Boekhoudzakboekje 2012

Ragheno Business Park

Motstraat 30, B-2800 Mechelen www.kluwer.be
tel. 0800 40 300 − fax 0800 17 529 info@kluwer.be
Verantwoordelijke uitgever: Hans Suijkerbuijk,
Ragheno Business Park, Motstraat 30, B-2800 Mechelen

© 2012 Wolters Kluwer Belgium NV

Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave
verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt
worden, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke
toestemming van de uitgever.

Wettelijk depot: D/2012/2664/144

ISBN: 978-90-4654-060-2
BP/BOZA-PI12001
 INHOUDSOPGAVE

Auteurs 3

Woord vooraf 5

Deel 1
Investeringen in duurzame middelen en andere beleggingen 39

I
Oprichtingskosten 41
1. MAR 41
2. Definitie van «oprichtingskosten» 41
3. Waardering 42
4. Boekhoudkundig 42
4.1. «200 Kosten van oprichting en kapitaalverhoging»
«202 Overige oprichtingskosten» 42
4.1.1. Aanschaffing bij derden 42
4.1.2. Aanschaffing door eigen werken 43
4.1.3. Inventaris: toepassing van de afschrijvingsregels 43
4.1.4. Uitzonderlijke afschrijvingen 43
4.2. «201 Kosten bij uitgifte van leningen» 44
4.2.1. Uitgifte lening 44
4.2.2. Inventaris: toepassing van de afschrijvingsregels 44
4.3. «204 Herstructureringskosten» 45
4.3.1. Kosten gemaakt in verband met herstructurering worden gerubriceerd in
Klasse 6 45
4.3.2. Activering 45
4.3.3. Inventaris: toepassen van de inventarisregels 46
5. Bijzonderheden 46
6. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 47
7. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 49
7.1. Balans 49
7.2. Toelichting 50

Boekhoudzakboekje – Kluwer 7
Inhoudsopgave

8. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 50

8.1. Balans 50
8.2. Toelichting 50

II
Immateriële vaste activa 51
1. MAR 51
2. Definitie van «immateriële vaste activa» 51
3. Waardering 52
4. Boekhoudkundig 53
4.1. «210 Kosten van onderzoek en ontwikkeling» 53
4.1.1. Algemeen 53
4.1.2. Aanschaffing bij derden 54
4.1.3. Aanschaffing door eigen werken 54
4.1.4. Inventaris: toepassen van de afschrijvingsregels 55
4.1.5. Uitzonderlijke afschrijvingen 55
4.1.6. Terugneming van afschrijvingen 55
4.2. «211 Concessies, octrooien, licenties, knowhow, merken en soortgelijke
rechten» 57
4.2.1. Algemeen 57
4.2.2. Aanschaffing bij derden 57
4.2.3. Brevettering van eigen ontwikkeling 57
4.2.4. Inventaris: toepassen van de afschrijvingsregels 58
4.2.5. Waardeverminderingen 58
4.2.6. Terugname van waardeverminderingen 58
4.2.7. Realisatie van immateriële vaste activa 59
4.2.8. Boekhoudkundige verwerking van royaltyopbrengsten 63
4.2.9. Boekhoudkundige verwerking van royaltykosten 63
4.3. «212 Goodwill» 64
4.3.1. Inleiding 64
4.3.2. Inventaris: toepassen van de afschrijvingsregels 64
4.4. «213 Vooruitbetalingen» 65
5. Bijzonderheden 66
6. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 66
7. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 78
7.1. Balans 78
7.2. Toelichting 79

8 Kluwer – Boekhoudzakboekje
 Inhoudsopgave

8. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 81

8.1. Balans 81
8.2. Toelichting 81

III
Materiële vaste activa 83
1. MAR 83
2. Definitie van «materiële vaste activa» 84
3. Waardering 85
3.1. Waardering bij verwerving 85
3.2. Waardestijgingen 87
3.2.1. Gewone herwaardering 87
3.2.2. Herwaardering via terugneming van waardeverminderingen 88
3.3. Waardedalingen 88
3.3.1. Waardeverminderingen 88
3.3.2. Afschrijvingen 88
3.4. Vervreemding ten bezwarende titel 90
4. Boekhoudkundig 90
4.1. Aanschaffing door aankoop bij derden 90
4.2. Aanschaffing door eigen werken 91
4.3. Verwerving door inbreng in natura 92
4.4. Verwerving tegen ruil 93
4.5. Waardestijgingen – waardedalingen 94
4.6. Waardestijgingen via terugneming van waardeverminderingen (art. 100) 95
4.6.1. Terugname tegenover de «Herwaarderingsmeerwaarden» 95
4.6.2. Terugname via de uitzonderlijke opbrengsten 96
4.7. Waardeverminderingen op materiële vaste activa met onbeperkte
levensduur 96
4.8. Afschrijvingen op materiële vaste activa 97
4.9. Vervreemding ten bezwarende titel 99
4.9.1. Verkoop van een niet geherwaardeerd vast actief 99
4.9.2. Overdracht ten bezwarende titel van een geherwaardeerd materieel vast
actief (geherwaardeerd volgens art. 100) 100
4.9.3. Overdracht ten bezwarende titel van een geherwaardeerd materieel vast
actief (geherwaardeerd volgens art. 57). De herwaarderingsmeerwaarde
werd gedeeltelijk of geheel geı̈ncorporeerd in het kapitaal 101
5. Bijzonderheden 102
6. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 103

