GAWAIN 4:

Kay Rizal
Tula ni
Cecilio Apostol

Si Cecilio Apostol ay isang pangunahing makata, mananaysay, tagasalin, at editor sa

wikang Español. Isinilang siyá sa Santa Cruz, Maynila noong 22 Nobyembre 1877 kina Jose
Pablo Apostol, isang book-keeper, at Marcelina delos Reyes. Nagkaroon siyá ng anim na
anak sa asawang si Margarita San Jose. Noong kaniyang kabataan, mahilig siyáng sumulat ng
tula at mag-pinta. Nagtapos siya ng batsilyer sa Ateneo Municipal de Manila noong 1894 at
pagkaraan ay kumuha ng abogasya sa Universidad de Santo Tomas. Sa mga unang taon ng
pananakop ng Amerikano ay nagtrabaho siya bilang isang mamamahayag para sa mga
rebolusyonaryong pahayagan ng Kalayaan, The Brotherhood, The Union, Renaissance at
Democracy. Ang kanyang pseudonym sa kanyang trabaho sa La Independencia, sa ilalim ni
Antonio Luna, ay si Catulo. Kalaunan ay sumali siya sa Nacionalista Party na nais ang
kalayaan ng Pilipinas mula sa Estados Unidos. Siya ay isang miyembro ng Philippine
Academy mula 1924 hanggang sa kanyang pagkamatay. Sumulat si Apóstol sa Ingles at
Espanyol, at binubuo ng mga tula na nagpapakita ng kanyang kasanayan sa Espanya. Binubuo
niya ang tula na Al Heroe Nacional (Sa Pambansang Bayani) na nakatuon kay José Rizal. Sa
aklat ng mga tula, Pentélicas, inilarawan niya ang mga tanawin na nagtataboy ng isang
matingkad na imahe.
Naisulat ni Cecilio Apostol ang tulang ito sa panahon ng kastila. Sa halos tatlong daang
taon ng pananakop ng mga Kastila sa Pilipinas Naiwagayway natin ang ating bandila sa
bayan ng Kawit, Cavite noong ika-12 ng Hulyo, 1898 sa pamumuno ni Hen. Emilio
Aguinaldo, noon bilang unang pangulo ng Republika ng Pilipinas. Subalit ang kasarinlang
iyon ay naging panandalian lamang sapagkat lumusob ang mga Amerikano. Nagkaroon ng
digmaang Pilipino-Amerikano na naging sanhi ng pagsuko ni Hen. Miguel Malvar noong
1903. Maraming Pilipino ang nagsalong ng sandata at muling nanulat, sapgkat ang diwa at
damdaming makabayan ng mga kababayang ito ay hindi nakuhang igupo ng mga Amerikano,
bagkus ay lalong naging maalab pa. Pinasok ng mga manunulat na Pilipino ang lahat ng
larangan ng panitikan tulad ng lathalain, kwento, dula, sanaysay, nobela at iba pa. Maliwan na
mababasa sa mga akda nila ang pag-ibig sa bayan at pag-asam ng kalayaan.
Dahil panahon ng kastila nya nagawa ang tulang ito, ay sa wikang kastila din ang ginamit
nya para magawa ito. Binibigyang diin ng manunulat kung paano niya pinahahalagahan at
pinarangalan si Rizal. Nagbibigay din ito sa atin ng impormasyon na si Rizal ay isang
bayaning "walang kamatayang bayani" at "maalamat na kadakilaan" na isang halimbawa ng
patuloy na paghanga sa publiko sa kanya bilang isang tao at sa kanyang gawaing makabayan.
Itinuturo ng manunulat na si Rizal ay matapang na lumaban sa mga Kastila para lamang sa
kapakanan ng lahat ng filipino na bansa sakaling sakripisyo niya ang kanyang sariling buhay
para lamang sa ating kalayaan. Sa tula na ito, ipinakita ang pamana ni Rizal nang ang ibang
mga may-akda ay naiimpluwensyahan upang mag-alay ng isang tula para sa maluwalhating
pagkilos ni Rizal at paghanga at pasasalamat ng Pilipino.
Ang tulang ito ay direkta nyang ipinapahayag na ito ay nagpapatungkol sa ating
bayaning si Jose Rizal. Binibigyang kahulugan nya ang mga nagawa ng ating bayani para sa
ating bayan. Direkta nyang pinapahayag na si rizal ay tagapagligtas ng isang taong alipin"
nang maimpluwensyahan ni Rizal ang rebolusyong Pilipino.
Itong tula na ginawa ni Cecilio Apostol na nagpapatungkol sa ating bayaning si Rizal ay
para sa ating Pilipino. Para ating alahahnin ang mga legacy na iniwan sa atin ni Rizal upang
tayo ay maging malaya. Upang atin ding ituring na si Rizal ay isang walang kamatayang
bayani, na may mahusay na isip at mahusay na puso.