NAME: JHON DAVE N.

BAYON-ON COURSE & YEAR: BSED FILIPINO III

“TIMELINE NG KASAYSAYAN NG PAMAMAHAYAG

SA PILIPINAS”

Nagsimula ang pamamahayag sa

1637 Pilipinas sa paglalathala ni Tomas
SUCCESOS Pinpin, isang Pilipinong
FELICES manlilimbag ng Sucesos Felices,
isang polyeto (newsletter) sa
Isang Hojas Volantes or "flying Maynila.
1799 – AVISO
sheets" ang Aviso Al Publico AL PUBLICO
(Notices to the Public) na lumitaw
noong Pebrero 27, 1799
1811 – DEL Ang kauna-unahang pahayagan sa
SUPERIOR Pilipinas na lumabas ng palagian
sa patnugot ni Governador-
GOVIERNO
Heneral Manuel Fernandez de
Disyembre 1, 1846 ay kinikilalang Folgueras noong Agosto 8, 1811.
unang pahayagang pang-araw- 1846 – LA
araw maliban lamang sa araw ng ESPERANZA
lunes ang La Esperanza sa
patnugot nina Felipe Lacorte at 1847 LA
Evarisco Calderon ESTRELLA
Nahinto na ang publikasyon noong
1848 DIARIO 1849.

Sa patnugot ni Felipe del Pan at DE MANILA

tumagal hanggang 1852.
1849 EL
INSTRUCTOR
FILIPINO – EL Ang El Isntructor Filipino y may
DESPERTADOR lingguhang paglilimbag
samantalang araw-araw naman
1850 DIARIO ang El Despertador na di naglaon
ay nagsama’t naging isa, subalit
DE AVISOS Y
tumagal lamang ng ilang buwan
NOTICIAS
at araw.
Ang paglilimbag nito ay tumagal
lamang ng ilang buwan at linggo. 1851 EL
OBSERVADOR
FILIPINO

Hindi man nakatala kung ito ay

1852 BOLETIN
linguhan o arawan ang paglilimbag
OFICIAL DE
ngunit ito ay nakapaglabas lamang
FILIPINAS
ng ilang isyu at naglaho na..
Mula sa dating Diario de Manila
isinaayos itong muli at
pinangalanang Boletin Oficial de 1858 EL
Filipinas. COMERCIO

Isang pahayagang pang-hapon

1859 mula sa patnugot ni Ulpiano
ILLUSTRACI Fernandez at kalunan ay
pinamunuan ni Gobernador
ON FILIPINA
Heneral Soler y Ovejero.
Unang nailathala noong March 1,
1859 at naglabas ng dalawang
beses na isyu kada buwan. Ito’y
tumagal lamang hanggang
Disyembre 15, 1860.
 1861 Mula sa dating Boletin de Oficial ay
GACETA DE muling nirebisa ang mga nilalaman
MANILA ng pahayagang ito at pinangalang
Gaceta de Manila.

Una itong pinangalanan na Revista 1862 LA

de Noticias y Anuncios noong 1861 ESPAFIA
na di kalaunan ay naging La Espafia OCEANICA
Oceanica .
1862 EL
CATOLICO
FILIPINO Ito ang tinaguriang kauna-unahang
relihiyosong pahayagan mula sa
1862 EL patnugot ni Mariano Sevilla.
Pahayagang Kastila na minsay PASIG
nasasamahan ng mga artikulong
Tagalog upang magbigay 1863 LA
edukasyon sa mambabasa. OCEANA
CATOLICA

1863 EL
CORREO DE
FILIPINAS

1864
BOLETIN DEL
EJERCITO

Ito ay pahayagang nakatutok sa

mga sandatahang lakas at di
gaanong binigyang interes ng
publiko kaya tuluyan rin naglaho.

1865
PANAHON NG
ELPOVENIR
HIMAGSIKAN
FILIPINO

1865
Labindalawang taon (1865-1877) REVISTA
na nakipagsapalaran ang
MERCANTIL
pahagayan na ito na laging
muntik-muntikanan nang
1866
bumagsak dahil sa hindi
PEVISTA DE
pagkakasundo ng mga patnugot ADMINISTRACION Isang linguhang pahayagang pang-
komersyo na pinangunahan ni
1868 EL Joaquin de Loyzaga na di kalaunan
DIARIO DE ay nakipagsanib sa El Commercio
AVISOS bilang kontributor.
Si Joaquin de Loyzaga rin ang
nagpasimula ng pahayagang ito na
1869 EL
kung saan lahat ng patnugot at
COMERSIO
mga kontributor ay pawang
empleyado ng pamahalaan.
Unang nakapaglathala ng sipi
noong Pebrero 1, 1868 at naging
Isang pahayagang pang-hapon ang
huli na noong Oktubre 11, 1869.
muling binuo ni Joaquin de Loyzaga at
Francisco Diaz Puertas gamit ang
kaparehong pangalan (El Comercio)
ng pahayagang unang lumabas noong
1858
 1874 EL
TRAVADOR
Naglathala ng mga tula ng isang
FILIPINO beses sa loob ng isang linggo

