Professional Documents
Culture Documents
Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 015.
Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 015.
Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca. Volume 015.
co
-co
Digitized by tiie Internet Arciiive
in 2010 witii funding from
University of Toronto
littp://www.arcliive.org/details/patrologiaecursu15mign
SJECULUM III.
opirENOYi:
TA ETPIEKOMENA HANTA
IGENIS
OPEHA OMNIA,
EX TARHS EDITIONIBUS ET CODICIBUS MANU EXARATIS, GALLICANIS, ITALICI5, GERMANICIS ET
iNGLICIS COLLECTA ATQUE ADNOTATIONIBUS ILLUSTRATA, CUM COPIOSIS INDICIBUS, VITA AUCTOEIS
ET MULTIS DISSERTATIONIEUS.
OPERA ET STUDIO
TOMUS QUINIUS
CONTWKNS PARTEM PHJOREM HEXAPLORUM QU£ AD PRIMITIV UM REDUXIT OniytNEM.NEilFB
VERE UEXAPLAREM, INNUMERISQUE OMNIS GENERIS EXPURGAVIT ERRORIBUS, NO-
TISQUE ILiUSTRAVIT SUIS NON PAUCIS
P. L. B. DRACH
« CONGB. DE PF10PACAM)A FIDE BrDLIOTHECABIOS HONOnARItlS PHII,OSOPHbE ET UTTERARU.M DOCTOR PONTIPICIARUM ACADR-
',
1
MIARLM RELIGIOMS CATHOLIC^ ET ARCADLM, PARISlENSlSgUE SOCIETATIS ASlATlCi, ETC, ETC, SODALIS EOUES CALLIC«
;
LEGIONIS HONOBIS, NECNO.N OBDINDM PIANI, S. GREGOBIl MAGM, S. SVLVESTBI, S. LUDOVICI CIVILIS UERITI LCCENSIS SECUiNB^K
CtASSIS, EIC; OLIM VERO, DUM IN SVNAGOGA, BABBINUS LEGISQUE DOCTOB.
IN VIA DICTA WAIilDOlSE, PROPE rOIlTAM LUTETIJ: PARISIOltlJM VULGO D'ENFEH NOMIINATA.V,
SKii petit-montuouijE.
1857
ELENCHUS
e^»
0RIGENE3.
i 15
HEXAPLORUM ORIGENIS
QVJE SUPEUSUNT
MULTIS PAHTIBVS AUCTIOHA QUAil A FLAillNIO HOBILIO ET JOANNE DRUSIOEDITA FUERIHr
D. BERN. DE MONTFAUCON
EPISTOLA NUNCUPATORIA,
Eminentissimo D.D. Ccesari d^EsTR^ES, cardinali episcopo Albanensi, duci ac pari Fran^
cioe, regiorum ordinum commendulori, S. Germania Pratis abbali, etc.
Non diu multumque cogitavi, cxii hasce lucubraCiones nuncuparem; adest quippe domi cui
similem foris frustra quwrcrcm : siquidem in te uno, Eminentissime Cardinalis, omnia splen-
dent virtutis litterarumque ornamenta, omnia optimi Mwcenatis insignia, cujus partes sunt
Htteratos benevolentia complecti, officiis prosequi, exemplo concilare. En tibi Hexaplorum
Origenis partem offero, quw post diuturnum cum blattis et lineis conflictum emergit dcmmn
et auspiciis tuis in lucem ptodit.
Arbitror ego te, Vir amplissime, antiquitatis prwsertim ecclesiasticw studiosissimum, haud
leviter indignaturum, quod posterioris cevi scriptores opus tam ingens, tot laudibus a
priscis illis Ecclesiw docloribus cetebratum, mugno suo dedecore ita interire passi siiit, ut
nonnisi sumtno labore et industriahasce ejus reliquias extremce perniciei jam proximas eruerc
potuerimus. ,
JUud autem minime evenlurum erat, Ecclesim Princeps eximie, si tui similes postremis smcu-
lis Ecdesiam et rempublicam Ulterariam exornassent viri scilicet qui littcras ingenuasque
;
artes, aut florentes consercare, aut labentes erigere possent. Sed quod avo nostro providcnlc
Numine conceditur, id in multis wtalibus reperire haud ita facile fuerit. Quot enim swcula
percurrere opus erit, ut talem tantisque dotibus insignem virum inveniamus; virum, inquam,
ila rebus vel quam maximis gerendis natum, dicendi scribendique tamperitum; litteris dtsci-
pUnisque omnibus sic excuUum; virum denique, qui quam se cunque in partem dederU, facile
princeps fuerit ?
Nam tel a primo juventutis flore apud f. temper virtutis quam wtatis fuit cursus celcnef,
'
Patrol. Gh. XV. ^
41 EPISTOLA NUNCIIPATORIA. {2
Summo quippe luco natus et avitw gloriw memor, majorum luorum vistigia non modo sequi,
sed eiinm aulevertere studuisli. Hinc episcopulcm nactus dignitatem rebus Ecclcsia; velma.ri-
mis componendis operam non minus sagaciter quam Leinde promeritum pur-
feliciler dedisti.
pura; adeptus honorem, ac gravissimis regni negotiis apud exteras naliones traclandis a regum
maximo deputatus, nullam Europw calholicw regionem insigni rerutn gestarum splendore va-
cuam reliquisti. Manent hodieque Romw, per totam Jtaliam, in Germunia, Hispania, Lusita-
nia, egregia sapientice virtutisque tuw vesligia; quw omnia si pro rei dignitate recensere
aggrediar,
i
sed eloquentiori hanc palmam relinquo ; mihi enim id esset periculosw plenum opus alew, et
aliunde tot laudibus dignus vix laudi aditum concedere soles
Verum id mihi a modestia tua impetrare liccat, Eminentissime Cardinalis, ut duo tantum
summopere miranda, quorum testis fui oculatus, huc afferam. Primum est te ila patriw rebus
semper advigilasse, ut tamen exterorum, apud quos negotia gerebas, animos tibi deiincircs,
et eos tum officiis, tum dicendi lepore ita tibi conciliares, ut optimates et aulici te quasi Patrem
rcl propinquum agnoscerent. Quamobrem in nuUa fcre Europw calholicw regione peregrinus
cxistimaris. Quod si, ut ait Orator (o), « non quidquam ex rebus humanis est prwclarius aut
prwstantius, quam de republica bene mereri, quantus hinc tuis laudibus cumulua accedit,
><
quod non patriam modo tuam, sed alias etiamnationes summis beneficiis exornaveris; Lusila-
niam dico, Bavariam, Italiam; quw tantum ornamenti vel prwsidii in amicilia atque auctori-
tate tua, quantum commodi reposiium in benignitate senserunt.
Altcrum quod mihi stuporem swpe ingenlem altulit illud est, quodamplissimis licet miineri-
bus per totum vitw curriculum perfunclus, nihil obstanle rerum agcndarum mole, litterarum
cultum nunquam intermiseris. Nec tantum dico te id prastilisse quod solent alii sapientes viri,
publicis ncgotiis deputati, quiubi a solito munere vacant, ad littcrariam exercilalionem irans-
eunt, vel usu librorum solitudinis twdium fallunt, quod tamen ipsum est in magna laude po-
nendum; sed ita semper comparatum fuissc demiror, ut de qicovis titteraturw, seu sacra, seu
profanw genere loquendum, disserendum vel scribendum fuerit, non minus expedite et sagaciter
hxc egeris, quam peritissimi quique arlium et disciplinarum magistri : udeo ut qui te negotia
rcl gracissima tanla solerlia tractantcmcernerent, omnia posthabuisse putarent, quo rerum
gerendarum periliam assequerere ; qui vero de omnigena litteratura disserentem audirent, te lo-
rum rerum gloria clarum, hujus cccnobii antistitem constitucrit ; qua in renescio anphis tuis,
Eiitinentissiine Cardinalis, quam
commodis prospexerit. Hincilla effusa in monasterio
nostris
nostro Iwtitia, hinc iUe plausus omnium sodaliutn detanta fortuna sibi mutuo gratulantium
qua in re non parles tuli posteriorcs. Ecquid enim litleratorum cwtui plus gaudii afferat,
(juam cum sibi principcm a rcgum sapientissimo designari conspiciunt euin, quem ipsi, si pe-
nes se ejus rei arbitrium fuisset, communi omnium calculo sibi cooptassent?
Jn San-G erinanensibus aulem wdihus illis, quw tot j)rincipum domicilium fuerunt, ceu in
arce vel specula qua(\(im constitutus, Eihincntissime Cardinalis, iis omnibus fulgcs ornamen-
tis, quibus olim varias Europw gentes illustrabas, quodque mirabile diclu est, annos prope
Nestoreos emensus, divina quadam celeritate ingenii dicendique copia, sicut olim ille Carnca-
quovis litterarum genere ita perite disserentem, ut fateantur omnes te non minus eruditione
quam dignitale primas tenere. Nam sive de historia el geographia, sivc de rebus ecclesiaslici»
et canonicis agalur, parem in omnibus facultatem exhibes, in nulla, ul ita dicam, orbis littc-
rarii parte hospes. Tum si ad mansuetiores Musas te referas, Grwcas, Latinas Gallicasque,
memoriw felicitalejuvenes, ingenii acrimonia cruditos quoslibel antecellis.
et rediisse putant illa lewpora quihus inter principes viros in omni gcnere micabas. Omnia
quippe in tc floridam redolent wtatem ; bona valetudo, summa gratia, tantus ille injocando lc-
pos, sic temperatusut nihiljocus de gravitate decerpat. Qui te talemvidcnt, idse oculis obser-
vare putant quod quidam e veteribus dixit :
Quis igitur Origeni fortunam non gratuletur suam, qui in prcestantissima Operum suorum
parte pene redivivus conspectui sistitur tuo ? ac qui inter avi sui Christianos palmam eruditio-
nis tulerat, jam palronum ambit, ut auspiciis tuis ex tenebris ubi diU
te, litterarum decus,
ad eruditorum orbem faciles aditus reperiat, certus patrocinii tui pignore se
latuerat eductus,
in pristinam non reversurum caliginem. Ilunc ille jam laborum frucfum exspectat. Quantis
enim sudoribus Hexaplornm et Oclaplorum cpus molitus sit, testis vel ipsius operis conditio,
lestis el Hieronymus, quiOrigcnem ^'''^•'i^-^tpo-Dappellat, quiascilicet viscera quasi anca ob as-
siduitatem scribendi habere putabatur : in cujus coUigendis reliquiis multo labore diuturnis-
quevigiliis exercitatus, pene factus sum et ipse xyly.ivrsf,o; fortunatus tamen si hasce meas
:
PRyEFATIO.
Inter prseslantiora Origenis opera principem obtinerc locuni llexaplailhi tanto labore studioque concin-
hala, fatenlur eruiliti qui^iue tuni veteres, tum reccntiorcs. Cuni cniin boniini Cliiistiano niliil ad rectam
lidcm slatuendam nioresque inlormanJos opportuiiius sit divinaruni Scripturaruiu intelligeniia, ejus sane
utilitati tunc optime consultum pulatur cuni quidpiani in lucem editur ad reseranda Scripturse arcana et ad cjus
inlinios sensus explorandos accommodaluin. Quid auicni eo in geiiere accuratius, quid ad Scripiuiaj sa-
cr« nientem aperiendam coininodius eximio illo llexaplonm et Octuploium opere ? Ilji naniqiie , pia;ter LXX
liiterpretuin editionem, tres allse interprelationes, a doctis viris Aquila, Symniaclio et Tlieodotione ela-
boratoe, iii omnibus Hebraicx Scriplurse libris comparebaiit ; iii libris etiam non paucis triuni insuper
aliorum interpretum anonyinorum cditiones e regione aderanl uno sub aspectu posilie ; iia ut earum oiii-
nium lectione, et inutuo facta comparatione, si qua obscura et difficilia occurrerent , longe facilius tali
subsidio explanarenlur. Hiiic facluni cst ut saucti Patres, ac veteres scriptores ccclesiastici pene omnes ,
iique maxime qui ductis in sacram Scripturam commentariis claruere, Hexaplorum Origenis usuin prae-
stantianique passim comiiiendent. Eusebius nenipe, Diodorus, Cbrysosionius, Theodoretus, Procopius et
alii ; interque Latinos Hleionyiiius, qui non in Commenlariis modo suis ope illorum perpetiio iititur, seJ
etiam in Edornanda eximia illa editione Latiua, quam bodie Vulyalam appellamus, frequentissime Aqui-
lam vel Syniniacbum, rarius Tbeodoiionain aliasve Cililiones sequitur.
Si quid unquam inimorlalitate dignum emissum in lucem fuerit, si qua lucubraiio a temporum injuria
vindicari meinerit, hoec sane erat tot parta viglliii^ laboribus, sumplibus. At, proli dolor ! a s«culis plus
quain oclo ingentis molis opus iia periit, ul ne particula quidem ejus, ut fuerat ab Origene concinnatum ,
ad uos usque devenerit, nec spes videatur esse quidpiam unquam emersurum, quo tania jaetura sarciatun;
a leinpore autem aiuissi operis aliquot elfluxere sxcula, ignorantiae tencbris adeo obrula, ut ne sensus
quidein imporlali damni penes homincs eliam, ut illa aitate, doctos esse videretur. At post restaurata,
proximis ssculis, liiteiarum bonarumque artiuni studia , ubi veterum scripta, quae diu jacuerant interiiui
proxima, e siiu viiidicari et in publicum emitti coeperunt, noii defuere viri qui de rcstaurandis si non
Hcxaplis, Hexaploruir, sallem laciniis, cogitarent. Qui vero piinius rei maimm admovit Flaminius Nobi-
lius, in Bibliis Grjecis Romse cusis anno 1587, multas Aquila;, Symmaclii, et Theodotionis aliorumque lEi-'
15 PHiCFATIO. 18
lerprelura lecliones notis inseruit, qiiolqiiotvicielicct tumex Romanis codicibus, tum ex velerum librls es-
cernere polucral Polriis MoriiiusParisinus, ut cx cjusdom Morin: epislolis aliorumque teslimoniis arguilur.
Siil) li;cc JuannesDriisiusoadem ip-^a qiw
Kiamiiiius cdiilerat, iioii paucis acccssioniljiis lociiplelatii cum
eruditis iiotis descripsii : at cum fato pra-occupaiiis ea iii puliliciim edcie iiiin poluisset, post ejus obilum
pulilic.indi ciiram suscepit Sixtlniis Amaina H.djraicarun! liilerarum Fraiicker:c prufessor : opiisqiie Arn-
liemix proliil aiino 1(122, lioc titiilo : Velcrum inlerpretum Grxcorum in totnm Vetus Testamcnlum Frag-
menta, coUecta, rema rlnolisiUuslrala a Joanne Drusio, Unguce sancUv in iUitstrium Frisite ortlinum Acade-
mia,dum vivcrct, professore. Orusii labor a laudalis viris laudaliis , liltfrarum sacraruni sludiosis magiio
usiii fuit. Hunc ego librum frequenter adirc solebam , anlequam de novis accessiouihus raciendis cogila-
rem : et mirabar subinde cx taiito opere adeo paiica superesse fra,!,'inenla. Cum autem evolveiidis codicibus
Gr.^cis solilam dareni opiram, jam aiini suiil pliisquam viginti tres , rem ,
quani, poiui diligpiu'issinie,
sum a^ressus : tum si qua viterum iiitcrprclum loca in nianusciiplis occurrercnt, s!alini ad Drusium
properabam, ut explorarem an observala editaque essent. Brevi aulem coinperi multa prsetcrmissa fuisse,
irao cx jam observaiis et editis non pauca esse quse manu medica egerent. Ilinc omnia describere coepi,
paulaliniqiie tuni in Gallia, tum in Italia, el polissimum Romx, tantam lectioniim silvain reperi , ul Dru-
giana colleclio noslra^comparata ne decimam quidem, imo ne decimam qiiinlam ejus pariein atlingeret.
Quanquam noii in omnibus Scriptune sacrse libris aequalis offeratur leclionum messis. Nam in Peniateu-
cho, si annumeres ea quic in Appendice ex codice Coisliiiiano adjunximus, ne vicesiina.Ti quidem nostra-
rum parlem ;equant Drusiana; lectiones. In libris Josue et Judicum ppiie nibil babet Dnisius, ubi nos in
singulis pene versiciilis lecliones profei imiis. In libris Regiim, rnaxime in priino et secundo, vix quinqiiage-
simara nostrorum particulam exhibetillc. In libro Job niuliis partibus Drusianam superal noslra colleclio,
pariterque iii Psalmis, quorum mulli pene totum Symniachuni reprsesenianl. In Proverbiis, Ecclesiaste et
Caniicis non niulla profcrimus nova. Veriim iii prophetis oinnibus, pra:cipue vcro in Jercmia , Ezcchiele
el minoribus propbctis, lot nondum observata cnmparent, ut Drusiana collectio iis obruta videaliir esse.
His iia comparatis, de niodo concinnandi edendique operis noii "una fuil amicoruni sententia. Alii eniin
volcbant lotiim llcbraiciim cdi texlum cuin inlerpretalione twv 0', eadcm prorsus methodo qua Origencs
edideral, iia ut sex ubqiie coluinnse adessent, ct sicubi aliorum interprelum editiones delicereiit, vacuus
ibi locus relinqueretur. At me reluctante, et quanlo litteraiorum incommodo, quantisque sumpiibus tam
iminane opus proditurum esset objicienle (a), vel iidem ipsi qui tale consilium dederant , auclores demum
fueruiit, ut in primo solum Geiieseos capite, quasi pro specimine, Origenianse coliimniB adessent : ac in
se(|ueiitibus dciiide capitibus, ea sohini loca iiff.Troiiiur iii medium, quorum interpretatio sive secunduin
Aquilam, sive secuiidiim alios repcrtafuisset : ila ut lectioncs ilhc cuin Hebra;o, LXX. liiterpretibus et
Vulgala comparatae, uno sub aspectu jacerenl, et quidem eodem ordine, quanlum licebal, quo ab Orlgcne
in HexapUs posil.e fiieraiit.
Coinpendii vero causa, ubi duo vel tres vel pliires interpretes eodem prorsus modo vertunt, ac sine iiUo
vel minimo discriniine, tuiic versionem non rcpetimus ad singulos, ut fecerat Origencs sed nomina eo- ,
rum qui similiter interpretati fuerant, a priina solum nominis littera, praemiltimus lioc pacto A., 2., 0. 4v
Tol,- tjLjy.-:T,pc!'.v oJTOu A., S., Tli., in naribvs ejus. Hehiaica; lcclionis, ct interpreiatioiiuni Gi;ecarum,qua
iJlam sequunUir, versioiicm Lalinam in altcra columna e rcgione ponimus, subjuncia altero charactere
Vulgata Lalina, ul eiiani Gra^cc imperili bac nostra collcctione uii valeant.
Non dceranl qui vellenl inlegrum edl textum Bibticum alii Hebraicum, ,
alii LXX.alii vero Vulgalam
Latinam, ul scilicct qui Ihxaptis nostris, ubi texlus integer sccundura nullam editionem adcst, uti vcl-
lent, ibi laiiicn loiaiii Scripuir.-e seriom secundum aliquain ex ediiionibus ad nianum haliereiit. Ne multa,
hoc item consiliiiiii rcspuendum duxi siquidom res ita concinnala est ut quisque commode possit, vel
: ,
Hebraicum, vcl LXX iulerpreles, vcl Vulgatam Latinam, vel demum Polyglotta ipsa, hac pr;eseiite etaperta
Jlexaptorum colleciione, peilegere; atque ubi suppetunt veterum inlerprelum lectiones, easdera cum eo,
quem pra; manibus liabent, Scripturae textu conferre, ut plurium interpretiim auxilio res minus tritse vel
Singulis capitibus notas subjicimus, ubi primo dicitur undenam lecliones veterum interpretiim excerptse
faerint. D,;inde si qua ad vcrain leclionein asserend^m oporiuna siippetant, ca clare pro modulo nostro
iiroferimiis.LocaPairuniacvelcium scriptorum seloctiora adjicimiis, eorum niaxime quorum opera, prafler
dnoa7:a3ii.aTia{cjiyi(flfraj(»it'ii(")quaeiiiCatonisniaiiuscriplis suporsuiil,dcpcrililasunt.IIoruin verofeslivain
eopiam animadvci tct cruditus lector, pra;sertim iii Pentaleucho. A prolixiorihus cxplaiiaiioiiibus compendii
causa abstinuimus. Nonenim in proposlto nobis fuil comnientarla nova in Scripturam sacram edere, sed
ea boluiii afferre quse vcterum inierpretuw lectionibus vcl eruendis vel conlirmanJis necessaria eraiit. Ex
rrimigeiiium ordinem, parlitionem scilicet in colnmDas ses, ab ipso Origene instilutum, retinuimiis. Granclis
(a)
tUque labor, sumplus grandiores! quos tainen in gr.iUam lecioriiin subeundos recepimus. Prooeuul ergo esregia
teliqinae uou jam iiODiine lenus, sed vere iim/.s; dislributse. Edit. Paihol.
n PK.EFVTIO. IS
Dnisii iiotis cas dciegiiiius ct exscripsiimis, qux- utiliores esse videbanlur. Jiicet eiiini iile stienui scriidD-
ris niunus iinpleverii, granimaticis tanien aJiiotatioiiibus, pro iiiore suo, omnia ad iiauscam usque rcple-
vit, ila ut les oninino Irilas et cuiquc pervias passini allerat (|uain rciii ipsi ncc siiie luJibiio, vitiu : ,
deinde Aquila, post Symmaclius, quarto loco LXX, postreino Theodotio : atque ubi trcs aliu.' editioncs
quinca, sexta el septiina Iiaboiitur, illse novissim» omninm ponanlur. Ilebraji, Saniarilani, et Syri Gnecas
inteiprelaliones, qu;e noniuiiiquain occiirrunt, semper post Hcbraicum tcxtiim et anle alias ediliones Gra;-
cas loeamiis. Hebraicx letliones sine pintctis motioiiibusque .Massoreticis liic semper scribuiilur : ncc li-
berum fuit secus agere, quia not* illa; Massoreticae s;cpissime ad alium seiisum determinant, diversumque
ab co qucm illi sccuti sunl. Liiieolam lameii Maccapli dictani, ut in Massoreticis libris nsurpatur, rctinendaiii
duxi, quia cjus aliqiiam nUionem liabuisse vidcntiir vetcrcs illi, ut ex verbis Hebiaicis Gru.'ce dL-scriplis,
exenipli causa, si quisveleruni diceret Aqiiilye lectionem sic liabere, et in nomine cjns gentes sperabunt
'unc sine periculo dici posset Grseca sic habuisse, xai ev -cw ivofAati auToO li. eOvt) EXmoOii. At illo etiam
casu monendus esset lector Gi;cca ex Latinis facta fuisse, quod eiiam sumiiia religione pr;cstitimus : liu-
jusniodiiiue loca seiuper uncinis inclusinuis, cum vel ex Laiiiiis facta , vel aliunde dubia nobis esse vide-
bantur.
Monendus est candidus lector, ut cum loca quaedam in Pentateucho consulere volucrit, non eain
modo, qiia; in principio posita est, Ilexaploruni collectionem, sed etiam Appendicem semper adeat : ibi
namqiie plurima reperiet nondum observala iiobis cum Pentalcuchum ederemus, aliquando etiani plnra
quam in principio posueramus. Lectioncs ibi multue, iguoti anlea interpretis, suo auclori restiluuntur
aliiB secus positse emendantur. Hancautem Collectionis nostraj partem ideo in fine, Appendicis more , lo-
caviinus, quia ad bibtiothccam Coisliniaiiam, ex cujus codice perinsigni lectioiies illas posleiiores mutiiati
sumus, adituin inipetrare nequivimus [a), donec iii ejus possessioneni veniret illustrissiuius Doin. Ilenricus
Carolus du Cambout de Coislin, dux et par Franciaj , episcopus Metensis, Coisliniana; fainilia; dccus, qui
pro innata benericientia codices nobis ad nutum suppedilavit. H;ec porro bibliolheca maiiusciiptoruiii
Grxcorum copia paucis, pr.estaiUia vcro et antiqiiitate luilli concedit. Horiim calalogiim peramplum pre-
tiosisquc anecdotis bene nuillis instructum sub ejus auspiciis paramus, propediem in hicem edcndmn.
Solila erga nos bumanitatc seinper usus est illustiissimus abbas de Louvois, Bibliothec;i; Regia; praefe-
ctus, qui pro voto nobis regios codiccs oblulit, quorum usum singuUe ferme hujiis operis pagina; testiG-
cantur. Ofliciis ilem suis nos certatim proseculL suiit , Y. Cl. Niculaus Clemeiis, de cujus obilu admodiim
(a) l.ecliones codlcis Coisliniani, qvias in appendice conjecerat Montefalconius, ad capilulum unuraquodque, ciijus
gunl, revocandas curavimus. Edit. I'ati\ol.
iO PRvELIMlNARJA 20
(loliiiimis, cl finiditissiimis Joannes Buivinius, litieraitiin omirmni , niiixiineqiie Gra?cariim. notiiia cele-
biis. :
Bibliotliocic Collioi-tinae lliesauros nobis apcniit prxslantissimiis alibas de Seignelay, ejtisqne jnssii co-
dices nobis pro voto coniinodavit V. Cl.
du Clicsnc, ejiisdeni bibriollicc;e custos. Yclustissimuin pulclieFri-
niumque Proplielarum codicem, rogante Msecenate nostro eminentissiino cardiiiali d'Estiees, a KR. PP.
Jesuitis ad qiiatuor soluni dies impetraviinus : pluraque indeexcerptiiri eranius, si diuturniorem iii coope-
lam poiicie licuisset. Giatias item liabemus niaximas doctissimo nobisque amicissimo Michaeli Lequien es
ordine pracdicatorum, qui Francisci Coinbcfisii scliedas nobis obtulit, unde non spernendas in Genesi et
Exodo vcterum leclioncs e.vcerpsimus.
In lialia non pauca e.x codicibus Vaticanis nnituati sumus , loiige plura collecturi si liberiorem nobis
aditum fecissct is quitum celebcrrini;e illiiis Bibliotliecre custos erat. Multo ampliorem lectioiuiin copiam
suppeditavit bibliotlieca RR. PP. S. Basilii Roma!, ciijus codices pro voto ad maiiuin semper liabiiimur.
benelicio revcrcndissimi P. Petri .Mennilii, totius ordiiiis pi;Efecti generalis, qui studiis nostris scmper
fnvit, el rogaiitibus nunquain defuit.
CAPUT PRIMUM.
De Tetraplorum a'qiie Hexaplonun nominibus et forma.
I. Telr.iplorum et Hesaplorum varia nomina. II. Cur Telrapla el Hexapla Origene': adornaverit. TII. An Hexapl»
prius quam 'felr^ipla. Cerlum videlur Tclcapla p''ius quam Ilexiipla adoruata fuisse. IV. (Juo tempnre Hexapia co;i-
cinnaverit. V. (jua ralione Telrapla, Hexapla et Oclapla digesserit, iiemque Enneapla. VI. lii quihus ScripluraB
libris tres alias editiones Hexaplis addiileril. Vll. I)e notis iu marginibus Hexaplorum ab Origeue positis. Vlll. Aii
Saniarilani et S.vri lecliones in margiuibus Hexaplorum locaverit. IX. Llrum Origenis tempore Saraaritani et Sjri
tjraecse versiones fueriut.
L Tehaplorum et Hexaplorum varia nomina. A cineiidatum fuisse piT) -tj Siwv , nunquid Sioni , e\-
Quoe de Tctraplorum et Ilexaplorum nominibus puncta littera p. Tetrapla igitur TeTpaaiXioov , He-
dicturi sunius, nondum, iit puto , observata fuere, xapla vero 'E^ajiXtSov , sextuplex columiia dice-
quare vcl ipsa novitate placitura esse speranduin liaiitur, iit videas in nota ad cap. v Mich.ne;^ : qiiia
esl. Tetrapla et Hexapla, sic in plurali exprimun- Tetrapla Origenis, quatiior versioncs .\quil;c, Sym-
lur ab Origene, Eusebio, Epipbaiiio et Ilieronymo, macbi, LXX luierpretuiu et Tlieodotionis pcr colii-
TetpaTrXa, 'ESa-Xa, videntiirqueita piiinitus appel- mnas e legione positas complectebantur ; llexapla
lata fuisse. Veiiim alii posterioris a;vi Grseci scri- vero textum Hebraicum litteris llcbraicis , et e re-
ptores frequentius TsTpa-Xoiiv et "EJarXoOv in sin- gioiie proxime eumdem ipsiini Grscis litteris ;
postca
gulari dicebant, Telraplum videlicet et Bexuplum, quatuor Grsecas interpretationes eodeni quo supra
ut passim animadverias in notis hujus operis. Sic ritu localas, exhibebant. SeXIj autcni sigiiilicat pa-
in nota ad ultimum caput libri II Regum , ev S^ zC) ginam, TSTpadsXtSov paginani qiiailruplicalam, seu
'E§a7:/,w, xa\ Tot.; dy.piSijTipotj Twv livTiYpa^div, quatuor columnarum, J^adiXtSov vero pagiiiam
in liexaplo aulem et in accuratioribus exemplarihus, scxtuplicatam , sive sex coliimnaruiii. Ut autcm
otc. El alibi frequenter, maxime in libris Regum. TeTpa7:Xa TETpaiiXtSov, et J?**"^'^ eJaiiXtSov voca-
Indicant atitem Ts-rparXS seu TETpaiiXouv, quadru- '
ribus infra repraisentabitur. Il;ec porro sigiiifican- sex memoratas editiones, duae aliae quibusdam ia
tius a GriEcis auctoribus non paucis vocantur eliara libris iuemorato columnarum situ reprsesentaban-
TeTpafTEXtoov, sive qiiadruplex columna. Sic enim tur.
habetur in notis ad psalm. lxxxvi ex codice Coisli- Scmel item in notis ad Hesaiam, cap. m, y. 2i,
niano : MJjTrip SiiL-v -h p xa-ri 7Tpo36f,xr,v iy.zt.-o sli Icgiimis TtSVTaiiXtSov, lioc cst quin(|iie coluir.narum
TTjv Twv 0' £v Tu TcTpatisXiow •
ev 6s xo) 'Ox-ais- opiis. Noia autem ha:c prodit ex insigni ms. RR.
y.i.St^, ^t; TTi Stojv fjyoyv Si/a toO poj. (Juo significa- PP. Jesuitaruni, el sic habet : ot T. !it;'/oi ot i-oxet-
lur, in Tetraselido, sive in Tetraplo LXX habuisse [jitvot 0'Jx sxcivTO sv zt]) T.t'i-:f!zXioto, ouok 'flpfjrevTj;
Icptionem illam vitiatain, Mf;TT,p Siwv, Mater Sion £wT,YO'J,u.£vo; TO'JTtijv E[ivf;i07]. Id est : Tres subjuncli
in Octaselido autem sive in Octaplo ita lcctum ct versiiiili nvu crant in Penfnsetido, sive in libro quin-
LN 11D;.\,U'LA ORIGEINIS. 22
qae colummrum : iwquc er)rum mcmi,iil Origcnes m A H. Cur Tetrapla et Ilexapta Origenes adornavenl.
i.rpositione sna. liul(; profecliim foilasse noiiieii esl, Q'!0 aiiteiii consilio Telrapla et Hi^xapla conciii-
11110(1 lihrarii quiclam Hi-biaicain Heliraice scri|)tain naverit Origencs, explicat Hieronymus pra;rali'>iie
(^olmiinam, noii iisitata sibi characteriiiii forma de- iii libros Paralipomeiiojn, his verbis : Et certe Ori-
icirili, in iioniiiillis exeinplaribiis piMteriiiiseiinl, qenes non ioluni exeniplaria composuil qualuor eJi-
salisqiie liabueriiit Hebraicuin textiiin Gia'CO clia- lioiium, e retjione sinijula vcrba describens; ut unus
ractere repraesentare : cujus rei exemplum liabe- dissentiens statiin, caiteris inter se consenticnlibus,
nnis in codice Baiberino, Oseae xi, 1, ubi ((iiiii(|iie aryuatur ; sed, quod majoris audacice est, in editione
coluiiinarum fragmentum effertiir prorsiis oinissa LXX Tlicodotionis edilionem miscuit , aslcriscis de-
llebraica scriplione. Si ([iiis auieiii rehictelur, siijnans qiuc miiius aiile fncrant, et virgulis qux ex
ct dicatnon iileo Tisv-aaiXioov vocari
, quoil in supcrfluo videbantur apposita. Ut igitur priidens le-
,
quibusdam libris nebraies scriplura prorsus omissa clor ex multarum interpretalioniim coiialione pos-
fuerit, sed quod iii recensione coluinnaruin Hebrai- set qiioenaiu verior explicatio esset depreheiiilere,
cus lextus, scniel Ilebraicis, postenqiiu semel Gra;- illas omnes ediiiones uiio conspcctu locavit Orige-
cis litleris desciiptus, pro una tantiim colunina sit nes, ut Hcbraice inipeiiti pnssciit pliiriiiin intor se
habiliis, buic non adino.lum repiignabo nam licet ^ consenlionlium aucloiitaieni ainplccli. Sed quia liaec
:
ex Hebraicarum liiterarum omissione accidisse sus- veii sensiis asseqnendi via, incerla siepe esi, iiec
picer, iit id tulo airirmare possim exempla nova erroris periculo vacal pleriinique eiiim accidit ut,
,
:
phanius ,
libro De pundcribus, 'E^aTrXaf ( sic ) zxi rarum poiilia, poteraiit qiiisnam intcrpres propiiis
Bt6Xo'j?, Scxtiiplices Libros , ul Hexaiiloriim libros ad fontem accederet intelligere. Aliam item bujiis
indiccl : ct in vctiistissimo prophetaruni codice ab se suscepti operis caiisam subindicat Origenes
penes KR. PP. Jtsnitas legilur i=a7i:Xou<; 'Ups.aia?, Commentario in Maltliauim. Quia nimiiuni ille edi-
sexluplex Jeremias lioni T(T)v 0' Viilgata^, sive xoivt], librarionim ausu
, a sextuplici columna. Ex fie-
qiienti poiro illa, qu:« in plerisque antiquis exem- et ignoiaiilia corrupt;e, iiianum medicam admovere
plaribus occiirril, Hexaplorum nu^nlione cupicbat, ea quae piajtermissa fueraiit, ex aliisedi-
, factum
videiurut librarii, •rtpis ixvttSiaaToXTjv Hexaplorum, tionibus cum asteriscis addidit : qiia;que redunda-
alios libros, qui unicam twv 0' edilionem comple- ^ ''•'""' "^*^ ^'''"'' '" Hebraico, appositis obelis, ul
ctebantur, aTzXS. »i\e simplicia vocarent, et ila di- invecla nolavit. Atqiie ut emendationibus suis face-
stinguercnt a sextu|ilieibus. Sic iii codice qiiodam rel fiilem, una cum Hebraico alioriim interpretalio-
Coisliniaiio decimi sa:culi ad librum IH R(-gum vii, nes e regione posiiit , ul (juisqne viderc posset se
Ib, Icgitur, EVTiat 6^ twv oltOmm, in quibiisdam
lla- non sine auctoritale et maiica resarcivisse , el su-
plorum, sive siniplicium cxemplarium. pcrflua praefixis obelis ut iiuhicla notasse.
Cerlnm exploratumque est in Psalniis, in Proplie- III. /1)1 IScxupla prius quam Tclrapla. Ccrlum vidi'-
tur Telraptu prius quuni llcxapta udornata fuissc.
lis minoiibuset forsan alibi, pr;eter duas columnas
Ilcbraicas, quarimi altera Hebraicis, altera Graecis Qiiajritur Hexaplane prius, an Tetrapla concinna-
litteris deseripta erat; et sex coliiinnas Grsecas veiitOrigenes. WuItiTetrapla praeivisse censueriint;
totidem inlerprelatioiium, ncmpe Aquilai, Symma- verum pugnat Henricus Valesius Origenem Ilexapla
clii, LXX, Tlieodotionis , Qiiint;» et Scxtae , qua; edidisse ante quam Tetraplis manuni admoveret,
simiil octo columnas , sive Octapla constituebant ;
hoe nixus Eusebii lcstimonio llist. Eccl . lib. vi,
septimam etiain Grsecam cditionem fuisse quae eap. IG : TaiJTag 2s ani.ia.i s.tz\ Tau-bv auvayay^v,
,
nonam coluninam occupare debuit, atciue adeo ij oicXiov te Ttpoi; xwXov , xal (ivTiTcapaScl? dXXrjXats
'^ '
Enneapla, sive iiovem columnarum opus cfli- [ASTa y.at auTTi.; t?,.; 'ESpattiiv a-QfjtSKoKtuc, Ta tiov
cere. mirum fortasse videatiir Enneaplo-
At Xcyojxivdjv 'E^aTiiCn T)[j.tv dvTiYpaoa xaTaXi/.onrcv •
riim nomen nusquam apud veteres memora- iotoj? Ti^v 'Ay.jXou xa"t Su[jijiaxo'j, y.a\ 0£o8oTttovoj
tum reperiri. An quia illam edilionem Origenes noii §x5oTtv arjta TJi Ttov 0' iv Tot? TsTpaTiXot? kTziy.aia-
in serie colurtinaruin , .sed iii iino niargine locave- !Ty.i'jaia?. Qua; slc ille vertit : Ilas igilur omncs in-
rat, ideo nusquain Enneaploriim noiiien, etiam cuiii tcrprctationes cum iii unuin corpus cottcgissel, et per
illa aderat, usurpatum est? An vetcrum incuria, certa coln ac mcinbra dislin.xissct, una cuin ipso He-
etiamsi coluninam occupaverit suam , iiusquam hr.nco texlu , Ilexaplorum iiobis exempluria retiquit
lamen Enneapla memorata deprebenduntur? Id saiie pnstca vcro editionem Aquitw ct Sgmmadii ac Tlieo-
divinandum rclinquitiir. .Miilta qiioque alia sunt dolionis cum ScptuagiiUa Intcrprelum versione seor-
quae ex solo Hexaplorum Octaplornmiiue conspeclii, sum in Telruplis digessit. Ideoaulcm sic verlenilum
statim noia cuique et manifesta essent, quaeque iis esse credidit, quod vocem iTziy.a^zaT/.fiaaag , quam
destituii vix ac nc vix quidcm oonjcctura arsscqiii ipse ex manuscriptis pro E7;tay.£'jiiTaj substituit,
possumus. pularel signilicare , Telrapla posl cdila fuissc. Al
23 PR.-EMMlNAUrA
si'e trisxEuiia^, sive ImY.aza.^j-xz^Au^ legalur, A ''jv ei,o[i>;v, ctc, referanlur ad fisfxvjTai, et sensiis i
huiic csse arliilroi- linjusoe loci spnsuin : Hexaplo sit, ostensiim est scciindiim sericm vcl ex serie
riimnobis cxemplaria reliquit : cum seorsitn edilio- Hebraici etaliarum ediiionum , textum xtliv 0' ali-
nem Aquitce, Sijmmaclii el Tliecdotionis cum LXX quot in loris transpositiini , et pra;pojtere localiim
Ir.terprclibus in Telraplis digessissel. fuisse; viclcrK-ct in nola ad marginem Telraploriim
Aoiisius cnim lioc silu positus rem poslrcnio posila, (|ii:nmoncliat eo loco seriein rwv 0' liiibatam
cniiiuial;im priiis faetam esse dcnotat, (jiiam eam et traiispositain csse : qiia; seqiiiiiUiir eniin, tojwj
qua; prsDccdenli verbo indicatur. Ilaec vero loquendi yiptv TTapierixaiJLsv axoXouSiav, ideo reclam seriem
fornia adco ohvia apiid scriptores Gr.-ccos csi, ut {liic) apposuimus, aperte indicaiit illaiii rcsliliilio-
niirum sit virum docltim in re taiii apcrta lapsum ncin posl cdita Tclrapla faclam fuissc. His qiiiB
esse. Sic opiul Slralioiiem lib. xiii liacc verba : "A-:- jam diciiiiiis fidem faeit iioia coilicis llll. PP. Jesui-
taXoj Si£oi=aTO t7;v ap/7;v, xai livrjYopsuOTi ga^iXsus larum colleyii Ludovici llagni, qiiam infia edemiis.
o'jto; irpioTo? , vixrjoa? FaXaTas vfxiQ (Ji-EYaXTi , sic Ibi namque dicitur Origeiiem Tetrapla sua corre-
cxplicantur : Allalus excepil imperium, et primus xissc et scholiis illustrasse : (|ii,Te scholia ipsius
rex proclamatns est, poslquam maijnam viclnriam de Orit;enis m;inu descripta viileial notam edi- is qiii
Ga/fla'.s re/;or((7rt'rn(.Nam licctbxcvictoiiapostrenio ili^. Illam porro cod. Monspeliensis nolam ad He-
loco cnunliari viilcatiir, cx perspicuo tanien noto- xapla Origenis pertinere non amhigendum. Nain
que usii hic intelliijiiur victoriam pra;cessis3e et in Hexnplis ille suis loca Septuaginta Inlerpretum,
inaugiiraiionem sccuiam csse. Iliinc iieni Eusebii quae vel libraiiorum lapsu, vel alio casu transposila
locum sic intelligas oportct, ac si series ila se lia- fiieianl, ordini siio rcstituit , iit infra proliabilur.
beret, iSitiii; tt;v 'Ax'J),o'j xa\ Su[j.[ji.dxou xa\ QzoSo- Ouod aiilem in Tctraplis cdilionem LKX non
tIuvoj Exooaiv aj.ia TJi tcov 0' sv toc; TcTpa-Xoij emendaverit Origenes , scd iis niaiuim medicam
JrtxaTaixeudaaj, tA toiv kyoijiivuv 'E^aTiXwv :fi[j,rv postea admoveril, nempe cum Hexapla et Octapla
^vTiypa^a xaTaXEXotTTSv id cst, cum seorsim cdiiio- • adornarel, niultis ex lociscoinprobatur. Sic psaliiio
nemAquila;, Sijmmaclii el Tlieoiloiionis cum LX\ i.xxxvi, in nola ad j^ 5 siipcrius num. I allata,
Intorprclibus in Tctraplis digessissel , Hcxaplorum dicilur locum illum vilialuin Mt)tt)p Siiov, Maler
nobis cxemplariu rcliquit. Nihilqueollicit liuic inter- Sion, qui rcspicit llebraicum ^TsSl, haheri iii Te-
pretalioni, vox composita iT.i.X3.-a.T/.i\ja.:saq : cadem liaselido, sive in Tetraplo; secus autem in Oetase-
quippe ralio «'qiie valet iii composilis qiiilnisque lido, sive in Octaplo , ubi recte legehaliir, ij.ti Tjj
atque in siniplicibus, cum lali modo usurpaiilur. Sicijv, nunquid Sion, quia videlicet huiic locum iii
Qiia posila iiiterprclalione Tetrapla baud dubie Telraplis mendosum , iii Oclaplis postea einendavit
prius quani llcxapla ediderit Oiigciies. Et h:cc erat Origenes. In libro auteni Job frequenlissiiiia inemo-
erudiiorum opinio anleqiiani Valesiiis , inemoialo raiilur Inca cx Tetraplis dcsumpla, quibus demon-
Euscbii loco fiiltus, novam apcrirel. Ad luec autem, slratur LXX Iiiterprclum editionein, (]iia; ah Ori-
Origenis nola in caput xlvii Genesis v. G, qiiam ex genc in Tctraplis posita fuerat, non emendatam
codice Monspeliensi eruilCombelisius, totam sol- fuisse ; sed ct (j^dcX^iaTa et praeposleras lecliones,
vere quastionem videtiir. Eam porro sic edidimus qine in exeniplaribiis T(")v C exslabant , intacta tbi
eodein loco : 'Er.zioTi sv T&i,- TeTpazXoi^, 4= Jjv xa\ reinansisse , ut quisqiie animadverlerc possil in
zh avT(ypx',fov nzzzlr/^^r\, upojTov eip[jibv t6v iv TtTi noiis noslris. Exploratiim itaqne est texium LXX
'ESpaixto xa'i Tai; aXXat^ sxodjEst SitxvjTai xal fi Inierprctum in Tcti aplis non cmendatuin fuisse, sed
«oiv "EgoojiTixovTa Iv Tt ji T(iTOt? |i£TaT£G£t-a , tbj Ti postea in llexaplis id prseslitisse Origenem. Qiia-
TtpoJTa ujTipa xa't Ti ijjT^pa TrptuTa YsviiGat oiiio • proptcr uhi de eniendanili LXX Inlerpreluni leclioiie
xa\ evTau9a EupiOTj naOouia- TO'JTou /dptv TrapGGf- agilur apiid veleres ,
Hexapla scniper, Tctiapli
xa[iev dxoXouOiav 23Tt Se aiJTr,. TtTi, KaTotxTJao^jtev
•
niimiiiani citantur. Iliiic aulcm liquiduni est Tctra-
o! TTatosj <70u tv yf[ reai(jt, auvd7:T£Tat xh , EtTre S^ " P's priiis qiiam Oclapla edita fuisse : iia^n si Ilexa-
*apa(b T(p 'I(03T):(), xaToixf,T(i)Cjav ev yTj Tese^jt. E! oe V^* cuin cdilione sciliccl illa t(ov 0' a inendis pur-
tr.in-ri, oTt eiitv Lv auToTr. QuandoquidemHoc est : gata, priiis edidisset Origenes ; an credatur ipsiim
in Telrnplis, undc exemplar Iransumplum esl, secun- poslea cum Tetrapla ederet, niissa illa quaiii taiito
dum seriem llebraici aliarumque edilionum ostendi- labore emaculaverat Hexaplari editionc, aliam in-
lur, Septuaginta Inlerprelum cdilionem aliquot in cincndalam eterratis plenani posuisse?ld certecum
locis transposilam fuissc ; ita ul qua; priora erant, rccla ralione pugnaret : el praclerca loous Eiisebii
postcrius ; qute posleriora, prius locarentur : quod qiiem supra descripsimiis, necnon setjuens Origciiis,
lioc eliam loco accidisse deprelienditur ; ideo veram id apcrte narrant. Ilacc aulcm plurihus proscciiti
seriem liic apposuimus, quoi sic liabet. IIis vcrbis sumus, qiiia Henricus Valesius locum Eusebii per-
,
Habilabiiiiiis piieri lui iii tcrra Geseni , subjungilur pcrain inierprelatiis, doctis aliquot viris fucum fe-
illud: Dixi' aiilepi Pliarao Joseph : llahitent iii teiia ccrat.
Gesem. Si aiilem noveris, quod siiit iii eis, etc. IV. Qiio temporc Hcxapla coneinnareril.
Qnam iiolara ut rccte inlelligas, virgulam ponas De tcmpore quo Ilcxapla adorna^it Origcnes
oponet post vocem [ijTeXii^OT), iia ut sequeniia -^i prorsus diuuTaTa narrat Epiplianius, qui ait, Ori-
rj IN HEXAVLA OUIGENIS. 26
;;t'nem a tenipore Decii ad usque imperiuin Oalli el A Syinmaclii inlcrprctalio. Eusebio iiiJem aslipulaliir
Volusiani cl ulira floruisse : ac in persccutione Epiplianius, scribens liaeresi Lxiv.cap. S.Ovige-
l>ecii niiilla pa<sum , no(|ue lamen niarlyiio con- nein lucubiatioiics suas in Seripturam ,
iinpulsu
viginti annoriini spatio moralus, llcxapla coinpo- auvaYaystv iwv e? ^f/[ir,vciwv. Atfiiii tunc tcmporis
Alexandrise versabatur. Rctorqiieliit ari,'iinicnlHra
Kuit. H;cc Epiplianiiis, qui niirum quantiim a vero
abcrrav,.iil. Nam cum, Euscl)io teste, Origencs iin- aliquis , ct dicet, boc temporc scx inlcrprelalioiies
aniio ClHisti in uniiin colligcrc noii poluisse Oiigcncin, qui ctiain
perantihns Gallo et Volusiano, qiii
\ix poluit post Decii pcr- lum Synimacbi iiilerprctationc ct eilitioiu' Scxta
2?)4 c.xsi siint, obicrit,
secutionem anni 2j1 tribus annis vixissc. Jiire carcret. Respondeo Ilexapiorum coagiiientaiioiicra
igitiir iloclissimus illustrissimusque Iluitius, rcje- nienie prsformasse ipsum, cum essct Alexandriae,
clis Epipbaiiil noti.:, aiiiinilc calculiim pctere nili- non ipsa coagnicnlasse , cum iiondnm exemplaria
tur:utqiieprobabilioicn) eade rc slatualsciiteiiliam, liabcrct ad niaiium : scd jam indc ipsis iiivcsligaiidis
opinalur. I)e t;inlo autem edcndo opcre jam tuiic Sic vir cruditissiiniis opinioncm suara asserere
cogitasse Oiigcnem putat, cnm Alexaiidri;ie versare- nititur. His autcm repugnat Tillemonlius ,
qiii ta-
lur : ibidemiiue nonnullas Scriptuia; inlerprelationes mcn el ipse qiiasi bariolando rem ila pcrliaclat, ut
collegis.se conliilisseque: quse totius structurse veluli diibius leclor igiiorel ubi ligat pcdeiii. Ejiis verba
ptum noh est. Facluni id significare vidctur Euse- Severi scptimo, ut narrat Epipbanius, reperla cst,
bius mullo anteqiiam Alexandria Origcncs cxces- id est anno Cbrisli 228, vcl taiuillo anlca tcmpore.
sisset, tuiic nimiruin cum Ambrosium ad Chrisli q Cum autem Septimam quoqiie cditionem qna suo ,
fiilem convcrtebat. Epipbanius antem Tyri hcc reperta fuit, in Hcxaplis posuerit ,
ac variis a-
liicu-
brala ca non seincl asseveravit.
Ego vero alind rei gitatus negotiis, antcqiiam Caesaream pcteret iioi
huic tempus deputo, quando scilicct, Chrislianos ««t "Jlii nacliis fiiisse videatur ;
veri sane simile est
vcxaute Maximiiio. C^sarcam Cappadocis ad Fir- eum in bac nrbc Hcxapla cxorsum csse. Il;c« vcro
inilianum confugit Origcnes. A Juliana enim libe- temporis ralio cum Epiphanii narratione convenire
ralitcr cxceptns et domo ct Iiibliolhcca a Symmachn yidctur, qui ait ipsiim Ilexapla exorsum esse quando
oliir. inslrucla , ad caiii deinde h;Bredilalis jiirc Tyium se rccepit ; ct viginti oclo annis liuic operi
transmissa, nactiis illic cst Scripinne sacrse excin- insudasse. Vernm ut li;iec consislere posscnt, annos
plaria quibus usus fucral Symmachus. Tuin vcro oclodecim pro viginti octo lcgendum esscl, et pro
,
codices ipsum conflixisse inter se et conjunxisse Tyro Ca;saream substilucndiim foret ubi vidctur :
piobabile est : scd cum institutum opus per angu- Origciies scdem posuissc ab anno 231 ad 2a0. Nam
stias lcmporis ibi absidvcre noii possct, siiprcmani si vilx' scii<nn atlcndas, slalini dicas Origeiiem non
Alexandri;B forlasse prius animo inlormala, C«sa- n gnari possunt, id licct fccerit Epiphaiiius: quaiido-
re;i; Cappadoci;ie inclioata, Atliciiis ct C^csarc.T Slra- quideni Origenes post eam pcrscculionem vi,\ ti icn-
lonis affccia, ac Tyri (lcnium arbilior fuisse pcr- •i'f vixit. Verum lioc posito rciuni tcmpoiumque
fccta. Ita Euschio conciliaiiir Epiplianius, quoriim ordine, iiigcns hinc orilur difficullas, qiiod vidcatur
ille aliquam in concinnandis Hexaplis Alcxaiidria; Origcnes jam llcxapla vclTctiapIa sua edidisse cum
opcram ab Origeneiiositain videtur signilicare; hic Julio Africano scripsit ,
qua; lamen epistola aiino
Tyri fuisse composila apcrte docct quod ila iiitcl- 228 data fuisse videtur. In illa qiiippe cpislola Afri-
;
ligeiidum esl, •"oii Tyri soliiin ca elaborasse Oiigc- cano iiarrat se ingenti labure Hcbiaici ct LXX. In-
nein, sed in iis etiam locis in quibus ocio ei vigiiiti teipreluin varias lectiones, facta ulrius(|ue colla-
ante niortem annis versatus est , quos Tyri trans- lione collegisse, eaqne de causa varias oinnes edi-
aelos perpcram Epiplinnius credidit. Firmat iioslram tiones exaniinavisse, ubi sane Tetrapla satis aperte
coiiiccluram qiio;l ait Euseliius lib. vi. ///.s(. caii. 17, indicarc vidclur. Quod si h;cc Oiigcnis vcrba do
Symmachi intcrprctalionem in Juli;in£e Bibliotheca LXX cum obclis et asleriscis cdiiionc intclligi pos-
Oiigcncm reperisse. Nondiim itaque Hexapla vcl sent ,
qiiam in eadem epistola commcmoral ,
Ince
Tctrapla concinnavcral quorum pars magiia fiiit cdilio saue nonnisi post Tclrapla concinnaii po-
,
27 PRyELlMINAKlA 2S
luisse viilftliir. Nam iil nppiis cuiii Tolinplis com- A <<^'' dixpulans, supra diclam Ixcresim astruere vide-
mode, siiie Tclraplis noiinisi magiio lalioie fiori lur. Alque lins Syiiimachi Coinmenlarios una cuin
potcral. iiliis sacrce Scriplurie interpreialiunibus ab eodem
< Ccilmn cst aulem Origcncm Niconicdiae hanc elaboratis, teslalur Oritjenes se a Juliana quadam
ail Anicanum cpislolam scripsissc : cumqiic bis in accepisse, ad quain ii libri successionis jure pervenc'
Gra'ciam iler iiislilucrit, allcrutio iliiieic Nioome- rant ; ulii illiKJ, in quibus adversus Evaiigelium Mal-
diani peliissect cpisiolani dcilisse videlur; ac poiius tlioei acriler dispuians, supradictnm li(vresiin aslruere
vcro ipsiini lilii noniiuc conipellal, qiiod aplius ad quibus Mallhwi Evauqciio nixus, vel ad litterain, i»
secundmn rofcialur. qnibus ad ilallhwi Evangelium inlendcns, meinvra-
« IKec ui consislcre possint dicendum videtur ,
tam hauesim propugnul. Etciiim cerlum est Ebiu-
Origeiiem Tetrapla concinnasse anle annum 228 niias pro sua tuenila luvresi Evaiigelio Mattbxi usos
,
sub ba;c auteni post repcrtam Sextani cditionein fuisse : et liunc Euscbii locuin respiccre videtur
Ilexapla edidisso, iibi quinlam ct sextain locaveril Hieronymus, cum ait in Culalogo scriptorum eccle-
licct non sal iutelligi possit cur non qniiilam in siasticorum, de Oiigene loquens : Aquila; scilioct
Tetraplis posucrit, si illa anno 217 inventa fueril, Ponlici proselijli, cl Theodotionis Ebiuna:i,el Sijmma-
ut Epipbanius narrat ; nisi foite dicatur Telrapla chiejusdemdogmalis : quiin Evangeliumqiioquexa-k
cliam antc bunc annuin pcifccla fuisse, cui scnten- Ma-OaTov scripsil Coinmcnlnrios, de quo et suum do-
!i:e fivcre ">idelur Euscbius Virclarissi- 3"'« confinnare coiialur. In iioc autem peccant
inus Iliielius piitat Origencni Hcxapla exorsum esse "' fallor, Valosius el Tillemonlius, quod voceni
anno 233, nixus Eusebii toslinionio , qui ait , Oii- 6ox;T verlant videlur, cum sexceiitis exeinplis pro-
genem interprelaliones Symmacbi in Scriptuiam a betiir t6 Qoy.u, maxime apiid scriptores ecclesiasti-
Juliana accepisse. Hiiic inforl eiiin , ciim nondum cos, non minuoie afrirnialitMiem : qua de re vide
Symmaclii vcrsioneni acccpisset , non poluisse Oiioinasticnm nosliUMi ad Atlianasii Opora, in voce
Hexapla ,
quac baud dubie Symniacbi editionem 6ox£c : id autem recte in allalo loco expriinit Hie-
conipieclcbantur, adornare. At vcrisimile non vide- ronymus. Aoxci igilur nibil oDicil, (luorainus dica-
lur, Origenera Symmacbi versionem, 60 ante
aniios lur Symmacbum palam ct ex professo Ebionitarum
claboralam . lain scro iiactum csse : poieslqiie b;ercsim defendisse, et luinc prorsus existiino esse
coiiiniode Eusobius inlolligi de ipso Symniacbi p hujus loci scnsiim.
aiit
aulograplio ,
nam ex ipso Symmacbo illud Juliana His carptim obscrvalis, jam ad nolas «emporis
accepeiai, aut de conmieniario qiiodam Symmaclii veniamus. Eusobius nibil pone altulit unde calcu-
in Scripiuiain . non de ejus versione. En ipsa Eu- lum ducere liceat: Epipbaniiis vero, infidus tempo-
sebii \crba : E.vslant crrte eliam nunc Commcnlarii riim magister, omnia pene miscuit. Attamen iioiini-
Sijmmachi, in qitibus Evangelio secunduin Mallhaium bil proiiabilitalis liabere videlur quod ait Tillomon-
inni.xus mcmoratam (Ebionilarum) hceresin aslruere liiis, nempe verisiiniie esse Origoneni Hexaplis
videliir. Hos uulcm Oiigenes cuin aliis Symmachi in edendis manum admovisse postqiiaiii Soxtain edi-
Scripiuras iiiterpietationibus a Juliana (juadam ac- tioncm repereral; reperit aiitein. Epiphanio tesie,
Cipis.se se mcmorat. Si £p{ir,v;iai possiiil bic de anno Alcxandri Sevori soptimo, id esl Cbrisli 223.
commenlario iiitolligi , quod neiiiinem puto nega- El (jiiia abbinc ad aniuim 231, qiio Caesarcam se
luriiin, ut sic hoc loco intelligatur suadei vox recepit, non sat otii ct commodi habuisse videiur ut
fiUwv, aliis, ab Eusebio adliibita. tain arduam rem susciperct, opporliine in anniini
t Vcrisimile sane est Origenem ipso Caracallae 231, ctim C;Bsarc» agerol, Iloxaplonim opiis rcinit-
lenipore, Totiaploriim opiis cxorsum osse, qiiando- Qiiod autom
tilur. olijioit sibi Tillemontiiis ex cpi-
quidoiii Eusebius, nulla motus alia occasione, ha:c Africani, ubi Origenera
D *'**'» ille liliuin appellat, noii
qiiasi Caracalla imperante gesla narrat. Idque vide- tanti esse momenti videlur; nain verisimile esl ideo
tur Hiietius pariiin sallem admiitcre. » lilium nuncupasse, quia longe miiior .xiate eral :
HaclenusTniomonlius, qui posiiemo allatum En- quoe ralio lani in priino quam in seciindo Origenis
sebii locuni longe mclius veilisse par baud dubie crat. Ncc desunt cxempla
videtur qiiani iliiiore
Honriciis Yalcsius. Gr*ca sic habent : Kai Ora^vr;- qiiibus id coiifirmeiur Eusebius enim Vcrcellensis
:
[xaxa I.-jy.p.T/OM Elai-ci vGv (jjjpsxat, sv oTgSoY.u zp6j Dionysium Mediulanensem episcopum, setate jam
xh xiTi MatGaTov ir.o-zv.wiiiwi EJayvi),.ov rrjv 6;- niaturum dignilaleque coiispiciiiim, se tamen junio-
Sr,).ton£vr,v al'p£3tv TaC-a Sh 6 "flpiyivr;;
xpaTOv£cv. rem, liliiim compellare solebal. Ex iis porro qu«
p.z-x xat a/.Aojv £•; Ti; rpayi^ jprxTjvstiov toG Suja- diximus probc animadvertot piudens lector, non-
iii/0'j tjr,;ia:v£i 7:apa Tou/.;avrj; tivo? EJXri^ivai, nisi levissimis conjeciuris posse, quo tempore Hc-
f^v xai (jjTisi rcap" auToO liujxjjiaxoj xxg pi6Xouj S-.a- xapla ediia fuerinl, indicari : quamobrem cuni nullo
SJIaaOat. IKtcc porro sic translnlit Hcnriciis Vale- vctcrum tcsli:nonio pissit liic vel cerla vel adino-
SHis Exstnnl cerle eliamnum Commenlarii Syiii- duiii probabilis cliroiiologi;« ralio staiui,
:
ad cerliora
mnehi, in quibus adirrsus Evangelium ilatlha^i ucri' slatucnda propcremus.
