JUNIOR HIGH SCHOOL

Grade 7

DIVISION ARALING PANLIPUNAN TOOLS

(DAPAT)
Unang Markahan – Aralin 2

ANG UGNAYAN NG TAO

AT KAPALIGIRAN SA PAGHUBOG
NG KABIHASNANG ASYANO

Baitang 7-Araling
Baitang
Baitang
7-Araling Panlipunan
Panlipunan
7-Araling Panlipunan
1
Napapahalagahan ang
Kompetensi: Napapahalagahan
Kompetensi: ang ugnayan
ugnayan ng
ng tao
tao at kapaligiran sa paghubog ng
Kompetensi: Napapahalagahan ang ugnayan ng tao at kapaligiran sa paghubog ng
kabihasnang Asyano
at kapaligiran (AP7HAS-la-1).
sa paghubog ng kabihasnang Asyano AP7HAS-la-1
kabihasnang Asyano (AP7HAS-la-1).
 Araling Panlipunan - Baitang 7
Division Araling Panlipunan Tools (DAPAT)
Araling Asyano
Unang Edisyon, 2020

Inilimbag sa Pilipinas
ng Kagawaran ng Edukasyon
Sangay ng mga Paaralan ng Iloilo
Kalye Luna, Distrito ng La Paz, Lungsod ng Iloilo

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring

magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng
Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o
tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan.
Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang
pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang Division Araling Panlipunan Tools (DAPAT) o anumang bahagi

nito ay inilathala upang gamitin ng mga paaralan ng Kagawaran ng Edukasyon
lalo na ng Sangay ng mga Paaralan ng Iloilo.

Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o

ilimbag sa anumang paraan nang walang pahintulot mula sa Kagawaran ng
Edukasyon, Sangay ng mga Paaralan ng Iloilo. Ang pagbebenta nito ay
mahigpit na ipinagbabawal.

Development Team of Division Araling Panlipunan Tools (DAPAT)

Writer: Mae L. Untalan

Illustrators: Armand Glenn S. Lapor

Patrick T. Lomigo

Layout Artists: Armand Glenn S. Lapor

Merman Francis T. Uy

Division Quality Assurance Team:

Lilibeth E. Larupay
Liza A. Balogo
Armand Glenn S. Lapor
Andie P. Padernilla

Management Team: Dr. Roel F. Bermejo Dr. Nordy D. Siason Jr.

Dr. Lilibeth T. Estoque Dr. Azucena T. Falales
Ruben S. Libutaque Lilibeth E. Larupay
Liza A. Balogo

Baitang 7-Araling
Baitang 7-Araling Panlipunan
Panlipunan 1
Napapahalagahan ang
Kompetensi: Napapahalagahan
Kompetensi: ang ugnayan
ugnayan ng
ng tao
tao at kapaligiran sa paghubog ng
kabihasnang
at kapaligiranAsyano (AP7HAS-la-1).
sa paghubog ng kabihasnang Asyano AP7HAS-la-1
 Paunang Salita
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Araling Panlipunan, Baitang 7.

Ang Division Araling Panlipunan Tools (DAPAT) ay pinagtulungang

sinulat, dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador mula sa Kagawaran ng
Edukasyon, Sangay ng mga Paaralan ng Iloilo. Ginawa ito upang gabayan ka
at ang mga gurong tagapagdaloy na matulungang makamit ng mag-aaral ang
pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to 12.

Layunin ng Division Araling Panlipunan Tools (DAPAT) na

mapatnubayan ang mag-aaral sa malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa
kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-
aaral upang malinang at makamit ang panghabambuhay ng mga kasanayan
habang isinasaalang-alang din ang kanilang mga pangangailangan at
kalagayan.

Para sa learning facilitator:

Ang Division Araling Panlipunan Tools (DAPAT) ay ginawa upang

matugunan ang kasalukuyang pangangailangan ng mga mag-aaral sa bansa.
Bilang katulong ng mga guro, tiyaking maging malinaw sa mga bata o sa mga
mag-aaral kung paano pag-aaralan o sasagutan ang mga gawain sa materyal
na ito.

