СОУУД ,, Димитар Влахов ” Струмица

Проектна задаца по прехранбена технологија

Државна Матура

Производство на Растително Масло

Изработил: Ментор:

Димитар Трајковски Драган Трајков

Март 2019

2
Содржина:
 Вовед......................................3
 Видови Растителни масла.....4
 Сончогледово масло.............4
 Маслиново Масло.................5
 Масло од ленено семе..........6
 Масло од пченка...................7
 Масло од соја........................8
 Обработка на семето............9
 Извлекување на маслото по пат на пресување.......10
 Екстракција на маслото........11
 Рафинирање на суровот масло .......12
 Заклучок................................13
 Користена литература..........14

3
 Вовед
Маслата се составен дел на растителните организми, оттука е и нивната
широка распространетост во природата.

Најбогат извнор за добивање на масло претставуваат семињата на

едногодишните растенија со своите плодови како што се сончоглед, соја,
афион, памук, лен и друго. Од повеќе годишните растенија со своите
плодови како : кокосова палма, маслинка и друго.

Според правилниците, масла кога се пуштаат во промет треба да се

исполнуваат одредни услови за мирис, вкус, боја, точка на топење, така и
содржина на вода и слободни масни киселни.

Декларацијата за масти од растително потекло мора да содржат и податоци

за антиоксиданси, синергисти и тежки метали.

Растителните масла се наоѓаат во различни делови на некои растенија и тоа

најчесто во семето или плодот, депонирани како резервна храна.

4
 Видови на Расителни Масла

Познати се голем број на растителни масл, меѓутоа најраспростанети се

сончогледово и маслиново масло. Но други видовни на растителни масла се :
сочогледово масло;
маслиново масло;
масло од ленено семе;
масло од пченка;
масло од соја;
масло од семки од синап ;

 Сончогледово масло

Сончпгчедпвптп масло поседува најдовра витаминска актинвост од сите

масла затоа што токферолот (витамин Е) што се наоѓа во оваа масло всушност
е алфа-токоферол и најдобор се усвојува од страна на огранизмот.
Сончогледовото масло има особина, според нутриционистите, да го
намалува нивото на холестеролот и токму затоа тие го препоралуваат.
Витаминот е усте го нарекуваат и борец против стареењето, но погодно
влијае и на кожата и на косата. Освен витаминот Е, сончогледовото масло ги
содржи и витамините Ф, А, Ф, и К

.
5
  Маслиново масло

Оваа масло најдоборо се усвојува од страна на организмот и томку тоа

нутриционистите им го препорачуваат особено на личности кои имаат
проблеми со желудникот. Оваа масло ја потпомага работата на
поджелудичната жлезда и црниот дроб. Полезно е дури и за деца затоа што
помага при формирање на нервниот систем, но овозможува и правилен
развиток на коскеното ткиво. Тоа го снижува холестеролот, а со тоа го
намалува ризикот од срцеви заолубања, но ги зацврстува и срцевите мусколи
и го подобрува квалитетот на коската и ноктиете. Сето ова е научно
докажано во голем број на испитувања, но сепак треба да внимавате при
употреба на маслиновото масло.

6
  Масло од ленено семе

Оваа масло се добива по стар народен пецепт од ленено семе. Оваа масло
може да се третира како лек. Траба да знаете дека лененото масло има
краток рок на употреба, односно трае само 3 месеци. По нутриционистичките
вредности само маслиното масло е пред него . Главно масло за
вегетаријанците треба да виде маслото од лен. Оваа масло содржи два пати
повеке не заситетни масни киселени во споредба од рибиното масло. Ова
масло е богат со извор на основните масни киселнини, односно содржзи
алфа-линоленска киселина, омега 3 и омега 6 киселини ( овие 3 киселини се

7
означуваат со едно име- ЕФА). Но она што го прави оваа масло навистина
посебно е фактот што во маслото од ленено семе, овие три киселини се
правилно распроредени. Голем број на луѓе обично имаат недостаток од 3-те
ЕФА киселини, па лененоовото масло е одличен суплемент во таквите
случаи.

 Масло од Соја

Маслото од соја по содржина на микроелементи е апсолутен рекордер.