1875
Linguhang pahayagan na
REVISTA DE
naglalathala ng mga kaalamang
may kaugnayan sa agham at mga FILIPINAS
literaryong gawain
1875 EL
ORIENTE Linguhang pahayagan na
naglalathala ng ibat’ibang mga
1876 EL rebyu at ilustrasyon
CORREO DE
MANILA

1876
BOLETIN
ECLESIASTICO

1876 DEL
ARZOBISPO
DE MANILA

1877 LA
OCENIA
ESPANOLA

1877 EL Pumalit sa El Povenir at

AVISADOR nagpatuloy hanggang 1899.
DE MANILA

1877 LA
Nabuo ilang buwan matapos ILLUSTRACION
maganap ang Treaty of Paris DEL
ORIENTE

1877 LA
CATALAN

1878 LA LIRA
FILIPINA

1879
REVISTA DEL
LICEO –
ARTISTICO –
LITRATO DE
MANILA

1880 DIARIO
Naglathala ng linguhan at di
DE FILIPINAS
naglaon ay naging dalawang beses
sa loob ng isang buwan na may
huling isyu noong Disyembre 1881.

Tumagal lamang ng anim na

buwan
 1881 LA
LINTERNA Naglathala ng linguhan ngunit
ECUESTRE sandaling panahon lamang.

1881
Naglathala ng dalawang beses sa BOLETIN DE
loob ng isang linggo ngunit AVISOS
panandalian lamang din.
1882
BOLETIN DE
LA REAL
SOCIEDAD
ECONIMICA Ito ang pahayagang nakaukol sa
FILIPINA DE Agrikulturang mga sulatin at
AMIGOS DEL anunsyo buwan-buwan na
PAIS tumagal hanggang 1899.

1882
REVISTA
FILIPINA DE
CIENCIAS Y
ARTES AT
Mga pahayagang nagsara rin
REVISTA DEL
matapos ng labindalawang isyu
dahil sa kakulangan ng interes LICEO
nang mga tao sa Sining at Agham
1882
BOLETIN DE
LA LIBRERIA Naglathala lamang ng ilang isyu
ESPAFIOLA at sa pinakahuli ay nakasaad na
ang kanilang paghinto at mga
pananalitang "Here we have
another demonstration of how
few people in the Philippines
read"
PANAHON
1882
NG
DIARIONG
PAGBABAGO
TAGALOG
Ikaapat na pahayagang lumabas
1882
sa taong 1882 na may islogang "It
ELFORO
is possible to love the Philippines
without hating Spain and to love JURIDICO
Spain without hating the REVISTA DE
Philippines. LEGESLACION
Y JURIS
PRUDENCIA
Isa sa pinakaimportanteng
1882 pahayagan ay itinayo ni Jose
CONSULTOR Maria Perez Rubio. Ito ay
DE LOS nakadisenyo para sa sirkulasyon
JUECES DE ng mga abogado at patnubay para
PAZ sa mga hustisya at kapayapaan.

ngunit di naglaon ay nagsara dahil

sa pagkamatay nang nagtayo ng
pahayagan
 Unang pamprobinsyang
1884 EL ECO
pahayagan na inilathala sa labas ng
DE VIGAN Maynila ngunit nahinto rin sa
parehong taon.
1884 LA
Itinayo noong ika-1 ng Marso 1884 SEMANA
ni Pedro Groizard na may panulat- ELEGANTE
kamay na “Larra”
1884 EL
Itinayo sa Iloilo ni Diego Jimenez,
POVENIR DE
isang agresibong manunulat nang
VISAYAS
pahayang ito na nagsisiwalat ng
ibat’ibang katiwalian na naging
1884 EL ECO
dahilan upang magkaroon siya ng
Noong 1886 ay itinayo rin nya ang DE PANAY
El Eco de Panay na nagpatuloy maraming kaaway.
hanggang sa masakop tayo ng mga 1886 EL
Amerikano noong 1899. POVENIR DE
VISAYAS
(CEBU) Itinayo sa pinakamantandang
syudad ng Pilipinas ni Eduardo
1886 EL Jimenez, kapatid ni Diego
CHIFLADO, Jimenez, ang lingguhang
MANILA pahayagan sa Cebu na tumagal
hanggang sa panahong bago
ALEGRE, EL
masakop ng Amerikano ang
TEMBLOR,
bansa.
MANALILLA,
Mga agresibong pahagayan na
LA PUYA
nagsulputan mula 1885 hanggang
1886.
1886 LA
REGENERACI
ON, DIARIO
CATOLICO,
EL FENIX

