Professional Documents
Culture Documents
บทที่ 4 ลําดับและอนุกรม
บทที่ 4 ลําดับและอนุกรม
บทที่ 4 ลําดับและอนุกรม
4-6 เล่ ม3
บทที่4 ลําดับและอนุกรม
คณิ ตศาสตร์พ้ืนฐาน ม.ปลาย เล่มที่ 3
บทที่ 4 ลําดับและอนุกรม
4.1.1 ความหมายของลําดับ
พิจารณาความสัมพันธ์ของแบบรู ป
เรนจ์ = {1,3,6,10,15}
จํานวนเต็มบวกในรู ป {1,2,3,…n}
ในกรณี ที่ฟังก์ชนั เป็ นลําดับที่มีโดเมนเป็ น {1,2,3,…n} จะเป็ น ลําดับจํากัด (finite sequence)
แต่ถา้ เป็ นลําดับที่มีโดเมนเป็ นเซตของจํานวนเต็มบวก จะเรี ยกว่า ลําดับอนันต์(infinite
sequence)
𝑎𝑎4 = 10 และ𝑎𝑎5 = 15
2. 4,9,16,25,36,…,(𝑛𝑛 + 1)2,…
5. 𝑎𝑎𝑛𝑛 = 2𝑛𝑛2 − 1
2) 100,99,97,94,…
3) 16,8,4,2,…
4) 2,20,200,2000,…
แบบฝึ กหัด 4.1.1
1.จงเขียนสี่ พจน์แรกของลําดับต่อไปนี้
1) 𝑎𝑎𝑛𝑛 = 2𝑛𝑛 + 5
1 𝑛𝑛
2) 𝑎𝑎𝑛𝑛 = � �
2
3)𝑎𝑎𝑛𝑛 = (−2)𝑛𝑛
𝑛𝑛+1
4) 𝑎𝑎𝑛𝑛 =
𝑛𝑛
1 + (−1)𝑛𝑛
5)𝑎𝑎𝑛𝑛 =
𝑛𝑛
2𝑛𝑛
6) 𝑎𝑎𝑛𝑛 =
3𝑛𝑛
1)2,6,10,14,….
2)200,195,190,185,…
3)1,4,16,64,…
4)729,243,81,27,…
5)2,7,17,32,….
6)5,10,30,120,…
7)5,4,1,-4,…
8)100,98,94,88,…
การหาทําโดยใช้การสังเกต
ตัวอย่าง จงหาพจน์ทวั่ ไปของลําดับจํากัดต่อไปนี้
1 2 3 4
1) , , ,
2 3 4 5
2) 1,4,7,10,13,16
3) 2,4,8,…
ตัวอย่าง จงหาพจน์ทวั่ ไปของลําดับต่อไปนี้
1) 2,4,6,8,10,…
2)7,9,11,13,15
3)2,5,8,11,14
4)1,4,7,10,13,…
5)-2,-4,-6,-8,-10,…
6)-5,-3,-1,1,3,…
7)1,0,-1,-2,-3,…
3 4 5 6 7
2) , , , , , …
5 6 7 8 9
3)1,3,7,13
1.จงเขียนสี่ พจน์แรกของลําดับต่อไปนี้
1) 𝑎𝑎𝑛𝑛 = 4𝑛𝑛 − 2
2)𝑎𝑎𝑛𝑛 = 𝑛𝑛(𝑛𝑛 − 1)
2𝑛𝑛
3) 𝑎𝑎𝑛𝑛 =
𝑛𝑛+1
1 𝑛𝑛
4) 𝑎𝑎𝑛𝑛 = � �
2
5) 𝑎𝑎𝑛𝑛 = (−1)𝑛𝑛
2.จงหาพจน์ทวั่ ไปของลําดับจํากัดต่อไปนี้
1 1 1
