3267ĉ3<:,1ĩ<1,(5,,0(&+$1,&=1(-

DEVELOPMENTS IN MECHANICAL ENGINEERING

7(4)/2016, 67-77
Czasopismo naukowo-techniczne – Scientific-Technical Journal

7DGHXV]0,.2à$-&=<., Marika SKORNIA$QGU]HMà8.$6=(:,&=

KONCEPCJA PASYWNEGO STANOWISKA

'2û:,&=(ē:=52.8

Streszczenie1DU]ąGZ]URNXWRMHGHQ]ZDĪQLHMV]\FK]P\VáyZEH]NWyUHJRWUXd-
QR IXQNFMRQRZDü Z ĞZLHFLH :]URN MHVW EDUG]R ZUDĪOLZ\ L Z Z\QLNX ]mian za-
FKRG]ąF\FK]ZLHNLHP]PLDQFKRURERZ\FKQLHSUDZLGáRZHJRNRU]\VWDQLDZLG]e-
QLH PRĪH XOHF SRJRUV]HQLX D QDZHW ]DQLNQąü FDáNRZLFLH &]ĊVWR ]DSRPLQDP\
o QLHJRGEDüLFRUD]ZLĊFHMRVyEGRWNQLĊW\FKMHVWZDGąZ]URNXQDNWyUąRNXOLĞFL
SU]HSLVXMąRNXODU\6ąMHGQDNLQQHPHWRG\ SR]ZDODMąFHQDX]\VNDQLHXWU]\PDQLH
EDUG]RGREUHMRVWURĞFL, D]DUD]HPMDNRĞFLZLG]HQLD1DOHĪ\GRQLFKPLĊG]\LQQ\PL
PHWRGD%DWHVD2SLHUDVLĊRQDQD]DáRĪHQLXĪHG]LĊNLüZLF]HQLRP, które utrzymu-
MąPLĊĞQLHRNDZGREUHMNRQG\FML, PRĪliwe jest widzenie bez okularów. W pracy
przedstawiono pasywne stanowisko z oprogramowaniem, które wspomaga reali-
]DFMĊüZLF]HĔZ]URNXZJNRQFHSFML%DWHVD
6áRZD NOXF]RZH PHWRGD %DWHVD üZLF]HQLD Z]URNX VDPROHF]HQLH Z]URNX EH]
okularów, stanowisko wspomagDMąFHüZLF]HQLDZ]URNX

1. WPROWADZENIE
1DU]ąGZ]URNXMHVWMHGQ\P]QDMZDĪQLHMV]\FKDQDOL]DWRUyZ]P\VáRZ\FK
NWyUHJR F]\QQRĞü SROHJD QD RGELHUDQLX ZUDĪHĔ SURPLHQLRZDQLD ĞZLHWOQHJR
Wzrok MHVWEDUG]RZUDĪOLZ\LZZ\QLNX]PLDQ]DFKRG]ąF\FK]ZLHNLHP]PLDQ
chRURERZ\FK QLHSUDZLGáRZHJR NRU]\VWDQLD, wiG]HQLH PRĪH XOHF SRJRUV]HQLX
a QDZHW ]DQLNQąü FDáNRZLFLH 'R NRUHNFML ZDG Z]URNX VWRVXMH VLĊ QDMF]ĊĞFLHj
dodatkowe soczewki – okulary, a czasem i PHWRG\RSHUDF\MQH]PLHQLDMąFHVWe-
UHRPHWULĊ VRF]HZNL :HGáXJ GRNWRUD Williama Batesa i doktor Marilyn Rosa-
nes-%HUUHWW QDMZDĪQLHMV]\P F]\QQLNLHP SRPDJDMąF\P RVLąJQąü PDNV\PDOQą
RVWURĞü ZLG]HQLD QD UyĪQ\P G\VWDQVLH MHVW X]\VNDQLH VWDQX SHáQHM UHODNVDFML
Ä1D XSRĞOHG]HQLH ZLG]HQLD D QDZHW QD WDNLH FKRURE\ MDN MDVNUD PRJą PLHü
ZSá\ZVWUHVLQDSLĊFLDHPRFMRQDOQH7RQLHRF]\QDPQLHGRSLVXMąWRP\LPQLH
GRSLVXMHP\ 2GSUĊĪHQL L ]GURZL ZLG]LP\ QDMOHSLHM FR QLHNRQLHF]QLH R]QDF]D
ĪHZLG]LP\UyZQLHGREU]HMDNFL NWyU]\VąZ GRVNRQDáHMIRUPLH«2NXODU\
SU]\QRV]ą ]D]Z\F]DM ZLĊFHM V]NRG\ QLĪ SRĪ\WNX «´ >1, 11]. 5R]SRF]\QDMąF

dr LQĪ7DGHXV]0,.2àAJCZYK, Uniwersytet Technologiczno-3U]\URGQLF]\:\G]LDá,QĪ\QLerii

