Test po predmetot Zabozdravstvo vo zaednicata

1. [to pretstavuva zakonot za zdravstvena za{tita?

- Osnoven praven akt so koj se ureduva sistemot na zdravstvenoto osiguruvawe

vo Republika Makedonija
- Osnoven praven akt so koj se ureduva sistemot na zdravstvena za{tita vo
Republika Makedonija
- Osnoven praven akt so koj se ureduva sistemot na za~uvuvawe i unapreduvawe
na zdravjeto i `ivotnata i rabotnata sredina vo Republika Makedonija

2. [to regulira Zakonot za zdravstvena za{tita?

- celinata na odnosite vo zdravstvenata za{tita koja se odnesuva na:

a) pravata od zdravstvenata za{tita na gra|anite

b) pravata od dopolnitelno zadol`itelno osiguruvawe
c) odnosite i pravata od zdravstvenoto osiguruvawe
d) postapkata na koristewe na zdravstvenata za{tita
e) sistemot i organizacijata na zdravstvenata za{tita
f) sistem na dobrovolno osiguruvawe
3. Nabroj vidovi na zdravstvena za{tita (vidovi na zdravstveno
osiguruvawe)?

a) osnovna zdravstvena za{tita

b) dopolnitelno zadol`itelno osiguruvawe
c) zdravstveno osiguruvawe po potreba
 d) dobrovolno osiguruvawe
e) zdravstveni uslugi koi se pla}aat so li~ni sredstva
f) zdravstveno osiguruvawe po sopstveno ubeduvawe
g) zagarantirani prava, utvrdeni potrebi i interesi vo op{testvoto i
h) specifi~na zdravstvena za{tita
i)
4. Kako ZZZ predviduva da se obezbedat sredstavata za sproveduvawe na
zdravstvenata za{tita?

a) pridones od dohodot na organizaciite;

b) buxetot na op{tinata
c) bruto-li~niot dohod na rabotnicite;
d) Buxetot na Republikata;
e) Sredstvata od zdravstvenite ustanovi
f) sredstvata na organizaciite;
g) li~nite sredstva na gra|anite i drugi izvori

5. Koi zdravstveni rabotnici mo`at da uka`uvaat samostojna zdravstvena

za{tita?

Zdravstvena za{tita na gra|anite mo`at da uka`uvaat samo zdravstveni rabotnici so

:
a) soodvetno stru~no obrazovanie od oblasta na medicinata, stomatologijata ili
farmacijata;
b) soodvetno stru~no obrazovanie od oblasta na biologijata, hemijata i veterinata
c) zavr{en pripravni~ki sta` od oblasta na biologijata, hemijata i veterinata
d) zavr{en pripravni~ki sta`;
e) polo`en stru~en ispit odnosno zdobiena licenca za rabota
 f) za opredeleni raboti i zada~i zavr{ena specijalizacija ili subspecijalizacija

6. Koi se pravata i dol`nostite na gra|anite pri koristeweto na zdravstvenata

za{tita?

-pravo na izbor na lekar i zdravstvena ustanova;

- pravo na izbor na ambulantsko nespecijalisti~ko lekuvawe vo zemjata i
stranstvo;
- pravo na koristewe na bolni~ka zdravstvena za{tita so odredeni
interbolni~ki i transportni uslugi;
- pravo na koristewe na lekuvawe vo stranstvo;
- pravo na izbor po sopstveno ubeduvawe na hirur{ki intervencii;
- konzilijarni pregledi;
- pravo na zadol`itelna sopstvena soglasnost za hirur{ki intervencii;
a) - pravo na nadomest na pacientot dokolku vo tekot na lekuvaweto nastanat
trajni posledici, odnono invalidnost

7. [to pretstavuva zdravstvenata legitimacija?

