Ομηρική εποχή

        Η   ΑΡΧΑΙΑ   ΕΛΛΑΔΑ  (από  το  1100  ως  το  323  π.Χ.)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ:

 1600-1100π.Χ.:Πρωτοϊστορική  περίοδος  που  οδηγεί  στο  μυκηναϊκό  πολιτισμό.

1100 π.Χ.:΄Εναρξη  της  ελληνικής  ιστορίας.

11ος – 9ος αιώνας:Οι  μετακινήσεις  των  ελληνικών  φύλων  και  η  μόνιμη  εγκατάσταση 

στις  δυο  πλευρές  του  Αιγαίου  δίνουν  ώθηση  στην  οικονομία  και  οδηγούν  στην 
πολιτική  οργάνωση.

Ο  ΡΟΛΟΣ  ΤΟΥ  ΤΟΠΟΥ:

       Το  γεωγραφικό  ανάγλυφο  εμπόδισε  την  ένωση  των  ελληνικών  φύλων .

       Η  θάλασσα  αποτέλεσε  πηγή  ζωής  και  ευνοϊκό  παράγοντα  για  την 

εξάπλωσή  τους, αφού  οδήγησε  σε  νέους  τόπους  εγκατάστασης.

  

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ  ΠΟΥ  ΚΑΘΟΡΙΣΑΝ  ΤΗ  ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ  ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ:

1.    Η  οργάνωση  των  Ελλήνων  σε  πόλεις – κράτη.

2.    Οι  επαφές   με  τους  άλλους  λαούς.

 ΠΕΡΙΟΔΟΙ  ΑΡΧΑΙΑΣ  ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ  ΙΣΤΟΡΙΑΣ:

      Ομηρική  εποχή (1100-750 π.Χ.)

      Αρχαϊκή  εποχή (750-480 π.Χ.)

      Κλασική  εποχή (480-323 π.Χ.)

    ΟΜΗΡΙΚΗ  ΕΠΟΧΗ (1100-750 π.Χ.)

Ονομάζεται  έτσι  γιατί  κύρια  πηγή  πληροφοριών  εκτός  από  τις  αρχαιολογικές 
έρευνες  αποτελούν  τα   ομηρικά  έπη. 

΄Εχει  χαρακτηριστεί  και  ως  ελληνικός  μεσαίωνας  ή  σκοτεινοί  χρόνοι , γιατί 

παλαιότερα  τη  θεωρούσαν  εποχή  παρακμής  και  οι  γνώσεις  μας  γι΄ αυτήν  ήταν 
περιορισμένες.   

Χαρακτηριστικά: 

1. Είναι  μεταβατική  εποχή  με  συνεχείς  μετακινήσεις.  

2. Στο  τέλος  της  με  την  απόκτηση  μόνιμων  εγκαταστάσεων  διαμορφώνονται  οι 

προϋποθέσεις  ανασυγκρότησης  και  οργανωτικής  δημιουργίας.

   Μετακινήσεις: 12ος  αιώνας  π.Χ.: Παρατηρείται  αραίωση  του  πληθυσμού  και 

απουσία  κοινωνικής  συγκρότησης.

 Λόγοι  επικράτησης  των  Δωριέων: 

1. Η  επιδρομή  των  λαών  της  θάλασσας. 

2. η  απουσία  αντίστασης  των  Μυκηναίων.

 Αποτελέσματα  της  επικράτησης  των  Δωριέων:     

1. Ανακατατάξεις  των  ελληνικών  πληθυσμών  μέσα  στον  ελλαδικό  χώρο.        

2.  Η      δημιουργία  μεταναστευτικού  ρεύματος    προς   τις  ακτές   της   Μ.  Ασίας   
(λόγω    του  δημογραφικού   προβλήματος   που   δημιουργήθηκε).

   ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ                                                                                            

Η  φημολογούμενη  κάθοδος  των  Δωριέων  σύμφωνα  με  την  επικρατούσα  εκδοχή 

έγινε  στον  ελλαδικό  κορμό  από  τη  βορειοδυτική  Ελλάδα. Σύμφωνα  με  νεότερη 
άποψη  οι  Δωριείς  ήταν  ένα  ελληνικό  ποιμενικό  φύλο  που  κατοικούσε  σε  ορεινές 
περιοχές  και  μετά  τη  διάλυση  του  μυκηναϊκού  κόσμου  βρήκε  την  ευκαιρία  να 
κατέβει  σε  πεδινές  περιοχές.
  ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:

1. Πότε  αρχίζει  η  ελληνική  ιστορία

2. Ποιο  ρόλο  επαιξε  ο  τόπος στην  οικονομία  και  την  πολιτική  οργάνωση  των 
Ελλήνων
3. Ποιοι  παράγοντες  καθόρισαν  τη  δημιουργία  του  «ελληνικού  θαύματος»
4. Σε  ποιες  περιόδους  διακρίνουμε  την  αρχαία  ελληνική  ιστορία
5. Ποια  ιστορική  περίοδο  ονομάζουμε  Ομηρική  εποχή  και  για  ποιο  λόγο
6. Γιατί  η  ομηρική  εποχή  χαρακτηρίστηκε  ως  ελληνικός  μεσαίωνας
7. Ποια  τα  χαρακτηριστικά  της  ομηρικής  εποχής
8. Που  οφείλεται  η  επικράτηση  των  Δωριέων
9. Ποια  τα  αποτελέσματα  της  επικράτησης  των  Δωριέων

                                  
ΠΡΩΤΟΣ   ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ   ΑΠΟΙΚΙΣΜΟΣ

 Ονομάζονται  έτσι  οι  μεταναστευτικές  κινήσεις  των  ελληνικών  φύλων  προς  τις 
ακτές  της  Μικράς  Ασίας,  που  πραγματοποιήθηκαν  από  τα  μέσα  του  11ου  αιώνα 
μέχρι  και  τον  9ο  αιώνα  με  γέφυρα  τα  νησιά  του  Αιγαίου.

ΑΠΟ ΠΡΟΣ Ο ΡΓΑΝ Ω Σ Η

ΦΥΛΟ
 
Αιολείς Θεσσαλία Λέσβο Τένεδο  
Βόρειες  ακτές
Μικράς Ασίας

(Αιολίς)
΄Ιωνες(και μαζί Βορειοανατολική Σάμο Χίο 12   Π Ο Λ Ε ΙΣ 
Δρύοπες ,  Πελοπόννησο , Απέναντι ακτές
Μολοσσοί, Αττική , Εύβοια Μικράς  Ασίας ΠΑΝΙΩΝΙΟ :
Αρκάδες ,
Φωκείς , (Ι ω ν ί α) θρησκευτική  
Μάγνητες) ένωση με  κέντρο 
το  ιερό του 
Ποσειδώνα  στο
ακρωτήριο  της
Μυκάλης.
Δωριείς Λακωνία , Μήλο , θήρα , ΔΩΡΙΚΗ 
Επίδαυρο , ΕΞΑΠΟΛΗ
Τροιζήνα Κρήτη , Ρόδο ,
Κω,Νοτιοδυτικές (Ιαλυσός, Κάμιρος ,

Ακτές Μικράς Λίνδος  από  Ρόδο

Ασίας Κως , Κνίδος,

Αλικαρνασσός)

Κέντρο  το  ιερό 

του
 Απόλλωνα στο
Τριόπιο Ακρωτήριο
της Κνίδου
  

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ  ΚΑΙ  ΠΟΛΙΤΙΚΗ   ΟΡΓΑΝΩΣΗ

 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ:

Κυριαρχεί  η  κλειστή  αγροτική  οικονομία.

       ΓΕΩΡΓΙΑ: Κύρια  πηγή  ανάπτυξης  ήταν  η  γη. Στήριγμα  της  οικονομίας  ήταν 

ο  οίκος  που  ενσωμάτωσε  τα  μέλη  της  οικογένειας  και  άλλα  άτομα. Δεν  υπήρχε 
εξειδίκευση  και  καταμερισμός  εργασίας.

      ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΗ  ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Δεν  υπήρχε. ΄Ολες  οι  παραγωγικές  διαδικασίες 

επιτελούνταν  στο  πλαίσιο  του  οίκου.

