Professional Documents
Culture Documents
DemocracyMother ThanWinHlaing
DemocracyMother ThanWinHlaing
DemocracyMother ThanWinHlaing
com
m o
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 1
'D r d k u a&pD r d c if B uD ;
a':atmif q ef ; pk M unf
oef;0if;vIdif
m o
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
2 oef;0if;vIi
d f
owÅq
d w
k d m raMumufwm[m wu,fo h wÅd r[kwb f ;l /
aMumufvsufeJY udk,fvkyo f ifhvkyfxdkufwmudk vkyf
wm[m wu,fo h wÅy
d /J tJ'aD wmh 'l;wkew
f ek e
f YJ vkywf hJ
ol[m awmfawmfowÅd&Sdw,fvYdk ac:&rSmyJ/
mo
.c
ic
atmifqef;pkMunf
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 3
odkY ...
'Drdkua&pDrdcifBuD;
a':atmifq ef;pkMunf
eSihf
,HkMunfcsufaMumif h *kP fodu©m&SdpGmjzifh tusOf;usaeaom
edkiif a
H &;tusOf;om;rsm; tm;vH;k udk &nfne T ;f vsuf?
oef;0if;vIi
d f
31 - 7 - 2011
"In honour of
Daw Aung San Suu Kyi (Mother of Democracy)
And I honour all political prisoners
Those who stand for political integrity in
Burma."
aus;Zl;wifvTm
þpmtkyfjzpfajrmufa&;twGuf EdkifiHa&;todpdwf"gwf pmaypdwf
tjynfht0jzifh ulnDxkwfa0ay;aom tpfudkBuD; BMC apmaerif;ESifh tpfr
BuD;aemfeDeDvGifro
d m;pktm;vnf ;aumif; ? trSmpmcsD; jr§ihfay;aom OD;Adkvf
aomif; (OuúX-NLD-LA)tm;vnf;aumif;? tzufzufrS 0dki;f 0ef;ulnaD y;
aom ref;rsK;d jrifhEiS fh rsuEf SmzHk;'DZidk f;a&;qGJay;aom oD[armifarmif? twGif;
'DZidk f;jyKvyk fay;aom udkrif;rif;? uGefysLwmpmpDpm½dkuaf y;aom apmtJhuvdk
0g;wdkUtm; txl;aus; Zl;wif &SdaMumif; trSwfw& azmfjytyfygonf/
oef;0if;vdIif
31 - 7 - 2011
m o
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 5
'Dru
kd a&pDrcd ifBu;D a':atmifqef;pkMunf
rmwdum
1/ BMC apmaerif; (xkwaf 0ol) \ trSmpm -7
2/ OD;Adv
k af omif;\ trSmpm -9
3/ rdcifaESmifBuKd ;udk ajzygthH - atmifqef;pkMunf - 11
4/ tcef; (1) 'Dru kd a&pDrcd ifBu;D - 12
5/ brsK;d bd;k wl Adv
k cf sKyo f rD; - 19
6/ tcef; (2) aemufco H rdik ;f - 40
7/ tcef; (3) ppfwyftmPmodr;f ydu k jf cif; - 90
8/ tcef; (4) yxrqk;H aetdrt f us,cf sKyu f mv - 106
9/ tcef; (5) Edb k ,fqck s;D jri§ chf &H - 144
10/ tcef; (6) ? trsK;d om;nDvmcH - 159
11/ ? trsK;d orD;xl;cReq f &k &Sd - 163
12/ ? twdkut f cdkucf H& - 164
13/ ? vGwv f yfa&;qk - 169
14/ ? *kPjf yKaw; - 170
15/ ? 'kw,d tBurd af etdrt f us,cf sKyf - 170
16/ ? wwd,tBurd f aetdrt f us,cf sKyf - 171
17/ ? rdwzf ufEikd if rH sm;aygi;f pnf;a&;qdik &f mqk - 171
18/ ? jyefvnfvw G af jrmuf - 171
19/ ? *kPjf yKcs;D jri§ yhf JG - 174
20/ ? *kPx f ;l aqmifyg&*lbJGU - 174
21/ ? a':vmwpfoef;wefvGwv f yfaom
pdw"f mwfqk - 174
m o
.c
xkwaf 0ol\trSm
rMumrDu a':atmifqef;pkMunf\ (66) ESpaf jrmufarG;aeY tcrf;t
em;wckü usaemft h m; pma&;q&moef;0if;vIid u f vlxak cgif;aqmif a':
atmifqef;pkMunfb0yk&H yd rf sm;ESihf 'Dru kd a&pDBuKd ;yrf;rIrsm;tm; rSww f rf;
wifjyKpx k m;onfh ]'Drdku a&pDrdcifBuD; a':atmifqef;pkMunf} pmtkyu f kd
xkwaf 0ay;yg&ef yefMum;vmonft h wGuf rqdik ;f rwGbJ 0rf;ajrmuf0rf;
ompGmjzifh xkwaf 0ay;vdu k yf gonf/
þpmtkyt f m; xkwaf 0&onfh t"dutaMumif;t&if;rSm a':atmif
qef;pkMunf\ q,fpEk pS f (2) ckausmMf um 'Dru kd a&pDa&;ESihf trsK;d om;vGwf
ajrmufa&;twGuf OD;aqmifO;D &Gujf yKr?I cdik rf mNrJjraH om oEéd|mef&rdS EI iS hf EIid ;f
wkz, G rf &Sdaom ud, k uf sK;d pGeYv
f w T rf Irsm;onf usaemfwt Ydk wGuf vrf;jyMu,f
ozG,?f rD;½I;wefaqmifozG,f rm;rm;rwfrwfjzpfwnfaeonf[k xdxd
&S&S cHpm;&íjzpfygonf/ olr\ av;pm;*kP, f zl ,
G &f m jrifhjrwfr?I *kPo f u d m©
&Spd mG wdu k fy0JG ifrI? ajymifajrmufaomol&owÅEd iS hf ud, k fusK;d riJah om pGeYv f Twf
tepfemcHrw I u
Ykd vnf; usaemfwq Ykd ifEaTJ eaom w&m;aomwdu k yf JGukd qk;H
cef;wdik q f ufvufqifE&TJ eftwGuf vdt k yfaeonfph w d "f mwfcGet f m;rsm;udk
wd;k yGm;aponft h wGuaf Mumifv h nf;jzpfygonf/
þpmtkyw f ae&mü q&moef;0if;vIid af &;om;ouJo h yYkd if a':atmif
qef;pkMunfonf ]rd;k usa&Tu, kd }f r[kwyf g/ vGwv f yfa&;zcif trsK;d om;
acgi;f aqmifBu;D Adv k cf sKyaf tmifqef;\ orD;jzpfaomfvnf; vlxak cgi;f aqmif
tjzpfoYkd jynfov l x l uk vG,v f ifw h ulae&may;cJjh cif;r[kwyf g? (23)
ESpMf um Edik if aH &;c&D;Murf;wGif trsK;d rsK;d tzkzH Hk tprf;oyfc?H txkqpfc&H Ny;D rS
wdik ;f &if;om;vlrsK;d aygi;f pkjH ynfow l &yfv;Hk \ wckwnf;aom arQmv f ifch suf
tvif;a&mifjzpfonfh trsK;d om;jyefvnf&ifMum;apha&;udk azmfaqmifay;
Edik rf nfh acwfopfjrefrmhordik ;f wGif vlxak xmufcrH t I &Sq d ;Hk aom Edik if jH yK
m
xkwfa0ol
BMC apmaerif;
mo
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 9
trSmpm
Edik if aH wmfvyk Mf urH w I &m;cH *VKeOf ;D apm\ aemufq;kH aeYrsm;? tESpcf sKyf
jrefrmhordik ;f tbd"ge?f Edik if OhH aoQmifrif;{u&mZfrsm;? e,fcsq JU efu
Y siaf &; rsK;d
csppf mqdq k &mMu;D ocifu, kd af wmfridI ;f ? trsK;d om;acgi;f aqmifMu;D Adv k cf sKyf
atmifqef;txkyw Ü pd Å onfph mtkyfrsK;d pHkudk a&;om;jyKpck haJ om q&moef;0if;
vdiI uf o Jh Ykd xif&mS ;onfEh ikd if aH &;tusO;f om;a[mif; pma&;q&mwpfO;D a&;
om;jyKpak om 'Dru kd a&pDrcd ifMu;D a':atmifqef;pkMunf pmtkyüf trSmpm
a&;om;cGi&fh &Sdonft h wGuf usaemft h aejzifh twdik ;f rod 0rf;ajrmuf0rf;om
*kP, f al erdygonf/
1991 ckepS t f wGuf urÇmjh ird ;f csr;f a&;Edb k ,fq&k &Scd aJh om jrefrmh'rD kd u
a&pDacgif;aqmif a':atmifqef;pkMunfonf Adv k cf sKyof rD;yDyD ppftPm&Sif
pepfukd z,f&mS ;í jrefrmEdik if v H t Ul cGit
hf a&;ESihf 'Dru kd a&pD&&Sad &;twGuf
tyifyrf;tqif;&Jcu H m rdru d , kd af &;ud, k w f mrsm;udk ab;csw d íf owÅ&d &dS dS
wduk yf 0JG ifaeoljzpfonf/ olonf jrefrmh'rD u kd a&pDta&;twGuf wdu k fy0JG if
aeaom omrefEikd if aH &;acgif;aqmifwpfO;D r[kwaf y/ olUzcif Adv k cf sKyf
atmifqef;uJo h Ykd acgif;aqmifrt I &nftaoG;ESihf odraf rGx U ufjrufí jref
rmEdik fi&H dS wkid f;&if;om;vlrsK;d pktm;vH;k ESihf urÇmjh ynforl sm;uyg ,HMk unf av;
pm;wefz;kd xm;jcif;cH&aom21 &mpk\ tausmaf Z,s trsK;d orD; Edik if aH &;
acgif;aqmifjzpfayonf/
odu Yk vdk xif&mS ;aom vlxak cgi;f aqmif a':atmifqef;pkMunf\ t
aMumif;udk a&;om;xm;onfh pma&;q&moef;0if;vIid pf mtkyw f Gif trSmpm
a&;om;cGif&h &Sjd cif;onf usaemf\ Edik if aH &;b0jzwfoef;rIrsm;ü xl;jcm;
onfh rSww f idk fwpfct k jzpf rSw, f lcyhJ gonf/ tvGev f nf; 0rf;ajrmufMunfE;l
rdygonf/
,aeY jrefrmEdik if \ H yuwdtajctaersm;onf vGwv f yfa&;ESit hf wl
m
OD;Adv
k af omif; (OuUXú )
trsK;d om;'Dru kd a&pDtzGcJU sKyf
(vGwaf jrmufe,fajr)
mo
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 11
atmifqef;pkMunf
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
12 oef;0if;vIi
d f
tcef; (1)
'Dru
kd a&pD rdcifBuD;
a&mufayonf?
o
.c
ÙÙÙ
mo
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 19
brsKd;bd;k wl Adv
k cf sKyforD;
a':atmifqef;pkMunf rdom;pk
odk@uvdk vlxkw&yfv;kH . =unfndKav;pm;r_ESifh tm;udk;tm;xm;
jyKjcif;cH&aom a':atmifqef;pk=unfukd jrefrmhvw G fvyfa&;Adou k mESifh
wyfrawmfzcif=uD; Adv k fcsKyfatmifqef;ESifh a':cif=unfwdk@rS 1945 ckEpS f
ZGev f 19 &ufae@eeH uf 3; 35 em&DwGif &efuek jf rKd @Y zGm;jrifco hJ nf? arG;csi;f
4 OD;teuf wwd,ajrmufjzpfjyD; zcifAv kd cf sKyfatmifqef;vkyf=ucH &H pOfu
(2) ESpf orD;t&G,fom &Sdao;onf?
1949 ckEpS rf S 1957 ckEpS ftxd &efuek fjrKd @pde@f z&ef@pu f GeAf ifah usmif;wGif
ynmoif=um;cJhonf? 1950 ckESprf S 1960 jynfEh pS t f xd &efuek jf rdKŒt*F
vdyrf ufo'pfueG Af ifah usmif; (,ck txu 1 '*k)H wGif qufvufoif=um;
cJhonf?
1960jynfhEpS fwGif rdcifjzpfoal ':cif=unf tdEd, N Edkifiq H idk f&m jrefrm
EdkifiHotH rwf=uD;tjzpf EdkifiHawmf0ef=uD;csKyfOD;Ek. cef@tyfjcif;cH&ojzifh
rdcifEiS fhtwl tdEd, N EdkifiH e,l;a'vDjrdKŒodk@ vdkufygco Jh nf? tdEd, N EdkifiHwGif
m
xrf;cJholjzpfonf?
o
.c
pm;aomuf=uygonf?
o
.c
ic
mo
.c
ic
mo
.c
ic
a':cifMunf ½kyt
f avmif;udk jyifxm;pOf
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 37
jyefa&mufvm=ujyD; wuUokv d fynm&SifavmuwGif jyefvnfaeom;w
ustcsdefY rdcif=uD;a':cif=unf avjzwfa=umif; owif;a&mufvmyg
awmhonf? a':atmifqef;pk=unfonf a=u;eef;&&Sdjcif; csufcsif;yif
&onfah v,mOfjzifh rdcif =uD;tm;jyKpk&ef &efukefodk@ vdkufygcJhonf?
1988 ckEpS w f iG f rdcif=uD; a':cif
=unf emruse;f r_a=umifh jyefvnf
a&muf&dv S maom a':atmifqef;pk
=unfonf jrefrmhEdkiif Ha&; tvSnfh
tajymif; wqpfcsKd;auG@wiG f rar#mf
vifhyJ xdawG@cJh&ayonf? Tae&m
Y ociftkef;jrifh/ OD;axG;jrifh/ ocif
wifjrwdk@udkvnf; &if;ESD;awG@qkHcJh&
onfudk azmfjy&efvkad yonf? wdk;wufa&;
ociftkef;jrifo h nf Adkvcf sKyf ociftek ;f jrifh
atmifqef;ESifhyk*~dKvfa&;t& &if;ESD;oljzpfonf? wdk;wufa&;ESifh *sme,f
ausm*f sme,fwk@d wiG f t,f'w D mtjzpf aqmif&u G cf haJ om wd@k Armtpnf;
t±k;H 0ifwOD;vnf;jzpfonf? ociftkef;jrifu h dk 1918/ {jyD 28 &ufae@wiG f
yJc;l wdik f;a'o=u;D / vufyw H ef;jrdKŒY tzOD;zd;k aumif;/ trda':at;wifw@kd rS
zGm;jrifonf? 1933 ckEpS /f Ed0k ifbmvwGif vufyw H ef;jrdKŒ tpd;k &txuf
wef;ausmif;Y wdk@Armtpnf;t±kH; aºuG;a=umfoHpm&Gufrsm; jzef@a0jcif;
jzifh e,fcsJŒqef@usifa&;v_yf&Sm;r_rsm;udk pwifaqmif&GufcJhonf? *se,f
ausmfOD;cspaf rmifrSm xdpk Ofu ol. ausmif;q&mjzpfonf? 1934 ck/ rwf
vwGif vufyw H ef;jrKd Œ tpd;k &txufwef;ausmif;rS q,fwef;atmifc&Jh m
aq;wuUodkvfodk@rwufa&mufbJ &efukefowif;pmavmuodk@ 0if
a&mufvyk u f ikd cf hjJ y;D a&ausm&f yfwGif *sme,fausmfOD;cspaf rmifEiS hf twlae
xdkifonf?
m
wdik ;f jynfEiS vhf rl sK;d twGuf wckcu k dk wm0ef,al qmif&u G fay;apcsiaf =umif;
o
.c
ic
aqG;aEG;ajym=um;cJhonf?
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 39
xdk@aemuf 1987 ckESp/f arvwGif a':cif=unfonf t*Fvefodk@
rsupf cd GJ&efomG ;a&mufcjJh yD; ZGefvqef;wGif jrefrmEdkifiHo@dk jyefa&muf&v Sd m
cJhonf? 1988 ckESpf/ rwfvtukefwGif a':cif=unfavjzwfjyD;aemuf
{jyDvqef;wGif a':atmifqef;pk=unf &efukefodk@vdkufygcJhonf? OD;tkef;
jrifhu a':atmifqef;pk=unftm; a':cif=unf. usef;rma&;tajctae
ESirhf ;D pmukeq f cD rf;t&G,af &mufaeonfrk@d rnfok@d r#jyefvnf use;f rmvm
vdrrfh nf ol rxifa=umif; zGifh[ajym=um;cJhonf? xdkpOfu a':cif=unf
onf touf 75 ESpf&SdjyDjzpfonf?
tu,fI rdcif=uD;wdrf;yg;cJah omf t*Fvefo@dk rjyefbJ jrefrmjynfrSm
aexdkifI wdkif;jynftwGuf wckckudk wm0ef,lvkyfay;apcsifa=umif;
xyfraH jym=um;cJhonf? xdk@aemuf rdcif}uD;a':cif=unfonf 1988 ck/
'DZifbm 27 &ufae@wGif uG,fvGefoGm;cJhavonf?
odk@uvdk jrefrmEdkifiHwGif tpOftjrJtajccsaexdkifI wdkif;jynfESifh
vlrsKd;twGuf apwemoef@oef@/ &nf&G,cf suf&Sd&/Sd cH,lcsujf yif;jyif;jzifh
Edik fiHa&;vkyfaqmifygu ol.udk,fa&;ud, k fwmpGe@f vw $ rf r_ sm;/ &ifqidk f=uKH
awG@&rnfhtcuftcJrsm;udk ay;qyf&rnfudk =udKwifwGufqxm;jyD;jzpf
onf? xdkpOf rwfvausmif;om;ta&;tcif;. aemufqufwGJ 'Drdku
a&pDvy_ f&mS ;r_rsm; ay:aygufaejyDjzpfonf?
mo
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
40 oef;0if;vIi
d f
tcef;(2)
aemufco
H rdik ;f
jynfaxmifpktzGJ@csKyf(yxp)tpdk;&udk vufeufjzifjh zKwfcs tm%m
odr;f cJah om AkdvfcsKy=f uD;ae0if;OD;aqmifonfh ppfwyftm%modr;f awmf
vSeaf &;aumifpu D 1962 ckEpS /f Zlvik d v f 4 &ufae@wiG f jrefrmh qd&k , S f
vpfvrf;pOfygwD ac: rqvygwDudk zGJ@pnf;xlaxmifcJhonf?
rqv ygwDonf 26 ESpfwmumvtwGif; jynfolvlx=k uD; w&yf
vk;H tm; rpm;&0cref; pdwful;,Ofq&dk S,fvpf0g'rsm; r_di;f wdu k fum jrefrmh
qd&k ,
S v f pf0g'vrf;pOfudk twif;t=uyftaumiftxnfazmfcrJh a_ =umifh
ta&SŒawmiftm&SwiG f o,HZmwrsm;aygºu, G If pD;yGm;a&;zHG@jzdK;wd;k wuf
aejyDjzpfaom jrefrmEdik fiHonf pD;yGm;a&;/ EdkifiHa&;jy\emrsm; =uKHawG@
vmum urBmhrdom;pkY zGH@jzdK;r_tenf;qkH;EdkifiHtjzpf pm&if;0ifoGm;cJh&
ayonf?
Tod@k tajctaersm; jynfolvlxt k wGif;jzpfay:aepOf pufr_wuU
odkvaf usmif;om;tcsKd@ESifh tif;pdef=udKŒukef;taemuf&yfuGufrS vli,f
tcsKdŒwd@k . rar#mfvifhbJ cdkuf&efjzpfyGm;cJ&h onfh omref&efyaGJ v;wckudk
ta=umif;jyKI 1988 ta&;awmfykH pwifjzpfay:cJhavonf?
1988 ck/ rwfv 12 &uf/ paeae@n 9 em&D 15 rdepftcsdecf ef@wiG f
tif;pdefjrdK@e,f/ =udK@ukef;blwmteD; pENm0if;vufzuf&nfqdkifY pufr_
wuUodkvf 'kwd,ESpfausmif;om;rsm;jzpf=uaom armifausmfqef;0if;/
armif0if;jrifhtygt0if ausmif;om; 4 OD;ESifh t&ufrl;aeonfh &yfuGuf
aumifpDOuUX.om; aZmfaZmf (ac: ) nDnDvGiftygt0if taygif;tyg
5 OD;wd@k u pdik f;xD;qdik foDcsif;zGifhcdkif;&mrS pum;rsm;cduk f&efjzpfyGm;cJhonf?
,if;odk@ausmif;om;udk0if;jrifht±dkufcH&ojzifh OD;acgif;/ ausmESihf vuf
armif;wdk@wGif aygufjyJzl;a&mifaom '%f&mrsm;&&Scd Jh=uonf? xd@k a=umifh
m
pcef;rSvnf; vufzuf&nfqdkifwGifjzpfyGm;cJhaomtr_ESifhywfowfI O
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 41
ya'yk'rf (325/ 114) t& tr_ziG t fh a&;,ljyD; jypfru _ sL;vGe&f mwGif yg0ifchJ
onfh aZmfaZmf (ac: ) nDnDvGifESifh vli,f 5 OD;wdk@tm; zrf;qD;cJhonf?
oufqkid &f mausmif;tm%mydik frsm;ESifh jynfo@l &Jwyfz@JG 0ifrsm;u ta&;,l
aqmif&GufcJhjcif;a=umifh xdkudpPrSm xdkntwGuf jyD;pD;cJhavonf?
1988 ckEpS f/ rwfv 13 &ufae@wGif tif;pdefjynfol@&Jpcef;rS zrf;qD;
xm;aomaZmfaZmf (ac: ) nDnv D Gifonf &yfuu G af umifpD OuUX.om;
jzpfaeaoma=umifh jyefvnfvw $ fay;cJo h nf? ,if;od@k aZmfaZmfqo kd ltm;
jyefvnfvw $ af y;vdkufonfudk ausmif;om;rsm;od&Sd=uaomtcg pufr_
wuUokv d fausmif;om; 20 cef@ jynfol@aumifp±D kH;odk@ oGm;a&muf uef@
uGufcJh=uonf? &yfuGufaumif pDOuUXu *±krpdkuf/ em;raxmifvdk
a=umif; jiif;y,fvu dk fI ausmif;om;rsm; a'goolyek x f um aumifp±D H;k
udk cJrsm;jzifhypfcwfcJh=uonf? pufr_wuUodkvfausmif;om;rsm;ESifh
&yfuu G faumifpOD uUXom;ESihf =uKd Œuke;f taemufyikd ;f om;vli,frsm; xyf
rH cdkuf&efjzpfyGm;cJh=u&m ausmif;om;tcsKdŒxyfrH'%f&m&&Sdc=Jh ujyefonf?
xdt k ajctae xdkowif;udkod&=Sd uonfESifhwjydKifeuf ausmif;om;rsm;
pkpnf;jy;D pENm0if;vufzuf&nfqidk fEiS hf =udKŒukef;taemuf&yfuu G jf ynfo@l
aumifp±D kH;wdk@tm; cJrsm;/ ckHrsm;jzifyh pfaygufjcif;/ atmf[pfqJqdkjcif;rsm;
jyKvkyfcJh=uonf? xdktajctaewGif &yfuGufor0g,rtoif;qdkif rD;
avmifr_jzpfyGm;&m &yfuu G fvlxku rD;jidrf;owfjyD; ausmif;om;rsm;udk
0dki;f vdkuf&efjyK=uonf? wif;rmjyif;xefaeaom tajctae wpwp
=u;D xGm;vmum aemufq;kH Y tif;pdev f rf;r=uD;ay:wGif wzufEiS hw f zuf
&efapmifcJh=uonftxd jzpfcJh=uonf?
Todk@ qdk;&GmpGmjzpfysuaf eonfudk oufqdkif&mtm%mydkifwdk@u
jidrf;csrf;ajyvnfpmG rajz&Sif;bJ vkHjcKHr_xed ;f odr;f a&;wy f(vkx H def;) rsm;udk
apv$wfI t=urf;zufjzdKcGi;f cdkif;cJo h jzifh rwfv 14 &ufae@eeH uf 3 em&D
tcsdefcef@wGif acwWvlpkuGJoGm;cJo h nf? ,if;odk@aoewfrsm;jzifh ypfcwf
m
&efuek pf ufrw
I uúov
kd f
armifpk;d Edik wf k@d aoqkH;cJ=h uonf? armifzke;f armfonf ,refEpS rf SpI pufr_
wuUov kd af bmvk;H toif; twGif;a&;rSL;wm0ef,cl h&J mrS vuf&dS twGi;f
a&;rSL;xH aiGpm&if;rsm;oGm;a&mufvJt $ yf&ef oGm;a&mufpOf qlyrl j_ zpfyGm;
pOfEiS fh=uKHawG@um vkHjcKHa&;wyfzJ@G 0ifrsm;ypfcwfr_a=umifh aoewfusnf
xdrSefcJhjcif;jzpfonf? q&mESifhausmif;om;rsm;u aoewfxdrSefaom
armifzkef;armftm;ayG@,jl yD; pufr_wuUodkvt f wGif;wGif 0Sufxm;cJh=u
onf? armifpdk;Edkifonf aq;±kaH &mufjyD;aemufr=umrDyif aoqkH;oGm;cJh
onf?
xd@k a=umifh rwfv 14 &ufae@wGif pufrw _ uUov kd af usmif;om;rsm;
onf aoqk;H '%f&m&ol ausmif;om;rsm;udk ta=umif;jyI qufvuf
qlylqENjycJh=uonf? xdk@jyif ausmif;omrsm;ta&;ESifh ywfowfaom
awmif;qdkcsufrsm;udkvnf; tpd;k &tm;awmif;qdkcJh=uonf?
