Download as pdf
Download as pdf
You are on page 1of 296
Fo TRUONG DAI HOC BACH KHOA. cs NOI : 50 RCNP NACL aC er ud PHAM THANH HUYEN, NGUYEN HONG LIEN CONG NGHE TONG HOP Cay wy NO UAE TUL Ce Mca COATT auinc || TRUGNG DAI HOC BACH KHOA HA NOI 350 _NAM XAY DUNG VA PHAT TRIEN oe NG A PHAT TRIEN KHOA CONG NGHE HOA HOC BACH KHON BO MON CONG NGHE HUU Co - HOA DAU 1956-2006 Pham Thanh Huyén, Nguyén Héng Lién CONG NGHE TONG HOP HUU CO - HOA DAU (Bai giang cho sinh vién) a NHA XUAT BAN KHOA HOC VA KY THUAT HA NOI LOI GIO! THIEU Bai giang “Céng nghé Téng hop Hitu co - Hoa dau” véi 10 chuong va gin 300 trang cla tac gid Pham Thanh Huyén va Nguyén Hing Lién trinh bay tong déi day dit vé hod hoe va céng nghé cia mén hoc nay véi théi Iugng 60 tiét. Két cu cia bai gidng lé hop Lf. Trong 10 chuong, ngoai 5 chuong dau dé cp dén san xudt cde olefin, ede hydrocacbon thom, cée hydrocacbon no, Hz va CO (cing nhu hén hgp CO + H;), axetylen, va chuong 8: san xudt cdc monome vinyl, cae chyong cén lai duce trinh bay theo qua trinh, nhu qué trinh oxi hod (chuang 6), qué trinh halogen hoa (churong 7), qua trinh alkyl hod (chuong 9) va mét chrong téng hop trén co sé monooxit cacbon (chuong 10), cach trink bay hur vay cho phép di sau vio cdc dic trung hod If cha phan trng, soi sang cho cde cong nghé sn xudt lién quan. Céng nghé téng hyp hitu co — hoa diu thudng gap hon hop céc hgp chat how co cé thanh phan phire tap voi nhiét dé s6i xdp xi nhau, trong Itic yéu edu cde sin phim thuong mai cé thudn dé trén 99%, dac biét céc monome yéu cdu dé tinh khiét rat cao, dén 99,9% hoae hon. Dé téch céc hin hop trén, ngoai chung luyén théng thudng, nhiéu qué trinh céng nghé cdn ding cdc phép chung ding phi, nhat la chung ding phi di thé, chung trich ly, eiing nhu cde qué trinh trich ly, hép thy, hdp phy chon loc. Phan thuyét minh va ede so dé cong nghé cita bai gidng dé cé luru § va trink bay ding dén cdc diac diém nay. Cac so dé céng nghé téng hgp hitu co — hod dau thugng kha phitc tap, ngoai cae loai thiét bi phan img rét da dang, con cé hé théng cae thiét bi tach va tinh ché véi nhiéu loai thiét bi. Cac so dé cong nghé duge vé ki lwang, ding va duge trink bay rd rang. Céng nghé Téng hgp Hitu co — Hoa dau la nganh sn xudt phat trién nhanh voi nhitng thanh tyu méi vé hod hoc cde hyp chat hitu co; vé xtc tae, vé thiét bj phan img ... Do vay eae phuong phdp céng nghé va thiét bj thay déi nhanh chong, Bai gidng da cap nhgt cdc cong ngh¢ san xudt hign dgi trong vong 10 nam tré Iai day. Tuy nhién voi mgt man hoe khd phite tap, nguyén ligu di tir nhidu ngudn, cong nghé ting hop do dé cting da dang, phd img dung cia san phim khé réng, doi hoi ngudi soan cin c6 sing tgo lam ndi bat méi tong quan gitta hod hgc, phan img 3 chinh va phy, cing cdc dc trung hod ly cua phan dng, cic dic diém cia xtc tac duge su dung va diéu kign phaa (mg véi cong aghé va thiét bj phan ting, va cde tae gid cua bai gidng 1A ahimg tién st wé, d4 cdt nhigu c} ging trong qua trinh soan, nén nhimg thiéu s6t trong bai giding 18 kh6 tanh khéi. Gio trinh cho mén hye nay da duge sean cach day hon 30 nam. in réneo, cit va ge hu, cho nén dip bai gidng ndy Id tai ligu cd gid tr] cho sink vién ngank Hod diu hoc va la co sé dé céc tac gid hoan chink, bd sung thank séch giéo khoa tot cho viée dio tao k¥ su nganh Hoa dau ma dat nuéc can trong tuong lai gin PGS. TS. Tran Cong Khanh MO DAU Sur phat trign etia nganh céng nghé Hoa hoc trong ahiing nam qua da chime t6 dau mo va khi 1a nhiing nguyén Ligu ly wong cho céng nghé ting hop bir co — hod dau, Tir dau mé va khi, qua cdc qué trinh téng hop hitu co — hoa dau rat ahigu ese hop chat hitu co. ede hop chat trung gian quan trong cho cdng nghiép va dai séng da due téng hop nén, 6 mai quée gia, viéc Iya chon céng nghé thich hop dé tong hop timg hep chat dua tén ngudn nguyén ligu dév sin cé & nude dé. Vi du trong ahimg nam 1960- 1970, MY, céc cng nghé tng hop hu co — hod dau thuéng dia trén ngudn nguyén ligu dau Ja khé thién nhién, trong khi dé & Nhat va Chau Au nguyén Figu dd phé bién la naphta. Vao nhing nam 1973, 1991, 2005-2606, do gid dau thé lign tye tng nhanh, gid nguyén ligu diu naphta cing ting thea. Trong khi dé-ligng khi ding hanh va khi diu m6 duge thu héi véi lugng lon, nén ede qué trinh téng hop hod du 6 cée nude Chau Au va Nhat cing dan chuyén sang nguyén ligu daw 1a propan/butan hoae ctan. Voi nhting thanh tyu dat duge trong fink vue eOng nghg hod hoe, eje bide trong linh vue xtc tée va thiét bj phan img, mac di gp nhing bién déng vé gid thank nguyen Tigu dau, cde céng nghé trong nginh Céng nghé Téng hop Hitu co — Hod du van lién tue thay ddi va phat trién. Cac cai tién vé cong nghé da din dén viée gidm tigu thu nang luong, gidm tigu hao nguyén liéu dau va gidm von dau ter, Tap bai gidng Cong nghé Tong hop Haw co — Hoa dau duge sit dung cho chuong trinh hoc tap cua sinh vién nam thir nam nganh Hoa dau. Noi dung chinh d& cép dén cde phirong php sda xudt nguyén ligu déu cho céng nghé tong hgp hoa diu va cac qué trinh tang hop quan trong cd y nghia trong cong nghiép. Tap bai gidng bao gdm 10 churong Chuong 1: San xuat olefin Chuong 2: San xudt hydrocacbon thom Chwong 3: San xudt parafin Chuong 4; San xuat Hp, CO va khi ting hop Chwong 5: San xudt axetylen Chuong 6: Qua trinh oxy hoa Chuong 7: Qué halogen hod Chuong 8: San xuat monome vinyl Chuong 9: Qué trinh alkyl hod Chuong 10: Qua trinh téng hop trén co sé monooxyt