สารบัญ

เรื่อง
หน้า

6.1 สาระสำคัญ

6.2 ส่วนประกอบยูนิเวอร์แซลมอเตอร์

6.3 หลักการทำงานของยูนิเวอร์แซลมอเตอร์

6.4 คุณลักษณะของยูนิเวอร์แซลมอเตอร์

6.5 การควบคุมความเร็วมอเตอร์ยูแซลมอ
เตอร์
 6.1 สาระสำคัญ

ยูนิเวอร์แซลมอเตอร์ หรือเรียกอีกอย่างหนึ่ง
ว่าซีรส
ี ์วาวด์มอเตอร์ เป็ นมอเตอร์ที่ใช้ได้ทงั ้
ไฟฟ้ ากระแสลับ 1 เฟส และไฟฟ้ ากระแสตรงที่มี
ขนาดแรงเคลื่อนไฟฟ้ าเท่ากันยูนิเวอร์แซลมอเตอร์
ขนาดเล็กตัง้ แต่ 1/200-1/3 แรงม้า ขดลวดของ
มอเตอร์ชนิดนีจ
้ ะต่ออนุกรมกับอาร์เมเจอร์ ให้แรง
บิดขณะเริ่มเดินสูงและมีคุณสมบัติที่สามารถ
เปลี่ยนแปลงความเร็วได้ ในขณะที่ไม่มีโหลดยูนิเวอร์
แซลมอเตอร์จะมีความเร็วสูงมาก ซึ่งอาจเดอันตราย
ขึน
้ ได้ ดังนัน
้ จึงต้องมีโหลดต่อกันอยู่กับมอเตอร์
ตลอดเวลา ยูนิเวอร์แซลมอเตอร์ได้ถูกนำไป
ประกอบกับเครื่องไฟฟ้ าต่างๆ ได้แก่ จักรเย็บผ้า
สว่านมือไฟฟ้ า กบไสไม้ไฟฟ้ า เครื่องดูดฝุ ่น เครื่อง
ผสมอาหาร เลื่อยจิกซอร์ เครื่องขัดกระดาษทราย
 6.2 ส่วนประกอบยูนิเวอร์แซลมอเตอร์

  1. ฝาปิ ดหัวท้าย (End Plate) ลักษณะเหมือน

กับมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสตรงทั่วไป ตรงกลางมีร่อง
สำหรับใส่เพลาของมอเตอร์ และมีลูกปื นรองรับ
เพลาทัง้ สองด้าน
2. โครงสร้าง(Frame) เป็ นเปลือกหุ้มมอเตอร์
ทำด้วยเหล็กเหนียวและเหล็กหล่อ มีรูปร่างหลาย
แบบ  ส่วนใหญ่จะมีลักษณะทรงกระบอกกลม
3. ขัว้ สนามแม่เหล็ก(Field Pole) จะมี 2 ขัว้
โดยทำจากแกนเหล็กบาง ๆ อัดซ้อนกัน
(Laminated Core)
4. อาร์เมเจอร์ (Armature) มีโครงสร้างเกี่ยวกับ
อาร์เมเจอร์ของมอเตอร์ไฟฟ้ ากระแสตรง คือเป็ น
แท่งกลมีร่องสำหรับพันขดลวดอาเมเจอร์
5.แปรงถ่าน(Brush) ทำด้วยคาร์บอนติดตัง้ ใน
ซองแปรงถ่าน มีสปริงกดแปรงถ่าน ให้แน่นกับคอม
มิวเนเตอร์เพื่อนำกระแสไฟฟ้ าเข้าและออกจาก
มอเตอร์
6. สกรูยึดฝาครอบหัวท้าย
 6.3 หลักการทำงานของยูนิเวอร์แซลมอ
เตอร์

ยูนิเวอร์แซลมอเตอร์นน
ั ้ ขดลวดอาร์เมเจอร์และ
ขดลวดสนามแม่เหล็กจะต่ออนุกรมกัน เมื่อจ่าย
ไฟฟ้ าเข้าจะเกิดขัว้ แม่เหล็กขึน
้ ที่ตัวอาร์เมเจอร์และที่
ขัว้ สนามแม่เหล็กทำให้เกิดแรงผลักกันทำให้มอเตอร์
หมุนไปได้

6.4 คุณลักษณะของยูนิเวอร์แซลมอเตอร์
 ยูนิเวอร์แซลมอเตอร์จะมีคุณลักษณะให้แรงบิด
ขณะเริ่มเดินสูงมาก มีความเร็วขณะที่ไม่มีโหลดเช่น
เดียวกับเอซีซีรีส์มอเตอร์ ซึ่งอาจจะมีความเร็วรอบ
สูงถึง 20,000 รอบต่อนาที แต่ก็สามารถแก้ไขหรือ
ป้ องกันอันตรายได้โดยการใช้ชุดเฟื องเกียร์ต่อเข้ากับ
เพลาของมอเตอร์เพื่อลดความเร็วรอบ และเพิ่มแรง
บิดแต่ยูนิเวอร์แซลมอเตอร์จะมีความเร็วรอบต่ำลง
เมื่อมีโหลดส่วนใหญ่จะนำไปใช้งานประกอบกับ
เครื่องใช้ไฟฟ้ าชนิดต่างๆ เช่น จักรเย็บผ้า สว่านมือ
ไฟฟ้ า กบไสไม้ไฟฟ้ า

6.5 การควบคุมความเร็วมอเตอร์ยูแซลมอ
เตอร์
 เป็ นมอเตอร์ขนาดเล็กมีขนาดกำลังไฟฟ้ า
ตัง้ แต่ 1/200 แรงม้าถึง 1/30 แรงม้า นำไปใช้ได้กับ
แหล่งจ่ายไฟฟ้ ากระแสตรง และใช้ได้กับแหล่งจ่าย
ไฟฟ้ ากระแสสลับชนิด 1 เฟส มอเตอร์ชนิดนีม
้ ี
คุณสมบัติที่โดดเด่น คือให้แรงบิดเริ่มหมุนสูงนำไป
ประความเร็วได้ ทัง้ ปรับความเร็วได้ง่ายทัง้ วงจรลด
แรงดันและวงจรควบคุมอิเล็กทรอนิกส์นิยมนำไปใช้
เป็ นตัวขับเครื่องใช้ไฟฟ้ าภายในบ้าน เช่นเครื่องบด
และผสมอาหารมีดโกนหนวดไฟฟ้ า เครื่องนวดไฟฟ้ า
มอเตอร์จักรเย็บผ้าสว่านไฟฟ้ า เป็ นต้น