(u) ausmif;rydwfa&;/
(c) ausmif;ywf0ef;usiv f jkH cKHa&;csxm;aom &Jrsm;±kyfodr;f ay;a&;/
m
azmfjyxm;onf?
o
.c
aomfvnf; oydwaf rSmufrr_ sm; wjynfv;Hk od@k ysŒH ESHomG ;cJo h nf? ,if;ae@Y
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
50 oef;0if;vIi
d f
&efuek w f uUov kd f (yifr)/ vdycf ;Hk aq;wuUov dk f (1) ausmif;om;rsm;onf
wuUokv d f0ef;twGif;rS jyifyodk@xGuv f mjyD; vlxkESifhyl;aygif;um v_dif/
prf;acsmif;/ urm&Gwf/ r&rf;ukef;/ tif;pdefjrdKŒe,frsm;wGif qENjycJh=u
onf? prf;acsmif;jrKd Œe,fwiG f &JwyfzJ@G 0ifrsm;u at;csr;f pGm vufeufrhjJ zifh
qENjyaeolrsm;udk ypfcwfEdrS fESif;&m aoa=uxdcu dk rf r_ sm;&Scd Jhonf? xdkae@
rSmyif &efukefjrdKŒxJ&Sdaq;wuUodkvfukd ausmif;om;xkonf jynfvrf;
twdkif;qufvufcsDwufoGm;&m [Hom0wDt0dkif;tausmf ajreDukef;
ta&mufY vkx H ed ;f wyfz@GJ rsm;.wm;qD;r_a=umifh ausmif;om;rsm;ESifh vkH
xdef;wyfzGJ@rS yÉdyuQjzpfyGm;&m teD;tem;&Sd&yf=unfhaeonfh jynfolvl
xk. ylaygi;f wdu k cf u kd rf a_ =umifh vkx H ed ;f 20 ESifh jynfow l &mausmf aoqk;H
cJh&onf?
tpd;k &owif;pmrsm;Y qlyt l =urf;zuform;rsm; vufeufrsKd;pkHjzifh
xdk;ckwfwdkufcku d fr_a=umifh jynfo@l &JwyfzGJ@0if 6 OD; usqkH;jyD;/ 25 OD; jyif;
xefpmG '%f&m&&Scd o hJ nf[k vdrn f ma&;om;xm;cJhaomfvnf; jynfov l l
xkaoa=uxdcdkufr_udkrl zkH;zdxm;cJhonf?
xdt k awmtwGi;f awmif=u;D jrKd ŒESihjf ynfjrKd Œrsm;Yvnf; vlxq k ENjyr_
rsm;jzpfymG ;cJ&h m yk'rf 144 xkwjf yefco hJ nf?odak omf jynfjrdKŒY jzpfyGm;vsuf
&Sad om tkºH uGqENjyr_rsm; vk;H 0xde;f r&awmhojzifh 1988 ckEpS /f Zlvikd v f
22 &ufae@wGif tpdk;&u ppftkycf sKyfa&;a=unmum ppfwyfrS vufeuf
jzifh jzdKcGif;cJhonf?
,if;uJo h @kd Edik fit H ES@H &dS jrKd Œ=uD;rsm;wGif qlyt l ºHk uGrr_ sm;jzpfymG ;aepOfrmS
1988 Zlvkdif 23 &ufae@wGif jrefrmhq&kd , S fvpfvrf;pOfygwD ta&;ay:
nDvmcH usif;ycJhonf? ,if;tpnf;ta0;Y ygwDOuUX OD;ae0if;onf
,if;Y tjypf&Sdra_ =umifh EkwfxGuf&aomfvnf; “ppfwyfqdkwm rdk;ay:
axmifjyD;awm yh pfwmr[kwfbl;? ypf&ifreS af tmifypfw,f” [k vlxEk iS hf
ausmif;om;rsm;udkped af c: jyD; ordki;f wGif trnf;puf=u;D xifatmif ajym
m
a'ood@k 0ifa&mufc&Jh mwGiv f nf; wyfrawmfEiS jfh ynfow l @dk y;l aygi;f I axmf
o
.c
ic
ESihf Edik if HawmforRwtjzpf a&G;cs,w f ifajrm‡ ufch=J uonf? xd@k tjyif Edik if H
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 53
awmfaumifpt D wGi;f a&;rSL;tjzpf OD;xGe;f wifw@kd uv dk nf;aumif; a&G;cs,f
cJh=uonf? Zlvdkif 28 &ufae@wGif ausmif;om;rsm;onf vlpkvla0; rjyK
vky&f [k xkwfjyefxm;aomtrdef@udkqef@usifjyD; a&$wd*kHb&k m;Y oydwf
pcef;zGifhvSpI f pk±kH;qENjycJh=uonf?
Zlvkid f 29 &ufae@ta&mufwGif ppftpd;k &rS OD;atmif=uD;ESihf taygi;f
tyg 9 OD; (OD;=unf[ef/ atyDowif;axmufOD;pdef0if;/ OD;cifndK/ OD;=unf
armif/ OD;ba&$/ OD;cspu f ku
d k/d OD;xGe;f a&$/ OD;atmifjrif/h OD;aZmf0if;OD;) wd@k tm;
Edkiif Hawmfudkxdyg;rnfhtE W&m,frS =udKwifumuG,fonfhy'k frjzifh xdef;
odrf;vdkufonf?
tajctaerSm wjznf;jznf;ydkrdkqdk;0g;vmum tpdk;&qef@usifa&;
aºuG;a=umfoHrsm;onf vrf;rrsm;ay:odk@ a&muf&SdvmcJhonf? 1988 Zl
vdik f 28 &ufae@rpS I &efuek jf rdK@awmfpnfyifom,ma&;e,ferd w d ft
wGif;&Sd jrdK@e,frsm;Yynmoif=um;aeaom ausmif;rsm;odk@ysŒH ESH@a&muf&Sd
vmonf? qENjyausmif;om;rsm;onf ,if;ae@rS =o*kwfv 2 &ufae@
txd a&$w*d &Hk ifjyifawmfay:wGif oydwpf cef;rsm; zGiv hf pS cf =Jh uonf? qENjy
ausmif;om;rsm;onf bk&m;&ifjyifay:wGif pkpnf;um vma&muf=u
aom vlxyk &dwo f wftm; vufurf;pmapmifrsm;a0iSjcif;/ tpdk;&qef@
usifa&;a[majymjcif;/ pmuyfjcif;wdk@udk jyKvkyfcJh=uonf?
ausmif;om;tiftm;pkESifh jynfolwdk@ pk±kH;rdaomtcg bk&m;ay:rS
wqifh &efukejf rdKŒtwGif;&Sd jrdKŒe,ftcsKdŒwGif vSnhv f nfqENjycJh=uonf?
xdk@a=umifh rqv tpd;k &onf 1988 ckEpS /f =o*kwv f 3 &ufae@wiG f
EdkifiHawmfaumifp. D a=unmcsuftrSwf 5§88jzifh &efukew f idk f; ppftyk f
csKyfa&;Oya'udk xkwjf yefco hJ nf? xd@k tjyif Edik fiaH wmf. pDrcH ef@crJG t _ m%m
ESifh w&m;pD&ifr_tm%mrsm;udk umuG,fa&;OD;pD;csKyf Adv k fcsKyf=uD; apm
armiftm; tyfEiS f;cJo h nf? umuG,af &;OD;pD;csKyo f nf Edik fiHawmfaumifpD
a=unmcsuf 5§88 yg vkyfyidk fcGit fh & xdkae@rmS yif umuG,af &;OD;pD;csKyf
m
(76) t& tyfESi;f xm;aom vkyfykid cf iG rfh sm;udk ok;H pGJvsuf xkwfjyefcahJ om
o
.c
jzpfonf?
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
58 oef;0if;vIi
d f
xdk@aemuf EdkifiHawmfaumifpD0iftjzpfvnf;aumif;/ EdkifiHawmf
aumifpt D wGi;f a&;rSL;tjzpfvnf;aumif;/ rqvygwD wGzJ uftaxGaxG
twGi;f a&;rSL;tjzpfvnf;aumif; tqifhqifhxrf;aqmifcJholjzpfonf?
rqvygwD OuUXESifh EdkifiHawmforRwtjzpf EkwfxGuo f Gm;cJhjyD;aemuf
2004 ckESpf/ {jyDv 9 &ufae@wGif uG,fvGefoGm;cJhonf?
rqvtpdk;&u =o*kwfv 8 &ufae@rS =o*kwfv 14 &ufae@txd
&Spfq,fh&pS f'Drku
d a&pDta&;awmfy=kH uD;tm; t=urf;zufjzdKcGi;f cJhr_a=umifh
aoqkH;ol/ '%f&m&ol/ zrf;qD;xdef;odr;f cH&olrsm;udk xdefcsefI atmuf
ygtwdik f; xkwfjyefcJhonf?
(u) aoqk;H olrsm;? ? trsKd;om; (106) OD;/ trsKd;orD; (8) OD;/
pkpkaygif; (114) OD;?
(c) '%f&m&olrsm;? /? oHCm (6) yg;/ trsKd;om; (304) OD;/
trsK;d orD; (26)OD;/ pkpkaygif; (336)OD;?
(*) zrf;qD;xde;f odrf;cJ&h olrsm;? ? oHCm (27) yg;/ trsKd;om;
(2557) OD;/ trsK;d orD; (381) OD;/ pkpak ygi;f (2965) OD;wd@k jzpf
onf?
xdkumvwGif vkjH cKHa&;wyfzJ@G 0ifrsm; xdcdkufaoqkH; '%f&m&&Sdr_ t
ajctaersm;udkvnf; -
(u) wyfrawmf
(1) aoqkH;ol (2) OD;
(2) '%f&m&ol (10) OD;
(3) vufeufwvuf qkH;±_H;?
(c) jynfol@&J
(1) aoqkH; (16) OD;
m
A[dkOD;pD;tzGJ@XmecsKyf)
(q) a'gufwmxGef;oif - (ygarmuQcsKyf/ aq;wuUodkvfrE Wav;)
(Z) OD;vSxGe;f - (jynfo@l vw $ fawmfu,dk pf m;vS,/f ausmufwef;-
2)
(ps) OD;apmv_dif - (ausmif;tkyf=uD;/ [oFmwaumvdyf)
(n) OD;atmifw;kd - twGi;f a&;rSL; (tzG@J 0if/ 0efxrf;a&G;cs,af vhusihf
a&;tzGJ@)
(É) OD;cifarmifat; - wGJzuftwGif;a&;rSL; (n$ef=um;a&;rSL;csKyf/
A[dkw&m;±kH;/ jynfol@w&m;ol=uD;tzGJ@)
xdkpOftwGif; ociftkef;jrifhonf a':atmifqef;pk=unftm; ocif
wifjrESifhrdwfqufay;cJhonf?
ocifwifjronf ociftek ;f jrif. h urf;vSrf;csut f & a':atmifqef;
pk=unfok@d tultnDay;&eftwGuf oabmwlncD suEf Spcf suu f kd awmif;
qkcd Jhonf?
(1) a':atmifqef;pk=unfEiS fh OD;axG;;jrifw h @dk EpS Of D; a&;om;xkwjf yef
xm;aom tpd;k &ESihjf ynfolwk@d tm; arwWm&yfccH sufpmwrf;wGif jrefrmhqkd
&S,v f pfygw0D ifrsm;tm; *dk%f;*%&So d abmxm;&Sdjcif;onf rSm;,Gif;ae
m
mo
.c
ic
awmfukd rjzKd caJG &;/ vuf&aSd cgif;aqmifrsm; Ekwx f Guaf y;a&;/ ,m,Dtpdk;&
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
66 oef;0if;vIi
d f
zGJ@pnf;a&;ESihf 'Drdkua&pDwdk@udk a[majymcJhonf?
=o*kwfv 26 &ufae@wGif a':atmifqef;pk=unfuvnf; a&$wd*kH
bk&m; taemufzufrkcfY a[majymyGJjyKvkyfcJhonf? xdka[majymyGJodk@
&JabmfokH;usdyf0ifAdkv&f efEdkifESifh ±kyf&Sifrif;om;OD;xGef;a0wdk@vnf; wuf
a&mufch=J uonf? a':atmifqef;pk=unfu“&[ef;&Siv f l jynfot l aygi;f
wd@k / tck vlxktpnf;ta0;=uD;[m jynfov l x l k&ŒJ qENukd wurBmvkH;u
odap&ef xkwaf zmfjyvdu k w
f mygyJ? tJ'h aD wmh vlxt k pnf;ta0;yG=J uD;rSm
jynfov l x l [ k m pnf;urf;&S&d deS @J nDnDnw $ n
f w $ f qufjyD; vkyfoGm;=uyg&
ap/ tck't D pnf;ta0;yG=J u;D wem&De;D yg;aemufuswmudv k J usrawmif;
yefygw,f/ 'Duv dk mwJhtcgrSm vrf; tifrwefydwaf ewma=umifhrdk@v@dk r
a&mufvmEdkifcjJh cif;jzpfygw,f?
'Duae@ usif;ywJhtpnf;ta0;yGJ=uD;uawmh jynfov l lxkw&yfvH;k
[m ygwDpkH'rD dkua&pDpepfu&dk csifaewJhqEN jyif;jyaewma=umifhrdk@ usif;
y&wJh tpnf;ta0;yGJ=uD;jzpfygw,f/ tcktpnf;ta0;yGJ=uD; jzpfEidk fwJh
tajctaeudk b,folawGupjy;D OD;aqmifcw Jh mvJqadk wmh Armjynfu
ausmif;om;ausmif;oltaygif;jzpfygw,f? 'Dausmif;olausmif;om;t
aygi;f &JŒ OD;aqmifra_ =umifh 'Dausmif;olausmif;om;taygi;f [m touf
taocHjyD; OD;aqmifay;cJw h ma=umifhrdk@ usrwdk@ 'Dvdktpnf;ta0;yG=J uD;
vkyfEidk wf t Jh ajctaeudk a&mufch&J ygw,f/ 'ga=umifrh @kd v@dk toufaysmuf
oGm;wJh ausmif;om;ausmif;oltm;vkH;udk wrdepfcef@*% k fjyKjyD;aemuf
tr#a0wJhtaeeJ@ tm;vkH;wdwfwdwfqdwfqdwfjidrfjidrf wrdepfcef@jidraf p
csifygw,f?
tcrf;tem;rSL;.toH (usqkH;oGm;aom ausmif;om;rsm;udk t
av;jyKaomtm;jzifh wrdepfcef@jidro f ufyg&ef arwWm&yfcHygonfcifAsm;)?
tckqv kd @dk &d&S if tm;vkH; 'DrmS a&mufae=uwJh vlxyk &dwo f wf=uD;[m
'Dru kd a&pDpepfukd ar#mfreS f;jyD;awmh 'DrmS a&mufaew,fv@kd xifygw,f/ tJ'h D
m
pnf;urf;±kad ozd@k / nDnw $ zf @kd qw kd mudk b,fEpS cf gyaJ jymajym ajymvd@k rukef
o
.c
Edkifatmif ajym&r,fhudpP=uD;wckjzpfaeygw,f?
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
72 oef;0if;vIi
d f
tckusrwd@k [m vlxq k ENcH,yl =JG uD; rvdkawmhygb;l ? ygwDp'kH Drku
d a&pD
pepfudkyJ vdkvm;ygw,f? 'D[mudk jrefjrefjzpfatmifvkyfay;=uyg/ 'D[m
jzpfay:vmatmifv@kd w&m;r#wwJh a&G;aumufyJaG wGjzpfEkid zf @kd tajctae
udk zef;wD;ay;zd@k vykd gw,f? tckqv kd @kd &d&S if jynfolvx l wk &yfv;Hk [m vuf
&Sdtpdk;&tay:rSm t,kHt=unf tifrwefysufaew,f? tJh'Dawmhum
oef@&Sif;pif=u,fwJh/ w&m;r#wwJha&G;aumufyGJjzpfay:vmzdk@ ta&;udk
tu,fIrsm; b,fvjdk zpfatmifvkyf&rvJ/ vkyaf y;zdk@&mawmif;ygw,f?
t"du&nf&, G cf suu f awmh 'Dtpk;d &vnf;r[kwfb;l / =um;jzwftpd;k
&vnf;r[kw/f aemuftpdk;&vnf;r[kwfbl;/ jynfaxmifpk=uD; wnfwHh
cdkifjrJ om,m0jzdK;a&;twGuf vkyfay;EdkifwJhtpdk;&ygyJ/ 'D t"duudpP t
ay:rSm rsuaf jcrjywfygapeJ@/ wdik ;f jynf&ŒJ tem*wfta&;udk rarhyge@J /
arhoGm;vd@k &&Sd if tck&&SdwJhatmifjrifr_[m aemifus qkH;±_;H r_jzpfoGm;Edkifyg
w,f? tckusrwdk@ b,ftajctaerSma&mufaejyDv/J yef;wdkifudk uGuf
uGufuGif;uGi;f jrifae&ygjyD? jrifaewJhyef;wdkifudk tm;vk;H vufwJjG y;D awmh
csDwufoGm;=uygpdk@/ pdwf0rf;ruGJ=uygeJ@/ ausmif;om;av;awGzufu t
xl;pdwf0rf;ruGJzdk@vdkygw,f? ausmif;om;av;awGudk pdwf0rf;uGJatmif
vnf; xdk;qGray;=uygeJ@? ausmif;om;av;awG[m wdkif;jynf&JŒtem
*wfacgi;f aqmifay;r,fh vli,fav;awGjzpfygw,f? 'Dausmif;om;av;
awG&@J pw d f"gwu f satmif vkyfvku d rf ,fq&dk if aemifwkid f;jynfnDnw $ fa&;
twGuv f J xdyg;oGm;ygvdrhrf ,f?
nDn$wfa&;ta=umif;ajymaewJhtcsed frmS jynfaxmifpkta=umif;
c%avmufajymvdkufyg&ap? vlrsKd;pkawGtm;vkH;[m nDn$wfzdk@vdkyg
w,f? ckvltrsm;pkvlrsKd;pkuawmh jrefrmvlrsKd;awGjzpfygw,f/ vlrsm;pk
jrefrmawG[m vlenf;pkawGjzpfwJh wdkif;&if;om;awGe@J pnf;pnf;vkH;vkH;
jzpfzk@d tvGe=f uKd ;pm;zdk@vykd gw,f? tm;rsm;aewJhvq l kw
d m tm;enf;aewJh
vlukd tpOftjrJav#mjh y;D awmh n‡may;zd@k vykd gw,f? tJ'h aD e&mrSm 'DwygwD
m
&Si;f &ef/
o
.c
bmvrf;Y jyKvyk cf =Jh ujyD; a=unmcsuftrSwf (2) udk xkwjf yefch=J uonf?
o
.c
,if;a=unmcsufwGif -
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 77
“ jynfwGif;ygwpD 'Hk Drdkua&pDtjrefqk;H ay:xGe;f vma&;twGuf jynf
olw@dk . wcJeufqENjy taxGaxGoydwfju;D udk 1988 ckEpS /f pufwifbm
8 &ufae@wGif qifE$Jrnfjzpfa=umif;/ 'Drdkua&pDESifhjidrf;csrf;a&;(,m,D)
. oabmxm;ESifh vkyif ef;pOfukd axmufcHaom &[ef;&Sifvljynfolrsm;
onf tqdkygtaxGaxGoydwf}uD;wGif tvH;k t&if;jzifh tpGrf;ukefyg0if
qifE=J$ u&efEiS fh vlxktwGif; pdw0f rf;uGjJ ym;r_r&d/S txl;aoG;pnf;nDnw G f
=u&ef/ tzsuform;rsm;u trsKd;rsKd;zsufqD;&ef vkyf=uHvdrhrf nf? 4if;udk
&ifqidk fEdkif&eftwGuf txl;pnf;urf;ao0yf=u&ef/ TwdkufyGJ}uD;onf
ESvk;H &nfwu dk yf JjG zpf&m rnfo@dk yif &efpv_@H aqmfonfjzpfap/ t=urf;rzuf
rd=u&ef” wd@k yg&o dS nf? Ta=unmcsuo f nf rqvppftpd;k &jzKwfcs&ef
twGuf jynfolvlxktm;v_H@aqmfvdkufjcif;yifjzpfonf?
pufwifbm 5 &ufaeh or0g,rtoif; 0efxrf;rsm;or*~tzG@J
(,m,D)/ wmarGjrdKŒe,fusL&Siq f &m§rrsm; or*~tzG@J (,m,D)/ ajrmuf
OuUvmyjrdKŒe,f a&SŒaersm;or*~tzG@J (,m,D)/ use;f rma&;0efxrf;rsm;
or*~tzG@J (,m,D)/ rlqviftcrJhaq;±Ht k vkyform;or*~tzG@J (,m,D)/
omauw+rdKŒe,fpmayv_y&f mS ;r_tiftm;pk (,m,D)/ jrefrmhtmrcHvyk f
ief;aumfyakd &;&Si;f tvkyo f rm;or*~tzG@J (,m,D)/ pme,fZif;or*~t
zGJ@(,m,D)/ av,mOftif*sifeD,mrsm;or*~tzGJ@ (,m,D) ESifh vl@tcGifh
ta&;qdkif&m trsKd;om;aumfrwDtzGJ@wdk@udk zGJ@pnf;cJh=ujyD; wygwD tm
%m&Sifzsufodrf;a&;ESifh =um;jzwftpd;k & tjrefqHk;zGJ@pnf;ay;a&;udk
awmif;qdck Jh=uonf?
xdkae@rmS yif tpd;k &u oydwpf cef;rsm;ESihf qENjyaeolrsm;tm; wef
jyeftzsuftarSmifv h kyif ef;rsm; vkyu
f idk Ef ikd &f ef &efuke+f rKd Œ ppfrx
_ rf;a[mif;
rsm;trsm;pkaexdik f&m awmifOuUvmy+rdKŒe,fpDrHudef; (1) &yfuGuf t
wGif;odk@ uyprS xkwfvkyfcJhaom wkwf/ "g;vufeufrsm;ESifh *sif*vdao
wœmrsm; vma&mufcsay;r_a=umifh owif;jyef@um &yfuGufvx l Ek iS hf xdyf
m
qdkcJh=uonf?
o
.c
&J'kuaQ &mufjcif;/ &efuek f+rKd ŒwGi;f Yyif vHkjcKH ru_ kd tpd;k &u wm0efr,lEidk I f
o
.c
ÙÙÙ
mo
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
90 oef;0if;vIi
d f
tcef; (3)
ppfwyftmPmodr;f ydu
k jf cif;
xdk@aemuf jynfolvlxk. qENjyr_rsm;onf vHk;0&yfwef@jcif;r&SdbJ
qufvufI =um;jzwftpdk;&zGJ@pnf;a&;udk awmif;qdkaeojzifh rqv
ygwDOuUXESifh EdkifiHawmfaumifpOD uUX a'guw f marmifarmifonf EdkifiH
awmftm%mudk vH;k 0xde;f odr;f EdkifpGrf;r&Sdonft h wGuf umuG,fa&;OD;pD;
csKyf AdkvfcsKy}f u;D apmarmif (aemifAkv d cf sKyfrSL;}uD;) tm; ppfwyfrS tm%m
odrf;ydkuf&ef tcsufjyvdkufawmhonf?
Todk@jzifh jynfolw&yfvHk;awmif;qdkaeonfh =um;jzwftpdk;& zGJ@
pnf;ay;a&;udk rsuu f GufjyKum 1988 ckEpS f/ pufwifbmv 18 &ufae@
wGif Edkiif Htm%mudk vufeuftm;ud;k jzifh odrf;ydkufvku d fawmhonf? jref
rmhEikd if Ha&;ordki;f wGif ppfwyftm%modr;f r_ oHk;}urd &f cSd oJh nf? 1958 ckESpf
wGifw}udrf/ 1962 ckESpfwiG f w}udrfESifh ,ck 1988 ckESpw f Gifw}udrf jzpf
onf?
,if;odk@ tm%modrf;ydkufchjJ yD;aemuf ,if;ae@rmS yif trde@f trSwf
1§88 jzifh EdkifiHawmfjidrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@ac: e0wudk zGJ@
pnf;a=umif; a=unmcJhonf? e0wtzGJ@wGif -
(1) Adv k fcsKyf}uD;apmarmif - OuUX
(2) 'kAv kd fcsKyf}uD;oef;a&$ - tzG@J 0if
(3) Adv k fcsKyfarmifarmifcif - tzGJ@0if
(4) Adv k fcsKyfwifxeG f; - tzGJ@0if
(5) Advk rf LS ;csKyf atmif&aJ usmf - tzG@J 0if
(6) Advk cf sKyf bke;f jrifh - tzG@J 0if
(7) Advk cf sKyf pdeaf tmif - tzG@J 0if
(8) Advk cf sKyf cspaf qG - tzG@J 0if
(9) Advk rf LS ;csKyf ausmb f - tzG@J 0if
m
onf?
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
92 oef;0if;vIi
d f
(3) OD;rif;'if
o
.c
(4) OD;ausmfjrifhav;
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
96 oef;0if;vIi
d f
(5) OD;omxdk
(6) OD;odef;Edkif (*k%fxl;)
(7) OD;cifarmifarmifjrifh
(8) OD;armifarmif
(9) OD;eef;EG,f
(10) OD;bd;k atmif
(11) OD;aomif;'ef
(12) OD;vSarmif
(13) OD;apmjrifh
(14) OD;a&$
(15) OD;at;armif
(16) OD;wifat;
(17) Adkvf&JxGËf (&JabmfoHk;usdyf)
(18) OD;oef;xGef;
(19) OD;csdefydk;
(20) OD;vSarmif
(21) OD;xGe;f wif
(22) OD;aomfu (armifaomfu)
(23) OD;ukd,k (armifudk,k)
(24) OD;rdk;ol (armifrk;d ol)
(25) OD;csrf;at;(armifp;l prf;)
(26) a'gufwmwifrsKd;0if;
(27) a'gufwmoufrif;
(28) OD;0if;cuf
(29) OD;wifa&$
(30) OD;cifarmifaqG
m
wd@k jzpfonf?
o
.c
ta&;ay:okH;oyfcsuf
(1) ,ckvuf&Sdtajctaet& trsK;d om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif
uGefjrLepfESihf uGefjrLepfvdkvm;oltkyfpk }uD;xGm;vmonf?
(3) xdk@a=umifh (1) tdk*sD§,l*sDESifh uGejf rLepfvy_ f&Sm;r_ukd ta=umif;
jyKI teD;tem; (a&G;aumufyGJa&G;csde)f wGif a'gufjzKwfI y,fEdkifonf?
(2) tjcm; y,fEidk af omtcsurf mS aiGa&;aju;a&;jzpfonf? wdik ;f ESijfh ynf
e,frsm; wGif aiGpm&if;ppfjyD; jzpfae&efvko d nf?
(4) xdk@a=umifh ‘atmif-pk-wif’ruG&J ef vdkonf? txl;*±kpdkufI
}udK;pm;&efvdkonf?
(5) xdkhajumifh ‘atmif-pk-wif’ tzGJ@twGif;rS uGefjrLepfrsm;/ uGef
m
(yHk) atmif}uD;
9 - 11 - 88
,if;od@k OD;atmif}uD;u uGejf rLepfwq H dycf yfEydS jf y;D z,f&mS ;ypfvokd nfh
yk*Kd~ vf (8) OD;rSm OD;0if;wif/ a': jrifjh rifch if/ OD;atmifviG (f rif;om;)/ OD;xGe;f
wif/ OD;ud, k (k armifu, kd )k / OD;csrf;at; (armifpl;prf;)/ OD;wifa&$ (rH&k Gm) ESifh
OD;0if;cufwdk@ jzpfonf?
A[dktvkyt f r_aqmiftzG@J 0ifrsm;ESifh A[dkOD;pD;tzGJ@0iftrsm;pk}uD;u
,if;udpPESifh ywfoufjyD; ,if;odk@rjzpfoifha=umif; azsmifhzsem;cscJhaomf
vnf; jy\emajyvnfr_r&&SdbJ ouFm&Sif;yGJ}uD;udk rJcJt G qHk;tjzwf jyK
vkyf&onftxd jyKvkyfcJh&onf? rJc&GJ mY OD;atmif}uD;bufrS ±_H;edryfh gu
EkwfxGufay;a&;ESifh (8) OD;bufu ±_;H edrfhv#if (8) OD;pvHk; E_wfxu G fay;
a&;udk oabmwlnDrj_ zifh A[dt k vkytf r_aqmif (12) OD;/ A[dOk D;pD;tzGJ@0if
m
awmfrS }uD;rSL;usif;yrnfjzpfygonf?
o
.c
trde@f t&
(armifudk)
twGif;a&;rSL;
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmftpdk;&tzJG@
ÙÙÙ
mo
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
106 oef;0if;vIi
d f
tcef; (4)
yxrqk;H aetdrt
f us,fcsKyfumv
xdk@aemuf ae@wae@ 1989 ckESpf/ Zlvkid f 20 &ufae@wGif a':atmif
qef;pk=unfESifh OD;wifOD;wdk@tm; EdkifiHawmftm; aESmifh,SufzsufqD;vdk
olrsm;. ab;teœ&m,frS umuG,fapmifha&SmufonfhOya'yk'fr 10 (c)
t& aetdrfwGif wm;qD;rdef@xkwfI wm;qD;xm;jcif; cHcJh&onf?
xdo k k@d ta&;,ljcif;ESifhywfoufI Zlvidk fv 21 &ufae@wGif e0w.
t}udrf 50 ajrmuf owif;pm&Sif;vif;yGJY -
“ 1989 ckESp/f Zlvidk f 20 &ufae@ eHeufrSpI a':atmifqef;pk=unf
ESifh ol&OD;wifO;D wdk@tm; Edik fiHawmftm; aESmuf,Suzf sufq;D vdkorl sm;.
ab;tEœ&m,frS umuG,fapmifha&Smufonfh Oya't& ta&;,lvdkuf
&a=umif;/ TOya'onf EdkifiaH wmf. tcsKyftjcmtm%mESifh Edkiif aH wmf
vHjk cHKa&;udkjzpfap/ trsm;jynfolw@dk . at;csrf;om,ma&;udjk zpfap xd
yg;rnfhteœ&m,frS }udKwifumuG,fEdkif&efvnf;aumif;/ Edkifio H m;rsm;.
rlvtcGit fh a&;rsm;udk rxdcu dk fapbJ Edik fiHawmftm; aESmifh,uS zf sufqD;
vdok rl sm;.ab;tEœ&m,frS umuG,&f efvnf;aumif;/ jyÏmef;xm;aom
Oya'jzpfa=umif;?
,if;yk*Kd~ vfEpS Of ;D tm; tqdyk g Oya'yk'rf 10 (c) t& vkyyf ikd cf iG hfrsm;
udk usio fh ;kH jyD; wm;qD;r_jyKvyk x f m;a=umif;/ Tyk'rf 10 (c) t& ta&;,l
jcif;cH&oltm; wESpftxd wm;qD;r_jyKvkyfEdik fonf[k jyÏmef;xm;
a=umif;” Todk@wm;qD;r_rsm; jyKvkyfjcif;qdk&mY -
(u) rnfonfhae&ma'owGif raexdki&f [k owfrSwjf cif;/
(c) rnfonfhae&ma'owGifom aexdkif&rnf[k owfrSwfjcif;/
(*) oGm;vmr_udk vdktyfovdk wm;qD;jcif;/
(C) owfrSwfonfht&m0wˆKrsm;udk vuf0,fxm;&Sdjcif; (odk@r
[kwf) toHk;jyKjcif;udk ydwfyifwm;qD;jcif;wd@k udk jyKvkyfEdkifa=umif;?
m
owfprD Hcef@cJG usi;f ycJjh cif;jzpfonf? od@k aomf jynfov l lx}k uD;w&yfvk;H u
o
.c
ESpcf OG m%fjzifh uvdraf phjirf;pifum tEdik &f trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf
o
.c
&GufcJhonf?
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 121
(10)Edik fiaH wmfjidrf0yfr_wnfaqmufa&;tzG@J onf EdkifiHawmf. wm
0efudk ,lco Jh nft h csed rf SpI jynfaxmifprk +ydKuGJa&;/ wdik ;f &if;om; pnf;vH;k
nDnGwfrr_ +ydKuGJa&;/ tcsKyftjcm tm%mwnfwcHh dkifjrJa&;wdk@udk pGJjrJpGm
udkifpGJaqmif&Gufvsuf&Sdonf? wzufwGifvnf; vufeufpGJudkif qlyl
aomif;use;f olrsK;d pHkukd wyfrawmfom;rsm;. touf/ aoG;/ ac|; ajrmuf
rsm;pGmay;vSLvsuf xdk;ppf}uD;rsm;jzifh acsr_ef;cJhonfrSm tm;vHk;tod
yifjzpfonf? wyfrawmfonf Edkifi Ha&;tzGJ@tpnf;r[kwfojzif h qlyl
aomif;use;f olrsm;ESifh Edik fiaH &;enf;t& aphpyfaqG;aEG;jcif; jyKvkyfchjJ cif;
r&Sdyg? odk@&mwGif vufeufudkifvrf;pOfudk pGef@v$wI f tvif;0ifvmol
rsm;udkrl aumif;rGefpmG vufcH}udKqdkI jyefvnfae&mcsxm;ay;a&; vkyf
ief;rsm;udk tzGJ@tpnf;jzifh aqmif&Gufvsuf&Sdonf? EdkifiHawmfjidr0f yfr_
wnfaqmufa&;tzGJ@onf EdkifiHa&;tpdk;&r[kwfojzifh rnfonfh vuf
eufukid faomif;usefoltzGt Jh pnf;ESifhr# EdkifiHa&;enf;t& aphpyfaqG;aEG;
jcif;jyKvky&f ef ta=umif;r&Sad y?
(11) EdkifiaH wmfjidr0f yfrw _ nfaqmufa&;tzG@J onf ygwpD Hk 'Drdkua&pD
taxGaxGa&G;aumufyJu G kd usif;yEdkif&ef ygwpD 'Hk rD u
dk a&pD taxGaxG a&G;
aumufyGJusif;ya&;aumfr&SiOf ya'udk jyÏmef;vsuf ygwDp'Hk Drdkua&pD t
axG xGa&G;aumufyGJaumfr&Sifudk zG@J pnf;ay;cJhonf? a&G;aumufyJ0G ifvdk
aom EdkifiHa&;ygwDrsm; rSwfyHkwifEdkif&ef EdkifiHa&;ygwDrsm; rSwfyHkwifjcif;
Oya'udk jyÏmef;cJhonf? xdk@jyif vGwfvyfI w&m;r#waom ygwDp'Hk Drdk
ua&pD taxGaxGa&G;aumufyGu J sif;yEdik f&ef jynfol@v$wfawmfa&G;
aumufyGJOya'udkvnf; jyÏmef;ay;cJhonf?
(12)jynfo@l vw $ af wmfa&G;aumufyOJG ya'yk'fr (3)wGif “v$waf wmf
udkrq J ENe,frsm;rS TOya'ESifhtnD a&G;aumufwifajr‡mufvdkufaom
v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;jzifh zGJ@pnf;&rnf” [lI jyÏmef;yg&do S nf?
,if;jyÏmef;csuEf iS t hf nD v$wfawmfac:,lz@GJ pnf;jcif;udk Edik if Hawmf jird 0f yf
m
awmfjidrf0yfr_wnfaqmufa&;tzGJ@taejzifh
o
.c
om awmif;qdka=unmEdik fcJhonf?
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
126 oef;0if;vIi
d f
trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrS Zlvdkiv f 29 &ufae@wGif xkwfjyefcJh
aom *E<cD ef;ra=unmpmwrf;tjynft h pHkrmS atmufygtwdik ;f jzpfonf?
1? trsKd;om;'Drku d a&pDtzG@J csKyfrS jynfol@v$waf wmfu, dk fpm;vS,f
rsm;jzpf=uukef aom u|Ekfyfwk@d onf jrefrmouU&mZf 1352 ckESpf/ 0gacgif
vqef; (7) &ufEiS hf (8) &uf (1990jynfEh pS /f Zlvikd f 28 &ufEiS hf 29 &uf)
ae@rsm;wGif &efukef+rdKŒ/ ausmufwHwm;+rdKŒe,f&Sd *E<dcef;raqmifY pka0;
a&muf&Sd=u+yD; wdki;f &if;om;jynfolw&yfvHk;. tusKd;iSm EdkifiHawmfa&;
&mtjzmjzmESifh jynfol@v$wfawmfac:qdkzGJ@pnf;a&;udpPt00wdk@ukd aqG;
aEG;nd‡E_dif;wdkifyif=ujyD; oumv wnDwnGwfwnf;qHk;jzwfum T
‘*E<cD ef;ra=unmpmwrf;’ukd xkwjf yefa=unmvdkuf=uayonf?
2? jrefrmEdkifiHwGif ESpfaygif;(30) twGif; yxrqHk;t}udrftjzpf
1990 jynfEh pS f arv 27 &ufae@Y usi;f ycJah om ygwpD 'kH rD u kd a&pD taxG
axGa&G;aumufyJ}G uD;wGif jynfol@v$wfawmfudk,pf m;vS,af e&m (485)
ae&mtwGuf usi;f ycJ&h mY trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyfonf trsm;jynf
olvlxk}uD;. wcJeufaom axmufcHr_wjdkh zifh jynfol@v$wfawmfudk,f
pm;vS,af e&m (392) ae&mwGif tEdki&f &Scd ahJ yonf? od@k &mwGif trsK;d om;
'Dru
dk a&pDzGJ@csKyfonf urBmh'Dru dk a&pDEdkifiHrsm;. usihfxHk;rsm;twdkif; zGJ@
pnf;&rnfh tpdk;&w&yfudk cdkifrmpGmzGJ@pnf;edkifavmufonfh xuf0uf
ausmf jynfol@v$wfawmfu, dk fpm;vS,ftiftm;xuf ausmfvGe±f krH #ru
v$waf wmfuk, d fpm;vS,t f a&wGu. f &mcdik fEe_ ;f (80) ausmt f xd vHk;vH;k
vsm;vsm;tEdik f&&Scd Jhojzifh jynfo@l v$waf wmftm; OD;aqmifEidk faom t
aetxm; tcdkiftrm&&Sdxm;jyD; jzpfayonf?
3? ,cktcg ygwpD 'kH Dru kd a&pD taxGaxGa&G;aumufy}JG uD; atmifjrif
pGm usi;f yjy;D cJjh y;D jzpfavonf? taxGaxGa&G;aumufy}GJ u;D jyD;v#if jynfo@l
v$waf wmfudk ra&S;raESmif;umvY tjrefqHk;zGJ@pnf;ay;&rnfrmS "rRwm
yifjzpfavonf? jynfolvlxkuvnf; Ttwdkif; ar#mfvifhae=uay
m
&Si;f tyfayonf?
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
128 oef;0if;vIi
d f
odk@jzpf&m jynfol@v$wfawmf a&G;aumufyGJOya' tcef; (2) yk'fr
(3) Y jyÏmef;xm;aom “v$wfawmfudk rJqENe,frsm;rS TOya'ESifh
tnD a&G;aumufwifajrm‡ ufvu kd af om v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzifh
zGJ@pnf;&rnf” [laom jyÏmef;csufESihftnD jynfo@l vw $ fawmfudk tjref
qHk; ac:,lzGJ@pnf;ay;&ef ta&;w}uD; vdktyfaeayonf?
7? jynfol@v$waf wmfzGJ@pnf;a&;onf wm0ef&d=S uukefaom ouf
qdkif&mrsm;tzdk@ w&m;Oya't&vnf;aumif;/ usifh0wft&vnf;
aumif; ysuu f Gujf cif;iSm vHk;0rjzpfEikd o f nft
h jyif jzpfay:aeaom jynfol
wdk@. qENeSifh wdkif;jynf. tusyftwnf; tajctae t&yf&yfwk@d udk
axmufxm;ygv#iv f nf; jynfo@l vw $ af wmfac:,lz@JG pnf;a&;udk ysuu f uG f
jcif;iSm vH;k 0roifah vsmf/ ysuu f uG jf cif;iSm vHk;0rxku d [f k u|Eykf fw@kd cH,al y
onf?
8? od@k jzpf&um; jynfol@v$wfawmfudk tjrefqHk; rjzpfrae arG;zGm;
oef@pifay;&ayawmhrnf? jynfol@v$wfawmfa&G;aumufyGJOya' tcef;
(1) / yk'fr 2 (u) wGif “v$wfawmfqdkonfrSm jynfol@v$wfawmfudkqdk
onf” [k jyÏmef;xm;csut f & ,ck ay:ayguv f mrnfh jynfo@l vw $ af wmf
onf wdkif;jyKjynfjyKvw $ af wmfr[kwaf =umif;udkvnf; u|Eykf fw@dk tav;
teuf cH,lxm;ayonf?
Oya'ESifhtnD jzpftyfaomtm%m (odk@wnf;r[kwf) Oya'ESifh
tnD jzpftyfaomtm%mv$Jajymif;a&;udpw P dk@ESifhywfoufI zG@J pnf;
tkycf sKyfyt Hk ajccHOya'w&yfukd trsKd;om;'Dru dk a&pDtzGJ@csKyfrS toifha&;
qGJxm;&SdjyD;jzpfa=umif;od&Sd&I u|Ekfyfwdk@u }udKqdkayonf?
tqdkyg 1990 jynfEh Spf ,m,Dz@GJ pnf;tkyfcsKyfyt Hk ajccHOya' (rl=urf;)
udk trsKd;om;'Dru dk a&pDtzGJ@csKyt f aejzifh tjcm;tzG@J tpnf; toD;oD;ESihf
nd‡Ei_d f;aqG;aEG;rnfh tpDtpOfudkvnf; u|Efkyfw@dk u axmufcaH yonf?
T,m,Dz@GJ pnf;tkycf sKyfykt H ajccHOya'tm;jzifh Oya'ESit fh nD tm
m
wnf; ,lq=uayonf?
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 129
9? xdk@aemuf 'Drdkua&pDjynfaxmifpkopftwGuf &nfoefaom zGJ@
pnf;tkycf sKyfyHk tajccHOya'opfukd u|Eyfk fw@kd yg0ifaom jynfo@l vw $ af wmf
uomv#if a&;qGJjyÏmef;twnfjyK&ef wm0ef&Sdayonf? u|Ekfyw f dk@u
vnf; xdkwm0efudk xrf;aqmifaomtcgY us,fjyef@pGm nd‡E_dif; aqmif
&GufoGm;=urnfjzpfayonf?
od@k aomf jynfol@vw $ af wmf. tm%mtyfEiS f;r_r&Sb d J jynfo@l v$wf
awmf. tm%mpufr&SdbJ/ jynfol@v$wfawmf. taqmifta,mif t
&Sed ft0gr&SdbJ/ jynfol@v$waf wmfu twnfjyKjyÏmef;jcif;r&Sb d J/ jynfol@
v$waf wmfrS tjcm;rnfonfah e&m/ rnfonft h csdefYrqdk/ zGJ@pnf;tkyfcsyk f
yHk tajccHOya'udk a&;qGJcGifhvnf;r&S/d jyÏmef;twnfjyKcGifhvnf;r&Sd/ odk@
a&;qG=J urnfqkv d #if v$wfawmftm%mpufr&So d jzifh Oya'tm%mpuf
vnf; &Sdvdrfhrnfr[kwfay? Tvrf;a=umif;twdkif; aqmif&Gurf _onf
oduQmyif &Sdvrd fhrnfr[kwf[k u|Efyk fwdk@,q l onf?
xdk@a=umifh jynfolvlxk vdkvm;awmifhwaeaom 'Drdkua&pDjynf
axmifpkopf}uD; xlaxmif&eftwGuf &nfoefaom zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHk t
ajccHOya'opfa&;qGJ&eftvdk@iSmyif jynfol@v$wfawmfudk aqmv#ifpGm
ac:,lzGJ@pnf;&ef txl;vdktyfa=umif;rSm xif&Sm;ayonf?
10? Tae&mwGif 'Dru kd a&pDtpd;k & ray:aygurf D umvwav#muf
rvGJraoG/ ra&Smifrv$Jomay:aygufrnfh 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm; jy
\emudv k nf; acsmarmpGm udkiw f ,G af jz&Si;f =uvdrhrf nf[k u|Efyk w f k@d o
abm&&Sdayonf?
'Drdkua&pDtpdk;& ay:xGef;onft h cgusrSom 'Drku d a&pDtcGifhta&;
awG&&Sdap/ Todk@ray:xGef;rDumvYrl 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm; qdwf
okOf;aeqdkonft h jzpfrsKd;um; vHk;0rvdkvm;tyfay?
'Dru kd a&pDtpd;k &ray:aygurf u D mvwGif 'Dru kd a&pD tajctaersm;
zefw;D ay;r_[m 'Dru dk a&pDjynfaxmifpkopfxlaxmifa&;txd/ at;csrf;
m
trsK;d om;'Dru
kd a&pDtzGJ@csKyf
jynfol@v$waf wmfudk,pf m;vS,frsm;
r[wœr*E<Dcef;raqmif
m
onf?
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 133
,m,DOuUXOD=unfarmifzrf;qD;axmifcscv H ukd &f jyD;aemuf tzG@J csKyf
. ,m,DOuUXtjzpf Adv k frSL;a[mif;OD;atmifa&$ jzpfvmcJo h nf? tjidrf;
pm; AdkvfrSL;csKyfatmifa&$onf r&rf;ukef;+rdKŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (1)
wGif trsKd;om;'Drku d a&pDtzG@J csKytf m; ud, k pf m;jyKI 0ifa&muf ,SO+f ydKicf hJ
&m a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cH&onf? OD;atmifa&$udk 1918 ckESp/f arv
19 &ufae@wiG f tzOD;zd;k uGe;f / trda':ode;f wifw@dk rS zGm;jrifco Jh nf? 1940
jynfEh pS w f iG f &efuek w f uUov dk f bDat (0dZm… ) bG@J &&Scd jhJ y;D 1942 rS 1945
txd Adv k fcsKyfatmifqef;OD;aqmifaom Armhvw G vf yfa&;wyfrawmf (bD
tdkifat)/ ArmhumuG,fa&;wyfrawmf(bD'Dat) ESifh ArmhrsKd;cspfwyfr
awmf (yDbt D ufz)f wd@k wGif yg0ifco Jh nf? 1945 rSpI wyfrawmf (=unf;)
wGif ud, k yf idk ftrSwf 3505 jzifh Adkvf}uD;tqifhrSpI wm0efxrf;&Gucf Jh&m
1950 wGif Adv k frLS ;}uD;tqifhjzifh ppfaxmufcsKyf/ 1955 wGif ajrmufydkif;
wdkif;ppfXmecsKyfwdkif;rSL;tjzpf wdk;jr‡ifhjcif;cH&onf? 1955 ckESpf/ azazmf
0g&v D 25 &ufae@rS 1961 ckEpS /f azazmf0g&v D 15 &ufae@twGi;f awmif
ydkif;wdkif;ppfXmecsKyfwGif Adv k frSL;csKyftqifhjzifh wdkif;rSL;tjzpf wm0efxrf;
aqmifaepOf a&G;aumufyYGJ bufvku d v f kycf Jha=umif; pdppfawG@&Sd&ojzifh
qdu k m 1961 ckEpS f/ azazmf0g&v D (13) &ufae@wiG f &mxl;cef@xm;a&;tzG@J
tpnf;ta0;rS wyfrawmfwiG f ppfrx _ rf;jcif;rS tjidr;f pm;,lciG fhjyKcJhonf?
1961 rS 1975 txd jrefrmEdkifiq H kid f&moHtrwf}uD;tjzpf =opaw;vs/
(e,l;ZDvef) ygy;l wGJI tD*spf/ jyifopf/ (pydefEiS hf ,leufpudk) tzGJ@wdk@yg
yl;wGw J m0ef,I l 1975 wGif tjidr;f pm;,lco hJ nf? 1980 jynfEh pS /f ZGev f
7 &ufae@wGif EdkifiHh*k%f&nfbGJ@ (yxrqifh) csD;jr‡ifhjcif;cH&onf? rsKd;cspf&J
abmfa[mif;rsm;tzG@J ESifh trsKd;om;'Dru dk a&pDtzGJ@csKyw f k@d wiG f A[dktvkyf
tr_aqmifESifh OuUX wm0ef,lcJhonf?
