Ερωτήσεις εισαγωγής στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία

Να γράψετε Σωστό ή Λάθος δίπλα από κάθε περίοδο, για να δηλώσετε

ότι το περιεχόμενό της είναι σωστό ή λανθασμένο:

1. Ο Σωκράτης θέλησε να ελέγξει την αλήθεια του χρησμού του

μαντείου και γι αυτό εξέτασε ο ίδιος τη σοφία άλλων Αθηναίων
που θεωρούνταν σοφοί.
2. Τη διήγηση για τον χρησμό του Απόλλωνα και τον Σωκράτη τη
διασώζει ο Αριστοτέλης στο έργο Μετά τα φυσικά.
3. Ο Σωκράτης δεν ειρωνεύτηκε τον δελφικό χρησμό.
4. Σε αντίθεση με την αρνητική αμφισβήτηση των σοφιστών, η
αμφισβήτηση του Σωκράτη ήταν θετική.
5. Η διαλεκτική ήταν το μέσο του Σωκράτη για τον έλεγχο και την
εξαγωγή συμπερασμάτων.
6. Η εξαγωγή της σωκρατικής άποψης από τον αντίπαλο
ονομαζόταν από τον Σωκράτη μαιευτική.
7. Κατά τον Σωκράτη ο άνθρωπος γνωρίζει την αλήθεια, αλλά,
επειδή την έχει ξεχάσει, χρειάζεται βοήθεια για να την
επαναφέρει στη μνήμη του.
8. Οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι ασχολήθηκαν αποκλειστικά με ηθικά
ζητήματα.
9. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, η δράση του Σωκράτη σηματοδοτεί
τη στροφή της φιλοσοφίας από τα φυσικά φαινόμενα στα
κοινωνικά, πολιτικά και ηθικά, από τη φύση στον άνθρωπο.
10.Η μέθοδος που χρησιμοποιούσε ο Σωκράτης ήταν η παραγωγική.
11. Τό ὁρίζεσθαι καθόλου σημαίνει την εξαγωγή καθολικών
συμπερασμάτων , συμπερασμάτων, δηλαδή, με καθολική,
διαχρονική και πανανθρώπινη ισχύ.
12.Η αρχαία ελληνική θρησκεία είχε ιερό βιβλίο και δόγμα καθώς
και οργανωμένο ιερατείο.
13.Η συνηθισμένη κατηγορία για διανοούμενους στην αρχαία Ελλάδα
ήταν η ασέβεια απέναντι στους θεούς και όχι η αθεΐα.

1
14.Ο Σωκράτης κατηγορήθηκε για αθεΐα και για διαφθορά της
νεολαίας.
15.Υπήρξαν φίλοι του Σωκράτη, όπως ο Κριτίας και ο Χαρμίδης, που
συμμετείχαν και ηγήθηκαν του πραξικοπήματος των Τριάκοντα
τυράννων.
16.Ο Σωκράτης, ειρωνευόμενος τους δικαστές και περιφρονώντας
τον θάνατο, δεν πρότεινε ποινή για τον εαυτό του αλλά την
απαλλαγή του από τις κατηγορίες και την επιβράβευσή του.
17.Ο Σωκράτης επιχείρησε να αποδράσει από τη φυλακή.
18. Οι μαθητές του Σωκράτη αυτοκτόνησαν αμέσως μετά το θάνατό
του.
19.Ο Αριστοτέλης γεννήθηκε σε μια μικρή πόλη της Βοιωτίας, τα
Στάγειρα.
20. Ο Αριστοτέλης βρέθηκε για πρώτη φορά στην Αθήνα
συνοδευόμενος από τον πατέρα του, ο οποίος τον εμπιστεύτηκε
στον Πλάτωνα.
21.Ο Πλάτωνας εκτίμησε βαθιά τις αρετές και την οξύνοια του
νεαρού Αριστοτέλη και του απέδωσε το παρωνύμιο Νους.
22. Ο Σπεύσιππος, ο Ξενοκράτης και ο Ηρακλείδης ήταν μέλη
άλλων φιλοσοφικών σχολών και παρόλα αυτά συμφωνούσαν
απόλυτα με τις αριστοτελικές θέσεις.
23. Ο Αριστοτέλης ασκούσε δριμεία κριτική σε όλους τους
φιλοσόφους ανεξάρτητα από τη σχολή στην οποία ανήκαν και από
το αν ήταν φίλοι του.
24. Ο Αριστοτέλης για τη μόρφωση του Αλέξανδρου
χρησιμοποίησε κυρίως τα έπη του Ησίοδου.
25. Με την επιστροφή του Αριστοτέλη από τη Μακεδονία στην
Αθήνα αρχίζει η τέταρτη περίοδος της φιλοσοφικής του
δραστηριότητας.
26. Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα ο Αριστοτέλης
ανέλαβε τη διεύθυνση της Ακαδημίας.

