FAKULTETI I SHEKNCAVE TE SIGURISË

SKICË PËR PARAQITJEN E PUNIMIT TË MAGJISTRATURËS

Tema:

”Roli i drejorisë për zbulim dhe kundërzbulim për pengimin e

kriminalietit të organizuar”

Kandidati Mentori

Sadulla Iseni Prof.Dr. Nazmi Maliqi

SHKUP,2020

1
 Përmbajtja

1.Lënda e punimit e përcaktuar në mënyrë precize...................................................................3

2. Qëllimi i punimit....................................................................................................................4

3..Supozim bazë- hipoteze..........................................................................................................4

4.Metoda Analiza e hulumtimit..................................................................................................5

5.Analiza e materialeve me cilen tregohet supozimi..................................................................6

6. Përfundimi ose shqyrtimi përfundinmtarë , me ane të të cilit jusifikhet lënda ose hipoteza..8

7. Metoda e vezhgimit................................................................................................................9

7. Literatura e shfrytezuar.........................................................................................................10

2
Tema:”Roli i drejorisë për zbulim dhe kundërzbulim për
pengimin e kriminalietit të organizuar”

1.Lënda e punimit e përcaktuar në mënyrë precize

Ky hulumtim është i lidhur ngushtë me Ministrinë e punëve të brendshme , Unë do të

mundohem qe gjatë këtij hulumtimi të paraqes historin e drejtorisë për zbulim dhe
kundërzbulim dhe pse u lind nevoja që të formohet ajo. Në kuadër të këtij punimi ne do të
cekim edhe disa vepra penale që kanë të bëjnë me krimin e organizuar.

Qëllimi i këtij punimi është të hulumtojmë për format, metodat dhe mënyrat se si kryhet
krimi i organizuar. Ne do të cekim edhe disa statistika nga MPB të cilat kanë të bëjnë me
veprat e kryera nga krimi i organizuar dhe efikasiteti i punës së drejtorisë për zbulim dhe
kundërzbulim dhe represioni i kryesve te veprave penale.Lëndë e këtij punimi do të jetë të
theksohen disa pyetje për shkaqet e paraqitjes së krimit të organizuar , mënyrat se si ato
veprojnë , ne cilat rethana paraqiten si dhe represioni dhe preventiva e tyre.

2. Qëllimi i punimit

Nëse përdorim vetëm literaturën që është në dispozicion për ne për një moment, dhe e
cila natyrisht është në fushën e krimit, d.m.th., që ajo studion, nuk do të na duhet shumë kohë
për të konkluduar dhe konkluduar se dëmtimi i rëndë trupor ndodh shumë kohë më parë. .
Ajo është bllokuar në betejat e para ndër-shtetërore, trazirat e klasave dhe kodet e para
kriminale.

Një analizë e kujdesshme historike e termit lëndim të rëndë trupor dhe manifestimeve dhe
karakteristikave të tij, na jep një panoramë më të plotë dhe të besueshme të rolit që lëndimi i
rëndë trupor luajti në zhvillimin e njerëzimit, i cili detyra dhe funksione kishte. Në kontekstin
e mësipërm, lirisht mund të konkludojmë se, në varësi të periudhës dhe mënyrës, pra
mënyrave të rendit shoqëror, ai ishte shumë shpesh në funksion të mbrojtjes së rendit juridik.
Ne duam të theksojmë faktin se strukturat drejtuese përdorën dëmtimin e rëndë trupor për të
ruajtur rendin ligjor dhe për t'i bërë qytetarët t'i respektojnë ato dhe në të njëjtën kohë t'u

3
binden normave të përcaktuara nga të njëjtat struktura drejtuese. Rrëshqitja e shpeshtë, sharjet
dhe dëmet e ndryshme trupore kanë qenë një zbukurim i zakonshëm për dëbimin e drejtësisë
nga strukturat në pushtet dhe janë konsideruar si një mjet penal efektiv. "Arsyeja e dënimit
masiv të ndëshkimit trupor për krime më të rënda por edhe për krime më të lehta shihet në
realizimin e thjeshtë të tyre dhe mosveprimin e ndonjë kostoje në realizimin e tyre." Për
shumë vite, parimi i Talion (sy për një sy, një dhëmb për një dhëmb), i cili është në të vërtetë
"vija e parë kufitare e hakmarrjes së pakufizuar dhe të pa matshme", është përdorur në kodet
kriminale të vendeve.