29 IN HEXAPL\ ORIGElNIS. 30
V. Quaratione Telrnpla, Uexap(a, Oclapla (/ijesse- \ liiinc iiolnm liabenlc : Accurate citltionca omnes cnr-
rit, ilemque Enneapla rectce siinl : collata; enim fiierunt ciim Tetraplo He-
De Telrnplonini el Uoxaploium ordine, tloque saia, et ctim Hexaplo. Ad liwc, ab inilio usqne ad
iiiterpretuin situ, nulla jam potest oriri controvor- visioncm Tyri, accuralius emendalus est. Nacli
sin. Haec qiiippc clare et sine ainbage ab Epiplianio enim tomos exeqeticos Oriqenis m Hesainm usque ad
et llipronvmo dtsciibunlur : acccdit ileni specimen finem viiionis Tijri, et scdulo cimsiderantes, quo
codicis Barberini, iibi ciduiniiarum ordo accurate sensu sinyidas dicliones acccperit. quaiitnm (acultas
e.xbibelur. Iii Tetraplis igiiur prseibai Aquils edi- tulit omne dubiitm, et perplexum secundum illius
lio, e rcgione proxime scqncbatur Symmacbi inter- sensiim correximus. Pra;lerea coUala est etiam Ve-
pretatio, poslea LXX Intorprelum, pnslremo Tlico- pluaginta Iiilerpretum ediiio cum iis quce in He-
dotioiiis. In lioc autcni silu non ratio temporis, qiio saiam scripsit Eusebius : alqne in qiiibus erat varie-
singnl* intorprelationcs ediUe fuerant, spoclabatur las, iiidagalo exposiliouis scnsu, secundum ejus rit-
nam iit certiim esi editionem LXX omnium anti- tionein emendavi.
quissimam rsse, ita cxplnratum videlur edilionem Doinde vero aiite Ezecbielein bsec nola logitur.
Tlieodolioiiis Symmacbi iiilerprolationem «lalepiifl MeT;).T)CfjOTi ok (XTO) ocvxiypa^ou xoij d.G€d 'Atco),i.-
cedore, quod iiifra, Deo favente, probabilur. Soil 15 vapiou, loO xoivoStdpxou, £v y /.aOuTOxsiTat -cauTa
idco Aquil.-e primum locum depulavit, ejusqiie edi- M£T;XT;(f0T) a.T:h twv xaTa Td; ExoiciEtj e^aTtXoJv,
tionem priorem posuil Origenes, quia ille scrupu- xa'i oiojpOwOT] ditb tuv "Qpiyivoug auxoO T£TpaitXoJv,
losius qiiain CKteri onines Hebraicam scripturam dTtva xa't auToO x^ipX SicJpOciJTO, v.xX kT/ouoypi-
\erbum e verln) rcddere sludiierat. Post bunc au- 9T)To. '0 Eu5£6to; Eyclj Gy6'/.\.a itapEOijxa. nd;j.cat),0(;
tem Syminaclium locavit, quia ille propius, quam xa't EucriSto; sotijjpOcociavTO.
LXX ct Tbeoddlio ad vcritatem Uobraicam accede- Desuinplus cst (Ezecliiel) ub excmplari abbalis
bat. Deiiide LXX prseposuit Tbeodolioni, quia Apolinarii ca:nobiarclia;, in qno lia-c subjiciuntur :
Tbeodotio LXX Interprotcs e vestigio pene sequi Exscriplus cst ab Hexapiis edilioncs complectentibiis,
videbatur. Tetrapla vero sua Oiigenes inanu propria et curreclus est ad fidcm Telraplorum Origenis, qua
emendavii, scboliisqnc ilhistravit. lisdenique Te- ctinm manu cjus emcndata et scliolii.^i itlnstrata erant.
traplis nova Eiisebius seliolia adjecit, in qiiibus- Egn Eusebius sclwlia adjeci. Pumpliilus el Eusebiits
ris KK. PP. Jcsiiilarum, quarn edidinius Palico- suninia natiis, qui Origoni sonipor stimulos adde-
grapliia: Gra;ca; p. 22G. Hanc porro notain, necnon bat, ut in publicuni lisiim plurima perscriberet, cumu-.
alleram qu:e pr:ccedit, utpote qn?e ad coiirirnianda laleiiue oinnia suppedilabat, ila ul ipsi tacbygiapbi
pluriraa ex supra dictis non pa;um moinonli alle- sive nolarli srptoni, llbrarii tolidom, puolhe ilem in
raiu, bic exscribere visum est. Ante llesaiam eigo calligrapbia exercitals, senipor ad inaiium essent.
in codice supra memoralo legiiur: Hexaploriim, nt snpra diximus, ordincm ita ac-
MsTElY^fOf] 6 'Il-ata; i-h dvxiYpd^ou toij dSCa curate describunt Epipbanius ct Hieronymus, ut
'ATToXivapiou, Toij xotvo6idpxou, £v y y.aOu^rroy.Etxai niliil jam difficullatis ea de re siipersit. Libot autem
xaiJtQc- M;T£Xr|CfiOT) 6 'Haata; iy. xiliv xa.zk ti; exoo- veiba llioronymi bic apponere cx Commcnt. in
Cci; 'E§aTt).iov. 'Av-£6).TiOr] Sc xa\ 7:p6; s-cspov e|a- Episl. ad Tilum : ihiie nnbis curw fuil oiniies vc-
tVouv, 'iym tt;v xapasTjijiEiojjtv TauTrjV' AtwpOwvtat teris leqis libros, quo^ vir doctus .\diimuntius in
TETpaTtXoiJv 'Hsatav, ETt 6s xa'i Tzphq J;a7:),oiJv. Ilpb,; plos, ex ipsis aulhenlicis cmcndnre, in quihus ipsa
TouTot;. xa\ ditb ti;; dp/r,;, 'ew; Toij opdpLaTo; Tu- ^. Ilebrwu propriis s inil cliaracleribus verba descripta
pou, dxpt6EJT£pov SicjjpOcoTat. EuTtopf)aaVT£; tojv [xi- et Grcccis lilteris Irnmile expre^sa vicino. Aquila
ypt teXou; Toij opdp.aToc Tupou tc5;j.cov i.qT^yr^ziy.i!rJ eliam et Symmaclius, Scptuaginta et Tlieodotio suum
ei; Tf)v 'Hcsaiav 'flptYEVou;, xa't dxptfitjj; £7ttcjTri- ordiuem teiient. NonnulU vero tibri, et maxime lii
aavTs; Ti; Evvotcx xaO' i;v I^T^YTiaaTO ixdiTT;v X£§tv, qui apud Hebrwns vcrsu compositi sunl, tres alias
xaOij); oTov te t;v, xa\ Ttdv d[Jtcp[6oXov xaTd Tt;v editiones additas liabent : quam Quinlam, et Sextam,
Ilpb; TOUTOt; auvE- et Seplimam trauslatioiiem vocanl, auctoritatem sine
Jx£(vou ivvoiav otojp0a)crd[j.£0a.
xpiOT; -f) TCJJv 'E6oo;j:TiXOVTa Exoocrtg xa't itpf); Ta U7i6 nominihus inlerpretum conseculas. Planiim igitiir
Euci£6tou £t; 'Haaiav £ipr,p:Eva, xa't oV oi; StE^eJj- csl iloxapla sic disposiia fiiisse, ut priiiiani coluin-
vouv, tt;; E^riVriaEOJs tt;v Evvotav ^rjT-ciaavTE;, Ttpo; nain occuparet Ilebraicus tcxlus, Ilebraicis btteris
auTT;v ^otiopOojadjJiTiv. descriptus; secundam idem Ilebraicus Grsp':;: litte-
Desuniplus est Ilesaias ab e.xemplari ahbntis Apo- ris exaratus; lertiam Aquila, qiiarlam Synimachus,
linarii caenohiarcliw, iu quo liwe subjiciuntur : De- quintam LXX Interprelcs. scxiam Tbeodolio. Cu-
suinptns csl Ilesaias ab Ucxaijiis secundum edilioncs jus rei hiculentum siippedilat cxcniplum codcx Bar-
adornctis. Collalus autem fuit cum alio Ilexaplc bcrinus, ubi f 1 capiiis ii Oscae prophetae, illo
»' PR.ELIM IN.^RI.V r,2
appellabaniur. Nam cave pules Ociapla fuisse ab xeiit, ibi Enneapla vocari poteraiil, liccl bac voce
Origcne seorslm adornata iia ut iria opera dislin- ; nullus veteruni, cuin de Origeniano illo opere age-
cta Tetraploruni, Hexaploruin et Octaplorum com- rctiir, sit iisus. Ad facilioreui aulcm iiilelligeiiliaiii,
posucril. Siijuideni In lnco Hiernnyini jamjain al- bic Tctraplorum, llexaploiuin, Octaplorum, En-
lato, discrle nariatur, tres alias editiones, nen.pe B neaplorum specimina daiiiu:>.
TETRAPLA.
Gen. I, \.
AKTAAS. ITMMAXOS. 01 0'. 0EOAOTIQN.
'Ev xsiyaXaio) r/Tijev 6 'Ev a.o-/T\ 'i-A-,:rs%'i 4 03b;,'Ev ip/T] iTioiTiJsv 4 Qsd; Ev Sx^usv 6 0ebj
ip/ri
&ibi <s'yj T^v ojpaviv K'J.\ t6v oOpaviv xa'i tyjv ytjv. kbv ojpi^bj xa'i ttjv y^iv. tJiv ojpavbv xa\
OJV TIJV YTJV
ttjv yV-
HEXAPLA.
Osea;, xi, I.
T6 EBPAIKON. EBP. EAAHN1-.1 AKVAAS. SriMMAXOS. OiO'. OEOAOTIflN.
Kois rp.
X' vsp Ispar,). oti Tiai? IspaTjX, OTi Ttal; IjpaTjX oT[VfjTCioc'Iipar;X^ 3T[vf]TTlOc'I(jpaT)X,
0'jsa6r,o'j 0'jpisix- xa\ Tj4-r,3a au xa\ f|Ya~Ti UiVoc, xa"i, iyo) f,Ya-r,ja xa"; f|YaiTr,aa aCi-
H57paia xa'paO Tov , xa\ i-h Ai- 'tq .\ii"j— To^j xi- aJTOv , xa'i £c Al- ~h-', xa'i exaXiia
'32b 'riN-ip AsSavi. Y'j-T0'j ixa>,c3a xATjTat uio; JJIOU. Y'jrTO'j XiX"/.r,Tai j'ii'/ \i.o'j ii Ai-
Tbv uidv [Aou. •jiii {;.0'j. YJTTTOU.
OCTiVPLA
Psal. 11, 0.
Tb EBPAI TiEBP.E.VA. AKYAAS. lY.MAIA- Oi 0'. 0EOA. E'. (7'.
KON. rPAMMASI. .XOS.
'n;cj ';ni ojavi vaja/- xiyto ouat,)- xayw s.yo'.- iyt') o> xaTS- jyoj Oi xaTi- xiYt'j S:sT<t)- xiY('j estij-
Ot jiaXxt uajjiTjv pait- 7% T>»v fJait- (JTdOr,v §a- iTd9r|V ^a5t- aa;jir,v Sait- aa Tiv
';So 1 ^a,-
Xia piou. Xia ;jto'j. (7tX£J;'J-'a'J- Xej? u-' a'j- Xea ijiou. jtXsa [Jtou.
TO'J. TO'J.
ENNEAPLA.
Ilabac. 11, 4.
Ti EBP. Th EBP, AKV.VAI. IVMMA- Oi 0'. 0EOA. E'. q-'-
Z'.
EAA. rp. XOS.
pnsi (/jiaotx 6rj- xa\ 5!xato? 6 o; otxatoc 6 0£ otxato? 6 3k otxatoc 6 Sc Stxato? Sk Stxato; 6 Si Sixatoj
,aouvaOtj iv TltJTSt TTJ iaUTO'j sx t.:t:zm: TT) iaUTO'J -f^ ia'jTO'j Tfj laUTO'J TTJ lauToO
irjiaNa
iti. a'Jro'J C^Q- TrijTst ;f]- [iO'j ;f,ij- -i~£t sfj- WtJTJt ?fl- ^tj-T£t ?f,- -:iszc.i ffj-
r,'n' JcT at. 3£t. Tat. Jil. 3£t. C£t. Sil.
Illa «innia elaboravil Origenes eo qiio supra di- C Scpliniam, non in omnibiis Scriplura; libris, sed
xiinus qua autem exemplaria fuerint, uLi
1110. lo. Si iii aliqiiiliiis laiitum columnas occupasse suas. In
oinissa Ilebraica columna. Hebraico charactere de- qiiibusnam autem, iiec veierum iiec recentioruin
scripta, quinquc soluni columnae superfuerint, qiiod ullus unqiiain di:;it. Nam liuc solum ait liierony-
suadere yidenlur ii qiii ::£VTaiiXioov, sive opus niiis : yoiiiniUi vero libri, et ma.xiine /li (/«i opud
quiiiqiie columiiaruin mcmorant ; illa liaud dubio llcbrwos versn composili sunl, Ires alias edilionei
exeinplaria, noii ab Origcne, sed ab aliis subse- additas liabeni. Quainobrein oper;e picliuni erit bic
quenti tenipore descripta fuere, utdiximus num. I, libros recensere in quibus Quinta, Sexla ac Se-
VI. In 'quibusnatn Scriplurw Hbris. Ires alias edi- piinia editio coniparebant; ac disquirere ulrum
lioncs Uexaplis ndtlideril. Sexia Qiiiiitain, Sepiima uiiamque semper seque-
Exploralum est cditiones Quintam, Sextam ct rctur. Certum est lics illas superadditas editiones
53 IN IIEXAPLA ORIGENIS. 54
e regionp alinium positas fuisse iri libn) Psalmo- A niiis ailmodum perfunctorie narravit; nec videiur
rum, d in (luoilrrini Propliclis minoiilius. In Psal- ejus teslinioniura ad ea qua; supiadicta sunl peiii-
mis qiiidcm ircs illas ediiioiies per toium lilirnm lus quadrare posse; siquidein ait ille, in nonnullis
.idjuHClas riiissc suadcnt frequenlia singularnm fra- libris ct niaxime iis qui vcrsu composili sunt, tres
(;minta qii:« passim observantnr : in duodccim vcro alias,editionesnempeQuintam,ScxtametSi'ptiniam.
Propliciis iniiiorilius, ipstc llicronymo, pncter Aqiii- additas fuisse; ita ul ex cjiisvcibis iiifeiri possc
lani, Symmacliiim, LXX, Tlicodolioncm el Qnin- videalur,maxiniam Ilcxaploiiini partcm iibi trcs illac
lam, du;B aliae cdiiiones appositae eraiit, videlicet ediiioncsa.lditce fueraniesse libros inetricos ; nempe
Sexla et Scpiiiiia, qiiariim fraj;menta exliibemns; Job, Psalmos et Proverbi.i ; et tameii apeilissimis
Quinta;nempe frcqnciilissima, aliarum verorariora. exeiiiplis siiperius probalum cst, illas edilioncs ad-
Canlicuni autcm Ilaliariic scciindiim iiiiani c\ liis fuisse iii Pciitateticlio, in Propliclis niinoribiis, et
postremis edilionilnis iiUe^riim repricseiitanms, iii Canlicis ; cx libris vero nictricis Psalmos tan-
qiiod cum nec Quinliic, nec Scxt.ne esse possit, se- lum triiim illarum editionum ieli<|uias, ct quidem
quitur ex Septima desumpliiin essc. frequentissimas praferre; Job autcm ct Proveibia,
In Canticis canlicoriim, Qiiinlre solum et Sexlae quorum maxiiiia lerlionum Ilexaplarium silva su-
lectiones affcriinliir ; Scptinnie ne vcsligiiim quidcm pcrest , ne vcstigium quidem iriiim illarum edi-
tiabetur, unde fortasse suspicio orialur liic Sepli- tioiium liabere. His coiispcctis nemo ncgavcrit ad-
mam non adfuisse cum aliis, qiiod lamen nonnisi modum difficile esse siipcrius allaia cxenipla cum
leniere affirmari poiest : potuit eiiim, etsi adfuerit, verbis riieroiiymi conciliare.
a collectoribus negligi. Cum autem omnino ccrtiim sit Origcnem non in
In Pcnlateucbo autem Quintam et Sexlam edi- omnibus Sciiplur;e libris tres illas intcrpielatiom s
tioiiem locum occupasse suuiii leslilicantiir exem- adjtcisse, qii;cri potest ruim Ires illi iiitcrpreles
cap. II, V. 3, in Append. £. E., ii.r.h tCjv xapTM[i.6i.- eosdem omiserint : lioc cerie neque casu ncqiie
twv Kupfou. Et Levit. XI, 17. A. 0'. 0. E., vuxTtxi- consilio accidere potitisse videtur. Si rcspondcas,
pa|. r. -|f>,aug. E. QuinUnn, i^. Se.rlam iiidicat, el cur eigo Oiigenes in quibiisdam om-
libris, noii in
utriusque interpretaiio affertur. Ibidemque v. 51. nibiis, illas editiones apposuerit, reponam ego, cur
0'. 0. E., atjiiuv TsOvT/.d-wv. Ilisce tam apertis le- in Tbrenis sive Lanicnlationibus Jercmise, soluin
siiiiioniis refragari iieiiio possc videlur. At mirum Symniacbiim cum eilitiiine •cijv 0' locavit, ciini ta-
esl Quintam et Sexlam editionem a nernine vcterum nien Aquila ct Tlicodolio liujus llbri, pcrinile alqiie
edidcrunt, memoraiam uspiam fuisse. De Septima in Monilo probamus. Hinc saiie liqiict ex liac Ori-
in Penlateucbo iiibil Iiodie : iitrnm vero oliiii ad- geiiis omissione concludi iion posse, iiias edilii;nes
fuerit, ignoraliir. Pralcr bosce libros, ubi triuin non iiilcgras, sed aliquos tanlum Ilebraica; Scri-
posteriorum editioiium vesligia reperimus, in aliis pturs libros coniplexas fiiisse. Cstcrtiin fcin non
ctiam exstitisse subindicat Ilicronymiis Comm. in penitus expbiratani lectoris judicio pi;rmiltimus.
Epist. ad Tilum : Noniiulli tero libri, inquit^ et Vll. De nolis in marginibus llexaptorum ab Origene
maxime lii qui apud llebnvos versu composili sunl, po.Hilis.
Ires ulias ediliones addilus liabenl, quain Qidntam, In Hcxaplis amplos fiiisse margines nntis Orige-
el Sexlam, et Seplimam Irauslalionem vocanl, auclo- nianis onustos, compertum nobis cst : borum vero
rilulem sine nominibus inlerprelHm conseculas. Ex paitcm non miiiiniain occup;tbaiilnomiiiuiu proprio-
libris taiiien veisu conscriplis soli Psalmi tiium riiiii Hcbraicorum explicationes Graecse. Id autein
postcriorum inlcrprelatioiium rcliquias pr.rfcrunt. inilicat Origones in iiola qiiadaiii ad cap. xxxvt Ge-
In Job autcin et Proverbiis, elsi anipla aliariim nesis, .f 56, ubi sic babet : Tot; [a^v iiip\ 'AxuXav
cdiiionum scgcs offeratur, iiiliil Iiodie de iribus illis jta\ Su[iijia;(OV iJouTiaap EtpiQTai ev T0t5-t|) Tto Tdittjj-
poslremis interprelibus superest. ev ok Tto i-ipo> "toupTtcpapi. Ka'i fj [Jtev Toij napovTO?
Si stemus Hieronynii verbis, in iis tliris; nbi hx 6v(5|iaT0s Jp[JL7iv£ta 7:apax£tTa[ Tij Xe|£i • f) Ss exGetJt?
postrenuB cditioiies adlubebantur, tres senipcr aii- TO'j ^TEpou iv Tot:; t^f^z tpavsTTaf iil esl : .iquila et
erant, nec Quinia sine Sexla, nec utraque sine Se- Symmaclius Pliutipliar dixerunt lioc loco, in alio
ptima locum uspiam habebat. Verura bxc Hierony' aulem Phwliphare ."
prasentis vero nominis interprt/-
PRiELlMlNARIA 16
tutio vvci adjacet (iJ csl in niargine), nltenus autem A nilnis collocari : (juanquam iil mininie constet.
explicatiu iii sequentil)us declarabitur. Ilinc cst quod ILec (luippe solum divinaiido dicimus : doncc enim
in YCtusiissiniis inauuscriplis , unde pra;cipuam alii|ua vcl tanlilla pars Hexaplorum, ul inilio scripta
lli-xaploruni parlem exccrpsiinus, illae propriorum ruerunt, e tenebris cmerserit, ut jam diximus, ple
noniininn Ileluaicoruin inlerprelationes in niargi- nam perfeclamque illorum notitiam expiscari iion
iiibus occurraiil ; ut exenipli cansa, in vctuslissiino valeliimus.
illo codice Coisliniano, qui unciali quadnito cliara- IX. Utrum Oricjenis lcmpore Samnritani et Syri
ctere scriptns csl, ac sexli vcl seplinii saeculi esse Cra:ca' versiones fuerint.
putatur, ad siiigula fere noniina piopria ejusmodi Qua;ritiir num Origenes, vel si (jui alii in Cora-
noliike, vim ct et\mologiam noniiiiis indicaiitcs, re- nienlariis iii Scriplur;im Samarilani et Syri lectio-
periunlur; verbi gratia, eSljjt •
in marg., a'i[xanii f^ nes Grapce adliibueruiit, eas ex Samaiitana et Syra
zp^jtfT), seplum aut voluptas ; $iiuv, aTofjta •/.(ipTi?, os versione, ubi opus fuii Gr;cce cxpresserint ; an ex
ptiellw; EOiXiiT, c'o5t'vr;a£v, parturivit ; TTjdjv, CTiiOoj, aliqua Samaritani et Syri Graeca iranslatione, prius
pectus ; AiOto-ia, axizcoji?, obtenebrntio ; liyrji.q, adornala, muluati sint. Gia:cam Samaritanoruni
ip-a-i-r) T^ •taiTEtvtiJii?, rupina aut liumiliatio ; ^ii- versioncm fuisse innuit Epiplianius, cuni ait Sym-
opa-Tfi, Tiu?T,|jiivo;, auctus ; 'Aoa[A, y^lT^vr)?, f^ av- B machum, iit Samaritanoruni iiiterpretationes cver-
Gptoro;, i^
x*^"?'
terrigena, aut liomo, aut pulvis. Et terct, tertiam edidisse translationem. Nam id si de
similes beno multa; : quarani eas solum qua; mclio- Samaritana interpretatione , Samaritano vulgari
ris notae visa; sunt in decursu operis adnotavinius ;
idioinate facta, intelligi quispiam contendat, cur
aliasaulem nuUo dispendio negligi posse duximus ;
Symniachus, inter Saniarilanos doctissimus, ut tii-
tum quia niagna pars earum in libro Nominum bulium suorum Samaritanam translationem ever-
Hebruicorum cusa esl lum etiam quia hujusniodi ; leret et confularet, Graecam interpretationem edi-
clymologi;c plerumque leves, detortse nulliusque deril? Certe omnino consentaneum videtur eum
pielii siiiil. Aliarum vcro adiiotationura, quas iiiitio Graicara versionein cdidisse, ut eam alteri Grsncx,
editioiium singularum Origenem posuisse subiiidi- quoe erat Samarilanorum, opponeret. Ukc sane ob-
cal Eusebius , adinodum deploranda jactura est. jectio admodum urgebit, si lamen vera sinl quae de
Nam ibi edilionis cujusque historiam (exebal et quo Symmachi cuin Samariianis dissidio narrat Epi-
loco reperia fuisset indicabat. IUiid veio dainnuin phanius : nam ejus testimonio non inultum fldimus.
litet Epiphaniiis in libro De ponderibus et mensuris At noii desuiit alia aigumenta, quibus id conimon-
uteunque sarciverit , at multa niiscuit ille notasque stretur; nam ex ipsis Samariianai editionis fra-
teiupornm labefactavit, ut pluribus infra dicetur. graentis arguitur, ea ex aliqua iranslatione Graeca
Hexaplorum locaverit. Levit. viii, 9, vox Hebraica nE-Jfa, mitra, sic iii
Samaritani et Syri lectiones in marginibus vetii- Samaritana versione expriinitur, Ttf^/.iov, pitcunf.
stissiraoruin cxemplariuni, quae Ilexaplorum fra- Vox aulem -fp.to; aut 7i(Ato;, nam idipsum est, pro
graenta exliibent, persjepe observanlur; Syri quidtm pileus, jaiii a Piuiarcho usurpata dcprehendilur :
iii plerisque Scrjpliir;c libiis; Saniaritani vero iii unde colligimus Graecam Samaritanoruni versioiiera
Pentateucho tanlum : ubi non infrequcnter inler- illam usurpasse pro mitra vel cidari exprimenda.
prelationes Samaritani animadvertas , interdum Neque enim cogitaverit quispiam vocera hujusmodi
solas, sxpius cum aliorum inlerprelum lectionibus Latino-Graecam iii versione aliqua Sainaritano-Vul-
coliaias. Cum autem illa; Samaritani lectiones, gari idiomate concinnata locum habuisse, cum ho-'
nou in vetustis codieibus taiitum, sed etiam apud dieriia Samaritanorum versio peraiitiqua, ut exisli-
Palrcs «luarti, quinti et sequentium sseculorum oc- niatur, longe aliud exhibeat. Et Exod. cap. vi, jf. 2,
currant, probabile sane videtur ipsura Origenem voceni mn' ait Theodoretus in Samarilaiio exprinii
lecliones illas Samaritani in margine Hexaploruin ,, taSc, quia videlicet sic illain expresserat qui Gije-
posuisse. IJein porro dicendum videlur de Syro, c;»in Samaritaiiorum versionem adornavit. Neque
cujiis inierpretationes passim nperiuiilurin Genesi, ciiiin lucc varia leclio, vel ex Saniaritano Scripturae
et Exodo, in Psalmis item, in Jeremia, in Tlireiiis; textu, vcl ex Saniarilaiia Sainariliee descripia ver-
apud Ezechielem etiam, Danielem et Osee. Syri sione decerpi poterat, ubi legitur hodieque TTt\*
porro lecliones afferiintur ab Eusebio Caesariensi, a siiie (liscrimine. Si quis alias iii Penlaieucho a no-
Diodoro Tarsensi frequciitius; ab Eusebio Eiiiiseno, bis allalas Sainaritani interprctis lecliones accu-
cst, iidem niaxiiiieque Diodorus, Syrum cum He- desiimplas csse deprehendet.
liraco saepe conjmigunt hoc pacto, '0 SOpo? y.aX 6 Nec oQicit huic nostrx opinioni nota quaedara
'E6p3.Xoc, vel, '0 'EgpaTo? y.tX 6 XJpo^, quando Num. cap. xiii, y. 1, qu», ut arbilror, Origcnis est,
scilicet amborum iiilcrprelaliones coiiveiiiunt, quod ubi cuni qua:dam prieferret Saiiiaritanus Dibliorum
sa^pe contiiigit. Ha; porro lectiones, perinde atque textus ex Deutcrenomio desumpla, cadem ipsa se
kx toli Titiv SajjLapSfcwv 'ECpatxoij [j.eisGaXofji.EV xat- A Hinc porro sic argiiatiir : si vox illa 4 lupo? versio-
aXX:fl),to; Tji Twv 0' f pjiTivsia -iii ev td) AjuTipovo[Jif(;) iiem Graicam ex Syro faciam indicct, pari ralioiie
(pipofi^viQ. Non oiiim hic agitur ilc S.uiiaritaiia aliiiiia vox illa 6 'ESpato? versioiiem aliquam cx Ikbraico
traiislatioiie, sed lie ipso lcxtu Bililionim Saniari- Gr;iece faciam significabil : at vcrisimile iion esl
laiio libri INumeroruni, ubi etiam hodie multa ex liujusmodi versioiiem ab aliis omnibus Scriptune
Ocutcronoinio decerpia rcpeiiHnlur : qua; ut rcpi'3C- inlerprciatioiiihus diversam exstilisse. Aliunde ta-
scntarel Origenes, eoruni iiilciprclatioiicin ex vcr- nicn luca aCferri possiint, sive Syri tantum esse
sioneTwvO', ul in Dcuieronomioerat, mutuatiiscst. dicantur, sive Hcbraii alipie Syii, qu;ie ex versione
De Syro, ciijus frcquenles lccliones in multis, ut aliqua Gi;cca dcproiiipta videiilur. Sic Jercmiae xxxi,
supra diximiis, Scripturae libris occurrunl, niajor versu 2, ubi in Hebraeo legitur jn, ct liXX inter-
est difricultas. Licct enim miiUa suadere possinl, prclati sunt G£p[i.6v, calidum, Aquila vero, Sym-
fuissc olini Gr.TCCam lianslationem ex versionc Sy-
niachus et Theodotio X^P''' vcrtmil, Thcodoietiis
riaca coiicinnatam, eam nempe qu;ie 6 Supo; voca- lia;c habet, Ti OepiJiov, 6 'S.i/rioq xat 6 'E6patoj oi-
tur a veterihiis; alia lameii siint quse ab liac ample- XTtp[/.6v, TEOstxactv id est, calidum, Sijrus altiue
ctenda sciitcntia deterreanl. Sane dc vcrsione qiia- Ilebranis, miseralionem, posuerunt. Et Ezecli. xxvii,
daiii GiiBca agi videtiir Ezech. viii, 16, ubi voccm ^ 24, ubi in Hebr;co Icgilur 'ClS» D^iSS^m, Aquila
nblN Syriis x'.yxXioa, id est caiicilliun, vcilit : ihi vcrtit, JyxaTajxsuoi? £iXTi[X[iacitv, construclis invo-
vetus scholiastes, '0 SOpo? ttjv xiyxXiSa xaXei, ^iti? lucris ," Synimachus, preliosis iHtio/Hcris ; Theoilotio,
unicum cflerunt sensiim, nciiipe prosperans. llinc xscpaXT;v Mo<j?j/ t6 'Pc/j.; Modoy fjp[j.T,vju(7£v id est,
»!item quid colligas aliiid, nisi lectionem Syri ex Sijrus fiqs cnput inlerpretalur ; el Atiuila etiam Iio\
versione Grseca desumptam fuisse. Nain si Diodo- Mosocli, caput Mosocli, inlcrprelatur. Ihi vcro S.,
rus, vel is qui priinus Syri lectiones collcgit, cx LXX, Th., 'P(jj; Moao/ inicrprelali suiit.
Syriaco fonte ipsas petiissei, GrKceque vertisset, Q Hj?c saiie loca, et alia longe plura qu;fi profcrre
nunquam sane leclionem Graecam, aliis omiiihus possemiis, versionem aliquam Gi;ecam cx Syio fa-
interpretalionihus synonymam posuisset, ut com- ctam iadicare videntiir . neque enim facile credide-
mcntitiiimdiscrimcn exhiberet. Vox quippe Syriaca, rim scriptores illos comnieiitatoresque veteres qui
(]iiae verti poterat xaTsuoSou^jLsvo?, ;i'que pntcial Syri loca aCrcrunt, vcl Origcncin, qui fortasse h;is
plicari : neque enim lenuissimum illud discrimcn, posucrit, Syriacam ipsam versioiiem prse inanibus
quod inter has Grsecas voces intercedit, in Syriaco seinper habuisse, et loca qua; ab aliis iiiterprclihiis
aiiimailverli poterat. Hsec et similia, qu;e quivis discrepabant translulisse. Qiiod tamen non ita ex-
oliservare possit, Giiifcam aliqiiam fiiisse Syroriim ploratum esse arbitror, iit tuto aliirniare possini.
vcrsioncm indicare videnliir. Vcriini non dcsuiit Qiiod attinel ad lectioiies illas qiuie frequenlis-
exempla alia quse huic opinioni adversari videniur, sinie, hac pra;fixa noia, '0 '£6pato?, occurrunt,
ut est iilud ex Didymo Gen. viii, 7, '0 Supo? ou/ ccrtuin quidem esi illas noii esse AqiiihB, coiitra
6ij.c£tos T^ 'EXXT)vixTi- Xeyst yip, vxiczpeiJi^E, xaX 6 quam nonnulli arbitrati sunt, ut slaiiiii dcprehen-
'KfipcdoQ- id cst, Syrus non siniilem Crwca; leeliunem del is qui hanc llexaploruni colleclioncm pcrcur-
habel , dicil enim, reversus est, ul el Hebrmis. Cur D rct. Nani pleruiiique coiuingit ut post albilam to'j
dicat Syrum non similem Graecae lectionem habere, 'Efipatou interpretationem , mox seqiiatur lectio
si ipse Syrus Graicc loquebalur in vcrsione ex qiia Aquilae, ab ea longe diversa. Alioquin ille, quisquis
hodierna; hujusmodi lectioiics collect;? sunt : sane tandein fueril, Hehr;eus, iioii tani scrupulosc verba
ciim Didymiis Giscum Syro oppoiiat, lcctio quam voccsque singiilas sectalur quam Aiiuila. Ilehriei
alfort cx ipsa Syriaca versione dcsumpla et Gia;ce porro iiomine iiitclligi foriasse possunt llebraei illi
versa fuisse videtur. Verum huic arguniento reponi doctores, quibus in Scripturis explicaiidis uieban-
polesl, hic Syruin dici, noii quod lia;c versio Syra, tur veleies, maxiincqiie Origenes, de quo ail Hiero-
sed quod ab interprete Syro, Grxce pro Syi is, facta nymus Apologia ad liulinum : Nec dcdignalur,Scri-
esset ;
parique modo 'EXXr,vixr]v dici ediiioiiem, plurnin inlerpretans, per singuln loca quid llcbrteis
qiiae ab inlerpreie Graeco facta fuerat. .Miud auiem videulur inserere. Hebracis item doctoribus usi sunt
occurrit, quod fortasse magis urgeat: Euscbius Cae- Eusebius, llieronynius aliiqiie. Origenes vero, qui
saricnsis nonnunquam, et Diodorus Tarsensis fre- Jud;cos fiequenter adihal, ut de Sciipliirae litlera
quentissiinc llebraei et Syri lectioiies qiiasi uiiam cdoceietur, inde frequentcs tou 'ESpaiou intei pre-
alferum, hac priemissa nota ;
'0 'ESpaVo? xai 6 ^'jpog. latioues in marginibus Hexaplorum forle posuerit.
7,9 prj:liminaria m
omnes, qus ad nos usque ilevene- A scriipiilo dico. Quibusdani eiiim in locis, maxirae in
«cque tartieii
ruiit, roO •ESpafou lcclioiics e\ Origene niaiiasse liljro Jolt, Uini frciinenles adsuiil Hebrsei inlerpre-
nam verisimile esi Eusebium, Diodoruiii, lis lcctioncs, ul facile credi possit cas ali aliqua
vidcntur ;
Hieronynium ei alios a doctoribus suis llebrsis versione Gncca desiimptas csse. itaque donec cla-
alias accepisse, qu* forlasse in hac collectione cum rius quodpiain veterum testimonium e tenebris
Origenianis permisia; sunt. Ha;c quoque non sine emerserii.de liis noiiiiisi bariolandoloquipossumus.
CAPUT SECUNDUiM.
De leitu Heljraico.
I. Textus Hebraicus, in Hexaplis deseripius, idem erat iiui liodicrniis, iion aulem priscus ille Samarilanus. II. Speci-
miua qua^darn liUerarum Hebraicaruiu veterum. III. Hx qiiarumdaiu liueraruni iutnr sc siniilitudine qiianla leclionura
cl inlcrf.rpl:ilinnuni vavietas orla sit. IV. i)e prisco scripluraiu Hebraiiam legendi niore. V. De veleri liuerarum
pronunlialione. VI. De vocalibus Hebraeorum.
I. Textns llebruicus, in Ihxaplis descriplus. idem bibliolhecis asservantiir, non admoUuin remotae ve-
erat qui Iwdierms, uon autem priscus ille Sama- lustatis esse, paucosiiiie liaberi qui superent annos
riiauus.
quadringeiitos. Anliquiorem nulhim noviinus eo
Euseliiiis, Ilist. eccL, lib. vi, ait Origenem ad
g Pfiilalciichi voliimiiie Bonoiiiensi, de quo mulla
Ilexapla conciiinaniia ttrM-ovJm^Ji , sivc priniigc-
dixiinii.s in Diario Italico, p. 3'J9 et .iOO, quod an-
nias et authenticas Ilebraiorum scripturas sibi coni-
nis ab hinc quadringenlis magistro ordiiiis Domini-
parasse, xii te Ttapi twv iouSaiojv i[x<fepoy.ivai;
caiiorum Ayinerico, quasi autogiaphum Esdne, a
itpajTOTUTOu; auToi? 'E6pa(uv tiTOixsEoi; ypci.fic;,
Judicis oblaliini fuit. Licet autcm comnientiliain
XTTi|j.a loiov iroiT^saaSai. Ubi opliine iiotal \alesius,
hujiismodi veluslatem iicmo prudens admittat, ve-
Eusebiuin sacrnc Siripturae codices Ilcbiaicos ideo
risiiuile taiiien cst aliquot aiite saeculis, quam Ay-
TtpojTOTUTiou; sive primigenios vocare, non qiiod re-
mericus acciperet, exaratum fuisse. Iii hisce porro
•vera esseiil primigenium e.vcmplar et auiographum
omnibus codicibus eadcm ipsa, quic iii hodiernis
ab Esdra conscriplum ; sed TiptoTOTUitou? et aiitheii-
ttibliis, cbaiacicriim forina deprehenditur, ita ut
licos appellare coniparatione facia cum Gr.^cis cdi-
niliil discrimiiiis intcrcedat. Alias vctiistiores for-
lionibus,lam Sepluagiiita interprctiim, quam alio- nias conspicimus in lapillis duobus Basilidianorum,
rum, quae erant interpretationes ad exemplar Ile- qui penes iiie sunl, Hebraico charadere conscriptis,
braicuin concinnala'. Ncqiie item putamlum cst, ut
ct quidem tcrtio circiter Clii isti Sisculo, ut putaiur :
vir quidam doctus arbilrabatiir, illas -iTpuTOTuirou? ubi, prifiter ]iaucarum liiteiarum figuras, vix aliud
Ypatfac csse Saiiiavilanam scripluram, qiiam Ori-
q qi,idpiani expiscari valcas ; ut contingit etiam
genes, Euscbiiis et Ilieronymus ab IlebiKorum pe- qiiaiido Abiaxea bujusmodi symbola Graece descri»
rilissimis edocti, priscam esse Hebraicorum chara- pta sunt, qua; vix legi raroqiie intelligi possunt.
cterum formaiti asseverant. Nam dilucide el iiulla Subjungimus autein alphabctum Hebraicum ex ms.
verbornm ambage ail Eiisebius eas csse litteras Rll. PP. Jesuiiarum collegii Ludovici Magni; ubi in
quoe apud Jiid;cos circumfcriiiitiir. Tiinc vero teiii-
libro Threnoruin Jeremiae litterarum fornia plurles
poris ccrtissimum est, refragaiite neraine, Hcbrai- depingitur a calligrapbo Graeco ; sed ila indiligenier,
carum sei i|)turaruni characteres eosdem fuisse qui ut non secum ipse consentiat, et cuiii idem alplia-
in hodieriiis Bibliis Ilcbraicis babentur. Non qiio
betum repctit, a priove quam posuerat fornia sxpe
velim ne tanliUum qiiidcm discriininis inter illas
deflectal. Ex iis vero formis eas dclegimus quae niagig
vcteres et liodiernas intcrcessisse, ita ut ne vel mi-
adlitterarumllebraiGarum figuram accedebaot.
nima mutalio in ullara llebraicarum lilterarum suc-
ccssione tcmporiim importata fuerit. Sed diro iia ^ ^\ •
^
easilem cssi',
a
h p9
alia vero raajorelittcrariim forma descripta fuisse. [3 ^ -7
II. Specimija quadam lilterarum Ilebraicarum
Certum babclurapud
vetcrum.
eriiditos, Hcbraicos Biblio-
5 \ B ^
rum codices raanuscriptos, qui in variis Eurups = y n 71
i) IN HEXAPL.V ORIGENIS. 4>2
tlis prolaiis vctusiioiiliii!» lillciarum llobraicaruiti A similitudo deprelienililur, ita ut ail tlifferentiam lit-
spccimiiiilius, jam de siiigulis ut ol'!ii scribcliaiitur lera; 1 duo puncta siipcrscribanlur sic j. Ab inter-
liiteris paiica pcrtraclare openc prctiumfuerit. pretibus quoque aliam pro alia lcclam ssepe depre-
K seiiiper ita (lepiclum fuisse videtur, neque ulla hendimus. Verisimile autem esi lineain qiia forma-
iiiler vetorcs et rcceiUinrcs di^prchciulitiir sciibciiili l)atur1 in quibusdam saltem libris a supcriore parie
(liticreiuia. Eadciiuiue fonna occurril in kipillis Ba- rcllexam fuisse sic 1; unde conligil, ut pro T sa'po
3 itcni a prisca forma non recessisse suadcnt eerte memoratus codexunde alpliabctuiii.siipra de-
(iini spccinien allatuui, luin etiam ejus simililuilo pielum excerpsimus, in aliero alphabeto (iiani al-
< uiii liUcra 3, i\nx et olim ab Euscbio in psalni. pliabeta repilit, ut diximus) 1 quasi T dclincat.
\\xiii obscrvaia fiiit, el. Iiodie iii libiis llebraicis ,4ttaiiien in voce Ilini niulioiies repclita in Ilcsaia,
depreliendilur. Nain ait Eusebius haslilteras parvo quemadmodum cl in alphabeto supva, neuira lit-
apice disliiigiii, ut hodie(|ue videmiis, quod coiifir- icra ' vel 1 a supremo apice reHexa est.
niat lliironymus multis in locis. Ex hac porro De littf ra T iiibil observamus, iiisi forniani cjus
formsR simililudine facluin esl, iit aliis 3 aliis 3 in alph;ibi-to siipra admoiium eorruplaii! videri.Eain
legcntibus, niagiia inlcrprctationum varietas oborla vcro cum alia quavis Iittera perniutalam fuissc nus-
liuic enim nun niub.um fidinuis; quam quia vix De i in 3 jam supra.
aliam pro alia uspiain lectani fulsse dcpreheiidimus S hac circiter figura scribitur in speciminibus e£
in vetcrnm intcrprciationibus ; secus quani iii lit- in alphabeto.
teris similibus contigit. a non nuillum deflexisse vidctur a prisca forma.
7 formam retiiiuisse suam arguuni lum speci- De 3 in 3 diximus. In alpbabeto, cui non miilta
niina vetiistiora, tiira niaxinie ejus similitudo cum fidcsbabenda, longe alia forina pingitur.
^, qiia3 et liodie talis est, ut sa.'pe vix distiiigui D fornia pcne iriangulari delincatur in alphaheto
possint, el olini tanta fuit, ut innumeras pene in- sic i>.
lerpretationes ex permulatione alterius cuni altera „ y pene similem huic habet formain in alpbabeto
profeclas obscrvemus : quamobrem ait Hieronymus siipra.
in Ezecliielem cap. vi : PoleU el ob vicinam siini- 3 sine intermedia linca scribilur sa?pcnumero iii
liludincm daletii ct res Ucbraicaium liltcrarwn, codico mcmoraio, sed ciiin annulo.
tjua: parvo cipice diilinijuunlur, vct Deblallia vei lie- S ei p formas bahent in alpliabeio viiiatas, a:i
que ver'~ 'itteram discrimen olim conspicuuni fuisse nitatein aliquaiido cuni D confunditur. Figura ejus
S"" ., lum alpbabcluni supra, ubi n sic n, n vero vetusta similis cst hodierna;.
.», h dcpingilur, lum maxiine iii' iretiim consen- nsi fides alpliabeto, paulum deflexit a prisca figuia.
sus, qui has lilteras iion iina"' j alia accipere III. £.1; qnarumdam tiUcrarum simiHludinc quanta
solehaiit, quiijue lamen b' s quaslibet inler se inlcrprctaiionum variclas orta iil.
similes, passim confiin Sane litteram nolini Ex quarumdam porro lilteraruni lleliraicarum
superne clausam fuisse indicant alii manuscripii, D ''"'" »''''» lincis similitudine incredibile est qiianla
ct qiiidem antiquissimi, ul Colbcrtinus in nota ad lectioiuiin et interpretalioiium varielas orla sit :
psal. Lxxi, v. 18, et cndex RU. PP. Jesuiiariim ex uiiius quippe litteraj cominulatione voces loiige
jiassim in Hesaia. Iii iis quippe vox Elini, qua diversa significant, noniina vero prnpria cum aliis
n supernie clausam exliihet ad mndiiin littera: n Dea quidem litter.-e cum 3 simililudine agil Eu-
Graecae, qua in re consentiuiit cum alpbabeto supra. seb. (/1 psalm. xxxiu. uhi de niulalo Acbimelech,
i\ olim pro * s*pe lecium fuisse siiadet llierony- "iSd^jN, in Abimelecli, j"ra'2N*, loquitur his verbis :
mus, qui ail epist. ad Suniam et Frei. iii psat. '11 •:a)v BaatXsttov Tpa.<fr\ "AxtfJisXsx rapiexe'-" ^vaX-
r,\xix ; Pro nomine, sive legc, apud eos tcijilur XafT)? ciQiyiio\> yevofievr]?, oiSav ocT y.iv£lcj6ai'Trapct
TniBA, quod Aqidla iiiterprclalus est (foSov, lioc est yko TTiv bp.oioztjzai Toij CTOix-t'o'J toO Brfl Ttap'
timorem ; Sijinmaclms et Tlieodolio, viifiov, id est Egpatoi? xaXoujiEvou •.•:a\ wj Xi.!f,Sici.'f6pio; ilzo69i\
legein, putnntcs tuoua, propler tilterarum simititu- ToOvojJia' aytob^j yjtp Sv -/.at xauTiv etm Ta SiJo iit«i-
guwitur. In alpliabeto quoque supra cadein ipsa Id est : Reijnorum Scriplurn Acltimelech hnlicl : »i
fuil : siquidem una eademque fere eit duorum ele- calL-rel, eaiu Gnccis liiteris expressit, caoiop, ila-
mentorum /igura, brevissimo solum apice distin- dor. Numerorura vero xvi, 15, "iT^n legiiur; signi-
gucnte. Ex illa vero "|Sc;n in "jSn^SX Diulitione ficatque asinum, vd, ul Vulgata vertil, aiellum;
didicullas exsurgit, qiiani ibidera solverc nitilur LXX autcm cuiii T iii fiiie, Icgeruiit "l^n et iiiter-
Luscbius. Idip>:uin de lilleraruin 2 et 3 similituiline IJiclali suut, £-iO'j;jLT;;jta, daidcrabi.e, vel deside-
passiin dicit llieronynius. Par lcciionis varietas rium, alius, oilioov, duuttm. I Reg. xiv, 21, nijm
obscrvatur Josue xvii, 2, in voce TtV^SX, 'ASis^ep, A. 'EfipaToi, reiiiiit, Viilgata, llebrwi; LXX vcio
qiiam alius interprcs n~y'Ji<, 'Ay.iZip, legil. Ex m2V~ lcgerunt, ac ooC/.o'., servi, iiiler))retati suiit.
tadein 3 in j cominuiaiione longe diveisae inier- I Rrg. XXI, 7, et xxii, y, iCTNn, Jdummus: piimo
prctaiioncs prodeunt I Reg. ii, 5 ubi vocem "n;U.'J, loco velus qnidam iuterpres, seciimio LXX Kgerunt
quani Vulgata veriit se locaverunt, ct alius inler- '^ixn, .Arniiii, vcrleiuiitque SJoo; , Sxjrus, et 1
pies, eOilem sensii, e;ji.;:Gi;pvT,7av, mercede condu- Reg. xxiii, 15 et 19 nu-n alii Iransiulerunt, 8,ou-
cii sunt, Aqiiila, qui legit T-ZZ'3, Iransferl cjvs- ^ l^k, vcl 0"/,r,, si.'ra ; LXX vcro, qni li^goruiit nil~n,
Tp'>;T,jav, conirili sunt, ci LXX, qui vcrluiit ii/.a.z- y.aivY), nova. II Rcg. iii, 4, et aliqiioties initio cjus-
•itJ6T,aav,nn')ioratioKHJ,eamdem quain Aqiiila lcctio- dera libri, n'3l!< alii, 'ASojvJa?, Adonias. LXX vcro,
nein seculi videiitur. IlcniquelVReg. xxiii, 7, C'n2, "1
P''0 "f, 'Opvia. Job ix , 23, y^-^^C, pracursore;
domos, LXX, qui legerunl C'no, ys~''-''-i'- rcildnnt. Symmaclius ct LXX legisse vidcntur VT ''-12, nam
Et Job XXXVI, II, voceiii ibj'', quain LXX cjv- vertuiit ojx eioonav, non noverunt. Sed obscrvatu
Tt/.iso-jn, Vulgala complebunt, transtulere, Sym- dignus est locus illc p.talmi xxix, 8, Domine, in vo-
inachus, qui haud dubie legil iSa', TraXaiioso-j- luntate tua prcestiiisii decori meo virtuiem, ubi il-
ctv, id est antiquabunt, verlit. Psalnio auteiu xci, lud, decori meo, rcspiindet voci Ilebiaica; liodiernaj
XXI, 29, ubi lcgilur r;', Aquila ct Symmacbus, r progenilori vel primo parenli meo, lcgisse videtur
liotfjtdssi, prcepurabit translulcruiit. Vulgatus quo- '"iinS, nani n~Ti esl progenitor, ncc iiifrequcnter
que inlerprcs, qui vertii, corrigit, r;i lcgit. At LXX 1 cum 1
accidit ut cominuielur, ut infra diccmus.
]'3' legeiunl qui verlunt at/viet, iiilclliget (*). Eadem comnuilalio toj "i in 1 observalur psalm.
Et Hesaice iii, 6, ubi lcgiiur,-bu'2n, Syinm. etTh., Cix,5, ubi illud, ia splendoribus sanctorum, leclionem
lisOivsia, i)i/inHi(as, Vulg. iMiiia. At LXX, qui ledduiit ftebraicam bodiernam exprlmit '"nna, alque ita
Pptlj[jta, nSwZD legerunt, nam SUQ est cibos coquere. legerunt A. LXX , Tb., V. Verura Symniaclius
El Hesaiai v, 18, 'S;n; Viilgata vci tit in /'Hnicu/is, '"innz lcgit : vertit enim l\i optai, et Hicronyinus,
lectioneinque sequiiur eain quue liodieque in Ile- i)i monlibus. Job vi, 10, T", quod alii verlunt s.-'.,
braico exstat. At Aquila, Symniachus el Tlieodo- adliuc, L.XX, niuiaio "IV '" TV verteiunt, t.6Xiv,
tio, 'SiyiO legerunt, vertuni eiiim, wi cyo.vfotr, urbem. Iteni Job cap. xxxvi, 30, voccm "n*iN,ij^'<-
quasi funiculis, et LXX, <!){ cxotvft;), ^uasi funicuto. cem suam, LXX legerunl "i-iN; sic eniin eam Gi%
Longe plura in ulramque liiteram proferre possem ;
cis liiteris exprimuiit t,5to, ubi mulatio tou "i T
iii
scd ad majorein varieiatuin fonteni pi operaiidum esl. ct Toi T in 1 observa. ^ ;Kl Job x.vxviii, i, ubi He-
1 pro "1 lectiim, et vicissiin n pro " passini repe braicum liabet no', quo pJoto legit eliani Syinina-
ritur iii Scriplura. SicGen. iii, 17, "JT.Sva bodie D cbus(**) :ibiLXXet vulgatusinie pre»legeiUiit»TD'.
legilur in Ribliis, et sic olira legit Aquila, qui ver- Vide suo loco. Psal. lxxvi, f 3, LXX pro mj3,
lil, lv£xi aou, propter te. LXX cum T lcgerunt dejlu.xit, lcgerunt ,"1~M, in conspectu ejus. Eccles.
Ttizys, iv TOt; EpYot; uou, i)i operibus tuis, Vul- VII, 23, V"% ul hodie legilur, verlil Vulgata, novit
gata, inoperetuo; Theodotio autem, ut .\quila, le- sed Aqiiila legil jn', qui transtulit, TOvripsOetai,
git TTIZVS, iv TTj ::api6ij£; aou, i)i tramgressione i))i;)rot« ngii, LXX vcro, xaxtbi^t, male afficiel. Et
tua. Exod. vocem rCTii, Gerson
VI, 16, (est nomen capite sequciiti, vcrsu 6, nV"l Syminachus, xdxw-
lilii Moysis), velus quidam iiiterpres bis lcgit "[Wti, a:;, Vulg. affiiciio, LXX et Theod. Yvioi'-;, scienlia,
rEOidiv, Cedson. Levitici xix, 20, ubi lcgitur, noii quia nvi legeruiit. Hieronymus vero in huiic lo-
comedetis cum sanguine, Hebraicum liabcl mn""?!?, cum : /)! Uebrcco, inulitiam Itabet, non scientiain ;
el vetus quidam inlerprcs, 'fA loj atjiato;, super scd qiiia itES el daletu litterx Hebraica;, exceplo
sanguinem; LXX i pro T lcgerunt C-in-S> vel parvo apice, similci iunl, pro ravtii leyerunt dath,
C'"in—5V £-' TiLv dpicov, super montibus. Et Levil. id csl pro nialitia, scientiam. Hoc melius sciel qui
() llsc vox intcr Keri et Chcthib ccnsetur a {**) Texlus hebraicus habct no', non aiiiein
iiusSOlCthi::. Di:A.i.ii. '10'. Cf. varias kciioiies U. De-hyssii. Dkacu.
<; IN HEXAPL.V OniGENIS. iC
ejus rm(]uw kabmrU nolitiam. Eamilcni ipsani 7ct n A y 30, iocum Iiunc dinkilcm nmcn nTO"]l ver-
coninuilalioiiem obscivabis Pioverb. xix, 'io; l!e- tunt liodierni hcbraizaiites, Fili perversa; rebcllio-
sai. vin, 9; x, '28; xvi, 11. llenKnie eap. xxviii, f nis; Vulgata, Fili iiiiilieris virum ultro rapicntis,
9, et Jcrein. xv, 12; xxxi, iO. Iteni l'rov. xxviii, Syinmachus, Fiti indisciplinaturuin dcjicieniium
22; Amos i, 5. Et Sopboniae m, 9, ubi voceni nilli LXX, Yik xofiacjiiov auxo;jioXo'jv:it)v, aliter auTojio-
A., Tli. iJsUEvtjidvov transtuleniiU, Vulg. electum, ),ouT(JL)v, Fili puclliirum ullro vcnicntium. Pro "'IJTJ
Syminacbus, xaOapbv, purum ; LXX vcio, qui le- ciiim legisse videiitur n''^:, pucllarum, ~\ iienipe
gerunl niTO, £i? "^t^m ycvcav a.\izv^^, iit gciicraticncm pro 1, ul supi a.
ejus ; quo loco notat Ilieroiiyiniis : LAA' dixcrunl, Praiter has cx coinrnutatione litlerarum orlas in-
in generalioiiem cjiis. El liinc error exortus est, lcrpretalionum varietatus, aiiae observaiuiir ulii lit-
gnod vcrbum Hebraicum darura, quod Aquila et tcrx pro aliis eliam non simililius substiliit;e diprc-
Tlicodotio, c\cclun\; Sijmmachus, iiuUKiiiiii, inlcr- Iiciiduiitur, vel ubi ex diiabus uiia enieitiir, ut Gen.
pretatus esl, LXX lcgerunt bauurv, res littcram XXV, 8, ubi legitur T52V~^N, ad populum suum
DALET:! existimantes, pruptcr clcinenti nimiam sitni- alius iiitsrprcs vetus irausiulit, 7:po^ zo-j^ Tepd-as,
litiuUnem, quod parvo apice clislinijuitur. Et Hesaiie a'Jxoij, ad transitores suos, (jiii lcgisse vidcllir
xLiv, 21. Iiiiiuiiicia peiie similia afferre possemus, ?"»SV"Sn. Et Num. XIII, 34, CiS'£3 Syinmachus ver-
sed li:ec crunt aii pra'seiis iiislitutum satis. lit ztrja.G-J.rjxi;, portcW.osos, ac si legeretur D"Nb3i.