2
27. Ο πιστός μαθητής του Αριστοτέλη Θεόφραστος ίδρυσε
σχολή που διαφύλαττε και πρόβαλλε το έργο του δασκάλου του
και η οποία ονομάστηκε Περίπατος.
28. Το έργο Πολιτείες είναι κατ’ ουσίαν η συγκέντρωση των
μορφών διακυβέρνησης ενός πλήθους ελληνικών πόλεων.
29. Χρησιμοποιώντας στίχους από την Ιλιάδα ο Αριστοτέλης
λέγεται ότι έκανε έναν σαφή υπαινιγμό για τους συκοφάντες που
ποτέ δεν έλειπαν από την Αθήνα.
30. Ο Αριστοτέλης φοβήθηκε πως θα έχει την τύχη του
Σωκράτη.

Να κυκλώσετε την ορθή απάντηση

1. Αφότου έλαβε τον χρησμό ο Σωκράτης,
α) για να τον επιβεβαιώσει, άρχισε να συζητά με τους πιο
ανόητους Αθηναίους.
β)δήλωσε δημόσια ότι δεν τον δέχεται.
γ) επιχείρησε να τον διαψεύσει συζητώντας με Αθηναίους τους
οποίους θεωρούσε σοφότερους από τον εαυτό του.
δ)άρχισε να γράφει την Απολογία.

2. Ο Σωκράτης ως άνθρωπος ήταν είρωνας

α) χαρακτηριστικό που τον οδήγησε να έχει μια ακλόνητη πίστη.
β) χαρακτηριστικό που τον έκανε αμετακίνητο στις απόψεις του.
γ) χαρακτηριστικό που τον έκανε να αμφισβητεί, να ερευνά και να
αναζητά.
δ) χαρακτηριστικό που τον έκανε να ασχοληθεί με το θέατρο.

3. Όσον αφορά στην ύπαρξη της αλήθειας

α) οι σοφιστές πίστευαν ότι είναι μία και αναλλοίωτη.
β)οι σοφιστές θεωρούσαν πως δεν έχει καμιά σημασία αν υπάρχει
ή όχι, διότι κανείς δεν μπορεί να την ανακαλύψει.

3
 γ) ο Σωκράτης κατέληξε σε μια αρνητική στάση και πίστευε πως
η αλήθεια είτε δεν υπάρχει είτε δεν είναι ανάγκη να απασχολεί
τον άνθρωπο.
δ) ο Σωκράτης κατέληξε σε μια θετική αμφισβήτηση των
παραδοσιακών αρχών και ιδεών, για να βρει τη βαθύτερη αλήθεια
των πραγμάτων.

4. Η σωκρατική μαιευτική ήταν

α)η εξαγωγή ενός αληθοφανούς συμπεράσματος από τον

Σωκράτη.
β)η κατάρριψη μιας ψευδούς σωκρατικής θέσης.
γ)η χειραγώγηση του συνομιλητή από τον Σωκράτη, ώστε να
αποδεχθεί άκριτα όλες τις σωκρατικές θέσεις.
δ) η εξαγωγή της αλήθειας από τον συνομιλητή του Σωκράτη
χάρη και στις κατάλληλες ερωτήσεις.
5. Ο Σωκράτης
α) όπως ακριβώς και οι πρώτοι φιλόσοφοι, αναζήτησε την πρώτη
αρχή της δημιουργίας.
β)σε αντίθεση με τους πρώτους φιλοσόφους, αναζήτησε την
πρώτη αρχή της δημιουργίας.
γ) όπως οι πρώτοι φιλόσοφοι αναζήτησαν την πρώτη αρχή της
δημιουργίας, αναζήτησε με τη σειρά του την αρχή κάθε ηθικής
έννοιας.
δ) όπως οι πρώτοι φιλόσοφοι αναζήτησαν την αρχή κάθε ηθικής
έννοιας, αναζήτησε με τη σειρά του την πρώτη αρχή της
δημιουργίας.