3..Supozim bazë- hipoteze

Momenti i bërjes së hipotezave për çdo hulumtim shkencor, përfshirë këtu edhe tonën, është
ndoshta pika më e rëndësishme për studiuesin. Në fakt, kjo është koha kur ne duhet dhe duhet
t'u përmbahemi disa rregullave dhe standardeve të pranuara përgjithësisht të vendosjes së
hipotezave, të cilat nga ana tjetër duhet dhe duhet të jenë të pajtueshme dhe të pranueshme në
lidhje me tërë hulumtimin.Duke marrë parasysh që hulumtimi ynë teorikisht lejon që të bëhen
një numër më i madh hipotezash (kryesore dhe dytësore), ne do të përdorim akoma disa prej
tyre që mendojmë se do të japin përgjigjen më të përshtatshme për temën e interesit, d.m.th.
do të na afronte qëllimin e hulumtimit. . Duke iu përmbajtur rregullave të hipotezës së mirë,
pra në ato pak kushte të domosdoshme që duhet të plotësojë, siç janë shpikja, vlefshmëria,
përshtatshmëria dhe saktësia, ne vendosëm për hipotezat e mëposhtme.

Rrjetet e krimit të organizuar janë biznese miliardë dollarëshe që operojnë në shumë zona
krimesh. Si rregull i përgjithshëm, rrjetet e organizuara kriminale përfshihen në shumë lloje
të ndryshme të aktiviteteve kriminale që përfshijnë disa vende. Këto aktivitete mund të
përfshijnë trafikimin e njerëzve, drogës, mallrave të paligjshme dhe armëve, plaçkitje të
armatosur, falsifikime dhe pastrim parash. Eshtë një biznes global -Me të ardhurat e
llogaritura në bilardo, ndërmarrjet e tyre kriminale ngjajnë ngushtë me ato të bizneseve të
ligjshme ndërkombëtare. Ata kanë modele operative, strategji afatgjata, hierarki, madje edhe
aleanca strategjike, të gjithë shërbejnë për të njëjtin qëllim: të gjenerojnë më shumë fitime me
më pak rrezik.Anëtarët e grupeve të krimit të organizuar shpesh ndajnë një lidhje të
përbashkët, për shembull lidhjet gjeografike, etnike apo edhe gjaku.Në rrënjë të kësaj lidhje
është një lidhje e ngushtë, shpesh e pathyeshme që promovon devotshmëri dhe besnikëri.

4
4.Metoda Analiza e hulumtimit

çdo projekt shkencor ka mënyrën e tij specifike për të marrë të dhënat e nevojshme dhe
përpunimin dhe prezantimin e tyre të duhur. Në varësi të llojit të hulumtimit të përfshirë,
përdoren metoda të përshtatshme dhe teknikat e hulumtimit.

Në studimin e karakteristikave kriminale ne do të përdorim një burim dytësor të të dhënave

dhe informacionit. Kur themi burim sekondar të të dhënave dhe informacionit, natyrisht
nënkuptojmë para së gjithash të dhënat e arkivuara dhe fondet bibliografike të institucioneve
përkatëse që janë të rëndësishme dhe thelbësore për studimin tonë. Institucionet nga të cilat
do të huazojmë të dhëna të strukturuara do të jenë Zyra e Statistikave Shtetërore, Ministria e
Brendshme, Gjykata dhe Prokuroria.

5.Analiza e materialeve me cilen tregohet supozimi

Krimi i organizuar është një lloj i aktivitetit të paligjshëm të cilin e realizon një strukturë
organizative grupore e ngjashme me shoqatat apo shoqëritë tona të zakonshme legale dhe e
cila si synimi themelor e ka arritjen e përfitimit sa më të madh material (para dhe pasuri tjetër
të paluhatshme). Në historikun e praktikave botërore të “krimit të organizuar”, shembuj tipik
të organizmave të kësaj forme kriminale grupore janë mafia italiane, Yakuza japoneze, piratët
e ndryshëm etj. Të ardhurat e mëdha financiare të këtij grupi kriminal realizohen nga
veprimtaria ilegale e shitjes së drogës, prostitucionit, kontrabandës, piraterisë me muzikës
dhe filma, materialit pornografik, tregtisë me vendet nën embargo etj.

