TALAS

Pangalan: _________________________________________________________ Marka: ______________________

Panuto: Basahin ng mabuti ang mga pahayag sa bawat bilang at sagutin ang mga tanong.
1. Kung ikaw ay isa sa napiling pangulo sa inyong paaralan, ano ano ang mga plano mo na gusto
mong ipapatupad bilang isang pangulo? (5PTS)

2. Ang pagiging isang mabuting samahan ay nakasalalay sa desisyon ng isang leader, kung ikaw
ay napabilang sa HUMSS o STEM na organisasyon, ano ang maiaambag mo sa iyong mga
kasamahan? (5PTS)

3. Bilang isang mag-aaral, ano ano ang mga pagkukulang sa iyong paaralan na gusto mong
matupad? (5PTS)
ARALIN 2
AGENDA, MEMORANDUM AT POSISYONG PAPEL
TUTOK
Unawain at basahin ang pagpapalalim ng araling ito.

AGENDA
Ayon kay Sudaprasert (2014), ang Adyenda ang nagtatakda ng mga paksang tatalakayin sa
pulong. Ang pagkakaroon ng maayos at sistematikong adyenda ay isa sa mga susi ng matagumpay na
pulong. Napakahalagang maisagawa ito nang maayos at maipabatid sa mga taong kabahagi bago
isagawa ang pulong.
Narito ang ilang kahalagahan ng pagkakaroon ng adyenda ng pulong
1. Ito ay nagsasad ng sumusunod na mga impormasyon:
a.mga paksang tatalakayin
b.mga taong tatalakay o magpaliwanag ng mga paksa
c.oras na itinakda para sa bawat paksa
2. Ito rin ang nagtatakda ng balangkas ng pulong tulad ng pagkakasunod-sunod ng mga paksang
tatalakayin at kung gaano katagal pag-uusapan ang mga ito.
3. Ito ay nagsisilbing talaan o tseklist na lubhang mahalaga upang matiyak na ang lahat ng paksang
tatalakayin ay kasama sa talaan.
4. Ito ay nagbibigay rin ng pagkakataon sa mga kasapi sa pulong na maging handa sa mga paksang
tatalakayin o pagdedesisyunan.
5. Ito ay nakakatulong nang malaki upang manatiling nakapokus sa mga paksang tatalakayin sa
pulong.
Mga Hakbang sa Pagsulat ng Adyenda:
1. Magpadala ng memo na maaaring nakasulat sa papel o kaya naman ay isang e-mail na nagsasaad
na magkakaroon ng pulong tungkol sa isang tiyak na paksa o layunin sa ganitong araw, oras at lugar.
2. Ilahad sa memo na kailangan nilang lagdaan ito bilang katibayan ng kanilang pagdalo o kung e-
mail naman kung kinakailangang magpadala sila ng kanilang tugon.Ipaliwanag din sa memo nasa
mga dadalo, mangayaring ipadala o ibigay sa gagawa ng adyenda ang kanilang concerns o paksang
tatalakayin at maging ang bilang ng minuto na kanilang kailangan upang pag-usapan ito.
3. Gumawa ng balangkas ng mga paksang tatalakayin kapag ang lahat ng mga adyenda o paksa ay
napadala na o nalikom na. Higit na maging sistematiko kung ang talaan ng agenda ay nakalatag sa
talahanayan o naka-table format kung saan makikita ang adyenda o paksa, taong magpaliwanang at
oras kung gaano katagal pag-uusapan. Ang taong naatasang gumawa ng adyenda ay kailangang
maging matalino at mapanuri kung ang mga isinumeting agenda ay may kaugnayan sa layunin ng
pulong.
4. Ipadala ang sipi ng adyenda sa mga taong dadalo mga dalawa o isang araw bago ang pulong. Bilang
paalala ay muling ilagay rito ang layunin ng pulong at kung kailang at saan ito gaganapin.
5. Sundin ang nasabing adyenda sa pagsasagawa ng pulong.
Halimbawa ng Adyenda
Adyenda ng Pagpupulong