,m,DOuUXOD;atmifa&$ukd e0wppftpd;k & jypfru _ six hf ;kH yk'rf (165)
t& qifhac: jyD; (1§90) udk vdkufem&ef qifhac:ta=umif;=um;cJh&m OD;
m
in writing, require the attendance before himself of any person being within
the limit of his own or any adjoining station who, from the information given
m
or other wise, appear to be acquainted with the circumstances of the case, and
o
.c
ic
aqmif&GufEdkifpGrf; r&SdcJhyg?
o
.c
A[dkOD;pD;tzGJ@
trsK;d om;'Dru kd a&pDtzGJ@csKyf
1990 jynfhESpf/ Edk0ifbmv (12) &uf?
om;BuD;jrifhqef;atmif rdcifuk,
d pf m; qmcga&mhAq
f k vufcH,al epOf
tqdkyg tjynfjynfqidk f&mvl@tcGifhta&;Oya'tzJG@rS csD;jr‡ifhcJhaom
qkukd a':atmifqef;pk=unfuk, d fpm; om;}uD; jrifhqef;atmif (tvuf
ZENm;) u a':atmifqef;pk=unfa&;om;ay;yd@k cahJ ompmudk 1992 ckEpS /f
arv 14 &ufae@wiG f 0g&Siw f ef+rdKŒawmf Y zwf=um;cJyh gonf? tjynft h pkH
rSm -
“tjynfjynfqdkif&m vl@tcGifhta&;Oya'tzJG@rS ESpfpOfcsD;jr‡ifhaom
vl@tcGit fh a&;qkuk d orRw yufx&D±dt _ ,f0if (Patricio Aydwin) ESihtf wl
wcsdefwcgu vufcH&,l&onfudk rsm;pGm*k%f,lrdygonf? Tqkonf
m
±kpH ;l pdu
k af p&ef rD;armif;xd;k ouJhok@d jzpf&ygonf? csvD ED kid if o
H rRw}uD;onf
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
142 oef;0if;vIi
d f
trSefw&m;ESifh jyefvnfoifhjrwfa&;w&m;wdk@t=um; ckdif+rJaom
qufpyfr_&Sd aeykHudk wae@wjcm; vltrsm;ydrk dkod&Sd oabmaygufap&ef
aqmif&Guf&mwGif us,fjyef@pGm ±dkaoav;pm;jcif;cH&aom xl;jcm;vS
onfh acgi;f aqmifwOD;yifjzpfygonf?
vSnhjf zm;r_/ rw&m;r_/ vl@*k%fodumQ udk rav;pm;r_wk@d rS jzpfay:vm
aom a=umuf&HŒG r_EiS hf oHo,jzpfrw _ @dk onf vl@tcGit fh a&; azmufzsurf _
a=umifh uJt G ufaeaom vl@tzJ@G tpnf;rsm;tay: Y avmif;&dyx f ;kd vsuf
&Sdygonf? Todk@aom vl@tzJG@tpnf;rsm;wGif jzpfay:aeaom emusnf;
csuf'%f&mrsm;udk aysmufuif;atmifuo k &mwGif jyefvnfoifjh rwfa&;
onf t"duyifjzpfygonf? Todk@jyKvkyEf kid f&ef wjynfvH;k . csrf;ajr@om
,ma&;udk yk*~vu d ESifh tkypf w k @dk . usO;f ajrmif;aomtusK;d pD;yGm;wdk@xuf
a&SŒwef;rSxm;vdak om jzLpifaomapwem&S&d rnfjzpfygonf? wOD;ESihf
wOD; ydkI tjyeftvSef,kH=unfpdwfcs&aom tajctaevnf;&Sd&ef vdk
tyfygonf?
cg;oD;vSaom &ef+idK;zJG@rr_ sm; tcsdef=umjrifhpGmjzpfymG ;+yD;aemuf wOD;
ESihwf OD; jyefvnf,=kH unfpw d cf svmEdkiaf tmif jyefvnfjyKvky&f mwGif pdwf
oabmuJGvJGr_ESifh aomu'kuQtaygif;udk ay:aygufapaom tjyKtrl
rsm;/ pdwo f abmxm;rsm;/ cHpm;csufrsm;udk "rR"dÏmefusus trSefudk t
rSeftwdik f; okH;oyfqifjcif&ygvdrhrf nf? trSefw&m;udk &ifqidk f&aom t
vkyrf mS rvG,u f v l yS g? owW&d &dS ef vdt k yfygonf? oef@pifaomapwemESihf
±kd;ajzmifah ompdwx f m;rsm;arG;jrLjcif;jzifh aemufqkH;wGif rvkrd ke;f wD;r_ESifh
vdrfvnfrw _ dk@rS jzpfay:vmaom aysmufcJvSaomtusKd;qufrsm;udk
atmifjrifpmG ausmv f $m;Edik rf nf[k ,k=H unfaomo'Ngpdwu f v dk nf; arG;&ef
vdkygonf?
trSew f &m;udk OD;wnfI vkyu f idk &f efvtdk yfa=umif; vufcv H kud jf cif;
onf ac|;odyjf cif;r#omjzpfaom tay:,Ha=umoufouf vkyfaqmif
m
csurf sm;udk ausmv f eG fI ud, k pf dwEf v S H;k ygnnD w G fpmG jzifh bkjH y\emrsm;udk
o
.c
&efuek f
o
.c
ic
tcef; (5)
Edb
k ,fqck sD;jr§ichf &H
xdk@aemuf aemfa0EdkifiH atmfpvdk+rdKŒ&Sd Edkb,fqkcsD;jr‡ifha&; aumfr
wDu 1991 ckEpS t f wGuf jidrf;csr;f a&;Edkb,fqu k kd a':atmifqef;pk=unf
tm; csD;jr‡ifha=umif; 1991 atmufwdkbm 14 wGif xkwfjyefa=unmcJh
onf? a':atmifqef;pk=unf &&Sdco Jh nfhqkrsm;teuf +ird ;f csr;f a&; Edb k ,f
qkonf tjrifhqkH;qkjzpfonf? qkcsD;jr‡ifha&;aumfrwD0ifrsm;u “a':
atmifqef;pk=unf. owWo d nf tm&SEikd if Hrsm;. txl;tHh=ozG,f/ cs;D usL;
zG,Of yrmrsm;xJrS wckjzpfygonf? olronf zdEydS cf sKyfcs,jf cif;rS vGwf
ajrmufa&;twGuf wdkuyf G0J ifaeaom t"du ta&;ygonfh ykH&yd w f ckjzpf
ygonf? ,ck 1991 ckESpftwGuf +idrf;csr;f a&; Edkb,fqktm; a':atmif
qef;pk=unfudk csD;jr‡ifh&if;/ urBmw0Srf;wGif 'Drdkua&pDESifh vl@tcGifhta&;
rsm;twGuf +idrf;csr;f pGmwdkuyf 0JG ifae=uonfh jynfolrsm;tm; axmufcH
tm;ay;&efESihf olr. tvHrvSJ+idr;f csr;f a&; wdu k yf 0JG ifr_rsm;udk *k%jf yKonfh
taejzifh Tqkukd cs;D jr‡ihvf kud yf gonf” [lI qkH;jzwfcho J nf? 1991 ckESpf/
'DZifbmv 10 &ufae@Y atmfpvdk+rdKŒawmfwGif usif;ycJhaom 1991
jidrf;csrf;a&; Edkb,fqkcsD;jr‡ifhyoGJ dk@ a':atmifqef;pk=unfonf udk,fwkdif
rwufa&mufEkid fojzifh om;}uD;jzpfol jrifh qef;atmifu rdcifudk,pf m;
wufa&mufqk,cl Jh&onf? mo
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 145
1991 ckEpS /f 'DZifbmv 10 &ufae@wiG f qkcs;D jr‡iyhf t
JG crf;tem;Y
aemfa0;Edik if H Edb
k ,faumfrwD. OuUX ygarmuQ z&efppfp*D smpuwf
(Francis Sejersted) u a':atmifqef;pk=unfukd TuJhodk@ csD;rGr;f pum;
qdck Jhonf?
Nidrf;csrf;a&;Edkb,fqkwHqdyf
“bk&ifrif;jrwf/ rdbk&m;}uD;/ tpk;d &tzGJ@0ifrsm;/ oHwrefrsm;ESifh t
rsK;d orD;/ trsK;d om;rsm;cifAsm;?
,ae@ ae&mwGif usaemfwdk@pak 0;=uonfrSm atmifqef;pk=unf
onf xif&mS ;aomvltcGiht f a&;ESihf 'Drudk a&pDaqmif&u G frr_ sm;udk *k%fjyK
&efEiS hf ol@tm; 1991 ckEpS t
f wGujf zpfaom Edkb,fjidr;f csr;f a&;qkudk cs;D jri‡ hf
&efyifjzpfygonf? cHpm;csuf trsK;d rsK;d tzHzk jkH zpfay:ae&onfh tcgor,
vnf;jzpfygonf? jidr;f csrf;a&;qk&Sifuk, d w f idk f rvma&mufEdkifbJ jzpfae&
ygonf? usaemfw@dk olr. ,Hk=unfcsuftwdik f; jzpfajrmuf&ef wkdufyGJ0if
aeqJyifjzpfygonf? olr.pGr;f &nfowWEd iS fh wm0ef,l aqmif&u G rf r_ sm;
a=umifh olronf jrefrmjynfY,H=k unfcsu. f tusO;f om;b0Y a&muf&Sd
aeygonf? ol rvma&mufEdkifonft h wGuf usaemfwdk@pdk;&drf a=umifh=u
m
Nidrf;csrf;a&;Edkb,f *kPfjyKrSwfwrf;vTm
“²²²² usaemfw@dk . pdk;&drfa=umifh=ur_rsm;onf ,Hk=unftm;xm;r_/
ar#mfvifhr_wk@d jzifhvnf; a&maxG;I ay:aeygonf? jidrf;csrf;a&;ESihf aphpyf
zsefajza&;ud&k ,l&ef wdu k yf 0JG if}udK;yrf;&mwGif usaemfw@kd pHerlemtjzpf
xm;&rnfyh *k dK~ vrf sm;onf usaemfwk@d &,l&ef }uKd ;yrf;aeonft h &mrsm;.
oauFwtjzpf&yfwnfjyD; usaemfw@dk wiG f &So d r# t&aumif;qHk;pGrf;tif
udk v_y&f mS ;wufºuaG paom yk*Kd~ vrf sK;d wdk@ukd tm;xm;=u&ygonf? atmif
qef;pk=unfonf Todk@aom yk*~dKvyf ifjzpfygonf? olonf av;eufpGm
wm0ef,lr_ESifh ZGJowœdckdifjrJr_wdk@udk OD;wnfcsufESifh enf;vrf;wdk@wom;
m
mo
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
148 oef;0if;vIi
d f
udk &,lcJhaomfvnf; atmifqef;pk=unfwGif vGwfvyfaom tawG;t
jrifrsm;&dSjyD; ,if;wdk@onf olr.EdkifiHa&;0g'rsm; jzpfvmygawmhonf?
t"dutajccHrSm olr.zcifY oljrifawG@cJh&aom tEd_if;rJh±dk;om;r_yif
jzpfygonf? ol.tawG;tjrifwiG f vl@tcGit hf a&;udk tv,fA[dYk ae&m
ay;xm;onfrmS vl@*% k of dumQ udk umuG,f&ef wu,fwrf; vkt d yfonhf
oabmudk a&mifjyef[yfcJhyk&H ygonf? vlom;wdkif;onf vGwfvyfaom
vl@tzGJ@pnf;wGif aexdkifcGifh&dSonfomru ±dak oav;pm;cHydkifcGifhvnf;
&dS&rnfjzpfygonf? Tt,ltqay:wGif tjrifhqHk;ar#mrf Se;f csuf pdwful;
tjrifESifh wnfjidraf omvufawG@0g'wdk@ukd xl;jcm;pGmaygif;pyfxm;aom
vrf;pOfw&yfudk olru csrSwf wnfaqmufxm;ygonf? olrtzdk@ T
onfrSm trSew f &m; t,ltqr#om r[kwyf g? Tod@k aom t,ltq
udk vufawG@EdkifiHa&;Y usiho f ;Hk Edkifonfudk jyo&mwGif olronfrsm;pGm
taxmuftuljyKol jzpfaeygonf?
jidr;f csr;f a&;ESihf aphpyfjzefajza&;rl0g'udk vufawG@taumiftxnf
azmf&mwGif vHk;0r&dSrjzpfaom vdktyfcsufw&yfrSm “a=umuf&HŒG jcif; uif;
rJrh ”_ yifjzpfygonf? Ttcsuu f kd atmifqef;pk=unf odem;vnfygonf?
olra&;aom;cJhaom Freedom from Fear (a=umuf&GHŒjcif;rS uif;a0;jcif;)
pmtkyfY olw@dk onf tm%ma=umifhr[kwfbJ a=umuf&HŒG r_a=umifhom
vlom;wdkif; azmufjyef=ujcif;jzpfonf[k a&;om;azmfjyxm;ygonf?
olr.wdik f;jynfrS tm%m&Sipf epftm;&nf&, G I
f a0zefxm;jcif;yif jzpf
ygonf? ppfAdkvfcsKyfrsm;onf jynfolvlxkudk OD;aqmifOD;&Guf vrf;jy&
rnft h pm; ,if;wd@k u jynfov l xl kukd ajumuf&ŒHG aeojzifh azmufjyefapcJh
jcif;jzpfonf? TtwGuf 4if;wd@k onf raumif;r_oo H &m vnfae=u&yg
onf? odk@aomfvnf; olr. tawG;tjrifwiG f a=umuf&HrG _uif;rJh&ef v_H@
aqmfxm;csuo f nf OD;pGmyxrtaejzihf trsm;ESio hf ufqikd af om Ed;_ aqmf
csuyf ifjzpfygonf? usaemfw@dk tm;vH;k a=umuf&ŒGH jcif;uif;rJ=h u&ef awmif;
m
usaemfw@kd uo Jh @kd aom omrefy*k dK~ vfw@kd cpH m;=uonf[k usaemf,=kH unfyg
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
150 oef;0if;vIi
d f
onf? tem*wfwiG f ,H=k unfr_&aSd eao;&eftwGuf olruJo h @kd aom yk*K~d vf
rsKd;udk usaemfwdk@vdktyfonf[k cHpm;rdygonf? ,if;tcsufonf olr
}udK;yrf;r_. pGr;f tm;}uD;aom oauFww&yfjzpfjyD; olrudk rw&m;vkyf
wdik f; usaemfwdk@ESvHk;om;wGif tjrwfwEdk;xdef;odrf; xm;onhft&mudk
csKd;azmufcH&ouJho@dk yif cHpm;=u&ygonf? aetdrfwiG f zrf;qD;jcif;cH&ol
atmifqef;pk=unfonf ar#mfvifhcsufa&mifjcnfjzpfygonf? olr xdkae
&mY&dSaejcif; jzifh aumif;r_ukodkvf. tiftm;udk usaemfwkdh ydkI
,Hk=unfu;dk pm;vm=uygonf?
jynfwiG ;f Y Edik if aH &;tzdEdyS cf Hae&ojzifh Edb k ,fjird ;f csr;f a&;qk&iS f udk,f
wdkif rvma&mufEidk fonfrmS Tt}udro f nf yxrqHk;t}udrf r[kwfo
vdk aemufq;Hk t}udrjf zpfrnf rxifyg? [pfwvm. wckaom tusO;f p
cef;wGif zsm;emaeol um;vfzeG af tmfpt D ufpuD (Carl von Ossietzky) onf
vnf; 1936 ckEpS fu rvma&mufEdkifcJhyg? tm'a&qmcga&mhAf (Andrei
Sakharov) ESifh vufbdk0ifpm (Lech Walesa) wdk@onfvnf; xdkenf;wlyif
tm;vHk;udk aus;Zl;wifygonf?
tqdkygpmY-
o
.c
ygarmuQvGe'f Dpwuf&Sifh
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 157
ar#mfaeygonf?
ic
atmifqef;pk=unf
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 159
tcef; (6)
trsKd;om;nDvmcH
1990 jynfhESpf a&G;aumufyJw G Gif tjywftowftEdkif&&Scd Jhaom t
rsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfonf ppftpdk;&tm%mv$Jajymif;ay;&ef
t}udrf}udrfawmif;qdkcJhaomfvnf; vHk;0vufrcHbJ y,fcscho J nf?
xd@k aemuf ppftpd;k &onf 1993 ckEpS /f Zefe0g&v D 9 &ufae@wiG f zG@J
pnf;yHt k ajccHOya'a&;qGEJ ikd af &;twGuf twkta,mif trsK;d om;nDvm
cHudk pwifusif;ycJo h nf?
,if;nDvmcHodk@ trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@OuUX OD;atmifa&$onf
e0w pDpOfxm;onft h wdkif; cGJwrf;usOD;a&jzifh twkta,miftrsKd;om;
nDvmcHudk yg0ifwufa&muf&ef qHk;jzwfcJhonf? Todk@jzifh OD;atmifa&$
OD;aqmifaom NLD rS jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,f (86) OD;onf
e0w. trsK;d om;nDvmcHo@kd wufa&mufch=J uonf? ppftpd;k &tm; jyef
vnf wkef@jyefwu dk fy0GJ ifEkid pf rG ;f tajctaer&So d nfhtwGuf ar#mvdu k af e
ovdk jzpfc&Jh onf?
e0wppftpdk;&onf trsK;d om;nDvmcH. OD;wnfcsuf (6) &yf/ t
cef;vdkufacgi;f pOf (15) ck/ tajccH&rnfrh l (104) csuu f kd nDvmcHu, kd pf m;
vS,frsm;tm; twif;csrw S fcdkif;cJhonf?
pifppf zGJ@pnf;yHktajccHOya'qdkonfrSm wdkif;jynf. toufjzpfo
vd/k tajccHtkwjf rpfvnf;jzpfonf? zG@J pnf;yHktajccHOya'onf jynfwiG ;f
ppfr;D udk ydkjyD;awmufavmufoGm;apEdkifouJo h dk@ ESpfaygif; 60 awmuf
avmifaeaom jynfwGif;ppfrD;udkvnf; tuket f pifjidrf;owfay;Edik fpGrf;
&Syd gonf? zGJ@pnf;yHt k ajccHOya'onf Edik fio H m;wOD;pD wOD;pDwidk f;. udk,f
a&;vHjk cHKr/_ 'Drudk a&pDEiS fh vl@tcGit fh a&;wkd@udk tjynfht0tmrcHEidk fonfh
taetxm;udk zefwD;ay;EdkifouJhokd@ EdkifiHom;wOD;pD/ wOD;pDwdkif;.
uH=urRmudk v_yfvdk@r&atmif wkyfaESmifcsKyfwnf;xm;EdkifpGrf;vnf; &Sdyg
m
onf?
o
.c
ic
cJhonf?
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
162 oef;0if;vIi
d f
a':atmifqef;pk=unfonf trsK;d om;nDvmcHY wzufowf csrw S f
xm;aomOD;wnfcsuf (6) csuEf iS fh tajccHrl (104) csuu f kd vHk;0 r}uKd uf
ESpof ufay?
xd@k a=umifh 1995ckEpS /f Ed0k ifbmv 28 &ufae@Y usi;f yaom trsK;d
om;nDvmcH pHknDtpnf;ta0;wGif (27-11-95) &ufpJw G yfvsuf tzGJh
csKyf OuUX OD;atmifa&$vufrSwf xdk;xm;aom trsKd;om;'Drdu k a&pDtzGJ@
csKy.f oabmxm;rl0g'pmwapmifudk trsK;d om;nDvmcHusi;f ya&; vkyf
ief;aumfrwDOuUXOD;atmifw;dk xH vdyfrjl yD;ay;yd@k cohJ nf? xd@k jyif trsK;d om;
nDvmcHusif;ya&; vkyfief;aumfrwDodk@vnf; oabmxm;jyef=um;&ef
pmjzifh xyfrHta=umif;=um;cJhonf? ta=umif;jyef=um;pmr&&So d jzifh
trsKd;om;'Drku d a&pDtzGJ@csKyfonf trsKd;om;nDvmcHusif;ya&;OuUXxH
ay;pmwapmif xyfrHay;ydk@cJhjyefonf?
tzG@J csKyfay;ydk@aompmY-
(1) trsK;d om;nDvmcHu csrSwfxm;aomtajccHrrl sm;udk jyefvnf
oHk;oyf&ef?
(2) a&G;aumufyJw G Gif tjywftowftEdik f&&SdcaJh om tzGJ@csKyf.
v$wfawmf udk,pf m;vS,ftrsm;pkjzifh trsKd;om;nDvmcHu, dk fpm;vS,f
rsm;udk jyefvnfzGJ@pnf;ay;&ef?
(3) nDvmcHwGif csrSwfusifhoHk;aeaomenf;vrf;rsm;/ vkyfxk;H vkyf
enf;rsm;udk jyefvnfoHk;oyfI jyifqifay;&ef?
(4) txufygupd P&yfrsm;udk aqmif&GuEf dkifa&;twGuf awG@qHkaqG;
aEG;r_jyKvkyfa&;twGuf tav;xm;aqmif&Guf&ef ponfhtcsufrsm;udk
azmfjyxm;onf?
odk@aomf trsKd;om;nDvmcHpn Hk Dtpnf;ta0;Y trsK;d om;nDvmcH
usifya&;aumfr&SifOuUX. rde@f cGef;ygtcsufrsm;udk avhvmjcif;jzifh
tzG@J csKyf. vdkvm;aom awG@qHkaqG;aEG;a&;udpP vHk;0ryg&Sda=umif; od&Sd
m
trsKd;orD;xl;cRefq&k &Sd
xdkpOftwGif; e,l;a,muftajcpdkuf ‘rpf’ (Ms) r*~Zif;rS 1995 ck
ESpt
f wGuf trsKd;orD;xl;c|eq
f k (12) qka&G;cs,fc&Jh wGif a':atmifqef;pk
=unfyg0ifcJhonf?
acgif;jzwfjyD;ud,
k ,
f l
e0wppftpd;k &onf trsK;d om;'Dru dk a&pDtzG@J csKyfukd ‘acgi;f jzwfjyD;
ud,
k ,
f ’l qdo
k nfh enf;AsL[mrsK;d udk wd;k jri‡ uhf sio hf ;kH um OD;aqmifol xdyyf ik d ;f
m
twdu
k t
f cdu
k cf &H
a':atmifqef;pk=unf. ygwpD nf;±H;k a&;c&D;pOfrsm;tay: Yvnf;
ay:ay:xifxif taESmifht,SufjyK [ef@wm; wm;jrpfcJhjyD; ppftpdk;&zGJ@
pnf;xm;onfh vufuidk fwkwf cg;ydkufaqmiftzGJ@tpnf;jzpfonfh =uHŒcdkif
a&;toif;0ifrsm;udt k oH;k jyKum touftEœ&m,fjyKonftxd ajymif
ajymifwif;wif; zdESdyaf pmfum;vmcJo h nf?
Edkiif Ha&;ygwDonf jynfolvlxk.vkdvm;csufESifhqENudk nDnw G f pk
pnf;r_jyKEdkiaf &;twGuf EdkifiHa&;t& pepfwus zGJ@pnf;xm;onfh tzGJ@
tpnf;wckjzpf&m EdkifiHa&;ygwDw&yfonf 'Drdkua&pDuk d rSefuefpGm usifh
oHk;EdkifcGifhESifh jynfolvlxkudk ppfrSefpmG udk,fpm;jyKcGifh&&Sd&ef vdt k yfay
onf? xdk@jyif EdkifiHa&;ygwDrsm;onf t&Snfojzifh wnfwnfjidrfjidrf cdkif
rmpGm &yfwnfEdkifa&;twGuf pnf;±Hk;a&;pGrf;&nfrsm;tay: wnfrSDae
aoma=umifh EdkifiaH wmftwGif; vGwv f yfpGm pnf;±Hk;v_y&f Sm;cGifh &&Sd&rnf
jzpfonf?
1996 ckEpS /f Ed0k ifbmv 9 &ufae@wGif ygwDpnf;±H;k a&;c&D;pOftjzpf
c&D;xGufpOf a':atmifqef;pk=unfESifh 'kOuUX ol&OD;wifOD;/ 'kOuUX OD;
m
cJo
h nf? a=unmcsuYf TaumfrwDonf 1990 jynfhEpS f ygwpD kH 'Dru kd a&pD
taxGaxGa&G;aumufyJG Oya'ESit fh nD v$waf wmfac:ay;a&;rlt& v$wf
awmfac:,lay;a&;jzpfajrmufonftxd v$waf wmfu, kd pf m; aqmif&u G f
oGm;rnf[k twdtvif;azmfjya=unmcJhonf?
jynfol@v$wfawmfudk,fpm;jyKaumfrwD zJG@pnf;vdkufonfhtay:
awmfvSefa&;e,fajrESifh jynfya&muf ta&G;cs,fcH jynfol@vw $ fawmf
ud,k pf m;vS,rf sm;uvnf; tm;wufoa&m axmufcHvu dk =f ujy;D jynfy
a&mufv$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;jzpf=uonfh a'gufwmpdef0if;/ OD;bdk
vSwifh/ OD;vseftky/f OD;armifarmifat;/ OD;vSOD;/ OD;odef;OD;/ a'gufwmwifh
aqG/ a'gufwmZvyfxef/ OD;u,f'Dbl;&D;/ OD;cGefrwf&fub dk ef/ OD;',feD&,f
atmif/ OD;wifxw G f/ OD;xefvsef;aygif/ OD;oef;pdef/ OD;omEdk;/ a'gufwm
pef;atmif/ OD;Adkvfaomif;/ OD;xGef;OD; ponfh v$wfawmfudk,fpm;vS,f
(19) OD;u ,if;wdk@udk,pf m; aqmif&GufydkifcGifhtm%mudk CRPP od@k tyf
m
onf?
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
168 oef;0if;vIi
d f
&Sif;vif;ajym=um;cJhonf?
o
.c
ic
vGwv
f yfa&;qk
2000 jynfhESp/f rwfv 18 &ufae@wGif tdki, f mvefEdkiif H 'AŠvif+rdKŒ
wGif a':atmifqef;pk=unftm; 'AŠvif+rdKŒawmf. ‘vGwfvyfa&;qk’
udk *k%fjyKcsD;jr‡ifhcJhonf? qkudk ol@udk,fpm; om;i,fxdefvif; ac: uif
tJ&pfu qkvufc, H cl ho
J nf? *k%jf yKrSww
f rf;v$m;tm; a':atmifqef;pk
=unf udk,fwdkifwufa&mufvufrSwfa&;xd;k Edkifonht f csdeftxd apmifh
qdkif;xm;rnfjzpfonf? awmiftmz&duorRwa[mif; ref'Jvm;tm;
qkcs;D jr‡ifhcpJh Ofuvnf; tvm;wl udk,fwidk fvufrSwfa&;xdk;Edkifonftxd
rSwfwrf;v$mwGif csefvSyfxm;cJhzl;onf? tqdkygqkudk tar&dueforRw
m
onf?
*kPjf yKaw;
c&pf 2000 jynfEh SpftwGuf tdik f,mvefEdkifi/H +rdKŒawmf 'AŠvif tkyf
csKyfa&;tzGJŒrSay;tyfonfh +rdKŒawmf*k%fx;l aqmifqk a':atmifqef;pk
=unfESifh yl;wGJ&&SdcJhol a&mcfhaw;oH&Sif bdkEdkESifhtzGJ@rS a':atmifqef;pk
=unftm; *k%fjyKpyfqdkxm;onfh “Walk On” aw;oDcsif;udk 2002 ckESpf/
azazmf0g&Dv (27) &ufae@Y tar&duefjynfaxmifpk *&rfraD w;*Dw
qkay;yGJwiG f taumif;qH;k qkcsD;jr‡ifhcHcJh&onf?
