Introductie

Dank u wel meneer. Beste genodigden, allereerst wil ik u bedanken voor de uitnodiging en de
kans om vandaag mijn onderzoek te presenteren. Ik moet hierbij wel zeggen dat het onderzoek
zich nog in een vroeg stadium bevindt. Desalniettemin zou ik graag van deze gelegenheid
gebruik willen maken om mijn tussentijdse bevindingen te presenteren maar ook om uw mening
te horen over het onderwerp. Het zou mij kunnen helpen in mijn verdere onderzoek en
bijvoorbeeld nieuwe invalshoeken laten ontdekken.

Agenda
Ik zal allereerst kort het onderzoek uitleggen en wat er precies wordt onderzocht. Vervolgens zal
een korte blik worden geworpen op de evolutie van controlling en daarmee de essentie van dit
onderzoek worden geschetst. Daarna zal ik de bevindingen presenteren en ter afsluiting zal ik
enkele hypotheses stellen die op basis van het onderzoek zijn gevormd. Deze hypotheses
kunnen wij uiteindelijk gedurende de discussie bespreken. Hierbij zou ik graag uw mening willen
weten van deze hypotheses.

Honours
Het honoursprogramma biedt studenten de kans om zich te onderscheiden van de nominale
student. Middels het volgen van een honoursprogramma worden studenten uitgedaagd om meer
te halen uit hun studie.

Bij het afstudeertraject wordt er van de studenten verwacht dat zij in duo’s een inhoudelijk een
honourswaardig scriptie schrijven. Inhoudelijk wordt er substantieel meer gevraagd van een
honours student dan bij het reguliere afstudeerstraject. Ik heb zelf ook al sinds het eerste jaar van
mijn studie meegedaan aan honoursprogramma en zag het afstudeertraject als een mooie
afsluiting daarvan.

Het onderzoek focust zich op de impact van de toenemende mate van data (ookwel: big data) en
het analyseren daarvan op de all around controller. De all around controller wordt gedefinieerd
als de controller die zowel de financial als business control-functie vervult in een organisatie.

In dit onderzoek zal de impact van big data en data-analytics worden onderzocht.

Evolutie van controlling

Het vakgebied van de controller bestond rond 1950 voornamelijk op het vastleggen van
historische cijfers en met name de kosten.

Rond 1965 kreeg de controller steeds meer verantwoordelijkheden op het gebied van
management accounting. Er ontstonden nieuwe theorieën zoals zero-based budgeting en
management by objectives (MBO).

Rond 1980 kwam de computer. Dit zorgde voor een toename van informatie. Hierdoor werd het
verzamelen en analyseren van informatie voor de controller steeds belangrijker. Rond 1990
ontstond er een toenemende mate van globalisering en concurrentie. De controller moest
efficiënter werken en meer waarde toevoegen aan de onderneming. Hierdoor werden er nieuwe
kostentechnieken zoals de ABC en target costing geïntroduceerd. Tegelijkertijd hielp de
introductie van het ERP-systeem hier ook bij. De controller hoefde minder handmatige boekingen
te verrichten.

Desondanks heeft ERP niet gezorgd voor een productiviteitsverhoging. In de literatuur is te zien
dat bedrijven met een ERP-systeem niet significant afweken op het gebied van productiviteit met
vergelijkbare bedrijven die geen ERP-systeem hebben. Dit is ook vaak in de praktijk te zien. Dit
impliceert dat veel bedrijven de mogelijkheden van ERP niet volledig benutten.
Een voorbeeld hiervan is AFAS Software. Zij hebben hun controllingactiviteiten in vergaande
mate geautomatiseerd dat de control afdeling uit 3 medewerkers bestaan. Daarentegen behalen
de klanten van AFAS met dezelfde software niet dezelfde productiviteit en efficiency.

Big data
Als het gaat om big data, hebben wij vaak te maken met de 3 kenmerken.

