Professional Documents
Culture Documents
Adhikarana Saravali PDF
Adhikarana Saravali PDF
ु ाय नमः
அணிந்துைர.
ஸ்வாமி ேதசிகன் ஸாதித்தருளிய க்ரந்தங்களில் அதிகரண
ஸாராவளிக்கு தனியிடம் உண்டு.ஸ்வாமி ஸ்ரீபாஷ்யத்ைத சுருக்கமாக
இந்த நூலில் ஸாதித்துள்ளார் என்பது ப்ரஸித்தம். ஆனால் ேவறு சில
சிறப்புகைள நாம் காணலாம்.
i
இந்த க்ரந்தம் ஸ்வாமியின் திருக்குமாரரும்
ஸர்வதந்த்ரஸ்வதந்த்ரருமான குமாரவரதாசார்யரால்
விளக்கப்ெபற்றது என்பதுேவ இதன் ெபருைமக்குச்சான்று.
ii
அடிேயாஹ்களுக்கு ெதளிவுபடுத்திளார். இவ்வாறு பலஇடங்கள்
உள்ளந. இவ்வாேற பராயத்தாதிகரணஸ்ரீஸூக்தி ச்ருதப்ராகிைகக்கு
முரண்படுகிறதும் வாத்த்ைதயும் ெபrேயார்கள் தவறு என
விளக்கியுள்ளனர்.இவ்வாறு वाथ यं जीवश दो वदित परमं वारव ृ येित पक्षाः -142
iii
எனேவ ச்ேலாகங்கைள உடனுக்குடன் மனதில் ஏற்றினால்
சாஸ்த்ரத்தினுைடய ெபாதுவான நிைலயும் விேசஷங்களும் நமக்கு
கலக்கமற மனதில் படியும்.ேமலும் ஸ்ரீபாஷ்யத்தில் இல்லாததாயும்
ஸ்ரீபாஷ்யகார்ருக்கு உகந்ததாயும் கூறப்பட்ட விேசஷங்கைள
காலேக்ஷபஸமயத்தேலேய ஆசார்யமுகமாக ேகட்டால்
ஸங்கதிமுதலானைவகளில் ஸம்சயம் வராது.
iv
க்ரந்தங்களில் மூலப்ரதி இப்ேபாது கிைடக்கப்ெபறுவதில்ைல..
கிைடப்பதும் உபேயாகிக்கத்தகுந்ததாக இல்ைல. இக்ைகங்கர்யம்
ேமலும் சிறக்க ேவண்டுகிேறன்.
நூன்முகம்
संसारस तापिवष णज तन
ू ् समी य सवार्न ् कृपया गु यर्ः।
चकार साराविलदग्ु धरािश ं त पादपद्मं भजता मनो मे।।
v
ஸ்ரீரங்கத்தில் நைடெபற்ற வாதத்தில் அத்ைவதிகைள ஜயித்த
ஸ்வாமி ேதசிகனுக்கு ேவதாந்தாசார்யர் எனும் பிருதத்ைத
நம்ெபருமாள் அனுக்ரஹித்தார். “ேதந ேதேவந தத்தாம் ,
ேவதாந்தாசார்யஸம்க்ஞாம் அவஹிதபஹுவித்
ஸார்த்தமந்வர்த்தயாமி” எம்ெபருமான் அனுக்ரஹித்தைத
ஸார்த்தமாக்குவதாக ப்ரதிக்ைஞ ெசய்து உபக்ரமித்தார்.இதில்
ஸ்ரீபாஷ்யத்தின் அதிகரணங்களின் ெபாருைள ஸங்க்ரஹித்தார்.
ஆயினும் ஸ்ரீபாஷ்யத்தின் ேமலாக எழுந்த ஆேக்ஷபத்துக்கும்
ஸமாதானமாக பல விஷயங்கைள இங்கு ஸாதிக்கிறார்.
vi
தமிழிலும் ெமய்விரதமாந்மியத்தில் “ சித்தசித்ெதன விrத்துைரத்த “
எனும் பாசுரம் மூலம் ஸாதிப்பது.
vii
ேமலும் பல விஷயங்கள் அனுபவித்தால் மட்டும் ெபறமுடியும்,
ஆசார்யானுக்ரஹத்தால் பல விஷயங்கைள அனுபவிக்கமுடிகிறது.
viii
ெசய்வதும் மிகவும் ஆவச்யகம் என்று அபிலஷித்துள்ளார்கள்.. அந்த
மஹநீ யர்கள் ஸ்ரீேதசிகன் திருவடி ஸம்பந்தத்தால் இன்று
முக்தர்களானபடியால் ஸத்யஸங்கல்பர்களாக இருந்து அன்று
அவர்கள் அபிலஷித்தபடி தற்சமயம் ஸ்வாமி ேதசிகனின் அவதார
மேஹாத்ஸவத்ைத ஸ்வமியின் அவதாரஸ்தலத்தில் ஸ்ரீதூப்புலில்
விேசஷமாக நைடெபற ஸங்கல்பித்து நைடெபற்று வருகிறது..கடந்த
வருடங்களில் ஸ்ரீேதசிகைவபவப்ரகாசிைக, மற்றும் மைற உைரக்கும்
ெபாருள் எனும் புத்தகத்ைத ஸ்ரீேதசிகன் உத்ஸவஸமயத்தில்
ப்ரகாசனம் ெசய்ேதாம். அந்த க்ரமத்தில் இவ்வருடம்
அதிகரணஸாராவளி மூலம் மட்டும் ப்ரம்ஹஸூத்ரத்துடன் தினப்படி
பாரயணம் ெசய்ய உபகாரமாக இருக்கும்படி ப்ராகசனம் ெசய்ய
ப்ரார்த்தைன ெசய்ேதாம். அடியார்களின் ப்ரார்த்தைனைய அங்கீ கrத்த
எம்ெபருமானும் ஆசார்யனும் இதுவைரயில் நடத்திைவத்தார்கள்.
க்ருதக்ஞதாநிேவதனம்.
ix
அத்யாத்மசாஸ்த்ரம் காலேக்ஷபம் ெசய்ய ஸ்வாமியிடம் புருஷகாரம்
ெசய்து தாஸைன ஆசார்கடாக்ஷத்துக்கு பாத்ரமாக்கிய
ஆத்மஸுஹ்ருத்தவார். ஸ்ரீ.உ.ேவ.காணியம்பாக்கம் ேதவநாதாசார்ய
ஸ்வாமிக்கு தாஸனின் க்ருதக்ஞைதைய அேநகப்ரணாமத்துடன்
ெதrவித்துக்ெகாள்கிேறன். ேமலும் பல ேதசிகனடியார்கள்
பலவிதமான ைகங்கர்யங்களில் ஸஹகrத்து வருகிறார்கள்
அவர்களுக்கும் தாஸனின் க்ருதக்ஞைதைய ஸப்ரணாமம்
ெதrவித்தக்ெகாண்டு இந்த சிறிய புத்தகத்ைத பகவத்
ஸமர்பணபூர்வகமாக ஸ்ரீேதசிகனடியார்களுக்கு ஸமர்ப்பிக்கிேறன்.
x
SrI:
by
****
CHAPTER 3
PAdhA 1: "Samsrwtow Tantra VAhi"-Sriman NArAyaNA is the controler of the entire
universe's actions and inactions.
PAdhA 2: "NirdhoshatvAdi RamyO" - Shreeman NArayaNA is identified by ubhaya-lingam -
the two identifications namely "Infinite with infinite divine qualities/attributes" and
"Untouched by all impurities" though HE is present inside and outside of all chit and achit
tatvAs always.
PAdhA 3: "Bhahu Bhajana Padam" - Shreeman NArAyaNA is the goal of all Bhakthi VidyAs
mentioned in the upanishads. He alone is meditated upon by people who wish to get
liberation (mOkshA)
Paada 4 "SwArha Karma PrasAdya:" -Shreeman NArAyaNA alone grants the results to all as
per their karma. HE alone grants all the four purushArthas namely Dharma, Artha, KAma
and MOkshA.
CHAPTER 4
PAdhA 1: "PApachid" - Shreeman NArAyaNA destroys the obstacles (pApa & puNyA) of
those who practice Bhakti or Prapatti and purifies them and thus makes them to be qualified
for getting MOkshA.
PAdhA 2: "Brahma NAdi Gatikrut" - Shreeman NArAyaNA makes the jIvAtman (who has
done Bhakthi or Prapathi) to leave the material body through the "Brahma NAdi" when the
JeevA's pApA and puNyA are removed.
PAdhA 3: "Athivahan" -Shreeman NArAyaNA leads the JIvAtman in the ArchirAdhi Gathi to
Shree Vaikunta ParamapadA. Paada 4 : "SAmyadascha Atra Vedya:" - Shreeman NArAyaNA
grants "SAlOka", "SAroopiya", "SAmeepyA", "SAyujya" to the Mukta JeevA. "SAlOka" -
Jeeva reaches the Shree Vaikunta LOka which is trancendental and imperishable.
"SAroopiya" -Jeeva gets divine body of SuddhaSatvam as similar to the body of Sriman
NArAyaNA. "SAmeepyA" - JeevA goes near Sriman NArAyaNA in the ParamapadA.
"SAyujyA" - Jeeva eternally does service to the Lotus feet of Sriman NArAyaNA along with
Nitya sUrIs and other muktAs and never returns to the material world. Thus Sriman
NArAyaNA who is the Para BrahmA Butha is known from the SAreeraka SAstra which is the
Brahma sutra - the purport of entire VEdAs.
SrI:
Dear Suhrds:
As an integral part of the just concluded sahasrabdhi celebrations for Acharya Ramanuja and the commencement
of the 750th avatara jayanthi of Swami Nigamantha Maha Desikan, the Bhagavad Ramanuja Millennium
Foundation, the Guru Krupa Foundation of New York, The ViLakkoli Perumal-Thooppul Vedantha Desikan (VPTV)
Trust of Kaancheepuram and the Sri Thirunarayanapuram Trust of Melkote are pleased to release the First ebook
on “Adhikarana Saaravali” of Swami Desikan in the Sadagopan.org portal.
We are most grateful to Srimad (Dr.) U.Ve. Satakopa Tatachar Swami for assembling the full text of this sacred Sri
Sookti. We are blessed to have the technical support of Sriman Srinivasan Narayanan Swami, Srimathi Jayashree
Muralidharan, Srimathi Usha Narasimhan and Vidwan Sriman A Narasimhan Swami of Bangalore as well as Sri
Balaji Ankem of Hyderabad, the custodian of the Sadagopan.org portal.
On this subha dinam of Hemalambi Purattasi Sravanam, we are also blessed to release the first of the 18 ebooks
on Srimad Bhagavad Gita Bhashyam by Vidwan Sri A Narasimhan Swami of Bangalore from his kalakshepams
organized by Sri Thirunarayanapuram Trust. These notes cover not only the meanings and commentaries on the
majestic Gita Bhashyam of Acharya Ramanuja but also excerpts from Swami Desikan’s supportive commentary
of Taatparya Chandrika for Bhagavad Ramanuja’s moolam. Vidwan Sri A.Narasimhan Swami has covered up to the
15th Chapter of Srimad Bhagavad Gita so far. It will be a treat to have Vidwan Sri Narasimhan Swami’s extensive
coverage of Srimad Bhagavad Gita Bhashyams available for students and scholars.
Vidwan Narasimhan is supported in this major kaimkaryam by Sri Tirunarayanapuram Trust of Bangalore created in
2000 to commemorate the life-long kaimkaryams of the great Scholar, Professor Srimad U.Ve. V.T. Thirunarayana
Iyengar Swami (1903-1995 C.E). Please refer to the informative web site (http://www.tirunarayana.in/profile_page.html)
for additional information on the activities of the Trust in general and the online study group on GitA Bhashyams
supported by this Trust under the leadership of Vidwan Sri A.Narasimhan of Bangalore in particular. The Hayagriva
likhita kaimkarya ghoshti has been active in the last year to assist in bringing out the English version of the 700
Page book, Ramanuja Daya, conceptualized and executed by Srimad U.Ve. Navalpakkam Vasudevachar Swami for
the recently concluded Bhagavad Ramanuja Millennium Celebrations. Srimad Bhagavad Ramanuja Millennium
Foundation’s current work to bring out the Taatparya Chandrika related e-books in the portal
of www.sadagopan.org supported by the Guru Krupa Foundation of New York (www.guru-krupa.org). The common
goal of these three Non-Proft Foundations is summed up by the primary motto of Sri Tirunarayanapuram Trust:
“Into the future with knowledge from the past”. Here, the Trust is referring to the development of the core
content of ancient devotional literature of our Azhwars and Acharyas that exists in Sanskrit, Tamil and
Manipravalam. It is our sincere hope that the creation and dissemination of such a knowledge base for the Gita
students and scholars through the coverage of the insightful Sri Sookti of Taatparya Chandrika would be of help to
the wider community comfortable with English language and access to content through digital platforms.
Ramanuja dasan
Oppiliappan Koil Varadachari Sadagopan
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
िजासाधकरणम ् 1 8
ज
मायधकरणम ् 2 17
शायो"न$वाधकरणम ् 3 19
सम
वयाधकरणम ् 4 20
ई&$यधकरणम ् 5. 22
आन
दमयाधकरणम ् 6 24
अ
तरधकरणं 7 25
आकाशाधकरणं। 8 27
*ाणाधकरणम ्। 9 28
+यो"तरधकरणम ्। 10 28
इ
-*ाणाधकरणम ् 11 29
अथ *थमा/याये वतीयः पादः 31
सव2 *स3यधकरणम ् 12 32
अधकरणम ्। 13. 34
अ
तराधकरणम ्। 14 34
अ
तया24यधकरणम ्।15. 36
अ56य$वा7दगण
ु काधकरणम ्। 16 37
वै6वानराधकरणम ्।17 37
अथ *थमा/याये तत
ृ ीयः पादः 39
य<
ु वायधकरणम ्।18 40
भम
ू ाधकरणम ्। 19 41
अ&राधकरणम ्। 20 42
ई&"तकमा2धकरणम ्।21. 43
दहरा7दकरणम ्। 22. 44
*मताधकरणम ् । 23 46
1
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
दे वताधकरणम ् । 24 47
म/वधकरणम ्। 25. 49
अपशू-ाधकरणम ्। 26. 49
आकाशोथा2
तर$वा7द Aयपदे शाधकरणम ् 27 51
अथ *थमा/याये चतथ
ु 2ः पादः 52
आनम
ु ा"नकाधकरणम ् 28. 52
चमसाधकरणम ्। 29 54
संBयोपसCDहाधकरणम ्। 30 54
कारण$वाधकरणम ् 31 55
जगवाच$वाधकरणम ्। 32 56
वाEया
वयाधकरणम ्। 33 57
*कृ$यधकरणम ्। 34 58
सव2AयाBयानाधकरणम ्। 35 60
*थमा/याय चतुथ2पादसंDहः 61
वतीया/याये *थमःपादः। 62
म$ृ यधकरणम ्। 36 63
योग*$यE
ु $यधकरणम ्। 37 64
वल&ण$वाधकरणम ्। 38 64
शFटापHरDहाधकरणम ्। 39 65
भोEाप$यधकरणम ्। 40 66
आर4भणाधकरणम ्। 41 66
इतरAयपदे शाधकरणम ्। 42. 68
उपसंहारदश2नाधकरणम ्। 43. 68
कृ$न*सE$यधकरणम ्। 44 69
*योजनव$वाधकरणम ्। 45. 70
2
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अथ वतीया/याये वतीयःपादः। 72
रचनानप
ु प$$यधकरणम ्। 46 72
महKीघा2धकरणम ्। 47 74
समद
ु ायाधकरणम ्। 48 77
उपलM/यधकरणम ्। 49 79
सव2थानप
ु प$$यधकरणम ्।50. 80
एकिम
नसंभवाधकरणम ्। 51 81
पशुप$यधकरणम ्। 52 83
उ$प$यसंभवाधकरणम ्। 53 85
अथ वतीया/याये तत
ृ ीयः पादः 88
वयदधकरणम ्। 54 88
तेजोधकरणम ्। 55. 89
आ$माधकरणम ्। 56 90
ाधकरणम ्। 57 91
क2धकरणम ्। 58 93
पराय$ताधकरणम ्। 59 95
अंशाधकरणम ्। 60 97
अथ वतीया/याये चतथ
ु 2ः पादः 101
*ाणो$प$$यधकरणम ्। 61 101
सOतग$यधकरणम ्। 62. 102
*ाणाण$ु वाधकरणम ्। 63. 103
वायPु Qयाधकरणम ्।64. 103
ेFठाणु$वाधकरणम ्। 65 104
+यो"तरायधFठानाधकरणम ्।66. 104
इि
-याधकरणम ्। 67. 105
3
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
4
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
वेधायधकरणम ्। 92 139
हा
यधकरणम ्। 93 139
सा4परायाधकरणम ्। 94 140
अ"नयमाधकरणम ्।95 141
अ&र/यधकरणम ्। 96 142
अ
तर$वाधकरणम ्। 97 143
कामायधकरणम ्। 98 144
ति
नधा2रणा"नयमाधकरणम ्। 99 145
*दानाधकरणम ्। 100 146
लCगभूय$वाधकरणम ्। 101 147
पव
ू 2 वक\पाधकरणम ्। 102 148
शर]रे भावाधकरणम ्। 103 149
अCगावब3ाधकरणम ्। 104 150
भू4न+याय$वाधकरणम ्। 105 151
शMदा7दभेदाधकरणम ्।106 152
वक\पाधकरणम ्। 107 153
यथायभावाधकरणम ्। 108 154
अथ तत
ृ ीया/यायय चतुथ2ः पादः 155
पY
ु षाथा2धकरणम ्। 109 156
तु"तमााधकरणम ्। 110 159
पाHरOलवाधकरणम ्। 111 160
अTनी
धनाधकरणम ्। 112 160
सवा2पे&ाधकरणम ्। 113 161
शमदमायधकरणम ्। 114 162
सवा2
नानम
ु $यधकरणम ्। 115 163
5
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
6
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
आस$ृ यप
ु Qमाधकरणम ्। 139 191
परस4प$यधकपणम ्। 140 193
अवभागाधकरणम ्। 141 194
तदोकोधकरणम ्।142 195
र64यनस
ु ाय2धकरणम ्। 143 196
"नशाधकरणम ्। 144 196
दb&णायनाधकरणम ्। 145 197
अथ चतुथा2/याये तत
ृ ीयःपादः। 198
अच2रायधकरणम ्। 146 199
वाcवधकरणम ्। 147 200
वYणाधकरणम ्। 148 200
आ"तवा7हकाधकरणम ्। 149 201