cacbon Trong méi chwong. ede co sé hod hoe, dae tung hod Iy cua qué trinh sin xuat yen ligu va cing nhu cae cong nghé san x tiét, Hy vong ring tap bai gidng nay sé gi ip sink vién nganh Hod dau 6 mét cai nhin téng quan vé nguyén ligu va cae qua trinh céng nghé tng hop ht eo ~ hoa dau. Chucng 1 SAN XUAT OLEFIN 1.1. GIGI THIEU CHUNG Olefin (alken) la cde hop chat hydrocacbon ¢é chifa lién két doi C=C va diy déng ding c6 céng thife cau tao chung 18 C,H», (n 2 2). Bat dau tir nhimg nam 1950, khi cdc clefin thip 1A thanh phan cha yeu wong san phim cia qua tinh cracking nfiét khi ty nbién va khi déng hanh, ngudi ta da phat hign ra vim quan trong cia cdc olefin. Ké tir dé etylen, propen, ixopren... duac str dung rong rai trong cong nghiép. dac bi¢t cho quid trinh téng hop cde potyme. Cie olefin cao mach thing 12 nguyen ligu dau thich hyp dé téng hop cdc hop ehat hoat dong bé mat, nrgu mach thing. Trong cae olefin. etylen duge sir dung nhiéu nhat rong nganh téng hop hia co ~ hod dau. Etylen duge goi Li "Vua cila ede hydrocachon" ilo mot s6 I do sau: = Cau tao don gidn, hoat tinh cao - Tong di ré tién - Dé san xudt tir cic hydrocacbon khiic bing qué tinh steam cracking véi sual cao. - Cac phan dmg di tit nguyén ligu etylen tao thanh ft sin pham phy hon so véi phan ung di tirede olefin khae. Etylen cha yéu duge san xuat tir qué trinh cracking hoi (steam craking) véi mhigu nguén nguyén ti¢u khée nhau: ti cde hydrocacbon khéc nhw ctan, propan, butan, naphta, khi hod long (LPG) va gasoil. G My, do nhu ciu st dung naphta cho qua tinh reforming xtic tc siin xuat xing va do cé ngudn khi ur nhién déi dao, nén etan 18 nguén nguyen ligu chinh duge ding cho qua trinh cracking hoi sin xudt etylen (52% elylen duge sin xudt tir etan, 22% ttr gasoil, 5% tit naptha, con tai tir cde nguén nguyen ligu khic). Trong khi dé Nhat va Tay Au lai sit dung phan doan haphta thu duge tir qu trinh chung cat dau thé cho mye dich nay (71% etylen san xuat tirmaphta, 11% tir gasoil, 11% tir LPG, can la i tit san phdm cracking etan). Ngoai etylen, qué trinh cracking hoi cin c6 nhigu sin phim phy khéc, dac bide Wa cde hydrocacbon C4 va hydrocacbon thom. Cée nh may cracking hoi dya trén nguén nguyen ligu du 1a etan ¢6 chi phi xdy dung thdp hon, hoat dong don gién hon, cho higu suit cao hon va it sin phdm phu hon. Céc ci tién hién nay 1p trung vio vige 161 uu hod qué wink, diéu khién bang my tinh, cai tin dang thict bi phan dng... Hicu sudt olefin c6 thé tang bing cach tién hanh phan ting cracking & nhigt 6 cao, gidm thdi gian phan dng va ign hanh 1am [anh ahanh hon. Cae ngudn san xuat etylen khdc bao gém: dehydrat hott rugu etylic (An Do. Brazin, Thuy Dién, Trung Quéc), cracking cde sin phim thu duge ti qué tinh khf hod than (Nam Phi) va chuyén hod rugu metylic (hing UOP/Mobil - My). G diéu kign binh thudng, cdc olefin tir etylen dén buten lA cde chat khi, olefin tir Cs dé Cyy Ja cde chat Jong va tw Cy, td len Ja cde chat rin. TY trong cia cdc olefin nam trong khodng tir 0,63 dén 0,79 g/em* (cao hon vai phan trim so voi cae alkan Wong ing). Nhiet chéy cia atkan va alken cling gin nhau, Olefin gan nhu khéng hoa tan trong nutéc, Chiing hod tan tt trong hau hét cdc dung moi hiu co, vi du nh nrgu, ete va cde hydrocacbon thom. ‘Tinh chét vit ly cia mot s6 olefin thap dugc trinh bay trong bang II. Bang 1.1. Tinh chat vat I ctia mot s6 olefin thap ; Nhiét do. { Nhiet do Nhiet do Gist han né tong khong khi TT) Cau kettinn | OANA? | céihan | tal 0. MPa, 20°C eTT) coy | CO | ey [Gigi han auai | Gia han tren | 1 | Etylen -169,15 j 103,71 | 9,90 275 28,6 4.6 g/cm’) | (360,1 g/cm’) 2 | Propylen -185,25 | ~47,70 | 91,76 | 2.0 (35 g/m’) Hat 1 (200 g/m'y 3 | 1-Buten =6.25 | 146,45 16 93 4 | cis 2-Buten 43,72 | 162.43 17 97 5 | wans-2-Buten +0,88 | 155.48 17 97 6 | Tsobuten 6,90 | 144,75 18 88 Olefin 1 nguyén ligu ban déu quan trong trong téng hep hod hoc. Tinh chat hod hye cla cdc olefin 1A do néi ddi trong phan tir quyét dinh. Cac sin phd c6 gid Irt co thé nhan duoc tir chting bang céch al':yl hod, polyme hod, hydrat héa... Mot s6 phan ting va san phim dién hinh nhan duge ttr etylen duoc trinh bay trong so dé hinh LL oxi hoa etylen oxit —_*+72O, bg (10.CH)-CH,-O1) agp \y | ROH, RO(CH;-CHy-0), +NH WS Etanolamin oxi hoa Axetandehit O81 N04 a sit axetic CH:CHO CH;COOH | *CHSCOOH*+O, Vin vtaxetar_tting hop, Polyvinylaxetat CHy°CH-0.CO-CH, J ACOFI2O2, Axitacrylic UUNEHOP, Polyacrylat Etylen —o| CH,=CH-COOH | +20, Ruguerytic 28hO4 a xetandehit CH;CH,OH | +HOC! __, Erylenclohydrin CICH,CH,O4 [+Ch__,. pictoctan =H, Vinyl clorua CICH)CH,CI CH)-CH-C1 [Gos iyi benzen Hz siren Une hgp Polystyren CyHsCoHs C¢HsCH=CH, Oligome hod + CoH jOhgome fo o-olefin —” LAB tring hop pr Hinh LU. Cac phan ing va san phd dién hinh tu duge ur erylen, Céc ting dung cita cac olefin trong phan doan C, thu duge tir qua trinh cracking hoi va cracking xtic téc duge trinh bay trong bang 1.2. G-olefin mach thang ngoai viée sit dyng dé sin xudt LAB, con cé thé duce chuyén hod thinh rou bac 1 mach thang ding trong ché tao chat héa déo (Cg - Cyd hoae bot giat (Ci2 ~ Cix) bang phuong phap téng hop oxo. Phan ting cling cé thé duce sit dung dé thu duge aldehit nhu 1a san phdm chinh. Aldehit nay sé bi oxy hoa dé thu duge axit béo téng hop. Bang 1.2. Ung dung ciia olefin phan doan C, Polyme hod — Poly i-buten — Chat déo I-Buten | Copolyme hod | -» HDPE > Chat déo > LDPE — Chat déo Oxy hoa > 