Ajo që më së shumti e joshë për veprim “krimin e organizuar” është shfrytëzimi i tregjeve ku
ekzistojnë kërkesa të madha për disa shërbime dhe mallra, të cilat, për shkak të ligjeve
kufizuese dhe rregulloreve që aktualisht ekzistojnë në atë shtet, këto nevoja nuk mund të
plotësohen në mënyra legale. Në të vërtetë, subjektet e krimit të organizuar janë të interesuar
për ato tregje ku investimet e tyre fillestare janë të vogla, ndërsa fitimi si profit është enormë.
Andaj, për ruajtjen e këtij dominimi të arritur, ata në punën e tyre kundërligjore nuk kursejnë
as përdorimin e metodave dhe operacioneve më të ndyra, sikurse janë vjedhjet, kidnapimet,
kërcënimet, shantazhet, zhvatjet, korruptimi, vrasjet etj.

5
Tek bartësit e këtij fenomeni negativ shoqëror, shquhet si karakteristikë afiniteti i tyre i
nuhatjes së rrethanave të favorshme drejtë depërtimit sa më të suksesshëm në strukturat
legale të asaj shoqërie, me mjeshtri duke iu përshtatur situatave specifike socio-politike dhe
ekonomike, jo vetëm brenda atij shteti dhe shoqërie të ngushtë ku veprojnë, por edhe në
hapësirat më të gjera të shtrirjes ndërkombëtare.

“Krimi i organizuar” është fenomen i ri bashkëkohor, karakteristikë për të gjitha shtete

kryesisht me rregullim demokratik shoqëror-politik, e veçanërisht për shtetet postkomuniste,
apo siç thuhet – në tranzicion. Meqë si dukuri nuk ka qenë e shprehur gati fare në mesin e
shteteve totalitare njëpartiake, shumë teoricienë bashkëkohor tentojnë të vejnë një
paralelizëm krahasues paradoksal: a është më mirë ta kemi një strukturë totalitare shtetërore
pa krim të organizuar, apo një shtet demokratik – shumëpartiak – në të cilin luftimi i këtij
fenomeni tejet të rrezikshëm shoqëror, do të jetë gjithnjë si shqetësim brengosës i të gjitha
brezave?!

Në fillim, veprimtaria ilegale e “krimit të organizuar” kudo nisë në prapaskenën publike dhe
gradualisht zhvillohet në heshtje, për tu bërë më vonë tejet kërcënuese dhe rrezikuese për tërë
shoqërinë dhe sistemin e saj mbrojtës efektiv. Kjo nënkupton se në- esencë, “krimi i
organizuar” është i padukshëm, por gjithnjë prezent në atë shoqëri, andaj edhe krijon
kontradikta dhe paqartësi në të kuptuarit e tij .

Sikurse cekëm edhe më sipër, pjesëmarrësit në krim të organizuar kanë një afinitet të
theksuar të depërtimit dhe dominimit në të gjitha strukturat organizative politike dhe
shoqërore të një shteti, kështu që, vetë fraza “ krim i organizuar”, automatikisht nënkupton se
në këtë strukturë hermetike të krimit ekziston një zinxhir i koordinuar mirë i veprimit, i cili
nisë që nga nivelet më të larta politike-shtetërore (që ndryshe quhen: kriminelet
këmishëbardhë me kollare në fyt) dhe përfundon tek kriminelët e rangut më të ulët të terrenit.
Pra, në këtë spirale të përsosur funksionale, në të shumtën e rasteve jenë të kyçur individët
nga nivelet më të larta të funksioneve shtetërore: liderë të subjekteve politike, ministra,
udhëheqës policor, gjykatës dhe prokurorë, doganierë etj.

Në një sistem thuaja demokratik, sa më të uzurpuara të jenë pushtetet e ndara nga një
autoritet politik, aq më i shprehur duhet të jetë “krimi i organizuar”. Ndodh kështu, pikërisht,
pse ky autoritet politik, së bashku me grupin e vetë klanor, kontrollon gjithë strukturën e
komplikuar organizative shtetërore (administrativ, gjyqësor dhe legjislativ). Në këto rrethana,

6
ai ose është vetë koka e krimit të organizuar në hije, ose me shuma të mëdha parash
korruptohet lehtë për bashkëpunim nga strukturat tjera të krimit të organizuar.

Sot, gati se në asnjë vend nuk ka “krim të organizuar” në të cilën, në mënyrë të drejtpërdrejtë
apo indirekte, nuk është i involuar ndonjë autoritet me ndikim të fuqishëm nga politika në
pushtet. Mu për këtë shkak, ky fenomen çdo kund vështirë luftohet dhe kërkon një angazhim
permanent afatgjatë mobilizues të gjithë shoqërisë në këtë drejtim.

