Esei Tingkatan 3

MODUL SEJARAH PASCA PKP TINGKATAN 3- JPN PERAK, 2020
i
ii
PANEL PENGGUBAL MODUL SEJARAH TINGKATAN 1, 2 DAN 3 KSSM
PENASIHAT :
PN. HAJAH RAHIMAH BINTI MOHAMED

( Ketua Sektor Pembelajaran, JPN Perak )
TN. HJ. AHMAD LUTFI BIN ABU BAKAR
( KPPK Sains Sosial Sektor Pembelajaran, JPN Perak )
EN. AHMAD TARMIZI BIN ZAINAL ABIDIN
( Penolong Pengarah Sains Sosial Sektor Pembelajaran, JPN Perak )
EN. MEGAT MUHAMMAD AZHAN B MEGAT RAFIE
( Penolong Pengarah Sains Sosial Sektor Pembelajaran, JPN Perak )
SISC+ SAINS SOSIAL JABATAN PENDIDIKAN NEGERI PERAK :
PN. JULIANA BT ALI Daerah Kinta Utara

PN. SUHAILA BINTI MOHAMAD KESNAN Daerah Bagan Datuk
PN. SALINA BINTI MUSA Daerah Larut Matang & Selama
PN. SARIMAH BINTI MABEE Daerah Kinta Selatan
PN. SITI FATIMAH BINTI ZAINOL Daerah Perak Tengah
PN. ASLINDA BINTI OMAR Daerah Batang Padang
EN. KHAIRULAMRI BIN SULAIMAN Daerah Kuala Kangsar
EN. MOHAMAD SHAHAIZAM BIN ZAKARIA Daerah Kerian
EN. MOHD ZULKHAIRI BIN MAHMUD Daerah Hilir Perak
EN. AHMAD NIZAM BIN AHMAD KHALIL Daerah Manjung
PN. AZURAWATI BINTI BAHARI Daerah Hulu Perak
PENYELARAS MODUL:
PN. JULIANA BT ALI (Ketua Penyelaras Modul) SISC+ Daerah Kinta Utara
EN. CHE SULAIMAN YAAKOB (Power Point & Kertas 1) SMK Raja Chulan, Daerah Kinta Utara
EN. NASRI ABIDIN (Soalan Struktur & Soalan Esei) SMK Sungai Kruit, Daerah Batang Padang
KETUA BAHAGIAN :
iii
EN. MOHD HUSNI ARIFFIN (Power Point) SMK Rapat Setia,Daerah Kinta Utara
PN. SAKINAH OMAR (Soalan Kertas 1) SMK Tanjung Rambutan,Daerah Kinta Utara
PN. NORLYZAN BINTI ISMAIL (Soalan Struktur) SMK Slim, Slim River,Daerah Batang Padang
CIK NOR AZIMAH BINTI ARIFFIN (Soalan Esei) SMK Hamid Khan,Daerah Batang Padang
JURULATIH UTAMA DAN PANEL PENGGUBAL SOALAN:
DAERAH KINTA UTARA:
SMK Raja Chulan

Che Sulaiman Yaakob (JU) SMK Tanjung Rambutan
Sakinah Omar (JU) SMK Rapat Setia
Mohd Husni Ariffin SMK Tanjung Rambutan
Norsyuhadah Mohd Zawi SMK Rapat Setia
Siti Rahmah Mat Idris
DAERAH BATANG PADANG
Rafidah bt Mohamed Bahari (JU) SMK Bidor

Intan Syafinaz bt Yaakup (JU) SMK Choong Hua
Haslina Bt Mat Nasir SMK Sri Tapah
Siti Aisyah Bt Mohd Firdaus SMK Bandar Behrang 2020
Leong Beng Soon SMK Syeikh Abdul Ghani
Hasri B Hashim SMK Slim
Norrizan Bt Seman SMK Khir Johari
Mohd Nazari B Othman SMK Datuk Zulkifli Muhammad
DAERAH LARUT MATANG & SELAMA
SMK Toh Johan

Nor Atiqah binti Mohamad Ali (JU) SMK Matang
Muhammad Fadzil bin Mahadi (JU) SMK Klian Pauh
Ng Huey Shan SM Sains Raja Tun Azlan Shah
Siti Fadilah binti Nawi SMK Kampong Perak
Siti Rahmah binti Abdul Rahman SMJK Hua Lian
Siti Aliaa binti Hashim
DAERAH BAGAN DATUK
iv
SMK Hutan Melintang

SMK Rungkup
Aini Fazila bt Mohd Huzir (JU) SMK Perkasa
Noor Azuana bt. Haris Fazilah (JU) SMK Khir Johari
Zakaria Bin Muhamad SMK Ulu Bernam
Muhammad Zaki Bin Hashim SM Sains Bagan Datoh
Muhammad Ikhwan Bin Abd Rashid
Nor Asmawati Binti Abdul Wahab
DAERAH KINTA SELATAN
SMK Yuk Kwan

Che Muhammad Zawawi bin Che Ibrahim (JU) SMK Tronoh
Mohd Hamdan bin Mohd Sharif (JU)
DAERAH PERAK TENGAH
Mohamad Syahrin Bin Abdul Razak (JU) SMK Iskandar Shah, Parit
Siti Nor Mastura Binti Sayutin (JU) SMK Dato Seri Maharajalela
Guru Sejarah Perak Tengah
DAERAH KUALA KANGSAR
Halimhusairy bin Amran (JU) SMK Sultan Tajul Ariffin

Aisah binti Baharin (JU) Kolej Melayu K. Kangsar
Ayudiawati Binti Zainal Abidin SMK Muhibbah
Maznah Bt Md. Nor SMK Raja Perempuan Kelsom
Mohd Hafizul Bin Che Hasan SMK Clifford
Muhammad Helmy Bin Hafiz SMK Tsung Wah
Nor'azean Binti Mad Atari SMK Raja Muda Musa
Rija Linda Binti Abdul Rahman SMK Simpang Beluru
Rohayum Bt Ariffin SMK Temenggong
Rosshapawi Bin Idris SMK Bukit Merchu
Tun Mohd Saufi Bin Ahmad Zakaria Madrasah Idrisiah
DAERAH KERIAN
Johari bin Ishak (JU) SABK Shamsul Maarif

Norzahidah bt Mohd Sagir (JU) SMK Seri Perak
Nor Farhana Bt Farik SMKA Agama Kerian
Noraini Binti Yaakob SABK Al-Falah
Jannatul Shafiza Binti Puat SMK Seri Perak
Rohima Binti Ramli SMK Sri Kurau
Nor Liza Bt Darus SMK Alang Iskandar
Mawaddah Bt Abd. Latip SMAR Al-Tahzib
Zamzalina Binti Md Saad SMK Pekan Baru
Ahmad Nizomuddin Bin Harun SMK Pekan Baru
v
Hannan Binti Abdul Rahman SABK Ma’ahad Ar-Ridhwan

Malfia Firzawati Binti Mhd Kamal SMK Raja Lope Nor Rashid
Badrul Hanif Bin Mohamad SMK Alang Iskandar
Rubisahanim Binti Hanipah SMK Bagan Serai
Siti Johada Binti Abdul Halim SMA Al Hidayah
Nor Azni Binti Zaini SMK Kuala Kurau
Putri Hazwani Binti Megat Mohd Sharifuddin SMJK Krian
Meor Mohamad Hakim Bin Meor Lot SM Tahfiz Darul Ridzuan Kerian
Fathen Fasehah Binti Hashim SMK Mudzaffar Shah
Nur Suraya Najmi Binti Khasim SABK Maahad Al-Ehya Asshariff
Nur Izzatie Binti Halim SMK Gunung Semanggol
Abdul Rahman Bin Khairuddin SMK Alor Pongsu
Siti Maria Binti Sharudin SMK Alor Pongsu
Thew Shao Xi SMK Selinsing
DAERAH HILIR PERAK
Husni Munirah bt. Hussin (JU) SMK Convent

Fatin Sharina bt. Mohd Zaki (JU) SMK Sultan Abdullah
DAERAH MANJUNG
Zaroni bt. Ab. Kadir (JU) SMK Seri Manjung

Siti Quzwa bt. Sahaddin (JU) SMK Convent, Sitiawan
Azlina Binti Mokhtar SMK Seri Manjung
Juwariah Binti Mat Akil SMK Seri Manjung
Noranita Binti Zakaria SMK Seri Manjung
Aini Binti Bakri SMK ACS Sitiawan
DAERAH HULU PERAK
Muhammad Hafizi Bin Abu Hasan (JU) SMK Pengkalan Hulu

Surainy Binti Md Yusop (JU) SMK Gerik
Sharifah Harishah Binti Shaari SMK Peng. Hulu
Bistamam Bin Zainuddin SMK Bersia Felda
Mariah Binti Mat Piah SMK Tun Saaban
Awanis Binti Ahmad SMK Dato’ Seri Wan Mohamad
Rohani Binti Rejab SMK Sultan Idris Shah Ii
Siti Nurul Aishah Binti Yaakub SMK Batu 4
Nur Hasliana Binti Hasbullah SMK Kenering
Nur Insyirah Binti Abdul Sukor SMK Tun Saaban
ISI KANDUNGAN
vi
SOALAN ESEI – TINGKATAN 3
BAB TAJUK MUKA SURAT
BAB 1 KEDATANGAN KUASA BARAT 1–4
BAB 2 PENTADBIRAN NEGERI – NEGERI SELAT 5–8

BAB 3 : PENTADBIRAN NEGERI-NEGERI MELAYU
BAB 3 9 – 13
BERSEKUTU
PENTADBIRAN NEGERI-NEGERI MELAYU TIDAK
BAB 4 14 – 19
BERSEKUTU
BAB 5 PENTADBIRAN BARAT DI SARAWAK DAN SABAH 20 – 24
KESAN PENTADBIRAN BARAT TERHADAP
BAB 6 25 – 30
EKONOMI DAN SOSIAL
BAB 7 PENENTANGAN MASYARAKAT TEMPATAN 31 – 38
KEBIJAKSANAAN RAJA DAN PEMBESAR MELAYU
BAB 8 39 – 44
MENANGANI CABARAN BARAT
vii
BAB 1 : KEDATANGAN KUASA BARAT
SOALAN ESEI - TINGKATAN 3

SK : 7.1 SP:
TEMA : TAJUK :
Kedatangan Kuasa 7.1.2,.7.1.3 &
Kedatangan Kuasa Asing Campur tangan Kuasa Barat
Barat K7.1.6
1. Kemakmuran dan kestabilan negara kita telah menarik kedatangan pelbagai kuasa Barat.
Mereka bersaing dan menggunakan pelbagai strategi untuk mendapatkan tanah jajahan. (ms.2)
(a) Huraikan faktor-faktor kedatangan kuasa Barat di negara kita pada abad ke- (6 markah)
20?
(b) Jelaskan strategi Belanda untuk menguasai negara kita? (6 markah)
(c) Huraikan kepentingan bekerjasama dalam menjamin kemakmuran negara. (8 markah)

TAJUK : SK : 7.1
TEMA : SP:
Campur tangan dan Kedatangan Kuasa
Kedatangan Kuasa Asing 7.1.1 & K7.1.6
Penjajahan Kuasa Barat Barat
2. Negara kita mempunyai sistem pemerintahan yang stabil hasil kebijaksanaan pemerintah.
(ms.4)
(a) Jelaskan peranan pemerintah berikut?

i. Sultan
ii. Penghulu
(b) Huraikan sistem perundangan negara kita. (6 markah)
(c) Huraikan kepentingan bekerjasama dalam menjamin kemakmuran negara (8 markah)

kita?