      ΕΜΠΟΡΙΟ: Περιορισμένο  ανταλλακτικό  εμπόριο  μεταξύ  των  οίκων, όταν 

υπήρχε  έλλειψη  αγαθών. Μέτρο  για  την  αξιολόγηση  των  ανταλλασσόμενων  αγαθών 
ήταν :  το  βόδι, τα  δέρματα  ζώων, τα  μέταλλα  ή  οι  δούλοι.

      ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ  ΕΜΠΟΡΙΟ: Διεξαγόταν  από  τους  Φοίνικες  κυρίως  για  την 

προμήθεια  μετάλλων  και  δούλων.

      ΑΛΛΟΙ  ΤΡΟΠΟΙ  ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ  ΑΓΑΘΩΝ: Η  ανταλλαγή  δώρων, ο  πόλεμος 

και  η  πειρατεία.

 ΚΟΙΝΩΝΙΑ

 Μονάδα  κοινωνικής  συγκρότησης  ήταν  ο  οίκος.

        ΑΡΙΣΤΟΙ: Είχαν  άμεσους  συγγενικούς  δεσμούς  με  τον  οίκο, ήταν  κάτοχοι 

γης  και  είχαν  οικονομική  ισχύ.

       ΠΛΗΘΟΣ: Πολυάριθμη  κοινωνική  ομάδα  χωρίς  άμεσους  συγγενικούς 

δεσμούς  με  τον  οίκο.

       ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ: Ειδικευμένοι  τεχνίτες, ανεξάρτητοι  συγγενικά, αλλά 

 οικονομικά  εξαρτώμενοι  από  τους  οίκους  μιας  ευρύτερης  περιοχής.

       ΔΟΥΛΟΙ: Περιουσιακό  στοιχείο  του  οίκου  και  ήταν  αιχμάλωτοι 

πολέμου  ή  πειρατείας.

 ΠΟΛΙΤΙΚΗ  ΟΡΓΑΝΩΣΗ:

 Οι  πρώτες  ελληνικές  κοινωνίες  ήταν  τα  φυλετικά  κράτη.

               ΦΥΛΟ    ΦΥΛΕΣ    ΦΑΤΡΙΕΣ    ΓΕΝΗ

              ΚΡΑΤΟΣ: Προερχόταν  από  τη  διάσπαση  ενός  φύλου  ή  από  τη  συνένωση 

διαφορετικών  φυλών  του  ίδιου  φύλου.

             ΒΑΣΙΛΕΙΣ: Εξελίχθηκαν  από  τους  φυλετικούς  αρχηγούς  της  εποχής  των 

μετακινήσεων, όταν  τα  φύλα  απέκτησαν  μόνιμη  εγκατάσταση. ΄Ηταν  κληρονομικοί,
ήταν  αρχηγοί  του  στρατού, κυβερνήτες  με  θρησκευτική  και  δικαστική  εξουσία.

             ΒΟΥΛΗ  ΤΩΝ  ΓΕΡΟΝΤΩΝ: Συμβούλιο  από  τους  αρχηγούς  των  γενών 

δίπλα  στο  βασιλιά  που  ονομάζονταν  και  αυτοί  βασιλείς. Βαθμιαία  περιόρισε  τη 
βασιλική  εξουσία.

             ΕΚΚΛΗΣΙΑ  ΤΟΥ  ΔΗΜΟΥ: Αποτελούνταν  από  το  πλήθος, κυρίως  τους 

πολεμιστές  και  τη  συγκαλούσε  ο  βασιλιάς, όταν  έπαιρνε  κάποια  σημαντική  απόφαση 
για  να  ζητήσει  τη  γνώμη  τους.

 ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ : Στην  ομηρική  εποχή  συναντούμε  το  πρώτο  στάδιο  της 

πολιτικής  οργάνωσης, και  όλους  εκείνους  τους  θεσμούς  που  θα  οδηγήσουν 
στην  ελληνική  πόλη – κράτος

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ :  Η  έννοια  της  πολιτικής  οργάνωσης  γι΄ αυτήν  την  περίοδο 

αποτελεί  ιστορικό  αναχρονισμό, γιατί  ο  όρος  πολιτικός  είναι  παράγωγο  της 
δημιουργίας  των  πόλεων  και  της  λειτουργίας  των  πόλεων – κρατών.