- osnoven dokument za koristeweto na zdravstvena za{tita vo stranstvo

- osnoven dokument za koristeweto na pravata na zdravstvenoto
osiguruvawe
- osnoven dokument za koristeweto na zdravstveno osiguruvawe po sopstveno
ubeduvawe
8. Pravata od zadol`itelnoto zdravstveno osiguruvawe, osigurenicite i
~lenovite na nivnite semejstva, soglasno odredbite od Zakonot, gi
ostvaruvaat so posredstvo na:
- Ministerstvo za finansii
- Fondot za zdravstveno osiguruvawe
- Zavod za zdravstvena za{tita
- Ministerstvoto za zdravstvo

9. Koi se osnovni kriteriumi za uspe{no spre~uvawe na razvitok na

zaboluvawata?

a) biolo{ki
b) tehnolo{ki
c) hirur{ki
d) organizacioni
e) fizi~ko-hemiski

10. Nabroj vidovi na preventivni programi spored stepenot na opfatenost:

b) masovni
c) kurativni
d) celni (individualni)

11. Nabroj preventivni dejstva po preporaka na SZO:

(Kolku nivoa na preventivno deluvawe vo stomatologijata se razlikuvaat)?

a) primarna prevencija
 b) kvarterna prevencija
c) sekundarna prevencija
d) prevencija vo `ivotnata sredina
e) tercijarna prevencija

12. Nabroj gi populacionite grupi opfateni vo programata na SZO-zdravje za

site do 2000ta godina

- `eni – trudnici
- roditeli na mali deca
- novorodeni
- neguvatelki vo gradinki
- mali i pred{kolski deca
- nastavnici vo u~ili{ta
- deca na {estgodi{na vozrast
- U~ili{ni deca
- U~ili{na mladina (15-18 godi{na vozrast) i studenti
- Vozrasni nad 55 god i{na vozrast
- Vozrasni

13. Specifi~ni preventivni merki se:

a) pravilna i redovna oralna higiena

b) endodontski tretman
c) sistemska primena na fluoridi
d) lokalna primena na fluoridi
e) ekstrakcija na zabi
 f) zalevawe na fisuri

14. Od {to zavisi dinamikata na sproveduvawe na preventivnata programa?

- postignato nivo na zdravstvena svest
- postignatoto nivo na stomatolo{kata slu`ba
- postoe~koto nivo na oralnoto zdravje
- postoe~koto nivo na zdravstvena kultura

15. Kako se podeleni zada~ite na stomatolo{kata zdravstvena slu`ba?

a) preventiva na anomalii i zaboluvawa na organite na oralniot

medium

b) finansiska kontrola

c) terapija na bolestite na zabite i mekite tkiva vo ustata

d) mikrobiolo{ki ispituvawa

e) stomatolo{ko prosvetuvawe na naselenieto

16. Koi kadri-stru~ni timovi u~estvuvaat vo realiziraweto na preventivniot

program?

- specijalisti od oblasta na detska i preventivna stomatologija,

- ortodonti,
- nastavnici, profesori i vospituva~i
- parodontolozi,
- pedijatri,
- pretstavnici na nevladini organizacii i gra~anski asocijacii
- gineolozi,
- doktori od socijalna medicina,
 - lekari od op{ta praksa,
- sreden medicinski kadar (stomatolo{ki i medicinski sestri, patrona`a) i
- drugi zdravstveni rabotnici i sorabotnici

17. Kade se izveduva organizacijata na stomatolo{kata slu`ba kaj decata od

predu~ili{na vozrast?

- aktivnosti vo gradinkite
- aktivnosti vo u~ili{tata
- aktivnosti vo zabavi{tata
- aktivnosti vo op{tinta
- aktivnosti so deca koi do poa|aweto na u~ili{te prestojuvaat vo roditelskiot
dom

18. Vo zavisnost od prirodata na zdravstvenata dejnost koja ja vr{at

kako i vidot na zdravstvenite uslugi koi gi pru`aat, javnite zdravstveni
ustanovi se osnovaat odnosno organiziraat kako:
‡ zdravstvena stanica,
‡ poliklinika,
‡ dijagnosti~ka laboratorija,
- privatna dijagnosti~ka laboratorija,
‡ zabotehni~ka laboratorija,
- privatna zabotehni~ka laboratorija,
‡ centar za itna medicinska pomo{,
‡ klini~ka bolnica,
- privatna klini~ka bolnica,
‡ zdravstven dom,
‡ bolnica (op{ta i specijalna),
‡ zavod,
‡ institut,
 ‡ klinika,
- privatna klinika,
‡ univerzitetski klini~ki centar,
‡ zavod za zdravstvena za{tita i.
‡ apteka.