'kw,
d tBudrf aetdrt
f us,fcsKyf
2000 jynfhESp/f =o*kwv f (24) &ufae@wiG f 'kwd,OuUX ol&OD;wif
OD;/ &efukew f idk f; pnf;±H;k aumfrwDOuUX ocifp;kd jrif/h &efuek w f ikd f; pnf;±H;k a&;
tzGJŒ0if a'gufwmrsKd;atmif/ tzGJŒcsKyfvli,f(16) OD; ¡,mOfarmif; ESpfOD;
tygt0if¢ wdk@ESifhtwl &efukew f zufurf; 'v+rdKŒrSwqifh &efukew f dkif;/
uGrf;jcHukef;+rdKŒESifh aumhrSL;+rdKŒrsm;od@k pnf;±H;k a&;udpPrsm; aqmif&u G f&ef
&efuek f+rdKŒyef;qd;k wef;qdyfurf;rSwqifh c&D;xGu&f ef pDpOfch&J m yef;qd;k wef;
qdyu f rf;wGif wem&DcJcG ef@ tm%mydik rf sm;rS ydwq f @kd xm;cJhjyD;rS wzufurf;
okdhul;cGifh&cJhonf? 'v+rdKŒodk@ a&muf&Sdonft h cg }udKwifapmifhqdkif;ae
onfh tzGJ@csKyfum;ESpfpD;jzifh uGrf;jcHukef;odk@ c&D;xGufvmpOf 'v+rdKŒrS
txGuf (3) rdkifcefhta&muf usefppfom;&yfuu G fwGif tm%mydik frsm;rS
a&SŒc&D;rqufEidk f&ef twif;t"rRyw d fqdk@wm;jrpfxm;ojzifh tqdkyg ae
&mYyif c&D;qufxGufEkid fonftxd tajccsapmifhqdkif;aecJh&m (9) &uf
ajrmufae@jzpfonfh pufwifbmv (1) &ufn 11;15 em&DwiG f &Jwyfz@JG ESihf
ppfaxmufvSrf;a&;tiftm; 300 ausmfu a':atmifqef;pk=unfESifh
tzGJ@tm; 0ifa&mufp;D eif;jyD; twif;t=uyfzrf;qD;csKyfaESmifac:aqmifjy;D
m
onf?
wwd,tBudrf aetdrt
f us,fcsKyf
xdk@aemuf 2000 jynfhESpf/ pufwifbm 20 &ufae@wiG f 'kwd,OuUX
OD;wifO;D ESiht
f wl tzG@J 0ifrsm;vdu k fygvsuf tzG@J csKyv f _yf&Sm;r_r&Sdeidk &f ef ydwf
yifwm;qD;r_rsm;/ tzG@J csKy±f ;kH rsm;ydwfapjcif;/ qdik ;f bkwfrsm;csapjcif;rsm;udk
pHpk rf;avhvm&ef yxrc&D;pOftjzpf naerD;&xm;jzifh rEœav;od@k oGm;
a&muf&ef pDpOfcJh&m rD;&xm;vufrSwfukefaeonf[k ta=umif;jyI
vufrw S fa&mif;ray;bJ aemufwae@ eHeufapmapm 2000 jynfEh pS /f puf
wifbm 22 &ufae@wiG f &efuek fbw l m}u;D rS t"rRaetdrjf yefy@kd jyD; wwd,
t}udrf aetdrftus,fcsKyfjzifh zrf;qD;xdef;odrf;jcif; cHcJh&jyefonf?
jyefvnfvGwaf jrmuf
a':atmifqef;pk=unfonf aetdrftus,fcsKyftjzpf 1 ESpf 5 v
14 &ufuscHcJh&jyD;aemuf 2002 ckESpf/ arv 6 &ufae@wGif aetdrf t
us,cf sKyfrS jyefvnfvGwfajrmufvmcJo h nf?
m
wGuf vGwfvyfcGifhygyJ?
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
174 oef;0if;vIi
d f
*kPjf yKcsD;jr§iyhf JG
aetdrftus,fcsKyfrS vGwfajrmufjyD; &ufydkif;twGif;rSmyif 2002
ckEpS /f arv 23 &ufae@Y Akdvrf LS ;atmif (&Jabmfo;kH usyd )f OD;aqmifaeonfh
0g&ifEh idk if aH &;orm;}u;D rsm;u aetdrt f us,cf sKyrf S vGwaf jrmufvmaom
a':atmifqef;pk=unftm; 0g&ifhEidk fiHa&;orm;}uD;ocifodef;az (0g;c,f
r) aetdrfwGif *k%fjyKyGu J sif;yI yef;uHk;pGyf*k%fjyKum a&SŒquf aqmif
&Guf&rnfh 'Drkdua&pDa&;wdkufyGJtwGuf vGwfvyfa&;}udK;yrf;umv
twGif; t*Fvdyef ,fcsJŒwd@k tm; wdu k cf u
dk &f mwGif Adv
k fcsKyfatmifqef; udkif
pGcJ Jhaom oHk;a&mifjc,fa'gif;tvHESihf zufqpf*syefwdk@tm; wdu k fcdkuf&m
wGif udik pf cGJ ho J nfh teDa&mifatmufcHaxmifhwiG f =u,fjzLwyfxm;aom
tvHwk@d udk trSwfw&ay;tyfcJhonf?
*kPx
f ;l aqmifyg&*lbUJG csD;jr§ichf &H
2002 ckEpS f/ arv 25 &ufae@wiG f usi;f yonfh tar&duefjynf
axmifp/k e,l;a,muf+rdKŒ&Sd bmhofaumvdyf. (142) }urd fajrmuf bGJŒESi;f
obiftcrf;tem;Y a':atmifqef;pk=unftm; *k%fxm;aqmif yg&*l
bGJ@udk csD;jr‡ifhtyfESi;f cJhonf? tvm;wl 0g&iS fwef'DpD&Sd tar&duef wuU
odkv.f 1996 ckESpf aqmif;&moDbGJ@EiS f;obif tcrf;tem;Yvnf; a':
atmifqef;pk=unftm; *k%fxl;aqmifyg&*lbGJ@ csD;jr‡ifhcJhz;l onf?
a':vmwpfoef;wef vGwv
f yfaompdw"f gwfqk
tar&duefjynfaxmifp&k Sd z&D;'rf;zd&k rftzG@J }uD; (Freedom Forum
Foundation) uvnf; a':atmifqef;pk=unftm; ‘vGwfvyfaom pdwf
"gwfqk’ csD;jr‡ifhay;cJhonf? av[kefpD;ysHºuGae[ef tawmifyHESpfckyg
±kyfwkESifh qkaiGtar&duefa':vmwpfoef;udk cs;D jr‡ifhcjJh cif;jzpfonf? t
qdkygqkonf jynfolvlxk.ESvHk;om;wGif pGJrufavmufatmif owœd
m
atoif Edik if w
H um 'Dru
kd a&pDqk
2002 ckESpfonf a':aqmifqef;pk=unftwGuf qktrsm;qHk;&&Sd
aomESp[ f k qd&k ayrnf? 2002 ckEpS f/ pufwifbmv 20 &ufae@wGif
*&dEkid fiH atoif+rdKŒawmfrS ‘atoifEdkifiHwum'Drdkua&pDqk’ (Athens
International Prize for Democracy) &&SdcJhonf? qktjzpf 'Drkdua&pDzcifjuD;
ÙÙÙ
mo
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 177
tcef; (7)
'Dy,
J if; vkyMf uHowfjzwfrI
2003 ckESp/f arvwGif a':atmifqef;pk=unf/ OD;wifOD;ESifh NLD t
zGJ@0ifrsm; ppfudkif;wdik f;odk@ pnf;±Hk;a&;c&D; oGm;a&mufcJhonf? xdkc&D;pOf
twGif; arv 30 &ufae@wGif a&$bkdc±dkif/ 'DyJ,if;+rdKŒteD; us&D GmY etz
Y ppftpdk;&apcdkif;csut f & ,if;wd@k vufyg;aprsm;u acsmif;ajrmif; wdkuf
cdkucf Jh=uonf? 'DyJ,if;vky=f uHowfjzwfr_Y t=urf;zufcHc&Jh ol a':nGef@
nGe@f u xdpk Ofu tjzpftysuu f kd atmufygtwdik ;f tao;pdwf rSwrf o d r#
jyefvnfajymjycJhavonf?
“arv 30 &ufae@reuf 9 em&D rH&k Gm+rdKŒ NLD ±H;k a&SŒrSm a':atmif
qef;pk=unfu wufa&mufvmcJw h hJ vlxyk &dwo f wfudk rdef@cGe;f ajym=um;
ygw,f? rdef@cGe;f ajymjyD; jyeftxGufrSm vlxku a':pke@J vdkujf yD; ol@&JŒrdef@
cGef;awGudk vdkufem;axmifcsifw,fvdk@ ajymw,f? tJ'DrSmyJ =uHŒzGH@eJ@prG f;
tm;&SifawG aemufu xyfvdkufwmawG@&ygw,f? tJ'Dwke;f u rHk&Gm+rdKŒ
xJrSm yHrk SefomG ;vmaewJhum;awGvnf; rawG@&awmhbl;? usrwdk@tkypf k
awG&JŒum;eJ@ =uHŒzGH@&JŒum;awGyJ &Sdygw,f?”
“ae@v,f 1 em&DavmufrSm a':pku bkwvif+rdKŒu vlxkeJ@ awG@
qHkjyD; E_wfceG f;qufpum;ajymcJhygw,f? jyD;awmh NLD vli,ftzGJ@udk zGJ@
pnf;ay;cJhygw,f? usrwdk@ pdkif;jyifuaexGufvmawmh n 7 em&D xdk;
aeygjyD? tJ'u D aexGuv f mjyD; rdepf 20avmufrmS yJ usrwd@k us&D mG a&muf
vmw,f? tJ'D&GmrSm a':pku tJ'&D Gmem;w0du k frSmae=uwJh &Gmom;awG
udk E_wfcGe;f qufpum; tenf;i,fajymygw,f? tcsdefuvnf; aemuf
usaejyDjzpfv@kd a':pku rde@f cGe;f rajymawmhb;l vdk@ awmif;yefpum; ajym
cJhygw,f? 'DyJ,if;+rdKŒudkvnf; tcsderf Da&mufz@dk ukad wmh usrwdk@awG tJ'D
&Gmuae jyefxGufvmcJh=uygw,f?”
“xGufvmjyD;odyfr=umbl; usrwdk@&JŒum;wef;udk armfawmfqdkif
m
jzpfch&J ayonf? trSepf ifppf Edik fiHawmftm; aESmuf,u S zf sufq;D vdo k lrsm;
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 183
ab;tEœ&m,frS umuG,faomOya' (Edik fiHawmfumuG,fonfhOya')
onf ta&;ay:umvtwGufom jzpfoifhayonf? ta&;ay:umv
onfvnf; tcsdeftuef@towfom &Sdoifhonf? xdk@jyif ,ckjzpfpOfudk
avhvm=unh±f y_ gu Oya'rJh vufeufjzifh owfjzwf/ ±du k Ef uS cf cH &hJ aomol
rsm;udo k m zrf;qD;tjypfay;jcif;onf Oya'ESit fh nD jzpfygovm;qdo k nf
rSm ar;p&mjzpfaeygawmhonf? vuf&u dS mv jrefrmEdik fiw H iG f Edik if Ha&;wGif
yg0ifowfoufolrSefor#udk tqdkygOya'jzifh zrf;qD;xdef;odrf;vsuf&Sd
onf? Oya'u rnfo@kd yifqakd p/ rnforl sm; rnfo@kd yif ysupf ;D ygap/ rnfr#
yifxcd duk ef pfemygap/ etzppftpd;k &onf ‚if;wdk@tm%mwnfjrJa&; t
wGuf EdkifiHawmfvjHk cHKa&;udkta=umif;jyum a&;qGJxm;aom tqdyk g Oy
a'udk 'dkif;tjzpf aumif;pGmtoHk;csaeonfrSm xif&Sm;vSayonf?
trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf A[dktvkyftr_aqmiftzGJ@ 'kwd,
OuUXol&OD;wifO;D onf 'DyJ,if;aoG;acsmif;pD; vkyf=uo H wfjzwfr_twGi;f
toufraobJ xdak e@rmS yif zrf;qD;xde;f odr;f cHc&hJ jy;D ppfukid ;f wdik ;f uav;
axmifwGif xde;f odrf;xm;cJhonf? xdk@aemuf OD;wifOD;tm; 2004 ckeSpf/
azazmf0g&Dv 14 &ufae@ nykid f;wGif &efukef+rdKŒaetdrfo@dk tus,fcsKyjf zifh
qufvufxed ;f odr;f jcif;cHc&hJ onf? 2005 ckEpS /f azazmf0g&D 14 &ufae@wiG f
1975 ckESpfwGijf yÏmef;I 1991 ckESpw f Gif jyifqifxkwfjyefcJhonfh“ edkifiH
awmftm; aESmifh,SufzsufqD;vdkolrsm;. tEœ&m,frS umuG,fapmifh
a&SmufonfOh ya'” yk'rf 10 (c) jzifh 2006 ckEpS /f azazmf0g&v D 13 &uf
ae@txd aetdrftus,fcsKyf oufwrf; (1) ESpf xyfwdk;cJhonf? jypf'%f
jynfah jrmufonfh 2006 ckEpS f/ azazmf0g&Dv 13 &ufae@wiG f aemufxyf
jypf'%foufwrf; (1) ESpf xyfrHwdk;cJhjyefonf?
'Dy,
J if;vkyMf uHowfjzwfrt
I a&;,laqmif&u
G af &;
aumfr&Sif
'DyJ,if;vkyf=uHowfjzwfr_ ta&;,laqmif&Gufa&;aumfr&Sifonf
'DyJ,if;owfjzwfr_twGuf trSefw&m;azmfxw k fa&;/ 'DyJ,if;owfjzwf
r_ESifhqufpyfI jynfwGif;jynfyESifh tjynfjynfqdkif&mtokdif;t0dkif;wGif
Oya'a&;&mtajccHI vlxkwdkuyf GJESifhaygif;pyfvkyaf qmifoGm;&ef &nf
&G,fcsufjzifh zGJ@pnf;cJhjyD; tzGJ@0ifav;OD;yg0ifonf? aumfr&Siftm; jrefrm
EdkifiHa&SŒaersm;aumfpDESifh jrefrmEdkifiHtrsKd;om;aumifpDwdk@ yl;aygif;I
2004 ckEpS f/ ZGevf 25 &ufae@wiG f xdik ;f jrefrme,fpyfwae&mY zG@J pnf;cJjh y;D
Zlvdkifv 4 &ufae@wGif }udKwif (ueOD;t=urf;zsOf;) tpD&ifcHpm wpf
apmifudk xkwjf yefcJhygonf?
'Dy,
J if;vky=f uHowfjzwfr_ ta&;,laqmif&u G af &;aumfr&Sif tygt
0if EdkifiHwumrS vltrsm;u xdkvkyf=uHowfjzwfr_onf tpDtpOf&Sd&Sd
usL;vGeaf om &mZ0wfrj_ zpfa=umif; tcsut f vufrsm;jzifh tcdik tf rm
pGypf GJxm;onf?
vkyf=uHowfjzwfr_ESifh ywfoufI vkyaf qmifr_rsm;onf EdkifiHa&;
m
*kPx
f ;l aqmif yg&DNrdKo
U q
l k
2004 ckEpS f/ 'DZifbmv 10 &ufae@ eHeuf 10 em&DwiG f yg&D+rdKŒY
tcrf;tem;w&yfusif;yI a':atmifqef;pk=unftm; jyifopfEidk fiH.
‘*k%fx;l aqmifyg&+D rKd Œolq’k (The Honorary Citizen of Paris) udk csD;jr‡ihcf haJ v
onf? tqdyk gqt k m; 2004 ckESpf/ ZGefv 8 &ufae@wiG f a&G;cs,cf hjJ cif; jzpf
jyD; 2004 ckEpS /f 'DZifbmv 10 &ufae@Y a':atmifqef;pk=unf Edb k ,f
jidrf;csrf;a&;qk&&Sdcho
J nfh (14) ESpaf jrmufESpfwGif qkay;yGJusif;ycJhjcif;jzpf
onf? tcrf;tem;od@k a':atmifqef;pk=unfu, dk pf m; 0ef}uD;csKyf a'guf
wmpdef0if;u qkvufcH&,lcho J nf?
&efppfwuúov
kd rf S *kPx
f ;l aqmifyg&*lbUJG
a':atmifqef;pk=unf. 'Dru dk a&pDESifh vl@tcGitfh a&; wdkuyf GJ0if
aeolrsm;tm; av;pm;todtrSwjf yKonfhtaejzifh xdkif;EdkifiH &efppf
wuUodkvf (Rang sit University) rS *k%fxl;aqmifyg&*lbGJ@ (Honorary
Doctorate in Politics, Philosophy and Economics) udk ay;tyfcsD;jr‡ifhcJhonf?
vGwv
f yfaomvlom;qk
2005 ckEpS /f ZGev
f 16 &ufae@nydik ;f wGif tdik ,f mvefEidk if H. 'kw,
d
+rdKŒawmf *dka0;+rdKŒwGif a':atmifqef;pk=unftm; ‘vGwfvyfaom vl
m
aomif;csD;jr‡ifhcJhonf?
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
188 oef;0if;vIi
d f
od@k uvkd jrefrmEdkiif v H @l tcGit fh a&;ESihf 'Dru dk a&pDa&;wdk@twGuf jynf
olvx l t k m; OD;aqmifwu kd yf 0JG ifaeaom a':atmifqef;pk=unftm; Edik if H
toD;oD;rS yg&*lbGJ@rsm;/ *k%fx;l aqmifqkwHqyd frsm; ay;aeaomfvnf;
etzppftpd;k &onf ukvor*~taxGaxGtwGif;a&;rSL;csKyf udkzDtmeef
u ppftpdk;&acgif;aqmifAkv d foef;a&$tm; c|i;f csufr&Sd jyefvnfvw $ fay;
&ef wdku±f ku d af rwœm&yfcaH eonfh=um;rS aetdrt f us,fcsKyfukd 2006 ckESp/f
arv 27 &ufae@wiG f xyfrHwdk;jr‡ifhvdkufavonf? Tonfudk =unfh
jcif;jzifh &ufpuf=urf;=uKwfazmufjyefum t&nftcsi;f r&Sad om etz
ppftpk;d &acgi;f aqmif Adv k o f ef;a&$onf rdrt d m%mwnfjrrJ r_ v S IJG rnfonfh
acgi;f aqmif/ rnfonfhEidk fiH/ rnfonfhtzG@J tpnf;.pum;udkr# av;pm;
wefzdk;xm; wkef@jyefrnfr[kwfbJ trke;f w&m;udkom &if0,fyku d If tm
Cmww&m;udo k m wGe;f tm;ozG,fjyKrlaeonfrmS odomxif&mS ;vSay
onf?
rqvygwDtm%m&SifpepfatmufY 26 ESpfvHk;vkH; rsufpyd dwf/ em;
ydwf/ vufyu kd f/ acgif;ndwv f yk cf &hJ aomvlxo k nf a':atmifqef;pk=unf
a=umifh 'Dru kd a&pDEiS hf vl@tcGit hf a&;udk em;vnfoabmayguu f m jrefrmh
'Dru dk a&pDta&;twGuf jynfolvlxkESifhtwl qif;&J'kuQcHI &J&J0Hh0hH OD;
aqmifwkdufy0GJ ifvsu&f daS eaom a':atmifqef;pk=unfvGwfajrmufa&;/
a':atmifqef;pk=unfcsKyfaESmifc&H jcif;onf rdrd.vGwfvyfykid fciG fhESifh 'Drdk
ua&pDa&;udk csKyfaESmifxm;onf[k rSw, f u l m jynfwGif;jynfy awmif;
qdkwdkufyJ0G ifvsuf&Sdayonf?
rSeaf vonf? EdkifiaH &;qdkonfrSm vlwidk f;ESiq fh idk fonfhupd Pjzpfonf?
Edik fiwH pfEidk fiw H ;kd wuf&efEiS fh wnfwchH ikd jf rzJ k@d qo dk nfrSm tm;vH;k nDnD nGwf
nGw}f udK;pm;=urSom jzpfEkid fayonf? rdrdtzGJ@tpnf;tusKd;/ rdrd todkif;
t0dik f;tusKd;udkom uGufIvkyfuidk faev#if ppftpd;k &onf oufqk;d &Snf
aernfrSm ajr}uD;vufcwfrvGJyifjzpfonf?
m
%m&Sit f ygt0if ESpOf ;D ESpzf ufpvH;k tEdik &f apcsio f nfh tajctaew&yf
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
190 oef;0if;vIi
d f
udk zefwD;csiI f jzpfonf? od@k aomf ppftpdk;&acgif;aqmifrsm;onf t}uD;
tus,pf k;d &draf eaoma=umifh 'dik , f mavmh od@k r[kwf awG@qaHk qG;aEG;a&;
udk rdrad owGi;f rdrw d ;l &onft h vky/f rdrv
d nfyif;}udK;uGif;pGyf&rnf}h udK;pif
[k oabmxm;um olwdk@twGuf qHk;±H_;r_w&yf[k ±_jrifae=uygonf?
ppftm%m&Sirf sm;onf vl@tcGit hf a&; csK;d azmufrr_ sm;ESihf qufwu dk rf Sm;
cJah omtrSm;rsm;/ usL;vGecf ahJ om&mZ0wfrr_ sm;/ vmbfpm;r_rsm;/ tm
%mtvGJo;Hk pm;jyKr_rsm;tay: tjypfay;ta&;,lcH&rnfudk a=umuf&GHŒ
ae=uayonf? xd@k tjyif ppfAdkvfcsKyfrsm;onf ,if;wd@k . t&nftcsif;/
vkyfief;wm0efxrf;aqmifrr_ sm;ESifh Ed_if;pmvdkufv#if tqaygif; ajrmuf
rsm;pGm ydkrk&d &Sdaeonfh vkyfydkifcGifhtm%mrsm;/ pnf;pdrOf pPmrsm;udk bdef;pGJ
ovdk wyfrufpJv G ef;ae=ujyD; ,if;wdk@udkpGef@v$w&f eftwGuf tdyfruf
xJrmS yif rpOf;pm;Edik f jzpfaeayonf? 'Dru dk a&pDEidk if rH sm; umuG,af &;OD;pD;
csKyf&mxl;onf tm%mwef;pDZ,m;wGif eHygwf 10 tjyifbufwiG o f m
&Sdaom &mxl;wckjzpfonf? xd@k a=umifh rnfhonfhtcgrS wdki;f jynftusKd;
“emp&m&Sv d #if vGr;f p&m ESihaf jz” qdkovdk twdw. f emusn;f r_/ rke;f wD;r_/
udk a&Sα_rnfh awG@qHkaqG;aEG;a&;udk jyKvkyrf nfrxifay? [efjy awG@qHk
aqG;aEG;r_rsm;udkom jyKvkyfrnfjzpfygonf?
xdhak =umifh jy\emrsm;udk twlwuGtajz&Si;f &efEiS fh rwluGJjym;r_
rsm;udk o[Zmwjzpfap&eftwGuf 'dkif,mavmh'fudk vlwdkif; tjyeft
vSef av;pm;wefzdk;xm;&rnf jzpfayonf?
wzufESifhwzuf tjyeftvSefav;pm;em;vnfr_/ ,Hk=unfr_&SdrS
vnf; tay;t,l vkyI f &ayrnf? wOD;ESiw hf OD; oHo,rsm;udk acszsuf
I tem*wfudk a&S;±_O;D wnfum yGiv hf if;±dk;om;pGm tajz&Smcsifonfph dwf
aumif;/ apwemaumif;&Sda=umif;udkvnf; jyo&ayrnf? ta&;}u;D qHk;
tcsufonf vuf&SdEdkifiHa&;jy\emrsm;udk pkaygif;aqG;aEG; tajz&SmI
'dki,f mavmh'fyg0ifolrsm;tm;vHk; tEdkif&Edik frnfhtajctae (Win Win
m
,kMH unfcsufow
H refqk
jrefrmh'Drdkua&pDacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unfudk 2009 ckEpS f
twGuf ,H=k unfcsuo f w H ref (Ambassador of Conscience) qkukd ay;tyfcsD;jr‡ifh
vdu k af =umif;/ 2009 ckEpS /f Zlvidk v f 27 &ufae@wGif Edik if w H um vGwfjird ;f
csrf;omcGifhtzGJ@ (AI) u xkwfjyefa=unmcJhonf?
vlwOD;wa,muf. xl;c|efonfhacgif;aqmift&nftaoG;eSihf t
cGifhta&;udk umuG,fapmifha&Smuf&mwGif urBmay:&Sd vltrsm;. pdwf
"gwu f kd wufºuGaponfhpGrf;aqmifcsurf sm;a=umifh tqdkygqu k kd ay;tyf
jcif;jzpfonf[k qdkonf?
,if;qkudk tdkif,mvefEdkiif H'rfbvif+rdKŒwGif AI tzGJ@u ay;tyfcsD;
jr‡ijhf cif;jzpfjy;D 2008 ckEpS uf tdik , f mvefEikd if &H dS U 2 aw;*DwtzG@J uvkd nf;
ay;tyfcsD;jr‡ifhchzJ l;onf?
qkay;yGJtcrf;tem;Y AI tzG@J . taxGaxGtwGi;f a&;rSL; Irene Khan
u “&Snfvsm;cufcJwhv J l@tcGit fh a&;wdkufyaGJ wGrSm jrefrmEdik fiu
H vlrsm;
m
ajym=um;oGm;onf?
