Representasyon ng mga Asawa at Kerida sa mga Pelikulang may Temang Pangangaliwa

Roberto D. Ampil, PhD., LPT

Departamento ng Filipino
Kolehiyo ng Edukasyon, Unibersidad ng Santo Tomas
ampil_2003@yahoo.com

Abstrakt
Matapos ang pagdagsa ng mga isyu ng pangangaliwa bilang
pangunahing balangkas o paksang ginagamit sa iba’t ibang media, natuklasan
ng NBI na may pagtaas ng bilang ng kasong annulment ang idinudulog kada
taon. Layunin ng pananaliksik na patunayan na ang pelikula, bilang isang anyo
ng mass media na gumagamit ng pangangaliwa o pangangabit (extramarital
relations) bilang pangunahing balangkas/tema (plot/theme) ay nakakaapekto sa
kultibasyon ng ideya na hindi dapat kunsintihin o payagan ng mga asawang
babae at/o asawang lalaki ang pangangaliwa ng kanilang mga asawa.
Sa pamamagitan ng tekstwal at tematik na pagsusuri, ang
representasyon ng mga asawa at kerida ay pinag-aralan at inihambing sa
tradisyunal na paniniwala ng lipunan sa mga taong kasangkot. Ayon sa resulta
ng pag-aaral, napatunayang tradisyunal pa ring ikinakatuwiran ng mga asawang
lalaki na ang pangangaliwa ay natural na tukso o simbuyo (natural urge) na
hindi na maiiwasan at ang mga asawang babae ay wala nang magagawa pa
rito. Na siyang makikita sa pagganap, ipinaglalaban ng asawang babae ang
kaniyang pagmamahal, at pinagbantaan ang lalaki at kerida nito. Sa paggamit
ng konsepto ng kultibasyon ni Gerbner, ang paulit-ulit na panonood at pagbabad
sa mga ganitong pagganap ng reaksyon laban sa pangangaliwa ay may
mahalagang impluwensiya sa pananaw sa isyu ng mga manonood at isang salik
sa pagsasagawa ng hakbang o balakin sa realidad.

Mga Susing Salita: kerida, pangangaliwa, annulment, extramarital relationship

Introduksyon
Pasakop kayo sa isa’t isa bilang tanda ng inyong paggalang kay Kristo.
Mga babae, pasakop kayo sa sarili ninyong asawa tulad ng pagpapasakop ninyo
sa Panginoon. Sapagkat ang lalaki ang ulo ng kaniyang asawa, tulad ni Kristo na
siyang ulo ng Iglesya, na Kaniyang katawan, at siya ang tagapagligtas nito.
Kung paanong nasasakop ni Kristo ang Iglesya, gayundin naman, ang mga babae
ay dapat pasakop nang lubusan sa kanilang sariling asawa.
Mga lalaki, mahalin ninyo ang inyong asawa na gaya ng pagmamahal ni Kristo sa
Iglesya. Inihandog niya ang kaniyang buhay para sa Iglesya upang ialay ito sa
Diyos, matapos linisin sa pamamagitan ng paghuhugas sa tubig at sa salita.
Ginawa Niya ito upang ang Iglesya ay maiharap Niya sa Kaniyang sarili na nasa
kagandahan nito, walang anumang dungis ni kulubot man, banal at walang
anumang kapintasan.
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

Gayundin naman, dapat mahalin ng mga lalaki ang kanilang asawa tulad ng sarili
nilang katawan. Ang lalaking nagmamahal sa kaniyang asawa ay nagmamahal sa
kaniyang sarili. Walang taong namumuhi sa sarili niyang katawan. Sa halip, ito’y
kaniyang pinapakain at inaalagaan, tulad ng ginagawa ni Kristo sa Iglesya.
Tayo nga’y mga bahagi ng kaniyang katawan. Gaya ng sinasabi sa kasulatan,
“dahil dito, iiwan ng lalaki ang kaniyang ama’t ina at magsasama sila ng kaniyang
asawa; at silang dalawa ay magiging isa.” - Efeso 5:21-33
Ang Pilipinas bilang isang pangunahing kristiyanong bansa sa Asya, na sinakop ng mga
Espanyol ay naniniwala sa kasagraduhan ng pag-aasawa at itinuturing na ito ay isang regalo
mula sa Panginoon. Nakaugat ang paniniwalang ito sa Banal na Kasulatan at itinuturo at
isinasagawa ng simbahan. Taglay nito ang mga pangunahing elemento:
 Pinagbubuklod ng kasal ang mag-asawa sa matapat na pagmamahalan sa isa’t
isa
 Ang pagpapakasal ay isang pamamaraan sa pagtugon sa tawag ng kabanalan
ng Panginoon
 Ang kasal ay panawagan sa mag-asawa bilang simbolo ng pagmamahal ni Kristo
sa mundo
Gayundin, nakaugat sa doktrinang kristiyano ang sistema ng pagpapahalaga at
pangkalahatang pagtingin ng mga Pilipino sa pag-aasawa/pagpapakasal at pamilya. Sa
kalagayang ito, ang pag-aasawa ay binigyang-katuturan bilang isang tapat na kasunduan ng
isang lalaki at isang babae, na panghabambuhay na pagsasama sa hirap o ginhawa man, at
inaasahan ang buong katapatan sa isa’t isa. Pagkatapos ng kasal, ang lalaki ay tatayong haligi
ng tahanan at ang babae ay kailangang sumunod sa kaniyang bana.
Sa Pilipinas, pangunahing tungkulin ng asawang lalaki (bana) ay tugunan ang
pangangailangan at maging tagapagtaguyod ng pamilya samantala, ang asawang babae ay
nagiging katuwang na rin ng asawang lalaki sa pagtaguyod ng pamilya at nagsisilbing
tagapangalaga ng tahanan at may tungkuling gampanan ang lahat ng mga gawaing bahay.
Samantala, ang pagsisiping ay tradisyonal na pinapayagan lamang kapag nakasal na at
ginagawa lamang sa napangasawa. Ginagawa ito para sa layuning matugunan ang sekswal na
pangangailangan at sa paglikha ng nilalang (procreation). Ito rin ay simbolo ng walang maliw na
pag-iibigan ng mag-asawa at katapan ng Diyos sa Kaniyang pangako, ni Kristo sa simbahan.
Gayon, ayon sa pananampalatayang Katoliko, ang pag-aasawa ay nangangailangan ng
katapatan sa pangako ng isa’t isa.
Ang pangunahing konsern na nagmumula sa mga pamilya sa konteksto ng Pilipinas ay
ang pag-aasawa ay naapektuhan ng pakikiapid/pangangaliwa, na sumisira sa pangako ng kasal
at ang pangangaliwa ay mula sa kaswal na pakikipagrelasyon hanggang sa pagbabahay sa
kerida o kabit (Gonzales, 2003)
Ang pangangaliwa ay kinokondena ng lipunan at ayon sa pag-aaral ay isa sa
pangunahing suliranin ng pamilya (Carandang). Karamihan sa mga Pilipino, 85% ng
populasyon ay sumasang-ayon na “laging mali”ang pangangaliwa ayon na rin sa kinalabasan
ng SWS sarbey noong 1991 (Sandoval, 1993). Samantala, sa isang sarbey ng mga mag-aaral
sa UP Diliman ay natuklasan na karamihan sa mga kabataan, 79.8% ay hindi sumasang-ayon
sa pangangaliwa (Medina, 2015).

2
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

Karamihan sa mga pag-aaral ay nagsasabi na ang kalalakihan ay higit na sumusuong

sa pangangaliwa at mapapatunayan ito sa pag-aaral (Feliciano, 1990; Gonzales, 2003; Medina,
2015) at hindi gaano naman inaasahan na ang kakabaihan ay mangaliwa dahil na rin sa
“double standard” na pagtingin sa pangangaliwa (Medina, 2015). Subalit sa ilang pag-aaral ay
natuklasan na ang babae ay may kapasidad na ring mangaliwa (Pizarro at Fernandez, 2015),
na may pagtatayang tsansang 20-50% sa takbo ng kanilang pagsasama (Buss at Shackelford,
1997). Bagaman, maraming lalaki na rin ang umaamin na nagkaroon sila ng ibang relasyon, na
may 8% kumpara sa babae, 3. 2% (Medina, 2015)
Ang media ay karaniwan nang nakakaimpluwensiya sa mga opinyon, pagtingin,
paniniwala at ideya ng masa na tumatangkilik nito. Naobserbahan ni Reyes (1991) ang
paglaganap ng representasyon ng kababaihan sa iba’t ibang palabas o programa sa telebisyon,
isa na rito ang pagiging kabit o kerida sa mga soap opera. Tinukoy rin niya na karamihan sa
mga nilalaman ng programa ay gumagamit ng kumbensyonal na imahe at nakaugalian
representasyon na sa palagay ng prodyuser ay nasa isip ng awdyens o manonood. Ipinapakita
nito na ang mga programa (gayundin ang mga pelikula) ay nakapagpapanatili ng esteryotipo
(stereotypes).
Taong 2011-2016, kapansin –pansin ang pagdagsa ng mga produksyon ng mga pelikula
at soap opera na nagpapakita ng komplikadong relasyon ng mga tao na may kabit o kerida, at
ang mga posibleng kahahantungan ng relasyong ito. Kung tatayahin na ang mga programa
sa telebisyon at pelikula ay may malaking impak o ambag sa pagtingin ng mga manonood,
masasabi kung gayon na ang pangangaliwa ng lalaki at babae na ipinakita at ginampanan sa
palabas, at kung anong mga mensahe ang ipinararating ng paksa, ay maaaring makapag-
ambag sa paglaganap ng pangkalahatang pagtingin.
Itinuturing na pangunahing problema ng mag-asawa ang pangangaliwa ayon sa mga
pag-aaral at matagal nang kinokondena ng pananampalatayang Katoliko, na karaniwang
nagdidikta sa pagpapahalagang moral na dapat taglayin ng mga Pilipino. Bagaman, makikita na
sa mga nagdaang taon, na ang pangangaliwa ay nagsimula nang bigyang-katuwiran ng mga
nangaliwa at ipinakita naman ng media, gayunman ay kinayayamutan pa rin ito. Kung kaya,
nilayon ng pag-aaral na ito na:
1. Matukoy ang representasyon at pagganap ng lalaki at babae sa mga pelikulang may
temang pangangaliwa
2. Masuri ang mga tungkuling ginagampanan ng mga pangunahing tauhan kaugnay sa iba
pang tauhan sa pelikula
3. Mailahad ang mga kaisipan ukol sa pag-aasawa at pangangaliwa sa mga pelikula
Ang representasyon at pagganap ng mga tauhan ay maaaring indikasyon o repleksyon
ng pangkalahatang pagtingin o pananaw ng mga tao sa realidad ng mundo. Ang pag-aaral ay
makapagpapatunay sa uri ng kaisipan at mensahe, positibo at negatibo ang ipinaaabot sa
publiko ukol sa pangangaliwa na maaaring makaapekto sa pagtingin, pagpapahalaga, at
posibleng pagkilos sa hinaharap at magiging pamantayan.
Sinaklaw ng pag-aaral ang pangkalahatang pagtingin o pananaw sa pangangaliwa at
mga taong kasangkot dito, sa bansa at pagpapahalaga na nakakaimpluwensiya dito.
Ikinumpara ang mga representasyon na nakita sa mga piling pelikula mula 2011-2016 na may
temang pangangaliwa.
Samantala, ginamit sa pag-aaral ang teorya ng social construction of reality, isang
karaniwang premis para sa kung paano at kung bakit ang mga indibiduwal sa buong mundo sa
isang tiyak na paraan at kung ano ang ginagampanang tungkulin ng media sa paghubog ng