Para sa mag-aaral:

Ang Division Araling Panlipunan Tools (DAPAT) ay ginawa bilang

tugon sa iyong pangangailangan. Pangunahing layunin nito na ikaw ay
matulungan sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Sa
paraang ito magkakaroon kayo ng kalayaan na pag-aralan ang nakakaaliw na
mga gawaing napapaloob sa materyal na ito. Basahin at unawain upang
masundan ang mga panuto

Baitang 7-Araling
Baitang 7-Araling Panlipunan
Panlipunan 1
Napapahalagahan ang
Kompetensi: Napapahalagahan
Kompetensi: ang ugnayan
ugnayan ng
ng tao
tao at kapaligiran sa paghubog ng
kabihasnang
at kapaligiranAsyano (AP7HAS-la-1).
sa paghubog ng kabihasnang Asyano AP7HAS-la-1
 Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:
1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng
anomang marka o sulat ang anomang bahagi ng modyul. Gumamit
ng hiwalay na piraso ng papel sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang
gawaing napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat
pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga
gawain at sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang
pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos
ng sagutin ang lahat na pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na
ito, huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy.
Maaari ka ring humingi ng tulong kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong
kapatid o sino man sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo.
Laging itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.

Umaasa kami na sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng

makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

ALAMIN

Sa modyul na ito ay pag-aaralan natin ang mga isyung pangkapaligiran

ng Pilipinas.

Pagkatapos ng araling ito, ikaw ay inaasahang:

• napapahalagahan ang ugnayan ng tao at kapaligiran sa
paghubog ng kabihasnang Asyano (AP7HAS-la-1);
• naisa-isa ang ugnayan ng tao at kapaligiran sa paghubog ng
kabihasnang Asyano; at
• naipaliwanag ang ugnayan ng tao at kapaligiran sa paghubog ng
kabihasnang Asyano.

Baitang 7-Araling Panlipunan 2

Kompetensi: Napapahalagahan ang ugnayan ng tao
at kapaligiran sa paghubog ng kabihasnang Asyano AP7HAS-la-1
 SUBUKIN

Panuto: Ibigay ang mga impormasyong hinihingi. Isulat ang sagot sa inyong
sagutang papel.

1. Ano ang bumubuo sa kapaligiran ng Asya?

2. Ano ang kahalagahan ng ugnayan ng tao at kapaligiran sa pagbuo ng
kabihasnang Asyano?
3. Magbigay ng limang anyong lupa at limang anyong tubig na
matatagpuan sa Asya.
4. Magbigay ng limang uri ng klima na matatagpuan sa Asya.

ANG UGNAYAN NG TAO AT KAPALIGIRAN

Ang Asya ay biniyayaan at nagtataglay ng iba’t-ibang anyong lupa at

anyong tubig. Ang kapaligirang pisikal nito ay lubos na nakakaapekto sa takbo
ng pamumuhay ng mga Asyano.
Sa araling ito tatalakayin natin ang tungkol sa mga mahahalagang salik
ng kapaligirang pisikal ng Asya.

BALIKAN

Iyong natutunan sa nakaraang aralin ang malawak na lupang sakop ng

Asya. May limang rehiyon ito na tinatakdaan ng matataas na hanay ng mga
bundok. Balikan ang pagkakahati ng Asya sa iba’t ibang rehiyon.

Gawain 1: Punan Ang Talahanayan

Panuto: Isulat sa unang kolum ang mga rehiyon ng Asya at sa ikalawang kolum
ang mga bansang kabilang sa bawat rehiyon. Isulat ang sagot sa
sagutang papel gamit ang kasunod na talahanayan.

MGA REHIYON SA ASYA MGA BANSA

Baitang 7-Araling Panlipunan 3

Kompetensi: Napapahalagahan ang ugnayan ng tao
at kapaligiran sa paghubog ng kabihasnang Asyano AP7HAS-la-1
 TUKLASIN

Ngayon, subukin ang iyong kakayahan sa kasunod na gawain.

Gawain 2: Letra-Ayos!
Panuto: Isaayos ang mga letra upang makabuo ng salita o mga salita. Isulat
ang nabuong salita sa papel.