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ:

         ΓΡΑΦΗ:  Η   Γραμμική  Β΄ λησμονήθηκε  μετά  την  πτώση  των  μυκηναϊκών 

ανακτόρων. Τέλη  του  9ου  με  αρχές  του  8ου  αι. π.Χ.  εμφανίζεται  η  αλφαβητική 
γραφή (τα  σύμβολα  αποδίδουν  φθόγγους). Προέκυψε  αφομοιωτικά  από  το 
φοινικικό  αλφάβητο, αφού  οι  ΄Ελληνες  το  προσάρμοσαν  στις  ανάγκες  της  γλώσσας 
και  πρόσθεσαν  τα  φωνήεντα. ΄Ετσι  δημιουργήθηκε  το  πρώτο  πραγματικό  αλφάβητο.

  ΘΡΗΣΚΕΙΑ: Δημιουργήθηκαν  τα  πρώτα  ιερά  που  σταδιακά  απέκτησαν 

πανελλήνιο  χαρακτήρα. Παράλληλα  με  τις  τοπικές  λατρείες  παγιώθηκαν  οι 
θρησκευτικές  αντιλήψεις  που  συγκρότησαν  το  ολυμπιακό  δωδεκάθεο.

  ΠΟΙΗΣΗ:  Διαμορφώθηκε  προφορικά  η  πρώτη  ελληνική  ποίηση, η  επική  ποίηση.

 ΤΕΧΝΗ:  Μικροτεχνία  και  κεραμική. Κυριαρχούν  τα  γεωμετρικά  σχέδια  και 

σχήματα  γι΄ αυτό  και  η  τέχνη  ακόμα  και  ολόκληρη  η  εποχή  ονομάζεται γεωμετρική.

 ΟΜΗΡΙΚΗ  ΕΠΟΧΗ  ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, ως προς την ορθότητά τους,με την
ένδειξη Σωστό ή Λάθος.

1. Την παρακμή των μυκηναϊκών κέντρων ακολούθησε περίοδος σταθερότητας, η

οποία διήρκεσε περίπου τρεις αιώνες.
2. Η μόνη πηγή πληροφοριών για την ομηρική εποχή είναι τα ομηρικά έπη.
3. Κύριες πηγές πληροφόρησης για την ομηρική εποχή είναι τα ομηρικά έπη και τα
αρχαιολογικά ευρήματα.
4. Η ομηρική εποχή έχει χαρακτηριστεί και ελληνικός μεσαίωνας.
5. Τα ελληνικά φύλα κατά τον πρώτο αποικισμό κατευθύνθηκαν στη Ν. Ιταλία.
6. Κατά τον πρώτο αποικισμό ελληνικά φύλα μετακινήθηκαν προς τη Δύση.
7. Ελληνικά φύλα που μιλούσαν την αιολική διάλεκτο συγκρότησαν θρησκευτική
ένωση, το Πανιώνιο, στο ακρωτήριο της Μυκάλης.
8. ΄Ιωνες που μετανάστευσαν στη Μ. Ασία συγκρότησαν θρησκευτική ένωση με
κέντρο το ιερό του Απόλλωνα στο Τριόπιο ακρωτήριο της Κνίδου.
9. Οι Ίωνες της Μ. Ασίας κατά τους ομηρικούς χρόνους συγκροτήθηκαν σε
θρησκευτική ένωση, το Πανιώνιο.
10. Στη Ρόδο εγκαταστάθηκαν στη διάρκεια του πρώτου ελληνικού αποικισμού
ιωνικά φύλα.
11. Τα ελληνικά φύλα κατά τον πρώτο ελληνικό αποικισμό κατευθύνθηκαν στη Μ.
Ασία.
12. Κατά τον πρώτο ελληνικό αποικισμό τα ελληνικά φύλα κατευθύνθηκαν στον
Εύξεινο Πόντο.
13. Τα ελληνικά φύλα που μετανάστευσαν στη Μ. Ασία κατά τον πρώτο αποικισμό
αναμείχθηκαν με γηγενείς πληθυσμούς.
14. Τα ελληνικά φύλα που μετανάστευσαν στη Μ. Ασία κατά τον πρώτο αποικισμό
απέφυγαν να αναμειχθούν με γηγενείς πληθυσμούς.
15. Η δωρική εξάπολη, που συγκρότησαν δωρικά φύλα, είχε κέντρο τον ναό του
Ποσειδώνα, στο ακρωτήριο της Μυκάλης.
16. Ελληνικά φύλα που μιλούσαν την αιολική διάλεκτο μετακινήθηκαν στο
βορειοανατολικό Αιγαίο και στα απέναντι παράλια.
17. Την οικονομία της ομηρικής εποχής χαρακτήριζε σε μεγάλη κλίμακα η εργασιακή
ειδίκευση και η βιοτεχνική ανάπτυξη.
18. Οι ανταλλαγές κατά την ομηρική εποχή γίνονταν με νομίσματα.
19. Κατά την ομηρική εποχή όλες οι παραγωγικές εργασίες συντελούνταν έξω από το
 πλαίσιο του «οίκου».
20. Οι δούλοι κατά την ομηρική εποχή αποτελούσαν περιουσιακό στοιχείο του
“οίκου”.
21. Οι δούλοι την ομηρική εποχή προέρχονταν από την πειρατεία και τον πόλεμο.
22. Οι πρώτες ελληνικές κοινωνίες κατά την ομηρική εποχή οργανώθηκαν με
φυλετικά κριτήρια
23. Τα πρώτα κράτη που συγκροτήθηκαν κατά την ομηρική εποχή στην Ελλάδα ήταν
φυλετικά.
24. Ο βασιλιάς της ομηρικής εποχής για τη λήψη σημαντικών αποφάσεων
συγκαλούσε σε σύνοδο το πλήθος
25. Ο βασιλιάς της ομηρικής εποχής είχε μόνο θρησκευτική και δικαστική εξουσία
26. Το ελληνικό αλφάβητο προέρχεται από το φοινικικό.
27. Το ελληνικό αλφάβητο προέκυψε από το φοινικικό με την προσθήκη των
συμφώνων
28. Ο ΄Ομηρος συνέθεσε αρχικά την Οδύσσεια και έπειτα την Ιλιάδα
29. Ο ΄Ομηρος συνέθεσε αρχικά την Ιλιάδα και έπειτα την Οδύσσεια.
30. Η τέχνη της ομηρικής εποχής ονομάστηκε γεωμετρική