6. Ο Πλάτωνας
α) πίστευε ότι ο Σωκράτης ανέβασε τη φιλοσοφία από τη γη στα
άστρα.
β) δίδαξε στον Σωκράτη την επαγωγική μέθοδο.

4
γ)συμμεριζόταν τη θέση του Σωκράτη ότι η αλήθεια δεν υπάρχει
ή, αν υπάρχει, είναι σχετική.
δ) συμφωνούσε με τον Σωκράτη ότι ο άνθρωπος γνωρίζει την
αλήθεια και ότι με την κατάλληλη προσπάθεια μπορεί να την
επαναφέρει στη μνήμη του,

7. Πληροφορίες για τη ζωή και το θάνατο του Σωκράτη αντλούμε

από τα έργα
α)Πολιτεία και Φαίδρος.
β) Πολιτεία και Τίμαιος.
γ)Απολογία και Κρίτων.
δ)Απολογία και Πρωταγόρας.

8. Οι κατήγοροι του Σωκράτη ήταν

α) ο Άνυτος και ο Αισχύλος.
β) ο Αισχίνης και ο Μέλητος.
γ) ο Αισχίνης , ο Μέλητος και ο Λύκων.
δ) ο Άνυτος , ο Μέλητος και ο Λύκων.

9. Ο Αριστοτέλης

α) παρέμεινε στη Μακεδονία επί είκοσι συναπτά έτη.

β)παρέμεινε στη Μακεδονία τα έτη 335-342/3 π.Χ
γ)βρέθηκε στη Μακεδονία για μία μόλις χρονιά.
δ)παρέμεινε στη Μακεδονία τα έτη 343/2-335 π.Χ.

10. Ο Αριστοτέλης κατηγορήθηκε

α)για κλοπή
β)για επιορκία
γ)για διαφθορά της νεολαίας
δ)για ασέβεια

5
Να συμπληρωθούν τα κενά του ακόλουθου κειμένου με λέξεις που
δίνονται στο πλαίσιο

Παγκάλη, Μιέζα, 323π.Χ, Θεόφραστος, Ερμία, Ηρακλείδης,

Χαλκίδα, Μεθώνη, Απόλλωνα, Αλέξανδρου, παιάνα, 322π.Χ,
δεύτερη, Απολλόδωρο, θνητός, Λύκειο, Όλυνθο, αντιμακεδονικό,
Ομήρου, Εύδοξο,Αμύντα, Πέλλα, Ξενοκράτης, Τρίτη,
φιλομακεδονικό, Κνίδο, Στάγειρα
Ο Αριστοτέλης πέθανε σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές το τρίτο
έτος της εκατοστής δέκατης τέταρτης Ολυμπιάδας σε ηλικία 63
ετών. Τον υπολογισμό της χρονολογίας τον οφείλουμε
στον…………………………………και τον διασώζει στο έργο του ο
Διογένης ο Λαέρτιος. Γενέτειρα του Αριστοτέλη ήταν τα
………………………., που βρίσκονταν κοντά στην………… και τη
……………………. Ο πατέρας του Αριστοτέλη ήταν γιατρός και
υπηρέτησε στην αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας…………… Γ .
Αντικαταστάτη στη διεύθυνση της Ακαδημίας ο Πλάτωνας όρισε
τον νεαρό………………………από τ…. ………………………
Σε πολλές περιπτώσεις ο Αριστοτέλης βρέθηκε αντιμέτωπος με
συναδέρφους του στη σχολή λόγω της αυστηρής κριτικής που
ασκούσε στις φιλοσοφικές τους θέσεις. Ο ……………………., Ο
Σπεύσιππος και ο Ξενοκράτης αλλά και ο ίδιος ο Πλάτωνας
δέχθηκαν κριτική και έλεγχο από τον Αριστοτέλη. Κατόπιν
πρόσκλησης του βασιλιά της Μακεδονίας ο Αριστοτέλης ανέλαβε
τη διαπαιδαγώγηση του διαδόχου του θρόνου…………………………. Τα
μαθήματά τους γίνονταν συνήθως στη ………… , μια μικρή
μακεδονική πόλη κοντά στην …………………. Τα μαθήματα έδωσαν
την αφορμή στον Αριστοτέλη να επιμεληθεί μια νέα έκδοση των
επών του……………… Όταν επέστρεψε στην Αθήνα, δε δίδαξε στην
Ακαδημία, την οποία τότε διηύθυνε ο ………………. αλλά σε ένα
δημόσιο γυμναστήριο στον Λυκαβηττό, το ………………., από του
οποίου τη στεγασμένη στοά πήρε το όνομά της η σχολή που
ίδρυσε αργότερα ο……………………, ο Περίπατος. Η
……………….περίοδος παραμονής του Αριστοτέλη συμπίπτει με την