1. MAKIL
2. HPNAAON
3. DNOISNEIA
4. WAAL NVA
5. TUONM IUJF
6. UNOMT RSETVEE
7. NMYAO ONVLACO
8. A L A T CNOVLAO
9. R M A P I TMUNOIAN
10. H T O U S NCAHI SAE

1. Nahirapan ka ba sa iyong pagsasaayos ng mga letra? Bakit?

2. Anong mga salitang ang hindi ka pamilyar?
3. Ano kaya ang ugnayan ng mga salitang iyong nabuo sa ating aralin?

SURIIN

MGA ANYONG LUPA AT ANYONG TUBIG SA ASYA

May iba’t ibang mga anyong lupa at anyong tubig na matatagpuan sa iba’t
ibang bansa sa ibang Asya.

Anyong Lupa
Ang biyayang hatid ng mga anyong lupa sa tao ay nakapagdudulot ng
malaking impluwensiya sa kanilang kultura at pamumuhay. Ang mga
bulubundukin ay nagsisilbing likas na tanggulan o depensa ng isang lugar at
proteksiyon o harang sa malalakas na bagyo at sigwa. Ang ilang mga disyerto,
baybay-gilid, at kabundukan sa iba’t ibang bahagi ng Asya ay nagtataglay ng
samu’t saring yamang mineral na metal, di-metal at gas.

Baitang 7-Araling Panlipunan 4

Kompetensi: Napapahalagahan ang ugnayan ng tao
at kapaligiran sa paghubog ng kabihasnang Asyano AP7HAS-la-1
 Sa mga bundok at gubat nakukuha ang mga bungang-kahoy, mga herbal
na gamot, at mga hilaw na materyales, bukod sa panirahan ng mga hayop,
lalong lalo na ng wildlife. Binubungkal, sinasaka, at nililinang ng tao ang mga
kapatagan at mga lambak para sa mga pananim. Ang mga damuhan at mga
burol naman ay ginagawang pastulan.
Ang mga anyong lupa ay may kaugnayan sa mga uri ng pamumuhay,
pang-araw-araw na gawain, at kabuhayan ng mga mamamayan ng Asya.
Pag-aralan natin ang mga anyong lupa na matatagpuan sa Asya.
Bundok. Ang pinakamataas na bundok sa mundo ay ang Mt. Everest na nasa
hanay ng Kabundukan ng Himalayas. Ang taluktok nito ay may taas na 8848
metro (29,028 talampakan) mula sa sea level. Nasa gitna ng Asya ang
Himalayas na may habang 2400 kilometro. Nasa hilaga ito ng Nepal at India at
karugtong ang Talampas ng Tibet. Hinahati ng Himalayas ang Asya sa hilaga
at timog, at Kanlurang Asya at Timog Silangang Asya.
Nasa Asya rin ang mga Kabundukan ng Hindu Kush at Caucasus. Ang
pinakamataas na taluktok ng Kabundukan na nakahanay sa dulong timog ng
Dagat Caspian patungong baybayin ng Lake Baikal ay ang Pamir. Ang Pamir
ang pinakasentro ng mga hanay ng Kabundukang Himalaya, Tien Shan, at
Hindu Kush. Humigit-kumulang sa 4,000 metro ang taas ng pook kaya
binansagan itong “bubungan ng daigdig”.
Bulkan. May 165 bulkan sa Japan at 54 nito ang aktibo. Ang Mount Fuji ang
pinakatanyag sa mga ito. Ipinagmamalaki naman ng Pilipinas ang Mayon, ang
hugis konong bulkan at ang Taal. Nakilala naman ang bulkan ng Krakatoa sa
Indonesia sa buong mundo dahil sa lakas ng pagsabog nito noong Agosto
1883. Nadama ang lakas ng pagsabog hindi lamang sa pulo ng Krakatoa kung
hindi hanggang sa Sumatra at Java, at kahit sa Inglatera.
Talampas. Ang Tibet ang pinakamalaking talampas sa daigdig. May taas itong
4,545 metro at sukat na 1,040,00 kilometro kwadrado. Kilala rin ang Talampas
ng Deccan sa India.
Lambak. Ang mga lambak ng Huang Ho, Ilog Yangtze, at Ilog Amur sa Tsina
ay may haba na 2,880 kilometro. Malalawak din ang mga lambak ng Ilog
Mekong sa Indotsina, Ilog Chao Phraya sa Thailand, at Ilog Irrawaddy at Ilog
Salween sa Myanmar.
Disyerto. Nasa Tsina ang 1,440 kilometrong disyerto ng Taklamakan at
disyerto ng Gobi. May disyerto rin sa Arabia, Iran, Iraq at India.
Kapuluan. Ang Indonesia ang pinakamalaking kapuluan sa daigdig na binubuo
ng 13,000 na mga pulo. Pangalawa ang kapuluan ng Pilipinas na kasalukuyang
binubuo ng 7,641 na mga pulo ayon sa bagong tala ng National Mapping and
Resource Information Authority (NAMRIA).
Tangway. Ang tangway ay bahagi ng kapuluang nakausli sa karagatan.
Halimbawa nito ang mga tangway ng India, Indotsina, Saudi Arabia, at