1,2-butylen oxyt | -» Chat én dinh, ruou da chite _ [ Dehydro hod | > Butadien — Nhwa, elastomer Codime hoa — Hepten, octen > Chat hod déo, phu gia | 1-/2-buten | Hydrat hod — Butanol, MEK — Dung méi Téng hop Oxo | -» Rugu amylie — Dung méi. phu gia Oxy hoa — Anhydrit maleic | — Polyeste, phu gia — AXit axetic — Dung méi r | Polyme hoa ~» Polyisobutylen — Phy gia, keo dan Copolyme hod | —> Caosu butyl = Elastomer Dime hoa > Diisobutylen ~» Chat hod déo Ete hot + MTBE ~» Phu gia cho xing Isobutylen | Hydrat héa > r-Butyl aleol (TBA) | -> Dung moi, metacrolein Oxy hod-este hod | ~» Metyl metacrylat_ | — Thuy tinh hitu co | Alkyl hod — p-t-Butyl phenol > Nhua | > di-t-Butyl p-cresol_ | > Chai chéng oxy hoa. | (BHT) chit tte ché UV Amin hod > r-Butyl amin Chat xtic tién luu hos caosu | Carbonyl hod | + Axitneopentancie _| + Nhya, son 1.2. SAN XUAT OLEFIN THAP Olefin théip thu duge tir hai nguén: san phim khi cracking hoi mide vi cracking xtic tae. 1.2.1, Cracking hoi nuéc (Steam cracking) Qué trinh cracking hoi nude ta qué trinh nhigt phan cdc hydrocacbon no tit khi tr nhien va cdc phan doan déu mé vdi su cé mat cia hoi nude. Céc phan Gng chink xdy ra tong qua wink cracking hoi bao gém: dehydro hod, nhiét phin, dehydro vong how va dealkyl hoa. 10 1.2.1. Hod ly etta qua trinh nhiét phan hydrocacbon no a. Nhiét dong hoc ctia gud trink Phan ting xdy ra: - Phin ig cracking (cat lién két C-C) tao thinh mot parafin va mat olefin. CosmHansmis? > CorHlary + CpHone2 75200 - 142T U/mol) - Phan dng dehydro hod (cét lién két C-H) tao thanh olefin va hydro CyHap.2 > CyHoy + Ho AG,"= 125400 -- L427 U/mol) (p> 4) Nang tuong lién két cia lién két C-C (345 kJ/mol) thap hon nang lugng lidn két cua lién két C-H (413 kJ/mol), nén phan tig nhiet phan céc hydrocacbon no st uu tien cat lién két C-C tude. Cac phan ting nay déu thu ahiét manh va déu ting thé tich, do vay vé mat abide dong hoc thich hop & nhi d6 cao (cin cung cap nhigt cho phan ting), dp suat thap (pha lodng bing hoi nudc) va thdi gian phin tng ngdn dé gidm phan dng phy b. aie trung dong hoc Cac phiin ting chink xay ra trong qué trinh abigt phan dirge trinh bay trong hiah 1.2. Phan mg déu tign xdy ra trong qué trinh Ia phan ting cracking phan doan ning 6 chifa chi yéu lat cic hydrocacbon parafin thanh | parafin va I olefin (phen sig 1, day con duge goi La phan ting cracking so caip. Phin tmg cracking thit caip (phan ing 1 va IID) sé tao thanh céc sin phdm nhe gidu olefin, think phan va higu suai ca ede olefin phu thudc vio cde diéu kign phan ung. Cac din xudt cia axetylen va diolefin duge tao thinh do phan tng dehydro hos true tiép cdc olefin tgo ra tu phan tng cracking (phdn sug IV). Day 14 ede sin phan phu khong mong mudn, cdc diolefin cé thé tham gia cée phn ding vong hod (phir ting ¥) dé tao thinh cae sin phim nang Cée hop chat méi duge tao thanh tir qué trinh vong hod nay c6 thé tiép tc tham gia vao phan tmg dehydro hod (phan dng VI) tgo thanh hydrecacbon thom, dic la benzen. Day 1a céc tién chat tao thanh cée hgp chat hydrocacbon thom da ving va c6c (phan ting VIT- hinh 1.3). Toc dé phan Ung cracking fn 4 nhiét dQ tren 700°C. Phan ting dehydro hod chi xdy ra manh & nbiét do 800 - 850°C. Quid trinh tgo thanh ede hydrocacbon thom da vong va cdc LA cae phan Gng néi tiép chuyén héa cac olefin va benzen tao thanh, xay ra manh € nhiét do 900-1000°C. Do vay thdi gian uu dai va nhigt dO cao sé Lam tang cudng cdc phan ting tao thanh cée hgp chat hydrocacbon nang trong qua tinh san xuat olefin bang phan tng cracking. 1 | cracking so cap ' Sin phim cracking propylen propa L-buten butadien Cyt A Gas + Cy OCH WO IN TN OA™ that cap cracking \" | vang hod va dehydro ho vit CoH, 2CQHy ~ YS ee Coe metan etylen = i benzen Y dehydro hoa propyn Axerylen Hint 1.2. Cac phn ting chinh xdy ra trong qué trink mhigt phan Hinh 1.3, Sc hinh thanh hydrocacbon thom va céc - sén phdm phu cra qud tinh nhiét phan Phan ting xay ra theo co ché chuéi géc, rit phic tap. Qué trinh khai mao xay ra do qué tinh cit lién két C-C tao thanh géc tu do. Vi du phan iting nhiét phan etylen xay ra nhw sau: Khoi mio: CHy-CH, > CH,’ + CH," Phat triém mach: CH," + CH,-CH, CH, + CH,-CH," CH,-CH," > CH,=CH, +H” H’ +CHyCH; + H;+CH,-CH,° SCH, > 2CH, +4CH, + 3H) Dit mach: H +H’ > H, HY +CH,’ > CH, H +GHy > GH, CH, +CH,’ ~» C,H, Trutng hop téng quat: CH," + R-CH)-CH,-CH, > CH, + R-CH,-CH,-CH," R-CH;-CH)-CH,* > R-CH," + CH)=CH; Qué trinh cat mach luén xay ra d vi tri B (tai dé lien ket C-C Ia yéu nhait) dé tao thanh g6c ngan hon va etylen. Cc gée mach dai thudng bén hon géc mach ngan, do vay ching cé thé tham gia phan Ung déng phan hoa. R-CH)-CH)-CH," — R-CH,-CH’-CH,. Do vay khi qué trinh cdt mach xay ra cé thé tao thanh géc ngin hon va propylen. R-CH,-CH'-CH, > R” + CH,=CH-CH,. 1.2.1.2. Cac théng sé céng nghé ctia qua trink nhiét phan a. Nhiét dé phan ing Nhiét do phan ting thay déi tir 700 + 900°C tuy thudc vao loai nguyen ligu. Déi véi etan, qua inh thudng tién hinh trong khodng nhiét dé phan tng tir 800 + 850°C. Déi v6i céc nguyen ligu nang (vi dy gasoil) nbiét do phan ting thudng thap hon, Theo nguyén tic, nhiet dQ cia thanh éng nhiét phan thudng cao hon nhiéu so v6i nhigt do cha dong khi di trong Ong. Do vay, dé nhiét do diu ra sin phdm la 1 d9 thanh Ong nhiét phan phai 1 995 + 1040°C tuy thude vao vi tri ng. 5. Thot gian ha Thai gian uu nim trong Khoing 0,2 + 1,2 giay. Vé mat ly thuyét, thai gian liu ngin sé tang dé chon oc etylen va propylen. Tuy nhién thi gian luu ngan fai anh hudng tdi mot sé yeu t6 kinh 1€ va ky thuat nhu do bén vat ligu, gid thanh Id phan tng... do vay ngudi ta thudng khéng ché gi: gidi han dudi cua thoi gian luu 1a 0,2 giay. Anh huéng cia nhiét do va thdi gian itu dén higu suat tao thanh etylen trong phan ing nhiét phan naphta duge minh hoa trong hinh 1.4. 50 Z ° = 40 895° C © 2 > a) g § a 3 20 = Boece. Thai gian uu (s) “| 0.05 on 0.2 05 1 2 Hinh 1.4. Anh hudng cia nhiét dé va thoi gian leu dén higu sudt 1g0 thank etylen trong phan img nhiét phan naphia c. Ap sudt ring phdn hydrocachon va vai trd ctia hoi nude Vé mat nhiét dong hoc, phan ung thich hop ¢ 4p suat thdp, do vay ngudi ta thing pha lofing hén hop phan (mg véi hoi made. Vé mat dang hoc, khi pha loing hén hop phan tng bing hoi nude, dp suat ri¢ng phin cia hydrocacbon gidm, va do vay (6c do phan tng téng cong gidm, tuy nhién 49 chon loc cia phan ting nhiét phan tao thanh san phém olefin tang. Mut vdy, hoi mide cé vai trd sau: - Lam gidm dp suat riéng phan cla hydrocacbon (c6 loi cho phan img ting thé tich) va LAm tang hiéu suat tao thanh olefin. - Gidm phd ting phy polyme hod tao hydrocacbon thom da nhan, do vay fam giam luong céc tao thanh trong 6ng phan img. - Giim nhigt cung cap cho 1 don vi chigu dai Gng do higu dng pha loang = Cung cap nhigt cho phan ting khi pha tron. Tuy nhién vige sit dung hoi nude dé pha lodug nguyén tidn ciing c6 mér so khé kha sau: 14 ~ Hoi nude phai duge gia nhiét 161 nhiét do phan ting, do vay tén al nang - Su cé mat cba hoi nuée lim tang thé tich phan tng va do vay lam tang gid thanh dau tu xay dung {3 nhiét phan. - Viée tich hoi nude khdi sin pham tuong déi ton kém Ti 4@ hoi nude sir dung (thudng xdc dinh bing khdi Luong hoi nude/khdi Luong hydrocacbon) phu th khéi lugng phan tir cla nguyén ligu hydrocacbon. Ti lé hoi nude/RH = 0.2 +1 (d6i véi nguyén ligu dau 1a etan) va 1 + 1.2 (Adi vai nguyen tigu dau 1a naphta), 1.2.1.3. Cong nghé steam cracking Qua trinh steam cracking bao gém hai b phan chinh: bd phan phan ting ("ving néng"), tai dé nguyén liu duoc nhiét phan tao thiinh sin phim va bé phan téch (ving tanh"), tai dé sn phdm tao thinh duge tach loai va tink ché. So dé khéi ctia qua Winh steam cracking duge trinh bay trong hinh 1.5. Bg phan nén |» Phan dogn che @ Ving 46) lu Nephia © wwe Hoi née 7) vonne Of | ae | O8MPa__ © | - 3 | >| \* > xang ' ey | | Ving be xa Nuée © LAM LANH GIAN Tee a Phan doan nang LO NHiET PHAN LAM LAN TRUCTIEP CHUNG CAT PHAN DOAN Hinh 1.5. So dé khat ciia qué trinh steam cracking Hydroca>bon duge gia nhiét trong ving déi liu (1) cua 1d nhigt phn va duoc pha lodng bing edch trQn véi hoi nuée truée kh{ da vio ving bic xa (2) ciia 1d. Nhiét do cua hén hgp phan ding duge tang lén nhanh chéng va qué trinh nhiét phan xay ra, Tuy thuge vao nguén hydrocacbon sit dung, qua trinh cracking ¢6 thé duge ign hanh & 750+ 870°C, thoi gian luu ngiin (< 1 giay). Sau khi ra khOi ving phan tng, khi sin phém duge lam lanh nhanh xuéng 550- 600°C dé tranh cac phan ting thit cap. Qué trinh lam lanh nhanh duge tién hanh tong b6 phan lam lanh gidn tiép bing nude (3) va lam lanh tric tiép bang phan doan nang cua qua trinh nhigt phan (4), (5). Nhiét duoc sit dung dé san xuat hoi nude ap suat cao. Sin phdm sau khi duge 1am lanh tong bo phan [am lanh truc tiép (6) duge dua sang thap chung so cap (7). Tai day, xang mhiét phan va nudc thu duge & cae phan doan trung gian, phan doan nang thu dutgc & day thép duc dua quay lai bé phan lam lanh truc tip. San phdm khi nhe thu duge & dinh thap duge dua sang bo phan nén (8), sau do duoc rita bing kiém, sdy va dua sang bd phan téch (“ving lanh”) dé thuc hién cic nhiém vu sau: - Tach Hy - Tinh ché dé thu etylen tinh khiét (99.9% khdi lugng) - Thu hdi propylen véi do sach 95% = 99,5% - Thu phan doan C, ¢6 chita 25 + 50% butadien - Thu phan doan xang nhiét phan nhe gidu hydrocacbon thom. 1.2.4.3.1. L6 nhiét phan Céc 18 nhiét phan duge sit dung dé dim bao viéc tang nhanh nhiét do cia nguyen ligu, nhiét 46 dau ra cao va thdi gian luu ngan. Dé gidi quyét cdc van dé nay, vier thiét ké cdc 6ng va '@ nhiét phan thich hop 1a rat quan trong vA mang tinh quyét dinh. A, Cde dang éng nhiét phan Khi * Dien tich truyén nhiét Ida, téc d6 truyén nhiét cho nguyén ligu nhanh * Bén nhiét trong khoang nhigt do phan ting * Thdi gian uu ngan = Dé gidm 4p suat theo chiéu dai éng va dudng kinh ng thip = Tc d6 tich ty cc trén thanh dng nhiét phan cham hé tao cdc Sng nhiét phan phai dim bao céc yéu céu sau Trong diéu kign phan tng steam cracking naphta trong cong nghiép, nv gidm dudng kinh éng nhiét phan thi cé thé lam gidm thdi gian lu va Kim ting higu sut tao than etylen. Déng thd higu sudt tao thanh propylen gidm va do vay lam tang ti Je etylen/propylen trong sin phdm nhiét phan. Tuy nhién, vige giam duong kinh 6ng sé din dén mét sé vin dé: gidi han giam Ap suat, tang s6 Ong sit dung, tang gid thinh, Hon nia, thei gian luu ngan yeu céu téc 6 dong truyén nhigt nhanh. Dé dat duge ede yeu cdu nly cin chu ¥ ti cach sap xép 16 dng, val ligu ché tao dng, bé tri cdc dén dot... Trong thuc té, cde dng nhiét phan c6 duimg kinh trong ti 65mm (hang Stone vA Webster) téi 120 mm (hang Lummus, Selas) va chiéu day tir 7 + 8,5 mm. Dong khi chuyén dong trong dng vdi van t6e 300 m/s. Trong diéu kién nay, d6 chénh léch dp suat gitla dau vao va dau ra ca dng 66 thé dat 16i 