1)1, , ,
2 4 8
2)1,3,9,27
8 8
3)24,8, ,
3 9
2 3 4 5
4) , , ,
3 4 5 6
5)0.4,0.04,0.004,0.0004
3.จงหาพจน์ทวั่ ไปของลําดับต่อไปนี้
1)1,3,5,7,9,…
2)4,8,12,16,20,…
3)3,7,11,15,19,…
4)7,12,17,22,27
5)1,6,11,16,21,…
6)0,-1,-2,-3,-4,…
7)1,-1,-3,-5,-7,…
8)-5,-3,-1,1,3,…
1 1 1 1 1
9) , , , , ,…
3 6 9 12 15
1 1 1 1
10) 1, , , , ,…
4 9 16 25
2 4 8 16 32
11) , , , , ,…
5 7 9 11 13
1 2 3 4
12) 0, , , , , …
2 3 4 5
4.1.3 ลําดับเลขคณิต
เช่น 1,8,15,22,29,…
𝑎𝑎2 =
𝑎𝑎3 =
𝑎𝑎4 =
จะได้ 𝑎𝑎𝑛𝑛 =
ในกรณี ทว่ั ไป ถ้า 𝑎𝑎1 , 𝑎𝑎2 , 𝑎𝑎3 , … , 𝑎𝑎𝑛𝑛 , … เป็ นลําดับเลขคณิ ต และมี d เป็ นผลต่างร่ วม ซึ่ง 𝑑𝑑 =
𝑎𝑎𝑛𝑛+1 − 𝑎𝑎𝑛𝑛
𝑎𝑎1 =
𝑎𝑎2 =
𝑎𝑎3 =
𝑎𝑎4 =
.
𝑎𝑎𝑛𝑛 =
ตัวอย่าง ถ้า 4,a,b,c,16 เป็ นพจน์หา้ พจน์ที่เรี ยงกันในลําดับเลขคณิ ต จงหา a,b และ c
1) 𝑎𝑎1 = 2, 𝑑𝑑 = 4
2) 𝑎𝑎1 = 3, 𝑑𝑑 = 5
3)𝑎𝑎1 = −3, 𝑑𝑑 = 3
4)𝑎𝑎1 = 3, 𝑑𝑑 = −4
1)11,13,15,17,…
2)7,10,13,16,19,…
3)2,-1,-4,-7,-10,…
4)4,2,0,-2,-4
5)0,0.5,1,1.5,2,…
6)1.5,3.5,5.5,7.5,…
14.บริ ษท
ั ขายรถยนต์แห่งหนึ่ง รับซื้อรถยนต์คืนจากผูซ้ ้ือในอัตราดังนี้ รถยนต์ที่ใช้แล้ว 1 ปี จะ
ซื้อในราคาตํ่ากว่าที่ซ้ือจากบริ ษทั 100,000 บาทและหลังจากนั้นราคาของการซื้อคืนจะลดลงปี
ละ 70,000 บาท ถ้าซื้อรถยนต์จากบริ ษทั นี้มาในราคา 1 ล้านบาท จงหาราคาที่บริ ษทั จะรับซื้ อ
รถยนต์คืน เมื่อใช้ไปแล้ว 5 ปี
15.ถ้าจัดแผ่นไม้กองหนึ่งซ้อนๆกัน ให้ช้ น
ั ล่างมีไม้เรี ยงตามยาวชิดกันตลอด 52 แผ่น วางชั้นที่
2 ให้แนวกึ่งกลางของไม้แต่ละแผ่นชั้นนี้อยูต่ รงกับรอยต่อของไม้แต่ละคู่ในชั้นแรก ทําอย่างนี้
ในชั้นต่อไปเรื่ อยๆ จนชั้นบนสุ ดมีไม้ 7 แผ่น จงหาความสู งของกองไม้น้ ี ถ้าไม้ทุกแผ่นเรี ยบ