Boekhoudzakboekje – Kluwer 9
Inhoudsopgave

7. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 111

7.1. Balans 111
7.2. Toelichting 112
8. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 118
8.1. Balans 118
8.2. Toelichting 118
9. III.A. Terreinen en gebouwen 119
9.1. Definitie 119
9.2. Waardering 119
9.3. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 120
10. III.B. Installaties, machines en uitrusting 140
10.1. Definitie 140
10.2. Waardering 141
10.3. Boekhoudkundig 141
10.3.1. Boekingen in het vast waarderingsstelsel 141
10.3.2. Boekingen in verband met verpakkingsmaterieel 142
10.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 146
11. III.C. Meubilair en rollend materieel 149
12. III. D. Leasing en soortgelijke rechten 151
12.1. Definitie 151
12.2. Waardering en boekhoudkundige verwerving 152
12.3. «Sale and lease back» 162
12.3.1. Begrip 162
12.3.2. Boekingen 162
13. Overige materiële vaste activa 164
13.1. Definitie 164
13.2. Waardering en boekhoudkundige verwerking 165
13.2.1. Inleiding 165
13.2.2. Buitengebruikstelling van materiële vaste activa 165
13.2.3. De vermoedelijke realisatiewaarde van het buitengebruik gesteld vast
actief ligt lager dan de boekwaarde 166
13.2.4. Boekhoudkundige verwerking van uitwinningsvergoeding 166
13.2.5. De boekhoudkundige verwerking van het recht van opstal bij de
opstalgever, die handelt in het kader van een beroepswerkzaamheid 169
14. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen 171
14.1. Definitie 171
14.2. Waardering en boekhoudkundige verwerking 172
14.2.1. Materiële vaste activa verworven onder het stelsel van de
aanschaffingsprijs 172

10 Kluwer – Boekhoudzakboekje
 Inhoudsopgave

14.2.2. Materiële vaste activa verworven onder het stelsel van de

vervaardigingsprijs 173
14.2.3. Materiële vaste activa verworven onder het stelsel van de inbrengprijs 174
14.2.4. Waardestijgingen 174
14.2.5. Waardedalingen 174
14.2.6. Buitengebruikstelling en de vervreemding ten bezwarende titel 175

IV
Financiële vaste activa 177
1. MAR 177
2. Definitie van «financiële vaste activa» 178
2.1. Deelnemingen en vorderingen op verbonden ondernemingen 178
2.2. Deelnemingen en vorderingen op ondernemingen, waarmee een
deelnemingsverhouding bestaat 180
2.3. Andere financiële vaste activa 181
3. Waardering 182
3.1. Deelnemingen en aandelen 182
3.1.1. Waardering bij verwerving 182
3.1.2. Waardestijgingen 182
3.1.3. Waardedalingen 183
3.2. Vastrentende effecten, vorderingen en borgtochten in contanten 184
3.2.1. Waardering bij verwerving 184
3.2.2. Waardedalingen 185
3.3. Opbrengsten uit financiële vaste activa 185
3.4. Realisatie van financiële vaste activa 185
3.5. Voorkeurrecht bij kapitaalverhoging 185
3.6. Bonusaandelen 186
4. Boekhoudkundig 186
4.1. Waardering bij verwerving 186
4.2. Waardestijgingen en waardedalingen 188
4.2.1. Waardedaling 188
4.2.2. Waardestijging 190
5. Bijzonderheden 192
6. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 192
7. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 211
7.1. Balans 211
7.2. Toelichting 213

Boekhoudzakboekje – Kluwer 11
Inhoudsopgave

8. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 221

8.1. Balans (VKT 2.1) 221
8.2. Toelichting 222

V
Vorderingen op meer dan één jaar 227
1. MAR 227
2. Definitie van «vorderingen op meer dan één jaar» 227
3. Waardering 228
3.1. Waardering bij ontstaan 228
3.2. Waardeverminderingen op vorderingen 229
3.3. Opbrengsten uit vorderingen 230
3.4. Realisatie van vorderingen 230
4. Boekhoudkundig 230
4.1. Waardering bij ontstaan – opbrengst – terugbetaling 230
4.2. Waardeverminderingen 232
4.3. Leningen, aflosbaar in vaste termijnen, interest na verlopen periode 233
4.4. Leningen, aflosbaar in vaste termijnen, interest vóór vervallen termijn 235
4.5. Leningen op meer dan één jaar, waarbij de nominale waarde de rente
omvat 236
4.6. Leningen waarbij de aanschaffingswaarde lager is dan de nominale
waarde 238
4.7. Vorderingen die in termijnen worden ontvangen 240
4.8. Renteloze vorderingen of vorderingen met abnormaal lage rente 242
4.9. Vorderingen als gevolg van leasingcontracten en soortgelijke
vorderingen 244
5. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 244
6. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 248
6.1. Balans 248
6.2. Toelichting 249
7. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 251
7.1. Balans 251
7.2. Toelichting 251

12 Kluwer – Boekhoudzakboekje
 Inhoudsopgave

Deel 2
Elementen van het nettobedrijfskapitaal 253

I
Voorraden en bestellingen in uitvoering 255
1. MAR 255
2. Definitie van «voorraden en bestellingen in uitvoering» 256
2.1. Voorraden 256
2.2. Bestellingen in uitvoering 257
3. Waardering 258
3.1. Algemeen 258
3.2. Waardering grond- en hulpstoffen, handelsgoederen en onroerende
goederen bestemd voor verkoop 258
3.3. Waardering gereed product 262
3.4. Waardering goederen in bewerking en bestellingen in uitvoering 262
4. Boekhoudkundig 265
4.1. Algemene benadering 265
4.1.1. Het exploitatiestelsel 265
4.2. Bestellingen in uitvoering 271
4.3. Vooruitbetalingen op voorraden 274
4.4. Vlottende handelsgoederen en handelsgoederen opgeslagen buiten de
onderneming 275
4.5. Commissiehandel 277
4.5.1. Boekingen bij de aankoopcommissionair 277
4.5.2. Boekingen bij de committent van een aankoopcommissionair 279
4.5.3. Boekingen bij de verkoopcommissionair 280
4.5.4. Boekingen bij de committent van de verkoopcommissionair 281
4.6. Aankoop op termijn van goederen zonder indekking 282
4.7. Verkoop op termijn van goederen zonder indekking 283
4.8. Aankoop op termijn, ingedekt door verkoop op termijn 284
4.8.1. Specifieke dekkingsverrichtingen 284
4.8.2. Dekkingsverrichtingen die een «open» positie laten 285
4.8.3. Voorbeeld 285
4.9. Uitverkoop 286
4.10. De invloed van promotiefolders 286
4.11. Boekhoudkundige verwerking van verloren verpakking 286
4.12. Boekhoudkundige verwerking van stalen 287
5. Bijzonderheden 287
6. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 288

