LOGIKA-SUD

 Ne izražava svaka rečenica i svaki spoj pojmova sud

 SUD JE SPOJ POJMOVA KOJIM SE NEŠTO TVRDI ILI PORIČE
 Svaki je sud istinit ili neistinit
 Istinitost i neistinitost u logici nazivamo ISTINITOSNIM VRIJEDNOSTIMA
 Sud nije isto što i suđenje ili proSUDba.
 Suđenje je psihički PROCES a sud REZULTAT tog
 Sud u logici nazivamo i ISKAZ ili STAV (da bi se napravila razlika između suda
i rečenice)
 Sud sadrži SUBJEKT, PREDIKAT I KOPULU (SPONU)
 NPR: Sokrat je smrtan („Sokrat” je subjekt, „je” je kopula i „smrtan” je
predikat.
 Kopula povezuje subjekt i predikat
 Kopula može imati pozitivnu i negativnu vrijednost.
 afirmativni oblici kopule: sam, si, je, smo, ste, su
 negativni oblici kopule: nisam, nisi, nije, nismo, niste, nisu
 Postoje i iskazi (sudovi) koji imaju samo jednog člana
 NPR: čini se da rečenica „čovjek jest” nema predikata
 Slični su iskazi: „Grmi” „kiši” u kojima se čini da nemaju subjekta.
 Ipak, u tim iskazima predikat i subjekt su prikriveno sadržani
SUDOVI PREMA SLOŽENOSTI
 1. Jednostavni sudovi
 2. Složeni sudovi
SUDOVI PREMA STRUKTURI
 1. Relacioni
 2. Predikacioni
 3. Egzistencijalni
TRADICIONALNA, ČETVEROSTRUKA PODJELA SUDOVA

1. SUDOVI PO 2. SUDOVI PO 3. SUDOVI PO 4. SUDOVI PO

KVANTITETI KVALITETI MODALITETU RELACIJI

a) UNIVERZALNI a)AFIRMATIVNI a)PROBLEMATIČKI

a) KATEGORIČKI
b) PARTIKULARNI b) NEGATIVNI b)ASERTORIČKI b) HIPOTETIČKI
c) DISJUNKTIVNI
c) SINGULARNI c) LIMITATIVNI c)APODIKTIČKI
KOMBINIRANA PODJELA PO KVALITETU I KVANTITETU
 1. UNIVERZALNO AFIRMATIVAN - Svi S su P
 2. PARTIKULARNO AFIRMATIVAN – Neki S su P
 3. UNIVERZALNO NEGATIVAN – Nijedan S nije P
 4. PARTIKULARNO NEGATIVAN – Neki S nisu P
JEDNOSTAVNI SUDOVI (ATOMSKI)
 Sudove koje ne možemo raščlaniti na sudove, nego samo na pojmove
nazivamo jednostavnim sudovima.
 Jednostavni sudovi su uvijek kategorički sudovi
 Opća forma: S je P (S a P)
S nije P (S e P)
 „Kit je sisavac.”, „Krv je crvena.”
SLOŽENI SUDOVI (MOLEKULARNI)
 Sudovi koji kao svoje dijelove sadrže jednostavne sudove nazivamo složenim
sudovima
 Složeni sudovi mogu biti hipotetički, disjunktivni, konjunktivni i binegativni
HIPOTETIČKI SUDOVI (IMPLIKATIVNI)
 Sudovi u kojima je odnos između subjekta i predikata nečime uvjetovan.
 Veznik (kopula): „Ako...onda”
 Opća forma: Ako p onda q
 „Ako sam bolestan, neću ići u školu.”
DISJUNKTIVNI I ALTERNATIVNI SUDOVI
 Sudovi u kojima izričemo da se subjekt povezuje s jednim od dva ili više
predikata, ili da se predikat povezuje s jednim od dva ili više subjekata.
 Veznik (kopula): „ili”
 Disjunktivni sudovi: „ili p ili q” tvrde da je samo jedan od dva sastavna suda
istinit.
 “Ili se sada nalazimo u učionici ili ne.”, „Ili pada kiša ili sija sunce.”
 Alternativni sudovi: „p ili q” tvrde da je najmanje jedan od dva sastavna suda
istinit ali da su možda i oba istinita.
 „Na predsjedničkim Izborima pobijediti će ili Kolinda Grabar Kitarović ili
Zoran Milanović ili Miroslav Škoro ili Ivan Pernar ili Mislav Kolakušić.”
 „Ujutro pijem kavu ili čaj.”
KONJUNKTIVNI SUDOVI
 Sudovi čija je istinitost na određen način povezana s istinitošću sastavnih
sudova.
 Veznik (kopula): „i”
 Opća forma: „p i q”
 „Kiša pada i vjetar puše.”, „Svira glazba i gledamo kroz prozor.”
BINEGATIVNI SUDOVI
 Sudovi čiji sastavni dijelovi tvrde dvostruku negaciju
 Veznik (kopula): „ni”, „niti”
 Opća forma: „ni p ni q”
 „Niti grmi, niti se zemlja trese”, „Niti sam zdrav, niti idem u školu.”
SUDOVE PODIJELJENE PREMA ODNOSU KVALITETE I KVANTITETE
OZNAČAVAMO SLOVIMA:
1) Univerzalno afirmativni: A
2) Univerzalno negativni: E
3) Partikularno afirmativni: I
4)Partikularno negativni: O
ODNOSI MEĐU SUDOVIMA
1) KONTRADIKTORNI SUDOVI (protuslovni) – To su
iskazi koji imaju isti subjekt i predikat, ali se
razlikuju i kvalitetom i kvantitetom (A-O, E-I)
 Npr. “Svi ljudi su smrtni” vs. “Neki ljudi nisu smrtni”
“Nijedan čovjek nije smrtan” vs. “Neki ljudi jesu
smrtni.”
2.) KONTRARNI SUDOVI (SUPROTNI)– Kontrarnost je
opreka koja postoji među univerzalnim (A i E)
iskazima koji imaju isti subjekt i predikat.
 NPR: Svi trgovci su pošteni” vs. “Nijedan trgovac
nije pošten”
3) SUBALTERNIRANI SUDOVI (podređeni) – Subalternacija
je opreka koja postoji među iskazima koji imaju
isti subjekt i predikat, isti su po kvaliteti, ali
različiti po kvantiteti (A-I, E-O).
 NPR: “Svi su psi opasni” vs. “Neki psi su opasni”
“Nijedan pas nije opasan” vs. “Neki psi nisu
opasni”
4) SUPKONTRARNI ISKAZI (PODSUPROTNI) –
Supkontrarnost je opreka koja postoji među
partikularnim iskazima istog subjekta i
predikata koji se razlikuju po kvaliteti (I-O).
 NPR: “Neki psi su opasni” vs. “Neki psi nisu
opasni”

PRIKAZ ODNOSA MEĐU SUDOVIMA NA LOGIČKOM

KVADRATU: