციელებლად
ან ტუალეტში გასასვლელად მხარე იძულებულია მცირე ხნით დატოვოს
კონფერენციის ოთახი. ამ დროს მას შეიძლება გაუჩნდეს ეჭვი, რომ
დანარჩენები მის საწინააღმდეგოდ ილაპარაკებენ და ამის გამო შეიძლება
შინაგანად დაიძაბოს. aseTi usiamovnebebis Tavidan asacileblad um-
jobesia mxareebTan SeTanxmebiT Sesvenebis gamocxadeba.
da bolos, mediaciis konferenciis xangrZlivobis universal-
uri drois dadgena SeuZlebelia. yvelaferi damokidebulia mxareTa
სურვილზე, მიაღწიონ SeTanxmებას, sadao sakiTxis sirTuleze da a.S.137
Tumca, erTi ram unda iqnes gaTvaliswinebuli, mediaciis konferenciis
xangrZlivobam ar unda gamoiwvios arasrulwlovnisა da dazarale-
bulis fsiqologiuri travma.

137 cercvaZe, g., 2010. gv. 342.
78
მეექვსე თავი
დაზარალებული განრიდების და მედიაციის
პროცესში
6.1. დაზარალებულის ცნება

viqtimologia aris mecniereba, romelic dazaralebulis (an da-
naSaulis msxverplis) pirovnebas, misი msxverplad gaxdomis uaryo-
fiT Sedegebs da prevencias Seiswavlis. viqtimologia kriminologiis
სფეროს მიეკუთვნება da gasuli saukunis meore naxevridan Caeyara safu-
Zveli.
danaSaulis msxverpli danaSaulis Cadenis da misi kontrolis
SesaZleblobis mniSvnelovani elemეntia. damnaSaves da danaSaulis
mxverpls erTmaneTTan urTierToba aqvT, rogorc subieqts da obie-
qts.138 viqtimirebis arsi mdgomareobs swored imaSi, rom damnaSave
cdilobs msxverpli Tavisi danaSaulis obieqtad aqcios. danaSaulis
Cadenis Semdeg, damnaSavea is, vinc msxverpls zarali, ziani miayena,
xolo msxverplia is vinc zarali, ziani ganicada.139
danaSaulis msxverplis cnebis ramdenime varianti arsebobs.
cipfis mixedviT, danaSaulis msxverplad unda CaiTvalos yvela
is piri, vinc danaSaulisagan ziani, zarali ganicada, miuxedavaდ imisa,
ekuTvnoda Tu ara mas samarTlebrivi sikeTe, aris Tu ara uflebamosi-
li, saCivriT mimarTos Sesabamis uwyebas da aris Tu ara igi dazarale-
buli sisxlis samarTlis saproceso normebis mixedviT.140
paSis Tanaxmad, msxverpli aris iseTi piri, romelic sxva piris
interesis Semsrulebelia, morCilia: kriminოლოგიური TvalTaxed-
viT msxverpli aris iseTi piri, romlis kanoniT daculi samarTle-
brivi sikeTe dairRva.141
msxverpli SeiZleba iyos adamiani, organizacia, sazogadoeba da
saxelmwifo, romelsac Cadenili danaSaulebrivi qmedebiT safrTxe
138 Schneider, H.J., 1987. S. 755.
139 iqve.
140 Zipf, H., 1970 (53). S. 3.
141 Paasch, F. R., 1965. S. 4-5.
79
Seeqmna, dazianda, dazaralda an ganadgurda.142 dazaralebulebi SeiZ-
leba aseve iyvnen danaSaulis Sedegad daRupuli piris ojaxis wevrebi
da axlo naTesavebi. amerikeli kriminologis შეიფერის azriT, ar ar-
sebobs danaSauli msxverplis gareSe. danaSaulebrivi qmedebiT viRaca
an unda safrTxeSi Cavardes, an dazaraldes, an daziandes, an ganad-
gurdes.143
danaSaulis msxverplma, danaSaulis Cadenis dros an mogviane-
biT SeiZleba ganicados ekonomiკuri zarali, socialuri, moralu-
ri, fizikuri da fsiqikuri ziani, romelic saxelmwifo kontrolis
orgაnoebis (sasamarTlo, policia, prokuratura, sasjelaRsrulebis
sistema) mxridan mTlianad ignorirebulia, vinaidan Zalian xSirad
mmarTvelobis organoebi cdiloben damnaSavis resocializacias da
aviwydebaT, rom danaSaulis msxverplic moiTxovs sazogadoebaSi „da-
brunebas“.
qarTuli enis ganmartebiTi leqsikonis mixedviT, msxverpls ga-
aCnia sami ganmarteba: „msxverpli – 1) aris (Zv.) romelime RvTaebisa-
Tvis Sewiruli nivTi an cocxali arseba. msxverplis Sewirva; 2) raime
ubeduri SemTxvevis an Zalmomreobis Sedegad navnebi an daRupuli.
Ralatis msxverpli, katastrofis msxverpli, agresiis msxverpli; 3)
(wign.) sxvisi gulisaTvis risame daTmoba, pirad sikeTeze uaris Tqma.
mzad iyo yovelgvari msxverplisaTvis. ... nebayoflobiT uars ityvis
rameze visime, risime sasargeblod“.144
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis Tanaxmad,
dazaralebuli aris saxelmwifo, fizikuri an iuridiuli piri, ro-
melsac moraluri, fizikuri Tu qonebrivi ziani miadga uSualod da-
naSaulis Sedegad.
142 Schneider, H.J., 1987. S. 755.

143 Schafer, S., 1977. S. 95.
144 Ciqobava, ar. (red.), 1986. gv. 342.
80
6.2. დაზარალებულის მდგომარეობა
დანაშაულის შემდეგ
6.2.1. fizikuri dazianebebi / janmrTelobis problemebi

fizikuri dazianebebi gulisxmobs damnaSavis mier dazaralebu-
lisTvis sxeulis dazianebas. fizikuri dazianebebi gamoixateba daJe-
JilobebiT, nakawrebiT, WrilobebiT.145
sxeulis dazianeba ZiriTadad YTan axlavs adamianis winaaRmdeg
mimarTul Zaladobriv danaSaulebs. seqsualuri danaSaulis (gaupa-
tiurebis), yaCaRobis, bankze yaCaRuri Tavdasxmis da mZevlebis ayvanis
SemTxvevaSi saqme gvaqvs Zaladobriv danaSaulTan, Tumca SesaZlebe-
lia, dazaralebuls fizikuri ziani ar miuRia.
fizikur dazianebebs SesaZloa ufro mZime Sedegebi mohyves xan-
dazmulisTvis, vidre axalgazrdasTvis.
fizikuri ziani, Zaladobrivi danaSaulis garda, SeiZleba qoneb-
rivi danaSaulis Sedegic iyos. magaliTad, qurdobis an TaRliTobis
msxverpls materialuri zaralis gamo SesaZlebelia, ganuviTardes
sisxlis mimoqcevis problemebi da gulis infarqti.146
aseve, SesaZlebelia sisxlis mimoqcevis problemebi da gulis
infarqti ganuviTardeT satelefono teroris da mezoblebTan kon-
fliqtis mqone adamianebs.147
6.2.2. fsiqologiuri problemebi

Tu sxeulis dazianebis dros metad advilia dazaralebulisTvis
miyenebuli zianis gansazRvra (motexili fexi, sisxlCaqceva Tvalis
midamoebSi da a.S.), fsiqologiuri zianis dadgena metad Znelia.
yvelaze mZime fsiqologiurი, moralurი da socialurი ზიანი
Zaladobriv qmedebebs moaqvs. mZime fsiqikur Soks ganicdis gaupati-
urebis, mZevlad ayvanis da yaCaRobis msxverpli, ასევე მკვლელობის
არაპირდაპირი მსხვერპლი.148
sxvadasxva saxis danaSaulის msxverpls sxvadasxvaნაირი fsiqo-
logiuri problemebi SeiZleba Seeqmnas. მიუხედავად ამისა, yvela
145 Schneider, H.J. (Hrsg.), 1982. S. 27.
146 Tampe, E., 1992. S. 37.
147 iqve.
81
msxverplisTvis msgavs simpტoms warmoadgens aradiferencirebuli
SiSi an ხელმეორედ მსხვერპლად გახდომის განცდა.149
kriminolog Snaideris azriT „viqtimizacia pirs ar surs rom
gaiazros, is ganicdis apaTias, depresias. ganrisxeba wina planzea wa-
moweuli. igi SeSinebulia da sazogadoebis mimarT ndoba aqvs dakar-
guli. misi TviTSefaseba aRar arsebobs, tanjavs mudmivi gameorebadi
fantaziebi da koSmarebi, rom borotmoqmedi kvlav dabrundeba, raTa
ufro mZimed daazianos an moklas. gaupatiureba ganixileba rogorc
mTeli cxovrebis damangreveli movlena“. 150
zemoaRniSnulis safuZvelze danaSaulis msxverplTa didi nawili
miuTiTebs Sinagan daZabulobaze (aforiaqebulobaze), koncentraciis
problemebze, სხვადასხვაგვარ შიშებზე da neვrozis ganviTarebaze.151
danaSaulis msxverplTa mwvave reaqcia warmoiSoba uSualod
qmedebis Semdeg wuTebის, saaTebის, kvirebიsa da Tveebis ganmavloba-
Si. eWvis, SiSisa da SeZrwunebis Sedegad msxverplს არ შესწევს უნარი
ისაუბროს იმის შესახებ, რაც Tavs gadaxda an aRweros damnaSave. xSirad
msxverplis pirveladi reaqcia არის – „Cemma mSoblebma araferi unda
gaigon“.
gaupatiurebis Semdeg msxverplis mwvave Sokur reaqcias mos-
devs fsevdo-Seguebis fsiqikuri stadia, qmedebis uazro uaryofiT
da msxverplis cnobierebaSi გაუპატიურებასთან დაკავშირებული yvela
faqtis damalviTა და ignorirebiT. fsevdo-Seguebis meore fazis Sem-
deg iwyeba mesame faza, msxverplad gaxdomis „sulierad gadaxarSvis“
pirveli mwvave simptomebis ganaxlebiT (reviqtimizacia): იგრძნოს
თავი დამცირებულად, დაადანაშაულოს საკუთარი თავი და აღელდეს. mes-
ame fazaSi msxverplma unda gaაანალიზოს grZnobebi sakuTari Tavisa da
damnaSavis mimarT.152 უნდა აღმოფხვრას მართლსაწინააღმდეგო ქმედებით
გამოწვეული დეზორგანიზებული cxovrebis stili. მსხვერპლმა gaupati-
urebis faqts sakuTar cnobierebaSi adgili unda miuCinos. winaaRmdeg
SemTxvevaSi გაგრძელდება fsiqikური მდგომარეობის გაუარესება, რაც
იწვევს: uZilobaს, umadobaს da mისწრაფებას, დაისაჯოს sakuTari Tavi. igi
Tavs degradirebulad da damcirebulad grZnobs. misi cxovrebis sti-
149 Tampe, E., 1992. S. 37.

151 Tampe, E., 1992. S. 37.
82
li icvleba, sakuTar Tavs adanaSaulebs, uviTardeba sircxvilis, SiSis,
SurisZiebis grZnoba.153 Tavs iCens mTeli rigi somaturi simptomebi (Ta-
vis tkivili da a.S). msgavsi fsiqikuri ziani Tavs iCens yaCaRuri Tavdas-
xmebisa da arasrulwlovanTa gaupatiurebis msxverplTa Sorisac.154
danaSaulis msxverpli saerTod icvlis pirovnul Tvise be
bs,155riTac igi cdilobs Tavi daaRwios erTxel gancdil SemTxvevas
da reviqtimizacias.
dazaralebuli garkveuli periodis (wlebis) gasvlis Semdeg
xSirad isev ganicdis danaSaulis Sedegs. dazaralebulს damnaSa-
vis მსგავსი aRnagobisა და garegnobis adamianიs დანახვისას an raime
ნაცნობი sunisა da situaciis აღქმისას კვლავ ახსენდება gancdili, rac
mas did sulier tkivils ayenebs.156
6.2.3. socialuri problemebi

dazaralebulebs socialur sferoSi problemebi warmoeSvebaT
meuRleebTan, megobrebTan, ojaxTan, naTesavebTan, mezoblebTan da
kolegebTan. yaCaRobis msxverplს ar SeuZlia samuSaoze koncentrire-
ba da mudmivi SiSis qveS imyofebა. gaupatiurebis SemTxvevaSi ki saqme
ganqorwinebamde, megobris dakargvamde da TviTmkvlelobamdec ki
SeiZleba movides.
დანაშაულის შედეგად ასევე თავს იჩენს msxverplis komunikaciis
problema ojaxis wevrebTan da axlo naTesavebTan. ხანდაზმულნი, rom-
lebic yaCaRobis mსxverplნi gaxdnen, eridebian quCaSi gamosvlas da
sxva pirebisadmi undoblobა maTSi avadmyofur xasiaTs iRebs.157
viqtimologiaSi სპეციალიზებული fsiqologebisa da fsiqiat-
rebis daxmarebiT, danaSaulis msxverplma da maTma naTesavebma unda
SeZlon fsiqologiuri da socialuri zianis gadalaxva. zianს ufro
metad აmwvavებს msxverplis სოციუმის არასწორი reaqciebi da soci-
aluri kontrolis formalur instanciebთან (policia, sasamarTlo)
ურთიერთობა. danaSaulis msxverpli kidev erTxel ganicdis viqti-
mizacias. igi socialurad izolirebulad, umweod, martoდ, ucxo და
mtrul samyaroSi grZnobs Tavs.158 ზოგიერთი ojaxis wevri, mezobeლi,
153 iqve.
154 igive, gv. 28.
155 Tampe, E., 1992. S. 37.
156 iqve.
157 igive, gv. 38.
158 Schneider, H.J. (Hrsg.), 1982. S. 28; Tampe, E., 1992. S. 38.
83
kolegა, megobარi eqcevა mas gulgrilad da daufiqreblad. igi kar-
gavs megobrebs, maSin rodesac yvelaze metad სWirdeba maTi socialu-
ri mxardaWera. masobriv mediasaSualebebs mis mimarT sensaciuri in-
teresi gaaCniaT. sasamarTlo fiqrobs mxolod danaSaulsa da damna-
Saveze da ara msxverplze. gaupatiurebის მსხვერპლნი iZulebuli arian
policiisa da sasamarTlos winaSe TაvianTi seqsualuri cxovrebis in-
timur detalebze isaubron. მათი დაკითხვა xSirad ramdenjerმე ხდება
winaswarი gamoZiebიsa da sasamarTlo warmoebis dros da iZulebulni
arian მოწინააღმდეგე მხარის advokatis mier maTi pirovnebis damcire-
ba moiTminon.
kriminolog Snaideris azriT „policia, prokuratura, sasa-
marTlo da saavadmyofo didi biurokratiaa, romlebic danaSaulis
msxverpls momsaxurebis gulgrilobiT, araTavazianobiT da undob-
lobiT pirovnulobis grZnobas ukargaven. igi am biurokratiul labi-
rinTSi ikargeba, romelic mis miznebTan dapirispirebaSi modis. sisx-
lis samarTlis sistema mas skeptikurad da undoblobiTYxvdeba. igi
am sistemaSi gauTviTcnobierebelia, sasamarTlo procesebs sulierad
damTrgunvelad aRiqvams, sajaro konfrontacia damnaSavesTan dacvis
mxaris mier msxverplis dadanaSaulebis strategia, gulgriloba, eWvi
sasamarTlos mxridan damatebiTi mizezia sakuTari viqtimizaciisTvis.
arcTu iSviaTad mis winaaRmdeg danaSauli meordeba. damnaSavis gasa-
marTlebis Semdeg socialuri kontrolis organoebi msxverpliT sa-
erTod ar interesdebian da mas marto toveben sakuTar viqtimizacias-
Tan erTad“.159
zemoT xsenebuli fsiqikuri da socialuri Semdgomi zianis Tavidan
acileba misi daxmarebiTa da mkurnalobis kursebiTaa SesaZlebeli.
6.2.4. materialuri zarali

danaSaulis Sedegad dazaralebulisaTvis miyenebuli materi-
aluri zarali xSirad mas mZime materialur pirobebSi ayenebs. ma-
galiTad, მძარცველები ra Tqma unda dazaralebulis binიდან wai-
Reben მთელ ძვირფასეულობას, მაგრამ Tu veraferი naxaveს, SeiZleba
სიბრაზისგან gaanadguron რაც saxlSi ავეჯია. saxlis aveji aseve SeiZle-
84
ba daziandes an ganadgurdes Zvirfaseulobis da fulis Zebnis period-
Si. მძარცველს amoZravebs erTi mizani - rac SeiZleba swrafad monaxos
fuli da Zvirfaseuloba da gavides saxlidan. qurdს არ აინტერესებს,
დაზიანდება თუ არა dazaralebulიs saxlშi ნივთები.
evropis qveynebSi aseT SemTxvevebSi Sesabamisi dazRveva anazRau-
rebs dazaralebulis zians. amis SesaZlebloba saqarTveloSi ar ar-
sebobs.
ამ მაგალითით ნათლად ჩანს, რომ აუცილებელია im problemis
mogvarebა, rasac dazaralebulisaTvis materialuri zianis miyeneba
hqvia.
dazaralebulisaTvis danaSaulebrivi qmedebiT miyenebuli ma-
terialuri zianis გaრდა, yuradsaRebia, რომ მან შეიძლება fsiqolo-
giuri mdgomareobidan gamomdinare samsaxuris dakargვiT gamowveu-
li materialuri zarali მიიღოს. ასევე, შესაძლებელია დაზარალდეს
damoukidebelი mewarmე, რომელმაც janmrTelobis moSliს an fsiqo-
logiuri problemebiს გამო ვერ მიიღო Semosavali (მაგ., patara maRa-
ziis mesakuTre, რომელიც იძულებული გახდა yaCaRobis dros miყენებული
fizikuri Seuracxyofის გამო ramdenime dRiT, kviriT daeketa maRazia).
sxeulis dazianebis SemTxvevebSi dazaralebuli, romelic ar
aris dazRveuli, valdebulia TviTon gaiRos janmrTelobis mkur-
nalobisaTvis saWiro xarjebi.160
მკვლელობის შემთხვევაში SeiZleba ასევე metad mZime materialur
mdgomareobaSi aRmoCndes moklulis ojaxi, Tu mokluli პირი ojaxis
erTaderTi marCenali iyo.
6.3. დაზარალებულად გახდომის პროცესის სახეები

გერმანელმა მეცნიერებმა ადამიანის ვიქტიმირება სამ ეტაპად დაყვეს:
pirveladi (ZiriTadi) viqtimireba, meoradi (araZiriTadi) viqti-
mireba da mesameული viqtimireba.161 adamianis pirveladi da meoradi
viqtimireba damokidebulia sxva adamianisgan masze ganxorcielebu-
li qmedebiT (moqmedebiT: sxeulis dazianebis miyeneba da umoqmedo-
biT: dazaralebulis gakicxva), xolo adamianis mesameული viqtimireba
aris misi viqtimirebidan gamowveuli fsiqologiuri Sedegi.
160 Tampe, E., 1992. S. 40.

161 Schneider, H.J., 2001. S. 77-79; Kiefl, W./ Lamnek, S., 1986. S. 170-290.
85
6.3.1. pirovnebis pirveladi (ZiriTadi) viqtimireba
pirovnebis pirvelad viqtimirebad iTvleba danaSaulis CadeniT
msxverplis mimarT warmoSobili fsiqikuri, fizikuri da material-
uri Sedegi.
materialuri zarali ZiriTadad qurdobis msxverpls warmoeS-
veba. dazaralebulიs მიმართ yvelaze mZime ziani დგება Zaladobrivi
danaSaulis SemTxvevaSi (gaupatiureba, mZevlad ayvana, yaCaRoba). Za-
ladobrivi danaSaulis msxverpli ganicdis fsiqologiur, socialur
da moralur zians.162
ძალადობის xSirma faqtebma, SeiZleba pirovnebaში გამოიწვიოს
iZulebiTi fantaziebi, uZiloba da ქცევის შეცვლა.
danaSaulis msxverpls SeiZleba ჰქონდეს Semdegi saxis sxvadasxva
fsiqikuri simpტomebi: depresia, uZiloba, SiSi, Tavis tkivilebi, mous-
venroba, cudi (usiamovno) sizmrebis naxva.163 xSiria aseve გართულებული
socialurი urTierTobebi. danaSaulis msxverpli kargavs ndobas sxva
adamianebის mimarT, uWirs megobrebTan, naTesavebTan urTierToba.
ჩადენილი დანაშაულით გამოწვეული უარყოფითი შედეგები individualu-
ria თითოეული danaSaulis msxverplisTvis და is samegobro wresTan
urTierTobis daZabvidan TviTmkvlelobamde შეიძლება meryeobდეs.
aseve xSiria msxverplis mxridan gabrazebis da sazogadoebisadmi
ndobis dakargvis SemTxvevebi.164
6.3.2. pirovnebis meoradi (araZiriTadi) viqtimireba

pirovnebis meoradi anu araZiriTadi viqtimireba xdeba masTan
urTierTobaSi myofი pirovnebebis mier gakeTebuli gancxadebebiT
(eqimebi, policiis warmomadgenlebi, advokatebi) an moraluri saxis
pretenziebis gamoTqmiT msxverplis saqcielTan დაკავშირებით. mag.
„Sen rom iq ar yofiliyavi?!“; „aseT dros iq ra gindoda?!“; „es ratom
wamogcda?!“; „ratom sxva adgilas ar Seinaxe?!“ da a.S.165
sasamarTlo procesis dros ხშირად ხდება damnaSavis advoka-

163 Schneider, H.J., 2001. S. 77.
165 Kiefl, W./ Lamnek, S., 1986. S. 239.
86
tis mxridan danaSaulis msxverplisadmi danaSaulis provocirebis
braldebebიs წაყენება. თითქოს, msxverplis gamomwvevi, provokaცiuli
saqcieli rom ara, misi dacvis qveS myofi (damnaSave) danaSauls ar Cai-
denda.
kriminolog Sneideris azriT msxverpli, romelic SeewinaaRmde-
ga damnaSaves, უფრო აღიარებულია სოციუმის მიერ (ojaxis wevrebi, sam-
saxuri, samezoblo), vidre is msxverpli, romelmac winaaRmdegoba ar
gauwia damnaSaves.166
6.3.3. pirovnebis mesame viqtimireba

pirovnebis mesameულ viqtimirebas adgili aqvs, rodesac danaSau-
lis msxverpls pirveladi da meoradi viqtimirebidan gamomdinarე
aRar sjera, რომ დაცულია danaSaulisagan, rogorc saxelmwifo
struqturebis, aseve axlo socialuri garemos mxridan, Tavs მიიჩნევს
garSemo myofTa msxverplad da arა აქვს winaaRmdegobis gawevის
უნარი.167 amgvari adamianebi miekuTvnebian danaSaulis msxverplis iseT
kategorias, romelTa (re)viqtimizacia კვლავ მოსალოდნელია axlo
momavalSi (ix. „naswavli“ dauxmareblobis Teoria).
germaniaSi Catarebulma kvlevam aCvena, rom danaSaulis
msxverpli xSirad marto rCeba msxverplad gaxdomiT warmoSobil
problemასთან da arc saxelmwifo da arc სოციუმი ar cdilobს ხელი
შეუწყოს მისი fsiqologiuri mdgomareobis gaumjobesebaს.168
6.4. დაზარალებულის მოთხოვნილებები
6.4.1. msxverplis moTxovnileba დაეხმარონ და ჰქონდეს

ინფორმაცია
დანაშაულის შემდეგ მსხვერპლი დაბნეულია. bevrma maTganma arაფერი
icis sakuTari sisxlis samarTlis saproceso uflebebis da arc მათი
dacvis SesaZleblobebis Sesaxeb.169 amitom, მეტად მნიშვნელოვანია maT-
Tvis iuridiuli daxmarebis gaweva. საჭიროა, რომ მათ მიეწოდოთ infor-

167 Kiefl, W./ Lamnek, S., 1986. S. 272.
168 Wetzels, P. u.a., 1995. S. 273.
169 Smutny, P., 2001. S. 189.
87
macia rogorc maTi kanonmdeblobiT gansazRvruli uflebebis Sesaxeb,
aseve, am uflebebis ganxorcielebis SesaZleblobebis Taobaze.170
garda iuridiuli daxmarebisa, danaSaulis msxverplisaTvis ase-
ve mniSvnelovania fsiqologiuri daxmareba, rac gulisxmobs rogorc
fsiqologiur Tanadgomas sisxlis samarTlis saqmis ganxilvis dros
(dazaralebuls fsiqologiuri daxmareba SeiZleba dasWirdes sasa-
marTlo sxdomaze damnaSavesTan Sexvedris dros), aseve, danaSaulis
Sedegad miyenebuli fsiqologiuri traვmis damuSaveba-daZlevas.
dazaralebulis daxmareba gansakuTrebiT mniSvnelovania oja
xuri Zaladobis, sqesobrivi an Zaladobrivi danaSaulebis dros.
xSirad, aseTi saxis danaSaulTa msxverpls ar Seswevs unari, დახმა
რებისთვის მიმართოს Sesabamis iuridiuli Tu fsiqologiuri dax-
marebis centrebs da arც ამის სათანადო survili აქვს. amitom, iuri-
diuli da/an fsiqologiuri daxmarebis organizaciebმა დანაშაულის
მსხვერპლთ უნდა შესთავაზონ ასეთი დახმარება. dazaralebuli თავად
gadawyvets surs Tu ara mas profesiuli iuridiuli da/an fsiqolo-
giuri daxmarebis miReba.
6.4.2. msxverplis moTxovnileba – მოეპყრონ ადამიანურად

erT-erTი yvelaze didი problemaა zogierTi prokuroris, mo-
samarTlis da advokatis mxridan sisxlis samarTlis procesis dros
dazaralebulisadmi aragonivruli mopyroba. dazaralebulebis mier
yvelaze xSirad gamoTqmul problemas warmoadgens procesis monawi-
leebis mxridan maTdami mopyrobis arcodna da maTi ignorireba.171
sisxlis samarTlis procesSi msxverplis gadaqceva „simarTlis
gagebis obieqtad“, dazaralebulSi iwvevs uZlurobis da „maT xelSi
yofnis“ grZnobas, rac dazaralebulma erTxel ukve ganicada danaSau-
lis Cadenis dros (pirveladi da meoradi viqtimireba).172
sisxlis samarTlis procesis dros mosamarTlis mier dazara-
lebulis dakiTxvam an/da damnaSavesTan Sexvedram SesaZlebelia da-
zaralebuli fsiqologiur stresSi Caagdos, rac xSirad procesis
170 Tumanishvili, G., 2008. S. 54.

171 Schneider, H.J., 1990. S. 10 (11).
172 Velten, P., 2003. S. 7 (27).
88
damTavrebis Semdeg SeiZleba gamovlindes.173 dazaralebulisaTvis
ამგვარი fsiqologiuri stresis miyenebis Tavidan acileba praqti-
kulad SeuZlebelia, vinaidan rogorc dazaralebuli, aseve saxel-
mwifo dainteresebulia simarTlis garkveviT, rac dazaralebulis
mxridan garkveuli „msxverplis gaRebas“ moiTxovs. amitom aris mniSv-
nelovani policielebis, mosamarTleebis, prokurorebis, advokate-
bis da procesis sxva monawileTa mxridan danaSaulis msxverplisadmi
saTuTi, frTxili da adamianuri mopyroba,174 rac pirvel rigSi misi
(dazaralebulis) dakiTxvis dros unda gamomJRavndes.
Zaladobrivi xasiaTis danaSaulis msxverplTa did nawilს post-
travmuli problemebi (stresi) aReniSnebaT.175 posttravmuli proble-
mebi pirovnebebs warmoeSoba omis, ubeduri SemTxvevis an danaSaulis
Semdeg და ისინი SeiZleba gamovlindes Tveebis an wlebis Semdegac, რაც
gamoixateba იმაში, რომ დაზარალებულს: ინტენსიურად ახსენდება და/ან
ესიზმრება მომხდარი სიტუაცია, არ შეუძლია მომხდარის დავიწყება, აწუხებს
თვითმკვლელობაზე ფიქრები, აქვს შიშები და დეპრესიული განწყობა,
გაუცხოებულია თავის სოციუმთან da sxv.176 amgvar mdgomareobaSi daza-
ralebulis monawileoba sisxlis samarTlis procesSi metad mtkiv-
neuli da stresulia.
gerigis da zimbardos Tanaxmad, „posttravmuli stresis aSli-
loba (Posttraumatic stress disorder (PTSD) [aris] SfoTviTi aSliloba,
romelic xasiaTdeba matravmirebeli movlenis mudmivad ganmeore-
badi gancdiT – Semawuxebeli mogonebebis, sizmrebis, halucinaciebis
da disociaciuri „gamonaTebebis“ saxiT, viTardeba gaupatiurebis, si-
cocxlisaTvis saSiSi movlenebis, Zlieri dasaxiCrebis, an bunebrivi
katastrofebis pasuxad“.177
sisxlis samarTlis procesSi sqesobrivi da Zaladobrivi dana-
Saulis dazaralebulisaTvis Cvenebis მრავალჯერ CamorTmeva მასში
iwvevs fsiqologiur problemebs, rac gasaTvaliswinebelia samar-
Talwarmoebis organoebisaTvis. amitom dazaralebulebs aqvT survi-
173 Jesionek, U., 1995. S. 369 (370).

174 Tumanishvili, G., 2008. S. 53.
175 Schneider, H.J., 1999. S. 127.
176 ix.: http://www.medizinfo.de/kopfundseele/trauma/ptbs.shtml
177 gerigi, r./ zimbardo, f., 2009. gv. 799.
89
li, rom samarTalwarmoebis monawileni maT amgvar fsiqikur mdgoma-
reobas saTuTad da frTxilad moepyrოn.
Zaladobrivi danaSaulis ბევრი msxverpli momxdaris Sesaxeb
saubars SemTxvevidan didi drois gasvlis Semdeg iwyebs. amitom, თუ
ამგვარი დანაშაულის მსხვერპლი პირველივე დაკითხვისას არ საუბრობს
მომხდარზე, მას მეტი დრო უნდა მიეცეს და მოგვიანებით მოხდეს მისი
განმეორებითი დაკითხვა. garda amisa, seqsualuri danaSaulis msxver-
plma SeiZleba dakiTxvis dros urTierTsawinaaRmdego Cvenebebi mis-
ces, rac ar unda gaxdes mis simarTleSi daeWvebis safuZveli.178
danaSaulis msxverpliს moTxovnilebaa aseve, mosacdeli oTaxi
iyos komfortuli da mxolod dazaralebulebisaTvis gankuTvnili,
sadac igi ar Sexvdeba braldebuls an mis warmomadgenels.179
dazaralebulTaTvis gankuTvnil mosacdel oTaxSi aucilebelia
iuridiuli da fsiqologiuri daxmarebisaTvis saWiro sainformacio
broSurebis ganTavseba, romelsac dazaralebuli Tan waiRebs.180
yovelive zemoaRniSnulis mixedviT, dazaralebulis survilia
(moTxovnaa), rom მისი fsiqologiuri mdgomareobis Sesaxeb cnobili
iyos mosamarTlis, prokuroris, advokatis da sisxlis samarTlis
procesis sxva monawileebisTvis, rac msxverplisadmi adamianurი
mopyrobის გარანტიას იძლევა. ეს, erTi mxriv, xels Seuwyobs dazara-
lebulis aqtiur monawileobas და simarTlis dadgenas, ხოლო meore
mxriv, dazaralebulis TviTdajerebulobas - igi Tavs aRar igrZnobs
procesis obieqtad, romlisganac mxolod informaciის miღება სურთ.
ეს mas Tavidan aacilebs meoradი da mesameული viqtimirebis procesს.
6.4.3. msxverplis moTxovnileba – hyavdes თანამდგომი

sisxlis samarTlis procesis dros dazaralebulTa umravleso-
bisTvis მნიშვნელოვანია გვერდით ჰყავდეს ndobiT aRWurvili პირი.181
dakiTxvis dros თუ dazaralebulis gverdiT ndobiT aRWurvili piri
(deda, mama, da, Zma, megobari, naTesavi) zis, mas fsiqologiurad uad-
vildeba momxdarze saubari.182
178 Brem, A., 2006. S. 111 (113).