Boekhoudzakboekje – Kluwer 13
Inhoudsopgave

7. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 300

7.1. Balans 300
7.2. Toelichting 301
8. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 303
8.1. Balans 303
8.2. Toelichting 303

II
Vorderingen op ten hoogste één jaar 305
1. MAR 305
2. Definitie van «vorderingen op ten hoogste één jaar» 305
3. Waardering 307
3.1. Waardering bij ontstaan 307
3.2. Waardeverminderingen op vorderingen (art. 68) 307
3.3. Onderverdeling naar de aard van de vorderingen 308
3.4. Factoring 308
3.5. Te innen wissels 308
4. Boekhoudkundig 309
4.1. Handelsvorderingen en financiële kortingen 309
4.2. Te innen opbrengsten 309
4.2.1. Verkochte goederen, waarvoor nog geen factuur is opgemaakt 309
4.2.2. Nog niet ontvangen creditnota’s 310
4.3. Vooruitbetalingen 310
4.4. Opgevraagd, niet-gestort kapitaal 311
4.5. Verwerking van btw 311
4.6. Te innen wissels 319
4.6.1. Endosseren van wissels 319
4.6.2. Verdisconteren van wissels 320
4.6.3. Afgifte wissels ter incasso 325
4.7. Waardeverminderingen op en realisatie van vorderingen 326
4.8. Vorderingen in vreemd geld 329
4.9. Borgtochten betaald in contanten 330
4.10. Tewerkstellingssubsidies 330
4.11. Andere diverse vorderingen 331
5. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 332
6. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 354
6.1. Balans 354
6.2. Toelichting 355

14 Kluwer – Boekhoudzakboekje
 Inhoudsopgave

7. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 356

7.1. Balans 356
7.2. Toelichting 357

III
Geldbeleggingen 359
1. MAR 359
2. Definitie van «geldbeleggingen» 360
3. Waardering 360
4. Boekhoudkundig 361
4.1. Eigen aandelen 361
4.2. Aandelen 361
4.2.1. Verwerving 362
4.2.2. Waardevermindering 363
4.2.3. Realisatie 363
4.3. Vastrentende effecten 364
4.3.1. Intekening op obligatielening 364
4.3.2. Intekening op zerobonds 367
4.3.3. Effecten met mogelijkheid tot kapitalisatie 368
4.4. Termijndeposito’s 369
4.4.1. Plaatsing van een deposito 369
4.4.2. Ontvangst van de interest 369
4.4.3. Terugbetaling op de vervaldag 370
4.4.4. Waardeverminderingen 370
5. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 370
6. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 385
6.1. Balans 385
6.2. Toelichting 385
7. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 386
7.1. Balans 386
7.2. Toelichting 387

IV
Liquide middelen 389
1. MAR 389
2. Definitie van «liquide middelen» 389
2.1. Te incasseren vervallen waarden 389
2.2. Kredietinstellingen (naargelang de soort) 390

Boekhoudzakboekje – Kluwer 15
Inhoudsopgave

2.3. Postcheque-en-girodienst 390

2.4. Kassen 390
2.5. Interne overboekingen 390
3. Waardering liquide middelen 390
4. Boekhoudkundig 391
4.1. Te incasseren vervallen waarden 391
4.1.1. Te innen waarden van eigen portefeuille 391
4.1.2. Te innen waarden ontvangen van derden 392
4.2. Werking met betrekking tot kredietinstellingen (55.) en postcheque- of
girodienst (56.) 392
4.2.1. Algemeen principe 392
4.2.2. Boeking van ontvangen cheques 392
4.2.3. Boeking van betalingen van schulden door uitgifte van cheques 393
4.2.4. Compensatie 394
4.2.5. Werken met kredietkaarten 394
4.3. Werking met betrekking tot Kassen 396
4.4. Werking van interne overboekingen 398
5. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 399
6. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 402
6.1. Balans 402
6.2. Toelichting 402
7. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 403
7.1. Balans 403
7.2. Toelichting 403

V
Schulden op ten hoogste één jaar 405
1. MAR 405
2. Definitie van «schulden op ten hoogste één jaar» 406
3. Waardering schulden 408
4. Boekhoudkundig 409
4.1. Schulden op meer dan één jaar die binnen het boekjaar vervallen 409
4.2. Financiële schulden 409
4.2.1. Promessen 409
4.2.2. Acceptkredieten 410
4.2.3. Documentair krediet D/A (documents against acceptance) 412
4.2.4. Schulden in rekening-courant 414
4.3. Handelsschulden 423

16 Kluwer – Boekhoudzakboekje
 Inhoudsopgave

4.4. Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 424

4.4.1. Belastingen 424
4.4.2. Bezoldigingen en sociale lasten 426
4.5. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 440
4.6. Schulden uit bestemming van het resultaat 440
4.7. Diverse schulden 442
4.7.1. Vervallen obligaties en coupons 442
4.7.2. Borgtochten ontvangen in contanten 442
4.8. Bijzondere gevallen 442
4.8.1. Schuld omvat rente 442
4.8.2. Leningen op afbetaling en gelijkaardige 443
5. Bijzonderheden 443
6. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 444
7. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 453
7.1. Balans 453
7.2. Toelichting 454
8. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 455
8.1. Balans 455
8.2. Toelichting 456

VI
Overlopende rekeningen van het actief en het passief 459
1. MAR 459
2. Definitie 459
2.1. Overlopende rekening van het actief 459
2.2. Overlopende rekening van het passief 460
3. Waardering 460
4. Boekhoudkundige verwerking 460
4.1. Overlopende rekeningen van het actief 461
4.1.1. Over te dragen kosten 461
4.1.2. Verkregen opbrengsten 462
4.2. Overlopende rekeningen van het passief 462
4.2.1. Over te dragen opbrengsten 462
4.2.2. Toe te rekenen kosten 463
5. Bijzonderheden 463
6. Adviezen voor Boekhoudkundige Normen 464