Mechanicznej, Al. prof. S. Kaliskiego 7, 85-796 Bydgoszcz, e-mail: tami@utp.edu.pl,
tadeusz.mikolajczyk@utp.edu.pl
LQĪ. Marika SKORNIA, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, e-mail: maja2015@wp.pl
dr LQĪ$QGU]HMàUKASZEWICZ3ROLWHFKQLND%LDáRVWRFND%LDá\VWRN
e-mail: a.lukaszewicz@pb.edu.pl
 Tadeusz MIKOàAJCZYK, Marika SKORNIA, Andrzej àUKASZEWICZ

üwiczenia związane z metodą dr. Batesa, naleĪy w pierwszej kolejnoĞci zdjąü

okulary.
Istotą metody Batesa jest poszukiwanie sposobów zapewniających moĪli-
woĞü üwiczeĔ miĊĞni wspomagających wzrok oraz stworzenie warunków rege-
neracji tego organu. Jednym z najwaĪniejszych üwiczeĔ tej metody jest mruga-
nie. Osoby z wadami wykazują tendencjĊ do rzadkiego mrugania (<20 razy na
minutĊ), co czĊsto wywoáuje efekt gapienia siĊ (spowodowane usiáowaniem do-
strzeĪenia wiĊcej/strachem przed báĊdnym odczytem) lub zeza. Mruganie nale-
Īy wymuszaü podczas czytania, pracy przy komputerze, ale takĪe przy codzien-
nych czynnoĞciach. Prawidáowe ruchy powiek zapewniają odpoczynek oczom,
nawilĪają je i masują. NaĞwietlanie dziaáa relaksująco na umysá i ciaáo (rozluĨ-
nia miĊĞnie, pobudza funkcji siatkówki), do którego wystarczy: wygodne krze-
sáo i Ĩródáo Ğwiatáa. NajwaĪniejszym üwiczeniem wg dr. Batesa jest palming
zapewniający peáne rozluĨnienie umysáu i ciaáa, przy jedynie komfortowym
miejscu do siedzenia i podparciu na áokcie. RozluĨnione rĊce káadzie siĊ czĊĞcią
wewnĊtrzną i wklĊsáą dáoni na oczy, a nastĊpnie wyobraĪa siĊ najczarniejszy
przedmiot. Pozostaáe üwiczenia to m.in.: koáyszące ruchy ciaáa (w pozycji wy-
prostowanej – skrĊty caáego ciaáa) oĪywiające fizyczne i psychiczne rytmy or-
ganizmu (wykonywane przed snem zapobiegają bezsennoĞci, pobudzają krąĪe-
nie krwi) oraz leniwe ósemki, rozluĨniające miĊĞnie karku i oczu, które wyko-
nywaü moĪna wszĊdzie i o kaĪdej porze (poprzez zamkniĊcie oczu i rysowanie
czubkiem nosa ósemek w pionie/poziomie/przekrzywionych, tak by tworzyü je

Reasumując  celem metod doktora Batesa uĪywanych w leczeniu wad

nieprzerwanie i powoli) [1, 6, 10, 11].

wzroku bez stosowania okularów jest zapewnienie rozluĨnienia, relaksacji umy-

sáu i oczu, poniewaĪ kaĪdy wysiáek zawsze pogarsza wzrok. „Osoby, które pra-
gną poprawiü swój wzrok, powinny rozpocząü terapiĊ od przekonania siĊ o tym
osobiĞcie” [1]. Dlatego teĪ zarówno te opisane wyĪej, jak i inne üwiczenia
obejmujące tĊ metodĊ zostaáy potem wybrane do realizacji czĊĞci badawczej,
w celu uáatwienia ich wykonywania za pomocą technicznego rozwiązania.
Analiza artykuáów naukowych wskazuje, Īe opinie na temat skutecznoĞci
takich üwiczeĔ są podzielone. Jedni uwaĪają, iĪ przynoszą one poĪądany efekt,
inni Īe nie. CzĊĞü osób z kolei twierdzi, Īe üwiczenia te dziaáają tylko na pod-
ĞwiadomoĞü jako tak zwany efekt placebo. Jednak mimo tych wątpliwoĞci po-
szukuje siĊ optymalnego zestawu üwiczeĔ (metod), który w sposób niefarmako-
logiczny i nieoperacyjny moĪe pomóc wyleczyü wady wzroku lub teĪ im zapo-
biegaü. NaleĪy wiĊc zwiĊkszyü czas przebywania na ĞwieĪym powietrzu (natu-
ralne Ğrodowisko), ale teĪ podjąü próbĊ stworzenia urządzenia uáatwiającego
wykonywanie üwiczeĔ opartych na metodzie Batesa i ich kontrolĊ [2, 3, 9, 11].
W pracy przedstawiono koncepcjĊ stanowiska, które winno zapewniü moĪ-
liwoĞü realizacji w sposób kontrolowany zestawu üwiczeĔ wspomagających
üwiczenia wzroku gáównie w zakresie wymuszenia zmian akomodacji oczu.
Na pierwszym etapie realizacji koncepcji zaproponowano wspomagane kompu-