TAJUK : SK :
TEMA : SP:
Campur tangan Kuasa Barat Kedatangan Kuasa
Kedatangan Kuasa Asing 7.1.1, & K7.1.5
di negara kita Barat
3. Kemakmuran negara datangnya daripada sumber hasil bumi dan hasil alam yang dimanfaatkan
untuk memajukan ekonomi. Selain itu masyarakat bijak mengeksploitasi sumber alam semula
jadi untuk memajukan ekonomi dan memakmurkan kehidupan.(ms,4-7)
(a) Jelaskan hasil bumi dan hasil alam yang terdapat di negara kita? (6 markah)
(b) Bincangkan bagaimana masyarakat melibatkan diri dalam kegiatan (6 markah)

perdagangan?
(c) Pada pendapat anda, apakah kepentingan memanfaatkan sumber kekayaan (8 markah)
negara.
1
PANDUAN PENSKORAN - BAB 1 : KEDATANGAN KUASA BARAT
No.
Jawapan Markah
Soalan
1(a) Huraikan faktor-faktor kedatangan kuasa Barat di negara kita pada abad
ke-20?
F1. Perkembangan revolusi industri kereta api Eropah

F2. Kekayaan bahan hasil bumi di tanah Melayu
F3. kesuburan tanah
F4. Industri mengetin makanan, minuman dan membuat bumbung rumah
dan tong minyak
F5 Pembukaan Terusan Suez
F6. Penciptaan kapal wap
F7. Persaingan kuasa Barat
F8. Slogan “Beban Orang Putih”
(mana-mana 6x1) (6 markah)
1(b) Jelaskan strategi Belanda untuk menguasai negara kita?
Belanda
F1. Serangan Fizikal
H1 Portugis dan Belanda menyerang secara fizikal
C1. Belanda berperang dengan penduduk Pulau Pangkor, Johor dan
Selangor
F2. Mengadakan perjanjian
H2 Perjanjian dengan Perak , Selangor untuk dapatkan bijih timah
F3. Mengadakan pakatan
H3. Pakatan dengan Johor untuk kalahkan Portugis di Melaka
F4. Perjanjian dengan Inggeris
H4. Perjanjian Inggeris-Belanda dimeterai
1(c) Huraikan kepentingan bekerjasama dalam menjamin kemakmuran

negara.
F1. Melahirkan semangat perpaduan

H1. Saling bantu membantu
C1. Gotong royong
F2. mengelakkan pertelingkahan
H2. Mewujudkan persefahaman
F3. Semangat toleransi dan bantu membantu
H3. Menjamin kestabilan sesebuah negara.
F4.Menjamin kecekapan serta kelicinan pemerintahan kerajaan.
F5. Mewujudkan hak asasi dan kebebasan rakyat.
F6.Memelihara pelbagai kaum.
F7.Menjamin kerjasama kesepakatan dan keadilan
H7. demi kepentingan negara.
(mana-mana jawapan yang munasabah) (8 markah)
2
No.
Jawapan Markah
Soalan
2(a) Jelaskan peranan pemerintah berikut?
(i)Sultan
F1.Sultan atau Raja mengetuai pentadbiran peringkat negeri.
F2.Menjadi lambang kedaulatan negeri.
F3.Kaum kerabat Di Raja
F4.pembesar membantu pentadbiran/melaksanakan perintah Sultan.
(mana-mana 3 x1) (3 markah)
(ii)Penghulu
F1.Pemerintah Mukim / kampung
F2. Kampung unit terkecil dalam pemerintahan masyarakat Melayu.
F3. Ketua kampung juga disebut Penghulu atau Penggawa.
F4. Menyampaikan arahan daripada raja atau pembesar kepada orang
kampung.
2(b) Huraikan sistem perundangan negara kita
F1. Terdapat 2 jenis perundangan

H1. Undang-undang bertulis dan undang-undang tidak bertulis (adat).
C1. Contoh undang-undang tidak bertulis adalah Adat Perpatih.
C2. Contoh undang-undang bertulis adalah Hukum Kanun Melaka, Hukum
Kanun Pahang, dan Undang-Undang 99 Perak.
F2. Di Sarawak dan Sabah peraturan hidup dan undan- undang berdasarkan
hukum adat
H2.Diamalkan secara tradisi turun-temurun melalui kepercayaan suku
masing- masing.
2(c) Huraikan kepentingan bekerjasama dalam menjamin kemakmuran
negara kita?
F1. Mewujudkan keharmonian dan keamanan

H1. Saling memahami antara satu sama lain.
F2. Lahir semangat tolak ansur dan kebersamaan

H2a. Memajukan negara
H2b. Menjaga keselamatan negara
C2. Memutuskan rantaian wabak Covid-19.
F3. Memacu pembangunan ekonomi negara.

H3a. Membolehkan rakyat gigih bekerja menyumbang kepada pembangunan
ekonomi.
H3b. Perkongsian kekayaan sama rata
F4. Mengelakkan berlaku jenayah dan perbalahan

H4a, Menjamin keselamatan
3
No.
Jawapan Markah
Soalan
3(a) Jelaskan hasil bumi dan hasil alam yang terdapat di negara kita?
F1. Kekayaan hasil bumi

H1 Banyak terdapat di kawasan sungai
C1 bijih timah, emas dan perak
F2. Pengeluaran hasil hutan

C2.Rempah ratus, damar, rotan
H2. Sarawak dan Sabah kaya dengan kayu
F3. Kaya dengan hasil laut

C3 sirip ikan yu, timun laut, rumpai laut dan mutiara
(mana-mana 6 x1) (6 Markah)
3(b) Bincangkan bagaimana masyarakat melibatkan diri dalam kegiatan

perdagangan?
F1.Menjalankan aktiviti perdagangan

H1 Mempunyai pelabuhan
H1a. Pelabuhan terletak di muara sungai yang strategik.
C1Pelabuhan Johor, Kedah, Klang dan Melaka
F2. Menjadi pusat pengumpulan barangan dari Timur dan Barat

C2. Rempah ratus seperti Buah keras, kulit kayu manis, cengkih
F3. Menggunakan sistem timbang dan sukat yang sistematik

C3.Sukatan kepul, leng, kal, cupak dan gantang
F4.Menggunakan mata wang daripada timah dan emas dalam urus niaga
C4. Wang emas di Kedah, Kijang di Kelantan dan duit pitih di Terengganu
F5. Sistem percukaian sumber pendapatan

H5Cukai perlombongan, pertanian, hasil hutan dan perdagangan
H5. Disalurkan untuk kemakmuran negeri
(mana-mana 6 x1) (6 Markah)
3(c) Terangkan kepentingan perpaduan dalam masyarakat berbilang kaum?
F1. Mewujudkan keharmonian dan keamanan

H1. Saling memahami antara satu sama lain.
F2. Lahir semangat tolak ansur dan kebersamaan

H2a. Memajukan negara
H2b. Menjaga keselamatan negara
C2. Memutuskan rantaian wabak Covid-19.
F3. Memacu pembangunan ekonomi negara.

H3a. Membolehkan rakyat gigih bekerja menyumbang kepada pembangunan
ekonomi.
H3b. Perkongsian kekayaan sama rata
F4. Mengelakkan berlaku jenayah dan perbalahan

H4a, Menjamin keselamatan
(Mana-mana jawapan yang munasabah) (8 Markah)
4
BAB 2 : PETADBIRAN NEGERI-NEGERI SELAT
TAJUK 7 : SK : 7.2
TEMA : SP:
Campur Tangan dan Pentadbiran Negeri-
Kedatangan Kuasa Asing 7.2.1
Penjajahan Kuasa Barat negeri Selat
1. (a) i. Jelaskan latar belakang Pulau Pinang sebelum peluasan kuasa British. (3 markah)
ii. Terangkan latar belakang Singapura sebelum peluasan kuasa British. (3 markah)
(b) (6 Markah)
Huraikan faktor-faktor peluasan kuasa British di Pulau Pinang
(c) (8 Markah)
Beri cadangan anda bagi memajukan sektor ekonomi negara?
TAJUK 7: SK : 7.2 -
TEMA : SP:
Campur Tangan dan pentadbiran Negeri-
Kedatangan Kuasa Asing 7.2.1 & 7.2.2
5
2.
“Stamford Raffle dan William Farquhar telah menduduki Singapura. (ms. 38)
(a) i. Nyatakan kepentingan Singapura kepada British. (3 markah)

ii. Jelaskan strategi Stamford Raffles untuk menguasai Singapura (3 markah)
(b) Bincangkan kesan perjanjian London terhadap Alam Melayu.
(6 Markah)
(c) (8 Markah)
Huraikan iktibar yang dipelajari daripada strategi peluasan kuasa barat ke

negara kita.
TAJUK : SK : 7.2 -
TEMA : SP:
Campur Tangan dan Pentadbiran Negeri-
Kedatangan Kuasa Asing 7.2.3 & 7.2.4
3. “Negeri Selat dibentuk pada tahun 1826 terdiri daripada gabungan negeri Pulau Pinang,
Singapura dan Melaka” (ms 47-49)
(a) Jelaskan kepentingan negeri-negeri Selat kepada pihak British. (6 Markah)
(b) (6 Markah)
“Pemindahan pentadbiran Negeri-negeri Selat dari Pejabat India ke pejabat

Tanah Jajahan London’
Mengapakah pemindahan pentadbiran Negeri-negeri Selat dilaksanakan?
6
(c) Huraikan iktibar yang boleh diambil daripada penubuhan negeri-negeri Selat.
(8 Markah)
PANDUAN PENSKORAN – BAB 2 : PETADBIRAN NEGERI-NEGERI SELAT
No.
Jawapan Markah
Soalan
1 a)i) Latar belakang Pulau Pinang
F1- Pulau Pinang Wilayah Kesultanan Kedah

F2- Tempat persinggahan pedagang dari Linga dan Kedah
F3- Pulau Pinang pelabuhan dagang daerah serantau dan Acheh
F4- Batu Uban Pelabuhan paling awal
F5- Sering dikunjungi pedagang-pedagang Arab
F6- Petempatan Batu Uban dibuka orang Melayu dan Sumatera
F7- Sultan Kedah anugerahkan kawasan tersebut sebagai membalas jasa
orang Sumatera membantu kesultanan Kedah menentang Siam
1 a)ii) Latar belakang Singapura sebelum peluasan kuasa British
F1- wilayah Kesultanan Johor Riau meliputi Pahang, Johor dan gugusan
kepulauan Riau Lingga
F2- ditadbir oleh Temenggung Abdul Rahman
F3- ladang-ladang gambir diusahakan oleh orang Melayu dan Cina
F4- pemerintah kesultanan Johor Riau ialah Sultan Abdul Rahman
F5- mengadakan hubungan baik dengan Belanda
1 b) Faktor peluasan kuasa British di Pulau Pinang
F1 pusat pengumpulan barang

H1 British memerlukan barangan dari China
H2 China memerlukan emas, perak, bijih timah dan rempah ratus sebagai
tukaran
H3 British memerlukan pusat mengumpul barangan
7
(6 markah)
1(c)
F2 pelabuhan persinggahan
H1 terletak di laluan perdagangan antara India dan China (8 markah)
H2 tempat membaiki kapal, mendapatkan bekalan makanan dan minuman
H3 tempat berlindung sementara menunggu peralihan angin monsun

H4 memudahkan penjelajahan ke rantau Asia Pasifik
F3 pangkalan tentera
H1 British memerlukan pangkalan tentera yang lebih strategik
H2 mempertahankan petempatan di India daripada ancaman tentera Perancis
H3 menghadapi saingan Belanda di Alam Melayu
(mana-mana 6 x1)
Cadangan memajukan sektor ekonomi negara
F1-menguasai pelbagai kemahiran

H1-melengkapkan diri dengan ilmu pengetahuan
F2-meningkatkan eksport dan import negara
H2- meluaskan pasaran di peringkat antarabangsa
F3-menggalakkan pelaburan asing
(mana-mana jawapan yang munasabah)
No.
Jawapan Markah
Soalan
2 a)i) Kepentingan Singapura kepada British
F1 British memerlukan pelabuhan yang lebih strategik

F2 kedudukan Singapura dapat mengawal perdagangan Selat Melaka dan
selat Sunda
8
F3 sebagai pusat pengumpulan hasil ekonomi Alam Melayu

F4 kebanyakan kapal dagang berlabuh di pelabuhan Batawi, Riau, Lingga
berada di bawah pengaruh Belanda
2 a)ii) Strategi Stamford Raffles untuk menguasai Singapura
F1 perjanjian dengan Temenggung Abdul Rahman untuk membuka

petempatan
F2 memanipulasi isu perwarisan takhta kesultanan Johor-Riau
F3 mengisytiharkan Tengku Hussein sebagai Sultan Johor-Riau bersemayam
di Singapura
2 (b) Kesan perjanjian London terhadap Alam Melayu
F1- pembahagian Alam Melayu kepada dua lingkungan pengaruh barat

H1- selat Melaka dan selat Singapura menjadi sempadan pemisah antara
wilayah pengaruh British dan Belanda
H2- British dan Belanda mengutamakan kepentingan mereka terjamin
H3- mewujudkan entiti geopolitik baharu
H4- wilayah pengaruh British dikenali sebagai Tanah Melayu
H5- wilayah pengaruh Belanda dikenali sebagai Timur Belanda
F2- Perpecahan empayar kesultanan Johor-Riau

H1- pembahagian kawasan pengaruh British dan Belanda
H2- menamatkan keunggulan Johor-Riau
H3- pemerintahan wilayah kekuasaan kesultanan Johor Riau telah berpecah
belah
F3- selat Melaka di bawah penguasaan British

H1- perdagangan di selat Melaka dikuasai sepenuhnya oleh British
H2- pengunduran Belanda dari Tanah Melayu buka peluang kepada British
meluaskan kuasa ke negeri-negeri Melayu.
2(c) Iktibar yang dapat dipelajari daripada strategi peluasan kuasa barat ke
negara kita
F1- kita hendaklah sentiasa bersatu padu

H1- agar negara dapat dipertahankan
F2- sentiasa peka dengan strategi kuasa luar untuk menguasai negara kita.
H2- agar tidak tertipu dengan muslihat mereka
F3- kita seharusnya mempunyai sikap siap siaga menangani ancaman
negara demi
H3- mengekalkan kedaulatan negara kita
F4- kita mestilah bekerjasama memajukan ekonomi
H4- agar boleh bersaing di pasaran antarabangsa.
No.
Jawapan Markah
Soalan
3 (a) Kepentingan Negeri-negeri Selat kepada pihak British
F1- menjimatkan perbelanjaan

F2- menyeragamkan pentadbiran
F3- British dapat menguasai keseluruhan Selat Melaka sebagai laluan utama
9
perdagangan Alam Melayu

F4- taraf pelabuhan bebas menarik pedagang dari semua Alam Melayu dan
luar seperti Arab, China, India dan Eropah.
F5- negeri Selat menjadi tempat pengumpulan hasil-hasil alam Melayu seperti
bijih timah bertujuan mengimbangi perdagangan British dengan China
F6- menyaingi pelabuhan Belanda di alam Melayu
F7- negeri-negeri selat menjadi pintu masuk buruh luar dan kemasukan
pelabur luar/ Barat menyebabkan perkembangan Negeri-negeri Selat
berlaku dengan pantas
3(b) Pemindahan pentadbiran negeri-negeri Selat dilaksanakan
F1- golongan pedagang/penduduk NNS tidak puas hati

