Planten zijn

❖Ze geven ons zuurstof

belangrijk!
❖Ze zorgen voor schaduw en verkoeling
❖Ze geven ons medicijnen tegen ziektes
❖Ze verschonen en verversen de lucht om ons heen
❖Ze vertragen de wind
❖Ze geven ons eten
❖Ze houden de bodem op zijn plek
❖Ze zijn geven dieren onderdak en bescherming
❖We bouwen er meubels, huizen en andere spullen
van
Planten
zijn cool!
Planten
BOUW EN FUNCTIE
Thema 1 Planten
1) Bladeren
2) Wortels en stengels
3) Fotosynthese en verbranding
4) Glucose als grondstof
5) Voortplanting
6) Bestuiving, bevruchting en verspreiding
7) Ontkieming, groei en ontwikkeling
Bladeren
BASISSTOF 1
Het blad
1. Hoofdnerf
2. Zij-nerf
3. Bladmoes
4. Bladsteel
5. bladschijf
Functie van de bladeren
Functie van bladeren is fotosynthese laten plaatsvinden (vooral in bladmoes)

1. Bij fotosynthese wordt de stof glucose gemaakt

- de plant maakt van glucose allerlei andere stoffen die hij nodig heeft
2. Bij fotosynthese ontstaat zuurstof
- zuurstof wordt door de bladeren aan de lucht afgegeven

Fotosynthese is een van de belangrijkste chemische processen in de natuur!

Plantencel
Fotosynthese
Is het proces waar van zonlicht, water en koolstofdioxide => glucose en zuurstof wordt gemaakt
Chlorofyl (bladgroenkorrels)
HT TP://SCHOOLTV.NL/VIDEO/FOTOSYNTHESE -DANK-DE-ZON-VOOR-
ADEM/#Q=FOTOSYNTHESE
 TURGOR:
De turgordruk is de druk van de cel-inhoud op de celwand
(van planten, schimmels of bacteriën).
Het celmembraan kan uitzetten, de celwand in principe niet.
Wortels en stengels
BASISSTOF 2
Functie van de stengel
1. Het dragen van bladeren en bloemen
2. Transport van water en voedingsstoffen
3. Door de stengel lopen vaatbundels

➢ Kruidachtige planten zijn stengels stevig door water

➢ Houtachtige planten zijn stengels stevig door hout
In de wortels, stengels en bladeren
lopen vaatbundels. Deze
vaatbundels vervoeren water,
mineralen (voedingszouten) en
glucose.

De vaatbundels kun je vergelijken

met onze slagaderen en aderen.

2 type vaten in een plant namelijk

1. Houtvaten (om Hoog)
2. Bastvaten (naar Beneden)
Houtvaten en bastvaten
 Houtvaten:
1. vervoer van water en voedingsstoffen uit de grond (mineralen)
2. Gaan van de wortels naar de bladeren
3. Houtvaten bestaan uit houtvezels en geven de plant stevigheid

Houtvaten en Bastvaten:
1. Vervoer van voedingsstoffen, suiker en koolhydraten van de bladeren
bastvaten Naar de rest van de plant.
2. Hiermee voedt de plant zich, te veel aan voedingsstoffen worden
opgeslagen.
3. van boven naar beneden (van blad naar wortel)
Functie van de wortel
1) Het vastzetten van de plant in de bodem
2) Het opnemen van water en voedingsstoffen
3) Het opslaan van reserve voedsel

➢water en voedingsstoffen worden hoofdzakelijk door de wortelharen

opgenomen
➢planten in een droog milieu hebben grotere wortelstelsels dan planten in een
vochtig milieu
Bouw van een
wortel
1. Hoofdwortel
2. Wortelharen
3. Zijwortel
4. wortelmutsje
1. Via de wortelharen wordt het water en
de mineralen opgenomen.
2. Via de tussencelstof worden dit water
naar de houtvaten gezogen.
HT TP://SCHOOLTV.NL/VIDEO/FOCUS -OP-BIOLOGIE-SAPSTROMEN/
Fotosynthese en
verbranding
BASISSTOF 3 - STOFWISSELING
Fotosynthese
Is het proces waar van zonlicht, water en koolstofdioxide => glucose en zuurstof wordt gemaakt
Bij fotosynthese worden anorganische stoffen
omgezet in een organische stof
Hoe krijgt de plant zijn water en CO2
1. In bladgroenkorrels vindt
fotosynthese plaats
2. Water trekt hij met zijn wortels
omhoog
3. CO2 (koolstofdioxide) wordt via
huidmondjes binnen gelaten (en
zuurstof weer uit de plant verwijderd)
Glucose

Zuurstof
Verbranding
HOE WERKT VERBRANDING
 Van
Fotosynthese Een plant maakt met fotosynthese de volgende producten:
naar
verbranding
Van Fotosynthese naar verbranding
Een plant maakt met fotosynthese de volgende producten:

1. Glucose

2. Zuurstof
Verbranding
Voor verbranding in het lichaam
zijn de volgende producten nodig:

1. Glucose
2. Zuurstof
Verbranding van stoffen
Wat heb je nodig : Wat levert verbanding op:
1. Brandstof: 3. koolstofdioxide (CO2)
- benzine/diesel/gas 4. water (H2O)
- hout
- kaarsvet En
- glucose
5. Energie (Deze gebruik je in de
vorm van groei, bewegen,
2. Zuurstof (O2) herstellen)
Wat is het doel van verbranding?
Wat is het doel van verbranding?

Het verkrijgen van energie!

Energie en stofwisseling
In je spieren wordt energie vrij
gemaakt
Deze wordt gebruik voor:
- beweging
- warmte
Spieren geven warmte af aan je bloed.
Ook als je slaapt vindt er verbranding
in je lichaam plaats.
De stofwisseling van een lichaam in
rust noemen we:
Grondstofwisseling
De hoeveelheid energie die je lichaam
vrijmaakt wordt weergegeven in
kilocalorieën of kilojoule
Verbranding

Verbranding vindt plaats in

alles cellen van het lichaam
In alle levende wezens
Fotosynthese en
verbranding
Kringloop van energie
Fotosynthese: maakt van CO2, water en zonlicht
Glucose en zuurstof

Verbranding: maakt van brandstof en zuurstof ->

Water + koolstofdioxide + energie
Verbranding + fotosynthese
Overdag: ‘s Nachts:
Vindt er verbranding en fotosynthese plaats Vindt er alleen verbranding plaats
Overdag:
Vindt er fotosynthese en verbranding plaats
Er is glucose en zuurstof over van de fotosynthese
Glucose wordt omgezet in zetmeel
Zuurstof wordt afgegeven via de huidmondjes aan de lucht
‘s nachts
In de nacht is er alleen verbranding (voor fotosynthese is er zonlicht
nodig)
Voor verbranding is glucose en zuurstof nodig
Zuurstof komt de plant binnen
Plant zet zetmeel om in suiker
Van deze suikers kan de plant glucose maken voor de verbranding
Het suiker wordt vervoerd naar andere delen van de plant
Van suiker kan de plant andere organische stoffen maken.
Even oefenen!
Antwoorden:
1. Koolstofdioxide 6. Glucose
2. Water 7. Zuurstof
3. zonlicht 8. Koolstofdioxide
4. Glucose 9. water
5. zuurstof 10. Energie (licht, warmte,
straling)
Glucose als brandstof
BASISSTOF 4: GLUCOSE OMZET TEN IN ANDERE STOFFEN .
Van organische stoffen naar organische stoffen.