Obscrvantur itcm mutationcs frequentes toG 1 in Josue vero iv, 3, D'»n;n sacerdotes, LXX vcrtunt
' : jam viiliinus supra Job vi, 10, ubi alii interpretes JiOoi, lapides, quia legcrunt D':2.srt {*) Et II Ueg.
leciioiicm Hcbraicam hodieriiam TO secuti sunt, xviii, 53, insSa, in eundu ipsum, vctus quidam in-
LXX -{f'j leijisse, ci Job xxxvi, 50, ITN legisse pro lerpres legisse videlur ",1333, qui vertit ev ti^
TnN. Sic etiam psalmo xlviii, 4, vocera Hebraicam xXaic.v ou^^iv, in flcndo ipsum, sive, cuin flerct. El
mxV\ ail Chrysostonius Hcbraice legi ouayrjB :
psalm. Lxxi, 14, DG"!, siiniju.is eorum, LXX lege-
psalmo aiilem lxxii, y 7, ubi legitnr 'az>V, oculos runlDril?, inlerpietantur eiiim, zh <5voiia a^JTwv,
corum, quaiu lectionem secuti suiil Aquila, Syin- nomen eurum. Provcib. xwi, 17, icgitur 'JTN
inaelius el lliLToiiyiiius, LXX legcruiit yozvj, qui aliique omncs, auriculas, ut par est, cxpiimuiil;
verluiit, aoixia aJToJv, iniquitas coruin. Et psalmo LXX vero, qui vertuiit xipxou, 2JTn liaud dubio
cxLvii, 16, vbcem mS3 vetercs Ilebraice legunt Xa- icgisse vidcnlur. Sirailia bene muita aOTerie posse-
(ft\p, Cluipliir, ct Hcsai.e xxxviii, 14, voccm D'D, inus ubi interpretcs illi veteies, sive varie legerint,
eciuus, TheoLlolio legit D'D, sl.;, LXX vero x^'"'-' r sive vaiic icgeiidum pulaveriiit, ioiige di^paratas
6(i)V, liiruudo, verteiunt : qua de re Hieronyiims : interprctationes dederunt. At iis consuito praacr-
Pro piillo liirundinis, sive hirundiuc, ui LXX Iriins- Riissis ad alia irauseamus.
tuierunl, in llebraico scriptum est, sus agou, quod Ex modo eiiaui dividcndi voces interpretalioni-m
inlerpretutus est Aquita, equus agor ; Tlicodotio, sis varielas orilur, ut Proverb. xviii, 10, SlJD A(|uila
AGLR ; mcdia enim vocaiis littcra vav, si ponatur in- et Theodolio, ^^jpyoi;, turris ; LXX veio ei Alius, a
ler duo samech legilur sus, el appellatur, equus, si habeules quasi pricposilionem :q, rcjecto 7, ex [j.z-
iOD tegitur, sis, et hirundo dicitur. El Jeremis viii, yaXuauvr,; et ex [jieycOou^, i'x marjnitudine, vci-
7, D'D iicin legitur; in margiiie autem Hebiaico- tuiit.
torum Bdiiiorum nolalur legcndiim esse D'D, ubi Ex similitudine itcm soiii aliquamlo lilter.e niil-
Hieronyiiius : liursum pro liirundiiie Sijinmuchus iateiius siiiiiies alia; pro aliis accipiuiUur, iit psalm.
cicadam tramtulit, qum Uebraice dicitur sis. Longe Lxxxix, 11, voeein ©'n , cito, Aquila ivr-.p i;Jr
plura hujusmodi exempla profcrre possenuis : sed interpretalur, ae si legisset c.y. Exod. iv, 26, vo-
ab iis supcrsedcmus, niaxime qiiia illa tou 1 in i cem 7nn vertit EscppdYicicv, ac si legissct Dnn. Exem-
inutatio plerumque seusum iion alio traiisrert. plum singularissiuuim habctur Ezecb. xiii, 5, ubi
SeJ mutatio xoO 1 in "i et vicissiui, qux iiomiun- j) yiZ^jh
ad standum ila vcrteruiit, LXX ac si legissent
uuam occurrit, magiiam iiuerpretaiionum varieta- naxS, inlerpretantur enim XeyovTss, diccntes.
tcm parit. Jani vidimus supra ad psalin. xvix, ^ 8, IV. De prisco scripturam Hebraicam tegendi more.
Syiiiniachum legisse 'ninS' progenilori, pro ''"nri':)> Fatentur cruditi oiniies magniim iiitercedeie in-
wiorili. El Gen. xxxiv, 2, ubi legllur »'nn ct LXX ter veteres et recenliores iii ilebraicx seiiptura;
Euaio;, Vulg. llevceus Iranslulerunt, vclus alius in- leclione discrimen ; iiiio el eamdeiii ipsani in ie-
lerprcs, qui liaud dubie legil i~iT]r{, Xojipaio^ rcddi- gendo vai ietatem suo tempore observari, ait Hiero-
dit. Suiit aulem ('.lioiTa.'i \el iloriiei aiLera geiis Ciia- iiynuis episl. ad Evangelum : Ncc rcfert, iii(|uit.
uana-oruiii. El IV Reg. xi, IC, ubi lcgilur ^'''D, utrum Salem aut Saiiiu nominctur : cum vocalibH-
LXX TiiJv iir-rttov, Vulgata, equorum vcrluiil. Alius in medio litteris perraro utantur Hebrwi, el pro vo-
autem velus iiitcrpres, qui D'D~D legil, euvo'Jxwv luntate lectorum ac varielate regionum cadein vcrba
sive cunuchorum Iranstulit. Lib. I Keguin, cap. xx, divcTsis sonis aique acccniibus proferantur.
(*) Non Cjron verterunt ).i9oi, sed D';2N, abs- ccdcutc» vdces quas Tlieod. sic reddidil
,
itA :
(fl) Nihil miriira igilur est si Massorctica leciio A num. 5, Zay. Sed alius ix circitcr sasculi , num. 2,
cum vetuslioreilla non prorsusconvenial, siqnidem ct alius XII saeculi, num. 17, Zain liabei. Codex
Massorel» eam adnotaveriint quse sclate sna et eo item Coislin. Graecus, niim. 191, liabet Cd?. In alins
loco ubi versabantur uiui ciat, qiia'f|ue ab anti- quotidie inciilo codices qui Zui liabcnt. Quare vix
quiore ilia et ab ea iiuK variis in rcgionibus usur- diibitavcrim quiii olim ab omiiibus Zai , non Zaiii
))alinliir, multum differebat. Quin eiiam liodie le- lecliim fuerit, t omnes per f reddunt.
clioncper Massorclasad ceilas vocales dcterniinata, n'n llhelli. Eusebius et cod. Jes. f,0 legiint , cuin
inter Ralibinos plerumqne non satis convenit qiio aspiiala scilieel, etsi in pnslreino iiuii legalur spiri-
pacto sit legeiidum. Inde est quod veleres illi non lus; alpb. Murbac. uetu. llaiic liiteram L\\ lege-
secum sempcrconsentiant in lectionibus , sed alius bant per x, clii, ut notal Ilieronyiiius QucbsI. iti
alio modo iilem verbuni pioferat, quod exemplis se- Cen., ui nn, Xc/jt, Cliain. El in Jeremiam cap. xix,
qucntibus cnnfirmatiir. liiilium porro diiciinus ab >• 2, de voce n'Dnn b.Tcc habel ! F.i pro poria ficiili,
alpbabeto Gi-i-eco, quod cum litterarum noniinib'is, .\quHa, Sijmmachus el Thcodutio ipstim vcrbum po-
De prap. evaiig., lib. x, el in codice RR. PP. Jesui- morem suum, pro aspiratione heth lillera:, aildiile'
tarum collegii Ludovici Magni in Thrcnis JcremiiB; ^ runt cm Grwcum , ut dicerent cbarsilli pro arsitli;
necnon in alphabeto codicis Murbacensis inillecir- sicut illud est, pro Uebroii, Clicbron, et pro Jeriho,
citer annorum, a nobis edito PatcEograpliia: Grceca: Jeritho, et simitia. Alii, ma.vime vero Aquila , pro
p. 221.
aspirata habent; ac ut verisiinile est, iiiitio diclio-
V. Dc vetcri titterr.rum Hcbraicarum pronunliatione. num per spirilum densum indicabant, licet jam spi-
E]Sn Aleph. Eusebius legit aXcf, cod. Jes. aX-fi, ritiiuni hiijusmodi conimulatioiics miiltic, maxime
alphabetum Murbacense alepb. Ait vero Hieroiiy- in nominibus propriis, depreliendaiitur : quia enira
olim Origenis lenipore, et aliquot posl Origenein
mus Qumslionibus in Genesim hanc litleram ssppe ,
legi, sacpius vero per a. Aliquando per o lccia SKCuIis, exemplaria oninia sine spiritibus ct accen-
per e
deprfcliendituriit ill Reg. i, 5, n':iN'. LXX, 'OpvioL?. libus describebantur; qiiando ha;c adnolari coepe-
nu Beth. Eiisebius et codex Jes. prfi- alpli. ruiit, calligraphi eos spiritiis in iiumiiiibus propriis
Murbac. beth. Omiiino respondet j8 Gra-co , atque posuerunt, qui primum in mentem veniebani. llac
hodie, ut .S Grsecuni, saepe legitur pcr v consoiiaii- aulem in re codiees seculi sumus male positos ,
teni, quando scilicet non est daghessatum. lencs spiritus einendare non ausi. Iii medio dittio-
Yi[J.X, alphaboiuin Murbaccnse gesiel. Exprimitur uiiituni tainen reperitur exenipluiii nbi Symniachus
seniper per ;• Griccum. viicem DTIN wzs^H- 'egit, nempe Isai. xiii, 21. Iiiilio
nSl Dalelh. Eusebius et codex Jes. SeXS legunl, vocum, ut dixi, vocalcm qua litteraiii nexprimebant
suppressa postrema vocali alphabetumMurbacense ;
aspirare solebant : ea porro voealis eiat aliquando
DELETH. Legilur pcr S uLique. e. Sic Geii. ii, 14, koZty.tl, Spin, Tiijris. Josiie xv,
t<,l Ile. Eusebius et cod. Jes. una litlera ?; cx- 50, naTI, ^p;J.a, Uerma, et similia : sspius aulem
primuiit. Uterqiie cum spirilu denso ?). Alphab. a, ul IV Reg. i, 2. Aquila, 'AaCia, nnns , qui di-
Murbac. iie. Ha;c porro liticra saepius per e expri- citur Ochozias ab Hieronymo et LXX ; et psalm.
mebatiir, s»pe etiam per a, leste Hieron. Quarst. in IX, 7, ap6djO , n'ann ; et psalm. ciii, 17, ajiSa,
Gen. Canticoruin aulem vii,6, Diuma legit qui- nTDn; tt Jerein. xix,2, A., S., Tli., ap3tO,niDnn,
dam vctus interpres ptpa.zE.i[i.. ul supia. lii medio sive postprimain litieram vocis
t\ Vau. Eusebius et cod. Jes. ouau , alpb. Mur- frequenlius svel jj. Gen. v, C, ojaset, in'1, et vixit;
bac. YAU. Hxc liiteia nunquam consonantis vite III Reg. I, 9, A., S. ,
Zwzm, nSnt. Psal. vii , 15,
fungiiur in fragmentis per Grajcos descripiis , iiec 1:63.1, bin' ; Isai. xv, 5, A., XousiO, T)T\V , nonien
fungi posse videtur, quandoquidem inilio vocum D piopiiuin. Aliquando etiam a ut IV Reg. i. In Qne
cxpriniitiir per cv, ouaee\, in'1, et vixit ; oujcjsaxj) autem vocum s aut 9} fere exprimitur, nisi scquatur
1.~pU7''l, et osculatus est. In niedio autem et line vo- ,1 paragogicum. Sic -Geii. iii, 8, XapouYJ , nnS, ad
cum modo per cv , modo, et quidem fiequeiitius, sjiiritum vel ud auram. Psalm. viii 1, , Xa[jiava(i(j7i,
pcr 0) reddilur qiia de re iiifra. ni"cS, Victori. Ps. XLViii, 1 , Kopi, nip- Dcut.
;
]'t Zfliii. Eusebius et cod. Jes. Zai lcguni, omissa XVI, 1. A., v-^^. ncS, Phase vel Pascha. Malacliia
postrema nominis littera. Ilenique Zai legilur iii II, 13, |jLa3€T-,Ti, mia altare, et ibid. nnpT, XaxiO.
alphabelo .Murbacensi qiiod edidimus Pa'a:uqraplii(C Aliquando etiam prsponitur a aiite e, ut IV Reg.
IX sxciili, num. 3, habet Zdi; alter, xi circiter siE- TD^TD Teth. Eusebius et cod. Jes. zifi ciim aspirata
tuli, nuni. 12, itcm Zai; tertius, xii circiter sKCuli, iii flne, alphabetum Murbaceiise teth , licet non
faltoniiis iii Dissertalione Lexico-llehraicii, ab ipso luiineris omnibus absolutum ediderimus, ha;c ex
aloriiiilo, pr;cinissa, qiiod ad calcem edilioiiis su;c laiulata Disquisiiione in gratiam lectoris iiue revo-
toionidis vice posuit. Quod cum recudere inslituli cavimus. Edit. Patr.
l') IN HEXAPLA ORlGEiMS. 50
Lispircliirinitio vocis , seil r legalur apml vcleres, A Psalni.uxxv, lO.ivi,'), »i:V- Psalm.xLviii, C,p, aiuv
ul iii liis exeniplis cernimus. Uiide fortassis suspicio ibiil. 12, iX-fi, iS'j. Isai. xv, \, Tlieodiilio, a.p,n-J.
oriatur, postremam lilleram, quoe in allatis o.nini- Iii appendice D.ut. ii, 25. A., aji, nW. Ii»; Piedio
lius exemplis aspiratur, oliin fuisse n aspiratuiit, aiitein vocuni, sive post priniam lliterani, modoper
Irctumque fuisse T)i'3 pio CU hodierno (*). Naiii e, modo pera, et quidein frciiiientiiis, exprimitiir ;
lion aspirabaiit. Sic psalm. cix, -i, xaX , Su, ros; per e Malacli. ii, 13, TO'jn, 6£aou, Osee xi, 1 , v£p,
A., tTSTTliJi, DiUU/; el Isaia; xsvi, 5 et 4, pa-oO pa- 7, .BaaXiiX, b'Sva. IV Reg. i, 2, pdX.bvi- Isai.xxvi,
Too'j, nTOsinca. 2, caa,pzl[>., DnvtlT. In fine aiitem vocum per e fere
~V lod. Euseliius legit 'liO el ms. Jes. "IwO. lu semper legiint , nisi n paragogicum sive
seqiiatiir
aI|diabeto ilem Murbaccnsi legitur iotii. Codex item licemanticum : nam tunc per a lcgitur. I Paralip.
Coislin. Gra!cus, nurnero 191, liabet 'IwO. Qui vii,26, 'iTicjoui, Vtt?W. IV Reg. xi, 4,V^iin', S.,
multorum in postiema liltera consensns subindicat LXX, 'Itooas. IV Reg. xviii, 5i. A., <ivs , v:n; ali-
iiiobile reddilur per : ab omnibus. De quiescenli citur ut plurimum quando inilio vocis jacct in fra-
"^3 Cliapli, vel Kaplt, ut grammatici liodieriii , et bus tamen non plena fides liabenda, ut diximus ad
.Tlphalictuiii Murbacense. Eusebius et mss. Jes., litteram rt. Hieroiiymus sine aspirata saepius : ali-
/ij. Ab interpretibus aspiratur semper , ut innii- quaiido lamen cum aspirata legit. LXX quandoque
iiiiMis exemplis ex bac collectione desuiiiptisprobari cum 7 ut rai. Aliquando cum x, ut Ainos i, 5,
jiolest; quod si bis terve contrarium occurrat, id 17^, Eden, ubi LXX legunt nv, et vcrtunt Xa^-
potest libraiiorum oscitantise ascribi. jidv. Ubi Hieroiiymiis : In eo qiiippe loco, ubi nos
loS Lamed. Eusebius et mss. Jes. Xd65, Liibd. diximiis, etc. Vide iii nota ibid.
Credcrcm librarii errato Xd65 pro Xd[j:5 scriplum ,n3 Pe. Eusebius et ms. Jes. 911, alphabctum Mur-
fuisse, quia a ix vel x ssculo jS et /t in codicibiis bacense f.e. Velcres omnes inlerpieles D per ip
airinem ssepe formam habent, iit diOTiciie qiiandoqiie seinper efferunt. Aitque llieronymus Comme«i. in
6it aliam abalia littera disiinguere, maxiine qiiando hainm, tnm. III : P lillcram senno Hebraicus non
sensus noii jiivat, ut bic contiiigi!; sed cuin codex liabet; sed pro ea pni Gra;co ritilur. Et Comment. i»
Jcs., viii circiter ssculo cxaratus, iintiali charactere Daniclem, cap. xi, ) 53, dicit in sola voce "ijiax
scriptus sil, alia qiiaerenda liujus nodi solutio : for- legi A.PE0N0 ; in aliis per tj seinper.
lassis ad euplioniam et faciliorem pronuntiationem nv Tsade. Euseb. et ms. Jes. ffdSr), alphabetum
pro Xd[jto, Xd65 scriptum fuit. Alplinbetum Murba- Murbacense sade. Omnes interprctcs per u lcgunt.
CeilSe L,VMED. TO Quopli. Eusebius et ms. Jes. Ktotf, Murba-
Ca Hem. Eusebius et cod. Jcs. Mtjjx lcgunt, al- cense alphabetum kopu. Veteres pcr x cxpriinunt.
pliabet. Murbac. mem. Oinnes vero n per m expri- Si secus aliquando rcddi observctur, videlicct per
niunt, prseterquam in fine vocum, ubi »1 pro m fre-
X, puto id libiariorum cscilantia
accidisse.
queiitissinie ponuiit Groeci, quia nempe a lermina- U,'n Rescli. Eusebius et nis. Jes. 'Pric, Alpliab.
"ipo Samecli. Eusebiiis et codex Jes., ffd[ix- Alpha- sive sinislro puncto sit notandum.
betuiii MurbacensesAMETn.Omnes veiolci^untpercr. "in Tait. Alphab. Murbac. Iiabct eriam taii ; scd
j)
VV Ain. Ruseb. ctcod. Jes., Siv. Alpbab. Muib. Eusebius et iiis. Jes. 0au, Tbau. Vetcies scinpcr
AiN. LXX Inteipreies non raro per x exprimunt. reddunt, non •:.
A., yci.^ji, mv- Alibi et litteram et moiionem frequcn- VI. De vocalibus llebrccorum.
lius per e, iionniinquam per a rcildiint. S c Gen. Quod ad vocales aulem llcbia;orum attinel, inter
II, 8, nv, ^5£v. Geii. xxviii, 19, eip, TV; Josue vii, doctos dispulatuin est nuin litter» V^IHN vocaliuni
24, i[Ji£x, pnv ; I Reg. XVII, 18. A., Jpou6d, m^V olim oflicio fungcrenlur, ut credidisse videlur Hie-
III Rcg. IV, 12, -i:va, LXX, (A££6£p; IV Reg. 1, 2, ronymus; an consonaniis vicem haberent, ut do-
jnpV, ^"/-fiwv. l's;dm. xlvi, ^' u!t., CV; ^l'-,
cum, ceni plciique hodicrni viri. Sane si Iirc litterce vo-
scd quaiido DV sigiiilicat populus, lcgilur d[ji. Psalni. caliiiin usum habuci iiit, neccsse prorsus fucrit alias
xc, 9, 'EXitov, "ivhv. Isai. lxiv, .'5. Tlieodolio, coot^ji, peiies llcbiivos fuisse vocalcs, qi.:c licct r.on nola-
anV- Et sic alibi. Per « autem Gen. iii, 1, dptjiji, rcntur in libris, ex consuctudine laincn usiirparen-
anV, nudus. Josue vii, 21, «x^^P, IW- Psaliii. viii, tiir. Cum enim nulla vox, nullum verbiim possit
yl, dX, b". Psalin. lxxiv, 4, d^xouod, ,Tnnv siiie vocali pronuntiari, et innumer* apud ilcbiicos
(*) Hcbiici nioderni scribunt ei proleiuiit oiunes, TVa. Dracu
Sl PR.i:LtMINARIA fi2
voccs nullamcs littcris v'TO prxfcrant, certum eSl A *«/(o, illi. ^dx. Quando ,iiitcm pr.TcctJcns vccaUs
eos prsplcr has liileras alias liabuisse vocales, niiae cst e per e lerniinant, «t supra "jrnT ls>.£5:0^x-
qiiiilein non scribebantur, seil ex consuclndine adlii- Aliquanilo ctiam, scd laro, o vel w pro a legunt
hcbantur, ctsi nagna cssct in IcgcnJo varidas. Lit- vclcrcs illi, ac vicissim. Sic Gcn. xxxvi, 24, in
ler.T! anlein V''nN prsescrtim quic aspirantur 'jrfti nota, mpD, Massorelae miikor, vclus leclio [uoy.oip,
iion (leierininaiam vocalem, scd modo hanc, modo nisi sit meiidum pro yxLVMp; el Josiie vii, 24, 1137,
aliain in usu lcgendi et loqucndi obtinebant, ita ut Massoret;c Aclior. Aliqui legerunt 'A/a?, non ob-
et aspiratio et vocalis una sonareiil : qnod ncmo slante ^ Alii 'Ax<'>p. I Ui'g. xvii, 1, Cm, Masso-
negaveril. Uliiim aulcm illa aspiralio coiisonans retai Dammim : illi 5o;j.ix!v, et psalm. xlvmi, 2, TTI,
dici debeat, videtiir esse mera noininis qu.cstio. De Massorela;, liated ; illiSXo.
' et 1 non est, ut qnidcm puto, par ralio : nam ve- De scheva qusdam observanda nobis sunt. Mas-
risiinile est eas, ut plurimum sallcm, vocalium oHi- snrctico qnidem more aliquaiido legitur, aliquaiido
eio fuiictas esse; scd iis qui secus existiniabunt silct. Lcgiliir semper iiiitio vocis sub litlera daglics-
rem, perqiiam cxigui momenti, pluribiis iiidagan- sata, iii medio vocis post aliud sclieva, ct post mo-
dam mitlo. Jam ail vocales illas veterum cum ho- tioiiem magiiam. Alibi qiiiesccre solet, e autem so-
dieriiis liebrai/.antiiim moiionibus comparandas ve- B nal cum lcgitur. Hisce porro legibus non stabant
iiianius. Vocnlcin A exprimnnt, post Massoretas, vetercs interpretcs : nam sclieva sa;pe non legebaiit
hodlerni graminatici per camcts ', per palalih , et initio vocis; ut Gcii. i, 1, rfCNnS. Massoreta, Be-
pcr sclieva patalib
"'
E vcro per tscre " persegol ''
ct rescliilli, illi, ppr\''iO. Gen. ii, 8, pV^, Massor. be-
'"
per schevascgol £aulem tcnuissimumperscheva: lieden, illi psoiv. Levil. xiii, 2, nxa? .Massor. seelh,
J per liliiriq magnuin sic '. vel parvum, seu pun- Thcodotio, ffTjO. Psalm. xi, 9, D-t:, Massor. c/ie-
c'iim sub littera, qiiam adicil positiim sic 3. bi- niiH, illi /pd;jL. Psalin. cxvii, 25, DC3, Massor.
per i hliolcni plcmim, vcl per hliolem dcricieiis, besclicm, illi pirjpt.
seu punctum in superno latere sequentis liitcrse frequenter eiiam pro hodierno scheva initiali
seripiiim sic Di flom ; ilera per camets hbalouph sic camdem vocalem adhibcnt qua: in sequenti syllaba
'
vel per lihaicph c.imcts ,
'"
U aiiicm grave per habetur. Gcn. xiv, .5, C\x5T, MassorciiB, llepliaim,
schourec 1 U tcnue per kibbus. De gravitate sive Aquila, p3i-fa.zi[x. Levit. xix, 27, riNS Mass')reta5,
tenuilate singularum voealiiim non loquar.quia Plieath, illi tfadO. Psalin, xlv, 8, n.NnV Massor.
niliil hujusinodi observatur in leciione veteruni. tsebaoih, Veieres illi aa6atl)0 s.-cpe. Psalm. xlvii, 5,
,, , ,. . . ... Ti^, Massor. , pelagav; illi, 'faXara-j. Psalm.
llasiia porro
'^ legendi
" varielas
inlerpretes et Massoretas deprcliendilur,
inter vetercs illos
ila ut ubi
^ r-
XLYiii,
,
5,
l
T\VCn
l
,
m
Massor.
,
lemascliul
, ,
;
•,,-
illi,
•
/.ajjia-
innqiiam pcr i lcgilur, sed frcqucnliiis pcr e ul A lemporum, inducta fuisse suspicari fas csl, quan-
Cen. 11,8, CTZa. Massor. mililiedem, ilii, iiiy.z5i\x. peroplarein ut h;i?c ciim niss. conferrentur.
I.evit. VII, 18, Si:3, Massorelaj Pliiggoid liabcnt, Circa litteram 1 hholeni, scluirck el cametshha-
'llicoildtio auiem tf^YYoliX vcl ^sYyiuX. Psal. ix, 17, tuph h;i;c ohservaviinus. 1 initiale schcvatum per-
Ps;il. cix, inde atqiie schourcc soleiil pcr oJ cxprimcre, iie-
'V;~, Ma-sorcl;e liiftgiiion, illi i-c;a.bj'/.
"nro, .Massor.3/isc/(/i/ia)-, illi, [ifj^acnp. Psal. cwii, gleclo scheva hoJierno. Sic psadiio xlviii, 4, m;m.
-17. Ti;n, Massor. isroii, illi, iipoj. tsai. ix, 5, Massorctae, vehaguth; illi oJa-,'iO, l pro 1 ut non in-
Massor, ghibbor; illi, Yx6LJp. Osee xi, 1, D'"li"Gn, frequenter accidit. Isai. xxvi, 2, k^^I, Massor.
Massor. miminilsruim. Illi, |X£ii[ji£5pa''[ji.. Malacliiaj reiabo ; illi, ojia6io. Malachi.a; ii, 13, nx-il Mas.sor.
II, 15, nvm, Massoretae, dimali; iili, Ssfii. vezoth ; illi , ouCwO. Ibid. nnpSl , Massor. vela-
kahhath ; illi, cJXaxiO.
Quanilo hliiriq parvum jacet post a, vocalem
Etianisi vcro 1 initialc, utpote conversivum fu-
tuiic pera expriniunt. II Ueg. xvii, 19, ma":n, Mas-
luri in prseteritum, Massorelico rilu alTiciatur pa-
siir. hariplwtli ; illi, dpa^wO.
talib, per cv tantum redditur ab antiqiiis illis inter-
Ubi secundum Massoretas sclicva iniliooccurrens prelibus "lon cxpresso patalili ; sic oJtxpa legunt
anle aliud scheva mutatur in hhiriq parvum, lunc pro N~ip'1, non ouaixpi, ouioaSrip pro oJauSaC-
veteres illi utrnmqiie sclieva legunt per e vcl a ; per 6t;p, pliamsi in Bibliis Latinis hodicrnis Vairra ct
e psal. XI. 9,>JlS, Massor. Libiic, vcl liviie, illi XeSvr]. Yaieddabber legatiir inilio librorum Levilici el Nu-
Psal. CL, 2, Vrni:;2, Massor. binbourotliav ; illi, ^zyt- nieiorum. Similiter IV Reg. iv, 55, oii^yap pro
6o'jpo6a0 ;
por a nTCO pliiribus iii locis Massor. min- "inj^l, non oOaisYap-
hali; Wli, [iavai vel jiavi. Psal. Lxxv, i, DDnSQ, llholcm vero sive plenum, sive deficiens, necnon
Massor. miUiuma; illi, [xa>.a[xa. Psal. xv, 1, Cn;T2| hhateph camets, et camcls liliaihiiph per o, et per
Massor. Miclitham; illi, [xa/Oa[ji. Osce. x, 9, n">25> b) expressum reperilur : idqiic fortasse vitio libra-
Massor. Ghibah; illi, TaSad. Quaiido post priniani rioriim qui hasce litleras conluuilere solent, nia-
vocalem seqiiiliir o, vel w, vel oi;, per a. Num. xi, xiine in vocibus perogrinis.
54, n"na,p, Massoreta;, kibroth ; illi, xsiSpojS, forte Schiirec et Kibbus per ov, ctiamsi non scmel per
mclius xafipwQ. Jerem. XLviii, 1, 22!i?a, Massor. o vol per cd expiimantur. Ciijssmodi est vox n"iD2,
misgab. A., Th., |iacoYd6. Ezech. xxix, 10, Slia, operire, infinilivum qiiioscentiiim Lamcd Ile, qus
Massor. Migdol: iili, [iayoajX. Reperitnr ctiam a cxprimitur yzcsiirihO in codice Barberino.
ante e. IllReg. VI, I, Qiiiciyz, Massor. 6isi7mioiiim; C IIicc de veterum legendi more paucis pnclibare
i'rti, paT£[jiovxi[j.. 11! Keg. vii, 48, n2tn~nN, M.issor. visum cst. Ilinc porro viiloas difficile csse pro le-
Eth-mizbuh : illi, eO[xa36r,r;.l. eO[iaC6riT;. L'nde infe- ctione vcterum cerlas regulas IraJere, cum illi non
ras lioJieriiiim illud liliiriq ante scheva frequiiitiiis a niodo a recenlioribus, sed ctiam ab a;iiiialibus et
CAPUT TERTIUM.
De Historia LXX vel LXXII Interpretum, qufB Aristeae nomiiie circumfertur.
I. ArlsleanK hislori.T compendium. II. QniJ do hac hislori.i Jixorint Aristobulus etPhilo .Iiidaeus^ 111. Quid Josophus
IV. Qii"am longe ab.\rislcae narralioue .'iborravorit Jiisliiiiis Marlvr, et qiiiiiain ipsuin sociili sinl V. Lpiphanius lunge
Jiversa ab Aristea el a ca-leris referl. VI.Tola conlnuorsia in iros qus^stiunesdiviJiliir. Vll. Prolialur .-Uisleu" exom-
plaria qii;e supersiint, gonuina, c.i UToniiii autein addilauionLi re^-piionda esse. Vlll. Posl llioronyniiiin asseritur.
LXX vol oosiiui 1'onlaleiichuin Iransluleriinl iinn roiiqiia imcrprolalos esse. IX. Lliuni Arislese pnmigcnia liisto-=
ria vera sit, an licta et supposiliiia airerunlur arguineula ulnnque. X. Dispulalionis couclusio.
:
Demelrius Plialereus, bibliotheca; Plolemaii Pliil- saicse prx-stantia excelleniiaque multa cdisserii
adelplii, iEgypti rcgis, pi;cfectiis, coiiquisitis uiuli- Klcazarus. Ilinc ohlaln saerificio oralores , ei ui.a
qiie lihris, eaiu usiiue aileo auxcrat, ut plusipiaiii L\XI! a se delectos viros ciiin litteris ad rcgem di-
duconta voluiiiimiin niillia cnniplecleretur. Quod inillil. Ke\, qui veiitiiros exspeclahat, eosdem per-
ciim sciscitanli regi, prajseiite tum Aristea, rciiiin- liumaniter cxcepit, deimle exliibitas sihi meinhra •
liaret, adjecit effectunim se ut brevi ad quin^enta iias ubi lex aureis littcris dcscripta eral, vencra-
millia libronim nunierus pertingoret, ailquese nar- bundiis septies adoravil, ae pnc gaiidio laciyinatus
ralu quoriiiiiilain com|ierisse, Juiheoriim leges di- est; el quia cotiem lompore victoria navali ailver-
gnas csse qii« iii cjiis hihliotlieca ipponereiitur, dum- sus Antigoiium putitus erat, eum sihi diem sole-
modo ex Syriaca liiigtia ( iia vocahaiit mulii , sed innem el faustum quotannis fore denuniiavit, viros-
iis repiignat Demelrius )
qiia conscripla erant , in qiie eodcm ipso die ad laulam coenain invitavii.
Graecain coiivoileieiuur. Nec mora, rex decrevit ad Accumlicntes socum seiies vaiiis ad viiam iiisti-
Snsihium Tarentinum el Andream rcgiorum cuslo- rogali s;ipientissime rcsponderunt , iia ut septem
dum principes allocutus sspe fuerat , regi aperit ; dierum spatio, repetito codem cocn;e niore, LXXl!
niiniruni par csse ut missurus ad siimnuim pontili- sonum singnlatim sententias exceporit, ac cujnsque
cem logalos qiii Jiulsorum lihros aCferrenl, Jud;eos diclum laudihus celehrarit, demumque singulis la-
omnes, qui a palre ipsius in captivilatem abducti lenta Iria dono ohtulerit.
fuerant , liberos remittat in patriam. Percontatiis Elapso post convivia triduo, senes a Denielrio ad
rex quot Jud;conim niillia in yEgyplo servituti ad- proxiinam insulam dedncunlur , et in splendida
dicta e.^sent ,
plus quam centuni inillia csse, refe- (lomo locati, quotidie ad noiiain usque lioram legis
renie Andrea, audivit. Hinc converso in hilaritatera inlerprelaiioni dabant operam, Demetrio scrih* mu-
vultu rex jussit liberos dimilti Judaeos omnes, tum nere fungente. Atque etiani quotidie bene inane
eos qni a patre ipsius, tum etiani alios qui anlea voniebanl iii auhm, ct saliitato rcge rcdihant in lo-
jn servitutem ahduclifucrant, tradiquc doniinis, qui cum suum. Sicqiie collaiis cxemplarihiis ,
unaque
liujusmodi fanuilitio utehantur, pro singulis capili- congregati, septuaginta duoruni dieruni snalio in-
biis viginli drachmas. Summa porro regii muneris „ lerprcialionein absiilvunt. Denietrius (otara inler-
Dcmclrius Plialcreusposlea lihoUum tlat regi.quo tavit, qiii suminis eam laiulihus prosccnli siint.
auctor esi ut pelat a summo Judaeorum sacerdote Tum oniniiim coiisonsu, suadente Denieti io , diras
Eleazaro sex ex quaque tribu senes, honestale vi- imprecaii sunt iis qui liuic versioni aliquid addere,
tx et peritia legum praBstaiites, ut plurium inierpre- vel demere, vel in ea quidpiam immulare ausuri
tatio lide dignior babeatur. Rex oratores iniltit An- essoiit.
drcam et Arislcain nostrum cum piaislantissimis Rox , fausto rei exitu Uetiis, et posi lcctionem
munorihus, qu;c ibidem recensenlur, et liltcris re- logislatoris sapieniiam admiratus, sciscitatur cur
giis, uhi de Judsis a servitute redemplis, dc mit- poetoe ct historiographi nuUam taiili operis menlio-
tendis ad intcrprclationem Scriptura! senibus , de- iicm fcccriiit. Respondet Denielrius sanctissimam
que missis nuinerihiis agitnr. Ilas litleras excipit logem non poluissesine periculo iii scriptis extero-
epislola Eleazaii ad PtoIenia;uni , uhi in graliam rnm usiirpari. Theoponipum eiiim et Theodecten ,
bcnelicionim fausla regi Arsinoeque uxori et iiliis qui id aggressi fuerant, diviniius immissis pccnis
apprecalur, et ex singulis tribubus senes sex inier- coerciios fuisse. His auditis rex legem religiosa ve-
pretandis Sciipinris se miltere prolitetur. Deinde
jj nciatii)ne proseciitus cst, eaniqnc jiissit snmmostu-
senniii ciijiisque UiLus noinina rcfcruntur. Dono- dio asservari, sonosquc rogavit ut in posieruin se
rum postea furina pr;cstantiaque fuse describitur. ciehrius convenircnl, ipsosque ciiin donis et ainplis-
Scquilur narratio eorum quK Jcrosolyrais .\risleas siinis inuncrihiis Eleazaro suinmo poniifici dcstina-
observaverat, Jcrosolymorum nempe siium, templi tis, doniuin rcmisit.
• Jerosolyinitani formam, sacerdotum iiein niinisle- En toiain Arisieceet LXX Intorpreiiiin historiam.
riiim, Eleazari sacerdoluin principis sacra tractan- I.icct autein hinc hausisse pnlenlur qnolquot id ciii
lis cultum, arcis Ilierosolymitanse silura, urbis to- argumeiitum perlractarunt, allamcn illi tiim a se
tius amhitum, agri et regionis fecunditaiem, fru- imitiio, tnm ab Aristca illo, qucm modo retulim us,
ciuum copiam et varietaiein. Jordanem fluvium in- iiinllum difrorunt.
slar Nili exundanlem tcrrasquc irriganlem cxhibet
II. Quid de liac Uisloria dixevinl Aristobulus et Philo
Arisleas, eaqiie in re falsi arguitur a niultis. Juilwus.
Sub h;cc de senibus ab Eleazaro ex qiiaque iribu Qui primus Arislea: Histoiiam memoravit, tacito
selectis agitur : hi utriusqiie liiigui, Hcbraict; ni- tamon Aristwc nomine, est .\rislohulHS, ab Euschio
nnrum et Gr^ca', periiissiini, et legum scientiacla Ccjsaiicnsi allalus ( rra';;. cvang. p. f-Ci ), qui de
;;7 IN HEXAPLA ORIGEMS. 58
Sciii)Uir,i; Ilcliraicrc inlerpretaliono jussu Ptolcnia'i A tcs C|uasi divinos lioniines mnncribus ciimulasse,
Pliilailclplii, curanle Dfnietrio Plialoreo facta, car- domumque remisisse. In rci fidem Juslinus testili-
ptini lo(initur. llunc quidam sub Ptoleniso Pliila- catur se domuncnlaruni hujusinodi rudera in Pharo
(lclpiio, plnrcs snb Pliilonietorc, alii sub postrcmis iiisula ipsis ocnlis couspexisse, ct ab indigcnis qna;
Ptolcma!ornni vixisse arbitrantur. Nec desnnt qni rcfert accepisse. ("laudit dcmum, ct lcctorcm remit-
IVagnicnla Aristobnli ab Enscbio allata, cx opeiibus tit ad Pbilonciii ct ad Joscpliuui, ubi lameii nulla
suppositiliis, et prinia ClirisliaiiLE rci a;tatc confictis, cillularuni mcnlio. Iii socunda vcro pro Chrislianii
(lesumpta esse putent. Apoloijia, ait Ptolemteum regcm, cuni libros undi-
Pliilo Jud:cus in Vila ilosis, lib. ii, Ilistoriani qiie paranda; bibliothecse coinportari curarct, He-
LX.X Inlcrpieinin coninicmorat, ac prinio dicit Plo- roilem regem logavisse, libros sibi prophctiaruin
leni;cuin Pliiladclplinm, qncin siimiiiis l.indiLus cx- tiaiismittcret : ae cuni lleLraicos libros legere non
tnllit, pio irilciprelalioiie Sciiptnraruni adornaiida possei, inrsum abeodem interprctes postulasse, qui
misisse ad suminum sacerdotem et rcgcm Jnda;a! Ilebraica Gnece convertereiit, etc.Sic ille imma-
qui unus et idem erat , 'E^iKzy.r.^ ^po; ihv jr].; iiein profcrt anaclironisnuim ; nam Herodes annis
'loySaiaj apyizpia. •/.3.\ ga3t)ia- 6 yap a'JT?i; f,v.Ille circitcr ducciitis quinquaquinla post Ptoleniaii Phi-
vero peritissiuios quosquc <lclcgit, qni dc Clialdaica ladelplii oliitum rcgnare caqiit.
iu Gracam linguam (sic ille ) legem couvcrtercnt. Eamdeni porro, qnam Justinus, ccllnlarum liisto-
De numero autem inlerpretiini niliil uspiam tiaJit riam refert Cyrillus Hierosolymitanus. At qui pro-
Philo.Pergit vcro dcinde, aitque iuter[iretes iii oc- xime post Justinum scripscrunt, Irenanis , Tertul-
cnlto nemincqne pncseiite , vcrsioncm suani cdi- lianus et Clemens Alexandiinns , de Historia LXX
dissc. Cuni autem iii Pliaio iiisulaliaic intciprctatio inlerprelum puuca locuti, nibil de ccllulis liujus-
facta fuisset, testificatur Phiload suum usque leni- niodi narraverunt : ex quibus Ircn.-cus ei Clemens
pus liujusce tanta; rei memoriam (inotannis ccle- Alexandrinus versioncm eorum divino afflante Spi-
brari ; ila ut non niodo Judsei, sed etiam alii, in riln factaiii asseveraut. Eusebius vero De prayara-
eam iusulam Irjusmeanlcs, graliarum actionibus et tione eviingelica, lib. viii, Arislea; maxiuiam parlem
conviviis tantum beneficium recolerent. referl, etcuin exemplalibus liodiernis ut pluiimuni
III. Quid Josephus. coiiseuiit.
Josephus ( Anliquil. Jud. lib. xii, 2 ), qiii sc ea V. Epiphanius longc diversa ab Aristea et a cateris
qune trailit ex Aristca ipso mulualum prolilelur ,
refert.
styluin Aiiste» omniiio mutavit, ita ut ctiam episto- g Demuni Eplpliauius longe alia quam caeteri re-
sed cl rcs ipsas aliqiiando cominuiat, ninlla detra- noii gravabimur. Iii libro De mensuris et pouderibus
hit, non pauca de sno adjicit. Altamen eodcin ipso siib initium, posiquam editionis twv 0' pnestaii-
exeniplari, qiio hodiernus Aiisteas ad nos usque tiam pra;dicavit, eanique noii sine saucti Spiritus
transmissus est , usus fuisse videtiir; licet enim alUaiu faciam asscruit, sic prosequitur :
pluriniiini vaiiet in reccnsioiie ; id ex more suo fe- « Duo ciiiiii ac LXX viri iu Pliaro insula, quae
cit, Scriptnras eiiini sacras, quibus fere per totani Terra superior dicitiir, e regione urbis Alexandri-
Historiam ulitur, paribns mutatiouibus passim vi- na;, in scx et trigiiita domunculis sive cellulis, bini
alia nairavit. .^il quippe Ptolema;um ^iEgypti regem triginta sex cubiculis dormiebant, ne mutuo colloquia
cuni bililiothecam Alexandris pararet, et libros un- D miscere possent, sed sibi propriam ncc ab aliis ac-
diquc comporlari curaret, aiidivisse antiqnas histo- ccptani iulerpictationem ederent ( aXX' avoOau-oj?
rias Ilebraicis litteris conscriptas snperesse, ac le- kpy.r^vz\J(!a.i). Ptoleiiucus eiiini triginta sex illas ,
gendi cupidnui, scpiuagiiita viros Ilebraicae et GiBe- quas dixi, doniuncnlas in insula paravit, casque
ae lingiia; peritosaccersivisse,qui iiiterpretationem dupliccs, in qiiibus binos conclusit, duosqne famu-
Gra'cain ederent, utqiie procul tumultu rem perage- los, qui cibospararent ipsisquemiiiistrarent, siniul-
reiit, LXX viris totideni cellnlas seu domunculas que taciiygraplios sive notarios. In illis porro do-
construi jussisse, eo consilio, ut quisque separatim munculis, nulla parietibus fenestras ellecit ; sed e
inconsnltisqne aliis inlerpretationem adornaret : tecto snperiic illas aperuit , quas aiiaphotidas vo-
niinistrisque ad eam rem destinatis piaecepisse , nc cant. lloc illi modo a primo diluculo ad vesperam
ipsos niutuo coiloquia inire permitterent, ut colla- obscratis foribus (u-b xX;i5a) inclnsi sacras lilte-
tis poslea interpretationibus, de eorum fideperitia- ras transtulerunt. Unicuique vero interpretum pari
que judicare posset. Cum auteni camdem omncs ,
iiber unns tradebatur; cxempli cansa, Genesis uni;
ncininimo quidein verbornm diserimine, intcrpre- Exodus alteri, Leviiicus alii : atque ita CKteri. Sic
taiionem peregisseiit, stnpefactum regem interpre porro viginii septcm sacrse Scriptnra' libri, qui duo
51) PRyELIMlNAItlA CC
ci viginli scciiniliim alphabctum Ilcbraicnm iiume- A cpistoiam , Arisleanis dissimilem', licet Aristcam .
ranlur, Graccum in sermonem convcrsi siint. vcl Aristeum ( sic ille ) sitii anctorem profitiiatur .,
» llabcnt enim Ilebnci 22 litleras, c quibus quin- ubi PtoIem;Rus interpretos Ilebraice Gr«ceque pe
qiip (liiplicantiir, C:\pli, Mcni, Nun , Plii , ot Alepli. riiissiinos postulat, qui libros sacros de Ilebraicr
<>ii iiMiliioin riini liliri liac ratioiie viginti duo nii- in Gnrcuni fonverlniit. Ilcbncoruiii niagislri , de
inercnliir, sepieni ac vipjinti rcperiiintur, qiiod ex lcctii Iiabitn, sopliiagint;i duos iiilcipioles dosignaiit
illis qiiini|iic diipliccntur, ctc. scx vidolicet cx siiigiilis triliiibus, qiii in Pliaro in
• l^ilur septcm ct viginli illi libri, qui viginli duo snla, eo quo supra dictiim cst modo, sacros codicC
nuniiT.inlnr , co qiicm dixi nindo por ordinem iiitorprctati sunt. Qiio peraclo, libii ilii iii Graecunr
uni(iii(|iic iiitcrprctiiin paii tr.iditi siint, scilicct a tianslati iii piiore bililiotbcca, qu;e in Brucliic
piinio pari ad sccundum , a seciindo ad lertium fiiniiala est, rcpositi sunt. Post lia^c alia rursiis ir
transieruut, donec sexies ac triccsies singiili Grajce Sorapio bibliotlieca consiiiuia cst, longe illa minor,
convcrsi siinl, iit qiiidem iiarratur. His viginti duo qu.-e liiijus filia dicebatur , iii qiiam Aquilse, Sym-
addcndi .liuiit apocryplii. niaclii, Tlicodolionis ct aliorum editiones congestJ*.
« Postreuio absdlnlis omuibus, rex in sublimi suiit post aniios 2.j0. Ilactenus Epiplianius.
solio conscdit : aderani iriginta sex lectores ciini
'
\'I. lola coutruversia iri tres ijua^&tiortes dividitur.
triginta sex exemplaribus , ct ylter qui llebraicum Ilac porro conspecla narrationnm varictate, nemo
antigrapliuin tenebai. Uiio legente aliis(]ue atlen- rairabiiur liinc lauta opinionum divorlia facta esse.
denlibus, iiibil ripcrtiim est discriminis. Sed admi- I^'cct ajlom nulla fore cx piKmissis nariationibus
randuui Dei opus accidit , ut notum esset , viros '^"'" ^'''^"' P'''"^ consciitiat ; sed unai|uaei|ue vet
dono Spiritus sancli praeditos , in illa soliliidine '" majoris momcnti rebus, vel in minnsculis differat
consensisse ; ita ut ubicunqiie aliquid addcbatur ab aliis ; attamen in trcs pra;cipuas quaestiones
ab oinnibus simul adderotur ; et ubi denicbaiur, ab potcst tota controvcrsia rcduci , niinirum , utra cx
oniiiibiis paritcr demoretur. Et quidquid adeniplum narratidnibiis •(•it^nw^ sive priinigenia sit; an ea
eral, inutile ; quidi]uid vcro reliclum, neccssarium quaj Aiistca! noniine bodicquecircumfcrtur, qua;que
esse depreliendebatur. Ut aiitem cognoscas eos mi- seiics iina congrcgatos interprelationem adornasse
rum iii niodum, ct ex Dci providcniia, cxqiic Spi- perliibet, niilla facla nientione peculiaris Spirilus
rilus saiicli coiisensu iiitcipretatos csse, cxcmplum sancti ainatus ; an vcro ca (|Uic scnos sive solos in
tibi prdrerani, » clc. soptuagiiUa coUuIis , sive binos in tiiginta sex do-
Siib b:tc anleiii Epipbanius reni a piincipio re- r munculis inclusos, afllanle iNumine inlerpretatos
petens ait : Piolcma^um Plilladolplium !pi)/xa).ov, csse commemorat. Altera qusestio, an LXX Intcr-
,
xa\ !pi),(5),oi-ov, iii ca urbis parle qiia; Briicbium ap- pretes, vel qui prioics Soripturani saciam de He-
pellabatur, bibliolbecam instituissc, eique Deine- ''laico in Gnccuni convcrtcrunt, solam Lcgeiii , vel
trium Plialereiim praeposuisse , oui cum magiiam Ponialciicbum, an etiam roliquos libros intcrprclali
librorum omnis gencris supcllectiloni comparasset, sinl. Tcitia donium an Ilistoria Aristcae , sive ut
sciscilaiiti regi quot librorum millia coUegissct, primo prodiit , sivc ut postca a Jusliiio , et aliquot
jam qiiinqiiaginla qiialuor niillia ciiin oclingcntis post s;cculis ab Epipliaiiio allala cst, vera sii, an
liaberi dixil: suporcsse lamen longe plures iii orbe coiincla et supposiliiia.
terraruni apud yEtliiopas, Indos, Pcrsas, Elaniitas VII. Probatur Aristem exeniplaria qua; supersunt ge-
Eabylonios, Assyrios, Clialdocos, Komanos , Plioe- luiina , caterorum autent additamenta rcspueitda
esse.
nicas, Syios et Gr;ccos. Esseque pr.-eterea llieio-
solymiset apud Juda;os libros proplictarum, cosqiie Quod ad priniam qu;tslioncm attinel, certnm est
divinos, qui dc Deo et de mundi creatione cdisserc- alloi ulram ex iiarralionibus adultcraiam fuisse ; aut
quos liortatus est regem ut accerscret, eaque
baiit, vidclicct eam quae septuaginta duos senes simul
de causa ad doctorcs Jcrosolymitanos scriberet. D congregatos, mutuoqiic colloquia misccntes , intcr-
Cui rcx morem gerens, cpislolam Jerosolymllanis, pictalioiicm illam cdidissc perbibcl , aut eam quae
ab Aristeaiiis omnibus longe diversam , scripsit, illos in scpliiaginla ccllulis scparatos, aut binos in
qu;B aJTo^.Ecs^ ab Epipbanio affeitiir. In ca postulat irigiiita sex domunciilis iuclusos, ut narrat Epipba-
rex ad se Iransmitti proplielarum libros, nt iii bi- nius, Scriptiiram alHantc Numine, ut ex mirabili
bliolbeca sua rcponoronliir : in mcmoriam rcvocat omiiium coiisensu probalum esl, verlisse conimcmo-
lir;clerita benoliiia ,
qiiii pacto scilicct ninllns Jii- ral. (
Dc aliis porro prope iiinumeris varielatibus ,
d;corum popiilarcs in bcllo captos et in jEgyptiim qiia; inler narrationcs illas intercedunt, brevilalis
do|iortatos , libeios cum viatico dimiserii. Nunc caiisa consuItolaccmiis.)Pro hac poslrcinasontentia
.luiem niensam auream lapidibus preliosis ornatam staiit Justinus, Cyrillus Hicrosolymilanus, Epiplis-
pondo qiiingcnlorum lalcnKiruin ciim aliis mune- uius, liccl iii luimcro collularuiu variet, Clirysoslo-
rilius initiore, ut voti compos (nicerctur. nius, Augiistinus : quilius accciisori possiiiil Ircnaus
Jlissos postea librns llcliraicc scr pios cum legere et Clcmens Alexandrinus, qui licet dc LXX celliilis
nonposset, secundo sririiiere et inlerpretes petcre nihil 'labcaiit, interprctationem lamen illam Spi-
«oacius cst. Secundam postoa allcrt Epiphanius ritus sancli afllatu et inspiiai.ione factain asseve-
(II IN HEXAPLA OKIGENIS. (;2
gus Salmcron, aliiqnc, canidem scnlcntiam ani- nuim quidcm exanien liabuissevidentur. Epipbaniiis
I
qiii narrationcm Aristc:v, qualis iii vcro qni Jnstini narralioncm in nuiltis miilavit
I plectiintiir ,
liniliornis exeniplarihiis lialietiir, vilialani ct adnllc- plurimaqiic adjccit, cx aliis faliuUitoriluis iniiluatus
r:!lani altcram vcro de celliilis et de niirabili piilatur. Sane prtmigcniani Arislcaj bisloriam can»
;
inlcrpielatione vcrain gcrman.imfiue csse piignant. cssc qiuc liodie iii bibliotliecis nostiis exstat, suailet
qiii cclliilaium liist(niam mcndacii arguit, ct LXX styUim et scriom in noii paucis iniiUivcrit , (|iioad
Seiies aillante Nuniine inlcrprctalos csse negat. Sic sensum tamcn etres gcstas prcsso vcstigio soqiiitiir;
ifjctor sepluagiiiia ccllulds Mcxaudria; mciidiicio Iiistoriie excorpla cdidit in Prwparalione cvanqclicn:
Cjuibus divisi cadem scriplilarcnt ilomquc llioronynuis, qni Ai isto;x; qnideni bisloriam
suo cxstruxerit ,
cuui Aristwus , ejnsdem Ptolomcei O-cpasTtisTT)?, et agnoscit, scd additamenta posleriora rcprobat.
y.iuUo post lempore Josephus , niliil tale relulerint VIII. Posl llicrouijinKin asseritur vel cos qn> LXX
Penlateucliuin Iransiulcrunt, non rcliqua inlerpre-
scd in una basilica rougrcijatos contulisse scriLant,
aliud esse
B tulos esse.
tinn proplielasse. Aliud csl cniin ralcin ,
iulrprclem. Ibi Spirilus vcniura pradicil ; liic eru- Altera qiwstio csi, an LXX Interprcies, vel qui
dnin et rerbornin copta ca qua' inlelligit transfert. priores Scriplurani sacram dc Ilobraico in Giiiccum
Msi fortc pntandus est Tiillius OEconomicnm Xcno- converlcrunt, solam Logom scu Pcntatenc'niin, aii
plionlis et Platouis Prolagoram, ct Vcmoslliciiis pro reliquos ctiam libros intcrprclati sint. Ralio diibi-
Clcsiplionte , alflaliis rliclorico spiritu transtulisse. laiidi liinc primum cxorla cst, quod qui LXX Intcr-
I
Aut alitcr dc eisdem iibris pcr Scpluacjiuta, alitcr prclum liistoriam lcxuorunt, alii Logoin taiiluin ab
;'() aposlolos Spirilus sanclus teslimonia texuil ; nt iis Giiece conversam dicant, alii liistorias, .nlii Pro-
'
quod illi lacwrunt , lii scriptum csse mcnliti sint. plictas, Epipbanius universa' Scriptura; libros. Ilie-
I
Qu;e postrcnia llicronynii vcrba iit intclllgas, scias lonymns vcro Comment. in Ezecliielem cap. xvi,
lircles vel pra'lermiserant , vel consulto tacnerant, solos quinquc libros Moysi a L\X vcrsos fuissG.
qua; ab evangelistisot ab:iposiolisaffcruntiir. Quod Ejus vcrba sunt : lloc in LXX non liabelur, qiu
eodcm Piologo in Genesim airirmat llieronyinus forsilun Alcxandria; in Gracum sermonem Scriplu-
et passim in Comnicnlariis, niaximequc in Jcrcimam. ras cx llcbiaica vcritatc vertcntcs, liinucrunt Itoc
Senteniiani porro Ilieronynii amplcctiinlur plcriqne cdere, ne rcgem /Eijypti vidcreutur offcndcre, dum a
onincs hodicrni eruiliti viri ; et putanl cellularum Dco Jcrusalem dcbitum tcgnum csse commemorarcnt
Iiisloriom, niirabilcmque illum consensum, ac Spi- quanquum erudili solos quinque libros iloijsi ab eii
rilus sancti alll;itiim , oninino supposititia esse. intcrprelalos csse pulant . Idom porro cxistiiiiant
mirabilis Senum eonscnsus bislcriam texuit, id ex editioiie illa, qux Scptiiaginla Interprcinm dicitur,
rumore vulgi acccperat, ut ipse profiielur in Adm»- contiilere.iSam qui Pcnlateucbum verterunt longe
nitione ad Grwcos : A\i-.o\ sv tt) ,'A>,:§av&piia ysvo- piritiorcs luisse vidcntur iis qui cieteros Scriplur»
(j.evoi, y.aX :% lyyrj tojv ov/.iiY.wj ev Ti] "tapto ^wpa- libios Grajce sunt inlorpiciali : slylus nmniiio di-
v.iTE^ S-it auC(i[ji.£va, y.a\ T.apk tiLv iy.zi, 6>q 'zk Tid-ipta vcrsus esl; vcrba s:cpe longe dispaiala Hcbraicis
rapsiXT)t?dTtji)v, dxt)y.o6TE? , TauTa d-i:ayY£),).o|jiev • a vocibus aptantur. Yariotalis hujusmodi excmpla
xa'i 7:ap'lTsptov EcesTtv ij;j.tv [JtavOavstv, xa\ p.ij.'.<jza niulia iiroferrc in proniptu csset : veruin (luia res a
T.-Xp' aUTWV TIOV 1Zc.fj\ TO'JT(OV i(7T0pr,3aVTt0V CTO-fWV doelis viris jani fuse cx prolcsso agitata fuit, no-
xa't 5oxi;j.<ov dvopwv, 4>t).(.ov(y? Te, 'koiT;ro'j xa't £Te- bisque ad alia proporaiitibns non licet Iiis diutius
p(ov 7rXet(Jv()jv. Id est : Ivsi qui Alexandrim fuimus, D imniorari, dcstinatuni cai piiiuis itcr.