Baitang 7-Araling Panlipunan 5

Kompetensi: Napapahalagahan ang ugnayan ng tao
at kapaligiran sa paghubog ng kabihasnang Asyano AP7HAS-la-1
 Malaysia. Dahil sa laki, itinuturing ng ibang manunulat na isang sub-kontinente
ang India.

Mga Anyong Tubig

Ang mga anyong tubig ang siyang pinagkukunan ng inumin at gamit sa
pang-araw-araw na gawain. Ito rin ang pinagmumulan ng sistema ng irigasyon
sa mga palayan at pananiman, daanan ng mga transportasyong pangtubig, at
pinagkukunan ng mga pagkain at mga palamuti. Malapit rin sa mga katubigan,
tulad ng pangpang ng mga ilog at dalampasigan nagaganap ang palitan ng
mga produkto noong unang panahon at kahit sa mga piling lugar sa
kasalukuyan. Ito ay nagsilbi ring likas na depensa at pinagkukunan ng iba’t
ibang yamang tubig at yamang mineral. Ang mga anyong tubig ay may
mahalagang papel sa pamumuhay ng mga Asyano.
Ang sumusunod ay mga halimbawa ng anyong tubig na makikita sa
Asya.
Karagatan. May mga karagatang nakapalibot sa Asya. Ang mga ito ay ang
Karagatang Pasipiko sa silangan, Karagatang Indian sa timog, at Karagatang
Arktiko sa hilaga. Maliban sa tatlong ito, nandiyan din ang Karatagatang
Atlantiko at Southern Ocean.
Dagat. Ang South China Sea ay ang pinakamalaking dagat sa Asya. Ilan sa
mga bansang nakapalibot dito ay ang China, Taiwan, Vietnam, Malaysia,
Indonesia, at Pilipinas. Ang Mediterranean Sea naman ang pumapangalawa
rito na makikita sa pagitan ng Asya, Africa, at Europa. Dagdag din dito ang
Dagat Bering na nasa pagitan ng Asya at Hilagang Amerika at ang Dagat
Okhotsk na nasa hilaga ng Hapon at silangan ng Russia. Mayroon ding Black
Sea na nasa pagitan ng Turkey at Russia at Red Sea na nasa pagitan ng Saudi
Arabia at baybayin ng Africa.
Ilog. Ang mga Ilog Lena at Ilog Ob ay nagsisimula sa mga kabundukan na
umaagos sa Russia sa Hilagang Asya at tumutuloy sa Karagatang Arktiko. Ang
Ilog Indus, Ilog Ganges, at Ilog Brahmaputra ay dumadaloy sa India, Pakistan,
at Bangladesh. Ang Huang Ho o Yellow River, Ilog Yangtze, at Ilog Amur ang
malalaking ilog sa Tsina. Ang Ilog Yangtze ang pinakamahaba sa Asya at na
umaabot sa 5,590 kilometro. Ang Ilog Mekong na may habang 4,166 kilometro
ay dumadaloy sa tangway ng Indotsina hanggang Timog Tsina. Ang Ilog Chao
Phraya sa Thailand, at mga Ilog Irrawaddy at Ilog Salween sa Myanmar ay
tumutuloy sa Dagat Andaman. Ang Ilog Cagayan sa Luzon ang pinakamalaki
sa Pilipinas. Pinakamalaki naman ang Ilog Yalu sa Korea. Ang Ilog Tigris at
Euphrates, at Ilog Jordan naman ang mga ilog sa Kanlurang Asya.
Lawa. Pinakamalaki ang Lawa ng Aral sa Hilagang Asya na may sukat na
64,740 kilometro kwadrado. Ang mga lawa sa Gitnang Asya ay ang Balkash at
Baikal. Ang Lawa Van sa Turkey ay tinaguriang “Lawang Asin” dahil sa tindi ng
alat ng tubig. Ang pampang ng lawa ay pinagkukunan ng asin. Ang Laguna de
Bay naman sa Pilipinas ay malaking anyo ng tubig-tabang.

Baitang 7-Araling Panlipunan 6

Kompetensi: Napapahalagahan ang ugnayan ng tao
at kapaligiran sa paghubog ng kabihasnang Asyano AP7HAS-la-1
 Golpo. Mahalagang golpo sa Asya ang Golpo ng Persia dahil dinaraanan ito
ng mga tanker ng langis. Malaki rin ang Golpo ng Siam at Golpo ng Tonkin. Sa
Pilipinas makikita ang Golpo ng Lingayen at Golpo ng Davao, ang
pinakamalaking golpo sa bansa.
Look. Ang Look ng Bengal ang pinakamalaki sa rehiyon. Ang Look ng Maynila
sa Pilipinas ay isang likas na daungan.

Klima at Panahon sa Asya

Ang katangiang pisikal ng mga rehiyon sa Asya at ang iba’t ibang klimang
taglay nito ang dahilan kung kaya maraming pananim at likas na yaman ang
matatagpuan sa kontinenteng ito.
Ang mga tao noon ay umaasa lamang sa kapaligiran at dito nakasalalay ang
kanilang kabuhayan.
Ang klima ay tumutukoy sa kalagayan ng atmospera ng isang lupain sa loob
ng mahabang panahon. Ang panahon ay tumutukoy sa kondisyon ng
atmospera sa isang natatanging pook sa loob ng nakatakdang oras.

Klima sa Mababang Latitud

Equatorial o Tropical. Makikita rito ang makapal na tubo ng mga punong may
malalapad at malalaking dahon. Patuloy ang paglago ng mga berdeng dahon
sa buong taon. Palagiang may ulap ang langit at mahalumigmig ang hangin sa
lugar na ito.
Savanna. Nakararanas ng matinding ulan sa loob ng kalahating taon at
kaunting pag-ulan sa nalalabi pang kalahating taon ang mga pook sa rehiyong
ito. Ang mga hayop tulad ng elepante, giraffe, antelope, at leon ang karaniwang
makikita sa mga lugar na nasasakupan nito.
Disyerto. Ito ay isang pook na nagkakaroon ng bibihirang pag-ulan kung kaya
iilang uri ng halaman lamang ang tumutubo rito. Tigang at mabato ang lupa rito.
Tanging cactus lamang ang maaaring tumubo sa ganitong lugar. Makikita ito
sa mababa at gitnang latitud.

Klima sa Gitnang Latitud

Mediterranean. Mararanasan ang klimang ito sa mga bansang nakapaligid sa
Dagat Mediterranean tulad ng Turkey, Syria, Lebanon, at Israel. Kaaya-aya at
maaraw ang panahon ng mga pook dito. Mainit at walang ulan kung tag-araw
at malamig at maulan naman kung taglamig.
Humid Sub-Tropical. Mararanasan ang klimang ito sa silangang baybayin ng
mga kontinente na nasa 35 ̊ hilaga o timog ng ekwador. Nagtataglay ng klimang
sub-tropical ang timog-silangang baybayin ng Hapon at Tsina. Dumadaloy ang
mainit na tubig na nagmumula sa karagatan sa mga lugar na nasasakupan nito.