68
 Koncepcja pasywnego urządzenia do üwiczeĔ wzroku

terowo pasywne stanowisko dla üwiczeĔ wzroku, zgodnie z koncepcją dr. Wil-
liama Batesa.
2. SYSTEM DO ûWICZEē WZROKU
2.1. Koncepcja systemu
Koncepcja systemu üwiczeĔ wzroku polega na zastosowaniu specjalnego
stanowiska umoĪliwiającego kontrolĊ warunków üwiczeĔ wzroku wg koncepcji
dr. Batesa. Stanowisko umoĪliwia sterowanie odlegáoĞcią widzenia dla uzyska-
nia bodĨców sprzyjających zarówno pracy, jak i relaksacji miĊĞni odpowiadają-
cych za akomodacjĊ wzroku. Proponowane urządzenie winno zapewniü pomiar
odlegáoĞci pomiĊdzy okiem a obserwowanym obrazem. Stanowisko moĪe byü
realizowane w wersji uproszczonej, gdzie ustawianie odlegáoĞci realizowane
jest przez pacjenta wg wskazaĔ ukáadu pomiarowego lub teĪ wyposaĪone w au-
tomatyczne sterowanie odlegáoĞcią wg opracowanego programu. Na pierwszym
etapie postanowiono zrealizowaü stanowisko pasywne ze sterowaniem manual-
nym, wyposaĪone w komputer z opracowanym programem. KoncepcjĊ systemu
wstĊpnie oparto na wyborze üwiczeĔ znanych z literatury, przeznaczonych dla
osób bez wady i z kaĪdym jej rodzajem.
2.2. Proponowane üwiczenia
Wybrane na podstawie koncepcji metody Batesa üwiczenia zostaną podzie-
lone na zestawy i wprowadzone do specjalnie opracowanego programu kompu-
terowego „Eye_Gym”. Wykorzystując moĪliwoĞci wspomagania komputero-
wego, zestawy te posiadaü bĊdą opis wyĞwietlający siĊ przed rozpoczĊciem tre-
ningu w celu zapoznania siĊ z przebiegiem üwiczenia i prawidáowego wykona-
nia. NiezbĊdną podczas üwiczeĔ zmianĊ odlegáoĞci zapewni specjalne urządze-
nie wyposaĪone w system pomiaru odlegáoĞci.
Doboru üwiczeĔ dokonano subiektywnie, zgodnie z koncepcją opracowa-
nego stanowiska oraz moĪliwoĞciami wspomagania komputerowego. W pierw-
szej kolejnoĞci zostanie wprowadzona automatyczna tablica Snellena. TablicĊ tĊ
na podstawie metody Batesa wykorzystuje bardzo czĊsto w swoich üwiczeniach
dr Rosanes-Berrett. Opracowana koncepcja tablicy Snellena bĊdzie jej zautoma-
tyzowanym odpowiednikiem sáuĪącym üwiczeniom, jak i ocenie jakoĞci widze-
nia. MoĪliwe to bĊdzie poprzez sterowanie za pomocą programu komputerowe-
go wyĞwietlaniem poszczególnych znaków na ekranie monitora oraz swobodną
i z jednego miejsca zmianą odlegáoĞci umieszczenia tablicy. Subiektywna ocena
jakoĞci widzenia (realizowana przez pacjenta) bĊdzie odbywaáa siĊ poprzez wg
wprowadzonej skali 1-5 (odpowiednio 1– najgorzej, 5 – najlepiej), którą zazna-
czaü bĊdzie badany, a jej przyszáoĞciowy zapis umoĪliwi szybkie odszukanie
i sprawdzenie ostatniego/ostatnich wyników.
W programie dostĊpne bĊdą üwiczenia w dwóch zestawach z tablicą Snel-
lena (tab. 1) i z tzw. puzonowaniem (tab. 2). KaĪdy trening koĔczyü bĊdzie
palming. Opracowana koncepcja przewiduje sekwencyjne przedstawianie pro-