179 Bogensberger, G., 2006. S. 73 (75).
180 iqve.
181 Jesionek, U., 2004. S. 253 (257).
182 Brem, A., 2006. S. 111 (125).
90
dazaralebulთა დიდი ნაწილი, gansakuTrebiT seqsualuri da Za
ladobrivi danaSaulis მსხვერპლი, თანადგომის გარდა saWiroebs
profesiულ fsiqologiur da samarTlebriv daxmarebas. თუ დაზარა
ლებულს ამის სახსრები არ გააჩნია, ეს უნდა უზრუნველყოს სახელმწიფომ.
am mxriv gansakuTrebiT mniSvnelovania saxelmwifoმ შექმნას struqtu-
ruli erTeulebi, romლებიც დაზარალებულებს ufaso profesiულ fsi-
qologiur da iuridiul konsultaciebs gauweven.
fsiqologiuri konsultaciis Sedegad dazaralebuls moexsneba
SiSi da ის SeZlebs momxdari danaSaulis SedarebiT srulyofil ga-
183
xsenebas და gadmocemas.
sisxlis samarTlis saqmeSi dazaralebulis ეფექტიანად Cabmis
მიზნით umjოbesia, მისი interesebi daicvas advokatma. თუ ქვეყნის კა
ნონმდებლობა დაზარალებულის ადვოკატს აძლევს სისხლის სამართლის
საქმის გაცნობის უფლებას, იგი, გარდა პროფესიული რჩევებისა, დაზა
რალებულს moamzadebs damnaSavis argumentebis mixedviT. saWiroebis
SemTxvevaSi dazaralebuli daasaxelebs damatebiT mowmeebs an warmo-
adgens mtkicebulebebs.184
6.4.4. msxverplis moTxovnileba – mousminon

დანაშაულის მსხვერპლისთვის აგრეთვე didi mniSvnelobა აქვს, რომ
მიეცეს შესაძლებლობა, gamoTqvas Tavisi Sexeduleba Cadenili danaSau-
lis Sesaxeb.
danaSaulis msxverpli did mniSvnelobas aniWebs sasamarTlo
sxdomaze sityviT gamosvlas da damnaSavisTvis pirdapir, Tu iri-
bad imis Tqmas, rac mas danaSaulis ფაქტის Semdeg yovelTvis undoda
eTqva.185
prokurorma, advokatma da gansakuTrebiT mosamarTlem unda
gaiTvaliswinoს msxverplis es moTxovna da sasamarTloSi Cvenebis
micemis dros SeZlebisdagvarad ar SezRudos droSi an gamonaTqvame-
bSi.
danaSaulis msxverplisaTvis sasamarTloSi sityvis Tqmis SesaZ-
leblobis micema xels uwyobs masSi samarTlianobis grZnobis da sa-
183 Kilchling, M., 2008. www.hss.de/downloads/080306_RM_Kilchling.pdf
184 iqve.
185 Miklau, R., 2004. S. 293 (297); Schneider, H.J., 1999. S. 129.
91
marTaldamcavi organoebisadmi dadebiTi ganwyobis Camoyalibebas,
rac dazaralebuls Tavidan aacilebs reviqtimirebas (ix. pirovnebis
viqtimirebis etapebi).
6.4.5. msxverplis moTxovnileba - Tavidan iqna acilebuli damna-

SavesTan misi Sexvedra
danaSaulis msxverpls aqvs დამნაშავის მიმართ შიში და არ უნდა
ოდესმე მასთან შეხვედრა.186 amitom, dazaralebulis survilia Cvenebis
micemis momeნtSi დამნაშავე იქ არ იყოს an ar moxdes maTi dapirispi-
reba. amgvari SiSi da moTxovna ara mxolod sqesobrivi danaSaulis
msxverpls, aramed SeiZleba ჰქონდეს yaCaRobis, Tavisuflebis ukano-
nod aRkveTis, Zarcvis, qurdobis მსხვერპლსაც. Tu დაზარალებულს Za-
lian eSiniა damnaSavesTan Sexvedris, SesaZlebelia ამ შეხვედრამ მასში
გამოიწვიოს posttravmული stresi da Seeqmnas janmrTelobis proble-
mebi.187
danaSauli dazaralebulis cxovrebis ararsasurveli da tkivi-
liT aRsavse momentia, romelic mas damnaSavesTan SexvedriT ganmeo-
rebiT tkivils ayenebs. ამიტომ ეს SeZlebisdagvarad Tavidan unda iq-
nas acilebuli samarTaldamcavi da saqmis mwarmoebeli organoebis
mxridan frTxili da adamianuri mopyrobiT.
zemoaRniSnulidan gamomdinაre sasurvelia dazaralebulma da
bradebulma Cvenebis micema sxvadasxva dRes ganaxorcielon, an drois
didi SualediT da Senobis sxvadasxva sarTulze.188
gansakuTrebiT frTxilი da saTuTi mopyrobaა საჭირო seqsua-
luri danaSaulis msxverpl bavSvebთან. zogierTi mecnieris rCeviT
seqsualuri danaSaulebis msxverpli bavSvis da braldebulis Sexve-
dris Tavidan asacileblad, უმჯობესია bavSvis dakiTxva moxdes vi-
deoaparaturis saSualebiT an ბავშვი da misi ndobiT aRWurvili piri
სამართალდამცავმა ორგანოებმა dasakiTxad იმ დღეს dabarონ, roca
prokuraturis SenobaSi ar iqneba danaSaulSi braldebuli piri an
misi warmomadgeneli.189
186 Jesionek, U., 2004. S. 253 (260).

187 iqve.
188 Bart, H.-J., 1998. S. 818 (823).
189 iqve.
92
6.4.6. msxverplis moTxovnileba – hqondes informacia damnaSa-
vis adgilsamyofelis Sesaxeb
zogierT dazaralebuls Zalian eSinia damnaSavis. isini SiSoben,
rom damnaSave male gamova cixidan da ისინი iსev Sexvdebian, ra drosac
mისი kidev erTxel msxverplad gaxdoma gardauvali gaxdeba.190
dazaralebulTa erTi nawilis SiSi, xelmeored gaxdes damnaSavis
qmedebiს msxverpli, sruliad samarTliania (mag. ojaxuri Zaladobis
Camdenma ციხიდან გამოსვლის შემდეგ შეიძლება მეუღლეს განმეორებითი
ფიზიკური ზიანი მიაყენოს im motiviT, რომ მეუღლემ პოლიციაში განაცხადა
და დააჭერინა).
aseTi saxis dazaralebulebის daსაxmarebლaდ saWiroa, isini in-
formirebulni iყვნენ (maTi moTxovnis safuZvelze) damnaSavis adgil-
samyofelis Sesaxeb. amgvari informaciა dazaralebuls fsiqologiu-
rad moamzadebs damnaSavesTan SesaZlo Sexvedrაზე.
6.4.7. msxverplis moTxovnileba – icnobdes danaSaulis Cadenis

motivs
msxverplთა გარკვეული nawilisTvis mniSvnelovania, icodes რა
მოტივით ჩაიდინა პიროვნებამ დანაშაული და ra mizans emsaxureboda da-
naSaulebrivi qmedeba.191
danaSaulis motivis codna bevr dazaralebuls xels uwyobs
dasZlios damnaSavisადმი SiSi, rac, Tavis mxriv, dazaralebuls daex-
mareba socialur reintegraciaSi.
dazaralebuli, romelmac icis, rom damnaSave Cveulebrivi mo-
qalaqea, romelmac msxverplisTvis gasagebi გარკვეული problemis
mosagvareblad (socialuri siduxჭiris gamo qurdobა, TaRliTobა,
Zarcvა) erTxel Caidina danaSauli, aRar eqneba SiSi, მასთან, ro-
gorc damnaSavesTan, Sexvedris, ასევე, იგი არ იფიქრებს, რომ ქვეყანაში
გაუარესდა კრიმინოგენული მდგომარეობა.
msxverplisTvis mniSvnelovania zaralis anazRaurebis sakiTxis
gadawyveta sasamarTlos mier da Cadenili danaSaulebrivi qmedebisa-
Tvis damnaSavis mier pasuxismgeblobis aReba.192
ჩადენილ danaSaulზე pasuxismgeblobis aRebiT, დამნაშავე აღიარებს
190 Buggisch, W., 2001. S. 1.
191 Miklau, R., 2004. S. 293 (297).
192 Schneider, H.J., 1999. S. 129.
93
dazaralebulis mdgomareobას, რის შედეგადაც dazaralebulს ეძლევა
იმედი, rom igi აღარ გახდება ამ (pasuxismgeblobis mqone) damnaSavis
msxverpli.193 amitom aris, rom dazaralebuli did mniSvnelobas
aniWebs swored damnaSavis aRiarebiT da monaniebiT Cvenebas.194
samwuxarod, sisxlis samarTlis procesis mwarmoebeli organo-
ebi da saxelmwifo struqturebi (sasjelaRsrulebiTi dawesebulebebi)
nakleb yuradRebas uTmoben, swored damnaSavis monaniebiT Cvenebaze
(Cadenili danaSaulisaTvis damnaSavis mier pasuxismgeblobis aReba)
muSaobas.
6.4.8. dazaralebulis moTxovnileba, აუნაზღაურდეს zarali

danaSaulis msxverplis resocializacia gulisxmobs რაც შეიძლება
სწრაფად msxverplis მატერიალური da fsiqo-socialuri mdgomareo-
bis im saxiT aRdgenas, rogoric iyo danaSaulis Cadenamde.195
dazaralebulTa didi umravlesobis moTxovnaa zianis srulად
anazRaureba. ziani, rogorc aRiniSna, SeiZleba iyos ekonomikuri (qur-
dobis dros), fizikuri (janmrTelobis dazianebis dros) an fsiqolo-
giuri (sqesobrivi da Zaladobrivi danaSaulis dros) xasiaTis.
danaSaulis msxverplisTvis mniSvnelovania, rom saxelmwifo
organoebi reagirebas moaxdenen Cadenil danaSaulზე, riს გამოც maT
(dazaralebulebs) madlierebis da kmayofilebis grZnoba უჩნდებათ,
imis miuxedavad moxdeba Tu ara mogvianebiT damnaSavის dasja.196 daza-
ralebulisaTvis mniSvnelovania mxolod is, rom damnaSave mixvdeba,
rom misi saqcieli sazogadoebrivad dasagmobia და ის Secdoma iyo.197
Zaladobrivi danaSaulis msxverpls gansakuTrebiT esaWiroeba
saxelmwifo samarTaldamcavi organoebis mxridan imis aRiareba, rom
mis mimarT ჩადენილი იყო ukanonoba. saxelmwifo struqturebis mxri-
dan დანაშაულის aRiareba xels Seuwyobs mსხვერპლს miyenebuli tkivi-
lis gadatanaSi.198
danaSaulis Sedegad dazaralebulთა umravlesobas dakarguli
193 Baurmann, M., 2000. S. 396.
194 iqve.
195 Jesionek, U., 2005. S. 41 (50).
196 Kilchling, M., 2002. S. 60.
197 Brem, A., 2006. S. 111 (114).
198 igive, gv. 113.
94
aqvs ndoba, rogorc saxelmwifo organoebisadmi, aseve სოციუმისადმი
(maT ver daicves igi damnaSavisagan).199 amitom, TiToeuli dazaralebu-
lis moTxovnilebaa dakarguli ndobis swrafi aRdgena.
yaCaRobis, Zarcvis, sxeulis dazianebis, mkvlelobis (arapir-
dapir) msxverpls xSirad uCndeba siZulvilis grZnoba. amitom, maT
sWirdebaT daxmareba, რომ დაძლიონ სიძულვილი და დაბრუნდნენ da
დაუბრუნდნენ normalur, პოზიტიურ cxovrebiseul urTierTobebს.200
danaSaulis msxverplis moTxovna aris ara mxolod miyenebuli
materialuri zaralis anazRaureba, aramed dazaralebulis mora-
lur-samarTlebrivi reabilitacia.201
მატერიალური ანაზღაურება anu moparuli nivTis dabruneba an misi
safasuris fuladi TanxiT gadaxda საკმარისია ეკონომიკური დანაშაულის
(mag. qurdoba, TaRliToba) მხოლოდ ისეთი მსხვერპლისთვის, romelsac
sxeulis dazianeba ar მიუღია.202
gansakuTrebiT Zaladobrivi danaSaulis (yaCaRoba, sxeulis mZi-
me dazianeba, Tavisuflebis ukanonod aRkveTa, gaupatiureba) msxver-
plisaTvis aris mniSvnelovani, rom reabilitaciisaTvis man miiRos,
rogorc materialuri anazRaureba, aseve danaSaulis Sedegad miyene-
buli (Tu posttravmuli) fizikuri da fsiqologiuri tramvis gankur-
nebisaTvis saWiro fuladi Tanxa, vinaidan danaSaulis msxverplTa
did nawils aseTi saxis Terapia esaWiroeba.203
mTels msoflioSi bolo 20 wlis ganmavlobaSi Catarebulma vi-
qtimologiurma kvlevebma aCvena, rom dazaralebulis resocializa-
cias gaaCnia sami prevenciuli RonisZieba:204
a) danaSaulis Sedegad miyenebuli materialuri zaralis ana-
zRaureba. aRniSnuli iTvaliswinebs uSualod danaSaulis Sedegad
warmoSobili zaralis anazRaurebas;
b) reviqtimizaciis Tavidan acileba. viqtimologiurma kvleveb-
ma daadginა, rom dazaralebuli SeiZleba mokle periodSi isev gaxdes
danaSaulis msxverpli. amitom aucilebelia, iseTi RonisZiebebis gan-
xorcieleba, romelic xels SeuSlis dazaralebulis reviqtimizacias;
199 Kilchling, M., 2002. S. 59.

200 Eder-Rieder, M. A., 1998. S. 8.
201 Kilchling, M., 2002. S. 62f; Eder-Rieder, M. A., 1998. S. 7f.
202 Schneider, H.J., 1999. S. 124; Tumanishvili, G., 2008. S. 53.
203 Eder-Rieder, M. A., 1998. S. 31.
204 Kilchling, M., 2008. www.hss.de/downloads/080306_RM_Kilchling.pdf
95
g) viqtimizaciis Sedegad moqmedi saxelmwifo normebis ndobis
mimarT rwmenis isev amaRleba. es sakiTxi mniSvnelovania iseTi daza-
ralebulisaTvis, romეlic ukmayofilo an frustrirebulia samar-
Taldamcavi Tu sagamoZiebo organoebis muSaobiT. swored imisaTvis,
rom dazaralebuli ar gaxdes damnaSave da aRudges moqmedi samar-
Tlis normebisadmi rwmena, saWiroa, dazaralebulisaTvis sisxlis
samarTlis saproceso uflebebis micema da dacva.
yovelive zemoaRniSnulis safuZvelze SeiZleba davaskvnaT, rom
saWiroa dazaralebulma sisxlis samarTlis procesSi procesis aRia-
rebuli monawilis mdgomareoba daikavos, xolo kriminaluri iusti-
ciis sistemaSi erT-erTi mniSvnelovani roli iTamaSos,205 winaaRmdeg
SemTxvevaSi SesaZlebelia dazaralebulma uari Tqvas sisxlis samar-
Tlis saqmeSi „monawileobaze“ (mag. dazaralebuli ganacxadebs, rom
ar axsovs araferi), rac gaarTulebs aseTi informaciis mqone adamia-
nis gareSe nebismier sisxlis samarTlis saqmeze obieqturi WeSmarite-
bis dadgenas.
dazaralebuli, romelic არსებულ mdgomareobaSi mitovebulad
grZnobs Tavs, siZulvils gamoxatavs damnaSavis, sazogadoebis da „sa-
marTliani saxelmwifos“ mimarT. damnaSavis mimarT gamoxatulma si-
Zulvilma dazaralebuli SeiZleba SurisZiebis survilamde miiyvanos
da damnaSavis mimarT danaSauli Caadeninos.
ვინაიდან დაზარალებულს აქვს სიძულვილი sazogadoebis mimarT, მან
SeiZleba uari Tqvas moqalaqeobriv valdebulebebze (არ განაცხადოს
danaSaulis შესახებ policiaSi, უარი თქვას daxmarebaზე).
dazaralebulს, romelic eWvqveS ayenebs sakuTari saxelmwifo
organoebis samarTlianobas, SeiZleba Camouyalibdes undobloba
saxelmwifo struqturebiს mimarT da uari Tqvas rogorc saxelmwi-
fo valdebulebebze (arCevnebSi monawileoba, samxedro samsaxuris
gavla), aseve socialur urTierTobebze, riTac dazaralebuli karga-
vs sakuTari Tavisadmi rwmenas. rac gaaZlierebs misi reviqtimizaciis
albaTobas (ix. pirovnebis viqtimirebis etapebi, „naswavli“ dauxmare-
blobis Teoria).
dazaralebulis resocializacia msgavsia individualuri (spe
205 Kilchling, M., 2002. S. 61; Schneider, H.J., 1999. S. 129.
96
cialuri)206 prevenciisa,207 romlis mizania dazaralebulisadmi da
misi problemisadmi individualuri midgoma da gadawyveta, raTa Ta-
vidan iqnეs acilebuli misi reviqtimizacia.
6.5. დაზარალებულის რეაბილიტაციის სახელმწიფო და

საზოგადოებრივი მნიშვნელობა
dazaralebulis reabilitacias gaaCnia saxelmwifoebrivi da
sazogadoebrivi mniSvneloba. saxelmwifoebrivi mniSvnelobis Tval-
sazrisiT, reabilitirebuli dazaralebuli:
● momavalSi iTanamSromlebs gamoZiebasTan;
● SeunarCundeba da aumaRldeba saxelmwifo organoebisadmi
ndoba, rac aucilebelia momavalSi misi mxridan saxelmwifo
samarTaldamcav organoebTan TanamSromlobisaTvis;
● ar dakargavs Sromisunarianobas da xels Seuwyobs saxelmwifo
dovlaTis Seqmnas;
● iqneba aqtiuri politikuri, saxelmwifo azrovnebis mqone adami-
ani, romelic monawileobas miiRebs arCevnebSi;
● win aRudgeba danaSaulis Cadenas, rac xels Seuwyobs danaSaulis
prevencias.
sazogadoebrivi mniSvnelobis TvalsazrisiT, reabilitirebuli
dazaralebuli:
● aRar gaxdeba ganmeorebiTი danaSaulis msxverpli;
● iqneba socialurad da sazogadoebrivad aqtiuri moqalaqe;
● gauqarwyldeba damnaSaveobisadmi SiSi, rac xels Seuwyobs mis
mier sazogadoebrivi wesrigs dacvas.
206 Sead.: SalikaSvili, m., 2011. gv. 223.

207 Kilchling, M., 2008. www.hss.de/downloads/080306_RM_Kilchling.pdf 2010 wlis 27 ivlisis
mdgomareobiT.
97
მეშვიდე თავი
განრიდების და მედიაციის არსებული
პრაქტიკა
7.1. განრიდების და მედიაციის საქმეების
კვლევის მეთოდი
empiriuli kvleva iwyeba kvlevis problemiთ, romelic ama-
vdroulad aris erTgvari gamocana.208 gidensis azriT sociologiuri
kvlevis mniSvneloba mdgomareobs imaSi, rom moxdes gamocanis swori
identifikacia da gaazreba.209 Tvisobrivi kvleva cdilobs gamocanis
imgvarad amoxsnas, rom adamianebisaTvis siRrmiseulad gaxdes cnobi-
li, Tu ratom xdeba esa Tu is movlena ase.210
radgan mocemul SemTxvevaSi sakvlevi Temis irgvliv ar arsebob-
da sxva msgavsi saxis kvleva, gadawyda momxdariyo arasrulwlovanTa
ganridebis da mediaciis programis sruli da siRrmiseuli aRwera.
Sesabamisad Camoyalibda sakvlev TemasTan dakavSirebuli ZiriTadi
kiTxveბi. es kiTxvebia:
● ra aris arasrulwlovanTa ganridebis da mediaciis programa?
● rogoria am programis ganxorcielebis pirobebi?
● vin arian arasrulwlovanTa ganridebis da mediaciis ZiriTadi
monawileni da ra ufleba-movaleobebi gaaCniaT maT?
● atarebs Tu ara arasrulwlovanTa ganridebis da mediaciis pro-
grama aRmzrdelobiT xasiaTs?
● gaTvaliswinebuli aris Tu ara arasrulwlovnis WeSmariti inte-
resi?
empiriuli sociologiuri kvleva iyofa kvalitatiur (Tviso-
brivi) da kvantitatiur (raodenobrivi) meTodebad.211 kvalitatiuri
anu Tvisobrivi meTodiT xdeba mopovebuli informaciis azrobrivi
da Sinaarsobrivi damuSaveba, xolo kvantitatiuri meTodiT ki – maTe-
matikuri cifrebis gaanalizeba, maTi dayofis, ცხრილების, statistikis
208 Giddens, A., 1999. S. 581.

209 iqve.
210 iqve.
211 Schäfers, B. (Hrsg.), 2001. S. 216.
98
meSveobiT.212 rogorc raodenobriv, aseve Tvisobriv gamokvlevebSi Sesa-
Zlebelia gamoyenebulი iqnes monacemTa Segrovebis mravali gansxvavebu-
li meTodi: gamokiTxva, dakvirveba, eqsperimenti, Sinaarsis analizi.
Sinaarsis analizis dros saqme gvaqvs, adamianebis mier Sedgenil
dokumentebTan, romelTa analiziT da ganmartebiT SesaZlebeli xdeba
adamianis qcevis, damokidebulebis da sxva socialuri mdgomareobis mec-
nieruli gaanalizeba. 213
mocemul kvlevaSi informaciis wyaros warmoadgendnen ganride-
bis da mediaciis Sesaxeb arsebuli sakanonmdeblo normebi, განრიდების
და მედიაციის xelSekrulebebi, arasrulwlovnis bio-fsiqo-socialuri
daskvnebi, mediatorebis da socialuri muSakebis piradi Canawerebi. aR-
niSnuli dokumentebi gamoიyeneს ganridebis da mediaciis programis gasa-
analizeblad.
Segrovebuli masala mocemuli iyo werilobiTi formatiT. ganri
debis da mediaciis arsebuli praqtikis werilobiTi masala dayofilი da
dalagebulი iqna mairingis (Mayring) meTodiT.
მაირინგის მეთოდით ხდება შინაარსის ანალიზით მოპოვებული ან
არსებული წერილობითი (საკანონმდებლო) მასალის დალაგება გარკვეული
კრიტერიუმებით, სისტემატიზაცია და ანალიზი.
mairingi gvTavazobs Svid nabijs werilobiTi masalis siste
matizaciisaTvis: 214
pirveli nabiji gasaanalizebeli moculobis dadgena.

meore nabiji werilobiTi masalis deduqciuri gadanawileba ZiriTad
kategoriebad. ZiriTadi kategoriebi SeაrCიეს sakvlevi Temis
kiTxvebidan (mag. ganridebis da mediaciis arsi; ganridebasa
da mediaciaSi monawileni; ganridebis da mediaciis ZiriTadi
miznebi; ganridebis da mediaciis mniSvneloba).
mesame nabiji Sinaarsis matarebeli teqstebis perიfrazireba da maTi
generalizeba.
meoTxe nabiji reduqcia seleqciiT, anu msgavsi Sinaarsis teqstebis gadaxazva.
msgavsi frazebis erTmaneTTan integracia.
mexuTe nabiji Semowmeba, Tu ramdenad Seesabameba axali Sexedulebebi
pirvelad, werilobiT masalas, pirvelad wyaros.
meeqvse nabiji axali Sexedulebebis dajgufeba, katalogizacia.
meSvide nabiji Semowmeba, Tu ramdenad Seesabameba dajgufebuli katalogizicia

pirvelad werilobiT masalas, pirvelad wyaros.
212 Schäfers, B. (Hrsg.), 2001. S. 216; Meier, B-D., 2007. S. 87.

213 kalhuni, q. /laiTi, d. /keleri, s., 2007. gv. 41.
214 Mayring, P., 2008. S. 60.
99
daskvnis saxiT SeiZleba iTqvas, rom mairingis Sinaarsis anali-
zis Svidi nabiji gamoyenebul iqna Cvens xelT arsebuli werilobiTi
masalis sistematizaciisa da analizisaTvis. mocemuli Svidi nabijis
gamoyenebiT moxda sakvlevi masalis imgvarad katalogizacia, dala-
geba Tavebad, qveTavebad, რომლებიც თვის მხრივაც იყოფიან ქვეთავებად,
rom momxdariyo msgavsi sakiTxebis dajgufa, arasrulwlovanTa gan-
ridebis da mediaciis arsebuli programis sruli aRwera da proble-
muri sakiTxebis gaSuqeba, analizi.
mocemuli sakvlevi masalis Sinaarsiis sandoobasTan dakavSire-
biT vfiqrobT ar unda iyos aranairi problema, radgaნ es dokumentაcia
(ganridebis da mediaciis xelSekrulebebi, mediaciis sakonferencio
angariSebi, arasrulwlovnis bio-fsiqo-socialuri daskvnebi da a.S.)
Seადგინეს ადამიანებმა, რომლებსაც ამ საკითხებზე ჰქონდათ გავლილი
გადამზადება და ტრენინგი.
7.2. განრიდების და მედიაციის საქმეების ანალიზი
7.2.1. ganridebis da mediaciis xelSekruleba

7.2.1.1. ganridebis da mediaciis xelSekrulebis aRwera
ganridebis da mediaciis xelSekruleba Sedgeba TerTmeti pun-
qtisgan. pirvel punqtSi miTiTebulia arasrulwlovnis saxeli gvari,
sacxovrebeli adgili, danaSaulis saxe, danaSaulis adgili (qalaqi),
mediaciis adgili da dro da mediatoris saxeli da gvari.
meore punqtში miTiTebulia ganridebis da mediaciis mizani. ker-
Zod,
„ganridebisa da mediaciis Sesaxeb xelSekrulebis (SemdgomSi
„xelSekruleba“) mizania, moxdes arasrulwlovnis ganrideba sisxlis-
samarTlebrivi pasuxismgeblobisgan da mas daekisros am xelSekru-
lebiT gansazRvruli pirobebis Sesruleba. amasTanave, es xelSekru-
leba asaxavs arasrulwlovansa da dazaralebuls Soris pirdapiri
dialogis da morigebis pirobebs. ganridebasa da mediaciaSi yvela
mxare monawileobas iRebs nebayoflobiT.“
100
mesame punqtSi CamoTvlilia ganridebis da mediaciis xelSekru-
lebis mxareebi: a) arasrulwlovani, b) kanonieri warmomadgenelი
(ZiriTadad mSobeli), g) dazaralebuli, d) prokurori, e) socialuri
muSaki, v) mediatori.
meoTxe punqtში miTiTebulia xelSekrulebis standartuli piro-
bebi. es pirobebia: arasrulwlovani aRiarebs danaSaulis Cadenas, gan-
ridebis da mediaciის yvela mxare monawileobas iRebs nebayoflobiT,
am xelSekrulebis moqmedebis periodSi arasrulwlovani kisrulobs
valdebulebas, srulyofilad Seasrulos xelSekrulebiT nakisri
valdebulebebi, daicvas kanoni da xeli Seuwyos socialur muSakTan
intensiur komunikacias.
xelSekrulebis mexuTe punqtSi CamoTvlilia valdebulebebi,
romelic ekisreba arasrulwlovans. mocemuli valdebulebebis gan-
sazRvra xdeba socialuri muSakis mier Sedgenili bio-fsiqo-socialu-
ri Sefasebis gaTvaliswinebiT. arasrulwlovnisTvis dakisrebuli
valdebulebebi ეხება swavlis da/an socialuri qcevis gaumjobesebas,
zianis anazღaurebis movaleobas da a.S.
zogjer xelSekrulebaSi gamoyofili ar aris xelSekrulebis
standartuli da ZiriTadi pirobebi. anu meoTxe da mexuTe punqti gaer-
Tianebulia.
meeqvse punqtი gaნსაზღვრავს arasrulwlovnis kanonieri war-
momadgenlis (mSoblis) valdebulebebს. kanonieri warmomadgenlis
(mSoblis) ramdenime valdebuleba zogadia da miTiTebulia yvela
xelSekrulebaSi. es valdebulebebia: xeli Seuwyos arasrulwlovans
xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli pirobebis SesrulebaSi; periodu-
lad, socialuri muSakis an prokuroris aseTi moTxovnis arsebobis
SemTxvevaSi, uzrunvelyos arasrulwlovnis Sexvedra socialuri
muSakTan an prokurorTan; arasrulwlovnis mier am xelSekrulebis
pirobebis darRvevis, arasaTanadod Sesrulebis, an raime damabrko-
lebeli garemoebis arsebobis SemTxvevaSi, amis Sesaxeb Seatyobinos
socialur muSaks.
SeiZleba ganridebis da mediaciis xelSekrulebaSi aseve mie-
TiTos, rom Tavad mSobelma ganaxorcielos raime saqmianoba, ma-
galiTad, treningi. ganridebis da mediaciis xelSekrulebiT erTi
101
arasrulwlovanis mSobels daekisra Semdegi: „bavSvis WeSmariti
interesidan gamomdinare, mniSvnelovania, rom arasrulwlovnis
dedam socialuri muSakis mier gansazRvrul dros გაიაროს fsiqo-
socialuri reabilitaciis centrSi individualurი konsultacia da
saWiroebისამებr CaerTos jgufur muSaobaSi“.
meSvide punqtში mocemulia dazaralebulis uflebebi. dazara-
lebulisaTvis xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli uflebebi zogadia
da standartulia. es uflebebia: pativiscemiT moekidos arasrul-
wlovans da xelSekrulebis sxva mxareebs; moiTxovos arasrulwlov-
nis mier am xelSekrulebiT nakisri valdebulebis Sesruleba.
xelSekrulebis merve punqtSi gawerilia socialuri muSakis fun-
qcia da saqmianobis wesi. socialuri muSakis valdebulebebia: imuSaos
arasrulwlovanTan, raTa uzrunvelyos misi reabilitacia da sazo-
gadoebis Rirseul wevrad reintegracia; SesaZleblobis farglebSi
daexmaros arasrulwlovans am xelSekrulebis pirobebis ჯეროვნად
SesrulebaSi; xelSekrulebis moqmedebis ganmavlobaSi, socialur
muSaks da arasrulwlovans Soris gaimarTeba saubari (piradi an sa-
telefono) sul cota or kviraSi erTxel. xelSekrulebis moqmedebis
dasrulebis Semdgom, socialuri muSaksa da arasrulwlovans Soris
urTierTobis wesebi da pirobebi ganisazRvreba urTierTSeTanxmebis
safuZvelze; socialuri muSaki valdebulia prokurorTan hqondes
mudmivi kavSiri da miawodos mas informacia xelSekrulebis Sesrule-
basTan dakavSirebiT. arasrulwlovnis mier am xelSekrulebis piro-
bebis arajerovani Sesrulebis SemTxvevaSi, socialuri muSaki valde-
bulia amis Sesaxeb Seatyobinos prokurors.
xelSekrulebis mecxre punqtSi mocemulia prokuroris ufleba-
movaleobebi da roli arasrulwlovnis ganridebisa da mediaciis
procesSi. xelSekrulebis Tanaxmad, prokurors aqvs Seმdegi ufleბა-
movaleoba: xelSekrulebis xelmoweris Semdeg, prokurors saSu-
aleba eZleva miiRos dasabuTebuli dadgenileba arasrulwlovnis
mimarT sisxlissamarTlebrivi devnis ardawyebis an dawyebuli devnis
Sewyvetis Sesaxeb; prokurori, mis mier arCeuli formiT da sixSiriT
Tvalyurs adevnebs arasrulwlovnis mier xelSekrulebis Sesrule-
bas. minimum sam TveSi erTxel, an yovel Tve, igi მოismens socialuri
102
muSakis angariSs da esaubreba arasrulwlovans, mis mSoblebs (kano-
nier warmomadgenels) arsebuli progresis da problemebis Sesaxeb.
prokurori uflebamosilia Tavad gadaamowmos xelSekrulebis Ses-
rulebis mdgomareoba. arasrulwlovanis mier, am xelSekrulebis
arajerovnad Sesrulebis SemTxvevaSi, saqarTvelos sisxlis samarT-
lis saproceso kodeqsiT gansazRvruli wesis Sesabamisad, prokurori
uflebamosilia dasabuTebuli dadgenilebiT daiwyos an ganagrZos
arasrulwlovnis mimarT sisxlissamarTlebrivi devna.
ganridebis da mediaciis meaTe punqtში წარმოდგენილია daskv-
niTi pirobebi, kerZod, xelSekrulebis amoqmedebisa da dasrule-
bis vadebi; xelSekrulebaSi cvlilebebisa da damatebebis Setanis
SesaZleblobა;215 xelSekrulebis amoqmedebis adgili. garda amisa
miTiTebulia, rom xelSekruleba dgeba imden egzemplarad ramdeni
mxarec awers xels, da, rom yvela am dokuments Tanabari iuridiuli
Zala aqvs.
ganridebis da mediaciis xelSekrulebis meTerTmete punqtSi
dafiqsirebulia ganridebis da mediaciis monawile mxareebis xelmow-
erebi da xelmoweris TariRi.
7.2.1.2. ganridebis da mediaciis xelSekrulebis analizi

