6 BASISSTOF thema 1 Inleiding in de biologie

2
c Voorbeelden van goede antwoorden:
– Dit orgaanstelsel beschermt:
Organen, weefsels en • dieper gelegen weefsels en organen;
• tegen kou of hitte;
cellen • tegen verbranding door uv-licht;
• tegen infecties door bacteriën of virussen;
10 a De maag, de lever, de dunne darm en de dikke darm • tegen uitdroging.
behoren tot het verteringsstelsel. – Scheidt afvalstoffen uit (water en zouten).
b Het hart behoort tot het bloedvatenstelsel. – Maakt vitamine D onder invloed van ultraviolet licht.
– Slaat water, vet en vitamine D op.
11 a 1 = (borst)wervel – Je kunt er mee voelen.
2 = rib d Alle vier: dekweefsel (epitheel), zenuwweefsel,
3 = long spierweefsel en bindweefsel.
4 = hart
5 = borstbeen 14 Eigen antwoord.
6 = galblaas
7 = lever 15 a Het heiligbeen van een chimpansee is kleiner dan het
8 = nier heiligbeen van een mens.
9 = aorta b De wervelkolom van een chimpansee heeft de vorm van
10 = maag een boog en de wervelkolom van een mens heeft een
b Nummer 1 (een borstwervel) en nummer 2 (een rib) dubbele S-vorm.
behoren tot het beenderstelsel (bottenstelsel, geraamte c Doordat een mens rechtop staat en loopt, draagt het
of skelet). bekken een groot deel van het gewicht van de mens.
Daarom is het heiligbeen groter. De wervelkolom vangt
12 a Beenweefsel geeft je lichaam stevigheid. Daarom moet met zijn dubbele S-vorm de schokken op bij het lopen.
beenweefsel hard zijn. Omdat een chimpansee meestal alle ledematen (armen
b De tussencelstof van kraakbeenweefsel is zacht, zodat en benen) gebruikt bij het voortbewegen, wordt het
het kraakbeen enigszins kan vervormen. lichaamsgewicht verdeeld over zijn ledematen. Het
Kraakbeenweefsel komt voor op plaatsen waar vervor- bekken en de wervelkolom worden hierdoor minder
mingen plaats kunnen vinden. belast. Daardoor is het heiligbeen kleiner en heeft de
c De buitenste laag van het beenvlies behoort tot de wervelkolom geen dubbele S-vorm.
bindweefsels. Bindweefsel verbindt de pezen met het
been. 16 Een mol moet een gestroomlijnd lichaam hebben om onder
d Kraakbeen herstelt slecht doordat het geen bloedvaten de grond zo weinig mogelijk weerstand te ondervinden.
bevat.
17 De holle botten in de ledematen van een mens, bijvoor-
13 a beeld het dijbeen of het opperarmbeen.
Orgaanstelsel Orgaan Weefsel Biomimicry
Ademhalings- longen
18 a De vorm van het lichaam van de koffervis heeft niet de
stelsel
gestroomlijnde vorm van slanke, snel zwemmende
Beenderstelsel bot, kraakbeen, vissen. Toch blijkt de lichaamsvorm van de koffervis
pezen weinig weerstand te ondervinden bij het zwemmen.
Bloedvatenstelsel hart bloedvaten, b Voor klittenband hebben de ontwerpers de klit op
hartkleppen orgaanniveau (de stekels op de zaden) bestudeerd, voor
Uitscheidings- nieren gekkotape hebben ze de gekko op orgaanniveau (de
stelsel voetzolen) of op moleculair niveau (de haartjes), en de
Verteringsstelsel alvleesklier, auto op het niveau van een organisme (de koffervis)
dunne darm, lever bestudeerd.
Zintuigstelsel hoornvliezen

b Spieren.