et vesliijia domuncularnm in Pliaro adliuc residua IX. Utrum .irislem primigeiiia historia vcra sil, an
vidiinus, et ab incolis, qui rem a majoribus acccpe- conftclael supposiiilia, a/jcrmilur arijuincnla ulrin-
lia'c enarraverunt, Pliilone, Joscplio aliisque pluribus. num Ariste:e llistoria, sive illa qu;e jam cjiis no-
Ilinc sane conspicias ex populari fama loqui Justi- miiie circiimfertur, dociorumque manibus toritiir;
iium Marlyrcm , cum do cellulis ct dc niiraciilo sive illa qiue cuin ailditamoiiiis et mutationibiis a
allogat, ne verbum qnidem de ccllulis et de inirabili an vero conDcta et supposititia sit. Cum autem
intcrprelum consonsii liabent. Probabile igitur est additanientisillis fidem csse dcnegandam jain supra
Jiisliniini ea qu;c de ccllulis tradit, ex iisdcm fon- deinonstraium sit, rcslat ut dcprimigenia! Aristeaiix
tibiis acccpissc. cx qiiibus acccperal Piolem;iciim ab llistoriic lide nuiic againus. Ilisloriain illam prorsus
llerode Judxorum rcge iiiterpretes vericndis Scii- lictitiam cl commcntiliam csse pngnant multi viri
pturjs sacris postulasse. Qui Juslinum secuti sunt, doclissimi : cx Catholicis Uenricus Valesius, ouem
83 PR/ELIMIJi!ARIA] 64
«equitur Joaniies Boiia caiilinalis, itemqiie Ai,^\- \ Laiulalur Ptolemoei Evergetis (non Philailclplii,
tlius Menagius et alii ; ex lieterodoxis Joseplius Sra- ut quidam dixcre) liberalitas, quod Soplioclis, Gu-
lil^er, Iliinifreiliis lloily in cruilitissimo opere coutrii ripidis el .iCscliyli cxcniplaria ab Atlieniensilius
Jlisloriam Arislca', et novissime Antoiiins Van Dale nniliiatus, ut cxseribi eiiranl, reservatis sibi cxem-
in Diisertalioiie super llisloria Arislew ; aliii|iio ]'larilius, apogiaplia puleberrima reddideril, siinul-
qiianipliirinii. que siiiuinain (|iiindeciiii lalenloruni, quain Athe-
Prinio (licitnr Arislcam illuiii, qiii sc ct ortu et nieiisiliiis oppigncraverat, iis in graliam bciieficii
parenlilius Gra-ciiin esse lin^'it , esse liainl ilubio relii|iieril. Saiie i|iiiiidi'ciin talenloi iini snniiiia tunc
Jiuhciim Ilelleiiislaiii, ut ciiiiiprobaiit iiene iiiiilla : tiMiipoiis niagni habebalur; al qiiiil dicas si, com-
cxcinpli causa JiKJaicarum legiini pleiia nolilia, pulatis oniiiibiis inue pro ailipiscendis L.egis exeni-
uiiius Dei cognitio, nulla ailmista Serapidis, Isiilis plaribus a Philadeiplio expensa suiit, captivoruni
aliorumquc, qui luin niaxime Alexandriae coleban- vidclicet preiio, donis Eleazaro , tcniplo, senum.
liii-, (leonim commemoralione. Iii ipsa narralione ciiilibet oblalis, plus qiiam iiiillc ducentorum talen-
Hebraisiiii phirimi occurrunl : qiia; omiiia auclorem toriiin suminaiii repeiias? Aiiiion exbauslain plane
\ere Jiiibciini proilunl. ga/.ain regiani iiireras?Neino iiegaverit ha;c fabulani
apud Ptolcnia;iim Soterem Lagi filiuni, cum Ptole- Ilebraiam scilicet et Grsecani, apprime callentes, sie
niajo Philadelpho adversaius esset , post niortcm paralos et ad manum habueiit, ut rogatus staiira
Lagid;e a Pbilailelpho relegatiim fulsse, et ninrsu niiserit, cum laincn Elca^ari tcmporc, vel nuUa vcl.
aspiilis obiisse. Ad b:ec Deiiietrius ille Phalereus, iiiodica tribuiiiii distiiictio fuisse crcdatur.
lionio facundissiinus, et sua a-late Atlicie eloquen- Ad liaec vietoriain illam de Anligono rcporlaiani,
lise facile princeps ; isqiie dcorum cultor, pravis eodem tempore (luo LXXil senes Alexandriam ad-
moribus luxuqiie perdilus; hic ab Arislea exbibe- venere, ut nariat Arisleas, ccrlum cst niultis anti
liH' vix Gnece iinn barbare loquens iii cpistola aniiis, rcgnantc videlicet Ptolcnuco Lagi lilio coiiti-
(|uani scribit ad Phihidelpliiim ; unius Dei cnltor, gisse. Sunt ct alia iiiiilla qiia; coniia Aristeaiia;
utpote qui IlebrKoruin legem pro divina oiiinium- Iiistori;c siiiceritatcm alleruntur : at postquani piae-
qiie sanclissima babeat, el diras imprecetiir iis (jui cipiia iii mcdium adduximus, ab aliis recensendis
translatioiio LXXII Inteipretum aliqoid addere, *' compendii causa abstinciiduni putamus.
vel deniere, vel imiiiiilare ausi fiieiint. EriiiU for- Alii pro Aiistese Ilistoria stant, cjusque yvtiokS-.
tasse qui hiiic argumento occurri posse putabunt, Tr,Ta propugnaie nitiintur : ex Catbolicis, Serarius,
ex Cosin» iEgypiii nuper a iiobis editi narratu. Is Gretserus, Paulus Pczionius, multique alii ; ex,
enim in Topoijrupliia Chrisliaiia, qiiam Jusliniano Iicterodoxis, Briaiius Wallonus, Isaac Vossius, alii-
iniperanle cdidit, noii Denieirium Pbalereuiii, sej que insigiies viri. Noii referam argumeiilum qiiod
Tiyphoiiem Phalereuiu sub Ptolenueo Pbiladelplio ex Patruin leslimonio ad lulandam Ariste^inae Hi-
bibliothecae regioe cuslodem fuisse dicit : qua ad- storix veritatem quidam afferuiit. ISam cum SS. Pa-
missa lectioiie, cadunt omnia illa argumenla, qua; tres Justinus, Irensus, Clemens, Cyrillus Jerosoly-
staiiie Demetrio Phalereo alieujus momenti erant. milaiius, eam pr;ccipue hiijiis lIistori;e pailem pro-
At qiiid valeat liac iii re scriptoris unius, etquidem pugnare videanlur, qu;e respieit cellulas, mirabilein
inferioris icvi, testinioniiim, quando oiniies a prin- Sonum iii inierpreianJo couseiisum , ct Spiritus
cipio, qui Aristeam meminere, Dcmetrium Pliale- saiicti alllatiim; quam lanien partem ul suppositi-
reum habciii.Certc nulli dubium esse potest priiiium liain et spiiriam cum divo llieronymo aliisque do-
illiiin Aiisleain , Deinetrium Phalercum iteni ha- p. clis rejecimus, iion potest bie pro Arislean;e llisto-
buisse. Qiiare Cosmas iEgyptius vel mcmoria ri;c (lefeiisinne l*alruni illorum auctnrilas oppoiii.
lapsus cst, vct aliuiidc errorem cst mutuatus. Veruni aliud iii niediuin adducam, quod sane va-
Nec modo Demctrium Pbalereum, sed eliam i'io- lidissiinum putalur a multis. Aristeas, ut oculatus
iemxum ipsum Philadelplium, fralrum inleifccto- teslis rcm suo lempore, seqiie pra;senle partesque
rem, sororis coiijiigcm , cujus inoUities, luxuria, suas agente, gestam cnarral ; rem, inquam, usqiie
scelcra, ab historicis celebrantur, ita pium legisiiue adeo insigiiem et singul.arem, ut necessario dcbue-
Mosaicae cultorem exhibet Aristcas, ut regem Da- rit oinnium ore celebrari, nec facile ex Iiominuin
videm vel Ezecbiam dicas. Is allatas sibi Legis memoria obliterari potuerit. Post Arisleam Arislo-
rnciiibranas, laiila venciationc proseciitus cst, ut biilus, vir iiisignis, vel ipsius Ptolemaii Philadclphi
septics adorarel, ac pra; gaudio laerymarclur. Pa- tcmpore, vel, ut alii existimant, sub Philonielnre
rein erga legeni iMosaicam culluin exliibent Gr;cci Alexaiidri;e scribit.et Arislean;\; Histori;e testimonio
oinnes, (|uotquot in Arisieana Historia inemoraiitur, suo patrocinatur. Si ea falsa prorsusque supposiii-
ut inira melamorpbosi credas omnes qui huic nc- lia fuissel, an poterat Arislohulo ipsis ^gypti re-
gotio intcrsiint, derepente proselylos factos esse. gibus lunc familiari fucum facere, eliamsi poiiatur
«5 IN HEXAPLA ORICENIS. 06
cuni suli poslrcinis Ptolemoeoruni floruisse ? Alcxan- A sequeiiiiuin niodo s.xculorum scripioriLus, sed
(ler ilein rolyliislor, qui olyinpiade circiter ccnte- etiam a coa;vis et suppariliiis ciiarrcntur.
cruditi. Post cum Philo Ilisloriain eanideiii paucis lesso liabeiida, et pro veris tueiida siint, nimirum
tangit, ac licet de luiinero Iiaerpretiiin iiiliil liabeat, iiiterprelationcm qiia; tiiiv 0' siu LXX vocalur, sive
qiiia rcin caiplim cnarral, videtur tamcn ca qua illa a Sepluagiiita viris, sive a paucioribiis facta
dixit cx Aristea liausisse, post cum Josephiis, ac fueiit, csse veiani ci sanctam (idei moruiiique iior-
deiniim Eusebius Arisleanam Ilistoriam referunt inani, uipotc quae ab apostolis noii semcl adliibea-
ciqus patrociiianlur. Nihil dieam de Jusiino ct tur, ac iioii niodo in Ecclcfeia Gr;eea pro veia Scri-
aliis, (|ui adulteiatis exeiiiplaiilms suiit usi. Si (lua pliira seinper liabila (uerit, sed cliain in Ecclesia
possit liistoria sequeiitium teniporum lesliinoiiiis Latiiia prioiilius saculis oblinueiil, quando scilicet
contirMiari, iiihil saiie buic deest, ut lalcm (irmita- vclus Itala qu;c ex Gr;T;co LXX Inlerpieiuin facta
lcm adipiscatur. fuerat, pro unica Striptiira sacra agiioscebaiiir,
Krpoiuint alii, Aristobuli ct Alexandri Polyliisto- B anteqiiain Hieronyiniis hoilicrnain Viilgalam ador-
ris aiictoritaie id uiiiim argiii et probari, vidclicct narel; licet eniin niulla esset iiuer editiones quae
Aiisle;e Historiam ante Iiorum scriptorum Ktalem tunc iii usu erant, varietas, oinnes tamen editiones
prodiisse : et Aristobuliim qiiidem diu post Phila- ex LXX manaveranl ; imo ciiain Iiodie Psalini ex
delphum vixisse ; nani qiiod iiiodo sub Philadelpho, cadem velcri liala in Ecclesia Laiina iii Sciiptune
modo siib Philomelore scripsisse dicatur apud Eu- sacra; catalogo lociim liabent ; nihilque oiricere au-
sebiuiii ; id Eusebii lapsu coniigit, vel fortasse li- ctoritali editionis xwv 0' quod ejus auctor vel igno-
brarioriiin, qiii nomiiia commutarunt :nam Ari- retur, vei quisnam sit in dubium vocetur, quando-
slobulus ipse, Philadelpluim cjus, ad qucm scribit, quidem niliil ofiieiebat vctcris Italae auttoritati
Philonictoris r.ryjvrj-/ov vocat, qua posila lectione, quod quo interprele prodiissct ignoraretur. Non
Philailclphi nomen nicndose irrepsisse convincitur, eniin ex interpretibiisversionesauctorilatem nuitua-
.\ristol;ulumque utpote Jud;icum Ilelleiiislam, Iiislo- bar.iur, sed ex approbatione et admissioiie Ecclesia».
riam illara qua iiiterpretatio Septuaginta Seiiiim Quod aiilcm Hieronyiniis in editione tiov 0' mul-
suinmopere comniendabatur, lubeiiter aiiiplexalum tos nffivos depielienderit, ac mulla secus quain
esse; el si vo6:tav agnoverit, in partem tamen fa- „ oporlebat de Ilebraico Grsece convcrsa redargiurit,
bul;e venisse : siquidem omnes Judsi Ilcllenistse id ejus cditionis auctorilatem neiiliqiiam minuit vel
inleriKctationem illam summo in prctio babcbant infirmat : iit alicubi fatetur et ipse Hicroiiymu.^ :
liaberi(|ue volebaiit ; Alexandrum Polyhislorem, si loca eiiiin illa qu;T; Ilicroiiymus reprclicinlit luijus-
lamen vcre de liac AiistCK llistoria loqui voluerit, nioili suiit, ut ulrovis modo legas, ;cque pia senten-
solum iiidicare illam prodiisse ante suum a;vum, lia remaneat.
quod fere oinnes falcntur : Philonem, Joseplium Pio ccrlo ilem habemus cellularum iiistoriara,
t alios, ul soleiit oves gregarics, prioi iim vestigiis mirabilera illum Scnioruni coiisensum, et ea quaj
lississe, nec exauiinasse veranine an supposititiam iiide coiiseqnuntur omniiio supposilitia esse, jure-
narraiionem adoptarenl ; demum tarn validas obje- que ab Hieronymo rcprobari. Itemque cum Hiero-
ctiones contra Aristcanam Historiam superius al- iiymo ct eruditoruui turba piilainus interpreiem
lalas, non posse scripiorum scqueiitium tcstimoniis Penlaleuchi Graecum oinnino diversum esse ab co
cnervari, quandoquidcm nuiltas qiiotidie narralio- vel iis qui reliquos Sciiptuiae sacrae libros inlerprc-
i;es deprebendimus esse supposiiitias, licet noii a j) lati sunt.
CAPUT OUARTUM.
De LXX Ip.lerpretiim versione, ut in Hexaplis erat.
I. De stniu cditionis ziLr 0' muequam Origenes Ue- saltem qua; ad fidem et niorcs periinent, labem in-
xapla adomaret. curiero. In cffiteris veio parein tuni aliis oinnibus
Ccrtiiin quidcin cst editionem xcov 0' (Idei mo- libris forliinam subiisse docet usiis el expericntia.
rninquc norniam, in iis excniplaribus quac in Ec- Id jain Origeiiis lemjiore accidcrat : excmplaria
clesia Dei adniiltebanlur, nuilam potuisse, in iis qiiippe Scripliine, lum propicr scrilwruni iiidlilrgcH-
C7 PR.CLIMINARIA U8
thm, inqiiii illc, tum piopter quorumdam audaciam, A 1" Ecclcsiaslc plurima cum asieriscis ailjecta fuere,
pravamquc Scripiurw emendaliunem ; lum cliam quoriiin pars non iniiiima in edilionibus xwv 0' lio-
proplcr eos qiii, dum corritjercnl, qmvdam pro arbi- diernis rcmaiisit, iit iiifra dieturi sumus. In Canli-
irio addiilerunl vet dclraxerunl, mullis iii locis vi- cis, ul quideni arbitramur, iion muUa eranl obelis
liata eraiit. ielipsuin non scnicl testificatur ctiain ct aslciiscis iiolata. In Hesaia quid Origenes addi-
liicronyiuus, qui adjicit, pr:ptcr supia meinoratas derit cum aslcriscis, quid dcmcndum siynificaverit
iiiulalionuin, additiiuiuni ouiissiiiiiiiniquc causas, cum nota obeli, quisqiie videre polcst iii ediiione
aiiaiii a priiicipio (lipielienili : quia viilelicet LXX Piocopii in llesaiam, a Joanne Curtcrio adomata,
Inteipictes, sivc ii iiui proplielas priiiiitus Graice ubi, cliamsi benc iniilta luijuseemodi eonipareaut,
iranslulcre, iiiulla iii Ilebraico e\pressa, iii sua iii- jiauca lamcn cxistimabuntur, si comparentur cura
terpretJtione cousuUo pi.icleriiiiseruiit, quod cxisti- ils qua; in Jeiemia ct Ezccliielc OLCurrcbant : in
inarciil Gia'Coruiii aliaiunupie a[X'jr^zoy/ naiioiium Jcrcmia quippe nuilta a LXX Iiiteipretibus omissa,
oeulis Mon exiioiieiKla e.sse. llis oiiiiiibus ut medi- cum asleriseis Ci Tlieodolioiie addila fucie : jiluri-
cani niaiiiim adiiiovcnt Oriyencs, ex aliis edilioni- niaiiue iiisuper a capite xxv, usquc ad linem, Iraiis-
bus errata qua; in LXX Inlerprcluni Iranslatione posila et confusa, nativo ordini rcstituta sunt :
occurrcbaiit, cmendavit, omissa adjccit, rcilundaii- B in Ezeebiele iniuimcra a Sniioribus illis praeter-
lia ainpiitavil ; ea laiiien eaulela alque scrnpulo iit, niissa cum astcriscis addita fuere. Si quis vero
jelicta piiori leelioiie, qiue addeiida vel mutanda forniam trium jiropbetaium, Hesaia!, Jeremia; et
eranl asleriscis notaret ; quse aniputanda, obelis. Ezecbielis seciinduni cdiiionem twv U' liexaplarem
tiec ab re erit liic omncs Scripturs libros pcr- conspiccre volueril, adeat veiuslissimum codiccm
currcre, ut qnid iu siiigulis ab Origene prxslitiini Propbclarum, ubi illa twv C edilio Iiexaplaris re-
fuerit uno iiUuilu possit studiosus leelor carjitiiii jiraiseniatur. In cditione iwv 0' Daniclis proplictae,
observare. Iii Geint^i, ut cx iis qua; siipersunl fia- qua;daiii aJdidisse cum asleriscis, qu;cdain obelo
ginenlis cxislimarc licet, non lol mulationcs factu! nolassc Oiigenem, ait llicronymus. Scd quia, ut
sunl qiiot in aliis bene mullis Scripturee libris, iie- arbitraniur eruditi, in edilione illa bicuna; frequen-
que tantain asieriscoruni tnibam adbibuit Origenes liores adcraiit, pro ea subsiituit Tlieodotioneni,
quaiilam in si-queiilibus. Iii Exodo loiigc pluia ad- qui solus, ut testificaliir Ilicronymus, in Ectlesiis
'Jidi.l ct niutavit: nam piicleiquam quod cap. xxviii, postea lcgebatur. In duodccim prophetis minoribus
scx intes^ros vcrsus, non accurate positos.
in LXX pauca adnotavit Origenes.
com asteriscisadjeot; insuper a capile xxxv. ad (i- „. Origcnes edaiouem zC^v 0' ancndalam cum aslc-
Jiini usiiue libri omnia qux- in traiislatione zCr/ 0- el obclis in llcxaplis posuil.
riscis
sus deqiie versa erant, addilis obelis el astcriscis, Quod autcni editionem LXX Interpietuiii illam,
suo ordini resliluit, ut fusius in iiota ad cajiut qua; iii Ilcxaplis posita crat, asleriseis, ubi quid
\xxvi cx anliquo Basilieiisi codice dcsumpta, nar- addituui fuerat, et obclis -ad supcrflua nolanda
ralur. Libri Levilici, Kumeroruni ac Ueuteronomii, dislinxcril Origencs, clare docel liicionymiis, epi-
pari pciie eraiit aKiue Gencsis conditione. Iii libros slola ad Suniam et Fretelam In quo, ait, iilud
:
Josue et Juditum iiiiiuinera; peiie ab Origeiie muta- brcviler udmonco, ul scialis aliam csse edilionem,
liones advecta; suiit ibi passini asterisci pro omis- quam Casuricnsis Eusebius, omnesque
:
Origcncs cl
sis, el obcli pro adjeetis observabantur. In libris (jnvcia: iraclalores KOi%'i\r, id esi communem ulque
Regum instauiandisOrigcnis noslri desudavit indu- vulgalam, ct a plcrisquc nunc XovKiaviQ dicilur
stiia : in bis enim multa loea emendatione opus uliam LXX Intcrprctum, quce et in 'EE,a:i.Xolr codi-
Labcbaiit; niaxime autem libro iii, ubi liistoriae cibus rcperilur, et a nobis iu Latinum icrmoncm /5-
iion pauea; suis scdibus ejecta;
peregrinis in bitis deliler versa est, et Jerosolymw alque in Orientis Ec-
versabantur. In l.bris Paialipomciiwn quid ab Ori- clcsiis decantalur . . . Kotrii aulcm isla lioc est
,
obeli el astcrisci. Iii Proverbiis noii tanta fuisse vi- illaque asleriscis ct obelis distincta crat : quani-
«letur asteriscorum et obcloriim turba, circa (ibrcni in iis Scriptura' partihus,
iiisi li- ab Hieroiiymo ad
iieni, ubi qua;dain praeposlere posila occunebanl. iidciu eiiilionis illius bcxajilaris Laiinc cuii<-crsis,
(9 \y HEXAPLA 0KIGEN15. 70
qii;e lioilieque supersunl, in Joi) vidclicci aiqiie in A Aquila; iMicrilum, seil rarius, ex Symmacho; non-
rsaliiiis, aslcrisci cl obeli conspiciuiutir, ul qiiisquc uuiuiiiaiii c\ duoLus vcl ex tribus siiiiiil. Exciiipli
viilere polcst in edilione Joaii. Marliaiia'i iioslii. causa : Job xxxii, 12, )s( 0. xal [J.cxpt u[/.iov iiu>
Huc accedil iiota codicis Basilicusis sicculi x, iii r,(jii)' xal toou oux f,v xw "IojB iXivycov , dvxa-
cujiis niarginibus llcxaploruni lccliones ac nolas X TtoxptvtSjXEVo? jiTijjtaxa auxou £§ u[j;ojv iva |j.ri el'--
piiina inaiiu dcscripUe fiiere. Sic auleui lialict T.T^-f EupujjiEV uo^tav Tou 0cou 7:poaO£[j.svot *
ubi
ExoJi cap. xxxvi : 'EviaCOi sot vcvoijiivw TiapcCTiv aiiiiiiadvcilas, cuni aliquid vcl cx Tiicodolioue vcl
opav 7:o/.Xtiv t^v Oia'^u)v(av ir,^ te 7:poxct[jL^vr]c, y.a'i ex aliis adjiccrcUir, si id iiiilio, si\e iii inedio, sive
'Ela-Xoi; dvatfspojjtivT)? ei? toO; 0'* xal ou liiieK jacercl, pra:iuisso seiiipir asteiisco ad-
TTJ; £v iii fiiie
Touid tpTjiJii u); TOtg xaxTjitEptaiJLEVoi; TauTT)? r/.^tvT] ditiiiii Tuisse, appositis post additamentiiui diiolius
oiacfJpEf TiOWayou yjp xautr,? Touxot; TrapaA/.aiKf puuctis. Si vero adililaiiieuliiiii illiid ad pUircs li-
d).X'6Tt xa't ^v Touxotj naXXovT] xaxi xi a),/.oxT;;rpa- ncas exlralicrclur, iiiilio ciijiislilnt liiir.t! aslciiscus
^f|? SSa^o.; JvTaOGa n),cOvdtb£t,xal a (xt; ot «iaxiptaxot appingebaiur donec lotmn dcsiuerct, ibiqiie dua
6r]).ouJt TTapiSiiv tou; 0', x5v Touxot; ouokv £).axxov puncla ciassiora dc inore pnnebanlur ; qiiK tanicn
T?j Tri; TcapaXXaYfi'? eloos oixEtoOxat. Id cst : Ciim pleruinque negliguntur in inaiiiisci iplis, pnvscrlim
Imc (iilveiieris , iiinllam dcpnliciides (HssoiKtnlidiii " quando addil.imenla Imjiisnioili lcingiiiscula sii!it
iiiter lianc Sciiplurani ct eain quw in }tcxa\itis liabc- qua in re codiciim morem icligiosc scciiti siiiiius.
tur in Seiiluaginiu Inlerprelum versione : neque so- Iii iis qux ex Tiicodotione excerpta erant, frcquen-
luni dicu illam, quoad ea qum asieriscis nolantiir ab ter ab eis librariis qui Hexaplorum lectioncs in
liuc dijferre, siquidem et in liis illa sape ab liac dis- inarginibus Biblioruni dcscrilicbaul, sic X O- ®-
sonal ; iino rero liis ( asleriscis) muUo maqis abun- vel X© ^'- poiiclialur : id vcro signilicaliat in
dat, quam alius Scriplura; texlus ; scd ctiain in iis Tot.; 0' reperiii ex Tbeodolione desumplum. Sic Job
qiuv aslcrisci non nolaiil a LXX Interprelibus oinissa xxxiv, 25, X ®- 0'. y^wfji^wj auxojv Td Epya, clc.
{uisse, non minor diffcrenliu dcpreliendilur. H;icc ad Similiier ex Aquila sumebatur leclio : sic Jerem.
vciliuin reluliiiius conlra ([uosdam iiiipcros, qiii XXII, 24, X A. oTt • Aliqiiaiulo ex Symmaclio,
exisliiiiaiit iiolas illas obclorum ct astcriscoruiii Job xxvii, 18, X- « auv£TT;pTic7£ * Ex Aqiiila ct
non iii cditione xiov 0' Iiexaplaii posiias fiiisse ab Symmacbo Jcr. iii, 7, X ^- -• ^ do^X^r] auxf,? *
:
Origcne, sed in alia seorsim adornata. Verum liis Ex A(|uila et TheoJolione frequciUissime Jrr. xi, :
laiii apertis tesliiiioniis eoruiii qui Hcxapla tiacta- 13, X A. 0. Tfi aiayuvT] * Ex Symmaclio ct Tlico-
vcraiil, nliagaii noii licel; qiiibiis ad nnijorcm fi- dotione rarius : Jer. xi, 22, X ^- ®' Jfupio? TiJJv
dcm aliud adjicimus ex notis ad caput xiv libri ler- ouvd[Ji£a)v. Ev Aqiiila, Symmaclio, ct Tlicodo-
lii ncgum, ubi sic lcgilur Mzxi touto b/ tio 'E^a- : tione saepissime ; Jer. xi, 15, X A. 2. 0. Gucia-
TxXti') xuTat xi xaTd tt-^v ^6zo^i xa't xf,v TEXsuTr,v CTT;pta. Fiequenlcr ctiam ubi lectio ex Aquila,
'Afiii, Tou uiou 'l£fo6oi[JL, (jtcxi dox£pi3xt)jv. Id esl : Symiiiacho et Tlicodotioiie prodibat, post asleii-
1'oslea in llexaplis jucent ea, quw speclant ad wgri- scuni ot P, id esl tres inlerpreles, ponebatur : sic
tudinein et mor:em Afciir, fdii Jeroboam, cum asle- llcsai. xxxviu, 5, X 'J' T. fior; xupti
*
riscis. Quid clariiis? Hiec vero nota prodit cx aiili- In vetiistissimiscodicibus Coisliiiiano, Claromon-
qnissimo codice Uoniano, qui vel exscriplus fuit lano , sive RR. PP. Jesuitarum collegii Ludovici
cuiii Hexapla supercsseiit ; vcl ex alio codice ad li- Blagui ei aliis, posl astcriscos nomiiia iiiterpretiim
(lciii Ilcxaplorum exscripto, man;ivit. Plura pro- a priinis litteris describunmr ut supra , ita ut fie-
ferre posscmus : sed baec erunt, nt spero, satis. qiiciilissinie asteriscus nomcii pia;cedat, larius aii-
III. I)e asterisconim et obeloruai usu in IlcxapUs. lcm noinen asieriscum. Utrum vcro ipse Oiigeiies
Asteriscos et obelos iii editioiie LXX Inlciprctum iiomina cum asteriscis in textu suae cditionis po-
licxaplari usiirpavit Origeiics, ut quid ibi addciidum sueiil; an id subsequenti a;vo ab iis qui llexaplo-
vcl demeiidum esset iiidicarct : qiiod laiua leligione rj ruin lectioncs collegerunt, et in Bibliis posucruiit,
prsestitii, ul quod adjectum erat pialixo asterisco, factmn fuerit, non ita facile est divinare. Certe co-
sic X' *-'' poslposilis duobus piiuclis crassioribus dex ille RR. PP. Jcsuitarum in Jeremia el Ezechiele
hac forma * slatim emincrct ; quod vero cxpun- sajpe asleriscos iii ipso lextu ponit, subjiinclo plc-
gcntluiii putabatur, pra,'misso ohclo liac forma -5- et ruiiique a prinia SjIiiui litleia iioiiiiue iutcipretis,
a.ljcctis duobus in fiue punctis *
in scrie tanicn, ex quo lcctio illa adjectitia dcsumpla fuit, sic X
his noiis distiiictuQi, reiuaneret. lloc aulcin artili- A, vel X ®i ^'=1
X °'- r- Fortasse vero qiiia ut pUi-
cio vetus illa xotvri seu vulgala LXX Inlcrprctiim rimum Tlicodolionis lcctioues cum asteiiscis afle-
cdilio, inlacta simiil et emcndata coiispicicbatur : lebat Origenes, Theodolionis nomcn iion solchat
cxcc|Uis laincn iis locis ubi ordo Scriptura; pertur- expriineie ; Aquila; vero quia rarius , et Syminaclii
batus crat, ila ut inulla piKposterc ponerentur : quia rarissime, iiiterpretationes cum astcriscis in-
ibienimOrigenes germanani et ad exemplar llehrai- screhat, nomina a prima liltera depingebat , ut in-
cum accommodatam seriem resiituerat. Qu;c post dicaret noii ex Tlieodoiione prosoliio vcrba deccrpi.
asleiiscum poncLaniur, cx ediiione Tlicodotioiiis Sed lioc ex coiijcctura laiiluiii dicilur.
ui pkiiimiim exccrpia eraiU ; non infrcquciitcr cx Ula autem quaa cuni astcriscis lcxtui xcov C lu-
71 PR^LIMINARIV "74
sercbanlur , ali(iuaiulo ad sensus inlegrilalcni et A lata , alteram adjecerat sic -f- ivjyxiTs -.C) Kuptu)
accuraliorein explieationcm opportuna erant ; scd wA 0eou X i-^i^yyioi^^i tw Kupfijj uiou? xp:iov •
id
ut pliiriinum iiiulilia, ot nimia scriipulosilatc roii- cst : -f- Afferle Domino, filii Dei X affcrle Domino
S3r(iiiata , ila ut plus oflic.ercnt quain juvarcnt. filios arielitm : qux amba; in LXX ct in versione
HcliraisMii (|uippc oinncs qiios, uljidtc a Gra'oa lin- Latiua rcmanscrunt. Sic et llesai. xv, 5, ri'nirn-1
gua cl dictione prorsus aliliorrciUi^s, consuUo prie- A., S., 0., xai ev Tat^ 7:),a-eiai; auT?,;. 0', xa\ ev
termiseranl LXX Intcrpreles , iibi(|iie exprimeban- TaTj pu|ji.at; ouTTi?.... Sed ulraque leelio ab liexa-
lur : iiu;e quantain xa-/.09(ovtav editioni iicxaplari plari ediiione dcsiimpla iii bndieniis Bibliis reman-
infcricnt, lioc cxcmplo declaiatur. .Icrcni. xi.m , 0, sil, xa'i kv Tat^ irXaTeiai; auTTJ?, xal ev Tai; (5uiJia'.;
X <iuv ; Ti; 1-jvaixa; , y.a\ X '^''"^ '. "^^ ^^~'« auTr,^ : ilaqiie prinia versio aslcrisco , sccunda
xa\ X 5'jv l Taj '^'•>yM > "''' llcbraicuin Iialiet obclo vel potiiis lemiiisco, nolaia liieral , sed not»
Bi;rr'-;;-nNi '^T2n-PNi D'u?:n"nN': ibi illud omnes a vulgatis excmplaribus cxcidcrunt. Rem
ajv ad exprimciiilani |iarticulam nx, notam accu- simileni vidc Ezecli. xxii,r>, etxxiii, 19, miiltisquii
sativi casiis apud IIcl)i;cos, cx Aiiiiil;e editioiie cum aliis iii locis qu;e longum cssct recensere. Verum in
aslcrisco inscritiir : qiiasi vero si ailiciilus nx om- liis cxcniplis noii obclos , sed leiniiiscos adbibitos
nino cxpriincndus erat, nou sat aple rcddcretur per fuisse piifo, ut articulo scqucnti piolialiir.
ncam diligenliam , aut iit nulius dicatur xaxojT]- Lcniniscus Gr;ecc ),r,iJiv!ixo; seii >,'.;j.v!'xo; dici-
X!av, sexecuties observaliis. Sic ct Lcvit. ii, 2, xal tur, scd postreina lcctio Gncca mendose cx vulgari
Spa^a^asvo; Tzlr^pr] ttjv opaxa X aCiToiJ ', d-i Trj?
*
illa miU;itioiic toj ?) in i induela pulaliir. Ab Epi-
(je|jnoa),£(ij? X auTT;? \ ouv T(T) e),aE(p X auTTi? pli.inio aulcni biijus vocis )>[iiv!jxo; elymon iude
iibi |ironoiniiium illam rcpetitioncin, quam llebraicae pctitur, 5iii Tb XiiJi.v<ifeiv xXuJtSiJievov t&v [^(Stov iv
lingiuc piopiiam, iit inelcgantem iiuUilcmque rc- Tot^ TOTcot; uypoT^, id est, quod vitia illa, qiiaEi me-
spucrant LXX luterpietcs , cum astciiscis icstituit (lici vuliieiibus curandis apponiint, in locis liumidis
Origcues. Inuumera liis similia iii dccursu operis liiimorum copia redundet. Sed liaec vocis origo jure
hujus auimadvcrtet eruditus lcclor. lespiiitur a viris doctis. Nam Xiixvtdxo; viliaium
Alia qiioque multa in vcrsione sua praetermiscre cst, ct Xt]}jivioxo; scribitur. De cujus iiominis ctyino
LXX, qu;e, licct cnuiuiari posscnt, iiiliil ad seusuni qiiid senliat vir eruditissimus Beriiardus Moncta
apte exprimendum juvabant. Sic Jer. i,18,lia;c paucis, ut ab eo accepi , expromani : < Alliciueus,
Hebraica verba -'nn: r^zn ';«1 LXX verlerant, ioou ^ pag. 2t)0 cditiouis Lugdunensis ,.in prolixo Calli
ja
tiGetxd
'
(je, ecce posui
'.11 le, niliiliiue
j
ad sensiim dcsi
1 • " ni • f. ^ 1I
Obelos similiter sa?pc posuit pro notandis iis quse axot;, aut Xtviaxot? legenduin esse dicit, sed neu-
cum iii Ilcbraico noii exslarent, in cditionem Ttijv Irain alteri lectioiiem pr;efcrie aiidet. Ccrlum aulcin
0' invccta fueraiU ; verp.ui s;epissime ea ut ainpu- cst, Vdccm ),T|iivt3Xo;, (|uie priniitiis anyuslum [a-
tanda obclis iiotavit, qiue a LXX Interpretibus vcl sciam sigiiificabat, ex voce ),f,vo; , lana, dciivatain
claritatis ve! elegantia; causa posita fucrant ,
qiix- esse, qiiia ab ipsa originc fascise Iiujusmodi laiieae
que licet in Ilcbraico ad veibum noii cxprimcren- erant. Ilinc vero Syracusani siiigulari formalione,
lur, sensui tameii illusliando comnioda eraiU. Qu;b loco Tou M}ricxo^ , inserto /t, ),ti[j.v!-xo? fccerunt :
porro notanlur obelo, aliquando dicuutur, «[Ji^;- qu» causa fiiit ut hac vox pro Syracusana liabe-
6(5),oj;, id est dubie, jaccre. Sic codcx Valicanus, iii rctur. Hesycbius, ),rjitv!t7xou; Tot; a-evi; Supaxou-
illud psalini x, i, Oculi ejus in pauperem respi- y tjtot Tatvta?, subintcllige Xiyo\)ai. Hinc ad .ilia si-
ciunl, ubi iUud, i)i paiiperem, non est in Hcbr;eo, gnificanda usurpata vox fuit, nenipc pro fasciis
ha;c liabct, Ti sif zur aiyr{za ev ttj (ie),!ot tijv 0' quibus coronaj circumplicabantur ;
pro lineamento
Exei^^o ijiivov (iiJt^tStjXojc; •
idest, Illud, in paupcreiii, couvoliito vulneribus insercndo ; dcmunique pro
iii sola LXX Interpretum columna dubie jacebat. iiola librornm, dc qua Isidurus : Limntscus , id esl
Dubie scilicet, quia licel in Hebraio Origenis tem- virgula inlcr geminos punclors jacens , apponitur in
pore non jaccrel, ibi exstare potuerat LXX Intcr- iis locis cjua; sacrw Scriptura: inlcrprctcs eod^m
pretum ;evo. sensu, scd divcrsis scrmonibus transtulerunt. Hac
Non modo aulem ea qua; ex editione tiLv C exci- triplici significatione vox Xrj[jivwxos usurpata fuit,
deranl, cum asteriscis supplevitOrigenes ; sedeliam nempe ad res signilicandas anguslis fasciis similes,
si quando editio Tdiv 0' non vidcrctur Ilebraicam veri- quas Syracusani ),tihv!7-/.ou; vocabant. >
conncxa, signo notata, novcris al> miraliili conscnsu interprctati sunl, iit no niiniinum
nenne aliis lioc
qniilem inlercsset discriminis, acl qiiid il|;e iiol:i' ad
uno Vfl duohus inlcrprctum paribus iti vcisuni
iiulicaiula discrimina ? Si vcro, nl ail Epiplianius,
fuisse : alinno scilicet, cum uno solum puncto linca
liypolcniniscus a lcniniscus, qiii duobiis punctis notaliir, significabat
signalur-t-, tuncqnc vocatur ;
duobus vero qnando puniium ulriiiciuc ponitur sic dno interprctuin paria seciim coiivenire ab aliisque
discrepare; liypolemniscus vcro qui uno soluiii
^, cl tunc Icmniscus diciUir. Quoii ut iiilelligas, ,
ubi, ail Epiplianius, prius legebalnr, xa"t £VTt|jiov zh discrepare. Sed id gratis et sine auctoritate ulla di-
JXa),Ti7£v Jicat , e^Ssy^a-o, et pro riXOiv, eXTjXuOs. cioresve codices assererent. .\n vero credibile est
,
Epiplianio similia narrat Hcsycbius in psalin. Origenem liisce notis ad exemplaria twv 0' varia
xii,
rcmisisse, aut exemplariuni lectiones varias in ipso
0, ubi in b;ec llebraica verba ^Vi Saa '3 nwS mitffX,
lisec inlerpretatio occurrit in LXX, "Acto ttjj Kupiqj textu cum bisce notis apposuisse, ncc ipse Orige-
Tw £UcpYJ-f]javTt [jt£, xAt^aXw tw 6v6[xa-\ Kupfou ncs, nec alius quispiam lioc uiiquam dixit. Existimo
TOJ u'4't<jT0u. Ha-c porro verba, "Ajto toj Kuptoj tu q igitur , qucmadmodum asteriscus ad oinissa quai
milii, totura versiculum Hebraicum expriniuni, ox- dundabant, jugulanda, ut ait Hieronymus, appositi
tera reilniKlant ;
qiiare Vaticaniis codcx Iiic nolat: sunt; ila lemniscum adhibitum fuisse, ubi LXX
Th xal ^a.lw np cvijiazi Kvplov rcv v^-lcrzoi', inierpretes lectionem quidem Hcbraicam cxprimc-
oCix £XciTO •7:ap'o'j8:v\ ev Tio TS-paa£),iS(j), oOte £v tio bant; sed non ila accurate atque distincle : qiise
est : lllud, Psallain nomini Doniini allissimi , apud videbatiir, ex aliis interprcubus petita , Iiuic sub-
iieminem in (juadruplici columna jacebat ; nequc in jiingerelur.Neque enim putandum esl, Origenem,
Euscbio Pampliili, neque in Hebratco. Ibi vcro notal virum admodum accuratum, qui tam diligciiter vcl
Hesycbius : To'Jtov t^jv (jti/ov ouo C"T^-^ '•'^''' ^'^' levissima quoeaddebantnr asterisco,et qua;demenda
Jp(Ai5V£UT(I)v eIttov •
StiTt zapdxEtTat t;T][j.:tov t6 Sti crant obelo nolabat, nullam apposuisse notam iis
•cou [liXawq, 'i \ifezai Xrjpivttjxoj , Sti [jtsv XTfi y.t- iii locis , sane frequenlibus, ubi rclicla priori le-
paiaq -t^<; [i-i^Tfi (jri[xatv£i zhv cjTtxov, Sti Sk twv 5'jo novam tamen addebat ex
ctione aliqno intcrprctnm
(jTiY[j.iI>v, TTJi; i7:avtu0£V, xa"t tti; u-rjy.dTO) , xa; S'Jo dcsninptam. Exempla vcro i|iiae Epipliaiiius airerl,
cutum duo puriaLWii interitrelum expresserunt, quare expiscari valeas. Qiiare, iis prselermissis, aliud affe-
apposilum est signum alramento delineatum. qnnd ram undc possis lemniscorum usum, sccundum
dicitur lemniscus. Pcr mcditim quidem Hneam siyni- mcam quidcm senlcniiain, percipcre. PsaUu. xxvni,
ficut versiculum : per duo aulem puncta , alterum 1, in HeI)ra;o legitiir D'Sn ';3 n"jTS "CTl, nbi LXX
supra et aUerum infra, duo interpretiim paria subin- verlerant, 'Ev£YxaT£ zto Kuptw, uto"t 0£O'j. Reliqui
dicavit. Ex Epiplianio itaquc et ex llesycbio disci- vero interpretes, 'Evr/^xaTS tio Kup!(ji utous xptwv.
niHS, Icmniscum usnrpatum fiiisse, quaiulo ejiisdein Ibi Origenes leclionem xwv 0' rcliqiiit, pr.Tinissa
vocis aut locidna; transhitiones apponebantiir , iit lcmnisci nola , ct aliurum inteiprclationeni adjccit
ex illa iiota distingncientur : quod autem de tri- aslerisco notatam, hoc pacto X 'EviyxaT^ T^p Ku-
*
ginta sex interpretiim paribus et de totidem cellulis pit;), uio"t 0£ou. -T- 'Eviyxaie %il> Kup((() utousxpttiv
adjicitur, ab Hieronymo et a viris doctis pene om- ila nt lemniscus doceret eam esse LXX ct Thcodo-
nibus explodilur veluti commcntiini. tionis lectionem enim duo punda denoiabant.
: id
Ad hsec, videtur Epiplianius secuni pugnare : Hunc fuisse lemniscorumusum siiadet supra allatns
nani si trigiuta sex illa paria interpreturn ,
qui Hesycbii locus, ubi sane qiire leinnisco notabatur
rR.-KLI.v:iNAIU.\ 7U
claiisiiFa, •/.%'. yai.Ci -i') 6v'5ij.aT'. Kjpfcj Tou u.J-iTTOJ, A sim inUTiiiislsn occiirrunl : seil eliam in editione
non vcrlioleims soliiin (lifTcrelial a prscceileiiti, iijiij Kontana non p;iuca; dcprchcndiintur lcctioncs, qiiae
alfiiie liac qiiidein ex Hebraico et ex ca^leris inti'r- Job IX, 5, in bKC vcrba 123"' Symmachus et Theo-:
prelilius c.vceriita fuerat , altera vero ex LXX le- dolio, oj ^i; u-a-/oJ5Ti auToi ,
qiiae lcciio in cditione:
mmscrat. ll:ec solum conjcclando dici possunt : bcxaplari posil:i fucrat, qiiia prisca •ciuv 0' inler- (Oiie
cum eiiim nulio alio qiiani Epiplianio ducc uli fas pretatio, Vva [Jir] avreizri, non satis convcniebat :
'itsii
sit, oninia certe salebris plcnasunl. Ilypolcmniscus utraque ramen versio in lextu relictacsl, iia ulqu» VM
vero, fiijus li;vc figura crat -r- signidcabat, secun- pr;eibat Symmaclii ct Tlieodolionis, asierisco nota- |i»Jl'
duin Epipbaniuni, ex uno lanluiii iiitcrpretum pari irliir, ;iltcia vero lcmiiisco, ut qiiidcm cxislimo :
lltSl:
loclioncm apposilain emanare, esscque adjuiicl;B dcindc ncgleclis astcricis, ainb;fi lectioncs remaiisc- !li(sl
lcctioui auva[ji9i-:ipov xa\ ajvaSsXtpov, id esl, omniiio runt sic, ou y.r\ uTiaxouiii auiw, iva [jlt; cfixzir.T^. Et
synonymain ; sic Epipbanius. Sed quod de triginta psalm. xvii, 50, bsnc verba '3210 "]n^;V1 LXX ver»
'fl)lll
sex iiilcrprcliiin paribus et de loiidem ccllulis nar- tcrant, xa't f) -aioiia cou dvojpGojjc jjls, Tbeodotio
nlii
sciim vcro cum duobus punclis, quando non LXX In Ecclesiasle vero aijv pnieposilio, qiiaexprimere fca
Iuterprctiim lanlum, sed eitam Tlicodotinnis erat.
solebat Aquila pariiculam Hebraicam riN, noiam ac- W)l
Cseterum ex similitudine quae inlcrcedebat obclos cusaiivi casus, quamque Origenes iii bexaplari illa .'IIS..
iiiler ct lemniscos ai([ue bypolcmiiiscos, non solum editione pnemisso asterisco, sicubi occurreret, po- m
quanlum ad lonnani, sed eliam quaulum ad usuin, sueral, non infrequcnter rcperitur in edilione Ko- «'lll
faclum est ul lciiiiiisci pro obelis sint babiti. Nam mana. Sie cap. ii, v. 17, xa\ i(j.Jjr,(ra ouv TijvCtjJTjv, liil..
uiio excepto llesycliii loco supra laudato, nuUam cl cap. III, v. 17, cjuvT?)v Stxaiov xai suv t^v a.7t6i\ ;i:A
et Hieronymi uspiam reperire memini ; in Bibliis Tii , veis. 23, clausiilam ex Aquila in ediiio- Mii
scilicet manuscriptis, iii Calenis et in Commenla- nem tcjv 0' invectam deprehendimus, iit videas in ii
V. /i! Iiodiernisediliohibus el mssLXX Interprelum, ^ editio LXX Interpretum pura et qualis erat aute liriit
mvllit
IIIti e.i cuiiioiic illu lle.tdpluri dfsiimpiu dcprc- Oii"!eneni, frustra quKratur hodie. Hinc item acci-
/it';idi(»(i(r.
dit utlibrarii dum excmplaria bXX Iiitcrpretuin ex-
Narral Hieronymus tempore suo Ecclesias varias scribereni, alias lccliones praefixo 0' noia, videlicet ll::'r:
variis LXX Interprctiim edilionibus usas esse. LXX Interpretum, in margine notarciit ; ita utmi- Iffli;
Mexaiidria, iiiquit, eC lEgypius, in LXX suis He- nus perili rerum liiijusmodi raircnlur ubi LXX In- \]m
sicliium luudal auctorem; f.onstanlinopolis usque tcrpreium textus exscriptus est, in maigine notari
L 1'
Pampliilus
LXX
VI.
Interpretes alio modo
tK
tulftaverunl : •.otusiiuc orbis liac iiitcr sc contraria '
\n\
varietutc coinvufjnat . Et in cpislola ad .\i:guslinum, S;epissiiiie etiam, prsesertim libro Judicum, in
Ittii
quaeesl in postrema editione 7i, cipiovtxdii loiiiiens codicibiis Coisliniano, unciali cliaractcrc descriplo,
:ii
amalor esseverusLXX Inlcrpretmn,non
'
gas ea quce sub asteriscis suiit : imo rade de volumi- cum iiota 0'f), quia scilicet ex Tlieodotione in edi- c
nibus, utvctcrum te fuuturem probcs. Quod si feceris, p lioiiem ToJv 0' cum asteriscis ab Origcne invect;p
ointiiMiii i'.ec'esiarum bibliollieeas dumnare cotjcris. fucrant. Irao etiam libro Judiciim vi, 8, trcs LXX
Vix cnim unus aut alter inveniatur libcr cjui ista non Iiilcrprclnm lectioiies pio unoeodcmque loco obser-
/infceat. Hinc cdisciiiius jain aevo llieronymi exem- vanliir. Prater eam eiiiin, de qua cgimus, varieia-
plaria LXX Iulerpretum inniiinera et asteriscis ct tis causam, ali« mult;c haud dubie exstiteriint. Nec
ili
cbclisouusla fuisse : qu;B Origenians iiot;e in pluri- poluit alilcr evenire in libro loties desciipto; cujus
Pi
niis cxemplaribus iiiauuscripiis GrKcis liiiic etiiide tot varia iu divcrsis rcgionibus exemplaria fereban-
[*
gparsx hodieque observantur; imu etiain in non- tur : iiam cx alia cdiiione iii aliam leclioncs pcrssepe
«li
nullis Lalinis, niaxime in libris Job etPsalmorum, iranslaue sunt. Non raro etiani contingit ut loca
Exeditioiicillaliexaplarimultainliodicrnaseditiones ex edilione twv 0' afferaniur vcl a scripioribus vel
nirj
liansmissa deprebenduntur. Nec loquor lantum de a scholiastis, qui jam in ea non compaieiit, quia
Alexandrino codice, qui editionem illam hexaplarem ncmpe illa supplemcnta quae cum asteriscis addiia
III
pene sequitur, ut videre est prsesertim in libro Ju- fuerunt, in aliquol exemplaria invecta sunt, in alia
«licum iiec de editione Complutensi,
;
iibi aliorum non ilem.
iiilcip:itum Icitiones, niaximeque Syniiiiacbi, pas-
77 IN HEXAPLA ORIGENIS. 78
\\l. De iis ctiam nuilalionibus, quce ex simililudinc X ^a.il posuerat Oiigeiifs in Teliaplis, iit iliiili-m
qiiarunulam liltcruiiim aitiiiissie suiit. adnolainus; qiila videlicct leclio illa viliala [iaui;,Et,
iiiler piiccipnas aiiloni varielaluin, rinicin exein nonduni in cxcniplaria quibus iisus cst Origcncs,
plaribus TtTjv 0' oljscrvanUir, causas, locui» lialicl maiiaveral.Psal. cxxxi, v. 15, voccn; nTS vcitcianl
illa lilieraruni Gra;caruni interse siiniliumrrequens LXX Inlerpretes 0:fipav, veiialioncm, aliine ita lcgit
comninlatio. Nain cum Origcnis lemporo cl aliquot Atlianasius, Ilieroiiymus quoqne venationem ;A(iui-
poslca sicculis, oinncs liililici libri unciali cliaraclo- la, £-!af:tciJ.iv, cibum; Tlieodolio, Oifjpav, ul ct
multis pauca liic exerapla proferimus. MIl. De distinctione capitum ct versiiuloruni anli-
A in A. Iliijusmulationisperspicuumliabet exeni- " qiiilus usurpata.
plum Ilieroiiymus ComnieiilaTio in Jerem. cap. xxix, Dislinctio capitum oliiii iicc liodierna; siinilis. ncc
f.iT, ulii vocem D'nVJi? Tlicoilntio ffO'japs\[x ex- uiia fuit. Capita longe niinora bodiernis erant; cu
presserat, deinde vero librariorum errore in cou- jus rei exempluni liabes iiifra Numeroruin iv, 25,
Spelfx, inutato A in A versuin fuerat ;
qua de re Ili.v in nola, ex omnibns cateiiis mss. desumpia, qiia;
ronymus : Qnas Tlicodolio iiilcrprctalus csl, Sudri- sic ba'bet : T6 Ia[xapefiixc)v, ezlunaazpor xal Sip~
nas quce Hebraicc appcllaniur miarim, scd scripto- jiazu vaxlrOira •
iiTtva xaAsi ih J' xscfdXatov 'E40-
ruin viliopro media syUaba,sive liltera a\pha Grcecum 6o'j Si^Oipar. Sainariticum /iafret, lentorium et pel-
dclta inotevit. Judicuin cap. iii, 31, ubi Ilebraicum les byacinlhinas : qna; capite lx Exodi vocanlnr
Iiabct n;y, LXX Aiva/, meiidose, pro AivaO, inula- diplilhera'. In Exodo quailraginla solum capita ba-
to A iii A ; alius AtvaO, nintato A iii A ; alius 'Ava9, bcntur, locusque bic citalus cxstat in capile xxxix
melius. El Jiidicum i, 51, ubi lcgilur abnx, LXX hodicriio. In codicc itlo Coisliiiiano velustissiiiio,
hodie liabenl AaXacp pro 'AaXdS, ut alii legunt. unciali cliaractere descripto, ubi Octateuclius el li-
A in A. Hujus commutationis exemplum vidimus bri Regiim coiitineiitur, duie singulis in libris in
supra : prscterea vero psalm. xxx, m, ad voccm Ile- p capita divisiones in margine notanlur, quarum una
braicam Tiny, LXX habent oi x>.Tjpo£ jjiou, sortes qua;que loiige plura capita habet quam hodierna.
tnex, inutato A iii A : nam illa vox signilicat xai- Discrimina paucis aceipe.
po£ [jiou, tempora mea, ut reliqui iirferpretes et In Genesi prima divisio in codice Coisliniano 106
Hieronymus verlerunt, ct psal. lxxx, 5, ad haec capita exhibet ; secunda in codem codice 99, ho-
verba D'1IJ ~\M2, Symmacluis vcrlit Xijpav rioetav, dicrna 50.
/yiam dukem, iibi aliquot exemplaria, inutato A in In Exodo prima divisio in Coislin. 8i capila ha-
lectionem Symmachi sic effert : ivrjp auvwv ih itveu- In Deuteronomio prima in Coisl. 68 capita ; se-
(jid [Jtou, pro dvTjpeuvtov t6 mi\i^a. \i.rj\i,pcrscrulabar cunda in Coislin. 91, hodierna 34.
spirituin mcuin, ubillehraica sic liabent:'rm ©ETT'!. Iii lihro Josue una capitum divisio observatiir iii
mss habent Br,eGa6k0,pro B-r]6(ja6Ee, ubi in Hehrai- lilus est, ibi ad caput decimum quartum duntaxat
co legitur 2;ail?"ra, psal. L, 1. pcrvenitur, quod cum nono capite hodierno con-
8vuv, liumeros pro asinis, Josue ix, 4, cl xv, 18, In libro Judicum nulla capilum dislinctio occur-
Prseter illas autem mutationum causas, alise non cationeiii in servilutem rediguniur, in margine po-
verborum iiitur SouXeta oouXsIa 6', ctc. Similiter ad singu-
paucae acciderunt propter similitudinem : a.',
velsoni. Sic Job. xxxix, 21. in Hebraico legitur los judiccs qui conslituuntur, adnotatur Kptxrj? a',
xptx^? 6'.
pU^a-nxnpS, in occursnm armaturw, Vulgata, in oc-
cursum armalis; A., Th., ei? (juvdvxTjatv ouXou, in Lihro primo Kegum prinia divisio in Coislin. est
occursuni teli ; Sym., si^ dT:dvTr,cjtv xaTatppdxTojv, 53 capitum ; secunda 75, hodierna 31.
in occursum Culapliractorum ; ubi LXX habent cruv- Libro secundoReg. primajin Coislin. est 50 capi-
avxojv paatAsl, occurrens regi, mendose, pro ^O.zi, tum ; secunda 53, hodierna 2i.
ielo, cx simililudin? soni elterminalionis. Et sane In libro tertio Regum divisio in capita, perplexa
:
79 PR^LIMINARIA »^0
cimus (iu;c (•.iin aig.imcntis csi, secundain, cam 'EptoTijsrTo T.3.pa.T.opz'jo\i.i'JO'Ji ooV/,
Kal xi cr,;i£ia aCiTiov o'Jx ar.T.llo-oun^siZi'
qu* siiie aivinnoiitis. Vcrum li;ec fusius iii liiblio-
"O-i el; Ti;x£pav (irajjvsia-; /yjjd.^i-^i 6 7:ovT;p6{,
tlieca Coidiiiiur.a propediein edeiida.
Ec? f,[jiipav opvf,; aOxoO a-a/OriiovTa'..
Vcrsiculi siiniliter longc brcviores oliin eranl lio- Ti^ a.'j3,';';i'/.tl It:'. r.r/jrnii-:io'i aOioO xf,v 666v etu-
xou,
dicrnis, ut pluiimis locis ac cxcmplis probavimus
Kai a aiTi^-EOTtr.ae
in Palaograpliia Grwca, et infra iii nolis ad librum za^ aixbs et; xi-f 0'j;
Tic avxaiioowaei ai/Tto ; b.T.-f-
qi.um luoiem coinpuiati, sex bodiernos vers.is Monco a.ilem in line Catenx in Job in Anglia edi-
eir.ciiii.t. Tiedecim autem versiculi, a^i/ot, sic in t», baberi totum librum Job aTi/T,p(I.; scriptum ad
quibusdam mss. omnium velustissiniis oxixTipii)? (idcm veleris ciijusdam codicis.
CAPUT OUINTUM.