69
 Tadeusz MIKOàAJCZYK, Marika SKORNIA, Andrzej àUKASZEWICZ

ponowanych üwiczeĔ i czasu ich realizacji. W kaĪdym z nich zmienna bĊdzie

dostĊpnoĞü kolorów táa i czcionki: biel i czerĔ lub czerĔ i biel, w celu zwiĊksze-
nia moĪliwoĞci i róĪnorodnoĞci üwiczeĔ. UmoĪliwi to niezbĊdny w üwiczeniach
poziom relaksacji wzroku.
Tabela 1. ûwiczenia  zestaw 1
Table 1. Exercises set 1
Etap Nazwa Czas Schemat

1 mruganie 1 min

2 bujanie 2 min

3 tablica snellena 15-20 min

4 wizualizacje 3 min

5 palming 5 min

Razem 26-31 min

Tabela 2. ûwiczenia – zestaw 2
Table 2. Exercises set 2
Etap Nazwa Czas Schemat

1 mruganie 1 min

2 koncentracja 3 min zielony granat czarny róĪowy

3 bujanie 2 min

4 puzonowanie 3-5 min

5 wizualizacje 3 min

6 rysowanie 2 min

7 palming 5 min

Razem 19-21 min

70
 Koncepcja pasywnego urządzenia do üwiczeĔ wzroku

2.3. Opis urządzenia

W celu zrealizowania pierwszych, próbnych badaĔ zaprojektowano
i wykonano urządzenie do uáatwienia realizacji üwiczeĔ. Gáównym elementem
stanowiska (rys. 1) jest przesuwny stolik o wymiarach 300 × 300 mm, na któ-
rym staá komputer stosowany w üwiczeniach. Oprócz tego urządzenie skáada siĊ
z korpusu szerokoĞci 336 mm, dáugoĞci 500 mm i wysokoĞci 100 mm zbudo-
wanego z páyt wiórowych o gruboĞci 18 mm. Wewnątrz korpusu usytuowano
przesuwny element na szynach poáączony, poprzez specjalne przechodzące
przez rowki pokrywy korpusu ze stolikiem i umoĪliwiający zmianĊ odlegáoĞci.

Rys. 1. Widok urządzenia: a) od przodu, b) z boku

Fig. 1. Device: a) front view b) side view

Uzyskanie sugerowanej przez program odlegáoĞci odbywa siĊ manualnie –

przez samego üwiczącego. Wynik pomiaru odlegáoĞci wyĞwietlany jest na ze-
wnĊtrznym, umieszczonym w dogodnym do obserwacji miejscu wyĞwietlaczu
liniaáu pomiarowego (rys. 2).

Rys. 2. Liniaá pomiarowy: a) widok liniaáu pomiarowego z wyĞwietlaczem,

b) wyĞwietlacz liniaáu pomiarowego po montaĪu do urządzenia pomiarowego
Fig. 2. Electronic caliper: a) electronic caliper with display,
b) display of electronic caliper installed on the device

2.4. Program EyeGym

W celu realizacji proponowanych zestawów üwiczeĔ opracowano w Ğro-
dowisku Microsoft Visual Basic 6.0 specjalny program nazwany „Eye_Gym”
(rys. 3). Program umoĪliwia korzystanie z gotowych zestawów gimnastyki
z dokáadnym opisem, informacją na temat zmiany odlegáoĞci oraz sterowaniem
czasem ich przebiegu. Wykorzystano równieĪ moĪliwoĞü edycji komunikatów
wokalnych z uĪyciem syntezatora Ivona [5, 7, 8], pomocnych przy prezentacji
opisu üwiczeĔ, a takĪe przy odmierzaniu czasu podczas na przykáad palmingu
kiedy nie widzimy ekranu.

71
 Tadeusz MIKOàAJCZYK, Marika SKORNIA, Andrzej àUKASZEWICZ

Po rozpoczĊciu pracy z programem i naciĞniĊciu jednokrotnie przyciskiem

na táo obrazu (rys. 3a) wyĞwietli siĊ okno „Gimnastyki codziennej” (rys. 3b)
zawierające trzy przyciski do wyboru to jest: „Opis üwiczeĔ”, „Zestawy üwi-
czeĔ” i „Program wáasny”, a takĪe „Eye View” – przyszáoĞciowe miejsce na
podgląd oka (zmian zachodzących w Ĩrenicy podczas üwiczeĔ) za pomocą ka-

Po wybraniu z wyĪej wymienionych opcji  „Opisów üwiczeĔ” – dostĊpne

mery USB.