xelSekrulebis winamdebare analizi exeba mxolod im saprob-
lemo sakiTxebs, romლებzec vfiqrobT, რომ aucilebelia diskusiis
gamarTva da gamosworeba, raTa zogadad daixvewos ganridebis da me-
diaciis proeqti.
a. ganridebisa da mediaciis da ganridebis xelSekrulebis tipebi

praqtikaSi vxvdebiT ori saxis xelSekrulebas: 1) ganridebisa
da mediaciis Sesaxeb da 2) ganridebis Sesaxeb. am xelSekrulebebs So-
ris gansxvaveba gawerilia saqarTvelos iusticiis ministris 2010
wlis 12 noembris №216 brZanebaSi „ganridebisa da mediaciis Sesaxeb
prokurorebisaTvis saxelmZRvanelo miTiTebebisa da mxareebs So-
ris gasaformebeli xelSekrulebis ZiriTadi pirobebis damtkicebis
Taobaze.“ aRniSnuli brZaneba erTmaneTisagan ganridebisa da media-
215 ganridebis da mediaciis xelSekrulebaSi cvlilebebis / damatebebis Setana SesaZlebelia
yvela ZiriTadi mxaris werilobiTi TanxmobiT. ZiriTadi mxareebi arian: arasrulwlovani,
kanonieri warmomadgeneli, prokurori, socialuri muSaki.
103
ciis Sesaxeb da ganridebis Sesaxeb xelSekrulebebs განasxvavebs mona-
wile mxareebis მიხედვით. ganridebisa da mediaciis xelSekrulebis
mxareebi ariაn: arasrulwlovani, misi kanonieri warmomadgeneli,
prokurori, socialuri muSaki, dazaralebuli da mediatori, xolo
ganridebis xelSekrulebaSi dazaralebulis da mediatoris yofna sa-
valdebulo ar aris. ganxilulma analizma gviCvena, rom ganridebis
xelSekrulebaSi monawile mxareebad mediatori da dazaralebulic
moiazreba. vfiqrobT, es SeiZleba ar iyos kanonis uxeSi darRveva,
Tumca gasaTvaliswinebeliა, rom:
● ganridebisa da mediaciis Sesaxeb da ganridebis Sesaxeb xelSekru-
lebebis realuri gansxvaveba swored dazaralebulisa da media-
toris monawileoba armonawileobaa. Tu yvela SemTxvevaSi daza-
ralebuli da mediatori monawileobas miiReben xelSekrulebis
dadebis dros, maSin yvela xelSekruleba iqneba ganridebisa da
mediaciis da saWiro ar aris, rom kanonmdebelma calke gamoyos
ganridebis xelSekruleba;
● ganridebis xelSekrulebis gansxvaveba ganridebisa da mediaciis
xelSekrulebisagan aris dazaralebulis survili Seurigdes dam-
naSave arasrulwlovans. Tu dazaralebulis survili, Seurigdes
Tu ara arasrulwlovans, gaTvaliswinebuli unda iqnეs, da Tu mas
amis survili ar gaaCnia, umjobესია, arc ganridebis xelSekrule-
bis mxared iqnas warmodgenili, roca kanonmdebeli amis uflebas
iZleva;
● iseTi dazaralebulisaTvis, romelsac ar surs mozardTan Seri-
geba, მაგრამ prokuratura avaldebulebs an sasurvelad miiCnevs
misi mxridan ganridebis xelSekrulebaSi monawileobas, SeiZle-
ba mZime fsiqologiuri travma mivayenoT damnaSavis naxviT gan-
ridebis xelSekrulebis dadebis dros. xelSekrulebaს ZiriTa-
dad mxareebi erTad aweren xels.
● ganridebis xelSekrulebaSi mediatoris monawileoba SeiZleba
mediatoris rolis araswor gagebaდac iqnes miCneuli. mediato-
ri aris xelშekrulebis yvelaze mniSvnelovani monawile media-
ciis dros da ara ganridebis dros. mediatoris movaleobis gan-
ridebisaTvis gamoyeneba adamianuri resursis araswor xarjvad
104
unda iqnes miCneuli. ganrideba aris prokuroris saqme da iq me-
diatoris adgili რთული წარმოსადგენია.
daskvnis saxiT unda aRiniSnos, rom ganridebis xelSekrulebaSi
an mis momzadebaSi ar aris sasurveli mediatoris da dazaralebulis
monawileoba, miT ufro, rom kanonmdebeli ar moiTxovs maT monawi-
leobas.
b. xelSekrulebis pirobebi
xelSekrulebis mokle aRweris dros aRiniSna, rom arsebobs
arasrulwlovnisTvis dakisrebuli e.w. standartuli da ZiriTadi pi-
robebi, romlis Sesrulebac evaleba mozards xelSekrulebis moqme-
debis periodSi.
xelSekrulebis pirobebi SemuSavebulia arasrulwlovanze so-
cialuri muSakis mier Sedgenili bio-fsiqo-socialuri daskvnis sa-
fuZvelze da misi gaTvaliswinebiT.
arasrulwlovnisaTvis xelSekrulebis pirobebi unda akmayofi-
lebdes proporciulobis princips da unda gamomdinareobdes aras-
rulwlovnis WeSmariti interesebidan.
praqtikulma analizma cxadyo, rom arsebobs xelSekrulebiT
gaTvaliswinebuli valdebulebebis eqvsi tipi:
● fsiqo-socialuri reabilitacia, romelSic Sedis Semdegi valde-
bulebebi: fsiqologiuri konsultaciis gavla, treningze - „moxa-
liseobrivi muSaoba, lideroba, gunduri muSaoba“ – daswreba;
treningi - „problemaTa gadaWris, komunikaciisa da konfliqtis
marTvis unar-ჩvevebis gamomuSavebaSi“, programaSi - „Cemi ufrosi
megobari“ – monawileoba;
● socialuri xasiaTis valdebulebebi - mzrunvelobaს moklebul
bavSvTa saxlis aRsazrdelebs Cautaros cekvis gakveTilebi; mz-
runvelobas moklebul bavSvTa saxlSi bavSvebs waukiTxos sxva-
dasxva moTxrobა; saTnoebis saxlSi (moxucTa TavSesafarSi) daex-
maros adgilobriv momsaxure personals; dargos xeebi;
● ganaTleba - momxdari faqtis Sesaxeb daweros moTxroba an leq-
si; xelSekrulebis moqmedebis periodSi ar gaacdinos skola da
gaaumjobesos swavlis xarisxi; waikiTxos mxatvruli literatu-
105
ra; izrunos literaturuli saitis ganaxlebaze;
● profesiuli ganviTarebis servisebi - იაროს ucxo enisa da kom-
piuteris kursebზე; იაროს Teqis wreze; იაროს Wra-kervis kursebზე;
შეისწავლოს xeze kveTis xelobა saganmanaTleblo centr „spe-
qtrSi“;
● arasrulwlovanis sarisko qcevis kontroli - Tavi aaridos
azartul saTamaSo klubebSi Sesvlas; nebarTvis gareSe ar imyo-
febodes quCaSi marto Ramis saaTebSi, garda gadaudebeli auci-
leblobisa; ar miiRos alkoholuri sasmelebi;
● valdebulebebi zianis anazRaurebaze – გააფორმოს dazaralebul
kompaniasTan SromiTi xelSekruleba da miRebuli SemosavliT
aanazRauros dazaralebulisTvis miyenebuli ziani; monawileoba
miiRos erT-erTi saministros manqanebis rezervaciis programul
uzrunvelyofaSi; dazaralebulis miTiTebiT erT-erT saxelmwi-
fo organos gauwios sainformacio teqnologiuri daxmareba“.
xelSekrulebis pirobebTan dakavSirebiT საინტერესოა ramdenime
faqtoris analizi: 1) pirobebis raodenoba; 2) pirobebis aRmzrdelo-
biTi efeqti (arasrulwlovnis WeSmariti interesis gaTvaliswine-
ba); 3) pirobebis Sesrulebis SesaZlebloba da vadis gansazRvra; 4)
xelSekrulebis pirobebi jgufuri danaSaulis dros; 5) valdebulebis
dakonkretebis aucilebloba. ganviხiloT TiToeuli cal-calke.
aa. pirobebis raodenoba

arasrulწlovnisთვის xelSekrulebiT gansazRvruli savaldebu-
lo pirobebis raodenoba erT-erTi saintereso sakiTxia da pirdapir
kavSirSia proporciulobis principTan. proporciulobis principis
darRvevam SeiZleba gamoiwvios samarTlianobis grZnobis dakarg-
va da safrTxe Seeqmnas „samarTlebriv mSvidobas da samarTlebriv
usafrTxoebas“.216
sainteresoa sportsmenTa mier jgufurad maRaziis quრdobis saq-
me. qurdobaSi monawile erT-erT mozards gauformda samTviani xel-
Sekruleba da daevala Semdegi:
1) pativiscemiT moekidos dazaralebuls da xelSekrulebis sxva
mxareebs;
216 kublaSvili, k., 2003. gv. 19.
106
2) dazaralebuls mouxados bodiSi;
3) xelSekrulebis pirobebis Seusruleblobis SemTxvevaSi acnobos
socialur muSaks;
4) TveSi erTxel, aseve moTxovnisTanave, Sexvdes socialur muSaks
an prokurors da misces mis mier Cadenil qmedebaze an am xelSe-
krulebis SesrulebasTan dakavSirebuli axsna ganmarteba;
5) iaros skolaSi da sapatio mizezis garეშე ar gaacdinos gakveTi-
lebi;
6) iaros sportze da sapatio mizezis garეშე ar gaacdinos varjiSi;
7) daeswros saxalxo damcvelis aparatSi Catarebul leqcias
bavSvTa uflebebze;
8) waikiTxos Semdegi literatura:
a) mixeil javaxiSvilis „TeTri sayelo“;
b) prosper merimes „mateo falkone“;
g) guram rCeuliSvilis „sikvdili mTebSi“, „sami ambavi“;
d) konstantine gamsaxurdias „zarebi grigalSi“,
„damsxvreuli Conguri“;
e) balzakis „Sagrenis tyavi“;
9) daxatos ორი naxati bavSvTa uflebebis Temaze;
10) daxatos erTi naxati im nawarmoebze, romლის წაკითხვამაც didi
SთabeWdileba moaxdina masze;
11) daweros Tema „bavSvis uflebebi da ganridebis programa“.
garda zemoaRniSnuli pirobebisa sainteresoa aseve, rom aras-
rulwlovans amis Sesruleba uwevda aprilidan ivnisis CaTvliT, anu
skolis saswavlo procesis dros da mediatoris cnobiT, amavdrou-
lad igi iyo warmatebuli sportsmeni da xelSekrulebis momzadebis
periodSi gadayvanili iyo saqarTvelos erT-erT warmatebul spor-
tul gundSi savarjiSod.
zemoT CamoTvlili valdebulebebidan zogierTi Zalian zoga-
dia da ar moiTxovs arasrulwlovnis mxridan raime qmedebis ganxor-
cielebas (anu aqtiur moqmedebas), Tumca, mozards daevala daaxloe-
biT 10 konkretuli valdebulebis Sesruleba, rac sami Tvis ganmav-
lobaSi Zalian bevria. არ არის მიზანშეწონილი mozardisaTvis iseTi
raodenobis valdebulebebis dakisreba, rac SeiZleba saTanadoდ ver
107
Sesruldes an მისგან iseT Zalisxmevas moiTxovdes, rom masSi Sinagan
protesti gamoiwvios. aseT SemTxvevaSi gaTvaliswinebuli ar aris
mozardis WeSmariti interesi da ganrideba da mediaciis programa ar
iqneba aRmzrdelobiTi efeqtis matarebeli.
bb. pirobebis aRmzrdelobiTi efeqti (arasrulwlovnis WeSma-

riti interesis gaTvaliswineba)
ganridebis da mediaciis pirobebi მორგებული unda iyos arasrul-
wlovnis WeSmariტ interesze da unda atarebdes aRmzrdelobiT efe-
qts. ganridebis da mediaciis praqtikis analizma cxadyo, rom xSiria
mozardebisTvis wignis wakiTxvis valdebulebis dakisreba, an beWduri
nawarmoebis ციფრული versiis Seqmna (wignis kompiuterze akrefa).
zogadad SeiZleba iTqvas, rom wignebis wakiTxva did gavlenas
moaxdens arasrulwlovnis aRzrdaze da misi WeSmariti interesebis
Sesabamisia, Tumca, arsebobs wignebis garkveuli kategoria, romlis
wakiTxvac vfiqrobT, ar SeiZleba daevalos mozards: aseTi wignebia
nodar dumbaZis „kukaraCa“ da „TeTri bairaRebi“. gTavazobT amona-
rids ნodar dumbaZis „TeTri bairaRebidan“.
„cixeSi qurdi xelSeuxebelia, mas sruli avtonomia aqvs. igi Sens
saqmeSi iSviaTad Caereva da Tavis saqmeSi xom ar Cagrevs da ar Cagrevs.
am mxriv, ra paradoqsuladac ar unda mogeCvenoT, qurdebTan jdoma
gacilebiT sasiamovnoa, vidre aTasi juris, xasiaTis, bedis, profe-
siis, ganaTlebis da erovnebis xalxTan. sakani, romelSic qurdebi
ar sxedan, warRvnad gamzadebul kunZuls hgavs... qurdi qurdia, maTi
Tanasworoba xandaxan gancvifrebas iwvevs... maTSi ar arsebobs arc wo-
debrivi, arc qonebrivi, arc erovnuli cenzi, mesopotamielia qurdi,
tanganikeli Tu Coxataureli, qurdi-qurdia, maTTvis Savi, TeTri, wi-
Teli, yviTeli feri ar arsebobs... qurdis erTaderTi profesia qur-
dobaa... qurdebi erTad Wamen, ukanasknel lukmas iyofen, mxarSi udga-
nan [erTmaneTs] da, ramdenadac mSiSrebi da gautanlebi arian gareT,
imdenad vaJkacebi da gamtanebi - cixeSi.‘‘
nawarmoebis am patara monakveTSi „kanonieri qurdebi“ imdenad
dadebiTad arian daxasiaTebulni, rom vfiqrobT, SesaZlebelia mo-
zardis mxridan mibaZvis obieqtebadac ki iqcnen. ra Tqma unda, pir-
108
vel rigSi gaTvaliswinebuli unda iqnეs mozardis ganviTarebis done,
Tu rogor aRiqvams (dadebiTad Tu uaryofiTad) mozardi wakiTxul
masalas. vinaidan Cven ar viciT, rogor SeiZleba aRiqvas arasru-
lwlovanma xsenebul nawarmoebebSi moyvanili mTavari personaJebi,
romlebic kriminaluri avtoritetis matareblebi arian, riskis qveS
vayenebT mozardis kriminalur Tu arakriminalur orientacias da ar
SeiZleba CavTvaloT amgvari literaturuli nawarmoebebi misi WeSma-
riti interesebis matareblad. nodar dumbaZis „kukaraCaSi“ da „TeTr
bairaღebSi“ kriminaluri avtoritetebi arian socialurad miRebuli,
gavleniani, Zlieri, pativsacemi, ganaTlebuli, mdidari (yovlis-
SemZle), romantiკuli da saxelmwifo xelisuflebis damcvelebi.
gardatexis periodSi (susti fsiqika, emociuroba, mimbaZveloba) da
kanonTan konfliqtSi myof mozardSi amgvarma kriminalurma „gmireb-
ma“ SesaZloa maTSi aRfrTovaneba gamoiwvios da mibaZvis survili gau-
Cinos, rac mozardis ara gakeTilSobilebas, aramed mis კრიმინალად
ქცევას gamoiwvevs.
sainteresoa, aseve beWduri nawarmoebis ციფრული versiis Seqmna.
vfiqrobT, am saxis valdebulebas ar SeuZlia mozards sargebeli mou-
tanos, is argumenti, rom mozardi akrefis dros paralelur reJimSi
wignsac kiTxulobs (anu iazrebs wignis Sinaars) miuRebelia. adamians,
maT Soris mozards, mxolod maSin SeuZlia wakiTxulis gaazreba da
aRqma, Tu aRniSnuli misi Tavisufali nebidan gamomdinareobs, xolo
Tu saqme gveqneba mozardisadmi wignis kiTxvis arapirdapirad daZa-
lebasTan da Tan kompiuterze akrefis paraლelur reJimSi, vfiqro-
bT, mozards wigni ამ გზით SeiZleba ara Tu არ Seuyvardes, aramed
წინააღმდეგობის გრძნობაც კი გაუჩნდეს da ვერც teqstis arsi da mniSvne-
loba gaigos.
arasrulwlovnis WeSmariti interesi im SemTxvevaSia გათვალის
წინებული, Tu valdebuleba pirdapir kavSirSia miyenebul zianTan,
anu arasrulwlovans SeuZlia SeigrZnos mis mier Cadenili qmedebis
uaryofiTi mxare, rac მასში xels Seuwyobs sazogadoebaSi damkvidre-
buli normebisadmi pativiscemis grZnobis Camoyalibebas. magალითად,
mozardi, romelmac ukanono qmedebiT kompanias miayena materialuri
zarali, moaxdinos zaralis anazRaureba kompaniis mier uzrunvelyo-
fili samuSaoTi.
109
nebismieri valdebuleba, romelic mozards SeiZleba daekisros,
misTvis garkveuli upiratesobis momtani unda iyos. valdebulebam
unda SeZlos mozardSi rogorc pasuxismgeblobis grZnobis Camoyali-
beba, aseve, garkveuli unar-Cvevebis daufleba, an garkveuli profe-
siisadmi interesis gaRviZeba an gaRrmaveba.
erT mozards, romelic aris wera-kiTxvis ucodinari da ar icis
gamravlebis tabula, განრიდების და მედიაციის xelSekrulebiT dae-
vala, rom iaros kompiuteris saofise programebis Semswavlel kur-
sebze. mozardis mier kompiuteris saofise programebis Seswavla am
etapze ar aris gamarTlebuli, radgan Tu jer wera-kiTxva da gamrav-
lebis tabulac ki ar icis, TiTqmis warmoudgenelia, rom man saofise
programebis daZleva SeZlos. Sesabamisad, aRniSnuli valdebulebac
ar atarebs aRmzrdelobiT xasiaTs. aseT SemTxvevaSi SesaZlebelia mi-
viRoT Zalian cudi Sedegi, kerZod, kompiuteris saofise programebis
Semswavlel kursebze mozardi gaxdes dacinvis (bulingis) msxverpli,
Sewyvitos am konkretuli valdebulebis Sesruleba da daarRvios
ganridebisa da mediaciis xelSekruleba, rac prokurors miscems
sisxlissamarTlebrivi devnis ganaxlebis SesaZleblobas.
gg. pirobebis Sesrulebis SesaZlebloba da vadis gansazRvra

xelSekrulebis praqtikis analizma cxadyo, rom zogierTi xel-
Sekrulebis pirobiT arasrulwlovnisTvis dakisrebuli valdebule-
ba SeiZleba SeuZlebeli gaxdes Sesasruleblad xelSekrulebis moq-
medebis vadebSi.
ganvixiloT ramdenime saintereso SemTxveva.
1) arasrulwlovan gogonas ganridebis da mediaciis xelSekru-
lebiT, romelic ori TviT iqna dadebuli, daevala, rom kviraSi er-
Txel, anu sul 8-jer, erT-erTi bavSvTa saxlis aRsazrdelebs Cauta-
ros cekvis gakveTilebi. mocemuli valdebuleba ufro formaluria,
vidre Sedegze orientirebuli. rva SexvedriT SeuZleblad unda iqnes
miCneuli bavSvTa saxlis bavSvebis mier Tundac erTi konkretuli cek-
vis dadgma. bavSvTa saxlis aRsazrdelebi rvajer arasrulwlovanis
misvliT verafers iswavlian, arada, SesaZlebelia, rogorc arasru-
lwlovans (maswavlebels), aseve bavSvebs (moswavleebs) gauCndeT mo-
110
lodini, romlis Sesruleba realurad SeuZlebeli iqneba drois da
cekvis gakveTilebis simciris gamo. aRniSnulma, rogorc arsrulwlo-
vanSi, aseve bavSvebSi, SeiZleba gamoiwvios frustracia, anu uimedoba
saxelmwifo normebis qmediTobis mimarT.
gasaTvaliswinebelia aseve, rom bavSvTa saxlis aRsazrdelebTan
xSiri, sistematuri urTierTobisaTvis aucilebelia arasrulwlovans
gavlili hqondes garkveuli treningi, rasac mocemul SemTxvevaSi ad-
gili ar hqonia.
2) erT-erT arasrulwlovan gogonas ganridebis da mediaciis
xelSekrulebiT, romelic ori TviT iqna dadebuli, daevala saqvel-
moqmedo centrSi daufleboda Wra-kervis xelobas. telefonze vesau-
breT saqvelmoqmedo centris Wra-kervis kursis pasuxismgebel pirebs.
gvsurda, gagvego zogadad ramdeni Tve grZeldeba Wra-kervis kursi
da aris Tu ara SesaZlebeli, or TveSi Wra-kervis kursis im doneze
Seswavla, rom mozards grZelvadiani perspeqtiviT SeeZlos SeZenili
unar-Cvevis gamoyeneba. gairkva, rom Wra-kervis sruli kursi grZel-
deba aTi Tve, Tumca SesaZlebelia, ori Tvis ganmavlobaSi garkveuli
doniT Wra-kervis Seswavla, rac moswavlis individualur midgomazea
damokidebuli.
saqarTvelos iusticiis ministris 2010 wlis 12 noembris №216
brZanebaSi „ganridebisa da mediaciis Sesaxeb prokurorebisaTvis
saxelmZRvanelo miTiTebebisa da mxareebs Soris gasaformebeli xel-
Sekrulebis ZiriTadi pirobebis damtkicebis Taobaze“ miTiTebulia,
rom ganridebis da mediaciis xelSekruleba SesaZlebelia daidos
12 Tvis vadiT. mocemul SemTxvevaSi arasrulwlovanisaTvis ukeTesi
iqneboda, masTan ganridebis da mediaciis xelSekruleba dadebuliyo
Wra-kervis kursis gavlis mizniT, anu aTi Tve. amiT arasrulwlovans,
romelsac Cadeni hqonda qurdoba, SesaZlebloba miecemoda aRniS-
nuli profesia (Wra-kerva) gamoeyenebina sakuTari ekonomikuri Semo-
savlebisaTvis. SesaZlebelia imaze fiqri, rom mozardisaTvis moce-
mul or Tves SesaZlebelia hqonoda interesis gaRvivebis mizani, da
rom mozardi TviTon gaagrZelebda da gaivlida Wra-kervis srul,
aT Tvian kurss. cnobilia, rom socialuri kontrolis gareSe mozar-
debs (kanonis damrRvevebs ufro metad) uWirT dawyebuli saqmeebis
111
bolomde miyvana, vinaidan ar gaaCniaT amis nebisyofa.
daskvnis saxiT unda aRiniSnos, rom ganridebisa da mediaciis
xelSekrulebis vadasa da arasrulwlovanis mier gansaxorcielebel
pirobebs Soris unda arsebobdes iseTi saxis urTierTmimarTeba, rom
arasrulwlovans moutanos sargebeli grZelvadiani perspeqtiviT da
ara mxolod xelSekrulebis moqmedebis periodSi.
dd. xelSekrulebis pirobebi jgufuri danaSaulis dros

samma mozardma Caidina jgufuri qurdoba sacavSi SeRweviT. samive
maTgans ganridebisa da mediaciis xelSekrulebiT ganesazRvraT sxva-
dasxva raodenobis da sxvadasxva xasiaTis valdebulebebi.
gasagebia, rom ganridebisa da mediaciis xelSekrulebiT gaTva-
liswinebuli valdebulebi yvela mozardisaTvis individualuria,
rac udavod misasalmebelia.
Tumca, mainc sakiTxavia, xom ar gamoiwvevs maTSi protestis grZno-
bas erTi da imave danaSaulisaTvis ganridebuli mozardebisaTvis sx-
vadasxva raodenobis da sxvadasxva xasiaTis valdebulebebi da xels
xom ar SeuSlis maT mier valdebulebebis Sesrulebas.
arasrulwlovnebSi protestis grZnoba SeiZleba gamoiwvios
mozardebisaTvis araproporciuli raodenobis valdebulebebis da-
kisrebam.
mozardTa mier Cadenili danaSaulis 45-50% jgufuria. jgufs
SesaZlebelia hyavdes lideri, Tumca mxolod liderobის გამო ar
SeiZleba მასზე sxva monawileebTan SedarebiT araproporciuli
raodenოbis an xasiaTis valdebulebis dakisreba. xSirad, mozardebSi
jgufis lideris gamoyofa da sxvagvari midgoma mis stigmatizacias
iwvevs, rasac SeiZleba mohyves jgufis lideris mier sakuTar krimi-
nalur SesaZleblobebSi darwmuneba da kriminalis etiketis miReba da
morgeba. ganridebis da mediaciis programis erT-erTi ZiriTadi prin-
cipi mozardis stigmatizaciisagan Tavis daRwevas gulisxmobs. jgufis
lideris gamoyofis da gansakuTrebulad midgomis (araproporciuli
da gansxvavebuli valdebulebebi dakisrebა) SemTxvevaSi SeiZleba ad-
gili hqondes mozardis stigmatizacias.
112
ee. valdebulebis dakonkretebis aucilebloba
ganridebisa da mediaciis xelSekrulebiT arasrulwlovans
daekisra kviraSi erTxel დაეხმაროს dasufTavebis samsaxurs. aRniS-
nuli valdebuleba kritikulad unda iqnes Sefasebuli Semdegi gare-
moebebis gamo:
1) mozardis mier Sesasrulebelma samuSaom SeiZleba Selaxos
misi Rirseba da gamoiwvios xelSekrulebis darRveva. arasrul-
wlovans unda daevalos iseTi saxis saqmianoba, rac ar Selaxavs mis
მგრძნობიარე Rirsebas. Tu mozards daevaleba quCis დაგვა-dasufTaveba,
es SeiZleba iyos misi Rirsebis Semlaxavi sxva mozardebis TvalSi da
gamoiwvios mozardis mier Sesasrulebeli samuSaos ugulebelyofa
da xelSekrulebis pirobebis darRveva. gasaTvaliswinebelia, rom am
asakSi mozardebi did yuradRebas aqceven swored Tanatolებis azrs
da Sexedulebas.
2) garda amisa, xelSekrulebaSi ar aris dakonkretebuli, Tu
konkretulad ra saxis samuSaos Sesasruleblad iqna arasrulwlova-
ni gamwesebuli. dasufTavebis samsaxurs bevri iseTi samuSao SeiZ-
leba ჰქონდეს, romelsac SeuZlia mozardis fizikuri da sulieri
ganviTაrebis Seferxeba gamoiwvios. garda amisa, amgvari zogadi Ca-
naweri SesaZleblobas aZlevs damsaqmebels arasrulwlovans daava-
los iseTi saxis samuSaos Sesruleba, rac mas ar ZaluZs. zemoaRniSnu-
lis gaTvaliswinebiT savaldebuloა, xelSekrulebaSi dafiqsirდეს,
konkretulad ra saxis samuSaosTvis igzavneba arasrulwlovani ama Tu
im dawesebulebaSi.
vv. ეფექტიანი saxelSekrulebo valdebulebebi

ganridebisa da mediaciis xelSekrulebis analizma აჩვენა, rom
bevri valdebuleba, romelic arasrulwlovans daevala ეფექტიანი,
რომელიც arasrulwlovnis interesებs ემსახურება. magaliTad, metad
mniSvnelovანია, რომ arasrulwlovაnმა fsiqologis daxmarebiT ga
იაროს fsiqo-socialurი reabilitaciis, problemaTa gadaWris, komu-
nikaciisa da konfliqtis marTvis unar-Cvevebis gamomuSavebis kursi.
aseTi kurსi, treningi mozards exmareba დაინახოს mis mier Cadenili
qmedebis uaryofiTi mniSvneloba dazaralebulisa da sazogadoe-
bisaTvis. ეს xels Seuwyobs mis gamosworebas.
113
g. arasrulwlovnis warmomadgenlis movaleobebi
ganridebis da mediaciis xelSekrulebis erT-erTi qvepunqtSi Ca-
moTvlilia arasrulwlovnis kanonieri warmomadgenlis (mSoblis)
valdebulebebi. kanonieri warmomadgenlis (mSoblis) valdebulebe-
bi ZiriTadad zogadia da miTiTebulia yvela xelSekrulebaSi. warmo-
madgenels განრიდების და მედიაციის xelSekruleba avaldebulebs Sea-
tyobinos socialur muSaks arasrulwlovnis mier am xelSekrulebis
pirobebis darRvevis, arasaTanadod Sesrulebis, an rame damabrko-
lebeli garemoebis arsebobis Sesaxeb.
rogorc vxedavT, გამოიყოფა arasrulwlovnis mxridan xelSekru-
lebis Seusruleblobis sami მიზეზი: 1) როცა გარკვეული დაბრკოლებების
გამო შეუძლებელია xelSekrulebis Sesrulebა; 2) როცა ხელშეკრულების
pirobebi arasaTanadoდ srulდeba da 3) როცა ხდება xelSekrulebis
pirobebis darRveva.
xelSekrulebis Sesrulebis dabrkolebis SemTxvevaSi, არასრულ
წლოვნის ინტერესიდან გამომდინარე, აუცილებელია socialuri muSakis
informireba. saqarTvelos sasjelaRsrulebis, probaciisa da iu-
ridiuli daxmarebis sakiTxTa ministris 2011 wlis 22 Tebervlis
№29 brZanebis me-5 muxlis me-8 nawilis mixedviT, არასრულწლოვნის
მიერ ხელშეკრულების რომელიმე პირობის შეუსრულებლობა შესაძლოა
განპირობებული იყოს ობიექტური მიზეზებით – გარკვეული პროგრამის
დახურვა ან სავალდებულო აქტივობის შესრულების ობიექტური ბარიერები.
ამ შემთხვევაში სოციალურმა მუშაკმა და პროკურორმა შეიძლება მოახდინონ
ხელშეკრულების პირობების შესწორება და კონკრეტული სავალდებულო
პირობის/პირობების ჩანაცვლება ახალი ადეკვატური პირობით/პირობებით.
amave brZanebis me-5 muxlis meoTxe nawilis Tanaxmad, socialuri mu-
Saki da arasrulwlovani ganixilaven xelSekrulebis Sesrulebis xe-
lisSemSlel faqtorebs da maT xasiaTs. vinaidan aRniSnul SemTxve-
vaSi xelSekrulebis SeusruleblobaSi ara gvaqvs mozardis mxridan
braleuloba, socialur muSakს SeუZlიa arc ki Seatyobinos amis Sesa-
xeb prokurors.
xolo, rac Seexeba arasrulwlovnis mier xelSekrulebis piro-
bebis darRvevაs an/da arasaTanadod Sesrulebas, amave brZanebis me-5
muxlis mexuTe nawilis Tanaxmad, socialuri muSaki valdebulia, amis
114
Sesaxeb acnobos Tavis zemdgoms (probaciis biuros ufross) da proku-
rors.
mSoblis mier valdebulebis aReba, აცნობოს socialur muSaks
arasrulwlovani Svilis cudi saqcielis Sesaxeb, gaumarTlebelia da
ewinaaRmdegeba saqarTvelos konstitucias.
iseT SemTxvevaSi, roca mSobeli ver axdens arasrulwlovanze
kontrols, igi mimarTavs socialur muSaks. socialuri muSaki val-
debulia amis Sesaxeb acnobos prokurors. prokurori, Tavis mxriv,
uflebamosilia Sewyvitos განრიდების და მედიაციის xelSekruleba da
daiwyos an ganaaxlos sisxlissamarTlebrivi devna. mSoblis infor-
maciis safuZvelze xdeba arasrulwlovnis amoricxva განრიდების და
მედიაციის programidan da misi sisxlissamarTlebriv pasuxisgebaSi
micema, daWera.
sisxlis samarTlis da samoqalaqo samarTlis procesi cnobs
mowmis mier sakuTari axloblebis mimarT Cvenebis micemisagan Ta-
vis Sekavebis uflebas (sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 50-e
muxlis pirveli nawilis d punqti, samoqalaqo saproceso kodeqsis
142-e muxlis pirveli nawilis b punqti). imis miuxedavad, sad მისცემს
adamianი ჩვენებას (sasamarTloSi an socialuri muSakis informireba),
sakuTari naTesavis winaaRmdeg, Sedegi da arsi erTi da igivea, ამით
adamiani ewinaaRmdegeba sakuTari ojaxis wevris interess. Sesabamisad,
Tu mocemul uflebas gavavrcelebT arasrulwlovani braldebulis
kanonier warmomadgenelze (mSobelze), maSin ganridebis da mediaciis
dros mSobelsac, rogorc mowmes, unda ჰქონდეს am uflebiT sargeblo-
bis SesaZlebloba. sakuTari ojaxis wevris winaaRmdeg Cvenebis armi-
cemis ufleba saqarTvelos konstituciis 36-e muxlis meore nawilით
ganmtkicebuli uflebaa, rac gulisxmobs, rom saxelmwifom xeli unda
Seuwyos ojaxis keTildReobas, მის მთლიანობას217 და სიმშვიდეს.218 aseT
dros sajaro interesi gadadis meore adgilze da win iwevs mowmis pi-
radi interesi, ar misces Cveneba sakuTari naTesavis winaaRmdeg.219
arasrulwlovnis WeSmariti interesebidan gamomdinare auci-
217 Dreier, H. (Hrsg.), Grundgesetz Kommentar. 2. Auflage. Band I Art. 1-19. S. 788.
218 BGHSt (germaniis federaluri sasamarTlos gadawyvetileba sisxlis samarTlis
saqmeebze) 11, S. 216; 38, S. 99.
219 BGHSt (germaniis federaluri sasamarTlos gadawyvetileba sisxlis samarTlis
saqmeebze) 3, S. 152, 216.
115
lebelia mSoblisთვის aRniSnuli konstituciuri uflebiს მინიჭება.
mSobeli aris mozardis dasayrdeni. mSoblisა da arasrulwlovani
Svilis urTierTobaze, maT emociur kavSirzea damokidebuli Svilis
momavali saqcieli da Rirebulebebisadmi orientacia. ojaxi gvevli-
neba mozardisa da sazogadoebriv-socialuri identობის damakavSire-
bel rgolad, romlis umTavresი daniSnulebaა, მოზარდს მიეცეს სწორი
იდენტიფიკაციის შესაძლებლობა. ამის საფუძველზე მან უნდა moaxerxos sa-
zogadoebaSi sakuTari adgilis povna. swored amitom არის მიჩნეული
ojaxi mozardis socializaciis pirvelwyarod.220 ojaxi axorcielebs
bavSvze bio-fsiqo-socialur gavlenas. ბავშვის mentaluri ganviTare-
bis yvelaze Zlier asparezs warmoadgens ojaxi, sadac mozards uyali-
bdeba xasiaTi, iwyeba misi pirovnuli formireba. ojaxi Tavisi kultu-
riT, RirebulebebiT da moraliT did gavlenas axdens arasrulwlo-
vnis Semdgom ganviTarebaze.
mSobeli, romelic Tavis Svilis winaaRmdeg samarTaldamcav
organoebs (socialur muშaks, prokurors) raime saxis informaciaს
miawvdis, kargavs Svilis ndobas. masTan emociur kavSirs. „Svili, rac
unda mZime danaSauli hqondes Cadenili, axloblisagan [mSoblisa-
gan] moelis mxardaWeras, imedi aqvs, rom igi mas ar uRalatebs, ar
Seuwyobs xels mis dasjas“.221 arasrulwlovani, romelic შეამჩნევს
mSobეls მის საწინააღმდეგოდ თანამშრომლობას samarTaldamcav or-
ganoebTan, mentalurad nadgurdeba, urTuldeba Rirebulebebisadmi
orientaciisა da socializaciis procesi (mSoblisგან imეdgacruebuli
mozardს gauWirdeba sazogadoebaSi damkvidrebuli normebis pativis-
cema). ამგვარი, yvelaze da yvelaferze imedgacruebulი adamianი saSiSi
iqneba sazogadoebisTvis.
zemoaRniSnulidan gamomdinare, არასწორია, რომ მშობელს გან
რიდების და მედიაციის xelSekrulebiT დაეკისროს ვალდებულება,
შეატყობინოს სოციალურ მუშაკს (რომელიც თავის მხრივ ატყობინებს
პროკურორს) არასრულწლოვნის მიერ ხელშეკრულების დარღვევის შესახებ,
რადგან ეს ewinaaRmdegeba saqarTvelos konstituciis 36-e muxlis meo-
re nawils da xels uSlis ojaxis keTildReobis dacvis uflebis gan-
xorcielebas. sxvaგვარადაა საქმე, rodesac mozardi obieqturi mizeze-
220 SalikaSvili, m./miqanaZe, g., .2011, gv. 24