3
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

pananaw na iyon. Habang ang katotohanan na isinasama ang paniwala ng pagkakaroon ng

isang layunin na malayang umiiral o nagaganap, ang mga panlipunang konstruksyon ng
realidad ay tumatanggap sa ganang kalikasan ng isang subjective na karanasan sa realidad,
alinman sa pamamagitan ng media coverage o sa pamamagitan ng pagdidikta ng media.
Maraming pag-aaral na rin ang nagpapakita na ang pagganap sa telebisyon ay
nakakaimpluwensiya sa atityud ng manonood sa mga panlipunang realidad. Kung gayon ang
pagganap ng kerida sa mga pag-aaral ay nagbibigay ng pagkakataon sa mga manonood na
malantad sa pagkahilig sa pelikulang may temang pangangaliwa. Bagaman di ang pelikula ang
tuwirang dahilan sa persepsyon sa pangangaliwa, ang potensyal na epekto ng media sa
manonood ay hindi maaaring isantabi. Ang pag-aaral na ito ay gumamit ng cultivation theory ni
George Gerbner upang tayain ang posibleng implikasyon at epekto sa mga manonood kapag
nalantad at nakababad sa kasalukuyang paglalarawan ng media sa pangangaliwa.
Ang cultivation theory o cultivation analysis ay isang dulog na dinibelop ni George
Gerbner noong 1960 upang pag-aralan ang epekto ng panonood ng telebisyon sa persepsyon o
pagtingin sa realidad. Sinasabi ng teorya na ang telebisyon ay responsable sa paghubog o
kultibasyon ng pagtingin ng mga manonood sa realidad. Ayon nga sa mga teorista ng dulog na
ito ang telebisyon ay may matagalan ngunit gradwal, at di tuwirang epekto na humuhubog sa
atityud sa halip na gawi ng mga manonood sa panlipunang realidad (Chandler, 1995). Ang di
tuwirang karanasang nakuha sa panonood ay nagmumula sa tuwirang karanasan bilang
pangunahing batayan sa paglinang ng panlipunang paniniwala (Shrums, 2003).
Ang mga pananaliksik na gumagamit ng cultivation theory ay nagpapakita na ang media
ay isang panlipunang ahente (socializing agent). Tinataya nito kung na-adopt ba o hindi ng mga
manonood ang mga pagganap sa telebisyon sa kanilang panlipunang realidad (Chandler,
1995). Natuklasan na ang dalas ng eksposyur sa telebisyon ay indikasyon ng lakas ng
impluwensiya nito sa atityud ng manonood. (Gerbner et al. 1980).
Ang konsepto ng mainstreaming at resonance ay nagpapakita kung ang kanilang buhay
ay katulad o kaiba mula sa mundong inilahad o ipinakita ng telebisyon, ang pagtingin ng mga
manonood sa realidad ng mundo ay maapektuhan. Sa mainstreaming, ang mga manonood na
ang mga karanasan sa buhay ay magkaiba sa mundong inilahad sa telebisyon ay
naimpluwensiyahan ng mensahe. Sa resonance, kumpara sa naunang konsepto, ang mga
karanasan sa buhay ng mga manonood ay katulad ng inilahad sa telebisyon ay naaapektuhan
gaya ng kanilang mga paniniwala ay higit na pinalalakas, na nagreresulta sa tinatatawag ni
Gerbner na “double dose” ng mensahe (Shrum, 2003).
Pagtanggap at Pagtinggin ng Lipunan sa Pangangaliwa
Ang pangangaliwa ay mahigpit na kinokondena ng lipunan sa Pilipinas. Ang
pagkakaroon ng kaugnayan ng isang may-asawa sa iba liban sa kaniyang asawa, na maaaring
magmula sa kaswal na relasyon hanggang sa patuloy na pakikipagrelasyon ay maaaring ituring
na pangangaliwa (Medina, 2015).
Nangunguna ang pangangaliwa sa mga karaniwang suliranin ng mag-asawa at
inilarawan ng Philippine Commission on Women bilang pangunahing problema ng mag-asawa
(Carandang, 1987) at sanhi ng pagkasira ng pamilya, hindi lamang ang asawa ang
naapektuhan kundi maging ang mga anak at pamilya ng mag-asawa (Buss at Shackelford,
10097; Medina, 2015).
Inuri naman nina Sy Su at Castro (2014) ang pangangaliwa: una, sekswal ngunit walang
emosyon; ikalawa, sekswal at may kasamang emosyon, at ikatlo, may emosyon ngunit di

4
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

sekswal. Ang unang uri ang kilala at higit na pinapayagan/tanggap. Ang ikalawa ay di gaanong
naoobserbahan ngunit ganap na pagsira sa pangako ng kasal, at ang ikatlo ay madaling
matanggap/maramdaman at mabago. Ilan sa mga dahilan kung bakit nangangaliwa ang asawa
ay ang mga sumusunod: (1) kawalang kasiyahan sa pag-aasawa/pagsasama; (2) gulo sa
pamilya gaya ng pagkagalit ng mga anak sa magulang, (3) di pagtupad sa emosyonal at
sekswal na pangangailangan, (4) pagpapabaya sa mga anak, (5) tukso, (6) kuryosidad, (7) para
maiba naman, (8) mapalakas ang kaakuhan ng sarili (ego), (9) para pag-angat/paglago ng sarili
lalo sa usaping pinansyal, at (10) paghihiganti (Gonzales, 2003; Medina, 2015; Pizarro at
Gaspay-Fernandez, 2015).
Para sa nga lalaki ang pagkakaroon ng kerida ay nagiging panukatan ng “pagkalalaki”
sa lipunan gaya ng kung gaano karami ang kabit ay higit na pagkilala ang kanilang natatamo sa
mga kasama at higit na may dating (Feliciano, 1990; Medina, 2015; Pizarro at Gaspay-
Fernandez, 2015).
Gayundin ay kinikilala ang mga lalaki na may higit na malakas na pagnanasa sa seks
kumpara sa mga babae (Sy Su at Castro, 2014).
Ang pangangaliwa ay higit na nakikita sa mga lalaki kaysa sa babae (Gonzales, 2003)
na binanggit sa Panukalang Batas Blg.3761 na ang pangangaliwa ay “male phenomenon” na
ipinapakita ng mga pag-aaral na may 36% kumpara sa 2% lamang sa babae, Bagaman, may
nangyayaring “double standard” na nagbibigay-katuwiran sa mga lalaki na mangaliwa. Binanggit
ni Medina (2015) ang tradisyonal na paniniwala na ang mga lalaki ay likas na “polygamous” at
walang kontrol sa sarili (di maawat/di mapigil) na ipinakita naman ng pag-aaral ng McCann sa
kalalakihan ng Kalakhang Maynila noong 1995 na ang pangangaliwa ng mga lalaki ay hindi
matitigil dahil walang kakayahan o sadyang may kahinaan ang mga lalaki. Samantala para kay
Jocano (1994) “to most men, many of their flings or affairs are just past times and should not be
taken seriously”. Bukod pa sa walang diborsyo at sobrang mahal ang magpa-annull sa Pilipinas
kung kaya dumarami ang nangangaliwa kahit pa mahigpit ang pagtutol ng lipunan (Sy Su at
Castro, 2014).
Sa datos na ibinigay ng Office of the Solicitor General ay nagpapakita ng pagtaas ng
mga kaso ng annulment ng kasal taon-taon mula 2011.

5
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

Sa kabilang banda, nakita rin ng OSG sa mga piling datos mula sa mga kaso ng 2010 at
2011 na 82% ng mag-asawa ay may mga anak.