0.4 + 0.7 MPa (4 + 7 at). Ong duge Jam bang thép hop kim trung binh (20 + 30% crom va 20 + 30% niken) c6 chita 0.5% cacbon. Néw éng duge dat 6 vi tri thang ditng thi bé mat ngoai 6ng cé thé chiu duge nhiel do len tdi 1000+ t100°C. Bé mat trong cila éng anh hudng dang ké t6i qué trinh nhiét phan. Sat va niken sé xiic tie cho phan ing dehydro hoa va tang cudng su tao thanh ca sn phétn phu fang va cév. Dé han ché anh hudng nay, thi bé mat ngoai cha thép can duce sunfua hda. Hon nifa, anh hudng oxy héa cla hoi nude len thép hop kim cé thé dan téi viee giam mie d9 cita cde phan ting dehydro héa. Do vay bé mat trong cia dng phai duce Tam that nhan dé han che’ vige cc bam lén thanh Sng va han ché phin ting cacbua ha kim logi tai cae vj tri khuyeét tat cha éng. Cac dng thudng c6 dang chit U véi nhdnh c6 chiéu dai len t6i 9 + 10 m, duge ndi véi nhau dé tao thanh cde cudn. B. Lo nhiét phan Cho dén ahtmg nam 1960, ede lo vin duge thiét ké' dé hoat dong véi thd! gian hea dai (khodng | giay), cde cudn Sng véi dudng kinh trong 90 mm duge dat nim ngang Thé hé thé hai xudt hign vio cudi nhitng nam 1960 véi cdc Ong dat thang ditng, diéu nay c6 thé han ché vin dé 6ng bi udn cong va gidn nd. Cac dang 1d ny cho phép nhiét do diu ra cao va théi gian Inu ngin (0,4-0.5 gidy), nhung dudng kinh ong vin Lén. Sau dé cdc Sng duge thiét ké véi dudng kinh Ong giim din nhung vin duy tri dang thang ding trong 10. Mot sé kiéu Ong duoc trinh bay trong hinh 1.6. < y v ng nm ngang Sng tha ' 6ng thang ding (2A node 8 Eng trong 1 15] (4 hode 8 Sng trong 1 8) Hinh chit U Hinh chit W Laan ng duréng kinh nhd 6ng d61 (16, 24 hode 32 Ging trong 416) taeae 8d tors Hink 1.6. Cac dang 6ng nhiét phan Cac cudn 6ng duge treo 6 dinh véi cdc true c6 khép duge ndi véi bo déi trong hoac 10 xo. Dudi déy cudn éng duge néi véi thanh din cho phép céc cudn chuyén dong wugt theo ede rdnh trong 18 chiu lla. Phu thugc vao chigu dai va dudng kink dng, mot 1d c6 thé chita 4 dén 16 Sng duge xép thanh 1 hode 2 hang so le. Hinh 1.7 tinh bay cdc dang sap xép dng trong céc 1 nhigt phan theo thigt ké 6 dién kiéu nim ngang (hinh 1.7.a) va thiét ké hign 4 doi [uu va thing diing trong ving bite xa (hinh 1.7.) : Ong nim ngang trong ving ef o 4 PBs ees a ° ee 4 g 4 pei 2 “4, Z g | Nhiét dé ghi trén_hinh p i Z 4 duce do trén bé mat dng < ge wy va tung chiu Ka. @ ay g 4 Duéng kinh trong cla GZ oncows ng 0,095m « Panay Hinh 1.7. Mot s6 kid 16 nhiét phan La duge gia nhiet bing cdc dén "bite xa" (hinh 1.8) cho phép tranh duge ngon lita true tiép vao Sng va tao bite xq bing cdch gia nhi¢t gach chiu Iva. Gach chiu lita c6 thé chiu duge nhiet dé len ti 1700-1800°C. Cac den dét thudng duce dat d 2 ben cla cuon 6ng 6 phfa tudng 1d va str dung sin phim phy cha qué tinh steam cracking fam nhién tiga ‘Vé nguyén tic, nguyen ligu dug gia nhiét trong ving déi Luu téi khoding 400°C nhi nhigt cha khi chay. Sau dé duge tron v6i hoi nude pha lodng va di va0 ving bie xa. Tai day nguyén ligu duoc gia nhiét dén 800°C trong 3/10 dén 4/10 gidy. Hé s6 sit dung 1d khoang 85%, Iuong nhiét cung cap cho ving déi luu va bie xa twong ing bing 47 va 53%. 18 Kh8i cach an Ki vio (0,012 mn} iby khigén ‘agen Ia al) asi- i 487m 2 Bidu khién khong kat Van ciéuknién "FF socdp khong khithiresp i NY cach chi ita La hiv ia Hinh 1.8. Cd tao den bite xa £.2.4,3.2. Lam lanh nhanh San phdm khi nhiét phan sau khi roi khdi viing bite xa phai duge Lim lanb that nhanh dé trinh cac san phim bi polyme hod tgo thanh cdc sin phim nang va ting ham long xang san pham. Ong dan san pham tir 1d nhigt phan sang thiét bi fam fanh nhanh phai dit ngdn dé thdi gian Iu cia sin phém trong ving nhiét d cao ngin nhat, Nhiét cita 1 duge thu héi bing céch Fim lanh gidn tiép trong thiét bi [am lank nhanh va Fam lank truc tigp bang cach st dung chinh phan doan hydrocacbon ning lam chat tai nhiét (hinh 1.5). Doi véi qué trinh nhiét phan naphta, qua trinh im anh nhanh chi yéu dugc thuc hién trong thiét bi trao déi nhiét lam tanh gidn tip bing nuéc, tao hoi nuée dp suit cao. Hoi nude thu duge & day duge sit dung dé chay may nén cia thiét bj xir ly phan doan khi nhe. Nhiét d9 khi duge gidm xuéng 400 + 450°C. SO% nhiét cung cap cho la nhiét phan duge thu héi tai thiét bj trao di nhiet Lim lanh gidn tigp. 1.2.1,3.3. Chung so cap San phim sau khi dugc lam lanh nhanh dé trénh cdc phan tng phy noi tiép duoc dua sang thiét bi chung cat so cap, Khi thu duge & dinh thip 6 chia chi yéu la etylen va cde sin phém phu khéc duge dua sang thiét bi nén, tach va [am sach 4é thu hGi etylen tinh khiét va céc olefin nhe khée. Céc olefin nay chi yéu duge sit dung lam cho qué trinh polyme hod, do vay ham luong axetylen, céc hop chat chita oxy, him huynh phai duge han ché é mie thap nat. Xing nhiét phan vA nude thu duge & canh sun. Nuéc ¢6 thé duge tinh ché va tai sir dung. San phim nang thu duye & day thdp duge sit dung trong bd phan Jam lanh truc tiép. 1.2.1,3.4. Xit by sin phim khi nhiét phan San phdm khi sau khi nén, tach lw huynh, say, lam lanh ngung tu dén -100°C duge dua vio cdc thép chung nhiet do thap dé tach cdc phan doan Cl, C2, C3... Tap chit axetylen duoc khir bing hydro hod chon loc trén xc téc kim loai. So dé khdi cita qué tinh tach khf nhiét phn duge trinh bay trong hinh 1.9. Kat >| Nén 3 bac >| Rita kiém » Nén2 bic nihigt phan. (Tich H,S. CO,, COS) Lam lan le siy |e (Tiich nude) v Tach Cl | ——» H,, CH, (lam nhien fiéu...), Gy Cala Ca