Professional Documents
Culture Documents
ӨСВӨР НАСНЫ ОХИДЫН ХООЛНЫ ДЭГЛЭМ БАРИЛТАД ЭЭЖ НАРЫН НӨЛӨӨЛ
ӨСВӨР НАСНЫ ОХИДЫН ХООЛНЫ ДЭГЛЭМ БАРИЛТАД ЭЭЖ НАРЫН НӨЛӨӨЛ
ӨСВӨР НАСНЫ ОХИДЫН ХООЛНЫ ДЭГЛЭМ БАРИЛТАД ЭЭЖ НАРЫН НӨЛӨӨЛ
НАРЫН НӨЛӨӨЛӨЛ
Э.Анирлан
Улаанбаатар
2020
1
Ерөнхий сэдэв: ӨСВӨР НАСНЫ ОХИДЫН ХООЛНЫ ДЭГЛЭМ БАРИЛТАД ЭЭЖ
НАРЫН НӨЛӨӨЛӨЛ
ГАРЧИГ
1. УДИРТГАЛ.................................................................................................................2
2. БҮЛЭГ 1. ӨСВӨР НАСНЫ ОХИД БА ХООЛНЫ ДЭГЛЭМ............................3
2.1. Өсвөр насны охид...................................................................................................3
2.2. Хоолны дэглэм........................................................................................................3
3. БҮЛЭГ 2. ӨСВӨР НАСНЫ ОХИД ХООЛНЫ ДЭГЛЭМ БАРИХАД ЭЭЖ
НАРЫН НӨЛӨӨН ДЭЭР ХИЙСЭН СУДАЛГААНЫ ҮР ДҮН...............................4
3.1. Хоолны дэглэмийн талаарх үзэл бодол..............................................................4
3.2. Охидын биеийн жингийн талаарх санаа зовинол...........................................4
3.3. Ээж нарын охидынхоо бие галбирт хэлж байсан үзэл бодол.........................5
4. ДҮГНЭЛТ....................................................................................................................6
5. ЗӨВЛӨМЖ..................................................................................................................6
6. НОМ ЗҮЙ.....................................................................................................................7
1. УДИРТГАЛ
Монголын үндэсний статистикийн хорооноос 2018 онд гаргасан хүн амын тооноос
Монголд өсвөр насны 235848 охид байгаа юм. Охид өсвөр насандаа маш их зүйлийг
давж гардаг. Жишээ нь анхны сарын тэмдэг ирэх, найз залуу, найзуудтай болж
өөрийгөө олж нээж байдаг. Мөн бас нийгмийн стандарт гэдэг зүйлтэй тулгарч байдаг.
Хөөрхөн байх, туранхай байх, байнга инээмсэглэх, “гэрлэлт хүртлээ хүнтэй унтаж
хөвгүүд чамайг амархан гэж бодно” гэх зэргээр охидуудыг багаас нь хэлж, өмсөж зүүх,
идэх уухыг нь заадаг нь ихэвчлэн эргэн тойронд байгаа ээж, эмээ, эгч, найзууд, багш
нараас мөн дээрээс нь нэмээд одоо үед олон нийтийн сүлжээ, сонин сэтгүүлээр хүртэл
хэлдэг болсон нь нууц биш юм. “Dove Self Esteem Project” гэх судалгаагаар дэлхий
даяарх охидуудын дөнгөж 11 хувь нь өөрсдийнхөө дүр төрх, бие галбирт итгэлтэй
нэгэн амьдралын үйл ажиллагаанаас татгалздаг гэсэн байна. Ингэж охидын гадаад дүр
төрх болон бие галбирыг нь багаас нь заахдаа ихэвчлэн эсрэг хүйстэнээ татах эсвэл
2
Ерөнхий сэдэв: ӨСВӨР НАСНЫ ОХИДЫН ХООЛНЫ ДЭГЛЭМ БАРИЛТАД ЭЭЖ
НАРЫН НӨЛӨӨЛӨЛ
ямар нэгэн хүмүүсийн хэл ам болон гадаа гудамжинд зүгээр явж байгаад өмссөн зүүсэн
зэрэгтэй холбодог байна. Ингэж эмэгтэй хүмүүс ялангуяа өсвөр насны болон бага
насны охидыг хэт гиперсексуал хийх нь гадаад төрх байдлын талаарх сэтгэлийн
байх мөн сэтгэл гутралд ороход хүргэдэг байна (Jaimee Swift & Hannah Gould, 2020) .