Samantala, pinasimple ni Pope Francis ang proseso ng annulment sa simbahan, sa

pagbibigay ng kapangyarihan sa mga obispo na pag-aralan at resolbahin ang mga kaso sa
kanilang mga sarili. Tinanggap naman ng Catholic Bishops' Conference of the Philippines
(CBCP) ang pagbabagong ito at sinabi na ang mga repormang ito ay higit na maglalapit sa tao
(http://news.abs-cbn.com/focus/09/13/15/how-much-does-annulment-cost)
Kung gayon masasabing ang pangangaliwa ay bahagi ng realidad at karaniwan ng
paksa sa kulturang popular gaya ng nakita sa pag-aaral sa mga pelikula na may temang
sekswal (Sy Su at Castro, 2014). Sa isang balita ng ANC noong 2014, sinabi ng NBI na
dumagsa ang mga reklamo at kaso ng annulment na inihain ng mga babae sa kanilang mga
taksil na asawa matapos makapanood ng drama sa telebisyon, The Legal Wife. Mapapansin na
malakas ang hatak o impluwensiya ng media sa pagbibigay ng kapangyarihan o lakas sa mga
babae na labanan ang isyu at palakasin ang kanilang mga hanay.
Kerida at Pangangaliwa, Sinasalamin ng Media
Ang kerida ay isang tao na pumupuno sa kakulangan at pangangailangan ng asawang
lalaki na hindi maibigay ng legal na asawa (Gonzales, 2003) at ang relasyong kerida ay kung
saan ang isang babae ay may eksklusibong sekswal na relasyon sa isang lalaking may asawa
na karaniwang may kapalit na suportang pinansyal (Vancio, 1997).
Sa pag-aaral nina Chadwick Co Sy Su at Joeven R. Castro noong 2014 kaugnay sa
pagsasalarawan ng pangangaliwa sa tatlong pelikulang ipinalabas ng Star Cinema at Viva Films
noong 2011 at 2012. Matapos ang pagsusuri sa lingguwistika, biswal, at pagganap ng mga
pangunahing tauhan ay natuklasan ang maraming temang bumabalot sa mga nasabing pelikula
gaya ng; (1) pagpapahirap ng ama; (2) pagdurusa ng asawang babae; (3) pagmamalupit ng
babae sa babae; (4) ang pagiging masama ng iba pang tauhan; (5)matatag ngunit
sustentadong kabit; at marami pang iba.
Ang mga kerida sa mga pelikula ay gumaganap bilang maninira ng relasyon, ng tahanan
at pinaghihigantihan at nilalabanan ng legal na asawa. Ang mga legal na asawa ang lumalaban
para isalba ang pagsasama at kapakanan ng pamilya. Ang pakikiapid o pangangaliwa ay
karaniwan at nagaganap sa realidad. Ang pangngaliwa ay hindi pa rin tanggap sa lipunan
subalit may ilang pag-aaral na rin ang nagpapakita na unti-unti ay may pagtanggap na sa
isyung ito (Feliciano, 1990).
Batas sa Pangangaliwa, Tinimbang ngunit Sadyang Di Patas

6
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

Ang Pilipinas ay isa sa iilang mga bansa na itinuturing pa ring krimen ang pangangaliwa
(adultery at concubinage). Ang adultery at concubinage ay krimen laban sa kalinisang puri
(chastity) sa ilalim ng Revised Penal Code (RPC) na tinutukoy rin bilang sekswal na kawalang
katapatan sa Family Code o kawalang katapatan sa pag-aasawa sa pangkalahatan. Bagaman
magkatulad ang kalikasan ng dalawang krimeng ito, may lalong mabigat na kaparusahan para
sa mga babae kaysa sa lalaki. Ang di parehong pagtrato sa mga batas na ito ay may higit na
pagkakaiba kung ang pangangaliwa ay ginawa ng asawang lalaki (concubinage) o asawang
babae (adultery), at sa pagpataw ng kaparusahan na higit na mabigat sa adultery kumpara sa
concubinage. Ang krimeng adultery ay higit na madaling patunayan dahil kailangan lamang
mapatunayan ng asawang lalaki na may katalik na ibang lalaki ang kaniyang asawa.
Samantala, sa concubinage, kailangang mapatunayan muna ng asawang babae na ginawa ng
asawa ang isa o lahat ng mga sumusunod: itinira ang kaniyang kabit sa tahanan na pagmamay-
ari; maeskandalong nakipagtalik; at/o namuhay kasama ang kaniyang kabit sa ibang pang
lugar. Sa adultery, ang parusa ay magkatulad sa nagkasalang asawang babae at kaniyang
kalaguyo na pagkakakulong ng di bababa ng anim na taon subalit sa concubinage, ang parusa
sa nagkasalang asawang lalaki ay mababa ng isang antas, ito ay di bababa ng apat na taon at
isang araw lamang na pagkakakulong, samantala ang kabit ay binibigyan ng hiwalay na parusa,
ito ay ang “destierro” o pagpapalayas at hindi ng pagkakakulong.

Metodolohiya
Disenyo ng Pananaliksik
Ang pag-aaral na ito ay isang kwalitatibo o deskriptibo-palarawan na ang layunin ay
suriin ang piling pelikula para matukoy ang representasyon at pagganap ng mga taong sangkot
sa pangangaliwa, at matukoy rin ang padron ng mga gawi ng mga tauhan at mga
pamamaraang ginamit upang palutangin ang kuwento o mailahad ang konsepto ng
pangangaliwa.
Ginamit ng mananaliksik ang tekstuwal na pagsusuri upang makalikha ng matalinong
panghuhula sa kung paano ang teksto ng media ay kumakatawan sa tiyak nan a mga bagay,
gaya ng mga metaporang ginamit, at anong kahulugan ang makukuha dito. Nakatulong ito sa
mananaliksik na maunawaan kung paano ang mga kalahok na tao ay tinitignan ng lipunan.
(Brainbridge, 2011 at McKee, 2003).
Ang tematikong pagsusuri ay isa ring metodo na angkop para matukoy, masuri, at
mailahad ang tema ng sinuring datos. Ang tema ay alinmang padron ng kahulugang makikita sa
mga datos. (Braun at Clarke, 2006)
Instrumento ng Pananaliksik
Pinanood ng mananaliksik ang mga piling pelikula sa free site sa internet gaya ng
https://urpinoytv.com. Itinala ang mga piling diyalogo at sitwasyon na nagpapakita ng
representasyon at mga ideya para sa pagsusuri.
Pagkuha ng Datos
Pagkatapos na mapanood ang mga piling pelikula, kinuha ang mga tiyak na mga
diyalogo at eksena at itinanskrayb para sa tekstuwal at tematik na pagsusuri sa mga
representasyon. Nagsaliksik din ang mananaliksik ng mga kaugnay at mahahalagang istadistika
na susuporta sa natuklasang pagtingin sa lipunan patungkol sa pangangaliwa.
Sampling

7
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

Tanging pelikulang mainstream na ipinalabas mula 2011-2016 na may temang

pangangaliwa ang sinuri ng pag-aaral.

Talahanayan 1: Mga Piling Pelikulang Sinuri sa Pag-aaral

Pamagat ng Pelikula Taon ng Mga Tauhan Banghay
Pagpapa
labas
2011 Lovi Poe … Giselle Sina Bullet (Jake
Dennis Trillo… Aaron Cuenca) at Jasmine
Carla Abellana… Jasmine (Carla Abellana) ay
Jake Cuenca….Bullet Bernal maligaya nagsasama
bilang mag-asawa, at
maganda ang klita ng
kanilang negosyong bar.
Samantala, matalik na
kaibigan ni Bullet si
Aaron (Dennis Trillo) at
ang kaniyang asawang
nitong si Cielo (Lovi
Poe) ay kabaligtaran
naman ang nagging
buhay, ngunit si Aaron
ay isang matapat at
masipag na asawa. Ang
isang simpleng
problema ay
umaalingawngaw at
nagiging isang bundok
ng mga
kasinungalingan, mga
lihim at, sa huli,
paghihiganti.
2011 Anne Curtis … Kara Supplier ng mga
Cristine Reyes … muwebles si Ram
Charmaine (Derek Ramsay) na
Derek Ramsay … Ram maligayang ikinasal kay
Charmaine (Cristine
Reyes). Isang araw,
dumating ang isang
malaking kliyente, ang
isang bagong luxury
resort. Subalit
Kinailangan ni Ram ang
tulong ni Kara (Anne
Curtis), ang anak na
babae ng may-ari ng
resort, upang i-finalize

8
REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

ang deal. Ngunit sa

kondisyong ni Kara na
mapasakaniya si Ram.
Hindi nagtagal ay naakit
din ni Kara si Ram, kahit
na alam niyang kasal na
ito. Nang matuklasan ni
Charmaine ang relasyon
nina Kara at Ram ay
natuto itong ipaglaban
ang kaniyang karapatan
sa akniyang asawa.
2012 John Lloyd Cruz Isang babaeng
...Frederico Torres napagitna sa
Jr. / JD pagmamahal ng
Bea Alonzo … Rosario dalawang nagmamahal.
Alfonso / Sari Ang isa ay isang binata
Hilda Koronel … Regina na nagbigay ng pag-ibig
Torres sa kaniya. Ang ikalawa
Ronaldo Valdez naman ay may-asawa
...Rico Torres na nagtago sa kaniya ng
maraming taon bilang
kabit.

2014 Cristine Reyes … Lani Nagkaroon ng relasyon

Derek Ramsay … sina Chino at Lani. Hindi
Chino nagtagal ang kanilang
Heart Evangelista … realsyon dahil pinadala
Gwen si Chino ng kaniyang
John Estrada … Sammy kapatid na si Sammy sa
Amerika matapos na
makaaway nito ang
anak ng mayor. Sa pag-
aakalang inabandona at
pinabayaan siya ni
Chino nabuo ang plano
niyang maghiganti sa
pamamagitan ng
pagpapakasal kay
Sammy at pang-aakit
naman kay Chino ng
kaniyang kapatid na si
Gwen.

9
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

2014 Erich Gonzales... Erin Noong unang panahon,

Almeda Albert isang prinsesa na
Enchong Dee ... Leonard nagngangalang Erin
Jamieson Almeda ang pinaglaruan
JC de Vera ... Damian ang damdamin ng
Albert inosenteng puso ng
isang “geek” ng kanilang
paaralan na si Leonard
Jamieson. Pitong taon
makalipas, muli silang
nagtagpo ngunit iba na
ngayon dahil bumaligtad
na ang kanilang mga
mundo.
2016 Angelica Panganiban … Ginampanan ni Angelica
Anne Panganiban ang papel
Dingdong Dantes …Geoff ni Anne, isang babae
Paulo Avelino ….Bryan nahati ang damdamin sa
pagitan ng kaniyang
asawa at ang kaniyang
kasintahan. Sina Geoff
at Anne - ang
perpektong larawan ng
isang masayang-mag-
asawa. Ngunit
pagkatapos ng kanilang
“dream wedding” at pag-
aalaga ng kanilang
anak, natuklasan ni
Anne ang katotohanan
tungkol sa pangangaliwa
ni Geoff. Nasaktan at
nalito, nakilala ni Anne si
Bryan (ginampanan ni
Paulo Avelino) at
nahulog ang loob sa
kaniya, na lalong
nagpagulo.