221 gamyrelZe, o., 1998. gv. 206.
116
bis gamo ver asrulebs xelSekrulebis pirobebs da mSobeli atyobi-
nebs socialur muSaks pirobebis gadaxedvis an/da Secvlis moTxovniT.
განრიდების და მედიაციის xelSekruleba, rogorc cnobilia, sa-
moqalaqo xasiaTisაა da ეfuZneba monawileTa Tavisufal nebaს, anu
mSobelს gaაზრებული აქვს moralurი tvirTი - მიაწოდოს სოციალურ
მუშაკს (პროკურორს) საკუთარი არასრულწლოვანი შვილის წინააღმდეგ
ისეთი ინფორმაცია, rasac sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba mo-
hyveba. vfiqrobT, arasrulwlovans an mis kanonier warmomadgenels
xelSekrulebis dadebis dros დიდი arCevani arა აქვთ. მათი „uflebaა“,
airCიოn ორი ურთიერთსაპირისპირო ვარიანტიდან ერთ-ერთი: განრიდების
და მედიაციის programaSi monawileoba an sisxlissamarTlebrivი pa-
suxismgeblobis dawyeba da sasjelis saxiT Tavisuflebis aRkveTa
(სტატისტიკის მიხედვით, yovelი mesame განაჩენი Tavisuflebis aRkveTaა).
mSoblis mier socialuri muSakisaTvis შეტყობინება, რომ ara
srulwlovanმა xelSekrulebis pirobა დაარღვია, gamarTlebuli iq-
neba, Tu მუშაკი ეცდება xelSekrulebis Seusruleblobis an darRvevis
Sesaxeb ar Seatyobinოს prokurors da, arasrulwlovnis mSobelTaნ
erTad, Tavის თავზე აიღოს xelSekrulebis darRveuli pirobis ga-
mosworeba. amისათვის აუცილებელია გაიზარდოს socialuri muSakis saka-
nonmdeblo uflebamosileba.
განრიდების და მედიაციის saqmeebis praqtikulma analizma დაა
ფიქსირა erTi saintereso SemTxveva, rომელიც vfiqrobT, თავისი არსით
ეწინააღმდეგება arasrulwlovnis WeSmarit interess. პოლიციელებმა
ქურდობის ბრალდებით დააკავეს erTი arasrulwlovanი, romelic
შემდეგ განრიდების და მედიაციის proeqtSi მოხვდა. მან დაკავებისას
განაცხადა, rom misi mSobeli deda Zalovani struqturebis TanamSro-
meli iyo. am faqtis gamo mSobeli „aiZules daewera gancxadeba samsa-
xuridan წასვლის თაობაზე“. arasrulwlovაns ჰყავს უმცროსი და, მისი
ded-mama კი gayrilia. ოჯახის ერთადერთი Semosavlis wyaro დედის
samsaxuriა. arasrulwlovani SiSობs, rom veRar gaagrZelebs kar-
gad swavlas. ganridebis da mediaciis arsi მდგომარეობს იმაში, რომ
დაარეგულიროს konfliqtebi da ara warmoqmnaს ისინი an გააუარესოს
arasrulwlovnis ekonomiuri mdgomareobა. შესაძლოა, es erTi Se-
mTxveva საკმარის ar არის daskvnebis gamosatanad, magram sakmari-
117
sia imis misaniSneblad, rom ganridebis da mediaciis mიზანია aras-
rulwlovnis WeSmariti interesis gaTvaliswineba. არასრულწლოვანი
ar უნდა აღმოჩნდეს ვინმეს დასჯის იარაღი. მოცემულ შემთხვევაში, შვილის
გამო მშობლის პასუხისგების საკითხი axlos dgas sisxlis samarTlis
kodeqsis 42-ე muxlis me-51 nawilis SinaarsTan, რომელიც bolo dros
erT-erT yvelaze sadaვo საკითხად იქცა.
daskvnis saxiT unda aRiniSnos, rom danaSauli metad rTuli da kom-
pleqsuri fenomenia. mozardebis mier danaSaulis Cadena ar aris mxo-
lod იმის ბრალი, რომ mSobეli არ ასრულებს sakuTar valdebუlebებs.
mSoblebის გარდა didi roli ekisreba არასრულწლოვნის გარემოს, sa-
megobro wres, sკოლას. ასევე, თუ როგორ ატარებს იგი Tavisufal dros,
სცემს თუ არა პატივს sazogadoebრივ normebს, რა დამოკიდებულება აქვს
alkoholisadmi an Zaladobisadmi da sxva amerikelმა mecnierebმა
gamoიkvlიeს 11-17 wlis mozardebi: 500 - romelsac დანაშაულის reci-
divi hqonda da 500 - romelsac danaSauli ar hqonda Cadenili. mkvle-
vrebma daadgines 402 faqtori, romelsac SesaZloa mozardebis mier
danaSaulis Cadena an ar Cadena gamoewvia.222
d. dazaralebuli
aa. dazaralebulis uflebebi
rogorc zemoT aRვniSnეთ, gანრიდების და mედიაციის xelSekrule-
bis erTi punqti ეხება dazaralebulis uflebebs. es uflebebi Zalian
zogadi da standartuliა: 1) pativiscemiT moekidos arasrulwlovans
da xelSekrulebis sxva mxareebs; 2) moiTxovos arasrulwlovnis mier
am xelSekrulebiT nakisri valdebulebებis Sesruleba.
ganvixiloT dazaralebulis განრიდების და მედიაციის xelSekru-
lebiT gaTvaliswinebuli orive ufleba.
● pativiscemiT moekidos arasrulwlovans da xelSekrulebis sxva
mxareebs;
mocemuli ufleba ufro valdebulebas hgavs, vidre uflebas. ამ
valdebulebით dazaralebulი pativiscemiT უნდა moekidos aras-
rulwlovans, romelmac mas fizikuri ziani, materialuri zara-
li an fsiqologiuri tkivili miayena. naSromis meeqvse TavSi
222 SalikaSvili, m., 2011. gv. 80.
118
sakmaod farTod iყო ganxiluli dazaralebulis mdgomareoba
danaSaulis Semdeg. vfiqrobT, არარეალისტურია dazaralebულს
moსTxovო, pativiscemiT moekidos danaSaulis Camden pirs.
დაზარალებული დამნაშავეს რომ გაგებით მოეკიდოს - საჭიროა
დრო. მას სჭირდება გარკვეული პერიოდი, რომ დანაშაულის შედეგად
მიყენებული tkivili fsiqologiurad დაძლიოს.
dazaralebuls ar gaaCnia araანირი valdebuleba, pativiscemiT
moekidos damnaSaves . es aris dazaralebulis ufleba da ara mo-
valeoba.
განრიდების და მედიაციის xelSekrulebaSi არსებული Canaweri -
„pativiscemiT moekidos arasrulwlovans“ - metad mkacria da ar
aris გამოხატული uflebis formით.
pativiscemis valdebuleba აქვს TviTon arasrulwlovans, ro-
gorc dazaralebulis, aseve xelSekrulebis sxva monawileebis
mimarT;
● moiTxovos arasrulwlovnis mier am xelSekrulebiT nakisri
valdebulebis Sesruleba;
განრიდების და მედიაციის ZiriTadi arsiა: danaSaulis Sedegad
momxdari konfliqtis daregulireba, mxareebis morigeba-Seri-
geba. ასევე, თვალყური მიადევნოს, rom arasrulwlovanma აღარ Cai-
dinos dazaralebulis mimarT msgavsi qmedeba, an dazaralebulma
Suri ar iZios damnaSaveze. vfiqrobT, განრიდების და მედიაციის
xelSekrulebis Canaweri, rom dazaralebuls ufleba aqvs „moi-
Txovos arasrulwlovnis mier am xelSekrulebiT nakisri val-
debulebis Sesruleba“ - ewinaaRmdegba განრიდების და მედიაციის
arss.
თუ arasrulwlovnis mier xelSekrulebiT nakisr valdebulebaს
ganვიxilავთ dazaralebulis ინტერესებიდან გამომდინარე, maSin
miviRebT, rom ამ valdebulebaს აქვს ორი მხარე. erTi მხარე pirda-
pir exeba dazaralebuls, meore - miznad isaxavs arasrulwlov-
nis qcevis gaumjobesebas (არ ეხება დაზარალებულს). ვალდებულება,
რომელიც უნდა შეასრულოს arasrulwlovაnმა pirdapir Seexeba
dazaralebuls, Tu mas davavalebT რაიმე ქმედებას dazaralebu-
lis sasargeblod (mag. მის მაგივრად წავიდეს sayidlebze, dauWras
119
SeSa, miexmaros sasoflo samuSaoebში). aseTi valdebulebis dros
dazaralebuls არ უნდა მიენიჭოს უფლება, mosTxovos arasrulw-
lovans valdebulebis Sesruleba, რადგან ამას SesaZlebelia
mohyves arasrulwlovnis mimarT SurisZieba da konfliqtis
xelaxla warmoqmna. dazaralebulma Seიძლება ისარგებლოს და
gazardos ან Secvalos Sesasrulebeli samuSaoebis nusxa da xasi-
aTi, rasac xelaxla mohyveბა konfliqti (mag. moiTxovos მთელი
zamTrisთვის სამყოფი SeSis daWra; sasoflo samuSaoebis dros
არასრულწლოვანს შეასრულებინოს მისი asakisaTvis Seuferebeli
saqme). arasrulwlovani gანრიდების და mედიაციის xelSekrulebis
moSlis da cixeSi wasvlis SiSiT daemorCileba dazaralebuls,
Tumca masSi moimatebs Sinagani ukmayofilebis grZnoba, rac ga-
rkveuli drois Semdeg konfliqts gamoiwvevs.
შეუძლებელია დაზარალებულმა მოითხოვოს იმ ვალდებულებების შეს
რულება, რომელიც საერთოდ არ ეხება მას. წინააღმდეგ შემთხვევაში
წარმოიშობა ხელახალი კონფლიქტი.
zogadad unda aRiniSnos, rom dazaralebuli ar aris valdebuli
da arc ufleba ar unda hqondes raime saxiT kontroli an monitori-
gi gauwios da/an moTxovna gaaCndes arasrulwlovnis mier xelSekru-
lebiT nakisri valdebulebis Sesrulebaze. aseTi moTxovnis uflebam
SesaZloa dazaralebulis SurisZieba gamoiwvios da axlidan warmoi-
qmnas konfliqti.
bb. dazaralebuli fizikuri, iuridiuli piria

sakvlevi masalis gacnobam აჩვენა, rom xSir SemTxvevaSi
დაზარალებულებს metad arasasurveli damokidebuleba gaaCniaT dam-
naSave arasrulwlovnis mimarT. mediatoris Canaweridan irkveva, iyo
SemTxvevebi, rodesac dazaralebuls saerTod ar surda arasrul-
wlovanTa Serigeba da acxadebda, rom damnaSave arasrulwlovans
„benzini unda miasxa da dawva“. ganridebis da mediaciis programis
ZiriTadi arsi mdgomareobs swored imaSi, rom Searigos damnaSave da
dazaralebuli da dazaralebulis damnaSavisadmi arsebuli uaryofi-
Ti damokidebuleba gaaneitralos, gaaqarwylos.
mocemulma kvlevam aCvena, rom Tu dazaralebuli icnobs dama-
120
Saves, მას აქვს survili xeli Seuwyos ganrideba-mediaciis programaSi
არასრულწლოვნის monawileobas (imis miuxedavad, rამდენად mZimea mis
mier Cadenili qmedeba), xolo Tu dazaralebuli da damnaSave erTma-
neTs ar icnoben, mediators uxdeba dazaralebulis gadmobireba. xSi-
ria SemTxvevebi, rodesac საჭიროა mediatoris didi Zalisxmeva, რომ
dazaralebuli ჩაერთოს ganrideba-mediaciaSi.
ganrideba-mediaciaSi monawileobis survilს ისიც განსაზღვრავს,
თუ ვინ არის დაზარალებული - ფიზიკური პირი, თუ - იურიდიული.
mediatorisaTvis dazaralebul fizikur pirTan urTierToba
ufro martivia, vidre iuridiul pirTan. iuridiul pirebs hyavT
warmomadgeneli ganridebis da mediaciis konferenciaze, romlebic
xSirad verc ki grZnoben Tavs dazaralebulad da mxolod firmis
interesebს წარმოადგენენ, rac არასრულწლოვნის პიროვნების მიმართ
უინტერესობაში და ზოგადად მედიაციის პროცესის მიმართ გულგრილ
დამოკიდებულებაში gamoixateba. erT-erTi iuridiuli kompania, rom-
lis winaaRmdegac arasrulwlovanma Caidina qurdobis mcdeloba,
uars acxadebda xelSekrulebis periodSi (eqvsi Tve) arasrulwlovნის
„daსაქმებაზე“. mediatoris angariSidan irkveva, rom dazaralebuli
firmis menejeri kategoriuli winaaRmdegi იყო, რომ gogonaს „ემუშავა“
ამ firmaSi, რომელსაც hyavs asobiT damxmare personali, aqvs didi
finansuri Semosavali da advilad Seძლებდა ექვსი თვით დამნაშავის
დასაქმებას. ამ მაგალითოდან ნათლად ჩანს, რომ – iuridiulი firmebი
ar arian sazogadoebriv saqmianobaze orientirebuli და akliaT so-
cialuri pasuxismgebloba da solidaroba. maTi ZiriTadi mizania eko-
nomikuri mogebis miReba.
ganridebis da mediaciis programis ganxorcielebaSi aucilebe-
lia sazogadoebis aqtiuri CarTuloba. iuridiul pirebs unda esmo-
deT, rom erTi gzaacdenili arasrulwlovnis dasaqmeba ufro maRali
sazogadoebrivi interesis matarebეlia, vidre 5 პირი, რომელსაც არა
აქვს კრიმინალური წარსული. garda amisa, Tu iuridiuli pirebi (firme-
bi) dRes ar daasaqmeben kanonTan konfliqtSi myof mozardebs da ar
miexmarebian normaluri cxovrebis dawyebaSi, xval isini (firmebi da
maTi warmomadgenlebi) an pirdapir gaxdebian danaSaulis msxverpli,
an qveyanaSi Seiqmneba mZime kriminogenuლi situacia, rac uaryofiTad
aisaxeba qveynis ekonomikaze da am firmebis Semosavalze.
121
gg. mcirewlovani dazaralebuli
ganridebis da mediaciis sakvlevi masalis gacnobam aCvena, rom
metad rTulia mediaciis Catareba mcirewlovan dazaralebulTan.
mcirewlovani dazaralebulebi ver acnobiereben ganridebis da
mediaciis programis mniSvnelobas.
gTavazobT erT-erTi mediatoris Canawers, romelic kargad ga-
moxatavs am problemas. aRniSnul saqmeSi dazaralebuli იყო sami mci-
rewlovani. mediatori kargad aRwers ori mcirewlovanis gancdebs.
„[pirveli dazaralebuli] bavSvi movida gvian, is aris 12 wlis biWi, mas
Zalian gauWirda ganridebis da mediaciis gageba. Tvalebze cremlebi
moadga. gaognebuli mismenda.“ „[meore dazaralebulis] dedam saubris
dros aRniSna, rom bavSvi Zalian ganicdis momxdars, Rameebi ar sZi-
navs, bodavs. cota xnis win bavSvis mama daiWires. dedis TqmiT poli-
ciis ganyofilebasTan axlos gavlac ki ar unda.“ rogorc pirveli,
aseve meore mcirewlovnis mdgomareobis aRwera kargad miuTiTebs
dazaralebuli mcirewlovnebis ganridebis da mediaciis programaSi
CarTvis siZneleze. aseT SemTxvevebSi umjobesia განხორციელდეს ganri-
deba mediaciis gareSe.
dd. Sualeduri daskvna

mediaciis erT-erTi mიზანია dazaralebulis dakmayofileba
materialurად და fsiqologiurად. ამ შემთხვევაში dazaralebuls
exsneba danaSaulisadmi zogadi SiSi da grZnobs ზრუნვას saxelmwifos
mxridan. erT-erTma dazaralebulma konferenciis Semdeg ganacxada,
rom „man dainaxa, rom saxelmwifo maszed zrunavs da ufro daculad
grZnobs Tavs. davwynardi, vinaidan man [arasrulwlovanma] es danaSau-
li gaacnobiera.“
e. socialuri muSaki da prokurori

„ganridebis an/da ganridebis da mediaciis Sesaxeb xelSekrulebis
momzadeba-Sesrulebis procesSi socialuri muSakis rolisa da saq-
mianobis wesis damtkicebis Taobaze“ saqarTvelos sasjelaRsrulebis,
probaciisa da iuridiuli daxmarebis sakiTxTa ministris 2011 wlis 22
Tebervlis №29 brZaneba aregulirebs socialuri muSakis saqmianobas.
122
socialuri muSakis ZiriTad saqmianobad iTvleba: arasrulwlovanze
bio-fsiqo-sociaლuri Sefasebis momzadeba; arasrulwlovnis mier
ganridebis da mediaciis xelSekrulebis Sesrulebaze monitoringi.
ganvixiloT TiToeuli maTgani.
vinaidan socialuri muSakis mier arasrulwlovnis bio-fsiqo-
sociაlur Sefasebas gadamwyveti roli aქვს, gadavwyviteT am sakiTxi-
saTvis calke qveTavi dagveTmo.
arasrulwlovnis mier ganridebis da mediaciis xelSekrulebis
Sesrulebaze monitorings yovelTviurad axorcielebs socialuri mu-
Saki. monitoringis dros socialuri muSaki xvdeba arasrulwlovans.
rogorc zemoT aRვნიშნეთ, socialuri muSaki valdebulia, rom
arasrulwlovnis mxridan xelSekrulebis pirobebis darRvevis Sesa-
xeb acnobos prokurors. es metad samwuxaro da problemuri sakiTxia.
vfiqrobT, garkveuli diskreciuloba socialuri muSakisaTvis auci-
lebelia, raTa maნ Tavad Seაფასოს prokuroris informirebulobis
sakiTxi mozardis WeSmariti interesებis gaTvaliswinebiT.
ganridebis da mediaciis xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli
prokuroris uflebamosileba metad zogadia da yvela xelSekru-
lebaSi erTi da igive teqstiT aris gamoxatuli. xelSekrulebaSi ar
aris gawerili konkretuli arasrulwlovnis მიმართ individualuri
midgoma prokuroris mxridan, rac metad dasanania.
garda amisa, mediatorebis Canawerebidan irkveva Semdegi: „gan-
sakuTrebiT aRsaniSnavi aris prokuroris pasiuri roli, konferen-
ciis periodSi ar erevian da iniciativas ar iCenen iqamde sanam miece-
maT TaviaanTi mosazrebis gamoTqmis saSualeba, rasac konferenciis
dasrulebis Semdeg aRniSnaven arasrulwlovanTa mSoblebic, romle-
bsac mainc aqvT prokurorebis SiSi...
xSir SemTxvevaSi prokuroris mxridan aris moTxovna maqsima-
lurad swrafad moxdes arasrulwlovnis Sefaseba da konferenciis
Catareba, rac uaryofiTad aisaxeba konferenciis xarisxze... am Temaze
araerTxel mqonda saubari soc. muSakTan, romlisTvisac Zalian rTu-
li aris bio-fsiqo-socialuri Sefasebis mcire vadaSi gakeTeba. bolo
konferenciebis mixedviT SemiZlia vTqva, rom prokurorebi mainc Ta-
vianTi Zalauflebis gamoyenebas cdiloben, am faqtiT iyo ukmayofi-
123
lo dazaralebuli, romelmac aRniSna CemTan saubris dros“.
mocemul mokle amonaridSi, romelic erT-erT mediators eku-
Tvnis, gamoikveTa ganridebis da mediaciisTvis metad mtkivneuli sami
problema: 1) მონაწილეთა შიში prokurorebis მიმართ; 2) ganridebis da
mediaciis swrafad ganxorcieleba; 3) prokuroris mier Zalauflebis
gamoyeneba.
samive es sakiTxi ewinaaRmdegeba ganridebis da mediaciis aucile-
bel princips: monawileTa Tavisufali neba da arasrulwlovnis WeS-
mariti interesis gaTvaliswineba.
metad mtkivneulia monawileTa შიში prokurorebis მიმართ da
prokuroris mier Zalauflebis gamoyenebis sakiTxi. SesaZlebelia
prokurori arc iyenebdes Tavis Zalauflebas ganridebis da media-
ciis procesSi monawile mxareebisaTvis (arasrulwlovani, misi war-
momadgeneli, dazaralebuli) arasasurvelad, magram prokuroris
CarTviT ganridebis da mediaciის procesSi monawileebs uCndebaT SiSi,
romelic zogadad adamians SeiZleba ჰქონდეს saxelmwifo Zalovani
struqturebis warmomadgenlebის (policieli, gamomZiebeli, proku-
rori) მიმართ. მხარეები prokurorს აღიქვამენ, როგორც saxelmwifos
იძულებითი meqanizmebiს წარმომადგენელს. შიში, რომელსაც იწვევს ganri-
debis da mediaciis procesSi prokuroris monawileოbა, araTanabar
mdgomareobaSi ayenebs arasrulwlovans da mis warmomadgenels da
ewinaaRmdegeba mediaciis ZiriTad prიncips - monawileTa Tavisufali
nebis Sesaxeb.
xolo Tu ganridebა da mediaciა swrafad ganxorcieldeba, ar
moxdeba an arsakmarisad iqneba Seswavlil-Sefasebuli (bio-fsiqo-
-socialuri Sefaseba) arasrulwlovnis pirovnuli moTxovnebi,223 rac
ewinaaRmdegeba mozardis WeSmaritი interesებis dacvis princips.
sainteresoa aseve erTi sakiTxi, romelic ganridebis da mediaciis
masalis analizma dagvanaxa. erT SemTxvevaSi, iseT raionSi, sadac gan-
rideba da mediacia ar xorcieldeba, arasrulwlovnis mier Cadenil
danaSaulze Catarda ganrideba-mediacia. rogorc viciT arasrulwlo-
vanTa ganrideba da mediacia aris sapilote programa da xorcielde-
ba saqarTvelos mxolod ramdenime qalaqSi. am CamonaTvalSi ar aris
223 arasrulwlovanis pirovnuli moTxovnebis Seswavlas sWirdeba arasrulwlovanTan, mis

mSobelTan an ojaxis wevrebTan ramodenime viziti, rac garkveul drosTan aris dakavSirebuli.
124
es konkretuli raioni. amis miuxedavad, dadebiTad unda iqnes Sefase-
buli mocemuli sakiTxi, radgan umjobesia arasrulwlovnis CarTva am
programaSi, vidre misi sisxlissamarTlebrivad devna da dasja.
sainteresoa aseve konferenciis dros prokuroris mier araswo-
ri kiTxvebis dasmis problema. ganridebis da mediaciis erT-erTi
konferenciis dros prokurorma damnaSaves hkiTxa, Tu vin urCia mas
eTqva, rom daartya mobiluri telefoni da ara qamris balTa? sru-
liad samarTlianad, mediatorma arasasurvelad aRiqva es kiTxva,
vinaidan 1) daZabavda konferenciis mSvid garemos; 2) gaaRvivebda
konfliqts arasrulwlovansa da dazaralebuls an prokurors So-
ris; 3) arasrulwlovanis mxridan pasuxis gaucemlobis SemTxvevaSi
safrTxis winaSe daayenebda konferenciis bolomde Catarebas. aR-
niSnuli asabuTebs Cven mier Teoriul nawilSi ganxilul sakiTxebs.
sociologiuri monacemebiT prokurorebi sakanonmdeblo normebs
da zemdgomi prokurorebis miTiTebebs ufro iTvaliswineben, vidre
arasrulwlovnis WeSmarit interesebs. aRniSnuli metad samwuxaroa
da დაგვაფიქრებს, განრidebis da mediaciis procesSi prokuroris mo-
nawileobis aucileblobaze.
ganridebis da mediaciis procesSi prokuroris monawileobis er-
TaderT dadebiT faqtorad SesaZlebelia ჩაითვალოს is, rom xSirad
dazaralebuli ganridebis da mediaciis procesSi CarTvas mxolod
prokuroris „Txovnis“ Semდeg Tanxmdeba. Tumca, aseT SemTxvevaSi unda
moxdes ara ganrideba da mediacia, aramed ganrideba mediaciis gareSე.
mxolod ganridebis dros isic aris gasaTvaliswinebeli, rom nakle-
bad xdeba arasrulwlovnis aRzrda da konfliqtis mogvareba. amaze
metyvelebs is faqtic, rom recidivis 7 SemTxvevidan 5 iyo mხოლოდ
ganridebuli (mediaciis gareSe), xolo oris mimarT adgili hqonda
ganridebas da mediacias.
7.2.2. ganridebis da mediaciis konferencia da mediatoris roli

saqarTvelos sasjelaRsrulebis, probaciisa da iuridiuli da-
xmarebis sakiTxTa ministris 2011 wlis 22 Tebervlis №29 brZanebis
me-4 muxlis 23-ე nawilis mixedviT, ganridebis da mediaciis procesSi
mediatori asrulebs Suamavlis rols arasrulwlovansa da dazara-
lebuls Soris. aseTi Suamavlobis mizania maTi Serigeba.
125
7.2.2.1. ganridebis da mediaciis konferenciis analizi
ganridebis da mediaciis masalis gacnobam aCvena, rom ganride-
bis da mediaciis konferencia mzaddeba mediatoris mier. aRniSnul
process kanonmdebeli uwodebs winasakonferencio etaps. winasakon-
ferencio etapis dros mediatori xvdeba damnaSave da dazaralebul
mxareebs da acnobs ganridebis da mediaciis programas, am programaSi
maTi CarTvis mniSvnelobas, arasrulwlovnisaTvis dakisrebul val-
debulebebs.
mediatorebს უფრო მეტი muSaoba უწევთ dazaralebulebTan, rომ
ჩართონ isini ganridebis da mediaciis procesSi. aseT dros mniSv-
neloba ara aqvs dazaralebulis socialur mdgomareobas, ufro
mniSvნeloვანია Rirebulebebisadmi მისი orientacia. erT-erT Se-
mTxvevaSi dazaralebuli iyo warmatebuli biznesmeni. ganridebis da
mediaciis programaSi monawileოbas igi mxolod mediatoris meSveo-
biT daTanxmda.
konferenciamde mediatori xvdeba konfliqtis monawile mxa-
reebs. Tumca adgili აქვს iseT SemTxvevasac, rodesac mediatorის
შეხვედრა არასრულწლოვანსა და მის კანონიერ წარმომადგენელთან და
კონფერენციის მოწყობა ერთი და იმავე დღეს ხდება. ეს gamowveuli iyo
imiT, rom arasrulwlovani da dazaralebuli sxvadasxva qalaqidan
იყვნენ da TbilisSi Camosuli arasrulwlovani da misi warmomadgene-
li dRis bolomde unda dabrunebuliyvnen ukan.
მისასალმებელია, რომ mediatori konfliqtis monawile mxaree-
bs ZiriTadad xvdeba maT sacxovrebel binaSi, სადაც ისინი Tavs უკეთ
grZnoben, მედიატორის მიმართ ნდობით განეწყობიან da gulwrfelad
saubrოben.
mediatori ავსებს „mediatoris winasakonferencio angariSis for-
mas“ Sexvedrebisა da mxareebTan komunikaciis Sesaxeb, რომელშიც deta-
lurad aRwers ganridebis da mediaciis programiT gaTvaliswinebul
TiToeul Sexvedras. mag. Sexvedra socialur muSakTan da prokuror-
Tan, Sexvedris adgilis da TariRis miTiTebiT da mediatoris xelmo-
weriT; Sexvedra arasrulwlovanTan da mis kanonier warmomadgenel-
Tan, Sexvedris adgilis da TariRis miTiTebiT da mediatoris xel-
moweriT; Sexvedra dazaralebulTan, Sexvedris adgilis da TariRis
126
miTiTebiT da mediatoris xelmoweriT. nebismier amgvar Sexvedras an
satelefono kontaqts mediatori afiqsirebs „mediatoris winasakon-
ferencio angariSis formaSi“, xolo bolos uTiTebs ganridebis da
mediaciis Catarebis adgils da TariRs.
7.2.2.2. mediatoris roli ganridebis da mediaciis konferenciaSi

