[ใบงานทบทวนเนื้อหา - ภาษาไทย ป.

4(ภาษาพาที และวรรณคดีลานา)-ชุดที่ 1] Thai-Prathom4(1)

ป.4

สรุปใจความสาคัญของเรื่อง

แต่งอ่อนคิดถึงเหตุการณ์ที่ผ่านมาเมื่อปีก่อน อากาศร้อนอบอ้าวติดต่อกันหลายวัน แล้ววันหนึ่งก็เกิด

พายุฤดูร้อน ลมพัดแรงมาก พัดเอาของที่วางหรือตากไว้นอกบ้านปลิวไปหมด เสาไฟฟ้า และต้นไม้เล็กหักโค่น
ฝนตกหนัก มีลูกเห็บตก เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นไม่ถึงชั่วโมง แล้วทุกอย่างก็ยุติ
วันนี้ตะวันบ่ายคล้อยลงมาแล้วแต่ความร้อนยังไม่เบาบาง ทุกสิ่งทุกอย่างดูแห้งแล้งเพราะฝนไม่ตกมา
นาน การเพาะปลูกทาไม่ได้ เพราะขาดน้า อาหารการกินขาดแคลน เกิดทุพภิกขภัย คือภัยที่เกิดจากความแห้ง
แล้ง ฝนฟ้าไม่ตกต้องตามฤดูกาล บางคนขึ้นเขาตัดไม้ทาลายป่าเพื่อประทังชีวิต บางคนเข้าเมืองเพื่อหางานทา
เมื่อฝนแล้งนานเข้า ผู้เฒ่าผู้แก่ในหมู่บ้านจึงคิดทาพิธี แห่นางแมวขอฝน ซึ่งเป็นประเพณีที่มีมาตั้งแต่สมัยปู่ย่า
ตายาย แตงอ่อนอุ้มนางเหมียวตามพ่อไปที่ใต้ถุนบ้านลุงผู้ใหญ่ มีผู้เฒ่าผู้แก่กาลังนั่งวางแผนจัดงานในวันพรุ่งนี้
เด็ก ๆ รวมทั้งแตกอ่อนนั่งฟังผู้ใหญ่เล่าเรื่องพิธีกรรมปน่ความเชื่ออย่างตั้งใจ ใครคนหนึ่งรับนางเหมียวจากแตง
อ่อนไปใส่กรงไม้ขนาดเล็ก มีจานข้าว ถ้วยน้า ไว้ต้อนรับเป็นพิเศษ
พิธีแห่นางแมวเริ่มขึ้นตอนสาย นางเหมียวถูกจับแต่งตัว มีทั้งกระดิ่งและโบเส้นเล็ก ๆ 7 สี ผูกที่ คอ
อย่างสวยงาม กรงประดับประดาด้วยดอกไม้ใบหญ้า ตั้งอยู่บนแท่น มีคานหามกรงหัวท้าย ปาปลั่ง และอา
แท่นเป็นคนหาม ตาแคล้วถือพานดอกไม้ธูปเทียนเดินนาหน้าพร้อมสวดขอฝนไปตลอดทาง มีนางราระดับยาย
และป้า 3 – 4 คน ฟ้อนราอย่างสนุกสนานตามเสียงฉาบ กลอง ฆ้อง ลุงผู้ใหญ่ พ่อ และผู้เฒ่าผู้แก่อีกหลาย
คนเดินล้อมกรงนางเหมียว ส่งเสียงเป็นลูกคู่ร้องขอฝน มีเด็ก ๆ เดินตามเป็นพรวน เมื่อขบวนแห่ไปถึงบ้านไหน
ผู้คนในบ้าจะสาดน้ามาที่กรงแมว แม้นางเหมียวจะถูกน้าเปียกโชก มันก็ไม่ได้ทาท่าหวาดกลัวตามธรรมชาติ
ของแมวที่ไม่ถูกกับน้า มันเพียงร้อง เมี้ยว เมี้ยว สลัดขนให้แห้ง แล้วยืดคอต้อนรับน้าขันต่อ ๆ ไป เหมือนกับ
ว่ามันตั้งใจทาตัวให้ดีที่สุด เพื่อเทวดาจะได้สงสาร และส่งฝนลงมาให้ตามคาขอ
หลังจากทาพิธี 3 วัน แตงอ่อนสังเกตเห็นท้องฟ้าที่เคยสว่างใส มีเมฆเต็มดูมืดครึ้ม อากาศที่เคยร้อนก็
ร้อนอบอ้าวยิ่งขึ้น ไม่ช้าฝนก็ตกลงมาชุ่มชื้นทั้งคน และแผ่นดิน หลายคนแวะเวียนมาชมเชย หรือมีปลาเล็ก
ปลาน้อยมาฝากนางเหมียว
สองเดือนต่อมา เกิดฝนตกหนักติดต่อกันทั้งวันทั้งคืน น้าฝนกับน้าป่าไหลหลากมาจากภูเขา ทาให้น้า
ในแม่น้าเพิ่มระดับอย่างรวดเร็ว จนกลายเป็นอุทกภัย ภูเขาหัวโล้นท้ายหมู่บ้านถูกตัดไม้ไปหมด ดินจึงพังทลาย
ลงมาเพราะไม่มีรากไม้คอยยึดไว้ ดินไหลลงมมเหมือนสายน้าข้นเหลวสีแดง แต่ดินไม่ไหลเข้าถล่มหมู่บ้าน
เพราะมีบึงขนาดใหญ่ขวางอยู่ ดินไหลลงไปถมบึง จนเห็นน้าเอ่อขึ้นมาถึงขอบ ฝนตกหนักติดต่อกันนานถึง 10
วัน น้าท่วมถึงเอวผู้ใหญ่ ทาให้การคมนาคมลาบาก หมู่บ้านของแตงอ่อนตั้งอยู่ที่ดอน เมื่อฝนหยุดตก น้า
ค่อย ๆ แห้งหายไป พ่อบอกแตงอ่อนว่า หากบ้านของเราอยู่ในที่ตาคงจะเดือดร้อน เพราะเมื่อฝนตกมาก ๆ

