GIZARTE ZIENTZIAK

LH.5.
AZTERKETARAKOA ERREPASOA

EGURALDI ETA KLIMAREN ARTEKO DESBERDINTASUNA

Eguraldia leku bateko atmosferak une jakin batean duen egoera da. Klima, aldiz, leku bateko
atmosferak urtaroetan edo urteetan zehar izaten duen egoera da.

 KLIMAREN FAKTOREAK:
o Latitudea  Leku batetik Ekuatorera dagoen distantzia da. Zenbat eta Ekuatoretik
hurbilago, orduan eta bero handiagoa.
o Altitudea  Itsas-mailaren gainetik dagoen distantzia da. Zenbat eta altuera gehiago,
orduan eta hotz handiago.
o Itsasoaren eragina  Itsasoa lurra baino azkarrago hozten eta berotzen da. Hori dela eta,
kostaldean tenperaturak leunagoak dira. Hori dela eta, barrualdean, neguan, hotz
handiagoa egiten du eta udan, bero handiagoa.
o Erliebea  Mendi altuek haizeak gelditu eta lainoen hauen kontra talka egitea eragiten
dute, prezipitazioak sorraraziz.
o Beste batzuk  Landaredia, atmosferako aire-masen zirkulazioa eta itsas korronteak.

KLIMOGRAMA BAT EGITEA

Zer da?  Klimograma grafiko bat da eta leku batean urtean zehar dauden tenperatura eta
prezipitazioak irudikatzen ditu. PREZIPITAZIOAK
TENPERATURA 10 mm-ko tarteak
o
5 C-ko tarteak

HILABETEAK

1.000 mm-tik gorakoak  Oso ugariak

INTERPRETAZIOA
Urte osoan 1.000 – 800 mm  Ugariak
800 – 300 mm  Urriak
300 – 150 mm  Oso urriak Hilabete lehorrik ez  Erregularrak
 Prezipitazioak Gehienez bi hilabete lehor  Nahiko erregularrak
Urteko zein hilabetetan Bi hilabete lehor baino gehiago  Irregularrak
Elur ala euri?

Urteko batez besteko temperatura  Tenperatura denak gehitu eta zati 12

 Tenperaturak Tenperatura-bitartea
(hila beroeneko eta
hotzeneko batez bestekoa)
Tenperatura denak gehitu eta
zati 12
Tenperatura beroenak
eta hotzenak
(hilabeteak kontuan hartuz)
o
8 C-tik beherakoak  Oso txikia
9oC – 12oC  Txikia
o o
12 C – 16 C  Ertaina
o o
16 C – 18 C  Handia
o
18 C-tik gorakoa  Oso handia
o
22 C-tik gorakoa  Uda beroak
o
22 C-tik gorako hilabeterik ez badu  Uda freskoak
Hilabete hotzeneko tenp. 10 oC baino baxuagoa ez bada  Negu leuna
10oC – 6oC  Neurrizkoak
6oC – -3 oC  Hotzak
 GIZARTE ZIENTZIAK
LH.5.
AZTERKETARAKOA ERREPASOA

KLIMAREN ELEMENTUAK

 TENPERATURA: Airean dagoen bero-energiaren kantitatea adierazten du.

 PRESIO ATMOSFERIKOA: Atmosferako aire-masak Lurraren puntu batean eragiten duen pisua
da.
 AIREKO HEZETASUNA: Airean dagoen ur-lurrunaren kantitatea da. Tenperaturaren mende
dago (tenperatura handiago – hezetasun gehiago).
 HAIZEA: Atmosferako airearen korrontea da.
 PREZIPITAZIOAK: Ura hodeietatik lurrera erortzeko modu guztiak dira.

TRESNAK NEURTZEKO

 TERMOMETROA: Tenperatura neurtzeko (oC).

 BAROMETROA: Presio atmosferikoa neurtzeko (milibarra).
 HIGROMETROA: Aireko hezetasuna neurtzeko.
 ANEMOMETROA: Haize kopurua adierazteko.
 HAIZE-ORRATZAK: Haizearen norabidea adierazteko.
 EURI-NEURGAILUA: Prezipitazioak neurtzeko (mm edo l/m2).

KLIMA-ALDAKETA

Zer da? 

Berotegi efektua 

LURREKO KLIMA-ZONA

 KLIMA BEROA
o Non?  Kantzer eta Kaprikornio tropikoen artean.
o Tenperatura /Ezaugarriak  Tenperatura oso beroak (18oC-tik gora).
o Klima motak  Ekuatoriala, tropikala eta baramortukoa.
 KLIMA EPELA
o Non?  Ipar eta Hego hemisferioetan – Tropikoetatik zirkulu polarretara hedatzen da.
o Ezaugarriak  Urtean zehar tenperatura aldaketa handiak (urtaroak bereizten dira).
o Klima motak  Mediterraneoa, itsasaldekoa, kontinentala eta basamortuko epela.
 KLIMA HOTZA
o Non?  Ipar eta Hego hemisferioetan – Zirkulu polarretatik poloetara hedatzen da.
o Ezaugarriak  Tenperatura oso hotzak eta ia ez dago udarik.
o Klima motak  Polarra eta mendi garaietakoa.
 GIZARTE ZIENTZIAK
LH.5.
AZTERKETARAKOA ERREPASOA

ESPAINIAKO KLIMA

Klimak Tenperatura Prezipitazioa Landaredia

o o 2 Oparoa eta askotarikoa
ITSASALDEKOA Leunak (12 C - 20 C) Ugaria (1.100 l/m )
(haritzak eta pagoak)
Muturrekoak (hotzak Urriak (batez ere Askotarikoa baina urria
KONTINENTALA
neguan eta beroak udan) udaberrian eta udazkenean)
Altuak (negu epel eta
MEDITERRANEOA Urriak eta irregularrak .
leunak eta uda oso beroak)
(dragoa eta pinu
SUBTROPIKALA Beroak urte osoan Oso urriak
kanariarra)
Freskoak udan eta hotzak
MENDIALDEKOA Ugariak urte osoan
neguan

Mapa koloreztatzen jakin