Boekhoudzakboekje – Kluwer 17
Inhoudsopgave

7. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 470

7.1. Balans 470
7.1.1. Overlopende rekeningen van het actief (VOL 2.1) 470
7.1.2. Overlopende rekeningen van het passief (VOL 2.2) 470
7.2. Toelichting 471
7.2.1. Overlopende rekeningen van het actief 471
7.2.2. Overlopende rekeningen van het passief 471
8. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 471
8.1. Balans 471
8.2. Toelichting 471

Deel 3
Financieringsmiddelen op lange termijn 473

I
Kapitaal 475
1. MAR 475
2. Definitie 475
3. Waardering 476
4. Boekhoudkundige verwerking 477
4.1. Kapitaal bij natuurlijke personen of bij bijkantoren en centra van
werkzaamheden 477
4.2. Kapitaal in de vennootschap onder firma (V.O.F.) en de gewone
commanditaire vennootschap (Comm.V) 477
4.3. Kapitaal in de naamloze vennootschap (NV), de besloten vennootschap
met beperkte aansprakelijkheid (BVBA), de commanditaire
vennootschap op aandelen (Comm. VA) en de coöperatieve
vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (CVBA) 479
4.3.1. Kapitaalvorming en -verhoging 480
4.3.2. Kapitaalvermindering 488
5. Bijzonderheden 496
6. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 497
7. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 501
7.1. Balans 501
7.2. Toelichting 502
8. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 503
8.1. Balans 503
8.2. Toelichting 504

18 Kluwer – Boekhoudzakboekje
 Inhoudsopgave

II
Uitgiftepremies 507
1. MAR 507
2. Definitie van «uitgiftepremies» 507
3. Waardering 507
4. Boekhoudkundige verwerking 507
4.1. Algemeen 507
4.2. Berekening uitgiftepremie bij fusie door opslorping 509
5. Bijzonderheden 510
6. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 511
7. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 511
7.1. Balans 511
7.2. Toelichting 511
8. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 512
8.1. Balans 512
8.2. Toelichting 512

III
Herwaarderingsmeerwaarden 513
1. MAR 513
2. Definitie 513
2.1. Algemeen 513
2.2. De gewone herwaarderingsmeerwaarde conform artikel 57 van het
koninklijk besluit van 30 januari 2001 514
2.3. De herwaarderingsmeerwaarde ontstaan uit terugname van geboekte
waardeverminderingen conform artikel 100 van het koninklijk besluit
van 30 januari 2001 514
3. Waardering 515
4. Boekhoudkundige verwerking 516
4.1. Herwaarderingsmeerwaarde conform artikel 57 516
4.1.1. Ontstaan 516
4.1.2. Periodieke waardedalingen 516
4.1.3. Overtollige meerwaarde 517
4.2. Herwaarderingsmeerwaarde conform artikel 100 517
4.3. Omzetting van herwaarderingsmeerwaarden in kapitaal 518

Boekhoudzakboekje – Kluwer 19
Inhoudsopgave

4.4. Verkoop van geherwaardeerde vaste activa 519

4.4.1. Volledige overeenstemming in alle rekeningen m.b.t. de herwaardering
(afschrijvingsdeel in herwaarderingsmeerwaarde werd naar de reserves
overgeboekt) 519
4.4.2. Geen overeenstemming in de rekeningen m.b.t. de herwaardering
(afschrijvingsdeel in herwaarderingsmeerwaarde werd niet overgeboekt
naar de reserves) 520
4.4.3. De voorheen aangelegde herwaarderingsmeerwaarde werd geheel of
gedeeltelijk in het kapitaal geı̈ncorporeerd 521
5. Bijzonderheden 522
6. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 524
7. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 526
7.1. Balans 526
7.2. Toelichting 526
8. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 526
8.1. Balans 526
8.2. Toelichting 526

IV
Reserves 527
1. MAR 527
2. Definitie 527
3. Waardering 528
4. Boekhoudkundige verwerking 528
4.1. 13000 Wettelijke reserve 528
4.2. 131.. Onbeschikbare reserve 529
4.2.1. «13100 Onbeschikbare reserve voor eigen aandelen» 529
4.2.2. «13110 Andere onbeschikbare reserves» 538
4.3. «13200 Belastingvrije reserve» 539
4.3.1. Begrip 539
4.3.2. Monetaire meerwaarde 540
4.3.3. Gedwongen meerwaarden – niet-monetaire of weder te beleggen
meerwaarden 541
4.4. «133 Beschikbare reserves» 543
4.5. Overboeking van de ene naar de andere reserve 543
4.6. Overboeking van overgedragen resultaat naar reserves 544
5. Bijzonderheden 544
6. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 545

20 Kluwer – Boekhoudzakboekje
 Inhoudsopgave

7. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 547

7.1. Balans 547
7.2. Toelichting 548
8. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 548
8.1. Balans 548
8.2. Toelichting 548

V
Overgedragen winst (verlies) 549
1. MAR 549
2. Definitie 549
3. Waardering 549
4. Boekhoudkundige verwerking 549
5. Bijzonderheden 551
6. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 561
7. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 561
7.1. Balans 561
7.2. Toelichting 562
8. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 562
8.1. Balans (VKT 2.2) 562
8.2. Toelichting 562

VI
Kapitaalsubsidies 563
1. MAR 563
2. Definitie 563
3. Waardering 564
4. Boekhoudkundige verwerking 564
4.1. Subsidies waar geen investering tegenover staat 564
4.2. Kapitaalsubsidies waar een investering tegenover staat 564
4.3. De investering is gebeurd vóór toezegging van de kapitaalsubsidies 567
4.4. Kapitaalsubsidies op activa met onbeperkte levensduur 568
4.5. Verkoop van een vast actief waarvoor kapitaalsubsidie werd verkregen 568
4.6. Herziening van kapitaalsubsidies 570
4.7. Wijziging van belastingvoet 571
5. Bijzonderheden 571

Boekhoudzakboekje – Kluwer 21
Inhoudsopgave

6. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 572

7. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 576
7.1. Balans 576
7.2. Toelichting 576
8. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 577
8.1. Balans (VKT 2.2) 577
8.2. Toelichting 577