тодорхойлдог. Гэр бүл нь бага насны хүүхдийн эрүүл хооллолтыг бий болгоход гол
үүрэг гүйцэтгэдэг. Сүүлийн хэдэн арван жилд эрүүл хоол тэжээлээс эрс ялгаатай өөр
ажиглагдаж байна. Энэ төрлийн хоолны дэглэм нь богино болон урт хугацааны эрүүл
Энэхүү бие даалтын хүрээнд цахимаар 12-19 насны 120 Монгол охидуудаас
судалгаа авсан. Судалгааны гол зорилго нь өсвөр насны охидын хооллох зан төлөвийг
Судалгааны объект нь ээж нар өсвөр насны охиддоо хоолны дэглэм барихад
бие биетэйгээ нээлттэй, санаа зовохгүй ярьдаг болгож, бие биенийгээ арай илүү
ойлгож, гэр доторх уур амьсгалыг халуун дулаан болгосноор янз бүрийн сэтгэцийн
шилжилтийн нас нь охидын хувьд 10-14, хөвгүүдийн хувьд 12-16 насанд явагддаг
байна. Өсвөр насанд хүүхдүүд бүх юманд маш сонирхолтой, амбицтай, хөөрөмтгий
3
Ерөнхий сэдэв: ӨСВӨР НАСНЫ ОХИДЫН ХООЛНЫ ДЭГЛЭМ БАРИЛТАД ЭЭЖ
НАРЫН НӨЛӨӨЛӨЛ
байдаг. Тэр ч утгаараа хүүхдүүд өсвөр насандаа маш их туршлага олж авдаг. Өсвөр
насанд эцэг эх, сурган хүмүүжүүлэгч, найз нөхөд мөн нэмээд олон нийтийн сүлжээ
нь хүүхдийн хөгжил, амьдралыг харах өнцөг, үзэл бодол, өөрийгөө үнэлэх үнэлэмж
Өсвөр насны охидын 52% биеийн жингээ хасахыг хүсдэг бол 33% өөрсдийгөө
хасах хөтөлбөр эсвэл хоолны дэглэмийн нэг хэсэг болгохын тулд өөх тос, нүүрс ус,
чихрийн хэмжээг бууруулж жороор өөрчилсөн аливаа хоол хүнс, ундаа юм. Ийм
туслах зорилготой юм. 100 калориас бага хоол хүнс нь хоол тэжээлийн шошгыг
8.2% нь маш сэтгэл хангалуун байдаг гэсэн хариулт өгсөн байна. Өмнө нь
нэг хоолны дэглэм барьж байсан гэсэн хариулт өгсөн. Хоолны дэглэм барих
4
Ерөнхий сэдэв: ӨСВӨР НАСНЫ ОХИДЫН ХООЛНЫ ДЭГЛЭМ БАРИЛТАД ЭЭЖ
НАРЫН НӨЛӨӨЛӨЛ
хамгийн гол шатгааныг сонгуулахад 36.1% нь жин хасах гэж, харин 30.3%
ээжтэйгээ илүү дотно гэж хариулсан байсан. Үүн дээр анзаарагдсан зүйл нь
заримдаа санаа зовдог бол 23% нь санаа зовдоггүй харин 15.6% нь маш санаа
3.3. Ээж нарын охидынхоо бие галбирт хэлж байсан үзэл бодол.
Судалгаанд оролцогч охидуудаас ээж нь өөрийнх нь бие галбирт ямар нэгэн
шүүмж эсвэл үзэл бодлоо хэлж байсан эсэхийг доорх хүснэгтээр харуулав.
Ээж нар нь өөрийнх нь бие галбирт ямар нэгэн шүүмж эсвэл үзэл бодлоо хэлж байсан эсэхийг
нэрлэсэн байдлаар
Заримд
аа
шүүмж
лэдэг
28%
Ихэвчл
Ямар эн
нэгэн муулда
зүйл г
хэлж Ихэвчл
3%
байгааг эн
үй магтдаг
32% 19%
Заримд
аа
магтдаг
18%
Үүндээрээс харахад охидын 28% нь ээжээсээ ямар нэгэн шүүмжлэл авч байсан
байна. Харин 19% нь магтаал сайшаал ээжээсээ авч байсан нь харагдаж байна.
5
Ерөнхий сэдэв: ӨСВӨР НАСНЫ ОХИДЫН ХООЛНЫ ДЭГЛЭМ БАРИЛТАД ЭЭЖ
НАРЫН НӨЛӨӨЛӨЛ
- Судалгаагаар мөн ээж нь охиндоо ямар нэгэн хоолны дэглэм барихыг санал
болгож байсан талаар асуухад 74.6% нь ээж нь хоолны дэглэм барьхыг санал
байна.
4. ДҮГНЭЛТ
Энэхүү судалгаагаараа өсвөр насны охидын дунд янз бүрийн хоолны дэглэм
барьсанаар хангалттай хоол тэжээлээ авч чадалгүй өсч хөгжих насан дээрээ өсч
чадахгүй маш олон бие физиолгийг болон сэтгэл зүйн өвчинтэй болж байгаад ээж
нар хэрхэн нөлөөлж байгааг судаллаа. Эдгээр бүх датанаас харж үзэхэд ээж нар
мэдээж нөлөөлж байгаа боловч бусад хүчин зүйл буюу эрэгтэй хүн эсвэл олон
нийтийн сүлжээн дээр байршуулсан туранхай охидын зураг мөн хоолны дэглэмийн
өгөхдөө хүүхдүүдийнхээ эрүүд мэнд талаас бодолцдог гэсэн байна. Тийм ч учраас
ээж нар хүүхэддээ ямар нэгэн байдлаар жингийг нь хасуулах гэж хоолыг нь
зөвлөдөг байна.
6
Ерөнхий сэдэв: ӨСВӨР НАСНЫ ОХИДЫН ХООЛНЫ ДЭГЛЭМ БАРИЛТАД ЭЭЖ
НАРЫН НӨЛӨӨЛӨЛ
5. ЗӨВЛӨМЖ
Зөвхөн ээжүүд гэлтгүй өсвөр насны охидын хүрээнд байгаа сурган
харж байгааг заримдаа хянаж зааж, зөвлөж ойлгуулан, тогтмол ярилцсанаар өсвөр
6. НОМ ЗҮЙ
ABRAMOVITZ, B. A., & BIRCH, L. L. (2000). Five-Year-Old Girls’ Ideas About Dieting
are Predicted by Their Mothers’ Dieting. Journal of the American Dietetic
Hill, A. J., & Franklin, J. A. (1998). Mothers, daughters and dieting: Investigating the
transmission of weight control. British Journal of Clinical Psychology,