Presented by:

Ir. Khairul Azmy Kamaluddin

Deputy Director (SOK)
Engineering Services Division,
Ministry of Health Malaysia
603 88924436
Khairulazmy@moh.gov.my

PEMERIKSAAN & PENGUJIAN PEPASANGAN &

PENDAWAIAN ELEKTRIK
untuk
FASILITI KLINIK-KLINIK KESIHATAN KKM

26th Jan 2017

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK
 Amalan Kejuruteraan Elektrik
Perlaksanaan kerja-kerja elektrik hendaklah merangkumi
aspek undang-undang, peraturan dan standard seperti :
1) Peraturan Pendawaian IEE/MS IEC/BS
2) Akta Bekalan Elektrik & Peraturan-Peraturan
Elektrik 1994
3) Uniform Building By-Laws
4) Spesifikasi Jabatan

Asas :
-Menjamin keselamatan kepada pemasangan dan
kelengkapan elektrik.
-Menjamin keselamatan pengguna drp renjatan elektrik.
-Mengurangkan risiko kebakaran berpunca drp elektrik.

PEMERIKSAAN & PENGUJIAN PEPASANGAN &EST

PENDAWAIAN ELEKTRIK
& FSA ESD JAN2017/SOK/KAK
EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK
 Peraturan-peraturan Elektrik 1994

BHG IV – PENYENGGARAAN

P110-113 : Penyenggaraan Pepasangan

P110(1) : Sesuatu pepasangan

hendaklah disenggarakan dlm keadaan
baik dan berfungsi dan langkah-langkah
awasan hendaklah dipatuhi setiap masa
untuk mencegah bahaya

PEMERIKSAAN & PENGUJIAN PEPASANGAN & PENDAWAIAN ELEKTRIK

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK
 Kawal Selia Pepasangan Baru
Tanggung- Perakuan
Tugas Keperluan
jawab Kekompetenan

Satu Fasa
Penyeliaan Penyeliaan Pendawai PW1, PW2,
PW3,PW4

Perakuan Penyeliaan dan Penyiapan Pendawai PW1, PW2,

(Borang G) PW3, PW4
(P. 12 (1), PPE 1994)

Tiga Fasa
Penyeliaan Pendawai PW3,PW4

Perakuan Penyeliaan dan Penyiapan Pendawai PW3, PW4

(Borang G)
(P. 12(2), PPE 1994)

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

 Kawal Selia Pepasangan Baru

Tanggung- Perakuan
Tugas Keperluan
jawab Kekompetenan
Ujian Pepasangan Sedia ada atau tambahan pada pepasangan sedia ada

Uji dan Perakukan Pendawai PW2, PW4

Perakuan
Ujian - pendawaian 1 fasa
Uji dan Perakukan Pendawai PW4
Perakuan
Ujian - pendawaian 3 fasa
Uji dan Perakukan Jurutera JPE
Perakuan Ujian - Voltan Perkhidmatan
Tinggi Elektrik
(P. 13 (1), (2), (3) PPE 1994)

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

 Kawal Selia Senggaraan

Tugas Keperluan Tanggungjawab Tempoh

Penyenggaraan Tanggungjawab untuk Pemunya/Pengurusan

menyenggara pepasangan Pemegang Lesen
mengikut cara yang Penghuni Pepasangan
dikehendaki
Pengkhidmat atau
(P.110(2), PPE 1994) ejennya
Pepasangan kecuali Orang Kompeten yang Sekali
domestik hendaklah berkaitan setiap lima
diperiksa dan diuji (5) tahun

(P. 110(3), PPE 1994)

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

 Kawal Selia Senggaraan

Tugas Keperluan Tanggungjawab Tempoh

Penyenggaraan Geganti dan peranti Jurutera Perkhidmatan Elektrik Sekali setiap

pelindungan dua (2) tahun
(P. 110(4), PPE 1994)

Pembaikan, Orang Kompeten atau yang

Penggantian, bertindak di bawah kawalan
Penservisan, dan Orang Kompeten. - (P.111)
Pembersihan
mana-mana Tiada kerja atau pengendalian
kelengkapan yang di bawah kawalan Orang
menjadi sebahagian Kompeten boleh dimulakan
daripada pepasangan sehingga arahan bertulis (PTW)
dikeluarkan oleh Orang
(P. 111, PPE 1994)
Kompeten itu kepada orang di
bawah kawalannya. - (P. 113)

