TEMAT: PRZEBIEG SPALANIA W SILNIKU Z

ZAPŁONEM ISKROWYM (ZI)

CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji zajęć uczeń powinien umieć:
1) wyjaśnić pojęcie „wyprzedzenie zapłonu”,
2) określić wpływ kąta wyprzedzenia zapłonu,
składu mieszanki i prędkości obrotowej na przebieg
spalania
 Przebieg spalania w silniku z
zapłonem iskrowym (ZI)
Najlepiej przebieg spalania przedstawić na
rozwiniętym wykresie indykatorowym silnika,
analizując zmiany ciśnienia mieszanki palnej i
spalin w funkcji kąta obrotu wału korbowego.

Na właściwy przebieg spalania,

tzn. aby pkt 3 wypadł jak
najwyżej i tuż za GMP ma
wpływ
kąt wyprzedzenia zapłonu
αwz.
Spalanie dzieli się na następujące okresy:
I - okres spalania utajonego (okres indukcji) od pkt 1, w którym
występuje iskra do pkt 2, w którym następuje zapalenie
mieszanki ( w tym okresie jest podgrzanie paliwa i jego
odparowanie),
II - okres spalania właściwego (od pkt 2 do 3), w którym następuje
szybki przyrost ciśnienia w cylindrze (linia ciągła), znacznie
większy niż przy sprężaniu czynnika bez spalania (linia
przerywana),
III - okres dopalanie resztek paliwa (od pkt 3).

I, II, III - okresy spalania,

1 - wystąpienie iskry,
2 - punkt zapłonu,
3 - punkt maksymalnego ciśnienia,
OWK - obroty wału korbowego,
αwz- kąt wyprzedzenia zapłonu
Kąt wyprzedzenia zapłonu jest to kąt o który obróci się wał korbowy od chwili zapłonu
mieszanki od iskry na świecy do chwili dojścia tłoka do GMP.
Kąt ten zatem określa położenie wału korbowego przed GMP w momencie zapłonu.
Kąt wyprzedzania zapłonu mieści się w granicach 5 do 30 stopni i zależy między innymi
od prędkości obrotowej silnika.
Można mówić o prawidłowym ustawieniu zapłonu, o zbyt wczesnym zapłonie (za duży
kąt wyprzedzenia zapłonu) lub zbyt późnym zapłonie (za mały kąt wyprzedzenia
zapłonu).
 Kąt wyprzedzenia zapłonu
Jeżeli zapłon jest zbyt wczesny to gwałtowny wzrost ciśnienia następuje
wtedy, gdy tłok jest jeszcze znacznie oddalony od GMP, co przeciąża
układ tokowo-korbowy, powoduje spadek mocy silnika i wywołuje tzw.
spalanie stukowe (detonacyjne).

Zbyt późny zapłon wydłuża

III okres spalania (występuje
wtedy przewlekłe spalanie).
Spalanie może przeciągnąć
się nawet na suw wylotu i
niekiedy świeża mieszanka
wchodząca do cylindra zapala
się dopalających się spalin i
wywołuje tzw. strzały
w gaźniku lub w rurze
dolotowej.
Czynniki konstrukcyjne, mające wpływ na przebieg spalania w
silniku ZI, to:
- stopień sprężania,
- kształt komory spalania,
- wymiary i liczba cylindrów,
- usytuowanie świecy zapłonowej w komorze spalania,
- materiał tłoka i głowicy,
- doładowanie silnika,
- recyrkulacja spalin.
Czynniki eksploatacyjne, mające wpływ na przebieg spalania w silniku
o zapłonie iskrowym, stanowią:

 kąt wyprzedzenia zapłonu,

 skład i rodzaj mieszanki palnej,
 prędkość obrotowa silnika,
 intensywność chłodzenia,
 obciążenie silnika,
 stan techniczny silnika.
 Czynniki eksploatacyjne wpływające na pracę silnika i
przebieg spalania - Wpływ kąta wyprzedzenia zapłonu.
Skutki zbyt późnego zapłonu:
 pogorszenie sprawności ogólnej silnika (bo jest małe pole pracy
obiegu silnika),
 niebezpieczeństwo przegrzania silnika, a w szczególności zaworów
wylotowych,
 możliwość zatarcia silnika.

Skutki zbyt wczesnego zapłonu:

 znaczne obciążenia układu tłokowo-
korbowego (bo gwałtowny wzrost
ciśnienia działa na tłok, który jest
jeszcze znacznie oddalony od GMP),
 skłonność mieszanki palnej do
spalania detonacyjnego (stukowego).
Czynniki eksploatacyjne wpływające na pracę silnika i przebieg
spalania -Wpływ składu mieszanki palnej .

Największa prędkość spalania zachodzi, gdy współczynnik nadmiaru

powietrza wynosi 0,8 - 0,9 (mieszanka lekko wzbogacona) i wtedy
osiąga się największą moc silnika, lecz mieszanka ta ma również
największą skłonność do spalania stukowego. Zmiana składu
mieszanki, w kierunku zarówno jej wzbogacenia, jak i zubożenia,
zwiększa jej odporność na spalanie stukowe.
Na zjawisko spalania stukowego bardzo odporne są
mieszanki uwarstwione, co umożliwia zwiększenie stopnia sprężania w
silnikach z wtryskiem bezpośrednim.
Czynniki eksploatacyjne
wpływające na pracę silnika i
przebieg spalania -Wpływ składu
mieszanki palnej .

Na zjawisko spalania stukowego

bardzo odporne są
mieszanki uwarstwione,
co umożliwia zwiększenie stopnia
sprężania w silnikach z wtryskiem
bezpośrednim.

Rys. Schemat tworzenia mieszanki

paliwowo-powietrznej w silniku
wtrysku bezpośredniego dla trzech
rodzajów obciążeń.
Czynniki eksploatacyjne wpływające na pracę silnika i przebieg
spalania -Wpływ prędkości obrotowej.
-W miarę wzrostu prędkości obrotowej kąt wyprzedzenia zapłonu
powinien rosnąć aby zawsze ciśnienie spalin osiągnęło maksymalną
wartość tuż za GMP (gdyż prędkość spalania mieszanki jest mniej
więcej taki sama). To zapewnia zwiększenie efektywnej mocy
silnika.

- Wraz ze wzrostem prędkości obrotowej maleje stopień napełniania

cylindrów. Tym m.in. tłumaczy się spadek mocy silnika przy
zbliżaniu się do jego maksymalnej prędkości obrotowej.

- Ze wzrostem prędkości obrotowej, wskutek skracania czasu trwania

jednego obiegu i wzrostu zanieczyszczenia świeżego ładunku
spalinami, większa się odporność silnika na spalanie detonacyjne.
Inne czynniki wpływające na pracę silnika i
przebieg spalania -Wpływ warunków
atmosferycznych.

Im wyższe ciśnienie atmosferyczne,

im niższa temperatura otoczenia
i im większa wilgotność powietrza tym
wyższa moc efektywna silnika.
Zadanie domowe-dla ochotników.
Dlaczego w samochodzie poruszającym się
po drogach górskich na znacznych
wysokościach spada moc silnika?