Lokasyon: Mababang Paaralan ng Malabon

Petsa: Ika-27 ng Oktubre taong 2017
Oras: 3:00 n.h.
Tagapangasiwa: Punong Guro Letty Pascual
1. Introduksyon
2. Pagtala ng Bilang ng Dumalo
3. Pagpresenta at Pagtalakay sa Adyenda
1. Pagpaplano para sa pagdiriwang ng Halloween
2. Skedyul ng klase
3. Balangkas ng programa
4. Listahan ng mga magpeperform
5. Pagpaplano sa pagdiriwang ng Pasko
6. Palamuti sa eskwelahan
7. Petsa ng Christmas Party
IV. Karagdagang Impormasyon
V. Pangwakas na Salita

MEMORANDUM
Ayon kay Prof. Ma Rovilla Sudaprasert, sa kanyang aklat na English for the Workplace 3
(2014), ang memorandum o memo ay isang kasulatang nagbibigay kabatiran tungkol sa gagawing
pulong o paalala tungkol sa isang mahalagang impormasyon, gawain, tungkulin, o utos. Sa memo
nakasaad ang layunin o pakay ng gagawing miting. Sa pamamagitan nito ,naging malinaw sa mga
dadalo ng pulong kung ano ang inaasahan mula sa kanila. Kung ang layunin ng pulong na nakatala sa
memo ay upang ipabatid lamang sa kanila ang isang mahalagang desisyon o proyekto ng kompanya
o oraganisasyon ,magiging malinaw para sa lahat na hindi na kailangan ang kanilang ideya o
suhestiyon sapagkat pinal na ang nasabing desisyon o proyekto.
Ang pagsulat ng memo ay maituturing ding isang sining .Dapat tandaan na ang memo ay hindi
isang liham. Kadalasang ito ay maikli lamang na ang pangunahing layunin ay pakilusin ang isang tao
sa isang tiyak na alituntunin na dapat isakatuparan gaya halimbawa ng pagdalo sa isang pulong ,
pagsasagawa , o pagsunod sa bagong sistema ng produksyon o kompanya. Ito rin ay maaaring
maglahad ng isang impormasyon tungkol sa isang mahalagang balita o pangyayari at pagbabago sa
mga polisiya.
Ayon kay Dr. Darwin Bargo sa kanyang aklat na Writing in The Discipline (2014) , ang mga
kilala at malalaking kompanya at mga institusyon ay kalimitang gumagamit ng mga colored
stationery para sa kanilang mga memo tulad ng sumusunod:
Puti - ginagamit sa mga pangkalahatang kautusan, direktiba, o impormasyon
Rosas – ginagamit naman para sa request o order na naggagaling sa purchasing department
Dilaw o Luntian – ginagamit naman para sa mga memo na nanggagaling sa marketing at accounting
Sa pangkalahatan, ayon din kay Bargo (2014) may tatlong uri ng memorandum ayon sa
layunin nito.
a. Memorandum para sa kahilingan
b. Memorandum para sa kabatiran
c. Memorandum para sa pagtugon
Mahalagang tandaan na ang isang maayos at malinaw na memo at dapat magtalay ng
sumusunod na mga impormasyon. Ang mga impormasyong ito ay hinango mula sa aklat ni
Sudaprasert na English for the Workplace 3 (2014).
1. Makikita sa letterhead ang logo at pangalan ng kompanya, institusyon o organisasyon gayundin
ang lugar kung saan matatagpuan ito at minsan maging ang bilang numero ng telepono.
2. Ang bahaging ‘Para sa/Para kay/Kina ay naglalaman ng pangalan ng tao o mga tao, o kaya naman
ay grupong pinag-uukulan ng memo. Sa pormal na memo mahalagang isulat ang buong pangalan ng
pinaguukulan nito. Kung ang tatanggap ng memo ay kabilang sa ibang departamento, makatulong
kung ilagay rin ang pangalan ng departamento. Hindi na rin kailangang lagyan ng G.,Gng., Bb. ,at iba
pa maliban na lamang na napakapormal ng memong ginawa.
3. Ang bahaging ‘Mula kay’ ay naglalaman ng pangalan ng gumawa o nagpadala ng memo. Isulat ang
buong pangalan ng nagpadala kung pormal ang ginawang memo. Gayundin ,mahalagang ilagay ang
pangalan ng departamento kung ang memo ay galing sa ibang sekyon at tanggapan. Hindi na rin
kailangang lagyan ng G., Gng., Bb. , at iba pa maliban na lamang na nakapapormal ang memong
ginawa.
4. Sa bahaging Petsa, iwasan ang paggamit ng numero gaya ng 11/25/15 o 30/09/15. Sa halip, isulat
ang buong pangalan ng buwan o ang dinaglat na salita nito. Tulad halimbawa ng Nobyembre o Nob.
Kasama ang araw at taon upang maiwasan ang pagkalito.
5. Ang bahaging Paksa ay mahalagang maisulat nang payak, malinaw at tuwiran upang agad
maunawaan ang nais ipabatid nito.
6. Kadalasan ang Mensahe ay maikli lamang ngunit kung ito ay isang detalyadong memo kailangan
ito ay magtaglay ng sumusunod:
a. Sitwasyon – dito makikita ang panimula o layunin ng memo
b. Problema – nakasaad ang suliraning dapat pagtuonan ng pansin. Hindi lahat ng memo ay
nagtataglay nito
c. Solusyon – nagsasaad ng inaasahang dapat gawin ng kinauukulan
d. Paggalang o Pasasalamat – wakasan ang memo sa pamamagitan ng pagpapasalamat o pagpapakita
ng paggalang .
7. Ang huling bahagi ay ang ‘Lagda’ ng nagpadala. Kadalasang inilalagay ito sa ibabaw ng kanyang
pangalan sa bahaging Mula kay …
Narito ang halimbawa ng memo na ginagamit sa pagsasagawa ng pulong o pagbibigay ng kabatiran
POSISYONG PAPEL
Ang posisyong papel ay mahalagang gawaing pasulat na nililinang sa akademikong pagsulat.
Isa itong sanaysay na naglalahad ng opinyon na naninindigan hinggil sa isang mahalagang isyu
patungkol sa batas, akademiya, politika, at iba pang mga larangan. Karaniwang isinusulat ang isang
posisyong papel sa paraang mapanghimok sa mambabasa upang maunawaan at sang-ayunan nito
ang paninindigan ng nagsulat hinggil sa isyung pinaksa.