F2- tiada wakil NNS dalam majlis perundangan di India yang meluluskan
undang-undang bagi negeri-negeri Selat.
F3- pejabat India gagal menyelesaikan / mengawal masalah rompakan dan
pergaduhan orang Cina di NNS.
F4- menolak mata wang rupee sebagai mata wang NNS dan menggantikan
mata wang dolar Sepanyol
F5- cadangan mengenakan cukai pelabuhan boleh menjejaskan kemakmuran
pelabuhan bebas NNS
F6- NNS dijadikan tempat pembuangan banduan akan menjejaskan imej
NNS.
3(c) Iktibar yang boleh diambil daripada penubuhan Negeri-Negeri Selat
F1- kita hendaklah mempertahankan kekayaan dan keistimewaan negara

H1- agar tidak dieksploitasi oleh orang asing.
F2- Kita harus mempertahankan kedaulatan negara kerana

H2- kuasa asing sentiasa mencari peluang untuk menguasainya
F3- kita perlu bijak menangani muslihat musuh kerana

H3- mereka akan menggunakan pelbagai strategi untuk mencapai matlamat
F4- kita hendaklah ingat apabila negara telah dikuasai oleh orang asing
H4- amat sukar untuk mendapatkannya semula.
(mana-mana jawapan yang munasabah) (8 Markah)
BAB 3 : PETADBIRAN NEGERI-NEGERI MELAYU BERSEKUTU

TAJUK : SK : 7.3 - SP:
TEMA :
Campur Tangan dan Pentadbiran Negeri- 7.3.3, K.7.7, 7.3.4, K7.8
Kedatangan
Penjajahan Kuasa Negeri Melayu K:
Kuasa Asing
Barat Bersekutu. K7.3.5, K7.3.6, K7.3.7, K7.3.8
10
1. Rajah berikut berkaitan dengan beberapa negeri Melayu. (m/s 58-63)
PERAK SELANGOR NEGERI PAHANG

SEMBILAN
(a) Apakah keistimewaan negeri tersebut sehingga berjaya menarik minat kuasa
British. (6 markah)
(b) Jelaskan perkembangan perlombongan bijih timah pada abad ke-19 di

kawasan berikut.
i. Larut (3 markah)
ii. Kuala Lumpur (3 markah)
(c) Jelaskan sumbangan perlombongan bijih timah terhadap pembangunan

Negara? (8 markah)

TEMA : TAJUK : SK : 7.3 - SP:
Kedatangan Kuasa Campur Tangan dan Pentadbiran Negeri-negeri 7.3.3, K.7.7, 7.3.4,
Asing Penjajahan Kuasa Barat Melayu Bersekutu K7.8
2. Kemakmuran negeri-negeri Melayu yang kaya dengan bijih timah mendorong British berusaha
meluaskan kuasa ke Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang.
(a) Nyatakan strategi British dalam usaha meluaskan kuasa di negeri-negeri (6 markah)
Melayu.
(b) Jelaskan faktor-faktor yang diambil oleh pihak British untuk menguasai (6 markah)
negeri Perak?
(c) Sejauh manakah kesan perluasan kuasa British terhadap pentadbiran tanah (8 markah)
Melayu.

Kedatangan Kuasa Campur Tangan dan Pentadbiran Negeri-negeri 7.3.3, K.7.7, 7.3.4,
Asing Penjajahan Kuasa Barat Melayu Bersekutu K7.8
3. Pembentukan Negeri-negeri Melayu Bersekutu terbentuk setelah termeterainya Perjanjian

Persekutuan 1895. (m/s 74)
(a) Jelaskan ciri-ciri Negeri-negeri Melayu Bersekutu. (6 markah)
(b) Terangkan faktor-faktor pembentukan Negeri-negeri Melayu Bersekutu. (6 markah)
(c) Sebagai pemimpin sesebuah negara, apakah langkah yang boleh anda (8 markah)
lakukan untuk menghalang campur tangan asing di negara kita ?
PANDUAN PENSKORAN –
BAB 3 : PETADBIRAN NEGERI-NEGERI MELAYU BERSEKUTU
No.
Jawapan Markah
Soalan
1(a) Apakah keistimewaan negeri tersebut sehingga berjaya menarik minat
kuasa British.
11
F1. Kekayaan dan kemakmuran negeri Perak

F2. Kekayaan Bijih timah
F3. Perdagangan Bijih Timah
F4. Bahan bernilai untuk perlindungan
F5. Punca pendapatan utama pembesar Melayu
F6. Mendatangkan keuntungan
F7. Pelabuhan utama menghasilkan bijih timah
F8. Pengeluar Bijih timah dunia abad ke-19
F9. Lembah Kinta
F10. Kekayaan Hasil Emas
F11.Eksport Utama negeri Pahang abad ke-13.
1(b) Jelaskan perkembangan perlombongan bijih timah pada abad ke-19 di

kawasan berikut.
( i). F1. Penemuan bijih timah

F2. Di Larut pada tahun 1840 an
F3. Diusahakan oleh pembesar Melayu
F4. Long Jaafar dan Ngah Ibrahim
F5. Lokasi seperti Klian Pauh dan Klian Baru
F6. Faktor Kemajuan
F7. Membawa masuk pelombong Cina
F8. Pelabuhan Kuala Sepetang
F9. Untuk mengangkut bijih timah dari Perak ke Pulau Pinang.
(mana-mana 3 x 1) (3 markah)
(ii) F1. Perkembangan perlombongan bijih timah

F2. Menjelang tahun 1860
F3. Menjadi pusat pengeluaran bijih timah
F4. Di Selangor
F5. Kawasan perlombongan
F6. Di Ampang
F7. Pangkalan mengangkut bijih timah
F8. Kuala sungai menjadi pertemuan
F9. Sungai Klang dan Sungai Lumpur
F9. Kemasukan ramai orang Melayu dan Cina
F10. Mendirikan petempatan yang membentuk bandar Kuala Lumpur.
1 (C) Jelaskan sumbangan perlombongan bijih timah terhadap

pembangunan Negara?
F1. Kemunculan bandar-bandar baharu

H1. Seperti Ampang, Taiping, Kuala Lumpur.
F2. Kemajuan sistem pengangkutan dan perhubungan
H2. Jalan kereta api dibina
H2. Mempercepatkan pengangkutan.
H2. Membawa muatan yang banyak.
H2. Mengangkut bijih timah dari lombong ke pelabuhan.
C2. Kereta api menghubungkan Taiping dengan Portweld.
F3. Tanah Melayu menjadi pengeluar utama Bijih timah dunia.
H3. Meningkatkan imej Negara.
H3. Menyediakan peluang pekerjaan.
H3. Mengatasi masalah pengangguran.
F4. Pembentukan masyarakat majmuk
H4. Kemasukan buruh Cina
12
H4. Mengusahakan perlombongan bijih timah.

H4 Menampung sumber tenaga manusia di Tanah Melayu.
H4. Petempatan dan pekerjaan rakyat berbeza-beza mengikut kaum
No.
Jawapan Markah
Soalan
.
2(a) Nyatakan strategi British dalam usaha meluaskan kuasa di negeri-negeri
Melayu.
F1. Strategi manipulasi.

F2. Suasana tidak stabil
F3. Kekacauan di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang
F4. Peperangan seperti Perang Larut.
F5. Perebutan takhta Kesultanan.
F6. British memberikan bantuan kepada pihak berkepentingan.
F7. British campur tangan dan bertindak sebagai orang tengah.
F8. Alasan British untuk menyelamatkan rakyat daripada kucar-kacir.
F9. Desakan dan Paksaan.
F10. Raja-Raja Melayu terpaksa menerima perlindungan British.
F11.Strategi menandatangani perjanjian.
F12.Pemerintah tempatan mengikat persetiaan menerima pengaruh British.
F13. Perjanjian Pangkor, perjanjian British-Sungai Ujong, perjanjian British-
Selangor, Perjanjian British-Pahang.
F14. Sistem residen.
2(b) Jelaskan faktor-faktor yang diambil oleh pihak British untuk menguasai
negeri Perak?
F1. Keadaan Kucar-kacir

F2. Perang Larut 1861-1874
F3. Kemasukan pelombong Cina
F4. Memajukan perlombongan bijih timah di Larut.
F5. Pergaduhan berpanjangan pelombong Cina
F6. Ghee Hin dengan Hai San
F7. Menjejaskan perdagangan bijih timah di negeri-negeri Selat
F8. Golongan pelabur Eropah dan pedagang minta.
2(c) Sejauh manakah kesan perluasan kuasa British terhadap pentadbiran

tanah Melayu.
F1. Sultan Kehilangan kuasa

H1. Residen sebagai penasihat sultan
H2. Residen mengambil alih urusan pentadbiran
13
H2. Peranan pembesar-pembesar diganti oleh pegawai British.

H3. Sultan akur arahan Residen.
H4. Kuasa sultan terbatas
C4. Sultan berkuasa dalam hal agama Islam dan adat istiadat.
F2.Campurtangan terhadap adat resam tempatan
H2. Residen melantik pegawai pemungut cukai dan majistret.
H2. Kemarahan pembesar Melayu
H2. Pembesar Hilang punca pendapatan dan pengaruh
C2. Amalan hamba abdi dihapuskan.
F3. Jurang sosioekonomi antara kaum.
H3. Tumpuan ekonomi British terhadap kawasan perlombongan bijih timah
H3. Mengabaikan kemajuan di kampung
H3. Orang Melayu tiada peluang pendidikan.
F4. Pentadbiran tidak seragam.
H4. Tiada pengawasan gabenor negeri-negeri selat.
H4. Ekonomi dieksploitasi.
H4. Kemajuan ekonomi antara negeri tidak seimbang.
H4. Pentadbiran di setiap negeri Melayu bersekutu mempunyai undang-
undang sendiri.
No.
Jawapan Markah
Soalan
3(a) Jelaskan ciri-ciri Negeri-negeri Melayu Bersekutu.
F1 Dibentuk melalui Perjanjian Persekutuan 1895.

F2 Gabungan Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang yang
membentuk sebuah persekutuan.
F3 Residen Jeneral sebagai ketua pentadbiran kerajaan persekutuan.
F4 Raja-raja Melayu menerima nasihat Residen Jeneral dalam semua
Perkara kecuali yang berkaitan dengan agama Islam dan adat Melayu.
F5 Kuala Lumpur menjadi pusat pentadbiran Negeri-negeri Melayu
Bersekutu.
F6 Negeri-negeri Melayu Bersekutu juga dikenali sebagai Persekutuan 1896.
3(b) Terangkan faktor-faktor pembentukan Negeri-negeri Melayu Bersekutu.
F1 Mengatasi Kelemahan Sistem Residen

H1a Residen tidak diberikan garis panduan yang jelas untuk melaksanakan
tugasan.
H1b Residen menjadi semakin berkuasa dalam Majlis Mesyuarat Negeri.
H1c Raja dan pembesar Melayu tidak berpuas hati kerana kehilangan kuasa
dalam pentadbiran dan pungutan cukai.
F2 Menangani masalah kewangan Pahang

H2a gabungan negeri-negeri Melayu yang kaya
H2b Perak , Selangor, Negeri Sembilan dapat membantu mengurangkan
beban kewangan negeri Pahang
14
F3 Menjamin keselamatan negeri

H3a penggabungan membolehkan negeri-negeri Melayu Bersekutu
mempunyai pasukan keselamatan sendiri.
H3b menjaga keamanan tanpa mengharapkan bantuan luar.
F4 Menyeragamkan pentadbiran
H4a pentadbiran di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang tidak
seragam kerana mempunyai undang-undang sendiri.
H4b kemajuan ekonomi antara negeri tidak seimbang.
H4c British memerlukan pentadbiran yang cekap dan seragam untuk
memudahkan eksploitasi ekonomi.
3(c) Sebagai pemimpin sesebuah negara, apakah langkah yang boleh anda
lakukan untuk menghalang campur tangan asing di negara kita ?
F1 Mengukuhkan semangat perpaduan.