bĊdą ikonki z nazwami danych sposobu treningu (bujania dáugiego/mrugania/

wizualizacji statku/koncentracji/róĪnej wielkoĞci tekstu/odwróconego tekstu/
rysowania oczami/tablica Snellena/puzonowanie), które zapewniają swobodne
i spokojne zapoznanie siĊ ze sposobem przeprowadzenia üwiczenia. W celu wy-
Ğwietlenia opisu üwiczenia, naleĪy kliknąü na daną nazwĊ.
W przypadku wyboru „Zestawu üwiczeĔ” w polu o nazwie „Text1” (biaáe
górne pole na rys. 3b) bĊdą wyĞwietlaáy siĊ nazwy üwiczeĔ i skrócone polecenia
jak naleĪy je wykonaü. Puste zielone táo przeznaczone jest do wyĞwietlania ob-
razków uáatwiających poprzez wizualizacjĊ poprawne wykonanie üwiczenia.
Kolejnym elementem jest panel „Quality”, który umoĪliwa ocenĊ jakoĞci swo-
jego widzenia w skali 1-5 (1 – bardzo Ĩle widoczne, 2 – Ĩle widoczne, 3 – za-
mazane, ale dostrzegalne, 4 – dobrze widoczne, 5 – widoczne bez problemów),
a takĪe okno „Monitor” umoĪliwiające podgląd takich parametrów jak: faza,
rozmiar czcionki, czas, odlegáoĞü, cykl, kolor, numer cyklu oraz wybór rodzaju
treningu („Zestaw1 üwiczeĔ”/„Zestaw2 üwiczeĔ”/„Automatyczna tablica Snel-
lena”). W momencie wyboru zestawu lub tablicy wyĞwietli siĊ zawartoĞü do-
stĊpnej opcji üwiczeĔ (rys. 3c). KolejnoĞü przebiegu treningu wraz z jego nazwą
w miejscu „Label1” (nazwa üwiczenia) wyĞwietlana bĊdzie w oknie „üwicze-
nia” – „Test1” (biaáe okno na Ğrodku doáu ekranu). W „Komentarzu” (szare pole
po prawej stronie doáu ekranu) natomiast uzyskuje siĊ informacjĊ szczegóáową
dotyczącą danego sposobu. Na pasku górnym znajdziemy opcje uáatwiające
przechodzenie pomiĊdzy „preview”/„Opis ûwiczeĔ”/„Program wáasny” a „Pa-
nel badawczy”, a wiĊc swobodne przemieszczanie siĊ pomiĊdzy wszystkimi
gáównymi panelami programu.

72
 .RQFHSFMDSDV\ZQHJRXU]ąGzenia GRüZLF]HĔZ]URNX

a) b)

c) d)

Rys. 3. Kolejne etapy uruchamiania programu Eye_Gym: a) start, b) okno wyboru,

F]HVWDZ\üZLF]HĔGSURJUDPZáDVQ\
Fig. 3. Following stages of running the Eye_Gym software: a) start, b) frame of choose,
c) exercises, d) own algorithm

2VWDWQLą]GRVWĊSQ\FKRSFMLPRĪOLZąGRZ\ERUX]SLHUZV]HJRSDQHOXU\V
3b) Ä*LPQDVW\NDFRG]LHQQD´MHVWÄ3URJUDPZáDVQ\´*yUQHRNQRELDáHSROHQD
rys. 3d) L RNQR ]DW\WXáRZDQH Ä0RQLWRU´ GROQ\ OHZ\ UyJ ma te same funkcje
MDN Z Ä=HVWDZLH ûZLF]HĔ´ 1DWRPLDVW ]QDMGXMąFH VLĊ WX RNQR R QD]ZLH Ä3Uo-
JUDP´ĞURGNRZHRNQRQDGROHHNUDQXU\VGXPRĪOLZLDZSURZDG]HQLHWDNLFK
danych, jak: min. dystans, maks. dystans, nr cyklu, minimalna ZLHONRĞüF]FLRnki,
maksymalna ZLHONRĞüF]FLRQNLSUĊGNRĞüSU]HVXZXSDX]DRUD]SU]\FLVNVWDUW
Istotnym elementem jest umieszczone w prawym dolnym rogu okno „Eye
9LHZ´PDMąFHVáXĪ\üSU]\V]áRĞFLRZHPXZ\ĞZLHWODQLXREUD]XRNDSU]\GDWQHJR
zdaQLHP DXWRUyZ GR SUDFEDGDZF]\FK ] XĪ\FLHP SURSRQRZDQHJR Vtanowiska.
MoĪHWRE\üRELHNW\ZQ\V\JQDáGLDJQRVW\F]Q\
3. PRÓBY STANOWISKA
3R ]EXGRZDQLX XU]ąG]HQLD RUD] VWZRU]HQLX SURJUDPX w celu zweryfiko-
ZDQLD G]LDáDQLD VWDQRZLVND SU]HSURZDG]RQR ZVWĊSQH EDGDQLD funkcjonowania
stanowiska z programem ZUD] ] ED]ą wybraQ\FK üZLF]HĔ &HOHP W\FK EDGDĔ