काया2धकरणम ्। 150 202
अथ चतुथा2/याये चतुथ2ः पादः 205
स4पयावभा2वाधकरणम ्। 151 206
अवभागेन5Fट$वाधकरणम ्। 152 208
dाeमाधकरणम ्। 153 209
संक\पाधकरणम ्। 154 210
अभावाधकरणम ्। 155 211
जगAयापारवजा2धकरणम ्। 156. 214
7
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
िजासाधकरणम ् 1
स
ू म ्- अथातोdeमिजासा । 1
ीम<यां यादसाव$यनप
ु धवरदाचाय2रामानज
ु ा<यां
स4यE5Fटे न सवk सह "नशतधया वेCकटे शेन EलOृ तः।
सेAयोSसौ शा
तच$तैः वणरसनया शाि
तलाभाथ2भवा2
स3ः शार]रकाथm सहजबहुगुणः nTधरादTु धराशः।।2
cय
तवा
तवा7द
यधकरणगणे पौनYE$योEतबाधौ
म
द$वासCगत$वे वशयमफलतां मानबाधं च म
तॄन ्।
8
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
7दCमोह&ोभद]नान ् 7दनकरPकरणेqणकेवोि+जहाना
hया पयावल]यं hदयमधगता सावधानाि
धनोतु।।3
वेदाथm
यायच
$ये *थममधगतः कम2वग2ः *माणैः
भेदैरCगैः *युE$या Qमवरचनयाथाधकृ$या"त7दFtया।
ताशेषैव2शष
े ैतदनु तदनव
ु $यह
ू2 तः *ाOतबाधैः
त
ेणाथ *सE$या तत उपHर चतु ल&
2 णी दे वताथा2।।5
9
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
मीमांसायाः कब
धं क"तचन जगहृ ू राहुक\पं शरोS
ये
Pक
तैर
तव2रोध*मु षतम"तभबा2eयक\पैzम
2 "_ः।
वा/याया/यायका
यm ववधपरवध*ेरणा तावदातां
कृ$नापात*तीतौ Pकम"त कृतधयःकृ$नच
तां न कुयःु2 ।।10
10
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
*ाधीतयैकjप*यतन"नयतादे कjपोपकारात ्
वयाथानैEयस3ौ Qम"नय"तयत
ु ाकाC&यैक*ब
/यम ्।
अ/याया7दFववा
तरवषयफलाय
यतााOयभेी
त$तु\यःकत2भ
ृ ेदः कलबलकलुषैः कि\पतेSथm वरोधः।।11
जैम
युEतं वY3ं य7दह बहुवधं दश2तं सूकारै ः
तमादैकशा|यं हठकृतम"त न deमसंवाददा}2यात ्।
त
नता$पय2भेदैव2ह"तपHरh"तः काUडव$काUडयोयात ्
बाeया&ेपाथ2गूढाशयवचनभवzाि
तशा
$या7दस3ेः।।13
11
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
विृ $तD
थे तु जैम
यप
ु चHरततया षोडशा/याcयप
ु ा$ता
सCकष2ः काशकृ$न*भव इ"त कथं त$$वर$नाकरोिEतः।
अ dूमसदE
ु तौ न वयमह मुधा बाधतुं Pकिचदहा2ः
"नवा2हतूपचारात ् Eवच7द"त घटते eयेकता$पय2योगः।।15
शां $वेत$समि
व$यवह"तकरण*ािOतच
ता*धानैः
अ/यायैः षोडशाC" वकयुगभदरु ं षtकभेदा7दनी$या।
तायं विEत स3ं वषयमप परं त$*"तव
वयुTमं
व*ाOतेः साधनं च वयम"त 7ह परं deम ताप च
$यम ्
तायेS$य
तगूढावशदवशदसुपFटजीवा7दवाचः
प6चात ् म$ृ या7दकैर&"तर7हतह"तः काय2ताzेि
-यादे ः।
दोषादोषौ तत
ृ ीये भवभ7ृ दतरयोभ2िEतरCगा"न चाथो-
-पासारोह*भावो$Qमसरqणफला
यि
तमे चि
तता"न।।18
12
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
व/यE
ु $याधी$य वेदान ् वधबलवरताव
यजादे व रागात ्
कृ$नं मीमांसमानाः Qमत इ"त परdeमच
तां तरि
त।
*ाOते तुयm युगेिमन ् पHरमतबलधी*ाणतवन5Ftया
काल&ेपा&म$वात ् क"तचन कृ"तन6शीम
ते रम
ते।।20
रागा
मीमांसते चेत ् वयमह यततां Pकं गुjE$ये"त चे
न
ु 2 भगमनवधेतेन त$$वोपदे शात ्।
deमानाOतये गव
सवयाचाय2व$$वे *थय"त च परdeमवि$तं तथा
या-
Oयाचाया27द$यधीतेः "नयमवधरसौ "नि6चतो नी"तव"_ः।।21
13
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
14
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अCगु\या "न7द2 श
तः Pकमप Pकमप तवाचकांशैः *युEतैः
बालान ् Aयु$पादयि
त Qमभवमलतापक$वं वद
तः।
सCघाताते पदानां वदध"त च धयं Eवाप स3े वशFटे
कत2Aये Eवाप चे"त Eवच7दह "नय"तः शMदशEतेन2 क\Oया।28
15
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
प
ु तेSभ
16
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
दःु खासि4भ
नदे श*भ"ृ तफलतया चोदनावेव स3ं
ौत$वादाथ2वा7दEयप भव"त फलं रा
से *"तFठा।
अCगीकुमg "नषेधानुगुणम"त तथानथ2कृ$$वं "नषे/ये
व/यथyरOयतयात ् अवतथवषया deमधीरथ2वादै ः।।34
जमायधकरणम ् 2
स
ू म ्- ज
मायय यतः । 2
ज
मायै6चेवशेFयं भव"त बहुलताऽथोपलयं dवीष
ातााता7ददौxयं Aय"तषज"त न चालb&ते या$पर]&ा।
उ7KFटdeमच
ता तत इह कथम$य हे तु$वलयः
पुंसूEता7द*स3ो गुण"नधरघिजत ् deशMदाथ2 उEतः।।35
17
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
त$त$व*$यनीकAयुदसन"नयतं भेदकं ना
यबाध
Aयाघातः कालभेदा
न भव"त जननथापन/वंसनानाम ्।
*$येकं ल&ण$वं सुवचमह बहूदाh"तधम7ह4ने
संभूयाOयाहुरेके फलमप च तदाशCPकताथ2Aयुदासः।।37
ातं चे
नोपलयं नच य7द नतरां लमयोगा*तीतेः
ाताातांशभेदि$वह दरु भलपो ल&णेनैव वेये।
deम$वं deमशMदाि
व"तरप व7दते eय नो चे
न शCका
मैवं नानागमोयवशयशमनतः ीम"त deमतोEतेः।।38
च
-े शाखेव शा
ते महस तटगतं ल&णं कारण$वं
स$याना7दवाEयैरपम7ृ दतगुणं तवभाती"त ड4भाः।
एकाथm वशेFये *"तपद"नयताव+य2त$ति
नम$त-
वाराविृ $तं पदानामह वदरु YणायुिEतव
यायव3
ृ ाः।।40
18
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
शायोनवाधकरणम ् 3
सूम ्- शायो"न$वात ् 3
19
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
ययOया$मा
तरादे रनु म"तरनघा लCगभेदैतथाप
*$य&AयािOतशैल] न खलु शथलता कुच$प&भेदे।
आ4नाये $व_त
ु ोिEतन2 भव"त वतथा ता5शाOतोEतनी$या
बाधाभावा7दसा4यावह"तम"तभवे\लोकवत ् गौणता7दः।।44
न
वा4नाय*धानाः Eवचदनुकथय
$यमदादे रशEयैः
कायyः कता2Sनुमेयः पर इ"त तदभ*ै"त ज
मा7दवाEयम ्।
तमाद]शानुमान$यजनमनुचतं वै7दकये"त चे
न
EवाOयौच$योपदे शायत इ"त च सदायिु Eतस3ानव
ु ादात ्।।45
समवयाधकरणम ् 4
सूम ्- त$तु सम
वयात ् 4
20
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
ता$पयk deमत$$वेOयवह"तवधनाOयेकवाEय$वप&े
भेदेप यादस3ेन2 भव"त बलभुTद
तसCBयोिEतसा4यम ्।
वादाथ2$वं मष
ृ ा$व&मम"त न मष
ृ े$यूहने *ी$ययोगात ्
बालोपvछ
दना7दFवप वषयतथाभावबु/यैव हष2ः।।47
य$*ी$यथk वचति
नqखलमनत
ृ म$यभ2क*ायवाEयं
स$योE$यान
द5Fटे न2 च वह"तHरहा/य&त6शतो वा।
तेनान
याथ2स3ोE$यनत
ृ वषयताशCकनत4भनेन
cय
तास$य"न$या_त
ु परमपरdeम"नFठाः *माणम ्।।48
अ
य़ाथg eयथ2वादः तु"तमख
ु मुखतः थापतः *ागदानीं
वात
|येण *माणीPQयत इ"त ततः काUडयोयावरोधः।
न या$सामा
यतो 7ह *थममभदधे मानताथापनाथk
केषांच$वाथ2तोEता वत इह सुभगे बोधमाा$पुमथm।।50
21
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
आ4नातै रै7हकाथyरवगुणसफलै6शाकुन+यौ"तषायैः
पार
Eया *व$ृ याOय"त"नपुणधयामागमा6वासस3ौ।
शMदे तमाvच बोधे स"त परवषये दोषबाधAयपेते
मानं त वतोसौ न कथमतरथा नैगमा/वापलापः।।52
ईयधकरणम ् 5.
सूम ् - ई&तेना2शMदम ्। 5. गौण6चे
ना$मशMदात ्। 6.
ति
नFठय मो&ोपदे शात ् ।7. हे य$वावचनाvच। 8.
22
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
आ$म
येवं परिम
नकृत इ"त मते व6वहे तु$वलये
शाैकथापनीये "नYपधपरम*ेमयोTये *सEते।
ई5E$वं यायथाहk *कृ"तपुYषयोना2नुमानाययोTयौ
दःु खापFृ टौ च ताव$यथ परकथनं दोधवी"त Qमेण।।54
गौणे&ासाहचया2
न तु बहुभवन*े&णं नैव मुBयं
5Fटा
तायैHरहाभा$यनुम"तरचतता5शा+ज
म युEतम ्।
सvछMदतेन मूल*कृ"तमवकृ"तं Aयाहरे 7द$ययुEतं
$ु या
येषां "नरोधात ् $वदभमत"तरकाHरलCगा7दभ6च।।55
23
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
आनदमयाधकरणम ् 6
सूम ् – आन
दमयोS<यासात ्। 13. वकारशMदा
ने"त चे
न
*ाचुया2त ्।14. त3ेतAु यपदे शाvच।15. मा
वqण2कमेव च
गीयते।16. नेतरोनप
ु प$तेः।17. भेदAयपदे शाvच।18.
कामाvच नानम
ु ानापे&ा। 19. अिम
नय च तयोगं
शाित। 20.
24
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
5Fटः पव
ू k वकारे मयड"त चरमेOयेवमि$व$ययुEतं
म/ये त_Cग5Fटे ः *चरु मह वदे त ् *$ययोS
यय बाधात ्।
आन
द*ाचुर] च *कृतपरसुखा\प$वलMधावध$वात ्
दःु खा\प$वानपे&ा परदHु रतभद6शासतुतवरोधात ्।।59
अतरधकरणं 7
सूम ् — अ
तत3मgपदे शात ्। 21 भेदAयपदे शाvचा
यः। 22
25
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
भ"ू यFठान
तपU
ु योपचयबलसमुब3
ु पव
ू gEतभू4नां
शQा7द
यायतयात ्
गण
ु तनभ
ु त
ृ ामी6वराणां *वाहः।
त
नाकमg$थ7दAयाकृ"तज"नम7हमा शासता सव2पुंसां
"न$यीd2/न
ब4बे ुत इ"त स य इ$युEत एवैष एकः।।62
*Bयातं श3
ु स$वं Pकमप तदनघं -AयमAयEततो
यत ्
त-प
ू ं jपमैशं 7दव कन"त तथा शेषशेषाशनायैः।
"न$यं त$सूHरसेAयं परतरमजह$ववभावस दे वः
पुंसां संसारशा
$यै वपHरणमय"त Aयूहपूवyव2भागैः।. 64.
26
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
आकाशाधकरणं। 8
सूम ्--आकाशति\लCगात ्। 23.
शMदै सdeममB
ु यैः "ु तशरस मतं कारणं Pकिचदे कम ्
सCक\पा<यासjपैरतदननुगण
ु ैि6चि
तततवशेषः।
भूताकाशा7दशCकाजननसमुचतैना2मभः कारणथैः
b&O$वा त$पादशेषे ु"तसमुदयनास4भवोE$या भुनिEत।।67
27
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अाकाश$वशेष*सववलयभःू साि4न5Fटवना4ना
"न7द2 Fटतैि$तर]येOय"नतरज"नतः वा$मनः संभवोE$या।
मैवं स3ानुवादो eययमथ च पर*ाOयता7दन2 तिमन ्
त$कता2$मा वपि6चत ् ुत इह वहता वा$मनत$*सू"तः।।69
"ाणाधकरणम ्। 9
सूम ्—अत एव *ाणः। 24
#योतरधकरणम ्। 10
सूम ्—#योत%चरणा'भधानात ् । 25. छदो'भधानानेत
चेन तथा चेतोSप-णनगमातथा:हदश-यत। 26.
भत
ू ा:दपाद<यपदे शोपपते%चैवम ्। 27. उपदे शभेदानेत
चेन उभयिमन?य@वरोधात ्। 28
28
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
नोिEतं Aयाहि
त लCगं Pकमप भव"त तु Bयातत$$वानक
ु ू लं
शMद6चान
य"नFठः त
ु इ"त न परो +यो"तरायिु Eतवेयः।
व6वो$प$$युE$यभावेSOयवगतमह ति\लCगम$याb&प
तं
Y
धेSथाधPQया<यां तदु चतचदचवग2वैशFtययुE$या।. 71
इB"ाणाधकरणम ् 11
*ाणतथाSनुगमात ्। 29. न वEतरु ा$मोपदे शा7द"त चेत ्
अ/या$मसंब
धभूमाeयिमन ्।30. शा5Ftया तु उपदे शो
29
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
+यो"तः*ाणे
-शMदाः परतरवषयाः कारणAयाOतधमा2त ्
इ$येत$सा/वमीषां बहुवह"तमती Bयातमाे तु विृ $तः।
त$कौ&ेयानला$मा कथत इह तथा /यानतत$फलाO$यै
ु य*ाणा7दलCगं तदप
मB ु 7हतपरोपासना
मो&णाय।।76
30
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
वेvछातसव2हेतु6शभ
ु गुणवभवान
त"नसीमहष2ः
श3
ु ाकमg$थ"न$याकृ"तरनप
ु धकाकाशना7दवभावः।
स*ाणा*ाणभेदAय"तभदरु जग$*ाणनो 7दAयद]िOतः
*ाणे
-ाय
तरा$मा *भुरधकरणैसOतभः *$यपा7द।।78
अायोगा
ययोगAयपनयननयैde
2 मपाद
पाद]
भागाjढै मद
2ृ प
ू Qमक7ठनपरै ः *ाय आये *सा/यम ्।
कृ$ना&ेपोपशा
$यै *थम इह ततः पाद उEतिपाद]
Eवाच$का&ेपपूवा2qखलकलहसमु
मूलनाय *णीता।।79
31
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अपFटपFटjपफुटतरचदचि\लCगववाEयच
ता
भाFये द]पावतारे Oयगqण नयगणैस4*व$ृ ता
पायाम ्।
अ$य
तापFटलCगाि
वतवषयमुश
$यायपादं तु केचत ्
तेदं तारत4यं "नयत"नजबलैः कम2तातयमानैः।।80
पव
ू
2 ास3jपैवम"तवरचतो
नी"तभः पव
ू 2प&ः
स3ैसाधारणैरOयप
ु ध"नयमतैः *$यवथा वतीये।
पFटासाधारण$वैYपHर परमतानूिEतक\पैरथे"त
यायैक
ंशद *"तचरणवभE$यि
वता
वेषणीया।।81
सव- "'सFयधकरणम ् 12
सव2*स3ोपदे शात ्। 33. ववb&तगुणोपप$ते6च । 34.
अनप
ु प$तेतु न शार]रः। 35. कम2कतA2 ृ यपदे शाvच। 36.
32
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अ
वाYeया भेदं *थममधकृ"तभा2षता Pकं"नम$तं
वयैक$वेऽनुवादः पर इह गुणव/यथ2मेवे"त युEतम ्।
स$यं deमानुम$य Eवचदप
ु "नष7द Eवाप क\Oये ववादे
च
तैषोदाh"तयात ् परमतरचते$यथ2स3तु बो/या।।84
33
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अधकरणम ्। 13.
सूम ् - अ$ता चराचरDहणात ् । 41. *करणाvच । 42. गह
ु ां
*वFटावा$मानौ 7ह तKश2नात ्। 43. वशेषणाvच। 44.
अ$ता ख\वोदनादे भव
2 भ7ृ द"त कठु$यधीतोऽOयसौ यात ्
न यात ् म$ृ यूपसEतिथरचर"नqखलDासतत\लयोEतेः।
जीवAयावत2नं च *करणव7दतं भोEतत
ृ ोिEत2वयोतु
*ेय$2 व*ेरक$व*"त"नयतरसाvछ
नी$याथवा यात ्।।86
अतराधकरणम ्। 14
सूम ्- अ
तर उपप$तेः । 45. थाना7द Aयपदे शाvच। 46.
सख
ु वशFटाभधानादे व च। 47. अत एव च स deम। 48.
34
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
वात
|यो$तंसतासु ु"तषु न फलदयैव वेय$व वादः
क\याणालोकनादे Hरव वधबलतो वेदनयाथ2व$वात ्।
तमादय
तरथ*"तकृ"तपY
ु षो यु+यते पव
ू 2प&े
सेयं पव
ू ा2परावOयधकृ"तषु यथासंभवं नी"तjeया।।89
पूव
35
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अतया-Gयधकरणम ्।15.
सूम ् - अ
तया24यधदै वाधलोका7दषु त3म2Aयपदे सात ्। 51.
न च मात2मत3मा2भलापाvच। 52. उभयेप 7ह
भेदेनन
ै मधीयते। 53.
अ
तया2मी सजीवो बहुवधकरणाय$तधीव$ृ $यनूEतेः
ना
यो -Fटे "त चोEतेHर"त य7द न "नय
तरयAयुदासात ्।
-Fटृ$वायं च त$तवषयघ7टतधीjपमीशे 7ह मुBयं
तKमा2ः काUवमा/यि
दनप7ठ"तगतातय चा$मा शर]रम ्।।91
थानैEयाद शाखावयपHरप7ठतावा$मवानशMदौ
एकाथा2व$यक4Oयं तदप कथयतो बु3मेवे$यपाथ2म ्।
लोका4नाय*स/योरनुगमत इमौ चेतने eयकतानौ
बाधः केनाप नािमन ् भव"त च स त
इ$या7दभसामरयम ्।।92
36
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अH%यवा:दगुणकाधकरणम ्। 16
सूम ् - अ56य$वा7दगुणको धमgEतेः। 54.
वशेषणभेदAयपदे शा<याच नेतरौ।55. jपोप
यासाvच। 56
वै%वानराधकरणम ्।17
सूम ् - वै6वानरसाधारणशMदवशेषात ्। 57 मय2माणं
अनम
ु ानं या7द"त। 58 शMदा7द<यो
तः*"तFठानाvच ने"त
चे
न तथा 5Ftयुपदे शादस4भवा$पुYषमप चैनमधीयते।
59. अत एव न दे वता भत
ू ं च। 60. सा&ादOयवरोधं
जैम"नः। 61. अभAयEतेHर$या6मरxयः। 62.
अनुमत
ृ ेबा2दHरः। 63. स4प$तेHर"तजैम"नतथा 7ह
दश2य"त। 64. आमनि
त चैनमिमन ्। 65
37
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
वलgका7द$यवाता4बरसललमह]मध
ू ा27दEलOृ $या
/येयो वै6वानरा$मा िथरबहुवशयः शMदलCगा7दसा4यात ्।
मैवं deमे$यधीतेभुव
2 नतनुतया योगत$विTनशMदो
वैशFtयावा PQयाCगं ववपुष परधीगा2ह2प$या7दधी6च।।94
अ
यिम
न
य5Ftया न भव"त वदष
ु ां Eवाप "न6ेयसािOतः
तमात ् वै6वानरोसौ न पर इ"त फलं चा
नस/या7द मैवम ्।
deमैव eय
य5Ftयि
वतघ7टतमह deमशMदायबाधात ्
सवा2घ/वंस उEतः फलमप परमं deम च AयाOतम
नम ्।95
38
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अथ "थमाCयाये तत
ृ ीयः पादः
39
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
यK
ु वायधकरणम ्।18
सूम ्-- यु<वायायतनं वशMदात ्। 66.
मE
ु तोपसOृ यAयपदे शाvच। 67. नानम
ु ानमतvछMदात ्
*ाणभv
ृ च। 68. भेदAयपदे शात ्। 69. *करणात ् । 70.
िथ$यदना<याच। 71.
