Rozprawka

You might also like

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 3

Codziennie każdy z nas wystawiony jest na działanie wielu

różnorodnych bodźców, które mogą manipulować naszym zachowaniem.


W jaki sposób funkcjonuje człowiek pod wpływem silnych emocji? Jak
bardzo zmienia się nasze postępowanie w stanie euforii, rozpaczy czy
stresu? Czy powinniśmy wstydzić się naszych uczuć? Odpowiedzi na te
nurtujące pytania od wieków szukają nie tylko badacze i behawioryści,
lecz także pisarze oraz inni twórcy sztuki, przedstawiając ten problem
w swoich dziełach. Głębokie przeżycia i silne emocje bohatera
niewątpliwie wpływają na jego zachowanie, a także wyróżniają go na tle
innych postaci. Postaram się to udowodnić.

Na początku warto by odnieść się do fragmentu ,,Lalki” autorstwa


Bolesława Prusa. Możemy odnaleźć w nim opis stanu psychicznego
Stanisława Wokulskiego, nadrzędnej postaci tej powieści
psychologicznej. Mężczyzna zastanawia się, co powinien zrobić w
obliczu odrzucenia i doświadczenia nieodwzajemnionej miłości. Poczucie
pustki i samotności oddziałuje w negatywny sposób na stan bohatera.
Stanisław z rozpaczy dostaje halucynacji. Ma wrażenie, że został
przygnieciony przez mury wieży i uwięziony sam na sam ze swoimi
pesymistycznymi myślami. Wokulski rozpacza, że jest sam sobie winny.
Zdaje sobie sprawę z tego, że jego znajomość z Izabelą od początku
nie miała przyszłości. Stach wytyka jej wady, podkreśla jej próżność,
samouwielbienie i brak zainteresowania poważnymi sprawami. Żałuje, że
wcześniej tego nie zauważył. Bohater twierdzi, że kobieta spowodowała
u niego utratę wiary w prawdziwą miłość, co pogarsza jego
samopoczucie. Wokulski jest w tak złym stanie, że nawet zwykły kamień
przypomina mu o Łęckiej. Przypomina sobie obraz panny siedzącej na
kamieniu i fałszu bijącego z jej ,,idealnych oczu”. Mężczyzna sądzi, że
ponura ciemność i nędzna pogoda stanowią odzwierciedlenie jego
złamanego serca. Wszystko przypomina mu o Izabeli w objęciach
Starskiego. Dogłębna analiza wywołuje u niego chęć zapomnienia o
nieszczęśliwym zakochaniu. Po chwili namysłu dochodzi do wniosku, że
wszystkiego w życiu mieć nie można, a Łęcka zabawiła się jego
kosztem...

Z pewnością można by odwołać się do całości utworu Prusa.


Jesteśmy w stanie odnaleźć w nim liczne przykłady postaci, które
doświadczały silnych emocji mających wpływ na ich postępowanie.
Wyodrębnić należy przede wszystkim nieszczęśliwie zakochanego
Wokulskiego, który w wyniku doświadczenia nieodwzajemnionej miłości
załamuje się i traci nadzieję na doznanie prawdziwego uczucia. Jego
sytuacja życiowa irytuje go i skłania do refleksji nad swoją egzystencją.
W Stanisławie stopniowo zanika pierwiastek romantyczny. Warto też
wspomnieć o innym idealiście powieści – Ignacym Rzeckim, który
zapatrzony jest w Cesarza. Mężczyzna wierzy w rychłe odzyskanie
niepodległości wraz z mobilizacją narodu i ożywieniem uczuć
patriotycznych Polaków. Ku jego zdziwieniu Polska ciągle pozostawała
pod zaborami. Bardzo rozczarowało to postać, która załamała się i
straciła wiarę w zmianę sytuacji politycznej. Nie można pominąć Juliana
Ochockiego – idealistę nauki, którego celem było skonstruowanie
maszyny latającej. Bohaterowi nie udało się tego uczynić, co zostawiło
potężny ślad na jego psychice. Może zaczął wątpić w swoje
umiejętności? Warta uwagi jest stara Zasławska – arystokratka, która
pomimo swojego wysokiego statusu społecznego była niezwykle czuła na
krzywdę innych. Chętnie pomagała ubogim, a ich cierpienie nie było jej
obojętne. Może to efekt tego, że kobieta była świadoma, jak ciężkie
jest życie biedoty Powiśla? Być może współczuła ona tym ludziom,
dlatego jej zachowanie wyróżniało się na tle innych bogaczy.

Chciałbym też odwołać się do fragmentu części III ,,Dziadów”


Adama Mickiewicza. Stanowi on płomienną wypowiedź Konrada, który
buntuje się przeciwko wszystkim powszechnie znanym i akceptowanym
zasadom i normom. Bohater stwierdza, że jest najwyższym,
najwspanialszym poetą jaki kiedykolwiek istniał, a żaden wcześniejszy
twórca nie posiadł tak ogromnej mocy, szczęścia, rozumu i umiejętności,
co on. W ten sposób postać łamie zasadę pokory, która każdemu z nas
jest potrzebna. Jego słowa mogą wydawać się niedorzeczne i
irracjonalne. Postać buntuje się także przeciwko doktrynie religijnej,
stawiając się na równi z Bogiem. Konrad sądzi, że nie potrzebuje ciała,
lecz tylko swojej nieskazitelnej duszy i piór, aby wylecieć poza granicę
poznania rzeczywistości. Mężczyzna pragnie poznać prawa natury oraz
spotkać się ze Stwórcą. Może chce Go zapytać, dlaczego pozwolił na
rozbiory? Bohater stara się wziąć w opiekę cały Naród, za który czuje
się odpowiedzialny. Chciałby zrozumieć tragiczną przeszłość Polski,
zamierza też za wszelką cenę przywrócić dawną potęgę
Rzeczypospolitej, tym samym wymownie sprzeciwia się zaborcom. Z
czego wynika takie zachowanie postaci? Konrad działa pod wpływem
emocji. Jego serce jest pełne miłości do ojczyzny. Mężczyzna jest w
amoku. Tęskni za wolną Polską i jej dawną świetnością. Nie ulega
wątpliwości, że takie ,,plany” postaci mogą wydawać się czytelnikowi
niewykonalne i szalone. Jednak ze względu na swoją oryginalność,
wypowiedź Konrada z pewnością utkwi w pamięci odbiorców.

Nie ulega wątpliwości, że można by podać o wiele więcej


argumentów dowodzących temu, że głębokie przeżycia i silne emocje
bohatera wpływają na jego zachowanie, a także wyróżniają go na tle
innych postaci. Wszystko, co napisałem, prowadzi do następujących
wniosków: doświadczenie odrzucenia, poczucie pustki czy osamotnienie
mają negatywny wpływ na stan psychiczny, mogą wywoływać halucynacje
i pogłębiać tęsknotę, silne emocje skłaniają niekiedy do refleksji,
poczucie porażki może zniechęcić do dalszego działania, rozczarowania
życiowe zostawiają piętno na naszej psychice, dostrzeżenie cierpienia
innych pomaga nam doceniać swoje życie oraz zachęca do pomocy
słabszym i potrzebującym, a zachowanie postaci literackich
działających pod wpływem impulsu czy silnych emocji może wydawać nam
się niezrozumiałe i czasami absurdalne. Mam nadzieję, że podane przeze
mnie argumenty trafnie potwierdzają słuszność mojego stanowiska.

You might also like