Pagproseso at Pagsusuri ng mga Datos

Ang mga piling eksena at diyalogo ay kinategorya batay sa representasyon ng bawat
kalahok na tauhan: asawa (lalaki at babae) at kabit/kerida/kalaguyo (babae at/o lalaki).
Gumamit ng talahanayan sa mga dahilan ng pangangaliwa at gumawa ng pagsusuri dito. Ang
tekstuwal na pagsusuri ay nagpapakita ng nosyon at istoryatipo sa bawat tauhang nirepresenta
at ang pagsusuring tematik naman ay nagpakita kung alin ang higit na nangibabaw sa bawat
isa.

10
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

Resulta at Diskusyon
Talahanayan 2: Mga Dahilan ng Pangangaliwa
Mga Dahilan Mga Tauhan Diyalogo/Eksena Komentaryo
at Pelikula
Paghihiganti at Lani: Don’t you want Niloko ni Chino
Sekswal na Lani (Trophy Wife) her to know that you (Derek) si Lani
Kasiyahan (sexual enjoyed me more (Cristine) noon dahil
gratification) than you enjoyed seks lamang ang
her? Your sex life is gusto nito. Ngayon ay
boring. asawa na ni Lani ang
nakatatandang
Chino: I love Gwen. kapatid ni Chino na si
So stay away from Sammy (John) at
her. Understand? naghihiganti ito sa
pamamagitan ng
Lani: Okay. If that’s pang-aakit kay Chino
what you want upang magloko ito sa
kasintahan na si
Lani: Nice car! Gwen (Heart)

Chino: Pasensya ka
na Lani nagbago na
ang taste ko. Kapansin-pansin sa
mga pagkilos ni Gwen
Lani: C’mon Chino… na patay na patay pa
unang tingin mo pa rin ito kay Chino
lamang sa akin
tumitigas na ang
pagkalalaki mo.

Lani: Baliw na baliw

siya sa akin gaya ng
pagkabaliw ni Chino
sa akin. Wait ka lang
aagawin ko siya sa
iyo.

(Usapan nina lani at

Gwen)

Lani: So kumusta
ang sex ninyo ni
Chino? Alam mo sabi
niya sa akin first love
never dies pero sa
akin first sex is the
best.

Kawalan ng Erin: Sa anim na Nagmula si Erin sa

11
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

kasiyahan sa asawa Erin (Once a taon na tayo ay mayamang pamilya

(discontent) Princess) magkasama, Dem
hindi ako naging
masaya.
Damian: Pinakasalan
mo ba ako dahil sa
utang na loob?
Erin: Oo, noong una
ngunit gusto kong
ibalik sa iyo ang
pagmamahal na
ibinigay mo sa akin.
Sinikap kong
paniwalaan na
panghabambuhay ito
ngunit nabigo ako,
you never made it
easy for me to love
you back.
ngunit sa kalaunan ay
bumagsak at
naghirap. Tinulungan
ng pamilya ni Damian
ang pamilya ni Erin.
Pinakasalan ni Erin si
Damian bilang bayad
sa utang na loob
ngunit naghirap din
sila dahil sa mahinang
paghawak sa man ni
Damian at ang
pagkakaaksidente sa
motorsiklo.

Erin: Naaksidente
ang asawa ko at
kailangan naming ng
pera para sa
kaniyang
medikasyon.

Leonard: Yes, but

according to the
report, background
investigation states
that your husband
and his business
partners had a feud
because of poor
decision making. So
even before the
accident, the
business was bound
to fail, isn’t that right?

Erin: Yes.
Kawalan ng Regina: And you Bago pa nakilala ni
kasiyahan sa Rico (The Mistress) never loved your Rico si Sari, marami
asawa, sekswal na women? ng babae ang
kasiyahan, at Rico: Never. naugnay at
pagsasama Regina: What about nakarelasyon niya. At
(companionship) this one? lahat sila ay di niya

12
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

minahal. Ito ang

nagging dahilan niya
sa kaniyang
pangangaliwa.
Sekswal na Ram (No Other Kaibigan ni Ram: Kilalang babaero si
kasiyahan, Woman) ayos lang ba kay Ram at ang pang-
kagalakan, at Kara kahit na may aakit sa kaniyang mga
pagsasama asawa ka? kostumer ang dahilan
kung bakit malakas
Ram: Yup, siyang makabenta
maliwanag yun, no ngunit nang ikasal kay
strings attached. Charmaine ay naging
tapat na ito. Nasira
Kaibigan ni Ram: lamang ang kaniyang
Akala ko ba tapat katapatan sa isang
ka? gabing pakikiapid at
makailang ulit pang
Ram: I tried. nasundan.

(Habang pinag-
uusapan si Kara)

When you see an

empty space, it
makes you realize
that you’re alone.

Ram: And what if

someone wants to fill
in that empty space?
Kawalan ng Geoff (The (Sa isang salo-salo Dahil sa promotion ni
panahon, suporta, Unmarried Wife) ng mga kaibigan ni Anne ay naging abala
at sekswal na Anne) siya sa kaniyang
kasiyahan trabaho at nawalan na
Kaibigan ni Anne: ito ng panahon sa
Anne baka naman kaniyang asawang si
kailangan ninyo ng Geoff.
time?
... o, kaya may point Naibaling ni Geoff sa
siya baka may iba’t ibang babae ang
pagkukulang ka rin kaniyang pangungulila
naman sa kaniya… sa asawa at kawalan
wala kang ng panahon ni Anne
masyadong time sa sa kaniya.
kaniya.
…wag kayong
maniwala sa walang
time kasi kung mahal
ninyo laging may
time.

13
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

(Gusto ng boss ni
Anne na mag-
overtime siya sa
trabaho)

Anne: Mam, I’m the

only wife of my
husband…my
husband is not only
my job, he’s my life!

Anne: Gaano katagal

mo na ako
ginagago? ...Kung
gusto mong
patawarin kita
magsabi ka ng
totoo…nagsex
kayo…nakipag-sex
ka sa babaeng yun?

Geoff: Yes! But it

mean nothing…
nothing

Carmela: Maybe he
cheated on you
because you weren’t
good as a wife. You
didn’t give him proper
attention.
Kawalan ng Giselle (My Giselle: “Well…idol Si Giselle (Lovi) ay
kasiyahan sa asawa Neighbor’s Wife) ka nun…well I guess, isang babaeng
at sekswal na he sees in you the napilitang maging
kasiyahan man he aspires to asawa lamang ni
be.” Aaron (Dennis) para
makipagkumpetensiya
Bullet: Seryoso ka sa kabigan nitong si
ba? Ano ang Bullet (Jake).
sinasabi mo? Ano Masyadong insecure
naman ang ina- dahil sa klase ng
aspire ni Aaron sa trabaho ng kaniyang
akin…ano? Ano yung asawa na di kayang
panggagago ko… ibigay ang kaniyang
yung pagkakalat ko mga luho.
diyan?

Giselle: Maybe Dahil sa hindi

because you’re fun to maibigay ng asawa

14
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

be with.” ang kaniyang hilig ay

nagdamdam at
Aaron: Kumuha ka nalungkot ito kung
na naman ng bagong kaya naghanap siya
hulugan…di ba nag- ng ibang taong
usap na tayo… makakapitan at
kailangan nating makakausap.
magtipid…ang dami-
dami ko pang dapat
bayaran.

Giselle: Nakita mo
naman kung paano
ko tipirin ang aking
sarili…eto kaunting
grasyang ibibigay ng
ibang tao ay
ipagkakait ko pa sa
aking sarili.
Paghihiganti, Aaron (My Aaron: Gusto mo Nagtaksil si Giselle
sekswal na Neighbor’s Wife) bang itigil ito? kay Aaron. Naghiganti
Kasiyahan siya sa pamamagitan
Jasmine: Aaron, ng pakikipagrelasyon
hindi natin dapat kay Jasmine.
ituloy ito dahil gusto
lamang natin. Samantala, gayundin
ang ginawa ni
Aaron: Well this Jasmine nang
make us happy. malaman niyang may
nangyari kina Giselle
Jasmine: Ain’t we at Bullet,
thinking? Ginawa rin nakipagrelasyon din
nila ito sa atin. Alam ito kay Aaron.
natin kung gaano ito
kasakit.

Aaron: Sila ang

nagsimula nito
Jasmine. I know this
wouldn’t end well for
us but I just can’t get
enough of you.
Kawalan ng Bullet (My Bullet: Hon, hindi ka
kasiyahan sa asawa Neighbor’s Wife) naman ganito dati.
You used to be fun.
Anong nangyari?
Hon marami akong
inaasikaso…ano
bang hobby? ... ano
akala mo sa akin
May-ari ng isang bar
si Bullet. Madalas ay
nakakaharap niya ay
mga babaeng
kostumer. Dahil sa
madalas na
pagseselos at
pagdududa ng asawa

15
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

wala akong (Jasmine) ay nawalan

sineseryoso…so ano ito ng kasiyahan o
gusto mo? Hon, you gana.
are alwasys proper…
de numero.

Jasmine: I became
your wife and the
mother to your child.
Who left me in this
house? You don’t
want me to work
right? You want me
to just focus on you
and your son. So
sorry, sorry if I
became morose for
you.”
Kawalan ng Jasmine (My Jasmine: I became Insecure si Jasmine
kasiyahan sa asawa Neighbor’s Wife) your wife and the sa kaniyang asawa
at pagsasama mother to your child. (Bullet) na may-ari ng
(companionship) Who left me in this isang bar dahil sa
house? You don’t madalas na
want me to work pakikihalubilo o
right? You want me pakikitungo sa mga
to just focus on you babaeng kostumer.
and your son. So Matapos matuklasan
sorry, sorry if I na may nangyari (sex)
became morose for sa kaniyang kabigang
you.” si Giselle (Lovi) at sa
Jasmine: Bullet, hindi asawa ay nakisama
na ako umaasa na ito kay Aaron (Dennis)
mahalin mo ako na asawa naman ni
araw-araw, ngunit Giselle.
maaari bang
respetuhin mo
naman ako.

Bullet: Kailan ba ako

nawalan ng respeto
sa iyo?

Jasmine: Mula nang

magkaroon ka ng
ibang babae.

Bullet: Ano?