Baitang 7-Araling Panlipunan 7

Kompetensi: Napapahalagahan ang ugnayan ng tao
at kapaligiran sa paghubog ng kabihasnang Asyano AP7HAS-la-1
 Kanlurang Baybayin o Marine. Ang klimang ito ay makikita sa pagitan ng 30 ̊
at 60 ̊ latitud sa dakong kanlurang baybayin ng mga kontinente.
Humid Continental. Ang klimang ito ay mararanasan sa pagitan ng 40 ̊ at 60 ̊
latitud hilaga ng ekwador. Ito ang klima ng apat na panahon - taglagas,
taglamig, tagsibol, at tag-araw. Ang klimang ito ay higit na naapektuhan ng mga
hanging umiihip sa karagatan.
Continental Desert o Disyertong Kontinental. Laging tag-init sa mga lugar
na matatagpuan dito at parating malakas ang hangin. Katangian nito ang
pagkawala ng tubig kung kaya walang nabubuhay na halaman dito. Katabi ng
continental steppe ang sonang pangklimang ito. Ang Timog-Kanlurang Gobi ay
may ganitong uri ng klima.

Klima sa Mataas na Latitud

Tundra. Isa ito sa dalawang klimang nabibilang sa pinakamataas na latitud.
Ito ay salitang Russian na nangangahulugang tuyo na kapatagan. Ang klima sa
mga lugar na ito ay malamig at mahangin na may maikling panahon ng
paglago. Ang lugar na ito ay hindi tinutubuan ng punongkahoy. Mararanasan
ang klimang ito sa Russia.
Klimang Vertical. Ito ang klimang matatagpuan sa matataas na mga bundok.
Ang taluktok ng bundok ay nagtataglay ng klimang kabilang sa mataas na
latitud.

PAGYAMANIN

Gawain 3: MagSaliksik, MagSanaysay

Panuto: Magbasa at magsaliksik ng mga kahalagahan ng ugnayan ng
tao at kapaligiran sa paghubog ng kabihasnang Asyano. Gamit ang
mga nasaliksik, gumawa ng isang sanaysay. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.

Baitang 7-Araling Panlipunan 8

Kompetensi: Napapahalagahan ang ugnayan ng tao
at kapaligiran sa paghubog ng kabihasnang Asyano AP7HAS-la-1
 ISAISIP

Ang sumusunod ay ang mga dapat mong tandaan sa araling ito.

• May iba’t-ibang anyong lupa at anyong tubig na matatagpuan sa

Asya.
• Matatagpuan sa Asya ang mga matataas at malalaking hanay ng
kabundukan, talampas, bulkan, lambak, at disyerto. Binubuo din ito
ng mga malalawak at malalaking karagatan, dagat, ilog, at lawa.
• Ang Mt. Everest ang pinakamataas na bundok sa mundo na nasa
hanay ng kabundukan ng Himalayas.
• Ipinagmamalaki sa Pilipinas ang hugis-konong Bulkang Mayon.
• Tatlo sa limang karagatan sa daigdig ay nakapalibot sa Asya. Ang
mga ito ay ang Karagatang Pasipiko sa silangan, Karagatang Indian
sa timog, at ang Karagatang Arktiko sa hilaga.
• Ang South China Sea ang pinakamalaking dagat na matatagpuan sa
Asya.
• May makakapal na tubo ng mga puno na matatagpuan sa equatorial
o tropical na klima.
• Ang mga anyong lupa, anyong tubig, at iba’t ibang klimang
nararanasan sa Asya ay may kaugnayan sa pamumuhay at
paghubog ng kabihasnan at kulturang Asyano.
• Sa mga anyong lupa at anyong tubig nakasalalay ang kabuhayan ng
mga Asyano.

ISAGAWA

Natapos na nating pag-aralan ang mga anyong lupa, anyong tubig, at ang
iba’t ibang klima sa Asya. Isagawa ang kasunod na gawain.

Gawain 4: Ilarawan
Panuto: Magbigay ng isang bansa sa Asya. Ilarawan ito batay sa mga anyong
lupa, anyong tubig, at klimang matatagpuan dito. Isulat ang iyong
sagot sa sagutang papel.

Bansa Anyong Lupa Anyong Tubig Klima

Baitang 7-Araling Panlipunan 9

Kompetensi: Napapahalagahan ang ugnayan ng tao
at kapaligiran sa paghubog ng kabihasnang Asyano AP7HAS-la-1
 TAYAHIN

Gawain 5: Pagpili at Pagsulat

Panuto: Sa ibaba ay mga paglalarawan. Piliin ang tamang sagot sa mga
paglalarawang ito sa loob ng kahon. Isulat ang tamang sagot sa
sagutang papel.