VIbis
Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het nettoactief (–) 579
1. MAR 579
2. Definitie 579
3. Waardering 579
4. Boekhoudkundige verwerking 579
5. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 580
6. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 581
6.1. Balans 581
7. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 581
7.1. Balans 581

VII
Voorziening voor risico’s en kosten – uitgestelde belastingen 583
1. MAR 583
2. Definitie 584
2.1. Voorzieningen voor risico’s en kosten 584
2.1.1. Algemeen 584
2.1.2. Specifiek 584
2.2. Uitgestelde belastingen 585
3. Waardering 586
3.1. Voorzieningen voor risico’s en kosten 586
3.2. Uitgestelde belastingen 586
4. Boekhoudkundige verwerking 587
4.1. Voorzieningen voor risico’s en kosten 587
4.1.1. Pensioenen 587
4.1.2. Belastingen 589
4.1.3. Voorzieningen voor grote herstellings- en onderhoudswerken 599

22 Kluwer – Boekhoudzakboekje
 Inhoudsopgave

4.1.4. Voorzieningen voor overige risico’s en kosten 601

4.2. Uitgestelde belastingen 604
4.2.1. Uitgestelde belasting op gerealiseerde meerwaarden 605
4.2.2. Rekening houden met kosten van vervreemding 607
4.2.3. Uitgestelde belasting op kapitaalsubsidies 608
5. Bijzonderheden 610
6. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 610
7. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 618
7.1. Balans 618
7.2. Toelichting 619
8. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 620
8.1. Balans 620
8.2. Toelichting 620

VIII
Schulden op meer dan één jaar 621
1. MAR 621
2. Definitie 622
2.1. «A. Financiële schulden» 622
2.2. «B. Handelsschulden» 623
2.3. «C. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen» (17600, 42600) 623
2.4. «D. Overige schulden» 623
3. Waardering schulden 624
4. Boekhoudkundige verwerking 624
4.1. Algemeen schema 624
4.1.1. Afsluiten van een leningcontract en ontvangst provenu 624
4.1.2. Boekingen op inventarisdatum 625
4.1.3. Opening nieuw boekjaar 626
4.1.4. Betaling rente 626
4.1.5. Aflossing 626
4.2. Rente betaalbaar bij aanvang termijn 626
4.3. Obligatielening (private plaatsing) 627
4.3.1. Beslissing tot uitgifte 627
4.3.2. Betaling obligatiehouders 628
4.3.3. Inventarisverrichtingen 31/12/N0 628
4.3.4. Rente-uitbetalingen 629
4.4. Obligatielening (publieke plaatsing) 630
4.5. Kredietinstellingen 630
4.6. Leningen en interestsubsidies 632

Boekhoudzakboekje – Kluwer 23
Inhoudsopgave

4.7. Schulden waarbij de nominale waarde de rente omvat 635

4.8. Schulden op afbetaling 637
4.9. Renteloze schulden terugbetaalbaar na minstens één jaar of abnormaal
laagrentende schulden 639
4.10. Converteerbare leningen 641
4.11. Leasingschulden en soortgelijke schulden 642
4.12. Achtergestelde niet-converteerbare lening (obligatielening uitgezonderd) 642
5. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 642
6. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 644
6.1. Balans 644
6.2. Toelichting 645
7. Voorstelling in de balans (verkort model) 647
7.1. Balans 647
7.2. Toelichting 648

Deel 4
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen 651

I
Begrip 653

II
Rechten en verplichtingen en de boekhoudkundige verwerking in de klasse 0 655
1. Zekerheden door derden gesteld voor de rekening van de
onderneming 655
2. Persoonlijke zekerheden gesteld voor rekening van derden 656
3. Zakelijke zekerheden gesteld op eigen activa 658
4. Ontvangen zekerheden 660
5. Goederen en waarden gehouden door derden in hun naam, maar
ten bate en voor risico van de onderneming 661
6. Verplichtingen tot aan- en verkoop van vaste activa 661
7. Termijnovereenkomsten 662
8. Goederen en waarden van derden gehouden door de onderneming 663
9. Diverse verbintenissen, verhaalrechten en orderrekeningen 665

24 Kluwer – Boekhoudzakboekje
 Inhoudsopgave

III
Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen??? 667

IV
Vermelding in de toelichting 669

Deel 5
Resultatenrekening 675

I
Bedrijfsopbrengsten 677
1. MAR 70. Omzet 677
1.1. Definitie van «70. Omzet» 677
1.2. Waardering 678
1.3. Boekhoudkundig 678
1.3.1. De rekening 70 geeft de nettowaarde van de verkopen weer zonder
verdere specificatie van de kortingen en toeslagen 678
1.3.2. De rekening 70 geeft de brutowaarde van de verkopen weer inclusief
verdere specificatie van de kortingen en toeslagen 678
1.3.3. Financiële kortingen (korting voor contant) 679
1.3.4. Verkoop van waardebonnen 680
1.4. Bijzonderheden 680
1.5. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 681
1.6. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 684
1.6.1. Resultatenrekening (VOL 3) 684
1.6.2. Toelichting 685
1.7. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 685
1.7.1. Resultatenrekening (VKT 3) 685
1.7.2. Toelichting 685
2. MAR 71. Wijzigingen in de voorraden en in de bestellingen in
uitvoering 685
2.1. Definitie van «71. Wijzigingen in de voorraden en in de bestellingen in
uitvoering» 686
2.2. Waardering 687
2.3. Boekhoudkundig 687
2.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 687
2.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 687
2.5.1. Resultatenrekening (VOL 3) 687
2.5.2. Toelichting 688
2.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 688
2.6.1. Resultatenrekening (VKT 3) 688
2.6.2. Toelichting 688

Boekhoudzakboekje – Kluwer 25
Inhoudsopgave

3. MAR 72. Geproduceerde vaste activa 688

3.1. Definitie van «72. Geproduceerde vaste activa» 689
3.2. Waardering 689
3.3. Boekhoudkundig 689
3.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 689
3.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 689
3.5.1. Resultatenrekening (VOL 3) 689
3.5.2. Toelichting 690
3.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 690
3.6.1. Resultatenrekening (VKT 3) 690
3.6.2. Toelichting 690
4. MAR 74. Andere bedrijfsopbrengsten 691
4.1. Definitie van «74. Andere bedrijfsopbrengsten» 691
4.2. Waardering 693
4.3. Boekhoudkundig 693
4.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 694
4.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 698
4.5.1. Resultatenrekening (VOL 3) 698
4.5.2. Toelichting 698
4.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 699
4.6.1. Resultatenrekening (VKT 3) 699
4.6.2. Toelichting 699

