ΚΛΙΜΑΚΑ ΑΡΜΟΝΙΑ και ΚΛΙΜΑΚΕΣ

β. Τσούρας
Επικ. Καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π.
 Για τον Πυθαγόρα η αρμονία ήταν θεμελιώδες
ζήτημα μια και την θεωρούσε σύστοιχη της
αρμονίας που επικρατούσε στο Σύμπαν, το
οποίο σαφώς διέπεται από τάξη και
ορθολογισμό.
Επίσης πίστευε ότι το αριθμητικό σύστημα των
αναλογιών που βρίσκεται στις νότες της
μουσικής, είναι η θεμελιώδης αρχή από την
οποία προήλθε ο κόσμος.

Ο Πλάτων επίσης θεωρούσε ότι ο αριθμός

που ονομάσθηκε «Χρυσή Τομή» βρίσκεται στο
υπέρτατο τόπο.

ΑΡΜΟΝΙΑ
Αρχιμήδης Δημόκριτος Ευκλείδης Ζήνων Θαλής Πυθαγόρας Πλάτων

Η τελειότητα στην αρμονία για τους αρχαίους

Έλληνες μαθηματικούς ήταν γνωστή.
Είχαν δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην διαίρεση ενός
ευθύγραμμου τμήματος σε «μέσο και άκρο λόγο».
Η διατύπωση αυτή σημαίνει ότι χωρίζουμε μια γραμμή
σε δύο άνισα τμήματα, έτσι ώστε ο αριθμός που
παίρνουμε αν διαιρέσουμε το μήκος του μεγάλου
τμήματος με του μικρού, να ισούται με τον αριθμό
Υπατία που προκύπτει από την διαίρεση ολόκληρης της
γραμμής με το μήκος του μεγάλου τμήματος.
Αυτός ο αριθμός ονομάστηκε «Χρυσή Τομή» ή
«Θεία αναλογία» και ισούται περίπου με 1.62m
ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ - ΑΡΜΟΝΙΑ
 Ο Johannes Kapler έλεγε:
«Η γεωμετρία έχει δύο μεγάλους
θησαυρούς:

Ο πρώτος είναι το θεώρημα του

Πυθαγόρα.

Ο δεύτερος είναι η διαίρεση μιας

γραμμής σε μέσο και άκρο λόγο
(χρυσή τομή).

Johannes Kapler
Τα πρώτο μπορούμε να το
1571-1630 συγκρίνουμε με ένα μέτρο χρυσού και
(Γερμανός Μαθηματικός) το δεύτερο να το ονομάσουμε πολύτιμο
κόσμημα»

«ΜΕΣΟΣ ΚΑΙ ΑΚΡΟΣ ΛΟΓΟΣ»

 Ο Ικτίνος τη χρησιμοποίησε την Χρυσή τομή, στην
κατασκευή του Παρθενώνα.
Ο Ντα Βίντσι στα καταπληκτικά γυμνά του. Κανένας
όμως δεν φανταζόταν ότι χαρακτηρίζει την μορφή
φυσικών σχηματισμών σε όλες τις κλίμακες των
μεγεθών (όστρακα, γαλαξίες κλπ.)
Η φαινομενικά απλή αυτή κατασκευή απαίτησε
μεγάλη σοβαρότητα, για παράδειγμα είναι γνωστό
ότι υπάρχουν άνθρωποι με ψηλά πόδια και άλλοι
με κοντά.
Ο Ντα Βίντσι θεωρούσε ότι απ’ όλους τους
δυνατούς τύπους ανθρώπων σωματικά φαίνεται
πιο «φυσικός» στο μάτι του ανθρώπου, εκείνος του
οποίου ο ομφαλός χωρίζει το σώμα σε μέσο και
άκρο λόγο.
Επομένως για έναν άνθρωπο με ύψος 1.80μ
ο ομφαλός βρίσκεται στο 1.10μ από το έδαφος.
«ΜΕΣΟΣ ΚΑΙ ΑΚΡΟΣ ΛΟΓΟΣ» - «ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ"
 Κλίμακα – Σκάλα: Ονομάζουμε το
στοιχείο της κατασκευής που επιτρέπει
την κατακόρυφη προσέγγιση και
επικοινωνία των χρηστών από το ένα
επίπεδο στο άλλο.
Οι Σκάλες αποτελούνται από ένα
σύνολο βαθμίδων, οι οποίες ορίζονται
από δύο τεμνόμενα επίπεδα.
Το οριζόντιο που ονομάζετε «πάτημα»
Ύψος-ρίχτυ και το κατακόρυφο υπαρκτό ή
φανταστικό το «ύψος ή ρίχτυ».
πάτημα Οι βαθμίδες φέρονται από το δομικό
στοιχείο τον «βαθμιδοφόρο» και οι δύο
μαζί στο σύνολό τους αποτελούν τον
«βραχίονα».
βαθμιδοφόρος

ΚΛΙΜΑΚΑ - ΣΚΑΛΑ
 Στις Κλίμακες – Σκάλες, περιλαμβάνονται:
- Οι Σκάλες
- Οι Ράμπες
- Οι Ραμπόσκαλες
- Οι ανεμόσκαλες
- Οι Κινητές Σκάλες
Είναι αυτονόητο ότι δεν περιλαμβάνονται
οι ανελκυστήρες.