Van Mt. Fuji disyerto

Tibet Savanna Karagatang Arktiko
Mt. Mayon Mt. Everest Karagatang Atlantiko
Karagatang Indian South China Sea Karagatang Pasipiko

1. hugis-konong bulkan
2. pinakamalaking dagat sa Asya
3. pinakatanyag na bulkan sa Japan
4. pinakamataas na bundok sa mundo
5. pinakamalaking talampas sa daigdig
6. tinaguriang “Lawang Asin” dahil sa tindi ng alat ng tubig
7. pook sa gitnang latitud na nagkakaranas ng bibihirang pag-ulan
8-10. Isulat ang mga karagatan sa daigdig na nakapalibot sa Asya.

Gawain 6: Pag-isipan
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong. Isulat ang sagot sa sagutang
papel.

1. Mahalaga ba ang mga anyong lupa at anyong tubig sa pamumuhay

ng mga tao? Bakit?
2. Ang iba’t ibang klima na nararanasan ng tao ay nakakaapekto ba sa
kanilang pamumuhay? Ipaliwanag ang iyong sagot

Baitang 7-Araling Panlipunan 10

Kompetensi: Napapahalagahan ang ugnayan ng tao
at kapaligiran sa paghubog ng kabihasnang Asyano AP7HAS-la-1
 KARAGDAGANG GAWAIN

Gawain 7: I-Drawing
Panuto: Sagutin ang isa sa dalawang tanong sa pamamagitan ng paggawa
ng isang drawing. Gawin ito sa sagutang papel.
1. Paano hinubog ng dagat o ilog ang pagiging bihasa ng mga tao sa
pangingisda?
2. Paano hinubog ng kabundukan o kapatagan ang pagiging bihasa ng
mga tao sa pagsasaka?

SUSI SA PAGWAWASTO

Subukin:

1. Ang bumubuo sa kapaligiran ng Asya ay ang bundok, kapuluan, lawa, look, golpo, dagat,
karagatan, ilog, disyerto, bulkan, talampas, lambak, kapuluan at tangway.

2. Ang biyayang hatid ng mga anyong lupa sa tao ay nakapagdulot ng malaking impluwensiya
sa kanilang kultura at pamumuhay. Ang mga bulubundukin ay nagsisilbing likas na tanggulan
o depensa ng isang lugar, at proteksiyon o harang sa malalakas na bagyo at sigwa. Ang ilang
mga disyerto, baybay-gilid, at kabundukan sa iba’t ibang bahagi ng Asya ay nagtataglay ng
samu’t saring yamang mineral- mga metal di-metal, at gas. Sa mga bundok at gubat ay
nakukuha ang mga bungang-kahoy, mga herbal na gamot, at mga hilaw na materyales,
bukod sa panirahan ng mga hayop, lalo na ng wildlife. Binubungkal, sinasaka at nililinang ng
tao ang mga kapatagan at mga lambak para sa mga pananim, ang mga damuhan at mga
burol ay ginagawang pastulan. Ang paggamit ng tao sa iba’t ibang uri ng pamumuhay at ng
kabihasnan. Ang mga lawa at ilog ay ang siyang pinagkukuhanan ng tubig bilang inumin at
ginagamit sa pang-araw-araw na gawain. Ito rin ang pinagmumulan ng sistema ng irigasyon
sa mga palayan at pananiman, daanan ng mga transportasyong pangtubig, at
pinagkukuhanan ng mga pagkain at mga palamuti. Ang katangiang pisikal ng mga rehiyon
sa Asya at ang iba’t ibang klimang taglay nito ang dahilan kung kaya maraming pananim at
likas na yaman ang matatagpuan sa kontinenteng ito. Ang mga tao noon ay umaasa lamang
sa kapaligiran at dito nakasalalay ang kanilang kabuhayan.