1. Een plant kan van 2. Glucose kan weer omgezet

anorganische stoffen een worden in andere organische
organische stof maken: stoffen zoals:
Glucose Suikers, zetmeel, cellulose,
eiwitten, vetten
Glucose
omzetten
Het proces om glucose om te
zetten in andere grotere
organische stoffen (moleculen)
noemen we ook wel:

ASSIMILATIE
Glucose omzetten (in een plant)
Glucose kan worden omgezet in: In de plant heeft dit volgende functie:

1. Vervoer van voedingstoffen door de

1. In andere suikers plant
2. In zetmeel 2. Opslag in bladeren en
ondergrondse plantdelen
3. In cellulose
3. Opbouw van celwanden
4. In eiwitten
4. Maken van cytoplasma, opslag in
5. In vetten zaden
5. Opslag in zaden
Voortplanting
GESLACHTELIJKE EN ONGESLACHTELIJKE VOORTPLANTING BIJ
PLANTEN
Geslachtelijke Bij geslachtelijke voortplanting hebben we zaad en eicellen van
twee verschillende planten nodig waardoor er nieuwe kenmerken
voortplanting kunnen ontstaan
Bloemen zijn geslachtsorganen
van een plant
In bloemen worden geslachtscellen
gemaakt
De eitjes kunnen door stuifmeel
bevrucht worden
Uit de bevruchting van zaad en
eicellen van planten ontstaan
zaden en vruchten
Ongeslachtelijke voortplanting
Voortplanting door:
1. Deling
2. Stekken
3. Knollen
4. Bollen
5. Uitlopers / wortelstokken
Ongeslachtelijk: Stekken
Een deel van een plant afsnijden en
in de grond zetten.
Ongeslachtelijk: knollen
Knollen zijn verdikte stengels
Uit de knol kan een nieuwe plant
groeien
De nieuwe plant kan weer
knollen maken
Ongeslachtelijk:
bollen
Een bol bestaat uit en bolschijf
met rokken
rokken zijn verdikte bladeren
Tussen de rokken bevinden zich
knoppen
De knoppen ontwikkelen zich
nieuwe bollen
Uit de eindknop ontstaat een
plant
Ongeslachtelijk: uitlopers/wortelstokken

Uitlopers: bovengrondse
horizontaal groeiende stengels
bijv. aardbeienplant
Wortelstokken: ondergrondse
horizontale groeiende stengels
bijv. Lelietje-van-dalen
Ongeslachtelijk vs geslachtelijke voortplanting
1. Vindt plaats door gewone
celdeling (mitose)
2. De nakomelingen hebben
exact dezelfde kenmerken als
de ouder (hetzelfde DNA
en/of genotype)
3. Zijn kopietjes van de ouder
(vorm van klonen)
1. Vindt plaats door
reductiedeling (meiose)
2. De nakomelingen hebben niet
hetzelfde DNAmaar een eigen
uniek genotype
3. Door geslachtelijke
voortplanting ontstaan telkens
nieuwe genotypes
Bouw en functie van
bloemen
BASISSTOF 6
Stuifmeelkorrels
Bestuiving
insectenbloemen
Grote bloemen
Gekleurde bloemen
Ruiken lekker (maken geurstoffen)
Maken nectar
De stuifmeelkorrels zijn rug en
plakkerig (dan plakken ze beter aan de
insecten vast)
Windbloemen
❖Kleine bloemen
❖Geen speciale kleuren, lekkere geuren
❖Geen nectar
❖Lange meeldraden
❖Veel stuifmeelkorrels
❖Stuifmeel glad en licht (makkelijk voor de
wind)
❖Stempel is groot voor het opvangen van
langskomende stuifmeelkorrels
Bestuiving
Geen bestuiving
(Niet zelfde soort eicel en
zaadcel)

Wel bestuiving
(wel zelfde soort eicel en
zaadcel)
Plant kan op twee
manieren bevrucht
Worden:

1. Zelfbestuiving
2. Kruisbestuiving
Bevruchting
Verspreiding
Verspreiding zaad door de wind
Verspreiding zaad door dieren
Verspreiding
zaad door
eten (dieren)
Verspreiding springzaad