CoH, " vache2 [Se Hydro hea Tach C2" _ Etan vé nhiet phan en} (ich GA) Tach C3. {>} Tach C3" + Propan vé nhiet phan Cy y Tach C4 |—> Hon hop c, i Ce Hinh 1.9. So dé khéi ctta qua trinh tach khi nhiét phan A. Nén, tach leu hujnh va sy Tai dp suat khi quyén niet dQ soi céta metan, etan va etylen tuong ting 1a -161,6, -88,9 vi -103,7°C. Trong diéu kign thudng, dé tich duge cic hop chat nay bang chung luyén dai hdi nhigt dQ cat thap, vi vay dé qua tinh chung tach khi dé dang hon, sin phdm khi nbiét phan sau khi rdi thigt bi chung cat so cp phai dug nén va lam lanh dé chuyén sang dang long. 20 Khi sau khi ra khdi thiét bj Lam lanh duoc nén trong hé théng nén da edp téi khoang 3,2-3.8 MPa. Sau méi giai dogn nén, phin lng duge téch di va phdn khi duge xir ly voi hén hop kiém-rugu-amin dé téch khi c6 chia § (nhu HS, COS, mercaptan) vi CO). Khi duge sy khé bing cach dua qua zeolit hoae oxyt nhom 4é gidm him lugng nudc xudng duéi Sppm, tanh su tao thanh hydrat va bang trong cdc qué trinh lim lanh tip theo. B. Chung tach khi nhiét phan Qué tink chung cat téch céc phan doan tit CI-C4 va két hop hydro hod duge tinh bay trong hinh 1.10. Hydro va metan duge téch biing thiét bj tach metan (thap 1) va dugc sir dung lam nbién ligu dét hodc duge fam sach sau hon trude Khi sir dung. Qué trinh duge thuc hign 6 4p suat 3,2 MPa, tai day metan va hydro thu duge tai dinh & nhiét do khoang -100°C, Hytho «motan een Frepyien are 200 = ‘ou seed ena swore] sre sk are PM 2M] aoa 4 sn 4, o3 Med gos 3 1 2 % -|4 5 6 6 7 rare] we we — tan twin hon Prepan tus han Hinh 1.10. So dé chimg téch khi ciia qué trinh steam cracking naphta: 1- thap tach metan (30 + 49 dia); 2- thap tach etan gém 40 + 50 dia: 3- thiét bi hydro: hoa; 4- thap tach etan-etylen (110 = 120 dia); 5- thap tach propan (55 + 60 dia); 6. thap tach propan-propylen (220 dia trong 2 thap); 7- thap téch butan San phdm day cia thiét bj téch metan cé chita sin phdm C) va C,, duge dua vio thiét bi rich etan (thap 2), tai day axetylen, etylen va etan duge téch ra o dinh. Luong axetylen cé ln trong khi sin pham duge loai bé trong thiét bi hydro hoa chon loc (3) trén xtic téc Pd hog Ni, Hén hop etan, etylen duge dua sang thip chung cat phan Goan C; (thap 4) chuta 110-120 dia, tign hanh & dp suat 1,9 MPa. Tai day, etylen duge téch ra 6 dinh thép & nhiét do -35°C, etan thu dutge 6 sin phim day duoc dura lai 1 Ong cracking. 21 San phim day cila thiét bj tach etan (2) (g6m cdc RH C3.) duoc dua sang thiét bi tach propan (thap 5). Sin phdm dinh ctia thap téch propan 1a céc RH Cy, duge dua sang thiet bi hydro hod chon Igc (3) dé loai bd metylaxetylen va propadien. Propylen lai duge téch ra khéi propan &'thap (6), propan thu duge o déy duge dua tudn hoan lai thiét bi cracking. Néu sit dung nguyén ligu dau 1 naphta, thi hén hop san phdm thu dugc rat phic tap. Sin phim day cita thiét bi tach propan (5) lai duge dua sang thap téch butan, sn phdm dinh cila thép nay 1A phan doan C4 giau butadien. Sin phim nang duge tigp tuc ché bign dé thu dugc RH thom hoac duge sit dung lam nguyén liu sin xuat xang. Cac tiéu chudn cia san phim etylen va propylen thuong phdm duge trinh bay trong bang 1.3. Bang 1.3. Cac tiéu chudn cita sdn phdm etylen va propylen thuong phdm Cée chi tigu Etylen Propylen tho | Propylen sach Etylen, min 99,.9%TL 300 ppm 50 ppm XY, | Liu huynh, max (ppm) diém suong 60°C 1 5 Xang nhiét phan chit yeu chita hydrocacbon thom (die biét 14 benzen) va mot tugng kha Ién olefin va diolefin. Olefin va diolefin can duge iam sach khéi xing nhiét phan truéc khi dua vao sit dung. Thanh phin cita xang nhiét phan va cdc phan doan hydrocacbon thom thu duge trong qué trinh steam cracking naphta duge trinh bay trong bang 2.3 (chung 2). So dé khéi cia toan bo qué trinh steam cracking naphta duge trinh bay trong hinh 1.11. 22 1.2.2, Khi cia qua trinh cracking xtc tac Qua trinh cracking xtéc tée 14 qué tinh khong thé thigu trong cde nha may loc dau. Day JA qué tinh chinh dé nhdn duge nhiéu xang wong qué trinh che bign, do vay sin phd khi duge coi Ja sin phim phu cia qué tinh. Higu suat cde phan doan thu duce trong qué tinh cracking xtc téc ting s6i (FCC) duge trinh bay trong bang 1.4. Bang 1.4. Iliéu sudt cde phan doan cia qué trinh FCC San phim %KL so véi nguyén ligu dé Phan doan C,- 44 Phan doan C; 27 Phan doan C, 49 Phan doan Cs 5,0 Xang 275 Gasoil nhe 43,0 Can aS Céc (duge dét chy trong thiét bi) 4,0 Téng 100,0 ‘Thanh phan san phdm cia cdc phan doan nhe cua qué trinh cracking xtc tic duge winh bay trong bang 1.5. Sy phan bé thanh phn san phdm phy thudc vao diéu kién phan tng (tdc do thé tich, dp suat, nhiét do, téc do tudin hoan xtc tac, nguyen ligu dau, xtic t4c...) Bang 1.5. Thanh phan cdc phan doan nhe cia qué trinh cracking xtic téc Phan doan C) Phin doan Cy “| __ Phan doan C, Phan doan Cs Hydro- | %TL | Hydro- [%TL| Hydro- [%TL | Hydro-cacbon | % TL cacbon cacbon cacbon Hydro, 13 C7 0.4 _ Os (C. 20 Metan 29,5 |Propan | 26,9 | n-Butan 11,0 | Isopentan 315 Etan 25,4 | Propylen | 72.0 | Isobutan 33,0 | n-Pentan 55 Eiylen 20.9 |C 0,7 | 1-Buten 12,0 | 1-Penten 25 Propan 35 cis-2-buten | 11.0 | cis-2-penten 8.0 Propylen | 118 trans-2-buten| 14,0 | trans-2-penten | 12,0 Khi tro 16 Isobuten 18,0 | 2-Metyl-1-buten } 12,5 cy 0,5 | 3-Metyl-1-buten | 3.5 2-Metyi-2-buten | 21,5 Ge 1,0 Téng 100.0 |Téng | 100,0 | Téng 100.0 [Téng 100,0 24 2.3. Xtrly phan doan olefin C, va Cs 1.2.3.1. Nang cp phan doan