F2 Mengutamakan kepentingan negara.
F3 Memperkasakan sistem pendidikan negara.
F4 Mewajibkan penglibatan pelajar dalam unit beruniform di sekolah.
F5 Menepis penyebaran berita palsu.
F6 Mengamalkan sikap berwaspada dalam membuat keputusan.
F7 Menjaga keselamatan negara dari ancaman musuh.
F8 Memantapkan sistem pentadbiran negara.
BAB 4 : PETADBIRAN NEGERI-NEGERI MELAYU TIDAK BERSEKUTU

Kedatangan Kuasa Campur Tangan dan Pentadbiran Negeri-negeri 7.4.1,7.4.2,
Asing Penjajahan Kuasa Barat Melayu Tidak Bersekutu 7.4.4, K7.4.8
15
1. Gambar menunjukkan Dokumen Perjanjian Bangkok 1909M. (m/s 103)
(a) Mengapakah British berminat untuk meluaskan kuasa ke atas negeri-negeri

tersebut ? (6 Markah)
(b) Setelah Berjaya menguasai negeri Perlis, Kedah, Kelantan , Terengganu

dan Johor, British menggabungkan negeri-negeri tersebut sebagai Negeri-
negeri Melayu Tidak Bersekutu.
Terangkan ciri-ciri pentadbiran Negeri-negeri Melayu Bersekutu. (6 Markah)
(c) Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, jelaskan sebab Raja-raja

Melayu di Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu menolak
Perjanjian Bangkok 1909. (8 Markah)

TAJUK : SK : 7.4 -
SP:
TEMA : Campur Tangan dan Pentadbiran Negeri-
7.4.1,7.4.2,
Kedatangan Kuasa Asing Penjajahan Kuasa negeri Melayu Tidak
K7.4.6
Barat Bersekutu
16
2. Rajah berikut berkaitan hubungan British dengan negeri-negeri Melayu pada abad ke-19.
(m/s 90-91)
 PERLIS
 KEDAH
BRITISH  KELANTAN
 TERENGGANU
(a) Apakah faktor yang mendorong perluasan kuasa British di negeri-negeri

tersebut. (6 Markah)
(b) Huraikan kemaraan kuasa Barat yang lain ke negeri-negeri tersebut. (6 Markah)
(c) Sebagai seorang warganegara yang patriotik, bagaimanakah kita dapat

menyekat campur tangan kuasa asing. (8 Markah)

TAJUK : SK : 7.4 -
TEMA : Campur Tangan dan Pentadbiran Negeri- SP:
Kedatangan Kuasa Asing Penjajahan Kuasa negeri Melayu Tidak 7.4.1,7.4.2
Barat Bersekutu
3. Kemakmuran dan kekayaan hasil bumi menarik British memperluaskan kuasa di Perlis, Kedah,
Kelantan dan Terengganu.
(a) Jelaskan jenis-jenis kekayaan hasil bumi tersebut. (6 Markah)
(b) Bincangkan faktor perluasan kuasa British dari aspek berikut.

i. Menghalang Kemasukan Kuasa Barat Lain
ii. Menghubungkan Burma dengan Pulau Pinang (8 Markah)
(c) Pada pengetahuan am anda, mengapakah Slogan Beban Orang

Putih penting kepada pihak British? (6 Markah)
BAB 4 : PETADBIRAN NEGERI-NEGERI MELAYU TIDAK BERSEKUTU
No.
Jawapan Markah
Soalan
1(a) Mengapakah British berminat untuk meluaskan kuasa ke atas negeri-
17
negeri tersebut ?
F1 Kedudukan strategik di laluan perdagangan di antara Siam dan

Singapura
F2 Penting untuk perdagangan British
F3 Menghalang kemasukan kuasa Barat yang lain
F4 Kedah dan Perlis kaya dengan hasil pertanian dan penternakan
F5 Kelantan dan Terengganu makmur dengan kegiatan pembuatan
F6 Membekalkan barangan dagangan kepada pedagang British di
Singapura.
F7 Menghubungkan Burma dengan Pulau Pinang
F8 Membolehkan British mempunyai rangkaian untuk terus berhubung
dengan India
F9 Menjamin kepentingan perdagangan British
F10 Menjamin keselamatan perdagangan British
F11 Konsep Beban Orang Putih
(Mana-mana 6 X 1 m) (6 markah)
1(b) Setelah Berjaya menguasai negeri Perlis, Kedah, Kelantan ,

Terengganu dan Johor, British menggabungkan negeri-negeri tersebut
sebagai Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu.
Terangkan ciri-ciri pentadbiran Negeri-negeri Melayu Bersekutu.
F1 Kedudukan sultan dikekalkan/tidak berubah

F2 Sultan kekal sebagai kuasa tertinggi dalam pentadbiran negeri
F3 Sultan masih mempunyai kuasa dalam hal berkaitan dengan agama
Islam dan adat istiadat Melayu
F4 Kedudukan pembesar kekal walaupun tugas dan peranan mereka
perubahan
F5 Pembesar tidak lagi mengutip cukai
F6 Pembesar diberi elaun dan pencen
F7 Sistem pentadbiran tradisional diteruskan
F8 Sistem Jemaah Menteri dan Majlis Negeri diteruskan
F9 Peruntukan dalam Undang-undang Tubuh Kerajaan terus
dilaksanakan.
F10 Pembesar Melayu menjadi peneraju sistem pentadbiran negeri
F11 British membantu dalam pentadbiran dengan meminjamkan pegawai
daripada Perkhidmatan Awam Negeri-negeri Melayu
Bersekutu/Negeri-negeri Selat
F12 Negeri anggota dalam Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu
mempunyai sistem perkhidmatan awam sendiri
F13 Kerajaan Kedah membuat perjanjian dengan British bahawa semua
jawatan perkhidmatan awam hendaklah diisi oleh pegawai Melayu
Kedah
F14 Birokrasi Barat diperkenalkan
F15 Dasar Pentadbiran negeri ditentukan oleh Penasihat British
F16 mengurangkan kuasa sultan dan pembesar
F17 Jabatan kerajaan yang baru diperkenalkan di setiap negeri
F18 Pasukan polis ditubuhkan untuk mengawal keamanan
F19 Urusan pentadbiran negeri mula mengamalkan cara Barat
F20 Mahkamah sivil diperkenalkan
F21 Pegawai-pegawai British dibawa masuk sebagai pegawai pentadbiran
kerajaan.
18
1(c) Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, jelaskan sebab Raja-raja

Melayu di Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu menolak
Perjanjian Bangkok 1909.
F1 Mereka tidak terlibat dalam perjanjian/rundingan

F2 Tidak dimaklumkan tentang perjanjian
F3 Menganggap negeri masing-masing berdaulat/merdeka
F4 Memelihara Kedaulatan negeri
F5 Tidak mahu British campur tangan dalam pentadbiran negeri
F6 Tidak mahu tunduk kepada desakan/tekanan British
F7 British mengubah keluasan tanah-tanah negeri terbabit
F8 Persempadanan cara barat bermula dengan perjanjian dan kemudiannya
kepada penandaan sempadan berbeza dengan cara persempadanan
kerajaan Melayu
(Mana-mana jawapan munasabah) (8 markah)
No.
Jawapan Markah
Soalan
2 (a) Apakah faktor yang mendorong perluasan kuasa British di negeri-

negeri tersebut.
F1 Kedudukan yang strategik

H1a Penting kepada perdagangan British
H1b Kelantan dan Terengganu strategik di laluan perdagangan di antara
siam dan Singapura
F2 Menghalang kemasukan kuasa Barat yang lain
H2a Penampan usaha kuasa-kuasa Barat lain untuk campur tangan
C Seperti Perancis, Jerman, Amerika Syarikat dan Rusia.
F3 Kemakmuran dan kekayaan sumber hasil bumi/hasil alam
H3a Kedah dan Perlis iaitu hasil pertanian dan penternakan
H3b menjadi sumber bekalan makanan penduduk di Pulau Pinang yang
dikuasai British.
F4 Menghubungkan Burma dengan Pulau Pinang
H4a Berhasrat menghubungkan Burma yang dikuasainya dengan Pulau
Pinang dan Singapura.
H4b Pembinaan jalan raya, kereta api dan telegraf di antara Burma dan
Pulau Pinang membolehkan British mempunyai rangkaian terus
perhubungan dengan India.
H4c Penting bagi perdagangan dan keselamatan British.
F5 Beban orang Putih.
H5a British mendapati Siam melakukan kekejaman di negeri
Perlis/Kedah/Kelantan/Terengganu
H5b Bagi mewajarkan tindakannya slogan ‘Beban Orang Putih’
2 (b) Huraikan kemaraan kuasa Barat yang lain ke negeri-negeri tersebut.
F1 Kemaraan kuasa Barat yang ingin menguasai bahan mentah

F2 Jerman berusaha mendapatkan Pulau Langkawi
F3 Amerika Syarikat berhasrat meluaskan pengaruhnya di Terengganu
F4 Perancis berminat meluaskan kuasa ke kawasan Segenting Kra
19
F5 Matlamat Perancis ini mengancam perdagangan di Singapura

F6 Kedudukan Singapura sebagai pelabuhan antarabangsa
F7 Rusia ingin membuka petempatan di Ujung Salang.
2 ( c) Sebagai seorang warganegara yang patriotik, bagaimanakah kita dapat

menyekat campur tangan kuasa asing.
F1 Berilmu pengetahuan
F2 Cinta akan Negara
F3 Mengukuhkan perpaduan dalam kalangan masyarakat
F4 Saling hormat-menghormati antara satu sama lain
F5 Menjaga sensitiviti dalam masyarakat
F6 Mematuhi pemimpin Negara
F7 Patuh pada undang-undang Negara
F8 Menjalinkan hubungan baik dengan Negara jiran
F9 Berwaspada terhadap anasir luar
(Mana-mana jawapan munasabah) (8 markah)
No.
Jawapan Markah
Soalan
3 (a) Jelaskan jenis-jenis kekayaan hasil bumi tersebut.
F1 Kedah dan Perlis

H1a hasil pertanian dan penternakan menjadi sumber bekalan makanan
H1b memenuhi permintaan penduduk Pulau Pinang yang dikuasai British
F2 Kelantan dan Terengganu

H2a aktiviti pembuatan
H2b menjadi pembekal pelbagai barang dagangan kepada pedagang
Singapura
H2c seperti pertukangan dan pembinaan kapal menjadi sangat penting
3(b)
Bincangkan faktor perluasan kuasa British dari aspek berikut.
i. Menghalang Kemasukan Kuasa Barat Lain
F1 Negeri-negeri Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu merupakan
20
penampan usaha kuasa-kuasa Barat lain untuk campur tangan.

H1a cuba meluaskan kuasa di sekitar negeri-negeri Melayu utara
C1 antara kuasa Barat adalah Perancis, Jerman, Amerika Syarikat dan
Rusia
F2 British perlu menguasai negeri-negeri ini untuk menghalang kemaraan
kuasa Barat tersebut
H2a kemaraan kuasa barat yang ingin mengusai bahan mentah mencabar
penguasaan British di negeri-negeri Melayu
C2 Jerman berusaha untuk mendapatkan Pulau Langkawi
C3 Amerika Syarikat berhasrat meluaskan pengaruhnya di Terengganu
C4 Perancis berminat meluaskan kuasa ke Kawasan di Segenting Kra
C5 Rusia ingin membuka petempatab di Ujung Salang
H3a matlamat Perancis ini akan mengancam perdagangan dan kedudukan
Singapura sebagai pelabuhan antarabangsa
ii. Menghubungkan Burma dengan Pulau Pinang
F3 British berhasrat menghubungkan Burma yang dikuasainya dengan

Pulau Pinang dan Singapura
H3a sangat penting bagi peradangan dan keselamatan British
C6 pembinaan jalan raya, kereta api dan telegraf di antara Burma dan
Pulau Pinang (8 markah)
(Mana-mana 8 X 1 m)
3 ( c)
Pada pengetahuan am anda, mengapakah Slogan Beban Orang

Putih penting kepada pihak British?
F1 British mendapati Siam melakukan kekejaman di negeri-negeri Perlis,

Kedah, Kelantan dan Terengganu
F2 Bagi mewajarkan tindakannya, slogan “ Beban Orang Putih”
digunakan dalam usaha British meluaskan kuasanya
F3 Kuasa Barat berhasrat menyebarkan pengaruh dan tamadun mereka
ke seberang laut
F4 Kuasa Barat menggunakan slogan “Beban Orang Putih”
F5 Mereka menggunakan berbagai-bagai slogan untuk mewajarkan
tindakan mereka
F6 Kuasa Perancis pula menggunakan muslihat “Tugas Menyebarkan
Tamadun” kepada penduduk dunia bukan Barat yang dianggap
mundur
F7 tanggungjawab dan tugas mereka adalah untuk membantu dan
memberikan kesejahteraan kepada peribumi di wilayah yang dijajah
oleh mereka
(6 markah)
(Mana-mana jawapan munasabah)
BAB 5 : PETADBIRAN BARAT DI SARAWAK DAN SABAH

TEMA : TAJUK : SK : 7.5
SP:
Kedatangan Kuasa Campur Tangan dan Pentadbiran Barat di
7.5.2
Asing Penjajahan Kuasa Barat Sarawak dan Sabah
21
1. (a) Jelaskan latar belakang kehadiran James Brooke di Sarawak. (6 Markah)
(b) Terangkan strategi James Brooke meluaskan kuasa di Sarawak. (6 Markah)
(c) Jelaskan cara untuk mengelakkan pertapakan kuasa asing di negara kita. (8 markah)

SP:
7.5.3
2. Kedudukan Sabah yang strategic dan potensi ekonominya menjadi factor yang menarik
kemasukan pemodal asing termasuklah SBUB. ( m/s 123)
(a) Jelaskan tentang kedudukan Sabah yang strategik sehingga menarik kuasa
asing. (6 Markah)
(b) Terangkan kesan pemberian Piagam Diraja kepada SBUB terhadap Sabah. (6 Markah)
(c) Pelbagai iktibar yang boleh diambil daripada pentadbiran SBUB di Sabah.
Bagaimanakah kita sebagai rakyat Malaysia boleh memanfaatkan sumber
kekayaan yang ada di negara kita ? (8 Markah)