ु म\
ू यते शMदपव
ू yः।।101
यिम
नोतं मनोS
यैसह करणगणैजा2यते य6च नाना
नायाधार6च योऽ
त6चर"त स करणी कम2भोEते"त चे
न।
व6वाधारा$मभावादमत
ृ वतरणा
मE
ु तसOृ य$ववादात ्
*ागE
ु त*PQयैEयात ् अनशनस7हतात ् काशनाvचा
यस3ेः।102।
40
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
AयाOतेिम
न&मोतं य7द Pकमह ततो ज
म चायेvछयोEतं
नाडीचQय नाभभ2व"त च स परो हाद2 jपेण "तFठन ्।
"नFक4पAयापनोS
त6चरणमप शुभैव2Dहै रित लोके
सौबाला4नातववा चरममदमप यादधFठानमाम ्।।103
भम
ू ाधकरणम ्। 19
सूम ्- भूमा सं*सादाद/युपदे शात ्। 72. धमgपप$ते6च। 73.
नामायाशा
तवेये *"तवचनवशात ् *6नत6चाधकोEतेः
*ाणे वाि
त5Ftया भवतु तदवधः *तुता$मोपदे शः।
मैवं जातो 7ह नामा7दव7दह परमादा$मनः *ाणउEतः
वमा7द$य तत ् या7द"त न वघटनात ् वारसEया
वभEतेः।।105
41
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
*ाण-Fटा"तवाद] तदनव
ु दनत6चो7दतः स$यवादः
तमात ् सवा2हमथ2ः सकलजन"यता *ाण एवे"त चे
न।
एष ि$व$य
यतोEतेर"तवदनकृतः *ाEतनादय तवत ्
न $व
योऽ$यिTनहोी वम7हम"नलये eय
धमgपपि$तः।।106
अराधकरणम ्। 20
स
ू म ् — अ&रम4बरा
तधत
ृ ःे । 74. सा च *शासनात ्। 75.
अ
यभावAयाव$ृ ते6च। 76.
*Bयाताकाशपूव
2 ववकृ"तवहनाद&राBयं *धानं
तयाOयाकाशतोEतौ धत
ृ "नqखलजगत ् &े
त$वं तु तत ् यात ्।
42
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
मैवं -Fटृ$वपव
ू yर"नतर"नयतैः शासनाय$तध$ृ या
Pकच -F
तरय Aयद
ु सनमह त$तु\यत-Fपोहः।।108
ईतकमा-धकरणम ्।21.
ई&"तकम2Aयपदे शा$सः। 77.
न
वोCकारमाायफलगणनाjढभू4य
तHर&-
*$यास$या "नवासः सरसजवसतेde
2 मलोकोSतु मैवम ्।
पापो
मुEतेन ल<यो eययमह कथतः सूय2स4पि$तपूवk
सोढAयो म/यलोकैAय2वधHर"त समत$समाधानमाग2ः।।110
43
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
दहरा:दकरणम ्। 22.
सूम ् - दहर उ$तरे <यः। 78. ग"तशMदा<यां तथा7ह 5Fटं
लCगं च। 79. धत
ृ 6े च म7ह4नोयािम
नुपलMधेः। 80.
*स3े6च। 81. इतरपरामशा2त ् स "त चे
नास4भवात ्। 82.
उ$तराvचेदावभत
ू2 वjपतु। 83. अ
याथ26च परामश2ः। 84.
अ\पत
ु Hे र"तचे$तदE
ु तम ्। 85. अनक
ु ृ तेतय च । 86.
अप मय2ते। 87.
44
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
45
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
"'मताधकरणम ् । 23
सूम ्--शMदादे व *मतः। 88. hयपे&या तु
मनुFयाधकार$वात ्। 89.
नeयCगुFठ*माणं hदयमqखलज
$वायं तत ् परिमन ्
AयाOते त
मानतोिEतः Eवच7द"त मनुजाधPQयोिEत*सCगे।
स
ू व
ववया
तिभरधकरणैि6च
$यते तवशेषः
तातयyथापनीय $विजगमषता ने"तकत2Aयता।।117
46
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
दे वताधकरणम ् । 24
सूम ् - तदप
ु य2प बादरायणस4भवात ्। 90. वरोधः
कम2णी"तचे
न अनेक*"तप$तेद2शन
2 ात ्। 91. शMद इ"त
चे
नातः *भवात ् *$य&ानम
ु ाना<याम ्। 92. अतएव च
"न$य$वम ्। 93. समाननामjप$वाvचाव$ृ तावOयवरोधो
दश2ना$मत
ृ 6े च। 94.
सामxयk दे वतानामुचततनुभत
ृ ामथ2ता तापभाजां
स4पयेते"त तासामप भव"त परोपाितवगा2धकारः।
Bयातं म
थ2वाद*भ"ृ तषु "नqखलं बाधदोषायभावे
मxये$युघोषय
तवत इह कथतां मानतां वमरि
त।।119
47
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
नानादे हािOतशEताः कथमह यग
ु प$कम2सि
न/यनहा2ः
त$तव$ृ ता
तस$वे "ु तषु भव"त ना"न$ययोगः *वाहात ्।
काUडादौ कत2व
ृ ादः *वचन"नयतो वेद"न$य$वस3े:
ईशः *ाचीनक\पQमत उप7दशेत ् वण2सगmप वेदान ्।।121
48
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
नेय
ते वत2माना
यप 7ह सरु गणतवद
तध2शEतेः
*Bयातािस3भेदा अप जननतपोयोगम
ौषधी<यः।।123
मCवधकरणम ्। 25.
सूम ् - म/वा7दFवस4भवादनधकारं जैम"नः। 95
+यो"तष भावाvच। 96. भावं तु बादरायणो अित 7ह। 97.
अपशB
ू ाधकरणम ्। 26.
सूम ् - शुगय तदनादरवणा$तदा-वणात ् सv
ू यते 7ह। 98.
&
य$वगते6च। 99. उ$तर चैरथेन लCगत ् । 100.
संकारपरामशा2$तदभावाभलापाvच। 101. तदभाव"नधा2रणे
49
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
जैम
युEतापशू-ाधकरणसरणेना2ित वयािTनलिMधः
शू-ाद]नां तथाप मत
ृ परभजनाधPQया जाघट]"त।
ौत$ृ वात ् भारतादे वज"नसमुचतैः कम2भ6चे$ययुEतं
*ाOते deमोपदे शे eयप
ु नयनपरामश2ना7द *स3म ्।.125
50
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
व6वा$मान
तभूमा "नयमनध"ृ तकृ
मुEतभोTयवभावो
दवाधारसवg hदयपHरमतावथया सव2य
ता।
दे वाद]नामुपायो वसुमुखवबुधैः वा$मभावेन सेAयः
श-
ू ायोपा$यनह2 ः *भHु रह बब
ु ध
ु े नामjपैककता2।।129
इ"त *थमा/याये तत
ृ ीयःपादः
51
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
आनम
ु ानकाधकरणम ् 28.
सूम ् - आनुमा"नकमOयेकेषाम"तचे
न
शर]रjपकव
यतगहृ ]तेद2शय
2 "त च। 110. स
ू मं तु
तदह2$वात ्। 111. तदधीन$वादथ2वत ्। 112.
ेय$वावचनाvच। 113. वदती"त चे
न *ाो 7ह *करणात ्।
52
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
न eयथा2 इि
-याणां *कृ"तरथ मनो हे तुरेषां न चेFटं
बु36चैत
न सूते न च मह"त महान ् जायते बु3संः।
भोEतुयE
ु2 तं मह$$वं मह"त च न भवेदा$मता पाHरशेFयात ्
अAयEतोिEतः शर]ऱे त7दह न कपल*PQया*$यभा।।133
53
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
चमसाधकरणम ्। 29
सूम ् - चमसवदवशेषात ्। 117. +यो"तYपQमा तु
तथाeयधीयत एके। 118.
क\पनोपदे शाvचम/वा7दवदवरोधः। 119.
वात
|येण eयजाया "नqखजनकता सv
ू यते Eवाप वाEये
ब3ोSजत शेते $यज"त पुनHरमां भुEतभोगामजो
यः।
इ$युEतेताि
कs सा ि$वयम"त य7द नाजा$वमााभधानात ्
अवात
|य*स3ेः सज
ृ "तरप पर*ेयत
2 ां नोपY
/यात ्।।134
संLयोपसMNहाधकरणम ्। 30
सूम ् - न संBयोपCDहादप नानाभावाद"तरे काvच। 120.
*ाणादयो वाEयशेषात ्। 121. +यो"तषैकेषामस$य
ये। 122.
यिमन ् पचे"तम
े परपHरगणता वंश"तः पचयुEता
*ोEता सOत4यधीति$वह पुYषगणोSSन
य"नFठोऽतु मैवम ्।
54
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
आकाशय वना4ना पथ
ृ गनक
ु थनात ् सOतवंश$यबाधात ्
षवंशो eय सवा2य इ"त व7दतोSनूयते deमतायैः।।135
कारणवाधकरणम ् 31
स
ू म ् - कारण$वेन चाकाशा7दषु यथाAयप7दFटोEतेः। 123.
समाकषा2त ्। 124.
55
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
ू यतादे "न2षेधात ्।
सव2याAयाकृत$वं वभजनवरहात ् ता5शावथत$तत ्
-Aयतोमा
तरा$मा त7दह सदसदAयाकृतायुिEतवाvयः।।138
जगवाचवाधकरणम ्। 32
सूम ् - जगवाच$वात ्। 125. जीवमुBय*ाणलCगा
ने"त
चेत ् तAयाBयातम ्। 126. अ
याथk तु जैम"नः
*6नAयाBयाना<यामपचैवमेके। 127.
56
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
वाOयावयाधकरणम ्। 33
सूम ् - वाEया
वयात ्। 128. *"तास3ेल2Cगमा6मरxयः।
129. उ$QमFयत एवंभावा7द$यौडुलोमः। 130.
अविथतेHर"त काशकृ$नः। 131.
57
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
भेदोपाधAयपाये भवभद
ृ यमयात ् deमताम$ययुEतं
"न$यं त_े द5Fटे र"तप"ततभवे सा4यसाध4य2शMदात ्।
म$ृ त$काय2Qम6च "ु तशतवहततेन जीवोिEतमीशे
त$थ$वात ् काशकृ$नो य7दह "नरवहत ् Aयासस3ा
त
एषः।।143
"कृयधकरणम ्। 34
सूम ् - *कृ"त6च *"ता5Fटा
तानरु ोधात ्। 132.
अभ/योपदे शाvच। 133. सा&ाvचोभया4नानात ्। 134.
आ$मकृतेः। 135. पHरणामात ्। 136. यो"न6च 7ह गीयते।
137.
58
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
वानायं वज
यं भव"त सज
ृ "त च वा
यसंयोगमीशः
संयोगे मत
ू 2"नFठे *कृ"तरप7ह तत ् याि
नम$तं PQयातः।
एकयादौ बहुयाम"त बहुभवनं सौभHर
यायस3ं
भेदाभेदुतीनामवह"तHरह च यात ् वशFटै Eययोगात ्।।145
59
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
उE$वा त$$वा
तराणां वलयमथ तमयेकतामामुEतं
*ोEतचाना7दता7द *कृ"तपुYषयोवmदतवे7दवाEयैः।
ल]येते तौ परिमि
न"त तु लयवचः यादयतोयनी$या
तेनासौ भोEतभ
ृ ोTय*भ"ृ तकवचतात ् व6वसिृ Fटः समीची ।।148
सव-<याLयानाधकरणम ्। 35
स
ू म ् - एतेन सवm AयाBयाता AयाBयाताः। 138
60
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
"थमाCयाय चतथ
ु प
- ादसंNहः
सांBयोEत*PQयोEतेः तदभमतसज
ृ ेः त$*संBयानEलOृ तेः
त$*ोEताAयाकृतै Eयात ् वविृ जनवचनात ् त$फलावययोगात ्।
भेदात ् कत2*
ृ कृ$यो-2 7ु हणशवमुखानेकहे तुुते6च
b&Oतं पादयोEतं ु"तhदयसमुघाटनाद
वर&त ्।।151
61
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
@वतीयाCयाये "थमःपादः।
त$ता5Eतक2त
Qम"नपुणमहाबु 3स
तोषस3ः
ययOयE
ु तेन ल<या तदप मद
ृ ु धयां है तुकाक
दशCकs।
थूणाखातQमेण िथरय"त कथतं deमणः कारण$वं
काय2$वं यय या5क् ु"तभरवगतं तय तत ् ता5शं च।।154
पादव
वं वतीये पHरहर"त परे कारणे बाeयपीडां
काय2वारे ण पादा
तरयुगमुदय$या
तर&ोभशा
$यै।
हे तु$वायोगभCगः *थममह वभोतय साव2
क$वा-
योग&ेपः परतात ् फल"त स च भवेvौत"न$यं वहाय।।155
त
vछाया"नदाने वयमु"नषदामा
यपयm "नष3े
त
े<यो दब
ु ल ु रणम$युि+जह]ते परोऽय।
2 $वात ् तदनस
62
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
मृ यधकरणम ्। 36
स
ू म ् - म$ृ यनवकाशदोष*Cगा7द"तचे
न
अ
यम$ृ यलवकास*सCगात ्। 139. इतरे षाचानप
ु लMधेः।
140.
63
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
योग"यO
ु यधकरणम ्। 37
सूम ् - एतेन योगः *$युEतः। 141.
वेदान ् पूवk वधातालभत भगवतः सव2वया"नयुEतः
वागीश6चैष तमात ् तद7ु दतवहतौ क4पनं वेदमू/न2ः।
मैवं तयाप वेदापh"तमुखवपKश2नात ् &े
भावात ्
zा
$या7दः संभवे7द$यग"तकवषये पव
ू व
2 ि
नव2हामः।।160
@वलणवाधकरणम ्। 38
स
ू म ् - न वल&ण$वादय तथा$वच शMदात ्। 142.
अभमा"नAयपदे शतु वशेषानग
ु "त<याम ्। 143. 56यते तु।
144. अस7द"त चे
न *"तषेधमा$वात ्। 145. अपीतौ
तव$*सCगादसमजसम ्।146. न तु 5Fटा
तभावात ्।
64
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
'शQटापTरNहाधकरणम ्। 39
सूम ् - एतेन शFटापHरDहा अप AयाBयाताः। 151.
संवादादा&पाद&पणककणभिु Tभ&ुप&ेFवणूनां
व6वं त3ेतुकं या7द"त मद
ृ म
ु "तभः 6वावराहQमोEतौ।
65
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अ
यो
यAयाहताथ2थप7ु टतकुहनायिु Eतदोषापन$ु $यै
भा"त cय
तसूयः2 *"तमत"तमरतोमकुb&4भHरन2ः।।163
भोOापयधकरणम ्। 40
सूम ् - भोEाप$तेरवभाग6चेत ् या\लोकवत ्। 152.
एको ययाित दे हः स भव"त ववधान
तदःु खैकभोEता
व6वं दे हः *भो6चेत ् स कथम"तपतेत ् व6वदःु खानुभू"तम ्।
इ$थं जीवेशसीमामपलपतुमनाः Qोशभाजं ुतीनां
साभ$ृ या7दनी$या शममह लभतां सा4यवैष4यदश।.164
आरGभणाधकरणम ्। 41
सूम ् - तदन
य$वं आर4भणशMदा7द<यः। 153. भावे
चोपलMधेः। 154. स$वाvचापरय। 155.
असAयपदे शा
ने"त चे
न धमा2
तरे ण
वाEयशेषायुEते6शMदा
तराvच।156. पटवvच। 157. यथा
च *ाणा7दः। 158.
66
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
मायोपाधवशिEतAय"तकHरत परdeममल
ू ः *पचः
येषां तेSOयवतीयु"तमवतथय
$य त$तवशFटे ।
अ*ाधा
यात ् तथा नः *कृ"तपुYषयोर
तरा$म*धाने
वाEयेSिमन ् थूलस
ू मा
वय इ"त
जगतोSन
यभावोपपि$तः।।166
67
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
उEतान
य$वप&े चदप पHरण"तd2eमणः यात ् ततत-
+जीवैEयं त$$वमयायवगतमहतं दःु खस
धु6च जीवः।
अzा
ततु वदःु खं न सज
ृ "त न च तत ् QsडयाOयतु मैवं
ता$xयेनान
यतोEतेः तदप चदचतोतvछर]र$वस3ेः।।168
उपसंहारदश-नाधकरणम ्। 43.
सूम ् — उपसंहारदश2ना
ने"त चे
न &ीरव3। 162.
दे वा7दवदप लोके। 163.
शEतौ कत2*
ृ कृ$योYपकरणगणोपिथतौ काय2कृ$$वं
तमादDे सदे कं Pकमुपकरणये7द$यसत ् शिEतभेदात ्।
68
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
&ीरायका
तलत
ू ा
दशम"ु नमुखान ् वीय तोFटAयमिमन ्
सCक\पादे व जीवो नद
ु "त "नजवपु व26वjपतथेशः।। 169
कृन"सOयधकरणम ्। 44
सूम ् - कृ$न*सिEत"न2रवयव$व शMदकोपो वा। 164.
त
ु ेतु शMदमल
ू $वात ्। 165. आ$म"न चैवं वचा6च 7ह।
166. वप&दोषाvच। 167. सवgपेता च तKश2नात ्। 168.
वकरण$वा
ने"त चे$तदE
ु तम ्। 169.
69
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
"योजनववाधकरणम ्। 45.
सूम ् - न *योजनव$वात ्। 170. लोकव$तु ल]लाकैव\यम ्।
172. वैष4यनैघU
2 ृ ये न सापे&$वा$तथा 7ह दश2य"त। 173. न
कमा2वभागा7द"त चे
नाना7द$वादप
ु पयते चाOयप
ु ल<यते
च। 174. सव2धमgपप$ते6च। 175.
70
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
मैवं बीजाCकुरा7दQमवषमभवाना7दकमघभाजां
जीवानां सौ"त त$त$फलम"त कYणासा4ययोर*हाणात ्।।173
5Fट
यायेन व6व*जनकचदच$त$$वभेद*EलOृ तौ
वेFट*$यथ2धमgपनयन"नयतAयािOतवैयाकुल] यात ्।
अ$य
ता5Fटमथk भqणतुमधकृतात ् शातः सव2कतु2ः
स3ौ बाधायनह2 *म"तपरवती सव2धमgपपि$तः।।174
71
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अथ @वतीयाCयाये @वतीयःपादः।
रचनानप
ु पयधकरणम ्। 46
स
ू म ् - रचनानप
ु प$ते6च नानम
ु ानं *व$ृ ते6च। 176.
पयो4बुवvचेत ् ताप। 177.
Aय"तरे कानविथते6चानपे&$वात ्। 178. अ
याभावाvच न
तण
ृ ा7दवत ्। 179. पY
ु षा6मव7द"त चे$तथाप। 180.
अCग$वानुपप$ते6च। 181. अ
यथानु मतौ च
शिEतवयोगात ्। 182. अ<यप
ु गमेOयथा2भावात ्। 183.
व*"तषेधाvचासमजसम ्। 184.
72
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
न
वाचेतनानां वसमुचतवधौ क2धीन$वमुEतं
शाार4भे वधातुAय2नुददनुम"तं Pकंपरसूकारः।
73
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
पv
ृ छे यं ना"ततुvछा ण
ृ ु तदव7हतः सव2कृ
नानम
ु ातंु
नापeनोतंु च शEयतदभ
ु य"नयमादश2ना7द$यमंत।।180
महUीघा-धकरणम ्। 47
स
ू म ् - महKीघ2ववा वपHरमUडला<याम ्। 184.
उभयथाप न कमा2ततदभावः। 185. समवाया<यप
ु गमाvच
सा4यादनविथतेः। 186. "न$यमेव च भावात ्। 187.
74
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
75
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
वाि
तन2 Eवचvचेत ् अवयव"नवहान
$यतो मानसा4यं
माष&ोणीभत
ृ ोः या7द"त य7द तदसत ् तारत4यादन
ते।
वैष4यं प&मास*भ"ृ तषु "नयतं न eयन
तेFव"नFटं
पारापय2च जा$योन2 Pकमनुकथतं AयE$यन
त$वसा4ये।।186
ना5Fटं Pकिचद
यत ् ु"तसरqणजष
ु ां दे वतानD
ु हादे ः
अ
य$वे तय त+ैरधकयतनव$Eलिृ Oतरादौ Aयद
ु ता ।
य$ने य$नानपे&ां न Pकमनुमनत
ु े याद5Fटे ऽप तवत ्
भूतथा5Fटवादे Aयणुकृदणुगता5Fटक\पोऽ लूनः।।187
"नधत
ू2 े सूकारै रवयवपरमाUवा$मके -Aयवगm
व6वं AयाO$येकलयं परममहदसत ् यादथा-Aयमेव।
76
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
मैवं 5Fटाणत
ु $संह"ततदभ
ु यस4ब
धस3ेरबाधात ्
आग
तु&ोqणतायैः "ु तरप जगदार4भणं ब4भणी"त।।189
समद
ु ायाधकरणम ्। 48
सूम ् - समुदाय उभयहे तुकेप तद*ािOतः। 191 .