73
 7DGHXV]0,.2à$-&=<.0DULND6.251,$$QGU]HMà8.$6=(:,&=

E\áD ZVWĊSQD ZHU\ILNDFMD SU]\GDWQRĞFL RSUDFRZDQHJR VWDQRZLVND RUD] VWZo-

rzonego programu.
%DGDQLDZVWĊSQH]RVWDá\SU]HSURZDG]RQH]D]JRGąRVyE3LHUZV]DQLJG\
QLH PLDáD SUREOHPyZ ]H Z]URNLHP GUXJa to krótkowidz, trzecia dalekowidz,
czwartą FHFKRZDáD GDOHNRZ]URF]QRĞüVWDUF]a.DĪGD]QLFKSRGF]DVEDGDĔ sie-
G]LDáDQDNU]HĞOH]QDMGXMąF\PVLĊZRGOHJáRĞFLFPRGHNUDQXXPLHV]F]RQHJR
na stoliku XU]ąG]HQLa (rys. 4). W próbach stosowano tablet IBM X41, XPRĪOi-
ZLDMąF\ manipulowanie ekranem (obrót o 180o).
3RF]ąWNRZDRGOHJáRĞüwg programu MHVW]JRGQD]Ä$XWRPDW\F]Qą7DEOLFą
6QHOOHQD´UyZQą FPRGOHJáRĞüRF]XüZLF]ąFHJRRGPRQLWRUD– 50 cm). Na-
VWĊSQLH ]RVWDá XUXFKRPLRQ\ SURJUDP ] tyP üZLF]HQLHP a zmiana oGOHJáRĞFL
RGE\ZDVLĊWU]\NURWQLHQDFPFPLSRZUyWGRVWDUWX]-NURWQąVXELHk-
tywną oceną MDNRĞFLZLG]HQLDQDSRF]ąWNX w najdalszym punkcie i po powro-
FLH GR VWDUWX :\QLNL WHM RFHQ\ GOD UyĪQ\FK RGOHJáRĞFL ]RVWDá\ SU]HGVWDZLRQH
na wykresie (rys. RGSRZLHGQLRGODNDĪGHMRVRE\

5\V8VWDZLHQLHVWDQRZLVNDGREDGDĔSUyEQ\FK
Fig. 4. Setup of the device for testing purposes

Rys. 5. Wykres uzyskanych wyników VXELHNW\ZQHMRFHQ\MDNRĞFLZLG]HQLD

Z]DOHĪQRĞFLRGQaVWDZRGOHJáRĞFL
Fig. 5. Graph of correlations between the results of view quality and distanse

74
 Koncepcja pasywnego urządzenia do üwiczeĔ wzroku

Z przeprowadzonych prób oraz analizy otrzymanego na podstawie oceny

jakoĞci wzroku wedáug wczeĞniej omówionej skali wykresu wynika, Īe:
x dla osoby pierwszej jakoĞü widzenia bez wzglĊdu na zmianĊ odlegáoĞci

x dla osoby krótkowzrocznej róĪnica – ok. 1 punktu – pomiĊdzy jakoĞcią

i czcionki jest na staáym poziomie wynoszącym 5,

widzenia odczytywania zmieniającej siĊ wielkoĞci czcionki a zmianą

odlegáoĞci (w punkcie startu i na 25 cm) jest zjawiskiem naturalnym dla
osób z tą wadą – dobre widzenie z bliska, záe z daleka; widoczna jest

x dla osoby dalekowzrocznej róĪnica – prawie 1 punktu – pomiĊdzy jako-

takĪe niewielka poprawa miĊdzy początkową oceną a koĔcową,

Ğcią widzenia odczytywania zmieniającej siĊ wielkoĞci czcionki

a zmianą odlegáoĞci (w odsuniĊciu o 25 cm i w punkcie startu), takĪe
naturalna dla osób z tą wadą – lepsze widzenie z daleka, gorsze