SP:
7.5.3
3. Perluasan kuasa asing di Sabah bermula dari tahun 1865 dan pihak British mula menguasai
Sabah menerusi Syarikat Berpiagam Borneo Utara ( SBUB ) pada tahun 1881 dan seterusnya
mengukuhkan kekuasaan pada tahun 1888 apabila Sabah menjadi negeri naungan British.
( m/s 122)
(a) Jelaskan faktor yang mendorong British untuk menguasai Sabah. (6 Markah)
(b) Salah satu bentuk pentadbiran yang dijalankan oleh SBUB di Sabah demi
mengekalkan kuasa politik mereka ialah dengan mengekalkan pembesar
tempatan dalam pentadbiran.
Jelaskan pernyataan tersebut. (6 Markah)
(c) Pada pendapat anda, apakah kemungkinan yang akan berlaku pada hari ini
jika Sabah tidak dikuasai oleh SBUB. (8 Markah)
BAB 5 : PETADBIRAN BARAT DI SARAWAK DAN SABAH
NO.
JAWAPAN MARKAH
SOALAN
22
1 (a) Jelaskan latar belakang kehadiran James Brooke di Sarawak.
F1 Pada peringkat awal, menjalankan aktiviti pengembaraan di antara

Sarawak dan Singapura dengan Kapalnya Royalist.
F2 Mendapat sokongan pihak British melalui angkatan tentera laut.
F3 Menerima pelawaan Pengiran Raja Muda Hashim.
H3a untuk menyelesaikan masalah di Sarawak.
F4 Mengenakan syarat, iaitu Pengiran Raja Muda Hashim perlu
menyerahkan Sarawak kepada beliau.
F5 Membantu menyelesaikan masalah pemberontakan Dayak yang
sedang berlaku
F6 Sebagai ganjaran James Brooke telah diberikan gelaran Raja Sarawak
oleh Raja Muda Hashim.
H6a telah disahkan dan diperkenankan oleh Sultan Brunei.
1 (b) Terangkan strategi James Brooke meluaskan kuasa di Sarawak.
F1 Rundingan
H1a berunding dengan Pengiran Raja Muda Hashim apabila diminta untuk
menyelesaikan pertelingkahan yang berlaku di Sarawak.
H1b Pengiran Muda Hashim menawarkan Sarawak kepada James
Brooke.
F2 Ugutan
H2a Pengiran Raja Muda Hashim berdolak-dalik untuk menyerahkan
Sarawak dalam rundingan sebelumnya. James Brooke mengugut
untuk Pengiran Muda Hashim dengan bersedia menyerang
kedudukan Pengiran Raja Muda Hashim di Kuching.
H2b Ugutan kedua secara tidak lansung terhadap Sultan Omar Ali iaitu
pemerintah Brunei apabila James Brooke hadir ke Brunei diiringi
angkatan tentera laut British untuk mengesahkan penyerahan
Sarawak. Kehadiran itu menyebabkan Sultan bersetuju dan
mengesahkan penyerahan Sarawak kepada James Brooke.
F3 Perjanjian
H3a Dua perjanjian terpenting yang berlaku pada 1841 dan 1842
H3b Perjanjian 1841 diantara James Brooke dengan Pengiran Raja Muda
Hashim,
H3c James Brooke memerintah Sarawak dan menguasai hasilnya. James
Brooke harus menghormati dan memelihara undang-undang dan adat
Melayu.
H3d Perjanjian 1842 diantara James Brooke dengan Sultan Brunei, Sultan
Omar Ali Saifuddin.
H3e Sultan Brunei menyerahkan Sarawak dari kawasan Tanjung Datu ke
Sungai Samarahan.
H3f Semua hasil pendapatan kawasan ini diserahkan kepada James
Brooke.
H3g James Brooke hendaklah memberi ufti tahunan sebanyak 2,500
Dolar Sepanyol kepada Sultan Brunei.
H3h Tidak boleh campur tangan dalam hal adat dan agama penduduk
tempatan.
H3i Tidak boleh dipindah milik tanpa kebenaran Sultan Brunei.
H3j Sultan Brunei mengiktiraf James Brooke sebagai Raja Putih
Sarawak.
23
F4 Ketenteraan
H4a Bantuan ketenteraan melalui sokongan kapal HMS Dido yang dimiliki
oleh angkatan tentera laut British.
H4b Kapal ini digunakan untuk memerangi ancaman lanun yang
mengganggu perdagangan dan ketenteraman Sarawak.
1 (c ) Jelaskan cara untuk mengelakkan pertapakan kuasa asing di Negara

kita.
F1 Tidak mempercayai kata-kata atau janji kuasa luar sepenuhnya.

F2 Mengukuhkan segala perbincangan dan perjanjian secara hitam putih
F3 Mengadakan mesyuarat dengan pembesar-pembesar lain bagi
bertukar idea dan pendapat untuk kebaikan Negara
F4 Memastikan hal-hal yang boleh memusnahkan kemuafakatan tidak
berlaku seperti perebutan takhta dalam negeri
F5 Menyediakan suatu sistem pemerintahan yang efisien dan boleh
diguna pakai dalam semua keadaan
F6 Memupuk keadaan aman dan harmoni dalam kalangan rakyat tanpa
sebarang rasa ketidakpuasan hati
F7 Mengenal pasti masalah yang timbul dan bersedia untuk membuat
perubahan bagi menjamin keselesaan hidup rakyat.
F8 Mengelakkan diri daripada menerima habuan atau janji-janji manis
bangsa asing yang berniat buruk untuk merosakkan keamanan serta
mengancam kedaulatan Negara.
(Mana –mana jawapan munasabah) (8 markah)
NO.
JAWAPAN MARKAH
SOALAN
2(a) Jelaskan tentang kedudukan Sabah yang strategik sehingga menarik

kuasa asing.
F1 Sabah berada di tengah-tengah laluan perdagangan
24
H1a antara China dan Singapura

F2 Sabah berhampiran Pulau Palawan
H2a laluan kapal dagang ke China dan Jepun
F3 Sabah penting dalam aktiviti perdagangan
H3a melibatkan kepulauan Sulu hingga New Guinea dan Australia
F4 Pelabuhan sepanjang pantai barat dan pantai timur Sabah adalah
strategik
F5 kapal boleh berlabuh dengan selamat daripada tiupan angin
monsoon
F6 Antara pelabuhan utama , Teluk Gaya
2(b) Terangkan kesan pemberian Piagam Diraja kepada SBUB terhadap

Sabah.
F1 Piagam Diraja memberi kuasa kepada SBUB memiliki Sabah

F2 Perluasan kuasa British ke atas Sabah
F3 Diberikan oleh kerajaan British
H3aSBUB menerima penasihat British
H3b mengiktiraf kedudukan SBUB sebagai wakil kerajaan British
H3c SBUB mesti melantik Pegawai Tadbir yang diakui oleh pihak British
F4 SBUB boleh membangunkan ekonomi Sabah melalui eksploitasi
sumber
F5 Perlu melindungi dan mempertahankan hak masyarakat tempatan
F6 SBUB mempunyai kuasa mentadbir Sabah
F7 Gabenor pertama Sir William Hood Treacher
F8 Sir Rutherford Alcock, presiden pertama
F9 Alfred Dent, pengarah urusan SBUB
F10 Pemodal di London mempunyai kuasa ke atas syarikat
F11 Sistem birokrasi dibentuk memastikan syarikat mengaut keuntungan
2(c ) Bagaimanakah kita sebagai rakyat Malaysia boleh memanfaatkan

sumber kekayaan yang ada di negara kita ?
F1 Malaysia kaya dengan sumber alam

H1a sumber hutan, mineral, sumber laut
H1b bijih timah/emas/perak/petroleum//kayu kayan/sarang burung/ sagu/
rotan/getah perca/ gamat/mutiara /sirip ikan yu/ kapas/indigo
F2 Sifat Kreatif menghasilkan kraf tangan yang indah dan menarik
F3 Mempunyai kemahiran tinggi menghasilkan barangan bermutu tinggi
F4 mempelajari teknologi moden bagi mendapatkan sumber
F5 Sentiasa bijaksana memanfaatkan sumber yang ada
F6 Berani mengambil tindakan menceburi bidang baru
F7 mempunyai semangat meneroka untuk mencari sumber
baru
F8 menambahkan ilmu pengetahuan agar dapat bersaing
dengan Negara lain
F9 Meningkatkan kecekapan agar dapat menambahkan produktiviti
( mana-mana jawapan yang munasabah ) (8 markah)
NO.
JAWAPAN MARKAH
SOALAN
3(a) Jelaskan faktor yang mendorong British untuk menguasai Sabah.
F1 Sabah berada di tengah-tengah laluan

perdagangan antara China dan Singapura
25
F2 Sabah berhampiran Pulau Palawan merupakan

laluan kapal dagang ke China dan Jepun
F3 Sabah penting dalam aktiviti perdagangan
melibatkan kepulauan Sulu hingga New
Guinea dan Australia
F4 Pelabuhan sepanjang pantai barat dan pantai timur
Sabah adalah strategik
F5 kapal boleh berlabuh dengan selamat daripada
tiupan angina monsoon
F6 Antara pelabuhan utama , Teluk Gaya
F7 kekayaan hasil ekonomi
F8 seperti sarang burung, sagu, rotan, getah perca, gamat dan
sirip ikan yu.
Salah satu bentuk pentadbiran yang dijalankan oleh SBUB di Sabah
3(b) demi mengekalkan kuasa politik mereka ialah dengan mengekalkan
pembesar tempatan dalam pentadbiran.
Jelaskan pernyataan tersebut.
F1 SBUB perlu memenuhi syarat piagam diraja

F2 menghormati dan mempertahankan masyarakat peribumi
F3 bagi menjamin pentadbiran yang baik, SBUB
membahagikan ketua peribumi kepada kategori ketua
yang diakui dan tidak diakui
F4 ketua anak negeri diserapkan ke dalam sistem pentadbiran
dan dibayar gaji
F5 institusi peribumi utama ialah institusi ketua anak negeri,
ketua kampung dan mahkamah anak negeri
F6 ketua anak negeri bergaji akan memelihara keamanan,
peraturan serta mengutip cukai kepala
F7 Ketua Anak Negeri juga digelar O.K.K membantu Pegawai
Daerah menjalankan pentadbiran daerah
F8 Ketua Anak Negeri dilantik sebagai hakim Mahkamah Anak
Negeri/ mengurus cukai / pembantu majistret
3(c ) Pada pendapat anda, apakah kemungkinan yang akan berlaku pada
hari ini jika Sabah tidak dikuasai oleh SBUB.
F1 sistem kesukuan Sabah masih berkekalan

F2 pentadbiran berdasarkan pegangan adat berkekalan
F3 undang –undang tradisional kekal
F4 hasil Negara tidak dibawa keluar
F5 Sabah akan menjadi lebih makmur
F6 keamanan dan kedaulatan negeri terjamin
F7 perpaduan rakyat berkekalan
F8 Sabah akan menjadi antara negeri termaju di Malaysia
( mana-mana jawapan yang munasabah ) (8 markah)
BAB 6 : KESAN PENTADBIRAN BARAT TERHADAP EKONOMI DAN SOSIAL
26
1. Undang-undang tanah telah diperkenalkan di Tanah Melayu menjelang abad ke-19. (ms. 146)
(a) Jelaskan tujuan British memperkenalkan undang-undang di Tanah Melayu. (4 Markah)
(b) Terangkan undang-undang tanah yang diperkenalkan British di negeri-negeri

Melayu, Sarawak dan Sabah. (4 Markah)
(c) (i) Sekiranya anda sebagai pemimpin masyarakat tempatan pada waktu itu,
bagaimanakah anda mempertahankan tanah hak milik masyarakat
tempatan? (6 Markah)
(ii) British mengatakan tujuan undang-undang tanah diperkenalkan demi

menjamin kelangsungan masa depan orang Melayu dan Masyarakat
peribumi.
Beri ulasan anda. (6 markah)

TEMA : TAJUK : SK : 7.6 – SP:
Kedatangan Kuasa Campur tangan dan Kesan Pentadbiran Barat 7.6.1, 7.6.3,
Asing Penjajahan Kuasa Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial 7.6.4
2. Graf di bawah menunjukkan perbandingan pengeluaran bijih timah yang diusahakan oleh
pelombong Cina dan pelombong Eropah di Tanah Melayu. (m.s 138-150)
(a) Terangkan bagaimana British mengembangkan perusahaan bijih timah di

Tanah Melayu. (8 Markah)
(b) Pembinaan sistem pengangkutan dan perhubungan merupakan satu inisiatif

yang dilakukan oleh British berikutan perkembangan bijih timah.
Terangkan kepentingan pengangkutan dan perhubungan tersebut kepada
penduduk di Tanah Melayu. (8 Markah)
(c) Tanah Melayu cukup bertuah kerana kaya dengan kepelbagaian sumber
hasil bumi.
Huraikan cara yang boleh dilakukan untuk memanfaatkan sumber bumi yang (4 Markah)
ada.