ΚΛΙΜΑΚΕΣ - ΣΚΑΛΕΣ
 Οι Σκάλες είναι από τα βασικότερα στοιχεία
της σύνθεσης ενός κτιρίου και από τα
δυσκολότερα σημεία στην μελέτη και την
κατασκευή.
Είναι το στοιχείο του κτιρίου, το οποίο μετά
τον ανελκυστήρα και το ηλεκτρικό ρεύμα,
ενέχει τον μεγαλύτερο κίνδυνο ατυχημάτων.
Ως εκ τούτου πρέπει να εξασφαλίζει την
μεγαλύτερη δυνατή «παθητική» ασφάλεια.
Είναι εξαιρετικά σημαντικός ο ρόλος της
σκάλας στο κτίριο, σε οτι αφορά στην
ασφάλεια και την λειτουργικότητα.
Στην περίπτωση του σεισμού και της
πυρκαγιάς, η σκάλα και το κλιμακοστάσιο,
είναι προφανές ότι πρέπει να εξασφαλίζει την
ασφαλή μετακίνηση (διαφυγή) των
ανθρώπων.
ΚΛΙΜΑΚΕΣ – ΣΚΑΛΕΣ
 Οι κανονισμοί, Αντισεισμικός, Κτιριοδομικός,
Πυρασφαλείας, κ.λ.π.) παγκόσμια έχουν
αρκετά αυστηρές προδιαγραφές σε ότι αφορά
τις σκάλες και τα κλιμακοστάσια.
Η μοναδική ασφαλής δίοδος διαφυγής μεγάλου
αριθμού ανθρώπων σε περιπτώσεις έκτακτης
ανάγκης, είναι οι σκάλες και οι ράμπες.
Οι ανελκυστήρες δεν πρέπει να
χρησιμοποιούνται, διότι αφ’ ενός δεν έχουν την
δυνατότητα να μεταφέρουν πολλούς
ανθρώπους, αφετέρου η διακοπή του ρεύματος
καθιστά αδύνατη την λειτουργία του.
Την ασφάλεια στις σκάλες μπορούμε να την
εξασφαλίσουμε αν τηρηθούν:
Α- Ο αντισεισμικός σχεδιασμός.
Β- Τα θέματα πυροπροστασίας.

ΣΚΑΛΑ – ΚΛΙΜΑΚΟΣΤΑΣΙΟ---Σεισμός- Πυρκαγιά…..

 Βασικά αντισεισμικά θέματα
- Το κέντρο ακαμψίας του φορέα του κτιρίου, να βρίσκεται αν
όχι στο κλιμακοστάσιο κοντά σε αυτό.
- Οι σκάλες είναι τα μοναδικά στοιχεία του φορέα στο κτίριο
που είναι λοξά, επομένως πρέπει να μελετηθεί αντισεισμικά,
ειδικά, διότι είναι και το μοναδικό στοιχείο το οποίο έχει
κατακόρυφη και οριζόντια συνιστώσα.
- Να αποφεύγεται η στήριξη της σκάλας σε ένα κεντρικό
υποστύλωμα.
- Να αποφεύγεται η κατασκευή της σκάλας σε πρόβολο.
- Η στήριξη της σκάλας τουλάχιστον να είναι αμφιέρειστη αν
όχι υπερστατική.

ΣΚΑΛΕΣ - Αντισεισμικός Σχεδιασμός

 Βασικά θέματα Πυροπροστασίας
- Οι σκάλες πρέπει να είναι κατασκευασμένες
από πυρίμαχα υλικά
- Επαρκής άμεσος φωτισμός, αερισμός.
- Δεν θα πρέπει να εξαντλούνται οι ελάχιστες
επιτρεπτές διαστάσεις.
- Σε κτίρια δημόσιου χαρακτήρα και
πολυκατοικίες να προβλέπεται και δεύτερο
κλιμακοστάσιο.

ΣΚΑΛΕΣ – Σχεδιασμός Πυροπροστασίας

Οι σκάλες, στο πέρασμα των αιώνων, από την αρχαιότητα
έως και σήμερα, εμφανίζονται με καθοριστικό ρόλο σε κάθε
μορφής κτίσμα (ναούς, κατοικίες, τείχη, κ.λ.π).