19. Zdravstvenata stanica mo`e da sproveduva zdravstvena za{tita ako

se ispolneti uslovite najmalku za vr{ewe na:

- op{ta medicina,
- medicina na trudot,
- zdravstvena za{tita na mali deca,
- zdravstvena za{tita na `eni,
- stomatolo{ka, laboratoriska,
- zdravstvena za{tita od interni i infektivni zaboluvawa,
- sanitarno-higienska,
- obezbeduvawe so lekovi i sanitetski materijali i
- zdravstveno statisti~ka dejnost.

20. Kakva dejnost vr{i zabotehni~kata laboratorija?

- taa vr{i dejnost na podgotovka i izrabotka na medikamenti, sanitarno-higien-
ski preparati i plombi
- taa vr{i dejnost na podgotovka i izrabotka na zabotehni~ki pomagala, ka-
ko {to se protezi, mostovi i koronki
- taa vr{i dejnost na podgotovka na pacientite za stomatolo{ki intervencii

21. [to pretstavuva primarnata prevencija?

 - rana dijagnoza na zaboluvaweto i spre~uvawe na negovoto ponatamo{no pro-
gradirawe, so primena na preventivni i ednostavni terapiski metodi
- spre~uvawe na pojavata na specifi~nite zaboluvawa na zabite i ostanatite
oralni tkiva
- funkcionalna rehabilitacija na tkivata i organite vo oralniot medium so primena
na terapiski merki i merki za odr`uvawe na postignatite terapiski efekti

22. [to pretstavuva sekundarnata prevencija?

- spre~uvawe na pojavata na specifi~nite zaboluvawa na zabite i ostanatite oralni

tkiva

- rana dijagnoza na zaboluvaweto i spre~uvawe na negovoto ponatamo{no

progradirawe, so primena na preventivni i ednostavni terapiski metodi
- funkcionalna rehabilitacija na tkivata i organite vo oralniot medium so primena
na terapiski merki i merki za odr`uvawe na postignatite terapiski efekti

23. [to pretstavuva terciernata prevencija?

- funkcionalna rehabilitacija na tkivata i organite vo oralniot medium so pri-

mena na terapiski merki i merki za odr`uvawe na postignatite terapiski efekti
- spre~uvawe na pojavata na specifi~nite zaboluvawa na zabite i ostanatite oralni
tkiva
- rana dijagnoza na zaboluvaweto i spre~uvawe na negovoto ponatamo{no pro-
gradirawe, so primena na preventivni i ednostavni terapiski metodi
24. Koi aktivnosti gi podrazbira zgri`uvaweto na dentalniot karies kaj
u~ili{ni deca?

- stom. aktivnosti koi se izveduvaat na mle~nata denticija

- stom. aktivnosti koi se izveduvaat na trajnata denticija
- stom. aktivnosti koi se izveduvaat na me{ovita denticija

25. Koi stomatolo{ki aktivnosti se izveduvaat kaj vozrasnata grupa na

pacienti?
a) preventiv na dentalen karies
b) sanirawe na zabaloto
c) preventiva na parodontopatija
d) parodontolo{ki tretman
e) oralno-hirur{ki intervencii
f) protetski nadoknadi

26. Kako mo`e da se realiziraat aktivnostite koi gi prevzema stomatolo{kata

slu`ba od socijalno – medicinski aspekt?
- princip na aktivna primarna prevencija
- princip na aktivna stomatolo{ka za{tita i
- princip na pasivna (timska) stomatolo{ka za{tita
- princip na specijalisti~ka zabozdravstvena za{tita

27. Kako se podeleni aktivnostite na pasivniot princip na stomatolo{ka

za{tita?
 - aktivnosti vo op{tata praksa i na
- aktivni preventivni merki i metodi
- specijalisti~ki stomatolo{ki uslugi.