Jasmine: Hindi ba
totoo?

16
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

Bullet: ano? Sino ba

ang nagsusulsol sa
iyo?

Jasmine: I just know

it, Bullet.”

Bullet: So, ngayon

psychic ka na?

Jasmine: Tigilan mo
na ang
pagsisinungaling. I
am morose but I’m
not stupid.

Jasmine: Aaron,
hindi natin dapat
ituloy ito dahil gusto
lamang natin.

Aaron: Well this

make us happy.

Batay sa pagsusuri sa mga diyalogo ay napatunayan na karaniwang dahilan ng

pangangaliwa ng asawa ay kawalan ng kasiyahan (discontentment). Ayon nga kay Dr. Megan
Fleming, isang lisensyadong terapis sa seks at pakikipagrelasyon, "Typically, if someone's
cheating, it's because needs aren't being met in a marriage or relationship," 

Nangangahulugan ito na pangangailangan sa seks — ngunit kadalasan din ay hindi

natutugunan ang emosyunal na pangangailangan ng asawa.

Sa katunayan, sinabi ng tagapayong si M. Gary Neuman sa kaniyang pakikipag-usap

sa 200 lalaking nangangaliwa at di nangangaliwa sa kaniyang aklat na The Truth About
Cheating, natuklasan niya na 47 bahagdan ng mga lalaki na nakausap niya ay nangaliwa dahil
di sila emosyonal na masaya, bagay na taliwas sa ating pinaniniwalaan.

"Our culture tells us that all men need to be happy is sex," Neuman says.
"But men are emotionally-driven beings, too. They want their wives to show them
that they're appreciated, and they want women to understand how hard
they're trying to get things right."

Ang dahilan ng kawalang kasiyahan ng asawa ay ang kawalan ng panahon at

pagbabago sa pakikitungo sa isa’t isa. Lumabas din sa datos na ang paghihiganti ay isa rin sa
maaaring dahilan ng pangangaliwa.

Talahanayan 3: Paglalarawan sa Asawang Lalaki

17
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

Tauhan at Pelikula Diyalogo/ Eksena Mensahe

Tiyuhin ni Sammy (Patungkol kay Sammy) Ang asawang lalaki ay
(Trophy Wife) Tiyuhin ni Sammy: Bago ‘yan… siyang may kontrol sa
brilliant chairman of the board di tahanan. Ang
alam ang gagawin…ano baa ng pangingibabaw ng lalaki ay
guilty pleasure nila? Bigay-hilig makikita dito. Ang asawang
kumbaga….kumbaga sa video game lalaki ay ambisyoso at
dapat ikaw ang may hawak ng nagkokontrol/
joystick. nagmamanipula.

Ram (No Other Ram: Remember this is your game, Ang joystick ay ginamit
Woman) ipakita mo kung sino ang dapat bilang pangkontrol sa
kumukuntrol.” video games.

Rico (The Mistress) Rico: You know what Sari? I just

realized I cannot share you with any
man.

Eric (The Mistress) Eric: He’s good. First he used utang

na loob then he went with your
depression. He’s using you ang
abusing you ang abusing your
kindness.

Damian (Once a Damian: You are my wife. Bawal ba

Princess) sumama ang asawa ko sa shower
(sabay hablot at yakap kay Erin)

Damian (Once a Nagalit si Damian dahil namasukan Ang asawang lalaki ay

Princess) sa trabaho si Erin. gumaganap bilang
Damian: Hon naman, don’t you trust mapagmalaki at gusto
me? ...ayokong panghabambuhay na lamang ay maibigay ang
maging palamunin. Erin, bigay mo na lahat ng pangangailangan
sa akin ito, please? Ikaw ang asawa ng pamilya. Pakiramdam
ko na nagpapalamon sa akin at itong ng asawang lalaki na inutil
pagpapaopera ko pinag-iipunan pa o walang silbi/palamunin
rin. sila kapag hindi nila
naibigay ang
Aaron (My Aaron: Kumuha ka na naman ng pangangailangan ng
Neighbor’s Wife) bagong hulugan…di ba nag-usap na kaniyang pamilya.
tayo…kailangan nating magtipid ang
dami-dami ko pang dapat bayaran.

Ram (No Other Ram: Kaya minsan pakiramdam ko

Woman) nawawalan na ako ng bayag….at
kahit kailan ay hindi ako
magugustuhan ng tatay mo. Ang
hirap sa tatay mo hanggang ngayon

18
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

ay wala pa ring tiwala sa akin (Pinag-

uusapan ng mag-asawa ang
ginawang pagmamaliit ng tatay ni
Charmaine sa naisarang deal o
kontrata ni Ram sa kaniyang
trabaho.

Geoff (The Geoff: Nagbaba ng presyo…di ko

Unmarried Wife) natapatan…ayan nalugi…maaari
akong maalis sa trabaho…paano
ang pamilya ko.

Kaibigan ni Geoff: nasabi mo na kay

Anne?

Geoff: Di ko pa nasasabi…baka
magawan ko pa ng paraan...mas
madaling sabihin sa ibang tao ang
problema mo kesa sa asawa mo.

Geoff: I have to love someone else,

someone who saw me, and not my
sin.
(Patungkol sa kaniyang asawang si
Bullet)

Jasmine (My Jasmine: I became your wife and the

Neighbor’s wife) mother to your child. Who left me in
this house? You don’t want me to
work right? You want me to just
focus on you and your son. So sorry,
sorry if I became morose for you.”

Ina ni Jasmine (My Ina ni Jasmine: Hindi niya ako Ang pangangaliwa ay
Neighbor’s Wife) niloloko. Alam kong mahal niya ako. hinahayaan lamang at
The problem is that who he really is. itinuturing ng asawang
So I just let him play. lalaki na ang pangangaliwa
ay sekswal na
Eric at Regina (The Eric: He keeps doing it because you pangangailangan nila.
Mistress) keep forgiving him.

Regina: That’s true but he always

came back.

(Kausap ni Charmaine ang kaniyang

Charmaine (No Other ina tungkol sa pagkakagalit sa
Woman) nakitang kasama ng kaniyang ama)

Charmaine: Ma, calm down baka

naman hindi niya kerida yun baka
business partner niya.

19
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

(kay Charmaine)

Kara (No Other Kara: I’m not expecting for you to

Woman) forgive me but please forgive Ram.

Rico: Don’t tell me what to do. Ang asawang lalaki ay

Rico (The Mistress) Eric: Hindi pa ba sapat na may gumaganap na may
kerida ka? Ngayon iiwanan mo pa kapangyarihan at
siya ng pera? Di ka na nahiya. awtoridad sa kaniyang
Rico: Think before you say anything anak.
else.

Mula sa mga datos ay pinatunayan ng mga literatura na ang asawang lalaki ay

gumaganap na may kontrol sa pamilya bilang resulta ng pagiging patriyarkal ng lipunan. Ang
mga asawang lalaki ang tagapagtaguyod ng kaniyang pamilya sa pamamagitan ng pagbibigay
ng mga pangangailangan nito. Hindi nila hinahayaan na magtrabaho ang kanilang asawa dahil
sa pag-aakalang nakabababa ito ng kanilang pagkalalaki. Ang pangangaliwa kung gayon ay
maituturing na likas o karaniwan na sa lalaki at may dahilan kung bakit ito ay kanilang ginagawa
kung kaya hindi dapat isisi lamang sa kanila. Gayundin, ang mga asawang lalaki na nangaliwa
ay maaaring patawarin.

 When the husband is

confronted regarding marital
infidelity, he usually defends
himself
by stating his traditional gender
role – being a breadwinner for
the family. Extra-marital affairs

20
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

 instigated by the husband are

often on grounds of financial
stability, that as long as one is
able to
afford it and provide for the
needs of the legitimate family,
sex outside marriage is
appropriate
and okay (Gonzales, 2003).
 When the husband is
confronted regarding marital
infidelity, he usually defends
himself

21
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

by stating his traditional gender

role – being a breadwinner for
the family. Extra-marital affairs
 instigated by the husband are
often on grounds of financial
stability, that as long as one is
able to
afford it and provide for the
needs of the legitimate family,
sex outside marriage is
appropriate
and okay (Gonzales, 2003).
 When the husband is
confronted regarding marital

22
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

infidelity, he usually defends

himself
by stating his traditional gender
role – being a breadwinner for
the family. Extra-marital affairs
 instigated by the husband are
often on grounds of financial
stability, that as long as one is
able to
afford it and provide for the
needs of the legitimate family,
sex outside marriage is
appropriate
and okay (Gonzales, 2003).

23
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

 When the husband is

confronted regarding marital
infidelity, he usually defends
himself
by stating his traditional gender
role – being a breadwinner for
the family. Extra-marital affairs
 instigated by the husband are
often on grounds of financial
stability, that as long as one is
able to
afford it and provide for the
needs of the legitimate family,
sex outside marriage is
appropriate
24
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

and okay (Gonzales, 2003).

Kapag ang asawang lalaki ay hinarap tungkol sa kanilang pangangaliwa, ay
ikakatuwiran nila ang kanilang tradisyonal na gampanin sa lipunan – sila ang bumubuhay sa
pamilya. Ang pangangaliwa ng asawang lalaki ay may kaugnayan sa pinansyal nilang
kakayahan na hanggang sa may kakayahan sila at hindi naisasakripisyo ang pangangailangan
ng lehitimong pamilya, ito ay nararapat (Gonzales, 2003). Maaaring iugnay ito sa pagpapalaki
ng mga anak ng mga Pilipino: ang mga babae ay sa mga gawaing pambahay at pambabae
samantala ang mga lalaki ay mga gawain na nangangailangan ng lakas at tibay. Gayundin
kinikilala na ang mga lalaki na gumagawa ng pangangaliwa kahit palihim ay higit na
pinahahalagahan at kinikilala ng kaniyang mga kaibigan at/o kasama (de Vera, 1976). Isang
tatak ng pagkalalaki kumbaga ang pagkakaroon ng kerida. Ang ganitong antas ng pagkilala ng
lipunan ay tipikal na ipinapalagay sa tinatawag na alpha male (Hawley at Little, 2008). Ang ilan
sa mga katangiang kaugnay sa imahe ng alpha male ay ang kakayahang kontrolin ang iba’t
ibang aspekto ng buhay ng isang tao, matamo ang antas ng agresyon, makaimpluwensiya ng
kasama at maakit ang sekswal na partner. Sa pangkalahatn, ang alpha male ay kailangang
makakuha ng isang digri ng kakayahan na makapagpapahintulot sa kanila na makuha ang mga
bagay, sa kasong ito, ang kabit/kerida, na magpapalakas ng kanilang ego.
Maaaring ipagpalagay na ang relasyon ng mga pangunahing karakter, lalaki at babae
sa mga pelikulang may temang pangangaliwa ay hindi lamang nakatuon o tumatalakay sa
pagmamahal kundi sa pagbibigay-tuon o pagpapahalaga sa gampanin bilang asawa.

