PRZYRZĄDY KONTROLI ZESPOŁU

NAPĘDOWEGO

Czujnik prędkości obrotowej

zespołu napędowego samolotu airbus A320
 WIADOMOŚCI OGÓLNE
Airbus A320 jest wąskokadłubowym, turboodrzutowym samolotem
komunikacyjnym, krótkiego i średniego zasięgu. Samolot zbudowano
w układzie dolnopłata. Zespół napędowy dwusilnikowy. W skład
rodziny wchodzą wersje oznaczone; A 320, A 319, A 321, A 318. Jest
pierwszym samolotem pasażerskim wyposażonym w cyfrowy układ
sterowania lotem fly-by-wire. A320 wyposażony jest nowoczesną
awionikę typu glass cockpit, centralny układ zarządzania lotem oraz
zastosowano w nim nowoczesne materiały kompozytowe. Samolot
ten jest bezpośrednią odpowiedzią europejskiego producenta na
amerykańskiego Boeinga 737.
Airbus A320
 SILNIK
Airbus A320 wyposażony jest w dwa silniki z serii CFM56. CFM56-
5 jest to wysokoobrotowy turbowentylatorowy, dwuprzepływowy
silników lotniczych o dużym stosunku dwuprzepływowości.
Wytwarzane są przez firmę CFM International która jest
współwłasnością firmy Safran Aircraft Engines (dawniej Snecma) z
Francji i General Electric ze Stanów Zjednoczonych. Obie firmy są
odpowiedzialne za produkcję komponentów, a każda z nich ma
własną końcową linię montażową.
 SYSTEM FADEC
CFM56-5A / -5B działa poprzez system znany jako FADEC (Pełna
kontrola cyfrowego silnika). pełni cyfrowy, elektroniczny system
sterowania silników. System taki kontroluje całościowo parametry
silnika i podzespołów napędowych, w tym układ zasilania paliwem i
jego zużycie, moc, czy ciąg silnika.
• Wykonuje kontrolę paliwa i zapewnia ochronę graniczną dla N1 i
N2;
• Kontroluje sekwencję rozruchu silnika i zapobiega silnik
przekroczył początkowe limity EGT;
• Zarządza ciągiem w 2 trybach: ręcznym i autotrust;
• Zapewnia optymalną pracę silnika poprzez sterowanie przepływ
powietrza sprężarki i luzy turbiny;
• Całkowicie nadzoruje działanie rewersera ciągu;
• Na koniec kontroluje recyrkulację paliwa chłodzącego IDG do
zbiornik samolotu.
CFM56-5
 CZUJNIK PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ
Czujnik prędkości N1:
• wykrywa prędkość obrotową zespołu niskiego ciśnienia
• przesyła odpowiednie sygnały do jednostki monitorowania
drgań silnika i ECU
Czujnik prędkości N2 wykrywa prędkość obrotową zespołu
wirnika wysokiego ciśnienia i przesyła sygnał do :
• Jednostka monitorowania drgań silnika (EVMU)
• ECU (kanał A i B)
 CZUJNIK PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ
Oba czujniki prędkości N1 i N2 działają na tej samej zasadzie.
Są to tachometry typu indukcyjnego, które zapewniają elektryczne
sygnały wyjściowe. Te wyjścia są sygnałami prądu przemiennego
(AC) i częstotliwość jest wprost proporcjonalna do obrotowej
prędkość dedykowanego wirnika.
Czujnik składa się z 3 niezależnych czujników, elementy
izolowane magnetycznie i elektrycznie od siebie. Każdy element
pomiarowy zawiera magnes, uzwojenie i element biegunowy.
Przejście każdego zęba modyfikuje pole magnetyczne magnesów i
powoduje zmienny strumień cewek. Generuje to przemienną siłę
elektromotoryczną proporcjonalną do prędkości obrotowej zespołu
wirnika.
 BUDOWA
Czujnik prędkości składa się z następujących elementów
• gniazdo z trzema złączami;
• kołnierz do zamocowania czujnika do silnika;
• sztywna metalowa rura zawierająca dwa połączone pierścienie
tłumiące, magnetyczną głowice (sonda czujnika), która zawiera 3
zwoje, 3 magnesy stałe, a także elementy biegunów i trzy pary
przewodu doprowadzającego sygnały elektryczne z czujników do
złączy.
Czujnik prędkości N1 jest zainstalowany na ramie ramy
wentylatora w pozycji godziny 5:00. Jest on przymocowany do ramy
wentylatora za pomocą 2 śrub. Pierścień zamontowany na wale
wentylatora ma 30 zębów.

Czujnik prędkości N2 jest zainstalowany o godzinie 6:30 na

skrzyni biegów z akcesoriami (AGB) tylna ściana z 2 śrubami. Koło
magnetyczne, część systemu napędowego AGB, ma 71 zębów
 ZASADA DZIAŁANIA
Zasada działania czujnika prędkości obrotowej polega na
wykorzystaniu przetwornika reluktancyjnego który przetwarza
mierzona prędkość obrotową na ciąg impulsów w chwili przejścia
koła zębatego w pobliżu czoła rdzenia magnetycznego.
Wartość strumienia magnetycznego otaczającego cewkę zależy od
położenia nieruchomego rdzenia względem koła zębatego. Ząb
wzmacnia strumień emitowany przez magnez, wrąb między zębny
osłabia ten strumień. Zmiany strumienia indukują w cewce SEM,
która jest funkcją prędkości obrotowej koła zębatego.

Amplituda SEM zależy od

mierzonej prędkości
obrotowej i wielkości
szczeliny, czyli odległości
pomiędzy wierzchołkami
zębów koła a czołem
nierucho.mej części
rdzenia przetwornika
 WSKAŹNIK
Wskaźnik N1 jest wyświetlany
na górnej jednostce (EWD)
wyświetlacza systemu ECAM:
• w formie analogowej, za
pomocą wskaźnika
odchylającego się przed
tarczą,
• w formie cyfrowej, w dolnej
części tarczy.
Wskaźnik N2 jest wyświetlany
na górnym wyświetlaczu
systemu ECAM, wskazanie N2
podawane jest w formie
cyfrowej.
N1
N2
 BIBLIOGRAFIA

[1] https://simple.wikipedia.org/
[2] Awionika, przyrządy i systemy pokładowe, Z. Polak,
A. Rypulak, Dęblin 2002
[3] TRAINING MANUAL, CFM56-5A / -5B, BASIC ENGINE
[4] TRAINING MANUAL, CFM56-5B, ENGINE SYSTEMS
[5] TRAINING MANUAL, COMPONENT IDENTIFICATION
EXERCISE
[6] Lufthansa Technical Training, ATA 71-80
ENGINE CFM56-5A