Në fund, të konstatojmë se “krimi i organizuar” është një formë specifike profesionale e

mënyrës bashkëkohore të sjelljes kriminale, e cila esencialisht ndryshon nga format tjera
tradicionale të bashkëveprimit kriminal, si dhe nga format klasike të krimit në përgjithësi.
Andaj, si në literaturën profesionale politike, ashtu edhe në atë kriminalistike dhe penalo-
juridike botërore, ende sot e kësaj dite nuk ekziston një definicion i përshtatshëm unik për
“krimin e organizuar”, i cili teorikisht do të ishte i pranuar nga të gjithë.

Krimi i organizuar dhe krimi ekonomik lidhen që të dy ngushtë me motivin e përfitimit dhe
prodhojnë sasi të mëdha përfitimesh të paligjshme. Këto dy forma të krimit e kërcënojnë
seriozisht zhvillimin e demokracisë dhe të shtetit të së drejtës, si dhe të drejtat e njeriut, por
edhe sigurinë e shtetit dhe zhvillimin ekonomik në Evropën Juglindore dhe me gjerë. Në të
shkuarën e afërt, Evropa Juglindore, pavarësisht përpjekjeve të shumta në këtë fushë dhe një
numri rezultatesh premtuese, është prekur më tepër nga krimi i organizuar dhe krimi
ekonomik se sa pjesët e tjera të kontinentit Evropian.

Parandalimi dhe dënimi i krimit të organizuar dhe krimit ekonomik mbështeten gjerësisht në
një njohje të thellë të këtyre fenomeneve ndërkufitare, në një vullnet politik të qartë dhe të
vendosur, politika kombëtare dhe strategji kundër krimit, në përputhje me standartet
evropiane dhe ndërkombëtare sikurse dhe në zbatimin e përpiktë të tyre. Pa një njohje të
thellë të dimensioneve ndërkufitare të krimit dhe të rrjeteve të tij, qeveritë do të dështojnë në
mënyrë të pashmangshme, në parandalimin dhe luftimin e krimit të organizuar dhe krimit
ekonomik. Globalisht, krimi i organizuar dhe krimi ekonomik është një koncept dinamik që i
përshtatet vazhdimisht një ambjenti në ndryshim të përhershëm. Është gjithnjë e më shumë
shumëkombësh, i strukturuar në mënyrë heterogjene dhe tepër fleksibël.

Kjo është e vërtetë edhe për krimin e organizuar në Evropën Juglindore, i cili përbëhet nga
një shumëllojshmëri aktivitetesh kriminale, të tilla si drogat e paligjshme, trafikimi i qënieve
njerëzore, kontrabanda e personave dhe krimet ekonomike.

7
6. Përfundimi ose shqyrtimi përfundinmtarë , me ane të të cilit
jusifikhet lënda ose hipoteza

Duke e shtjelluar shoqatën kriminale si një punë të pavarur, ne do të udhëzohemi, përveç

literaturës ekzistuese juridike, e cila merret me këtë çështje dhe në përputhje me rregulloret
përkatëse ligjore, përkatësisht Kodin Penal të Republikës së Maqedonisë dhe Ligjin për
Procedurën Penale. Kodi Penal i Republikës së Maqedonisë5 parashikon dy inkriminimet e
vetë shoqatës së disa personave me qëllim të kryerjes së një vepre penale: marrëveshje për
kryerjen e një vepre penale dhe një shoqatë kriminale. Kontrata për kryerjen e një vepre
penale është e inkriminuar si e drejtë e përgatitjes së një krimi, pra personi i cili do të pajtohet
me një tjetër për të kryer një vepër penale për të cilën mund të shqiptohet dënimi me burg
prej tre vjetësh (sipas nenit 393 paragrafi 1 i Kodit Penal). ose një dënim më i rëndë, do të
dënohet me gjobë ose deri në një vit burg. Paragrafi 2 (i të njëjtit nen) përcakton që dënimi
nga paragrafi 1 do të ndëshkohet dhe ai që do të pranojë të kryejë një vepër penale për të
cilën përcaktohet dënimi me burg prej katër vjet ose më shumë. Në këtë rast, i quajtur edhe
kompleks, bëhet fjalë për një ndërhyrje të nevojshme, d.m.th. krimi nuk ekziston nëse të
paktën nuk është arritur ndonjë marrëveshje midis të dyve për të kryer një krim specifik.
Përpjekja për një marrëveshje të tillë, në formën e një propozimi që vjen nga një person dhe
nuk pranohet nga një tjetër, nuk dënohet me ligj. Nëse ndodh duke kryer aktin që është objekt
i kontratës, agjentët përmbarues nuk do të ndëshkohen për kontratën e mëparshme, sepse
midis kontratës së mëparshme dhe aktit të kryer ka grumbull i dukshëm juridik
(subsidiaritet) .6 Inkriminimi i dytë - i një shoqate kriminale, konsiston nëkrijimin e një
shoqate të tre ose më shumë personave për të kryer vepra më të rënda. Për dallim nga
kontrata për kryerjen e një vepre penale, krijimin dhe anëtarësimin në një shoqatë kriminale
është një veprim i pavarur i përgatitjes. Së pari, një kërkesë minimale nuk është dy (si në
kontratë), por tre persona, të cilët pajtohen të kryejnë jo një (kontratë), por disa, shpesh,
numër të paracaktuar punë. Nëse akti i rënë dakord është kryer, autorët nuk do të ndëshkohen
për vetë marrëveshjen. Përkundrazi, nëse në kuadër të veprimit të shoqatës janë kryer një ose
më shumë vepra, por jo të gjitha për të cilat është formuar, autorët e veprës janë 5
Kambovski, V., Kodi Penal: teksti integral: parathënie, shpjegime të shkurtra dhe regjistri
inocione, Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë, Shkup, 2009.

