Professional Documents
Culture Documents
FFFF
FFFF
NOCINET KYÇE
Indikacionet
Kontraindikacionet
Përgatitja
A. Personeli
1. Doreza.
2. Tretje e cila përmban jod për sterilizimin e lëkurës.
3. Sfungjer.
4. Perde (mbulesa).
5. Lidokain (1%).
6. Shiringë (5 mL).
7. Gjilpëra (22 ose 25).
8. Gjilpëra spinale (sipas mundësis 22) me sondë.
9. Rubinet tre mënyrës sigurie.
10. Manometër.
578 KAPITULLI 11
C. Pozicionimi
D. Vendi i punksionit
Procedura
Komplikimet
A. Punksioni i pasuksesshëm
Analiza e rezultateve
A. Pamja
Kthjelltësia dhe ngjyra e likuorit duhet të vëzhgohet ashtu siç del ajo nga
gjilpëra spinale dhe çfarë do ndryshime te pamja e lëngut gjatë procedurës duhet të
shënohet. Likuori normal është i pastër (kthjellët) dhe pa ngjyrë. Mund të duket i
errët ose i turbullt me një numër të leukociteve të cilat tejkalojnë rreth 200/ I ? L,
por një numër i ulët si 50/ I ? L mund të detektohet me mbajtjen e tubës për së larti
direkt ndaj dritës diellore dhe vëzhgimi i efektit përhapjes së dritës (Tyndall) i
qelizave të ndaluara. Ngjyra e likuorit mund të fitohet nga hemoglobina (roze),
bilirubina (verdhë) ose rrallë melanina (zezë).
B. Shtypja
C. Analiza mikroskopike
Kjo mund të bëhet ose nga personi i cili e bën punkcionin lumbal ose nga
tekniku te laboratori klinik; çdoherë përfshin numrimin e qelizave dhe pasqyrën
diferenciale. Ngjyrosja sipas Gramit e baktereve, ngjyrosja acidike e shpejtë për
mikobakteret, preparetet me Indi ink për Cryptococcus dhe analizat citologjike të
qelizave tumorike gjithashtu mund të jenë të indikuara. Likuori normal përmban
deri në pesë leukocite mononukleare (limfocite ose monocite) në mikrolitër, nuk
ka qeliza polimorfonukleare dhe nuk ka eritrocite. Eritrocitet mund të jenë të
pranishme, sido që të jetë, nëse punkcioni lumbal është traumatik (shih më
INVESTIGIMET NEUROLOGJIKE 581
poshtë). Likuori normal është steril, dhe në mungesë të infektimit të SQN nuk
duhet të gjenden organizma te ngjyrosjet e ndryshme të përmendura më lartë.
D. Likuori i gjakosur
11.2.1 ELEKTROENCEFALOGRAFIA
A. Vizuele
B. Auditore
C. Somatosenzore
D. Vëzhgimi intraoperativ
Elektromiografija
C. Dobia klinike
C. Indikacionet e përdorimit
Kur aplikohet stimul ndaj nervit motorik, impulset e tij udhëtojnë në mënyrë
antidrome (kah truri spinal) si edhe ortodrome (kah skajet nervore) dhe çojnë
deri te zbrazja e disa qelizave te brinjët e përparmë. Kjo jep një reagim të vogël
motorik i cili paraqitet më vonë sesa reagimi direkt muskulor i shkaktuar nga
stimulimi nervor. Vala F, kështu e shkaktuar, nganjëherë është jo normale te
pacientët me lëndime të pjesëve proksimale të sistemit nervor periferik, siç janë
rrënjët nervore. Këto studime mund të jenë të dobishme për zbulimin e anomalive
kur studimet konvencionale të përçimit nervor janë normale.
Gjetja normale
A. Miastenia gravis
A. Goditja
B. Tumor
C. Trauma
D. Demencia
E. Hemoragjia subaraknoidale
592 KAPITULLI 11
Figura 11-3. Fotografit e MRI së trurit te një burrë 62 vjeçar, të cilat tregojnë
anatomi normale. Panelet e majta: fotografitë e T1 ngarkesës së intensifikuar me
gandolinium (likuor i erët); panelet e djathta: fotografit e T2 ngrakesës (likuori
bardhë). Fotografit janë në nivel të ventrikulave laterale (panelet e sipërme) dhe
trurit të mesëm (panelet e poshtme). Fotografia midsagjitale e T1 ngarkesës te
faqja tjetër. Fotografitë e trurit të pacientit të njejtë si te figura 11-2 (vazhdim).
A. Goditja
B. Tumor
Që të dyja, TKT dhe MRI janë mjaft të dobishme për zbulimin e tumoreve në
tru, por mungesa e artefakteve kockore e bën MRI superiore për vizuelizimin e
tumoreve te verteksi ose fosa e prapme dhe për zbulimin e neurinomeve akustike.
Efektet sekondare të tumoreve, siç është hernijacioni cerebral, mund të shihen
edhe me MRI edhe me TKT, por MRI mundëson të dhëna më anatomike. Asnjëra
teknik, megjithatë, nuk lejon të jetë me siguri e zbuluar natyra e tumorit themelor.
Tumoret pituitare zakonisht më lehtë vizuelizohen me MRI sesa TKT për shkak të
mungesës së artefakteve kockore ose metalike dentale.