II
Bedrijfskosten 701
1. MAR 60. Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen 701
1.1. Definitie van «60. Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen» 701
1.2. Waardering 702
1.3. Boekhoudkundig 702
1.4. Bijzonderheden 703
1.5. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 703
1.6. Voorstelling in de resultatenrekening 704
2. MAR 61. Diensten en diverse goederen 704
2.1. Definitie van «61. Diensten en diverse goederen» 704
2.2. Waardering 705
2.3. Boekhoudkundig 705
2.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 707
2.5. Voorstelling in de resultatenrekening 707
3. MAR 62. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen 708
3.1. Definitie van «62. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen» 708
3.2. Waardering 709

26 Kluwer – Boekhoudzakboekje
 Inhoudsopgave

3.3. Boekhoudkundig 709

3.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 715
3.5. Voorstelling in de resultatenrekening 716
4. MAR 63. Afschrijvingen, waardeverminderingen en voorzieningen
voor risico’s en kosten 716
4.1. Definitie van «630 Afschrijvingen en waardeverminderingen op
oprichtingskosten, immateriële en materiële vaste activa» 717
4.2. Waardering 718
4.3. Boekhoudkundig 718
4.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 718
4.5. Voorstelling in de resultatenrekening 719
4.6. Definitie van «631/4 Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen
in uitvoering, op handelsvorderingen op meer dan één jaar, op
handelsvorderingen op ten hoogste één jaar» 719
4.7. Waardering 720
4.7.1. Waardeverminderingen op voorraden en bestellingen in uitvoering 720
4.7.2. Waardeverminderingen op handelsvorderingen 720
4.8. Boekhoudkundig 720
4.9. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 720
4.10. Voorstelling in de jaarrekening 721
4.11. Definitie van «635/7 Voorzieningen voor pensioenen en soortgelijke
verplichtingen, voor grote herstellingswerken en grote
onderhoudswerken, voor andere risico’s en kosten» 721
4.12. Waardering 721
4.13. Boekhoudkundig 721
4.14. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 721
4.15. Voorstelling in de jaarrekening 723
5. MAR 64. Andere bedrijfskosten 723
5.1. Definitie van «640/8 Bedrijfsbelastingen, minderwaarden op courante
realisatie van vaste activa, minderwaarden op realisatie van
handelsvorderingen, diverse bedrijfskosten» 723
5.2. Waardering 724
5.3. Boekhoudkundig 724
5.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 725
5.5. Voorstelling in de resultatenrekening 725
5.6. Definitie van «649 Als herstructureringskosten geactiveerde
bedrijfskosten (–)» 725
5.7. Waardering 726
5.8. Boekhoudkundig 726
5.9. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 726

Boekhoudzakboekje – Kluwer 27
Inhoudsopgave

5.10. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 727

5.10.1. Resultatenrekening (VOL 3) 727
5.10.2. Toelichting 727
5.11. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 741
5.11.1. Resultatenrekening (VKT 3) 741
5.11.2. Toelichting 742

III
Bedrijfswinst – Bedrijfsverlies 747
1. MAR Bedrijfswinst – Bedrijfsverlies 747
1.1. Definitie van «Bedrijfswinst – Bedrijfsverlies» 747
1.2. Waardering 747
1.3. Boekhoudkundig 747
1.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 747
1.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 748
1.5.1. Resultatenrekening (VOL 3) 748
1.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 749
1.6.1. Resultatenrekening (VKT 3) 749

IV
Financiële opbrengsten 751
1. MAR 750 Opbrengsten uit financiële vaste activa 751
1.1. Definitie van «750 Opbrengsten uit financiële vaste activa» 751
1.2. Waardering 751
1.3. Boekhoudkundig 752
1.3.1. Dividenduitkering 752
1.3.2. Verkoop inschrijvingsrechten 752
1.3.3. Inning van interest of coupons uit verstrekte leningen ter duurzame
ondersteuning 752
1.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 753
1.5. Voorstelling in de jaarrekening 753
2. MAR 751 Opbrengsten uit vlottende activa 753
2.1. Definitie van «751 Opbrengsten uit vlottende activa» 753
2.2. Waardering 753
2.3. Boekhoudkundig 754
2.3.1. Inning interest 754
2.3.2. Inning dividend 754
2.3.3. Jaarlijkse inresultaatname interest 754
2.3.4. Prorateren van verlopen interest 755
2.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 755
2.5. Voorstelling in de jaarrekening 755

28 Kluwer – Boekhoudzakboekje
 Inhoudsopgave

3. MAR 752 t.e.m. 759 Andere financiële opbrengsten 756

3.1. Definitie van «752/9 Andere financiële opbrengsten» 756
3.2. Waardering 756
3.3. Boekhoudkundig 756
3.3.1. Meerwaarde op realisatie van vlottende activa 756
3.3.2. Inresultaatneming kapitaalsubsidies 756
3.3.3. Toekenning interestsubsidies 757
3.3.4. Verwerking deviezenverrichtingen 758
3.3.5. Ontvangen financiële kortingen 758
3.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 759
3.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 763
3.5.1. Resultatenrekening (VOL 3) 763
3.5.2. Toelichting 764
3.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 766
3.6.1. Resultatenrekening (VKT 3) 766
3.6.2. Toelichting 766

