1

1. Izračunati promjenu dužine štapa kružnog promjenljivog poprečnog presjeka

prikazanog na slici.
Štap je opterećen silom od F = 10 kN na slobodnom kraju i kontinualnim opterećenjem od
q = 2 MN/m, koje djeluje po kružnici dijametra 30 mm.
Modul elastičnosti materijala je E = 208 GPa.

2. Odrediti nepoznati prečnik poprečnog presjeka sistema.

Dozvoljeno naprezanje na pritisak c = 4 MPa, a na istezanje e = 2 MPa.
 2

3. Odrediti naprezanja u štapovima nakon prisilne montaže štapa III. Štapovi imaju iste
dimenzije poporečnog presjeka. Modul elastičnosti E = 200 GPa.

1m
I
45o II

D = 1 mm
1m III

A2 = 2A1

4. Odrediti naprezanje štapa nakon prisilne montaže, ako je poznato:

A1 = 20 cm2, A2 = 35 cm2, A3 = 40 cm2;
l1 = 500 mm, l2 = 700 mm, l3 = 800 mm,  = 2.8 mm;
F = 160 kN, E = 200 GPa.
 3

5. Kruta greda AB, čiju deformaciju možemo zanemariti horizontalno je obješena pomoću
šipki 1 i 2. Šipka 1 je čelična, kružnog poprečnog presjeka prečnika 20 mm. Šipka 2 je
bakrena, kružnog poprečnog presjeka 25 mm. Na kom rastojanju a od čvora A treba
postaviti teret težine F da bi i poslije deformacije šipki greda AB ostala horizontalna?
Koliki su naponi u šipkama ako je F = 30 kN.

A B

6. Tri štapa, zglobno su vezana u jednoj tački, imaju iste dužine i poprečne presjeke.
Odrediti površinu poprečnih presjeka ako je maksimalno dozvoljeno naprezanje d = 160
N/mm2. F = 120 kN.
 4

7. Štapni sistem prikazan na slici opterećen je teretom Q = 100 kN. Svi štapovi su od
čelika i jednakog poprečnog presjeka površine A = 30 cm2. Odrediti naprezanje u
štapovima ako je a = 3 m, b = 4 m, c = 2 m.

8. Za štap promjenljivog poprečnof presjeka opterećen aksijalnim silama F1 i F2 treba

izračunati apsolutno produljenje l štapa i potencijalnu energiju elastične deformacije
akumulirane u štapu, te skicirati odgovarajući dijagram normalnih naprezanja. Zadano je:
F1 = 20 kN, F2 = 60 kN, a = 0.8 m, b = 0.4 m, A1 = 2 cm2, A2 = 5 cm2, A3 = 6 cm2.
 5

9. Aluminijski štap prikazan na slici ima površinu poprečnog presjeka 20 cm2, i u

neopterećenom stanju dužinu 25,004 cm. Čelična cijev ima istu površinu poprečnog
presjeka i pod istim uvjetima dužinu 25 cm. Kolika je sila P koja izaziva jednoliko
naprezanje i u čeliku i aluminijumu?
Eč = 20 MN/cm2, Eal = 7 MN/cm2.

10. Odrediti naprezanja čeličnog štapa ako se njegova temperatura poveće za t = 36 K.

E = 2107 N/cm2,  = 12510-7 1/oC.
 6

11. Nosač aksijalno opterećen silom F = 69 kN sastoji se od čelične šipke prečnika 2.54
cm i aluminijske cijevi unutrašnjeg prečnika 3.81 cm i vanjskog prečnika 5.08 cm.Ako su
u početku i čelična šipka i aluminijska cijev imali istu dužinu, koji dio sile F nosi svaka
od njih.
Eč = 20 MN/cm2, Eal = 7 MN/cm2.

12. U sistemu prikazanom na slici, vertikalni štap je od čelika i ima površinu poprečnog
presjeka 1.2 cm2. Kosi štapovi su od bakra modula elastičnosti 110 GPa, površine
poprečnog presjeka 1 cm2. Koliki će se naponi pojaviti u štapovima sistema prikazanog na
slici, ako bi se temperatura svih štapova povisila od t0 = 20 oC do t = 35 oC. Koeficijent
termičkog širenja čelika je 1210-6 1/oC, a bakra 1710-6 1/oC.