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

 Kawal Selia: Pemeriksaan Tetap

Tugas Kategori Voltan Tanggungjawab Bilangan Lawatan

Melawat dan Voltan Rendah  Jurutera Perkhidmatan Sekali (1) sebulan

Memeriksa (<600V)dan gearsuis Elektrik (dua (2) kali
Pepasangan berkadar atau lebih 100A  Jurutera Elektrik Kompeten sebulan untuk
(P. 67, PPE 1994)  Penyelia Elektrik tempat hiburan
awam)

Voltan melebihi voltan  Jurutera Perkhidmatan Dua (2) kali

rendah (>600V dan Elektrik sebulan
<11,000V)  Jurutera Elektrik Kompeten

Voltan melebihi voltan Empat (4) kali

rendah (>11,000V dan sebulan
<132,000V)

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

 Kawal Selia: Pemeriksaan Tetap
Bilangan
Tugas Kategori Voltan Tanggungjawab
Lawatan
Memeriksa dan Memeriksa sesuatu pepasangan  Jurutera Dalam masa
Melapor Merekod dan menghantar semua Perkhidmatan dua (2)
(P. 68, PPE 1994) dapatan, syor kepada Suruhanjaya Elektrik minggu
Tenaga dan arahan kepada:  Jurutera Elektrik daripada
 Pemunya, Kompeten pemeriksaan
 Pengurusan, atau  Jurutera Elektrik
 Pemegang lesen pepasangan. Kompeten Residen
 Penyelia Elektrik

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

 Sistem Bekalan Elektrik

 3 Fasa - 400V/50Hz LV
 1 Fasa - 230V/50Hz
 Julat +10% hingga –6%

 Di hospital: 33kV/11kV/400V
 Di klinik: 400V

Contoh saiz incoming …

 KD : 60A, 3 Fasa atau 1 Fasa
 KK4 hingga KK7 : 100 ke 250A, 3 Fasa
 KK1 hingga KK3 : 250A ke 1000A, 3 Fasa

Beban di fasiliti kesihatan …

Resistive Load-Lampu,Kipas, Soket
 Inductive Load (Mechanical Load)-Alat Penghawa Dingin,
Motor Elektrik, Isolator, Water Heater, Peralatan Dapur,
Mesin Elektrik.
EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK
 ELECTRICAL HAZARDS
A-Arus Beban Lebih (Overload/Overcurrent)
B-Litar Pintas (Short Circuit)
C-Renjatan Elektrik (Electric Shock)

A)Arus beban lebih (Overload & Overcurrent)

-Beban Lampau- penambahan beban
-Arus Beban Permulaan- peringkat permulaan
penghidupan seperti alat bermotor, x-ray.

B)Litar pintas (Short Circuit)

-Galangan antara pengalir hidup/fasa dan pengalir
neutral menghampiri sifar. Berlaku disebabkan
kerosakkan peralatan atau penebatan litar

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

 ELECTRICAL HAZARDS
A-Arus Lebihan (Overload / Overcurrent)
B-Litar Pintas (Short Circuit)
C-Renjatan Elektrik (Electric Shock)

C) Renjatan Elektrik (Electric Shock)

-Pengaliran arus elektrik yang berlebihan melalui badan
seseorang menyebabkan fungsi tubuh (urat saraf, otot,
organ) menjadi tidak normal

Pertambahan suhu dikabel mengakibatkan kerosakan penebat

kabel – risiko kebakaran

Bahaya renjatan elektrik

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

Causes of Electrical Accidents

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

 PEMERIKSAAN & PENGUJIAN

Memastikan pemasangan & peralatan yang digunakan

memenuhi Peraturan Elektrik/IEC/ST/JKR standard
Pengujian dan Pemeriksaan oleh orang kompeten mesti
dilakukan bagi:
a) Setiap Pendawaian baru
b) Setiap Pendawaian tambahan
c) Setiap Pendawaian yang diubah suai

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

 Memastikan PERALATAN
ELEKTRIK yang Memastikan Pepasangan
digunakan
dikendalikan dan
selamat disenggara oleh
-bahan dan alat yang
ORANG KOMPETEN
dibeli/dipasang mengikut
piawaian ST atau kelulusan
SIRIM

TUJUAN PEMERIKSAAN & PENGUJIAN

DIJALANKAN

Memastikan Memastikan KEROSAKAN

PEPASANGAN yang yang nyata (boleh dilihat)
direkabentuk, dibina ke atas pemasangan atau
adalah selamat kelengkapan
-memastikan pemasangan
mematuhi peraturan IEE, MS
IEC, TNB dan JKR.