Σκάλες για πρώτη φορά συναντάμε στους «Πρωτόγονους

Οικισμούς». Οι άνθρωποι για λόγους ασφαλείας έφτιαχναν
καλύβες σε απομακρυσμένους βράχους ή σε πασσάλους
στις λιμνοθάλασσες.

Δισπηλιό Καστοριάς Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου

ΠΡΩΤΟΓΟΝΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ
Χαρακτηριστικό παράδειγμα στο Ελλαδικό χώρο είναι τα
ευρήματα από τον προϊστορικό οικισμό του Ακρωτηρίου της
Θήρας ο οποίος καταστράφηκε στην ακμή του , πιθανότατα
το 1613π.χ. από την λεγόμενη «Μινωική έκρηξη».
Επίσης στις κατασκευές των Μάγιας στο Περού, οι
διαμορφώσεις στο ανάγλυφο του εδάφους στην Ιορδανία,
στην Μήλο, κ.λ.π.

ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ
Ο Παρθενώνας μολονότι είναι ο μεγαλύτερος από τους
άλλους Δωρικούς ναούς (8Χ17 κίονες αντί 6Χ13)
παρουσιάζει τέλεια αρμονικές αναλογίες.
Οι εκλεπτύνσεις, οι αδιόρατες αποκλίσεις από την
κατακόρυφο και την οριζόντια συντελούν στην
μοναδικότητα σε ότι αφορά τις αρμονικές χαράξεις και
αναλογίες.

Παρθενώνας Ναός Αφαίας Αίγινας

ΚΛΑΣΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Στο Βυζάντιο σκάλες εκτός των κτιρίων, εμφανίζονται στα
αμυντικά τείχη εξωτερικές, ή εσωτερικές στο πάχος της
τοιχοποιίας, στους ναούς εσωτερικά επίσης στο πάχος της
τοιχοποιίας, σκαλισμένες πάνω στους βράχους κ.λ.π.

Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης Ι.Μ. Δοχειαρίου Μετέωρα

BΥΖΑΝΤΙΟ
Για πρώτη φορά στην Ιστορία, στον Μεσαίωνα η κατασκευή
της σκάλας είναι συντεχνιακό μυστικό, το οποίο μετέδιδαν
από γενιά σε γενιά.
Οι σκάλες είχαν αποκλειστικά λειτουργικό σκοπό και τις
τοποθετούσαν σε πυργοειδή κλιμακοστάσια μεταξύ των
ορόφων.
Η Ιταλική Αναγέννηση ήταν αυτή που εξέλιξε τα
κλιμακοστάσια σε αξιόλογες μορφολογικές κατασκευές. Τις
τοποθετούσαν στο κέντρο του κτιρίου, δίνοντας ιδιαίτερη
σημασία στην άνετη ανάβαση. Την περίοδο της Ύστερης
Αναγέννησης και του Μπαρόκ, οι σκάλες χρησιμοποιούνταν
και ως στοιχείο κοινωνικής προβολής.

ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ – ΑΝΑΓΕΝΗΣΗ - ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ

Στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική η σκάλα, παίρνει εξέχουσα
θέση και αποτυπώνεται σε δύο ομάδες, τις «λίθινες»
εξωτερικές και τις «ξύλινες» κύρια εσωτερικές αλλά πολλές
φορές εμφανίζονται και εξωτερικά.

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Οι λίθινες εμφανίζονται προσαρμοσμένες στον μαντρότοιχο
ή την εξώπορτα, δημιουργώντας έτσι την μετάβαση στο
κύριο όγκο.
Στις Αιγαιοπελαγίτικες κατασκευές οι σκάλες αποτελούν ένα
έντονο πλαστικό μορφολογικό στοιχείο. Όταν πρόκειται για
σκάλες που οδηγούν στο δώμα, εμφανίζεται με
προεξέχοντες σχιστόλιθους πακτωμένους στην τοιχοποιία.
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ
Επίσης ενδιαφέρον μορφολογικό χαρακτηριστικό
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
παρουσιάζουν και οι σκάλες με τις θολωτές κατασκευές οι
οποίες έχουν την αναφορά στην Βυζαντινή αρχιτεκτονική.

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ---Λίθινες
Οι ξύλινες είναι εντελώς διαφορετικές στη μορφή από τις
λίθινες, είναι ευθύγραμμες και τοποθετούνται κύρια
εσωτερικά του κτιρίου.