C, Cac eau tr cita phan doan C, dae biét 1a cac olefin thu duge tir qué trinh steam cracking va cracking xtic (4c ¢6 rat nhiéu ting dung. Cac olefin cé thé duc ding Fiéng ré hoac két hgp vi nhau, méi tmg dyng doi héi chat lung nguyén liu dau khic nhau. Dé dap ting duge cée yéu céu khée nhau 46, céc olefin trong phan doan C, nay cain ¢6 cde qua trinh téch va chuyén hod khée nhau. Thanh phan caa phin doan C; thu duge tir qua trinh steam cracking duce trinh bay trong bang 1.6. Bang 1.6. Thank phan ciia phan doan Cy ctia qué trinh steam cracking Cau ti % Khoi Luong Cau tit % kh6i long Gq 0.3 trans-2-Buten 66 n-Butan 5.2 Tsobuten 27,4 Tsoburan 13 Butadien 37.0 T-Buten 16,0 Axetylen 04 ciy-2-Buten 53 CG 05 Cie olefin trong phan don C, ¢6 tinh chat vat ly tong w nhau, dic bidt [& nhigt do si gém nhau (bang 1.7) , vi dy I-buten va isobuten, do vay khong thé ding Phuong phap chung cat binh thuéng dé tach cae hydrocacbon nay ra khdi nhau, Qué trinh téch loai ¢6 thé tién hanh bang phyong phdp két tinh, tuy nhién do nhiét do ket tinh lia ede hydrocacbon nay cing twang d0i gén nhau, va qué tinh ket tinh cing phai ti¢n hanh 6 nhiet do rat thap nén qué trinh nay ciing khéng hiéu qua vi kinh té. Do vay, cde nha céng nghé thudng st dung cde qué tinh rat phic tap, két hop. gitta hap phy va chung trich ly, hodc Igi dung su khéc nhau vé hoat tinh hoa hoc cia cac chat dé tach chung ra khdi nhaw. Su c6 mat cia céc hop chat axetylen va diolefin cling cin phii loai 63, vi céc hop chat nay c6 thé khoi mao cho phan ting trang hyp, 10 nhua, 1am ngo doc cic (am hoat tinh cia xtic téc va do chting c6 dé phan cue Ion nén anh hung dén kha nang hoat dong cha dung moi sit dung. Minh 1,12 winh bay so dé nguyen ly cia qua trink ché bién va tich cdc cau tir trong phan doan C, thu duge tir qué trinh steam cracking va cracking xtc tdc. Trong hinh 1.12 ta thay, dau tién butadien.duge thu hdi tir phan doan C, ctla qui trinh steam cracking bing phuong phap chung trich ly. Qué trinh nay doi khi duge bit diu bang qué tink hydro hoa chon loc dé tich ede edu tir hose duge hydro hod dé tach cdc diolefin, 25 nb py aénp ry) #2 bop uoyd Spare mpp poy Yuta DNB IDI TET MH apy on Bayon. pa S84Ny2010 weDaIS STG HET TROP + + wou aOST uh oy au “ops “— sop | ‘Tach -buten <«<—___________* ‘Ber any BUTE RI "cp weop TWA Téch isoburen INGE NE Wop UPN {We suse ead qu WA ~ ny utop ued 2 a Sau hi téch céc diolefin, vén dé tigp theo 1 tich L-buten va isobuten. Tuy thuge vio muc dich sit dung va yeu céu chat luong cia c4c sin phim olefin, hai phuong php téch co ban dugc 4p dung. Bang 1.7. Tink chat vdt 15 ctia m6t s6 edu tit trong phan doan Cy tha dae tit qué trinh steam cracking va cracking wie téc Nhiét do s6i_ | 9 bay hoi Nhiet do Cau tir (’o) tuong déi két tinh ay tai 1,013 kPa tai 40°C C) Propylen “47,7 3.15 -185.3 | 0514 Propan -42,1 26 | -187,7 0,501 Propadien = 345 2,95 = 136.0 : Propyn | 23.2 2,00 = 102.7 : Isobutan “117 1.20 + 159.6 0,557 Isobuten - 69 “1,02 = 1404 0,594 1-Baten +63 400 | 1854 0,595 1,3-Butadien 44 0,99 = 108,9 0,621 n-Butan 0,579 0,604 , 0.621 Vinylaxetylen - I-Butyn 0,650 1,2-Butadien 0.652 2-Bulyn 0,691 A. Tach isobuten Dé thu duge sin phdm isobuten, ngvdi ta si dung mét trong hai phuong phip sau: (a) Trich ly trong moi trudng axit, Day 1a phuong phap cii, c6 rat nhiéu bien 446i. Qua trinh tach duge tién hanh theoahi bude: Bude thir nhat 18 qué trinh hydrat hoa isobuten trong phan doan thanh f-butanol véi su cé mat cla ion ‘HY, va bude thit hai Ja qué trinh dehydrat hod rugu mdi tao thanh, (b) Ete hod, Day 1a cong nghé hién dai hon, tién hanh theo quy trinh tuong tw nhu phuong phép hydrat hod. Dau tién isobuten duge ete hod voi metanol 27 tao thank metyl t-butyl ete, sau dé ete méi tao thinh duoc cracking dé hoin nguyén tai isobuten ban diiu. Trong ca hai trudng hgp, rugu va ete tao thanh cé thé tao thanh nhiéu hop chat tung gian cé gid ti. Vi vay ngudi ta cling si dung hai qué trinh nay dé nang cap isobuten. Ngoai ra, qué trinh thi ba, oligome hod chon loc, cing duge si dung dé nhan duge san pham cé tri s6 octan cao ding cho xing. Sau khi hdu nhu toan bé cdc isobuten ban dau da duoc chuyén hod, qué tinh tach tiép theo c6 thé bao gém: qua tinh chung cat trong hai thdp dé tich isoburan & dinh thap thi nhat, tach 1-buten & dinh thdp thet hai, téch 2-buten va n-butan & day thdp thit hai, hodc qua trinh chung cat don gidn két hgp voi chung trich ly... B. Tach I-buten 1-Buten cling cé thé duoc xr ly theo mét trong hai qué trinh sau: {a) Thu héi. Qué trinh thu héi duge thue hign bing phuong phdp hap phy trén sang phan tir, str dung nhiéu cong nghé khac nhau. (b) Chuyén hod, Trong qué trinh nay, 1-buten tham gia phin img isome hod hoac hydroisome hod tao thanh 2-buten. Trong ca hai trudng hop cfing can cdc qué trinh tach loai tiép theo (nhu chung cat) dé tach ede phan doan gidu isobuten vi 2-buten. Mot thiét bi hydroisome hod tht hai cting duge sit dung dé tang ham lvgng isobuten. Cong nghé nay cing co thé ap dung dé xi 1¥ phan doan can C, tic qué trinh trich ly bing axit hodc ete hos dé thu duge san phdm gidu 2-buten. 