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

Sambungan pengalir ketat dan baik

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

Warna Kabel

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

 Saiz Kabel

2.5mm2 6mm2

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

Pelabelan ( litar DB )

LABEL
DI LITAR
AHKIR

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

HASIL PEMERIKSAAN DI KLINIK KESIHATAN

 Tiada pelabelan pada

litar di DB.

 Litar lampu dan litar

kuasa berkongsi
pelindung RCCB yang
sama. Tidak mematuhi
speksifikasi & Peraturan.

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

HASIL PEMERIKSAAN DI KLINIK KESIHATAN

 Kabel incoming daripada

MSB didapati cair
disebabkan oleh beban
lebih.

 Penyambungan tidak
mematuhi spesifikasi
kerana tiada
perlindungan ke atas
pepasangan.

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK
UJIAN-UJIAN INTEGRITI SISTEM PENDAWAIAN
ELEKTRIK

Jenis Ujian yang dicadangkan oleh IEE untuk sesebuah

pemasangan :
 Ujian keterusan pengalir (Continuity)
 Ujian rintangan penebatan (Insulation)
 Ujian kekutuban (Polarity)
 Ujian rintangan elektrod bumi (Earthings)
 Ujian kendalian peranti bocor ke bumi (RCCD test)

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

Ujian Keterusan (Continuity
Test)
• Ujian ini bertujuan
untuk memastikan
setiap pengalir
mempunyai keterusan
di sepanjang litar.
• Alat yang digunakan
untuk uji : Multimeter
• Nilai bacaan jangka
hendaklah kurang
daripada 3 ohm.

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

 Ujian Kekutuban (Polarity
Test)
• Ujian ini bertujuan
untuk memastikan
setiap fius atau
kawalan kutub tunggal
(satu kutub) dan
peranti perlindungan
disambung pada
konduktor fasa sahaja.
• Alat yang digunakan
untuk uji : Multimeter
• Nilai bacaan jangka
hendaklah kurang
daripada 1 ohm.

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

 Ujian Penebatan
(InsulationTest)
• Ujian ini bertujuan untuk
menguji ketahanan
penebatan pengalirbagi
memastikan tidak
berlaku litar pintas
antara pengalir hidup ,
neutral dan pengalir
bumi.
• Alat yang digunakan
untuk uji : Insulation
Tester
• Nila bacaan yang baik
adalah tidak kurang dari
1 Mega ohm

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

 UJIAN KERINTANGAN BUMI (EarthingTest)

Elektrod Bumi.

Tanam Elektrod Bumi

Klip Bumi

“Earth Chamber”

Pengujian

Klip & Elektrod Bumi

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

 Residual Current Device (RCD)
Shock Protection
Safety of an electrical installation is reduced, and the risk of a person
receiving an electric shock is increased by substandard, incompetently wired
or unearthed equipment. Whilst fuses and MCB's provide protection against
short circuits and current surges, they do not protect against current flowing
through the human body.

Fire Protection
Many electrical fires are caused by earth leakage current due to faulty wiring.
In fact, leakage current of 1A or less can start a fire. Yet normal protection
devices will not detect such low current levels. However, RCD's will trip out
and greatly reduce the risk of an electrical fire.

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK
EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK
KEBAKARAN: KLINIK KESIHATAN

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK
EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK
EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK
EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK
 KEPERLUAN KESELAMATAN ELEKTRIK

Senantiasa mengamalkan penggunaan elektrik secara selamat dan berhemah antaranya:-

• Semua suis/soket yang tidak digunakan ditutup dan plug peralatan ditanggalkan
daripada soket.

• Penggunaan wayar sambungan (power strips/ extension wire) secara kekal dan tidak
terkawal adalah dilarang.

• Kerja pepasangan elektrik di bawah peruntukan BP6/BP9/PSK dan peruntukan lain

mengikut peraturan dan spesifikasi Jabatan Kerja Raya (JKR).

• Klinik dilengkapi dengan sistem pencegah kebakaran yang bersesuaian sebagaimana

kehendak Uniform Building By-Laws 1984 (UBBL 1984) (contohnya : fire extinguisher
dan smoke/heat detector dll.)

• Mengenalpasti pendawaian yang bermasalah melalui ujian dan memaklumkan kepada

pihak yang berkenaan untuk diambil tindakan pembetulan.

• Kerja penyenggaraan, pembaikan dan naiktaraf dibawah kawalan

kompeten

• Gunakan hanya kelengkapan elektrik diluluskan ST dan mempunyai label Sirim

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK

EST & FSA ESD JAN2017/SOK/KAK