Sa mag-aaral, isang mabuting pagsasanay ang pagbuo ng posisyong papel sa pagpapatibay ng

paninindigan o pagbuo muna ng paninindigan. Isang proseso rin ang pagbuo nito ng pagpapahusay
sa paglalahad ng mga suportang ideya, pagtitimbang ng opinyon at katotohanan, at pagsanggi sa
mga antitheses o sumasangging mga ideya mula sa paninindigan ng mga mag-aaral upang
magdepensa.

Layunin ng posisyong papel na mahikayat ang mga mambabasa na magkaroon ng kamulatan

sa argumentong inihahain sa kanila. Ang mga posisyong papel ay karaniwang isinusulat mula sa
pinakasimpleng format tulad ng letter to the editorhanggang sa pinakakomplikadong academic
position paper. Maaaring isagawa ang pagsulat ng posisyong papel ayon sa isyung ipinaglalaban ng
isang indibidwal o organisasyon upang maiparating ang kanilang mga opinyon at paniniwala o
rekomendasyon ukol sa isyu.

Ang mga posisyong papel ay mainam sa mga kontekstong nangangailangan ng detalyadong

impormasyon upang lubos na maintindihan ang pananaw ng isa pang tao. lto ay karaniwang
ginagamit sa pampolitikong kampanya, mga organisasyon ng gobyerno, sa mundo ng diplomasya, at
mga hakbang na naglalayong baguhin ang mga pagpapahalaga ng komunidad at organizational
branding o imahen ng isang samahan o institusyon.