'%f trsm;tjym;csrw S cf o
hJ rl sm;jzpfonf? c±dik Of ya't&m&Sd (tpd;k &a&SŒae
o
.c
ic
ÙÙÙ
mo
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 195
tcef; (8)
a':atmifqef;pkMunf\ pmayvuf&mrsm;
vlxak cgi;f aqmifa':atmifqef;pk=unfonf pma&;0goemygol w
OD;jzpfonfhtavsmuf ola&;cJhonfh pmayvuf&mrsm;&Sdygonf? ol.
pmayvuf&mrsm;udk zwf&y_ gu olr. pmaya&;om;[efEiS hf tawG;t
ac:rsm;udk od&&dS rnft
h jyif pmayA[kow
k vdu
k pf m;=uaom wdik ;f &if;om;
jynfov l x
l t
k wGufvnf; tusKd;&Sdayonf? a':atmifqef;pk=unfonf
jrefrm/ t*FvdyfESpfbmompvHk;wGif ta&;a&m tajymyg u|rf;usif Edkif
eif;onf? pma&;pmzwfvnf; tawmf0goem}u;D yH&k ygonf? pmzwf0go
em}uD;±Hkomru pmtkyftawmfrsm;rsm;udkvnf; 0,f,lpkaqmif;wwf
onf[k =um;od&ygonf?
a':atmifqef;pk=unf.EdkifiHa&;pmayrsm;onf &ooabm ouf
0ifaom pmayvuf&mrsm;jzpfonf? xdk@a=umifhvnf; ol@pmayrsm;u
mo
IF
If you can keep your head when all about you
Rudyard Kipling
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
202 oef;0if;vIi
d f
tu,fí
tu,fI
rif;todkif;t0dkif;u wkev f _yfajcmufjcm;jyD;
'gawG[m rif;a=umifhvdk@ 0dkif;0ef;tjypfwif=uwJhtcg
rif;[m acgif;at;at;eJ@ &ifqdkifEdkifr,fqk&d if?
tu,fI
tm;vk;H u rif;udkr,kHouFmjzpfvmwJhtcg
olw@dk udkem;vnfpGm cGifhv$wf&if;eJ@
rif;udkrif; ,k=H unfr_tjynfh&Sdr,fqk&d if ?
tu,fI
apmifhoifhwht
J csdeu
f dk apmifhEdkifjyD;
tJh't
D wGufvnf; rarmryef;aeEdkifr,fqdk&if?
'grSr[kwf
rif;&J@ta=umif; r[kwfw&m; rkom;pum;=um;&wJhtcg
rif;uvnf; tvdrftnmawGeJ@ rwkef@jyefbl;qdk&if?
'grSr[kwf
rif;udkvlwumu 0dkif;0ef;rkef;wD;wJhtcg
rif;uvnf; trke;f awG jyefryGm;bl;qdk&if?
tu,fI
pdwfu;l ,Of tdyfrufawG[m
mo
tu,fI
atmifjrifr_okceJ@ qkH;±_H;rSK'kuQawGudk =uKHawG@&wJhtcg
wlnaD om avmu"Hw&m;awGygvm;&,fvdk@
cH,lxm;Edkifr,fqdk&if?
tu,fI
rif;&JŒtrSefpum;awGudk
vlvdrfvlnpfawGu vSnfhpm;ajymif;vJjyD;
rkom;tjzpf axmifacsmufqif npfwJhtcg
rif;[m wnfjidrfpGmeJ@ em=um;Edkifr,fqdk&if?
tu,fI
rif;b0wckvk;H ay;jyD;
t&dyw
f =unfh=unfheJ@ jznfhqnf;cJh&wJh t&m&mudk
zsufqD;cHvdkuf&jyD;wJhaemufrSm
tifrwefrS ao;i,fwhJ wefqmyvm t&m&meJ@
jyefvnfwnfaqmufEdkifr,fqk&d if ?
tu,fI
rif;Edik fcJhor#awGtm;vk;H [m
aºuGwvSnfh =uufwckefyrm
wvSnfhwcgwnf;eJ@ qkH;&_H;oGm;cJ&h if?
mo
.c
jyD;awmh
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
204 oef;0if;vIi
d f
tpuae jyefpEdik fr,fq&kd if?
jyD;awmh wcg
qd;k vSwhu
J H=urRmudk&,fvdk@
b,faomtcgrS nD;nLraebl;qdk&if ?
tu,fI
olrsm;wumawG vkyfjyD;oGm;=uvdk@
tcsdeftawmf=umrS rif;tvSnafh &mufvmwJhtcg
rif;wa,mufwnf;eJ@yJ
tm;eJ@rmefe@J ZGo
J wW&d &dS dS quf=udK;pm;Edik rf ,fq&kd if?
tJh'DvdkyJ
rif;rSm pdwftiftm;uvGJvdk@ bmqdkbmrSr&SdawmhwJhtcg
tJh'Dpdwftiftm;udk cdkifrmpGmeJ@yJ
vufqkyv f ufukid fxm;Edik fr,fqdk&if?
tu,fI
vlawGeJ@xdawG@qufqH ajymqkd&wJhtcg
udk,fusifhoduQmudk apmifhxdef;Edik fr,fq&dk if?
'grSr[kwf
rif;{u&mZfawGe@J twlvrf;av#mufae&ayr,fh
rmefrme aoG;rºuGbl;qd&k if ?
tu,fI
m
tu,fI
wdkawmif;vSwJh rypfy,fEdkifwJh wrdepftwGif;rSm
t"dyg̀,f&SdvSwJh puUef@ajcmufq,ftjzpf
tokH;csEdkifr,fqdk&if?
ighom;a&
rif;[mt&m&m&SdwJh t&m&mjzpfwJh
urBm=uD;udk qkyu
f kid fvdk@
t&m&m bmrqdk rif;pGrf;EdkifjyDaygh?
tJ'Dawmhrif;[mvnf;
a,mufusm;aumif;wa,mufaygh?
atmifqef;pk=unf
ÙÙÙ
m o
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
206 oef;0if;vIi
d f
tcef; (9)
tuGuq
f if xyfrzH rf;qD;cH&rI
a':atmifqef;pk=unfonf aetdrt f us,cf sKyo f ufwrf;jynfch ge;D Y
2009 ckEpS /f arv 6 &ufae@wiG f ppftpk;d &.pDpOfay;r_jzifh tar&duefEkid if H
om; *|ef0DvsH,ufawmonf a':atmif;qef;pk=unf.aetdrftcsKyfok@d
wdww f qdw0f ifa&mufEkid cf ho
J nf? *|e0f v
D s,
H ufawm0ifa&mufcrJh _udk t
a=umif;jyKI a':atmifqef;pk=unftm; tr_qifum Oya'csKd; azmuf
onf[k wzufowfpGyfpGJI aetdrftus,cf sKyfpnf;urf;azmufzsufr_
Oya'yk'rf (22) jzifh w&m;qdik &f ef ppftpd;k &u a': atmifqef;pk=unfukd
arv 13 &ufae@wiG f tif;pdefaxmifwGif;odk@ ajymif;a&$ŒcsKyfaESmifvdkuf
onf? arv 18 &ufae@wGif a':atmifqef;pk=unfudk aetdrt f us,f
csKyf pnf;urf;azmufzsurf _ yk'rf (22) jzifh tif;pdeaf xmifwiG ;f &Sd ajrmuf
ydkif;c±dik f txl;w&m;u ±H;k wifw&m;pGJqcdk hJ onf? ,if;aemuf =o*kwfv
11 &ufae@wGif tvkyf=urf;ESifhaxmif'%f (3) ESpf'%fcsrw S fcJhonf? a':
atmifqef;pk=unftm; jypf'%fcsrSwfonfhae@Y ppftpdk;&. rw&m;
tr_ q if u m jypf ' %f c sr_ u d k
ta=umif;jyKI vlxktkHºuGr_w&yf
ay:ayguf vmrnf u d k
}udKwifod&Sdxm;onfh tpkd;&onf
tpdk;&drfvGefum ppftm %m&Sif
Adkvfc sKyfrSL;}uD;oef;a&$ trdef@ jzifh
jypf'%fxuf0ufudk qdkif;iHhxm; jyD;
usefjypf'%f 18 vudk aetdrfwGif
qufvufxed f;odr;f &ef ajymif;vJ t
rdef@csrSwfvdkufonf? Todk@ a':
m
f ufwrf;wdk;ap&ef
.c
ic
tJet
f ,fv'f D\ txl;aMunmcsuf
2010 jynfEh Sp/f rwfv 23 &ufae@wiG f NLD tzG@J csKyfonf txl;
a=unmcsuf trSwf 2§03§10 udk xkwjf yefc&hJ m a=unmcsuf tjynfh
tpHrk mS atmufygtwdik ;f jzpfygonf?
Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zG@H +zdK;a&;aumifpo D nf 2010 jynfh
ESp/f rwfv 8 &ufae@wiG f jynfaxmifpak &G;aumufyaJG umfr&SifOya'/
Edik if aH &;ygwrD sm;rSwyf w kH ifjcif; Oya'/ jynfo@l vw $ af wmfa&G;aumufyJG Oy
a'/ trsK;d om;v$waf wmfa&G;aumufyOJG ya'/ wdik ;f a'o}uD;v$waf wmf
odk@r[kwf jynfe,fv$waf wmfa&G;aumufyGJOya'wdk@ukd jyÏmef;vdu k f
onf?
txufygOya'rsm;udk zwf±a_ vhvmoH;k oyf=unfv h #if 'Dru kd a&pD
usipfh Ofrsm;/ vGwv f yfrr_ sm;/ w&m;r#wr_rsm;/ r&Sad =umif;wd@k ukd txif
t&Sm; awG@jrifae&ygonf? t"duusaom om"utcsKŒd rSm
(1) jynfaxmifpak &G;aumufyaJG umfr&SiOf ya'. yk'rf (É)wGif “Edik if H
a&;ygwrD sm;udk Oya'ESit hf nD aqmif&u G af p&ef }uD;=uyfjcif;/ }uD;=uyf
m o
.c
apjcif;ESihf vrf;n$ejf cif;” [k aumfr&Sit f m; wm0efEiS hf vkyyf ikd cf iG rhf sm; ay;
ic
ss
±k;H cGi/hf zG@J pnf;cGi/hf pka0;cGiphf onfv h yk if ef;pOfrsm;wGif Edik if aH &;ygwrD sm;udk
aumfr&Siu f uef@owfcsKyfcs,x f m;jcif;jzpfygonf?
(2) Edik if Ha&;ygwDrsm;rSwyf w kH ifjcif;Oya'.yk'rf 4 (i) wGif ygwD
wnfaqmufvo kd rl sm;onf “axmif'%fuscaH e&olrsm;r[kwjf cif;” [k
owfrSwx f m;ygonf? TonfrmS Edik if aH &;ygww D ck. tcGit hf a&;udk
jief;qefjcif;jzpfovdk 'Dru kd a&pDusiphf Ofukd csK;d azmufjcif;vnf;jzpfygonf?
jynfaxmifpo k rRwjrefrmEdik if aH wmf zG@J pnf;yHt k ajccHOya'. tcef; (10)
wGif “Edik if aH &;ygwrD sm;zG@J pnf;jcif;” ESihf “Edik if aH &;ygwrD sm; qufvuf
&yfwnfciG rhf &Sjd cif;” jyÏmef;csurf sm;ESihf uGv J qJG ef@usiaf eygonf? zG@J pnf;yHk
tajccHOya'yk'rf 449 wGif TzG@J pnf;yHt k ajccHOya'onf Edik if aH wmft
wGi;f &Sd Oya'tm;vH;k . tajccHOya'jzpfonf[k jyÏmef;xm;ygonf? xd@k
a=umifh Oya'w&yfukd jyÏmef;&mwGif zG@J pnf;yHt k ajccHOya'ESihf qef@usijf yD;
jyÏmef;xm;ygonf? xd@k tjyif aemufa=umif;jyef tm%moufa&muf
jcif;jzpfaeygonf? Oya'w&yf&yfonf jyÏmef;jyD;onfah e@rpS I tm%m
oufa&mufae&rnfjzpfygonf? zG@J pnf;yHt k ajccHOya'yg pum;&yfrsm;
teuft"d y`g,fzGif hqdk a&;Oya'yk 'fr -3(i) Y “Oya'w&yf&yfw Gif
aemufa=umif;jyefI tm%moufa&mufrr_ &Sad p&” [kvnf;aumif;
&Si;f vif;pGmjyÏmef;xm;ygonf? wzefjypf'%fuscaH e&olukd aemufxyf
jypf'%fay;ovdv k nf; jzpfaeygonf?
(3) Edik if aH &;ygwrD sm;rSwyf w kH ifjcif;Oya'. yk'rf 10 Y ygw0D ifrsm;udk
pnf;±H;k &mwGi&f &dS rnfh t&nftcsi;f rsm;udk owfrw S jf cif;/ yk'rf -23wGif
“aumfr&Sio f nf ygwrD sm;udw k nfqOJ ya'/ enf;Oya'rsm;/ vkyx f ;kH vkyf
enf;rsm;/ trdeahf =umfjimpm/ trde@f / nGe=f um;csurf sm;ESit hf nD aqmif&u G f
ap&ef }uD;=uyfEikd o f nf? aumfr&Sit f zG@J ctJG qifq h iht f m; aumfr&Siu f , kd f
pm; }u;D =uyf&ef wm0efay;tyfeikd o f nf” [k owfrw S x f m;jcif;/ yk'rf
24 (c) wGif “ygww D ck. ygww D iG ;f udp&P yfrsm;ESihf pyfvsO;f I wOD;OD;u
m o
.c
vdt k yfv#if Edik if aH wmf.tusK;d iSm xdyk gwrD sm;vdu k ef maqmif&u G &f rnfh
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
214 oef;0if;vIid f
umhwu
f rfbv
J x
f yfraH wGUqcHk Gi&fh
2010 jynfEh pS /f arv 10 &ufae@wiG f a':atmifqef;pk=unftm;
m o
twkta,mifa&G;aumufyJG
xd@k aemuf 2010 jynfEh pS /f rwfv 29 &ufae@wiG f NLD A[dk tvkyf
tr_aqmiftzG@J u etzppftpd;k & xkwjf yefcahJ om a&G;aumufyq JG ikd &f m
Oya'rsm;onf qdwaf cgi;f udck sw d I
f acG;om;a&mif;rnf'h rD u kd a&pD (0g)
w&m;r#wr_v;kH 0gr&So d jzifh Edik if aH &;ygwt D jzpf xyfrH rSwyf w kH ifrnfr[kwf
a=umif; NLD ud, k pf m;vS,f (113) OD;wd@k u uef@uu G o f rl &Sd qH;k jzwfvu kd f
=uonf?
a':atmifqef;pk=unfonf 2010 jynfEh pS /f Ed0k ifbm 13 &ufae@wiG f
aetdrt f us,cf sKyo f ufwrf;aphawmhrnfjzpfaoma=umifh etz ppft
pd;k &onf a&G;aumufyu JG kd olr rvGwrf D wywftvdk Ed0k ifbmv 7 &ufae@
wGiu f si;f y&ef wufow k ±f u
kd pf pD Ofvu kd af wmhonf? aetdrt f us,cf sKyf
uscaH e&onfh a':atmifqef;pk=unfonf jrefrmjynfov l x l t
k m; a&SŒ
ae OD;Om%f0if;rSwqif“h rJqEN&iS rf sm;taejzifh rJay;cGi&hf o dS vd/k rJray;bJ
aeEdik cf iG &hf o
dS nf” [lI rSm=um;vdu k af vonf?
m o
.c
ÙÙÙ
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
218 oef;0if;vIid f
tcef; (10)
a':atmifqef;pkMunf vGwfjyD
a':tmifqef;pk=unfonf 2010 jynfEh pS /f Ed0k ifbmv 13 &ufae@
us,cf sKyfusc&H aom a':cifcif0if;ESihf r0if;rr (c) ri,fw@kd vnf; jyef
nae 5;15 em&DwiG f aetdrftus,cf sKyfrS jyefvnfvw G af jrmufvmcJh
onf? a':atmifqef;pk=unfEiS t hf wl a':atmifqef;pk=unfaetdrYf t
vnfvw G fajrmufch=J uonf?
jynfxaJ &;0ef}uD;Xme jrefrmEdik if &H w J yfz@JG / &JcsKyfAv
kd rf LS ;csKyfcif&o D nf
Ed0k ifbmv 13 &uf nae 5 em&DwiG f A[ef;+rdKŒe,f a&$awmif=um; (1)
&yfuu G /f wuUov kd &f yd of mvrf;/ jcHtrSw(f 54§56) &Sd a':atmifqef;pk
=unf. aetdro f @kd omG ;a&mufI a':atmifqef;pk=unftm; av#mah ygh
ajymif;vJvu kd af om jypf'%fumvjynfo h nfh 2010 jynfEh pS /f Ek0d ifbm
13 &ufae@wiG f jypf'%ftm;vH;k udk vGwjf idr;f csr;f omcGijhf yKvdu k af =umif;
jynfxaJ &;0ef}uD;Xme.trde@f ukd &Si;f vif;zwf=um;onf?
,if;aemuf jrefrmEdik if &H w J yfz@JG &JcsKyfAv kd rf LS ;csKyfcif&o D nf &efuek f
ajrmufyikd ;f c±dik f w&m;±H;k u jypfrq _ ikd &f mtr_}uD;trSwf 47§2009 jzifh
Edik if aH wmftm; aESmif, h uS zf suq f ;D olrsm;. ab;tEœ&m,frS umuG,f
apmifah &SmufonfOh ya'yk'rf 22 t& rw&m;tjypfay;jcif;cH&aom ac:
cifcif0if; (b) OD;wiftek ;f ESihf r0if;rr (c) ri,fav; (b) OD;Om%fvif;
wd@k EpS Of ;D tm;vnf; qdik ;f iHx h m;onfh av#mah ygah jymif;vJvu kd af om jypf
'%fumvjynfhonfh 2010 jynfEh pS /f Ed0k ifbmv 13 &ufwiG f jypf'%f
tm;vH;k udk vGwjf idr;f csr;f omcGihf jyKvdu k of nht f rde@f ukd zwf=um;onf?
,if;od@k &Si;f vif;zwf=um;&mwGif jrefrmEdik if &H w J yfz@JG &JcsKyAf v kd rf LS ;csKyfcif&D
ESit hf wl &efuek w f ikd ;f a'o}u;D &Jwyfz@JG &cJ sKyf}uD;atmif'ikd ;f / owif;wyfz@JG
'kw, d owif;wyfzG@J rSL; &JrLS ;}uD;0if;Edik fxeG ;f / wdki;f w&m;ol}uD; OD;jrifh
atmif/ wdik ;f Oya't&m&SOd ;D atmifoef;jrifEh iS hf wm0ef&o dS rl sm; vdu k yf gvm
m o
.c
cJh=uonf?
ic
ss
qdwk m vGwv f yfpmG qJqykd ikd cf iG eh f @J rwlb;l ? usr jynfoal wGukd arwœm&yfcH
.c
ic
ss
oGm;&r,f/ yk*Kd~ vfa&;t& b,fo@l urk d ek ;f vd@k / b,f0gu h rkd ek ;f vd@k qjkd yD;awmh
.c
ic
ss
vkyaf ewmr[kwfb;l ?
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 221
usrajymaewmvJ Edik if aH &;yJ/ tm;vH;k Edik if aH &;yJ/ usrwd@k jynfoal wG
tm;vH;k Edik if aH &;udk em;vnfatmif vky=f uyg? ta&SŒuvkyaf ewJo h al wG
udk taemufuvlawGu xde;f Edik &f r,f? 'g[m 'Dru kd a&pDy?J usruawmh
jynfoal wG usrudk xde;f odr;f wmudck yH grh ,f?h tjcm;olawG xde;f odr;f
wmudk rcHEikd b f ;l ” [lI ajym=um;oGm;onf?
,cktcg trsKd;om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyfukd etzppftpd;k &. jynf
axmifpak &G;aumufyaJG umfr&Siu f 2010 jynfEh pS /f pufwifbmv 14
&ufae@wiG f zsuo f rd ;f vdu
k jf yD;aemuf NLD qufvuf&yfwnfciG hf t,lcrH _
udk aejynfawmfw&m;±H;k csKyfo@kd OD;wku d af v#mufxm;cJ&h m y,fcsc&H onf?
xd@k aemuf Oya'a=umif;t& aemufq;kH txl;t,lcrH u _ v kd nf; quf
vufav#mufxm;cJh&mwGif y,fcscH&jyefonf?
'Dru kd a&pDonf rnfonfv h rl sK;d od@k r[kwf rnfonh, f Ofaus;r_EiS hf
om oufqikd o f nfr[kw?f tm;enf;olEiS hf tm;aumif;olrsm;tm;vH;k .
tcGit hf a&;rsm;udk umuG,zf @kd &ef 'Dru kd a&pDpepfu tmrcHcsuaf y;xm;
ayonf? 'Dru dk a&pDonf jyD;jynfph akH ompepf r[kwaf omfvnf; vGwf
vyfrE_ iS hf vHjk cHKr_ukd taumif;qH;k / tjrwfq;kH jzpfatmif vufawG@vyk f
aqmifxm;onfph epfwckjzpf&m vlwkid ;f vlwikd ;f onf rdrw d d@k &oif&h xdu k f
onfh tcGit hf a&;twGuf wdu k yf 0JG if&rnfjzpfayonf? wcsed w f nf;rSmyif
,if;wdu k yf o JG nf vlom;tm;vH;k . w&m;aomwdu k yf /JG trSew f &m;udk
jrwfe;kd olrsm;tm;vH;k . wdu k yf v JG nf; jzpfayonf?
ÙÙÙ
m o
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
222 oef;0if;vIid f
tcef; (11)
vGwaf jrmufjyD;umv EdkifiaH &;aqmif&u
G cf sufrsm;
a':atmifqef;pk=unfonf aetdrt f us,cf sKyfrS vGwaf jrmufvm
jyD;aemuf 2010 jynfEh pS /f Ed0k ifbm 14 &uf naeydik ;f wGif bDbpD D jrefrm
ydik ;f oD;oef@qufo, G af r;jref;r_ukd TuJo h @kd ajz=um;oGm;cJo h nf?
“usr tjrJajymcJyh gw,f/ ar#mv f ifch suq f w
kd m tvkyef @J wrJG S ar#mf
vifch suv f @kd ac:vd@k &r,f/ tvkyef @J wGrJ xm;wJah r#mv f ifch suu f awmh pdwf
ul;,Oftyd rf ufawGy/J usrtaeeJ@uawmh 'Dar#mv f ifch suaf wGukd tvkyf
jzpfatmif vky&f rSmjzpfygw,f/ usrwd@k uvnf; tvkyv f yk &f r,f/ 'Dar#mf
vifch suaf wG taumiftxnfazmfz@kd twGuf jynfov l x l u k , kd wf ikd u
f
yg0ifjyD;vky&f r,fqw kd m em;vnfatmif usrwwfEikd o f r# jynfov l x l k
udk ajymcsiyf gw,f/ jynfo@l tiftm;udk usrwd@k tm;ud;k w,f/ jynfoal wG
uvnf; usrwd@k ukd tm;udw k ,fq&kd if wzufe@J wzuf tm;ay;&r,f/
tm;jznhaf y;&r,f/ ,H=k unfpw d cf srw _ nfaqmufomG ;&r,f/ tJ'v D kd vkyf
oGm;&if &r,fv@kd usr,H=k unfygw,f?
ppfp;kd &[m 22 ESprf uvd@k ESp2f 20 yJjzpfjzpf jynfov l x l &k ŒJ ,H=k unfr_
udk r&,lEikd v f @kd &&dS if a&&Snrf mS bmrSratmifjrifEikd b f ;l vd@k ,H=k unfw,f/
jynfov l x l &k ŒJ ,H=k unfre_ @J ppfreS w f ahJ pwemtiftm;yg&r,f/ tJ'grygv@kd
uawmh b,ft&mudrk S a&&Snw f nfaxmifv@kd &rSmr[kwb f ;l ?