Kedatangan Kuasa Campur tangan dan Kesan Pentadbiran Barat 7.6.1, 7.6.3,
Asing Penjajahan Kuasa Barat Terhadap Ekonomi dan Sosial 7.6.4
3. Gambar berikut menunjukkan cara kemasukan buruh dari China dan India (m.s 156-160).
27
(a) Jelaskan cara hidup penduduk berbilang kaum di Tanah Melayu setelah
kemasukan buruh di atas. (8 Markah)
(b) Mengapakah perpaduan antara kaum tidak dapat diwujudkan semasa

zaman pemerintahan British?
Huraikan jawapan anda dengan memberikan contoh yang sesuai. (8 Markah)
(c) Huraikan kepentingan sikap muafakat antara pelbagai kaum dalam

memajukan sesebuah negara. (4 Markah)
BAB 6 : KESAN PENTADBIRAN BARAT TERHADAP EKONOMI DAN SOSIAL
No.
Jawapan Markah
Soalan
28
1 (a) Jelaskan tujuan British memperkenalkan undang-undang di Tanah

Melayu.
F1 Memenuhi keperluan ekonomi penjajah

F2 Mengawal tanah hak milik orang Melayu / Bumiputera
F3 Memudahkan urusan pentadbiran seperti urusan cukai / pajakan /
sewa beli / penjualan / pembelian / cagaran
F4 Mengurangkan nilai komersial tanah milik peribumi
F5 Melindungi hak milik peribumi di Sarawak daripada dicerobohi
F6 Mengekalkan orang Melayu sebagai petani
F7 Mengekalkan peribumi di Kawasan luar bandar
F8 Mengekalkan peribumi dalam kemiskinan / mundur
F9 Mengekalkan peribumi daripada terlibat dengan ekonomi moden
F10 Mengurangkan persaingan terhadap penanam tanaman komersial
F11 Memperoleh keuntungan
F12 Orang Melayu dilarang menjual tanah
(Mana-mana 4 X 1 m) (4 Markah)
1 (b) Terangkan undang-undang tanah yang diperkenalkan British di negeri-

negeri Melayu, Sarawak dan Sabah.
F1 Pada tahun 1913, Majlis Mesyuarat Persekutuan meluluskan Akta

Tanah Simpanan Melayu
H1a Menurut akta ini, Presiden boleh mengisytiharkan mana-mana tanah
dalam sesebuah negeri sebagai hak orang Melayu
H1b Tanah tersebut tidak boleh dijual, dipajak gadai atau dipindah milik
kepada orang bukan Melayu
F2 Land Order
H2a yang memperuntukkan hak milik tanah simpanan peribumi diwartakan
pada tahun 1931
H2b matlamatnya adalah untuk melindungi kepentingan masyarakat
peribumi daripada dicerobohi oleh kaum pendatang yang membuka
tanah untuk pertanian
F3 Pada tahun 1933, Land Settlement Order dikuatkuasakan

H3 untuk melindungi masyarakat Peribumi
F4 Land Order 1948
H4 Tanah Sarawak dibahagikan kepada Kawasan tanah campuran,
Kawasan tanah peribumi, Kawasan tanah adat peribumi, Kawasan
tanah simpanan dan Kawasan tanah
F5 Pada tahun 1889 , Proklamasi III perlindungan hak peribumi telah

diwartakan
H5a di bawah akta ini, Langkah untuk melindungi hak dan kepentingan
peribumi dilaksanakan
H5b Segala urus niaga dengan orang Eropah, ketua peribumi mestilah
diberitahu dahulu
H5c Penduduk peribumi mempunyai hak untuk memohon dan
mendapatkan ganti rugi pegawai daerah bertanggungjawab untuk
menjaga hak milik tanah peribumi
1 (c) (i) Sekiranya anda sebagai pemimpin masyarakat tempatan pada waktu itu,
29
bagaimanakah anda mempertahankan tanah hak milik masyarakat

tempatan?
F1 Memperkenalkan hak pemilikan tanah yang sistematik

F2 Mengelakkan campur tangan asing / orang luar
F3 Mengelakkan jual beli / pajakan / gadaian tanah kepada orang luar
F4 Memperkenalkan Tanah Simpanan Melayu
F5 Imigran tidak mempunyai hak dalam pemilikan tanah di Tanah Melayu
/ Sabah / Sarawak
F6 Penduduk tempatan sahaja yang mempunyai hak terhadap tanah
F7 Mengenakan cukai yang rendah
F8 Mengusahakan tanah / mengkomersialkan penggunaan tanah
F9 Membuka tanah-tanah baru hanya untuk orang tempatan
F10 Kuasa meluluskan tanah di tangan pembesar / raja
1(c) (ii) British mengatakan tujuan undang-undang tanah diperkenalkan demi

menjamin kelangsungan masa depan orang Melayu dan Masyarakat
peribumi.
Beri ulasan anda.
Bersetuju
F1 Tradisi orang Melayu dapat dikekalkan
F2 Orang Melayu masih memiliki tanah di kampung setinggan hari ini
F3 Menyelamatkan tanah di kawasan tersebut daripada dijual / dipajak
gadai
F4 Sistem perladangan dapat dilaksanakan
F5 Kampung Melayu berkembang menjadi Kawasan perumahan khas
untuk orang Melayu
F6 Tanah dapat diwakafkan kepada generasi akan datang
F7 Menjadi warisan orang Melayu
Tidak bersetuju
F8 Pekebun kecil terpinggir daripada aliran ekonomi
F9 Mengekalkan orang Melayu sebagai petani
F10 Melindungi kepentingan ekonomi penjajah
F11 Kebanyakan Tanah Simpanan Melayu tidak subur
F12 Mengurangkan jumlah penyertaan orang Melayu dalam perusahaan
getah
(Pilih satu pendirian sahaja, mana-mana 6 x 1m) (6 Markah)
No.
Jawapan Markah
Soalan
2 (a) Terangkan bagaimana British mengembangkan perusahaan bijih timah

di Tanah Melayu.
30
F1 Melabur modal yang besar

H1a Mempertingkatkan proses pengeluaran dalam sektor perlombongan
C1a British membuka lombong bijih timah bawah tanah yang terpanjang
dan terdalam di dunia iaitu di Sungai Lembing, Pahang
H1b Memberikan pulangan keuntungan yang lumayan kepada pelabur-
pelabur Eropah
F2 Membawa masuk teknologi moden
H2a Mempercepatkan proses pengeluaran dengan lebih cekap dan
menguntungkan
C2a Memperkenalkan teknologi kapal korek dan perlombongan hidraulik
F3 Membawa masuk buruh dari luar
H3a Menampung kepesatan kegiatan perlombongan
C3a Ramai buruh cina dibawa masuk untuk bekerja di lombong bijih timah
F4 Pengeluaran dalam skala yang besar
H4a Tujuan eksport bagi memenuhi keperluan pasaran di Barat
C4a Pada akhir abad ke-19, negara kita merupakan penyumbang utama
Bijih timah dunia, iaitu sebanyak 55%
2 (b) Terangkan kepentingan pengangkutan dan perhubungan tersebut

kepada penduduk di Tanah Melayu.
F1 Mempercepatkan pengangkutan bijih timah dari lombong ke

pelabuhan untuk dieksport
C1a Taiping ke Port Weld, Seremban ke Port Dickson, Kuala Lumpur ke
Port Swettenham
H1a Melancarkan proses penghantaran bijih timah
F2 Menghubungkan bahagian timur, utara dan selatan Tanah Melayu
H2a Memudah kan pentadbiran pihak British di seluruh Tanah Melayu
apabila Negeri-negeri Melayu Bersekutu (NNMB) dibentuk
H2b Perkhidmatan keretapi juga menjadi pengangkutan awam bagi
penduduk
F3 Pembukaan tanah baharu di pedalaman untuk perladangan getah
H3a Kawasan pedalaman mula diterokai untuk kegiatan ekonomi
H3b Menyebabkan kemunculan bandar-bandar besar
2 (c) Huraikan cara yang boleh dilakukan untuk memanfaatkan sumber bumi
yang ada.
F1 Bijaksana dalam menguruskan dan mengagihkan hasil bumi

F2 Tidak membeza-bezakan penglibatan kaum dalam kegiatan ekonomi
negara
F3 Elakkan campur tangan pihak luar bagi mengelakkan eksploitasi oleh
pihak yang tidak sepatutnya
F4 Bijak dalam memasarkan dan mempromosikan hasil tempatan
F5 Meningkatkan keberkesanan penggunaan teknologi moden
(Mana-mana munasabah) (4 Markah)
No.
Jawapan Markah
Soalan
3 (a) Jelaskan cara hidup penduduk berbilang kaum di Tanah Melayu setelah
kemasukan buruh di atas.
F1 Melayu
31
H1 Ramai di kawasan kampung dan sebahagian menetap di Kawasan

bandar dan pekan
C1 Sektor pertanian, perikanan, perniagaan, perusahaan, harta tanah,
perbankan
F2 Cina
H2 Ramai di Kawasan bandar dan pekan yang mempunyai banyak
peluang ekonomi
C2 Sektor pertanian, perniagaan, perusahaan, harta tanah, perbankan
dan menjawat jawatan tinggi dalam kerajaan
F3 India
H3 Sebelum ini di kawasan perladangan tetapi telah berubah di Kawasan
pekan dan bandar
C3 Sektor perladangan, pengangkutan dan pelbagai pekerjaan dalam
sektor swasta dan kerajaan
3 (b) Mengapakah perpaduan antara kaum tidak dapat diwujudkan semasa

zaman pemerintahan British?
Huraikan jawapan anda dengan memberikan contoh yang sesuai.
F1 British mengamalkan dasar pecah dan perintah

H1a Pengasingan kaum mengikut kegiatan ekonomi dan kawasan
C1a Kaum Cina di kawasan perlombongan bijih timah seperti Kuala
Lumpur dan kaum India di Kawasan perladangan
H1b Mewujudkan jurang antara kaum
F2 Kemunculan sistem Pendidikan vernakular
H2a Perkembangan sekolah mengikut kumpulan etnik masing-masing
C2a Sekolah vernakular cina yang berorientasikan kurikulum sekolah dari
China
C2b Sekolah vernakular Tamil yang berorientasikan kurikulum sekolah dari
India
H2c Menjarakkan lagi jurang antara kaum
3 (c) Huraikan kepentingan sikap muafakat antara pelbagai kaum dalam

memajukan sesebuah negara.
F1 Mendapat pengiktirafan negara-negara luar

F2 Menguatkan benteng negara dengan wujudnya permuafakatan antara
kaum
F3 Kemajuan ekonomi akan berkembang dengan pesat kerana tiada
perpecahan yang menghalangkan kemajuan negara
F4 Tarikan kepada pelabur luar negara untuk melabur rentetan
daripada perpaduan dan keamanan negara
F5 Budaya, sejarah, warisan dan adat resam dapat dikekalkan dan
disebar luas apabila suasana dalam sesebuah masyarakat itu
tenteram
F6 Digeruni dan disegani oleh negara luar (4 Markah)
(Mana-mana munasabah)
BAB 7 : PENENTANGAN MASYARAKAT TEMPATAN

TAJUK : SK : 8.1 -
TEMA : SP:
Tindak Balas Penentangan Masyarakat
Kedatangan Kuasa Asing 8.1.1 , K 8.1.5
Masyarakat Tempatan Tempatan
32
1. Masyarakat tempatan telah nekad menentang British dan penentangan tersebut telah dipimpin
oleh pemimpin tempatan.(ms, 180-188)
(a) Terangkan faktor yang membawa kepada kebangkitan penduduk tempatan

menentang British. (6 Markah)
(b) Berjayakah pemimpin tempatan pada abad ke-19 menentang penjajah

British? (6 Markah)
Beri penjelasan anda.
(c) Bagaimanakah langkah yang boleh dilakukan untuk meningkatkan semangat

nasionalisme terhadap generasi masa kini? (8 markah)

TAJUK : SK : 8.1 -
TEMA : SP:
Tindak Balas Penentangan Masyarakat
Masyarakat Tempatan Tempatan
2. Maklumat berikut merupakan strategi yang digunakan oleh masyarakat tempatan untuk
menentang British di Perak. (ms 184-185)
Muafakat
(a) Bagaimanakah masyarakat tempatan menggunakan strategi tersebut untuk

menentang British? (6 Markah)
(b) Masyarakat tempatan berjaya menentang British kerana mempunyai kubu

pertahanan yang kuat. Jelaskan (6 Markah)
(c) Strategi penentangan masyarakat tempatan terhadap kuasa luar perlu

dimanfaatkan oleh generasi hari ini bagi membangunkan masyarakat negara
kita.
Kemukakan hujah anda untuk menyokong pernyataan tersebut (8 Markah)

TAJUK : SK : 8.1 -
TEMA : SP:
Tindak Balas Masyarakat Penentangan Masyarakat
Tempatan Tempatan
33
3. Gambar berikut menunjukkan penduduk tempatan menghadiri perbicaraan bagi menyatakan

sokongan kepada Haji Abdul Rahman Limbong.
(a) Berdasarkan gambar di atas ,nyatakan kesan penguasaan undang-undang