Mga Dapat Isaalang-alang sa Pagsulat ng Posisyong Papel

1. Pagpili ng Paksa Batay sa Interes -Pumili ng paksa ayon sa iyong interes upang mapadali ang
pagpapatibay ng iyong paninindigan o posisyon. Kinakailangan ang ganito upang sa kabila ng
pagiging mahirap ng pagsulat ay hindi ka mawalan ng gana o panghinaan ng loob dahil gusto
mo ang iyong paksa. Mas malawak din ang nagagawang pananaliksik ng mga datos, opinyon,
estadistika, at iba pang mga anyo ng mga katibayan kapag nasa iyong interes ang paksa dahil
nagiging mas bukas ang isipan sa mga bagong ideya.
2. Magsagawa ng Paunang Pananaliksik - Ang paunang pananaliksik ay kinakailangan upang
matukoy kung ang katibayan ay magagamit upang suportahan ang iyong paninindigan.
Maaaring gumamit ng mga datos mula sa Internet, ngunit tiyaking magmumula ito sa mga
mapagkakatiwalaang web site, tulad ng mga educational site (.edu) ng mga institusyong
akademiko at pampananaliksik at mga site ng gobyerno (.gov), upang mahanap ang mga
propesyonal na pag-aaral at mga estadistika. Mahalaga ring magtungo sa silid-aklatan at
gumamit ng mga nailathala nang mga pag-aaral patungkol sa iyong paksa.
3. Hamunin ang lyong Sariling Paksa - Kailangang alamin at unawain ang kabaligtarang
pananaw bukod pa sa nalalaman mo tungkol sa iyong paksa upang mapagtibay ang iyong
kaalaman at paninindigan sa iyong isusulat na posisyong papel. Alamin ang lahat ng posibleng
mga hamon na maaari mong makuha bilang suporta sa iyong mga pananaw. Dapat harapin at
kilalanin sa iyong posisyong papel ang mga kasalungat na posisyon at gumamit ng mga
kontra-argumento (datos, opinyon, estadistika, at iba pa) upang pahinain ang tindig ng mga
ito. Sa kadahilanang ito, dapat mong maisa-isa ang mga argumento para sa mga kasalungat
 na posisyon, ilahad ang mga argumentong ito sa isang obhetibong paraan, at tukuyin kung
bakit hindi tumpak ang mga ito.

Makatutulong din ang pagguhit ng isang linya sa gitna ng isang pirasong papel, ilista
ang iyong mga punto na sang-ayon sa iyong posisyon sa isang bahagi at mga kasalungat na
punto naman sa kabilang bahagi. Pagkatapos ay tayain kung anong posisyon ba talaga ang
mas mahusay.

4. Magpatuloy Upang Mangolekta ng Sumusuportang Katibayan - Matapos matukoy na ang

iyong posisyon ay makatitindig na at ang kasalungat na posisyon (sa iyong opinyon) ay mas
mahina kaysa sa iyong sariling posisyon, ikaw ay handa na sa iyong pananaliksik. Pumunta
sa aklatan at maghanap ng mas maraming mapagkukunan ng datos.

Maaari ding magsama ng opinyon ng isang dalubhasa o eksperto sa paksa (tulad ng

mga doktor, abogado, o propesor). Gayundin ng mga personal na karanasan mula sa isang
kaibigan o miyembro ng pamilya, personal na salaysay ng ibang tao, at iba pa na maaaring
makaantig sa damdamin ng mambabasa.

1. Lumikha ng Balangkas (Outline) - Narito ang isang halimbawa kung paano babalangkasin ang
isang posisyong papel:
A. Ipakilala ang iyong paksa gamit ang maikling paglalahad ng pangkaligirang
impormasyon (background information). Gumawa ng pahayag ng tesis na iginigiit
ang iyong posisyon.
B. Itala ang mga posibleng kasalungat na pananaw ng iyong posisyon.
C. Ipakita rin ang mga sumusuportang punto ng mga kasalungat na pananaw ng iyong
posisyon.
D. Pangatwiranang pinakamahusay at.nakatatayo pa rin ang iyong posisyon sa kabila ng
mga inilahad na mga kontra-argumento.
E. Ibuod ang iyong argumento at muling igiit ang iyong posisyon. Sa pagsulat ng
posisyong papel, ipahayag ang iyong opinyon nang may paninindigan at kasinupan sa
impormasyon. Maging matatag sa paninindigan, subalit panatilihin ang pagiging
magalang. Iparating ang iyong mga punto at patunayan ang mga ito gamit ang mga
ebidensiya.

Narito ang halimbawa ng posisyong papel:

18 ng Mayo, 2014
Dr. Patricia Licuanan
Chairperson Commission on Higher Education (CHED)
HEDC Building, C.P. Garcia Avenue
UP Diliman, Quezon City