D(! Aquilffi edilioiiibus.
I. Aquil» Aquila (5uas iiiterpri?Iationes edidit. III. Ulra ex duabus in Hexaplis posila fueril. IV. An de
hislori.T. II.
induslria Aqiiila qus^dam Scripturje loca iii alium sensum detorserit. V. Kxpeiiduntur loca ubi Aquila, quasi ob
f.hrislianismi odium niale imcrpretatiis, reprchendilur. VI. Quierilur ulrum Aquila idem sit qiii Onkeius, et ulrum
Thargum Onkeli aliquid ariiiiilalis habeat cuin inlerprelalione Aquils.
esl alliiiem, vel, ut alii veitiiiit, socerum, aiit so- Scripturis exprcssa, alio denecteret, ignominixque
ceri socrusve Dlium imperatons Adriani : Chroni- sua; absurdam apologiam pararct. H;tc ex Epi-
eoa vero Paschale iTcvOcpV; sive socerum dicit. Id plianio. Utrum autcm Aquila loca Scriptura; qucp.
autem, ut planc fabubisum, a viris doctis meiito Cliristiim prsnuntiabant, de industria alio diverle-
rcspi.iliir. PiMilo melioris t\olx vident...' alia iiu;»;- rit, mox disquiremus.
dam, (|n3e dc Aquila IraJit Epipbani.is : at si qua Quod ait Epiphanius , Aquilam Adriani tempoio
sincira sint, cx ipsis Orige.iis scriptis desunipta Scripturam sacrara interpretatnm esse , ex ipsis
piitantiir; nani, ul jam diximus, Origenes initio Origenis scriptis mutuatus creditur. Certum enira
siiiculirum versionum de Ilistoria cujnsque inlcr- videtur Origenem in Hexaplis suis singularum edi-
pr.dis qu;Bdam iii Ilcxaplis posiierat. Ver.ira i.iter tio.ium brevcm bistoriam posuissc, ul ex liis EusC'
illa Epipbanii (.iicta, non desunl i|u;c doctis viris bii verbis arguitur, qui Eccl. hist. lib. vi, cap. 16,
suspccia vidcantur, ul pluribtis dicitur iiifra. Dc Quinta , Sexta et Septima editionibus loquens,
Aquila igilur, ait ille, cura Jerosolymis agerct, lisec liabel : 'E9' ojv oii Tf,v dSTjX^TTiTa^Tivo? ap^elev
restauranda; urlii ab imperatore Adriano pra^posi- C o'jx eiSclj;, a'JTb to'Jt(i) (iovov eTi:£3r,[ATivaT0, uiq apa
tiis; atque apostolorum discipiilos, nupcr Jeroso- tJjv |x£v eijpoi ev t^ 7:p6; "AxTiov ^\.xor.6).z: ,
xfjv o"i
florentcs mir^liiliaque Iv jTsp^.) TiT:(;j tokooe. "Ev y£ [a^v Tot; 'E^aT^Xor; tojv
lymain Pella reversos, fide
cernercl, compunctus corde Cliiistiani- Ya/.^Jiuiv [jiETa Td; ST:i3'fi[J.ou; Tc33apai; ixoisei?, ou
palraiites
el;>psoque tempore Christi si- IIi[jLT:TTiv, d>."Ad xa'i "ExTr,v xa\ 'E6o(5[j.tiv Tta-
sniiim amplexns est : [ji,(ivov
giUuin petiit et impetravit : iieqiie lainen mores paOel; 5p[jiriveiav, eT:\ ma? auOi; 3£3Ti[j.c(()jTai, tlj?^v
cum vana astroiio- 'hpi/oi eupTi[jiEVTi; ev T.iOM Y.xza tou; /p(5vou? 'Av-
prislinos mulavit. Eiiimvero in
arle, quara Apolclesmaticen vocabant, instilu- Tojvlvou ToO uioO S£6f,po'j. Id est : El cum ignorarel
inia;
opcram darct iiicrepanli- cujusnam essent, id solum significaiit, se alteram
tus esset, solitamque ei ;
bus magistiis, ac rem ul Christiano viro indignam quiitem rcperisse Nicopoti ad Actium, atleram vero
in ulio designnlo toco. Clique in llexaplis Psatmo-
velantibu3 ille contra pervicaciter repugnans, de
:
uiiiiisciijiisque teiiipiis ailiiotnvil. Iliiic aiitciii li.ui- A l:iin TN, iiolam acciisalivi casiis, iira;lcriis,sc \idcrc-
sisse piilaiuhis csl Epiplianius id ijudiI ait, A(|iii- tur, pro illa auv posiiit, qiiia nx in nonnullis locis,
lam iienipe suli Adriano iinpcr:iloie inlciprctalio- ajv vel [i-t-i. , id csl cum , significat. Idiiue sexcen-
nem adornasse suain : qiiod cliani conlirniari po- tics repeliil, quod saiie niajjnam in cjiis transla-
test ex Juslini teslinionio, qui ait in Dirdoijo ciiiu tioiie xay.ocptoviav intulit. Sed audiendns Ilierony-
Tryphoiie : 'E-v. 6i •Jiii'.; xa\ oi OLoiaxaAoi u[j.(")v iiius ad Painmachium De opt. gcn. inlcrpietandi :
zolixci-s. liyivj s.ipria(iix', Jv T.po'S,r^'zzi3. zr/j Aijuila uutcin prosclyius ct conlentiusu.^i interpres,
[irfii zf^
'Hoatou •
'ISoi) i) :znpOivoi iv j-aczpl s^ei xu\ ri- qui non soluin verbu, scd elijmologius guoifiie vcrho-
^erai vldi', aXX' ^ldou i) rmrl^ ir yacnpl .li'ii}'i;zai ruin Iransferre conalus esl ,
jure projicilur a nobis.
clc, cx Aquila; interprelatione sumptum est : uiiJe sijllabas inlervretatnr et iutcras, dicilque ajv t!<v
iiifeias temporc Justini martyris jam evulgatam B oOpaviv xa't auv Triv-;-f|v, (/iio(/ Gr(i'c« c( L«(i)ifl /!«-
fiiisse Aquil» cditionem , atque adco aniea factani, gua omniuo non rceipit. Cnjus rei cxemplum t.x no-
videlicet Adriano principe, ul ait Epipliaiiius , ex stro sennone captare possumus. Quanla eiiim apud
Origeue, ut creditur, mutuaius. Grn'cos bene dicuiitur ,
qua; si ad vcrbuni transfcra-
Ca;tera autem qnx adjccit Epiplianius dc .'Vquila, miis, iii Latino non resoimnt : et c regione, qiia: apud
11011 ex eodein fonte hausisse putaiidus esl ; naui nos placent , si vertanlur juxta ordinem ,
apud illos
quod narrat cuni ab Adriauo leslauraniloe urbi Je- displicebuiu. Illud vcro -/''-il-ia. i-wptajAlv, axiAnviS-
rosolymorum pra>po.silum fuisse, perinde suspicioni :r,-i;a, quod undenam sumptum esscl ante iguora-
obnoxium videtur atque id quod antcdixeral, ipsuui balur , ex Deui. vii 13 nunc primo prodit iii Ap-
, ,
cjuralo postea Cliristianismo, de adniissa circiim- nt Hcbraismos exprimeret, singulare cum plurali
cisioiic, deque adepia ilcmuui Ilebraicsc linguae per- copulavit, ul Gen. v , 5, xa\ 'O^r^aiv 'ASajx -upiaxov:;»
fccia notitia , majoreni sanc postulaicnt auctorita- Izo;, xal Jvvax(5aia eto?, et vixit Adam triginta an-
tein, ex(|uc fabiilosis Judseoi uin narralionibus ina- num et nongcnlos aiiiium, quianempe voxn;ttrsiugu-
iiaie poluerunt. Siquidem Juda-i Aquibe editioncin, ^ laris fonuam babel, licet bic viin pluralis babcat, nt
eam videlicel qua; xa-ci axp£6£iav facta fui;iat, iienio non vidct. Pari ralione nonuuMquam pluralia,
mai^ni faciel ant, auctoremque illius laudibus pra;- quse vim singularis hahent, ille pluraliter expressit;
dicabaut. Hiiic Origenes ad Africaniim : Sic enim sic Gcn. VI, 2, DTlSNrr'';^ . oi uiol Tuv 0euiv,
.iquiia, Hebruicoe lectioiii servicns edidil : guein Ju- qnia niniiium DmS.S' babet pluralis forn.am, ille
dwi accuratissime omniuin credunt iiiterprclatiim pluralitcr bic vcrtit : ubi Vulgala , Videntes fili>
esse Scripturuin : quo muxime uli solent qui Ilebrai- Dei filias hominum. Ad ba;c clyiiiologias nomi-
cain diulecium igiioraul , utpotc qui omiiium ina- iium verborumque ita conseclatur, ut, nulla hablta
zime sensum ussccuius esse pulelur. serici ralioiic, eamdcm voccm Hebraicam ut pluri-
II. Aquila duas interprctalioncs cdidit. luuin cadcm Graeca exprimat , iion cogitans idcni
Duas autem translationes edidisse Aqiiilam explo- verbum, si aliis divcrsisque jungatur vocihus, aliud
raiuiii esiprimam, liberiorem, ubi elsi vcrba siii-
: signiDcare.
gula Hebraica Gra;ce exprimere salagcret, sensuin 111. Vlra ex duabits in Ilcxaplis posita fuerit.
tamcn aple ledderc curabal, nequc tam scrupubise Ex illa porro duplici Aquila; versionc, qua;stio
vnculas omnes seciabatur, ac cuiii scriem intcrtur- r> exoriri polest ; utra videliccl cx duabus in Ilexaplis
baturas esse prospiceret, repiaesenlare ncgligebat ah Origene posita fucril, an prinia, an seciinda, qu:e
q.iod verum erat interpretis oflicium. Altcrain de- xa-' (ixpi6s:av vocahatur : cl utruni sanipcr eani-
iiide versiouem paravit, qua; xati dxpiSstav vo- dem adbibiierit Origenes in oninibus et singulis
cilabatur, id cst, secuiidum exaclam vertendi ratio- Sciiptura; libiis an inodo unani, modo altcram ap-
;
neni, de qua Hieronymus in Ezeehielem pag. 710 : pnsuerit. Non dubilo eam in Ilcxaplis lerlio loco
Aquila; sccunda editio, qunm Ilebrwi xaTJc ixpf- posuisse, qus quia nimia accuratione concinnala
6Eiav nnminant ; ubi lanta acciiratione vcrba ct vo- erat, xa-' <ixpi6ctav facta diccbatur; nempe secun-
culas singulas Hebraicas reddere curalial, iit de dani. Id vero suadet parlicula auv sa'pe posita iii
styli barbarie niliil cogitarel. Ejusmodi vcro xaxo- iis qu;c supcrsunt edilionis Aquil:? fraginenlis, et
CrjXia^ cxcmpla multa proferre possemus ; scd , ut alia nimia; religionis vestigia. Ex eadcm ctiam de-
c:ciei:a taceam, quis non segre ferat ha;c Ilehraica ccrpta; fuere lectiones Aquilae, qua; in cditione Tiv
verba, yiH,-! nxl D'r!U?n n.N DmSn' .Snl n^i-ii^X-ia, sic O' bexaplari cum asteriscis ah Origcne posita; suiit.
expressa videre, 5;v xst^aXaiio £xtia£v i0z'fj<; auv t^jv Vim-uiii quia in locis Aquiia', qujc ficqucnter in h:ic
oupavov y.a\ ajv Tr;v yr^v nimiruio ille iic pariicii- Ilcxaplorum collcclione occurrunl, luec tani scru-
f
G3 PR^LIMINARIA 81
piilosa vcrlemli raiio non ubii|ue obscrvalur, liinc A qu:e a Patnbus ul tlirisliance fldei repugnaiitia re-
fortasse quispiam suspicetiir, ea quw elegantiiis ex- jireliemlunlur, hic proferre ; ut exquiratur nun: re
primuntur , nec tanlam proeferiint interpretis izp!- vera Aqiiila de industria Iijec ad aliani mcnteni de-
ficiav, cx prima ojus versioiie, qua; liberiorc iiiler- torserit. Qiii prior Aqiiilam siniulque Tlicodolionciii
prclaiidi gcnero adornata fiicrat, dcsunipla fuisse. triniiiuilur, est Irena-us lib. iii, cap. 24, ubi ait :
Venim potiiit Aqiida, eliam in iila xxt" 4-/.p(6£iav Non rnra csl inlerprelalio, ecce adolesrciiuila, ut
iiiiorprctatione, non sempercadcni religione in ver- Theiidvlion Epltesius el Aquila I'onlicus sunl mler-
tendo uti : iiec insolitum est interprctes quoslibet pretati. Hinc Ebionai ex Josepli nalum aiunt. Agi-
iiiodo litiera; liairere , modo elegaiitioie interpre- tur liic de llcsai* loco vii, M : Ecce virgo conci-
landi genere proccdcre. Certuin igitur habeo, Ori- piel el pariet /iliuni. An auteiii ut locuni dctorqucrct
geiiem in tertia llexaplorum columna Aquila; inter- Aquila, sic versioneni suam coiicinnavcrit, ncscio.
pretationem illam posuisse ,
quaj xot-' axpiSitav ct Verisimile lamcn est euni a voce irapOevo; consulto
secunda vocabatur, et lectiones AquikB illas quas declinasse, quia liac niaxinie pioplietia utcbantur
pismissis asteriscis tii hexaplari twv 0' editioiie Christiani pro sua tuenda fide. Iiiio nec voceni aTid-
posuil, ex ca accepisse. xpjyo;, ahscondila, quam alibi pro Hebraica TvdrS
IV. An de induslria Aquila qnwdum
1" expriniemla adhibet, hic usurpaie voluit quia
Scripturte lnca ;
ut quidam pulanl, sed sludiosius verbum inlerprela- sed per lamed aleph, quod proprie sonnl non. Haec
tur ad verbum. Et in epislola ad Marcellam porro varietas interpretationum ex varielate lectio-
Jam :
pridcmcum voluminibus llebrceorum cditioncm.hntiliE niim haiid dubie profccta est : iiam alia exernplaria
coi,fe.-o, nc quid proplcr odium Clirisii Sgnayoga nS, et alia lS liabeb^nit, hodieqiic in Bibliis Masso-
wulaverit; et, ut amica: nieuli fateur, qua: ad no- rcticis legilur nS ot iii margiiic '-ipiS. Nct quidpiam
firam fidem pertineant roborandam plura reperio. hiiic iii gratiam Judxorum colligi potcst, quod noa
V. E.vpcndunlur loca ubi Aquilu, quasi ob in aliis Scriplurae locis centies habeatur.
Chrislia-
nismi-odium mate interpretalus, reprelicndilur. Philastrius Brixiensis De hccresibus, Aquilam in
E i'e auteiu fiierii loca illa iiitorprclationis Aquihc, criinen vocat, qnoJ ps.ibno ii. v. 2, iilii LXX vcr-
85 IN IIEXAPLA ORIGENIS. 85
tcruiil, adi>ersus Du}n'muiii, el udveisus Cltrislum A passim permutantur cl coiifunduiitur ; i|i>ai'o pior-
ejus, ipse iransliilerit, aclversus Dominum et lutver- sus credideiim idem cssc nomen Oiikclos, vel An-
sus unclum ejus. Veruni Aquila non lioc loco lan- kelas, ct 'AxJAa^. Id vero coiifiimal Tlialinud Ili.-
tuiii, sc(J ctiani alibi voceni n"w!3, t,Xziix[xvjq^j, sivc rosolyniitaiium, ubi Aijuila sa-pe liac IVrc noniiiiis
ii;!C(«»i interpretalus est ; ciuia nimiruin pulabat forma memoratur. Alia subindc quaistio oritur,
Xpiazh^ ei f,/.£i|i[jiivo? idipsiini sigiiificDrc. Seii ta- num Aquila intcrprcs ille Gr;ccus idem sit qui On-
nien iion videtur a vocc Xpia-j^j^ de iiitluslria alisli- kelos, cujus nomen, ut diximus, idcin videtur esse
nuisse : nain nioilo una, nioiio alia vocc utitur, qiiod Aquila ; an vcro duo A(|iiihc riieriiit, quorun'i
etiain ubi dc Chrislo ayitur. Sic Psal. lxxxviii, alius Tharguin in Penlatcuiliuiii, alius scilitet is de
V. 52, oO wvitStaav la i'/vT^ lou .Xpwxou aou •
et quonunc agilur, versionem GrKcam (|uce in Hexa-
Ilabaciic lu, v. 15, in salulein caiii Clirislo luo. Noii plis fercbalur, edidit. Ex rabbiiiis quidam OnkeUim
iinprobaliile lainen videtur A(|uilaiii iii odiuin Cliii- vcl Ai|uilani paraplirasis CliaMaica; auclorcin, longe
siianisini, f,>,£i|ji[ji£vov fere seniper posuisse, ubi aiiti(|uioreni pulaiil Aquila illo qui versionem Giae-
n'ara rcperiebalur, ut a voce Xpiat!»?, Chrislianis cam Adiiaiii lempore edidit; qua de re videndi
taniiliarl, qua Filium Dei conipcllabant, consullo Brianus Waltonus, et Nicolaiis Serariiis Prvleijom.
declinaret. ^ cap. 1-4, qiia;stiuncula 4. Alii eumdem essc putant
Aiiastasius senn. 9 in Hexaemeron, inipiclatis Clialdaicum paraplirasten el Gi;KCuin inlerprctem.
Aquilain acciisat, quod illud Geii. ii; 18, ibTHyyx Ut ut vero sit, certum cst paiaplnasiu ilhiiii Clial-
"HaIZ ^"V verterit, Ilotrjawijisv auttT) povfibv y.aTcvav-'. daicam niliil habere cum versioiie Gifcca Aiiuilaj
auTou id est , Faciamus ei udjulorem e regione aniniiatis. Nam, iit cselera laceain, iii ([uibus omucs
ipsius, vel coram eo. lilud quippc xaTfvavxt autou, iiiterprcles conseiiliunl, vucem n'CN~12 Gen. i, 1,
sic intelligi vult Anastasius, av-ioixov xai Tzriki- Aquila verlil, iv x£(pa"/.a!(;-i, in eupituto, Oiikelos
jjiiov, adversarium et inimicum, quasi scilicet ex aulein 1';jip3, in principio; iiioxquc VQ1 W] Aquila,
Aquilae meiite Deus liomini mulierem quasi adver- x£vio[Aa xa'i ouSov, inanitas el niliit, Oiikelos, Nnj»
sariuin ct ininiicum dederit. Vcruiii, ut nnnint N'ip'~i1, deserta el vacua. f. 2. riBnnn Vulgata, t'(
oinnes Giiiece perili, na-clvavxi auxoij liic sigiiilicat Spiritus Dei ferebatur ; Aquila, e.maep6iJ.zyoy, supei-
e regione ipsius, sive ul illi astaret : alioquiii vox ferebatur; Oiikelos, n3.U?J)3, iv.^iufflabut. Geiiesis
PoTiObs, adjuior, quae prsecedit, Anastasii interpre- nap. II, 6. XsT Vulgata, el fons, Aquila, xa'i im-
tationem prorsus rcfellit. Quis cnim putet Aquilam 6).u3,a?);, el scatebra vel scaturigo ; Oiikelos, N33V1i
sic interpretari voliiisse, Faciamus ei adjulorem ud- et iiubes % 7. -i3t"l Aquila, xa\ i7i\a.az, el jorma-
versarium ? vil; Oiikelos Nial, et creavit. Gcn. iii, 16. -nplU/TI
Multiplex quajstio movetur de Onkelo ; ac de ipso 6cijix;v et^ tb T.toiov, egrediainur in campum, vel
slalim noniiiie qua;ritiir, an Oiikclos vel Oiikeliis egrediumur foras, qiiod lameii iioii lcgilur in On-
ideni sit quod Aqiiila. Sane Onkelos vox est Ile- kclo. EtGen. cap. vi, 2. DTiSnTI-';! Aquila, oi uiol
liiieis exiranea, et peregrinae gentis, quse cuin llc- zCri Ocwv, fitii deorum ; Onkelus, Ninz-l-^Ja, /J'ii
braice scribi coepta est, aliquam inuiationem no- priiicipum vd mugnulum. Iiinumera coiigercre pos-
vamque lerminationem accepit. Id negari noii posse sem, unde liquidum forct nihil csse inlcr i\quil;8
vidclur. Nulla autem vox propinquior zCi Oiikelos versionem Grscani et Clialdaicam paraplirasin atli-
estqiiam 'AxuXaj, Aquilas vel Aquilu. eiiim et A niiatis. Sed haec, ni fallor, satis eruiil.
CAPUT SEXTUM
De Symaiaclii iiUerprelatione.
1. Mullipliciler errat Epiphanius et pugnanlia loquitur, dum narrat S.vmmachum Scrlpturam verlisse arile Theodotio-
u«m. Auctur Synopseos Epi[jhaiiii errorem seiisisse videtiir. III. Clironicon Alixandrinum errorem Kpiphanii
II.
emendavit, ut ei Ado. IV. Au duas interprelalioiies edidcril S.vmniachus. V. (Jiio verlcridi geiiere usus sit ac de :
arrnis chroiiologicis prima' el secund;e seiatis, ul a Symmacho. reprsseutabautur. VI. Ejus editio a veteribus admo-
dum laudala. VII. Thecdoro Heraoleotse nun ila probalur
I. Mullipticiter erral Epipliunius el pugiiaiHia loqui- D concinnasse. Ideo ille narrationem, quam ex vele-
lur, dum narrat Symmaclium Scriplurum verlisse
ribus, atque partim ut videtur ex ipsis Origenis
iinle Theudolionem.
scriptis acceperat, mire perturbavit ct dtjuaxata
Ei>ipli;iriius, conspecto Ilexaplorum ordinc, ubi dixit. Ait igitur Severi temporibus Symmachum
Symmaclius anle Theodotioiiem positus, sccuiidum Sainaiitanum inter sapienles gentis su;i; floruisse,
locum in Gia;cis edilionibus occupabat, putavit atquc ambitione et doniinandi cupidine dBclum,
Symmacliuui prius Theodolioue editioncm suam ciim ;ipud conlribules voii compos csse non posset.
87 PR^-LI1I!NARI.\ 88
ad Jiiilx"os dosiivisse, reducloquc sccuiuluiii illiiis \ tione nnrravit. Ilaiic germanam vcramnne tcmpo-
leiiiporls iisuiii pr.i^piilio, et accepia deiiiin <ii(iiiii- ruii! lationem ab Epiphaiiio se acccpissc teslilicatur
cisioiii', iiiler Jiula-os coiJiiHiiicraliiiii liiissi'. Ilacie- ille : iiiide fortassc suspicio oriatiii-, Epiphaiiium
DQS oiiiiiia iiuailiaiil. iii lioc lamen (IKTerl ali Eu- ab impcrilo quoJani lioininc viliatum hiisse iii
sebio el Ilieroiiyiiio, qiiod lii E|jion;cuiii, id est, exemplaribus qua; ad nos devenerunt, auctoremque
seini-Clirisliaiium et seiiii-Jiid;eiiiii, factuni fuisse Chronici Alexandrini longc diverso exemplari et
(licanl ; F.pipiianius Ycri) ad Juilx-os descivisse, et quidem cmendatiorc iisuiii csse. Scd huic suspi-
iiilcr JudaT)s fnissc coiiiiumeraluin iiariet. Scd tioiii reclamare viJetur editio Epiphanii hoJierna,
liuscliii ct llieronjiiii tcitiiiioniis standuin essc vi- cujus verba Latiiie taiiium breviiatis causa profe-
detur : qiiippe qui l.bruni Syniniaclii viderint, uLi riiiius :
c\ Eraiii^elio Maiili;oi Eljioniiaruin ilogina assereje Post Aquilam hunc et illiiis interpretatioiiem
iiilcliatur. QuikI saiic iioiiiiisi Eliioiiitas conveiiire Adriano iinperatori snccedit
polcsl. Mo.K autiMii Epipliaiiius piolie positam a sc Antoninus cognumine Piiis,et imperal annos vi'jinti
illc Commodum designet eum qul tredecim annis apiid illos sapientes liabentur, elc.,ut supra narravi-
imlwravii, cui post Pertinaccni et Didium Julianum, mus. Postquam vero Symmaclii liisloriam texuit,
(jui parttis meiisibus iegi:arii!it, suecessit Severus. ita pergit :
llanc vero clirouologi;e laiionem alio commenio Post hunc e vestigio subsequenli tempore, id est,
asserere iiititur auctor Epitomes liLri S. Epiplianii circa imperium Commodi secundi, qui post prccdi-
Dli maisiiris, i\mm iufra edemus, eum ait, Symma- ctttm Lucium Aurelium Cominodum imperuvit tredc-
chum versioiiem waiii ediJisse sub CoiiimoJo Se- cim annis, Theodolio quidam Ponlicus, ex succes-
vero; Tlicodoiioiiem vero sub ComiiioJo secuiido : sione Marcionis hwreiianliu; Sinopcnsis, etc. ut Tam
qiia; sane rnunt i^t consistere non possunt nullus :
C iinmanem
:.,
rect;e clironologiM eversionem, tam pra;-
eiiini Coniniodus Severus imperator fuit, iiullus posleram impcialonim Romanoriim enunieratio-
post cum Coramodiis secuiidus exstitit. ni;m, vel a librariis, vel a lemerario quopiain lio-
!1I. Clironicon Mcjnndriiium errorcm Epiplianii Ilinc Severus cum Anloninofiiio^aiinis xviii. Mor-
emendutii, ut et Ado. luo Sevcru succedit .\iitoninus.
.4iiclor vero Clironici Alexandrini , postquim Iii liat postreiiia receiisione Commodum non loco
TheoJoiionis editionem iii aniium Commodi sexiuin suo iuovit ,
quia ciiin nulla sub Seveio Symmaclii
contulerat; et postca, ordiiie lemporis proceJens, meiitio lieret, iiiliil pr;ucoiicepl;e a se opiiiioni rc-
f>yiniiiaclii inteiprctationem aniio Severi iioiio f;i- pugiiabat; qiue opinio lam allc auinio ejus defixa
rtam dixeial, sit clauJit : Ilac tpipliunius Cijprius crat, ut licet vetci uiii ct foi te Origenis ipsius lesti-
lie tribus inlerprclibut .tf/ui/a, Syinmacho et Tlieodo- nioiiio ediscercl, Tlieodotioiiis editionem sub Coiu>
.-:) IN HEXAPLA ORIGEMS. iii)
niiulo, Syminaelii siib Severo proiliisse, inallel ipse A qnandoquidem nec de duplici Aquilie edilione, quoe
SeYeriiiii aiile r.oniinocluiii locare, (luaiii Tlieodo- pliiiibus (estimoniis asseritur, verbuui lecil. Ilieio-
lidiiis eililioiiem Syiniiiaclii versione aiUiquiiiiem iiymus vero diias ctiam Symmaclium cinisisse te-
lateri. Qiiaiiiobrciii ulii paulo postea leetoreiii ino- slilicatur Commenl. iii iSaliuni, cap. iii , 1, ubi
iiet, caveal iic, quia LXX Inierpreles post Aquilam ait : In Hebra'o lutbetur, pherec mai-ea, quod inler-
ei Syiniiiaehiiin in llexaplis locanliir, exisiimet Aqiii- prelatus cst Aquila, sc7.uy3Vicjjji.CiU Tz/.r^pr^:; , id est ,
laiii et Syinmaelium esse LXX Interprelil.iis aiilj- excervicalione plena; Sijmmaclius auleni, d7:oTO(j.!a?
c|iiiore£, iieuticinam iiioiiel, ne Symmaclium piiorem T:),f;pT,c, quod possuinus dicere, credulitate vet seve-
Tlieodi>tioiie paii clc causa piilet. Cltrumci igitiir ritale plena. In allera ejus ediiione reperi, (j.2Xo-/.oTt!ac
Mexandriiii auclor, iii calculis perilior E|iipliaiiio, Klvipi]c, id esl, sectionibus carniuiii , et frustis per
e\ clualius supia inemoratis iinpeiatonim receii- meiiibra coiicisis plena. Dure cliam e.eque diveisa;
sionilius, ab Epliipbaiiio eJilis , veraiii utiiusnue Syinmaclii lectioiics afleruntur Hesai xlvii, 2; Osi^ci
interpretis selalem, quasi ab Epipliaiiio inuliialns, XII, II ; Psal. cix, 1. Et in Appendice Exod. xxviii,
asbignavit : iiec enim ignorarc potiiii eaui, qiur sub I-i. Iii libris ilein I ei II Regum biiix nonnuiiqua>ti
Commodo prodiit, edilionem , velusliorcm ea esse Symmaclil interpretationes airerunlur. Yide etiam ,
''
ciuic sub Severo. Ado ilem iii Ckronico veram in- sodes, Jeremia; xx, 5, et Jer. xxx, 5-2, in iioia. Sed
terprelum Kialein descripsit ; nam de leinpoie quia ejusmodi exempla non ila frequeiUia suiit,con-
Aliiani loqnens ait : Per idem tempns Acjuila Pon jectandi locus esl Symmacbuni non duas omiiiiio
ticits iiiierpres, sccundus post LX\ , orilur. Et sub diversas editioneseinisisse sed quam priore:n emi- ;
(!(iinmoilo, Tlieodolion Ephesius interpresterlius ap- serat aliquot in locisemendasse, verbaquealia ideii-
I
.iriiil. Idem sub Severo ,
Sijmmaclius inlerpres tideiii subslituisse pro aliis. Alioquin si duas, per-
iliuirtus acjnoscilur. Tbeodoliciiieni ii;iuir anle Syiii- iiide atque Aquila ,
prorsusque varias inieiprela-
niachiim edilioneiii cmisisse suain, ex iis qine su- tiones concinnasset, quid causa; est cur cum loiige
iiiadicla sunl; liquiduni esl. Idipsum ciediclissc elogaiitior et nielior interpres a niullis liabilus sit
videtiir Ilieroiiyinus, c]ui a\l Comnient.in llesaiain, quaiii Aquila,t2m paucse taineii ex allera cjus edi-
c.ip. Lviii , V. 6 : Pro calena LXX aovoicijiov , id tione lectiones alferantur, quando tot laiilaqne e\
csl colligationem, s/iii; vinculuin iranslulerunl ; Aquila secunda Aquil.-e edilionc supersunt ? ILcc coiije-
licut supra errorem interprelalus est ; Sijniniaclius ,
ctando solum dicta sint : res eniin noii iia explo-
in Tlieodolionis scita concedeiis, lorqueiii posuil. Quo rala est , ut tutopossimus seiitentiam ferie.
i:idicat Syininacliiiin iii edilione sua seeiitum esse f, V. Quo vertendi genere usiis sil: el dc anitis clirono-
inlerprelalionem Tlieodotioiiis, ulpote anliqiiioris ; loijicis primm ac secundx «luiis ul a SymmacliO
( ciiilii iiiatur etiam Irenaii loeo, ubi carpit ille Aqui- nuinerabantur.
lam et Tbeodoiionein (anlum, quod cap. vii lle- Inlerpretatio Symmaclii clarissima et eleganlis-
saia; voceni nsSv verlerint viav'ic , adolescentula , sima omnium est. Res ille uiplurimum aple ac di-
iiciii TtotfOivoj, virgo, ul LXX interpretes. Si aiilem lucide expriinit : iioii verba siiigula scruiiulose le-
Syinmaclius jam edilionem siiam publicam fecisset, ferre studet ut .\quila ; iion LXX Interprelespresso
cim ei ipse vsavi; iraustulerit , an pra;lermiiieii- vestigio sequitur ut Tlieodolio ; sed vel in didicilli-
(ius eral ab Irenaeo ? At cum e.\ Clironico Alexan- iiiis locis sensum ila legenli cxliibet, iit slatim in-
drino, aiino Severi noiio Symmaclius iiilerprelalio- telligatur. Ilebraismos raro seelauir. Suninnipere-
iiiin snam coiicinnaveiil, non polnit ab lrena'o re- que ciirassc videlur, ne quidpiain in Gr;eca serio
pielieiidi. qiii anno circiter secundo ejusdein iiiipe- poneret, quod Grajeum lectoiem Ilebraiee ignaruin
latoiis martyrium passus esse piitatiir. Iliiic vcro olfenderc posset : ea lainen caulela, ut Hebiaicuni
coriigas velini iiostrain ad Sijnopsiin Scriplurw sa- exeinplar unicum scquendiiin sibi propoiierel, nec
cra; iiotain, ubi post Dionysium Pelaviiim diximiis, quidpiam ex editioiie tcuv 0', iibl cuni llebiaico non
Syinniaclium ediiionem suani emisisse aiite Tiieo- D qtiadrabat, iii interpielalioneni suain refuncleret.
Epilome Epipliaiiii De ponderibus mox edeiida le- exempli causa scriptuin est in LXX tjuod Adamanno
gilur, £l? S.a.TCpocfTi^j twv Ttapa SajjiapsiTais ^p\J-r^- vilai ccxxx genuerit Setli ; ibi llcbnvns cxxx lutbcl.
vEuTcTjv, ad eversionem inlerpreliim Samaritanorum : lllos aulem centnin annos reltquis Adami vilw annin
liasce porro inlerpretalioiies GnBcas fuisse, ex adjungit. Miruni auleni iii recensione corum qui He-
conjeeluris adinodum probabilibus supiaslaluiiniis. bi:iieum texlum inannoium ealculo seeuli siiiit ,
Diias Symiiiacbnm editiones emisisse ceilum vide- lleljraniiii, Syrum et Syminachum iiieinnrari, Aqiii-
sius quani c;cteri scculus esl, in aiinoriini calciilis deni pcrspicuiliitcm pr;clerreiit, sed ad Hebraicuiii
ipsuni iion (leseruisse piUaiiilus esl. Sed vel .\quila noii ita quadiarcnt. Ad baec auteiii , siniilitudines,
iii receiisione illa Kuseiiii Einiseni librarioruni vilio quibus abundat Ilebraica lingua, Syinniachus sa;pe
cxcideiit, vel qiiia Hebrsuni seniper sequilur Aquila, in versioiie sua iion exprcssit ; sicque dictornm vim
ipsuni non iiicnioramliini csse censiieiit, qiiod pu- et ciiipliasiin encrvavil, iit cuni , vcrbi causa, illud
larct salis esse llcbraiuin noininari, tit slatiin se- psalni. Lxvii, 51, an^^X TTO , a L""^^ Inlerpre-
qucrctur Aquilani eodeiii niodo vertisse, uipolc qui libus sic cxpressum, t\ a^jmyw^ri twv xaOptov,
Hebrai semper vestigiis Iisreal. Praetcrea non in- coiigrcijalio laururuin, Syminacbus, cjyioti) T:!i^[Lt-
solens cst veleres illos, etiam ubi duo vel Ires iii- l-sOwv , conijregalioiii praijrundinm , vcrlit, ut cla-
lerprelcs eaniilcm ipsain lcctioneni pr;cferuiit, uiiuni rius iciii expiinierct : ct sic siniililiidiiiem illam
lanluni cx illis coninieinorare , iit sexceiilics iii dc- abstBlit, qua; cum quamdaiii evi^oYEiav oratioiii
cursu liujus operis animadverles. Quod ad Tlieodo- inderet, nihil lameii seiisui oUicicbat. Haec Theo-
lionem vero spcciat, verisimile est ipsum in ge- dorus Ileracleoles ,
qui aliud simileque excmplum
nealogiis, ut et alibi frequeiitisslnie, LXX Inlerpre ex eoilein psalmo , >. 54, ubi illa verba irsjz 2Z~h
uiM lcclidiifiin sccutum esse ; nani ideo postLXX ^ mp"'aE? LXX I'
vertunl, tu> kiziG^fJr^xi-.i etti liv
. . .•
el quasi ab Aquila et Symmacho scgregalus, in Ile- oCipaviv ToO oJpavoO xaTi avatOAa; ,
qui ascendit
xaplislocura habebat; quiailli Hebraicum, hic LXX super coetuin cwli ad orientem; Symmachus vero,
Intcrpretes sequi solebai. Symmachus ilaque He- Toj iTToyou^Jiivqj ;7:t xov oOoavJiv Tou oupavou kx
biaenm quideni ssquitur ul Aquila : sed ila ut hic T.piJnrii , f/iii veliitur super cixlum cceli ex prima.
lilterain niniia s;epc religione exprimere exemplum non
sludeat; Quod ad primum autera attinet,
illc vero ita Hebraicis hareat, ut elegantiae et per- dubito multos forc qui Symmaclii partes susci-
spicuilalis ralionem habere videatur. pianl : nain -inx sa;pe itr/up^j? /orlis vel Suvaa-r.;
VI. Ejus editio a veleribns admodum laudala. potCHS etiam a LXX Interprelibus vertitur ; rarius,
Hanc eleganliam et clarilatcm passiin laii
styli
iaupo?, taurus : hoc autcm loco Ilieronymus for-
dant Hieronyniiis, Eusebius aliique quonim prior lium interpretatur, Aquilara forte secutiis , uti so-
;
Qatfirs-zpm b y.'jy.y.(xyo; , clarius Sijmmaclius ut et raliorem videri zCjw 0', quam Syniiiiacbi, interpre-
,
Symmachum non solerc verborum xax.o;r,),;av, sed tam ardua? Quis adeo lyncens , in lanta sei iei pe-
iiitcUigenlise oidiiicm sequi. regrinilate, tanla obscurilate verbnruni quaiitam
,
VII. Tlieodoro Heracleolie non ita probatitr. innumeris in locis pr;cfert Hebraicus textus , ul
Verum , iit variaiil opiiiiones, Thcodorus Hera- omnia seniper accuratc el sinc sphalmate pussit in-
oleotes , vir ingenii perspicacitate quam fidei inte- terpretari ? Id certe humaii» noii cssc facultatis vi-
{?ritate nobilior, in fragmcnlo quod infra edeinus, detur. C;eterum Symniacbus ideo fortasse liberio-
animadvi'riit , Syminaclium, dum iiiiiii;B perspicui- reni elegantiorcmqiie iiiterpretaiidi iiiorcm scctaHis
tati studet, a vero Hebraici sensu non infrequenter est, quia videbat Aquilain.proplcr nimiani dxpi6£iav
aberrasse. IVam cum oninia, eiiam difQcillima, clare j) et rcligitmem , ipso Hcbraico textu sa;pe obscurio-
reddere satageret , plenimque evenit ut eas voces rcm csse.
CAPUT SEPTIMUM.
De Theodotionis editione.
I. Quis fuerit TUeodotio. II. De ratione inlerpretandi qua usus est. 111. Caeteris iutcrprelibus indoctior habetur.
I. Quis fueril Tlieodotio. gressus est. H*c Epiplianius. -Alii vero, neinpe Eu-
Tlieodotio, Sinopc in Ponto oriundus, Marcionita sebius et Ilieronymus, aiuiit Ebiouilam fuisse; sive
erat, iit ait Epiphanius; scd eum hserc.M sua; ignota
ex Juda;is ad Ebionilas confugerit, sivc, quia Ebio-
iiobis de caiisa succcnsercl ad Ju.hcos ci(nfuu'it, pio Jud;eis babclianlur et cirt unicidcbantur,
nit;c
circumcisusque est. Postquam .cro llebraicam liii- ad Jud;cos confugisse crcdideril Epiplianius, qiii.i
guani cdidicisset, iiilerpietalioncm et ipse siiam ag- ad Ebionitas se reccperat. Hieronynius taiiien, iiui
O:, IN IIEXAPLA ORIGENIS. 51
iiiiii alibi Eliionilani appellat, PiLclationc iii Com- A infrequeiiler tamen ex Aquila ,
rarius ex Syiniiia-
advailum Chrisii iiicicdidus fiiit ticet fere semper haireal, iion pareiii laiiifn iibi.riue et
xiiique \)0!,t ,
('«»1 iiuidam dicaiil Ebionitam, qui allero cjeiere Ju- in oinnibus Scripturs libris iiiterprelandi ralioncni
dteus cst. lllc vero iioii sennl a Gracis, qui in Scri- sectalus est Aquilae enim noii raro iiilerpretatio-
:
pluiain coiiiinentaria ciliderunt, OeoSoTOs , Tlieodo- nein adoplat, ut in decursu hiijus opciis \ideliis,
tiis eliain voialiir, iit videas psal. lxiii iii nolis, et quaiido iiotatur A., 0., aique ctiani ubi A., S., 0.
psal. Lxv, sive id librarii uiciido acciderit , sivc Etsi eiiiin Tlieodotio Symniaclium *tate pra?cedat,
iilraque liruiinatio in ejus iiomiiie ailmissa fuerit, poslerior tamen ob causam inilio meiiioralam lo-
ila ut inodo QziSozoi, niodo Gcoootiojv vocaretui; ut catur. liaque ubi A., S., 0., prxmittitur, intelli-
'AixXrjTCa; etiaiii W.r/.Ar^Kilj; , "lax'Jpa;, 'la/upto? gas oporlet Symmachum, nbi Aquilam ct Tlieodo-
cl 'iT/^jpao^ appellabanlui-. Illuiii aulem iiicreduluiii lionein in vertendo convenire vidil, eosdein iii edi-
l\iisse, iiuii auteiu Clirisliaiium Ebioniiaiii , snadere tionc sua saepe secutum esse.
vidoliir iiiterpretaiio loci illius celeberiimi iii Da- III. Caiteris interpretibus inductior hubetur.
n'i:"2 rn3' D':©! aiura D'V"U?n n-NI, Aquila vcro sibi, ab aliisque ouinibus diversam iiiterpretaiionem
sic inlerprelatur, y.al jxzxdi toi? kTzxii t6oo\i.i.oa:, y.ai adornal : iii iisque locis loiige iiiiiiore qiiaiii Aipiila
^r;y.ovta SJo, iS,o'Mfipzuli-i]czz:xt. £i),£i[x,usvo;, ei post vel Symmachus, Hebiaican lingn;e pcritia inslructus
septem liebdomadus et sexaginta duas, exterminabi- deprehenditur. Nain praeler alia niinus docti inler-
liir uiictiis. Syminachus, Ebionila Christianus, xa\ pretis signa, qua; erudilo leclori exploranda r^ mit-
jAETi xa.:; i6oo;j.doa:; £7:-i xa'i. i^v^Y.ovxa:. 60o , Ixxo- tiinus, persTpe ille veiba Hebraica, quoruni iiiter-
Xp;axo?, posl hebdomadas septem non ita difflcilis erat, ut vortendi niole-
7Tr,(j£Tai el et pretatio
:^c.taijinta duas exscindelur Cliristus. At Theodotio stiain declinaret, Graicis lilleris expressil,
exempli
iiisignem iUain de Clirislo pnqjlictiani inleiprela- causa Lcvit. vii, 18, nin' SiaS, ipse vertil tfz-aiik
lioiiesua quaiilum poluit labefaclavit, elJudaeoruin gaxai, vel, ul alius codex liabet, tfzyxob'/. taxa:,
iiioie iiiterprclatus est his veibis, Y.a\ [jLCTa ta? p/iengw/ «liJ, nbi Aquila el Synimachus, S"ii3 aT:6-
/rji.G\}.a, et post liebdomudas sexaijiiita duus exter- Syminachus alibi apyiv, inutile, alii, \elidum,ye\
ininiibilur unclio ubi Cliristi et niicli et Messiie ,, foiTU/Jliuii vel flfcomiHfldo, inlerprelanlur. Et Levit.
,
Aquila,
iiieiilioiiem suslulil , licet W^VO clarc iii Ilebraico xin, 6, rinSDa Tlicodouo, [j.a39aa, ubi
cbulli-
e.vprimalur. At Ebionita;, elsi Jesuni iioii crederent E^avdtSods, eruptio, Symniaclius, E-/.6paa|j.a,
esse Duuin ipsiim tameii pio Christo atque Messia tio, vel ejeclamentum ; alibi vero jxcfujia, pustula
,
habebaiit : qu;e res suspicioiiem maxiiiiain iiidiicit Vulgaia, scabies : ejubdem eliaiii pulo esse eodciii
ipsuiii noii Ebioiiilaiii, sed vere iiicrcdubini et Ju- capilc, tsrjO positum pio ntilD, quud csl, (iimur vel
genere simirior LXX Interprelibus erat, siippleren- Symmachus, yjouawv, pnrieiKiuiH, Vulgala, mcn-
iiec adjectitia illa absolveieiitur. In libro aulein Theodotionem has voces periaias, ct quas alii in-
Danielis , quia in LXX Interprelibus tota series teipietes, neinpe LXX et .\quila, quasi diviiiando
niauuin teiitaverit Origenes, illa lameii editioiie re- piuaeruiisisse, quia earuiii signilicalioncm priscis
mota, Theodoiionem ejus loco subsiiluil Ecclesia : illis perinde atque sibi, ignolam esse pulabat
polciat cuiin ex miiluari, si beiic traiislatas
uiide factuin est ut Theodotionis cdilio iii Danitlem aliis
hndieqiie sola in Ecclesiis Graecis legatur, el edilio ab eis pniavissei. Piieierea niulta verba fuisse,
Twv 0' paulatim interieril. Alia iteiu iiiinora addi- (Hioruin licet significalio non ignorarelur, ex usu
taiiienla, qu:E prremissis asteriscis edilioni tojv 0' lainen Judieoriini dv£p[iTjVJuta reiiianebant, et lil-
teris soluiii Graecis, ul Hebraice sonabaiit,
e\pri-
iiiscruit Origenes, ut phiriinuiii ex Tlicodotioiie, iili
meinoralam siyli airinitatem, miituatus cst ; non mcbantur; cujus rei cxcnipla nuilla iu LXX hiler-
Pa^XIMl.NAUlA 96
93
vakTe posiil, i» aliqnot lanien
prelibiis occuriunt. ll;rc ol^jectio uon verisiMiililn- ^ )>r;i'ti'riiiisiinns,
(line caret : al etsi aliiiuando in quilinsJam ex excmplis TlieoJolioiiis vel imlili^jentiam vel impc-
allatis locis ei iii aliis bcne inullis qu;B eonsnlto riliain vix excusare possumus.
CAPUT OCTAVUM.
De reliquis editionibus.
1. Ouinla, Sexla, Seplima ediliones, qiiandonam facl» sint. 11. Quandoiiam rcpprlai fueriiit. III. De Qufata edilione.
IV. De SexLa. V. De Septima. VI. De Vulgal;e edilioms Laliuffi praestaiilia.
I. Qitiiita, Sexla, Septima editiones quandonam et Sextain et Septiinam cditiouem, tjiuas eliam nos
fuctiv JiHl. de ejus bibliotheca liabemus , miro labore reperit
Quo tempore Qniiila, Sexta, et Scplima editiones (Origenes) et cum cwleris editionibus comparavil.
cmiss;\! fueiint; an alia aliam longe pra;ce- „ Igitur ex Eusebii ct llieronvini lestimoniis, quibus
a;late
B
dat, qiise prior, qu;B poslerior eoncinnata fuerit iioii licet lefragari , certiim esl Septimam etiam
quibiis auctoribiis siiigiil;K; h;ec, inqiiani, omnia editionem in quibusdani Scriptiira; libris ab ipso
wque ignola suiit, iiec potcst iis de rebus vel coii- Origene positam fuisse. IJ certe ignorare non potuil
jrclaiido i|ui(lpiam prolerii. PcriiiJcque ignoralur Eusebius, qui ipsuin Origenis autograpbuiii , una
an Ai|iiil;f , TlicoJotionis et Symmaclii editionibns cuni Pampliilo marlyre, tiactavit, correxit scboliis-
ilUe vcl antiquiores siiit, vel a'tale posteriores. que illustravit. Atlainen Scplimain nusquam me-
Si lainen Quinta, qu;c aiino Caracalla; septimo in morat Epiplianius, qui ut in aliis minus atcurati
doliis repeitacst, (t Scxta qu:e lcmpore Alexandri scriptoris conspiciia signa ucdil, lioc iiein inJili-
Severi iii doliis pariler Jeprelieiisa fuit; si amba?, genter Iraclasse exisliinanJiis est. Sed ,
quod nii-
iiiquam , illa} iii doliis liujusmodi diu latuerinl, rniii videalur, auctor Synopseos inter Atbaiiasiana
TiieoJotionis sane et Symmaclii eJiliones, quse opera cusa;, deSeplima editioiie ila loquitur : Se-
paulo aiitc cmissse fiieraiit, a;late pr;ccesserint. ptiina el postreina inierpretatio sancti Luciani ma-
Sane verisimile videtur, vcl ex ipso narranJi modo, giii ascelie ei inurlijris est, ijui et ipse cum in prce-
cditiones ilhis, qu;e casu in doliis lalentes depre- dictas editioiies cuin Uebraicis conjnnctas incidisset.
bensae sunt, non nuperrinie occultatas fuisse, scd p ti ditigenter qux vel deerimt, vel superflua erani.
non paucis laluisse annis. Ex liae porro editionuRi inspexisset , ac suis quibusque Scripturarum tocis
collectioiie animadvertas , illo kvo niullos fuisse, correxisfet , versionein lianc Cliriatianis fratribus
qtii (Ifbiaicis libris sncni; Scriptnra; Gr;ece verten- cdidil, quK inlerpretaiio, sive ipsius manu descri-
dis insuJarent : nam pr^eter LXX Interpretes, scx plus liber, post ejus certamen ct martyrtum quod
alias editiones naetus estOrigenes, qui fortasse non sub Diocletiano et Maxiiiiiano lyrannis sustinuit,
oraiics qua; ante proJieiant, reperire poluit. repertus est ISicomedia; sub Constanlino ilugno im-
11. Quandonain reperlic fnerint. peratore apud JudiTOs , in pariete turrilo calce cir-
Quiiitani cJilionem rcpeitain fuisse lliericiiunle cumlilo , in quo custodix gralia positus fuerat.
in doliis, £v r.iflo::, rererebat Origcnes, leste Euse- Sic ille decanlatam illam Luciani martyris editio-
bio, Hist. eccl. lib. vi, cap. IG, el (luideni, ut narrat nein ciim Septiina llcxaplari coiifudit, exqtie dua-
hfipliaiiius, annii Caiacalla; septimo. Sexta paritcr bus nnam fccit. Quod commeiilum Ensebii alque
cJitio in doliis iiivciila fnit IS'icopi>li aJ Actiuin, Hicronyini tcstimoniis cxploditur, qiioruni prior,
lcmpore .VlcxanJi ini Sevcri. SepLiiiiani item eJitio- Luciano marlyri ;cqualis, iii ipso aulograpbo vidit
ncm nactum Origenem iii Ilexaplis posuisse narrat Septimam ab Origene ante annos plus quinqua-
Eusebius lib. vi, cap. 16 : "Ev y:. p.ri'i w.^ 'E^airXoi^ p, ginta in llcxaplis posilaiii. .\d li.ec vero auctoris
Tcuv Ta).u.wv txz-k t3c; iTriaTjjjiou.; T£-3apa; sy.oo^jt;, Synopseos iiariatio rcspuilur ex ipsis Seplini;e fra-
OJ [.(.'ivov nijjt-TrjV, otA/.i Y.x: "ExTrjV xai 'E6&oijir,v gmeiitis, i|u;e, ul tesiilicabaiilnr Euscbius et Hiero-
7:apaO;l; JpiAr,v=iav. Id csl : Ulique in llexaplis nyiiius, in paucis Sciiptnra: libris aderat : contra
Vsalinorum post iniiynes illas quatnor editiones vero Lueiaiii editio totam Scripturam complecte-
ulii non sulum Quiniam, sed elium Sextain et Septi- baliir; iiibili|iiealiud eiatqiiain inierpretatio t(T)V 0',
mam cditionem appusuit, ctc. ll;cc iii tiaiiscursu pliirimis iii locis ab coJcm saiiclc niarlyrcemendata,
isarrans Euscbiiis, iii Psalmis tantuin Scplimam ijiiic multis posl cunciniiala llcxapla aniiis prodie-
cditioncm fuissc incmorat. Sed ipso testc; Eusebio, r;il. Iliiic vero corrigeiidiis Urianus W;illonus,
in niinoribus eiiam pro|ibetis babebatiir, locum qiii ab auciore Synopseos dcceptus, opiiiaiur Sepli-
eniin Septinui; cx llabacuc cap. i; ipsc profcrt in iiiaiii eamJeiii csse <]iiam Luciani inartyris edilio-
Deinonsirulione evungclica; ulniin iii aliis etiain iieiii. Prolcgom. ix, nuin. 20.
libris fuerit jam capite prinio Pradiminariuin ex- III. De Quinta edilione.
pensum fuit. Eusebio accinii Hieronynms De scri- Clirisiiaiiiisiie, an Jud;ciis, Samaritanusve fueriS
vtnribus ecclesin-Aicis : Piwlerea, imiuil, Quinlain qui cditioucin Quiiitam adornavit, uec ex velerum
07 IN HEXAPLA ORIGENIS. 98
lesiinioiiio, ncc c\ ejus inlerprelalione colligi possfi A piirn.T, qux in Ilabacuc prophcta sno oriiine posiia
videlur: quisquis vero fuifrit, nnilto liberiore qnam crat, ut liquet ex ejus fragmenlo cap. ii, i, ct
Svniinaclius interprelanili gcnore usus est, ita ut cx nnla Hicronymi ilii lem J. 11. Ilic autcm intcr-
parapliraslcn quaiuloqne sapiat, iit viileie pr;eser- pres locuni siipra allatun) y. 15, qiicm llieronyinus
tim cst in duodocini proplietis niiiioriliiis, nbi fre- qutiitur a Syminaclio ct Tlicodotione Ebionrco
quenliora ejusdem fragmenla liabenlur. Sic Osce more versum fuisse lioc pactn, crjressus cs nl sidvu-
VI, 2, vocem "liCSn^ quain capteii, curabit nos, vcl ''es popnlum luum, ut snlvares Christum twum Ju- ,
alHgabit nos, iiilrr|irclanlur, ipse vcrlit, uyui; d-o- daico prorsus iiiore convcrlil, liis verbis : 'Avc^fivrij
5£!;:c, saiws crliihcbit. Et Osce vii, 14, lucc IIc- i-'i. 3t.)-:r,pia -uou XaoO ao'j, (iujaiOat Tou; £-/.),£XTO'Js
braica verba U 'mc' n-iW CTTirn pTSv, qno- mu- Apparuisli snper salulc populi tui, ud libcran-
riiin sensus cst, super triticum ct viiium conyreijati dum eleclos tuos, nbi tiomen Cliiisti iii IIel)raico
si(/i(, recesserunl a mc, ipse verlit, u7.b Tpuc^ri; y.a.\ cxprcssum "]n'ii?a in clcctos veititiir : qiioil saiie
7:/,T;(T;jiovrij ai-cou xa\ oivou a-iiTr^aiv [j.ou, id est, vir Cliristianiis noii fecerit. Ex linc itcm capile
a voliiplalc cl abundunlia iriiici et viii> defecerunt a deprclienditiir hiinc iiiterpietem admodiim T.apa
me. Sic ille fcre seniper liberam ncc littcra: astri- 9pacjTixw; vcilisse, ut qnisquis viilere possit.
clani iiiterpretationem effert, ita lamen ut a vera B IKs ilaque perspectis, diceiidum restat, tres illas
Scriptur» inente non recedat : qux causa fuit ut supcradditas editiones, longe liberiori interprelandi
Vulgaliis interpres in his prophelarum libris non gcneie concinnaias fuisse, qiiam edilioncm Symma-
infiequenter ipsum scqni videalnr. chi, qui taincn magis quain Aqnila et Tbcodulio ab
IV. De Sexta. llebraica littera dcllcctil.
Sextam vero editioncm a Cbristiano viro concin- Eiit forte qui rcclamet iis qux supra diximns,
nalam fuisse vel ex hoc iino ejus fragmento liqui- nempe trcs ilfas siiperadditas editiones, Qiiintam,
dum cst, Habaciic iii, 15, nbi illiid llebiaicnm: Sextam et Scptimam, ab Origcne posiias fuisse in
minoribus prophetis,
•^n'tt?a-nx Va"S ~W V"il"'b nNl"' sic interpietalur et luec objicial : In codice
ipse, 'E^T)XO£S Tou aioia; lov Xaov m<j '6ia 'Ir,c:ou tou Barberino aCfertur locus Osee cap. xi, v. 1, eodcm
XpiJTOu (jou Egressus es ud salvanduin populum cohimnarum ordine quo iii Ilexaplis erat, ubi laineii
tnum per Jesum Cliristum luuin. Ciijus versiculi nec Quinla, nee Sexta, ncc Septima comparcnt,
Grifica ex manuscriptis erunnliir: Lalina ex lliero- unde seqni videtnr illas editioiies in proplietis mi-
nymo, Sexlam edilionem prodere mani-
qiii addit noribus non adfuissc. Reponam ego ex eodem co-
festissime sacramentuin. Hic aulem inicrpres, per- p '"cc Barbcrino, palam esse, in minoribus prophe-
indc atque pra;ccdens, paraphrasi gaudebal, iit in '' i"''s editiones ciim aliis adfiiisse, quandoquidem
loeo jain allato deprebendilur, licpt niliil ilii ederal i''i i'iii'la passiin loca cx Iribiis illis postrcmis cdi-
nisi mentem Hcbraierc Seiiptnrx. Veriim in allero tionibus alTeruntur : cuin aiiteni libiarius in illo
ejus loeo longe majoreni exspaliaiidi licenliam ani- Hexaplorum specimine quatuor soium ediliones,
madverlas. Psalm. xxxvi, aS, Hebrnea sie lia- nempe Aquil», Symmachi, twv 0', et Thcodotionis,
bent: fjy-i nit.SO mimal y»T; Wl Wxn, id esl, posuil, id arbitralu suo fecit; sive quia tres ilbB
vidi impium terrificum di/jfundenlcin se sicut laurus postremse editiones ciim prioribns conecrdabant,
viridis, sive, iit Ilieroiiymus babet, sifiif j)i(/i.-;eHam sive alia de causa. Certe in speeimine illo colum-
virentem, ubi Vulgata, vidi impium supcrexaltulum et nani llebraicam, Hebraicis lilleris descriplam, prae-
elevalum sicut cedros Libani; Sexta vero sic : EESov lermisit ille, etsi verisimile sil cain in exemplari
aaceri xal dvaiSfi dvTiTiowjixsvov ^v axXijp^TriTi, xa'i suo adfuisse cum aliis.