mediatori mxareebs uTanxmebs განრიდების და მედიაციის konferen-
ciis drosა და adgils da atarebs konferencias. mediatoris Canawe-
rebi konferenciis Sesaxeb zogadia da ZiriTadad Semdegi Sinaarsiსაა:
მედიატორი ხსნის konferenciaს, აკეთებს Sesavalს, წესებს აცნობს
დამსწრეებს. Semdeg, saubrობენ arasrulwlovanი da dazaralebulი. da-
sasruls, arasrulwlovanი bodiSს uxდის dazaralebuls da mxareebი
xelს awereნ ganridebis da mediaciis xelSekrulebas.
Tumca, arsebobs mediatoris gansxvavebuli Canaweric. erT-erTi
ასეთი Canaweridan irkveva Semdegi: „procesi ver warvmarTe ise, ro-
gorc Cafiqrebuli mqonda, kerZod, mindoda mediacia jer biWebs So-
ris Cametarebina 224 da Semdeg dazaralebul mxaresTan erTad. mize-
zebi: prokuroris xasiaTis Taviseburebebi, Zalian motivirebuli da
guliani prokuroria, misi iniciativa iyo is, rom gardabanSi momx-
dari SemTxveva mainc Casva programaSi, Tumca prokurorma saerTod
ar icis programis gaidlainebi da saqmes ekideba Zalian gulianad
da amave dros formalurad“. rogorc zemoT aRვნიშნეთ, am SemTx-
vevaSic, mkafiod gamoikveTa prokuroris arasasurveli aqtivoba, ra-
mac გადაფარა mediatoris roli da გარკვეულწილად xeli SeuSala მას
შეესრულებინა movaleoba.
sakvlevi masalis analizi aseve გვიჩვენებს, rom SesaZlebelia
konferenciis dros warmoiSvas garkveuli daZabuloba damnaSave
da dazaralebul mxareebs Soris. ამ დროს mediatori cdilobs gaa-
neitralos mdgomareoba. ganxiluli saqmeebidan ar dafiqsirდა ar-
cerTi ჩაშლილი განრიდების და მედიაციის konferenciა, rac მიუთითებს
mediatorebis profesionalizmსა da სწორად warmarTul winasakonfe-
rencio saqmianobaze.
224 mediatoris survili hqonda pirvel etapze danaSaulis Camdeni biWebi Seerigebina
erTmaneTTan.
127
konferenciis dasrulebis Semdeg mediatori mxareebs sTxovs
Seavson kiTxvari – „konferenciis Sefasebis forma“. კითხვები ეხება,
კმაყოფილი დარჩნენ თუ არა monawile mxareebი konferenciiT და
როგორ აფასებენ მას. ganxiluli „konferenciis Sefasebis formebidan“
irkveva, rom mxolod socialuri muSaki an mediatori afasebs jansa-
Rad ganridebis da mediaciis konferencias da cdilobs da fiqrobs
mis daxvewaze, an mozardis WeSmariti interesis gaTvaliswinebaze. da-
zaralebulis, arasrulwlovnis, misi kanonieri warmomadgenlis da
prokuroris mier Sevsebuli „konferenciis Sefasebis forma“ kiTxva-
ri mxolod dadebiTi xasiaTis matarebelia. mag. socialuri muSaki
არასწორად miiCnevs arasrulwlovnisaTvis imis CakiTxვაs, Tu konkre-
tulad ras grZnobda igi danaSaulis Cadenis dros. kiTxvaze - konfe-
renciis msvlelobis dros romeli SekiTxva mogeCvenaT araaqtualu-
rad - socialuri muSaki pasuxobs: „CaZieba imasTan dakavSirebiT, Tu ra
igrZno bavSvma. man Tqva, rom nanobda Tavis saqciels da es aris is
rasac is fiqrobs da grZnobs kidec. am SekiTxvis gameorebam, vfiqrob
odnav daZaba arasrulwlovani“.
mediatori problemad miiCnevs ukukavSiris formebs.
ganridebis da mediaciis konferenciis ganxorcielebis adgile-
bi ar aris mravalferovani. ganridebis da mediaciis konferencia
ZiriTadad xorcioeldeba dazaralebulis da arasrulwlovanisaT-
vis neitralur „moedanze“ arasamTavrobo organizaciebis ofisebSi,
adamianis uflebaTa dacvis saxlSi da a.S. ganxiluli saqmeebidan mxo-
lod erT SemTxvevaSi moxda ganridebis da mediaciis konferenciis
warmarTva Zveli Tbilisiს prokuraturis SenobaSi, rac dauSvebelia
da ewinaaRmdegba ganridebis da mediaciis zogad principebs.
7.2.2.3. daskvna / rekomendaciebi

daskvnis saxiT unda aRiniSnos, rom mediatoris klasikuri roli
gaTvaliswinebuli ar aris დღევანდელ praqtikაში. mediatoris da so-
cialuri muSakis saqmianoba xSir SemTxvevaSi msgavsia. rogorc media-
tori asevev socialuri muSaki xvdeba arasrulwlovans, mis kanonier
warmomadgenels da ojaxis sxva wevrebs. Tu mediatori cdilobs kon-
fliqtis mxareebis Serigebas, socialuri muSaki bio-fsiqo-socialuri
128
SefasebiT cdilobs შეადგინოს mozardis moTxovnebis da WeSmariti
interesis Sesabamisი valdebulebebi, anu socialuri muSaki ikvlevs
da aanalizebs arasrulwlovnis risk-faqtorebs. TiTqmis igives ake-
Tebs mediatoric. ganxiluli saqmeebis analizi cxadyoფs, rom me-
diatoric afasebs da aanalizebs mozards, mis socialur garemos,
rომ ის dazaralebulს შეარიგოს. ამავე დროს, arsebobs gansxvavebebi
socialurი muSakisa da mediatoris saqmianobebSi: monitoringi aras-
rulwlovnis qcevaze (socialuri muSaki), konferenciis momzadeba (me-
diatori). Tumca, orive instituti erTსა da iმაve საქმეს ემსახურება.
is garemoeba, rom arasrulwlovans da dazaralebuls mediato-
ri da socialuri muSaki cal-calke xvdebian, გარკვეულ პრობლემას
წარმოადგენს. arasrulwlovnisaTvis aseTi Sexvedrebi SesaZlebelia
uaryofiTi Sedegis momtani iyos და გამოიწვიოს: sakuTar TavSi Caketva,
socialuri garemos mxridan stigmatizacia da a.S. dazaralebulisTvis
aseTi Sexvedrebi da mis mimarT Cadenil danaSaulze xSiri saubari Se-
saZlebelia iyos post-travmuli tkivilis momtani.
garda amisa, mediatori cdilobs, მოაგვაროს socialuri muSa-
kis mier Sefაsebulი კონფლიქტი arasrulwlovansa da dazarale-
buls Soris. umjobesi iqneboda, Tu მედიატორი TviTon Seafasebda
arasrulwlovnis pirovnebas, mis moTxovnilebebs, SesaZleblo-
bebs da ise Sexvdeboda dazaralebuls. მაშინ მას გაუადვილდებოდა
დაზარალებულისთვის daმნაშავის pirovnebიs გაცნობა da konfliqtis
mxareebis Serigeba.
vfiqrobT, umjobesi iqneba, თუ სოციალური მუშაკის ნაცვლად მო
ზარდის ბიო-ფსიქო-სოციალურ შეფასებას და ვალდებულებების შესრულების
კონტროლს განახორციელებს მედიატორი.
7.2.3. arasrulwlovnis bio-fsiqo-socialuri Sefasebis analizi

socialuri muSakis mier xdeba arasrulwlovnis bio-fsiqo-
sociალური Sefaseba, რაც mniSvnelovania rogorc xelSekrule-
bis pirobebis gansazRvrisaTvis, aseve mozardis risk-faqtorebis
Seსაfasebლად. saqarTvelos sasjelaRsrulebis, probaciisa da iuri-
diuli daxmarebis sakiTxTa ministris 2011 wlis 22 Tebervlis №29
brZanebis me-4 muxlis me-12 nawilis mixedviT, arasrulwlovnis bio-
129
fsiqo-sociaლuri Sefaseba unda moicavdes Semdeg sakiTxebs: aras-
rulwlovnis fizikuri mdgomareoba, fsiqo-emociuri da qceviTi gan-
viTareba, ganaTleba, socialuri unar-Cvevebi da interesebi.
praqtikis gacnoba-analizma cxadyo, rom arasrulwlovnis
bio-fsiqo-sociaლuri Sefaseba xSirad Zalian mSrali, zogadi და
ნაკლებად ინფორმაციულია. Sefaseba მოიცავს arasrulwlovnis damoki-
debulebas სამი ZiriTadი sakiTxიsადმი: swavlis, ojaxis wevrebisა და
Cadenili qmedebisadmi. arasrulwlovnis bio-fsiqo-sociაluri Se-
faseba xSirad imdenad mSralia (naklebinformaciულია), rom SeuZle-
belia am informaciiT arasrulwlovanis risk-faqtorebis dadgena.
garda amisa, arasrulwlovanis bio-fsiqo-socilauri SefasebaSi ar
aris arasrulwlovanis pirovnebis Zlieri mxaris, unar-Cvevebis, sur-
vilebis gamokveTaze orientirebuli. arasrulwlovanis pirovnebis
Zlieri arakriminaluri mxaris povna, warmoCena da gaZliereba unda
iyos ganridebis da mediaciis xelSekrulebaSi CamoTvlili valdebu-
lebebis ZiriTadi mizani, rac grZelvadiani perspeqtiviT mozardis
WeSmariti interesis matarebeli iqneba.
arasrulwlovnis bio-fsiqo-sociალური Sefasebis dadebiTi da
uaryofiTi mxareebis warmosaCenad, gTavazobT ganridebis da media-
ciis programaSi monawile erT-erTi mozardis bio-fsiqo-sociალურ
Sefasebas da მის analizs, mozardis da misi ojaxis konfidencialobis
sruli dacviT.
arasrulwlovnis bio-fsiqo-socialuri Sefaseba

1. zogadi demografiuli informacia
saxeli gvari - g.g., sqesi - mamrobiTi, moqalaqeoba - saqarTve-
los, dabadebis TariRi - 1996 weli, asaki – 14 wlis.
sakontaqto informacia - telefoni, kanonieri warmomadგeneli
– deda.
2. arasrulwlovnis ojaxi
arasrulwlovans hyavs: deda, maminacvali (umuSevari) da da-Zma.
ojaxi, sadac amჟამად mozardi cxovrobs:
bebia, babua, biZa, bicola da biZaSvili.
130
Ø arasrulwlovans hyavs deda, maminacvali, da da naxevarZma. mas
4 wlis win gardaecvala mama, romelic didi xnis ganmavlobaSi
ruseTSi cxovrobda. arasrulwlovans mama ar axsovs. igi dedam
gazarda. isini Tavdapirvelad sofelSi, arasrulwlovnis mamis
ojaxSi cxovrobdnen, Tumca mere deda meored gaTxovda da meuR-
lesTan da SvilebTan erTad TbilisSi gadavida sacxovreblad.
bolo erTi wlis ganmavlobaSi, arasrulwlovani cxovrobs
bebia-babuasTan (dedis mxridan) da biZis ojaxTan erTad. SabaT-
kviras umetesad dedasTan atarebs.
Ø bina, romelSic arasrulwlovnis deda, maminacvali da da-Zma
cxovroben misi babuიs sakuTrebSia (dedis mxridan). bina samoTa-
xiania, saWiroebs remonts, Tumca aRWurvilia ojaxisaTvis saWiro
avejiT da teqnikiT. binaSi sanitarul-higienuri da komunaluri
mdgomareoba normis farglebSia. arasrulwlovans da mis das
aqvT erTi saerTo saZinebeli. mas aqvs sakuTari kuTxe karadaSi,
sadac tansacmels da sxva nivTebs inaxavs.
Ø bina, romelSic am etapze arasrulwlovani bebiasTan da babuasTan
erTad cxovrobs da biZis bina erTmaneTis gverdiTaa. am period-
Si, rodesac arasrulwlovnis bebia saqarTveloSi ar imyofeba,
mas sZinavs saZinebelSi babuasTan erTad, sxva dros ki samzareu-
loSi gaSlil sawolze. arasrulwlovans aqac aqvs sakuTari ad-
gili nivTebis Sesanaxad, Tumca samecadino kuTxe ar gaaCnia.
Ø arasrulwlovnis ojaxi iRebs socialur daxmarebas. რადგან მამა
არ ჰყავთ, არასრულწლოვანი da misი da ყოველთვიურად იღებენ 55
larს. დამატებით, დედასთან ერთად, isini TveSi იღებენ 28 lars,
roგორც cxinvalidan devnilebi (e.w. Zveli devnilebi). mTlianად
aRniSnuli daxmarebა Seadgens TveSi 194 lars. garda amisa, aras-
rulwlovnis maminacvali დამატებითი წყაროდან ყოველთვიურად
250-300 ლარის ოდენობით შემოსავალს შოულობს. ojaxs sakvebiT
ძირითადად uzrunvelyofen maminacvlis mSoblebi soflidan
გამოგზავნილი produqtით. ojaxs ასევე ეხმარებიან arasrulwlov-
nis deida da sxva naTesavebi (magaliTad, deida ბავშვებისთვის
ყიდულობს tansacmels da a.S.).
Ø ar aris მკაფიოდ gamoxatuli, ramdenad usafrTxoa arasrul-
131
wlovnisTvis misi ojaxuri garemo. mowodebuli informaciiT,
ojaxis wevrebi ar moixmaren narkotikul nivTierebebs, ar Ta-
maSoben azartul TamaSebs da ar arian alkoholis xSiri momx-
mareblebi და ojaxis arcerTi wevri ar yofila nasamarTlevi.
janmrTelobიs მხრივ, arasrulwlovnis dedas zogjer awuxebs
guli, biZas hqonda neვrozi da gulTan dakavSirebuli probleme-
bi, babuas ki gakeTebuli aqvs kuWis operacia. თუმცა, ojaxis wevre-
bis janmrTelobas raime seriozuli safrTxe ar emuqreba. aras-
rulwlovani ojaxis wevrebis mxridan Zaladobis msxverplia.
mopovebuli informaciiT, mas xSirad scemს deda, zogjer - biZa,
maminacvali ki masze axdens fsiqologiur Zaladobas.
Ø ojaxis wevrebisTvis ganaTleba ar aris prioritetuli. dedas
da maminacvals aqvT 9 klasis განათლება, biZas - sruli saSua-
lo. arasrulwlovnis mimarT arasodes hqoniaT moTxovna, rom
kargad eswavla da Sesabamisad, არც daxmareba gauweviaT misTvis.
თუmცa, arasrulwlovnis dedიs da biZიs surვილია, bavSvma 9 kla-
sis ganaTleba mainc miiRos. swored ამ მიზნით, ბოლო ერთი წელია,
ბიძამ არასრულწლოვანი თავისთან წაიყვანა საცხოვრებლად da saxl-
Tan axlos მდებარე skolaSi Seiyvana, sadac misi megobari muSaobs.
3. arasrulwlovnis fizikuri ganviTareba da janmrTeloba. misi
kognituri ganviTareba
arasrulwlovnis fizikuri ganviTareba misi asakis Sesabamisia.
normis farglebSia arasrulwlovnis sensoruli (SegrZnebebis or-
ganoebi) da motoruli (moZraoba) ganviTarebac. rac Seexeba mis jan-
mrTelobas, dedიs TqmiT, bavSvs ar aReniSneba raime qronikuli da
mwvave daavadeba. Tumca, aRsaniSnavia, rom is pataraobis Semdeg eqimTan
arc yofila. ramdenime Tvis win arasrulwlovanma gadaitana wiTura.
arasrulwlovans garkveuli problemebi aReniSneba kognituri
(SemecnebiTi) ganviTarebis მხრივ. is normalurad metyvelebs da gad-
moscems ambavs, arა aqvs yuradRebasTan dakavSirebuli problemebi.
arasrulwlovans sakmaod cudad aqvs ganviTarebuli wera-kiTxvisa
da angariSis unar-Cvevebi, kerZod, kiTxulobs damarcvliT, weris
dros uWirs swori xazis da asoebis zomebis dacva, ბევრ sityvაში uSvebs
Secdomას, araსწორად svams sasven niSnebs. ასევე, მას uWirs angariSi, ver
132
swavlobs gamravlebis tabulas. aRsaniSnavia, rom arasrulwlovnis
kognituri ganviTareba pataraobidanve xasiaTdeboda garkveuli Se-
ferxebebiT. dedis TqmiT, man pirveli sityva Tqva 3 wlis asაkSi. მას
pirveli klasიდანვე uWirda swavla. misi TqmiT, is zogjer swavlobs
gakveTilebs, მაგრამ Zalian male aviwydeba.
4. qceviTi da emociuri ganviTareba
arasrulwlovnis qceviTi da emociuri ganviTareba garkveuli
TaviseburebebiT გამოირჩევა. kerZod, mas axasiaTebs ხშირად tyuilის
თქმა, zogjer usafuZvlodac. arasrulwlovans aqvs komunikaciis gark-
veuli problemebi: ar gamoxatavs iniciativas axalgacnobil adamian-
ebTan, gansakuTrebiT uWirs TanatolebTan saerTo enis gamonaxva. de-
dis TqmiT, es problema adre ufro gamoxatuli iyo, arasrulwlovans
Tanatoli megobrebi saerTod ar hyavda, ურთიერთობდა ZiriTadad
ufros biWebTan da ზრდასრულებთან. ოჯახის წევრების თქმით arasrul-
wlovani Zalian Tavaziani და ერთგული პიროვნებაა.
arasrulwlovans შეუძლია თავისი თავის გაkontrolება. მართალია,
ის ganawyenebulia და xSirad brazdeba maminacvalze, arasდროს Sesu-
la masTan konfliqtSi, თუმცა araerTxel gasCenia მისთვის ფიზიკური
ზიანის მიყენების survili. is ar (an naklebad) gamoxatavs agresiul qce-
vas, მაგრამ aqvs faruli agresia, rac sakmaod didi risk-faqtoria.
arasrulwlovani 2 wlis ganmavlobaSi eweoda sigarets. დედამ
SemTxveviT dainaxa da scema, ris შემდეგაც saerTod aRar mouwevia.
arasrulwlovani Zalian iSviaTad svams მცირე რაოდენობით luds,
arasodes gausinjavs narkotikuli nivTiereba, uyvars azartuli Tama-
Sebi, Tumca arasdros TamaSobs fulis mogebis mizniT.
5. ganaTleba/samuSao gamocdileba
arasrulwlovani swavlobs Tbilisis №... sajaro skolის me-7
klasSi. ამ skolaSi ის bolo saswavlo wels gadmovida, რადგან kla-
sidan klasSi ar gadaiyvandnen, Tu არ დატოვებდა სკოლას, რომელშიც
სწავლობდა. №... skolaSi muSaobs arasrulwlovnis biZis megobari,
rac damatebiTi safuZveli iyo aRniSnuli skolis SesarCevad. aras-
rulwlovani erTxel უკვე darCa klasSi, misi asaki da swavlis safex-
uri შეუსაბამოა (უნდა იყოს me-8 an me-9 klasSi). rogorc aRვნიშნეთ,
arasrulwlovans Tavidanve uWirda swavla და არც interesi gaaCnia.
133
SedarebiT moswons humanitaruli sagnebi: religia, istoriა da ru-
suli ena. ის xSirad acdens skolas, ris gamoc კვლავ dabal qulebs
ღებულობს da klasSi დარჩენის safrTxis winaSe დგას. arasrulwlovans
ganaTlebასთან dakavSirebiT სამომავლო gegmebi ar aqvs და mxolod 9
klasis atestatiს მიღება სურს.
6. damatebiTi aqtivobebi / Tavisufali dro / interesebi
arasrulwlovani dadioda Widaobaze, axla aqvs survili, iaros
curvaze. მას sxva gamokveTili interesi arა აქვს, ar icis, ra profesiა
აირჩიოს, riTi iqneba dakavebuli ramdenime wlis Semdeg. aqvs bevri
Tavisufali dro, romelsac rogorc wesi, kompiuterTan atarebs
(გაურკვეველია, konkretulad riTi erToba kompiuterze), aseve, zogjer
seirnobs velosipediT.
7. urTierTobebi
ბოლო ერთი წელია, arasrulwlovanი დედასთან არ ცხოვრობs,
მაგრამ მასთან Tbili urTierToba aqvs და TiTqmis yovel SabaT-kvi-
ras masTan atarebs. dedaც xSirad urekavs da midis mis sanaxavad.
მამინაცვალთან მას daZabuli urTierToba aqvs, რადგან თვლის, რომ is
xSirad umizezod aZlevs SeniSvnebs. როგორც არასრულწლოვანი ამბობს,
მამინაცვალი ცდილობს, დედა მის წინააღმდეგ განაწყოს და წინააღმდეგია,
რომ ის მათთან ერთად ცხოვრობდეს. ამიტომ, ის maminacvაlზე გულნატკენია
da მის მიმართ garkveuli siZulvilic aqvs.
arasrulwlovans sakmaod axlo urTierToba aqvs dasTan. dა
ამბობს, რომ ისინი adre saerTo enას ვერ პოულობდნენ da xSirad Cxu-
bobdnen, ბოლო დროს კი erTmaneTis mesaidumleebad iqcnen. arasrul-
wlovani gansakuTrebul mzrunvelobas da siyvaruls amJRavnebs Tavi-
si umcrosi Zmis mimarT, ეთამაშება, sakuTari iniciativiT ზოგჯერ ezoSi
aseirnebs და a.S.
arasrulwlovanი dadebiTადაა განწყობილი ბიძის მიმართ,
მიუხედავად იმისა, რომ იგი mas iarliyebs awebebs (uwodebs zarmacs, utvi-
nos, matyuaras), orientirebulia dasjaze (maT Soris, fizikur dasjaze)
da ara, waxalisebaze. ბიძის TqmiT, arasrulwlovans misi SiSi aqvs da
ამ მოვლენას დადებითად აფასებს.
arasrulwlovnis TqmiT, bebia da babua xSirad eCxubebian ama Tu
im sakiTxze. maTze Tbilad mas bicola eqceva. მას xSiri da Tbili urT-
134
ierToba aqvs deidasTan da mamidasTan, აგრეთვე stumrobs mamis naTe-
savebs (bebia, biZa, bicola, biZaSvili) sofelSi, Tumca, xSirad maleve
abruneben TbilisSi, მის დას კი bevrad ufro Tbilad eqcevian.
arasrulwlovans uWirs TanatolebTan urTierToba. არასრულ
წლოვანი ამბობს, რომ Zalian bevri megobari hyavs, imdenad bevri, rom
zogierTis saxelic ki ar axsovs. es mეტყველებს, rom arasrulwlovans
megobrebi saerTod ar hyavs. მისივე თქმით, ის axla skolaSi xSirad
xdeba bulingis msxverpli. მაგალითად, ramdenime Tvis win ის 4-5-ma
ufrosklaselma scema. ამ ინციდენტის dros man xeli iRrZo. arasrul-
wlovanma aseve aRniSna, rom is ver itans, rodesac mas uyvirian, das-
cinian an აბუჩად იგდებენ - „ekaifebian“.
8. damokidebuleba samarTaldarRvevis mimarT
arasrulwlovnis monaTxrobiT, mas surda internet-kafeSi
TamaSi, მაგრამ ar hqonda fuli. Tanatolebisagan hqonda gagonili,
rom ubanSi erTi kacisTvis mihqondaT xis naWrebi, რისთვისაც is fuls
იხდიდა. arasrulwlovani Seipara ucxo adamianis baRSi, romelic im
dros Ria iyo, aiRo xis ramdenime naWeri da waiRo Casabareblad. ამ
dros is policiam SeamCnia da daაკავა. arasrulwlovanma ეს ambavi
Zalian ganicada, SeeSinda, rom am yvelafers cixe an raime msgavsi
sasjeli mohyვებოდა da aseve ganicada, rom dedam ამის გამო inerviula.
amavdroulad ის kargad iazrebs, rom ziani miayena sxva adamians. am-
bobs, rom dazaralebulis adgilas Zalian gabrazdeboda. arasrulw-
lovnis TqmiT, es SemTxveva misTvis gakveTili iyo da msgavs qmedebas
arasodes აღარ Caidens.
arasrulwlovnisa da misi ojaxis bio-fsiqo-socialuri Sefasebis
mizniT ჩატარდა ინტერვიუები: 3 - არასრულწლოვანთან, 3 - დედასთან, 1 -
მის დასთან, 2 - ბიძასთან.
ganxiluli praqtikidan yvelaze kargia gasaanalizeblad moyva
nili arasrulwlovnisa da misi ojaxis bio-fsiqo-socialuri Sefase-
ba. Tumca masac gaaCnia garkveuli problemebi, rasac ganvixilavT da
gavaanalizebT. imisaTvis, rom ანალიზი srulyofili iyos, aseve yur-
adRebas mivaqcevT am mozardis (g.g.) ganridebis da mediaciis xelSek-
rulebas. arasrulwlovnisa da misi ojaxis bio-fsiqo-socialuri Se-
faseba Sedgeba rva punqtisagan. ganvixiloT da gavaanalizoT TiToeu-
li punqti:
135
● 1-2 punqti
mozardis Sesaxeb zogadi demografiuli monacemebi da ojaxuri
mdgomareoba შეიცავს zogad informaciაs rogorc ojaxis wevrebis
Sesaxeb, aseve ojaxis wevrebTan მოზარდის damokidebulebis Ses-
axeb. am zogadi informaciis mniSvneloba Zalian didia saerTo
suraTis Seსაქმნელად. am zogadi informaciis farglebSi kargad
ikveTeba:
o არასრულწლოვანს არ ჰქონდა ოჯახის წევრების ხელშეწყობა სწავლაში,
მას არ ჰქონდა საკუთარი სასწავლო კუთხე, არ ეხმარებოდნენ გაკ
ვეთილების მომზადებაში და სხვა სკოლაში გადაიყვანეს მხოლოდ
9 კლასის დამთავრების მიზნით. ოჯახის წევრების ამგვარ დამოკი
დებულებას განსაზღვრავს ისიც, რომ თავადაც მხოლოდ 9 კლასის
განათლება აქვთ, ბიძას კი - საშუალო;
o mozardis materialuri mdgomareoba, rac mis mier Cadenili dan-
aSaulis erT-erT mizezad SeiZleba dasaxeldes (მან ხის რამდენიმე
ნაჭერი გაყიდვისა და ფულის აღების მიზნით მოიპარა);
o ojaxis wevrebis janmrTelobis mdgomareoba SesaZlebelia
წარმოშობდეს პრობლემებს mozardis აღზრდასა და მატერიალურ
მდგომარეობაში. magaliTad, Tu ojaxis wevrს eqneba qronikuli
დაავადება, სავარაუდოდ გართულდება ojaxis materialuri md-
gomareoba. ეს cudad აისახება Tavad mozardzec. mocemul SemTx-
vevaSi ar Cans, rom ojaxis wevrebs raime qronikuli daavadeba
აქვთ. problemuria biZis janmrTelobis mdgomareoba. arasrul-
wlovnisa da misi ojaxis bio-fsiqo-socialuri Sefasebiთ biZas
aქვს nevrozi, rაც savaraudoდ განაპირობებს იმ faqtს, rom ზოგჯერ
igi mozards scems;
o ტერიტორიული სიახლოვე mocemul SemTxvevaSi აშკარად mozardზე
fizikuri Zaladobis xelSemwyobi pirobaa. arasrulwlovnisa da
misi ojaxis bio-fsiqo-socialur SefasebaSi vkiTxulobT: „bina,
romelSic arasrulwlovani am etapze bebiasა da babuasTan erTad
cxovrobs da biZis bina erTmaneTis gverdiTaa“. mozardi ki xSir-
ad ხდება swored biZis mxridan fizikuri Zaladobis msxverpli;
o პირველი და მეორე punqti informaciulia, მაგრამ მათში იკვეთება
metad mniSvnelovani პრობლემა. SefasebaSi aRniSnulia: „aras-
136
rulwlovani ojaxis wevrebis mxridan Zaladobis msxverplia.
mopovebuli informaciiT, deda mas xSirad scemს, zogjer scemს
biZaც, maminacvali ki masze fsiqologiurად Zaladobs.“ mo-
zardze ojaxis wevrebis Zaladobis Sesaxeb sxva informacia ar
moipoveba. რისკ-ფაქტორების დასადგენად და ganridebis da medi-
aciis xelSekrulebis pirobebis ჩამოსაყალიბებლად კი საჭიროა
swored mozardze ganxorcielebuli Zaladobis Sesaxeb არსებული
informaciა. vfiqrobT, aucilebelia, arasrulwlovnisa da misi
ojaxis bio-fsiqo-socialur SefasebaSi mocemuli iyos ara mx-
olod zogadi informacia mozardze Zaladobis შესახებ da ganx-
orcielebuli Zaladobis formebi (fizikuri an/da fsiqologi-
uri), aramed, Zaladobis sixSire, Zaladobis qmedeba, da rac mTa-
varia mozardis, rogorc msxverplis damokidebuleba masze ganx-
orcielebuli Zaladobisadmi. samwuxaroa, rom mozardisaTvis
ganridebis da mediaciis xelSekrulebiT dakisrebuli TerTmeti
valdebulebidan arc erTi ar aris ojaxuri msxverplis reabili-
taciaze orientirebuli.
● mesame punqti
o bio-fsiqo-socialur SefasebaSi აუცილებელია ყურადღების გამახ
ვილება arasrulwlovnis fizikur ganviTarebaსა da janmrTelo-
baze, raTa მას ისეთი ვალდებულებები ar დააკისრონ, rომელიც mis
fizikur mdgomareobas da/an janmrTelobas ar Seesabameba;
o aseve შეფასებაში kargad aris მოცემული mozardis kognituri (Sem-
ecnebiTi) ganviTareba. 14 wlis mozardma ar icis gamravlebis
tabula, wera-kiTxva. უნდა მოხდეს სისტემატური ჩარევა mozardis
swavlaSi, raTa momavalSi raime xeloba mainc Seiswavlos. am
mxriv sainteresoa ganridebis da mediaciis xelSekrulebiT mo-
zardisaTvis gaTvaliswinebuli erT-erTi valdebuleba - „qar-
Tul enaze wera kiTxvis srulyofilad Seswavlis mizniT, kvira-
Si orjer iaros №... sajaro skolaSi, sadac mas qarTuli enisa
da literaturis pedagogis mier Cautardeba individualuri
gakveTilebi“. gანრიდების და mედიაციის xelSekruleba 6 TviT aris
dadebuli 2011 wlis 31 maiss. skolაში ზაფხულის ardadegebi iw-
137
yeba ivlisში. agvistoდან maswavlebels winaswari SeTanxmebaც კი
ver daavaldebulebs, იაროს skolaSi individualur gakveTile-
bze. ეს ნიშნავს, რომ ხელშეკრულებით გათვალისწინებული 6 Tvidan,
erTi Tvis (agvistos) periodSi არ იქნება შესაძლებელი პირობის
შესრულება. rეalurad arc 6 TveSi aris SesaZlebeli, რომ mozardს
გაუღვივდეს swavlisadmi pativiscemis გრძნობა, miT ufro, rom ამ
mozards არა აქვს swavlisadmi interesi da ojaxis wevrebisagan
xelis Sewyoba. aseT SemTxvevaSi umjobesia mozardisaTvis iseTi
valdebulebis dakisreba, romelic grZelvadiani perspeqtiviT
uzrunvelyofs misi ganaTlebis mdgomareobis gaumjobesebas.
● meoTxe punqti
bio-fsiqo-socialuri Sefasebis meoTxe punqtSi aRwerilia mo
zardiს g.g.-s qceviTi da emociuri ganviTarebis Taviseburebები:
adamianebTan da TanatolebTan urTierToba, საკუთარი თავის
მოვლა da TviTkontroli. mocemuli punqtidan irkveva metad
saintereso sakiTxi: mozardis mier sakuTari maminacvlis mimarT
fizikuri agresiis gamovlenis survili da misi gataceba azartu-
li TamaSebiT.
o SefasebaSi konkretulad miTiTebulia: „is xSirad brazdeba an ga-
nawyenebulia maminacvalze... arasrulwlovans araerTxel gasCe-
nia survili, rom misTvis fizikuri ziani mieyenebina“. mozardis
aseTi agresiის შეფასება risk-faqtorad სწორია, vinaidan, misი
gamovlenaს mxolod dro განსაზღვრავს, თუ შესაბამისი ზომები არ
იქნა მიღებული (შეძლოს სიbrazis marTvა). samwuxarod, განრიდების
და მედიაციის xelSekrulebaSi agresiis განეიტრალებისა da
სიbrazis marTvis mimarTulebiT (მაგალითად, curvaze siaruli)
arc erTi RonisZieba ar aris gawerili valdebulebad. saintere-
soa, rისთვის არის saWiro mozardis risk-faqtorebis dadgena, Tu
ar moxdeba misi gaTvaliswineba da ar iqneba daZleuli xelSek-
rulebaSi gawerili valdebulebiT;
o meore saintereso risk-faqtoria მოზარდის გატაცება azartuli
TamaSebiT. SefasebaSi naTqvamia, rom „arasrulwlovans uyvars
azartuli TamaSebi“. mozardis bio-fsiqo-socialuri Sefasebis
138
ზოგადი analizi mიუთითებს mWidro kavSirze mozardis mier Cade-
nil danaSaulsa da azartuli TamaSebiT მის gatacebაs Soris. mopa-
ruli xis naWrebis gayidviT miRebuli fuliT mas internet-kafeSi
surda TamaSi. am mxriv განრიდების და მედიაციის xelSekrulebaSi
gaTvaliswinebulia valdebuleba, romelic gulisxmobs mozar-
dis individualur konsultacias danaSaulis prevencia da swori
Rirebulebebis formirebaze. vfiqrobT, es ori saxis konsulta-
cia sworad aris SerCeuli azartuli TamaSebiT gatacebuli mo-
zardisTvis da xeli unda Seuwyos azartuli TamaSebisaTvis uaris
Tqmas da jansaRi cxovrebis wesis damkvidrebas.
● mexuTe punqti
mexuTe punqtSi yuradReba ZiriTadad gamaxvilebulia mozardis
ganaTlebaze, ufro swored, mis saskolo problemebze. ganvixi-
loT es problemebi ufro დეტალურად:
o pirveli mwvave problema aris erTi skolidan სხვა skola-
Si gadayvanis sakiTxi. skolis Secvla moxda imis gamo, rom mas
klasSi დაtovebdnen. mozardi iმავე problemis winaSe axal
skolaSic შეიძლება dadges, Tu gaviTvaliswinebT, rom mas swav-
lisadmi interesi arა აქვს. mxolod ის, rom მოზარდს 9 კლასის
დამთავრებაში biZis megobari დაexmareba არ უქმნის მას grZelva-
dian perspeqtivaს. bio-fsiqo-socialuri Sefasebis es qveTavi
kargad წარმოაჩენს განათლების სისტემაში არსებულ did problemaს
- არასაკმარისი რაოდენობის profesiuli ganaTlebis centrebს.
mozardს, romelic ar, an ver swavlobs, უნდა ჰქონდეს ხელშეწყობა
saxelmwifos mxridan daeuflos konkretul profesiul codnas
(xelobas) da grZelvadiani perspeqtiviT moaxerxos sakuTari ma-
terialuri mdgomareobis gaumjobeseba.
o meore mwvave problema, romლის წინაშეც დგას skolა, aris bul-
ingi (mobingi). ეს pirdapir kavSirSia moswavlis mier ganaTlebis
miRebასთან. bio-fsiqo-socialuri SefasebiT irkveva (punqti 7),
rom mozardi Tanatolebis mxridan xSirad xdeba rogorc fizi-
kuri (cema), ისე fsiqologiuri (dascinian, uyvirian, „ekaifebian“)
Zaladobis (bulingis) msxverpli. ამის გამო, mozardi, რომელიც
139
bulingis msxverplia, xSirad acdens skolas, სათამაშოდ dadis
ინტერნეტ-კაფეში da ვინაიდან არა აქვს saTamaSod saWiro fuli,
ჩადის danaSaulს. mozardi g.g.-sTvis skola aris dawesebuleba,
sadac man Tavisi adgili ver ipova. es problema ufro xSirad
აქვთ ბავშვებს, რომლებიც ერთი სკოლიდან sxva skolაში გადადიან.
samwuxaroa, rom განრიდების და მედიაციის xelSekrulebaSi arc
erTi valdebuleba ar aris iseTi, romelic mozards დაიცავდა,
რომ არ გამხდარიყო bulingis msxverplი. realurad, Tu ar mox-
da mozardis დაცვა და აღმოჩნდა bulingis msxverplი, igi SiSis
da siZulvilis gamo, isev uars ityvis skolaSi siarulze, rasac
SeiZleba mohyves კვლავ internet-kafeSi TamaSis survili da dan-
aSaulis Cadena. vfiqrobT, gანრიდების და mედიაციის xelSekrule-
baSi gaTvaliswinebuli unda yofiliyo ამ მოზარდის, rogorc
bulingis msxverpliს, მონაწილეობა msxverplis sareabilitacio
programaSi.
● meeqvse punqti
meeqvse punqtSi gadmocemulia, რა ინტერესები აქვს მოზარდს და
როგორ ატარებს ის თავისუფალ დროს. bio-fsiqo-socialuri Sefa
sebis es sakiTxi მეტად მნიშვნელოვანია, mozardisTvis grZelvadiani
perspeqtiviს მქონე daxmarebis gaსაwevად. მოცემულ შემთხვევაში, es pun-
qti იძლევა metad mwir informaciაs rogorc mozardis ინტერესების,
ისე მის mier გატარებული Tavisufali drois შესახებ. გამომდინარე
იქედან, რომ მოზარდი გარდატეხის პერიოდშია (ის 14 wliსაა), ვფიქრობთ,
გასაკვირი არ არის, რომ „gamokveTili interesi ar gaaCnia“. ამგვარი
Sefasebis mizani swored is unda iyos, rom mozardis unar-Cvevebis
gaTvaliswinebiT შემფასებელმა yuradReba gaamaxvilos mის jansaR,
momavalze orientirebul konkretul interesze, რომელიც მოზარდს
სამომავლოდ გამოადგება (momavalSi ekonomikuri mogebა, socializa-
ciis procesSi xelis Sewyoba da a.S.). ganridebis da mediaciis progra-
mis farglebSi unda moxdes am ori komponentis (unar-Cvevebi da in-
teresi) ინტეგრირება da მათი waxalisება da gamyareba gანრიდების და
mედიაციის xelSekrulebaSi gaTvaliswinebuli valdebulebiT.
140
● meSvide punqti
bio-fsiqo-socialuri Sefasebis meSvide punqtSi sakmaod kargad
da informaciulad aris warmodgenili mozardi g.g.-s urTierTobebi
მისი სოციუმის წევრებთან, მათ შორის TanatolebTan. SefasebaSi xasgas-
mulia, rom mას uWirs TanatolebTan urTierToba, ris gamoc ar hyavs
megobrebi. მისასალმებელია განრიდების და მედიაციის xelSekrulebiT
mozardიsთვის დაკისრებული ვალდებულება, gaiaros individualuri
konsultacia. ეს მას დაეხმარება komunikaciური unarebიs გაძლიერებაში
და მისცემს სოციალური ურთიერთობების გაუმჯობესების შესაძლებლობას,
მათ შორის თანატოლებთან.
Sefasebis meSvide punqtSi aseve aRniSnulia, rom mozards biZa
სჯის და fizikur და ვერბალურ შეურაცყოფას აყენებს. იგი მას zarmacs, ut-
vinos da matyuaras uwodebs. mozards biZis eSinia, მაგრამ mიs სიმკაცრეს
dadebiT movlenad miიჩნევს, რაც SesaZlebelia imiT iyos ganpirobe-
buli, rom: 1) biZa, მის ახლობლებიდან ერთადერთი მამაკაცია, რომელიც
მას მიღებული ჰყავს 2) mozardi fiqrobs, რომ 9 klasis damTavrebas
biZis megobris daxmarebiT შეძლებს.
misasalmebelia, rom mozards განრიდების და მედიაციის xelSek-
rulebiT daevala გაიაროს კონსულტაციები sworი Rirebulebebის
შესახებ. vfiqrobT, ეს konsultaciebი ხელს შეუწყობს მოზარდს, სწორად
შეაფასოს biZis mxridan განხორციელებული Zaladobა. ეს აუცილებელია,
რადგან ძალიან დიდია იმის riski, rom მოზარდმა konfliqtis Zalado-
brivi gziT mogvarebaSi mibaZos biZas, romlis qmedebasac igi dadeb-
iTad afasebs. aqve gasaTvaliswinebelia is faqtic, rom mozards
მამინაცვლის სახით amorCeuli hyavs siZulvilis obieqti.
mozardis socialuri urTierTobis analizidan irkveva, rom mას
Zalian unda da sWirდეba dedasTan urTierToba. mSobelTan mijaWul-
oba, mSoblisadmi siyvaruli da pativiscema iTvleba kriminologiaSi
mozardis mier deviaciis, danaSaulis Cadenisagan Tavis Sekavebis erT-
erT pirobad. განრიდების და მედიაციის xelSekrulebiT mozardi g.g.-s
dedas daevala gaiaros individualuri konsultacia bavSvze zrunvis
sakiTxebze.
aRniSnuli valdebuleba metad sainteresoa ramdenime faqto-
ris gamo: 1) ganxiluli განრიდების და მედიაციის praqtikidan pirveli
141
SemTxvevaა, rodesac mSobels valdebuleba ekisreba მოზარდი Svilis
sasargeblod gaiumjobesos masTan urTierTobis unar-Cvevebi; 2) mSob-
lisaTvis mozardis sasargeblod raime qmedebis ganxorcielebiT
xdeba konfliqtis (danaSaulis Cadenis) gamomwvevi mizezebis safuZv-
liani mogvareba (mocemul SemTxvevaSi mozardis deda ufro met dros
dauTmobs g.g.-sTan urTierTobas, mis kontrols).
● merve punqti
merve punqtში ganxilulia mozardis damokidebuleba Cadenili
danaSaulebrivi qmedebisadmi, misi motivi. aქვე mokled aris aRwer-
ili mozardis danaSaulebrivi saqcieli, aseve misi emociuri mdgo-
mareoba danaSaulebrivi saqcielis Semdeg.
daskvnis saxiT unda aRiniSnos, rom mozardisa da misi ojaxis
bio-fsiqo-socialuri Sefasebas didi mniSvneloba aqvs mozardis
risk-faqtorebis სწორად დასადგენად. ეს კი ganridebisa da mediaciis
xelSekrulebaSi iseTi konkretuli valdebulebebis წინაპირობა უნდა
იყოს, rომლებიც xels Seuwyobs მათ ganeitralebas. erTi konkretuli
bio-fsiqo-socialuri Sefasebis analizma kargad dagvanaxa, rom:
1) mozardis bio-fsiqo-socialuri Sefaseba unda iyos informaci-
uli;
2) mozardis bio-fsiqo-socialur SefasebaSi unda ganisazRv-
ros misi gonebrivi SesaZleblobebic, raTa mozardზე დაკისრებული
ვალდებულება შეესაბამებოდეს mis inteleqtualur mdgomareobაs;
3) unda gamoikveTos mozardis unar-Cvevebis Sesabamisi jansaRi,
momavalze orientirebuli interesi, romlis gaZlierebac moxdeba
განრიდების და მედიაციის xelSekrulebiT;
4) mozardis bio-fsiqo-socialuri Sefaseba orientirebuli unda
iyos ara mxolod mozardze, aramed misi socialuri garemos safuZv-
lian aRweraze;
5) magaliTად moyvanili mozardis bio-fsiqo-socialuri Se-
fasebis sirTule naTlad miuTiTebs, რომ adamiani, romelic aseT Se-
fasebas gaakeTebs, აუცილებელია, იყოს პროფესიონალი.
garda amisa, aucilebelia, rom mozardis da misi ojaxis bio-fsi
qo-socialur Sefasebas daematos ბოლო, daskvniTi punqti, romelSic
142
konkretulad iqneba CamoTvlili rogorc mozardis, aseve, mისი so
ciuმის წევრების is risk-faqtorebi, romelzec yuradReba unda iqnes
gamaxvilebuli ganridebisa da mediaciis xelSekrulebis valdebule-
bebis gansazRvrisas.
7.2.4. kvalifikaciis problema da sisxlissamarTlebrivi