Mahal na Dr. Licuanan,

Magalang at taos po sa aming puso na idinudulog sa inyong butihing tanggapan ang

posisyong papel na ito ng Kagawaran ng Filipino ng Adamson University, hinggil sa paggamit
ng wikang Filipino bilang wikang panturo sa kolehiyo, at pagkakaroon ng mga asignaturang
Filipino bilang mandatory core course sa kolehiyo. Naniniwala ang aming kagawaran na dapat
gamitin ang wikang Filipino bilang mandatory na wikang panturo sa 12 yunit sa bagong
General Education Curriculum (GEC), sapagkat ang wikang Filipino ay hindi lamang
epektibong instrumento sa pakikipagtalastasan kundi mabisang elemento sa pagpapayaman
at pagpapaunlad ng mga kaalaman at kasanayan sa mga asignaturang gumagamit ng Filipino
bilang wikang panturo. Kaugnay nito, nagsisilbing buhay ng bawat Pilipino upang lubusang
makilala ang sariling pagkakakilanlan ng lahi na mapagbuklod tungo sa pagkakaisa sa kabila
ng pagkakaiba-iba at mapahahalagahan ang minanang kultura ng ating bansa.

Bilang karagdagan, naniniwala pa rin kami na mabisang gamit ang Filipino sa mabilis
at mabuting pagkatuto ng mga mag-aaral na may pagpapahalaga na mapaunlad sa kanilang
sarili ang nasyonalismo kung gagamitin ang Filipino sa mga asignatura tulad ng Agham
Panlipunan, Edukasyong Pagpapakatao, Panitikan, Humanidades, at iba pa. Ang pag-aalis ng
Filipino sa akademikong konteksto ay magbubunga ng pagkakawatak-watak sa kaisipan na
lalong maging kolonyalismo ang mentalidad ng mga mamamayang Pilipino at sisira sa mga
kulturang panrehiyon at paglabag sa itinadhana ng Konstitusyon na binigyang-halaga ni
dating Pangulo Manuel L. Quezon.

Ang wikang pambansang Filipino ay mahalagang elemento ng kasaysayan sa daan-

daang taong naging bahagi ng himagsikan noon at ngayon bago makamit ang kasarinlan nang
paglaya. Hindi dapat mawala ang asignaturang Filipino sa kolehiyo. Bagkus, dapat gamitin ito
bilang susi sa pambansang pagkakaisa at pagkakakilanlan sa pamamagitan ng pagpapanatili
bilang kurso. Ang pag-aalis ng asignaturang Filipino sa kolehiyo ay siyang magwawasak sa
inihahandang intelektuwalisasyon ng Filipino tungo sa pagpapauniad at pagpapataas- nito sa
antas ng edukasyon. Naninindigan ang kagawaran na ipatupad ang isinasaad sa 1987
Konstitusyon Artikulo XIV, Seksyon 6 na nagsasabing ang Filipino ang dapat maging midyum
ng opisyal na komunikasyon at ng sistemang pang-edukasyon, hindi maipatutupad ang atas na
ito kung walang wikang Filipino bilang asignatura sa kolehiyo. Dahil dito, naniniwala ang
kagawaran na gamitin ang wikang Filipino sa lahat ng antas ng edukasyon dahil hindi sapat
ang pagkatuto sa Filipino ng mga mag-aaral na nasa elementarya hanggang senior high school,
kaya marapat lamang na maipagpatuloy ang pagkatuto sa Filipino sa antas kolehiyo. Hinggil
naman sa pagkakaroon ng asignaturang Filipino bilang mandatory core course sa kolehiyo,
sumusuporta kami sa pagkakaroon ng 12 yunit ng asignaturang Filipino na may
multi/interdisiplinaryong disenyo, dahil ito ang magiging batayan na magiging ganap ang
kaalaman at kasanayan ng mga mag-aaral kung madaragdagan ang mga asignatura na
Filipino sa lahat ng antas ng pagkatuto sa kolehiyo. Katulad ng iba pang mga institusyon,
naniniwala kaming tungkulin ng bawat isa na matutuhan ang wikang Filipino hindi lamang sa
kolehiyong nasasakupan nito kundi sa buong rehiyong nasasakupan ng Pilipinas. Tulad ng iba
pang mga institusyon, ang aming pamantasan ay katuwang sa paghubog ng mga mag-aaral
na rnapaunlad ang kanilang kaalaman at kahusayan na magsisilbing puhunan upang maging
mabuting tagapaglingkod sa bansa. Naniniwala kami sa isang makatarungan at malayang
edukasyon.
 TALAKAY

Pangalan: ____________________________________________________________ Marka: _______________

Panuto: Isulat sa kahon ang mga katangian ng bawat uri ng paglalagom na tinalakay. (20PTS)