British terhadap masyarakat tempatan.
(6 Markah)
(b) Nyatakan kesan penjajahan British terhadap penduduk di tanah Melayu. (6 Markah)
(c) Jelaskan peranan anda untuk mengekalkan kedaulatan dan kemerdekaan

tanah air kita daripada diganggu- gugat oleh kuasa asing. (8 Markah)
PANDUAN PENSKORAN –BAB 7 : PENENTANGAN MASYARAKAT TEMPATAN
No. Soalan Jawapan Markah
1(a) Terangkan faktor yang membawa kepada kebangkitan

penduduk tempatan menentang British.
34
F1 Dasar campur tangan British

H1 Membawa kepada perubahan pentadbiran tempatan
F2 Pelaksanaan sistem cukai
H2 Naning perlu membayar cukai hasil tahunan sebanyak
1/10 kepada British
F3 Memperjuangkan kedaulatan tanah air
H3 British meluaskan kuasa ke wilayah sekitarnya
F4 Pembesar tempatan kehilangan kuasa/pengaruh
H4a kehilangan hak kutip cukai
H4b Residen British mengambil alih kuasa Sultan
H4c Syarif Masahor/Dato’ Patinggi Abdul
Ghafur/Dato’Syahbandar/Dato’ Bahaman/Mat
Salleh/Dol Said/Rentap
F5 Dituduh sebagai lanun di Sarawak
H5 menghapuskan petempatan orang Iban
F6 Semangat jihad
H6a Tok Janggut ingin mempertahankan kesucian Islam
H6b pelaksanaan cukai barat tidak mengikut syarak/Islam
F7 Dasar pentadbiran Barat
H7 Dato’ Bahaman menentang pembinaan balai polis di
Pahang
F8 Mencabuli adat resam orang Melayu
H8 nilai bertentangan dengan budaya tempatan
F9 Kesulitan penduduk tempatan
H9a Sistem pentadbiran dan peraturan Barat dipaksakan
terhadap penduduk tempatan
H9b cukai tanah diperkenalkan
H9c peraturan tanah diperkenalkan
H9d rakyat terbeban dengan cukai/peraturan
H9e menyekat kebebasan rakyat untuk membuka tanah
1(b) Berjayakah pemimpin tempatan pada abad ke-19 menentang

penjajah British?
Beri penjelasan anda.
Berjaya
F1 Dol Said mengalahkan tentera British dalam serangan
pertama
F2 Menggunakan taktik serangan gerila/menanam ranjau
F3 Mendapat kerjasama pemimpin berhampiran
F4 Dato’ Bahaman menyerang dan menawan Lubuk
Terua dan Jeram Ampai
F5 Menyerang dan menguasai Kuala Tembeling dan
Jeram Ampai
F6 Brooke mengambil masa yang lama untuk menguasai
Bukit Sadok
F7 Rentap berjaya mengusir James Brooke dari Kubu
Nanga Skrang
F8 Mat Salleh berjaya memusnahkan kubu SBUB di
Pulau Gaya/menawan Ambong
F9 SBUB terpaksa menawarkan pelan damai

F10 SBUB berjanji menyerahkan Tambunan kepada Mat
Salleh
F11 Dato’ Maharaja Lela berjaya membunuh J.W.W Birch
35
F12 Berjaya membina kubu pertahanan yang kuat
ATAU
Tidak Berjaya
F13 1832 Dol Said dikalahkan/tidak mendapat sokongan

pemimpin tempatan
F14 Kampung Rentap dibakar oleh James Brooke
F15 Rentap berundur ke Bukit Sadok
F16 Mat Salleh gagal mempertahankan haknya
F17 Dato’ Maharaja Lela/Dato Sagor digantung
F18 Sultan Abdullah/Raja Ismail/Ngah Ibrahim dibuang
Negeri
(Pilih satu pendirian sahaja, mana-mana 6 x 1m) (6 Markah)
1(c) Bagaimanakah langkah yang boleh dilakukan untuk

Meningkatkan semangat nasionalisme terhadap generasi masa
kini?
F1 Mengadakan sambutan Bulan Patriotisme

F2 Mewajibkan penyertaan pelajar dalam unit beruniform
di peringkat sekolah
F3 Mengadakan program dialog antara pemimpin dan
rakyat
F4 Menghayati prinsip-prinsip Rukun Negara
F5 Mengadakan program lawatan ke tempat bersejarah
F6 Menyertai kem bina semangat
F7 Memperbanyakkan kempen kesedaran
F8 Mengadakan pertandingan mencipta lagu patriotik
(mana-mana munasabah) (8 Markah)
2 (a) Bagaimanakah masyarakat tempatan menggunakan strategi

tersebut untuk menentang British?
36
F1 Penentangan di Perak
H1 Masyarakat tempatan menentang JWW Birch
F2 Pakatan sulit
H2a Antara sultan Abdullah,Ngah Ibrahim,Dato Maharaja Lela,
Dato Sagor dan pembesar Melayu
H2b untuk menghapuskan JWW Birch
F3 Mesyuarat penting diadakan
H3 di Durian Sebatang
F4 Mereka yang hadir berjabat tangan dan mengangkat sumpah
H4 tidak akan memungkiri keputusan yang dicapai
F5 mengadakan mesyuarat di rumah Dato Sagor
H5 mereka bersumpah meminum air keris akan merahsiakan
pakatan sulit itu
F6 mesyuarat khas diadakan pada waktu malam
H6 di istana sultan Ismail di belanja
F7 setelah mengadakan tujuh kali mesyuarat
H7 akhirnya mereka berjaya membunuh JWW Birch di Pasir Salak
2 (b) Masyarakat tempatan berjaya menentang British kerana

mempunyai kubu pertahanan yang kuat. Jelaskan.
F1 Yamtuan Antah
H1a berjaya mematahkan serangan British kerana kekuatan kubu
di Paroi dan kubu Bukit Putus
H1b kedua-dua kubu semula jadi tersebut terlalu ampuh ditembusi
oleh British
H1c kerana terletak di atas bukit yang tinggi
H1d terdapat halangan ranjau dan pokok tumbang di bahagian
hadapan
H1e Kawasan kubu tersebut berbukit bukau dan dikelilingi oleh
hutan tebal
F2 Rentap
H2a berjaya mematahkan serangan keluarga Brooke sebanyak
dua kali, iaitu pada tahun 1857 dan 1858 kerana keutuhan
kubu Bukit Sadok
H2b kubu Bukit Sadok terletak di Kawasan curam
H2c terletak di Kawasan perbukitan yang tinggi
H2d dikelilingi oleh hutan rimba dan bukit batu kapur
H2e terdapat halangan kayu belian setebal dua kaki yang tidak
boleh ditembusi oleh peluru
H2f Rentap juga menggunakan Meriam ”Bujang Timpang Berang”
yang diperbuat daripada besi
F3 Mat Sator
H3a mempunyai kubu yang dikenali sebagai Kota Mat Sator
H3b Kubu terletak di Kampung Kapayan Lama, Tambunan yang
terletak berdekatan dengan Kota Mat Salleh di Tibabar
H3c kedudukan kota ini strategik
H3d terletak di tebing Sungai Sunsuron yang membekalkan
sumber air
H3e kota ini menjadi pusat tinjauan kegiatan British
37
2 (c) Strategi penentangan masyarakat tempatan terhadap kuasa

Luar perlu dimanfaatkan oleh generasi hari ini bagi
Membangunkan masyarakat negara kita.
Kemukakan hujah anda untuk menyokong pernyataan
tersebut.
F1 Melindungi budaya bangsa negara

F2 Mempertahankan maruah/hak bangsa
F3 Mempercepatkan kemajuan dan pembangunan negara
F4 Mengelakkan ekonomi /politik /sosial dijajah
F5 Menjamin kesejahteraan hidup
F6 Mengekalkan perpaduan bangsa
F7 Bebas menentukan hala tuju negara
F8 Mengekalkan kebebasan tanpa dikawal
F9 Mengekalkan pemerintahan sendiri
(mana-mana munasabah) (8 Markah)
3(a) Berdasarkan gambar di atas, nyatakan kesan penguasaan

undang-undang British terhadap masyarakat tempatan.
38
F1 Masyarakat diperkenalkan dengan cukai yang pelbagai

H1a Cukai tanah, hasil hutan dan tumbuh-tumbuhan
H1b Sebelum pentadbiran British kutipan cukai berdasarkan
jumlah keluaran.
H1c Selepas kedatangan British, penduduk tempatan mesti
melaporkan jumlah keluasan tanah padi yang mereka
miliki.
H1d Semua pemilik tanah diwajibkan membayar cukai.
F2 Masalah untuk membayar cukai
H2a Lokasi jauh dari tempat tinggal
H2b Bayaran cukai hanya dibayar waktu pejabat
H2c Penduduk yang tak bayar cukai akan ditangkap.
F3 Bercanggah dengan nilai tempatan.
H3a Penduduk Terengganu memerlukan surat kebenaran
untuk mengambil hasil hutan ,membuka tanah untuk
pertempatan atau berhuma.
H3b Cukai mesti dibayar di pejabat tanah.
F4 Sistem pentadbiran Barat mengancam kehidupan sosial
masyarakat tempatan.
F5 Pegawai Brooke di Semanggang mengenakan cukai
terhadap orang Iban di Ulu Batang Lupar
H5a Rumah panjang yang dibina di kawasan sempadan
Sarawak dengan Belanda di Kalimantan dimusnahkan.
H5b Cukai hanya dipungut di pusat pungutan di hilir sungai.
F6 Orang Murut di Sabah dilayan tidak adil
H6a Dilarang membuka tanah baharu untuk pertanian atau
petempatan.
H6b Mereka dikenakan bayaran menyukat tanah
H6c Suami isteri dipaksa tinggal berasingan dan dipisahkan
aliran sungai.
H6d Mereka dikenakan $ 1 Dolar jika ingin berjumpa.
3(b) Nyatakan kesan penjajahan British terhadap penduduk di

tanah Melayu.
F1 Kehidupan rakyat terjejas kerana dikenakan pelbagai jenis

cukai
F2. F2 Penduduk menghadapi masalah untuk membayar cukai
kerana lokasi pejabat yang jauh.
F3. Penduduk yang gagal dan enggan membayar cukai akan
ditangkap.
F4 British melaksanakan perubahan baharu dalam
pentadbiran yang bertentangan dengan nilai tempatan.
F5 Kadar cukai tanaman dan ternakan yang dikenakan oleh
British sangat tinggi dan membebankan penduduk
tempatan.
F6 Semua pemilik tanah perlu bayar cukai walaupun tanah
tidak diusahakan.
F7 Penduduk perlu mendapat surat kebenaran daripada
British untuk mengambil hasil hutan, membuka tanah,
membuka petempatan baharu atau berhuma.
39
3(c) Jelaskan peranan anda untuk mengekalkan kedaulatan

dan kemerdekaan tanah air kita daripada diganggu- gugat
oleh kuasa asing.
F1. Berusaha untuk mengeratkan perpaduan kaum

F2. Tidak bekerjasama dengan kuasa asing.
F3. Menguasai ilmu teknologi dan pengetahuan moden
F4. Memelihara jati diri
F5. Terlibat dalam pasukan keselamatan
F6. Menjaga nama baik Negara ketika berada di luar Negara.
F7. Menguasai semua kemahiran yang ada agar setanding
dengan rakyat negara maju.
F8. Tidak mudah terpengaruh dengan dakyah
(mana-mana jawapan munasabah) (8 Markah)
BAB 8 : KEBIJAKSANAAN RAJA DAN PEMBESAR MELAYU MENANGANI

CABARAN BARAT

Kedatangan Tindak Balas Kebijaksanaan Raja dan Pembesar 8.2.1
40
Kuasa Asing Masyarakat Tempatan Melayu Menangani Cabaran Barat
1. Maklumat berikut adalah berkaitan dengan Perjanjian Bangkok. (m.s200-202)

Kesungguhan British untuk meluaskan kuasa ke atas Negeri-negeri Melayu
Utara berhasil melalui Perjanjian Bangkok pada 10 Mac 1909 tanpa
mengambil kira soal kebudayaan, geografi, etnik dan agama penduduk
tempatan. British dan Siam telah membahagikan sempadan berdasarkan
Protokol Sempadan Perjanjian Bangkok.
(a) Jelaskan perkara-perkara yang telah dipersetujui oleh British dan Siam
dalam Protokol Sempadan Perjanjian Bangkok 1909. (6 Markah)
(b) Bagaimanakah reaksi pemerintah Negeri-negeri Melayu Utara terhadap

Protokol Sempadan Perjanjian Bangkok 1909 (6 Markah)
(c) Seorang pemerintah perlu bijaksana dalam mengurus pentadbiran

sesebuah negeri atau negara.
Apakah tindakan yang perlu diambil untuk melahirkan pemimpin yang (8 Markah)
bijaksana ? Huraikan.

TEMA : TAJUK : SK : 8.2 -
SP:
Kedatangan Tindak Balas Kebijaksanaan Raja dan Pembesar
8.2.2,8.2.3
2 Maklumat berikut berkaitan proses pembangunan dan pemodenan para pembesar negeri-
negeri Melayu kepada Negara. (m.s. 210-213)
 Long Jaafar
 Wan Muhammad Saman
 Dato’ Muhammad Salleh bin Perang
(a) Bincangkan proses pembangunan dan pemodenan para pembesar tersebut. (6 Markah)
(b) Jelaskan kesan sumbangan para pembesar tersebut terhadap kemajuan

Negara (6 Markah)
(c) Sekiranya anda dilantik sebagai pembesar, apakah usaha-usaha yang akan
anda lakukan untuk memajukan Negara ? (8 Markah)

TEMA : TAJUK : SK : 8.2 -
SP:
Kedatangan Tindak Balas Kebijaksanaan Raja dan Pembesar
8.2.4
3. Para pembesar negeri-negeri Melayu berusaha bergandingan dengan pemerintah negeri dalam
41
proses pembangunan dan pemodenan demi kesejahteraan rakyat tempatan.