NLD &JŒ &yfwnfyi kd cf iG rhf &Sad wmhb;l qdw k m usrwd@k 'Dtcsed rf mS ajymvdhk
r&ygb;l / tJ'gu wydik ;f yg/ aemufwydik ;f u usrwd@k &ŒJ t"duvkyif ef;[m
NLD &Sio f ef tm;oefa&;twGurf [kwb f ;l / jynfov l x l &k iS of efa&; t
wGuf usrwd@k tjrJqufvyk af erSmyJ”
ukvr*~taxGaxGtwGi;f a&;rSL;csKyf befurD eG ;f uvnf; a':atmif
qef;pk=unf jyefvnfvw G v f mr_ukd }udKqdak =umif;ESihf useEf ikd if aH &; t
usO;f om;rsm;tm;vH;k udk jyefvw $ af y;&ef ppftpk;d &xH awmif;qdck o hJ nf?
m o
.c
v$mY -
ic
ss
pnf;nDnw G af &; ydrk ckd ikd jf rJap&efEiS hf wdik ;f jynfz@HG +zdK;wd;k wufa&;udk &nf&, G f
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 231
vsuf -
“wwdik ;f jynfv;kH }uD;yGm;apcsi&f if ²²² ArmuwrsK;d / u&ifwzH/k &Sr;f /
ucsi/f csi;f wd@k u wjcm; tuGu J Gt
J jym;jym;vkyaf e=u&if tusKd;&Srd mS r
[kwb f ;l / pkaygi;f vky=f urSmom tusK;d &SEd ikd rf ,f?”[k rde@f =um;cJyh gonf?
trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyfacgi;f aqmif taxGaxGtwGi;f a&;rSL;
a':atmifqef;pk=unfuvnf; trsK;d om;jyefvnfoifjh rwfa&;ESihf pyf
vsO;f I usrwd@k taeeJ@ tjrJwrf;yJ trsK;d om;jyefvnfoifjh rwfa&;udk
,H=k unfyga=umif;/ usrwdk@jrefrmppftpk;d &ESit hf wlwl ajymif;vJra_ wG vkyf
csiyf ga=umif;[kvnf;aumif;/ wdik ;f &if;om;pnf;vH;k nDnw G rf E_ iS hf pyfvsO;f
I wdik ;f &if;om;rsm;&JŒ jyif;jywJq h EN/ ar#mv f ifjh cif;awGehJ OD;wnfcsuw f pfck
udo k mG ;jyD; tJ'jD yif;jywJq h ENukd tajccHwhJ jynfaxmifppk w d "f mwfwpfcu k kd
wnfaqmuf&rSmjzpfa=umif;[k vnf;aumif;/ wdik ;f jynfEiS hf jynfov l x
l k
. ypPKy`eEf iS hf tem*wftrsK;d om; tusK;d pD;yGm;rsm;udk ar#mu f ;kd I ajym
=um;cJjh yD; jzpfygonf?
xd@k tjyif (1989)ckEpS /f azazmf0g&v D (12)&ufae@wiG f yifv+kH rKd ŒY usi;f
yaom jynfaxmifpak e@tcrf;tem;Y wdki;f &if;om;vlrsKd;tm;vH;k vuf
wGrJ jzKwfpwrf; aoG;pnf;nDnw G rf j_ zifh jynfaxmifp}k uD; wnfwchH ikd jf rJa&;/
jynfaxmifp}k uD; zG+hH zdK;wd;k wufa&;ESihf jynfaxmifp}k uD; jird ;f csr;f om,m
a&;udk OD;wnfa&S;±_a=umif;udk trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyfu a=unm
csut f rSwf - (9) jzifh twdtvif;zwf=um; ajujimcJjh y;D vnf; jzpfyg
onf?
od@k ygI Edik if zH @HG +zdK;wd;k wufa&;/ trsK;d om;jyefvnfoifjh rwfa&;/ wdik ;f
&if;om;vlrsK;d rsm; aoG;pnf;nDnw G af &;/ jynfaxmifppk w d "f mwf od@k r
[kwf yifvpkH w d "f mwf &Sio f efxufjrufa&;wd@k twGu-f
(u)trsKd ;om;&if =um;aph a&;ud k taumift xnfa zmf Ed ki f& ef
Edik if aH &;t"dyg` ,f jynf0h aom awG@qakH qG;aEG;jcif;udk tjrefq;kH usi;f y&ef?
m o
cJo
h nfrmS ,cktcg (15) ESpf wdik cf jhJ y;D jzpfonf? 2011 ck ZGev f wGif jrefrm
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 233
Ekid if t
H rsK;d orD;rsm;ae@txdr;f trSwf ±k;d &m,Ofaus;r_*w D yGaJ wmfukd 2011
ck ZGev f 10 &ufrS 19 &ufae@txd 10 &ufwidk w f ikd f pnfum;odu k +f rKd uf
pGm usi;f ycJ=h uonf?
,ae@ ZGev f 19 &uf we*FaEGae@onf a':atmifqef;pk=unf.
(66) ESpfajrmufarG;ae@jzpfonf? a':atmifqef;pk=unfonf 1988
ckEpS rf pS I jrefrmhEikd if aH &;avmuod@k ajcpkeyf pf0ifa&mufum jrefrmEdik if H
wGif ppftm%m&Sit f pd;k &tm; jzKwfcsI 'Dru kd a&pD&&Sad &;twGuf vl
xk}uD;ESit hf wl OD;aqmifwu kd yf 0JG ifaeonfrmS (23) ESpw f ikd cf jhJ yDjzpfonf?
od@k aomf 23 ESpu f mvtwGi;f ppftpd;k &. aetdrt f us,cf sKyf t}urd }f udrf
csxm;jcif;cH&onft h wGuf olr.arG;ae@yrJG sm;udk ESppf Of rusi;f yEkid cf ahJ cs?
,ckEpS f a':atmifqef;pk=unfarG;ae@yYJG jynfe,fEiS w hf ikd ;f toD;oD;rS
wkid ;f &if;om;rsm;. ±d;k &mtursm;/ ±k;d &m"avhrsm;/ pmaytEkynm/ ,Of
aus;r_jyyGrJ sm;/ aps;a&mif;yGaJ wmfEiS hf *Dw+ydKiyf rJG sm;/ ajzazsmyf rJG sm;udv k nf;
pnfum;odu k +f rdKufpmG usif;ycJ=h uonf? a':atmifqef;pk=unf. 66
ESpjf ynfah rG;ae@yo JG @kd trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf (vGwaf jrmufe,fajr)
rSvnf; o0%fvm$ wapmifay;yd@k cJo h nf? ,if;o0%fvm$ Y -
2011 ckESpf/ ZGefv (19) &ufae@/ Tae@wGif usa&mufaom
trsK;d om;acgi;f aqmif 1991 ckEpS f urBmjh idr;f csr;f a&;Edb k ,fq&k iS f a':
atmifqef;pk=unf. (66) ESpjf ynfah rG;ae@tcgor,wGif a':atmifqef;
pk=unf use;f rm&$iv f ef;ygapa=umif;ESihf pdwcf sr;f omud, k rf muse;f pGmjzifh
touf&mausm&f n S yf gapa=umif; OD;pGmyxr qkreG af umif;awmif; arwœm
yd@k otyfygonf?
ppfreS af om 'Dru kd a&pD&&Sad &;/ vl@tcGit hf a&;rsm;udk tmrcHr&_ &Sd ap
a&; ponfh jynfov l x l .
k ppfreS v f jkH cKH onfbh 0rsm; cHpm;pHpm;Edik &f eft
wGuf ESpaf ygi;f 20 ausm=f um rarmryrf; tifwu kd t f m;wdu k f aqmif&u G v f suf
&Sad om u|Eyf k w f @kd .acgi;f aqmif a':atmifqef;pk=unf. aqmif&u G cf suf
m o
rsm;udk rdrw d @kd trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf (vGwaf jrmufe,fajr) rS OD;
.c
ic
ss
a':atmifqef;pk=unfuse;f rmygap?
a':atmifqef;pk=unf oufawmf&mausmf &Snyf gap?
A[dak umfrwD
trsK;d om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf (vGwaf jrmufe,fajr)
&ufpJG 2011 ckEpS /f ZGevf 19 &uf
=um;cJo h nf?
.c
ic
ss
a':atmifqef;pk=unfurl -
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 239
“usrwd@k uawmh wdik ;f jynftwGut f usK;d jzpfapr,fh &v'fawGyv J @kd
ar#mv
f ifyh gw,f? bmyJvyk v f yk af ygah emf/ bmpum;yJajymajym/ b,foel @J
yJawG@awG@/ usrwdk@&JŒ&nf&, G fcsufuawmh Edkiif HESihfwkdi;f jynftwGuf
jynfojl ynfom;rsm;udk tusK;d jyKz@kd ygy?J tJ'h v
D ykd J usrwd@k ar#mv
f ifyh gw,f”
[lI ajym=um;oGm;onf?
atmifqef;pk=unf
oef;0if;v_id f
31 - 7 - 2011
m o
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
242 oef;0if;vIid f
tcef; (12)
a':atmifqef;pkMunf\ rdefYrSmcsufrsm;
Ù wdik ;f jynfrmS vGwv f yfry_ jkd yD;awmh&csi&f if/ vl@tcGit hf a&;rsm;
jynfjh ynfhppkH kHcpH m;csiv f @kd &S&d if vlwikd ;f vlwikd ;f [m Edik if aH &;udk 0goemyg
&r,f? Edik if aH &;udk vky&f &J r,f? vkycf si&f r,f?
Ù wcsKŒd u Edik if aH &;qdw k m[m Edik if aH &;ygwaD wGvyk w f hJ tvkyv f @dk
xifw,f? r[kwyf gb;l ? wcgwek ;f u azazu ajymygw,f? Edik if aH &;[m
ud, k ef @J rqdik b f ;l xifayr,fh Edik if aH &;[m ud, k qhf aD &mufvmvdrrhf ,f? 'gukd
a&Smifv@kd r&bl;? 'g bmjzpfv@kd vq J akd wmh 'DEikd if w H iG ;f rSm jzpfaewJu h pd rP eS f
or#[m Edik if aH &;yJ? a&Smifv@kd r&bl;aemf? pD;yGm;a&;qdw k mvJ Edik if aH &;yJ?
vlra_ &;qdw k mvJ Edik if aH &;yJ? bmrqdk Edik if aH &;yJ? 'ga=umifrh @kd v@kd jynfov l l
xk[m Edik if aH &;u|r;f usiEf ikd rf S Edik if [ H m wd;k wufrmS yg? jynfov l x l [ k m
Edik if aH &;ru|r;f usib f ;l ? Edik if aH &;todr&Sb d ;l qdv k @kd &&dS if Edik if w H Edik if H wd;k
wufz@kd qw kd m b,fvrk d rS jzpfEikd yf gb;l ? tJ'aD wmh ud, k &hf ŒJ rdom;pk/ ud, k w f OD;
wa,mufe@J ywfoufwu hJ pd aP wGuykd J pdw0f ifpm;r,fqv kd @kd &&dS if usrwd@k Eikd f
iHukd tusK;d jyKEdik rf ,fh jynfojl ynfom;awGqw kd mawmh b,fawmhrS jzpf
vmrSmvJ r[kwyf gb;l ? tJ'aD wmh ud, k &hf ŒJ rdom;pke@J ud, k w hf OD;wa,muf
aumif;usK;d twGuyf J rpOf;pm;=uyge@J ? tJ'v D pkd Of;pm;vd@k &&dS if a&&Snrf mS
ud, k t hf usK;d vJ rjzpfvmEdik yf gb;l ?
Ù vl@tcGit hf a&;qdw k m vlwikd ;f vlwikd ;f ydik q f ikd cf iG &hf w dS ,f? ud, k w f if
r[kwb f ;l ? ud, k &fh eforl sm;yifv#if vl@tcGit hf a&;&S&d r,f? tJ'h aD wmh wae@
usrwd@k &ŒJ 'Dru kd a&pDvy_ &f mS ;r_}uD; atmifjrifomG ;wJt h cgus&if &_;H wJo h l
awG[m olw@kd tcGit hf a&;awGuk d jynfjh ynf0h 0cHpm;Edik &f r,f? 'g[m usr
wd@k &ŒJ 'Dru kd a&pDwm0ef jzpfw,f?
Ù 'Dru kd a&pDrwd;k wufww hJ ikd ;f jynf[m pD;yGm;a&;t&vnf; rwd;k
wufEikd yf gb;l ? Edik if aH &;a&m/ pD;yGm;a&;a&m rwd;k wufww hJ kid ;f jynf[m tif
m o
.c
rwefrS qif;&JErG ;f yg;jyD; 'kurQ sm;wJw h ikd ;f jynf jzpfomG ;rSmyJ? tck usrwd@k
ic
ss
wdik ;f jynfvnf; 'Dtwdik ;f yJ jzpfcyhJ gjyD? tJ'aD wmh Edik if aH &;t& pjyD; wnf
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 243
axmifjyD;rS pD;yGm;a&;t& jyefjyD; wnfaxmif&rSm jzpfygw,f?
Ù pD;yGm;a&;udk Edik if aH &;eJ@ cJx
G m;vd@k rjzpfygb;l ? aemufq;Hk pD;yGm;a&;
pepfwckatmifjrifz@kd qw kd m[m Edik if aH &;pepfcikd rf mrS jzpfygvrd rhf ,f? Edik if H
a&;pepfu rrSeu f efb;l qd&k if/ rcdik rf mbl;qd&k if b,forl S pD;yGm;a&;t&
}uD;yGm;Edik rf mS r[kwyf gb;l ?
Ù Edik if aH &;tusO;f om;awGqw kd m olw@kd &ŒJ Edik if aH &;,H=k unfcsuaf wG
udk pum;vH;k awGe@J jzpfap/ v_y&f mS ;r_awGe@J jzpfap azmfxw k w f muvGv J @kd
&mZ0wfrw _ ckcu k kd usL;vGew f mrsK;d b,fwek ;f urS r&Scd yhJ gb;l ? 'gayrJv h nf;
usrwd@k &ŒJ Edik if aH &;vkyaf zmfuikd zf uftcsKŒd [m &mZ0wfjypfrr_ sm;eJ@ etz
tzG@J &ŒJ pGypf zJG rf;qD;xde;f odr;f wmudk cHae=u&ygw,f? wu,fawmh 'D
yk*Kd~ vfawG[m olw@kd &ŒJ Edik if aH &;v_y&f mS ;r_awGa=umifo h m zrf;qD;cH=u&
w,fqw kd mudk usrwd@k tm;vH;k od=uygw,f? tJ't D wGuaf =umifh ppfreS f
wJh trsK;d om;jyefvnfoifjh rwfa&;vrf;a=umif;qDukd wu,fav#mufvrS ;f
csiw f ,fq&kd if Edik if aH &;tusO;f om;awGtm;vH;k udk c|i;f csurf &Sd v$waf y;
zd@k vw dk ,fv@kd usrwd@k ajymqdak e=uwmyg?
Ù ppfreS w f hJ trsK;d om;jyefvnfoifjh rwfa&;vkyfief;pOf jzpfrvm
ao;oa&GŒ usrwd@k b,fvrdk S vufcEH ikd rf mS r[kwyf gb;l ? jyD;awmh Edik if aH &;
tusOf;om;awGtm;vH;k jyefvnfvGwaf jrmufrvmao;oa&GŒ usrwd@k
EdkifirH Sm ppfrSefwhJ'rD dkua&pDvrf;a=umif;qDukd OD;wnfoGm;aeygjyDvkd@
b,fvrkd S ajymvd@k r&Edik yf gb;l ?
Ù rSeu f efwhJ Edik if aH &;pepfrmS / usrwd@k vckd siw f ahJ cgi;f aqmifawGukd
usrwdk@azmfxkw&f r,f? vdck siw f Jyh o Hk iG ;f &r,f? ud, k v f kdcsiwf hJ ykH udk,f
roGi;f vd@k &&dS if acgi;f aqmifvyk w f o hJ rl sm;u wdik ;f jynfukd olw@kd vckd siw f yhJ kH
olw@kd oiG ;f oGm;vdrrhf ,f? t"dyg̀,u f bmjzpfrvJqakd wmh tm%m&Sipf epf
}uD; jzpfomG ;rSmyJ?
Ù EdkifiHa&;qdkwm vlwkdif;vlwkdif;eJ@ qdik w f hJudpPyg? Edik if w H Edik if H
m o
wk;d wufz@kd / wnfwHch ikd jf rJz@kd qdw k m tm;vH;k 0dik ;f jyD; }udK;pm;zd@k vykd gw,f?
.c
ic
ss
&J&&J if&h if/h ZGo J wœed @J vky&f r,fo h abmrsK;d eJ@ajymwmyg? ppfwu kd yf q JG &kd if
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 245
vufeuftiftm;eJ@ ppfajrjyifuq kd ifjyD;awmh &efou l kd wdu k cf u kd w f myg?
tck[mu ESvkH;&nfwu kd fy?JG ESvH;k &nfwu kd yf JGqw
kd m[m ppfajrjyifukd
qif;rS &efou l kd &ifqikd jf y;D wku d &f rS r[kwb f ;l ? wcsed v f ;kH wdu k af e&wm?
ESv;kH &nfwkduyf q JG w kd m ud, k Efh v
S ;kH om;xJrmS tjrJyw J u kd fcukd af e&r,f?
ud, k fEh v S kH;om;xJrmS ud, k vf ckd siw f hJatmifjrifrr_ &rcsif;/ ±ke;f uefr,f/
}udK;pm;r,fqw kd t hJ od[m &S&d ygr,f?
Ù wu,fqd&k if owœd&dSw,fqw kd m ra=umufwm[m wu,fh
owœdr[kwb f l;? a=umufvsufe@J udk,v f kyof ifv h yk xf u kd w f mudk
vkyfwm [m wu,fo h wœyd ?J tJ'aD wmh 'l;wkefwek ef @J vkyw f o hJ [ l m
awmfawmfowœd &Sw d ,fv@kd ac:&rSmyJ?
Ù usrwd@k [m yef;wdik rf a&mufao;ygb;l ? yef;wdik u f akd &mufz@kd u
Om%fe@J 0d&, d eJ@ vH@k veJ@ vdyk gw,f? 'Dwu kd yf }JG uD;[m ESv;kH &nfwu kd yf }JG u;D
rd@k vkd Om%fynmudo k ;kH zd@k trsm;}uD;vdyk gw,f? usrwd@k jynfov l x l [ k m
vkyw f t hJ &mwdik ;f ukd qifqifjcifjcif pOf;pOf;pm;pm;vky&f ygr,f? trsm;
tusK;d udk OD;wnf&ygr,f?
Ù usrwd@k Edik if [ H m wu,fjh ynfaxmifppk pfppfjzpfz@kd vlwikd ;f rSm
wm0ef&ydS gw,f?
Ù usrwd@k wOD;csi;f &yfwnfv@kd b,fvrkd S rjzpfb;l ? Armcsn;f yJvnf;
&yfwnfv@kd rjzpfb;l ? rGecf sn;f yJvnf; &yfwnfv@kd rjzpfb;l ? &Sr;f csn;f yJ
vnf; &yfwnfv@kd rjzpfb;l ? usrwd@k jynfaxmifp}k uD; wnfwchH ikd jf raJ &;
qdw k m tm;vH;k uae wpnf;w±H;k wnf;aerS jzpfr,fqw kd m usr,Hk =unf
w,f?
Ù ArmvlrsK;d [m vlrsm;pk}uD;jzpfaevd@k wdik ;f &if;om;rsm;udk av;pm;
yg? wdik ;f &if;om;rsm;&JŒ ,Ofaus;r_ukd av;pm;yg? pdw0f ifpm;=uyg? avh
vm=uyg? tJ'v D kd wa,mufe@J wa,muf&ŒJ ,Ofaus;r_/ wa,mufe@J
wa,muf&hJ ,H=k unfcsurf sm;udk avhvmem;vnfrS usrwd@k tcsi;f csi;f
m o
r[kw?f 'Dvkd b0rSm ±ke;f uefEikd w f t hJ &nf;tcsi;f &Sv d @kd vnf; pGe@f peG @f pm;pm;
.c
ic
ss
w,f?
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
250 oef;0if;vIid f
Ù vli,frsm;&JŒb0udk om,mygap? vli,frsm;&JŒb0 om,mrS
usrwd@k &ŒJ wdik ;f jynf[m wd;k wufEikd rf mS yg? vli,frsm;&JŒb0 om,matmif
zefw;D ray;Edik &f if aemifacwftqufquf usrwd@k vrl sK;d rsm; om,mr_
&Edik rf mS r[kwyf gb;l ?
Ù vl}uD;awG/ vlvwfyikd ;f awGu jrefrmEdik if rH mS vli,frsm; aemifrsK;d
qufukd ysK;d axmifz@kd vw kd ,f? tJ'v D kd ysK;d axmifr,ft h vkyu f tpd;k &a&m/
Edik if aH &;ygwaD &m/ jynfov l x l tk m;vH;k rSmvnf; wm0ef&w dS ,f? ysK;d axmif
r,hyf *k Kd~ vf[m oabmxm;}uD;&r,f/ &Jabmf&b J ufpw d ef @J ysK;d axmif&
r,f?
Ù etztaeeJ@ trsK;d om;jyefvnfoifjh rwfa&;udk t&ifrvkyb f J
2010 a&G;aumufyu JG kd vkyrf ,fq&kd if 'D 2010 a&G;aumufy[ JG m r#wr_
vnf; &Srd mS r[kwb f ;l ? w&m;vnf;0ifrmS r[kwb f ;l vd@k urBm@uv k or*~
taeeJ@ a=unmcsux f w k jf yD; ajymoifw h ,f?
Ù rJay;zd@k tcGit hf a&;&So d vdk rJray;zd@k vnf; tcGit hf a&;&Sw d hJ Oya'
jyÏmef;csu&f w dS ,f? vlxt k aeeJ@ rJray;wmuvnf; Oya't& tcGihf
ta&;yJ?
ÙÙÙ
m o
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 251
tcef; (13)
a':atmifqef;pkMunf 'dik ,
f m&D
1942/ pufwifbmv 6 Ù ae@v,f 2 em&DwiG f *syefacwfaq;±Hk
}uD; (,ckEikd if aH wmfumuG,af &;wuUookd )f ta&SŒbuf tpGeq
f ;kH cef;r
aqmifwiG f olejyKq&mr rcif=unfEiS hf ArmhumuG,af &;wyfrawmf Adv k f
csKyfAv
kd af wZwd@k vufxyfr*FvmyGjJ yKvkyof nf?
Adv
k cf sKyf vkyMf ucH &H onfh twGi;f 0efrsm;½k;H
1949 Ù &efuek +f rdKŒpde@f z&efppfueG Af ifah usmif;wGif a':atmifqef;pk
=unf pwifynmoif=um;onf?
1953 Zefe0g&Dv 16 Ù a':atmifqef;pk=unf. tpfuv kd wf
atmifqef;vif;onf trSw2f 5/ wm0gved ;f vrf; (,ckAv kd cf sKyfatmif
qef;jywduk vf rf;) &Sad etdrYf a&epfaoqH;k onf?
arv Ù trSwf 25 / wm0gved ;f vrf;aetdrrf S A[ef;+rdKŒe,f trSwf
54/ wuUov kd &f yd o
f mvrf;aetdro f @kd a':atmifqef;pk=unfw@kd ro d m;pk
mo
.c
ajymif;a&$Œonf?
ic
ss
onf?
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
254 oef;0if;vIid f
1969 rS 1971 Ù e,l;a,muf ukvor*~taxGaxG twGi;f a&;
rSL;csKyf±;kH / tkycf sKyaf &;ESihf b¾ma&;qdik &f mudp&P yfrsm;t=uHay;aumfrwD
(Advisory Committee on Administrative and Budgetary Questions United
xyfonf?
wdu
k f (Bodleian Library) Y jrefrmpmESihf ay/ yk&yd'k f uwfwavmuf jyKpkol
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 255
ynm&Sit f jzpf aqmif&u G o f nf?
1977 pufwifbm 24 Ù a':atmifqef;pk=unfEiS hf rdu k uf ,ft&J pf
wd@k . om;i,f xdef vif;ac: uifrf (Dannian Kim Arundel Aris) udk zGm;jrif
onf?
1995 rS 1986 Ù *syefEikd if /H wdu k sKw
d uUov kd f ta&SŒawmiftm&S
qdik &f mavhvma&;XmewGif okawoeynm&Sit f jzpf oGm;a&muf okaw
oejyKcJo h nf?
1987 Ù tdE, dN Edik if /H qif;rvm;+rdK@&dS txl;avhvma&; tdE, dN
odyXH̀ mewGif okawoDtjzpfvyk u f ikd o
f nf?
Ù vef'efwuUov kd tf a&SŒwdik ;f ESihf tmz&duavhvma&;XmewGif yg&
*lb@JG twGuf “1920-1945 twGi;f xkwaf 0cJah om pme,fZif;rsm;onf
jrefrmhvw G v
f yfa&;udk taxmuftultjyKcJyh ”kH trnf&dS bG@J veG pf mwrf;
udk wifoiG ;f onf?
1988 Ù vef'efwuUov kd uf a':atmifqef;pk=unftm; yg&*l
bG@J ,&l eftwGuf xdu k w f efot l jzpf owfrw S o f nf?
1988 rwf Ù rdcif}uD;a':cif=unfemruse;f jzpfra_ =umifh rdcif}uD;
tm; jyKpkapmihaf &Smuf&ef a':atmifqef;pk=unfonf jrefrmEdkiif o H d@k
a&muf&Sv d monf?
=o*kwfv 8 Ù jrefrmEdik if H w0Sr;f vH;k Y 88 'Dru kd a&pD ta&;awmf
yH}k uD; ay:aygucf o hJ nf?
=o*kwf 26 Ù a&$wD*HkapwDawmftaemufbufrkcfwGif a':atmif
qef;pk=unfonf rqvtpd;k &. jynfov l x l tk m; t=urf;zuf+zdKcGaJ er_
udk qef@usicf ahJ om rde@f ceG ;f udk vlaygi;f wpfoed ;f ausmw f ufa&mufonfh
vlxt k pnf;ta0;yGYJ yxrqH;k t}udrf rde@f ceG ;f ajym=um;cJo h nf?
1988 pufwifbmv 14 Ù OD;atmif}u;D / a':atmifqef;pk=unfEiS hf
ol&OD;wifO;D wd@k . jynfow l &yfv;kH od@k yef=um;csupf mwapmif xkwjf yef
m o
a=unmonf?
.c
ic
ss
vduk o f nf?
.c
ic
ss
tm; ppftpk;d &. a'guw f ikd tf zG@J tpnf;rsm;jzpf=uaom =uHŒzG@H EiS phf rG ;f tm;
la
ec
onf?
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
262 oef;0if;vIid f
arv 27 Ù a':atmifqef;pk=unftm; etztpk;d &u tus,f
csKyfoufwrf;wESpf xyfrw H ;kd cJo
h nf?
Ed0k ifbm 11 Ù a':atmifqef;pk=unftm; ukvvufaxmuf t
axGaxGtwGi;f a&;rSL; *rfbm&Du oGm;a&mufawG@qckH o hJ nf?
2007 Zefe0g&D 1 Ù ukvor*~taxGaxGtwGi;f a&;rSL;csKyf bef
uDreG ;f onf jrefrmEdik if &H dS ppfacgi;f aqmifrsm;udk a':atmifqef;pk=unf
tm; c|i;f csurf &Sd jyefvnf v$waf y;&ef awmif;qdck o hJ nf?