1887 LA Katolikong pahayagang itinayo

Pahayagang naglalathala ng
OPINION noong Oktubre 1886
hayagang pagsalungat sa mga
prayle , pagpapaalis sa arsobispo
1887 LA VOZ
at paghingi ng reporma sa
DE ESPAFIA
pamumuno ni Benito Quiroga na
sinundan ni Jesus Polanco na
1888 LA
tumagal hanggang 1889.
ESPANA
Binuo noong ika-4 ng Hulyo bilang
ORIENTAL
pangontra sa mga pahayag ng La
Opinion sa patnugot ni Agustin
1888
Alfonso Moseras.
REVISTA
Itinayo ni Manuel Schiednagel CATOLICO
bilang pamahayagang laan sa
pagbibigay papuri sa mga Espanyol 1888
REVISTA
POPULAR DE Hunyo 1888 lumabas ang
FILIPINAS pahayagan na may isyu sa
dalawang lenggwahe na di
kalaunan ay naging dalawang
beses na lamang na isyu sa loob
Pahayagang pang-relihiyon na
ng isang buwan hanggang 1896.
lumabas nang linguhan na
nagsimula noong Setyembre 1888
na may halong mga anunsyong
sibil. 1896 ang huling isyu.
 1888 EL
ENUCIADOR Nabuo rin noong Marso 1888
ILONGGO ngunit di rin nagtagal.

1889
Ibinenta at inilako sa kalsada sa CORRESPON
halagang 2 sentimo ngunit umiral DENCIA DE
lamang ito ng tatlong buwan. MANILA

1889
BOLETIN DE
LA CAMARA
Itinayo ng kumpnyang The Manila
COMERCIO
Chamber of Commerce na
DE MANILA nagpatuloy hanggang sa panahon
ng mga Amerikano hanggang sa
1889 tuluyang mawala .
GACETA
NOTARIAL
Sinimulang ng Mayo 1889 at
nagpatuloy hanggang 1896. 1889 EL
ILOCANO Sinimulan ni Isabelo delos Reyes
noong Hunyo 1889 bilang neytib
1889 LA na pahayagan ng mga Ilocano na
ALAHAMBRA may halong wikang Espanyol.
Dalawang beses kada-buwan
Binuo noong July 3, 1889 ni Jose 1889 maglabas ng isyu.
Moreno de Lacalle, isang ANALES DE
mayamang abogadong Espanyol AGRICULTURA
na naglathala ng mga sulatin sa
sining , agham at sosyal na interes. 1889 LA
SOLIDARIDAD Unang lumabas noong ika-27 ng
Hulyo 1889.
1890 LA
Unang lumabas noong ika-15 ng
Pebrero, 1889 sa Madrid Spain na CANECO AT
ginastusan ni Dr. Pablo Riazares EL PAPELITO
mula sa patnugot ni Graciano MERCANTIL
Lopez Jaena
1890 Ika-21 ng Hunyo 1890 ang unang
PATNUBAY isyu ng La Caneco, ngunit di rin
NG nagtagal sa industriya tulad rin ng
CATOLICO nangyari sa El Papelito Mercantil.

1890 EL
Unang Tagalog na publikasyon
AVISADOR
noong Abril 1890 sa patnugot ni
FILIPINO
Pascual H. Poblete, ngunit di rin
nagtagal.
1890 EL
RESUMEN

1890 EL Ika-5 ng Abril 1890 ang unang

DOMINGO lathala ngunit isang buwan lamang
tumagal.

Ika-10 ng Hunyo, 1890 ang unang

lathala at nakatuon sa pulitika.