XiyovTa, Eijj.'! ihi; a'JToxOiov TcptTcaTcuv £v oixa'.oi'JvT). VI. I>e Vulijata cdilioiiis Latinw prwstanlia.
Id cst : Vidi impium ct inipudciilem sibi vindican- Jam nbi de veteriim editionibiis singnlis, qiia; in
Imn in duritia, et diccnltm : Sum sicut indicjcna Hexaplis locum habebant, disseruimus, restat ut de
ambulans in justilia : ([ux sane paraphrasiii iion D Vulgala Latina nostra pauca dicamiis, quam D.
modo sapiunt, sed eliam supcrare videiilur. nieronymus harum omniuin edilionum :ulmiiiieulo,
V. De Seplima. siimino laborc et accnratione concinnavit. Etsi
Septima editio Christianiiie an Jinl.Ti iiilcrpretis porro cum interpretarelur, Ilexapla ipsa proe nia-
sit ex iino Ilabaciici canlico dijudicari potest ; si nibiis habuerii, iion ille fortuilo lecliones inlerpre-
lanien Seplima; sit interpretatio caiitici totius, ibi- talionesque quaslibet amplexabalur; sed cum de-
dcm editioni twv 0' snbjuncla, qiiod saiie pliis leclu etconsilio doclissiniorum ex IIebra;is eas qii.Te
quain verisimile arbitror. Iii iiula quippe codicis ineliores et ad vcram Hebraici exemplaris lectionem
Barbcrini, ubi ca inlegra dcscribitur, adnotatur accommodatiores erant, Latine expriniere satagebat.
cam versionem nec Aquike, ncc Synimachi, nec Aqiiilam et Symmachuin, interpretnm omiiium pr.x-
Theodolionis esse, disquirendunKine niim ad Qiiin- slaiuissimos, c;cleris anleferre solebat ; iii Psalmis
lam vel ad Sexlain cdilionem pertineal. Cmii ergo aulem et |.roplietis majoiibus friqneiilius Aqiiila
aliunde eiiam, nenipe ex fragmentis qua; supeisuiu, quam Symmacho iisus csse depiebenililur; in pio-
certum exploratuinqne sii, iiullius eornm esse qni phetis vcro minoiibus non raro Qiiintain adliibuit
supra memorantur, sequitur Iiaud dubie cssc Se- cdilionem AliquanJo eliain, missis cxleris inter-
90 PR.EL1MINARI\ 10!)
prelibus. LXX eilitioiiom, utpote Hebraico icxtui A est, occurrebant, diligentia solertiaque usus seraper
propinqiiiorcni, scquebatur; nec infrequenier no- csl Hieronymus ;
qui «ut oplimam deligeret, non
vain ille et a c;Pteris diversam interprelationeni cffe- niodo Scriptur;e sacr.c seriem, sed cliam Hebraeo-
rebat, quando scilicct, consultis Hebncorum ma- rum peritissimos adibat. Quare nibil mirum si tanto
gistris, nullam ei editis penitiis quadrare aniinad- studio, tamque solerti opera emissam editionem,
vcrtcbat. Pari in variis dubiisque Hebraici exeni- utpoic omnium prsstantissimam, Ecclesia Romana
plaris leclionibiis, quae frequcnter, ut supra diclum ab omnibus sequendam esse edi.teril.
CAPUT NONUM.
In singulos Scripturae libros, ul in Hexaplis erant, hic quaBdam adnotantur.
Operae pretium erit hic singulos Scriplur» sacrse nibil ex Quinla editione comparet. Aliquot in locis
libros obiler percurrere, et qusedam adnotare qu» „ inserta conspiciunlur, et quidem ab ipso, ul pula-
1» Ti -.-... -. !• ' r\ :m„ „..~ :_ o :....,« i,..».. «_
lur, Origcne, loca illa, qux in
-
tum de T
ipso Hexaplorum 1
slatu el ordine,
. .
tum de
> . 1
Samaritano textu ex
iis quiie nos iii unoquoque libro prsestitimiis, obser- Deuteronomio in Numeros translala fucrant. Quae-
vanda snpersunt. dam similiter ex editione tcov 0', Origeniana ad
In Genesi et in Levitico, atque, ut vidctur, in (idem codicis Colbertini cnm asteriscis et obelis
aliis Penlatcucbi libris, prseter sex illas columnas, referuTitur : lectionesque interpretum multae, qua-
qiiibus Hexapla constituebantur, Quinla etiam edi- rum paucissim» observats fueraat a Drusio.
lio, si lides est fragmentis quae supersunt, suuni In libro Deutcronomii, nibil ex Origeniana illa
mulctatus fuisset. Hunc lamen defectum abumle pauca ex Coisliniano codice adjeciraus. Drusius
compensant fragraenta veterum interprelum bene paucissinia attuleral. Quid vero causae sil
vero
muUa ex Coisliniano illo perantiquo codice de-
cur leciiones a nobis allals, cura illis quas Masius
cerpta. cum asteriscis edidit, perssepe non consentiani,
lu Exodo par diligcnlia ab Origene adbibita fue- baud diflicile est iiitelligere. Cum enira Masius, ul
rat. Hic perinde aique in Genesi Samaritani , Syri
ipse testilicatur, ad baec restituenda codice Syriaco
et Ucbraei lectiones observantur. Ex Quinta editione
sit usus, ul leclionem Graecam Syriacae ope asse-
nibil, nec inde tamcn inferas non adfuisse iii Exo- queretur, ssepe diviiiarit oportet. Quamobrem le-
do : nam qni tani paucas ex aliis Peniateuchi libris ctioiies nostrae longe sinceriores sunt quam Ma-
exbibent raanuscripti codices, non mirum si nul-
sianK.
lam ia Exodo aitulerint. Lectiones porro inierpre-
In libro Judicum longe plura quara in libro Jo-
:nm, vicies sallem ancliores proferimus quam apud
sue, in editione hexaplari ab Origene restituta de-
Driisium baberentur. !n postremis capitibus, ubi ea D
prehenduntur, quae ex Theodotione ut plurimura
qusB in editione tcov 0' prseposterc posita erant, suo
muiuaius est Oiigenes. Ea vero nunc primum in
ordini restituit Origcnes, non pauca ex ediiione
luccm edimus, Drusius eniin fere iiihil babuit. Ca-
illa hexaplari sic resiitiila , cum asteriscis et obelis
pite autcm nono ac decimo, qu.^dam hexaplaris
proforimus ex codice Colbertino antiquissimo, ciijus
Tdiv 0' eilitionis ex veluslissimo folio iiostre manu-
specimen dedimus Palmographim Grwcce lib. iii,
scripto proferuntur.
cap. 1.
In libro Rutb, etsi paria prsesiiterit Origenes,
In Levitico eadem observaniur qvx in Exodo.
nihil pene eorum superest.
Lectio QuintJE ediiionis babetur ad cap. ii Levitici.
Hic Colberiinus longe plura suppediiat quam in In libris Samuelis et Regum solita indiistria usus
Exodo, ex editione twv C Origeniana sive hexa- Origenes deprebenditur. Ibi eiiam Syri leciiones
plari. Lecliones autem veterum interpreium, quas non raro afferunlur. Moneiur autem in fine primi,
niagno numero proferiraus, omnes pene novre, nec- unum olira fuisse librum Samuelis, qui duos ho-
Dc Numeroruin libro paria dicimus. Hic tamen mum a secundo. Magna porro veierum intcrpreta-
ll!l IN HEXAPLA ORIGENI-S. 1C2
iiormin silva, qiiam edimus, nunc piimo prodit iii A xiSa rjjf cc^iTr\pia<: iisqiie ad lisec vcilia, ut
luceni ; Diusiiis vero iiiliil poiie collegerat. jtcv ; 'iiiii; tou, ira dra- reiinieicani ab wrttninis
Iii liliris Paralipoineiinn paura Ilcxaploriini fra- xavciojtai Tthr }i6y_0tar nicis, et a dolorihus quce
ginenla cxliil>eiiius, quia raiissima iu lios Coiiinien- }tov xal Tihr iSvroir, nie nunc delincnt. Nam
taria a priscis scriptoribus edita sunt : ct in nia- al jte rvr ovreyovct. ( in Ilcbraico ) Ii;kc tan-
nuscriptis, velcnini interprctiim lcctiones iiilVe- Movov Y<ip Ti ^iiTi tt)? lum verba uxniis ejiis
quenter proferunlur. yuvatxi; dvavEypaTiTat, scripla sunt : Scd dic
libios Es(lr:c, Nolicmij", Esllieiis niliil Ilexa- To* 'A.J.r elxor ti pT^jta verbitni contra
Iii
Dominum,
plorum supcrcst, licet Origciies, ut exislimo, in iis xphc; Kvpior, xctl Te- et niorere.
Ex Job cliam ab his 'AXXi xa\ a-h tou B ^Ti-q TEOaapa ij Tpta pius quideni (vcrsiculi)
tou riypa- I(j8' ot£ oe '/.ai OEy.azia- qualuor vel Ires iiiter-
verbis : Saiplum est au- 'Iwe, t3i otTr^ ;
quibus Domiuus re- Sexa^^- Ka^ t' SEtxa- novcmdecim, vel sexde-
cum drac'Ti'icrs(Tdai,j.ieO'iLr6 i^s
cendo : Manebo adhuc cei(:,.leyiiir- 'iSov.dra- an Septima iteni editio adfuerit, incertum ;
Quin-
parvo lempore exsiie- }ih"ii) yj)6ror eTt fiixpdr tain vero et Sexlam adfuisse probant earniiiilem loca
ctans spem salutis mecE, XpocSe/,6jxe>"o^ Ti\r i.l- quse supersunt. Hicronynuis lameii Pra?falione in
105 PR^LlMlNAniA m
r.anlicmn, Quiiilani soliiin cdilioncm -nicnioiat, at- A el Orifjenes de Thcodolionis operc in edilione Yul
Oriijenes cum in cirleris libris gala aslcrisios pnsnil, docciis defuisse quw addita
qiie ita liiqiiiUii
sunl el rursiis quosdain versns obelis prirnolavit,
omnes vicerii, in Canlica canlicorum ipse se vicil. ;
JXX Intcrprelcs, deinde Aquiiim cl Sijmmiicliuni rumque el yKijypliorum, liunc sub asieriscis et obelis
Tlieodolionem, el ud exlremum Quinlam cdilionem, cdilionem leijant, iijnoscant invidi lubori meo, qui
cl
clc. De volui hnbcri noslros quod Crwci in Aquilcc et Theo-
quam in Actio littore inienisse se scribil,
Scxla vero edilione, qux lanicn iii Canticis Hexa- dolionis ac Symmaclii cdilionibus lectilant. Et si illi
plis cral, ne veibum qniiloni Mieronynius; sivc il- in tantis diviliis doctrinarum non contemnunt studia
lam cdilionem nc^lexciit Oiigcnes in Conimcnlariis hominumJudworum, cur Luiina paupcrtas dcspiciat
verisimiliuscst; iiain nt jam sajpe vidimus, c\ si- voluntas recipienda est. IIoc aiilcm loco Ilierony-
lenlio Iiujusmodi, niliil poiesl concludi. In Canticis mus prima fronle sibi ipsi repugnare videlur.
vero prxler Driisianas, alias beiie multas adjeciiniis roslquani cnim dixcrat, Daiiielem non juxla LXX,
veterum interpretiiin leciiones. scd juxla Tlieodolionem Ecdcsias legere, slatim
In llcsaia pncter He.\aplare opus, non paucx subjicit omncs Cliristi Ecclcsias, tain Graecorum
Syri lectiones observabantur. Ibi vero interprcla- quam Latinoruni, Syrorumque et ./Egyptiorum,
lioncs Aquila;, Syniniaclii et Tlieodotionis loiigc cditionem Vulgalam legerc, scilicet twv 0', quae
auctiorcs danius quam apud Drusiuiii liabeantur. ab Origenecx ediiioiie Thcodotionis ancta etemen-
In Jereniia piKter ill.Tm sex columnariim opc- dala fuerat cum asteiiscis et obelis. In eo autem
ram, niiilla cx Tlieodotioiie cum astcriscis resti- sita cstdiiricult.is, quod cura ail Ecclcsias legere
luil Origenes, qus LXX Interprcles consislto pr;c- Tbeodotionis editionem, et postea easdem legere
tcrmiseraiit, ul ait sxpissime Ilicronymus Coiii- cditionem twv 0' Iiexaplarem, indicare videaiur
mcntario in Jeremiam. Ibi miilta cum asleriscis ad- utramqiic editionem iii publicis Ecdcsiae conveuti"
dita sunt, miill;cque transposilioncs craiit, nt ait bus legi quod utique vix credi possit : nequc enim
Origcnes epist. ad Africanum : Ilo/Xa oe. •:oiao-a verisiinile csl duas ejusdem propbelae editiones in-
xol Jv TW 'Up£(i!a xaTEvof,<ja[jiEv , iv w xa\ :io>./.r,v discriniinatim iii omnibus Ecclesiis leclas fuisse.
[jieTi6Etiiv y.ai iva).>,aYr;v -cr,^ Xi^soj; twv npo-fTTSuo- Ccrtiim quidem est Ecclesiam Gr;ccam Theodotio-
(i£v(ijv £'jpo[x£v. Id est : Similia mulla deprehendi- ^ nis cditioncm solam legisse, ut ait poslfia Uierony-
ntus quoque in Jeremia, in quo frequentes iransposi- nuis Commentario in Danielem, cap. iv, v. 5 : Ex-
tiones et permutaliones vaticiniorum invenimus. IIo- ceplis LXX translatoribus, qui liccc omnia nescio
rum omnium peramplam coUeclionem ope manu- quu ratione prccterierunt, tres reliqui, collcgam in-
scriptorum fecimns : Dinsius paucissima affert. tcrprclali sunt. Vndc judicio maijisirorum Ecclesice
Iii Tbreiiis JeremiK solius Symmaclii cditioncm edilio eoruin in hoc voluminc repudiatu est, cl Tlteo-
cum LXX posuit Origenes, ui ipse in quadam nota dotionis vulgo lcgilur, qua: et Uebrmo, et ca;ter:s
tcstificatur. Cur aulcm hic non soliiam operam transtaloribus conijruit. SS. quoque Patres Grseci,
prKStiteril, sed Aquilam ct Tbcodolionem omiscril, Cbrysostomus, Theodoretus el alii, solam Theodo-
cnnjeclando soliini dicerc possumus : quia nimirum tioiiis edilioiiem sempcr afferuiit : unde accidit ut
viilcbat LXX Inlerpreles non delicere pro more LXX iiilcipretum cililio Daiiielis, tam xotvTj iila
suo, sed cum Aquila et Tbeodolione convcnire, qiiam hcxaplaris ab Origene cmendata, prorsus
asteriscos rarissinios posuit, imo nequc cditioiics intcriret, exceptis qiiibusdam laciniis qu.T infra in
illas ad quarum fidcm qurc dcliciebaiit cum asle- colleciionc nostra obscrvantur. f.uin ait igiliir Hie-
riscis supplebat, qu;e rcduiidabant obelo iiotare so- roiiynuis cditionem bexaplarem iii onuiibus Ecclc-
lebat, e rcgione locavit. Ilic autem longe plurcs D siis etiam Gr;ECorum Icgi, iiuclligas oporict caii
Iii Ezecbiele pro more Hexapla concinnavit Ori Tbcodotionis cditio niia legebatnr, saltcm ap>id
gcnes, ac pra:terea quamplurima, qna; in toT? C Giaicos. De differcnlia porio Hebraicorum exempla-
deiiciebant, cx Tbcodotione, pi.Tmissis asteri.scis, rium ab editioue twv 0' ct Tbeodotioiiis, Iikc habet
restituit. Horuni porro lot tantaque ex mss. colle- Origencs cpist. ad Africanum.
ginius, ut iis comparata, ea quae Drusius edidit ni- "laOi Toivjv Tzph; -caj- Scias ilaque ad bsc,
hil peiie esse vidcantur. Ta, :• xpJi r^V-S-i 7:pat- quid nobis agciulum sil
Quid iii Daiiiele pr;cslilit Origenes docet Hiero- TclV 0'j -cpi TWV xaTi non sobim in iis qii;K de
nymusPr;efatione in Danielem : Lcctorcm admoneo, Siocavvav [jiivov, iv yl-i Susaniia, iiiGraeco Gr;c-
inquit, Danielem non juxta LXX Inlerpretes, sed zoi xaO' "EX/.-riva? 'EX- cornni cxcmplari per lo-
iuxla Theodotionem Eciiesias leijere, qui ulique post Xr^vixiy) (fipoijL^vojv EV T.i. lam Christi Ecelesiam
advenlum Chrisli incrcdulus fuil : licet eum quiJam GT^ 'E/txXifiaia Xptj-ou, circuniferentur, qusf ta-
dicanl Ebioniiiiin, qni allero genere Judirus esl. Sed TiapaoE 'E5paioi{ p.T] xEt- men apud Hebraeos non
105 IN HEXAPLA ORIGE.MS. m
^.htiiv ou5l T.sp\ Twv, exslant : nec soluin dc A crsecijiercc ziir Kipccr mini, quoniam in omnia
\ji EtpaJXcs, aAXuv 6uo aliis (lii.ibus scclioiiiliiis, z6r 6edr tC!w 0eC>r. sacula miscricordia ejus.
r;pixo~(t)V, Tojv ^t:'. t;- ul dicis, qiia; iii fine 'Yj.creTze xa). i^cjcc.lc- Coimccicbatur aulem in
*.$'. tou p;6).;ou rspi ts libri suiit dcscripisc ysTcrOe, ijzc rtdrzac; Hebr.xis
elc; lioc : Et trea
:i'jv xaTJt zh-> Bj]). xa\ nenipe de Belo cl dc dra- Tcii^ (cidrai; Td ^.^eoq itti viii, Sidracli, Mi-
r'yv 6(3 axovxa ivaYsypajji- conc qiuB pariler avzov. SuvTimo Si ev
: iii sach, Abdencgo , cecide-
[jivtuv, ouS' aUTWV eVT(;) llcljraico Daniclis tcxlu Tot; 'E6patxot; Kal
t(5' ricnl in mcdiicm iijnis
iaviTjX xiov 'E6pai(ov non scri|il;\; sunt sed ci drSjei;
; ixelroi ci viucii ; ct boc etiam :
fsypafxjjLEVojv dXXa y.a\ et de aliis innumeris zpeTQ leSpdx, Mccrc/x, rex Nabucliodonosor mi-
TTIpl SXXtov [iUpftOV, o quK pro niodiilo no- 'ASSere-j-co, saecror sIq ratus esl , ct snrre-
y.axa ttjv (j,;Tp[&-:r;Ta stro , diini cxcniplaiihus }C£cror zov xvpdQ xs- xil festinanler , el re-
^,;jitov Totg 'E6pa'iy.oT.; Hcbrtcis conipararenius neSrijceror '0
z6 ts'
ma
'
spondit , dixilque
cjyxptvavTE? dvTiYpo'.- nosira, plurilius in lo- ^acraeuQ 6 Na6vxoSo- (jnatibus suis. Sic enim
t^oi; T.i -fjfjiiTEpa, tcoX- cis invcniniHs. Nam in rdcrop iOavpacre, xal Aqiiila,ncbraica;leclion*
Aa;(0-j eupojjicv. 'Ev [jtev
ipso Danicle, ubi de ca- drecrzi} ir crtovSij, xal serviens, edidit; qiiem
)'3:p auT(oTto AavirjX 7r;p'i niino ardei;te, illud, com- dcrexpcOri xal eirte zoTc; Judaei Scripiiiram stu-
tf,^ xajjtivou TTjj xaiopic- peyccTzdcnr avzov.
peiHhus rincli , inveni- Oij- diosius interprctatum
;t,? tJi jiEXeSrij.isroi, eij-
nius scd iii nostris Tto
Y^P 'AxuXac 6ou-
;
csse credunt ; quo ma
pofjisv iv 8k TOt? fi[jL$Te- excniplaribus prsctcr Xcijtov XT^ 'E6pa'ixii Xe-
, xime uli solent ii qu'
poi? (ivTtvpdtpot? TiEpta- ca quoe iii Hcliraicis suiit, ?;t exSiotoxsv siTtdiv ,
Hebraicani dialecium
c;uovTa Tcapa ta ev toi; .iLundant versus non tflX0TtIX(jTSp0V irSTltCTcU-
i,!?norant, ulpnte qui mii-
'E6pa'txor;lmqoux6Xt'Ya' pauci,quorum initium [icvog napa 'louSaiou.; xime omnium sensum
i'.v apyji xaTd |Jisv Ttva sccundum quaedani,qua; r;pixr,vsux£vat Tr)v Fpa- assecutus sit. Nostra aii
'.(•IV (fepoijLsvtov £v Tat; in Ecclesiis siint, exem- <fr]v, tj) (jidXtaTa ettoGaatv
tem exemplaria,
quo-
'.'•'xxXriataii; rjv ouxto;- plaria,sic liabebat •.Pre- oi dYVoouvTej t^jv 'E- rura etiam voces expo-
\'f'OCTr\v^aro 'Arariac, catus Cit Ananiai , et 6paitov otdXsxTov xpTJ- sui , aliud sccundum
. uX 'ACopta^ , xal Mc- Aznrius, el Misael, ct c6ai, (I); ::dvT(ov fjiaXXov Septuaginla Interpretes
caqj., xal v}.irr\cav Td%- lauJaveriint Domimim , E^^TtTcTsuYfJtevtp. Td ol crat, aliud secunilum
Kvpcor, 'iwq tou- Eii- usqiie ad illiid : Bencdi- T.ap' r][jitv
'
dvTiYpa¥<^> Thcodotionem : ct sicu'
.loyeTTe sldrteQ oi ceSo- cite oinnes colentes Do- Q ijJv xa.\ Ta? Xs^st; k^zGi- apud nirunique positum
jieroi K%'ipior r(5r Qebr minum Deuin cleorum : [Jtr,v Tb p.kv ?,v xaTd rcperiebatur illud Su-
-Car OeGtr- viirene xal laudale el confileinini, Tou; 0''t6 o^ ETspov xaTd sannae, quod dicis fi-
fiiofioJloyeTvde, czc el<; cjuoniain in swculum mi- ©soooTiova •
xa't (biSTzsp gmcntum, ita quoque
rfr alCora ro e.leo^ av- sericordia ejus, et in sw- Tiap' d[Jt90TEpOt? EXSITO vcrsibus,
isla, ut con- .
Tiv, xal elQ zdr aim'ci culum sccculorum. Et fa- xh 716 p't TT)v Scoadvvav, jectura dici potest, du-
Tuir aliiirior. Kal £)-£- clvm esl cumaudirel rex tlj? cu ff^q, Klocsy.a, y.a\ centis et aniplius.
rsTO ir rtjj dxovcac ittos taudantes , et vi- at TsXEUTatat sv t(o Aavtr^X •rzBpr/.oT.ai , ouTti) xa\
zi r fiacrcMa vjxrcvr- deret eos viventes. At se- Tauta EV eitcCTtv, tb? (jTOxa(jtJit>j clTTctv , TuyxdvovTa
Tior avTuyr, xal ided)- cundum alia cxempla- Siaxostoi; xa't Tipti;.
~y. fjk 'sTspa" Kal ciepc- medio panimce, laudantes In dundecim propbctis, non modo scx colunina-
cjciTovr ir fiicrc^ zfjc^ Deum,el benedicenles Do- rum opus adornavit Origencs, sed etiam tres alias
i-2o'fl)(; ipxovrzeci ^or minum, usque ad illiid : editiones, Quintam, Sexlam, Septimam adjecit, ut
(•)evr, xac ei.loyovrzs^ Benedicile omnes colen- ex eorum fragmentis sparsim positis liqiiidum est.
Ti-rKvpcor, 'iwi tou- ;ps Z)o»ii»i(m DfMin (/c<j- D Ex bis porro omnibus edilionibus, omnia pene
EvXoyelzs adrzec; ol rum, laudate el ccnfv.e- nova proferimus.
CAPUT DECIMUM.
De notis ad Hexapla vei Tetrapla spectanlibus.
L Denolis cognitis. II. De nolis incognilis. III. Probalur, contra Brianum Waltonum notam d r' significare tres ifr^
plorum lectiones prsferunt, notx qusedam occur- Earuni porro riotanim interprelalionem nusquaru
r iiit, ab iis, ut videtur, excogitata;, qui illas lectio reperimus descriptam, sed diuturna tractatioiie
i]t;s inlerpretationesqiie vctprum in niarginibus Bi- excrcilalioneque pene omnium explicaiioncm a-jse-
prciari frustra tcnlavimus. E re autcm forc pula- loiige diversa eiat ab illa Koivri, ila ut etiam in nia-
vimus cas omnes liic proferre primo positis iis : nuscriptis tuiv 0', edilioncm rererentilnis, in niar-
quorum sensus in iiotitiani venit, poslremo aliis ginc oi 0', quasi Uiversani omnino interprelaiioncni
qu* bactenus ignoiae nobis sunt. liabentes a fronte vari;c loctionis ssepc apponantur,
'E^arXa, llexapla. H:cc vox sic siiie compendio nonnunquain soli, sed frequentius cum aliis iiitcr-
scniper scribltur : aliquando tamen 'E^a-X. per prctibus sic : 0', 0, vel il, 0', 0, vcl A, I, 0',
omncs casus, qui , ut pliirimum ,
per pra;inis- 0, ubi littcra 0' editionem liexaphrem twv 0' si-
suni articulum indicanliir , ra 'E|a7:),. toI; gnificat. Oi A' autcm non signiflcare Tetrapla, ut
'Ecait),. suspicatur Briaiius Waltonus in Appendice, p. 123,
Az. T£Tpar).a, Telrapla, bac pers;cpe nota per ipse arliculus probat. Nunquam enim dicitur Oi te-
omiics casus Exempla non pauca vide
sigiiilicaiitur. Tpa-Aoi, Oi e^aw-oi, scd TJt TeTpa-).a, xi 'Ezaitki.
iii libro Job. Aliquando ctiam solain littcram A si- Igitur (luemadniodum ol T', oi Tpdc, id esi, Tres in-
gnificare piito TsTpaTiXa sed res nou usque adeo lerpretes, sic nota, oi A', ol TE-iap:;, Qnaluor inler-
exploraia cst. Vidc qiise ea de re di.\imus Ezecb. pretes signifieat, et quidera, ut cerlum videlur, eo
XVI, v. i ct ?0, in iiotis. 1> qiio supra diximus modo.
O. Oi 'E6oo[;:T;xovTa, Sepluaginla Interpretes. n. Il;cc littcra significat naviE;, id est, omnes in-
A. 'AxuAa?, Aquila. terpretes : qua de re nulla jam potesl esse difS-
C. Su[jL[jia)(oe, Symmaclius. cultas ; siquidem ubi codex Basiliensis n habet,
0. 0£oSoTiO)v, Tbeodotioii. Coislinianus passim TidvTs? expresse refert. Joannes
E. m\x-Kzr\ IxSon;, Ouiiila editio. Curterius Praefatione iii Procopiuin putat legcndum
C7'. "ExTT] ExSoit;, Sexia edilio. na[X9t),o;, Pamphilus, ncmpe martyr ille qui cum
Z. 'E654[jiTi ExSosti;, Septima editio. Eusebio Ilexaplis emendandis el illusirandis vaca-
^ et Ao. Aotmt, lleliqui iiiterprctes. Ubi adver- vit. Et quidem negare non ausim baiic litleram
tendum esl lianc nolani apponi aliquando cum.om- Painpbilo indicando nonnunquam depulari, ul 'flp.
ncs alii iiiterpretes in versione sua convcniunl, ct Origenem sigiiificat ; scd nullum adliuc ea de rn
a LXX differunt : similiterque post allalam Aqiiike, perspicuum exeniplum occurrit milii, quamobrem
Symfliacbi vel Tbeodotionis lectionem ; si reliqui res in dubio versalur.
- J ^ '
inkrpretes pari niodo cuni LXX intciprctentur, n yoj vel -/ oiu) ou, saepius
,
vero legiiur 7:av pro
tunc apponilur nota ^ ;
nec raro etiam, cum uniis n. II;b nol;« perssepe occurrunt iii lib. Judic ad
om!iiiio differt ab aliis, cseteri autem parvam exhi- marg. cod. Basil., et aliquando sic ottopS. ou. D.
bent vocuni discrepaniiam, tunc enim neglecta illa
Xw, qu;« interdum conjunctim posita; sunt, non in-
leiiui leclionum varietate, unius leclio affertur frequenter etiam separantur. Earum porro iiiterprc-
praecedenle nola ^ vel ).o, quod non scmel experti lalioncm conjectando dedimus in nota ad Jud. i, 14,
sunius : noniiunquam etiam quando duo solum ita ut otojp significet StcopSoiaa, emendavi, qiio pa-
consentiunt ; vel etiam cum tenue inter ipsos discri- cto legitur in margine codicis RR. PP. Jesuitaruin
inen intcrvcnit, una pro duobus lectio ponitur, Ezecli. cap. xi.v, v, 12, ita iit iiulla circa noiani
cum iiota 01 ).otro(. Interdum ilem ol XotxoE dicitur haiic diflicultas siiperesse videalur, ou significet oj«
qiiando uiius tantum interpres allatam vcrsionem Tuj?, sic. Ubi noles otijjpO. nonnunquani poni sirie
Ot P, Tres interpretcs, scilicet Aquila, Symma- cap. XI, y. 54, SiojpO, dya-r,TT], cmcHrfuDi, dfarrjT^,
clius ct Tbeodotio. Rarissime etiam, ubi vel .\quila dilecla, quia prius legebatur [iovoysvTJ;, unigenila.
vel uiius ex iribus, interprctationcm babet a LXX Nota vcro 11 sianificat baiiddubie TrdvTe;, omnes in-
(liversam, et LSX cum aliis duobus conveniunt, j) terpreles, ut ex supradictis liquidum cst : yw, id
lunc ot P signillcare possunt LXX et duos alios cst, ut prorsus existimo, /wpESi separatim. Ita ut
eamdeiii lcctioncm babentes; quod poslremumtamen hse nota; 5:(?jp ou, 11. yw, sive conjunctim, sive sepa-
exploratum adliuc non est. Brianus Waltonus putat ratira posilae, significent emendavi sic, omnes sepa-
notam ot P' alios ircs intcrprelcs indicare, non ratim, id est, omnes intcrpretes separatira spectati
A(]uilam, Synim., et Tlieodot., scd ne probabili sic babcnt. Uixi in nota Jud. cap. i,
f. 14, ediliones
qiiidem ratione ductus, ut infra probabilur. spparatim vel seorsim positas, non eas significare
Ot A', Quatiior ir.terprctes. H.Tee nota aliauoiies qiise in Hexaplis posit;T; erant, ubi aliquot fortasse
occ.irrit in Hesaia, ut cap. ix, f. 14, ubi ad ba;c miilationes invectae fucrant, sed eas quae separaiis
Hebraica verba, UTNnn Wn, legitur apud Curlerium, in libris descriptae erant; verum re diligeiitius exa-
0! A', a'jT(5; xsvaXTj, ubi iii LX.X edilionis Romanoe, minata, verisimilius csse puto eas ipsas quae in He-
auTT] ?) dp/Ti. Hic aiitem Oi A' noii dubito qiiiii si- xaplis descript;c craiit hic indicari. Vix enim crede-
gnificent qualuorGroPCos inlerpretcsqui in Hcxaplis vcm librar.ios et scboliaslas qiii notas.illas niargiiia--
crantncmpc A., S., 0', 0. AUera vcro lectio, auTT] i] les invcxerunt, praeter Hexapla, ad manura eliain
dp/1]. erat TT]? KotvT)?, seu Vulgala; editionis. Nam, habuisse editioncs separatas distinclasque Aquilae,
u»o IN HF.X.\PLA OUIGENIS. 110
Synimadii el Tlieoilolinnis. Vocem auleiii ytoAAquila vel Symniaciius, vei Theodotio cuiii LXX
p!c, separnlim, idco apposuisse vielenliir ut edilioiies consonant el lectionem habeni eamdem cpiae in te-
illas iiilcrpreliim ilistingueieiU a lectionibus eonim xtu xijjv 0' lcgitur, in margino scribitur A. xi lato,
(1II3C iii editione twv 0' hexaplari cum aslcriscis in- 2. ih £<Jw, id est, Aquila vcl Symiiiachus idipsum
serlic fueiant, qufe lectiones non jain separatini, sed liabent, quod intus sive in lextu legitiir. Peculiari
conjuiictim eum illa LXX IiitiTpretum eilitione auiem niodo notatur 1 Reg. xxv, 51, uhi Coislin. iu
spectaliantnr : ilhul vero jain qiiasi pro cerlo el ex- textu tcov 0', pSsXuyjxd; ita punctis notatum habet;
cet, et sic soepe i:av soliiin ponitur. Et v. 27, ubi in Cp. Hesaia; xiv, v. 6, et alibi saepe sigiiificat Oi i-
loxtu Basiliensis legitur e?iips, in niarg. habelur, genes, ut diximiis Palwographiee Grmcce p. 223.
tx),TjpovdjjiT,(j£, cum subjuncla nota, itav:. )(w. ndrzsq Joannes Curterius illam siglam expressit per litte-
xwp'c, qua signilicatur omnes interpretes separatim ram «^, qiiod notam codicis Marclialiani, nunc RR.
in cotumnis suis spcctatos, ExXrjpovdiATiTsv haberc, PP. Jesuitarum, non iiitelligeret. Nam ibi sic notata
el sic ideniidem eadem nota rcavT. xco. ponitur. Et depingitur ut eam hic expressimus.
cap, II, V. 9, in lextu ejusdem codicis legitur, bj ifv dvsTOi-pa^oi;. Hanc notam apponendam dusi-
0a[jcva6ap£;, iibi ad marginem habctur 'rcavi:. ou. er mus, quia Nobilius, ac post eum Drusius existima-
dcq.iradups(:, qu« certe iiiliil aliud significare pos- runt, hic ivliTCjpov significari, esseqiie nomen cii-
Kiint qiiara omnes sic habere iv 0a[jivaQap£?. Lon- jusdam intcrpretis vei scholiasls, qiiem Anesperum
ge diHiciliores explicatu sunl aliai not;c eod. cap. v, vocant. Significat autem .Xnomjmus, vel ad litteram
. i5, ubi ad illud, tcp BaaX, legitur hac forma. Ampigraphus, sive sine aucloris epigiaphe. Vide
6'. iCi. d. TTJ. NuHi. eap. XXIX, ^. IG. LU autem scias qnantamer-
6. /cj. 6. ou. rormn silvam hsec nota sic posita pepererit, panca
Ubi prior nota haud diibie significat Theodotio- exscribam ex adnotatione quadam nostra in codice
neni legere, tcT) BaaX, LXX vero ttj BadX. Nota vero Coisliniano, numero 5 Eodem in codice, qui csi Ca-
sequens qua; sic exponitur 0. X'''p'?-
9' outw?, quid teiia in Leviticum, Nuineros, etc, iniperitus libra-
sibi velit non satis intelligo. H;cc vero iiota passim rius qui codicem scripsit, illain notam iii antigr.i-
repetitur : forte signilical Sepluaginla separatim, et £, pho sno videns, sKpissime legit 'Aveaiou, aliquando
Theodotionem siniiliter. .\itera nota ssepissime oc- 'Av£[ji.CTu, ilem 'AvaTtifxTT), alibi 'Avostou, semel
curril, nenipe 0. 6. /c), id est LX.X et Theodolio 'A9avaa!ou, aliquando etiam rccte av£T:iypdfou, se-
Sfcparatim sic habent. Et cap. iv, v. -5, ubi lcgitur r^c mel itein SuviciEou. Hsecpoiro nota nostra asseritur
Ba'.6Y;X, in margine scriptum est ex coUalione alierius Caicnae ejiisdem Liblioihcca^,
TTii; (5 d ou ubi ad siiigula supra nienioraianomina legitur dv£7:-
d 6' yiji
id est, dvsuiypacpou.
Primam vcro notam sic lego 0. 0. outcjjj, id est
AYN SidXeni/ii;, ATN dvd-rausi?. Sic legitur in
ulraque edilio tcTjv 0', nenipe Koivt] et liexaplaiis margine codicis Coisliniani Lcvit. xxv , 6 ,
qiiai
sic habent, zrfi. Altera veronota 0. 0. xcupi; signili-
respiciunl vocem mu? , in LXX exp;essani SdSSaTc,
cat, ni fallor, LXX separatim, id est Koivtjv, et Sabbata. Vix potest depreliendi an legendum sit
Theodotionem in sua coluinna, separatim iteni, sic AYH, vel ATN, sed non liubito quin legendnm sit
habere. Aliquando sic ordinantur hujusmodi notae, ATN, et significetur ouvaTai. Ita iit bsec nola, qnie
ul CEdipo prorsus egeant, ut cap. iv, v. 12, iii textu respicit vocera rCS!, sic lcgatnr, oJvaTat, 0!d),Ei'|:;,
Basiliensis legiiur sl^i in margine vero et:! et post- 5'JvaTat, dvdT:au(jif , id est, vox 2d66aTov valel sive
ea subjunguntur noix hoc situ : D significat, ccssatio, et significat requies.
6'. xc>). 0. ou IL De nolis incogniiis.
d. 6'. ii7:b nota reperilur Job cap. xvu,
a. ttxc
p. \f[
6' ou.
^. 5, in codice Colbcrtino, num. 1932, iibi a.! hos
Utauteni concludatur, hasc uno verbodicam, nota
quatuor versiculos,
6?u) liaud dubie significare videtur, 5'.ojp9co(ja, corre-
Ti; JoTtv ouTo; zri /"tp: [xou ouv6e9T)Tio,
xi, emendavi, ut exemplo comprobalur, ou ovzior si- "Oti xapotav a'JTcI)v Ey.pu'{/av dTci ^povTiciecu;.
bi velle vix estquod dubitetur ex supradictis; T:av Aid T0'JT0 ou [J.T] u'{.eujfii; auTO'J;.
•
ce Coisliniano egregise iiolse x scecali, ubi quando desunipium esse ; deindo secundum terlium ei
III PR^LIMINARI.V 112
qnariiiin Synimaclii paritcr el Theodotionis cssc : A T' qiiam a sc inviccm diversi. Dein cap. x-lii , y 9,
idemque usus liujusmoili nolarum alibi etiam rcpe- ad vnceni (iva-::t),ai, cum -r- sic se liabet margo ol :
ritur. Hkc porro vix quidpiam diflicullaiis liabcrc T' dvafYctXa'., 0. flAajtTicai, A. 4va!fuf|vai nonne •
viderentiir, si constarel seinporque idcm essct lia- hsec lanta tamqnc distincla interpretationum varie-
lumcc notariim usus : vcruin iion ita rcs est ; nam tas, varictatem arguitaiictorum ? Denique cap. lxvi,
liib XX, 25, in liaec vcrba, 617:0); TiAr^pwjaiyacrTipa, f 8, ad voces s! y.a\ siib -r- margo sic hahet : o[jto)C
P, ot 0' Aquilam
notalur in codem codiceO'. X I^ rTJ ''^v"' tojotiwj, oi f,, o[io); Tc A. ()., uiidc coiistat
quo signilicari qiiidem videlur soliim Theodotionem salteivi et Theodotionem noii minus diversos esse a
liabere Errao?, ct iiidein LXX invcclum fuisse; alios ToT? P qiiam ot 0' sunt. (Forlepcroi P tres editio-
vcrsiculos ;
&c bene multis exemplis probavcrimus ol F' nibil
'0-:'. x6 6i).Ti[ia ajioO iv oiV.O) auToC \i.tz' au-ou aliud signilicare quain Aquilam, Symniachum et,
Kal iipiO(jio\ ,aT;vwv a\j-o\t StTipiOrjsav. Theodotionem, ilicet haud dubie eruditus leclor
Ubi legitur in eodem codice X Ly. 0'. ot p' outoj B aliam Waltono qu;eiendam fuisse difficultatum sua-
rum solutionem, et frustrapugnasse doctum viruni,
Tou C">£ou iM Xn. ^'^ ™^ 'E6pa'ixou .
Tt yap xptl'»-'
Uxc RR. PP. tantum occurrit , sed etiam iii aliis vetustissimis
Ot r. xo;. nota habetur in codicc
Jiisuitaruin coUeg. Liidovici Magiii, qui codex pro- codicihus, ad librosmaxime Judicnni, Regum,
Psalmorum et Proplietarum omnium. Ex his porro
phetas minorcs et postea majores complectitur. In
quam libris exempia miituabimur, quae nihil dubii, ut ar-
liancigitiir vocem, muS, Thren. I, 8, LX.X.
bitror, relinquaiU.
et; 5i),ov vertuut, sic notatiir C. ot T. yo; dvasTaxov.
si; diJiTixaviav agor; verum Jud. cap. 1, 31, ubi Hcbraicum habet ^SrU,
Si stel illalcctio yoi,
sensus erit Symmachum, qui so- codex, septimi circiter saeculi, iii margine habet 0'.
Xi^plQ, atque iia
T' xa't t6 'E6pa'ty.Civ Et versu sequenti
liisin Threnis cum LXX in Hexaplis ab Oiigene , I\'aci,lciA.
locatus fiierat, ut supra diximus, liabere dvdsTaTov, ^ "el^"". iSnN', LXX Aa),d?, Coislin. in niargine,Ot r-
Joan
codicis Coislin. tres illos claros interpretes omise-
6[xolt,); Tot; 0', quam cum non intelligeret
rit, in medium adducit, ut
quos ssepe separatim
Curlcrius, oiiw; -zt 0' fere sempcr legit.
tres alias nusquam aut scparatim
editiones, quae
II!. Probalur conlra Brianum Waltomtm notam oi
aut conjunclim memorantur adduccrct? Quod autem
T' siguificare Ires interpretes Aquilam, Sijmma-
clium et Tlicudotionem. magis urgct codcm cap., v. 55. Ad has voces He-
Brianus Waltonus in Appcndice Pvlyglot. Angli- braicas CaS^JliUI pb'N3 notai Coislinianus, OlPxa\
caii., p. 123, exemplis prohare nititur oE P, quae t6 'E6pa'txbv, ir AlMor «al ir Xa^agslr ; Basi-
frcqueniissime in codico Marchaliano , nunc RR. liensis vero codex pervetustus, Ot Xoit.oX, er AUcar
PP. Jesiiitarum, occui rit, non significare Aquilam, xal ir XaM6slr. Nemo ambigere potest o! P et ol
Symmachum et Theodotionem ; cjus verba referre XoiTiof idipsum esse : oi ),otT:o£ autem, seu reliqtii
Marclialiaiii, non vidcntur fuisse Aqiiila Symma- , ad vocem n:T£y,oi T'fic^^dr. At seciindum Hicrony-
chus et Tlieodotio, quod nonniillis visuin idque : inum,A. S. hicpo^^dv habent, atque etiam Theodo-
primo quia Hesaix x, 20, ad voccm 'AyYai se- , tio in textu Ttliv 0', qui ad Theodotioncm correctus
paratiui hi omiies et disiiiicte adducuntur, imo et fuerat. Ubiiiotes Eusebium et Hieronyraum, Aqui-
riivcrsimode inteipretantes. 0. vero signaiiter eo lam Syinmachum tantuin Theodotionem vero
et ,
!oci xaTdSu[jLa vertisse diritur, quod xaTdXu[jta le- rarissimo commcmorare in libro De locis Hebraicis.
genduin potiiis, cui mox apponitur 6[iw? o! P. At Sed en exemplum adeo perspicuum, ut ne mutire
vcrosi dicti modo inlcrprctes iidcm cssentqui oi P, quidera contra liceat cap. xv Jud., ^ 9. Hebr.
certe qiiod subjungitiir o[).to; ot P ncn minus nu- 'nSa, LXX iv AexI,Coislin. veroinniargincOiP^*'
gaciter et inepte adderetur, quam si quis diceret, GMxori, Basiliensis, Ot ),ot-o't, ir cidxori, Euse-
Clotho, Lachcsin et Atropon , imminere stamini biiis, A. 2. ir cridxcrt, Hieroiiyraus, .\quila ei Tlieo-
vilK humana;, "j-jin ctiam ct tres Parcas hoc ipsum dolio interpretantur maxillam ; ipsa luce clariu» es»
faccre •
fucrunt ergo alii et alii, non minus a toT; hicot P rl Xoi7:o£, et A., S., 0. idipsum essc.
M5 IN JIEXAPLA ORICENIS. ill
Ejusaeni perspicuitatis esl locus illelll Hcg. xvii, A vectie fueraiit, quoJ certissimum cst, id veio qui-
6, ul)i coilex Regiiis liabet : A., 2., 0., fipror xal busnam aliis,quam Aquike, Symmacho et Thi'(>
xpiac; vd .ipiot, et Coisliiiiaiius aller coilex eaiiKli'iu dotioiii couvenire pnssint? et quomodo quadiare
leclioncm aOrert, prxiiiissa nola oi V. Qiiid eri;o \aleat ad editiones Eusehii, Liiciani et Hesychii,
sunt oi r aliud quam A., S., 0? Et IV Reg. xxii, qiue multis post Origenem annis primo prodiere.
20, ClScaol P, ir eipi/iv), quid aliud vertere po- Nola oi P, asterisco pra;misso, babclur elianiEiecli.
tueruiit A., 2., 0., quam«re/p/))"j) .' .Moiieo taiiien XI, 1,1, ubi nonnisi ad A., 2., 0., pcrtincre potest,
aliaiu ibi Symiiiacbi lectionem efferri , nempe, b/ ut liqiiet tuni ex asterisco, tum ex verteiuli inore.
'Icpouajt),^](j. , sed illud nibil ne^oiii facessil, nani Et Ezccb XX, U, UIN QN^, cod. Marcluil., X o' I''.
s;i'pe du;c Symmacbi leciiones pniferuiiiur , ul sii- J.sret Kipioq- et xliv, 4, nW, X oi P Kuplou., si-
pra diximus, ex duabus nenipe ejiis editioiiibus de- miliaque raulta adjicere possemus. Veriiin ha;c pki
SuiiiplaT. quam satis erunl.
Psalm. xLix , 1 , Eiisebius el maniiscripli ha- Ilis perspeciis iiemo non oicat, Riiannm Walto-
bent : A. , S. , 0., icxvpd; 6 Qsvq, Theodorelus niim, in quantumcunque se a;xr,/av!av cx praemis-
vero, Oi V, lc^fvpdr 6 Qsdq jam ergo a multis sis difficullatibus dcducium putaret, non satis coii-
,
\As\ LXX litulum babent : TaXix^; t(o AajtS, codex ncm ; iiam quidvis poliusdicere oporluit quara reiu
uiius liahet, 'Av£7:i-;pa-.fo; irapJt TOt; F' y.a\ E' xa\ certissimam negare.
CJ"'. Id est psalinus eaiel inscriptionc apud Ircs in- Jam ad Briani Waltoni argumenla venianiiis.
gaveril liic Tot; V significare Aquilam ct Symiiia- distincte adducuntur {Aqiiila , Sijmm. et Tlicodotio)
clium el Tbeodolionem? Eadem vero ipsa nota le- imo el diversimode interpretantes. 0. vero signanler
rwritiM' ad initium psalmi xcv. eo loci >;a-aS'j[ia vertisse dicitur ,
{quod xotxdAuf^a
Hesai.t; veio cnp. i, ^ 4, codcx Marcbalianus legendum potius,) cui mox Bppoiiiliir 0^(1); ol P. At
baliel : 01 r, :icrr}psvo}iirur , licet nolam ot P vero si dicli modo intcrpretes iidem esscnt qui oi P,
Curlerius iion exsciipserit. Ihi veio Ilieronymus :
certe quod subjungitur '6y.ti)i oi T' , nun minus mign-
Coeleri, sequentes Hebrmum, itit.vs.n\inlerprelnli sunt ciler et inspte adderetnr, qunm si quis dicerct, C.to-
c pcssiinorum. » Quinam illi caleri, nisi A., 2., 0., tlio, Lachcsin el Atropon, imminere stamini vilie liu-
qiii ct ol P? Et Ilesai. vi, 6, cod. .Marehal. , 01 P, mana:, quin etiam et tres Pnrcas lioc ipsum facere ;
q
kr rj( ysipl ctvtou' Ilieronymus veio, .4c/;;(/h, Sijm. fucrmt eirjo aliiet alii, non miiius a xoT^ P ^iiam a
Ilesai;c viii, 21, Ato or] y.a\ oi Tpsi;, 'Ax'j),a?, xal observes oporiet, bic in lextu codicis Marchaliani a
2'j;j.!ji., xat0;ooo-:iov oo-uo); f)p;jLT;VS'j(jav idesl, qua- Ciwterio editi legi, Ka\ if^^st v.i 'AYYal. 'I'i6o; Xrp
propter tres interpreles Aquila, Sijmmaclius el Tlieo- '^Exai 'Pa[i3t TidXiv laouX- mEu^exat OuvdTTip, ctc.
dotio, sic iranstuleruut. Si bsec advertisscl \Valto In margine vero ad vocem 'AYYai, bas notas coa-
iius, nuiiquam iiegasset oi P sive oi -rpEt? esse A., sequenter legi.
V3ii1, cod. Marclial. Oi V , sr :ivpi- quinam illi conjungaturcum A., 2., 0., interpretalionibusprse-
trcs nisi A., 2., 0. ? nain quoiiiodo A., 2., 0.,U7N3 positis, ita ut post datam siiiguloruni lcctionem,
vertere potuerint, nisi iv ~upi? Ideiii dicascap. lv, qu» vocem Hehraicam |lSn, buic adjunga-
rcspicit
I, ubi yii 0; P otvov. Et ihid. v. 5, ]r\, oi P Idov- lur (5[xoito; oi P, recte haeret Waltoiius, cuin dicitur
etcap. Lvi, 10, ivT Nb, ot P', cxjn eyr<,ic-av et Ires similiter verlisse, postquam divers;v; trium le-
Lviii, 4, p oi P, ISov. Quinam alii possint in his ctioiies allatK sunl. Verum facilis erit difliciiltatis
exemplis iiitelligi oi P nisi iVquila, Symmachus et solulio, si dicamus 6[jtofu; rii P respicerc qiiamdani
Tbeodotio ? ex sequeniibus vocihus,vel clausulis, et male con-
Idipsum aulem dixeris Ezech. iv, 13, nq-iD CcnS, jungi banc notam cum prscedcnli , quod sexcen
ubi codex Marcbal.,
X oi P', tbrapzor avzCov dx.d.- lies accidit. Ilaque opinor, b[j.m<aq oi P conjungcn-
OapiTor- ubi nolandum est liic el in allalis exem- dum csse cum seqiieiiti leciione niarginali X 19-V-^~
plis s;epe iiotaiii ot P pr;vmissum asleriscum liahere, Ttdov (fiovfjV sou, -jSlp 'SnS : nam sic lias voces ver-
quia hclioiies Iriiim interpretum cum asleriscn in tere solenl A. ,2. ,0. Itaquc sensiis erit s!mi7i7«r
edilionem toiv 0' hexapiarem ab ipso Origcne in- Ires inlerpretes, nempe A., 2., 0., xps.aittaov (jsuvJjv
J!5 PR.ELIMINARIA I!6
ffoj. II;ec omiiino vcrisiiiiilia suiit. Si tamen alio A comniftiiluiii de tiilms editionibus jani cxsufflaiuin
iiiodo te expcdiie veiis, cave dicas uiiquam , oi P est.
iion sigiiilii^are A., S., 0., id quippe iion licel pnsl Quod ail notam vero atlinel, dico ita legendiiin
lot allata testiinonia. Cailcrum o[ji.w; male a Curte- esse, 'OiAOLtDS oi F', oi 0', f, opLofto; toij A'., 0.. ul
rio lectum fuisse pro ofiofuc, ssepe ostcndimus. ilic passiin probatur in notis ad Hesaiam : nain iii
eliam niale xataoufjia, pro xa-caXuixa l>'gitur , ut ob- Maiclialiaiio codice, ubi o;j.o); legitur, post M. su-
Borvat Walloiius. pia scrihitiir lineola qiiaesiguificat oi : quainobrem
Alteruni Waltoiii argumentum liiijusnindi est : legenduin ofjLofai;- ubi Curterius li'gil Ti, T solum |
Dcin cap. XLii, f. 9, ad vocem avaTsD.a', cum — sic babetur, supra posita recurva linea, qu« effioit'
te liabet margo : Ot T', dray-fsldac, 0. ^Jacrvijaai, articulum toT?, ui ipsis oculis inspexi. Hac posita ]
A. drapvilrai ; nonne lia-c tanta lamque distincta lectioiie primam notam '0;xofoj?oi
dico P vcl perti-
inlcpretalionuinvariiHas varietaiem arguit auctorum? nere ad aliqiiam vocem prius positam , vcl signifi-
Hsc si accuratius exaininasset W'alionus, mani- care Ires inicrpretcs ef xaf habere, ita lamen ut
fesla vel librarii vel Ciirlerii menda duo depreheri- oi 0' t) 6|;Loiai; Tols A., 0. id est, LXX et Aquila ct
dissRt. Primum est, quod oi T' Icgatur pro 0', C, Theodolio t\ pro ei habeant. Ut ut vero sit, erro-
id est LX\ et Syiniiiachiis, quK niutatio facilis. Id ^ rein librarii his in casibus polius siispiceris ,
quam
vero docct eadem Gurteriaiia edilio, ubi ad Iikc rem luce clariorem neges, videlicet tou? T' esse
verba legitur in Commentario Procopii, 6 SuiJi.fjia/0; .\quilam, Symmachum et Theodotioneni.
elzsv, npiTOj avayYstXai, elc. Secundum niendum Cerie librarios iii Iiiijusmodi notis non infreqiien-
est, quod ulrobique legatur d^/ayYEtXai pro avaTcl- ler arrare deprehendinius, utCoislin. eximius codei
Xai, nunquam enini voceni ninavn vertisset Sym- 111 Reg. XV, 12 : 0', P, iki TsXsTi; , ojjLoftij; oi F',
maclius ava-i-TsiXa:. Ilaquc iiolain sic lcgas 0', 2., ubi illa repetitio tou V vitio inducta fuit ; el Vati-
dratsTJai, @. fiJ,a(Tzf}crai , A. drapvfirai. Nam canus psalm. xvi, 2, in haec verba oi dtp6aX[jiof aou
LXX ut SymmacbusdvaTElXai. priniilus habuere. sic notat : A., 2., 0., opioitos oi P ,
quanquam hic
Tertium argimieiitum profert Waltoiius .Denique, rectc cxplicari possit, Aquila, Sijmmnclius et Theo-
ait, cap. Lxvi, v. 8, ad voces ti xaf sub -j- margo doiio, tres similiter liabcnt, quod itaGallice exprimi
sic habet, "0[ji(i); oi 0', r^, o^wq t£ A., 0., nnde con- valeat, Aquila , Sgmmaque ct Theodotion ont tou$
stet Aquilam saltem et Tlieodotionem non minus di- trois de meme. Haecpluribus persequi necesse duxi-
versos esse a Tot? P quam o: C siinl. (Furteper oiP inus, ne eiudilissimi et de republica lilleraria bene
trcs editiones, Origenis vel Eu^cbii, Luciuni et Hesy- r. meriti viri conatu a vera seiileiilia quidain abduce-
fhii denottninr.) Haclenus Wallonus. Posterius vero rentur.
CAPUT UNDECIMUM.
l. Hexaplorum apographa perpauca facla sunt, qiiare. II. VariaE llexaplorum lcctiones in marginibus Biblinrnm COI-
leclfe. III. Quinain ex scriploribus ecclesiasliuis Hesaploruni Quandonam Hexapla peiierint.
libris sinl usi. IV.