Zefe0g&D 18 Ù a':atmifqef;pk=unfonf ol. Edb k ,fqak =u;aiG
rsm;udk tcGeaf y;aqmifjcif;r&Sb d J jynfywGit f oH;k jyKcJoh nf[k ppftpd;k &
ydik f jrefrmhtvif;owif;pmY pGypf aJG &;om;onf?
atmufwb kd m 2 Ù pufwifbma&$0ga&mif oHCmhawmfveS af &;}u;D
tjyD; ukvor*~taxGaxGtwGi;f a&;rSL;csKyf. t=uHay;yk*Kd~ vf rpPwm
*rfbm&Donf a': atmifqef;pk=unftm; xyfraH wG@qckH o hJ nf?
atmufwdb k m 24 Ù a':atmifqef;pk=unf. aetdrt f us,cf sKyf
(12) ESpjf ynft h jzpf urBm+h rdKŒ}uD; 12 +rdKŒwGif w+ydKifeufwnf; qENjyyGJ
usi;f ycJ=h uonf?
atmufwkb d m 25 Ù a':atmifqef;pk=unfEiS hf pum;ajymqdEk ikd &f ef
=um;cH qufo, G af &;0ef}uD;twGuf tvkyo f rm;0ef}uD; OD;atmif=unf
udk etztpdk;&u cef@tyfcJjh yD; awG@qkHaqG;aEG;a&;twkta,mifrsm;
zefw;D jyocJo h nf?
Ed0k ifbm 8 Ù a':atmifqef;pk=unf (3) ESpt f wGi;f yxrqH;k t
}udrf ol. ygwAD [dt k vkyt f r_aqmiftzG@J rsm;ESihf awG@qckH iG &hf cJo
h nf?
2009 ar 6 Ù tar&duefEikd if o H m; *|e0f vD s,
H ufawmonf a':
atmifqef;pk=unf. aetdrjf cH0if;twGi;f od@k etzppftpd;k &tm%mydik f
rsm;. pDpOfay;r_jzifh wdww f qdwf 0ifa&mufco hJ nf?
ar 18 Ù ppftpd;k &u a':atmifqef;pk=unfaetdrf tus,cf sKyf
m o
ajz=um;oGm;cJhonf?
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
266 oef;0if;vIid f
tcef; (14)
a':atmifqef;pkMunf bGu
JU Asmrsm;
arG;aeYqrk eG f
=unf&i$ af paom/ rmapaom[k
arG;aomae@rSm/ wdk@oil gonf
arwœm=unfvif/ &$i&f i$ yf @kd ?
a'gi;f ysKt
d ;kd a0 wGeaf pzd@k
jrwfqrk eG af umif; awmif;=upd@k ? ?
rif;ok0Pf
arG;aeYo0Pf
wdik ;f usK;d jynfjyK
ud, k pf m;jyK&Sif
r_id ;f ocifreS ;f
atmif;qef;pk=unf
pk{u&Dtm;
arG;zGm;&ufwiG f
use;f rmygap
csr;f om;ygap
qkoGio f Gifavmif;vdkuyf gonf?
'*kefwm&m
rD;vQHxu
J Mum
&J - ZGJ - Om%f - pnf; - wm
ra=umufw&m;aw;uAsm
rD;v#x
H u J =um? ?
m o
.c
ic
ss
OD;0if;wif
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
268 oef;0if;vIid f
&Jqdw
k m ] &J&ifjh cif;?
ZGq
J wkd m ] pGjJ rJjcif;?
Om%fqdkwm ] Om%fynm}uD;rmjcif;?
pnf;qdkwm ] pnf;urf;&Sdjcif;?
wmqdkwm ] wm0efojd cif;/ wm0ef,jl cif;/ wm0efcjH cif;?
66 'grSr[kwf 'Drku
d a&pDtvif;yGifx
h Ju
r[mtmZmenf
“'Dru kd a&pDpepfukd yHak zmf&mY
wOD;wa,mufxJvyk af qmifv@kd r&edik yf gb;l ?
vkyo f m;jynfot l m;vH;k yl;aygi;f vkyu f ikd f
aqmif&u G rf oS m &&Sed ikd rf mS jzpfygw,f”
a':atmifqef;pkMunf
66 ²²² wJh
tarSmifacwftdk}uD;xJu
awmufywJt h vif;ouU&mZf
a&$a&mifawGe@J 0if;xdef
aojcif;rJhtvif;tdrfay:uaw;
ig ²²² a[m'Dreufcif;opfxrJ mS arG;vd@k ²²²
66 ²²²wJh
'Drukd a&pDopftem*wfac:oH
'Drdk ²²² qdw k m ²²² jynfol
ua&pD ²²² qdw k m ²²² tm%m
'Drkd ²²² qdw k m ²²² vlxk
ua&pD ²²² qdw k m ²²² tcGit hf a&;
mo
vlxu k kdjyefay;
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 269
igw@kd r[mjynfoal wGukd
igw@kd r[mjynfoal wGyikd w f hJ
igw@kd yikd w
f hJ igw@kd 'rD u
kd a&pDukd
ig ²²² r[mjynfoal wGujkd yefay;
ESv;kH aoG;xJu igw@kd r[mjynfow l &yfv;kH &JŒ
r[m'Dru kd a&pDwkduyf GJ
=unfph rf; ²²² aumif;uif}uD;uGrJ wwf yGuyf u G n
f v
H @kd ²²²
66 ²²² wJh
a&'D,t kd oHvi_d ;f xJrmS ,H=k unfyiG ahf wGvid_ ;f x
vlxak A'&eH@opfawGe@J ar$;a0aewJh
tar&JŒ 'Dru kd a&pDac:oH tvif;aw;u
ordik ;f trSew f &m;xJrmS
[öopPaH wGe@J xm0&yso H ef;
'g ²²² igw@kd cspw f hJ igrh [mEdik if aH wmf&ŒJ tvif;wHcg;ayg²h ²
66 ²²² wJh
ESi;f qD±ikd ;f opfawG yGiahf 0v_id ;f x
tm%awmfveS w f ahJ cwf+ydKifxuJ r[maEGO;D
ZGef 19 &JŒ ,H=k unfcsurf ;kd yGiOhf ;D udk cl;qGwzf @kd
0dnmOftvif;vrf;udkazmuf
ud,k u f sK;d pGe@f pw
d ef @J tem*wftyd rf ufuw kd ;l azmf
oHr%da&mifawmufaewJh ±d;k r}uD;awGu
,H=k unfyiG t hf vHukd &ifurJG wwfvi$ x hf v
l @kd ²²²
66 ²²²wJh
m o
.c
urBmxJu r[mtvif;oauFw
ic
ss
66 ²²² wJh
tmZmenfr[mol&aJ umif;wd@k vrf;
,H=k unfrt _ ouf0n d mOfe@J jzwfoef;
r[mjynfolawGvmaomvrf;rSm
ESvH;k om;udkcif;
=unfph rf; ²²² 'Dru
kd a&pDyef;awGu
vif;xde0f if;vufaumif;uifopf}uD;ay:wufvkd@ ²²²
66 ²²² wJh
oHr%d,=kH unfcsu[ f m
vGwaf jrmufa&;wdu k yf t
JG wGuf ²²² "g;
acwfq;kd acwfysu}f uD;&JŒ tarSmiftx kd rJ mS
&J&yJ iG jhf yL 'Dru
dk a&pDacwfO;D tvHrmS
ESvH;k om;eJ@ v$ihfxl
jynfoal wGtwGuf xm0&,H=k unfcsuef @J
jidr;f csr;f a&;csKd;jzLiSuuf av;yso H ef;zd@k
A[k0g'opf&ŒJ tvif;+rdKŒudw k nfvmjyD; ²²²
66 ²²² wJh
mo
twkrrhJ [mtmZmenfocifatmifqef;&JŒ
.c
ic
ss
vGwfvyfa&;wdu
k fyJGro
S nf
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 271
ck ²²² acwf+ydKix
f u
J r[m'Dru kd a&pDopfwu
kd yf &JG ŒJ
r[mtmZmenf
igwkd@r[mjynfoal wGcspw f hJ
atmifqef;pk=unf
urBmwnfrnfh tvif;vrf;udak zguf
a[m ²²² 66 ²²²wJh jyuQ'ed xf uJ tvif;ouU&mZf
tarh&iftakH jroif;cJxJu zGm;jrifvmawmhr,f
r[m'Dru kd a&pDtvif;vrf;udkazguf
wd@k acwfuakd &muf&rnfrmS rvGyJ g
wd@k Arm r[moDcsi;f xJu r[muAsmpmom;
r[m'Drdu k a&pDtvif;vrf;ay:rSm
=unf=h uprf;a[h
r[m'Dru dk a&pDyef;opfawG
a0vdk@ ²²²? ?
armifaEGxuf
jynfou
l kcd spfaom …jynfolucspfaom …ol
tJ'rD suf0ef;&JŒ
El;nHjh ywfom;aom t=unfah wGatmufrmS
pd;k &GŒH tm;i,fpw d af wG ajyavsmu h ,
G af ysuo
f mG ;
tJ'ED w _ cf rf;u
0Hph m;csKjd rdeaf omtjyHK;awGz;l tyGirhf mS
ar#mv f ifch sutf aoawG jyef&iS o f efvef;pGivhf m ²²²
tJ'DEv S ;kH om;u
ajyjypfnifomaom &ifcek o f pH nf;csurf S
m o
aebkef;vwf
u½kPm
tar
mo
olronf
.c
ic
ss
Adv
k cf sKyf.orD;
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 273
wdik ;f jynf. rD;±_;wefaqmif
'Dru kd a&pD. tvSz&k m;
vGwv f yfjcif;. zD;epfiu S f
±d;k om;jcif;. oHwref
nDnw G jf cif;. rsKd;aphcsol
tar
olronf
ppftm%m}uD;pd;k a&;udw k eG f;vSef
jynfot l m;vH;k . tonf;ESv;kH
n‡Kd ;csK;H csed @J aewJh trdjynfp;D yGm;a&;udk
xm0pOfawG;tav;ay;ol
wdik ;f &if;om;tm;vHk;. rdcif
trsK;d om;&if=um;apha&;
xm0pOfawG; tav;ay;ol
tdkarar
wdik ;f jynfw;kd wuf/ ud,
k u
f sK;d rzuf
rsK;d jrwfZmenf/ Zmr%Dr@kd
xm0pOftjyHK;jynf&mG u
xm0pOfESv;kH =unfomap? ?
jra'gif;EG,f
armifacG;zdYu
k Asm
ajcvufrJah yr,fh
m o
ypfwikd ;f axmifw,fu@JG ? ?
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
274 oef;0if;vIid f
armifoif;cdkif
rskd;qufZmwdaoG;
Adv
k frif;a&mifaoG;
atmifqef;aoG;wd@k pak 0;cJ&h m
igch E<"monf igw h ikd ;f jynfEiS hf
igjh ynfowl u
G jf zpf&rnf? ?
armifMuL;&ifh
rJarSmifre_ u
f yk v
f kd@aewJh
tvsm;&Sn&f n S f teHarsmarsm
ausmwcif;pm ae&muav;rSm
usaemf[m
'Dae@uakd pmifah r#mfwrf;waecJw
h myg? ?
aZ,smaomf
(aumhaomif;tusOf;axmifwGif;ü a&;zGJUygonf?)
arG;aeYordik ;f
arG;ae@wikd ;f rSm
trSwfw&mawG&Sw d ,f
trSww f &mwdik ;f rSm
'%f&mawG&w dS ,f
'%f&mwdik f;rSm
ordik ;f &Sw
d ,f? ?
opfjidrf;
jidrf;csrf;csp=f unf
olrxlaxmifrnfjh ynf
m o
tarhaus;Zl;
uGe, f ufavvm; ²²²
uGi;f qufavvm; ²²²
'Da&tvm; jznf;jznf;wufomG ;?
uJ a[h tarhom;awG
nDapaemf ²²² nDap
vufcsi;f wGxJ m; r[mtiftm;
pdwcf si;f qufxm; r[mtiftm;
&JaoG;eDxm; r[mtiftm;
tarhaus;Zl;udk qyf=uygp@kd vm;?
ausmfol
jrwfrdcifa'gif;
tarSmifroef;/
ta&mifrEGr;f ygw/hJ
atmifqef;a[h pk=unf?
jrefjynfx&k ŒJ
tefwpD k Zmenf?
auG@rajy;ygb;l /
m o
jynft
h a&;rSm nDnZD eJG @J /
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
278 oef;0if;vIid f
wnf=unfqaJ [h bmrxD/
Armjynf&ŒJ acgi;f aqmifaumif;?
wu,f,kwrf m jydwœmrsm;&,fu/
tus,cf sKyfrmS ydwu f mxm;±Hrk u/
rdpm> w&m; tarSmifOm%fqifv h @kd /
axmif'%fEiS yhf if xyfzcd siv
f nf;/
AswOœd mOf rajymif;ygb;l /
owœt d pOf aumif;ygb/d
jrwfrcd ifa'gif;?
a'gif;Munfpif
rdcif rkqdk;r
vifa,mufsm;udk oHa,mZOfrxm;
trSew
f &m;udk tm;ud;k &Smol
om;orD;awGe@J rywfouf
tem*wfe@J qufqcH sio
f l
ajr;uav;awGukd awG@csipf w d x
f ed ;f
jidr;f csr;f a&;udk ar#mv
f ifah eol? ?
Munfarmifoef;
qHrk w
S f
tar
mo
&Sdygw,ftar
u|efawmfo h il ,fcsif;awGvnf; &Syd gao;w,f
olw@kd vnf; aeaumif;=uyg&hJ
wcsKdŒuawmh
Edik if oH m;ajymif;vJc, H &l if;
jrefrmjynfukd cspaf e=uwke;f yJ tar
Zmwdajrudk tvnftywfjyefwikd ;f
‘t&iftwdik ;f yJaemf’ vd@k
0wfauswef;ausEw _ q f uf
aps;0,frysu=f uygb;l
wcsKdŒuawmh
'kuo Q nfa,mifaqmif&if;
(olw@k d ta&;twGu)f 'd@k ta&; 'd@k ta&;eJ@
e,l;a,mufuae
tarhvw G af jrmufa&; }udK;yrf;ae=uowJh ²²²?
bmyJajymajym tar
&efuek rf mS ausmo f el @J axmifrLS ;
olw@kd ESpOf ;D avmufawmh
b,forl S tvkyrf rsm;bl;av
tar
tarr&Sw d ek ;f uGseaf wmfw@kd em*pfukd odomG ;w,f
a&$0ga&mif/ tDvufxa&mepfOya'/ e,fjcm;apmifw h yf/
a&G;aumufy/JG aejynfawmf
'gawGe@J vnf; &if;ESD;oGm;w,f
tajymif;tvJawGuawmh
trsm;}uD;aygt h ar&,f
&efuek rf mS arG;cJw h v hJ al wGu
Edik if jH cm;om;vkyjf yD; jyefvm
Zmwdukd &G&H mS ovdv k ekd @J jyef=unfh
rcsad yr,fh rajymomygb;l tar
uGseaf wmhw@kd u edryfh g;csed u f ;kd ²²²
tar
uGseaf wmfw@kd wduk yf rJG mS
c%c%usqkH;ay;ae&wmu
jyuQ'ed pf m&Guaf wGyg tar
mo
a[mwpf&u G f a[mwpf&u G ef @J
.c
ic
ss
qkwfjzJypfaevdkuf=uwm
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 281
tJ'g &uf&mZmawGcsn;f yJqw kd m
uGseaf wmhw@kd todaemufuscyJh gw,f tar
tar
ajym=unfyh g&ap
u|efawmfar#mv f ifah ewmuav
'Dru kd a&pDvnf; [kwcf sirf [ S w k rf ,f
jidr;f csr;f a&;vnf; ygcsirf yS gr,f
tpnf;ta0;vnf; wufcsirf w S uf&ygvrd rhf ,f tar
'gayrJh
Edik if o H m;awG Edik if jH cm;om; jzpfp&mrvdak wmhwahJ e@
'kuo Q nfawG 'kuo Q ,fp&mrvdak wmhwahJ e@
ESpaf ,muf&&dS if oH;k zG@J ruGaJ wmhwahJ e@
ynmwwf&if xrif;riwfwhJae@
ta&mifrwlwmudk &efov l @kd rowfrw S w
f ahJ e@
tJ'aD e@udkyg tar
urÇmpdk;rif;
ol[m
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
282 oef;0if;vIid f
Adv
k rf if;a&mif&ŒJ jrpf
trsKd;om;acgi;f aqmif
vGwv f yfa&;rD;±S;l wefaqmif&h J orD;
tmZmenfrsK;d yDyD
rsK;d *k%af qmifonfh trsK;d aumif;orD;ayg?h
tm%m&Siftqufqufu
ppfwyf}uD;wckv;kH tvJo $ ;kH pm;jyk
acwftysuyf sujf yKe;f vnf; *±krjyKyJ
trsK;d rsK;d ESyd pf uf/ t}udr+f udrv f n
S yhf wf
tvDvD &ufpuf/ tcgcg owfjzwf
tzefzefx;kd ESuf ordik ;f wGiaf tmif aumufusp&f ufpufjyD;
“vrif;udk acG;a[mifwZhJ mwf”udk ucJah yr,fh
mo
oluawmh
.c
ic
ss
ol[m
jrefrmtm;vH;k ud, k pf m;jyK
trsK;d orD;rsm;tm;vH;k ud, fk pf m;jyK
tzdESyd cf t H m;vH;k ud,
k pf m;jyK
vlom;tm;vH;k ud, k pf m;jyK
jidr;f csr;f a&;twGuf ud, k pf m;jyKot l jzpf
urBmw0Sr;f u av;pm;or_e@J csp=f uw,f?
olr[m
&J&eJ pD iG hf ESi;f qDyef;wyGijhf zpfovdk
jidr;f csr;f a&;twGuf csK;d iSuv f nf;jzpfw,f?
owœ&d ŒJ ud,
k yf mG ;wck vlom;tusK;d jyKolvnf;jzpfw,f?
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
284 oef;0if;vIid f
arwœm&JŒ jy,k*t f jzpf vlx&k ŒJ tarGwck jzpfovdk
awmfveS fjcif;&JŒ"g;wvuf
avmu&JŒ tm;aq;wcGufvnf;jzpfw,f?
ol&ed fxuf
5²8²2011
ÙÙÙ
mo
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 285
Lanka) 1992
o
.c
(Thailand) 1992
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
286 oef;0if;vIid f
15. International Simon Bolivar prize UNESCO 1992
16. Prix Litteraire des Droits de I’Homme Nouveaux Droits de
I’Homme, France 1992
17. Honorary Member World Commissi on on Cul ture and
Development (UNESCO) 1992
18. Member Academie Universelle des Cultures (Paris) 1993
19. Rose Prize arbejderbevaegelsens International Forum/
Internati onal Forum of the Danish Labour Movement,
Copehagen 1993
20. Victor Jara International Human Rights Center for Human Rights
and Constitutional Law, Los Angeles, USA 1993
21. Member of the Advisory Board Francois-Xavier Bagnoud Center
for Health and Human Rights, Harvard University 1993
22. Honorary Doctorate of Law University of Toronto (Canada) 1993
23. The Freedom of the City Commune of Giugliano, Italy 1993
24. Bremen Solidarity City of Bremen, Germany 1993
25. Premio Mujer Progresista (Federacion Mujeres Progresistas /
Spanish Federation of Progressive Women, Madrid) 1993
26. Honorary Doctorate Philosophy & Letters, Free University of
Brussels 1994
27. Honorary Adviser Forum of Democratic Leaders in the Asia-
Pacific 1994
28. The Freedom of the City Aversa, Italy 1995
29. Liberal International Prize for Freedom Britain’s Liberal
Democracy Party, UK 1995
30. Honorary Doctorate of Laws Queen’s University, Canada 1995
31. Jawaharlal Nehru Award for International Understanding (for
1993) India 1995
32. Gandhi Award Simon Fraser University, Canada 1995
m
1998
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
288 oef;0if;vIid f
57. Honorary degree Universite’ catholique de Louvain, Belgium –
December 1998
58. Honorary Degree University of Bath (UK) – December 1998
59. Honorary Degree Bucknell University – May 1999
60. Freedom Award International Republican Institute, USA
(October 1999) 1999
61. The Freedom of the City of Dublin Award Ireland (November
1999)
62. 2000 CAW Nelson Mandela Human Rights Award Canada
(December 2000) 2000
63. Presidential Medal of Freedom Award U.S.A (December 2000)
2000
64. Collage United Nations Prize 2001 Germany (June 2001) 2001
65. International Social Welfare Prize University of Southern
California School of Social Work (December 8) 2001
66. AI Neuharth Free Spirit Award U.S Foundation, Washington,
USA 2003
67. MTV Humanitarian Award, “Free Your Mind” MTV Europe,
EDINBURGH,UK 2003
68. The 2004 TIME 100, The most influential people in the world
today TIME Magazine 2004
69. Kwangju Human Rights Award May 18 Memory Foundation
from South Korea 2004
70. TIME’s Asia’s Hero 2004 TIME MAGAZINE 2004
71. The Honorary Citizen of Paris France 10/ 12/ 2004
72. Honorary Doctorate in Politics, Philosophy and Economics
Rangsit University, Thailand 13/ 12/ 2004
73. Outstanding Women in Buddhism United Nations Gender and
Religious Department 8/ 03/ 2005
m
ÙÙÙ
mo
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
'Dru
kd a&pDrc
d ifBuD; a':atmifqef;pkMunf 291
}uD; rsK;d csppf mqdak wmf}uD; ocifu, kd af wmfri_d ;f ’/‘eDaygeef;usb&k if’/ ‘'kwd
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
292 oef;0if;vIid f
,ajrmuf t,fvZD bufb&k ifr’/ ‘*syef{u&mZfb&k if’/ ‘Edik if OhH ao#mif
rif;{u&mZfrsm;’/ ‘Edik if aH wmfvyk =f uHrw _ &m;cH *VKefO;D apm. aemufq;kH
ae@rsm;’ ponfw@kd a&;om;xkwaf 0cJo h nf? od@k aomf ‘0ef}uD;csKyfO;D Ekb0
ESihf pmayrSww f rf;’/ ‘wd@k zcif Adv k cf sKyfatmifqef; bmrSmcJo h vJ’/ ‘ol
wd@k jrifaom Adv k cf sKyfatmifqef;’/ ‘±ke;f xGucf &hJ aom Armjynf’/ ‘a'guf
wmbarmf. Edik if aH &;aqmif&u G cf surf sm;’/ ‘19 &mpk jrefrmhordik ;f udk
ajymjyaeaomae@&ufrsm;’/ ‘teufazmf&cufaom ae@pOfo;kH jrefrm
a0g[m&rsm;tbd"ge’f / ‘Adv k cf sKyfatmifqef;. b0ESihf "gwyf rkH w S w
f rf;’/
‘jrefrmhordik ;f 0ifpmcsKyfpmwrf;rsm;’/ ‘jrefrmhordik ;f wauG@rS txifu&
Edik if aH &;acgi;f aqmifrsm;’ ponfph mtkyrf sm;onf ,ae@widk f rxkwaf 0&
ao;ay?
,cifu okwpG,pf kH r*~Zif;wGif yifwikd af qmif;yg;&Sit f jzpf 1986
rS 1996 ckEpS t f xd (10) ESpw f ikd w
f ikd af &;om;cJo h nf? xd@k jyif ‘jrefrmhaps;
uGupf ;D yGm;a&;*sme,f’ ESifh ‘jr&dyn f Kd ’ *sme,fw@kd wiG f yxrqH;k wm0efcH
xkwaf 0cJjh yD; ,if;*sme,fY t,f'w D mcsKyftjzpf aqmif&u G cf o hJ nf? oef;
0if;v_id u f avmiftrnftjyif ‘odycH̀ spo f ’l / ‘a&$jG ynfatmif’/ ‘pdev f id_ f
wif’/ ‘ae&JprG ;f ’/ ‘jynf[ed ;f atmif’/ ‘oef;a&$Eikd ’f ponfh uavmifuJG
rsm;jzifh ydawmufyiG o hf pf/ jrefrmopf/ EG,ef /D pHy,fjzL/ cs,&f /D rkc/ ESv;kH tdr/f
ayzl;v$mr*~Zif;rsm;Y a&;om;cJo h nf? ,cktcg rd;k rc/ acwf+ydKif/ opPm/
rd;k }udK;/ csKd;vif;jym ponft h ifwmeufbavmufrsm;Y ordik f;qdki&f m
aqmif;yg;rsm;ESihf pmayqdik &f maqmif;yg;rsm; a&;om;vsu&f o dS nf?
2000jynfEh pS /f arvwGif etzppftpd;k &u “±kyw f rk aS jymaom jref
rmhordik ;f 0if yk*Kd~ vfx;l rsm;” pmtkyu f t kd a=umif;jyKI yk'rf 17§20 jzifh
axmif'%f 7 ESpcf srw S cf &hJ m tif;pde/f om,m0wDaxmifrsm;Y &ufaygi;f
2387 &uf (6 ESpf ESihf 8 v) wdwu d scjH yD;aemuf 2007 ckEpS /f Zefe0g&v D
3 &ufae@wGif om,m0wDaxmifrS jyefvnfvw G af jrmufvmcJo h nf?
m o
ÙÙÙ
qufoG,f&efvdyfpm
Ph : (66) 897 -033 -128
Email : jamesparr007@gmail.com
m o
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w
www.burmeseclassic.com
m o
.c
ic
ss
la
ec
es
m
ur
.b
w
w
w