4.2.3.1.4, Tach butadien ut phan doan C, ctta qué trinh steam cracking a. Déic tring hod I ctia qué wink Dé dat duge d6 tinh khiét cao, qué trinh phai sit dung nhidu phuong phép tich phtic tap. Trong céng nghiép qué trinh tach bao gém: (a) Trich ly bing mudi amoni déng (1) (b) Chung trich Ly. Qué tinh trich ty sir dung tinh chat cia mudi axetat amoni déng (I) c6 kha nang tao phitc chon loc v6i butadien, khd nang hap thy cia buten thap hon wr 10-50 lan. Mat khic, cdc hgp chat axetylen sé tao phiic dau tign va qué trinh [a bat thuan nghich. Higu qua ciia qué trinh phu thugc vio ham lucng cla céc hop chet axetylen c6 trong nguyén li¢u dau, trong thue té dé ap dung phuong phép nay, ham long cae hop chat axetylen phai khong vugt qué 500 ppm. Phan doan C, thu duge tit qué trinh steam cracking thutng khong dap ting duoc diéu kign nay, do vay, qué trinh Juén ddi hdi phai cd cong doan hydro hod chon loc dé téch axetylen 28 Dung moi sit dung trong qua trinh chung trich ly phai c6 céc tinh chat sau: (a) Nhiét do soi cia dung moi phai cao hon nhiét 46 soi cia cdc cau tir trong nguyén ligu dau, (b) Vai tr cia dung méi 1a hap thy butadien va cho phép cc hop chat khic di vao phan cat, Do vay dung méi phai dap tng duoc cdc digu kién sau: (a) C6 do chon loc cao véi diolefin, ma khong chon loc déi véi axetylen va olefin, nghia 1A dung mi phai cé kha nang lam tang su khdc nhau vé do bay hoi twong déi cia cdc cau tit khdc nhau trong phan doan duge xir ly. (b) Cé kha nang hoa tan cao: kha nang nay bj gidm trong hau hét céc téc nhan trich ly, d6i véi hydrocacbon cé cing sé nguyén tit cacbon, kha nang hoa tan giém dan tir axetylen dén dien va dén olefin. (c) Dé tién hanh: 6 nhét thap, do chénh léch diém séi so véi butadien kha Ién, khong tao dang phi hoac khong phan ting hod hoc véi céc cau tir trong hén hop céin tach, (d) Do bén 16t trong diéu kién tach: dung méi phai bén nhi¢t, do an mdn thdp, kha nang bat chdy thdp, phai hod tan hoan toan véi nude... 4 ca hop ly. Vige chon Iya dung moi phy thuge vio tinh chat vi kinh té cia cOng nghé sit dung. Bang 1.8 trinh bay mot s6 tinh chat vat I¥ ciia cdc dung moi dude sit dung trong cong nghiép dé tach butadien. (e) San co va gi b, Qué wink tick butadien tit phan doan C, cia qué trinh steam cracking wrong céng nghiép A. Hydro hod chon loc cde hop chat axetylen trong nguyén liéu dau Cong doan nay 1A cain thiét adi v6i qua tinh trich ly butadien bing musi amoni déng (1), nhung né khéng thyc sy edn cho qué trinh tach butadien bang chung trich ly. Tuy nhién, néu sit dung qué trinh chung trich Ly, cOng doan xir ly hydro hod nay 6 thé gitip cho qué trinh tach dé dang hon va ting duoc lugng butadien thu héi. Ngoai ra, cong doan hydro hod ciing lam giim céc hop chat axetylen, Qué trinh hydro hod chon oe axetylen duge tign hanh trong pha léng, dp suat 0,5 + | MPa, nhiét do 10 + 60°C. Thiét bi c6 chifa cdc ldp xe tic tren co $8 Pa, nhiét phan tng duoc téch bai qua trinh bay hoi mét phan méi tru’ng phan ting hove sk dung thiét bj 6ng chiim [4m lanh bing propan. Sau khi fim lanh, hydro chwa phan img duge tach, nén va tudn hoan lai thiét bi phan img. 29 / aprqye, c's ot | Osdz'o| Leeo | T99T | O'OC- No | tueroxerciou tun ol y0% | (SZ SST] LzoL | O'POT | Pre oN uopy1oskdA12U-N asvad oO 2 9 BLT (2.82) 080 | PrG'O | O'EST O19- om t qureuuoy[Arewig] | uoaz uoddiyy O. - zt | Qodrt] sscr | sist | s'9e- cre femmyny sduitud - SLT | (0.00) 80} gLL'0 | 8T8 isp | NeOHO Tntuoiexy 1eus (nep nay | varpeing (syequ ugdnsuuan| fuaing- | ("dt ' 4 oy | anyp aug wal, map Buon, | enoigp | wasea | % (0 ©» ned . £18u9 Jour) tour | Buon oy dunp ai | seq og Sy 18a weys qu, yout Sung. Suzyonso wars yaya pub pas to wiop upyd an uaipoing y>pt gp Sip ps adap tou Sunp 2p2 Duo £4 Bs wya yun S| Sure 30 B. Trich ly bang mudi amoni dong (I) Cong nghé trich ly butadien bang mudi amoni duce hang Esso phat trién 6 MF sau Thé chién 2, chi yéu dé sdn xuat butadien bang qué trinh dehydro hod n-buten va a-butan. Qué trinh bao gém cde buéc sau: + Hap thy so bé cde hop chat axetylenic bang dung dich axetat amoni déng (1) 20% khéi Iuong, sau dé nha hap thu butadien bang cach gia nhiet dén 65°C, butadien dutgc twain hon, tiép theo cde hop chat axetylenic duge nha hap thu bing cach Vang nbiét do len tdi 90°C. # Sir dung mot loat cdc thiét bi tron/léng, hoat déng theo ché do nguge dong tai -20 va +5°C, 0,3 + 0,4 MPa dé hap thu butadien va dé lam giau dung dich amoni bing cdch tigp xiic ldng/léng. * Nha hap thu butadien bing cach gia nhiét dén khoang 80°C va 0,12 MPa. ¢ Thu héi amoniac bang cach rita butadien véi nude va chung cat dung dich thu duge. * Tinh ché butadien bing chung cat cé mat chat uc ché tring hop butadien (r-butylpyrocatechol). C. Chung trich ly Vé nguyén tac, cdc qué trinh cong nghiép tach butadien bing phuong phip chung trich ly déu bao gém cdc bude chinh sau day: © Chung trich ly trong mét hay hai thap, 141 cA cde hop chat axetylen va butadien déu duge di vao phin trich. Néu qué trinh tign hanh trong hai thép, buten duge téch trong thdp thir nhat, sau dé céc hop chat axetylen dure tach trong thap thit hai, © Thu hdi dung moi da sit dung bing céch bay hoi. * Chung siéu phan doan phan trich dé tach loai cdc tap chat axctylen va buten. + Rita nuéc phan doan da tach butadien dé thu héi dung moi rita. Cac hing dau tién str dung cong nghé nay bao gém: a. Shell Ban dau hang Shel! sir dung dung méi 1A axeton, sau dé vao nam 1956, dung méi nay duoc thay bang axetonitril. Cong nghé nay sir dung mot thép chung trich ly. b. Phillips Hang Phillips 4p dung cong nghé chung trich ly vao cong nghiép tis nhding nam 1940, str-dung dung moi furfural. Cong nghé bao gdm 1 thdp Irich ly/tai sinh va 1 thap tinh ché.

You might also like