3. Bulkan, Bundok, Talampas, Kapatagan, Lambak, Karagatan, Dagat, Ilog, Lawa, Golpo
4. Equatorial o Tropical, Kanlurang Baybayin o Marine, Humid Continental, Continental Desert
o Disyertong Kontinental, Mediterranean, Tundra

Baitang 7-Araling Panlipunan 11

Kompetensi: Napapahalagahan ang ugnayan ng tao
at kapaligiran sa paghubog ng kabihasnang Asyano AP7HAS-la-1
 Gawain 1: Punan Ang Talahanayan

REHIYON SA ASYA MGA BANSA

Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan,
Hilaga/Gitnang Asya
Uzbekistan, Russia (Siberian Region), Afghanistan
China, Mongolia, North Korea, South Korea, Japan,
Silangang Asya
Taiwan
Turkey, Bahrain, Kuwait, Oman, Qatar, Saudi Arabia,
United Arab Emirates, Yemen, Armenia, Azerbaijan,
Kanlurang Asya Georgia, Iraq, Israel, Jordan, Lebanon, Palestine (UN
Observer/Not widely recognized), Syria, Iran, Cyprus,
Egypt (through the Sinai Peninsula)
India, Pakistan, Bangladesh, Nepal, Bhutan, Sri Lanka at
Timog Asya
Maldives
Brunei Darussalam, Cambodia, Indonesia, Laos,
Timog-Silangang Asya Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thailand,
East Timor, Vietnam

Gawain 2: Letra-Ayos!
1. KLIMA 6. MOUNT EVEREST
2. PANAHON 7. MAYON VOLCANO
3. INDONESIA 8. TAAL VOLCANO
4. LAWA VAN 9. PAMIR MOUNTAIN
5. MOUNT FUJI 10. SOUTH CHINA SEA

Gawain 3: MagSaliksik, MagSanaysay

Pamantayan Laang Marka

Organisasyon
Malinaw ang kaisipang inilahad, maayos ang pagkakasunod-sunod ng 3
mga inilahad na kaisipan.
Nilalaman
3
Gumamit ng Sanhi at Bunga at Paghahambing sa pagbuo ng talata.
Kakintalan
Nag-iwan ng malalim na impresyon sa isipan ng mga mambabasa upang 2
mahikayat ang mga ito.
Kawastuhang Gramatikal
Wasto ang gamit ng bantas, baybay ng mga salita at pagkakagamit ng 2
malalaking letra.
Kabuuan 10

Gawain 4: Ilarawan
May iba’t ibang kasagutan.

Gawain 5: Pagpili at Pagsulat

1. Mt. Mayon 6. Van
2. South China Sea 7. disyerto
3. Mt. Fuji 8. Karagatang Arktiko
4. Mt. Everest 9. Karagatang Pasipiko
5. Tibet 10. Karagatang Indian
Maaring sa hindi tamang pagkasunod-sunod ang mga kasagutan sa bilang 8-10. Nasa guro na
ang pagwawasto.

Gawain 6: Pag-isipan
Maaaring magkaroon ng iba’t ibang kasagutan ang mga bata.

Baitang 7-Araling Panlipunan 12

Kompetensi: Napapahalagahan ang ugnayan ng tao
at kapaligiran sa paghubog ng kabihasnang Asyano AP7HAS-la-1
 Gawain 7: I-Drawing

Pamantayan Marka
Nilalaman. Naipakita at naipaliwanag nang maayos ang ugnayan ng lahat
5
ng konsepto sa paggawa ng poster.
Kaangkupan Ng Konsepto. Maliwanag at angkop ang mensahe sa
5
paglalarawan ng konsepto.
Originality. Orihinal ang ideya sa paggawa ng poster 5
Kabuuang Presentasyon. Malinis at maayos ang kabuuang presentasyon. 5
Creativity. Gumamit ng tamang kombinasyon ng kulay upang maipahayag
5
ang nilalaman, konsepto, at mensahe.
Kabuuan 25

SANGGUNIAN

1. Modyul 1: Heograpiya ng Asya (Project EASE) DepEd Bureau of Secondary Education

pahina 10-14, 20-23.
2. Asya: Pagkakaisa Sa Gitna Ng Pagkakaiba Araling Asyano Araling Panlipunan-Modyul
Para Sa Mag-aaral Unang Edisyon, 2014, pahina 18-20.
3. Araling Panlipunan Baitang 7, Alternative Delivery Mode Unang Markahan: Likas na
Yaman ng Asya, Unang Edisyon 2020 climate.nasa.gov/effects.

Baitang 7-Araling Panlipunan 13

Kompetensi: Napapahalagahan ang ugnayan ng tao
at kapaligiran sa paghubog ng kabihasnang Asyano AP7HAS-la-1