Talahanayan 4; Paglalarawan sa Asawang Babae

Tauhan at Pelikula
Kara (No Other Woman)
Diyalogo/ Eksena Mensahe
(Patungkol kay Charmaine) Ang asawang babae ay
Kara: But I’ll never be a gumaganap bilang
pathetic boring housewife. tagapangalaga/tagapangasiwa
ng pamilya.

Damian at Erin (Once Upon Nang umuwi si Erin galing

a Princess) sa trabaho ay nagluto agad
ito ng kanilang hapunan.
Inutusan siya ni Damian na
kumuha ng beer sa fridge
habang naglalaro ng video
games.

Sammy at Chino (Trophy Chino: So, where’s my sister

Wife) in law?

Sammy: Nasa bahay

naghahanda ng dinner…
masarap kasi magluto yun.

25
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

Sammy (Trophy Wife) Sammy: Di ko alam kung

makararating pa ako sa mga
meeting ko kasi ang sarap
mo kasing magluto.

Aaron at Giselle (My Naghahain ng pagkain si

Neighbor’s Wife) Giselle para kay Aaron.
Sinigawan ni Aaron si
Giselle na baka raw tumulo
ang pawis nito sa pagkain.

Anne (The Unmarried Wife) Gusto ng boss ni Anne na

mag-overtime ito ngunit
nakiusap si Anne dahil
gusto nito makabawi sa
asawa.

Anne: Ma’m I’m the only

wife of my husband…my
husband is not only my job
but my life.

Charmaine at Ram (No Charmaine: Let’s end our Ang asawang babae bilang
Other Woman) marriage. palaban sa pangangaliwa.

Ram: Cha, ako ang dapat

sisihin dito. Nagkasala ako
sa iyo. Kasalanan ko lahat
ng ito. Please don’t give up
on me. I don’t want to lose
you.

Charmaine at Kara (No Charmaine: Bikini mo ba

Other Woman) iyan o balat mo? (itinuturo
ang snake-skin swimwear ni
Kara)

Charmaine: Baka makita mo

pang nilalagyan ko ng lason
ang pagkain mo. Joke lang.
Medyo off yung humor ko
lately.

Charmaine: Mababaliw
siguro ako kapag nalaman
kong may babae siya. Baka
mapatay ko iyong kabit.

26
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA
Babygirl Dela Costa (No
Other Woman)
Silang dalawa, actually.
Charmaine: Alam mo kasi
ang marriage parang
exclusive village. Kailangan
mong bantayan para hindi
makapasok ang mga
squatters.
Charmaine: Why don’t you
have dinner with us tonight?
Pa-thank you ko na rin dahil
kinuha mo ang asawa ko…
bilang supplier ng furniture
sa resort niyo.
Charmaine: The way to a
man’s heart is through his
stomach. Pero sa ganda
mong iyan, siguradong
marami kang alam na
shortcuts.
Charmaine: Ano bang mas
madaling kalaban, yung
putang mahirap o yung
putang mayaman?
Babygirl Dela Costa: Kung
ahas siya mas ahas ako!
Tahimik pero kapag kinanti
– nanunuklaw!
Babygirl Dela Costa Naku.
Ganyan talaga kapag galing
sa makating dikya,
nagmamarka. (tinukoy ang
kiss mark sa leeg ni Ram)
Babygirl Dela Costa: Ang
mundo ay isang malaking
Quiapo. Maraming snatcher.
Maagawan ka. Lumaban ka!
Babygirl Dela Costa:
Panahon na para i-pack-up
‘yang si Lucy Torres mo.
Ilabas mo na diyan si
Gretchen Barretto. Sabi nga
niya sa Magkaribal, ‘You
27
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA
Lani (Trophy Wife)
Anne (The Unmarried Wife)
want war? I’ll give you war.’
Anak, ako na ang bahala sa
red stilettos mo!
Babygirl Dela Costa: Pare-
parehong puta lang iyon!
Yung putang mayaman,
original ang Hermes. Yung
mahirap, binili sa Greenhills.
Alam mo ang yabang mo…
hindi sa iyo umiikot ang
mundo. Paano kung sabihin
ko sa iyo na mahal ko ang
kapatid mo, hindi ka
maniniwala? Guilty ka dahil
kapatid mo ang
napangasawa ko at hindi
ikaw.
Anne: Why do you cheat?
Why do men cheat?
Anne: Ang makalimutan
magbayad ng koryente…
mali yun…ang makalimutan
ang anniversary natin mali
din yun…nung nagawa mo
akong lokohin mali din
yun…pero para ulitin mo…
hindi na ‘yun mali…may
sakit ka na!
Anne: Sorry? Ang Sorry ba
sa iyo ay isang lisensya
para paulit-ulit mon a akong
lokohin? Ganun ba yun?
Anne: Gaano katagal mo na
ako ginagago? ...Kung
gusto mong patawarin kita
magsabi ka ng totoo…
nagsex kayo…nakipag-sex
ka sa babaeng yun?
Anne: Asawa lang kita dahil
sa anak ko.
Geoff: Pinatawad mo ako
28
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

Anne kay Geoff ( The pero you couldn’t stand to

Unmarried Wife) be with the same room with
me…you did not want to
share a bed with me.

Anne: Wa mo akong gawing

parausan kasi mawawalan
ng silbi ang kabit mo.

Nahuli ni Regina na
nagdidinner sina Rico at
Sari)

Regina at Rico (The Rico: Stop it. You’ve had a

Mistress) lot to drink.

Regina: You turned me into

an alacoholic Rico. By the
way. I am his wife. Eric I
want you to meet your
father’s mistress. Say hello.
Look at her, she’s beautiful,
right? You must be quite the
performer in bed. As long as
I’m alive, you’ll never be
promoted to wife.

Rico: Stop it. This is

embarrassing.

Regina: I’m embarrassing.

You and your mistress are
the embarrassing ones.

(Hinarap ni Regina si Sari

sa shop)

Regina: Yes, I am Mrs.

Torres. The wife and the
mother of the two men
willing to kill each other over
this bitch. Why? Are you
ashamed? Where was your
shame when you were
meddling with my family?
Ina ni Geoff (The Ina ni Geoff: Oo dahil babae Ang asawang babae bilang
Unmarried Wife) siya! And so much is matapat at laging nakasuporta
expected of us! To be a sa kaniyang asawa
loving mother! To be a

29
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

faithful wife! To be
everything! And we cannot
fail at any single thing.

Regina (The Mistress) Regina: I made him. My dad

made him!

Erin (Once a princess) Erin: but I wanted to return

the love you gave to me. I
forced myself to believe
thaht this would be forever
but I failed. Because even if
you loved me. You never
made it easy for me to love
you back.

Charmaine (No Other Charmaine: Hindi ako to!

woman) Pero ginagawa ko to para
sayo!

Nakuha ang wedding ring sa

bulsa ng pantalon na
hinubad ng asawa at muli
itong ipinasuot sa asawa.
Regina at Eric (The Eric: Tapusin mo na para Ang asawang babae bilang
Mistress) hindi ka masaktan. martir.

Regina: I can't. When I

married him, for better or for
worse... I love him."
Regina: He keeps on doing
that to you because you
keep on forgiving him.

30
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

Aaron at Giselle (My Aaron: Saan ka ba

Neighbor’s Wife) pupunta?

Giselle: Ano bang gusto

mo? Sabihin mo sa’kin, may
dahilan pa ba ako para hindi
umalis?

Aaron: Dapat naiintindihan

mo ako.
Giselle: Bakit? Dahil ako
ang unang nagloko? Hindi
ko pa ba napagbayaran
‘yun?
Kulang na lang ay
gumapang ako nang
paluhod para patawarin
mo’ko.
Ayoko na, Aaron. Ayoko na!
Hindi mo pwedeng gamitin
ang isang pagkakamali ko
para paulit-ulit mo akong
saktan.
Giselle (My Neighbor’s Giselle: Well…I think… Ang asawang babae bilang
Wife) Aaron married me so he isang commodity.
won’t be far behind you.

Aaron at Giselle (My Aaron: Dapat naiintindihan Ang asawang babae bilang
Neighbor’s Wife) mo ako. nangangaliwa rin.

Giselle: Bakit? Dahil ako

ang unang nagloko? Hindi
ko pa ba napagbayaran
‘yun?
Kulang na lang ay
gumapang ako nang
paluhod para patawarin
mo’ko.
Ayoko na, Aaron. Ayoko na!
Hindi mo pwedeng gamitin
ang isang pagkakamali ko
para paulit-ulit mo akong
saktan.

31
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

Ina ni Anne at Ina ni Ina ni Geoff: Siya ang

Geoff(The Unmarried Wife) nagkulang dahil unfit siya as
a wife and as a mother.

Ina ni Anne: Hindi baa ng

anak moa ng nagkasala
ditto at bakit siya ang
papatawarin ng anak ko?
Dahil lalaki siya, okay lang
siya mangaliwa? At dahil
babae ang sa akin konting
pagkakamali lang ipapako
na ninyo siya sa krus! Dahil
babae lang siya.

Anne at Brian (The Anne: Sinungaling! Alam mo

Unmarried Wife) naman ang pinagdadaanan
ko di ba? Bakit ka
nagsinungaling. Gusto ko na
mahalin mo ako. I wanted to
take a chance with you.
Ginawa mo akong kabit.

Brian: Hindi ba ganun din

ang ginawa mo sa akin dahil
kasal ka pa rin sa asawa
mo. Pareho lang tayo.