28. Organizacijata na stomatolo{kata za{tita na naselenieto, spored zada~ite

koi gi sproveduva, mo`e da se podeli

- spored vidot na tretmanot koj se realizira

- spored stepenot na obrazovanie
- spored vozrasni grupi
- spored kvantumot na poznavawa na stomatolo{kata za{tita

29. Kaj decata od predu~ili{na vozrast centralno mesto vo stomatolo{kite

aktivnosti zavzemaat:

a. preventivnite merki
b. endodontskiot tretman
v. preventivno - terapiskite aktivnosti
g. oralno-hirur{kite intervencii

30. Nabroj gi bazi~nite pokazateli za zaboluvawata pri epidemiolo{kite

postapki:

- Prevalenca
- Stepen na {irewe na dentalen karies
- Incidenca
- Stepen na zastapenost na parodontopatija
- Stepenot na napreduvawe na zaboluvaweto
31. Prevalenca (rasprostranetost na zaboluvawata ili zdravjeto)

- go ozna~uva onoj del (proporcijata) na populacijata koj e zabolen od

nekoja bolest ili patolo{ka sostojba
- se pretstavuva so brojot na novozaboleni edinici (individui, zabi, povr{ini na
zabi itn.) vo odreden vremenski period, naj~esto vo tekot na edna godina.

32. Incidenca (stepenot na zaboluvaweto)

- go ozna~uva onoj del (proporcijata) na populacijata koj e zabolen od nekoja
bolest ili patolo{ka sostojba
- se pretstavuva so brojot na novozaboleni edinici (individui, zabi, povr{ini
na zabi itn.) vo odreden vremenski period, naj~esto vo tekot na edna godina.

33. Rasprostranetosta na kariesot mo`e da se sledi preku:

- Karies indeks osoba (Indeks na op{ta karies frekvencija (OKF)

- Karies indeks na zabi
- OHI indeks
- Karies indeks prosek (KIp)
- Indeks na dentalen plak
- Struktura na KEP

34. {to pretstavuva CPITN indeksot?

– CPITN indeksot – indeks za sostojbata na parodonciumot vo edna

zaednica i potrebata od lekuvawe
– CPITN indeksot – indeks za sostojbata na parodonciumot vo edna zaednica
– CPITN indeksot – indeks za sostojbata na zabite i parodonciumot
35. Koi populacioni grupi gi opfa}a zabozdravstvenoto prosvetuvawe?

- `eni – trudnici
- roditeli na mali deca
- novorodeni
- neguvatelki vo gradinki
- mali i pred{kolski deca
- nastavnici vo u~ili{ta
- deca na {estgodi{na vozrast
- U~ili{ni deca
- U~ili{na mladina (15-18 godi{na vozrast) i studenti
- Vozrasni nad 55 god i{na vozrast
- Vozrasni

36. Koi se zada~ite i celite na zabozdravstvenoto prosvetuvawe?

- da se uka`e na pri~initelite na zaboluvawata na zabite i mekite tkiva,

- da se uka`e na mo`nostite za lekuvawe na oralnite zaboluvawa,
- d se uka`e na ustanovite kade se praktikuva stomatolo{ka za{tita
- za na~inite i mo`nostite za spre~uvawe na ovie zaboluvawa,
- da se uka`e na neophodnosta od primena na pravilni i redovni higieno-
dietetski naviki.

37. Metodite na zabozdravstvenoto prosvetuvawe mo`e da bidat:

- Individualni metodi,
- Grupni metodi,
- Kombinirani individualni metodi,
- Kompleksni metodi,
 - Zabozdravstveno predavawe,
- metodi na specijalno zabozdravstveno prosvetuvawe
-Organiziran prikaz na izlo`ba kako forma i rezultat na kreativni rabotilnici,
-Doma{na poseta odnosno zabozdravstveno prosvetuvawe vo kolektiv
(semejstvo).

38. [ema za planirawe na zabozdravstvenoto prosvetuvawe:

a. pripremna faza,
b. programska faza,
v. faza na preventivni postapki,
g. faza na terapiski postapki
d. faza na sproveduvawe na programata i
|. faza na evaluacija.

39. Evaluacijata na zabozdravstvenoto prosvetuvawe se sproveduva na

pove}e nivoa i toa:

a. evaluacija na sostojbata na oralnoto zdravje,

b. evaluacija na demografskoto dvi`ewe na naselenieto,
v. evaluacija na soznanijata za oralnoto zdravje,
g. evaluacija na stru~nata podgotovka na stomatolo{kiot kadar,
d. evaluacija na promenata na navikite.