V
Financiële kosten 767
1. MAR 650 Kosten van schulden 767
1.1. Definitie van «650 Kosten van schulden» 767
1.2. Waardering 767
1.3. Boekhoudkundig 768
1.3.1. Interesten van een lening (bij betaling, toerekening op inventarisdatum) 768
1.3.2. Afschrijvingen op geactiveerde financiële kosten 768
1.3.3. Activering van intercalaire interesten 768
1.3.4. Andere kosten van schulden 768
1.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 768
1.5. Voorstelling in de jaarrekening 768
2. MAR 651 Waardeverminderingen op vlottende activa 768
2.1. Definitie van «651 Waardeverminderingen op vlottende activa» 769
2.2. Waardering 769
2.3. Boekhoudkundig 769
2.3.1. Waardevermindering op vlottende activa: toevoeging 769
2.3.2. Waardevermindering op vlottende activa: terugneming 769
2.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 769
2.5. Voorstelling in de jaarrekening 769
3. MAR 652 t.e.m. 659 Andere financiële kosten 770
3.1. Definitie van 652/9 Andere financiële kosten 770
3.2. Waardering 770
3.3. Boekhoudkundig 771
3.3.1. Minderwaarden op de realisatie van vlottende activa 771

Boekhoudzakboekje – Kluwer 29
Inhoudsopgave

3.3.2. Discontokosten op vorderingen 771

3.3.3. Verwerking van deviezenverrichtingen 771
3.3.4. Voorzieningen met een financieel karakter 775
3.3.5. Diverse financiële kosten 775
3.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 776
3.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 776
3.5.1. Resultatenrekening (VOL 3) 776
3.5.2. Toelichting 777
3.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 779
3.6.1. Resultatenrekening (VKT 3) 779
3.6.2. Toelichting 779

VI
Winst (verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór belastingen 781
1. MAR Winst (verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór
belastingen 781
1.1. Definitie van «Winst (verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór
belastingen» 781
1.2. Waardering 781
1.3. Boekhoudkundig 781
1.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 781
1.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 782
1.5.1. Resultatenrekening 782
1.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 783
1.6.1. Resultatenrekening 783

VII
Uitzonderlijke opbrengsten 785
1. MAR 760 Terugneming van afschrijvingen en
waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa 785
1.1. Definitie van «760 Terugneming van afschrijvingen en
waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa» 785
1.2. Waardering 786
1.3. Boekhoudkundig 786
1.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 786
1.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 786
1.5.1. Resulatenrekening (VOL 3) 786
1.5.2. Toelichting 786
1.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 786
1.6.1. Resulatenrekening (VKT 3) 786
1.6.2. Toelichting 787

30 Kluwer – Boekhoudzakboekje
 Inhoudsopgave

2. MAR 761 Terugneming van waardeverminderingen op financiële

vaste activa 787
2.1. Definitie van «761 Terugneming van waardeverminderingen op
financiële vaste activa» 787
2.2. Waardering 787
2.3. Boekhoudkundig 787
2.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 788
2.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 788
2.5.1. Resultatenrekening (VOL 3) 788
2.5.2. Toelichting 788
2.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 788
2.6.1. Resultatenrekening (VKT 3) 788
2.6.2. Toelichting 788
3. MAR 762 Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke
risico’s en kosten 789
3.1. Definitie van «762 Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke
risico’s en kosten» 789
3.2. Waardering 789
3.3. Boekhoudkundig 789
3.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 789
3.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 790
3.5.1. Resultatenrekening (VOL 3) 790
3.5.2. Toelichting 790
3.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 790
3.6.1. Resultatenrekening (VKT 3) 790
3.6.2. Toelichting 790
4. MAR 763 Meerwaarden op de realisatie van vaste activa 790
4.1. Definitie van «763 Meerwaarden op de realisatie van vaste activa» 790
4.2. Waardering 791
4.3. Boekhoudkundig 791
4.3.1. Verkoop van niet-geherwaardeerd vast actief 791
4.3.2. Verkoop van geherwaardeerd vast actief 791
4.3.3. Uitgestelde belasting op meerwaarden 791
4.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 791
4.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 791
4.5.1. Resultatenrekening (VOL 3) 791
4.5.2. Toelichting 791
4.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 792
4.6.1. Resultatenrekening (VKT 3) 792
4.6.2. Toelichting 792

Boekhoudzakboekje – Kluwer 31
Inhoudsopgave

5. MAR 764 t.e.m. 769 Andere uitzonderlijke opbrengsten 792

5.1. Definitie van «764 t.e.m. 769 Andere uitzonderlijke opbrengsten» 792
5.2. Waardering 792
5.3. Boekhoudkundig 792
5.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 793
5.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 794
5.5.1. Resultatenrekening (VOL 3) 794
5.5.2. Toelichting 795
5.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 795
5.6.1. Resultatenrekening (VKT 3) 795
5.6.2. Toelichting 795

VIII
Uitzonderlijke kosten 797
1. MAR 660 Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen
op oprichtingskosten, op immateriële vaste activa, op materiële
vaste activa 797
1.1. Definitie 797
1.2. Waardering 798
1.3. Boekhoudkundige verwerking 798
1.3.1. Algemeen 798
1.3.2. Afbraak van een onroerend investeringsgoed 798
1.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 799
1.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 799
1.5.1. Resultatenrekening 799
1.5.2. Toelichting 799
1.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 800
1.6.1. Resultatenrekening 800
1.6.2. Toelichting 800
2. MAR 661 Waardeverminderingen op financiële vaste activa 800
2.1. Definitie van «661 Waardeverminderingen op financiële vaste activa» 800
2.2. Waardering 800
2.3. Boekhoudkundig 800
2.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 801
2.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 801
2.5.1. Resultatenrekening (VOL 3) 801
2.5.2. Toelichting 801
2.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 801
2.6.1. Resultatenrekening (VKT 3) 801
2.6.2. Toelichting 801