x dla osoby z dalekowzrocznoĞcią starczą jest pewna róĪnica pomiĊdzy

z bliska,

jakoĞcią widzenia odczytywania zmieniającej siĊ wielkoĞci czcionki

a zmianą odlegáoĞci (w punkcie początkowym i w odlegáoĞci 25 cm),
lecz zauwaĪalny jest powaĪny stopieĔ wady refrakcji w porównaniu
z innymi badanymi wedáug oceny jakoĞci widzenia.
Osoby badane byáy zadowolone z intuicyjnego programu i áatwoĞci obsáugi
przedstawionego w pracy urządzenia.
4. PODSUMOWANIE
Na podstawie przedstawionej analizy stanu wiedzy w zakresie zagadnienia
stosowania metody Batesa opracowano koncepcjĊ budowy pasywnego stano-
wiska do üwiczeĔ wzroku w oparciu o wskazania tej metody.
KoncepcjĊ oparto na üwiczeniach wybranych z puli znanych üwiczeĔ me-
tody Batesa i jednoczeĞnie kontroli warunków obserwacji obrazu przez zmianĊ
odlegáoĞci ekranu monitora. W pierwszym etapie zbudowane stanowisko wy-
maga ustawienia odlegáoĞci przez pacjenta stosownie do zaleceĔ programu
komputerowego Eye Gym opracowanego do obsáugi stanowiska. Na podstawie
uzyskanych rezultatów badaĔ wstĊpnych, którymi objĊto grupĊ 4 osób o róĪnej
kwalifikacji stanu wzroku moĪna stwierdziü, Īe przygotowane stanowisko i
program uáatwia wykonywanie treningu wzroku i jego kontrolĊ pod wzglĊdem
jakoĞci. UmoĪliwia on czĊĞciową klasyfikacjĊ rodzaju i mocy wady wzroku,
poniewaĪ uáatwia subiektywną ocenĊ jakoĞci widzenia przez osobĊ badaną przy
zmiennej czcionce i odlegáoĞci. KaĪdy, nawet pojedynczy epizod üwiczeĔ po-
trafi przynieĞü delikatną poprawĊ jakoĞci widzenia.
Po przeprowadzaniu wstĊpnych badaĔ moĪna wnioskowaü, Īe:
x opracowany prototyp stanowiska do üwiczeĔ wzroku wykonany zgod-
nie z ideą metody Batesa speánia swoje zadanie, zapewniając zmianĊ
odlegáoĞci, a dobór treningu, kontrolĊ i ocenĊ widzenia umoĪliwia spe-
cjalnie opracowany intuicyjny program Eye_Gym;

75
 7DGHXV]0,.2à$-&=<.0DULND6.251,$$QGU]HMà8.$6=(:,&=

x QDSRGVWDZLHQLHVNRPSOLNRZDQ\FKEDGDĔ]DXWRPDW\F]QąWDEOLFą6QHl-
lena prostsza i PQLHMF]DVRFKáRQQDVWDMHVLĊNODV\ILNDFMDLPRFZDG\Ue-

x ]DVWRVRZDQHüZLF]HQLDZSá\ZDMąSR]\W\ZQLHQDSDFMHQWyZSRSU]H]Ue-
frakcji;