I. Hexaploriim apograpliaperpuuca facta siint, qnare. quam niinimam sane textus Biblici partem singulis
Quanla; fuerit oper;e llexapla Origenis integra in paginis habeii iiecesse fuit : quibus perpensis ,
inus tcslilicaUir, qui ait Prsefatione in librum Josue, prehendi Hexapla omnia potuisse puiaverim. Cum-
Ilexapla siimplu et labore maximo indigere. Sane que ipse Origenes, qiii primus Hexaplorura opus.
quivis conjicere valet quanli laboris fuerit Gr.-ecis D sumptum suppeditanle, ut putatur, Ambrosio, con-
calligrapbis, Biblia sacra prinnim Hebraica lingua, cinnavit, etsi lacbygrapbos seplem et tolidem cal-
quani ut pbirimum ignnrabaiii,depingere; Hebraica ligraphos ad manuin semper haberet, iis tamen
deinde Griecis adornandis multos consumpserit annos probabile
lilteris e regione perscribere ;
poslea ,
vero qiiatuor ut miiiiinuni, aliqiiando sex vel se- sane est perpaucos post Origenem fuisse, qui hujus-
j»tein iiitcrnretiiiii editiones, uno conspeclu, et e re- modi commoda, una cum adipiscendi desiderio et ,
gione poncre, ea scilicet accuratione, et uiia aliani pecunias et calligraphos et membranasprovolo ha-
iion excederet. Id sane praestare pauci ex calligra- buerint.
pliis poterant. Ad liuc, ciiin illo x\o, \n libris sal- II. Yaria- Hcxnplonim lectiones in mar/jinibus
llibltorum collecta;.
lem hujusmodi, nonnisi uiicialis characier usurpa-
retur, qui longe niajus spatiuin occupabat, ac pra;- Ilinc aiitem evenit nt pleriiiue a lara ardua re sos-
ter illas Hebraici icxtiis inlerpretumque columnas, cipienda deterriii, quo minoribus impensis quse
mulia in niarginibus Oiigenes apposuerit , monila pnvcipna in Esaplis erant nanciscerentur, lecliones
tcilircl, nomiiium pinpriorum aliorumuue iiiter- Aqiiilce, Svmmachi, Theodotionis, atque ilias. quae
V:elatio>ies, q.iiae laios inargines desideraban; per- niajoris esse momenti videbantur in m.irginib;!» ,
;
,,7 IN HEXAPLA ORIGENIS. Ii3
inde vero fa- dasse feriur in nota codicis RR. PP. Jcsuitaruni ,
Tiuscripli qui casdem icpirEseiilenl :
cluin est nl loni^e pluies veterum lectiones variis in exscripti ad fideni Hexaplorum, (luspencs Apollina-
iibris scse obtuleriiit. Iiiter lios autcm codices riuin coenobiarcham asservabaulur, ui in eadeni nola
cliuni ct libros Kcguiii , cuiii quibusdani liinc et super ailjei it, ut iu eadein nota fertur. Ad hisec au-
qui icmporum injuria accidcrunt teni iniiunieras pene vclerum interpictuni A. S. Tli.
inde iiiatilius, ;
niliil Iiiibet. His accedii Regius dcciini tertii circiter Atuanasiijs, Hexaplis non ita frequenler usus ,
a;cculi, fiui mullas in libris Rrgiim lectiones vete- binas tamcn Aquila; lectioncs suppeditavit ;
alteram
ruin affert. Jlagiio itcni usui fuit codex RR. PP. iii libro cui litulus : Oninia mihi iradila sunt a Pa-
Sancti Rasilii Romse, decimi smc, qiiem Basilianum tre ; alteram in Commentariis in Psatmos.
irocamus, hac supclleclile marginali onuslus , (iiii CuALCiDius, qui an Cliristianus, an gentilis fiierii,
lleptalcuchuni cuniinet, sed tota pcne Genesi Iruii- incerluin est, eodem circiter lempore, llexaploruni
calus est. Nec pr;ietcrmitteiidus Regiiis alter iiuni. locuin attulit, ut videas in principio Gcnesis. A'ii
1871, decimi s;rculi, ex cujus marginibus miilta ex- eum aelale longe posteriorcm esse puiaiii; scd id
ecrpsiinus. Inter proeslantissimos computandiis co- disnuireie non esl praesentis iiistituli.
dcx Pio[dieIaruni bibliothcca; RR. PP. Jesuitaruin AsTERius sophisla, qui eodem pene tenipore C'"ii!-
eollegii Ludovici Magiii , unde niulta in Jeremiam menluria in Psahnos adornavil, an Hexaplis sit usus,
cl Eiechiclcm muluati sumus : nam llesaias j;iiii neciie, nondum ita perspectuni est.
alilus a Joanne Cui terio fueral, et in caeteris pro- DiDYausc;ccus, Alexaiidrinus, Hexaplorum lcclio-
jTlieiis fere nihil marginalium inlerprelaiionum ha- nes iii Commentariis suis aUulil, sed non ita fre-
belur. Pr.Tter veteium inierprctum lectioncs , hic qucnter.
asteiisci el obeli passim , nonnunqiiam iii texUi , TuEODORus Hcracleola, Ariaims, Hcxapla passim
Bicpius in niarginibus adnotantur. Ex hoc codice adhibuit, eaque docte tractavit, ut muhis iu locis
plura execrpero poteramus, nisi pracipilem ei ope- videre est. Ejus Comnientariorum fragmenta bene
rain darc coacli essemus : nain ad quatuor lanium multa exsiant in Catenis variis.
dies, roganlc Maeccnate iioslro em. card.d'Eslrees, EuSEBius Emesenus in Coinmentariis, quorum
cjus nobis copia facla esl. Mcinorandus item codcx fragmenia Cateiue exhibent, Hexaplis esl usiis, sed
ctiones in Appendice Pohj(jlottorum tdidit Brianus Psttbnos Latine transtulit, lcctionibus Hexaploruin
Waltonus. Dc aliis manuscriptis minorisprctii, qiio- ij rcspersos.
riim inagnain copiaiiuuuti sumus, in fronte singii- Diodouus Tarseiisis, iii sacra Scriptura appriiiie
lorum libroium actum cl,t. H;e nobis Ilcxaplariiiin versatns, llcxaploruin nolitiani plenam babuisse vi-
terpretalionum pars inogua prodil, amplam nobis Gr.ECoRius item Nyssenus, ejus fraler, Hcxaplis
usiiin Iiobuisse depreliendilur, siuiililcrque Actu- A Pisocopiis Giiz;kus (h Oc/a/t'«t/mm, in /;/»ro4 Re-
ETI.NUS Ol PuiI.ASTUllS. gum et Paralipomeiiwn el in He5aiam,Conimeiitaria
RuFiNus, qui niagiiam Oiigeiiis oporum pariein edidit, ac persa^pe interprctationcs veterum quae in
Lalinc interprclaius cst, llcxaploruni notiiiam ple- Hcxapliscrantinniediuin adduxil, maximcque Com-
nam Iialjiiissc \idelur : quibus taincii raroostusus, menturio in Ilcsaiam, quem ita mutilum ad nos de-
ul ex ejus, qu» supcrsuiit, sciiplis deprclicnditur. venissc dolcmus.
JoAN.NEs Chkvsostomis lcctiones velcrum intcr- A.^AST.isius secunrius A.ntioclicnus, non infre-
pietiim frequentissimeprofcrl, maxime autem Com- quenter in suo Hexaemeron opere veterum inter-
menlariis in Psalmos, ulii raio iiitcrpieies nomine pretum fragmenla attulit.
siio cxprimit, sed voce ".A.!.?o; ulitur. A.NASTASius, Nica;nus mclropolita, Commenlario
HiERo.Nvjits pkis qiiam cxleri oiniies, iinn forias- in Psalmos Grsecc, qiii intcger servalur iii biblio-
sisEuseljioexcepto, Hexaplis est usus : de Hexaplo- tlieca Coisliiiiana, velerum interprelura lactioncsra-
ruin ordine saip^j disscruit, desingulis interpretibus ro adbibet.
iiiulta dixit : coriim inicrpietalioncs in Commenia- Hesychils Jerosolymitanus Commenlariiim iit
riis siiis el in aliis opusculis sa;pe allulit. Edilio Psalmos emisit, qui bodieque in aliquot bibliothe-
nem Latinam vetereni adjuiictis astcriscis et obe- ^ cis Grace asservatur, ciijiis cl fragmcnta iii Catenis
jis publicavit. Pra:terea iiitcrpreialioncni Latinam edila sunt, veterum iulcrpretum lectiones infrcqucn-
novam adoriiavit, qua; hodierna Yulgata est, iibi ter attulit.
Aquila, Synimacbo, et non semel Sexia edilione, Olvmpiodobus, episcopiis Tricces in Thessalia, ut
quaiido ea aderat, iisus esl. Et iii aliis quidem libris in codice quodam Coisliniano dccimi circiter vel
Symmachura fiequenter sequitur, Aquilam item uiidecimi sKCuli dicitur, Commentariis in Ecclesia-
non raro in Psalmis vcio, Aquila ut plurimum sten, in Job et 1« Jeicmiarn, nobilitalur, ubi Hcxapiis
;
liKret, Symmacbo infrcquentius, aliquando etiam frequentissime, niaxime in Job, usus est.
Hesvchius Salonitaiius, qui a iionnullis cum Jero- quando utitur, cx marginibus scilicet Bibliorum et
ctiones ficquenicr adhibet. Commenlai ia illum sua •"'^ lantoque labore partum opus funditusintericrit
ruin fragmenta in Calenis exslant, et Commentaria raarginalium lectionum adnotalione cessatuin cst;
un.le contingit ut leclioiies et interpreta-
in Prophetas integra in bibliotbecis.servanlur, LXX illse
seiiiper sequitur, Hexaplorum veio interpretatioues liones in antiquissimis codicibus sa;pius reperian-
VicTOR .Antiocbenus, iii fragmeiitis Commenta- tur llcxaplorum exemplaria vctustale consumpta
riorum, quse in Cateiiis supersunt, inlciprctes He- fuissent, exscribendi ncgligentia loiuin opus in per-
xaplorum raro adbibuisse deprehenditur. nicieiu ivii. Id vcroquaiidonam acciderit nullo scri-
lerpretationes Aqirihe, Symmachi ct Tbco:lolionis linarii toenobiarchje, qui in vicinis Cxsarcse locis
! in exemiilar ia bibliolhcca Pamphili, cujus mauu Quia vero paucissima, ut supia diximus, eorum
t!>ieiidatum fiierat , exstitisse non dubium. H«c apograpba facta fiierant, hxc ipsa diuturnitate in-
porro omnia ediscimus ex notis codicis Marcha- juiiaque temporiini ita perierunt, ut ne vestigiuin
lUiii, iiunc RK. PP. Jesuiiariim collegii Ludovici quidem eorum, ut ab Origeiie fueraiit coneinnata,
^igiii, quas al!ulinius siipra (col. 00). llle vero remanserii.
ANEGDOTA QUJEDAM.
MONITUM.
Anecdota mnmilla, quw nil veleres Scriplura; iulerpretaliones pertinent, commodinrem lioc nulliirn occupure
lccuin posse putavimus. Primuin est Oriyenis, el prodit ex codice fteyio, nuin. 1807, ecjrcgia; noiiv, decim:
aeculi, cai prorsus similis eadeinque manu scriplus exslat in bibliotheca Valicana, in quu non modo pacjinw,
srd etiain tinecc siiigula; cade.in scmpcr voce desinunt. In iieutro auteni codice nomen scripturis prwjerl lioc
opuscutuin. Sed esse Origcnis ccrlissiinum cst : nain postreiniim ejus partein nun minimam ajferl Uicrony-
vius in cpislola ad Marcettam qua: in poslrema editione liabelur toin. II, p. 700, ubi sic Uieronymus :
,
Qiiod si lihi non videtur oncrobiin) quid Origenes ile Diapsalinate senserit , verbuai interpreiabor ad
,
verlium quia novilia niusta conteninis, saltem veteris viiii auctoritate ducaris.
:
fnit, noniiiiai: et Iricesimuin liiniiim in haiam, iii cujus liiie edisseiit Vft" tibi civilas Ariet, guam expu- :
gnuvi! David , illius expositione coiicludit : et cuni aliter prius sensisse se dicat, doctiis ab ilio, id quod
veiius es! ccxifueliir. Ociogesimum quoque nonum psalnuini, qui inscribitur: Oratio Moysi Imininis Dei:
et reliquos undecim qui iioii babeiit tilulos , secuiidum Huilli exposilidiiem cjiisdeni Moysi puiat
,
iicc , :
dedigiiatur Hebroeam Scripluraiii inleiprelans per siiigula loca quid Hebrxis vidfaliir, exponere. ilis ,
aittem postreniis verbis atlerain opuscuti purlem carptim, sed evideiilef, commemorat. Hnc tamen in re difjert
ab Origene, cjuod liic palriarcliain Juitworum "Wj'/Xrj'i Julluin, itle Huilluni, vocet : sed id tevissimum est.
,
Quod uulein Huilto tribuut id quod ab atio crudilo Judivo edidicit, qui tunc, ut ail Origenes cum Huitlo ,
erat, nitiil negotii facessil : putuil enim llieronymus Huillo tnbuere quod alius ipso prwsente et approbanle
dixerat.
Secundum Origenis opuscidum exscriptum a me fuil ex codice Valicano num. 754, lioc litulo : T-di/.vTifia
lobq 1'a>,|j.o'J; Hypomnena seu Comnieniarius Origeiiis in psalmos. Eslque in medio mu-
'fif.yovryj- v.q ,
lilus : videlurque fuisse protogus Coniiiienlariorum ejus in Psalnios. Agilur uutem de Psalmorum titulis, et
curptim de iis qv.i Psalmoruin tibrum collegcrunl.
Terlium Origenis opuscutum est frugmenium ex codiee Regin, mun. 1818, decimi sccculi, qui est Culena in
Psalinos. Agilur ibi de veleribus Uebrworum ctiaracleribus, quos ait atws fuisse ub liodiernis sciticet sui .
significat, De iis qui perpeiam inlerprelali suiit, sive, de iis ([iii inteipieiaiido, Scripluraiii aduUerarunt.
Lstquc Epitome eorum quce Epipliuiiius tibro De ponderibiis et mensuris de variis inierprelibus narrui ; ac
non scmet a nurrulione itlu fusiorc differl, qua de re superius aclum est ubi de Symmuctio. Utrum autem ab
ipso Epiptianio liac Epitome cuncinnuia fuerit, an ub atio, noii iia facite esl slalucrc. Et ut Viro sit, prudit
liuc opusculuni ex duobus codicibus, Itegio neinpe 1807 et Vaticano qui ambo decimo sacuto, et eadem, ul ,
(Frsgmenta Origeniana cxhibel novissiraa Operum Origenig recensio Benedictina, quae in nostra reviviscit. Yide lo-
t!:'jm iiosiruniduotlecimuin, Origeuis seeuudum. Opusculuiu Va LIX Interprelibus exstal iuter Kpiphauii Ope:»
w.(iX edeada. £dii Paib.)
125 I»R.€L!MINARIA li4 115
i^
TESTIMONIA IN VETERES INTERPRETES.
Won vera est interprelalio, Ecce adoiescenluta, A inlcrpreiali. Hinc Ebionxi ex Josepli natiiin
Nunc auteni niagna deprehendilur exemplariuni Nuv\ ok ot,).ovoti reoX).}] Yiyovsv f, twv ivz^fpa-joi^
di(ri.'ienlia , luni piopler scril)aruni indiligemiani oia^opa, £;'-£ aTi!) (5a6u[ji,[a; Ttviijv cpa^eiov, e;TE «^6
lum propler quorumdam audaciam pravamque z6\y.r^q TivcJv p.ox6T|pa? ts 5top6(jj3ctjj; Totv Ypo;fo-
scripturse eniendationem ; lum etiam propter eos ijiivojv, srTs xa'i At:?) TtJJv Ta JauTotg ooxoGvTa ev Tji
usi, ul ex iis judiciiim faceremus. Nam quae apuJ 6a>.Xo.;jL£vajv irapi Tot; 'E6oo[jLT;y.ovTa 5ia Tr|V ToJv ci
LXXlnterpretuspropleiexeiiipIariiim varietatem du- dvTiYpa-.yojv ^ta^ojvtav, tJjv -/.ptjtv ratr^oajjiivot a-^ Irjj
•.k,
l)ia craiit, c reliquis editionibus aestimatione facla, Ttov XotTroJv Ex.ooKtjjv , t^ cjvaoov ixEtvat; k!f'Ai.^a-
quse cum illis conveniebant retinuimus ;
quadam " [xsv , xal Ttvi jjiiv ib6e).t3ajx£v Iv tw 'Efipatxoj y.^
hi;.
vero, ulpotc quae in Ilebraico non exstarenl obclis y.E.iy.via, ou To).(Jif]aavTSi; a'jT3t ravTT) •jrspicXetv, Ttva
nolavimus , ea penitus auferre non ausi, quKdara 51 [iet' ds-epfj/.tov rpoj£6T;xa[X£v, tva SfjXov oti
fi
autein alia cuni asteriscis adjecimus , ut hinc indi- [xtj xs;'|jt£va -apa Tot; 'E65o;xrixovTa iv. TtJjv Xoinojv
carttur nos ea, qiiia in LXX Interprelibus non re- e/.oiieojv 3u[jio(.!)voj; cu) 'ESpatxto npos;6f;xa(Jisv.
jtericbantur, ex reliquis edilionibus ut in Ilebiaeo K
eraiit adjecisse.
Ibid., p. 439. Im
Qiiod si dicli sensum accurale ediscerc velis, Et 5k tb dxpiSk^ go'jXsi [J.a6stv t^; Xeieuj? Sxous n.
audi Aquilam sic interpretanlem. 'Ax'JXou Jp[j;T)vsu!javToc. Jifi
'Sit
Theodotioiiis. 0£o5oTtojvo; xa't Sujx^jid/ou.
Sic enim Aquila, Ilebraics lectioni serviens edi- OuTtij yip 'Ax'JXa? ^ouXsuojv tt] 'E6pa;xTi X^^st
dit : quem Jndsi accuralissinie omnium credunl ex6s5ojxsv etTJOjv, (piXoTt^jtoTspov rcs-tcjTeuLievOs zaoi
inlerpretatum esse Scripturam : quo maxime uii TouSatotj fipjjtTiveuxevat ttjv Tpa-^fjv, $ (jtaXtiTa
soleiit qui Ilebraicam dialectum ignorant , ulpote etoJ6a!jtv ot dyvoo^jVTs; Tf;v 'E6paiojv ^taXsxTov /pf,-
qiii omnium inaximc sensuni assecutus csse pu- ^Oat, to? 7:dvTojv (jidXXov £7:tT£-suY(jt£vtj). li,
teiur.
Rursum plurima per medium tolum Job apud D DdXtv ts a'j wXsisTa osa 6td (jtisou 5).ou toO 'IuS
Ilebrxos posila reperiuiitur, non item apud nos, in- i:ap' 'E6pat'otj [xsv xsiTat •
nap' fjjxtv 6k o'j)('i , xal
loidum quatuordecim, alibinovemdecim,aliquaiido mXXdx;; (jtsv kTzi ziiiapa fj Tpta •
£c6' ote 6s xa'i
ssidecim versiculi. Et quid oportet me haec enu- ^exoTs jaapa , xa^ oexaevvea xa\ oexaei. Ka\ zi (xe
merare, quae mullo laborc collogimus, ne nos.lale- Se; xaTaXEystv d y.sza t.oX/.oj xajjidTou dve^As^dfte^a.
ri'l discrimen , ((uod ^'^•^9 '^'' ?-h Xav6dv£tv f,[xa? ttiv etatjjopdv tcjv TO;.i
inler Judaica cl iio.stra e*em-
plaria inlerccdit. 'lou6«!ot5 y.a\ fijjtiv 4vttYpd'ftj)v.
v:o \N HEXAPLA ORIGEMS. 136
Ettseb. Ilist. Eccl. l. vi, ciip. 16. p. 217 edit. Yales.
Tota'j-ri 5k cisfiYSTO Tw'QpiYi:vEi -iwv Ge(iov AiY.uv A Taiilam porro ciiram in divinis Scripluris per-
dTtTiXjBi6(i)[ji£VT; i^i^zixaig, tus xa\ 'r]v 'ESpatSa y^^iJJt- scrutandis adliibebat Origenes, ut Ilebraicam ctiaiu
Tav £x]jia6£Ev , la? •:£ 7:api toT; 'louSaioi? ipnpspo- linguam didicerit , et aiiilienticos libros llebraicis
i.T^pwv mapi Tou? 0' Ta; t£p3i? rpa^ic fipjjitivsuxi- cras Scripturas interpretati siiiit, ediiiones per-
Twv ixiiutii' xa£ Tiva; Jtepa? Tiapi Tig xaTrjjxa- vestigaverit, aliasque quasdam a trilis illis Aquilse,
ilu!J.[jtaxou, xat tlEoSoTiojvo^, ItpEupsJv, 5.; oux o!S' oOtv qiias quidem ille cx nescio quibus eruias angulisin
c/. t!v(OV j;.U);(JJv Tbv TcdXat XavOavcJaa? xp<JVOv quibus jamdudum delituerant piiinus in lucem ,
dvtxv£uaa?, si.; tpu? TrpofjYafsv. 'Ecp' tbv oti ttjv produxit. Et cum ignorarel ciijusnam cssent aucto-
iST|)>STT)Ta , Ttvo; op' eTev oux ziSio^;, a\iih touto [Jtd- ris, id soium signilicavit , altcram quidem a se re-
vov l^jTEaTitJidvaTO, (j)? 5pa Ti]V jjilv £upot Av ttj Tipi? perlam fuisse Nicopoli ad Aclium; alteram vero in
'AxTtOV NtXOTTliXsi, Tf]V 6i £V £-£pW TfjTOp TOt(oSE."Ev alio designato loco. Utiqiie in Ilexaplis psalmorum,
[xf)v Tot? 'E^aTrXoT^ T(~jv il/aXjj^tov [jisTd Td; l-tafj- post insignes illas quaiuor editiones, ubi iion soluni
Y£
(jiou?Ti(jaapai;Ex£Sa£tc, o'j p.Svov n£[jtTrT7]v, dXXd xa\ B Quintam , sed etjam Sextam , et Seplimam cdilio-
"ExTT|V xa\ 'E68S[jiT,v 7:apa6£'t? £p[j.T|V£tav, kT:\ [Jitaj iiein apposiiit, ad unam rursus adnolavit, iiiventan>
auOt? s£aTi[JL£t(0Tat, w; £v 'kptxoT vjpr^y.l^iTfi £v TTiOco illam fuisse Hierichunte in dolio, temporibus Anto-
xaTd Tou? y_p6vo'j^ 'AvTojvfvou tou ulou lEfifjpou. nini filii Severi. Has fgitur omnes cum in uiium
Ta'JTa? 61 dTCdaa; E7c't TauTov auvavayojv, SieXcov te collegissct, ac per cola distinxisset , et sibi iii\icem
izphz xtJjXov , xa^k dvTf7iapaO£'t? dXXf]Xat? [JtETa xaV e regione opposuisset una cum ipso Hcbraico textu,
oiTri; TT); 'E6patojv aT][ji£t(oj£(o^, Td Ttov y.e^oiiiyt:)^/ Hexaplorum, ut vocant, nobis cxemplaria reliquit;
'E|aT:Xtov f][itv dv-tYpa9a xaTaXIXotTiEV , iSioji; ttjv cum seorsim editionera Aquibe , Symmachi ei
'Ax'JXou , xa\ Su|i[j.d/ou, xa't 0£o6o~l(ovo; ExSoatv Tlieodotionis cum LXX Iiiterpretibus , in Telraplis
TiTjV Y- iJ^V'' lpiJ.T|VEUT(OV a'JTWV Sf) TO'JTOJV taToOV, Sciendiim porro cst Symmachum, qui unus es;
'ESttovaTov T'jv£'u[jt[j.axov yEYovEvat. A'ip£at; Se laTiv illis interprelibus fuit, Ebionyeum fuisse. Est autem
fj Toiv 'ESttovaitov, o'jt(o xaXou[ji^vT], T(ov Tbv XptaTiv Ebiona;orum hxresis ita dicia, eoruin qui Christum
J^ 'I(oaT]9 xa\ Mapia; rEyovivat cfaaxovT^ov, ({'tXSv t£ ex Josepho et Maria genitum, merumque hominem
ffvOp(o7rov u7:£;XTi-.pOTtov auTiv, xa\ tOv V(5[jtov XpT^^a.'. csse putant, et legeni Jiidaico morc servaiidam esse
'JouSatxdjTE pOV tfluXdTTEtV d7TiaxUplJo[Jt£V(OV, il>; TTOU coiitendunt, queinadmodum iii siiperioiibus libris
xa\ Ix ZTfi 7tp(5a0£v taTopia; ei-vojjxev. Ka\ •JTrojxvf)- relulimus. Exstant certe etiamnum Comiiicntarii
yi,7.za. Zi tcj Su[Ji[jtdxou EiaiTt vuv tpEpETai •
£v oi; Symmachi , in quibus Evangelio Matihsei innivus,
SoxeT 7Lp!); To xaTd MaTOaTov d7:oT£tvo(/.£vo? E^JayYE- supradiclain hsresim astruere videtiir. Atqne bos
X'.,,>v , Tf]v 6£5T]X(.orjiivT|V aTpEatv xpiTuvEtv. TauTa 61 Symmachi Commentarios , cuin aliis sacra; Scri-
c 'fiptYivT]; \i.i-k xa"i dX),(ov £i; Td? Epa^d; lp[iTj- plura" intcrprctationibus ab codem elaboratis testa-
VEttov TO'J £u(jt[jLdxou (jri[jtaivEi 7tapd 'louXtavf]? tivo; lur Origenes se a Juliana quadara accepisse, quam
elXritpivat •
fjv xai (pT]ai 7tap' a'jTou Su[jt[j.dxou Tdj ait ab ipso Syinmacho hos libros successionis jure
BiSXou; 6tao£|aa6at. accepisse.
'louSaixtoTEpov 6 'AxuXaj xa\ 6 S'Jjji[j.axoj ttjv Aquila et Symmachus iiiodo ad Judaicam sen-
i^/j/.tlvEiav IxTEOEixaat, ucpoptijiAEvot -4 TtEo^ toij teiiliam propiusacceJeiilcs inlerpretati sunl, docli i"
*" PR.^LIMINARIA i;,S
rarn a iioljis ilc Aliissiino ac de Domiiio iradiiaiii A 'ViJ-dro^j xa'i -:p\ xoO Kvpiou ir.oSs.So[i.i-jov <ia?\i
f.uspcclaiii lialieiilLS. Soyjia.
Jl>id. p. 8G.
Adraodum iiiiialiililci- Symmaciius. S^oSpa Oa'j;j.ajTO)j 4 SO^jiiJiaxo?.
/tirf. p. 199.
Miiabilitcr iiiterprelatus est Syuimaclius. 'iIf.;iTiv;uaev OauiAaaTdi; 4 SuiJii^iaxo;.
ifciV/.
Theodotij qui nuniero accuratiorum inteipie- Kai 4 Oioooxicov ok, sT.; -/.al aixi; Ttliv i.Tziy.e.'t.ij<:
vit, qui cditioni anliqua? Iranshitionem Tlicodotio- Ex jEgyplo vocavi Filium meum,Ql:riiiuniamNaza-
nis iniscuil, asterisco )( et oliclo -f-, id est stella nvus vocabitur, el: Videbunl in quem lompunxeruiit,
el veni, opus omne distingueiis : duin aut illuce- et: Flumina de venire ejus fluent aquoe viviB, el
scere (acit qua; minus aiite fuerant; aut supcrflua qu(e nec ocutus vidit, nec auris nudivil, nec in ior
qusque jugulat ct confodit, iiiaxime qua; evangcli- " Iwminis ascenderunt, qua; pra;para'jit Deus diligenli-
slarum ct apostoloruiii aiictorilas piomulgavit ; in bus se, etc.
quibus niulta de Vcleri Tcslamento lcgimus, qu.i!
Et infra :
Et nescio quis primus auctor Sopiuaginta cellu- copia, ea qux intclllgit, transfert. Nlsi forte putan-
las Alexandria' mendacio siio exslruxerit, quiLus dus est Tullius (Economicum Xeiioplioiitls, ci Pla-
divisi eadem scripiitarcnt, cum Arisl^us cjusdcm tonis Protagoram, et Demoslhcnis pro Ctesiphonte,
Ploleniaei uTOpauTnaTr]!;, cl iinilto post lempoie Jo- alUatus rliclorico spiritu Iranslulissc. Aut aliler
scphus, nilii! lalc reliilerint : scd in uiia basilica de eisdem libris per Scptuaglnta, aliler per aposto-
congicgatos, coniullsse scribant, noii prophctasse. los Splriius sanctus lestimonia texuil; nt quod ili'.
.^liud est cnim vatein, allud csse intcrprctcm. Ibi tacuerunt, lii scrlptum esse meutili siiit.
Et ut in primis, quod sa'pe lestalus sum, sclat C dclectaiu), ut pro Grxcoium 'ElazAor,:, qiiifl eJ
nie iion in reprchcnsionem veterum nova ciidere, sumplu ct labore maximo Indigeiit, cditioncm uo-
sicut amici mci ciimlnaniiir : scd pro virill parle straiu habeaiit.
oifcrre liiigi/je mea; homiiiibus (quos lameii nostra
Ibid
Quare Daiiiclis jui^ita Thcodotionis Iranslationcni Ecclesiae susceperunt.
Saraaritani etiam Penlateuchum Moysi totidem res fucrint. In libro quoque Numerorum haec ea-
Ltteris scripiltant, figurls taiitum et apicibus dis- dem suppulatio, sub Lcvilarum et sacerdoluin
tTcpantcs. Ceituuique esl Esdram scribam, legis- sensu, mystice ostenditur. Et nomen Domini lctra-
qiie doctorem, posl capiam Jerosoiymam, et inslau- grammalon in quibusdam Graecis voliiminibiis,
railoiiem iciiipli siib Zorobabcl, alias litteras repe- usque hodie antiquis expressuni litteris iaveni-
risse (|uibus iiuiic utliiiur, cum ad illud usque tem- mus.
pus iidem Saraariianoruiii ct Ilebrseorum cliaractc-
Idem Prwfatione in librum Isaim, col. 474, tom. 1.
Ut qiiomodo Graici post LXX Traiislaiorcs, Aqui- D collatlouf eoruin intclligant : sic et isti sallem
lam ct Syminaciium et Tlieodotionem Icgunt, vcl unum post priorcs habere digiientur inierpre-
Cogor per siiigulos Scriptur» divins libros ad- expresserint, et omnia Veteris Instrumenti volu-
vcrsariorum rcspondcre malediciis, qiii inlcrprcta- inina Origcnes obelis asteriscisque distinxerit, quos
lionein mcam, rcprehenslonem Scptuaginia Inter- vel addilos vcl de Tlicodotionc sumptos, transla-
pretuiii crimiiiantur («) : qiiasi iion ct apud Gr:ecos tloni antiqiia! inseriiil, probaiis defiiisse quod addi-
Afjuila, Symiiiachus, ct Theolotio, vel vcrbuin c tum cst. Discant igitiir oblrcctalorcs mei recipere
>eibo vel sensum e sensu, vel ex utroque comnii- in tolo, quod in partibus suscepcrunl, aut interpre
sium. ct mcdie tenipcraium gcniis tranblatlunis taLioiicm meam cum aslcriscis suis radere. Neque
.isicriscis addita siint snbtraxcris, pars maxinia vo- decurtatus ct laceratus corrosusquc bbcr, tedita-
liiminis detruncabilur, el boc duiilaxat apud Grx- tem sui pulilice legen'ibus priebcat.
Et ijifra :
Mcmini me ob intelligcntiam hiijus voluminis, missc nummis : cujus doctrina an aliquid profece-
Lyddxnim qnemdam pr;cceptorcm, qui apud Ile- riin, iiescio.
Et infra :
Quod si apud Gr.Tecos, post LXX editionem, jam bentur apud Ecclcsias, el explanantur ab ecclesia-
Christi Evangclio coruscanle, Jiidaius Aqviila, Sym- slicis viris : quanto magis ego Clirislianus, el de
maohus et Tlieodolio, Jiidaizantes li*retici, siint parentibus Cliristianis natiis, et vexilliim crucis in
recepti, qui multa mysteria Salvatoris siibdoia iii- mea froiite portans, cujus studium fuit omissa re-
terpretation? celarunt, et tamen in 'E^aTcXor; ha- petere, etc.
Ilieronymus Prcefalione in librum Psalmorum jiixta Hebraicam veritutem tom. I, col. 85S.
Quia nuper cum Hebrajo dispulans, quai- U nt tu de LXX Inlerpretibns opponebas, sludiosis-
igitur
dam pro Doniino Salvalore de Psalmis tcslinionia sime postulasti, ut posi Aqiiilam et Symmacbum
protulisti, volensque ille lc illudere, per sormones et Theodotionein novam editionem Lalino serraone
pene singulos asserebat iion ita haberi in Hcbrso, transferrem, elc.
Idem Prwfal. in Danielem, tom. I, cot. 987.
Danielem prophetam juxta LXX Inlerpreles, Do- les Theodotionis edilione; et hoc cur acciderii Me-
mini Salvatoris nostii Ecclesiac non Icguiit, uten- scio.
mihi volunt maledicerc, et non imiianlur Gr;cco- lam videlicet, et Syminachum, et Tlieodolioiiem, et
rum studium ac bonevoleniiam, qiii post LXX curiose legunt, et per Oiigeiiis laborem iii Ela-
Translatores, jam Cbristi Evaiigelio coruscante, ^'ois Ecclesiis dedicarunt.
ea usque ad duo puiicta * qua; impressimus, sciat simplicitate sermonis a LXX Intcrpietibus uon
inLXX Translatoribus plus habcri. Ubi aulein siel- discoidai.
Idem Prwfat. in librum Paralipomenon juxta LXX Interpretes, tom. I, col. 1418.
Denique cum litteris a me nuper flagitassetis, ut D apud Ilebrasos admirationi Iiabebatur, asstimpsi, et
vobis Paralipomciion Latiiio sermone transler- coniuli ciim eo a vertice, ut aiuiit, usnue ad estre-
rem, de Tiberiade legis quemdam doclorem, qiii mum ungiiem.
Ubicunque ergo asteriscos, id est stellas X. ra- bneis addilum, qiiod in Latinis codicibus non iiS-
sSiare in hoc volumine videritis, ibi sciatis de He- betur. Ubi vero obelus, iraiisversa scilicet virga >$•
pra»posila esl, illic signaliir quid LXX Inlerpretes A sancli aucloriiatem, licel in Hebrscis voluminiljus
aJiliilerinl vul ob decoris graiiam, vcl ob Spiritus non legatur.
Tres Iii)ros Salomonis, id est Proverbia, Eccle- tulo prxnotaiis, ea quse minus liabebantur inter-
Biasien, Canlinini eanlicorum, veteri LXX Inler- sereiis : (iuo plcnius, o P;iula et Eustocliiuin, co-
pretum au-ctoriiati reddidi ; vel antepositis lincis gnoscaiis (luid in iibris nostris ininus sil, quid re-
•4- snpcrnua quxque designans ; vel slellis X '•- diindet.
1'eprehensionem pulomus, cum illi PtoleniKO regi cuum est, illa magis vera esse exeinplaria, quae
Alexandri», mystica qureque in Scripturis sanctis cum Novi Testamenti auctoritate concordant. Ac-
prodere nolucrint : et maxiine ea qu»; Christi ad- cedit ad hoc quoque quod Josephus, qui LXX In-
mu
vcntiini pollicebantur, ne vidcienlnr Judsei et alte- terpretuni punit historiam, quinque taiitum ah eis
ruin l)eum colere : quos illo Platonis sectator, ma- lihros Moysi tianslatos refert : quos nos quoque
gni idcirco faciebat, quia unum Deum colere di- conlitemur plus quam catero» cum Hebraicis con-
cerentur. Sed el evangelistse, et Dominus quoque sonare. Sed et ii qui postea interpretes exstite-
noster atque Salvalor, necnon et Pauliis apostoliis, ruiit, Aquilara loquor, et Symmachuin, et Theodo-
multa quasi de Veteri T»staniento proferunt, qu;ie tioiiem, longe aliter habent quam nos legimus.
Aquila naniqne qui iion contentiosius, ut quidam putant, sed sludiosius verbum interpretatur ad Ter-
bum.
Et infra :
ifil
Aquilam vero ut in cseteris, et in hoc maxinie loco proprie transtulisse omnis Judsea conclamat.
Epist. ad Evanyelum, coi. 574, tom. II.
In quo illud brevi:cr admoneo, ut scialis aliam ipsa est qua; et LXX. Sed hoc interest inter utraiii-
csse editionom quam Origenes , et Ca;sariensis quo, quod xoivt) pro locis et temporihus, et pio vo-
Eusebius, omnesque Graeciae tractalores xoivtjv, id lunlate scriptorum, velus corrupla editio est; ea
est communem , appellant atque vulgatam , et a ple- autem quae habetur in 'E?a-).oT;, et quam nos ver-
risque nunc Aouxiavdg dicitur ; aliam LXX Inter- limus, ipsa est quse in erudilorum libris incorrupla
pretum, quM et in 'Eqa-Xoii codicibus reperiiur, et immaculata LXX Interpreium translatio reserw
ei a nobis in Lalinum serinonem fideliter versa est, tur. Quidquid ergo ab hac discrepat , nulli du-
et Jerosolym» aique in Orientis Ecclesiis decanta- bium est quin iia et ab Ilebraeorum auctoritaie dis-
Theodotion ,
qui" in cseteris cum Septuaginta Translaloribus facit.
Hebrseus meus cujus ssepe facio mentionem, cum Eeclesiaslen mecura legeret, hsec Baracibam, quera
Origenes cum in caiteris lihris onincs vicerit, in deincle Aquilam ct Syminachum et Theodotionem,
Caniica canticorum ipse se vicil. Nam dccem vo- ct ad extremum Quintam editionem, quam in Aciio
luminibiis expliciiis, quae ad viginli usque versuum littore invenisse se scribil, etc.
(") De Symmacho passim dicil Ilieronymns ipsum apertius et manifesiius interprct:^lum esse. [^^
i:3 IN HEXAPLA ORIGtNlS. 134
P iilleiam seimo Ilcbraiciis iioii Iiubel; scd pro ea phi Gr;cco iilitur.
jiiuiit, ut oliseivalioiies legis veleris non amitlant) et usque ad captivilateni Jerusalem Josue. Samni&i
iliias raniilias interpretaiitiir, Saiiimai ct Ilillel : ex igitur et Hillel non mnlto prius quam Uomiiius na-
l.iitius orli sunt Sciiba: ct Pliarisaoi ;
quoruin sus- sceretur, orli suiit iii Jiubea, quoruiu prior diisipa-
copil scliolam Alibas , quem iiiagistruni Aqiiiloe /or interprclatur , sequens pro/'o?!Ks , co quod per
(i: oselyii aiituniant : et post euni Meir, cui succcs- tradititioiies et SEUTepwaei? suas legis praecepta dis-
sit Jolianaii lilius Zacliai •
et posl eum Eliezer, et sipaverit atque macuiaverit.
simus liiifjuse Hebraic;fi, et verbuin dc verbo expri- qui interprctari vohiil , et Isrnel ei coiifiregabilur.
Aquil;c vero secunda ediiio, quam Hebra^i xutu dxpieeiar nominant, translulil fjpsjjiaCwv , id €St
quiescens, et seorsim posilus.
Ilicron. Prrrfal. in Comment. Danielis, tom. III, col. 1075.
Illud quoque lectorem admoneo, Danielem noii B quosdam versus obelis prsenotavit, siipcrnua quae-
jiixla LXX Interpretcs, sed juxta Tlicoilotionem Ec- que designans. Cunique onines Cbrisli Ecclcsi»
clcsias legere, qui utique post adventum Cbiisli in- tam Grrecnrum quam Latinorum , Syrorumque el
creduliis fuit : licet eum quidam dicant Ebionilam, iEgyptiorum banc sub asteriseis et obelis editio-
qui altero geiiere Judsus est. Sed et Origenes de nem legaiit, igiioscaut iiividi labori meo ,
qiii volui
Tlicodoiionis opere in editione Vulgata asteriscos habere nostros quod GrKCi in Aquilac et Tbeodotio-
posuit, doccns defuisse qus addita sunt, et rnrsus nis ac Symachi edilionibus lectitant.
tuos , ibi esse in Hebraico Laiesua eth messuch, tui, iit salvares Christum tuum ; el, egressus es sal-
quod Aiiiiila Iranstulit, i« sn/K/^m fiiHi C/(ri>(o nio : vare popiilum tuvm , salvare Clirislum tuum. Roin
non quod Deus egressus sit , \it salvarcl populum, incredibilem dicturus sum , sed tameii voram. Isl;
et salvaret Christum suum; sed quod in salutem Semicbristiani Judaice iranstiilerunt, et Judseiis
populi venerit cum Cbrislo suo, juxla illud Evan- Aqmla iiiterpreiatiis est ut Christianus. Sexia edi-
gelii : Pater in me, et ego in Patrc ; et Paler in me tio prodens manifoslissime sacramenluin , ita vertit
manens ipse facit opcra sua. Sed et Quinta editio ex Ilcbra;o : Egressus es ut salvares poputum twm
siipiilitcr transtulit : Egressus es in satulem populi pcr Jesuin Cliristum tiium ,
quod Gra;ce dicitur,
tui, in satutem cum Clirislo tuo. Tbendotio autem i^riXSs? toO awaai t&v Xaiv ocju Sia 'Itjtcuv Xptaxdv
vcre quasi pauper et Ebionita : sed et Symniacbus oou.
etiani et Symmacbus, Septuaginta quoque et Tbeo- mus supercilium Judaeorum solulis labiis, ci stri- ,
(ioiio suuui ordinem tenent. NonuuUi vero libri, dente saliva, et rasa fauce gaudentium.
Jain pridem cum voluminibus Hebrseorum editio- menti faiear, quce ad noslrara fidem pertineant ro-
neni Aquilffi coiifero ; ne quid forsitan propter borandam plura reperio.
odium Cbrisii Synagoga muiaverit; et ul amicae
Idem epiit. 29, ad Paulam, loin. IV, col. 68.
Quoffsum Varronis et Clialccnteri menlio facta sit, quseritis ? Videlicet ut ad AdamanliHm cs-
TJ5 PR^LIMINARIA i-^i
Olnimque Cna.ccnterum vpiiianius : qui tanlo sludio in sanclarum Scripturarum labore stnlavit, ut juste
Adamantii nonieii acccpcrit.
Llem itt Calalogo Scriptorum Ecdes. de Origeue, tom. IV, col. 116.
Qnis ignorat, quoil lantuiii in Scripiuris divinis A cjusdcm dogmalis : qui in Evangelium quoque xati
\ial)ueril sluilii, ut cti:ijn llebr.Tani linguam contia MaTOaiov scripsit Conimcntarios, dc qiio el suum
ataiis gciilisque SU3D naluram cdisccrcl : et acceptis dogma coiifirniarc conatur. PKBtcrea Quintam eti
LXX IiiterpretUius, alias quoqne editiones in unum Sexlam ct Seplimam editionem, quas eliam nos dej
volumen congregaret ; Aquibe scilicct Pontici pro- ejus biblioihcca babenuis, niiro labore rcperlt, eti
LXX editio obtiiiuit in Ecclesiis , vel qiiia prima Ilebnti iion soluni babcnt apOpa, sed et 7:poapOpx ,
est , et ante Christi facta advenium ; vcl quia ab ille y.axoCif;>.aic, ci syllabas interpretalur et litteras,
apostolis (in quibus tainen ab Ilebraico non discre- dicilque cjv t&v oupaviv, xai ouv tyjv yr^v, quod
pat) usurpata. Aquila aulem proselytus el coiilcn- Graica et Laiiiia lingua oinnino non reccpil.
Ccrte cliam Origenes patriarchen Huillum, qui jj Octogesimum quoque nonuni psalmum', qui scribi-
teinporibus cjiis fuit , nominat ; el tricesiinum to- tur : Oirtlio jl/oysi /lomiHis /)ei, el rcliquos uiidecim,
lione concludit ; et cum aliter prius sensisse se braam Scripiiiram inicrpretans per singula loca ,
dicat, doclum ab illo id oiiod est verius, confitelur. quid Uebra^is vidcatur inserere.
Quod ut audercm , Origenis me studium provo- luceseere facit quse minus anle fuerant ; aut siiper-
cavit ,
qui editioni anliqua; translationem Tbeoilo- flua quseque jugulat et confodit : maximeque quse
'
lionis raiscuit, asterisco X ct obelisco -^, id est evangelistariim et apostolorum auctoriijs promul-
stella et veru oous omne disiinguens : diim aut il- gavit.
Ambrosius ,
quo charlas, sumplus, nolarios mi- rcfert nunquam se cibum Origene praisenle sine
nistraiite, lam innuinerabiles libros vere Adaman- leclione sumpsisse, nniiquam iuiisse somnum, i)isi<
tius, et Clialceiiterus nostcr cxplicavit, in qiiadam unus e fratribus sacris litteris personarel.
episiola ,
quam ad eumdem de Atheni» scripserat
Quod autem in aliis quaeris epislolis , cur prior C Et miror quomodo LXX Interprelum libros .egas
Baca in libris canonicis interprciaiio asieriscos non puros , ut ab eis pditi sunt, sed ab Origene
habeat et virgulas pra:notatas ; et postea aliam emendalos, sive corruptos per obelos et asieriscos;
traiislationem absque his sigiiis ediderim , vidcris ct Clirisiiani honiinis inlerprelatiunculam iion se-
mihi non inlelligere quod qusESisli. Illa eiiim inler- quaris, praserlim cum ea quK addila sunt, ex ho-
prclatio LXX liiterpreium est : ct ubicunque vir- niinis Judan atqueblasphemipostpassioneniChristi,
gula;,id est obcli , sunt , significatur quod LXX editionc transtuleril. Vis aniator esse verus Scptiia-
pliis dixcrint quam habctur in Hebra30 ; ubi auiem ginia Interpiclum ? Non legas ea qua: sub astcriscis
asterisci, id est slclluke pra^lucentes , ex Theodo- sunt, imo lade de voluminiLus, ul veteium te fau-
lionis edilione ab Origene additum est : et ibi loreni probes. Quod si feceris omnium Ecclesia- ,
Grxca iranstulimus, hic de ipso Hebraico quod in- runi bibliotbecas damnare cogeris. Vix enim unus
telligebamuscxprcssimus, sensuiim potius verilaiem aut allcr invenielur liber qui isla noii habeat.
quam verborum ordincm interduni coiiservantcs.
Quamobrcm Aquila, et Symmachus, el Thcodotio leribus discrepare. Quiiita aiilcm et Sexta et Se-
incitati, diversum pene opus in eodcni opcre prodi- ptima cditio, licct quibus ccnseantur aucloribus
'dcniiii ; alio nitcnle vcrLum de verbo exprimcie, ignoreiur , lamen ila probabilem sui divcrsitatem
alio sensum potius sequi, lertio noii mullum a ve- tenent. ut aucio:itatem sine nominibus mcruerinU
157 TESTIMONIA IN VET. INTEKPR. i:,S
Fainosissiiiios illos coiiices priniiis composuit A scripsit , itn iit priiiio oniiiium ipsa Flcbrjca verlia
Oiigcncs, in qnibus per singulas cobimniilas c rc- IbHjraicis litlcris poneret , scciindo in loco pcr or-
gioiie scparaiini opus interprelis uiiiusciijusqiio de- (liiieni Gisecis iittcris.
latioyem respuentes , Aquilae cujusJani bominis leclioiiis accepta fuerint, (luod fortis et poiens ncmo
unius Ponlici, qui post aiinos muUos interprctatus nisi Chrislus Ueus Dei sitFilius, recte iiitelligii; si
esl , ffidificationem suscipiunt. Qui cum quKdam aiitem de eo dubitat , al)jicienda ct sperneiuia c-i
prxtermittere, necessitate urgeiile, lunc temporis talis editio. Undc Judxi iioii Septuaginta duo:utn
cogerentur, dissonantia putaulur diclasse. Is veluti interpretaliones habcnt, qui de Patic ct Filio et
plus a quibusdam Juda?is maxinie intellexissc lau- saiicto Spiriiu bene scntienles, unam subslaiitiam,
datur,«cum de Patre et Filio, noii sicuti illi priores divinitalem, majestatcin enuntiarunt ; sed illius
ciuin cjus. Et iterum Septuaginta duo dixerunt sed dexirae laev»que assigiiantur : ct ut contraria;
Ecce virgo concipiet, el pariei filium ; el nomen ejus, et noii plense veritatis, ita leguntiir a plurimis, elc.
Est haeresis ,
quse iterum post Aquilam triginta tanles Scripluras. Isti triginla in niultis Aquilain
bominum interpretationem accipit , noii iliornm sunt secuti , unde ab Ecclesia catbolica et istorum
beatissiinorum septuaginla duorura, qui integre in- non suscipitur inteipretatio ,
quai continetur in
violalcque de Trinitate seiitientes , Ecclesioe catlio- libris authenticis.
Est bKresis quae iterum sex virorum inlerpreta- dis interprelari desiderant ; et noii parvum errorem
tionem postea editam vult sequi, non illorum prio- incurrit, diversa itidein senlicns de lide catholica.
Sunt hteretici alii qui Theodotioiiis ct Symmachi C seiiuuntur, non illam heatissimorum priorum quara
Aquila autcm, quero inierpretem Judxi ciaeris antciioniint, non angelos Dei, nec filios Dei, sed
Nam cum fucrint ct alii interpretes qui cx lle- edilio nuncupalur : banc taineu qua; LXX est, laii-
Graicam sacra illa eloquia iraiislu- quam sola esset, sic vecepil Ecclesia, eaque utun-
brjca lingua in
sicut Aquila, Symmachus Theodoiio tur Gra-ci populi Chrisliani, quorum pleriquc utrum
lerunt, , ;
:ai TouSaTo,-, xa\ k^7z6vu>i piaOtov x^v auxdv Sta- et magno labore eorum linguam edoctus, secundun.
sauxy clementa, id esl, ad litleram inlerpretationem edidu,
kexxov. xaxa Gxot/aa ep[.rivstav vip.xTivsuKv
xtvi xwv noii rccW qiiidcm ai.iino, seJ nt qu;ed:im Scr.i.lurs
6ux opOw ).0Yii[iw, d),X' o-i:w,- 6ta3tpi.iri
pr,x(ov. TaOxa iaxopEt 'ETXicpdvto? Ku:xpto,- ji,- x^.v dicta perverte.-ct. liicc i.arral Ei.iidianius Cypriiis
in libro De ponderibus el mcnsuris.
X/ivov auxou xfiv nepl cTTadiuor xal jif:rpior.
Anno VI Coinmodi, iniliclionc vii, coss. Marcello A Q'- ''vS. f 'Yk. hla.py.i/loM xol AlXiavoO. 'Etz\
cl.(Cliano. llis coss. Tlicodolio qiiidani Ponticusex tdiv itpoxeijjiivojv O-aTcov, 0£o5oTituv T'.g xoO Ildv
Judaisnuim dcclinavit ; cumque eorum elemcnta ct viiuv TT) aOTTJ otpEasi, xa"t ei? 'Iouoat3[ji?>v lxxX(va?,
linguani didicisset, propriain ct ipse iiiterpretatio- xot Ti aOTWv CToi/sia y.ai yXtiisTav piaBaiv, iSttjg
neni edidii, in muliis cum LXS Inicrpretibus con- xal a<j-bg j^EOUoisv Ta TrXetaTO toTs OB' sp;jt7]VE'jTa!j
.scnliens, nt de illo refert Epiphanius Cyprius. ouvaSovTa, lo; xat isTopEt TCpt toutou 'ETit^ivto; 6
KuTtpto?.
Anno Severi ix, indict. mii, coss- Severo Au- 0'. 'IvS. ti'. Tt:. Sierjpou Auyou(jtou xb F xat
guslolll ct Antoiiino. His teraporibus, Symmachus 'AvTiovivou. 'Ev TOUToi; /pivotg, Sujjtjjioxd; Tt^
qiiidam Samaritaiius, qui inter seclae sus sapientio- Sa[.tapit'TTi; TtiJv Trap' oOTOij do^tjjv, (Jtr] TtjjiT;6c\j
res nuinerabalur, cum apudgeiitem suam inhonore 0-6 ToO iStou ^Svou;, vojiQUO? (fitXopxiov, xal 4^0-
affeclati principalus
B voxTrjaa; xoTi tti; iSto; (fuXri?, •rcposip/eTai 'lou-
non haberetur, anibitionis et
morbolaborans, conlribulibus suis infensus, adJu- oaiot;, xa\ TrpoirjXuTouei, xa\ TtsptTEfxvcTOt ScUTipav
dsos migravit, et proselytus faclussecundo circum- ::£ptTO(jtrjv. OuTog ouv Tzphg Staj-poifTjv "toiv Tiapi
cisuscst. Hic igitur utSamaritanorum interpretatio- SafjtapiiTot? ipjjtTivsttov Jp[jir,vEU5a;, ttjv TptTT;v
nes everteret, tertiam edidit interpretationem. tixc e^iOtoxEv lp[jtT)V£;av. ToOto 'ETTttpdvto; 6 Kurtpto;
Epiphanius Cyprius de tribus inlerpretibus Aquila, TtepV Ttijv tpttliv Jp[jtT]veuTOJv , 'AxaXa, xa^ Suixjii-
Symmacho et Theodotione narravit. Xou, xoCi ©eoSoTttovo; £9r;x£v.
Ex Synopsi Scriplurce sacrw, quce inler At/ianasiana opera liabetur, tom. II, p. 105.
Iloiat xa't Ttodat TtapaSoiEt; da\ Trj? 6£!a? rpacpri;' etTe ouv dft6 'E6patxoO eij 1% 'EXXiivixbv tpy.i\
cula prsclerniittuntur.
HEXAPLORUM
OU.^ SUPERSUNT.
IN GENESIM MONITUM.
Tamelsi niuUani dedinius operam, ul velerum interpretum lectiones in Genes'm undequaqiie collige-
renius, exiniii tanien codicis Coisliiiiaiu, qui omnibus pr«it vetustate et marginaliuni notarum pr;cstan-
cia, usum assequi statim non poluinms. Undc accidit ut Genesim, qualem aliorum ope mannscriptoruni
adornaveramus, illo destituti ederc coacii sinuis. Sub luec auteni cum in ejus bil)liotliec:e possessionen!
venisset illustrissimus episcopus Metcnsis Coisliniana; familia; decus, nobisque omnium pro voto manu-
icriptorum copiam fecisset, Heptateuclii tolius lcctiones, nondum editas, quas cx illo pn»;stantissimo co-
dice mutuali sunius, appendicis niore ail calcem primi tomi locavimus. Quia porro ilUc bene mnltaisunt,
et nim raro sinceriores iis quas principio posueramus, auclores sumus studioso lectori, ut cuni lleplar
teuclii interpretationes consulere voluerit, illas in appendice positas nunquam negligat (n). Primo autem
Genesim edidimus usi codicibus manuscriplis et libris quorum catalogus sequitur :
Codex RR. PP. Sancti Rasilii Roma?, pro ultimis tantum Geneseos capitibus.
Codex Regius iSiS, membranaceus, xi vel xii saeculi in quo , est Heptateuchus ct liher Rutli.
Codex Reg. 1871, memhranaccus, egregioe nota, x sseculi.
Coilex Reg. 1888, hombyciiuis, xii sseculi.
Codex Reg. alius cujus numerus excidit.
Codex Reg. 2911, xii circiter S33culi.
Codex Colhertinus, quein ununi in Genesim reperi in illa bibliotheca.
SchedK clarissinii viri Francisci Combefisii, ex ordine Praedicatorum, quas mutuo accepi a reverendo
cl doctissinioPatre Michaele Lequien.
Schedoe et folia aliquot edita, qua; misit vir clarissiinus Ernestus Grabe.
Basilius in Hexaemnron.
Ambrosius in Hexaemcron.
Hieronynii Quwstiones in Genesim, et alia qusedam ejus opera.
Tlieodoreti QuKstiones iu Genesim.
.\nastasii Quccstiones.
Joannes Philoponus in Hexaemeron, edilus a Balthazare Corderio, Vieiinfe 1650, in 4°, uiide pene lotun»
primum Geneseos capiit, secundum Aquila;, Symmachi et Theodotionis interpretationes, excerpsimus.
Procopius in Heptateuclium. '
(a) Lecliones codicis Coisliniaoi, ut in' nova editione par erat, aliis iulcrmiiicuimus. EoiT. I'Aia.
143 HEXAPLORUM QU.£ SUPERSUMT. 151 t
CAPUT l GENESIS.
r^N CS^^Sx N12 r^^Uyxil l l. Bpr.tJtS ^apa £>.(o£i[jt eS aca- 1. 'Ev xetpaXadp Sxtijev 6 0ei;
y-lNn riN" niCiyn fiat;x cj^e aaps;. duv T?)v oupavov xa\ auv trjv Yrjv.
Twm liT^I "inn nriTIynxm 2 2. Ouaans? aisBa 6toou cj^c/j 2. 'H ol -{7] rjv x^vti)[j.a xa\ o'j-
Ou.osex a>.Vv^e£t.[xoupouT)£Xa;eLi. ihj. Kat GXOTO? i-'t jrpijtortov
rBTiQ
"^ D'nSN nni mnn 'j-Vj
'
L )J.a&aEt3se aX cpvs aaaiui. a6uT30u, xal nv£U[jia ©eou inioe-
p(i(jievov £i:l Tupoitonov uoaxtov.
"]V13 ypn in' DTlSx -IDNn 6 6. Ouno[i£p eXto£i(jt t£i paxta fa- 6. Kal elruEV 6 0e(j?- revrjerjTd)
dicS Da ;n S'-an >n>i D'rn Oto;; a[Jiat[i outsi [xa6or)X pTjv [tat[x (JT£pEtiJ(JLa tV (Jllltp TOJV uStXTtjJV ,
a^nw v'p-,S izsmSk' K-ip^i 8 8. Outxpa eXto£t(ji Xapaxta aa- 8. Ka\ ixiitX£(jEv 6 Bthg Tto a-za
'Jty DV -ipiTnn 3t;->,t'i (iat(t outet ep£6 outEi ptjoxEp tti)[jt pEtJjpiaTt oupav(5; xa\ ^y^veto
aevt. t-y-Kipa, xa't eyiveTO Tcpiot, ^(Jtipa
SeuT^pa.
5. Et dixit Deus : Sit lux, et fuit 3. Dixitquc Deus : Fiat lux. Et o. Et dixit Deus : Fiat lux, et
lux. facla est lux. facta est lux.
•i. El vidii Deiis Iticeni, quod i. Et vidit Deus liicem, quod i. Et vidit Deus lucem quia bn-
boiia. El divisit Dens inter lucem esset liona et divisii lucem a te- na, et divisit Deus inter lucem,
ct inter tencbras. nebris. el inter lenebras.
Et vocavit Deus lucem, diem
5. ;
Appellavitque lucem diem
5. Et vocavit Deiis luci diem, ci
5.
et icnebras vocavit, nociem. Ei ftttenebias noclem faclumqiie : tcnebras vocavit noctem. Et fa-
fuit vespera eJ fuit niane, dics est vespere et mane, dies unus. ttum esl vcspere, et factum csi
unus. mane, dics unus.
6. Et dixitDeus : Sit expansio G. Dixit quoque
Deiis : Fiat lir- 6. Et dixit Deus Fial firma- :
7. Et
Deus expansioiiem et
fccit : 7. Et fecit Deus firmamentum,
divisil aquas, qu:c subter
inlcr divisitque aqiias
qii.e crant sub
expansioMi'm, et inler aquas qu;B lirmamenlo, ab liis quae erant
super expinsionem. Et fuii iia. super lirmamentuiii. El factum
est ila.