6
 ………………… περίοδο της φιλοσοφικής του δραστηριότητας. Ως
Μακεδόνας δεν αντιμετωπίζει προβλήματα στην Αθήνα μέχρι και
το …………, οπότε και πεθαίνει ο Μέγας Αλέξανδρος. Το
………………………….μένος ήταν σε έξαρση και κατηγορήθηκε καθώς
είχε συγγράψει ένα ποιητικό σχήμα με το οποίο παραδοσιακά
συνέθεταν τους ύμνους στον……………………., έναν …………………………… ,
το οποίο έγραψε για να τιμήσει τη μνήμη του φίλου
του…………………., ο οποίος πέρα από κοινός………………………….ήταν
και δηλωμένο……………………..στοιχείο. Για να αποφύγει την
καταδίκη, κατέφυγε στη…………………, όπου και πέθανε το ………………
Λέγεται πώς φεύγοντας ο Αριστοτέλης για το πώς ήταν η πόλη
των Αθηναίων απάντησε «………………………»

Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α με τα στοιχεία της στήλης

Β

Α Β
1. Νικόμαχος Βασιλιάς της Μακεδονίας
2. Διογένης Λαέρτιος Επίσημη αποστολή σε ιερή
τελετή
3. Χαλκίδα Βιογράφος φιλοσόφων
4. Ασκληπιάδης Δεν είχε η αρχαιοελληνική
θρησκεία
5. Στάγειρα Τόπος θανάτου του
Αριστοτέλη
6. Ολυμπιάδες Κατηγορία σε βάρος του
Σωκράτη
7. Αμύντας Γ Διηύθυνε την Ακαδημία όσο
απουσίαζε ο Πλάτωνας
8. Αριστοτέλης Απουσίαζε για δύο χρόνια στο
δεύτερο σικελικό ταξίδι του
9. Μαθηματικός, γεωγράφος, Λαϊκό δικαστήριο
αστρονόμος
10.Κατά βάση ποιητική Ο Αριστοτέλης
ψυχοσύνθεση

7
11. Εύδοξος ο Κνίδιος Γενέτειρα του Αριστοτέλη
12.Σχεδόν απολύτως Κατηγορία σε βάρος του
επιστημονική και θετική Αισχύλου
ψυχοσύνθεση
13.Πλάτωνας Η γιορτή προς τιμήν του
Απόλλωνα
14.Ηλιαία Ο Εύδοξος ο Κνίδιος
15.Ελευσίνια μυστήρια Χρονολογικό σύστημα της
αρχαιότητας
16.Δήλια Ο Πλάτωνας
17.Αθεΐα Εισέρχεται ως σπουδαστής
στην Ακαδημία στα δεκαεπτά
του.
18.δόγμα Το όνομα του πατέρα και του
γιού του Αριστοτέλη
19.ασέβεια γιατρός
20. θεωρία Τα ιερατικά καθήκοντα
ασκούσαν συγκεκριμένες
οικογένειες