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ---Ξύλινες
 ΜΟΝΤΕΡΝΑ
Villa Savoye
Le Corbusier
ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ
Μουσείο Guggenheim

Κέντρο Georges Pompidou

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
 ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ
ΤΟΠΙΟΥ(ΤΟΛΕΔΟ)

Τολέδο- Ισπανία
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΟΥ
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΠΙΟΥ
Σκάλα ονομάζουμε το Π Π Π
στοιχείο εκείνο του κτιρίου,
μέσω του οποίου Υ
επιτυγχάνεται η μεταξύ των Υ
καθ’ ύψος επιπέδων ω
Υ
επικοινωνία.
Τα συνθετικά στοιχεία που
χαρακτηρίζουν τη σκάλα
είναι:
ΣΚΙΤΣΑ – ΟΡΙΖΜΟΣ ΣΚΑΛΑΣ
1- Το ύψος και το πλάτος
Μήκος σκάλας
των βαθμίδων, που
καθορίζουν την κλίση και
ΑΡΧΗ TEΛΟΣ
τον βαθμό άνεσης.
ΣΚΑΛΑΣ ΣΚΑΛΑΣ
2- Το πλάτος το οποίο
ορίζεται από το πλήθος Π x αριθμός σκαλοπατιών
ΓΡΑΜΜΗ ΑΝΑΒΑΣΗΣ
των ατόμων ανάλογα με
την χρήση του κτιρίου.
Π = πάτημα
Υ = ύψος
ω = γωνία κλίσης
εφ ω = Y/Π
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΚΑΛΑΣ
 Ευθύγραμμη

Κυκλικές
Ευθύγραμμη με πλατύσκαλο

ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ
Μορφής Π με Με 2 βραχίονες και
πλατύσκαλα πλατύσκαλο Ευθύγραμμη με στροφή 90ο

Μορφής Π με Με 2 βραχίονες και

μεταρρύθμιση μεταρρύθμιση Με στροφή 90ο και μεταρρύθμιση

TYΠΟΛΟΓΙΑ
 ΠΛΑΤΟΙ -1

Το ελάχιστο πλάτος για ένα άτομο καθορίζεται σε 1m

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΛΑΤΟΥΣ ΣΚΑΛΑΣ - 1

 ΠΛΑΤΟΙ -2

Για να διασταυρωθούν ανεμπόδιστα 2 άτομα πρέπει το πλάτος να είναι

τουλάχιστον 1,25m

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΛΑΤΟΥΣ ΣΚΑΛΑΣ - 2

Για 3 άτομα που ανεβαίνουν ή κατεβαίνουν ταυτόχρονα τη σκάλα, το
πλάτος της πρέπει να είναι τουλάχιστον 1,58m

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΛΑΤΟΥΣ ΣΚΑΛΑΣ - 3

 Π/2 Π/2
Υx64

(Υx64)+Π

ΕΛΑΧΙΣΤΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΒΑΘΜΙΔΩΝ ΜΕΤΑΞΥ

ΠΛΑΤΥΣΚΑΛΩΝ ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΠΛΑΤΟΣ ΠΛΑΤΥΣΚΑΛΟΥ = ΠΛΑΤΟΣ ΣΚΑΛΑΣ
ΣΚΑΛΑΣ
ΠΛΑΤΟΣ

ΠΛΑΤΥΣΚΑΛΟ
ΚΛΙΣΗ - ΡΑΜΠΕΣ
ΑΝΕΤΗ ΣΚΑΛΑ
ΑΠΟΤΟΜΗ ΣΚΑΛΑ
ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΗ ΣΚΑΛΑ
 Π

ΚΑΝΟΝΑΣ ΒΗΜΑΤΙΣΜΟΥ : 2Υ+Π=61 έως 63

Έχει ως βάση το μήκος βηματισμού ενός κανονικού
ανθρώπου (62 cm περίπου)
ΚΑΝΟΝΑΣ ΒΗΜΑΤΙΣΜΟΥ
ΚΑΝΟΝΑΣ ΑΝΕΣΗΣ : Π –Υ = 12 cm
Προκύπτει από την προσπάθεια που κάνει ο άνθρωπος να
ανυψώσει το πόδι του κατά το βηματισμό.
ΚΑΝΟΝΑΣ ΑΝΕΣΗΣ
 Π min = 25 cm

Π max = 32 cm

ΚΑΝΟΝΑΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ : υ + π = 46 ± 1 cm
Διασφαλίζεται ότι το πόδι κατά την κάθοδο θα βρίσκει το
επόμενο σκαλοπάτι.
ΚΑΝΟΝΑΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
 ΚΑΝΟΝΑΣ ΒΗΜΑΤΙΣΜΟΥ-
ΟΥΡΑΝΟΣ

Ελάχιστο ελεύθερο ύψος διέλευσης 2.00m έως 2.10m

ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΥΨΟΣ
Α.

