2 2 2 2

1.ელექტრული ენერგიის გადაცემის ზოგადი ტექნოლოგია. P +Q P ⋅R P ⋅R⋅T

ΔP= 2
⋅R= 2 2
ΔW = 2
ელექტროგადაცემის ქსელები ელექტროენერგეტიკული U U ⋅cos ϕ და U ⋅cos2 ϕ (19)
სისტემის ერთერთი შემადგენელი რგოლია. მისი დანიშ-
ნულებაა ელექტრული ენერგიის გადაცემა კვების აქ cosϕ - აქტიური სიმძლავრის კოეფიციენტი.
წყაროებიდან (ელექტროსადგურებიდან) მომხმარებ-ლებამდე. როგორც ამ გამოსახულებებიდან ჩანს გადაცემის ძაბვის
გამტარშიელექტრული დენის გავლის დროს ადგილი აქვს ამაღლებით მოცემული სიდიდის სიმძლავრის გადაცემისას
სითბოს გამოყოფას (ელექტრული ენერგიის დანაკარგებს), კვადრატულ პროპორციულად მცირდება სიმძლავრის
რომელიც სადენის გარე სივრცეში გაიფანტება. გამოყოფილი (ენერგიის) დანაკარგები მოცემულ ელექტროგადაცემაში.
სითბოს რაოდენობა დენის ძალის კვადრატის აქტიური სიმძავრის დანაკარგების პროცენტული
პროპორციულია. სამფაზა ელექტრო-გადაცემის სისტემის ამა მნიშვნელობა გამოითვლება ფორმულით
P⋅R
თუ იმ გამტარ ელემენტში ელექტრული სიმძლავრის ΔP= ⋅100
(ენერგიის) დანაკარგები გამოითვლება ფორმულით U 2⋅cos2 ϕ (20)
ΔP=3⋅I 2⋅R , ვტ და ΔW =3⋅I 2⋅R⋅T , ჯ. (17) (18) გამოსახულების თანახმად, მომხმარებელთან იმავე
აქ: I – ფაზაში გამავალი დენი (ფაზური დენი), ამპერი; სიდიდის სიმძლავრის მიწოდებისთვის, დენის ძალის
R - ფაზური სადენის აქტიური წინაღობა, ომი; რამდენჯერმე შემცირებისას იმდენჯერვე უნდა გავზარდოთ
T - გამტარში დენის გავლის ხანგრძლივობა, წმ. ძაბვა. ამრიგად, დიდი სიმძლავრის გადაცემის დროს
დანაკარგები უარყოფით გავლენას ახდენს გადაცემის გადაცემის ქსელში როგორც სიმძლავრის, (ასევე ძაბვის
ქსელის ეკონომიკურ მაჩვენებელზე და იწვევს გასაყიდი დანაკარგების შემცირების მიზნით), ეკონომიკურად უფრო
ელექტროენერგიის ტარიფის ამაღლებას. აქედან გამომდინარე, მიზანშეწონილი შეიძლება აღმოჩნდეს ელექტროენერგია
მაქსიმალურად ცდილობენ შეამცირონ დანაკარგები ქსელში. გადავცეთ ამაღლებული ძაბვით.
დანაკარგების შემცირებაზე ყველაზე უფრო ეფექტურად სადგურებზე ელექტროენერგია გამომუშავდება შედარებით
მოქმედებს დენის ძალის შემცირება. დაბალ ძაბვაზე. ასევე დაბალ ძაბვაზე მუშაობს
როგორც ვიცით სამფაზა წრედებში ფაზური დენის სიდიდე ელექტროენერგიის მომხმარებლები. მაშასადამე, გადაცემის
განისაზღვრება ფორმულით ქსელის ეფექტური მუშაობის უზრუნველყოფის მიზნით
S⋅103 √ P2 +Q 2⋅103 (დანაკარგების შემცირების მიზნით) გენერატორული ძაბვა
I= = უნდა ავამაღლოთ, გადაცემა განვახორციელოთ ამაღლებულ
√ 3⋅U √ 3⋅U ამპერი. (18)
ძაბვაზე და მომხმარებელთან ძაბვა ისევ დავადაბლოთ.
აქ: S - სრული სიმძლავრე, მგვა;
სწორედ, ამაში მდგომარეობს ელექტროენერგიის გადაცემის
P - აქტიური სიმძლავრე, მგვტ;
ზოგადი ტექნოლოგია. ძაბვის ამაღლება-დადაბლებისთვის
Q - რეაქტიული სიმძლავრე, მგვარ;
გამოიყენება ტრანსფორმატორები. გადაცემის თავში
U - ხაზური ძაბვა, კვ.
(ელექტროსადგურებში) აყენებენ სამაღლებელ
(18)-ის გათვალისწინებით (17) გამოსახულება მიიღებს სახეს
1
ტრანსფორმატორებს, ხოლო ბოლოში (მომხმარებლებთან) კი სიმძლავრის დანაკარგები მუშა ძაბვის კვადრატის
სადაბლებელ ტრანსფორმატორებს (ნახ.14). პირდაპირპროპორციულია.

ნახ.14.
გადაცემის ქსელის (ხაზის) ნომინალური ძაბვის ამაღლება
ერთი მხრივ იწვევს დანაკარგების შემცირებას, მაგრამ მეორე
მხრივ იწვევს ამ ხაზის მშენებლობა-ექსპლუატაციის ხარჯების
ზრდას. სწორედ, ორივე ამ კომპონენტის გათვალისწინებით
შეარჩევენ გადაცემის ხაზის საორიენტაციო ოპტიმალურ
ძაბვას.
გადასაცემი აქტიური სიმძლავრისა (P, მგვტ) და გადაცემის
ხაზის სიგრძის ( ℓ , კმ) მიხედვით ხაზისოპტიმალური
საორიენტაციო ძაბვა განისაზღვრება ფორმულით
1000
U=
2500 500
√ P
+
ℓ კვ (21)
მიღებული სიდიდის მიხედვით შეირჩევენ უახლოეს
სტანდარტულ ნომინალურ ძაბვას.
ელექტროგადაცემის ხაზის ნომინალური ძაბვის ამაღლებით
იზრდება ხაზის სადენის ზედაპირის გარემო სივრცეში(ჰაერში)
ელექტრული ველის დაძაბულობა, რაც ჰაერის ნეიტრალური
მოლეკულების იონიზაციის პროცესის მაპროვოცირებელია.
თუ ველის დაძაბულობა გადააჭარბებს 16-17 კვ/სმ სიდიდეს
(კრიტიკული დაძაბულობა) იწყება ჰაერის ნეიტრალური
მოლეკულების იონიზაციის პროცესი, რომელსაც გვირგვინის
მოვლენას უწოდებენ. ამ მოვლენას თან ახლავს აქტიური
სიმძლავრის (ენერგიის) დანაკარგები. გვირგვინის მოვლენაზე