इतरे तर*$यय$वादप
ु प
नम"त चे
न
संघातभावा"नम$त$वात ्। 192. उ$तरो$पादे च पूव"2 नरोधात ्।
193. अस"त *"तोपरोधो यौगपयम
यथा। 194.
*"तसंBया*"तसंBया"नरोधा*ािOतरवvछे दात ्। 195.
उभयथा च दोषात ्। 196. आकाशे चावशेषात ्। 197.
अन
ु मत
ृ े6च। 198. नासतो 5Fट$वात ्। 199. उदासीनानामप
चैवं स3ः। 200.
77
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
ब3
ु ोसौ वावतारै ः सह पHरगqणतः ीधरे ण वशाे
सव2ो नैव मe
ु ये
न च "नqखलसh
ु त ् व*लOसेत किचत ्।
तमात ् बु3ोEतभCगे भज"त भदरु तां सा$वताद]"त चे
न
वाभीFट*$यनीक*मथनमनसा मोहना7द*व$ृ तेः।।191
दव
ु ा2रा मोहनेvछा "नqखलजन"यतुः केन मोहोS
यथा नः
तमात ् कमा2नj
ु पं 7दश"त फलमसौ त$$वबोधं zमं वा।
वोE$यादे ः स3मेतत ् "नYपधवषमो नैष तमात ् समोिEतः
काYUया व*लOसा न य7द विृ जनजं नेश"ननं फलं
यात ्।।192.
78
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
उपलWCयधकरणम ्। 49
स
ू म ् - नाभाव उपलMधेः। 201. वैध4या2vच न वOना7दवत ्।
202. न भावोऽनप
ु लMधेः। 203.
79
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
ब
ु /यैEयं बो/यबोोन2 घटत इह ते स$ययोर
ययोवा2
भ
न$वे Dाeयलम&"तमभमनष
ु े ना चैEयमxय2म ्।
चं -Aयं गुणं वा Pकमप न च वदःु केSप भ
नैकjपं
तेना$मBया"तवादः िथ"तमह भजतु व*काश$वमाे।।197
सव-थानप
ु पयधकरणम ्।50.
सूम ् - सव2थानप
ु प$ते6च। 204.
80
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अBया"त$व
यथाधीःवषयर7हतधी6चानधFठानबु 3ः
बाeयाथा2कारयोगः सदस7दतरधीः श
ू यधीरा$मधी6च।
zा
तौ सव2 त$त$परमतकथकैरा5ताः प&भेदाः
*ायो बु3य2थाथा2 ु"तवदभमता Eवाप भेदाDहा7द।। 201
एकिमनसंभवाधकरणम ्। 51
सूम ् - नैकिम
नसंभवात ्। 205. एवंचा$माका$
य2म ्।
206. न च पया2यादOयवरोधो वकारा7द<यः। 207.
अ
$याविथते6चोभय"न$य$वादवशेषः। 208.
81
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
82
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
पशुपयधकरणम ्। 52
सूम ् - प$युरसामजयात ्। 209. अधFठानानुपप$ते6च।
210. करणवvचे
न भोगा7द<यः। 211. अ
तव$वमसव2ता
वा। 212.
83
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
शैवायाBयावशेषैः पशप
ु "तसमयः याvचतुधा2
यथा वा
$ु या
यो
यच बाधः फुट इह तदसौ शापदFु टाह2 उEतः।
अDाeयान ् वै7दकानामनुसत
ृ "नगमाः समYत$*वFटान ्
त$वे&Oया
यथा$वं सुगतिजनमतान
तरोिEतः QमाOता
।।207
56य
ते संगहृ ]ता जग"त 7ह समयाते च राानप
ु ा\याः
तमा
नः प&पातः Eवचदनु चत इ$यभ2क*ायचोयम ्।
मुTधैर
ये गहृ ]ताः भवतु समयसंर&णोिEत6च ध4यm
"नFठै EयोिEततद
यDहवह"तपरा तवY3ोिEत5Fटे ः।।209
84
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
उपयसंभवाधकरणम ्। 53
सूम ् - उ$प$यसंभवात ्। 213. न च कतःु2 करणम ्। 214.
वाना7दभावे वा तद*"तषेधः। 215. व*"तषेधाvच। 216.
*ामाUयं कम2काUडे म"ृ तनयवशतः सा$वतयाप स3ं
पादे िमन ् संग"त6च *"तमतदमने ना$यमुFये"त चे
न।
*$यथ2$वं वरोधzममपनयता पचराय वायk
द
ु तका2यिु $थतोE$या त7दतरसमयेिFव$यन
ु य"ू तस3ः।।210
5Fटािमन ् वेद"न
दे $यनभमतमष
ृ ेःसा$वते वै7दक$वं
मैवं वैशयमूलतु"तपरवचने वेदवैरयहानेः।
संगeृ या4नायसारं *णय"त भगवान ् त3 भEतानुक4पी
ौतमाता27दवvच Aय़भज7दह वभुवy7दकं ताि
कच।।211
वेदानां मानतोEतेतदनुसरणतः वय त
मल
ू तोE$या
Aयाविृ $तभा2"त बाeयागमत इ"त न त$तु\यभावोिEतराष।
का हा"नः &ु-वयाशबलम"त यथा ता5शे वेदभागे
मो&य *$ययाथk $वगqणषत परं सा$वते स3भेदाः।।212
85
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
जीवोानायन
तः कथत इ"त तद$ु पि$तप&ो नह]Fटः
शMदसCकष2णा7दन2 कथमप सम
वे"त जीवा7दमाे।
ौतसिृ FटQम6च वयमनप
ु 7ठततवY3ं न क\Oयं
तमात ् ु$या मथो वा न वह"तHरह त$त
ता$पय25Fटे ः।।214
मय2
ते पचया मु"नभरप नमकारम
ेण शू-े
ताधीतं हवFकृ$*भ"ृ तपदमहाOयंशतोयाधकाराः।
यो+या द&ोEतकालQमग"तरभग$या7दभेदे तदE
ु ते
86
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
योगाः साCBयAयद
ु ासात ् कणचरदमनाद&पादानय
ु ाताः
बौ3ो
माथेन लोकायतमुषतधयो जैनभCगा$तद$ु थाः।
प$युत
े पशूनां *क7टतवहतौ ता5शापFठु"नFठाः
/वतात$तु\यतका2गमशरणतया साकमिमन ् कु5िTभः।।218
2ृ वैभाषकायैः
पादे िमन ् कापलथैः कणभुगनुगतैव3
योगाचाराभधानैः सुगतमतरह6शू
यवाद*सEतैः।
अह2 ि$स3ा
तभEतैः पशुप"तसमयथा"यभ6चोपरोधं
b&O$वाथो पचरां ु"तपथमवदत ् पचमा4नायदश।।219
87
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अथ @वतीयाCयाये तत
ृ ीयः पादः
@वयदधकरणम ्। 54
स
ू म ् - न वयदत
ु ःे । 217. अित त।ु 218.
गौUयसंभवाvछMदाvच। 219. याvचैकय deमशMदवत ्।
220. *"ताहा"नरAय"तरे कात ्। 221. शMदे <यः। 222.
याववकार
तु वभागो लोकवत ्। 223. एतेन मातHर6वा
AयाBयातः। 224. असंभवतु सतोनुपप$तेः। 225.
पूव
2 ाधPQयायां पुYषज"नवचो "न$यतोE$या "नjढं
Aयोमो$प$तौ तथैव िथ"तHर"त वचसोAया2हतौ विEत कि6चत ्।
88
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
स3ा
ती Aयोमसिृ Fट"न2गमशतमता ना
यथास3रयां
वायAु योमामत
ृ ोिEतज2"नवधवहते$यिु Eतवैष4यमाह।।221
तेजोधकरणम ्। 55.
सूम ् - तेजोततथाeयाह। 226. आपः। 227. पृ थवी।
228. अ"घकारjपशMदा
तरे <यः। 229. तदभ/यानादे व तु
89
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
आमाधकरणम ्। 56
सूम ् - ना$मा ुतेः "न$य$वाvच ता<यः। 234.
90
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
दे हे दे हा"तरे के तदवध"नयत*ाणबु/य&jपं
धीस
तानच "न$यं *लयवल"यनं थानुमOयापवगा2त ्।
डUडीराभं सदMधाववतथवकृतौ जीवमvछ
त इ$थं
"नधत
ू2 ा दरू म ु"तभHरतरवत ् बाधदोषोि+झताभः।।228
ाधकरणम ्। 57
सूम ् - ोत एव। 235. उ$Qाि
त ग$यागतीनाम ्। 236.
वा$मना चो$तरयो:। 237. नाणरु तvतेHर"त
91
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
चे
नेतराधकारात ्। 238. वशMदो
माना<यां च। 239.
अवरोध6च
दनवत ्। 240. अविथ"तवैशFे या7द"त
चे
ना<यप
ु गमात ् h7द 7ह। 241. गण
ु ावाऽऽलोकवत ्। 242.
Aय"तरे को ग
धव$तथाच दश2य"त। 243. पथ
ृ गुपदे शात ्।
244. तगण
ु सार$वा$तु तAयपदे शः *ावत ्। 245.
यावदा$मभाव$वाvच न दोषः तKश2नात ्। 246.
पुं$वा7दव$तय सतोभAयिEतयोगात ्।247.
"न$योपलM/यनप
ु लिMध*संगो
यतर "नयमोवा
यथा। 248.
92
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
वाभासैकवमत
ू mरवशदमहमसव2दा भानमFटं
धीसCकोचात ् सष
ु िु Oत*भ"ृ तषु वशदो\लेखमाोपरोधः।।230
उ$Qाि
त प
दनाणूपम"त वचनतोSणीयसः शिEतलाभे
धीभू4ना यौगपयं $ववयवनयतोSनेकमू"त2Dहे Sप।
या4नातं वभु$वं परवषयमदं भा"त ता$पय2लCगैः
जीवे Aयाप$ववादो म"तम7हमपरः वvछतायाशयो वा।।232
क-धकरणम ्। 58
स
ू म ् - कता2 शााथ2व$वात ्। 249.
उपादानावहारोपदे शाvच। 250. Aयपदे शाvच PQयायां न
चेि
नदm शवपय2यः। 251. उपलिMधवद"नयमः। 252.
93
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
Aयापारानवाछा*शकनयतनायोगयुिEततु म
दा
कायm सामयपे&े वधत7दतरयोलgकस3ा *विृ $तः।
साथk शां 7हतोE$या "नय"त"नयमता शायोTया दशा सा
ाता कता2 च भोEता तदयमह पुमान ् भा"त सवyः *माणैः।।235
94
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
परायताधकरणम ्। 59
सूम ् - परा$तु तvतेः। 256. कृत*य$नापे&तु
व7हत*"तष3ावैयxया27द<यः। 257.
कता2 न eय
यत
ः मर"त खलु तथा पाqण"न6चा
यथा चेत ्
आा कुया2
न कुया27द"त तु "नगलते धावनादे शवत ् यात ्।
मैवं कमा2&काल*भ"ृ त परवशे कत2त
ृ ां त$फलच
वीकृ$या$मेशमाे "ु तशतव7दते वेष इ$थं दरु
तः।।236
95
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
दोषयाि
नDहांशो यम"यतुHर"त चे
नोपमदा2सह$वात ्
ना"नFटं ने6वरे 7ह *सज"त न परा"नFटमय *तीपम ्।
काYUयं सावकाशं Eवच7द"त कथतं साb&तायच सुथं
5Fटे चैत$वभावे फलद इ"त धया यु+यते त$*विृ $तः।।239
96
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अंशाधकरणम ्। 60
स
ू म ् - अंशो नानाAयपदे शाद
यथाप
दाशPकतवा7द$वमधीयत एके। 258. म
वणा2त ्। 259. अप
मय2ते।260. *काशा7दव$तु नैवं परः। 261. मरि
त च।
262. अनुा पHरहारौ दे हस4ब
धात ् +यो"तरा7दवत ्। 263.
असंतते6चाAय"तकरः। 264. आभास एव च। 265.
अ5Fटा"नयमात ्। 266. अभस
/या7दFवप चैवम ्। 267.
*दे शभेदा7द"त चे
ना
तभा2वात ्। 268.
97
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
जीवाद$य
ति\भ
नः पर इ"त बहुधा Aयाहरत ् स
ू कारः
भेदाभेदत
ु ीनां घटक"नगमतः शावच Aयपोढम ्।
उEता&ेपे समाधावप न समधको हे तुराित स$यं
पादांशायुिEतमुeयबहुकुम"तमतb&Oतये $वंशच
ता।।244
मायोद
व$यपारे *"तफल"त मष
ृ ावीचषु deमच
-ः
छायांशातय जीवा इ"त क"तचदश
ु
$येतदालोचनीयम ्।
98
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
स
मां deम सवा2नुगतमह पन
ु "न2$यस3ाय¢Sशाः
जीवेशाच$*भेदा7द"त च क"तचनेदच नोदचनीयम ्।
स$तामाानव
ु $ृ तेतदधकवपष
ु 6शासतुde
2 मतोEतेः
deमैव/यवाEयं "नरवयवतया "नि6चते S
याशयं यात ्।।248
99
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
मैवं पव
ू k 7ह बाeय*स"ृ तमशमयत ् सा4*तं deमवाद-
Aयाजोि$सEतान ् कु5Fट]न ् पHरh"तHर"त च यात ्
भवFय
नयेषु।।250
इ"त वतीया/याये तत
ृ ीयः पादः।
100
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
"ाणोपयधकरणम ्। 61
स
ू म ् - तथा *ाणाः। 269. गौUयस4भवात ् त$*ाEvते6च।
270. त$पव
ू क
2 $वावाचः। 271.
101
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अDे स$तामष
ृ ीणां "ु तरभदधती *ाणतां विEत तेषां
ना deमैव वाvयं बहुवचनहतेतेन "न$या&स3ः।
मैवं त$सिृ Fटदा}2यात ् बहुवचनमदं पाशनी$यैव नेयं
*ाणष2$वे परा$म
यप 7ह सुघ7टते
ति
नYE$या7दसा4यात ्।।255
स?तगयधकरणम।् 62.
सूम ् - सOतगतेव2शे षत$वाvच। 272. हतादयतु
िथतेतो नैवम ्। 273.
सOत *ाणा6चर
ती$यु7दतमभ7हताते वशFयापयोगे
तमात ् सOतेि
-याणी$यसत ् अधकवचो5िFटतोSा
यपया2त ्।
लमैषां साि$वकाहCकरणपHरण"त-Aयता चावशFटा
भेदेनोिEतः *धाने मनस फलवती कम2बोधेि
-ये<य़ः।।256
102
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
"ाणाणुवाधकरणम ्। 63.
स
ू म ् - अणव6च। 274. ेFठ6च। 275.
सवmFवान
$यवादात ् पHरम"त"नयमानुिEतत6चेि
-याणां
AयािOतिस3े"त चे
न *यदqखलतनू$Qाि
तग$याग"त<यः।
व$ृ $या दरू थधीः यात ् भजनवधपरे नS
ततोिEतः वकायyः
क
दथानाच त$त$तनुषु वकृ"तम-Aयभावात ्
पथ
ृ $ु वम ्।।258
103
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
[ेQठाणु वाधकरणम ्। 65
सूम ् - अण6ु च। 280.
#योतरायधQठानाधकरणम ्।66.
स
ू म ्-- +यो"तरायधFठानं तु तदामननात ् *ाणवता
शMदात ्। 281. तय च "न$य$वात ्। 282.
104
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
इिBयाधकरणम ्। 67.
सूम ् - त इि
-याqण तAयपदे शाद
य ेFठात ्। 283.
भेदुतेवल
y &Uयाvच। 284.
*ाणोप या3ृषीकं भश
ृ मुपकरणा$तेषु मुBय$ववादात ्
उ$Qा
$यादौ च साeया7द"तय7द न पथ
ृ EशMदनैतय भेदात ्।
कUठोEता7दि
-य$वा
मनस तु घटते गोबल]वद2 नी"तः
न *ाणे साि$वकाहCकरणवकृ"तता शMदसा4या7द म
दम ्।।262
105
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
म
वायैः मय2तेSसौ सरसजवस"तAय2िFटनामा7दकता2
जीवेनानु*व6ये$यप कथतमतः *ेFयकृ$यQमो।
त
नैको 7ह *वेFटा
वत
ृ मकृत च Aयाकरो7द$यधीतः
त$त+जीवा
तरा$मा सज
ृ "त च भगवान ् ता5शं काय2जातम ्।।263
अT
यादावUडम/यिथ"तम"त कथतं jपभेदैिव$ृ वं
तेजोSब
नाशतोEतावप वशदमदं तेन वेधािव$ृ कृत ्।
106
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अ&ाणां ज
मसंBयापHरमतय इह *ाणवायोवjपं
त$सौ4यं दे वतादे तदभ
ु यवषयाधिFठतौ पारत
|यम ्।
*ाणया"नि
-य$वं बहुवधचदचAयिFटनामा7द चाSSयात ्
पचीकतु2ः वनाभ*भवकवचतादू चरे *ाणपादे ।।266
ु मुEतय
Qममप वदतां पादयTु मेS भCगः।। 267
107
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अथ तत
ृ ीयाCयाये "थमः पादः
पादा<याम पव
ू k जनय"त भवनां deमवयाधकारं
प6चात ् तेषामुभा<यां वद"त बहुवधां तामशेषैसहाCगैः।
ऐ6वया2दौ वरिEतं "नरवधवभवे पूYषे चाभलाषं
वयाभेदावल4बं तदप
ु करणमOयाह पादै ः Qमेण।।270
संसारोवTनचेतातनुभद
ृ धकरो$य शार]रकांशे
वैराTयाथ2तु पादः Pकम"त पुनरसौ सूकारै "न2ब3ः।
स$यं *ाOया
तराणां "नरयगणतुलारोपणं मुE$युपाय-
*ार4भेS<य7ह2तं यात ् $वरत इह खलु पFट5Fटवदोषः।।271
108
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
यौः पज2
योथ पx
ृ वी तदनु च पुYषो योष7द$येवमेतान ्
पचाTनीन ् क\प"य$वा पHरकरस7हतांतेषु पचािTनवया।
3ाBयं भत
ू स
ू मं QमपHरण"ततसोमवषा2
नरे तो
jपं हAयं सजीवं तनुधरमYतो जुeवती"त dवी"त।।274
कृताययाधकरणम ्। 70
सूम ् — कृता$ययेऽनश
ु यवान ् 5Fटम"ृ त<यां यथेतमनेवं च।
295. चरणा7द"त चे
न तदप
ु ल&णाथm"त काFणा2िज"नः।
109
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
110
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
*ाOताचारा"तव$ृ तौ *"तपदमष
ृ यः समYः *$यवायान ्
*ाचीनांहः*णाशं तदनस
ु रणतः पU
ु यकमा2ह2ताच।
नातः स$कम2माात ्
7दव इ"त धया त$पHर$यागशCका
न eयाचार*ह]णे 6व5"तजलसमः शोधको वेदवग2ः।।278
अनQटा:दकाय-धकरणम ्। 71.
सूम ् - अ"नFटा7दकाHरणामप च त
ु म ्। 299. संयमने
$वनुभय
ू ेतरे षामारोहावरोहौ तग"तदश2नात ्। 300. मरि
त
च।301. अप सOत। 302. ताप तAयापारादवरोधः।
303. वयाकम2णोHर"त तु *कृत$वात ्। 304. न
तत
ृ ीयोपलMधेः। 305. मय2तेप च लोके। 306. दश2नाvच।
307. तत
ृ ीयशMदावरोधः संशोकजय। 308.