ODNVDFMĊXP\VáXD ZNRQVHNZHQFMLPLĊĞQLLFDáHJRRUJDQL]PX']LDáa-
QLHWRSU]\GREU\PĞZLHWOHZSá\ZDQLHW\ONRQDSRSUDZĊZ]URNXDOH

x SU]HSURZDG]RQHZVWĊSQHSUyE\SRWZLHUG]Lá\SU]\GDWQRĞüRSUDFRZDQe-
i caáHJRWU\EXĪ\FLD

go stanowiska – X]\VNDQRUH]XOWDW\]JRGQH]PHU\WRU\F]QąRFHQąVWDQX
widzenia badanych osób.
1D SRGVWDZLH ZVWĊSQHM RFHQ\ SU]HGVWDZLRQ\FK SUyE X]QDQR ĪH QDOHĪ\
NRQW\QXRZDüSUDFHQDGXU]ąG]HQLHP]]DVWRVRZDQLHPDXWRPDW\F]QHM]PLDQ\
RGOHJáRĞFL:SU]\V]áRĞFLSODQRZDQ\MHVWRGF]\WV\JQDáXOLQLDáXSRPLDURZHJR
SRSU]H]VNRMDU]HQLHJR]SURJUDPHPREVáXJLVWDQRZLVNDLZ\ĞZLHWODQLHEH]So-
ĞUHGQLRQDHNUDQLHNRPSXWHUD3RĪąGDQHMHVWSURwadzenie prac w kierunku bu-
GRZ\V\VWHPXDXWRPDW\F]QHJRVWHURZDQLDSRáRĪHQLDHNUDQXNRPSXWHURZHJR
]XĪ\FLHPXNáDGXQDSĊGRZHJRVNRMDU]RQHJR]SURJUDPHPREVáXJLVWDQRZLVND
'RJRGQ\PMHVW]DVWRVRZDQLHQDSĊGXVWRáX]Z\NRU]\VWDQLHPVLOQLNDNURNRZe-
go sterowanego automatycznie programem Eye_Gym:LQQRWR]DSHZQLüMHd-
QRF]HĞQLH SUHF\]\MQą RFHQĊ RGOHJáRĞFL ] NWyUHM ZLG]L RVRED EDGDQD DXWRPa-
W\F]Q\]DSLVWHMRGOHJáRĞFLZSRZLą]DQLX]RFHQąMDNRĞFLZLG]HQLDDZLĊFX]y-
skanie konkretnych parametrów odniesienia do kontroli.
1DOHĪ\ SURZDG]Lü SUDFH Z ]DNUHVLH  GRVNRQDOHQLD SURJUDPX Eye_Gym
SU]H]Z\SRVDĪHQLHZ ZLĊNV]ąOLF]EĊIXQNFMLL üZLF]HĔZ\NRU]\VWXMąF\FKPRĪ
OLZRĞü DXWRPDW\F]QHM ]PLDQ\ ZLHONRĞFL F]FLRQNL Z IXQNFML ]PLDQ RGOHJáRĞFL
:SUDFDFKW\FKQDOHĪ\XZ]JOĊGQLü]DSLVKLVWRULLRFHQ\Z\QLNyZüZLF]HĔNRn-
kretnego pacjenta dla potrzeb diagnostyki wzroku. Szczególnie istotny wydaje
VLĊ UR]ZyM RSURJUDPRZDQLD Z ]DNUHVLH Z\NRU]\VWDQLD PRĪOLZRĞFL VWRVRZDQLD
REUD]X RND GR GLDJQRVW\NL ]DUyZQR VWDQXRĞZLHWOHQLDMDN LRFHQ\ QS ĨUHQLF\
RND:DĪQHWXMHVWUR]ZLą]DQLHWHFKQLF]QHJRSUREOHPXX]\VNLZDQLDREUD]XRND
nie]DOHĪQLHRGSR]\FMLJáRZ\SDFMHQWD
Celowe jest przeprowadzenie prób praktycznych z wykorzystaniem stano-
wiska i SURJUDPX ] XZ]JOĊGQLHQLHP SRSUDZ\ NRPIRUWX REVáXJL Próby te po-
ZLQQ\E\üSU]HSURZDG]RQHQDUHSUH]HQWDW\ZQHMJUXSLHRVyE. 0HWRG\NDEDGDĔ
SRZLQQD ]DSHZQLü RELHNW\ZQą RFHQĊ HIHNW\ZQRĞFL VWRVRZDQLD PHWRG\ %DWHVD
GRSRSUDZ\ZLG]HQLDRVyE]RNUHĞORQąZDGąZ]URNX.
LITERATURA
[1] BATES W.H.: Naturalne samoleczenie wzroku bez okularów. Wydawnictwo KOS, 2011.
[2] ELLIOTT D.B.: The Bates method, elixirs, potions and other cures for myopia: how do they
work? Editor-in-Chief, Ophthalmic & Physiological Optics 33(2), 2013, 75-77.
[3] GOPINATHAN G., DHIMAN K.S., MANJUSHA R.: A clinical study to evaluate the effi-
cacy of Trataka Yoga Kriya and eye exercises (non-pharmocological methods) in the man-
agement of Timira (Ammetropia and Presbyopia). Ayu 33(4), Oct-Dec 2012, 543-546.

76
 .RQFHSFMDSDV\ZQHJRXU]ąG]HQLD GRüZLF]HĔZ]URNX

[4] http://www.eslrr.org/.
[5] http://www/iwona.com.
[6] http://www.jogaoczu.pl/welcome.php.
[7] 0,.2à$-&=<. 7: Zastosowanie mobilnego robota w dydaktyce. Logistyka 6, 2014,
7480-7487.
[8] MIKOLAJCZYK T., MUSIAL J., ROMANOWSKI L, DOMAGALSKI A, KAMIENIECKI L.,
MURAWSKI M.: Multipurpose Mobile Robot. Applied Mechanics and Materials 282,
2013, 152-157.
[9] REPKA M.X.: Prevention of Myopia in Children, MD, MBA.
[10] ROSANES-BERRETT M.B.:LG]LHüEH]RNXODUyZ6DPROHF]HQLHLUHODNVRF]X]DSRPRFą
FRG]LHQQ\FKüZLF]HĔWydawnictwo MEDIUM, 1998.
[11] www.slideshare.net/nniimmiiss/percepcja-wzrokowa.

THE CONCEPT OF PASSIVE DEVICE FOR

EYESIGHT EXERCISES

Summary: Eyesight is one of the most important senses, hard to exist without it.
Eyesight is very sensitive and as a result of aging, sickness or inappropriate usage
may get damaged partially or entirely. Very often we forget to care for it what
causes more and more people getting affected by vision defects that ophthalmolo-
gists “cure” by prescribing glasses. There are methods though, that allow for
improvement and sustenance of a very good eyesight sharpness. One of those is
Bates method. Theory assumes that through exercises of eye muscles eyesight can
be improved and glasses are not always necessary. In the thesis a few concepts of
device with special software are presented that support Bates method exercises.
Key words: Bates method, eyesight exercises, natural eyesight improvement,
eyesight exercises, auxiliary device

77