devnis aucilebloba
ganridebis da mediaciis praqtikis analizma აჩვენა, rom ხშირად
არ იყო მართებული გარკვეული საქმეებისთვის დანაშაულის კვალიფიკაციის
მინიჭება ან სისხლისსამართლებრივი დევნის დაწყების აუცილებლობა.
7.2.4.1. oTxi larisa da ormoci TeTris qurdobis saqme

erT-erTma ganridebulma 14 wlis arasrulwlovanma ჩაიდინა
ქურდობა. ის Seipara skolis fizkulturis darbazSi da მიითვისა sami
dazaralebulis kuTvnili Tanxa. zaralis saerTo raodenobam Sead-
gina 4 lari da 40 TeTri.
vfiqrobT, mocemuli qmedeba Seicavs sisxlis samarTlis kodeq-
sis 177-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSaulis - qurdobis - niSnebs,
Tumca miyenebuli zaralis სიmcirის gamo მიზანშეწონილი არ არის sisx-
lissamarTlebrivi devnis dawyeba.
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis me-7 muxlis meore na-
wilis Tanaxmad, „danaSauls ar warmoadgens iseTi qmedeba, romelic
Tumca formalurad Seicavs am kodeqsiT gaTvaliswinebuli romeli-
me qmedebis niSnebs, magram mcire mniSvnelobis gamo ar gamouwvevia
iseTi ziani, romelic aucilebels gaxdida misi Camdenis sisxlissa-
marTlebriv pasuxismgeblobas“. arasrulwlovnis mier 4 larisa da
40 TeTris qurdoba, ra Tqma unda, formalurad aris danaSauli, Tum-
ca (sami) dazaralebulebisTvis miყenebuli zarali ar warmoadgendes
iseT zians, romelic SeiZleba sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis safuZveli gaxdes (ganrideba da mediacia aris sisxlis samarT-
lebrivi pasuxismgeblobis erT-erTi saxe).
sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis me-16 muxlis mixedviT,
„sisxlissamarTlebrivi devnis dawyebisa da Sewyvetis Sesaxeb gadawy-
vetilebis miRebisas prokurori sargeblobs diskreciuli uflebamo-
143
silebiT, ra drosac xelmZRvanelobs sajaro interesebiT“. amave ko-
deqsis 105-e muxlis mesame nawilis Tanaxmad, „sisxlissamarTlebrivi
devna SesaZloa agreTve ar daiwyos an Sewydes, Tu is ewinaaRmdegeba
sisxlis samaრTlis politikas, romlis saxelmZRvanelo principe-
bis zogadi nawili sajaroa“. mocemul saqmeSi prokuroris mxridan ar
momxdara sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 105 muxlis mesame
nawilis gamoyeneba, imis miuxedavad, rom sisxlis samarTlis poli-
tika moiTxovda misgan aseTi xasiaTis danaSaulze uaris Tqmas. sisx-
lis samarTlis politika gansazRvrulia saqarTvelos iusticiis mi-
nistris 2010 wlis 8 oqtombris №181 brZanebiT „sisxlis samarTlis
politikis saxelmZRvanelo principebis zogadi nawilis damtkicebis
Sesaxeb“. aRniSnuli brZanebis mixedviT, saxelmwifos prioritetია
saxelmwifos resursiს miznobrivi xarjva. brZanebaSi konkretulad
miTiTebulia, rom „saxelmwifo resursi ar aris sakmarisi yvela da-
naSaulis faqtze sisxlissamarTlebrivi devnis gansaxorcieleblad.
swored SezRuduli resursebis efeqturad gamoyenebis mizniT ganisaz-
Rvreba sisxlis samarTlis politikis prioritetuli mimarTulebebi,
romlebic gamoZiebisa da devnis organoTa mxridan moiTxovs gansa-
kuTrebul reagirebas da yuradRebas. Sesabamisad, sajaro interesis
gansazRvrisas prokurorma unda gaiTvaliswinos, ramdenad priori-
tetulia saxelmwifosaTvis konkretuli danaSaulis sisxlissamarT-
lebrivi devna“. rogorc adamianuri, aseve მატერიალური resursebis
araefeqtიანი გამოყენებაა, როცა ხდება damnaSave arasrulwlovnisaT-
vis 4 larisa da 40 TeTris zaralis SemTxvevaSi ნებისმიერი ხასიათის
pasuxismgeblobis dakisrebა. ganridebis da mediaciis mocemul saqme-
ze daxarjuli adamianuri (prokurori, socialuri muSaki, mediato-
ri) da მატერიალური (prokuroris, socialuri muSakis, mediatoris
mier ganridebis da mediaciis programis gansaxorcieleblad daxar-
juli Tanxa) resursi araproporciulia mocemuli danaSaulebrivi
qmedebidan miRebul zaralisa. garda amisa, mocemuli danaSauli ar
gamoirCeვა iseTi bunebiTa da simZimiT, rom raime saxiT negatiurad
aიsaxოს sazogadoebიs interesze da dazaralebulebze da araviTar
SemTxvevaSi ar moiTxovს gamoZiebis mxridan „gansakuTrebul reagi-
rebas da yuradRebas“. მართალია, arasrulwlovnis mier 4 lariსა
144
da 40 TeTris qurdobis faqti Seicavს sisxlis samarTlis kodeqsiT
gaTvaliswinebul qurdobis niSnebs, magram mcire mniSvnelobis gamo
ar SeiZlebა arasrulwlovnisaTvis sisxlissamarTlebrivi pasuxis-
mgeblobis dakisreba. aRniSnuli aseve ewinaaRmdegeba saqarTvelos
iusticiis ministris mier dadgenil sisxlis samarTlis politikas.
ganridebis da mediaciis sakvlevi masalis analიzმა გამოავლინა
კიდევ რამდენიმე SemTxveva, romelic, vfiqrobT, ar unda moხვედრილიყო
ganridebis da mediaciis programaSi. es SemTxvevebia:
● arasrulwlovanma erT-erTi savaWro maRaziidan moipara erTi
qila „nutela“. მისი Rirebuleba qilis zomis mixedviT meryeobs
4,50 laridan 8 laramde.
● arasrulwlovanma moipara ficrebi და აპირებდა მათ Caბარებას,
რომ aRebuli fuli kompiuterul TamaSebze გამოეყენებინა. ficre-
biT მიმავალი მოზარდი patrulma daakava;
● arasrulwlovanma marketidan moipara alkoholuri sasmeli,
რომელიც 7,5 ლარი ღირდა.
policias unda hqondes uflebamosileba aseTi SemTxvevebis dros
gaafrTxilos (werilobiT) kanonTan konfliqtSi myofi bavSvi.
7.2.4.2. safulis qurdobis saqme

აუცილებელია თუ არა დაეკისროს არასრულწლოვანს sisxlissamarT-
lebrivi pasuxismgeblobა ჩადენილ დანაშაულზე, problemურია Semdeg
saqmeSi: „arasrulwlovanma ukanonod miiTvisa sxvisi fuladi Tanxa
da, Semdeg daabruna. danaSauli gaTvaliswinebulia ssk 177 muxlis
pirveli nawiliT. arasrulwlovanma silamazis salonSi dRis bolos
naxa safule, romelic saxlSi waiRo da meore dRes ukan moitana. ama-
sobaSi, saqmeSi ukve CarTuli iyo sapatrulo policia da saqme aRiZra“.
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 68-e muxlis pirveli nawi-
lis mixedviT, „is, vinc pirvelad Caidina danaSauli, romlisTvisac am
kodeqsis kerZo nawilis muxliT an muxlis nawiliT gaTvaliswinebuli
maqsimaluri sasjeli ar aRemateba samი wliT Tavisuflebis aRkveTas,
SeiZleba gaTavisufldes sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobisa-
gan, Tu danaSaulis Cadenis Semdeg nebayoflobiT gamocxadda bralis
aRiarebiT, xeli Seuwyo danaSaulis gaxsnas da aanazRaura ziani“. aras-
145
rulwlovnis mier safulis qurdobis faqtiს kvalificirebა მოხდა ssk
177 muxlis pirveli nawiliT, rac sasjelis saxiT iTvaliswinebs Tavi-
suflebis aRkveTas erTidan sam wlamde. anu, arasrulwlovnis qmedeba
srulad akmayofilebs sisxlis samarTlis kodeqsis 68-e muxlis pir-
veli nawilis moTxovnebs. garda amisa, sisxlis samarTlis saproceso
kodeqsis 105-e muxlis pirveli nawilis qvepunqtis Tanaxmad, „gamoZie-
ba unda Sewydes, xolo sisxlissamarTlebrivi devna ar unda daiwyos
an unda Sewydes qmediTi monaniebis gamo (sisxlis samarTlis kodeqsis
68-e muxli)“. safulis qurdobis SemTxvevaSi adgili ჰqonda qmediT mo-
naniebas - arasrulwlovanma meore dRes daabruna moparuli safule,
ris gamoc Sewyda sisxlissamarTlebrivi devna, Tumca მას mainc daekis-
ra გარკვეული pasuxismgebloba, ganridebis da mediaciis programaSi
monawileოbis saxiT. vinaidan saqarTvelos sisxlis samarTlis kode-
qsis 68-e muxlis pirveli nawili damnaSaves qmediTi monaniebis SemTx-
vevaSi srulad aTavisuflebs sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bisagan, მიზანშეწონილად არ მიგვაჩნია მოზარდის sisxlissamarTlebri-
vi pasuxismgeblobisagan გათავისუფლების შემთხვევაში მისი განრიდების
და მედიაციის პროგრამაში ჩართვა.
praqtikis analizma aseve cxadyo, rom არსებობს danaSaulis kva-
lifikaciis problemebi.
ganvixiloT ramdenime aseTi saqme.
7.2.4.3. gundaobis saqme

ganrideba da mediacia ganxorcielda mozardis mimarT, romel-
mac Caidina Semdegi qmedeba: arasrulwlovani da misi megobrebi
გუნდაობდნენ. arasrulwlovnis mier megobrisTvis nasroli gunda mox-
vda avtobusis saqare minas da daაziana. zarali Seadgenda 1062 lars.
aRniSnuli qmedebას მიეცა გაუფრთხილობლობით სხვისი ნივთის დაზიანების
კვალიფიკაცია. ასეთი qmedebისთვის სასჯელი gaTvaliswinebuliა sisx-
lis samarTlis kodeqsis 188-e muxlis pirveli nawiliT. moxda mo-
zardis ჩასმა ganridebis da mediaciis programaSi.
sakiTxavia, aris Tu ara gundaobis saqmeSi arasrulwlovnis
qmedeba sisxlis samarTlis kodeqsiT gaTvaliswinebuli danaSauli
da SeiZleba Tu ara, amgvari qmedebisaTvis adgili hqondes sisxlis-
146
samarTlebriv pasuxismgeblobas anu ganridebas da mediacias.
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis me-10 muxlis Tanax-
mad, „gaufrTxileblobiT danaSaulad iTvleba qmedeba, romelic Ca-
denilia TviTimedovnebiT an daudevrobiT.
qmedeba TviTimedovnebiTaa Cadenili, Tu pirs gacnobierebuli
hqonda windaxedulobis normiT akrZaluli qmedeba, iTvaliswinebda
marTlsawinaaRmdego Sedegis dadgomis SesaZleblobas, magram us-
afuZvlod imedovnebda, rom am Sedegs Tavidan aicilebda.
qmedeba daudevrobiTaa Cadenili, Tu pirs gacnobierebuli ar
hqonda windaxedulobis normiT akrZaluli qmedeba, ar iTvaliswineb-
da marTlsawinaaRmdego Sedegis dadgomis SesaZleblobas, Tumca amis
gaTvaliswineba mas evaleboda da SeeZlo kidec“.
„windaxedulobis normis obieqturi darRveva gaufrTxile-
blobiTobisaTvis damaxasiaTebeli Tvisebaa, romelic warmoadgens
moqmedebis umarTlobis mTavar komponents“.225
windaxedulobis normis darRveva dgindeba im moTxovnebidan
gamomdinare, romelic waeyeneba gansazRvrul socialur urTierTo-
baSi myof windaxedul, gawonasworebul da gonier adamians, im analo-
giur situaciaSi, romelSic damnaSave imyofeboda.226
iuridiul literaturaSi miRebuli mosazrebis Tanaxmad,
„windaxedulobis normis obieqturad sawinaaRmdegod moqmedebs is,
vinc iseT daweril an dauwerel qcevis wess arRvevs, romlis Ses-
rulebis valdebuleba mas konkretuli viTarebidan gamomdinare
aqvs“.227 gundaoba ar aris iseTi dawerili an dauwereli qcevis wesi,
romelic miRebelia socialurad. gundaoba zamTris periodSi TamaSis
da garTobis erT-erT formaა, romelic farTod aris gavrcelebuli
sazogadoebaSi. gundaobaSi igulisxmeba TovliT gundebis gakeTeba da
sxva pirovnebisaTvis srola, rac ar aris akrZaluli qceva.
პირველ რიგში sakiTxavia, SeeZlo Tu ara sxva, იმავე ასაკის და
მსგავსი ცხოვრებისეული გამოცდილების მქონე 228 adamians gaeTval-
iswinebina gundaobis dros windaxedulobis norma: rom gunda ar mox-
vedroda avtobusis minas da ar daეზიანებინა ის.
225 turava, m., 2011. gv. 562.
226 iqve.
227 igive, gv. 563.
228 veselsi, i./ boikle, v., 2010. gv. 398.
147
arasrulwlovnobis asaki zogadad cnobilia Tavisi gansa-
kuTrebulobiT, rac gulisxmobs: energiulobas, zedmet emociurobas,
windauxedaobas,229rac mozardebSi mimdinare biologiuri procese-
biT aris gamowveuli (ix. gardatexis periodi). profesori oTar ga-
myreliZe Tvlis, rom „arasrulwlovnoba Seracxadobas TavisTavad
zRudavs“.230 SezRuduli Seracxadoba ki gulisxmobs iseT mdgomareo-
bas, rodesac adamians ar SeuZlia srulad gaacnobieros Tavisi qme-
debis faqtobrivi xasiaTi da marTlwinaaRmdegoba. Sesabamisad, Se-
saZlebelia sxva saSualo an normaluri donis arasrulwlovansac
შემთხვეოდა igive, anu masac gundaobis dros megobrisaTvis nasrolo
gunda moertya ucxo, mesame piris qonebisaTvis da daezianebina igi, ro-
gorc es Tovlis gundas saqmeSi moxda.
Tovlis gundas mocemul saqmeSi adgili ar qonia gaufrTxile-
blobiT sxvisi nivTis dazianebas da Sesabamisad, sisxlis samarTlis
kodeqsiT gaTvaliswinebul danaSauls.
mocemuli SemTxveva ar aris sisxlis samarTlis gansjis sagani.
igi ganekuTvneba samoqalaqo samarTlis sferos და დაზარალებულს
ზიანი უნდა ანაზღაურებოდა samoqalaqo samarTlis wesiT.
iseT SemTxvevebშi, როცა qmedebას არ უნდა ენიჭებოდეს სისხლის
სამართლებრივი კვალიფიკაცია da Sesabamisad არ უნდა ხდებოდეს ara
srulwlovnis ganrideba da mediacia (gundaobis saqme, ZaRlis moge-
riebis saqme), მაგრამ პროკურორის გადაწყვეტილებით ხდება დანაშაულის
კვალიფიკაციის მინიჭება, გადაწყვეტილება შეფასებული უნდა იქნეს
უარყოფითად, ვინაიდან ar gamomdinareobs mozardis WeSmariti in-
teresebis dacvidan. განრიდების და მედიაციის პროგრამაში ერთხელ
მონაწილეობა მას ართმევს მომავალში დანაშაულის ჩადენის შემთხვევაში
განმეორებით მოხვდეს am programaSi.231 ეს კი metad mtkivneulad da
uaryofiTad SeiZleba aisaxos mis momavalze. aseT arasrulwlo-
vans სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობა სრული სიმკაცრით
დაეკისრება, მაშინ, roca, SeiZleboda mis მიმართ ganridebis da media-
ciis programის განხორციელება.
229 ix.: Schaffstein, F. / Beulke, W., 2005. S. 5; Kaiser, G., 1973. S. 38.
230 gamyreliZe, o., 2008. gv. 252.
231 rogorc viciT, ganridebis da mediaciis programaSi moxvedris erT-erTi winapiroba aris,
rom mozardს ar unda ჰქონდეს გავლილი aRniSnulი programa, anu, programaSi pirvelad unda
მონაწილეობდეს.
148
7.2.4.4. ZaRlis mogeriebis saqme
ganrideba da mediacia ganxorcielda mozardis mimarT, romel-
mac Caidina Semdegi qmedeba: arasrulwlovani modioda gvian RamiT
quCaSi, ucxo ubanSi. mas Tavs daesxa quCis didi ZaRli, romelიc qvebiთ
მოიგერია. erTi qva iqve gaCerebul manqanas moxvda da mina Caumsxvria.
arasrulwlovani daeloda gamomvlel patruls, gaaCera da uambo
momxdaris Sesaxeb.
aRniSnuli qmedeba kvalificirება მოხდა, rogorc sxvisi nivTis
dazianeba gaufrTxileblobiT. ამგვარი qmedeba gaTvaliswinebuliა
sisxlis samarTlis kodeqsis 188-e muxliT. მის საფუძველზე მოხდა mo-
zardis ჩასმა ganridebis da mediaciis programaSi.
sakiTxavia, aris Tu ara ZaRlis mogeriebis saqmeSi arasrulwlo-
vnis qmedeba sisxlis samarTlis kodeqsiT gaTvaliswinebuli dana-
Sauli da SeiZleba Tu ara amgvari qmedebisaTvis გამოყენებული იქნეს
sisxlissamarTlebrivი pasuxismgebloba anu, ganrideba da mediacia.
pirvel rigSi saWiroa erTmaneTisagan gavmijnoT qmedebis obie-
qtebi ZaRli da avtomobili.
ZaRlis mimarT arasrulwlovnis qmedeba, anu ZaRlis mogeriebis
mizniT qvebis srola SeiZleba iyos ukiduresi aucileblobT gamowveu-
li. Tu ukidures aucileblobას ar hqonda adgili, maSin SeiZleba saxe-
ze gvqondes qonebis dazianeba gaufrTxileblobiT, anu arasrulwlo-
vani Tavisi iniciativiT (ZaRli mas Tavs ar esxmis) qvebs esvris ZaRls
da mis mier gasrolili erTi qva xvdeba avtomobils.
iuridiul literaturaSi miCneulia, rom roca adamians cxoveli
esxmis Tavs, adgili aqvs ara aucilebel mogeriebas, aramed ukidures
aucileblobas, radgan cxoveli ar SeiZleba iyos marTlsawinaaRmde-
go Tavdasxmis avtori.232
ukiduresi aucilebloba sisxlis samarTlis kodeqsis 30-e
მუხლით ganmartebulia Semdegnairad, „marTlsawinaaRmdegod ar mo-
qmedebs is, vinc am kodeqsiT gaTvaliswinebul qmedebas Caidens ukidu-
resi aucileblobis mdgomareobaSi, ese igi, vinc sxvas daazianebs im
safrTxis Tavidan asacileblad, romelic emuqreboda TviT damziane-
blis an sxvis samarTlebriv sikeTes, Tu am safrTxis Tavidan acileba
232 turava, m., 2011. gv. 350.
149
ar SeiZleboda sxva saSualebiT da Tu dazaralebuli sikeTe naklebm-
niSvnelovani iyo, vidre gadarCenili sikeTe“.
ukiduresi aucilebloba SeiZleba iyos ori saxis: TavdacviTi
(defenziuri) da TavdasxmiTi (agresiuli).233 ZaRlis mogeriebis moce-
mul saqmeSi SesaZloa adgili hqonda TavdasxmiT, anu agresiul ukidu-
res aucileblobas.
agresiulი ukiduresი aucilebloba saxezea, Tu igi aკმაყოფილებს
oTx pirobas: safrTxe unda iyos realuri; safrTxe unda iyos amwu-
Tieri; ar unda arsebobdes sxva saSualeba, romlis gamoyenebiTac Se-
saZlebeli iqneboda safrTxeSi myofi sikeTis gadarCena; TavdasxmiT
ziani unda miadges mesame pirs.234
● safrTxe unda iyos realuri
ukiduresi aucilebloba dasaSvebia, Tu safrTxe aris realuri.
aseTi safrTxis wyaro SeiZleba iyos adamiani, buneba, cxoveli
da sxva.235 mocemul SemTxvevaSi RamiT quCaSi mimaval arasrul-
wlovans Tavs daesxa quCis ZaRli. saxeze gvaqvs cxovelis mier
mozardis janmrTelobis winaaRmdeg mimarTuli safrTxe. dacvis
obieqti aris mozardis janmrTeloba; 236
● safrTxe unda iyos amwuTieri
safrTxe amwuTierad iTvleba maSin, Tu aucilebelia safrTxis
aRmkveTi RonisZiebis drouli ganxorcieleba, Torem gardau-
valia samarTlebrivi sikeTis dazianeba.237 ZaRlis mogeriebis
saqmeSi ZaRlis mxridan arasrulwlovnisadmi mimarTuli agre-
sia iyo amwuTieri, da Tu ara mozardis mier ganxorcielebuli
zomebi (qvebis srola) adgili eqneboda ZaRlis mxridan biWis
janmrTelobis dazianebas.
● არ არის საფრთხის თავიდან აცილების სხვა საშუალება
ukiduresi aucilebloba saxezea, Tu samarTlebrivi sikeTis ga-
dasarCenad ar arsebobs safrTxis Tavidan acilebis sxva saSu-
aleba. mocemul SemTxvevaSi arasrulwlovans ქვების სროლის
გარდა quCis ZaRlisagan Tavის დაცვის sxva SesaZlebloba არა აქვს.
233 naWyebia, g./ dvaliZe, i., 2007. gv. 255; turava, m., 2011. gv. 385.
234 naWyebia, g./ dvaliZe, i., 2007. gv. 256-258.
235 naWyebia, g./ dvaliZe, i., 2007. gv. 256.
236 turava, m., 2011. gv. 388.
237 naWyebia, g./ dvaliZe, i., 2007. gv. 257.
150
mozardi რომ gaიქცეს, SesaZlოა ZaRli მას გამოეკიდოს.
● TavdasxmiT ziani unda miadges mesame pirs
ukiduresi aucileblobis qmedebiT ziani unda miadges mesame pirs.
arasrulwlovanis mier quCis ZaRlis mogeriebis dros dazianda
mesame piris avtomobilis mina.
● gadarCenili sikeTe ufro mniSvnelovani unda iyos vidre da-
zianebuli sikeTe. adamianis sicocxe da janmrTeloba aris iseTi
samarTlebrivi sikeTe, romelic ufro maRla dgas vidre adamia-
nis qoneba.238 mocemul SemTxvevaSi arasrulwlovanis janmrTelo-
ba ufro mniSvnelovania, vidre avtomobilis Camsxvreuli mina.
ძაღლისთვის, რომელიც არასრულწლოვანს თავს დაესხა, ქვების
სროლა aris ukiduresi aucilebloba. ამავე დროს, nasroli qviT avto-
mobilis dazianebისას, შეიძლება adgili hqonoda gauTvaliswinebeli
obieqtis xelyofas. sisxlis samarTalSi cnobilia „acdenili isris
Teoria“ (aberratio ictus) da gulisxmobs moqmedebas, „rac gamoixata miz-
nis acdenasa da gauTvaliswinebeli obieqtis xelyofaSi. es aris Sec-
domis is SemTxveva, roca piri gadawyvets xelyos mis mier individu-
alurad identificirebuli samarTlebrivi sikeTe, magram qmedeba
mizans acdeba da sxva gauTvaliswinebel obieqts xelyofs“.239 aseT Sem-
TxvevaSi acdenili obieqtis mimarT gvaqvs ganzraxva, xolo gauTval-
iswinebeli obieqtis mimarT - gaufrTxilebloba.240
mocemul saqmეSi arasrulwlovnis mier ZaRlisTvis nasroli
qva moxvda avtomobils. შეგვიძლია თუ არა ჩავთვალოთ, რომ arasrul
wlovanმა avtomobilis mimarT gaufrTxileblobiTi qmedeba Caიდინა?
rogorc zemoT aRiniSna gaufrTxileblobiT danaSaulis Cad-
enis dros aucilebelia windaxedulebis normis darRveva. sakiTxavia,
დაარღვია თუ არა არასრულწლოვანმა წინდახედულობის ნორმა? sakuTari
sicocxlis dacva adamianis ინსტინქტია. mozardi, romelsac RamiT didi
ZaRli daesxa Tavs da cdilobs mis mogeriebas, ar arRvevs windaxed-
ulebis normas, vinaidan nebismieri sxva adamiani mimarTavda Tavdac-
vis misTvis yvelaze ufro advil saSualebas. mozards rom ZaRlisT-
vis qvebis srola უმიზეზოდ ან გართობის მიზნით daewyo da erT-erTi qva
238 turava, m.,2011. gv. 389.
239 turava, m., 2011. gv. 518.
240 iqve.
151
avtomobilisTvis moertya, ამ შემთხვევაში საქმე გვექნებოდა gaufrTx-
ileblobiT danaSaulTan. vinaidan mozardi ukiduresi aucile-
blobiT moqmedebda, saxeze ara gvaqvs windaxedulobis normis dar-
Rveva. garda amisa, ნებისმიერი adamianisaTvis, რომელსაც თავს ესხმის
ძაღლი, yvelaze advili saSualebaა rame sagnis sroliT მისი SeSineba
da am გზით Tavdasxmis ganeitraleba. Sesabamisad, arasrulwlovans ar
daurRvevia windaxedulebis norma da ar SeiZleba igi gaufrTxile-
blobiTi danaSaulisaTvis daisajos.
daskvnis saxiT SeiZleba iTqvas, rom arasrulwlovnis mier quCis
didi ZaRlis mogeriebis qmedeba iyo marTlzomieri da gamowveuli
iyo ukiduresi aucileblobiT. qvebis srolis dros avtomobilis
minis Camsxvreva ar aris gaufrTxileblobiT Cadenili qmedeba da
Sesabamisad, mas ar SeiZleba daekisros sisxlissamarTlebrivi pasux-
ismgebloba. mas SeiZleba daekisros zianis anazRaureba mesame piris
sasargeblod samoqalaqo wesiT.241
sisxlissamarTlebrivi kvalifikaciis problemasTan erTad
sakvlev masalaSi vxvdebiT mediatoris Semdegi Sinaarsis Canawers:
„Sexvedras prokurorTan eswreboda soc. muSaki da mediatori. soc. mu-
Sakma gaacno saqmis viTareba. mediatorma yuradReba miaqcia mozardis
asakს, romelic jer ar iyo 14 wlis. informacia gadamowmda da dadg-
inda, rom mozardi marTlac jer ar iyo 14 wlis“. mocemuli SemTxveva
savaraudoდ sam aspeqtze miuTiTebs:
● prokuroris da socialuri muSakis gadaRlilobaze. maT didi
samsaxurebrivi datvirTvis gamo gamoeparaT arasrulwlovnis
asakze yuradRebis gamaxvileba;
● prokuroris da socialuri muSakis profesionalizmze. isini
saTanadoდ ar icnoben ganridebis da mediaciis da/an zogadad
sisxlissamarTlebriv sakanonmdeblo normebs;
● prokurors da socialur muSaks surdaT kanonTan konfliqtSi
myofi kidev erTi არასრულწლოვნის ჩართვა ganridebis da media-
ciis programaSi statistikis „gabervis“ TvalsazrisiT.
misasalmebelia, rom swored mediatori (araiuristi) gaxda kan-
onis normebis dacvis garanti, რაც მის gonierebaze miuTiTebs. amav-
241 Sead.: naWyebia, g./ dvaliZe, i., 2007. gv. 258; turava, m., 2011. gv. 387.
152
droulad ეს miuTiTebs aucileblobაze, რომ mediatorebi erkveodnen
kargad ganridebis da mediaciis sakanonmdeblo normebSi.
7.2.4.5. Sualeduri daskvna