และหนา 3 เซนติเมตร เท่ากันทุกแผ่น
4.1.4 ลําดับเรขาคณิต
6 18 54 162
พิจารณาลําดับ 2,6,18,54,162,… จะเห็นว่า 2
,
6
,
18
,
54
มีค่าเท่ากับ 3 และเป็ นค่าคงตัว
ลําดับเรขาคณิ ต คือ ลําดับ 𝑎𝑎1 , 𝑎𝑎2 , 𝑎𝑎3 , … , 𝑎𝑎𝑛𝑛 , … โดยที่ 𝑎𝑎𝑎𝑎𝑛𝑛+1 เป็ นค่าคงตัว และเรี ยกค่าคงตัว
𝑛𝑛
𝑎𝑎1 =
𝑎𝑎2 =
𝑎𝑎3 =
𝑎𝑎4 =
𝑎𝑎𝑛𝑛 =
ตัวอย่างของลําดับเรขาคณิ ต
-1,4,-16,64,-256,…
ตัวอย่าง จงเขียนสี่ พจน์แรกของลําดับเรขาคณิ ตที่มี 34 เป็ นพจน์แรก และ4 เป็ นอัตราส่ วนร่ วม
ตัวอย่าง จงหาพจน์ที่ 7 ของลําดับเรขาคณิ ต 4,20,100,…
จะเห็นได้วา่ จํานวนประชากรแต่ละปี
แบบฝึ กหัด 4.1.4
1)2,4,8,16,…
2
2)18,6,2, ,…
3
3
3)75,15,3, ,…
5
4)-8,-0,8,-0.08,…
5)-1,1,-1,1,…
2 4 8 16
6) , , , ,…
3 3 3 3
1 1 1
7) , , , … เมื่อ 𝑥𝑥 ≠ 0
𝑥𝑥 𝑥𝑥 2 𝑥𝑥 3
2.จงหาสามพจน์พุดไปของลําดับเรขาคณิ ตต่อไปนี้
1)1,7,49,343,…
2)-1,2,-4,8,…
1 1
3)3,1, , , …
3 9
𝑎𝑎 𝑎𝑎2 𝑎𝑎3
5.จงหาพจน์ที่ 10 ของลําดับเรขาคณิ ต 1, , , ,… เมื่อ 𝑎𝑎 ≠ 0
2 4 8
1 1 1 1
6.จงหาพจน์ที่ 8 ของลําดับเรขาคณิ ต , , , ,…
2 6 18 54
1)1,3,9,…
2)25,5,1,…
3)1,-1,1,-1,…
4)-2,4,-8,…
1 1 1
5) , , , … เมื่อ 𝑥𝑥 ≠ 0
𝑥𝑥 𝑥𝑥 2 𝑥𝑥 3
6)1,0.3,0.09,0.027,…
7)-8,-0.8,-0.008,…
8)2,2√3, 6, …
32
8.จงหาพจน์แรกของลําดับเรขาคณิ ตที่มี เป็ นพจน์ที่หา้ และ 2 เป็ นอัตราส่ วนร่ วม
2
8
10.จงหาอัตราส่ วนร่ วมของลําดับเรขาคณิ ตที่มี 𝑎𝑎2 = และ
3
64
𝑎𝑎5 =
81
11.จงหาลําดับเรขาคณิ ตที่มีผลบวกและผลคูณของสามพจน์แรกเป็ น -3และ 8 ตามลําดับ
1) 5 และ 20
2) 8 และ 12
2)6,-6,6,-6,…
3)4,2,0,-2,…
1 1
4)3,1, , , …
3 9
1 2 1 4