111
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
लोकः संपूयत
2 े तैनप
2 र इ"त गरा संकुचेत ् सव2शMदः
तेऽततयातना
ते तत इह सहसा कुि$सतां याि
त
यो"नम ्।।279
ज
म *ािOतज2रायु*भ"ृ तषु भवनां कम2पाकैव2चा
भ"ू यFठै ः पुUयपापैरपवदनवती पचमाहु$यपे&ा।
तवत ् धम
ू ा7दमाग2ः क"त क"त च शुभैY$कटै दmहपाते
7दAयं jपं वमाना7दकमप सप7द *ाOय याताः *स3ाः।।280
तवाभा<यापयधकरणम।् 72
सूम ् - त$वाभाAयापि$तYपप$तेः। 309.
आहु$योदm हव$वं *थमचरमयो"न2व2वादं तथा यात ्
ज
मैवाकाशवायु*भ"ृ तषु भवतेर
वया7द$यसारम ्।
रे तिसTभावनी$या पथ
ृ गभलपनानह2 तामामेव
यु<वोः पुUय*सा/यं फलमह प7ठतं नाित भोग6च
म/ये।।280
112
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
नातचराधकरणम ्। 73.
सूम ् - ना"तचरे ण वशेषात ्। 310.
अयाधिQठताधकरणम।् 74.
सूम ् - अ
याधिFठते पूवव
2 दभलापात ्। 311. अश3
ु म"त
चे
न शMदात ्। 312. रे तिसTयोगोथ। 313. योने6शर]रम ्।
314.
ज
म ीeया7दना4ना त
ु मह त7ददं दे वम$य2$ववत ् यात ्
नैरा$4यं थावराणां न च "नगमवदः थापय
ती"त चे
न।
113
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
पU
ु ययैव *व$ृ ते फलपHरगणने थावर$वोE$ययोगात ्
रे तिसTवFम2णीव eयुपचर"त ज"नं थावरे SOय
यदे हे।।283
7हंसायोगादशु3ं ु"तव7हतमप
याcयमFटा7दकं तत ्
पापांशं ी7हभाव*भ"ृ तषु सुकृती भुCEत इ$यOययुEतम ्।
उEता म
ाथ2वादै ः पशु7हतम"त सा तिvचPक$सावदे षां
dत
ू े ये वधोSसाववध इ"त मनःु तौ"त "न
दा
ि$वहा
यत ्।।284
114
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अि6लFटं वDहायैनभ
2 इव मुसलैः &े
णं केचदाहुः
कमा2कता2रमेवं फलमप ववधोपाधभेदैक"नFठम ्।
अAयEतयापवगk भवभज
ु मप चाना7दमE
ु तवभावं
तेषाम$थं मनीषां ब7हरकृत नयैरेष वैराTयपादः।।287
इ"त तत
ृ ीया/याये *थमः पादः
सCयाधकरणम ्। 75.
सूम ् - स
/ये सिृ Fटराह 7ह। 315. "नमा2तारं चैके
प
ु ादय6च। 316. मायामां तु
115
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
का$
यmनानभAयEतवjप$वात ्। 317. पराभ/याना$तु
"तरो7हतं ततो eयय ब
धवपय2यौ। 318. दे हयोगावा
सोप। 319. सच
ू क6च 7ह त
ु रे ाच&ते च तवदः। 320.
Pकचादौ च
$यभावः *म"तवषयता व*भ$वं सुख$वं
व6वाधFठानता च वबहुभवनधी"न2व2शष
े े कथं यात ्।
सव2$ु यथ2हानं ववचनवह"तःसव2मानै6च बाधः
मायावैया$यभाजाम"त सगुणदशोपाितपाद6च द
ु थः।।291
116
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
पादयायायमधk क"तचदधजगःु पव
ू प
2 ादय शेषं
प6चादध2च सा&ादनुघ7टतमप
ु ा$यथ2त$तगण
ु ोEतेः।
एत
नातीव hयं शबलतकथने चातुर]वैपर]$यात ्
deमोEतौ जीवदोषDह इह तु मुखं त$*"तव
वबु3ेः।।293
वOनेSथा2ः स
तु सFृ टातदप बहुवधा द
ु $यजा zाि
तर
*/वतानामदानी
तनवदनुभवात ् था"यता7दzमाvच।
स$यं ु$या7दस3े त
ु पHरहरणायोगतः सिृ Fटमां
वीकृ$यांशे तु बाधात ् zममप 7ह यथाजागरं न b&पामः।।294
कि6चयोग*भावाि
नजपरभवनवैरसचारनी$या
"नFQा
तः पूवद
2 े हात ् वश"त परवपुः पूव2माOनो"त भूयः।
117
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
इ$थं वOनेSOयद
ु
तिथ"तHर"त क"तचत ् 6वासव$ृ या
यथा
ये
च$तोय3ी*स$ृ येतरतनभ
ु जने सौभHर
यायस3ेः।।295
118
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
तदभावाधकरणम ्। 76.
सूम ् - तदभावो नाडीषु तvतेरा$म"न च । 321. अतः
*बोधोमात ्। 322.
थानं ज
तोः सुषुOतौ ु"तर"नयमतो विEत नायः पुर]तत ्
हादk deमे"त तमा7दह भवतु मथो नैरपेयात ् वक\पः।
त
न *ासादखtवाशयनवदप
ु कृ$य
तरै यgिजतानां
प&े प&े वक\पः Qमघ7टतचतुदgषयुEतो न यE
ु तः।।299
कमा-न
ु मृ यधकरणम ्। 77.
स
ू म ् - स एव तु कमा2न
ु म"ृ तशMदवध<यः। 323.
119
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
जीवाना7द$वमच
ू े 5षदनुकरणं &ेOयते चापवगm
वगा2यथ2*विृ $तः ु"तनयव7दता सौगताया6च भTनाः।
क\पा
तेSOयेकतोिEतः"नयमतवषया नामjप*हाणात ्
भूयि6च
ता सुषुOतेः *लयसमदशासिजहासा7दस/यै।।301
म]ु धाधकरणम ्। 78
सूम ् — मTु धेधस
2 4पि$तः पHरशेषात ्। 324.
जाD$वOनौ न बाeयावगमवर7हतौ 6वासपूणा2 सुषुिOतः
तमात ् मुिTधम"2ृ तयात ् *शमतकरण*ाणवगm"त चे
न।
म$ृ यादे हmतुभेदात ् िथ"तम"ृ तवशयात ् उि$थतेरा"नय$यात ्
मतुk *Q4य म/ये वरम"त वधने$य तुया2धभ
2 ावः।।302
उभय'लMगाधकरणम ्। 79.
स
ू म ् - न थानतोप परयोभयलCगं सव2 7ह। 325.
भेदा7द"त चे
न *$येकमतवचनात ्। 326. अप चैवमेके।
327. अjपवदे व 7ह त$*धान$वात ्। 328.
*काशवvचावैयxया2त ्। 329. आह च त
माम ्। 330.
120
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
नैगु2Uयं "नगण
ु2 ोEतेगण
ु2 वचनमहावयधमा2थ2वादः
नैदgFयं वतुव$ृ या त7दतरदqखलं वाOनभोगा7दतु\यम ्।
इ$थं जीवेशभूमापहरणकुहनावादमोमुeयमानान ्
&ेOतंु न थानतोSपी$यधकरणमथार<यते SनेकशC
ृ गम ्।।304
121
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
122
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अ
तभा2वात ् वशFटे भगव"त जगतो नेह नाने"त युEतं
"न7द2 Fटे य$वशCकां *शमय"त परे ने"तनेती"त चोिEतः।।308
अ:हकु^डलाधकरणम।् 80
सूम ् — उभयAयपदे शा$व7हकुUडलवत ्। 340.
*काशायववा तेज$वात ्। 341. पव
ू व
2 वा। 342.
*"तषेधाvच। 343.
123
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
तमादAयाकृता7दव2हरण"नयता वPQयैवे"त चे
न
वांशे मौ}यं वत
वन ् वहर"त भगवा"न$यनथा2नपोहात ्।।310
कि6चि
न$योSचदं शो ववधवकृ"तमान ् deमणी$याहुरेके
फेना7द
यायतोS
ये स"त वकृ"तवशा ासव2भागान ्।
च
-+यो$ना7दनी$या क"तच7दह जगdeमणोरै कजा$यं
सवm ते सव2देहवरसग"तहतेर वासनीयाः।।311
पराधकरणम ्। 81
स
ू म ् — परमतः सेत
ू मानसंब
धभेदAयपदे शे<यः। 344.
सामा
यात ् तु। 345. ब/
ु यथ2ः पादवत ्। 346. थानवशेषात ्
*काशा7दवत ्। 347. उपप$ते6च। 348. तथा
य*"तषेधात ्।
349. अनेन सव2गत$वमायामशMदा7द<यः। 350.
124
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
*ाOयं $व
यत ् भवे7द$यसत ् अनवधके कारणे *ाOयतोEतेः
सेतु$वायिु Eतरिमन ् बहुभरवहतां विृ $तमCगीकरोतु।।312
अ
ययाधEयवादे परमवधतया कारणं य 5Fटं
त eयAयाकृता7दःतदवधः इतरापे&यासौ पर6च।
यमाद
यत ् परं ने$यभ7हतवषये त$परोEतेरयुEतेः
एव
$वा7द$यनिू Eततत इ"त य7द वा AयाOयमE
ु तं तदतु।।314
फलाधकरणम ्। 82
स
ू म ् - फलमत उपप$तेः। 351. त
ु $वाvच। 352. धमk
जैम"नरतएव। 353.पूवk तु बादरायणो हे तAु यपदे शात ्। 354.
125
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
ययOयारा/यमल
ू ं फलम"त फलतं दे वताधPQयायां
कमा2पे&ा तथोEता फलजननपर*ेरणादौ तथाप।
साb&$वानादर$व*भ"ृ तपरगुणान ् *ेय त$*ीणनादौ
शCकातCकै"न2Y3ां$वर"यतुमधुना ता5शोदारतोिEतः।।317
126
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
शु3ान
दे त7द$थं शुभगुणजलधौ स$य"न$यवदे हे
दे वीभूषायुधायैर"तश"य"न कन_ोगल]लावभूतौ।
शेष$वाधारभाव*भ"ृ तबहुवधथानस
ु ंब
धद]Oते
5िFटः वगा2पवग2*सवतHर हरौ "न"न2मेषा ु"तन2ः।।319
इ"त तत
ृ ीया/याये वतीयः पादः।
127
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अथ तत
ृ ीयाCयाये तत
ृ ीयः पादः
सव-वेदात"ययाधकरणम ्। 83
स
ू म ् - सव2वेदा
त*$ययं चोदनायवशेषात ्। 355.
भेदा
ने"त चेदेकयामप। 356. वा/यायय तथा$वे 7ह
समाचारे धकाराvच सववvच ति
नयमः। 357. दश2य"त च
।358.उपसंहारोथा2भेदावधशेषाव$समाने च। 359.
128
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
एकिम
नेव पादे "नपुणनयकृता न वयोतक2णं यात ्
भेदोSभेद6च नैको वषय इह भवेद
यहान*सCगात ्।
तमादिमन ् *कsणा2 नयवत"तHर"त *ेb&तD
थचोये
वेयाविvछ
नवया"नयमकृदयम$यैदमxयk समxय2म ्।।323
आBयाव
तं गुणानां "नजगदY
ु पसंहारतः पादमेतं
वयैEयाथm तदिमन ् अपवदनतया भेदच
ता *सEता।
इ$थं शुूषुशCकामह शथल"यतुं भाषतं भाFयकारै ः
त_े दाभेदमीमांसनमह वषय$व चोEतोSनव
ु $ृ तः।।324
"नसीमान
दनाड
धम"नYपधकान
तस4पगुणौघे
वयाभेदैव2भ+य *qणधHरह य7द *ािOतरOयंशतयात ्।
मैवं तैरेव धमyः त7दतरस7हतैः पूण2कामय पूणk
*ाOयं deमैव ना
यत ् Pकमप फलमतः
त$Qतु
यायस3ः।।325
129
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
भेदः शMदा
तरायैव2धषु "नयमतः कम2काUडवतीये
संयोगायैEयतोS
यः समुदय"नयतात ् सैव वयासु नी"तः।
आदौ तेनैव शाखा
तरनयमु7दतं चोदनादे रभेदात ्
ु$यैवाb&Oय भूयः *"तसमधत तं भेदका
यथ2तोE$या।।326
शाखासु *PQया
या वणमप पन
ु 52Fटमावशेषं
वयाभेदततः या7द"त न तदभ
ु यं युEतम/येतभ
ृ ेदात ्।
तेषामेवे"त वाEयात ् Eवचदप
ु ज"नता भेदशCका $वयुEता
वा/याये deमवयापदमह 7ह भवेत ्
ततेना
वयोEतेः।।327
130
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अयथावाधकरणम ्। 84
सूम ् - अ
यथा$वं शMदा7द"त चे
नावशेषात ्। 360. न वा
*करणभेदा$परोवर]य$वा7दवत ्। 361.
संात6चे$तदE
ु तमित तु तदप।362.AयाOते6च
समजसम ्। 363.
छ
दोगोगीथशMदतदवयवपरः *Qमा7द*स3ेः
कृ$नोगीथाभधायी *करण"नयमाभावतो वािजनां यात ्।
उगीथोिEत6च नैषामप
ु चरणवती गातHर *Qमथा
त$का2 साधनीये वषदप
ु शमने त$फल$वोE$यबाधात ्।।330
ययOयdeमवया परपHरभवनायै7हकाथ2*युEता
131
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अातdeमत$$वः कथमव वमश
ृ त
े ् कुचत ् deम5िFटं
तमात ् त$ता5शीनां समु चतमगतेर मीमांसनं यात ्।
आद/यःु कम2णाच वफलवतरणे वीय2व$वा"तरे कं
deम/यानाथ2कमा2"तशयजननतः *तुतापेb&तं तत ्।।332
सवा-भेदाधकरणम ्। 85
सूम ् — सवा2भेदाद
येमे। 364.
132
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
आनदायधकरणम ्। 86
स
ू म ् — आन
दादयः *धानय। 365.
*यशर$वाय*ािOतYपचयापचयौ 7ह भेदे। 366. इतरे
$वथ2सामा
यात ्। 367. आ/यानाय *योजनाभावात ्।368.
आ$मशMदाvच।369.आ$मगहृ ]"तHरतरवद$ु तरात ्। 370.
अ
वया7द"त चेत ् यादवधारणात ्।371
133
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
उEतं ज
मा7दसूे ननु "नqखलजग3ेतुता deमलम
यात ् तेनैव वjपावग"तHरह मध
ु ा स$यताद]"न चे
न।
हे तोर]शय हे $व
तरगतववधावयवग2*सCगे
शCकाjढे Qमेणेतरवभजनततय साफ\यस3ेः।।336
न
वा/यानं *यायैरप भव"त शरःप&पुvछा7दjपैः
बाढं त *यायैतदवग"तरतते तु सवा2नुव$ृ ताः।
पv
ु छायंशो "नरं शे न भव"त न च तKृिFटY$कृFटत$वे
तमात ् च
$यािTनjपQमव7दह कृतं jपणं deमqण
यात ्।।337
आन
द$व*धानं क"तच7दह वदःु सौमान
दशMदं
धमा2न
दाभधानं तदभ
ु यवचनं वे"त प6यि
त केचत ्।
134
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
काया-Lयानाधकरणम ्। 87.
सूम ् — काया2Bयानादपूवम
2 ्। 372.
आदाव
ते च वासःपHरधरभ7हतो म
य"त6चा 5Ftयै
सा चारा/य*याथा2 तु"तHरह न भवेत ् ग$यलाभाभन
या।
युEत6चापूव2भावात ् पHरदध"तगरा तवधानाभसि
धः
*ाण6चाराधनीयः पHर7हतवसनो यु+यते स"_र"_ः।।340
135
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
समानाधकरणम ्। 88
सूम ् — समान एवचाभेदात ्। 373.
थानव
वे वश$व*भ"ृ तवर7हता वािजभतयत
ु ा चा-
धीता शािUड\यवया त7दह भदरु ता क\पनीये"त चे
न।
आरUयोEतं वश$वायप खलु वत"तः स$यसCक\पतायाः
साधीताTने रहयेOयधकवरहतो ना वयैEयबाधः।।341
शाखैEये/येतभ
ृ ेदो न भव"त न गुणः कि6चद
यो वधेयः
ु तावशेषवणमह पुनः Pकं न वयां वभ
यात ्।
तमादE
मैवं ययOयनिू Eतन2 तु गुणवधये क\पते यात ् तथाप
AयE$यै सौकय2त6च Aयसनसमसन
यायत$वैEयस3ेः।।342
छ
दोगैवा2िजभ6च फुटमनुप7ठता भा"त शािUड\यवया
भेदाभेदावमश2ि$वह Pकम"त न सदं श2तो भाFयकारै ः।
ू ो ययाधकपHरपठनं तताधकानां
त dम
अ
तभा2वा7दयुEतावनधकमधकं वे"त साधारणोEतेः।।343
136
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
सGबधाधकरणम ्। 89
सूम ् — स4ब
धादे वम
याप। 374. न वा वशेषात ्। 375.
दश2य"त च। 376.
सGभृ यधकरणम ्। 90
स
ू म ् - स4भ"ृ तयAु याO$यप चातः। 377.
137
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
पb
ु ष@वयाधकरणम ्। 91
सूम ् — पुYषवयायामप चेतरे षामना4नानात ्। 378.
आBयायैEयादभेदः पY
ु षवषययोव2ययोHर$ययुEतं
यायाकारEलOृ तेHरह वषमतया jपभेद*स3ेः।
तादxया2त ् तैि$तर]ये परभजनफलं मिु EतराOयनूEता
छा
दोTये पूणम
2 ायुः फलम"त तु तयोभा2"त संयोगभेदः।।346
138
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
वेधायधकरणम ्। 92
सूम ् — वेधायथ2भेदात ्। 379.
य+
ु येरन ् deमवयापHरसरप7ठताः श
न इ$या7दम
ाः
तादxया2त ् सव2वयािव"त न तद7ु दताधी"तशेष$वलCगात ्।
नो चेत ् अ
येप तवत ् सवधपठनतः स
तु शQ
ु ं *व/ये -
$येव4*ायातदथा2 न च घटत इदं लCगतो दब
ु ल
2 $वात ्।349
हायधकरणम ्। 93
सूम ् — हानौ तूपायनशMदशेष$वात ्
कुशाvछ
दत$ु यप
ु गानव$तदE
ु तम ्। 380.
139
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
साGपरायाधकरणम ्। 94
सूम ् — सा4पराये तत2Aयाभावात ् तथाeय
ये। 381. छ
दत
उभयावरोधात ्। 382. गतेरथ2व$वमुभयथा
यथा 7ह वरोधः।
383. उपप
नत\ल&णाथgपलMधेलgकवत ्। 384.
यावदधकारमविथ"तराधकाHरकाणाम ्। 385.
140
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
कमg3ू"तमम
ु2 &
ु ोः Eवचदप
ु "नष7द य
ू ते सा4पराये
मागm
ययां वधैवं शकलश इह तिvच
तनचातु मा भत
ू ्।
न eयुEतं कम2सा/यं पथ फलमथ ग$यथ2देहानुविृ $तं
मुE$यै वयैव कुया2दघह"तवचने पाठतोsथg बल]यान ्।।353
अनयमाधकरणम ्।95
सूम ् — अ"नयमसवmषामवरोध6शMदानम
ु ाना<याम ्। 386.
प
थाः यादच2रा7दः फलमह सकलdeमवयासु मा वा
*ार<याधी"तयोगात ् *करण"नयता तय च
ते"त चे
न।
सवा2सां तय इ$थं वदHु र"त वचसाथा येचे"त चोE$या
मागm साधारणेिमन ् तदनस
ु रणततवदे वाय च
ता।।355
141
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अरCयधकरणम ्। 96
सूम ्—अ&रधयां
$ववरोधसामा
यत_ावा<यामौपसदव$तदE
ु तम ्। 387.
इयदामननात ्। 388.