ganridebis da mediaciis programaSi iseTi saqmeebis moxvedra,
romelic ar aris sisxlis samarTlis danaSauli ან მცირე მნიშვნელობის
გამო არ უნდა არსებობდეს მის მიმართ საჯარო ინტერესი miuTiTebs ram-
denime metad damafiqrebel problemaze:
● statistikis gazrda
prokurors surs statistikis „gabervis“ მიზნით rac SeiZleba
meti bavSvi CarTos ganridebis da mediaciis programaSi. amiT
igi იმედოვნებს, rom zemdgomisgan daimsaxurebs sakuTari sap-
rokuroro saqmianobis dadebiT Sefasebas, rac xels Seuwyobs
mis karierul winsvlas. statistikis gazrda SesaZlebelia aseve
gamიზნული iyos liberaluri sisxlissamarTlebrivi politikis
ganxorcielebis dasadastureblad.
● sajaro interesi vs. mozardis etiketireba
mcire mniSvnelobis gamo sisxlisსamarTlebrivi pasuxismge-
blobis dakisreba SesaZlebelia ewinaaRmdegebodes arasrul-
wlovnis WeSmarit interesს. sisxlisსamarTlebrivi pasuxismge-
blobis dros xdeba mozardis damnaSaved etiketirეba, rac ufro
mZime Sedegis momtani SeiZleba gaxdes, vidre mcire mniSvnelobis
gamo sajaro interesis dakmayofileba.
● მატერიალური და da adamianuri resursi
mcire mniSvnelobis gamo sisxlisსamarTlebrivi pasuxismge-
blobis proceduris dawyeba ewinaaRmdegeba qveynis da saxelm-
wifos ფინანსური da adamianuri resursis gamoyenebis menejmeნts
da uaryofiTad aisaxeba rogorc am organos TanamSromlebis
efeqtიანობაზე, aseve qveynis biujetze. warmoudgenlad migvaCnia,
rom prokurors SeiZleba hqondes imdeni dro, rom 4.40 laris
zaralis gamo ganaxorcielos rame qmedeba (ganrideba da me-
diacia), garda damnaSavis gafrTxilebisa (aRniSnuli udavod
moiTxovs sakanonmdeblo regulirebas).
153
7.3. განრიდების და მედიაციის სტატისტიკა და
რეციდივის შემთხვევები
saqarTvelos iusticiis saministros 2013 wlis 12 martis
№27824 werilis mixedviT ganridebis da mediaciis statistikuri mo-
nacemebi ase gamoiyureba:
1. arasrulwlovanTa ganridebisa da mediaciis programa moq-
medebs 35 qalaqSi;
2. sul ganridebulia 214 arasrulwlovani, romelTagan media-
cia ganxorcielda 73 SemTxvevaSi;
3. ganridebulTagan 22 aris mdedrobiTi sqesis, xolo 192 – mam-
robiTi; ganridebuli 214 arasrulwlovnidan 57 aris mZime (yvela
maTgani jgufuri qurdoba), xolo 157 - naklebaT mZime danaSaulis
CadenisaTvis:
muxlebis mixedviT
177-e muxli 115 SemTxveva
2381 muxli 65 SemTxveva
187-e da 188-e muxlebi 6 SemTxveva
regionebis mixedviT
Tbilisi 138
aWara 20
qvemo qarTli 20
dasavleTi 13
Sida qarTli 21
samegrelo 2
asakis mixedviT
14 wlis 55 arasrulwlovani
154
4. 145 saqmeSi dazaralebuli iyo fizikuri/iuridiuli piri,
xolo 69 saqmes ar hyavda dazaralebuli;
5. ganridebuli 214 arasrulwlovanidan Svidma maTganma Caidina
ganmeorebiTi danaSauli, maT Soris or SemTxvevaSi iyo gamoyenebuli
mediacia.
rogorc statistikuri monacemebidan gaxda cnobili programaSi
monawile 214 arasrulwlovnidan 7-ის შემთხვევაში ადგილი hqonda
recidivs, romelTagan 2 arasrulwlovnis mimarT iqna ganxorcie-
lebuli mediacia-ganrideba, danarCen 5 SemTxvevaSi განხორციელდა
mxolod ganrideba, mediaciis gareSe. samwuxarod, CvenTvis xel-
misawvdomi ar gaxda recidivis SemTxvevebis saqmeebi da SeuZlebelia
saubari მათ gamomwvev mizezebze. is faqti, rom recidivis 7 SemTxvevi-
dan 5-ში განხორციელებული იყო ganrideba mediaciis gareSe, miuTiTebs
შემდეგზე: უფრო მეტად გამოხატული dadebiTi efeqti arasrulwlovnis
aRzrdaze აქვს პროგრამებს, რომლებიც დამყარებულია დამნაშავისა და
დაზარალებულის ურთიერთობაზე. Sesabamisad, mediaciis ganxorciele-
bas upiratesoba unda mieniWos.
7.4. დასკვნა
daskvnis saxiT unda aRiniSnos, rom ganridebis da mediaciis pro-
gramis praqtikul gamoyenebas ramdenime problema აქვს. ganvixiloT
ზოგიერთი maTgani:
● prokuroris monawileobis aucilebloba. ganridebis da media-
ciis saqmeebis praqtikulma analizma cxadyo, rom მართალია,
prokurori monawileobs mediaciis konferenciaSi, magram ar
aris dainteresebuli mediaciis procesiT. misTvis mniSvnelova-
nia mediaciis dasrulebiT statistikuri monacemis gaumjobeseba
და ara arsebuli konfliqtis mogvareba arasrulwlovansa da
dazaralebuls Soris;
● socialuri muSakis mier Sedgenili arasrulwlovnis bio-fsiqo-
-socialuri Sefaseba ar iZleva mozardis riskebis gansazRvris
saSualebas, aris metad mSrali, ar aris orientirebuli mozar-
dis Zlieri mxareebis warmoCenaze;
155
● ganridebis da mediaciis xelSekrulebas აქვს ramdenime proble-
ma: Sesasrulebel valdebulebaTa didi raodenoba; Sesasrule-
bel valdebulebაში mozardis pirovnebis gauTvaliswinebloba;
mSoblis iZuleba, acnobos arasrulwovnis mier xelSekrulebis
pirobebis darRvevis faqti socialur muSaks, romelic acnobebs
prokurors, rac arasrulwlovnis sisxlissamarTlebriv devnas
გამოiwvevs; dazaralebulisaTvis imis dakisreba, rom pativi sces
damnaშave arasrulwlovans da a.S.
● qmedebis arasworad kvalificireba sisxlis samarTlis kodeq-
siT, rac mozards arTmevs Sanss momavalSi monawileoba miiRos
ganrideba-mediaciis programaSi.
156
მერვე თავი
განრიდების და მედიაციის პროგრამის
ეკონომიკური ანალიზი
8.1. სისხლის სამართლის ნორმის ეკონომიკური

ანალიზი
samarTlis ekonomiკuri analizis mizania Seiswavlos qveynis eko-
nomikaze samarTlis ნორმების zemoqmedebis pirobebi,242 anu samarთlis
ekonomiკuri analizi gulisxmobs samarTlis normებis Semowmebas mis
ekonomikur Sedegebze.243kanoni, samarTali warmoadgens sazogadoe-
briv dovlaTs.244 kriminaluri TvalsazrisiT „samarTlis ekonomiკur
analizs ainteresebs iuridiuli sanqciebis [sasjelis] aRsrulebaze
gaweuli danaxarjebi“.245 misi kvlevis sagania imis dadgena, ramdenad
aris SesaZlebeli, sanqciis miznebi ganxorcieldes maqsimalurad nak-
lebi danaxarjebiT.
კრიმინალის მიმართ saxelmwifos politika iseveა დაკავშირებული
fulTan, rogorc umuSevrobasTan brZolის an janდაცვის politika, Tu-
mca, sxva uwyebebTan SedarebiT, kriminalის მიმართ politikis xarje-
bze saubari tabudadebulia.246
კრიმინალის მიმართ politikis ganxorcielebis nebismieri etapi
(danaSaulis prevencia, danaSaulis gaxsna, damnaSavis dasja) xarjebTan
aris dakavSirebuli. maT Soris dasja, ფინანსური თვალსაზრისით „anti-
dovlaTs“ warmoadgens,247 radgan dasjil adamians ar SeuZlia raime
Rirebuli dovlaTis Seqmna, dasja iwvevs dovlaTianobis Semcirebas.
rogorc aRiniSna, კრიმინალის მიმართ „nulovani toleranto-
bis“ politikis ganxorcielebisas moxda maRali zomis Tavisuflebis
aRkveTis xSiri gamoyenebა, ramac gamoiwvia sasjelaRsrulebiT dawe-
sebulebebSi msjavrdebulTa raodenobis zrda.
242 xubua, g., 2004. gv. 111.
243 Koebler, G.,1997. S. 283.
244 balarjiSvili, i., 2010. gv. 60.
245 xubua, g., 2004. gv. 111.
246 Schellhoss, H., 2004. S. 8.
247 balarjiSvili, i., 2010. gv. 61.
157
ganridebis da mediaciis programis ganxorcielebis aucileblo-
bis dasasabuTeblad sainteresoa msjavrdebulTa arsebuli raodeno-
bis problemis ganxilva qveynis ეკონომიკასთან მიმართებაში, anu maRa-
li zomis Tavisuflebis aRkveTis ganxilva samarTlis ekonomikuri
analizis WrilSi.
msjavrdebulTa raodenobis zrdam SesaZlebelia erTi mxriv sa-
muSao adgilebis Seqmნac ki gamoiwvia (igulisxmeba zedamxedvelebis
raodenobis zrda), Tumca es umuSevrobis problemis დაძლევის amo-
ralur da miuRebel mxared unda CaiTvalos. msjavrdebulTa raode-
nobis gazrda im mizniT, rom qveyanaSi Seiqmnas samuSao adgilebi, ar
SeiZleba qveynis dasaqmebis politikad CaiTvalos. msjavrdebulTa
resocializaciis da sasjelis moxdis Semdeg maTi dasaqmebis proble-
ma ufro did xarjebTan iqneba dakavSirebuli, vidre axla msjavrdebu-
lebis raodenobis zrdiT sasjelaRsrulebiT dawesebulebaSi samuSao
adgilebis Seqmna.
saxelmwifos erTi msjavrdebulis Senaxva 2013 წლამდე დღეში
8 lari da 60 TeTri ujdebოდa. am TanxaSi Sediოდა msjavrdebulis
მომსახურება ელექტროენერგიით, wyliT, mimoweriT, samedicino mom-
saxurebiT da sasjelaRsrulebis mosamsaxure personaliT. Tu 2008
wlis bolos saxelmwifos daaxloebiT 20 000 patimari hyavda, 2009
wels მათი Senaxvaზე saxelmwifo biujetიდან savaraudod 30 mln
lari daიხარჯა.248 დღეის მონაცემებით ერთი მსჯავრდებულის შენახვა
დღეში დაახლოვებით 23 ლარი ღირს. ამ თანხაში არ შედის სამედიცინო
მომსახურება.
samarTlis ekonomiკuri analiziT naTeli xdeba, rom Tavisufle-
bis aRkveTa did ekonomiკur xarjebTan aris dakavSirebuli da ewina-
aRmdegeba sasjelis maqsimalurad naklebi danaxarjebiT aRsrulebis
(ganxorcielebis) princips. sxva mdgomareoba iqneboda im SemTxvevaSi,
Tu msjavrdebulebi dasaqmebuli iqnebodnen cixis pirobebSi da maT
mier Seqmnili produqcia garkveul ekonomikur sargebels moutanda
rogorc Tavad msjavrdebuls, aseve აისახებოდა qveynის biujetze.
248 გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის სტატისტიკური მონაცემებით, (გერმანიის) სახელმწიფოს
ერთი დამნაშავის ერთი წლით თავისუფლების აღკვეთა უჯდება დაახლოვებით 31.760 ევრო. იხ.:
Schellhoss, H., 2004. S. 9.sasjelaRsrulebis, probaciisa da iuridiul sakiTxTa daxmarebis
saministros 2009 wlis biujeti 111.100.100 lars Seadgenda. ix. http://www.mcla.gov.ge/content.
php?id=9&lang=geo, 2009 wlis 22 dekembris mdgomareoba.
158
msjavrdebulTa raodenobis Semcirebა da arsebuli proble-
mis mogvareba SesaZlebelia, Tu sisxlis samarTlis politika ga-
xdeba ufro liberaluri, amoqmeddeba sasjelis alternatiუli
ფორმები, მოხდება განრიდების და მედიაციის პროგრამის ხელშეწყობა და
გაფართოება.
8.2. განრიდების და მედიაციის ანალიზი სამართლის

ეკონომიკური ანალიზის ჭრილში
ekonomikur TeoriebSi xSirad aris gaJRerebuli idea racio-
nalurad da logikurad gadawyvetilebis mimReb adamianze e.w. homo
ekonomicus.249 aseTi adamiani konfliqtis მოგავრების dros gadawyve-
tilebas iRebs civi gonebiT, yovelgvari emociebis da aRqmebis zega-
vlenis gareSe. isini cdiloben maTi gadawyvetileba gamarTlebuli
iyos ekonomikuri თვალსაზრისით.
ganridebis da mediaciis programa gamarTlebuli iqneba, Tu igi
sxva mniSvnelovan faqtorebTan erTad, iqneba orientirebuli mcire
xarjebზე. ganridebis da mediaciis programam saxelmwifos pirvel ri-
gSi ekonomikuri mdgomareoba unda Seumsubuqos da Tavidan aacilos
biujetidan saWiroze meti Tanxebis gankargva.
8.2.1. ekonomikuri xasiaTis resursis dazogva

ganridebis da mediaciis programis ekonomikuri თვალსაზრისით
Sesafaseblad aucilebelia praqtikuli magaliTis ganxilva. dauSvaT,
saqarTveloSi ar arsebobs ganridebis da mediaciis programa. sainte-
resoa, rogori iqneboda samarTlis ekonomikuri analizi Cven mier
ganxiluli ganridebisa da mediaciis praqtikis magaliTze. erT-erT
saqmeSi samმა arasrulwlovanma isargebla imiT, rom gamyidveli არ
იყო maRaziaSi და მიითვისეს 22.85 larი, 11-larianი Zexvი, 3 laris mze-
sumzira, 3 laris namcxvarი (ruletი), 2.20 ლარის keqsი. zaralის sa-
erTo Rirebulebამ Seadgina 42.05 lari. qmedeba kvalificirdeba ssk
177 muxlis mesame nawilis „a“ qvepunqtiT, qurdoba winaswar SeTanxme-
biT jgufis mier და iTvaliswinebs Tavisuflebis aRkveTas oTxidan
Svid wlamde. sasamarTlom TiToeul arasrulwlovans 5 wliT Tavi-
249 Kanwischer, H., 2009. S. 36.
159
suflebis aRkveTa miusaja. samarTlis ekonomikuri analiziT naTeli
gaxdeba, rom erTi msjavrdebulis Senaxva saxelmwifo biujets TveSi
690 lari, weliwadSi კი - 8 400 lari daujdeba. 5 wlis ganmavlobaSi ეს
თანხა 42 000 larს შეადგენს, anu danaSaulebrivi qmedeba, romelmac ma-
Raziis mepatrones 42.05 laris zarali miayena, saxelmwifos mxolod
erTi msjavrdebulisagan sul mcire 42 000 laris damatebiT zarals
აყენებს. Cven SemTxvevaSi saxezeა sami msjavrdebuli. Sesabamisad msja-
vrdebulebis cixeSi Senaxvisთვის saxelmwifo biujetis xarjic 3-jer
gaizrdeba da iqneba 126 000 lari.
ganvixiloT kidev erTi magaliTi. arasrulwlovanma moipara me-
zoblis eleqtrosadeni, romelic Telasis sakuTrebaa, Caabara jarT-
Si da aRebuli TanxiT iyida gaziani wyali da namcxvari. danaSaule-
brivi qmedebiT arasrulwlovanma dazaralebuls miayena 270 laris
odenobis materialuri zarali. danaSaulebrivi qmedeba dakvalifi-
cirdeba ssk 177-e muxlis meore nawilis „a“ qvepunqtiT, qurdoba, ra-
mac mniSvnelovani ziani gamoiwvia, rac iTvaliswinebs Tavisuflebis
aRkveTas samidan xuT wlamde. Tu arasrulwlovans miusjidnen 3 wliT
Tavisuflebis aRkveTas, maSin misi Senaxvis xarjebi iqneboda 25 000
lari.
SesaZlebelia imis Tqmac, rom saxelmwifo yovelTvis ar aris
Tavisi qmedebis dros „mogebaze“ orientirebuli, miTumetes, rom sa-
zogadoebrivi wesrigis dacva da sazogadoebrivi ufsafrTxoeba ar
SeiZleba maTematikuri kalkulaciiT daviangariSoT. magram, rodesac
metad Seusabamoa danaSaulis Sedegad miyenebuli zarali (42.05 lari,
an 270 lari) da saxelmwifos mxridan misi cixis pirobebSi rCenis
მატერიალური xarji (126 000 lari, an 25 000 lari), vfiqrobT saxel-
mwifo Tanxebis aramiznobriv xarjvasTan gvaaqvs saqme, rac aSkarad ar
SeiZleba iyos qveynis სისხლისსამართლებრივი politikis mizani. miTu-
metes, dRevandeli ekonomikuri mdgomareobis fonze arc 270 lari da
arc 42.05 lari ar warmoadgens iseT fulad Tanxas, ramac SeiZleba
damatebiT saxelmwifo sabiujeto xarji gamoiwvios.
rogorc am ori magaliTidan naTლად ჩანს, ganridebis da media-
ciis programის გამოყენებით სახელმწიფოს შეუძლია მიაღწიოს უკეთეს
შედეგს ისე, რომ ჰქონდეს გაცილებით ნაკლები დანახარჯი.
amitomაც არის aucilebeli ganridebis da mediaciis proeqtis
გავრცელება mZime danaSaulebze და mTeli qveynis maსStabiT.
160
8.2.2. adamianuri resursis gamoyeneba
მნიშვნელოვანია, რომ ganridebis da mediaciis proeqtiT ara mar-
to ekonomikuri, არამედ adamianuri resursiც sworad da miznobrivad
იქნეს გამოყენებული. განვიხილოთ რამდენიმე მაგალითი ganridebis da
mediaciis arsebuli praqtikidan, რომელიც დაგვანახებს adamianuri re-
sursis dazogvis mniSvnelobაs.
arasrulwlovanma marketidan moipara 7.50 larad Rirebuli
alkoholuri sasmeli; arasrulwlovanma erT-erTi supermarketi-
dan moipara erTi qila „nutela“, arasrulwlovanma moipara ficre-
bi გასაყიდად და აპირებდა aRebuli fuliT kompiuterulი TamaSebი
ეთამაშა. gzaSi igi patrulma daakava; arasrulwlovani Seipara sko-
lis fizkulturis darbazSi da sam პიროვნებას mopara fuli, სულ - 4.40
lari.
mocemul oTx saqmeze sisxlissamarTlebrivi reagireba da maTi
moxvedra Tundac ganridebisa da mediaciis programaSi, kargi magali-
Tia, rogor SeiZleba saxelmwifom არაეფექტიანად gamoiyenos და ga-
daanawilos ადამიანური sakuTari Tanamdebobis pirebis resursi.
ამჟამად moqmed kanonmdeblobaში გათვალისწინებულია mxolod
prokuroris diskreciulი uflebamosileba sisxlissamarTlebrivi
devnაზე უარის თქმის შესახებ. მიგვაჩნია, რომ policiasac unda gaaCndes
კანონმდებლობით განსაზღვრული უფლებამოსილება, rom Tavad Seafa-
sos ramdenad არის დანაშაულებრივი qmedeba sazogadoebrivi interesis
matarebeli da raმდენად არის საჭირო პროკურორის ჩართულობა.
policiis TanamSromlisTvis diskreciuli uflebamosilebis
micema xels Seuwyobs, რომ prokurori აღარ იყოს დატვირთული iseTi
saqmeebiT, romlebic ar არის sazogaდoebrivi mniSvnelobis. ეს xels
Seuwyobs prokurors koncentrirდეს უფრო mniSvnelovan saqmeebze.
garda amisa, vfiqrobT, prokurors diskreciuli uflebamosi-
lebis farglebSi Tavadac unda SeeZlos werilobiTi gafrTxilebiT
mimarTos mozards, sadac igi miuTiTebs mozards, rom ganmeorebiTი
ukanono qmedebisTvis mis winaaRmdeg ufro mkacri zomebi iqneba miRe-
buli. gafrTxileba unda xdebodes ganridebis da mediaciis progra-
mamde.
adamianuri resursis arasaTanadod gadanawileba da gamoyeneba
161
iwvevs yvela saxis saqmeze msgavsi ძaliსხმევიT koncentrirebas, Tana-
bari drois da energiis daxarjvas, rac uaryofiTad aisaxeba rogorc
saqmis srulyofilad ganxorcielebaze, aseve didi raodenobiT saqme-
ebis dagrovebaze.
8.2.3. Sualeduri daskvna / konfliqtis safuZvlianad mogvareba