Β.

Γ.

ΔΙΑΤΑΞΗ ΒΡΑΧΙΟΝΩΝ - Μετατόπιση

 Κουπαστή
Γραμμή συνάντησης ουρανών,
βραχιόνων και πλατύσκαλου

Μικρό πλάτος
πλατύσκαλου

•Λανθασμένη διάταξη βραχιόνων σκάλας.

•Συνάντηση γραμμών ουρανού σε διαφορετικό σημείο με
τον ουρανό του πλατύσκαλου.
ΔΙΑΤΑΞΗ ΒΡΑΧΙΟΝΩΝ
 Οι γραμμές των ουρανών του κάθε βραχίονα και
του ουρανού του πλατύσκαλου, να είναι σε ένα
σημείο τομής
Αύξηση του πάχους του πλατύσκαλου.

Η=90+Υ/2

A+Υ/2

Α - ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ
 Συνάντηση των ουρανών του κάθε βραχίονα και του
πλατύσκαλου με την αύξηση του πάχους του.
Μετατόπιση ενός σκαλοπατιού.

Η=90

A+Y

Β - ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ
 Συνάντηση των ουρανών κάθε βραχίονα και του
πλατύσκαλου με την μετατόπιση ενός σκαλοπατιού.
Με μικρό πάχος πλατύσκαλου

Η=90+Υ
μικρό
πάχος

Γ - ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ
 ΤΡΟΠΟΙ ΣΤΗΡΙΞΗΣ

ΤΡΟΠΟΙ ΣΤΗΡΙΞΗΣ
Στήριξη σκάλας σε πρόβολο – Στήριξη των βαθμίδων σε κεκλιμένη δοκό
ΣΕ ΠΡΟΒΟΛΟ
 Στήριξη βραχιόνων σκάλας
Στήριξη σκάλας σε πρόβολο από
στα πλατύσκαλα με
παράπλευρο τοίχωμα παρεμβολή δοκών

ΣΕ ΠΡΟΒΟΛΟ - ΑΜΦΙΠΛΕΥΡΗ
ΣΕ ΠΑΡΑΠΛΕΥΡΕΣ ΔΟΚΟΥΣ
 ΤΥΠΟΣ Π -Α

Στήριξη βραχιόνων σκάλας στα πλατύσκαλα, απ’ ευθείας σε αυτά, ή με την

παρεμβολή δοκών
ΣΤΑ ΠΛΑΤΥΣΚΑΛΑ
 Στήριξη σκάλας σε
Σκάλα αμφιπροέχουσα από
παράπλευρες δοκούς
αξονικά τοποθετημένη δοκό

ΣΕ ΔΟΚΟΥΣ
 ΚΥΚΛΙΚΗ

Στήριξη σκάλας σε κεντρικό κυλινδρικό

υποστύλωμα
ΥΠΟΣΤΥΛΩΜΑ
 ΚΥΚΛΙΚΗ
Ευθύγραμμες ονομάζονται οι σκάλες με ένα βραχίονα με πλατύσκαλο
ή όχι. Η χάραξη της ευθύγραμμης σκάλας είναι απλή, διαιρούμε το
ύψος του ορόφου (Η), δια του ύψους των πατημάτων (υ) και
βρίσκουμε το μέγεθος των βαθμιδών (ν). Το πλήθος των πατημάτων
(δ) είναι ν-1 και το συνολικό μήκος (Μ) του βραχίονα είναι Μ = (ν-1)xπ
(όπου π=62-2υ). Όταν στην σκάλα έχουμε πλατύσκαλο τότε αυξάνεται
το μήκος (Μ) κατά (μ) που είναι το μήκος του πλατύσκαλου και είναι
μ=νx62+π (ο ν είναι ακέραιος αριθμός)
ΧΑΡΑΞΗ ΕΥΘYΓΡΑΜΜΗΣ ΣΚΑΛΑΣ
 Η σχεδίαση της σκάλας στον χώρο της κατασκευής της, ονομάζεται
«Χάραξη της Σκάλας».
Στον φυσικό τόπο κατασκευής, στους ξυλότυπους, τα τοιχία, το
δάπεδο και σε όποιο άλλο μέλος του κτίσματος, μεταφέρουμε την
σχεδίαση που έχουμε πραγματοποιήσει σε κλίμακα συνήθως 1/20,
στην φυσική κλίμακα δηλαδή στην 1/1.
Για την υλοποίηση της σκάλας είναι απαραίτητες οι κατασκευαστικές
λεπτομέρειες, συνήθως σχεδιασμένες σε κλίμακα από 1/20 έως 1/1.
Όταν η σκάλα είναι ευθύγραμμη, η χάραξή της είναι απλή. Όταν όμως
πρόκειται για σκάλα με μεταρρυθμιζόμενα σκαλοπάτια (σφηνοειδείς
βαθμίδες), τότε πρέπει να εφαρμόσουμε μια από τις μεθόδους
μεταρρύθμισης.