-1-
 [ใบงานทบทวนเนื้อหา - ภาษาไทย ป.4(ภาษาพาที และวรรณคดีลานา)-ชุดที่ 1] Thai-Prathom4(1)

น้าป่าไหลเชี่ยวพัดพาซุงที่คนลักลอบตัดทิ้งไว้บนเขาไหลตามน้าลงมา อะไรที่ขวางหน้าก็จะถูกชนพังหมด คน
คงจะบาดเจ็บล้มตายกันมาก โชคดีที่ไม่ถูกธรณีพิบัติภัยแบบสึนามิ หรือแผ่นดินถล่ม ขณะเดียวกันหากน้าท่วม
ไม่นาน พื้นดินจะชุ่มฉ่า จะขุดจะพรวนก็ง่าย ปุ๋ยที่มากับน้าก็มีมาก ปลูกผักปลูกข้าวงอกงามดี

-2-
[ใบงานทบทวนเนื้อหา - ภาษาไทย ป.4(ภาษาพาที และวรรณคดีลานา)-ชุดที่ 1] Thai-Prathom4(1)

ป.4

แบบฝึกหัด

1) เพราะเหตุใด หลังคาบ้านทั้งของแตงอ่อน และของเพื่อนบ้านจึงมีทั้งสะกะสีเก่าคร่าคร่าบ้าง ใหม่เอี่ยม

บ้าง แวววาวบ้าง ดูกระดากระด่างแปลกตา
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________

2) เวลาเกิดพายุฤดูร้อน ฝนตกหนัก ๆ แล้วมักจะมีอะไรตามติดฝนมาเป็นของแถมด้วย

_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _______
___________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________

3) ภัยที่เกิดจากลมพายุฤดูร้อนที่พัดรุนแรง สร้างความเสียหายมากมาย มีศัพท์เรียกเฉพาะว่าอะไร

_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________

4) ภัยที่เกิดจากไฟไหม้ลามมาล้อมหมู่บ้านของแตงอ่อนจนเกือบไหม้ทั้งหมดนั้น เรียกว่าเป็นภัยประเภท
ใด
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________ __________
________________________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________

-3-
[ใบงานทบทวนเนื้อหา - ภาษาไทย ป.4(ภาษาพาที และวรรณคดีลานา)-ชุดที่ 1] Thai-Prathom4(1)

5) “การที่อากาศร้อนจัด ทุกสิ่งทุกอย่างดูแห้งแล้ง ต้ นไม้ใบหญ้ากลายเป็นสีน้าตาย” เป็นต้นเหตุให้เกิด

ภัยในข้อใด
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________

6) เพราะเหตุใด คนในหมู่บ้านของแตงอ่อนจึงมีสุขอนามัยที่ไม่ดี
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _____
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

7) ในบทเรียนนี้ กล่าวถึงประเพณีพื้นบ้านในการขอฝน คือประเพณีใด

_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8) การที่ฝนตกหนักทั้งวันทั้งคืน ทาให้น้าในแม่น้ามีระดับสูงขึ้น น้าป่าไหลหลาก แสดงว่ากาลังจะเกิดภัย

ชนิดใด
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _

9) สาเหตุที่ทาให้พอฝนตกน้าจากภูเขาก็ไหลลงมาท่วมหมู่บ้านอย่างรวดเร็ว เกิดจากสาเหตุอะไร
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ ____________________________________

10) ภัยที่เกิดจากสึนามิ หรือแผ่นดินถล่มจนตึกรามบ้านช่องพังเสียหาย มีชื่อเรียกว่าอะไร

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

-4-
[ใบงานทบทวนเนื้อหา - ภาษาไทย ป.4(ภาษาพาที และวรรณคดีลานา)-ชุดที่ 1] Thai-Prathom4(1)

แบบฝึกหัด (เฉลย)

1) เพราะถูกพายุฤดูร้อนที่พังก็ดูใหม่ที่ไม่พังก็ยังเป็นของเก่า
2) ลูกเห็บ
3) วาตภัย
4) อัคคีภัย
5) ทุพภิขภัย
6) เพราะ การบริโภคน้าในบ่อที่แห้งขอด และไม่สะอาดร่วมกัน
7) ประเพณีแห่นางแมว
8) อุทกภัย
9) เพราะ ชาวบ้านตัดไม้ทาลายป่าจนไม่เหลือต้นไม้ไว้ดูดซับน้าอีกต่อไป
10) ธรณีพิบัติภัย

-5-