Lani (Trophy Wife) (Lani kay Gwen)

Lani: Baliw na baliw na siya

sa akin gaya ng pagkabaliw
ni Chino sa akin. Wait ka
lang at aagawin ko siya sa
iyo.

Ang asawang babae ay kailangang maging matapat, totoo, at laging nakasuporta sa

kaniyang asawa. Ngunit, sandaling matuklasan ang pangangaliwa ng asawa, sa halip na
manahimik ay lumalaban na ito gaya ng paggigiit ng kaniyang karapatan at pagmamahal sa
asawa, paggawa ng eksena o pageskandalo gaya ng pagsugod at pagharap sa kabit/kerida,
pagbabanta sa asawa, at pag-file ng annulment.

Talahanayan 5: Paglalarawan sa Kerida/Kabit/Kaulayaw na Lalaki

Tauhan at Pelikula Diyalogo/ Eksena Mensahe

32
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA
Kara (No Other Woman)
Damian (Once a Princess)
JD/Rico at Sari (The
Mistress)
Kara: I know the market, Ang kabit/kerida bilang
because I AM the market. palaban, isang banta,
panira sa pagsasama ng
Kara: I’m not a mistress. I mag-asawa.
never was and I never will be
one.
Kara: A woman will only be a
mistress if there’s an
emotional attachment.
Kara: You can call me
anything you want: a snake,
a bitch, another woman. But I
will never be a pathetic,
boring housewife.
Kara: Ano ang gagawin ninyo
if the only man you love is
unfortunately married? I am
not gonna give up Ram
without putting a goddamn
fight!
Kara: When you see a big
empty space, that’s when you
realize you’re alone. Your
wife?
Damian: Papatayin mo ako
para makuha mo asawa ko?
Alam mo Jamieson? Panira
ka. Habol ka nang habol sa
asawa ko. May asawa siya.
JD: Do you love me? Ang kabit/Kerida bilang
Sari: Oo, pero mapagmahal na partner.
JD: Sari
Sari: Hindi ko iiwan si Rico
JD: Bakit hindi mo siya
maiwan?
Sari: Umalis ka na
JD: Is it the money?
Sari: Mukha bang pera ang
habol ko sa kanya?
JD: Kundi pera ano? Sex?
Sari: Kung oo. Titigilan mo na
ba ako?
JD: No! Because I bet you.
I'm a damn better lover.
33
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

Sari: Tama na!

JD: You enjoy being some
old man’s dirty little secret
ganoon ba?
Sari: Walang babaeng
pinangarap maging kabit.
JD: Then get out.
Sari: Mahal ko siya.

Kabit/Kerida ni Geoff (The Kabit ni Geoff: Your husband

Unmarried Wife) keep on coming back…I fed
Geoff hunger…I loved him,
hindi gaya mo. Sa akin lang
siya nakakaramdam ng
pagmamahal. Marami na
kaming nagmahal sa
kaniya… you have nothing to
hold on.

Bryan (The Unmarried Wife) Bryan: (kay Anne) So

sinasabi mon a di tayo
magkakasama kung hindi ka
ginago ng ex mo? ...mahal
kita hindi dahil sa nakaraan
mo kundi dahil mahal kita.

Kara (No Other Woman) Kara: No pressure. Just shut Ang kerida/kabit/kalaguyo
up and kiss me. And don’t ay isang taong mapang-
you dare fall in love with me akit.

Kara: Paano mo naman

malalaman na masarap pala
pag di mo titikman? Kahit
alam mong bawal, labanan
mo cos’ eventually your body
will just get used to it.

Charmaine (No Other Charmaine: A way to a man’s

Woman) heart is trough his stomach.
Pero sa ganda mong iyan,
siguradong marami kang
alam na shortcuts.

Giselle (Trophy Wife) Giselle: Maybe because

you’re fun to be with.

34
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA
Regina (The Mistress)
Rico (The Mistress)
Erin (Once a Princess)
Eric (The Mistress)
Sari (The Mistress)
Kara (No Other woman)
Regina at Eric (The Mistress)
Regina: Well hello husband,
are you not going to
introduce me to your latest
caregiver? I’m assuming
that’s what you are, right? By
the way, with your dress, you
look more like a prostitute
than a caregiver.
Rico: My Gosh, you are so
beautiful, do you know that?
Erin: (Kay Leonard) Since
when did you become such a
smooth talker?
Eric: I’m just saying the truth.
Another gold digger? Who’s
you newest whore?
Sari: Since you’ve already
given me a lot. For my family.
Kara: You can call me
anything you want, a snake,
a bitch, another woman.
Regina: What’s new? Is that
woman’s name is Rosario
(Sari) Alfonso.
Eric: Oh you got a name.
Regina: Yeah, such a holy
name but that impakta is
going to burn in hell.
Ang kabit/kerida/kalaguyo
bilang manggagamit o
pinansiyal na
nakikinabang.
Ang kabit/kerida/kalaguyo
bilang isang
impakta/salot/makasalanan
(Ganito ang pagtingin ng
lipunan sa mga
nangangaliwa, isang imoral
na gawain at
pinagbabayaran sa
pamamagitan ng pagsunog
ng kaluluwa sa impyerno)
Isang ahas (metapora),
mapanlinlang gaya ng
ginawa ng ahas kay Eba na
pinagmulan ng unang
kasalanan. Mang-aagaw,
lihim na gumagapang para
makuha ang gusto.
Mabibigyang-kahulugan
din ang mga pangalang
ginamit sa tauhan bilang
ironiya ng kanilang
pagkatao gaya ng (Rosario
= Rosary) at Kara
(Griyegong salita na
35
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

Regina (The Mistress)
Regina: Why can’t you
forgive me Rico? You started
it and you’re still doing it
whilw I just did it once.
nangangahulugang dalisay,
puro, at malinis
Ang pangangaliwa ay isang
paraan din ng paghihiganti
sa asawang nagloko.

Anne (The Unmarried Wife) Anne: (kay Geoff) Huwag mo Pinupunan/tinutugunan ng

akong gawing parausan kasi kerida/kabit/kalaguyo ang
mawawalan ng silbi ang kabit sekswal na
mo. pangangailangan ng
kaniyang partner

Ipinapakita ng talahanayan 5 ang ganap na pagtingin sa mga kerida/kabit/kalaguyo.

Batay sa pagsusuri ay karaniwan silang gumaganap bilang maganda, lubhang mapang-akit, at
matipuno (kalaguyong lalaki) upang makahalina o makaakit. Itinuturing silang mapanira ng
pamilya at makasalanan kahit na di nila planong mahalin ang mga nangangaliwa nilang partner.
Ang mga dala nilang problema ay banta sa pagsasama ng mag-asawa, na maaaring dahilan ng
paghihiwalay sa kalaunan. Ang kanilang mga pagkilos ay likas na negatibo sa ganang sarili at
bagaman, nababatid nilang mali ang makisama sa may asawa ay ipinagpapatuloy pa rin nila ito.

Pagtalakay at Rekomendasyon
A. Konklusyon
Ang pangangaliwa ay matindi pa ring tinututulan o kinokondena sa lipunan bagaman
laganap o marami na ang gumagawa nito. Ang kawalan ng kasiyahan sa asawa bunga ng
kakulangan sa panahon, pansin, emosyonal at sekswal na pangangailangan ay itinuturing na
pangunahing sanhi ng pangangaliwa (extramarital relationship).
Sa representasyon, ang asawang lalaki ay inilarawan bilang makapangyarihan
(authoritative) dahil sa patriyarkal na oryentasyon ng lipunan. Ang kanilang pangangaliwa ay
karaniwan nang pinapatawad o hinahayaan ng asawa dahil sa kaisipang ito ay likas na sa
lalaki, ngunit di nangangahulugang panghabambuhay na nila itong titiisin o sila ay
magpapaubaya. Ang nakakagulat ay patuloy pa ring bumabalik ang nangaliwa sa kanilang
lehitimong asawa at kung sakaling pamiliin kung sino ang kanilang pakikisamahan, ang
lehitimong asawa pa rin nila ang kanilang pinipili.
Sa kabilang banda, ang mga asawang babae ay inilarawan sa mga pelikula bilang
matapat at mapagkalinga/mapag-arugang asawa. Palaban kapag may banta sa relasyon nilang
mag-asawa (kabit/kerida).Samantala, ang mga ina na biktima rin ng pangangaliwa ng kanilang
asawa ay hinihimok ang kanilang mga anak na babae na ipaglaban ang kanilang karapatan
bilang lehitimong asawa, bigyan ng respeto at pansin, kung hindi ay pagbabantaan silang iiwan
o hihiwalayan, at berbal at/o pisikal na harapin ang kabit ng asawa. Ang asawang babae bilang
nangangaliwa rin ay resulta ng sariling desisyon na maghiganti sa asawang nangaliwa.

36
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

Samantala, ang mga kerida/kabit/kalaguyo ay karaniwan nang tinitignan bilang mga

makasalanan at masamang tao na naninira ng pamilya. Ngunit sa huli, karamihan sa kanila ay
nagsisisi at humihingi ng kapatawaran sa nagawan nila ng kasalanan.
B. Pagsusuri
Ang representasyon ng mga asawa at kabit ay sumasalalim sa pangkalahatang
pagtingin ng lipunan. Ang pangangaliwa ng asawang lalaki ay likas, na ang pangangaliwa ay
hindi maganda sa kalaunan, na ang mga kerida ay patuloy na hahamakin at mananatili sa
kaisipan ng manonood. Nagkakaroon ito ng negatibong epekto sa pagtitiwala ng mga
manonood sa kanilang mga asawa at paniniwala sa kasagraduhan ng kasal o pagsasama,
depende sa antas ng kanilang pag-unawa.
Ang representasyon ng mga asawang babae, sa kabilang banda, ay taliwas sa
tradisyonal na paniniwala na binanggit sa mga kaugnay na literatura. Ang pakikipaglaban ng
mga asawang babae at igiit ang kanilang karapatan ay maaaring makaimpluwensiya sa mga
manonood na ang mga babae sa kasalukuyan ay higit na kinikilala na katimbang o kapantay ng
mga lalaki sa lipunan. Taglay ang resonance sa mga manonood na nakaranas ng katulad na
sitwasyon at resulta ng ekstensibong pagbabad sa mensahe, at nagpalakas sa kanila na igiit
kung ano ang marapat para sa kanila.
C. Rekomendasyon
Para sa malalimang pag-aaral, ang representasyon at pagganap sa larangan ng drama
sa telebisyon ay higit na nirerekomendang isagawa dahil higit na babad ang mga manonood sa
mga ganitong uri ng tema (pangangaliwa). Gayundin ay maaaring makapagsagawa ng pag-
aaral sa antas ng pag-unawa at pagtanggap sa mga mensahe ng mga manonood na maaaring
iugnay sa kanilang demograpikong impormasyon, at kung paano nakaapekto ang kanilang
katayuan sa kanilang pag-unawa sa mahahalagang isyu.