 Volume: dit heeft betrekking op de toenemende hoeveelheid data dat zowel in

gestructureerde als ongestructureerde data voorkomt;
 Variëteit: Organisaties worden door digitalisering meer en meer datagedreven. Dit
beperkt zich al lang niet meer interne data. Ook vanuit externe bronnen ontstaat
toenemende data.
 Velocity: data wordt ook steeds sneller en continu gecreëerd door de vergaande
digitalisering

In de praktijk is te zien dat dit soort data aan het toenemen is. Dit soort data is moeilijker te
integreren met huidige datawarehouses. Daarnaast is het managen van dit soort data ook
moeilijk omdat het niet alleen data uit interne databases betreft maar ook externe databases. Dit
maakt het ook moeilijk om de data te analyseren met de huidige tools zoals Excel en Power BI.
Big data dwingt ondernemingen om nieuwe data-analyse methodes te ontwerpen.

Hedendaags ontstaan er nieuwe tools die daarbij kunnen helpen. Hierbij kan bijvoorbeeld worden
gedacht aan artificial intelligence. Zulke technologieën bieden ook mogelijkheden voor vergaand
automatisering.

Financial Controlling
1. Data raakt steeds meer met elkaar verbonden. Voor de controller is het belangrijk dat hij de
verschillende datastromen begrijpt. Immers moet data uiteindelijk ook kunnen worden
verantwoord naar de accountant. Als de controller dit niet kan verantwoorden, heeft hij een
probleem. De controller moet dus een beter begrip hebben van de IT- en data-infrastructuur in de
organisatie.

2. De controller zal meer betrokken moeten raken bij het inrichten en bewaken van processen.
Hiermee kunnen foutieve indicaties eerder worden opgespoord. Hierbij zal de controller
voornamelijk focussen op fouten waarbij moet worden ingegrepen.

3. De controle van data wordt nog belangrijker. Hoe zorgt de controller ervoor dat de beveiliging
van de toenemende data adequaat en volgens de wet- en regelgeving plaatsvindt. Immers is met
de AVG de privacy en bescherming van data een belangrijke regulering geworden. Hierbij
verwacht ik dat deze rol zal oppakken en tevens een belangrijkere rol zal krijgen in governance.

4. Door de toenemende mate van data kan het voor de controller lastiger worden om door de
bomen het bos niet meer te zien. Het wordt voor de controller een uitdaging om data te filteren en
daarmee relevante data te leveren aan het management voor haar besluitvorming.

5. Op het gebied van data-analyse ontstaan er ook nieuwe tools die het analyseren van data ook
kunnen automatiseren. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan artificial intelligence. Zulke
technologieën bieden de mogelijkheid om niet alleen taken met een repetitief karakter te
automatiseren maar ook een analyserend karakter.

Business Controlling
6. De toenemende mate van data maakt het mogelijk om betere voorspelling te doen van de
toekomst en daarbij meer waarde toe te voegen in de operationele als strategische beslissingen.
De controller zal dus meer bezig houden met voorspellende analyses.
7. De verbetering in analyses kunnen ook waarde toevoegen in het management van de strategie
en het vertalen naar budgetten. Er kunnen accuratere budgetten worden opgesteld waardoor de
kans op het volgen van de strategie, wordt vergroot.

8. Qua vaardigheden zal van de controller steeds meer een creatievere houding t.o.v. data
moeten worden gevraagd. Maar ook een kritische en sceptische houding. Automatisering is wel
leuk maar het moet nog wel worden gecontroleerd volgens richtlijnen. Automatisering moet dus
vooral als hulpmiddel worden gezien en niet als leidend instrument.

8. De controller zal een belangrijk rol spelen in de relatie met IT-afdeling. De IT-afdeling beschikt
al vaak de kennis en vaardigheden om data te analyseren. Echter ontbreekt vaak nog het
financieel en diepgaande kennis van de onderneming. De controller zal de intermediair worden
tussen IT en het management.

Verwachtingen
Uiteindelijk wil ik graag afsluiten met enkele stellingen waar ik graag ook mening over zou willen
hebben.

1. Financial controlling in 2030 is overbodig: in meerdere publicatie en controllers die ik heb

gesproken kom ik steeds vaker tegen dat de controller steeds meer zich zal bezig houden met
business controlling.

2. Het wordt moeilijker om financial en business controlling in één functie te bekleden.