C. Trauma
Te faza akute e cila pason pas traumës së kokës, TKT është më e mirë sesa
MRI, pasi që kërkon më pak kohë, është superiore për detektimin e hemorragjive
brendakranijale dhe mund të zbulon dëmtime kockore. Ngjashëm, MRI e trurit
spinal nuk duhet të përdoret për vlerësimin fillestar të pacientit me traumat e
kurrizit, pasi që frakturat e pa zhvendosura zakonisht nuk vizuelizohen. Për
qëllime të kontrollit, megjithatë, MRI është më e dobishme për zbulimin e
patologjisë parenkimatoze të trurit dhe trurit spinal.
594 KAPITULLI 11
D. Demenca
E. Skleroza multipe
F. Infekcionet
MRI është shumë e ndjeshme për zbulimin e edemës te masa e bardhë dhe me
sa duket e lejon zbulimin më të hershëm të fushave fokale të cerebritit dhe
formimit të apcesit sesa që mund TKT-ja.
Kontraindikacionet
Figura 11-4. Fotografja e MRI funksionale e trurit e fituar nga pacienti gjatë
rënies së shpejtë me gishtat e dorës së majtë. Rritja e qarkullimit relativ të gjakut
te rajoni i kompleksit primar motorik është incizuar (shigjeta) dhe T1 Mri e
superponuar. (Riprodhuar nga Waxman SG. Correlative neuroanatomy.23rd edn.
1996).
11.3.9 ARTERIOGRAFIA
Përshkrim
11.4.2 MIELOGRAFIA
TKT-ja pas mielografis është një procedurë rutine, por është veçanërisht e
dobishme kur mielogrami ose nuk arrin ti zbulon cilat do anomali ose jep një
vizuelizim të dobët të rajonit të interesit. Mielogrami mund të jetë normal, për
600 KAPITULLI 11
11.5 ULTRASONOGRAFIA
11.6 BIOPSIA
Biopsia e indit trunor mund të jetë e dobishme në disa raste të caktuara kur
metodat më pak invazive, si imejxhing studimet nuk arrijnë ta përcaktojnë
diagnozën. Lëndimet trunor të cilat i nënshtrohen biopsis janë ato të cilat mund të
lokalizohen me imejxhing studimet; të vendosura te vendet sipërfaqësore,
kirurgjikisht të disponueshme; dhe nuk i përfshijnë rajonet kritike të trurit, si
trungu truro ose vendet e korres së trurit të madh, të cilat janë të përfshira te
funksionet gjuhësore dhe motore. Çrregullimet cerebrale të cilat mund të
diagnostifikohen nëpërmjet biopsis përfshijnë tumoret primare dhe metastazike të
trurit, sëmundjet infektive, si encefaliti i herpes simpleksit ose apcesi i trurit dhe
disa sëmundje të caktuara degjeneruese si sëmundja e Creutzfeldt-Jakob-it.
REFERENCAT
Punksioni lumbal
Biggs KL, Moote WS.Current trends in managing carotid attery disease.Surg Clin
North Am. 2007;87(5):995-1016.
Bowen BC. MR angiography versus CT angiography in the evaluation of
neurovascular disease.Radiology.2007;245(2):357-360.
Butcher K et al. EPITHET Investigatots. Rapid assessment of per-fusion-diffusion
mismatch.Stroke.2008;39(1):75-81.
Caplan LR. Dissections of brain-supplying arteries [Review]. Nat Clin Pract
Neurol. 2008;4(l):34-42.
Fischbein NJ et al. Teaching Atlas of Brain Imaging.Thieme; 2000.
Gilman S. Imaging the brain. N Engl J Med 1998;338:812-820, 889-896.
Hirai T et al. Prospective evaluation of suspected stenoocclusive disease of the
intracranial artery: combined MR angiography and CT angiography compared
with digital subtraction angiography. AJNRAm JNeuroradiol. 2002;23(1):93-101.
Jensen MC et al. Magnetic resonance imaging of the lumbar spine in people
without back pain.N Engl J Med. 1994;331:69-73.
Kim EY et al. Reversed discrepancy between CT and diffusion-weighted MR
imaging in acute ischemic stroke. AJNR Am J Neuroradiol. 2006;27(9): 1990-199
5.
Neumann-Haefelin T et al. New magnetic resonance imaging methods for
cerebrovascular disease: emerging clinical applications. Ann Neurol. 2000;47:559-
570.
Schellinger PD et al. Noninvasive angiography (magnetic resonance and computed
tomography) in the diagnosis of ischemic cerebrovascular disease.Techniques and
clinical applications.Cerebrovasc Dis. 2007;24(suppl 1): 16—23.
604 KAPITULLI 11
Ultrasonografia
Owen AM, Coleman MR. Functional neuroimaging of the vegetative state. Nat
Rev Neurosci.2008;9(3):235-243.
Sperling R. Functional MRI studies of associative encoding in normal aging, mild
cognitive impairment, and Alzheimer's disease [review]. Ann N Y Acad Sci.
2007;1097:146-155.
van Eimeren T, Siebner HR. An update on functional neuroimaging of
parkinsonism and dystonia. Curr Opin Neurol. 2006;19(4):412^19.
Zivadinov R. Can imaging techniques measure neuroprotection and remyelination
in multiple sclerosis? Neurology.2007:68(22) (suppl 3):S72-S82.
Biopsia nervore