142
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
हे तु$वो
नेयदोषAयपनयनमह deमवयासु सवा2-
वान
दाधPQयोEतQम"नयमतम$यय साव2
क$वात ्।।358
Aयाव$या2न
$यततAयुदसनमप 7ह यादन
तं ततत-
िvच
ता Pकिच+सा/या जलधतरणव
नोप7द6येत मैवम ्।
त$त$सामा
यधमा2नुग"तकबलताशेषभेदोपदे शे
ता5िEच
तोपप$तेरनवमम"त वा गeृ यतां संगहृ ]"तः।।360
अतरवाधकरणम ्। 97
स
ू म ् — अ
तराभत
ू Dामवत ् वा$मनो
यथा
भेदानुपपि$तHर"त चे
नोपदे शवत ्। 389. Aय"तहारो
ं ि
त ह]तरवत ्। 390.सैव 7ह स$यादयः। 391.
वशष
143
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
स
ू वारयलाभात ् *थममसुभत
ृ ः पव
ू प
2 &े "नवेशः
स3ा
ते deमण6चे$यधकरणग"तः तोकशCकापन$ु यै।
सा&ाdeमे"त वाEयवयमवमश
ृ ताम
यशCकैव न यात ्
इ$यालोvयाथ भाFये परवषयतया पूवप
2 &ोOयुपा$तः।।361
कामायधकरणम ्। 98
सूम ् — कामाद]तर तचायतना7द<यः। 392.
आदरादलोपः। 393. उपिथतेततवचनात ्। 394.
144
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
आकाशं तािUडनतvछ"यतमधजगव
ु ा2िजनतेन वया
भयेताे"त चे
न ववध इह यतो deम"नदm श एषः।
सवा2धार$वपूवyः परतरवषयः सामगाकाशशMदः
व6वेशाधारतोE$या सुषरवषयता
य jपं तु ना
यत ्।।364
छ
दोगानामप
ु ायं *थतमह गुणैरFटभd2eम जFु टं
तvचा
येषां वश$व*भ"ृ तघ7टतम$यतु jपे तु भेदः।
मैवं यत ् तत ् वश$वायप त7दह भदा स$यसCक\पतायाः
इ$यैकाxयk "नjढं परमप दहरोपासनं तवदe
ू यम ्।। 365
न
वाकाशो गुणायैः पर इ"त दहराधPQयायां पुरोEतं
तमा
ना
याथ2शCके$यधकरणमदं नोि+जह]ते"त चे
न।
Aयोमातीतं "नम$तं दहरमदमप
ु ादानम$य
ु गण
ृ
तः
पूवk b&Oताः *सCगात ् पुनरप गमताि6छ
नमूल$वम । 366
तिनधा-रणानयमाधकरणम ्। 99
सूम ् - ति
नधा2रणा"नयमतKृFटे ः पथ
ृ Tय*"तब
धः
फलम ्। 395.
145
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
"दानाधकरणम ्। 100
सूम ् — *दानवदे व तदE
ु तम ्। 396.
146
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
त$त_ोग*तीतेगण
ु2 घ7टतपरोपासना भोगहे तुः
मिु Eत6च यात ् Qमा7द$यसत ् अगुणवचया
यपया2भधानात ्।
शाेिमन ् आ समाOतेः Eव फलमभ7हतं "नगु2णोपाितसा/यं
नोvछाच *क\Oयं गुण"नयमनतः Bया"तमां6चैष पादः। 370
'लMगभय
ू वाधकरणम ्। 101
सूम ् — लCगभूय$वा$त3 बल]यतदप। 397.
*Qा
ता दवया *कटमुपHर च ायते तैि$तर]ये
तमाद/ू वा2नव
ु ाकः *कृतवषय"नधा2रणाथgतु मैवम ्।
त$तवयो7दतैतैः परमह पY
ु षं *$यभाOय शMदै ः
तिमन ् नारायण$वं वददधकबलं *PQयातो 7ह वाEयम ्।।372
147
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
वाEयैः सवा2थत
2 ायां दहरभजनमOय भागी"त साथ2ः
ति\लCगोपेतभागो न च बहुभरलं यो3ुमेकं कृताथ2म ्।
नैकयायोपकुया2त ् *करणमलसं Pकच सवgपजीAये
त$वे ता$पय2म फुटम"त वतथा त$पHर$यागEलिृ Oतः।। 373
पव
ू @- वकdपाधकरणम ्। 102
सूम ् - पव
ू 2 वक\प:*करणा$यात ् PQयामानसवत ्। 398.
अ"तदे शाvच। 399. वयैवतु "नधा2रणाKश2नाvच। 400.
ु$या7दबल]य$वाvच न बाध:। 401. अनुब
धा7द<य:
*ा
तरपथ
ृ E$ववKृFट6च तदE
ु तम ्। 402. न
सामा
यादOयप
ु लMधेम$2 ृ यव
ु
न 7ह लोकापि$त:। 403. परे ण
च शMदय ताव/यं भय
ू $वा$वनब
ु
ध:। 404.
148
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अCगं पव
ू *
2 सEतेFटकचतसमप
ु थापतय Qतोः यात ्
ब
ु /या$मािTनम2नि6च$*भ"ृ तरप यथा मानसं वादशाहे ।
तवीय2या"तदे शा7द"त न सत ् उ7दतो eय वया$मकोCगी
ु$यायैरेव तिमन ् उपकृ"तसमताबोधनाथg"तदे शः।। 375
149
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अMगावबFाधकरणम ्। 104
सूम ् - अCगावब3ातु न शाखासु 7ह *"तवेदम ्। 407.
म
ा7दववा वरोध:। 408
उगीथादे व2शष
े े भजनवधरसौ यात ् वसाि
न/यगीते
मैवं सवा2Cगभत
ू Qतुमुखत इहाशेषसाि
न/यस3ेः।
150
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
सामा
यं AयE$यपे&PQयमप "नयमादश2ने ी7हतावत ्
शMद6चोगीथमां वद"त न तु भदां छागनी"ततु ना।। 380
भG
ू न#यायवाधकरणम ्। 105
सूम ् - भू4न: Qतव
ु ++याय$वं तथा7ह दश2य"त। 409
151
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
शWदा:दभेदाधकरणम ्।106
सूम ् - नाना शMदा7दभेदात ्। 410
नानाशMदा7दभेदा7द"त कथमवदत ् स
ू कृत ् शMदसा4ये
न eयेते यागदानादय इव भदरु ा भिEतवाि
तस3ेः।
स$यं शMदय भेद$वयमुपचHरतो jपभेद-7ढ4ने
ानं ये चावधेयं करणम"त जगुति
नरासेभसि
धः।।384
152
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
आBयाjपा7दभेदः त
ु इतरसम: Pकच भ
नोधकारः
शी*ाO$या7दभः यात ् जगHु र"त च मधप
ू ासनादौ
Aयवथाम ्।।385
@वकdपाधकरणम ्। 107
सूम ् - @वकdपोऽ@व'शQटफलवात ्। 411. काGयातु
यथाकामं समुfचीयेरनवा पूवह
- े वभावात ्। 412.
153
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
यथा[यभावाधकरणम ्। 108
सूम ् - अंगेषु यथायभाव:। 413. शFटे 6च। 414.
समाहारात ्। 415. गुणसाधारUयत
ु े6च। 416. न वा
त$सहभावात
ु े:। 417. दश2नाvच। 418.
वयैEयोगीथवयावतयवभजन*ाणवयैकभावाः
सवा2वान
दतादे गqु2 णवदनुग"तः *ाणवास$व5िFटः।
154
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
हानाय
यो
ययोगः तदु चतसमयो दे वयाना7दसा4यं
सव2ाथूलता7द Aय"तहरणमथानेकशFयुतानाम ्।
दोपा$येकभावो गुणफलवधYगीथमा$य 5Fटौ
गU
ु याविृ $तगु2णाथk "नqखलपरतरोपाितवेयावसायः।।391
वयाjपा मनि6च$*भत
ृ य उचतानjपQतुथाः
&ेी शु3ोनुच
$यः Qतुगुणसकलोगीथपूवmषु 5िFटः।
साम$येनैव वै6वानरभजनमथानेकवयोपपि$तः
मो&ाथा2नां वक\पः पन
ु र"नय"तYगीथ5Fटे Hरहोचे।। 392
इ"त तत
ृ ीया/यायय तत
ृ ीयः पादः
अथ तत
ृ ीयाCयायय चतथ
ु ः- पादः
155
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
पb
ु षाथा-धकरणम ्। 109
सूम ् - पुYषाथgऽत6शMदा7द"त बादरायण:। 419. शेष$वात ्
पुYषाथ2वादो यथा
येिFव"त जैम"न:। 420. आचारदश2नात ्।
421. तvते:। 422. सम
वार4भणात ्। 423. तवतो
वधानात ्। 424. "नयमात ्। 425. अधकोपदे शा$तु
बादरायणयैवं तKश2नात ्। 426. त\
ु यं तु तKश2नम ्। 427.
असाव2
कs। 428. वभाग6शतवत ्। 429. /ययनमावत:।
430. नावशेषात ्। 431. तयेनुम"तवा2। 432. कामकारे ण
चैके। 433. उपमद26च। 434. ऊ/व2रेतसु च शMदे 7ह। 435.
परामशk जैम"नरचोदनाvचापवद"त 7ह। 436. अनुFठे यं
बादरायणसा4यत
ु े:। 437. वधवा2 धारणवत ्। 438.
कम2 *ाक् च
त"य$वा ननु परममथ deम िजायमुEतं
पादे वयाCगतोिEतः पुनHरह वतथानेकधा $या+यतोEतेः।
मैवं कमyव त$तगुणयुतव"नयुE$य
यभावेन भ
नं
वया"नFपि$तहे तुः Pकमप च सुकृतं
याि
नव$ृ तैकसंम ्।।393
156
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
कुव2
नेवे"त वाEयं परव7द "नयताचारतोिEतः सहै वा-
157
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
वयापव
ू k PQयाणां करणमनव
ु दत ् वाEयम
याथ2मुEतं
न eयेत deमवयामनव
ु द"त न चोगीथवया PQयाCगम ्।।
397
वा/याय*ाOतये eय/ययनमु7दतमाधानव
नो$तराCगं
वयाCगं चाथ2बोधो भवतु यदधका सा वjपैः फलै6च।
"न$या$मानमां Qतुषु "नयमतोपेb&तं ना
यवया
का4य$यागः सवये कथमह भवता साप
ययCगमेषाम ्।।398
158
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
तुतमााधकरणम ्। 110
सूम ् - त"ु तमामुपादाना7द"त चे
नापूव$2 वात ्। 439.
भावशMदाvच। 440.
Pकच *ाOतेरभावा
न तदनुवदनं नाधरोOयतु"तवा2
युEता व/येकवाEये ग"तHरयमगतेःसा नासि$तहानेः।
उ$कष2ः क\Oयते चेत ् अग"तकवषये त$*सeय *सeयं
म/ये वयावधीनां वचनमदम"त या$तु
वयाथ2मेतत ्।।401
159
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
वयावाBयानभेदाः वधम7हमhतास
तु पाHरOलवाथा2ः
न यु व2यावधानैः *करणप7ठतैरेकवाEय$व5Fटे ः।
म
वायाBयानमां भव"त च कथतं त पाHरOलवाथk
तेनाकाC&ा"नव$ृ तौ न तदधकपराBयानतादxय2Eलिृ Oतः।। 403
अ]नीधनाधकरणम ्। 112
सूम ् - अत एवचाTनी
धनायनपे&ा। 443.
यादे रCगभावा
न तदनधकृतेFवCगनोधPQया यात ्
वयैEयं नो/व2रेतिव"त न बहुवधवामाहा2CगतोEतेः।
160
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
सवा-पेाधकरणम ्। 113
स
ू म ् - सवा2पे&ा च या7दत
ु रे 6ववत ्। 444.
नि
वvछाथ2$वहा"निज2गमष"त पदे $या7दके ग$यभावात ्
ु$युEतेिमंतथा ने$यसत ् इह च यतो ग$यभावः समानः।
इvछा यात ् धीवशेषात ् तदनुपजनने कम2भः सा न सा/या
िजासां *ाOतुमvछोन2 च न भव"त त+ानमFटं पुरैव।। 406
161
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
शमदमायधकरणम ्। 114
सूम ् - शमदमायुपेतयात ् तथाप तु तवधेतदं गतया
तेषामOयव6यानFु ठे य$वात ्। 445.
या7दAयापत
ृ $वाद"नभत
ृ करणे सव2कालं गहृ थे
शा
$याद]नामयोगात ् त7दतरवषयाते गुणा इ$ययुEतम ्।
*+या7दिथतानामप तदप
ु धकानेकधम2*व$ृ तेः
तत ् सवk सeयते चेत ् सह तदप फलायु+झनचा तु\यम ्।।
408
162
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
सवा-नानम
ु यधकरणम ्। 115
सूम ् - सवा2
नानुम"त6च *ाणा$यये तKश2नात ्। 446.
अबाधाvच। 447. अप मय2ते। 448.
शMद6चातोऽकामकारे । 449.
@व:हतवाधकरणम ्। 116
स
ू म ् - व7हत$वाvचामकमा2प। 450. सहकाHर$वेन च।
163
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
164
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
तgत
ू ाधकरणम ्। 118
सूम ् - तदभूतय तु नात_ावो जैमनेरप
"नयमा$त-प
ू ाभावे<य:। 458. न
चाधकाHरकमपपतनानम
ु ाना$तदयोगात ्। 459.
उपपव
ू म
2 पी$येके भावमशनव$तदE
ु तम ्। 460. ब7हतु
उभयथाप मत
ृ ेराचाराvच। 461.
*ायि6च$तं वदि
त eयप
ु पतनमहापातयोd2eमयोगं
*ाOते पाते *मादात ् वदध"त मुनयो योगनां योगमेव।
तमादाjढपातेOयधकृ"तHर"त नाचोदनीयं 7ह शां
याव+जीवं तु ति
नFकृ"तHर"त "नयमः सूकारायभीFटः।। 414
165
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
यो बालं हि
त यः ीं शरणमप
ु गतं य6च यो वा कृतनः
*ायि6च$तैव2श3
ु ानप जगदHु रमान ् साधस
ु ंसFृ tयनहा2न ्।
म$ृ याचारानुसारा7दह च ग"तHरयं दश2ता सूकारै ः
शां न6शासनीयं य7द भव"त तदा संOलुतो धम2सेतुः।। 415
वाGयधकरणम ्।119
सूम ् - वामन: फलुतHे र$याेय:। 462.
आि$व2+यम$यौडुलोमतमै 7ह पHरQsयते। 463.
उगीथादावप
ु ाितभ2व"त 7ह फलना य+वनैवा शE$या
तमात ् त$कत2क
ृ ासाव"त य7द न पHरQsतकमा2य$वात ्।
166
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
ऋि$वEसा/या यथा
ये गुणफलवधयोन
ू यते चैवमेषा
शEय$वं न eयप
ु ाधव2धबल"नयते वामभ$ृ यQमेण।। 417
सहकाय-तर@वCयधकरणम ्। 120
सूम ् - सहकाय2
तरवध: प&ेण तत
ृ ीयं तवतो
व/या7दवत ्। 464. कृ$नभावा$तु ग7ृ हणोपसंहार:। 465.
मौनव7दतरे षामOयुपदे शात ्। 466.
म
तAय$वे ुते स$यथ मु"नHर"त वागतु तयानुवादः
कि6च
न eय 5Fटो वधHर"त न पुरः पिUडत$वय लMधेः।
ऊहापोहाह2 ता 7ह वणमननतोन
तरं पिUडत$वं
मौनBया"तः *कृFटे मनन इ"त वभौ धारणायिु Eतरे षा।. 418
अना@वQकाराधकरणम ्। 121
स
ू म ् - अनावFकुव2
न
वयात ्। 467.
167
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
ऐ:हकाधकरणम ्। 122
सूम ् - ऐ7हकम*तत
ु *"तब
धे तKश2नात ्। 468.
भोगाथgपासनानां वजनकसुकृतैत$&णाद_
ु वः यात ्
वगा27द$व दे हे न घटत इह तु वा
तशु/योपपि$तः।
नान*ाय$यनी"ततत इ"त न पुरा वनस4भावनोEतेः
कार]या2दौ तदहy ः सगुणवरचतेOयित वनः कदाचत ्।। 420
168
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अ$व
या
तरायः *बलतममदं साि$वक$यागयुEतं
कम2 *ोEतं "नव$ृ याeवयम"त सप7द deमवयां वद/यात ्
मैवं तमात ् बल]यान ् य7द भव"त परdeमभEतापराधः।
तvछा
तौ त$*सू"तः स न य7द झ7ट"त यात ् परोपाितलाभः।।
421
*$यह
ू य *सCगः &म इह परव$कम2णां तवध$ू यै
ु थतः Pकं मध
भोगाथgपाितहे तुFवयमनक ु ाे"त चे
न।
का4ये "नव2नबु/या पत"त म"तरतत वैराTयभू4ने
त$*$यूह*सिEतभ2व"त फलवती याvच वयाथ2का4यम ्।.
423
169
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
170
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
दःु खा$य
तोपरोधे करणवधरतो Aयथ2 इ$यध2र4यं
*ायि6च$$या कृतानां परमकरणतो दःु खसामयपोहात ्।। 427
171
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
&ें "न$यमE
ु तं कथ"यतुरफलः साधना/याय इथं
*/वंसा$मा 7ह मिु Eतन2यवदभमता सा तु भावाि$मका
नः।।430
स
त$या$मा कपाल*भ"ृ तबहुवधावथया
य नाशः
धीसCकोच*णाशो वकसनमतथाभत
ू मागमा$यात ्।
म
य
ते
ये तु धारावहनम"तनयात ् स
त"तं मE
ु तब3
ु ेः
सामDी चे6वरे vछा*भ"ृ तसमद
ु यः यादनाविृ $तरे वम ्।। 431
इ"त तत
ृ ाया/याये चतुथः2 पादः
अथ चतथ
ु ा-Cयाये "थमः पादः
172
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
सE
ू ता *ागेव वया Pकम"त पन
ु Hरमां विEत ययित शेषं
dत
ू ामेतvच पव
ू k न 7ह त7दह फले संघटे ते"त चे
न।
मुEतेर
यैरस3ं *कृततदवनाभावम ् आस
नस3ं
मुEतावथासमच िथरभजनरसं AयCEतुमानुब
धात ्।। 433
श3
ु ैY$कृFटधमyः सदनपचरणे deमवया भवी-
$युEतं पव
ू ा2धकारे वमश
ृ "त तु परं त$वjपं यथावत ्।
*$य&ं वा म"ृ तवा2 सकृ7ददमसकृवे"त नोEतं पुरतात ्
याव+जीवानुविृ $त*भ"ृ त च त7दहापौनYE$यं सुबोधम ्।।434
173
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
योगोयE
ु तेषु यः यात ् ववरणवषयतेन ल<यः परा$मा
Dाeय$वच *य$वात ् तदप 7ह गुणतो भिEतरे व त
ु ैवम ्।
सा च *ी$याि$मका धीः Eवचद"तश"यते
म$ृ यबाधोOयतयात ्
*ोEता चैषा ुवानुम"ृ तरनुवहनात ् तैलधाराQमेण।। 437
/याने वैशयमाादप
ु चरणवती 5िFटशMद*विृ $तः
यात ् तु\यं तत ् तवाप eयभलप"त धयं च&ुषा भानश
ये।
174
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
न
वेवं ये मुकु
दं शरणमुपगता विज2ता /यानयोगैः
ते चा"तQ4य म$ृ युं यमन इव परं धाम या
ती$युशि
त।
स$यं तेपी"त शMदाि
नयतवषययोगरवे लाघवेप
*ाOताथk /यानशां *qणधसहदशायोगभयgगव"_ः।। 442
175
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
आमवोपासनाधकरणम ्। 125
सूम ् - आ$मे"त तप
ू गvछि
त Dाहयि
त च। 472.