ΧΑΡΑΞΗ ΕΥΘYΓΡΑΜΜΗΣ ΣΚΑΛΑΣ

Για να υπολογίσουμε τις διαστάσεις της ευθύγραμμης σκάλας πρέπει να
έχουμε τα ακόλουθα στοιχειά.
1- ΥΨΟΣ ΟΡΟΦΟΥ (Η)
2- ΥΨΟΣ ΣΚΑΛΟΠΑΤΙΟΥ (υ) και το πλήθος αυτών (ν)
3- ΠΑΤΗΜΑ (π) και το πλήθος αυτών (δ)
4- ΜΗΚΟΣ ΠΛΑΤΥΣΚΑΛΟΥ εάν υπάρχει (μ)
5- ΜΗΚΟΣ ΣΚΑΛΑΣ (Μ)
6- ΠΛΑΤΟΣ ΣΚΑΛΑΣ (Π)
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗΣ ΣΚΑΛΑΣ
1ο ΒΗΜΑ Έχουμε το ύψος του ορόφου Η=3.20m και επιλέγουμε το ύψος
του σκαλοπατιού υ=0,17.
2ο ΒΗΜΑ Διαιρούμε Η/υ = ν 3,20/0,17=18,82. Στρογγυλοποιούμε σε
ακέραιο αριθμό ν=19, έτσι διαφοροποιείται το υ = Η/ν =3,20/19=0,168m.
3ο ΒΗΜΑ Το πάτημα του σκαλοπατιού υπολογίζεται ως εξής:
π=0,62-2Χ0,168=0,62-0,336=0,284μ. Για την ευκολία στην κατασκευή
στρογγυλοποιούμε τον αριθμό 0,29m.
Ο αριθμός των πατημάτων είναι δ = ν-1 = 19-1=18

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΧΑΡΑΞΗΣ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗΣ ΣΚΑΛΑΣ

4ο ΒΗΜΑ Όταν ο αριθμός των σκαλοπατιών υπερβαίνει τα 15, πρέπει να
τοποθετούμε πλατύσκαλο για να είναι ξεκούραστη στην ανάβαση. Το
μήκος του πλατύσκαλου είναι μ=0,62+π=0,62+0,29=0,91m.
5ο ΒΗΜΑ Επομένως το τελικό μήκος της σκάλας είναι
Μ= (δ Χ π) +μ, και ισούται με Μ= (18χ0,29)+0,91= 6,13m.
6ο ΒΗΜΑ Το πλάτος (Π) ορίζεται από τους κτιριοδομικούς κανονισμούς
και είναι ανάλογο της χρήσης του κτιρίου
ΤΕΛΟΣ ΣΧΕΔΙΑΖΟΥΜΕ ΤΗ ΣΚΑΛΑ ΜΕ ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΠΟΥ
ΕΧΟΥΜΕ
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΧΑΡΑΞΗΣ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗΣ ΣΚΑΛΑΣ
 ΚΥΚΛΙΚΗ

α- Κατόπιν των προηγουμένων υπολογισμών, χαράζουμε το σύνολο

των πατημάτων στο ευθύγραμμο τμήμα του (Μ) μήκους της σκάλας.

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΧΑΡΑΞΗΣ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗΣ

ΣΚΑΛΑΣ
 ΚΥΚΛΙΚΗ

β- Προσθέτουμε στην αρχή της σκάλας άλλο ένα πάτημα (π) και
έχουμε το συνολικό (Μ) της σκάλας Μ+1π.

γ- Ενώνουμε το σημείο Α με το σημείο Β

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΧΑΡΑΞΗΣ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗΣ ΣΚΑΛΑΣ
 ΚΥΚΛΙΚΗ

δ- Προεκτείνουμε τα σημεία των υποδιαιρέσεων του τμήματος Α , Β’

στο ευθύγραμμο τμήμα Α’ , Β.
Έτσι λοιπόν έχουμε χωρίσει το ευθύγραμμο τμήμα στα ζητούμενα ίσα
τμήματα (π. θ)
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΧΑΡΑΞΗΣ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗΣ ΣΚΑΛΑΣ
 ΚΥΚΛΙΚΗ

ε- Από τα σημεία τομής που προκύπτουν από την διαίρεση του

ευθύγραμμου τμήματος σε ίσα μέρη, σχεδιάζουμε παράλληλες προς την
Α Β’ και προκύπτουν τα πατήματα και τα ύψη της σκάλας.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΧΑΡΑΞΗΣ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗΣ ΣΚΑΛΑΣ