 Να επιλέξετε και να γράψετε τη σωστή απάντηση για κάθε ομάδα από τις ακόλουθες
ερωτήσεις:

Η ομηρική εποχή ονομάζεται επίσης:

α. μυκηναϊκή εποχή.

β. ελληνιστική εποχή.

γ. Χρυσούς αιών.

δ. σκοτεινοί χρόνοι

Δωριείς, κατά τον πρώτο ελληνικό αποικισμό, εγκαταστάθηκαν:

α. σε νησιά του Αιγαίου και στη Νοτιοδυτική Μ. Ασία.

β. σε νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου.

γ. στην ιταλική χερσόνησο.

δ. στον Εύξεινο Πόντο.

Στη Ρόδο κατά τον πρώτο ελληνικό αποικισμό εγκαταστάθηκαν:

α. Ίωνες.

β. Δωριείς.
γ. Ίωνες και Δωριείς.

δ. Αιολείς.

Ελληνικά φύλα που μιλούσαν ιωνική διάλεκτο μετακινήθηκαν κατά τον πρώτο αποικισμό:

α. στο βορειοανατολικό Αιγαίο και στα απέναντι παράλια.

β. στη Σάμο, Χίο και στις απέναντι μικρασιατικές ακτές.

γ. στη Μήλο, Κρήτη, Ρόδο, Κω και στις απέναντι μικρασιατικές ακτές.

δ. στη Σικελία.

Ελληνικά φύλα που μιλούσαν την αιολική διάλεκτο μετακινήθηκαν κατά τον πρώτο
αποικισμό :

α. στο βορειοανατολικό Αιγαίο και στα απέναντι παράλια της Μ. Ασίας.

β. στη Σάμο, Χίο και τις απέναντι μικρασιατικές ακτές.

γ. στη Μήλο, Κρήτη, Ρόδο, Κω και στις απέναντι μικρασιατικές ακτές.

δ. στον Εύξεινο Πόντο.