जीवाद$य
तभ
नः स वभुरभदधे ल&णैः साधना
तैः
मुE$यथgपासनेिमन ् मुषततमस न deम5Ftया7दयुिEतः।
त$$वे वीतरागे त7दह न घटते सोहममी$यप
ु ाितः
त
न वा$मा
तरा$म
यहम"त वचसोOय मुBय*व$ृ तेः।। 444
विव
-ादे Yपातौ *कृ"तशबलतवाि
वते&ा पुरोEता
शु3ः वा$मा च च
$यः Eवच7दह तु वभुता5शा वेन युEतः।
AयिEतजवेशभेदे Aयधकरणपदै भा2वने यात ् तथाप
deमाधीनवjप*म"तसु5ढतास3येहCDहोिEतः।। 445
176
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
न
ववैते "नषे/यो गगनकुसुमवत ् zाि
तस3ोतु भेदः
मैवं स$यादभ
नः स य7द न खलु तzाि
तस3$वस3ः।
भ
न$वचाय तमात ् य7द भव"त मष
ृ ा व3 द$तो$तरं तत ्
स$यचेत ् स$यभेदोपग"तHर"त मुधा दरू तो धावनं वः।। 448
177
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
"तीकाधकरणम ्। 126
सूम ् - न *तीके न 7ह स:। 473. deम5िFटY$कषा2त ्। 474.
आ$म
यdeमभूते भवतु फलवती कुचdeम5िFटः
नैषा वतुAयवथां शथलय"त नरे वैनतेय$वधीवत ्।
एताव
मामोहा7ददमहम"त तु थापयन ् b&*मv
ृ छे त ्
इ
-$वारोपदपg3तनहुषमहाभोगसंथामवथाम ्।।450
आ:दया:दमयधकरणम ्। 127
आ7द$या7दमतय6चांगउपप$ते:। 475.
178
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अ
यिम
न
य5Fटे व2धHरह घटताम
यथाBया"तप&े
याथाxयk सव2बोधानुगतम"त मते य+
ु यते ना
य5िFटः।
त
नााये 7ह न यात ् वम"तः अवमता zाि
तनी"तः
परिमन ्
ता5EभेदाDहोपOलुतम"तयुगलथापनायां "नयोगात ्।।452
-FटAयापeनवेन zमदनघ
ु 7टता 5िFटरवैतमोहः
याद$ु कृFटापराधतत इह व7हता ता5श$वय 5िFटः।
ता5T5Fटौ न दोषतत इ"त क"तचत ् ताय25Ftया7दनी$या।
वेधा
या
य5िFटन2 Pकमऩधगता AयिEततो जा"तत6च।।453
मB
ु यं deमैकमेवे$यव7हतमनसां deम5िFटः कथं यात ्
एक$वेने"त केच
न 7ह बल"न वधौ शCकनीयो वरोधः।
179
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
वेvछापव
ू 2वच
-zमव7दह भदाक\पनामाहुर
ये
ब4z4य
ते यथा च ु"तषु बहुवधं deम भाती"त बालाः।। 454
आसीनाधकरणम ्।128
स
ू म ् - आसीनसंभवात ्। 476. /यानाvच। 477.
अचल$वंचापेय। 478. मरि
त च। 479. यैकाDता
तावशेषात ्। 480.
180
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
*$यEसंकारभ4
ू ना पर"न7हतधयतादधी
या7दब
ु /या
जFु टं AयासEतनी$या भव"त 7ह समये योगनः कम2 सव2म ्।। 456
वयाCगं पूवम
2 ुEतं Pकमह पुनरसावासनायCगवादः
5Fटाथाkशं वभ+य *थ"यतुमप न *ाक् शमायCगवादात ्।
स$यं /यानाBयधारावहनम"तदशा $व
वहं साधनीया
च$तैकायेण सव2*यतनवरहे या7दतीदं *का6यम ्।।458
आ"यणाधकरणम ्।129
स
ू म ् - आ*यणा$ताप 7ह 5Fटम ्। 481.
181
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
एकिम
नेव घnे य7द भव"त पर/यानjपा तु भिEतः
तवा
तो वधः यादप
ु Hर तु वफला deमच
ते$ययE
ु तम ्।
छा
दोTये यावदायुः सुचHरतमु7दतं deमलोकािOतहे तोः
त3 /यानय व
ृ /यै तदप च व7हते कुचत ् *यणा
तम ्।।
459
तदधगमाधकरणम ्। 130
सूम ् - तदधगम उ$तरपूवा2घयोर6लेषवनाशौ
तAयपदे शात ्। 482.
नाभुEतं क\पब
ृ दै रप सुपHरहरं कम2 गीतं मुनी
-ै ः
पापा6लेष*णाशु"तरप परववैभवोिEतततः यात ्।
मेवं नाभुEतम$यायप फलजनने कम2णो दा}2यमाह
*ायि6च$तQमेण ि$वह परभजनं चो7दतं कम2शा
$यै।। 460
"नFकृ$या$म$वमयो7दतदHु रतसमु
मूलनयोपप
नं
ना वगा27दनी"तः *"तह"तवगमे धीवकासः वतो 7ह।
182
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
धीपूवk तू$तराघं न सज
ृ "त परवत ् सव2दा सावधानः
जातं नैमि$तकै6च b&प"त समुचतैराशु भुजीत वा तत ्।
व
ृ ादौ 5Fटमेतत ् "नय"तवभवत6चे7दराजा7दस3ः
युEतायैवा
यदा वा म"ु नHरह मनत
ु े deम"नFठय मिु Eतम ्।।
463
इतराधकरणम ्। 131
स
ू म ् - इतरयाOयेवमसं6लेष: पाते त।ु 483.
183
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
पU
ु यं वयानुकूलं य7दह सफलता तय वया*द$वात ्
तयां य
नोपयुEतं तदप दHु रतवत ् ब
धक$वेन वाय2म ्।
कारागारोपY3े "नगलयुगलतः साव2भौमय भ$ृ ये
है मं काFणा2यसच *सदनसमये भजनीयं सहै व।। 465
184
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अनारWधकाया-धकरणम ्। 132
सूम ् - अनारMधकायm एव तु पव
ू m तदवधे:। 484.
रोगायार4भकाणां *शमनवधयः सि
त दानाच2नायाः
*$येतुः वावतारायप वभुरपुनज2
मतामOयगायत ्।
तमादारMधकायm फल"नय"तवचो दघ
ु ट
2 ं भा"त मैवं
*यि6च$तोि+झतानां ननु फल"नय"तः सूकारायभीFटा।. 468
अि]नहोायधकरणम ्।133.
स
ू म ् - अिTनहोा7द तु त$काया2यव
ै तKश2नात ्। 485.
अतो
याप eयेकेषामभ
ु यो:। 486. यदे व वयये"त 7ह।487.
185
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
6लेष6चेदय पU
ु यैः स तु भव"त तदा ब
ध इ$य<यप
ु ेतं
यय6लेषो भवेत ् तैः परव7द वफला पU
ु य"नFठा परतात ्।
तमात ् धमgOयधम2Qमत इह पHर$या+य एवे$ययुEतं
न यात ् ब
धाय वयाCकुरमुपचनुते eयिTनहोा7दधम2ः। 469
सवा2पे&े$यवोच
ननु परभजने कम2णामCगभावं
भय
ू ो वE$यिTनहोे$यप त7द"त मध
ु ा eयेकमे"त चे
न।
वयाया नैरपेयात ् तदपHरकरता शCPकता *ागपाता
6लेषाभाव*सEता ि$वह पुनHर"त त
नी"तवैष4यस3ेः।। 470
इतरपणाधकरणम ्। 134
सूम ् - भोगेन ि$वतरे &प"य$वाथ स4पयते। 488.
186
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
न
वामा7दतीदं वथतमह पदं याvछर]रे न तु यात ्
कारागारौपम$य*थनपरतया तय साफ\यस3ेः।
$या+य$वAयEतये 7ह *भुरसुखममं लोकम$यOयगायत ्
ं न ् इमम"त च मनुहmयभावं AयनिEत।। 472
भूतावासं वशष
187
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
188
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
आय
ु सीमाम"नFटै Hरह बहुभरसावा$मनः *ेय योगी
यत ् कुया2त ् यvच पु*भ"ृ तषु न 7ह तत ् तEय2मे$यनिु Eतः।
गीता7दFव
$यकाले यदगqण तदप *ाvययोग*कारे
त$त$*ाOयानुjपे "नयतम"त यथा पूवध
2 ीर भाAया।। 479
वागधकरणम ्। 135
सूम ् - वाक् मनस दश2नाvछMदाvच। 489. अत एवं
सवा2Uयण।ु 490.
189
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
इ$येत
नोपप
नं तदभ
ु यवलये चोय"नतारसा4यात ्
स4पि$तः 6लेषमां करणवषयवाEछMदमुBय$वस/यै।। 480
मनोधकरणम ्। 136
सूम ् - त
मनः *ाण उ$तरात ्। 491.
अ
नयोEतं वकारो मन इ"त मनसः *ाणस4पि$तवाEये
*ाणया4भोमय$वात ् *कृ"तवकृ"ततास4भवात ् त\लयोतु।
मैवं त$त
मय$वु"तरभमनुते त$तदाOयायनं तैः
*ाTवत ् सं6लेषमां तत इह 7ह मनः *ाण इ$यामनि
त।. 481
अCयाधकरणम ्। 137
स
ू म ् - सो/य&े तदप
ु गमा7द<य:। 492.
190
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
भूताधकरणम ्। 138
स
ू म ् - भत
ू ेषु तvते:। 193. नैकिमन ् दश2यतो 7ह। 194.
आसृ यप
ु Zमाधकरणम ्। 139
सूम ् - समानाचास$ृ युपQमादमत
ृ $वं चानप
ु ोFय। 495.
तदापीतेसंसारAयपदे शात ्। 496. स
ू मं *माणत6च
तथोपलMधे:। 497. नोपमदm नात:। 498. अयैव
191
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अैव deम व
द$यमत
ृ इह भव$यागमात ् deम"नFठः
नो$Qाि
ततय युEते$यसदप
ु "नषदो eयय ग$यायुशि
त।
ना
य*ाO$यथ2मेतत ् सगुणसमधके कुच
मानहानेः
तमादामत
ृ $व*भ"ृ तवचनतता5शी तKशोEता।। 484
192
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
त$वानेन ब
धः Pकल गल"त पुरा नो$Qमेणे$यसारं
माता व
/ये"तव3 ववचनवह"तजवतो मुिEतवादे ।
मुEत6चेत ् त$वबोधात ् तनुभ7ृ दह तदा त$परं नैष दःु Bयेत ्
मxया दःु खं तदा चेत ् कथय तव कदा तय
स$य$वमFटम ्।।487
यं यं भावं मर
तो जह"त वपHु रदं दे 7हनो याि
त तं तं
तमाद$ु Qाि
तसा4यं न घटत इ"त चेत ् त
न त
मासा4यात ्।
वयाभेदा7दनी$या भव"त वषमता eयि
तम*$ययादौ
Pकिच$साध4य2वादे न च "नय"तमती सव2था सा4यस3ः।।488
परसGपयधकपणम ्। 140
सूम ् - ता"न परे तथा eयाह। 502.
जीवो$Qा
$युिEतकाले वदु ष तु घटते त$*"त&ेपभCगः
भत
ू ो$Qा
तेतु प6चात ् तदप
ु "नपतने सCग"तः यात ् कथंचत ्।
193
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अ@वभागाधकरणम ्। 141
स
ू म ् - अवभागो वचनात ्। 503.
194
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
तदोकोधकरणम ्।142
सूम ् - तदोकोऽD+वलनं त$*काशतवारो
वयासामxया2त ् तvछे षग$यनुम"ृ तयोगाvच -
हादा2नग
ु हृ ]त6शताधकया। 504.
नाडीजाले"तस
ू मे न भव"त सश
ु का मिु Eतनाडी ववेEतंु
तमा
मूध2
यनाडीग"तर"नयमतो मुvयमानय पुंसः।
वाEयं ग
तुतयो/वk *वददमत
ृ तां स4भवादतु मैवं
वया स4*ीतहाद2 *सदनमहसा वाह2 नाडी*वेशात ्।। 492
195
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
र%Gयनस
ु ाय-धकरणम ्। 143
सूम ् - र64यनुसार] । 505.
नशाधकरणम ्। 144
सूम ् - "नश ने"त चे
न स4ब
धय
यावKेहभाव$वात ् दश2य"त च। 506.
196
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
दiणायनाधकरणम ्। 145
सूम ् - अत6चायनेप दb&णे। 507. योगन: *"त मय2ते
मातm चैते। 508.
197
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
स4पयेता
यद&ं मनस तदप त$संयत
ु ं *ाणवायौ
सो/य&े तैसमेतः सच तदqखलवान ् भत
ू वगm तु स
ू मे।
उ$Qाि
तः यात ् समाना य"ु तरथ चपरे सा च सं6लेषमां
"नग2vछे त ् deमनाया घqृ णभरथ "नशा दे वरा|यो6च
मो&ी।।499
अथ चतुथा-Cयाये तत
ृ ीयःपादः।
"नग2$य deमर
ात ् तपनकरमथाल4Mय नाडी"नब3ं
*$युयKेवब
ृ द*7हतबलरसौ येन योगी *या"त।
198
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
मौकु
दःथाOयतेसौ परमह म"ु नना पचभ
या2यभेदैः
मोहाकूपारपारं परु मभगमयन ् मिु EतघUटापथो नः।। 500
अच-रायधकरणम ्। 146
स
ू म ् - अच2रा7दना त$*थते:। 509.
शाखाभेदेषु भ
नां ग"तमुप"नषदोऽधीयते त
मुमु&ोः
वयावैष4यनी$या ग"तरप वषमा न Aयवथाच2रादे ः।
नैतत ् सव2 तै तैHरह त7ददम"त *$यभानस3ौ
भाAयं
यूनाधक$व*भ"ृ त "नqखलमOय स3ावY3म ्।। 501
चैयाद]नामयो/यािथरचरजनष
ु ां पU
ु डर]का7दकानां
भीFमाद]नामुपाितQमभववभवAयूहलोकिथतानाम ्।
धातॄणां त$सुतानामधकृ"तवगमे deम स4*ेOसताम-
Oय
येषां *िथ"तः सा शतपथ
ृ ुम"तभि6च
तनीया यथाह2 म ्।।
502
199
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
वाjवधकरणम ्। 147
सूम ् - वायुमMदादवशेषवशेषा<याम ्। 510
वbणाधकरणम ्। 148
सूम ् - त7टतोध वYणस4ब
धात ्। 511.
200
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
य$$वयामानवय त
ु मह परस4*ापक$वं भवेत ् तत ्
सवार$वेOयबाधं तदप सहकृतौ तvतौच$यभम
ू ा।
य6चोEतो मानसाBयत7टत उपHर तु deमलोकािOतहे तुः
तमा
नेता स ना
यो वदरु "तवहनं वैयुतेनैव तमात ्।। 505
आतवा:हकाधकरणम ्। 149
सूम ् - आ"तवा7हकाति\लंगात ्। 512. वैयत
ु ेनव
ै
तततvते:। 513.
भोगथाना
यम"ू न +वलन7दनमुखा
य/वचeना"न वा यःु
लोकोिEतvछाययैवं िथतमदम"त नासंभवात ् कालशMदे ।
पFटे नेत$ृ वपुं$वे Eवचत ् अ"तवहनं तवद
यै6च कायk
सि
दTधे वाEयशेषात ् ग"तHर"त
जगुरT
या7दवाचोभम
तॄन ्।।506
201
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
वत2
येषाच2रा7दः "ु तभरपुनराव"त2नां संवभEता
त dत
ू े"तवोढॄंत7दतरवत ् अहःप&मासा7दशMदः।।507
काया2धकरणम ्। 150
सूम ् - कायk बादHररय ग$यप
ु प$ते:। 514.
वशेषत$वाvच। 515. सामीOया$तु तAयपदे श:। 516.
202
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
वैधाथाननेतन
ृ ् समकथय7दमान ् बादHरता5शानां
ग$यौच$यं तदा यात ् न खलु वभुजष
ु ाम वेयं न ल<यम ्।
सामीOयात ् deम चोEतः सरसजवस"तः तेन साध2च मिु Eतः
यE
ु ते$येत
न नानाु"तप7ठतपरथानग$यायबाधात ्।।510
मागgसावच2रा7दग2मय"त परमं धाम ग$या7दयोगात ्
deमोEतेमB
ु2 यभावा7द"त तु "नरणय+जैम"नयE
ु2 तमेतत ्।
वEतAयं $व Pकिचत ् नय"त परवदः वाि
वतdeम"नFठान ्
तKेहवा$म"नFठानप मुखभदयामी च स4पूण"2 नFठाः।।511
203
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
प
थानं दे वयानं तमममधगतः पि6चमे दे हपाते
त$$वतोमांतमो
तान ् अ"तपत"त तर$यापगां त 7दAयाम ्।
7दAयं दे हा7द लM/वा ज"नलयर7हतं या"त वFणोः पदं तत ्
पय2Cकारोहणा
तां भज"त बहुम"तं deमसंवादध
यः।.514
204
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
भावोभाव6च यानप
ु ध सम7ु दतौ त भावी वरोधः
*ातAयािOतरोधेOयधक"नजबला
मानतः वाथ2स3ः।
5Fटं सवmFटमेत
न य7द न 7ह भवेत ् मानम/य&तो
यत ्
बाधो/य&े मथो वा वटदलशयनाय_त
ु ं चैवमूeयम ्।।516
एक$वं deमवयापHरष7द सप
ु थोधीयमानय तिमन ्
वायौ यात ् दे वलोक"ु तरप वYणाय
वयो वयत
ु ोध।
नेतारोऽमानवा
ताः परपदगमने तवदां सोयम/वा
तुया2/यायय पादे स"ृ तरधकरणैHर$थमुEता तत
ृ ीये।।517
इ"त चतुथा2/याये तत
ृ ीयः पादः
205
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
सGपया@वभा-वाधकरणम ्। 151
सूम ् - स4पयावभा2ववेन शMदात ्। 524. मुEत:
*"तानात ्। 525. आ$मा *करणात ्। 526.
अा
तव*काशंय7ददमहम"त *$यगा$मवjपं
तयावभा2वस3ौ न तु Pकमप फलं यात ् सुषुOतावशेषात ्।
तमा
मुEतः वम
य_ज"त वपुरसौ दे ववत ् jपशMदात ्
नैवं वेने"त शMदोeयफल इह भवेत ् jपवाचाथ2स3ेः।। 519
"न$यवा$मवjपथ"तHरयमभ"नFपि$तHर$यूचवांसः
त
मां या
न वयाफलम"त न वद"ु न2$यस3ं $वसा/यम ्।
स3ं सा/यानुवेधादप भव"त फलं सा $ववया7दभCगः
यवा स3य वि$तत7दह न वहतं मुEत इ$या7द स
ू म ्।।
520
वाकाराि
न$यभातादधकसुखतया भा"त जीवतदानीं
स3ावभा2वमाेOयनुवदरु भ"नFपि$तवाचः *योगम ्।
206
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
सCकोचा$य
तहा"नध2य इयमभ"नFपि$तराग
तुYEता
"नF*$यह
ू वjपोपधकमप तदा वेनशMदः *विEत।। 521
207
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अ@वभागेनHQटवाधकरणम ्। 152
सूम ् - अवभागेन 5Fट$वात ्। 527.
जीवेशौ "न$यभ
नौ "ु तHरह च सहे $याह मुEतय भोगं
सा4ये पार4यमE
ु तं मत
ृ मप स पथ
ृ Tभातु तमात ् परमात ्।
मैवं त$$वं 7ह मE
ु तौ फुर"त तदनयोभmदभानांशइFटः
स3े दे हा$मभावे ि$वह न 7ह घटते त$व"नFठ$व5िFटः।। 525
म
ोEतं भोEतभ
ृ ावे य7द सहभवनं deम न यात ् *धानं
तमात ् तत ् भोTयभावे भवतु तदु चतं dाeमणAयाकृते6च।
वेधाप deमत$वात ् पथ
ृ गतर इह या7दतीदच वातk
स3े भेदे व"नFठिथ"तपHरहरणं eयसूोपपायम ्।।526
208
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
kाlमाधकरणम ्। 153
सूम ् - dाeमेण जैम"नYप
यासा7द<य:। 528. च"त
त
माेण तदा$मक$वा7द$यौडुलोम:। 529.
एवमप
ु
यासात ् पव
ू भ
2 ावादवरोधं बादरायण:। 530.
209
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
संकdपाधकरणम ्। 154
सूम ् - संक\पादे व तvते:। 531. अत एव
चान
याधप"त:। 532.