Ika-3 ng Agosto, 1890 ang unang

lathala at huli na ng Oktubre
 1890 EL
Ika-4 ng Setyembre, 1890 ang
PAJARO
unang labas sa patnugot ni Vicente
Garcia Valdez. VERDE

1890 LA Ika-6 ng Nobyembre, 1890 nabuo

LILIPUTENSE na may lingguhang isyu patungkol
sa mga kabataan ng bansa. Huling
1890 LA lathala ay noong ika- 12 ng Marso,
Pahayagang patungkol sa mga LECTURA 1891.
katutubo mula sa patnugot ni POPULAR
Isabelo delos Reyes na naglabas
lamang ng ilang isyu. 1891 EL
BELLO SEXO
Pahayagang laan para sa mga
1891 EL kababaihan.
ASUANG AT
LA
ILLUSTRACI
Mga lingguhang pahayagan na
ON FILIPINA
maiksing panahon lamang
naglathala ng mga isyu.

1893

may mga bagong pamahayagan

din ang umusbong tulad ng El
1894 Ejercito de Filipinas, El Consultor
del Profesorado, Madrid-Manila
Apostolado de la Prensa,
naklathala sa Tagalog. El Heraldo
Militar, sumunod ay lingguhng 1895
pahayagang tinawag na El Ejercito
de Filipinas. Boletin del MuseoBiblioteca sa
patnugot ni Pedro A. Paterno na
1896 ANG bumalik mula Espanya. Boletin
Oficial del Ministerio Filipino, na
KALAYAAN
nakatuon sa edukasyon at mga
propesyon ang nilalaman.
Kauna-unahang rebolusyonaryong 1896
pahayagan ng Kataastaasang
Kagalanggalangang Katipunan ng
mga Anak ng Bayan 1898 LA
INDEPENDEN Iba pang mga pahayagang
CIA nalathala sa taong ito ay The
Boletin de Estadistica de la Ciudad
de Manila sa patnugot ni Padre
1898 Faura
Ang La Independencia ay itinayo ni
Henenal Antonio Luna sa tulong ng
kanyang kapatid na si Joaquin 1898 EL
noong September 3, 1898 . HERALDO
DELA Iba pang mahahalagang
REVOLICION pahayagan ng taong ito ay ang La
FILIPINA Libertad at The Newspaper La
Republica Filipina

Ika-29 ng Setyembre 1898 -

inilathala sa Malolos Bulacan sa
unang pagkakataon ang El Heraldo
de la Revolicion Filipina
 Ika-29 ng Disyembre 1898 -
1898 LA inilathala sa Jaro Iloilo na
REVOLUTION naglalayong ipaglaban ang mga
karapatan ng Pilipino.
PANAHON
NG
AMERIKANO

1899
Ika-24 ng Marso, 1899 – ang COLUMNAS
Columnas Volantes ay inilathala sa VOLANTES Noong Nobyembre 18, 1899 - ang
Lipa, Batngas mga pahayagang , Filipinas Ante
1899 Europa at El Defensor de Filipinas,
ay inilathala sa Barcelona Espanya
1899 sa patnugot ni Isabelo de los
BOUNDING Reyes.
Inilathala rin ang kauna-unahang BILLOW
pahayagang Amerikano kung saan
inihahayag ang pagkapanalo ni 1899 THE
Heneral Dewey at pagsaugpo niya MANILA
sa pwersang Amerikano sa Manila TIMES Ang unang pangaraw-araw na
Bay. pahayagan sa panahong mga
1900 EL Amerikano na ang namamahala sa
GRITO DEL bansa.
PUEBLO
EL GRITO DEL PUEBLO (Ang
Sigaw/Tinig ng Bayan) itinatag ni 1900 EL
Pascual Poblete noong 1900 RENACIMINE
TO

1900 MANILA EL RENACIMIENTO (Muling

DAILY Pagsilang) itinatag ni Rafael Palma
BULLETIN noong 1900

Isa rin sa mga pangaraw-araw na 1900 EL

pahayagan noong 1900 na NEUVO DIA
tinatangkilik natin magpahanggang
ngayon

Kahulugan nito’y ANG BAGONG

ARAW na itinatag rin ni Sergio
Osmeña noong 1900.
1941 - 1945
PANAHON
NG MGA
HAPON

Sa panahong ito, tatlong

pahayagan lamang ang umiral. Ito
1945
ay ang The Daily Tribune, Manila
Bulletin at Daily Herald.
PANAHON NG
LIBERASYON
1946

Lumabas ang Magasin na Yank,

Daily Pacifican, The Stars and
Nanalo si Manuel Roxas bilang Stripes at pinaikling edisyon ng
pangulo noong Abril 1946. Ang Times at Newsweek.
natalong dating pangulo ng
Commonwealth na si Sergio
Osmena ay nagtatag ng Morning
sun.