Sanggunian:
Ahlburg, D., Jensen, E. & Perez, A. (1997). Determinants of Extramarital Sex in the Philippines. Health
Transition Review 7 Supplement, 467-497.

Alano, M. (1994). Infidelity: The Querida System in the Philippines. Philippine Journal of Psychology,
27, 59-103.

Ali, M. & Cleland, J. (2001). The Link between Postnatal Abstinence and Extramarital Sex in Cote d’
Ivoire. Studies in Family Planning, 32 (3), 214-219.

Bainbridge, J., Goc, N., & Tynan, L. (2011). Media and journalism: New Approaches to Theory and
Practice (2nd ed.), Tools 3: Textual Analysis and Media Research (pp. 224-237). Oxford: Oxford
University Press.

Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, N. J.: Prentice-Hall.

Bautista, V. & Roldan, A. (1995). The Dissolution of Marriage the Filipino Woman’s Perspective in
(Perez, A.E. ed) The Filipino Family A Spectrum of Views and Issues. Quezon City. Office of
Research Coordination, University of the Philippines Diliman.

37
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

Becker, L. B. (1982). The mass media and citizen assessment of issue importance: A reflection on
agenda-setting research. In D. C. Whitney, E. Wartella, & S. Windahl (Eds.), Mass communication
review yearbook (Vol. 3, pp. 521-536). Beverly Hills: Sage.

Bishai, D., Patil, P., Pariyo, G., & Hill, K. (2006). The Babel Effect: Community Linguistic Diversity and
Extramarital Sex in Uganda. AIDS and Behavior, 10 (4), 369-376.

Blow, A., & Harnett, K. (2005). Infidelity in Committed Relationship I. A Methodological Review.
Journal of Marital and Family Therapy, 31 (2), 214-219.

Buss, D. & Shackelford, T. (1997). Susceptibility to Infidelity in the First Year of Marriage. Journal of
Research in Personality, 31, 193-221.

Cagle, V. M. (1995). Reconstructing pop/subculture: Art, rock, and Andy Warhol. Thousand Oaks, CA:
Sage Publications, Inc.

Calonzo, A., Cayabyab, M.J. (2013, April 4). Retrieved from GMA Online:
http://www.gmanetwork.com/news/story/302435/news/nation/more-pinoy-couples-seeking-
annulment-despite-high-cost

Carandang, M. (1987). Filipino Children under Stress. Quezon City: Ateneo de Manila University.

Chandler, D. (n.d.). Cultivation Theory. Retrieved from http://visual-memory.

co.uk/daniel/Documents/short/cultiv.html

Coronel, R. (2013, January). Infidelity Fetish: The Mistress in Philippine Cinema. Retrieved from:
http://theguidon.com/katipunan/2013/01/30/infidelity-fetish-the-mistress-in-philippine-
cinema/

DeFleur, M. L., & Ball-Rokeach, S. (1989). Theories of mass communication (5th Ed.). New York:
Longman.

De Vera, M. (1976) “Ang Pakikiapid: Isang Pag-aaral" in Sikolohiyang Panlipunan sa Kontekstong

Pilipino. Quezon City, University of the Philippines, Diliman Publishing House.

Eliminating Discrimination against Women in the Revised Penal Code (RPC): Decriminalizing Adultery
and Concubinage. (2017, May 7). Retrieved from Philpippine Commission on Women:
http://www.pcw.gov.ph/wpla/eliminating-discrimination-against-women-revised-penal-code-
rpc-decriminalizing-adultery-and-concubinage

Gamson, W. A., Croteau, D., Hoynes, W., & Sasson, T. (1992). Media images and the social
construction of reality. Annual Review of Sociology, 18, 373-393.

Gerbner, G. (1973). Cultural indicators--the third voice. In G. Gerbner, L. Gross, & W. Melody (Eds.),
Communication technology and social policy (pp. 553-573). New York: Wiley.

38
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

Gerbner, G., Gross, L., Morgan, M., & Signorielli, N. (1980). The "Mainstreaming" of America: Violence
Profile No. 11. Journal of Communication, 10-29. doi:10.1111/j.1460-2466.1980.tb01987

Gonzales, T. (2003). The Filipino Context of Infidelity and Resilience. East Asian Pastoral Review, 40
(2). Retrieved 23 February 2008 from http://eapi.admu.edu.ph/content/filipino-context-
infidelity-and-resilience.

Katz, E., Plumler, J. G., & Gurevitch, M. (1974). Utilization of mass communication by the individual. In
J. G. Plumler & E. Katz (Eds.), the uses of mass communications: Current perspectives on
gratifications research (pp. 19-32). Beverly Hills, CA: Sage.

Lazarsfeld, P. F., & Merton, R. K. (1948). Mass communication, popular taste, and organized social
action. In L. Bryson (Ed.), the communication of ideas (pp. 95-118). New York: Harper and Row.

Lien, S., Zhang, Y.B., & hummert, M.L. (2009). Older Adults in Prime-Time Television Dramas in
Taiwan: Prevalence, Portrayel, and Communication Interaction. Journal of cross Cultural
Gerontology, 24, 355-372.

Lippmann, W. (1922). Public Opinion. New York: MacMillan.

MacDonald, D. (1957). A theory of mass culture. In B. Rosenberg & D. M. White (Eds.), Mass culture:
The popular arts in America (pp. 59-73). New York: Free Press.

Mangahas, M. (2008). Filipino Attitudes on Sexual Relations. Philippine Daily Inquirer. Retrieved 4
June 2011 from http://services.inquirer.net/print/print.php?article_id=20080719-149357

McCombs, M. E., & Shaw, D. L. (1972). The agenda-setting function of the press. Public Opinion
Quarterly, 36, 176-187.

McKee, A. (2003). Textual analysis: a Beginner's Guide. Great Britain: Sage Publications.

McQuail, D., Windahl, S. (1993). Communication models: For the study of mass communication (2nd
Ed.). London: Longman.

Medina, B. (1991). The Filipino Family, a Text with Selected Readings. Quezon City: University of the
Philippines Press.

Medina, B. (2001). The Filipino Family, 2nd Edition. Quezon City: University of the Philippines Press.

Medina, B. (2015). The Filipino Family. Quezon City: UP Press.

Miranda-Feliciano, E. (1990). Filipino Values and Our Christian Faith. Overseas Missionary Fellowship,
Manila, pp. 44-45.

Natividad, J. & Marquez, M. (2004). Sexual Risk Behavior. In C M. Raymundo & G.T Cruz (Eds). Youth
and Sexual Risk Behavior in the Philippines. (pp. 70-94). Quezon City: Demographic Research and
Development Foundation and University of the Philippines Population Institute.

39
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

National Statistics Office (NSO) & ORC Macro. (2004). Philippine National Demographic and Health
Survey 2003. Calverton, Maryland: NSO and ORC Macro.

NBI revelas increase in adultery cases filed due to telenovela. (2014, June 16). Retrieved from ANC
The ABS-CBN News Channel: http://anc.yahoo.com/news/nbi-reveals-increase-in-adultery-
cases-filed-due-to-telenovela-074330092.html

Noelle-Neumann, E. (1974). The spiral of silence: A theory of public opinion. Journal of

Communication, 24, 24-51.

Pizarro, J.G. & Gaspay-Fernandez, R. (2015). Estranged Wife, Other Man's Beloved: Perspectives of
Filipino Women Involved in Extramarital Relations. Sage Open, 1-12.

The Republic of Plato. (1958). (pp. 227-235). F. M. Cornfield (Trans.). New York: Oxford University
Press.

Reyes, S. (1991). Women on Television. S.S. Reyes (Ed.). Reading Popular Culture (pp. 177-190).
Quezon City: Office of Research and Publications, Ateneo de Manila University.

Rogers, E. M., & Shoemaker, F. (1973). Communication of innovations. Glencoe: Free Press.

Santiago, C. (1981). The Lover and the Mistress. In Fernando G.C (ed). Being Filipino. Quezon City:
GCF Books.

Shapiro, M. A., & Lang, A. (1991). Making television reality: Unconscious processes in the
construction of social reality. Communication Research, 18(5), 685-705.

Shapiro, M. A., & McDonald, D. G. (1992). I’m not a real doctor, but I play one in virtual reality:
Implication of virtual reality for judgments about reality. Journal of Communication, 42(4), 94-
114.

Shrum, L. J., & O’Guinn, T. C. (1993). Processes and effects in the construction of social reality:
Construct accessibility as an explanatory variable. Communication Research, 20(3), 436-471.

Shrum, L. (2001). Mainstreaming, Resonance, and Impersonal Impact: Testing Moderators of the
Cultivation Effects for Estimates of Crime Risk. Human Communication Research, 27(2), 187-215.

Sy Su, C., & Castro, J. R. (2014.). A study on the multimodal critical discourse analysis of three
mainstream films’ portrayal of mistresses. International conference of the Asian Congress for
Media and Communication. Hong Kong.

Tichenor, P. J., Donohue, G. A., & Olien, C. N. (1970). Mass media and differential growth in
knowledge. Public Opinion Quarterly, 34, 159-170.

Vancio, J. (1977). The Realities of Marriage in Metro Manila. Quezon City: Institute of Philippine
Culture, Ateneo de Manila University.

40
 REPRESENTASYON NG MGA ASAWA AT KERIDA SA MGA PELIKULANG MAY TEMANG PANGANGALIWA

White, D. M. (1950). The ‘gatekeepers:’ A case study in the selection of news. Journalism Quarterly,
27, 383-390.

41