8
7. Metoda e vezhgimit- Kriminologjia organizative studion shkeljet e rregullave dhe etikës
(sjellje devijante) nga organizatat legjitime (p.sh. korporatat, qeveritë, etj.) Dhe menaxhimi i
tyre. Në fushat e drejtësisë penale dhe kriminalistikës është një koncept relativisht i ri. Ka të
bëjë me llojin e veprave penale që nuk u etiketuan asnjëherë si të padrejta si më parë, në
rastin më të mirë, vetëm në mënyrë indirekte. Ashtu si me konceptin, fusha akademike e
kriminalistikës organizative është relativisht e re, kështu që studimi i saj është akoma në
fazën e saj të adoleshencës duke e bërë atë një sfidë të vërtetë për praktikuesit. Issuesështjet
Manny janë ende në nevojë të madhe për sqarim. Prandaj, gjatë seancave mësimore studentët
do të merren me një numër nën-aspektesh për të cilat diskutimet (akademike) nuk janë larg
nga arritja e një konsensusi, duke u ofruar studentëve mundësinë që të përfshihen në mënyrë
aktive në maturimin e kësaj lëmi interesante. Gjatë pjesës së parë të kursit, lënda lëndore do
të prezantohet dhe do të diskutohen disa mënyra të ndryshme për të studiuar fenomenin e
krimit organizativ. Gjatë pjesës së dytë të kursit, ne studiojmë dhe analizojmë raste të
ndryshme të krimeve organizative duke u përqëndruar në nivele të ndryshme të analizave
(mikro, meso, makro), ndërsa i kushtojmë vëmendje elementeve të ndryshëm kriminalistikë
(mjete, motive, mundësi, kontroll, etj.) Gjatë pjesës së fundit të kursit, ne diskutojmë
implikimet e politikës së analizës sonë të mëparshme në lidhje me atë që mund të shkaktojë
një reagim i duhur ndaj fenomeneve organizative kriminologjike. Këtu, ne diskutojmë
regjime të ndryshme juridike të ndryshme (civile, penale, pajtueshmërie, etj.) Dhe masat
shoqëruese dhe sanksionet e tyre (mbikëqyrjen, gjobat monetare, etj.) Qasja kritike
multidisiplinare e ndërmarrë në këtë kurs është e rëndësishme duke pasur parasysh strukturën
dhe nocionet themelore master në Mjekësi Ligjore, Kriminologji dhe Ligj, i cili merr një
qasje multidisiplinare ndaj krimit dhe drejtësisë penale në mënyrë që të zhvillojë një kuptim
më kritik të disiplinave të ndryshme të forenzikës në lidhje me ligjin.

9
 Literatura e shfrytezuar

1. Nazmi Maliqi,Bazat e Zbulimit (doracak) , fq.113

2. Nazmi Maliqi, Sistemi i sigurisë

3. Agjencia për zbulim e Republikës së Maqedonisë së Veriut

4. Vatowski, Likola. Ligji i procedurës penale pjesa e përgjithshme. Shkup

5.Angelevska Metodija , Kriminalistika , Shkup

Burimet e shfrytezuara nga Interneti

1.http://www.justice.gov.mk/

2.https://mvr.gov.mk/default

3.http://www.stat.gov.mk/

10