32 Kluwer – Boekhoudzakboekje
 Inhoudsopgave

3. MAR 662 Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten 801

3.1. Definitie van «662 Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en
kosten» 802
3.2. Waardering 802
3.3. Boekhoudkundig 802
3.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 802
3.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 802
3.5.1. Resultatenrekening (VOL 3) 802
3.5.2. Toelichting 802
3.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 803
3.6.1. Resultatenrekening (VKT 3) 803
3.6.2. Toelichting 803
4. MAR 663 Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa 803
4.1. Definitie van «663 Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa» 803
4.2. Waardering 804
4.3. Boekhoudkundig 804
4.3.1. Verkoop van een niet-geherwaardeerd vast actief 804
4.3.2. Verkoop van geherwaardeerd vast actief 804
4.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 804
4.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 804
4.5.1. Resultatenrekening (VOL 3) 804
4.5.2. Toelichting 804
4.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 804
4.6.1. Resultatenrekening (VKT 3) 804
4.6.2. Toelichting 804
5. MAR 664 t.e.m. 668 Andere uitzonderlijke kosten 805
5.1. Definitie van «664 t.e.m. 668 Andere uitzonderlijke kosten» 805
5.2. Waardering 805
5.3. Boekhoudkundig 805
5.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 805
5.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 808
5.5.1. Resultatenrekening (VOL 3) 808
5.5.2. Toelichting 808
5.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 808
5.6.1. Resultatenrekening (VKT 3) 808
5.6.2. Toelichting 808
6. MAR 669 Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke
kosten 809
6.1. Definitie van «669 Als herstructureringskosten geactiveerde
uitzonderlijke kosten» 809
6.2. Waardering 809
6.3. Boekhoudkundig 809

Boekhoudzakboekje – Kluwer 33
Inhoudsopgave

6.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 809

6.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 809
6.5.1. Resultatenrekening (VOL 3) 809
6.5.2. Toelichting 810
6.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 810
6.6.1. Resultatenrekening (VKT 3) 810
6.6.2. Toelichting 810

IX
Winst (verlies) van het boekjaar vóór belastingen 811
1. MAR Winst (verlies) vóór belastingen 811
1.1. Definitie van «Winst (verlies) van het boekjaar vóór belastingen» 811
1.2. Waardering 811
1.3. Boekhoudkundig 811
1.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 811
1.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 812
1.5.1. Resultatenrekening 812
1.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 814
1.6.1. Resultatenrekening 814

I
XbisOverboeking naar (onttrekking aan) de uitgestelde belastingen 815
1. MAR 680 Overboeking naar de uitgestelde belastingen
MAR 780 Onttrekking aan de uitgestelde belastingen 815
1.1. Definitie van «Overboeking naar de uitgestelde belastingen» 815
1.2. Definitie van «Onttrekking aan de uitgestelde belastingen» 815
1.3. Waardering 816
1.4. Boekhoudkundig 816
1.5. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 816
1.6. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 816
1.7. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 816

X
Belastingen op het resultaat 819
1. MAR 67. Belastingen op het resultaat 819
1.1. Definitie 819
1.2. Waardering 820
1.3. Boekhoudkundige verwerking 820
1.3.1. Buitenlandse belastingen 820
1.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 821

34 Kluwer – Boekhoudzakboekje
 Inhoudsopgave

1.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 822

1.5.1. Resultatenrekening (VOL 3) 822
1.5.2. Toelichting 822
1.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 825
1.6.1. Resultatenrekening (VKT 3) 825
1.6.2. Toelichting 825
2. MAR 77. Regularisatie van belastingen en terugneming van fiscale
voorzieningen 825
2.1. Definitie 826
2.2. Waardering 826
2.3. Boekhoudkundige verwerking 826
2.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 826
2.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 826
2.5.1. Resultatenrekening (VOL 3) 826
2.5.2. Toelichting 826
2.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 827
2.6.1. Resultatenrekening (VKT 3) 827
2.6.2. Toelichting 827

XI
Winst (verlies) van het boekjaar 829
1. MAR Winst (verlies) van het boekjaar 829
1.1. Definitie van «Winst (verlies) van het boekjaar» 829
1.2. Waardering 829
1.3. Boekhoudkundig 829
1.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 829
1.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 830
1.5.1. Resultatenrekening 830
1.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 832
1.6.1. Resultatenrekening 832

XII
Overboeking naar (onttrekking aan) de belastingvrije reserves 833
1. MAR 689 Overboeking naar de belastingvrije reserves
MAR 789 Onttrekking aan de belastingvrije reserves 833
1.1. Definitie van «Overboeking naar de belastingvrije reserves» 833
1.2. Definitie van «Onttrekking aan de belastingvrije reserves» 833
1.3. Belastingvrije reserves 834
1.4. Waardering 834
1.5. Boekhoudkundig 834
1.5.1. Gerealiseerde meerwaarden op MVA 834
1.6. Adviezen van de Commissie van Boekhoudkundige Normen 835

Boekhoudzakboekje – Kluwer 35
Inhoudsopgave

1.7. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 835

1.7.1. Resultatenrekening 835
1.7.2. Toelichting 835
1.8. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 836
1.8.1. Resultatenrekening 836
1.8.2. Toelichting 836

XIII
Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar 837
1. MAR Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar 837
1.1. Definitie van «Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar» 837
1.2. Waardering 837
1.3. Boekhoudkundig 837
1.4. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen 837
1.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 838
1.5.1. Resultatenrekening 838
1.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 840
1.6.1. Resultatenrekening 840

XIV
Resultaatverwerking 841
1. MAR 69 Resultaatverwerking
MAR 79 Resultaatverwerking 841
1.1. Definitie 841
1.2. Waardering 842
1.3. Boekhoudkundig 842
1.3.1. Algemene principes 842
1.3.2. Resultaatbestemming in geval het boekjaar afsluit met verlies 842
1.4. Adviezen van de Commissie van Boekhoudkundige Normen 843
1.5. Voorstelling in de jaarrekening (volledig model) 850
1.6. Voorstelling in de jaarrekening (verkort model) 851

Deel 6
Bijlagen 853

I
Wetgeving 855
1. Wet van 17 juli 1975 op de boekhouding van de ondernemingen 855
2. KB van 12 september 1983 tot uitvoering van de wet van 17 juli
1975 op de boekhouding van de ondernemingen 863

36 Kluwer – Boekhoudzakboekje
 Inhoudsopgave

3. KB van 12 september 1983 tot bepaling van de minimumindeling

van een algemeen rekeningenstelsel 866

II
Overzicht van de opgenomen adviezen van de Commissie voor
Boekhoudkundige Normen 891

Deel 7
Trefwoorden 899

I
Index 901

Boekhoudzakboekje – Kluwer 37