5)− , − , − , − , …
4 5 2 7
4.2 อนุกรม (Series)
จากลําดับจํากัด 𝑎𝑎1 , 𝑎𝑎2 , 𝑎𝑎3 , … , 𝑎𝑎𝑛𝑛 เมื่อเขียนในรู ป ถ้า 𝑎𝑎1 + 𝑎𝑎2 + 𝑎𝑎3 + ⋯ + 𝑎𝑎𝑛𝑛 จะเรี ยกว่า
อนุกรมจํากัด
ตัวอย่างของอนุกรมจํากัด
จากลําดับจํากัด 𝑎𝑎1 , 𝑎𝑎2 , 𝑎𝑎3 , … , 𝑎𝑎𝑛𝑛 , .. เมื่อเขียนในรู ป ถ้า 𝑎𝑎1 + 𝑎𝑎2 + 𝑎𝑎3 + ⋯ + 𝑎𝑎𝑛𝑛 +... จะ
เรี ยกว่า อนุกรมอนันต์
4.2.1 อนุกรมเลขคณิต
ให้ 𝑎𝑎1 , 𝑎𝑎2 , 𝑎𝑎3 , … , 𝑎𝑎𝑛𝑛 เป็ นลําดับเลขคณิ ต อนุกรมที่ได้จากลําดับเลขคณิ ต เรี ยกกว่า อนุกรมเลข
คณิ ต
𝑆𝑆1 =
𝑆𝑆2 =
𝑆𝑆3 =
𝑆𝑆𝑛𝑛 =
ผลบวก n พจน์แรกของอนุกรมเลขคณิ ต
𝑛𝑛
𝑆𝑆𝑛𝑛 = (𝑎𝑎1 + 𝑎𝑎𝑛𝑛 )
2
𝑛𝑛
หรื อ 𝑆𝑆𝑛𝑛 = (2𝑎𝑎1 + (𝑛𝑛 − 1)𝑑𝑑)
2
1 3 5
6.จงหาผลบวก 50 พจน์แรกของลําดับเลขคณิ ต , 1, , 2, , …
2 2 2
1 1 5 7
7.จงหาผลบวก 100 พจน์แรกของลําดับเลขคณิ ต − , , 1, , , …
3 3 3 3
8.จงหาผลบวกของอนุกรมเลขคณิ ต ต่อไปนี้
1)6+9+12+15+…+99
2)(-7)+(-10)+(-13)+(-16)+…+(-109)
3)( -7)+(-4)+(-1)+2+…+131
ให้ 𝑎𝑎1 , 𝑎𝑎2 , 𝑎𝑎3 , … , 𝑎𝑎𝑛𝑛 เป็ นลําดับเรขาคณิ ต อนุกรมที่ได้จากลําดับเรขาคณิ ต เรี ยกกว่า อนุกรม
เรขาคณิ ต
𝑆𝑆1 =
𝑆𝑆2 =
𝑆𝑆3 =
𝑆𝑆𝑛𝑛 =
วิธีในการหาผลบวก
𝑆𝑆𝑛𝑛 =
𝑟𝑟 𝑆𝑆𝑛𝑛 =
𝑟𝑟 𝑆𝑆𝑛𝑛 −𝑆𝑆𝑛𝑛 =
𝑆𝑆𝑛𝑛 =
ผลบวก n พจน์แรกของอนุกรมเรขาคณิ ต
𝑎𝑎1 (1−𝑟𝑟 𝑛𝑛 )
𝑆𝑆𝑛𝑛 = เมื่อ 𝑟𝑟 ≠ 1
1−𝑟𝑟
𝑎𝑎1 −𝑎𝑎𝑛𝑛 𝑟𝑟
หรื อ 𝑆𝑆𝑛𝑛 = เมื่อ 𝑟𝑟 ≠ 1
1−𝑟𝑟
วิธีที่ 1
วิธีที่ 2
แบบฝึ กหัด 4.2.2
1) 𝑛𝑛 = 4, 𝑎𝑎1 = 3, 𝑟𝑟 = 2
2) 𝑛𝑛 = 7, 𝑎𝑎1 = 5, 𝑟𝑟 = 4
3) 𝑛𝑛 = 9, 𝑎𝑎1 = −3, 𝑟𝑟 = 5
จดเพิ่ม
6) 𝑛𝑛 = 6, 𝑎𝑎6 = 81, 𝑟𝑟 = 3
7) 𝑛𝑛 = 10, 𝑎𝑎3 = 8, 𝑟𝑟 = −2
64
3.จงหาผลบวก 8 พจน์แรกของอนุกรมเรขาคณิ ต 9+12+16+ +…
3
2 4 8 16
4.จงหาผลบวก 10 พจน์แรกของอนุกรมเรขาคณิ ต + + + +…
3 9 27 81