Κατά τον πρώτο ελληνικό αποικισμό, Δωριείς μετακινήθηκαν :

α. στο βορειοανατολικό Αιγαίο και στα απέναντι παράλια της Μ. Ασίας.

β. στη Σάμο, Χίο και στις απέναντι μικρασιατικές ακτές.

γ. στη Μήλο, Κρήτη, Ρόδο, Κω και στις απέναντι μικρασιατικές ακτές.

δ. στη δυτική Μεσόγειο.

  Οικονομικά εξαρτώμενοι από διαφορετικούς "οίκους" της ομηρικής εποχής ήταν:

α. οι άριστοι.

β. το πλήθος.

γ. οι δημιουργοί.

δ. οι δούλοι.

Η αύξηση της δύναμης των ευγενών κατά την ομηρική εποχή οφείλεται:
α. στους συγγενικούς δεσμούς τους.

β. στις στρατιωτικές τους ικανότητες.

γ. στην κατοχή της γης και στην καταγωγή τους.

δ. στο σεβασμό που απολάμβαναν από το πλήθος.

  Η βουλή των γερόντων κατά την ομηρική εποχή:

α. δεν επηρέαζε καθόλου την άσκηση της βασιλικής εξουσίας.

β. αντικατέστησε τη βασιλική εξουσία.

γ. περιόρισε σταδιακά τη βασιλική εξουσία.

δ. αποδυναμώθηκε βαθμιαία από τη βασιλική εξουσία.

Η πιο πρώιμη μορφή γραφής της ελληνικής γλώσσας είναι :

α. το φοινικικό αλφάβητο.

β. η ελληνική αλφαβητική γραφή.

γ. η ιερογλυφική γραφή.

δ. η γραμμική Β΄γραφή́.

Η ελληνική αλφαβητική γραφή προέκυψε από :

α. το χαλκιδικό αλφάβητο.

β. τη γραμμική Β΄ γραφή.

γ. τα ιερογλυφικά.

δ. το φοινικικό αλφάβητο.

Η ελληνική αλφαβητική γραφή προέκυψε από :

α. το φοινικικό αλφάβητο.

β. τη γραμμική Β΄ γραφή.

γ. τα ιερογλυφικά.

δ. το χαλκιδικό αλφάβητο.
 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

1.  Ποιος ήταν ο ρόλος του πλήθους, των δημιουργών και των δούλων στο
πλαίσιο λειτουργίας του ομηρικού ≪οίκου≫;
2. Πώς ήταν οικονομικά οργανωμένος ένας «οίκος» την ομηρική εποχή;
3.  Ποιος ήταν ο ρόλος του βασιλιά στην ομηρική εποχή και από ποια όργανα
περιορίζονταν οι εξουσίες του;
4.  Πώς δημιουργήθηκαν τα ομηρικά έπη και ποιο ήταν το περιεχόμενό τους;
5.  Ποια είναι τα βασικά γνωρίσματα της θρησκείας και της τέχνης της
ομηρικής εποχής;
6.  Ποια είναι τα σημαντικότερα επιτεύγματα του πολιτισμού της
ομηρικής εποχής στον χώρο των γραμμάτων

Να εξηγήσετε τους ακόλουθους ιστορικούς όρους:

ομηρική εποχή, ελληνικός μεσαίωνας ή σκοτεινοί χρόνοι, πρώτος ελληνικός

αποικισμός - Πανιώνιο, βασιλιάς (ομηρικών κοινωνιών), βουλή γερόντων
(ομηρικών κοινωνιών), δημιουργοί αλφαβητική γραφή, ραψωδοί, γεωμετρική
τέχνη

 ΟΜΗΡΙΚΗ  ΕΠΟΧΗ  ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ  ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ 
Επιλέξτε το σωστό :

 1. Ομηρική εποχή λέγεται η περίοδος της ελληνικής ιστορίας από

α) 1600 – 1100 π. Χ. β) 1500 – 750 π. Χ  γ) 1100 – 750 π. Χ

2. Ανώτερη κοινωνική τάξη ήταν: α) το πλήθος β) οι άριστοι γ) η εκκλησία του δήμου