 ΚΥΚΛΙΚΗ

ζ- Παράλληλα με την εφαπτομένη στις ακμές των σκαλοπατιών

σχεδιάζουμε το ανάλογο πάχος από την στατική μελέτη min 0.18cm της
πλάκας (ουρανός) αντίστοιχα και το πάχος του πλατύσκαλου.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΧΑΡΑΞΗΣ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗΣ ΣΚΑΛΑΣ

 ΚΥΚΛΙΚΗ

Αυτή η πρακτική μέθοδος διευκολύνει πολύ τη χάραξη στο

εργοτάξιο, διότι σπανίως το ύψος μεταξύ των ορόφων είναι
ακέραιος αριθμός.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΧΑΡΑΞΗΣ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗΣ ΣΚΑΛΑΣ

 ΧΑΡΑΞΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ
Στις καμπυλόμορφες σκάλες, είναι απαραίτητα τα σφηνοειδή
πατήματα τα οποία βελτιώνουν την περιοχή του φαναριού.
Στην σχεδίαση των μεταρρυθμιζόμενων σκαλιών, το πλάτος
παραμένει σταθερό στην περιοχή της γραμμής ανάβασης.
Μειώνεται το πλάτος κατάλληλα στην περιοχή του φαναριού
με ελάχιστη διάσταση 70mm. Τα μεταρρυθμιζόμενα σκαλιά
γενικά πρέπει να αποφεύγονται κυρίως όταν πρόκειται για
κτίρια συνάθροισης κοινού.
Α. ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΑΛΟΓΙΑΣ Β. ΜΕΘΟΔΟΣ ΗΜΙΚΥΚΛΙΟΥ
ΜΕΘΟΔΟΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ
Α1. Σχεδίαση της σκάλας – χάραξη γραμμής ανάβασης, υποδιαίρεσή
της σε σκαλοπάτια.

Α. ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΑΛΟΓΙΑΣ
 Α2. Καθορισμός
μεταρρυθμιζόμενων
σκαλοπατιών (καλό
είναι να έχουν άρτιο
αριθμό)

Α3. Καθορίζουμε και

από τις δύο πλευρές
8-12 του άξονα το ελάχιστο
πλάτος των
σκαλοπατιών 8-12 cm
Α
A4. Προεκτείνουμε τις
ακμές των μεσαίων
σκαλοπατιών και του
τελευταίου
ορθογωνίου έως την
τομή του άξονα
K συμμετρίας στα
σημεία Α και Κ.

Α. ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΑΛΟΓΙΑΣ
 A.5 Διαιρούμε το
τμήμα ΑΑ’ σε ίσα
μέρη, τόσα όσα και το
μισό του αριθμού των
μεταρρυθμιζόμενων
σκαλοπατιών, εκτός
του μεσαίου (-1)
8-12 (γεωμετρική
ΜΕΤΑΡ. -3 εφαρμογή)
Α
1’ 1
2’ 2 Α6. Μεταφέρουμε τα
3’ 3 σημεία στον άξονα
4’ 4
συμμετρίας
5’ 5

Α’

Α. ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΑΛΟΓΙΑΣ
Α.7 Ενώνουμε τα σημεία του άξονα με αυτά της γραμμής ανάβασης.
Οι ευθείες αυτές είναι οι ακμές των μεταρρυθμισμένων σκαλοπατιών.
Α. ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΑΛΟΓΙΑΣ
 ΜΕΤΑΡ. -5

Β1. Σχεδίαση της σκάλας – χάραξη γραμμής ανάβασης, υποδιαίρεσή

της σε σκαλοπάτια.

Β. ΜΕΘΟΔΟΣ ΗΜΙΚΥΚΛΙΟΥ
 Β2. Καθορισμός
μεταρρυθμιζόμενων
σκαλοπατιών (καλό
είναι να έχουν άρτιο
αριθμό)

Β3. Καθορίζουμε και

από τις δύο πλευρές
8-12 του άξονα το ελάχιστο
πλάτος των
Α σκαλοπατιών 8-12 cm

Β4. Προεκτείνουμε τις

ακμές των μεσαίων
σκαλοπατιών και του
τελευταίου
ορθογωνίου έως την
K τομή του άξονα
συμμετρίας στα
σημεία Α και Κ.