व6वयैतय ज
मिथ"तलयरचना व6वकतु2यथ
2 ा यात ्
इvछास
तानभेदाि
नय"तHरह तथा "न$यमुEतPQयाणाम ्।
तयानुvछे दव$ृ या *"तकलभदरु ाता6च ता5E*वाहाः
तब3
ु ेरापरोयं $व"नशमभदरु ं वत2ते deमधीवत ्।। 531
*$यह
ू ाहा2ः *जेश*भ"ृ तसुकृ"तनः स$यसCक\पभावे
म$या2र4भपह
ृ ादौ त7दतरववध*ाqणसFृ tया7द5Fटे ः।
तेनेvछास
ततीनां सफलवफलते पुUयपापैरमीषां
मुEतयोEता चकsषा2 $वव7हतवषया तारत4यं न दोषः।।532
210
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
स
ू े मE
ु तोOयन
याधप"तरभ7हततेन कतय शेषी
ु$यैवोEतः वारड$यप वह"तरतः *ाE*"तFठापतानाम ्।
मैवं नाथेतरान ् "यघ@व:हत इह i?यते शेषभावः
व6वया$मे6वरो यः प"तHर"त प7ठतत$प"त$वं $वबा/यम ्।।
533
अभावाधकरणम ्। 155
स
ू म ् - अभावं बादHरराह eयेवम ्। 533. भावं
जैम"नव2क\पामननात ्। 534. वादशाहवदभ
ु यवधं
बादरायणोत:। 535. त
वभावे स
/यवदप
ु प$ते:। 536. भावे
जाDवत ्। 537 *द]पवदावेशतथा 7ह दश2य"त। 538.
वाOययस4प$योर
यतरापे&मावFकृतं 7ह। 539
211
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
वvछ
दयोभयं तत ् &मम"त वद"त वं मतं सूकारः
याvचाकमg_वं ति
नqखलमप परdeमवत ् त$समय।। 534
212
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
213
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
त
ना
यो
योपY3ु"तग"त"नय"तः कामतोनेकदे ह -
वीकार*PQये$याय"नय"तकथने स
ू काराभसि
धः।.।541
जग<यापारवजा-धकरणम ्। 156.
स
ू म ् - जगAयापारवजk *करणादसि
न7हत$वाvच। 540.
*$य&ोपदे शा
ने"त चे
न आधकाHरकमUडलथोEते:। 541.
वकारव"त2 च तथा7ह िथ"तमाह। 542. दश2यत6चैवं
*$य&ानम
ु ाने। 543. भोगमासा4यलंगाvच। 544.
अनाविृ $त6शMदादनाविृ $त6शMदात ्।।। 545.
214
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
तमा
मुEतय सिृ Fट*भ"ृ तरप जगAयाप"ृ तd2eमतु\या
मैवं त\ल&णं सा कथमनुगमततय चा
यय च यात ्।।543
कxय
ते सिृ FटवाEये Eवचदप न जग$कारण$वेन मुEताः
*ाधीतः कामचारो भवतु न जगदार4भक$वं ततः यात ्।
सवा2कारोपभोTये6वरवषयधयसा4यतो भोगसा4यं
य+
ु येतान
दव\\यां समगqण वभन
ु ान
दमाे सम$वम ्।।544
आन
दान
$यमाह ु"तHरह 7ह यतो वाच इ$या7दकायाः
वाि
तः ाि
तमाा7द"त च "नग7दतं यामुनाचाय2वयyः।
न eयान
दोि
म"तः यात ् वधशतवचनेOयय यFtया नभोवत ्
तvचोEतं भूभद
ृ UवोYदधप"ततयोम2+जने को वशेषः।।546
215
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अाहुः सूम
$यं पथ
ृ गधकरणं केचदाजयलाभात ्
अ$याव$ृ ते"न2षे/ये ि$वमम"त 7ह पदं तेन शCकोि$थते"त।
भाFयादौ त
न 5Fटं भव"त च सग
ु मं पव
ू 2शष
े $वमय
यादाविृ $त*सCगादप "नqखलजगि
नम2तौ सा4यशCका।।549
216
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
कमा2$य
तोपशा
तेः इह न च पुनरावत2य$येनं इ$य-
Oया4नातेः कम2मल
ू &यफलकथनाय$ु थशCकोपशाि
तः।।550
वावभा2वोपवगm "नYपध"नयतव*काय2
त5िFटः
च-प
ू यैव तवv"तमकुटमतैः व*कारै ः सहे &ा।
सCक\पादे वस3ः तनष
ु ु च "नयमो
मE
ु तता deमसा4य-
*ाOतौ त\ल&णांशो+झनम"त चरमा/यायतुया2C"सारः।। 551
217
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
cय
तोद
वद
तस"ृ तHरयम7ु दता दे शकैः कण2धारै ः
मE
ु $यथ2ानपारं गमय"त वशदं $व
यद]यं वमE
ु तौ।
कत2Aये क\पकारै ः Eवचदभदधरे कृ$यस
दे हभेदाः
त$$वेOयेवं Eवचत ् यात ् तदप न वतथा वोपयुEतांशबोधः।।
554
$ु य
तैका
ततक2QमगHरमधत
ृ ौ तूलवvछै लवग2ः
ति$स3deमबोधयम
ु qणYच तमतोमक\पो
यक\पः।
मो&ोपायैकरा+ये त7दतरवधयः PकCकर$वं भज
ते
मुEतान
दामत
ृ ै कोदधपष
ृ तकणपध2नो
ये पुमथा2ः।।555
सासौ सासूयत$त$कुम"तमतसमु
मूलनी मूलनी"त-
ेणी"न6ेqणक\पा
यग
ु पथरथारोहसत
ू ं सव
ु ीत।
218
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
स
तस
तापवग2*शमनपटुना त$वबोधेन स
तं
स
तोषं deमसूाधकरणचरणा/यायसारावलव2ः।।557
षtपचाशvछतचे$यधकरणगणैAय2Eतसीमावभागे
काUडेिमन ् अमदE
ु तं क"तचदनुवदःु &ेपध
यैः Pकम
यैः।
प6य
तो व6वमेतत ्
गण
ु गुण"नकायि
तवा
त"ननं
नाथे नसाb&भत
ू े न वयमह मध
ु ा कुम2हे नम2हेलाम ्।।558
219
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
पाराशय2ः *भत
ू ादप
ु "नषदमत
ृ ोद
वतः सारभत
ू ं
"नम2xयाद$त स
ू ैरवतथ"नगमाचाय2नामा मुनी
-ः।
य$ति
नFकृFटम$थं य"तप"तhदयाjढमाjढताय2ः
तवEता वािजवEः सह मम गुYभवा27दहं सा4बुवाहै ः।।562
220
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
ृ ीणां, 102
अDे स$तामष अ
ययाधEयवादे , 125
ु या न:द- शतः, 15
अMगd अवाblया भेदं, 33
- भ:ृ दत, 34
अता खdवोदनादे भव 33
अाकाशवशेष, 28 अवा2चो मुिEतभेदं, 207
अायोगाययोग, 31 अAयEताद]न,् 73
ू म
$यं, 216
अाहुः स
221
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
अा
तव*काशंय7ददमहम"त, आमा तयैष, 25
206 आ$माथk व6वसिृ Fटः, 70
अि6लFटं , 115 आ$मैEयं, 148
अ6लेषः, 183 आदाव
ते, 135
अFटावाधकाराः, 101 आदे शामवशWदै रनतर, 24
अ$व
या
तरायः, 169 आदौ िजायतातां, 62
अपQटपQटrप, 32 आन
द$व*धानं, 134
आकाशं, 145 आन
दान
$यमाह, 215
आकाश"ाण, 27 आGनातैरै:हकाथtर@वगुण, 22
आi?य थापनीयाः, 11 आयुसीमाम"नFटै Hरह, 189
आBयायैEयादभेदः, 138 आjढो, 165
आBयाव
तं, 129 आव$या2, 187
ु े,
आमाना'भलाषादनुपरतशच आहारय, 163
41 आहु$योदm हव$वं, 112
आ$म
यdeमभूते, 178 इ$थं, 140
आमयेवं परिमनकृत, 23 इथं @वयायेण, 27
222
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
ू ,े 134
उEतं ज
मा7दस 78
उEतं "न$योपलिMध, 99 एकिम
नेव, 129, 182
उEतं प$या, 118 एको नैकः परमा$पथ ृ गप,
ृ गपथ
उEतं पादै रघानाम"त, 205 213
उEतः *ाणिलोEया, 104 एको ययाित दे हः, 66
उEतान
य$वप&े, 68 एतैरेवे"त, 196
उE$वा त$$वा
तराणां, 60 एवं जीवा"तHरEते, 56
उ$Qाि
त, 93 ऐEयोपातावहं , 177
ु े,
उथानं #योतरादावधकरणयग कxय
ते सिृ FटवाEये, 215
29 कत-<ये lयथ- उOते, 20
उ$सगmणापवादं , 122 कता2 न eय
यत
ः, 95
उगीथादावुपाितभ2व"त, 166 कता2 दे वः, 97
उगीथादे व2शेष,े 150 कता2$मा, 157
उगीथादौ, 146 ु2 gषं, 114
कतद
223
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
ू ं, 181
कमgपा$यCगभत कायyEये 7ह *"ता, 59
कि6चयोग*भावाि
नज, 117 PकचाTनेcया7दनी$या, 174
कि6चि
न$योSचदं शो, 124 Pकचादौ, 116
224
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
कृनवाCयाय, 9 छ
दोगोगीथशMदतदवयवपरः,
2 2 नादे रप, 126
कृFयादे मद 131
कैि6चत ् ान$वमां, 92 ज
तूनां, 121
कौेय#योतषैOयं कथत'मह, ज
म *ािOतज2रायु*भ"ृ तष,ु 112
29 ज
म ीeया7दना4ना, 113
कौषीतEयागमोEता, 200 जमायै%चे@वशेQयं, 17
Eलिृ OतAयgमा7दकेSप, 100 जाD$वOनौ, 120
iयायं काय-तायैः, 19 जातावाचाय2शMदः , 87
&ेानां, 96 िजाय$वेन, 61
गGभीरे klमभागे, 9 जीवं ये "न$यमुEतं, 189
ू ा7दकानामप, 50
गीतं श- जीवतlयwष आमा, 45
गौणेासाहचया-न, 23 जीवयैकैकशो, 213
चBे शाखेव, 18 जीवयो$पि$तमाह, 86
च$तैकायोपप$$यै, 180 जीवाद$य
तभ
नः, 176
चैयाद]नामयो/यािथरचरजनु जीवाद$य
ति\भ
नः, 98
षां, 199 जीवाना7द$वमूच,े 120
ु ायं, 145
छ
दोगानामप जीवेशौ "न$यभ
नौ, 208
छ
दोगैवा2िजभ6च, 136 जीवो$Qा
$यिु Eतकाले, 193
225
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
जीवोानायन
तः, 86 ु सननयतं,
ततव"यनीक<यद
जुeवा7दोनी$या, 159 18
जै'मयुOतं, 11 त$त_ोग*तीतेगण
ु2 घ7टतपरोपास
ू ाधकरण, 50
जैम
युEतापश- ना, 147
ु , 94
ात$ृ वं पंस ततवै'शQnय, 11
#योतः"ाणेBशWदाः, 30 त
vछाया"नदाने, 62
#योत%शWदतु, 27 तकyरापातस$यैरवह"तकथने ,
त$त$सेवा, 216
226
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
ृ वचनतो,
तेजः *ाथ4य5Fटे रमत H%यवादे न-षेधो @वकृतमत,
89 37
तेजयेवातु, 191 56य
ते, 84
$यEतं, 117 HQटः पूवu @वकारे , 25
$यEते, 161 5Fट
यायेन, 71
$यागः, 157 5Fटयाणोः*स"ू तं, 75
jयत, 8 5Fटािमन,् 85
cय
तोद
व, 218 5FtयुKेशे"तचारादथ, 159
yQवोपा'सतॄणां, 38 दे हं योगी6वरोप, 197
ेधा सव- वेदे, 22 दे हवात ् स?तधातु, 26
दैराधोरणायैरनु'मत, 15 दे हAयाOयेकम&ं, 102
ु डर}के गगनम'भ:हतं,
द{ं |प^ दे हा$म$वे, 91
44 दे हायं, 109
द{ाकाशोSपवग-"द, 45 दे हानां यौगपये, 212
दारालाभे, 164 दे हे दे हा"तरे के, 91
दःु खासिGभन, 17 दोषयाि
नDहांशो, 96
ु ा2रा, 78
दव यौः पज2
योथ, 109
-Aयं, 90
227
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
228
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
ु तं, 182
नाभE 215
नामा7द, 178 "नFकृ$या$म$वमयो7दत, 182
नामादौ वाक् च, 42 "नFठा, 84
नामायाशातवेये, 41 "नसीमान
द, 129
"न$यं संबधमेके, 76 ु2 यं, 116, 121
नैगU
"न$य$वं, 107 नोिOतं <याहित 'लMगं, 29
"न$य$व$वपव ु मभ7हतं,
ू y"न2पण नोपादानं "नम$तं, 59
188 यायाः स?तैव साात,् 39
नय"ा?तय, 10 प$याद]नां *य$वं, 57
"न$यवा$मवjप, 206 प
थाः, 141
"नग2$य, 198 प
थानं, 204
"नणतं कम2काUडे, 63
229
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
ु Hरप7ठतौ,
पया2यौ नामपाठे Fवनप पव - यायेSि]न@वया परु त, 35
ू
209 *Qा
ता, 147
पादव
वं, 62 ु सवं Yकम@प, 26
"Lयातं शF
पादयायायमधk, 117 "Lयाताकाशपूव
- व@वकृतवहनाद
ु ां भोगापवग2*भ"ृ त, 74
पंस *$येकं, 147
पुतेSभून, 16 *ागेवार4भणोEतावपhतवषया,
पव - ा'सFrपैवमत, 32
ू *ाTवत,् 131
230
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
*ाजाप$ये, 83 ु /यैEयं, 80
ब
*ाणः *ागुEतनी$या, 104 बोधेFवाकारभेदं, 79
*ाणः सैकादशा&तदन,ु 190 deम&ा7ददे हेFवणुHरव, 122
"ाणBQटातवाद}, 42 deमांश$वे, 166
"ाणायतं :ह, 28 klमैके नQ"प~चीकरण, 21
"ाणेशोSMगQु ठमाः, 46 deमैव, 116
*ाणोप, 105 भावोभाव6च, 205
"ाधीतयैकrप, 11 भीमा<यो, 128
*ाOताचारा"तव$ृ तौ, 111 भूयQठानतपु^योपचय, 26
*ाOतुं भोगापवग, 194 भूलोकेशािTनपूवा2न,् 202
*ामाUयं कम2काUडे, 85 भेदः शMदा
तरायैव2धष,ु 130
*ायः विमन,् 207 भेदोपाधAयपाये, 58
*ायि6च$तं, 165 भोEतॄणां, 105
"ाव^यं "ािOवगw, 10 भोगथाना
यम"ू न, 201
बाधाभावादक4पे, 72 भोगाथgपासनानां, 168
बाlयाकाश%च यावानयम@प, 44 म
तAय$वे, 167
बाeयोEताचारभागः, 77 ृ ावे, 208
म
ोEतं भोEतभ
ु ोसौ, 78
ब3 म
वायैः, 106
231
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
म\ल] श3 ू ,ं 207
ु ं *सन या7दAयापत ृ करणे,
ृ $वाद"नभत
मानामान, 217 162
मायामाोिEतलाभात,् 118 यादे रCगभावा
न, 160
मायोद
व$यपारे , 98 यत ् तत ् सेने%वरायtरगvण, 14
मायोपाधवशिEतAय"तकHरत, यत ् दःु खं वत2ते, 170
67 य"ीयथu वचतिनvखल, 21
मागgसावच2रा7दग2मय"त, 203 यैकयापवग2ः, 197
मxयााना7दचQे, 100 य$सा&ा7द$यमिु Fमन,् 144
मीमांसायाः कबधं, 10 यय?यामातरादे रनु'मतरनघा
मुिEतd2eUयपी"त, 119 , 20
मुBयं deमैकमेवे$यव7हतमनसां, ू ,ं 126
ययOयारा/यमल
ु येा ययभीQटा, 24
मL ययेव,ं 138
232
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
ू ता7दः, 142
ययामथल विव
-ादे Yपातौ, 176
ययैतत ् कम2 वेयः, 56 वाEयाथ2ानमां, 170
या जीवेना$मने"त, 106 वाEयैः, 148
यावdलxयावबोधं, 18 वया कमा2Cगका, 170
ु तस$काय2वाद, 89
यE @वया "ातद- नी सा, 30
यु+येरन,् 139 वयाCगं, 181
यो बालं हि
त, 166 वयाभेदेष,ु 150
योगाः, 87 वयाjपा, 155
योगोयुEतेषु, 174 वयाथ2$वं, 169
रागादादौ, 174 वयावाBयानभेदाः, 160
रागामीमांसते, 13 वयैEयोगीथ, 154
राजवFटा7द, 171 व/यथ2$वेप, 159
jपाद]नां, 153 @वCयुOयाधीय, 13
jपैEयादै Eयस3ौ, 130 वाि
तन2, 76
रोगायार4भकाणां, 185 व6वं ैगुUयव$$वात,् 65
ू ोयमेकः, 43
लीभत व6वं दःु खैकतानं, 70
233
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
ू ा, 51
व6वा$मान
तभम प, 143
व6वेशः ीप"त6चेत,् 61 14
व6वोपादानवEी, 55 Aयु$प$$या eया$मशMदः, 57
वेदानां, 85 शWदामा, 47
ृ ,् 203
वैधाथाननेतन शाखे, 139
234
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
ृ ेदो, 136
शाखैEये/येतभ संवादादा&पाद&पण, 65
शां वेतसमिवय, 12 संसारे ना:द'सFे मुहुरनुभवतः,
शाारGभोपपयै, 22 15
शFटं , 168 संसारोवTनचेता, 108
ु ान
दे , 127
श3 सvचासvच, 82
ु ैY$कृFटधमyः, 173
श3 सvछMदाथा2"तHरEतं, 91
ू ाद]नां, 50
श- सवं वावयन%नन,् 34
शैवायाBयावशेषैः, 84 स$$वायान,् 74
[ीमKयां, 8 स$य$वं, 133
ु$य
तैका, 218 स$य$वायैः, 143
6लेष6चेदय, 186 स$वं काय2य, 122
षtपचाशvछतचे$यधकरण, स$वेSस$वे, 80
219 सवयायां, 144
षवंशालि4ब, 73 स
त$या$मा, 172
संघाते, 204 सि
दTधे, 201
संोपाधः, 55 स
मां, 99
संयोगाBयं, 69 सOत *ाणा6चर
ती, 102
संवादात,् 81 स4पि$तदm वतायां, 194
235
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
स4पयेता
यद&ं, 198 साCBया वैशेषका6च, 86
स4*ाOतो, 200 साधारUयेन, 95
ु2 ौघः, 137
स4भ$ृ या7दगण सा/यं वा साधनं, 171
साजः, 126 सा/यं हे तुतदCग*भ"ृ त, 81
सगा2यावत2, 216 सा/या मुिEतन2चेत,् 108
सवk जाना"त, 83 सामयu, 47
सवk सCक\पमाा\लभत, 213 ै , 151
साम$येनव
सवk साCBयात,ु 88 सायु+यं, 214
सव-वं कम-'भवैज- नमत, 33 सासौ सासूय, 218
सवा2पे&े$यवोच
नन,ु 186 'सFं "ागेव, 40
सवा2सु deम, 152 'सFे <युपितराया, 13
सवm जीवाः समाना, 187 'सFे <यु पयभावे, 14
सवwKयः कdमषेKयो lय:ु दत, 26 ू ता *ागेव, 173
सE
सवwशाधारतोOया, 45 सूवारयलाभात,् 144
सवmषां दे हपाते, 111 सूे मुEतोOयन
याधप"त, 211
सवmषाम*शतं, 196 सेत,ुं 124
सवmFवान
$यवादात,् 103 सेतु$वं, 125
सांBयोEत*PQयोEतेः, 61 ु याभघारात,् 48
सौ4यात ् त\
236
ीमवे दा
तदे शकवरचता अधकरणसारावलः
237