3.  Την ανώτερη εξουσία είχαν: α) οι ιερείς β) οι βασιλείς γ) οι ηγεμόνες

4. Κύρια πηγή πλούτου ήταν : α) η γη β) το εμπόριο γ) η βιοτεχνία

5. Στην Ομηρική εποχή στην  τέχνη κυριαρχουν

α) οι ειρηνικές σκηνές β) τα γεωμετρικά σχέδια γ) οι πολεμικές σκηνές

Να  χαρακτηρίσετε  ως  σωστές  ή  λανθασμένες  τις  παρακάτω  προτάσεις :

 1. Η  Ομηρική εποχή ονομάζεται και «ελληνικός μεσαίωνας», διότι ήταν εποχή παρακμής
2.  Η κατάρρευση των Μυκηναίων οφείλεται στην κάθοδο των Δωριέων

3. Ο α΄ελληνικός αποικισμός εξαπλώθηκε στις δυτικές ακτές της Μικράς Ασίας

4.  Οι Δωριείς πιεζόμενοι από τα άλλα φύλα ίδρυσαν αποικίες σε νησιά του Αιγαίου και στα
παράλια της δυτικής Μικράς Ασίας

5.  Η   Γραμμική  Β΄ λησμονήθηκε  μετά  την  πτώση  των  μυκηναϊκών  ανακτόρων.  

6. Ο οίκος ήταν η βασική οικονομική μονάδα κατά την ομηρική εποχή

7. Άνώτατος άρχοντας ήταν ο βασιλιάς ο οποίος εκλεγόταν από τη βουλή των γερόντων

8. Οι Έλληνες της ομηρικής εποχής ήταν οι δημιουργοί του πρώτου πραγματικού αλφαβήτου

9. Τα ομηρικά έπη περιέχουν στοιχεία από τραγούδια παλαιότερων εποχών

10. Το  γεωγραφικό  ανάγλυφο  διευκόλυνε  την  ένωση  των  ελληνικών  φύλων

11. Την περίοδο αυτή δεν υπηρχαν ιερά

12. Οι Δωριεις ίδρυσαν τη Δωρική δωδεκάπολη

13. Οι Έλληνες πρόσθεσαν στο αλφάβητο τα σύμφωνα

14. Η βουλή των γερόντων ήταν συμβούλιο  από  τους  αρχηγούς  των  γενών  δίπλα  στο 
βασιλιά  που  ονομάζονταν  και  αυτοί  βασιλείς

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις ώστε να είναι αληθείς

1. Η έναρξη  της  ελληνικής  ιστορίας τοποθετείται στο .............. π.Χ

2. Η  τέχνη  ακόμα  και  ολόκληρη  η  εποχή  ονομάζεται ........................

3. Διαμορφώθηκε  προφορικά  η  πρώτη  ελληνική  ποίηση, η   ...............  ..........................

4. Το    ............................       ....................... εμπόδισε  την  ένωση  των  ελληνικών 

φύλων

5.. Οι μεταναστευτικές  κινήσεις  των  ελληνικών  φύλων  προς  τις  ακτές  της  Μικράς 
Ασίας,  που  πραγματοποιήθηκαν  από  τα  μέσα  του  11ου  αιώνα  μέχρι  και  τον  9ο 
αιώνα  με  γέφυρα  τα  νησιά  του  Αιγαίου ονομάζονται ...... .......................  .......................
...

6. Κατα την ομηρική εποχή κυριαρχεί η .................... ................................ οικονομία

7.  Η θρησκευτική ένωση των Ιώνων λεγόταν ..........................................

 Να αντιστοιχίσετε τα δεδομένα της στήλης Α΄με τα δεδομένα της στήλης Β΄.

ΣΤΗΛΗ Α΄
1. Ομηρική  εποχή
2. Αρχαϊκή  εποχή
3. Κλασική  εποχή
ΣΤΗΛΗ Β
α) (750-480 π.Χ.)
β) (1100-750 π.Χ.)
γ) (480-323 π.Χ.)

 Να αντιστοιχίσετε τα δεδομένα της στήλης Α΄με τα δεδομένα της στήλης Β΄.

ΣΤΗΛΗ Β
ΣΤΗΛΗ Α΄
1. ΚΡΑΤΟΣ α) ΄Ηταν  κληρονομικοί, ήταν  αρχηγοί  του  στρατού,
κυβερνήτες  με  θρησκευτική  και  δικαστική  εξουσία.
 