Β. ΜΕΘΟΔΟΣ ΗΜΙΚΥΚΛΙΟΥ
 Β5. Με κέντρο Κ και
ακτίνα Κ,Α γράφουμε
τεταρτοκύκλιο

Β6. Διαιρούμε το
τεταρτοκύκλιο σε ίσα
μέρη, τόσα όσα και ο
8-12 αριθμός των
ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ
Α
1
2
-1 (Β) μεταρρυθμιζόμενων
σκαλοπατιών.
3
4
5

Β. ΜΕΘΟΔΟΣ ΗΜΙΚΥΚΛΙΟΥ
 8-12
Α 1
1’
2’ 2
3’ 3
4’ 4

5’ 5

6’ 6

K
Β7. Από τα σημεία που προέκυψαν από την διαίρεση φέρνουμε
κάθετες στον άξονα συμμετρίας ΑΚ.

Β. ΜΕΘΟΔΟΣ ΗΜΙΚΥΚΛΙΟΥ
 Α
1’
2’
3’
4’
5’

6’
K
Β.8 Ενώνουμε τα σημεία του άξονα με αυτά της γραμμής ανάβασης. Οι
ευθείες αυτές είναι οι ακμές των μεταρρυθμισμένων σκαλοπατιών.

Β. ΜΕΘΟΔΟΣ ΗΜΙΚΥΚΛΙΟΥ
ΧΑΡΑΞΗ ΣΚΑΛΑΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟΤΑΞΙΟ
 ΕΡΓΟΤΑΞΙΟ

ΞΥΛΟΤΥΠΟΣ
 ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ

ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ
 ΣΚΑΛΕΣ ΜΠΕΤΟΝ

ΣΚΑΛΕΣ ΑΠΟ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ

ΣΚΑΛΕΣ ΑΠΟ ΞΥΛΟ
 2

ΣΚΑΛΕΣ ΑΠΟ ΜΕΤΑΛΛΟ

 ΣΚΑΛΕΣ ΜΕΤΑΛΛΟ

ΣΚΑΛΕΣ ΑΠΟ ΜΕΤΑΛΛΟ

 ΣΚΑΛΕΣ ΠΕΤΡΑ

ΠΕΤΡΙΝΕΣ ΣΚΑΛΕΣ
 ΣΚΑΛΕΣ ΠΕΤΡΑ

ΣΤΗΡΙΞΗ ΞΥΛΙΝΩΝ ΒΡΑΧΙΟΝΩΝ

 ΣΚΑΛΕΣ ΠΕΤΡΑ

ΣΤΗΡΙΞΗ ΞΥΛΙΝΩΝ ΒΡΑΧΙΟΝΩΝ

 ΣΚΑΛΕΣ ΠΕΤΡΑ

Τυπικές μεταλλικές δοκοθήκες

ΣΤΗΡΙΞΗ ΞΥΛΙΝΩΝ ΠΑΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΒΡΑΧΙΟΝΩΝ
 ΤΕΛΟΣ

«…..Φθάσε όπου μπορείς…….»

Ν. Καζαντζάκης
Βιβλιογραφία
«Θέματα Οικοδομικής Ε.Μ.Π. Τμήμα Αρχιτεκτόνων» Καλογεράς, Κιρπότην, Μακρής, Παπαιωάννου, Ραυτόπουλος, Τζιτζάς,
Τουλιάτος.
Εκδόσεις, Συμμετρία 1993, Σελ. 151-158
«Κλίμακες στην Οικοδομική» Κ.Ι. Αργυράκης Πολ. Μη/κος
- Μαθηματικός - Εκτύπωση, Αθανασόπουλος – Παπαδάμης & Σία Ε.Ε. 1991 - Σελ. 5,6,7,36
«Αρχιτεκτονικές Λεπτομέρειες» Ν. Φιντικάκη –
Ρ. Μπουρνιά – Εκδόσεις ΟΕΔΒ 1998 – Σελ. 242-250
«Κτιριακές Κατασκευές» H. Schmitt – A. Heene. Εκδότης, Γκιούρδας 1994, Σελ. 315
«Οικοδομική Τεχνολογία» Α. Ζαχαριάδης, Εκδόσεις, University Studio Press 2004, Σέλ. 771,821

Η πηγή πολλών φωτογραφιών που έχουν χρησιμοποιηθεί στην παρούσα εργασία, έχουν ληφθεί από αναρτήσεις του
διαδικτύου και ως εκ τούτου δεν ήταν εφικτή η αναγραφή του δικαιούχου δημιουργού αυτών.
Επίσης μέρος των φωτογραφιών προέρχονται από την ψηφιοποίηση διαφανειών, του εξαιρετικού συναδέλφου Γιάννη
Παπαιωάνου.

Τα κείμενα που περιγράφονται σε αυτή την εργασία, καθώς επίσης τα σχέδια και τα σκίτσα συνέταξε ο Β. Τσούρας, και ως
εκ τούτου φέρει την ευθύνη για τυχόν λάθει και παραλείψεις.

Φωτογραφίες από το διαδίκτυο