Нерафиниратното соево масло има киселкаст вкус и специфичен мирис, па
обично се користи рафинирано масло. Употребата намасло од соја влијае на
машката потенција, на состојба на кожата и штити од срцеви заболувања.
Соиното масло се користи за јадење, за хидрогенизација во растителни масти
и маргарин и како индустриска суровина за производство на бои, лакови и
смоли. Маслото е богато со лецитин којшто се издвојува како спореден
производ при рафинацијата на маслото, а се користи како емулгатор.
Лецитинот го употребува индустријата за чоколада, за маргарин, во
8
пекарството, фаркацевтската индустрија, а се користи и за приготвување
теџнички емулзии. Но во последните истражувања научниците велат дека
маслото од соја има негативно влијание на нашето тело и ни препорауваат
да го избегнуваме.

Обработка на семето

Семето по жетвата се суши до определена влажност. Потоа се складира во

приземни складишта или повеќеканти силосни опремени со уреди за
проветрување. Пред да се земе семето во процесот на обработка, повторно
се суши, со што се олеснува лупењето и мелењето.
Исушенето семе потоа се чисти од каменчиња, земја, прав, метални чки
делови и искрешени и оштетени семиња со помош на вибрирациони сита и
ротирачки електромагнети. Потоа семето се лупи во специјални машини за
лупење. Мелењето треба да се изведе од определен степен на иситнување.
Поситно мелење доведува до предвремено истекување на маслото и до
губење на порозноста на материјалот. За мелење се користат мелници од
ралицна констукција, најчесто мелници со пет цилиндри со дијаметар од

9
400-1000 mm. Цилиндрите се поставени еден над друг, а растојанието меѓу
нив може да се менува според потребата.
Материјалот, континуирано доаѓа одгоре , поминува меѓу сите цилиндри,
змијовидно се движи и на четири места претрпува дробење.

Излекување на маслото по пат на пресување

За излекување на маслото по пат на пресување, најчесто се користи

хидраулична преса или Андерсонова преса. Најквалитетно масло за јадење
се добива со ладно и постепено пресување. Со понатамошно пресување и
загревање на маслодајната суровина се добива масло со послаб квалитет,
бидејки во маслото поминуваат и други супстанции, на пример: белковни и
други слузести материи.
Маслиновото масло за јадење се добива секогас со ладно пресување. По
пресувањето во исперсуваниот материјал заостануваат околу 10% масло,
белковини и јаглехидрати, па според тоа, претставува идкучна добиточна
храна.

10
 Aндерсонова Преса

Екстракција на маслото

Екстрацијуата е дополнителна постапка,за доицрпување на маскити. При

пресувањето, употребата на претерано високи притисоци за дефинитивно
исцрпување на маскити, економски не е оправдана. Затоа екстракцијата е
токму таа постапка која го изврши доизвлекувањето на маслото.
Екстракцијата се врши со органски растворувачи кои треба добро да ги
растворат органските материи од суровнитат, да се селективни,да се лесно
испарливи , да имаат ниска температура на апаратурите и да се ефтини.

11
 Рафинирање на суровото масло

За да има квалитет масло за јадењењ, суровото масло,без разлика дали е

добиено со пресување или со екстрација, треба да се подложи на
рафинирање. Целосното рафинирање ги опфаќа скедниве постапки:

 Отслузнување- Отстранување на слузестите материи, во главно

белковните и фосфатите;
 Неутрализација- Отстранување на слободните масни киселни;
 Изебелување-Отстранување на обоените материи;
 Дезодоризација- Отстранување на испарливите состојки со непријатен
мириз;
 Полирање- Отстранување на заситените триглицериди со висока
температура на топење;

12
Амбалажирањето на маслото се врши во стаклена, пластична или лимена
амбалажа, со автоматска машина која ја мие нечистата стаклена амбалажа, ја
полни, ја затвора и етикира. Амбалажирањето на големо се изведува во
метални буриња од по 200 l.

Заклучок

Растителните масла се наоѓаат во различни делови на некои растенија и тоа

најчесто во семето или плодот, депонирани како резервна храна. За да може
маслото полесно да се оддели, потребно е белковините и јаглехидратие да
се хидратизираат, со што се истискува маслото, а потоа лесно се одделува по
пат на пресување или екстракција.

13
Користена литература:

 Прехранбена Технологија за 4 год- Мирјана Стојчевска Ѓорѓиоска

 Маслиново Масло Хемија и Теџнологија-Димитриос Боску

14