2. ΒΑΣΙΛΕΙΣ: β)   Αποτελούνταν  από  το  πλήθος, κυρίως  τους 
πολεμιστές  και  τη  συγκαλούσε  ο  βασιλιάς, όταν 
έπαιρνε  κάποια  σημαντική  απόφαση  για  να  ζητήσει 
τη  γνώμη  τους.
3. ΒΟΥΛΗ  ΤΩΝ γ) Προερχόταν  από  τη  διάσπαση  ενός  φύλου  ή  από 
ΓΕΡΟΝΤΩΝ: τη  συνένωση  διαφορετικών  φυλών  του  ίδιου  φύλου
4. ΕΚΚΛΗΣΙΑ  δ) Συμβούλιο  από  τους  αρχηγούς  των  γενών  δίπλα 
ΤΟΥ  ΔΗΜΟΥ: στο  βασιλιά  που  ονομάζονταν  και  αυτοί  βασιλείς
           

 Να αντιστοιχίσετε τα δεδομένα της στήλης Α΄με τα δεδομένα της στήλης Β΄.

ΣΤΗΛΗ Β
ΣΤΗΛΗ Α΄
1. ΑΡΙΣΤΟΙ:. α) Ειδικευμένοι  τεχνίτες, ανεξάρτητοι  συγγενικά, αλλά
οικονομικά  εξαρτώμενοι  από  τους  οίκους  μιας 
  ευρύτερης  περιοχής

 
2. ΠΛΗΘΟΣ: β)   Περιουσιακό  στοιχείο  του  οίκου  και  ήταν 
αιχμάλωτοι  πολέμου  ή  πειρατείας
3. ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ: γ) Είχαν  άμεσους  συγγενικούς  δεσμούς  με  τον  οίκο,
ήταν  κάτοχοι  γης  και  είχαν  οικονομική  ισχύ
4. ΔΟΥΛΟΙ: δ) Πολυάριθμη  κοινωνική  ομάδα  χωρίς  άμεσους 
συγγενικούς  δεσμούς  με  τον  οίκο
 
1.Να  ερμηνευτούν  οι  όροι :  ομηρική  εποχή, γεωμετρική  τέχνη, κλειστή  αγροτική 
οικονομία.

2.Τι  είδους  εμπόριο  διεξαγόταν  κατά  την  ομηρική  εποχή Ποιοι  ήταν  οι  άλλοι 
τρόποι  απόκτησης  αγαθών

3.Αφού  μελετήσετε  το  παράθεμα  2  της  σελίδας  80  να  αναφέρετε  τα  μέτρα 
αναφοράς  για  την  αξιολόγηση  των  ανταλλασσόμενων  αγαθών.

4.Ποια  ήταν  η  μονάδα  κοινωνικής  συγκρότησης  κατά  την  ομηρική  εποχή Ποια  η 

διάρθρωση  της  κοινωνίας

5.Αφού  λάβετε  υπόψη  σας  το  παράθεμα  3  της  σελίδας  80  να  καθορίσετε  την 
έννοια  του  οίκου.

6.Τι  είδους  κράτη  έχουμε  κατά  την  ομηρική  εποχή   Πώς  διαρθρωνόταν  κάθε  φύλο

7.Πώς  μπορούσε  να  προκύψει  ένα  κράτος  

8.Πότε  οι  φυλετικοί  αρχηγοί  εξελίχθηκαν  σε  κληρονομικούς  βασιλείς  

9.Ποιες  οι  αρμοδιότητες  του  βασιλιά  των  ομηρικών  χρόνων  

10.Τι  ήταν  η  βουλή  των  γερόντων  

11.Σε  ποια  περίπτωση  συγκαλούσε  ο  βασιλιάς  την  εκκλησία  του  δήμου  και  ποιοι 
την  αποτελούσαν  

12.Ποια  επιτεύγματα  προσδιορίζουν  το  πολιτισμικό  επίπεδο  κατά  τους  ομηρικούς 

χρόνους  

13.Γιατί  η  τέχνη  της  εποχής  ονομάζεται  γεωμετρική  

14.Τα  ομηρικά  έπη  μπορούν  να  αποτελέσουν  ιστορική  πηγή  