(m.s. 216-219)
(a) Terangkan bidang pembangunan yang menjadi tumpuan antara pembesar

dan pemerintah Melayu. (6 Markah)
(b) Jelaskan kesan peranan yang dilaksanakan oleh pemerintah tempatan

dalam menangani cabaran Barat. (6 Markah)
(c) Pada pandangan anda, apakah kepentingan menghargai sumbangan

pemimpin terdahulu? (8 Markah)
BAB 8 : KEBIJAKSANAAN RAJA DAN PEMBESAR MELAYU MENANGANI
CABARAN BARAT
No.
Jawapan Markah
Soalan
42
1(a) Jelaskan perkara-perkara yang telah dipersetujui oleh British dan Siam
dalam Protokol Sempadan Perjanjian Bangkok 1909.
F1 Garis sempadan
F2 berasaskan legeh dan lembah sungai
F3 Bermula dari utara muara sungai Perlis di sebelah barat
F4 Berakhir di muara kuala Tabal di sebelah Timur
F5 Pulau Langkawi dan pulau-pulau di bahagian Selatan
F6 menjadi kepunyaan British
F7 Pulau Terutau dan pulau-pulau di bahagian utara
F8 menjadi milik Siam (6 markah)
(mana-mana 6 x 1 m)
1(b) Bagaimana reaksi pemerintah Negeri-Negeri Melayu Utara terhadap

Protokol Sempadan Perjanjian Bangkok 1909
F1 Raja Syed Alwi Jamalullai membantah tindakan Siam mengambil wilayah

Pujoh
H1a dimasukkan ke dalam wilayah Setul
H1b sepatutnya menjadi sebahagian dari Perlis kerana ditadbir oleh penghulu
Kuala Perlis
F2 Sultan Abdul Hamid Halim Shah menegaskan bahawa sempadan baharu
Kedah dan Siam harus mengikut kriteria sempadan yang sedia ada
F3 baginda murka
H3a tidak akan memaafkan pihak yang menjual Kedah
H3b seperti seekor haiwan
F4 Sultan Zainal mengecam tindakan Siam
H4a menegaskan Siam tiada hak ke atas Terengganu
H4b Mengulang kenyataan bahawa penghantaran bunga emas
H4c adalah sebagai sahabat
H4d bukan menandakan jajahan Siam
(mana-mana 6 x 1 m) (6 markah)
1(c) Apakah tindakan yang perlu diambil untuk melahirkan pemimpin yang
bijaksana ? Huraikan .
F1 Melatih generasi muda dengan nilai kepimpinan
H1a mampu mengurus diri
H1b mampu mempengaruhi orang lain
F2 Mendedahkan generasi muda dengan sirah rasulullah
H2a supaya menerapkan sifat bertanggungjawab dan amanah
H2b mempunyai ketahanan
H2c bersedia menerima kritikan
F3 Menanamkan nilai positif dalam diri
H3a supaya tidak mudah lemah untuk menghadapi cabaran
F4 Menggalakkan generasi muda bersukan
H4a semangat kesukanan dapat memupuk semangat kerjasama
yang tinggi
H4b bersukan juga mampu memupuk erti perjuangan dan tidak
Mudah mengaku kalah
(mana-mana yang munasabah)
(8 Markah)
No.
Jawapan Markah
Soalan
2(a) Bincangkan proses pembangunan dan pemodenan para pembesar

tersebut.
43
Long Jaafar
F1 Memajukan perlombongan bijih timah di daerah Larut
F2 Memperkenalkan negeri Melayu di pasaran dunia

F3 Sebagai pengeluar utama bijih timah
F4 Menggalakkan pusat pengajian agama dan membina sekolah Melayu
Matang.
F5 Memberikan Pendidikan kepada anak tempatan
Wan Muhammad Saman

F6 Dikenali sebagai Tokoh Pembangunan negeri Kedah
F7 Mencetuskan idea membina terusan
F8 Bermula dari Alor Setar hingga kaki Gunung Jerai,Gurun.
F9 Diberi nama Terusan Wan Muhammad Saman
F10 Dibina dengan ukuran panjang 36km,lebar 7.5m dan dalam 1.5m
Dato’ Muhammad Salleh bin Perang

F11 Melukis peta lengkap pertama bagi negeri Johor
F12 Memudahkan kerajaan menggerakkan pembangunan pertanian
,perbandaran, dan Sistem perhubungan
F13 Mengasaskan pembukaan Bandar Maharani (Muar),Endau dan Bandar
Penggaram (Batu Pahat)
(2 FAKTA UNTUK SETIAP TOKOH)
Jelaskan kesan sumbangan para pembesar tersebut terhadap kemajuan (6 Markah)

Negara.
2(b) F1 -Melaksanakan pemodenan Negara

F2-Menjamin kesejahteraan rakyat
F3-Menyediakan peluang pekerjaan
F4-Membangunkan bidang pertanian
F5-Banyak tanah dibuka untuk pertanian padi
F6-Memudahkan mengairi tanah -tanah sawah
F7-Membaiki taraf hidup rakyat
F8-Proses perbandaran bermula
F9-Sistem perhubungan berkembang
F10-Mengelakkan campur tangan kuasa asing
F11-Menjadi contoh kepada negeri lain untuk memajukan negeri masing-
masing
(mana-mana 6 x 1 m)
(6 Markah)
Sekiranya anda dilantik sebagai pembesar, apakah usaha-usaha yang
akan anda lakukan untuk memajukan Negara?
F1-Memajukan sistem pendidikan

C1-Membina sekolah yang moden
F2-Melahirkan golongan cerdik pandai
H1-Membina banyak pusat pengajian tinggi yang menyediakan pelbagai bidang
pengajian.
2(c) F3Mengutamakan kemajuan ekonomi
H2-Meluaskan hubungan dagang antara bangsa
H3-Memberi pelbagai kemudahan untuk memajukan ekonomi
C2-Pinjaman memulakan perniagaan
F4-Menyediakan peluang pekerjaan kepada rakyat
44
H4-Membantu meningkatkan taraf hidup rakyat

F5-Membangunkan bidang pertanian
H5-Membuka lebih banyak kawasan pertanian dan mempelbagaikan hasil
pertanian.
F6-Memajukan system pengairan
H6-Memudahkan aktiviti pertanian
F7-Menyediakan kemudahan asas
C3-Jalan raya, jalan keretapi dan lain-lain.
H7-Kebajikan rakyat terpelihara
(mana-mana yang munasabah)
(8 Markah)
No.
Jawapan Markah
Soalan
3(a) Terangkan bidang pembangunan yang menjadi tumpuan antara

pembesar dan pemerintah Melayu.
F1 Pembangunan sosioekonomi
H1 Long Jaafar dan Tengku Menteri Ngah Ibrahim, usahawan bijih timah
memajukan daerah Larut Matang
F2 Pembangunan pertanian
H2 Wan Muhammad Saman mencetuskan idea membina terusan bermula
dari Alor Setar hingga kaki Gunung Jerai, Gurun
F3 Pembangunan Bandar
H3 Dato’ Muhamad Salleh bin Perang melukis peta lengkap pertama bagi
memudahkan kerajaan menggerakkan pembangunan pertanian,
perbandaran dan sistem pembangunan
(mana-mana 6 x 1 m) (6 Markah)
3(b) Jelaskan kesan peranan yang dilaksanakan oleh pemerintah tempatan

dalam menangani cabaran Barat.
F1 Kemakmuran negeri
H1a Kemakmuran ekonomi Johor merupakan manifestasi kecekapan dan
45
keberkesanan sistem pentadbiran yang diwujudkan pada akhir abad

ke-19 dan awal abad ke-20
H1b Menarik lebih ramai pelabur asing datang ke Johor untuk melabur
dalam sektor pertanian komersial seperti gambir dan lada hitam
F2 Melambatkan perluasan kuasa British
H2a Kebijaksanaan dan ketegasan pemerintahan tempatan terutama di
Johor dan Terengganu
H2b Penggubalan Undang-undang Tubuh Kerajaan Johor dan Undang-
undang Bagi Diri Terengganu membantutkan cita-cita British untuk
meluaskan kuasa ke atas negeri tersebut.
F3 Kemajuan pendidikan
H3a British kurang perhatian kepada pendidikan terutama pendidikan
wanita kerana dianggap tidak memberikan pulangan ekonomi kepada
British
H3b Desakan berterusan Raja-raja melalui Durbar mengenai kepentingan
pendidikan anak watan membawa kepada penubuhan sekolah-sekolah
di negeri-negeri Melayu termasuk sekolah perempuan
F4 Penubuhan Rejimen Askar Melayu Diraja
H4 Rejimen Askar Melayu ditubuhkan hasil inisiatif Yamtuan Besar Negeri
Sembilan, Tuanku Muhammad ibni Yamtuan Antah, Sultan Perak,
Sultan Alang Iskandar, Undang Luak Rembau Dato’ Abdullah dan Raja
Di Hilir Perak, Raja Chulan ibni Sultan Abdullah
F5 Mempertahankan institusi beraja
H5 Dalam menangani cabaran Barat, raja-raja membuktikan kebolehan
berdiplomasi sehingga institusi raja dapat dikekalkan dan Berjaya
dipertahankan
(mana-mana 6 x 1 m) (6 Markah)
3(c) Pada pandangan anda, apakah kepentingan menghargai sumbangan

pemimpin terdahulu?
F1 Mengekalkan kedaulatan negara

H1 Bagi mengelakkan campur tangan kuasa asing dalam negara kita
F2 Memupuk perpaduan
H2 Memelihara perpaduan dalam kalangan rakyat agar keharmonian
terjaga
F3 Meningkatkan jati diri dalam kalangan warganegara
H3 Walaupun pemodenan dan kemajuan ditempa, namun jati diri rakyat
masih kekal dan utuh
F4 Inspirasi
H4 Kewibawaan pemimpin terdahulu wajar dihayati dan dijadikan inspirasi
generasi masa kini dan akan datang
F5 Membina kecemerlangan diri, bangsa dan agama
(mana-mana yang munasabah) (8 Markah)
46

Esei Tingkatan 3

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Esei Tingkatan 3

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MODUL SEJARAH PASCA PKP TINGKATAN 3- JPN PERAK, 2020

PANEL PENGGUBAL MODUL SEJARAH TINGKATAN 1, 2 DAN 3 KSSM

PN. HAJAH RAHIMAH BINTI MOHAMED

SISC+ SAINS SOSIAL JABATAN PENDIDIKAN NEGERI PERAK :

PN. JULIANA BT ALI Daerah Kinta Utara

JURULATIH UTAMA DAN PANEL PENGGUBAL SOALAN:

DAERAH KINTA UTARA:

SMK Raja Chulan

Rafidah bt Mohamed Bahari (JU) SMK Bidor

SMK Toh Johan

SMK Hutan Melintang

DAERAH KINTA SELATAN

SMK Yuk Kwan

Halimhusairy bin Amran (JU) SMK Sultan Tajul Ariffin

Johari bin Ishak (JU) SABK Shamsul Maarif

Hannan Binti Abdul Rahman SABK Ma’ahad Ar-Ridhwan

Husni Munirah bt. Hussin (JU) SMK Convent

Zaroni bt. Ab. Kadir (JU) SMK Seri Manjung

Muhammad Hafizi Bin Abu Hasan (JU) SMK Pengkalan Hulu

SOALAN ESEI – TINGKATAN 3

BAB TAJUK MUKA SURAT

BAB 1 KEDATANGAN KUASA BARAT 1–4

BAB 2 PENTADBIRAN NEGERI – NEGERI SELAT 5–8

BAB 1 : KEDATANGAN KUASA BARAT

SOALAN ESEI - TINGKATAN 3

(b) Jelaskan strategi Belanda untuk menguasai negara kita? (6 markah)

(c) Huraikan kepentingan bekerjasama dalam menjamin kemakmuran negara. (8 markah)

SOALAN ESEI - TINGKATAN 3

(a) Jelaskan peranan pemerintah berikut?

(b) Huraikan sistem perundangan negara kita. (6 markah)

(c) Huraikan kepentingan bekerjasama dalam menjamin kemakmuran negara (8 markah)

SOALAN ESEI - TINGKATAN 3

(b) Bincangkan bagaimana masyarakat melibatkan diri dalam kegiatan (6 markah)

PANDUAN PENSKORAN - BAB 1 : KEDATANGAN KUASA BARAT

F1. Perkembangan revolusi industri kereta api Eropah

1(b) Jelaskan strategi Belanda untuk menguasai negara kita?

1(c) Huraikan kepentingan bekerjasama dalam menjamin kemakmuran

F1. Melahirkan semangat perpaduan

2(a) Jelaskan peranan pemerintah berikut?

2(b) Huraikan sistem perundangan negara kita

F1. Terdapat 2 jenis perundangan

F1. Mewujudkan keharmonian dan keamanan

F2. Lahir semangat tolak ansur dan kebersamaan

F3. Memacu pembangunan ekonomi negara.

F4. Mengelakkan berlaku jenayah dan perbalahan

F1. Kekayaan hasil bumi

F2. Pengeluaran hasil hutan

F3. Kaya dengan hasil laut

3(b) Bincangkan bagaimana masyarakat melibatkan diri dalam kegiatan

F1.Menjalankan aktiviti perdagangan

F2. Menjadi pusat pengumpulan barangan dari Timur dan Barat

F3. Menggunakan sistem timbang dan sukat yang sistematik

F5. Sistem percukaian sumber pendapatan

3(c) Terangkan kepentingan perpaduan dalam masyarakat berbilang kaum?

F1. Mewujudkan keharmonian dan keamanan

F2. Lahir semangat tolak ansur dan kebersamaan

F3. Memacu pembangunan ekonomi negara.

F4. Mengelakkan berlaku jenayah dan perbalahan

BAB 2 : PETADBIRAN NEGERI-NEGERI SELAT

SOALAN ESEI - TINGKATAN 3

Huraikan faktor-faktor peluasan kuasa British di Pulau Pinang

Beri cadangan anda bagi memajukan sektor ekonomi negara?

SOALAN ESEI - TINGKATAN 3