ganridebis da mediaciis procesis da programis ZirიTadi mniS-
vneloba aris konfliqtis safuZvlianad mogvarebა, რაც Tavis mxriv
xels Seuwyobs mxareebSi samarTlianobis aRdgenis gანცდis Camoya-
libebas. ეს კი gamoricxavs TviTiusticias da SurisZiebas an saxelmwi-
fo struqturebisadmi undoblobas. amave dros, konfliqtis safu-
Zvliani mogvarebiT Semcirdeba marTlmsajulebis sistemis xarjebi.
rogorc samarTlis ekonomikurma აnalizma cxadyo, ეს aseve metad
mniSvnelovaniა.
rogorc aRვniSneT, ganrideba da mediacia uzrunvelyofs kon-
fliqtis safuZvlian mogvarebas, rac Tavis mxriv xels uwyobs
saxelmwifoს მიერ damnaSavis resocializaciisaTvis, dazaralebulis
reabilitaciisaTvis და danaSaulis recidivis Tavidan acilebisaTvis
saWiro Tanxebiს დაზოგვას.
daskvna
a) ganridebis da mediaciis mniSvneloba
ganrideba da mediacia saqarTveloSi axlad danergili institu-
tia. misi ganviTarebisaTvis aucilebelia mocemul saxelmZRvaneloSi
warmodgenili konkretuli daskvnebis da rekomendaciebis gaanali-
zeba.
ganridebisa da mediaciis programa metad mniSvnelovania sax-
elmwifo da sazogadoebrivi TvalsazrisiT. ganvixiloT TiToeuli
maTgani.
● mozardis aRzrda
ganridebisa da mediaciis programa uzrunvelyofs mozardis
aRzrdaს. pirvelad Tavis cxovrebaSi mozards uxdeba saxelm-
wifo organoebTan da sazogadoebis sxva, misTvis ucnob wevrebT-
an axlo urTierToba. ganridebisa da mediaciis warmatebis Sem-
162
TxvevaSi igi xvdeba, rom: 1. mis mier Cadenilma kanondarRvevam
sxva adamians avno, მიაყენა materialuri zarali da გამოიწვია
fsiqologiuri problemebi; 2. saxelmwifo kontrolis orga-
noebi muSaoben saTanadod da cdiloben misTvis WeSmariti in-
teresebis mqone RonisZiebebis gatarebas და ara mis dasjas.
ganridebisa da mediaciis programis farglebSi kanonTan kon-
fliqtSi myof mozardს უჩნდება sazogadoebisadmi pativisce-
mis grZnobა, ramac xeli unda Seuwyos misgan kanonmorCilი
pirovnebის ჩამოყალიბებას.
● dazaralebulis reabilitacia
mediaciis programa aseve uzrunvelyofs dazaralebulis re-
abilitaciisTvis xelSewyobas. dazaralebuli, romelic axlos
gaecnoba arasrulwlovans, gaigebs mis mier Cadenili ukanono-
bis motivsa da mizans, igi uaryofiTad aRar ganewyoba rogorc
konkretulad arasrulelovanis, aseve zogadad mozardTa
mimarT. garda amisa, dazaralebuls ar Camouyalibdeba SiSi zoga-
dad danaSaulis mimarT da igi sazogadoebis aqtiuri moqalaqe
iqneba. dazaralebulis reabilitacia (samarTlianobis aRdgena)
aseve mniSvnelovania saxelmwifosaTvis, radgan, Tavis mxriv, ar
daიkargeba ndoba konkretul moqalaqesa da saxelmwifos Soris,
ramac xeli unda Seuwyos momavalSi maT Soris TanamSromlobas.
● sazogadoebis CarTuloba
ganridebის da mediaciis programa uzrunvelyofs sazogadoebis
CarTulobasac. ganrideba-mediaciis xelSekrulebiT arasrulw-
lovans evaleba garkveuli valdebulebebis შესრულება, maT So-
ris ისეთისაც, romlis drosac arasrulwlovanma უნდა გამოიჩინოს
garkveuli sazogadoebრივი ჩართულობა, რაც მისასალმებელია,
რადგან mozardi sazogadoebis aqtiuri wevri xdeba.
● recidivis Tavidan acileba
arasrulwlovans, romelic moxvda ganrideba-mediaciis pro-
gramaSi, ufro naklebad eqneba სურვილი განმეორებით ჩაიდინოს
დანაშაული. amis naTeli dadasturebaa is faqti, rom ganridebis
da mediaciis programaSi monawile 214 arasrulwlovnidan სახეზე
არის mxolod 7ganmeorebiT danaSaulis Cadenis SemTxveva.
163
b) ganridebis da mediaciis praqtikuli da samarTlebrivi xasi-
aTis rekomendaciebi
ganridebis da mediaciis dRes moqmed programas gaaCnia rogorc
sakanonmdeblo, aseve praqtikuli xasiaTis problemebi.
● sakanonmdeblo regulirebis problema
sakanonmdeblo xasiaTis problemებidan umTavresia is, rom gan-
rideba da mediacia ar xorcieldeba mTeli saqarTvelos maსStabiT,
rac arRvevs Tanasworobis konstituciur princips; ganrideba da me-
diacia aseve unda ganxorcieldes rogorc naklebad mZime, aseve mZime
danaSaulebze; ganridebis da mediaciს ganxorcielება შესაძლებელი
უნდა იყოს marTlmsajulebis nebismier etapze (policia, prokura-
tura, sasamarTlo, sasjelaRsrulebiTi dawesebuleba); შესაძლებელი
უნდა იყოს, რომ prokuroris uari naklebad mZime da mZime danaSaul-
ze arasrulwlovnis ganridebis da mediaciis programaSi CarTvaze
გასაჩივრდეს სასამართლოში; xelSekrulebis vada unda gaizardos 24
Tvemde. xelSekrulebis xangrZliვoba damokidebuli unda iyos pro-
fesiuli an sareabilitacio programis xangrZliვobaze; mediaciis
konferenciis xangrZlivoba ar unda gagrZeldes Seusvenebliv 2 saa-
Tze მეტს, xolo mTeli dRis ganmavlobaSi ar unda aRematebodes 4
saaTs.
● praqtikuli xasiaTis problemebi:
mediaciis konferenciaSi prokuroris monawileoba Zabavs mo
nawile mxareebs; mediatori Tavad unda adgendes mozardis bio-fsi
qo-socialur Sefasebas da risk-faqtorebs; mediacias unda axorcie
lebdes სახელმწიფოს მიერ დაფინანსებული sazogadoebrivi orga-
nizacia (arasamTavrobo seqtori) და ara iusticiis saministro; aras-
rulwlovnisaTvis dakisrebuli valdebuleba unda iyos orientire-
buli mis momavalze, mozardisaTvis konkretul sferoSi profesiuli
unar-Cvevebis Camoyalibeba unda moxdes grZalvadiani perspeqtiviT,
rომ xelი Seuwyos სამომავლოდ mis dasaqmebas; xelSekrulebis piro-
bebma unda uzrunvelyos mozardis aRzrda; xelSekrulebაში არ უნდა
იყოს ბევრი pirobა, risi ganxorcielebac mozards Seიძლება gauZnel-
des; ganridebis da mediaciis xelSekrulebiT mSobels ar unda evale-
bodes Seatyobinos socialur muSaks (prokurors) sakuTari Svilis
164
mier xelSekrulebis pirobebis darRveva; socialuri muSakis mier
Sedgenili bio-fsiqo-socialuri Sefaseba unda iyos informaciuli
da orientirebuli mozardis risk-faqtorebze.
rekomendaciebi:
● xelSekrulebis pirobebi iyos orientirebuli mozardis unar-
-Cvevebis gaZlierebaze;
● ar aris sasurveli mediaciis procesSi prokuroris monawile-
oba. prokurori unda axdendes arasrulwlovanis ganridebas
da mediaciisTvis saqmes gadascemdes არასამთავრობო სექტორის
damoუkიdebel mediators;
● განრიდების ganxorcieleba SesaZlebeli unda iyos nebismier eta-
pze (policia, prokuratura, sasamarTlo);
● mSobels ar unda ეკისრებოდეს Svilis mier xelSekrulebis darR-
vevaze nebismieri saxis pasuxიsmgebloba;
● xelSekrulebis vada unda iyos ორიენტირებული იმაზე, თუ რამდენ
ხანში შეძლებს მოზარდი კონკრეტული პროფესიის დაუფლებას;
● valdebuleba unda iyos im xasiaTis, rom SesaZlebeli iyos, mo-
zards Camouyalibdes pasuxismgeblobis grZnoba;
● mediatoris mier piradi Canawerebis (gancdebis, problemebis Ca-
niSvna) gakeTeba unda gaxdes savaldebulo, da unda xdebodes am
Canawerebis sistematiuri ganxilva sxva mediatorebTan erTad;
● arasrulwlovnis problema Seswavlili da aRmofxvrili unda
iyos safuZvlianad. ganridebis da mediaciis dros gamovlenili
socialuri (garemo pirobebidan gamomdinarე) risk-faqtorebi
unda iqnes ganeitralebuli;
● დაზარალებულს უნდა მოუსმინონ მედიაციის ყველა ეტაპზე.
165
სარჩევი
Sesavali
arasrulwlovanTa ganridebis da mediaciis proeqtis mokle mimoxilva
pirveli Tavi
kanonTan konfliqtSi myof arasrulwlovanTa Taviseburebani
1.1. arasrulwlovanis asaki
1.2. arasrulwlovan msjavrdebulTa statistikuri monacemebis analizi
1.3. mozardTa fsiqologiuri Tavisebureba / arasrulwlovanTa gardatexis ......
periodi
1.4. sisxlis samarTlis kodeqsiT gaTvaliswinebuli Tavisebureba
meore Tavi
arasrulwlovanTa ganridebis da mediaciis ganxorcielebis aucileblobis Teo-
riuli safuZveli
2.1. arasrulwlovanTa danaSaulis normaluri xasiaTi
2.2. arasrulwlovanTa danaSaulobis yvela sazogadoebaSi gavrceleba
2.3. arasrulwlovanTa danaSaulobis epizoduroba
2.4. „nulovani tolerantobidan“ liberalur kriminalur politikaze
gadasvla
2.4.1. „nulovani tolerantobis“ kriminaluri politikis Teoriuli
safuZveli
2.4.2 „nulovani tolerantobis“ kriminaluri politikis Sedegebi
saqarTveloSi
2.4.3. liberalur kriminalur politikaze gadasvla
2.5. arasrulwlovanTa aRzrda/resocializacia
2.6. dazaralebulis reintegracia
mesame Tavi
arasrulwlovanTa ganridebis da mediaciis principebi
3.1. alternatiuli meqanizmebis gamoyeneba
3.2. nebayoflobiToba
3.3. proporciuloba
3.4. stigmatizaciis Tavidan acileba
3.5. konfidencialuroba
3.6. arasrulwovanis WeSmariti interesis dacva
meoTxe Tavi
arasrulwlovanTa ganridebis da mediaciis sakanonmdeblo regulireba
4.1. ganridebis da mediaciis gamoyenebis winapiroba
166
4.2. ganridebis da mediaciis monawile mxareebi
4.2.1 prokurori
4.2.2 arasrulwlovani/kanonieri warmomadgeneli
4.2.3 socialuri muSaki
4.2.4 dazaralebuli
4.2.5 damcveli
4.2.6 mediatori
4.3. ganridebis da mediaciis xelSekruleba
4.3.1 xelSekrulebis mxareebi
4.3.2 xelSekrulebis pirobebi
4.3.3 xelSekrulebis vada
4.3.4 xelSekrulebis uxeSi darRveva
4.4. Tansworobis principi da ganridebis da mediaciis programa
mexuTe Tavi
arasrulwlovanTa ganridebis da mediaciis procesi
5.1. winasakonferencio etapi
5.2. mediaciis konferencia
5.3. SeTanxmebis miRweva
5.4. mediaciis konferenciis adgili
5.5. mediaciis konferenciis xangrZlivoba
meeqvse Tavi
dazaralebuli ganridebis da mediaciis procesSi
6.1. dazaralebulis cneba
6.2. dazaralebulis mdgomareoba danaSaulis Semdeg
6.2.1 fizikuri dazianebebi / janmrTelobis problemebi
6.2.2 fsiqologiuri problemebi
6.2.3 socialuri problemebi
6.2.4 materialuri zarali
6.3. dazaralebulad gaxdomis procesis saxeebi
6.3.1 pirovnebis pirveladi (ZiriTadi) viqtimireba
6.3.2 pirovnebis meoradi (araZiriTadi) viqtimireba
6.3.3 pirovnebis mesameuli viqtimireba
6.4. dazaralebulis moTxovnilebebi
6.4.1 msxverplis moTxovnileba daxmarebaze da informaciaze
6.4.2 msxverplis moTxovnileba adamianur mopyrobaze
6.4.3 msxverplis moTxovnileba hyavdes gverSimdgomi
6.4.4 msxverplis moTxovnileba mousminon
6.4.5 msxverplis moTxovnileba Tavidan iqnas acilebuli misi
damnaSavesTan Sexvedra
167
6.4.6 msxverplis moTxovnileba hqondes informacia damnaSavis
adgilsamyofelis Sesaxeb
6.4.7 msxverplis moTxovnileba icnobdes danaSaulis Cadenis motivs
6.4.8 dazaralebulis moTxovnileba zaralis anazRaurebaze
6.5. dazaralebulis reabilitaciis saxelmwifi da sazogadoebrivi
mniSvneloba
meSvide Tavi
ganridebis da mediaciis arsebuli praqtika
7.1. ganridebis da mediaciis saqmeebis kvlevis meTodi
7.2. ganridebis da mediaciis saqmeebis analizi
7.2.1 ganridebis da mediaciis xelSekruleba
7.2.1.1. ganridebis da mediaciis xelSekrulebis aRwera
7.2.1.2. ganridebis da mediaciis xelSekrulebis analizi
a. ganridebisa da mediaciis da ganridebis xelSekrulebis tipebi
b. xelSekrulebis pirobebi
aa. pirobebis raodenoba
bb. pirobebis aRmzrdelobiTi efeqti
(arasrulwlovanis WeSmariti interesis gaTvaliswineba)
gg. pirobebis Sesrulebis SesaZlebloba da vadis gansazRvra
dd. xelSekrulebis pirobebi jgufuri danaSaulis dros
ee. valdebulebis dakonkretebis aucilebloba
vv. misasalmebeli saxelSekrulebo valdebulebebi
g. arasrulwlovanis warmomadgenlis movaleobebi
d. dazaralebuli
aa. dazaralebulis uflebebi
bb. dazaralebuli fizikuri, iuridiuli piria
gg. mcirewlovani dazaralebuli
dd. Sualeduri daskvna
e. socialuri muSaki da prokurori
7.2.2. ganridebis da mediaciis konferencia da mediatoris roli
7.2.2.1. ganridebis da mediaciis konferenciis analizi
7.2.2.2. mediatoris roli ganridebis da mediaciis konferenciaSi
7.2.2.3. daskvna / rekomendaciebi
7.2.3. arsrulwlovanis bio-fsiqo-socialuri Sefasebis analizi
7.2.4. kvalifikaciis problema da sisxlissamarTlebrivi devnis
aucilebloba
7.2.4.1. oTxi lari da ormoci TeTris qurdobis saqme
7.2.4.2. safulis qurdobis saqme
7.2.4.3. gundaobis saqme
168
7.2.4.4. ZaRlis mogeriebis saqme
7.2.4.5. Sualeduri daskvna
7.3. recidivis SemTxvevebi
7.4. daskvna
merve Tavi
ganridebis da mediaciis programis ekonomikuri analizi
8.1. sisxlis samarTalis normis ekonomikuri analizi
8.2. ganridebis da mediaciis analizi samarTlis ekonomikuri
analizis WrilSi
daskvna
a) ganridebis da mediaciis mniSvneloba
b) ganridebis da mediaciis praqtikuli da samarTlebrivi xasiaTis
rekomendaciebi
169
ბიბლიოგრაფია
arasrulwlovanTa danaSaulis administracia. gaeros bavSvTa fondi. Tbilisi 2004.
balarjiSvili, i.
danaSaulisa da sasjelis ekonomika. Tbilisi 2010.
gamyrelZe, o.
brZola samarTlebrivi saxelmwifosaTvis. Tbilisi 1998.
gamyreliZe, o., saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis ganmarteba. meore Sevsebuli

gamocema. Tbilisi 2008.
gvenetaZe, n./kvaWaZe, m./wiklauri-lamixi, e./gabunia, m.

arasrulwlovanTa marTlmsajuleba: ganrideba da mediacia. Tbilisi 2012.
gerigi, r./ zimbardo, f.

fsiqologia da cxovreba. me-16 gamocema. Tbilisi 2009.
veselsi, i./ boikle, v.

sisxlis samarTlis zogadi nawili. Tbilisi 2010.
naWyebia, g./ dvaliZe, i. (red.)

sisxlis samarTlis zogadi nawili. Tbilisi 2007.
„nulovani tolerantobidan liberalizacisaken“. cixis saerTaSoriso reforma (PRI).

Tbilisi 2011.
saqarTvelos saxalxo damcvelis 2007 - 2011 wlebis saparlamento moxsenebebi.
kublaSvili, k.
ZiriTadi uflebebi. Tbilisi 2003.
turava, m.
danaSaulis moZRvreba. Tbilisi 2011.
xerxeuliZe, i.
arasrulwlovanTa sasjelis gamoyenebis SedarebiTi analizi aSS-sa da saqarTveloSi.
statiaTa krebuli: „arasrulwlovanTa sasjelisa da aRmzrdelobiTi xasiaTis iZule-
biTi RonisZiebebis Sefardebis problemebi“. lekveiSvili, m./SalikaSvili, m. (red.).
Tbilisi 2011.
demetraSvili, a./kobaxiZe, i.
konstituciuri samarTali. Tbilisi 2011.
gabriCiZe, g.
Tanazomierebis principi evropis gaerTianebis samarTlis ZiriTadi uflebebisa da Ta-
visuflebebis sferoSi. wignSi: korkelia, k.(red.), adamianis uflebaTa evropuli stan-
dartebi da maTi gavlena saqarTvelos kanonmdeblobasa da praqtikaze. Tbilisi 2006.
saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos 2009 wlis 6 aprilis #2/1/415 gadawyvetileba.
saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos 2007 wlis 26 oqtombris #2/2-389 gadawyvetileba.

zazaSvili, n., piradi Canawerebi.
170
kalhuni, q. / laiTi, d. / keleri, s.
sociologia. Tavebi 2,3,4. Tbilisi 2007.
kodua, e. (red.)
socialur da politikur terminTa leqsikoni – cnobari. Tbilisi 2004.
cercvaZe, g.
mediacia. davis gadawyvetis alternatiuli forma. Tbilisi 2010.
qurxuli, l.
bavSvTa agresia. Tbilisi 2006.
SalikaSvili, m.
kriminologia. meore gamocema. Tbilisi 2011.
SalikaSvili, m. /miqanaZe, g.
arasrulwlovanTa marTlmsajulebis Taviseburebani: arasrulwlovanTa marTlmsaju-
lebis kriminologiuri, sisxlissamarTlebrivi, penitenciuri da saerTaSoriso samar-
Tlebrivi safuZvlebi. rusTavi 2011.
Rlonti, g. (red.)
kriminologia da samarTlebrivi sistema saqarTveloSi. Tbilisi 2008.
uznaZe, d.
zogadi fsiqologia. Tbilisi 2006.
inwkirveli, z.
arasrulwlovani braldebulis xasiaTis Taviseburebis, moTxovnilebis da interesis
gaTvaliswineba dakiTxvis procesSi. Jurnali: samarTali Nr. 4-5, 2000. gv. 88–90.
xubua, g.
samarTlis Teoria. Tbilisi 2004.
Ciqobava, ar. (red.)

qarTuli enis ganmartebiTi leqsikoni. Tbilisi 1986.
Paasch, E.
Jugendkriminalität – ganzheitliche Ursachenanalyse und staatliche Reaktionsmöglichkeiten. In: Kriminalistik
2001. S. 373 – 375.
Albrecht, P.-A.
Kriminologie. Eine Grundlegung zum Strafrecht. 3. Auflage. Munchen 2005.
Bogensberger, G.
Praktische Erfahrungen als Untersuchungsrichterin mit der Prozessbegleitung. In: Jesionek, U./ Hilf, M. (Hrsg.),
Die Begleitung des Verbrechensopfers durch den Strafprozess, Viktimologie und Opferrechte. Schriftenreihe
der Weisser Ring Forschungsgesellschaft. Band 2. Innsbruck/Wien 2006. S. 73.
Brem, A.
Wie fühlen sich Opfer vor Gericht? Erfahrungen aus der Praxis. In: Jesionek, U./Hilf, M. (Hrsg.), Die Begleitung
des Verbrechensopfers durch den Strafprozess, Viktimologie und Opferrechte, Schriftenreihe der Weisser Ring
Forschungsgesellschaft. Band 2. Innsbruck/ Wien 2006. S. 111.
171
Buggisch, W.
Zeugenbedrohung und Zeugenschutz in Deutschland und den USA. Kriminologische und sanktionenrechtliche
Forschungen. Band 11. Berlin 2001.
Baurmann, M.
Kriminalitätsopfer – vom Staat vergessen?! In: Kriminalist 10/00 (2000). S. 396.
Bart, H.-J.
Kinder als Zeugen im Strafverfahren – insbesondere als Opfer sexuellen Missbrauchs. In: ÖJZ (Österreichische
Juristen-Zeitung) 1998. S. 818.
BverfG (germaniis sakonstitucio sasamarTlos gadawyvetileba) Urteil v. 21.6.1977 -1 BvL

14/76. In: NJW (Neue Juristische Wochenschrift) 1977, S. 1529
BGHSt (germaniis federaluri sasamarTlos gadawyvetileba sisxlis samarTlis saq-

meebze) 11, S. 216; 38, S. 99; 3, S. 152, 216.
Giddens, A.
Soziologie. 2. Auflage. Wien 1999.
Göppinger, H.
Kriminologie. 5. Auflage. München 1997.
Kriminologie. 6. vollständig neu bearbeitete und erweiterte Auflage. München 2008.
Hestermann, Th.
Verbrechensopfer – Leben nach der Tat. Reinbek bei Hamburg 1997.
Jahn, M.
Materielles Strafrecht/ Strafrechtliche Nebengebiete. In: Strafverteidiger Forum (StraFo), 2006.
Kaiser, G.
Jugendrecht und Jugendkriminalität. Weinheim 1973.
Kaspar, J.
Wiedergutmachung und Mediation im Strafrecht. Münster 2004.
Kanwischer, H.
Das Herz hat seine Gründe, die der Verstand nicht kennt. In: Zeitschrift für Konfliktmanagment 2/2009.
Koebler, G.
Juristisches Wörterbuch. Für Studium und Ausbildung. 8. Auflage. München 1997.
Kuhn, A., u.a.

„Tat-Sachen“ als Konflikt. Schriftenreihe der DBH. Bonn 1989.
Krüger, H.
Rückfallquote: rund 30% - Massenstatistische Beobachtungen der Rückfallkriminalität ausgesuchten Alters-
gruppen. In: Kriminalistik 1983. S. 326.
Laubenthal, K./Baier, H.
Jugendstrafrecht. Heidelberg 2006.
Mayring, P.
Qualitative Inhaltsanalyse. Grundlage und Techniken. 10. Auflage. Basel 2008.
172
Dreier, H. (Hrsg.)
Grundgesetz Kommentar. 2. Auflage. Band I Art. 1-19.
Rüssel, U.
Mediation in komplexen Verwaltungsverfahren. Baden-Baden 2003.
Rüther, W.
Abweichendes Verhalten und labeling approach. Berlin u.a. 1975.
Haft, F., Gräfin von Schlieffen, K. (Hrsg.)

Handbuch Mediation. 2. Auflage. München 2009.
Hurrelmann, K.
Lebensphase Jugend: eine Einfuehrung in die sozialwissenschaftliche Jugendforschung. 10. Auflage. 2010.
Jesionek, U.
Anzeige- und Aussageverhalten bei Kindesmissbrauch, In: Fuchs H./Brandstetter W. (Hrsg.), Festschrift für
Winfried Platzgummer zum 65. Geburtstag. Wien 1995. S. 369.
Jesionek, U.
Das Verbrechensopfer im künftigen österreichischen Strafprozessrecht. In: Grafl, Ch./Medigovic, U. (Hrsg.),
Festschrift für Manfred Burgstaller zum 65. Geburtstag. Wien/Graz 2004. S. 253.
Jesionek, U.
Das Verbrechensopfer als Prozesspartei. In: 33. Ottensteiner Fortbildungsseminar aus Strafrecht und Krimino-
logie 21. bis 25. Februar 2005. Schriftenreihe des Bundesministeriums für Justiz 118. Wien/Graz 2005. S. 41.
Schaffstein, F./ Beulke, W.

Jugendstrafrecht. 14. Auflage. Stuttgart 2005.
Bemmann, G.
Täter –Opfer-Ausgleich im Strafrecht. In: Juristische Rundschau (JR) 6/2003. S. 227.
Becker, H.
Outsiders, Studies in the Sociology of Deviance. New York 1963.
Lemert, E.
Social Pathology. New York 1951.
Libuda-Köster, A.
Diversion: Selbsteinschätzung und Realität staatsanwaltlichen Entscheidens – Eine Befragung nordrheinwest-
fälischer Jugendstaatsanwältinnen und Jugendstaatsanwälte. In: Peter-Alexis Albrecht (Hrsg.) Informalisierung
des Rechts. Berlin/New York 1990.
Luhmann, N./ Lange, E.

Juristen – Berufswahl und Karrieren. In: Verwaltungsarchiv 1974. S. 113-163.
Schwind, H.-D.
Kriminologie. Eine praxisorientierte Einführung mit Beispielen. 18. Auflage. Heidelberg 2008;
Löwe-Rosenberg. StPO Grosskommentar. Rieß, P. (Hrsg.). 25. Auflage. Band 4. Berlin 2001.
Schäfers. B.
Soziologie des Jugendalters. Opladen 1994. S. 83.
173
Winter, F. (Hrsg.)
Der Täter-Opfer-Ausgleich und die Vision von einer „heilenden“ Gerechtigkeit. Worpswede 2004.
Weschke, E. (Hrsg.)
Jugenddelinquenz. Empirische Untersuchungen in Berlin. Berlin 1989.
Kaiser, G.
Kriminologie: ein Lehrbuch. 3., völlig neubearb. u. erw. Auflage. Heidelberg 1996.
Kaupen, W.
Die Hüter von Recht und Ordnung. Berlin 1969.
Kiefl, W./Lamnek, S.
Soziologie des Opfers. Theorie, Methode und Empirie der Viktimologie. München 1986.
Kilchling, M.
Opferschutz und der Strafanspruch des Staates – Ein Widerspruch? In: NStZ (Neue Zeitschrift für Strafrecht)
2002. S. 57.
Kilchling, M.
Opfer werden – Opfer bleiben? Würzburg 2008. www.hss.de/downloads/080306_RM_Kilchling.pdf 2013
wlis 20 martis mdgomareobiT.
Miklau, R.
Rechtspolitische Anmerkungen zur Stellung des Opfers im Strafverfahren. In: Grafl, Ch./Medigovic, U. (Hrsg.),
Festschrift für Manfred Burgstaller zum 65. Geburtstag. Wien/Graz 2004. S. 293.
Walter, M.
Jugendkriminalität. 3. Auflage. Dusseldorf 2005.
Smutny, P.
Die neue verfahrensrechtliche Stellung der Verbrechensopfer unter dem Aspekt von Opferschutz und Opfer-
hilfe als Bestandteil polizeilicher, staatsanwaltschaftlicher und richterlicher Arbeit. In: Strafverfahren – Men-
schenrechte – Effektivität, Ministerialentwurf 2001 für eine Vorverfahrensreform, Vorträge gehalten bei der
Richterwoche 2001 vom 14. Mai bis 18. Mai 2001 in Wels. Schriftenreihe des Bundesministeriums für Justiz
106. Wien 2001.
Schneider, H.J.
Kriminologie. Berlin/NewYork 1987.
Schneider, H.J.
Kriminologie fur das 21. Jahrhundert. Münster 2001.
Schneider, H.J.
Die gegenwärtige Situation des Verbrechensopfers, Fortschritte und Probleme der Viktimologie-Forschung. In:
ÖJZ (Österreichische Juristen-Zeitung) 1999. S. 121.
Schneider, H.J. (Hrsg.)

Das Verbrechensopfer in der Strafrechtspflege. Berlin 1982.
Schneider, H.J.
Berücksichtigung viktimologischer Gesichtspunkte bei der Reform des Strafrechts, des Strafverfahrens und des
Strafvollzugs. In: ÖJZ (Österreichische Juristen-Zeitung) 1990. S. 10.
174
Schafer, S.
Victimology: The Victim and his Criminal. Reston/Virginia 1977.
Schellhoss, H.
Wie teuer darf Kriminalitätsbekämpfung sein? In: Neue Kriminalpolitik 1/2004. S. 8–10.
Spieß, G./ Storz, R.

Informelle Reaktionsstrategien im deutschen Jugendstrafrecht: Legalbewährung und Wirkungsanalyse. In:
Jugendstrafrechtsreform durch die Praxis – Konstanzer Symposium. 1989.
Eder-Rieder, M. A.
Der Opferschutz, Schutz und Hilfe für Opfer einer Straftat in Österreich. Wien 1998.
Velten, P.
Probleme der Strafverfolgung in den Fällen von Partnergewalt im Österreichischen Straf- und Strafprozess-
recht, In: Flossmann, U. (Hrsg.), Probleme bei der Strafverfolgung von Gewalt in Familien, Empowerment der
Opfer durch Sanktionssystem und Verfahrensrecht. Linzer Schriften zur Frauenforschung. Band 24. Linz 2003.
Wilson, J. Q./Kelling, G. l.
Polizei und Nachbarschaftssicherheit: Zerbrochene Fenster. KrimJ 1996. S. 121-137.
Wetzels, P. u.a.
Kriminalität im Leben alter Menschen. Stuttgart 1995
Tampe, E.
Verbrechensopfer. Schutz, Beratung, Unterstützung. Weimar u.a. 1992.
Tannenbaum, F.
Crime and the Community, London 1938, 1. Edition. 1951, 2. Edition.
Tumanishvili, G.
Erweiterung der strafprozessualen Rechtsstellung des Verletzten? Eine rechtsvergleichende Untersuchung am
Beispiel des deutschen und georgischen Rechts. Hamburg 2008.
Quensel, S.
Wie wird man kriminell? In: Kritische Justiz 1970. S. 375-382.
Zipf, H.
Die Bedeutung der Viktimologie Für die Strafrechtspflege. In: MschKrim (Monatsschrift für Kriminologie und
Strafrechtsreform) 1970. S. 1-13.
Zirn, V.
Mediation im strafrechtlichen Ermittlungsverfahren. Marburg 2007.
gamoyenebuli internet-gverdebi:
http://www.justice.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=652&info_id=3496, 2012 wlis 30 oqtombris md-

gomareobiT.
http://www.justice.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=23&info_id=2846, 2010 wlis 15 noembris mdgo-
mareobiT.
http://www.ganrideba.ge/?action=page&p_id=27&lang=geo 2013 wlis 8 Tebervlis mdgomareobiT.
http://www.geostat.ge 2012 wlis 15 agvistos mdgomareobiT.
http://www.supremecourt.ge/files/upload-file/pdf/sisxli2010.pdf.
http://www.planet-wissen.de/pw
http://www.medizinfo.de/kopfundseele/trauma/ptbs.shtml
http://www.ganrideba.ge 2013 wlis 8 Tebervlis mdgomareobiT.
175
176

არასრულწლოვანთა განრიდება-მედიაციის წიგნი PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

არასრულწლოვანთა განრიდება-მედიაციის წიგნი PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

მორის

3 ix.: http://www.justice.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=23&info_id=2846, 2010 wlis 15

tradiciuli marTlmsajuleba aRdgeniTi marTlmsajuleba

danaSauli ganisazRvreba, rogorc danaSauli ganisazRvreba, rogorc erTi

17 „nulovani tolerantobidan liberalizaciიsaken“. cixis saerTaSoriso reforma (PRI).

1.2. არასრულწლოვან მსჯავრდებულთა სტატისტიკური

მსჯავრდებულ arasrulwlovanTa raodenoba sqesis da asakis mi­

21 ix.: saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos Jurnali „marTlmsajuleba saqarTveloSi“, 2009

arasrulwlovan damnaSaveTa mimarT gamoyenebuli sasjelebis

mocemuli statistikuri monacemebis analizi cxadyoფs, rom:

1.3. მოზარდთა ფსიქოლოგიური თავისებურება /

28 Schäfers. B., 1994. S. 83.

2.1. არასრულწლოვანთა დანაშაულის ნორმალური

2.2. არასრულწლოვანთა დანაშაულობის ყველა

2.3. არასრულწლოვანთა დანაშაულობის

10-12 weli 22-24 weli

2.4. „ნულოვანი ტოლერანტობიდან“ ლიბერალურ

46 Weschke, E. (Hrsg.), 1989. S. 240.

49 Wilson, J. Q./Kelling, G. I., 1996. S. 121-137.

2.4.2. კრიმინალის მიმართ „nulovani tolerantobis“ Sedegebi

კრიმინალის მიმართ nulovani tolerantobis politikis uaryo-

53 ix.: saqarTvelos saxalxo damcvelis 2010, 2011 wlis saangariSi saparlamento

2.4.3. liberalur kriminalur politikaze gadasvla

2.5. არასრულწლოვანთა აღზრდა/რესოციალიზაცია

59 „nulovani tolerantobidan liberalizacisaken“. cixis saerTaSoriso reforma (PRI).

2.6. დაზარალებულის რეინტეგრაცია

62 Kuhn, A., u.a., 1989. S. 41.

63 Schwind, H.-D., 2008. S. 426 .

3.1. ალტერნატიული მექანიზმების გამოყენება

67 Haft, F./Gräfin von Schlieffen, K.(Hrsg.), 2009. S. 284.

75 demetraSvili, a./kobaxiZe, i., 2011. gv. 92.

3.4. სტიგმატიზაციის თავიდან აცილება

82 ix.: SalikaSvili, m., 2011. gv. 47-49.

piris damnaSaved გადაქცევის etapebi:

92 Göppinger, H., 1997. S. 110.

3.6. არასრულწლოვნის ჭეშმარიტი ინტერესის დაცვა

94 kublaSvili, k., 2003. gv. 121.

savsebiT SeiZleba ganxilul iqnes iuristebis (prokurorebis) konteqstSic.

100 Spieß, G./ Storz, R.. 1989. S. 127.

4.1. განრიდების და მედიაციის გამოყენების წინაპირობა

4.2. განრიდების და მედიაციის მონაწილე მხარეები

4.2.2. arasrulwlovani/kanonieri warmomadgeneli

110 Kaspar, J., 2004. S. 107.

111 gvenetaZe, n./kvaWaZe, m./wiklauri-lamixi, e./gabunia, m., 2012. gv. 151.

123 igive, gv. 448.

4.3. განრიდების და მედიაციის ხელშეკრულება

4.3.1. xelSekrulebis mxareebi

4.3.2. xelSekrulebis pirobebi

4.3.3. xelSekrulebis vada

4.4. თანსწორობის პრინციპი და განრიდების და

126 kublaSvili, k., 2003. gv. 326.

5.1. წინასაკონფერენციო ეტაპი

5.2. მედიაციის კონფერენცია

128 Sead.: cercvaZe, g., 2010. gv. 288.

5.5. მედიაციის კონფერენციის ხანგრძლივობა

136 Haft, F./Gräfin von Schlieffen, K.(Hrsg.), 2009. S. 415.

6.1. დაზარალებულის ცნება

142 Schneider, H.J., 1987. S. 755.

6.2.1. fizikuri dazianebebi / janmrTelobis problemebi

6.2.2. fsiqologiuri problemebi

149 Tampe, E., 1992. S. 37.

6.2.3. socialuri problemebi

6.2.4. materialuri zarali

მსჯავრდებულ arasrulwlovanTa raodenoba sqesis da asakis mi