Etvocavit Deus cxpansioncm,
8. Vocavilque Deiis (Irmamen-
8. 8.Et vocavit Deus Grmairento
ecelos. Et fuit vespera, et fuit tiini, Et factum est vc-
coeliim : coEluin.Et faclum cst vespere, el
mane dics seciindus. spere et mane, dies secundus. factum est mane, dies sccundqs.
ns r.ENESis c.\P. r U«
CAPUT I GENESIS.
1 . 'Ev Apyfi iXxiJcV 6 Qzhi xiv oi- 1. "Ev ipxi^ e-oir,iEv 6 ©Eij T?)v 1. 'Ev dpxYJ cXTtsev 4 0e?)? t6v
pavbv xa\ ittjv ffiv. o'Jpaviv xa"t tt)v yfiv. 0'jpaviv xa\ tt]v yt;v.
2. 'II Si YT ^y^vETO dpy?iv xal 2. 'H 5e Yij 5]^ aopaTO? xa'i ixa- 2. 'H Sk XEvbv xa\ ouGJv
yfi TJv
«SnixpiTov , xa\ ay.izoq eu^xsiTo Tacix£'ja3T0.;, xa\ gxcjto; ETidvoj ttj; [ &.XJ,oq , xa\ ouOev] , xa\
0'JOev
J-\ rrpiaajTrov Tf]j iSuJsou, xal dSuaCTOu, xaX r.vz\)[j.n 0eou ^Trecpe- (jxcjto; ItX Tpocjto^Trou d6'Jj(jou, xai
Tivsijj^a 0£oO JmcpspdjiEvov ItzX pETO E^jrdvtij Tou uSaTo;. 7lVEij[l.a ©EOij iTtlCpep(3[l.£V0V £Tr\
TipoJioTiov uSdtTaiv. TipOTtiJ-TrOU Tou ijoaTOj.
5. Ko\ eTtcsv 6 6)i(i? •
"Eaxw 3. Kal etTTEv o ©eti^ •
revrjOTjTco 3. Ka\ etTTEV 0eS; •
rEVTlOljTtO
fCi^, xa"i ^Y^veTO 910.;. tjjto;, xa\ lyivETO cptoc.
4. Ka\ eISsv 6 ©e^j t6 cptjj,; oTt i. Kat eiSev 6 066.; zh cpco-, oTt 4. Ka\ eISev 6 0£^j; -zh (pto?, oTt
xaX^v, xa"i oiesteiXev i 0;6; [ie- xaXcSv. Ka't Ste/toptcyev 6 0eij dvi xaAcSv. Ka\ otExtijptcjEV 6 0e'j; dvd
Tac'j TOJ j>U)zbq xa\ [jiETa^u Tou (jieaov Tou ^ojxi^ xal dvi pieaov (jtijov TO'j (ptoTOi; xa\ dvd (Jiijov to'j
axoTou?. Tou axiiTou;. ax(5Tou?.
5. Kai ixi);eaEV 6 0ebj tw (ftOT^i S. Ka\ exd)>£sev 6 0e4^ tS cpto?, 5. Ka\ ixdXeaev 0£b; Tto (ptjjTt
6
Tjii^pav, xa"i Tr]v axoTiav ixiXese f)(ji£pav , xa\ t6 gxcjtoj exdXeaE f)|jtipav , xal exdXeaE
T?) ax(JTo.;
VJXTa. Kai e-cdvETO iaizipa, xa"t vjxTa. Kat eyive-co t.a7t£pa, xa\ VJXTa. Ka\ eyeveTO encepa, xa\
^l-EVETo Ttpwt, fjiJi^pa [j.ta. ^^EVETO TTptot, ^[ifpa jxta. eYlvETo Tiptot, \\i.ip']. [jtta.
1. In principio crcavit Deiis coe- 1. In piincipio fecil Deus ccr- 1. In principio crtavit Deus
luni el tcrrani. liiin cl teiram. ca^lum ct icrram.
'i. Terra aiiteni erat otiosa ct 2. Tcira aiilom crat iiivisiliilis 2.Tcrra auteni crat vaciium *•(,
imlistincla, ct tenebrse incunibe- el incoiiiposila, el tcnebra; super nibil \id. niliil et iiiliil]. Et lene-
lianl super faciem aliyssi, et spi- aliyssum, cl sjMritiis Dei superfe- br;i; snper faciem aliyssi, et spiri-
ritus Dei siiperfeiebatur super fa- rebatur super aquam. lus Dei ferebatur super facieiii
cieni aquariini. aquae.
3. Et dixit Deus : Sit lux, et 5. Et dixil Deus": Fiat lux, et 3. Et dixit Deus : Fial liix , et
facla est lu\. facta cst lux. facta est lux.
4. El viJit Dcus lucem qiiia 4. Et vidit Deus lucem, quia 4. Et vidit Deus liicem, quia
bona. Et disiinxit Deus inlcr lu- bona. Et divisit Dcus inter lucem bona. Et divisit Deus inter lucem
ccm et inter tencbras. ei inter tciiebras. et inlcr tenebras.
secundus.
147 ftEXAPLORUM QU^ SUPEUSUNT. MS
TO EBPAIKON. TO ERPAIKON AKrAAS.
'E>.).r,vixoi? ypi.y.ii.a':'..
tzauou a;jiasiji
0. 0'j'.oj[x;p eXiojijji 9. Ka\ eTttiv 6 ©ai;- SjTfrj-rtj x>i
[xaOaaO aiatjiaiijtaX [xazojpi aao 0'j- ijowp -zh 'JTioy.aTU) tou 0'jpavo'j £t?
Ocj^a aiaCaaa 0'ji£t /z^. •ziTiov Eva, y.a^ dcfOfitoj '^, ?T|pa. Kal
£YfveTO ouTtii?.
-©•J .X^CT ynxn NSim 12 12. OuOojae aapE; oeaa £3£6 [xa- 12.
'-S-TJ7 y;i VlJ'aS y-- y-no ^^P'' ^^P^ Xa[itv£ou oue? 0J3£ 9£pt
CcSl D'T;inSl nn.^S TT T)'Si ''"^I"^ a"ATiXa ouatou XaojOojB ouXa- to'j o'Jpavo'j,Ti'jota-/ojptC£tv [ji£Ta|iJ
[jiojaot(jt, ou/ata[jit(Jt ouaavtji. TT,c f][ji£pa? xa't [xeTaEu TTi^ VUXT&?,
DTtyi xal £3T0j-av ei^ ar,p.£ta , xal etj
xatpojc, xa't elj ri[jiepa?, xa\ ei?
eviauTou?.
10. Et vocavii Deus aridani, ter- 10. Et vocavit Deus aridani, 10. Et vocavilDcusaridse, tcrrs,
rani., ot congrcgatioucni aquariini terram, coiigregalioiiesque aqiia- et collectionibusaquarum vocavil,
vocavil niaria : et vidit Deus qiiod rum appillavit maria. Et vidil maria. Et vidit Deus quia bonuni.
loniini. Deus quod essel bonum.
11. Et dixit Deus ; Gerininet 11. Et ait : Germinet terra her- 11. Et dixit Deus : Germinc'
lerra gernien, lieibam seminili- bam virentem et facientpni semen, leria herbam seminanleiii
feni,
«anteni senieii ; ;irborem fructus, et ligiium pomirerum faciens fru- seinen, liguum frucliferum faciens
facienicni fructum speciei sua;, ctum juxla genus suum, cujus IVuctnin, seminaiis semen in ge-
ciijus semcii in ea super tcrrani. seinen in semetipso sil super ler- niis suumsuper terram. Et factuiii
Et fuit ila. ram. El ractiim est ila. est ita.
12. Et protulil terra gernien , 12. Et protnlit terra lierbam vi- 12.
lierl)am seminilicantem semen iu rentein, ei facientein semen juxta
specie sua, et aiboieiu facientem genus suum , lignumqne facieiis ferens seiuen iii gcnus suuni.
iruclum , cujus seiiien in ca iii Iriiclnm , et liabens nnum(|iiiid-
specie sua. Et vidit Deiis quod quc sementem secuiidum specieiii
bonuiii. suain. Et vidit Deus (|uod esset
bonitin. Et vidit Deiis quia bonum.
lo. Et fuil vespera et Iiiit iiiaiic, 15. Et factam cst vespere ct 15. Et factum csl vcspere ct
ilies tertius. manc, dies tertius. facluin est luanc, dies tertius.
14. Et di.vit Deus : Sint luini- 14. Dixit auteni Dcus Fianl : 14. Et dixit Dcus Fiant luini- *.
iKiria in cxpansione cueioruin ad luminaria in iinnamenlo coeli , et naria iii linnameiito coeli ad se-
liivideiuliiin iiiter diem et iiiler dividanl diem ac noclein , ct siiit parandiim inler diem et inter
i.oclcm : et sint in signa ct tem- iii sigiia el tenipora , et dies cl iiocLi;in, ct sint in signa , et i'i
9. Kai
eItiev 6 @s.6;' Suuxtixw zh 9. Kal eliTEv 6 0;(5/ iluvaxGTiTO} 9. Ka\ eiTtcv 6 &tii' SuvaxOfjTto
iJoiopxi UTioxdTit) ToO oupavou eIs TO zh u7:oxdTti> toO oupavoO
uScijp, t6 u5(op t6 uTTOxdTco Tou ouoavoO
riTOV eva, xa\ ocjjOriTa) J^IP^- :f) ei; auvaYtoyr^v ]jttav, xat 6tp0r)T(o i\ et;T6uov Eva- Ha\ ScpOfjTOj f) Irjpd.
Kal eyfvcTO ouTtoj. |T)pd. Ka\ eY^vETo ouTto;. "— Kal Ka\ eyivETO outoj;.
<rUVT))(9Tl zh UOtop T?> UTIOxdTtiJ ToO
oOpavoO £t; Td.; auvavtoyd; auTiJjv,
*
xat io^Ot] f] 5r,pd
iO. Ka\ IxdXtaEV d 0eb? 1^]^ It)- 10. Ka't exdXecEv 6 @Eh: ttjv 10. "Ka^ exdXeaEv 6 0Ei; ii]\iqr\-
pdv, YTJv, Td 6^ auaTTiiJi.aTa twv ?r,piv,yTJv, xat Ta auaxTipLaTa Ttov pdy, yiiv, Td 5i. (iuaTf)|jiaTa Ttov
uSdTuv ixd).£<j; GaXddia.;. Kat el- uSdTOJV ixdXeae OaAdjaa;- xat eloev uSdTtov JxdXeae OaXdiaac. Ka\ et-
6£v 6 0£6i; oTt xaXdv. 6 ©e^j; oTt xaXov. OEv 6 0e6; oTi xaXSv.
11. Kal eTttsv 6 616;- 'E^aYa- 11. Kal eiTtev 6 Beo;- B).a<7Tr,- ll.Ka\ elTTEv 6 0E6;- 'E^Evey-
Y^Ttofj T-TJ. adTto T) yri pordvTiv );6pTou <j:r£tpov xdToi yfi PoTdvT)v x6pTou.
jTTcpixa xaTJ. yevo;, xat xa0'6p:ot6-
TT)Ta, xa\ ^ij/ov xdp7:t;jiov TOtoOv
xapTiiv, ou t6 aTTep^jia auxou ev au-
Tto xaTot yevn;
iyivezo ouTtu;.
12. 12. Ka\ i^rjVeyjcev tj yTj ^OTdvTiv 12.
•/ipTOU, aTtetpov crtcpiJia xa-d ye-
vo;, xal xaO' 6|Jiot6TT]Ta, xa't ^uXov
Xiip7Tt[JtOV Ttotouv xapTi6v , ou t6
dTrdpjjta auTOu ev auTto xaTd yivo?
e7i\ TTJ; yri;. Ka\ eToev 6 0£6; oTt
KalelSev 6 0eb; OTt xa/6v. xaX6v. Kat etSev 6 0ei; oTt xaX6v.
13. Kal EY^veTO i(jTt£pa 13. Ka\ iyiveTO saTiepa, xa\ 15. Kat ey^^eTo saTt^pa, xa\
SYiVETO Itpwt, fj[i^pa TptTT). eyivETO TCpOjt, f|[i^pa TpfTT). '
eyivETO
' -
.'.
7TpOJt, f)[X^pa
.
TptTT).
14. 14. Ka\ elTtev 6 0e6;- rtvrfiT]- 14.
Ttoaav (fojaTT)pE; ev Tto aTepEto[iaTt
ToO oupavoO ei; tf aOatv £Tt\ tt); yf);,
ToO 6ta/top!fetv dvd [j.£aov tt);
f)pLipa; xa\ <ivd [j,£aov t^; vuxt6;-
xa\ JaTtoaav ei? aT)[j.Eia, xa\ et?
xaipou?, xa\ ei? f)(Jtipa;, xa\ ei?
evtauTou;.
nqua , qu;e sub coelo in locuni , aqua , qua: sub coelo , iii congre- aqua qua; sub coelo est in locuiii
ununi :ct appareat arida. Et galioiiem uiiam el appareat a- : unum et appareat arida. Et fa-
:
factum est ita. rida. Et facluni cst ita. ;- Et con- ctuni est ita.
gregata est aqua , qua; sub coolo ,
vocavit niaria. Et viilit Deus quia vocavit niaiia. Et vidit Deus quod rum vocavil maria. Et vidit Dcus
bunuin. bonuin. quia bomini.
11. El dixil Dcus :Eilucat tcrra. 11. Et dixit Deus : Germinet 11. Et dixit Deus : Producat
lerrahcrbam feni seminans se- , leria berbam fciii.
mcn secundum geiius, ct secundum
siinililudincm ; el ligiiiim fructi-
ferum faciciis frnctum , ciijus se-
mcn ejus sit in ipso seciindum
genus siiper lcrrani. Et factum
est ita.
rr^aranS ^Tspn -nxan-.-xi m''^ a).T;Xa ousO «-/0)- TTi; Tjijiipa;, y-aV sijv t?iv tpojstfipa
,ov /.aftajACJsAcO
[jiiy.pov si? £|oucriav 15); vu-/t6;.
47. OuiOsv to9a[Ji sXojstix Sapay.s 17. Ka\ sOsTO auTou; 6 ©sb? iv
v'p-Q c,-'^N anx in'i I'
oCipavou, tio
tto cTsp£(i[Jia-'. T0'j
•pNn-yj tnhS D'cu?n «"''F»'!^ '•«'P «> <^='P^?-
OaivSlV £-1 TTJ? •(')'?•
oTi xa),6v.
CCn ISTiI?' D'-Sn -ia.s'1 ao 20. Ouiwjjisp eXcos-.iJi idpsaou 20. Ka'i sirEV 6 Oso?- 'E^sptJ/dTto
a;xaiix aapsg vatfsc aia ou<ot? t£<o- Td uoaTa ip~sTd tlux.fl? ^'^>'V, "/.a'!
V-INn-Sv^SiV ^IVI n'n f33 V-l^"
7rS-T|V?)V tZTd[.tSVOV E-'t TTjC Y^i?.'
n-acrn ypn 'js-Sv Jl^.
t
^ ^ " £7:\ Tipoatjj-ov Tou aT£p£<otJ.aTO{ Tou
oupavou.
na^jnn-ns" c.-,'-n Nn2'i 2i 21. Oui6pa sX{0£[|ji sO aOaviv!,a 21.
ur:-S3 nxi D'S-iT aYaSoXijji ousO /oX vatfE? aata apa-
nca-i- I n'nn.
piscjsO a3sp c:aps30u a;,ia'.;j. Xap.'.-
rwi an;'cS cai iiT>:r nurx vss;i ousO xoX o,(j) yx^JCf-f Xa;j.'.vsou
cz'nSN NT1 inroS »13: ^iv-Ss ouiap sXojstfj. X' T0)6.
nn3->3
•ns -laxS cnSx cnx -p3'i 22 22. Ou'.6apsx .... toOa[ji sXwst^ji ).a-
c^qr
15. M siiit iii luiriinaiia in ex- 1.^. Ut luceant in lirnianienlo lo. El Eint in luminaria in fir-
p^iiisioMO ta^loiiiiii aJ illuminaii- coeli et iiluminent lcnam. Et i';i- mamento ctBli ad liiceniiiini super
(liim snper lerrani. Ei, fuil ila. ctum est iia. terram. Et factuin est ila.
IC. Et fi;cil Deiis diio luminaria IG. Eccitque Deiis duo lumina- IG. Et fecitDeiisduo lumiiiaria
magna : luminarc inajus atl domi- ria magna : luininarc niajus , ut magua : luininaie inagnuni in pu-
iiiuni (liei , ct lumiiiare niinus ad piKesset diei et luminaie minus,
: teslatem diei, et luminare parvuiii
ilominiuin noclis ; et stcilas. ut pneesscl nocti et stellas. : in potestalem iioctis.
17. Et jjosuit cas Deus in ex- 17. Et po^uit eas in firma- 17. Et posuil illa Deus in Cr-
pansionc creli, ad illumiuandum mento coeli, ui iucerent super lcr- maniento coeli, ul iucerent super
siiper terrani. ram. tcrrain.
18. Et ad dominandiim in die 18. Et prsessenl diei ac nocti, 18. Et dominarentur diei ac no-
ct iii nocte, et ad diviJciidnm in- el dividcrciil iucem et tciicbras. cli, et dividerent inter luceni ct
lcr luccm ct intcr lciicbras. Et Et vidit Dcus quod cssel bonum. iiitcr tenebras. Ei vidit Deus qiiia
\idit Dcus quod bonum. bonum,
19. Et fuit vespeia,ct fuitniane, 19. El factum est vespere et 19. Et factum est vespere ct
dies iiuartus. nianc, dics quartus. factuni esl inane, dies quartua,
20. Et dixit Deus : I^cpcre la- 20. Dixit ctiam Deiis Produ- : 20. Et dixit Dcus : Repere fa-
ciant aqua: icplilc auinue vivcn- tant aqiiae repliie aiiini:e viventis, ciant aquse rcptilia animai vivenlis,
lis clV()lalile*volet super terrani,
: ct volatiic super lerrain sub lir- et volalile volans super tcrrau!,
supcr facics cvpansionis coelo- mamento coeli. super facicm iirmainenti coeli.
luin.
21. El trcavit Dcus cetos ma- 21. Creavitqne Deus ccle gran- 21.
i;iios et nranem animam viveiUcm dia, et omuem animamvivenlem
lepenteni, tjiiam repere fecerant alqiic motabiiem, quam produxe-
aiiuie in spccie sua : et omne vn- raiitaquae in species suas,ct(imne
latile alaluni iu spccie sua. Et vi- volalile sccuuduin genus suum. Et
(lit Dcus ijiiod Ijonuni. vidit Deus (juod esset bonum.
22. Ei bcnedixil eis Dciis di- 22. Beuedixitque eis diccns : 22.
ceiiiio : Crtscilcei nuilli|ilic,aiiiini, Crcscite, el iniilti|ilicamini, cl rc-
ct rcplcle aipias iii mariliiis : ci l'lctc aquas maris : avcsiyic mulli-
volalilc niuiii^ilicct se iii tcrra. ulicciilur supcr tcirain.
«55 GENESIS CAP. I. \U
lYMMAXOS. 0'. 0EOAOT1QN.
10. Kal sitot'r|(T£v 6 @e.b<; tou? ouo lU. Kal irotViaev 6 Qzh; tou; 6uo
9ii)iJXTipa; To'j? [ji^ydXouc, Tiv cw- ^toaTTipa^ Tou.; [AsydtXou;- ihv cto- (ftoaT^pa; tou; [xeya.lo'jq- t?>v tpto-
oxrjpa zhM (Jisi^u) etj t6 f)yii30ai (iTf|pa Tov |J.iYav ei^ ^pvA^ "^^? CTf,pa Tov [jiEYav £t; i^ouafav Tf)?
cfi? fjjji^pa;, t6v ok tfUJTf|pa t'jv <)[jiipaj, y.oC'. tJiv tftoarTf]pa t&v fl[j.£pa;, Y.a\ zhv (fwaTfjpa t'jv (j.i-
eXaaato etcapxJti Tf,? vuxtos, xal xpov ££.; i|ouaiav tti; vuxt(5;.
TO-s «tiTEpai;.
17. 17. Kat SOsTo auTou.; 6 0£6? ev 17.
Ttp (jT£p£(0[J.aTt TOU OUpaVOU, C'J(TT£
20.^ Kai EiTzsv 6 @s.6;- •E^tp^^i.xM 20. Ka\ sT:t£v 6 0£d; • 'E^aYa- 20. Kal sfev 6 Qioq "EJ^p^lci-
ti uSaxa ip^rrctbv ^^^xrjV C^^aav, YSTco TJt iJoaTa JpT:£Tii c^u-/''^'' ^'j'' Ttosav Ti iJoaTa ip~£Ti (iu/i; iToj-
xa'i 7:£TT)viv its ;o.a£vov i~\ ttis Tti5, dcov, xa\ Ttetetvi TT£T(5[;i£va iirl Tf,i; aa;, xat u£tt]v6v 7:£T(J[j.svov eti^
xaxi TrpoadJTOV aTipstoijLaTo; oupa- Yf|s, xaTJt T^ aT£p£co[xa tou oupa- '^^'^T^i?< '^^'i 7rp(5a(07:ov aTspsc^j-
\ou. Ka\ iyevsTo ouTtoj. vou, "— Ka'i £Y£V£TO outco; [ittTo; oupavou. Ka't iY^"''^"^ ojtio;.
l
ciant aquae reptile, aniniam \\- aiiua; reptilia animarum viven- ciant aqiia; replllia aniinas viven
venlem, ct vohuile volans super tiiini ct volatilia volantia super tes, et volatile volaiissuper ler-
lerram secundum facieni llrnia- lerram secundum lirmamentum rani , sccHiidum faciem lirma"
*
menti cfleli. Et factum est ita. ccell : f- et faclum est ita menti coeli. Et factuin cst ita.
•pxn Xi'".n s^inbs' naNn 21 2-i. 0'j'.ci)|j.£p £),wsi[A Otoae aapE.; 24.
vatfe; aia Xajiiva pasjjia 0'jpapi£;
t:-c-i ncni r-!;'aS rrn u?33
ouatsGo) apE? XajJiiva outet )(£v.
outap-
/aO£[JiouO£vou (ji£v
26. Ka\ Ei^tev
ovOptoTOV ^v etxovi
i 0£(i? •
nonfo<i>-
t,[Jttov, xol
a'n rT;-2 m'": 'zrr-3-o i;cSia
oou paoEfaO oia[jt ou6atjo!{) aaa- xaO' 6[jtotojitv T][itov. Ka't eTtixpo-
(jiat[i ou6a6a£[jta ou6a-/oX aaps; Tet-rtouav ev i/Out t?,? OaXda3T]i;,
y-ixn-Sy wnn •i:?r:nn-S;2"i ou6axoX ap£[xsg apO[J.£S aX aapsj. xa\ Iv Tieietvto toij oupavo'j, xal
ev XT^fiveut, xai £v Tiaari Tfi Yfj xaV
Ctotp xtvou[jLivtp k~\ iTi^ )"?,;.
27 27. Out6pa £).to£i[x £0 aaoatji pa- 27. Ka\ SxTtaEv 6 ©eb; auv Tiv
c-xn-ns 1 cj^rha n-i2^i
aaXfjttiJ paaaX£(jt sXtij£t[X papa ojOoj avOptoTOv iv Etx<ivt a'jTO'j Jv ei- •
iax'1 Z2'rhii cnx -j-,2'i 28 28. Out6ap£x iijOa[i. eXoj£t[jt outto- 28. Ka\ E^JXiyTjaEV auTou; 6 Oei?,
[j.cp ).ac[jt eXto£t[t 9£pou oup£6ou xa\ etTiev a'JTot j 6 ©eo; Au^ive- •
•sSci iz-ni rs cimSn anS ou[jiaX£ou 'eO aap£i; ouy.a6£3oua aOe xa\ TrXTjOuvEaO^, xa\ 7:Xr,ptoaaT£
•n maii 11-11 -m3i y-ixn-ns oupEOou paosYaO ata[i ou6ato'.f aaa- TT]v -j-Tiv, xa\ u-OTd^aTE a^JTTjv, xa\
[xatfjt ou6axoX aia opa^JtsaeO aX £7TtxpaT£tT£ £v txO'Jt Tr,; OaXdaarj;,
aape;. xat iv T:£Tr,vtTj tou oupavO'j, -xa^ iv
y-ixn-Sy
'^iavTi CoJ<p x:vou(jiEvtp Eirt ifTis.
3:S -nn: rtzT^ dtiSn -icn'! .29 29. OutiiV^Jtep EXtoei[Ji evve vaOaflt 29. Ka\ £t-£V 6 Qz6i- 'loou 5i-
Xa/Epi eO x^^' ^''6 s^pea fapa aaep otoxa u[jttv a'j[jt7:aaav ^'^^p
i::}-h-j -irs VTT •j-c^ i itt'-~Sj-nx x^''^'!^'
aX (f£V£ x''^ aapEc oueO x^^X a£? (jtaivouaav a-cp[jta ^t:\ T:p(5i;ti'7i>w
iiiinem in imagine nostra, el se- ad imaginem et similitiidineni no- honiinem in iniagine noslra, cl
< uiidum similitiidinem nostram. stram et pr.Tesil piscibus maris,
: secuiidum simililudinem noslrain.
1 t doininenlur pisci iiiaris, ct vo- ct volatilihus cceli, et besiiis, uni- El dominentur pisci maris, et vo-
1 itili coeli, et junienlis, el univer- voisajqiie lerra;, omnique reptili laiili coeli, et juincnlis, et uiiiver-
^_.c terrK, et animali moventi se quod inovelur in lerra. sx tcrrae, ct animali niovenii se
.'•uper terram. super tcrram.
27. El creavil Deiis liomincm 27. Etcrcavit Deus hominem ad 27. Et creavit Deus boniinem
iii imaijine siia in iniagine Dei : iinaginem suam : ad iinagiueiii Dei iii imagiiic sua : in iinagiiio Doi.
1 reavit eum : mascuhiin ei femi- creavit illum ; masculuin cl fenii creavit eos : inasculuni el feiiii-
lam fecil cos. nani creavit eos. iiam fecit eos.
28. Et boiicdixit cis Dciis, etdi- 28. Benedixiiqiie illis Deus , ct 2.S. El liciiedixit cos Dcus, ct di-
\itad eos Deiis Ciesciteel iiiul- : ait : Cresciie, et niuliiplicamini xit cis Deus
Crescite, et inulti-
:
I plicate vos, et rcplcle lerrani, et cl rcplete terram, ct subjicilo eam, plicainini, et replete terram , et
^'ilijicite cam , el doniiiiamini iii ct doiniiiamiiii piscibus maris, et siihjioito eaiii, et iiiiperium habe-
|)!>ces niaris, ct in volalilo cieli volatilibus coiW; el uiiiversis ani- lote iii pisce inaris, <l iii volalili
•I iii oinnein bestiam iciilanlom inaiilihus, (iiiic inovenlur super cooli, ct in oinni aiiimati niuvenli
•.'ijior terram. lorram. se siipor toriam.
'29. El dixil Dons : Ecec dodi 29. Dixitqiic lieiis : Ecce dcdi 29. Etdixit Deus Ecce dedi vo- ;
\ ibis (iinncni lioiliaiii soiniiiiliian- vnbis oinncin herbaiii atrereiitoni lii.< oninoni liorbaiii soiniiianliiii
!. iu SLMiicn, (iii.c iii sujici ficic o;ii- bomeii super torram , ct universa si'nK'11 su^icr fatioiii oniiiis terra:
1
{i>7 GENESIS CAP. 1. 153
v-cToj T)
Y?, ^"JXV'' C'"'^av xaTa yi-
vo? • T£TpdTOOa, xa\. ^preTd, xal
fiT)pta Tf),; YT]; xaTa yivo;. Ka.\
£y£V£TO OUTdli;.
[^.cV &v8[J(0TOV, (b? ECxiva T][Jl(jjv, pL£v dvOptoTOV xaT' etxova f]jji£T£pav avOpwTtov ev £tx6vt 'l[Jiiov, il>; iv
xaO' 6[j.oitoitv ^aijjv. xa't xaO' 6[j.otto3iv xa't dpxcTtoaav ojjtOKoaei f,[ji(ov.
28. Ka't £u),OYTiaevauTou?d0£6?. 28. Ka't £uX6yt)3£v auToui; 6 Qzhc, 28. Ka't ei/.^Y.Tiaev auTouj o
EIti^v Sk auTot; 6 0£(j;' Au^av^aBe Xeycov Au^dvecOe xa't TtXTjOi/v^aOe,
•
&ihi, xa't Elttev auTotr 6 9z6; Au-
xa't TrXriBuveTOe , xa"t 7:XT|p(i)3aT£ xa''. 7:Xr,p(oc;aT£ Tf,v Y^iv, "/.a't xaTa- £dveaO£, xa't 7:Xr,0uvEa0e, xa't TtXr,-
Tr,v yfjv, xa"i OitoTa^aT^ auTTjv, xal xupt£UjaT£ auTf];^ xa't dpxeT£ Ttov ptoaaTE Tf,\i Y'^''' ''•<''' u-OTdcaxe
yetpouaOe tou? t;(Oua; ttj; OaXda- iyOuojv TTi!; OaXdijar,c, xa"t t(ov 7T£- auTf,v, xa't 7tat'jEU£T£ £v TOt; lyOuat
(jT^q, y.dX Ta z£TT)va tou oupavou, TEtvtJv oupavou, xa't crdvTtov
Tou Tf,; OaXdaar,;, xa't £v Ttjt; tiettivoi;
xa\ Ta ^(oa TOt EpzovTa £Ti"t ttij T(Tjv xal T^daTji; tt]? y'!?!
xtt,v(ov , Tou oupavou, xa't £v TtavTt fojy ep-
xat 7:dvT(ov ;(ov tp7:£T(iv tojv tp- TtovTt E-'i TTJ; yf,;.
7t6vxu)V £7:'t TTJi; yrn.
Et (lixit Deiis
2,i-. Producat : 24.
leira aniinam vivcntcm seciintluni
genus (|uailnipctlia et replilia, et
;
robis oinno pabnliiin seniinans se- vobis oinne pabuluni seminansse- vobis oiniic pabnlum seininans se-
nien, (juud csl suncr faciem oinuis ineu, (uwd est suikt omnem ter- ineii, fjuod esi suiier laciA;iii uisi'»
150 IIEXAPLORIIM QIJ.-E SUPERSUiNT. »00
i:-ncK yiT-^3-nNi Vry-iNH Sj a-sp pw tfcpt e? ?op3a Capa >.axs;i •nitsTi.; 'cfi;-c^,(;
iv
•
xai (tjvtcov ^uXov,
50. OuXayoX aiaOaaps?, ouXaxoX 50. Ka"i. T:av:\ ftlitp 1?!? yti;, xa\
W!(Jacrap.at[JL ouXaxoX pw[iE; aX T:avT\ tou oOpavou , xal
7:c-£tviTj
--itt?N \r-iNn-Sytt?n"n i S^Sicacn
aapi? asEp Pto va^;; aia eG ^oX ravTi xtvou[ji$v(ij inX yt);, iT) £v au-
r.SasS Tvffy p-i'-S;-nN n^n r3J ta
ispEX e3s6 XaoxXa ouie'. xev. 1(0 liuxT) ^diaa , a'jv i:av Xixavoii!
ei? [jpwnv. Kal eyevexo ouTto?.
*a?N-S3-nN '.-iS.\ N-in 5i 51. Outap eXtoei[x e9 /ol aaep 51. Ka\ elSev 6 0e^j; ou^jtirav '6aa
aaa ouevve to6 [iaooouiei epe6 ouiei emii(](je, y.a\ ioou a'[a%-i atptSSpa.
fjtuxsp io)[Ji auiTi. Kat eyeveTO tiTiepa, xa\ syiveto
Trptjjt, fiy.ipo. exTr,.
iiis torrse ; cl oiiincm arbnroni , in ligna qna; Iiabcnt in seinetipsis se- ciomnelignum , in quoest fructus
qua frucUis ailjnris seniinificans mcnteni generis sui, ut sint vobis ligni seminans senien , vobis eril
semen, vobis crit in cscim ,
iii escam ,
iii escam ,
30. Et omni bcsti* terr.T, et omni 50. Et cunctis animantibiis ter- 30. Et onini animali terrae , et
volatili cocloinin, ct omni leptanli rx, omnique volucri coeli, ct uni- omni volatili coeli , ct omni quod
super lerram,in qiioaninia viveiis, versis qux movenlur in terra , et inovctur supcr terram, cui in ipso
onine olus Iierbse in cscam. Ei in quibu,': est aninia vivens, ut ha- aniiiia vivcns : oinneuhisinescain.
fuit ita. beaiit ad vescendum. Et factum est El facluni est ila.
ita.
51. EtviditDeus omne quod fe- 31. Viditque Dcus cuncla (in.ic 51. Et vid t Deus universum ,
cerat , et ecce bonuni valde. Ei fecerat : ei erant valde bona. Et qnod fecerat, et eccebonuin valde.
fiiit vespera ct fuit mane , dies facium cst vespere et mane dies Et factum esl vtsiiere el faclum
sexlus. sexiiis. est niane, dies se.vtus.
mus, veterem legendi niodum, ut in Hcxaplis eral, cst : lUud, « in principio fecit, t alii iuterpretes, cla-
quanlum licuit, secuti; et qnideni iii plcris(|uedivi- rius e.rplicantcs, sic verterunt, i in capilulo fecit
n.indo. Fragmenta quippe lcctionum non
Iiujiisniodi Deus, t lioc est, confeslim et exiquo teinpore. Am-
ila frequentia sunt, ut pussit qui,Kpiam veruin et an- isrnsius autem, ex Basilio mutualus, sic liabet
liquum Hebraica legendi morein in omnibns asse- Alius, ev xetfaXait;), i i» capilc, » quo significalur,
qui. Cum alioiiuin Palres ac scriptores, qui Hebrai- in brevi et exiguo momcnto summa opcrutionis iiu-
cas bujiismodi voces Gi«re c.vpresserunt, iion sibi pleia. vero, quibns facile accedam, vocem
Alii
inutuo consonenl, scd ariiis alio niodo legat. Veruin niCKni pntant longe nielius ev apx'), « in princi-
ea de re iii Pia;limiiuiribus fusius agilur, ubi ex pio, » qiiam sv xeoaXaito, « in capitulo, » reddi.
fragmenlis Iiiijusmodi omnihiis, iii uniim colleclis, Qua de le pulchre Diodorus in cod. Keg. 1823 Ttuv :
veterem illam legendi norinain ad ccitam metlio- PapSotptov oiot xaTJt tou? ypmrrj^ Mtu-jJiOjj yf{6-
diim rcducere conamur. CnRlerum in scqucntibus vaut, xat [jidXtaTa <p:Xo3otfetv ('jOeXov, oupaviv xal
eas soliiin llebraicas voces Grsece descriptas e.vlii- l-fiv TtiJv (JisTa^u TravTtov aiTiii)(jt£vtov, sS tov [jtSTa
bebinnis, qua; aliqua vel Patruin vel codicum auclo- TauTa xa\ ot "EXXiive.; 7:otri-a"t 7;Xi!ova; Ta.; tt;? aG^-
ritaie iiiiuntur. 6s.la; dcpopjii; i^^tXiqtpacjtv, e5et t6v Mojujea to; Tzop-
In Ilebraici textiis versione Sanlem Pagninum ptoTdTto Tou; 'Icipai]XiTac dTraYafivTa tti; exeivojv
et Ariam Monlanum ita soqiiimur, ul aliquando daeSsia?, dpxTjv TcotiqcTajOat 5oyii.a~i>>'i Tfj.; exetvtov
sicubi expedirovidctur, ab eis discedere nou dubito- 7rs7TXavifi[jtiVT,^ dp/f,; dvaTpo7:fiv. ETTstOT) ydp -j^evTiTJe
mus. (jiiv tbrj.oWyouv, T^v Oo 7:o:T|T7)v tjYVCjOuv, dpx^i^Jtsvos
Hiijusce pnrro capitisinlerprctalioncs veteres, ex euOu;, « 'Ev dpxi], caT|a'tv, e7:otT|<jSV 6 0e6;T6v oupaviv
Philopono iii Uexnemeron pene totas desumpsimus. xal TTjv yfiv. » T6 6e, « 'Ev dpx?] e7:oir]aev 6 6e6^ tov
V. 1. BpTj:;!0. Sic scribit Origcnes in psahnum i. oupaviv xa\ Tf|V yfjv, » otodcxet sa^to; oTt t4 XoiTrd
In codice antem Itegio 1823, qu;e est calena iii He- [j.STi TauTK -^iyo-Jtv. Et ydp [xf) 7rs7ToiT|Tat xat t4
ptatpuclium, sic ad marginem legilur initio, pap- XotTid (jTotxeta, xaOd^rep Td 7TptJJTa ojv e[jLVT);jtdveueie,
rjTf|0. llicronymiis lcgit, Urailk. TiapetXxs t6, « Tiv dpxi) 47ToiT|Cis t?(V oupavbv xa\
Aqiiila ev xe;aAai(|) vertit. LXX Interpreles, in- Ti)v Yf|V. » lil est Cum barburi omnes, quotquol
:
dtr.m Trasr,? tt,? fii?, y.a.\ nav ^u- <Ji]q Tf,c (•?;.;• xal -av |uXov, o ^x-i TtdjriJ Tf,; [•?,;• xal t3 tov ^u/.cv,
Aov, iv 0) EGTc xapnb? ^u)>ou a::£p- £v iauxio xapitbv (jTispjiaTo; cto- 6 £/£1 ev a'jTto xapiriv |uAou CT:£p-
liaTf^ovTO? <jrip|;ia, OfiiTv clvai eig ptjj.ou, uij.rv £cxai £tj Ppiosiv [xatvovTo; cTTipfjia , jjj.tv 'iz',3.1 £i;
Pptocriv ^pcocjtv
50. riaat T£ Tor? Cojot? xri? yT,?, ."0. Ka\ r.dtcit Tot? Gijptoti; tvi? 30. KalTiacTt Totc; OT,pfoti; xr^
xal Ttaat t£ •rots TOtrjvot? lou ou- yri?, xal T.S.^t. toT; 7i£T£tvot; tou YTi;, Xa\ T.3.1\ XOl; 7T£TT,V0t; TOU 0'j-
pavou, zal Tavrt xtvou[X£vto kT:\ i?,; oupavoij, xa\ •itavTt £p7i£Tto EpTiovTt pavoij, xat ravTt ep-£T(p epzovTt
YT)?, £v (ji euTi ({"J/T] Jioaa. Ilav yXto- ^:it Ti); •j-T!?, 3 'iyzi ^v eauTto tj^uxiiv e7:'t TTi? yr^i, xa"t exovTt Jv a-JTio
pbv x^p^coi' ^k ppwitv. Tbv Trdvia CtoTJj, TavTa ydpxov yKupw eii tluxT^v CioT)?, tijv TTOtvTa /kopbv e£^
;(dp"ov !jTioptij.ov, 3 JsTtv eTiavio pptjjstv. Ka\ ii^EVETo oiJTtoj. pptlijtv. Ka"t eyevcTO outio?.
31 . Ka\ eIoev 6 &thq Trotvca Saa 31. Ka\ eIo£V 6 0€og tA TiavTa 31. Kal eloiv 6 0:3? •TrdvTa oca
ir.oiri^z, y.aX f,v xaXa (jctjopa. Kal 0!7a tr.oi-(]^z •
y.a\ t3ou xaXJt Atav. £7tot'Ti(j£v, xa^t ioou xa"/.!i ),(av. Kat
J-j-EveTO isrripa, xa^t ey^''^'^ -r.pwi, Ka\ £yiv£To ej-ipa , xai iyivzzo eyoveTO ^GTtipa, xa't eycVeTO 7rpto't,
•fjfjtepa EXTT]. KpbA, flJJLCpa £XTT]. •fijji^pa exTT).
31. Et viclit Dcus omnia qu.T- 31. Et vidit Deus oninia qus- 31. Et vidit Deus oninia qua;-
cunqiio fecit, cteranl bona valiio. ciinqiic fecit ecce bona valde. ; et ciinque fecerat, ct ccce bona val-
Et factuni est vespere , ct faciuni Et factum est vespere ct facturo , Je. Et faciiiiii cst vcspeie, et fa-
est niaiie, dios sexliis. est mane, dies sextus. ctum esi maiie, dies sextus.
cceluM el terram. > pwv cpcovT]V EjjtcpaTtxcoTepav te elvat, xa\ otd ttjv 7:p3;
Aquila, a'jv t3v oupav3v xa\ (J'jv tt]v y^iv- Hic in- TTiv 'E^patoa Y^tTvtaatv jjtdXXcjv kw: ti] evvoiix tiov
lerpies, ulpoie litlera; nimium serviens, ut passim rpa'ptov eYYt^etv. T3 o'Jv n £7t£cp£p£T0, > 9r,(i'tv, e^T,-
aiunt Eusebius et Hieronynuis, particulam nx, no- youvTO, dvTt Tou < auviOaXTt^ xa\ e^TcooYtSv^t ttjv tcov
l:im accusativi casus apuil Hebrsos, ouv vertit nx : uodTtov ip'j!jtv, » xaTd t}]v £txova Tf)? £7tcoa,^o'u(iT]5
y-)Nn, auv TTjv Ynv (»). SpvtOos, xa\ fcoTixiqv Ttva 6'jva[xtv £vtetc;T,g xolg UTto-
V. 2. In codice Regio 1823 lia>c legunlur, cx OaX7to[X£vot(:.Sic ealcnseRegi.-clanlillumdiscrepanles
Greg. Nyss. qu» inter edita ejusdem opera balieii- ab editis Basilii. Seiisus est : Nvn meum, sed Si/r»
liir «tavipcoTepov ok oia ttj; £uiJ.[Jtd-/ou, xa^t Weo-
: hominis, sernwnem tibi proferuni, qui tunlum erut u
SoTicovo.;, xa"t 'AxuXa yptffr^q, T) Tota'JTT) oidvota ca- mundann siipienlia disiilus, qunnluni pro.riinus vcrn'
cpT^viJeTat Tou [j.iV etTtovTog, « T) oi Yf) f;v dpy^v xat
•
si ientia'. Dicebat iijilur Sijriacini: vocem siynificanliu.i
dStdxpiTov » Tou ok cTEpou, « x^vcop.a xa^l ouOdv » et cUirius rem exprimere, el ob nffinitulem cum iinuua
Tou o^ (a"AAOu, « ouObj xa\ ouOev. » Ukc sentcntia Ilcbraica, senlenliir Scripluriiruiii prupius acceiler,\
per Sijntniachi, Theodntionis el AijuiUc interpreta- lUud iuique, « supcrferebalur. > inlerprelantur Syri
liones clarius explicatnr : nam alius hahet, « oliosa t fovebttt et vivijicabat aquarum naluram, > sccundunt
Tou, cvOer xal cvOh\ In eodem codice Reg. ex eTepa; y'»'^''^'^^^ ^'? eTipav [ji£TaYO[jt£va vo-qp.aTa £i'Ttc:
Sevciiano legiliir ad Aquilam xivco;j.a xa\ 0'J5£'J. xat TTJ ),c^et 6ou),£'Jtov dtp' tjs f,p[jiriveuTat, TtetptoTO
Chalciilius iii TinKVum Platonis edil. Meurs. p. ,
xa\ TOUTTiv [Jt-TdY£tv, dTtoicpdXTiTat Tfj.; otavoia;:.
372: Terra porro eral inanis ct iiihil. \n scliedis 'ili; yap 6 (j<f£vooMi]xr\<; xai 6 to^ott)? Ttap" fi(j.tv [A£v
vero Combefisianis lectio Symmaclii sic babet, dp";3v 6td Xi^eco; aTif;.atv£Tat, Ttapd ^'Jpot? ol otd 6'Jo,
\xiai;
xat d5taip£Tov, otinsa et indivisibilis ; seJ priesiat oiJTCo xa\ t3 4 £7t£cp£p£T0, » [jtia [Jt£v eaTt ),£^ti; 7tap'
aliorum,
liHlio Pbilopoiii ct quam sequimur. nempe 'E6paiotc, Ttap' f,[Jttv 6e oid [xta; Xiieij); oux av Tta-
dpY^v xa\ dotdxptTov. paaTaiT]. BoiJ),£Tat ydp T) 'E6pa'Cy,i] 'Aeiis, f) 'Cf>u
0', y.a\ Ttv^ujjta 0£ou 47re'jep£TO eTtavto to'j iJoa- 1 £7T£cp£p£T0, > aT,[xaiv£tv, oTt xaOd7t£p opvi; cljd
To;. Alii omnes, Et spiritns Dei su-
e^tttfiep^^jj.evov. OdXTtet Tatg 7tT£pu;tv djtaXcoj £cpa7tT0[iivTi tbs t3
perferebatur super aquam. SyriiS, auvdOa),7t£, incu- l^MoyoMEiy, oiJTco xa\ t3 7tv£u[jta £7t£cpipeT0 Tot»; iJSacit
babat, lesle Basilio, cujus ha;c sunt verba "Epto : ^ojoOaXTTcov. Id est Si quis dum aticujus timjua-
:
(joi oux ejiauTou "/i-j^ov, dX),d ii^jpou dv2p3;, ao',f:a^ sententiam in atiam linguam transfcrre nititur, lil-
()Aquilae verli^ndi rationem minime reddit anclor. Niminim ha-c nnstra panicnl.^t proprie .6y, cum, signi-
ficat.Sed diversimodc llpclilur. Cwn cnim sigi.ifirans, Gt 'nx, jnx (illhi, itthecha), elc; denolans autem accu-
salivvim cisum fil 'mx, "P^N (nihi, olhech.1), clc. DR.vtu.
1£3 HEXAPLOUllM QIJ^: SUPEP.SUM. 164
lerce servieits, voees vocibus reddere sludeat, is a latione udjccit verbo < vidit » priBpositionein cOv,
scopo aberrabit. Siciil eiiiiiitfuiidihulariustcltsuijilta- qu(B in coiiipositioiie < cuin > significat, uc si dice-
rius*,una voce a nobis eijiriiiiimlur; a Sijris auleiii rel « contuitus est, conspcxit. >
duobus verbis: sic illuU. « suiier\erebaiur, > una
V. 5. Ka't ixdiXeacv 6 Qzhi; zo) tfiozi 'Tjrjiifpav. Sir
quidein upud Uebra;os dictio csl ; apud nos autein
ties intcrpretes Aqiiila, Synimacbus et 'Tlieodotio,
vna vocc nnnijuain crprimatur. llictionis (/uippe
niinio scrupulo Hebraico idiomali ba;renles; nam
Ucbraiciv, quiv voci, >superfcrcbalur,t respondct, liic
est sensus, (lueinadmnduin (jiiHina, ova peniiis molli- sic Hcbiaicus babet DT TInS D'nSN' Nnp'!, " hoc esi
|-
ter continijeiis, i/iia fuvct, ipsisqiie vilalem calorem ad lilterain, Et vocavit Deus luci diem. Aquila baliel
imprimit, sic Spiritus atjttis supcrferebatur, fovens lEpa , alii, V|;j.ipav. Sic aulcni iiifia v. 8 inlcr-
^y-K .. .
uliiue calorem iinprimens. pretes, -/.a'i £x4).e3£v 6 0ei? toj cTcpEwpiaTi oupavov,
V. 4. Hic el p.issiin in frcqueiitihus Aquila, xai etvocavit Deus /irmamento c(Elum. Ubi Aquila ojpa-
(ii/V£i&v 6.0£(5;. Ubi Procopius : «(l(/!«/a in sua truns- voj verlit.
CAPUT GENESIS.
II
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS.
'EXXr;vty.oij ';(j6.y.i>.a.ai..
1. OE oupavo;
lTyS}T\ DT3 2 'E6p. [zf, f.jxipi 2,
-fl
£6So;.trj].
AieXetTTev.
pr'3 II *£ta(ov. H.
nS-:n 12 12. 12.
D-crn Sap5(5vu?.
^inu 15 13. raituv. 15.
Xou?.
Spin 14 14. E5o:xeX. 14.
naTp 'E^ (ivaToXf,;.
ms *opa9.
VERSIO HEBR.yCI TEXT. VULG.\TA L.\TiN.\. AQUILA.
1. Coeli. 1. Coeli. l.Coeli.
2. Die septimo. 2. Die septirao. 5
Ei requievit. Et requievit. Desinebat.
4, Hae generatioiies coeli ct 4. Isl;e sunt generaliones coeli 4. Ha; geuerationes coeli et
lerr*. ei terrae. terrae.
6. El vapor ascendebal de terra, 6. Sed fons ascendebat e lerra, 6. Etscatebra ascendit de terra,
et irrigabat universam facieiu irrigans universam superficiem ct irrigavit oninem faciem bumi.
terrae. terrse.
5T5pa, id esl, et comjrcgala est aqnn, qucc sub coclo altera Aquiia; editione desuiiipta sil nam diias vci-:
fSl, iii concjregmiones suas, ct cipparuil arida, quae siones edidit Aquila. Puto variani ejusdem vcrsionis
apiid LXX l(i;iiritiir, in acciinilioribus excmplari- leciioncin csse. Utra aiitein vcra icciio sit , incer-
b«s olieio iiolaia luissc docet Basiliiis, utpotc quse liini sane quse a Tlieodorcto affertur non
;
sper-
iii Hebraico noii liabcantur. neiiila.
V. 50. S., uav ylvypbv xi^pTOu. 0', xa\ uavTax(!p-
V. 16. 'Ax., si? e^ouatoiv xri^ fnjiipa?. Origones iii
Tov x>.<>jp(jv. INotat Piocopius abniidare conjunclio-
Philocatia, Spenccr. p. U, et in Genesin in Huet.
neni y.at apud LXX Inlciprcles, el Jii versione Syiii-
p. 15, lcgit eioucrta^Eiv ttj? V][jiipaj.
maclii noii liabeii. Et plane ncc in Ilebraico nec in
V. 29. 'Ax., ^(TTtapjji^vov cuipfjia. In editis Theo- aliis iaterpretibus legitur, unis exceptis LXX.
doreti, qu*st. 51 in Genes., aTTippiatvov anipixa, se-
CAPUT ]I GENESIS
SYMMAXOS. 0'. 0EOAO1IQN.
KaTiTrauuev.
i. AuTat 0.1 YEvisjtj [xou oupavou 4. AuTTj •?! ^tfiXo; yev^aeioj oupa-
xaV TTl? yT]c]. vou xa\ YT)?.
7. Ka\ SirXosi Kupto? 6 Qehizhv 7. Ka\ £uXa(jev 6 &thq tov oivSpto- 7. Ka\ S^rrXaae Kupio;; i &ihgxh\)
'ASAjji x'^^'' <5i7:6 TTjs iSSajjta , xal 7C0V xoOv i^rih xf^i; y^g •
xal ivstjju- 'A6A|x X(5uv dTti Tf,; a5oi.[xa, xa"t
STTveusev sts xobq [jtuxTTipa^ auTou CTTjdev eti; t?» TiptjatoTcov auTOu tivotjv feveuacv ei? tou; ptuxTTJpoi; «'jtou
dvaitvoTjv fio^;, x.aXiyivexo 'AoA(x fioii?, xal iy^veTo 6 (XvOpioTcog ei? dvoTcvoTjv t,(i)fiq, xa\ eyevsTo 'ASd[x
SvGptoTtof ei? 4''''X'1'' C<JJ(Jav. i}/UXTJv l^Gxyav. dvGptjjTro; st^
^'"X'!^ Cwaav.
8. napdSstwv (av3r)pbv) Jx Ttptlj- 8. Kal JtpuTsuoev 6 ©eb? icapd- 8. 'Ev TrptoTOtj.
2. 2. In die sexto. 2.
Requievit.
6.
6. Fons autem ascendebat de 0.
terra , et irrigabat omnem faciem
terrK.
7. Et finxit Deus liominem pul- 7. Et forinavit Dominus Deiis
7. Et formavit Dominus Deus
Adam pulverem ab adama, et spi- verem de terra , et insufflavit in Adam pulvcren; ab adaina, et spi-
facicm ejus flatum vila: : ct factus ravit in nares ejus respiialionein
ravit in nares ejus respiraiioiiem
est homo in animain viventem. vita; : et factus est Adaiu Iiorao
vitse et factus est Adam hoino in
:
in animani vivcnlem.
animam viventem.
'
8. Paradisum florenlem ex 8. Et plantavit Deus paradisum 8. In primis.
i"). 15.
man mn rcc
•I-2S 18 18. 18.
17.
... Noii ex .„
foniedcs ....
..»,,.,„„,>,..... ca .: finia
.,-.- 17. Ne conieilas : in qiiocunqne n.Quia indiecomeitio: isiii:i'.
21. Soporem super Adam. 21. Soporem in Adam. 21. Somnum altum super Adam.
in mulierem. in miilierein.
mus Qiwsl. in Gcnei.:' Pro die sexlo in llebrio , Ypa-Yicjj, TrXavT.OEVTOj £v iTJ T:>,dv^ EZitvou , iv u
liubel < dii'iii scplimiim. i Arctabiinus irjitur Judivos, xsTtoi 7:apa [/sv 'Ax'j),a, « ToOto ^'.C/.(ov YSvvTijjLd-
(jui de olio Subbati glorianlur, qiiod jnm tunc in ziM-i 'Aoa;j.' > Tiapi o^ toT? 0', « Autt) f; ^16X0^ yev^-
principio Sabbalum dissoluinm sit, dum Dcus ope- CiO); dvOp(i)-tov. ( "ftr;',r, yip xa"i £v tojtw Ttyj ^iT.i,)
ralur in Sabbato. Alii pulaiit loiige melius dici, .S(ffi('or Trapj.XcXzIcfOai, xal ou-(,j; a'JTi) Ttpos^OT^xi.
complevit ibi pusiUim esse pi'o compteverat, quia Id est : Ua:c vox liber Iwc loco non exsial apud Hc-
Hebraji cadem voce uluntur pro perfecto cl plus- bra'os ; sed errore Ilebra^i librarii adjccia est, de-
quaniperfeclo nec Deun) operalum csse Sabbato
: cepli simililudine toci itlins (Gen. v, 1) in quo jacet
arliitranlur, qiiod etiam serjuentia indicanl ct re- apud Aquilam quidem, < llic est liber generationum
—
:
qiiievil die septimo ab omni opere quod patrarcl. Adam ; » apud LXX vero, « Hic est liber generu-
(loislin. babei in margine, ol Iv.r.v. zfi o6oo;jtT), , lionis bominum. > Puunit enim etiani hoc ioco vo-
.s,;i(,j)io. Reliqui crgo interpretes sccuiidum Hebrai- cem libcr prtrferiiiissam fuisse, atqite adeo illum
ciiin vertfraiil, ubi^LXX -fi ey.-.r^ posuerunt. adjecit. OuiUus verbis Origencs iiidicat vocein -ED
ab liebr;eo scriba in huiic locuin adveclam luisse iii
!bid. "A..6'.£asit:;v. Coisliii.
Y. 4. Aq. cl Syiniiiachiis, oj-ai ol ytviaz Hanc qua;dam exemplaiia.
—
"A., ajTa; ai ysvEJsic, Cois-
lectionem cx calenis mss. et ex scheJis Combelisia- liii. iteiiKjue nota Origeni-, quani supra posuimus,
iiis iiiuluati suiniis. Septuaginta Interpretes sic ha- liaiic veisioncin uni .\quil.-e tribuit. Sed cateiia; oiii-
bent, a\>-i] tj piQ.oi favssioj;. In baec autem verba iies, quibus usi suinus, etiam Syiumacbo ascri-
liujusmodi iiota legilur in omnibus catenis manu- bunt.
scriptis. qiias vidi, sinc auctoris nomine, quanquam V. 6."A..xa''=7:itpX'jY;io?.Alii,£-i6X'Ji;jd;,alii jrt-
Combcfiiius ait, in uno l.intuii) codice Origeiiis uo- Q.\>-;ii6i. Varial ilein editiu Kjuiaiiu unje liunc
5f'D GENESIS CAP. n.
SVMMAXOS. eEOAOTiaN.
15. 'Evtw rapa6s;st{> xri? SXoti?. 15. 'Ev Ttli ::apaS;(-(|i xficrTpu^ri?. 15.
(7. OJ [i^ YOtyTi d-' aJTOu. '^y 17. Ou (fiye(!^^ 4?:' ouTOu, fi S"
i' Sv;f)(ji^pa cfdYii <i~ii xou ^u^ou, 5v f]piepa tpdyriT; d-n' auToCjOavdTto
d7:o6av£fa()£. Uijoijzcl, ^-^T{-.h: j'aT).
0avdTt;j dnoOaVitaOs.
18. 18.
18. Mivov. 01 J.octcl , [xovaxiiv.
21. Kdpov irX tJiv "ASdiJi. 21. "ExTTaaiv ivX tJiv 'ASdjjt. 21.
"FjTppor, u~vov.
Ka\ o-uvexXeissv. Ka\ dv£T:Xf]pti)a£.
dam. soninuiij.
Et conclusit. Et replevil.
ex viio suo surapta est ipsa. vocal itiir miilier quia ex viro : quia ex viro sunipia est.
suo suinpta est.
Aquihe lociim mutuati siimiis. Uiraque vox aiitem magis sensnm, qiiam verlia cniiisfiiie , respexisse
ideni significat, scilicet sfrt((;/)r«m, scalurigiiicm, vidoliir. oninos liaiic viMsioiiein
CateiKC £i; touC
—
,
Tel eruptionem aquarum. lii luec porro verba catena; (jtuxTf)pa?, cilant ex Origene. Coislin. e rogioiie
onines RogisR inss. Iia;c afferunt ex Eusebio Emi- vocis 'E5i(x ad niarginein liabet, otiictai;, i] Tpu^f),
seno : E^pato? Se Tt? 9r,a\v OTt ou liyz'. « riTiTT) tik id est septum, aut votiiplas, et sic solol ad ndiiiiiia
:
dvi6atv£v £x TT)? YT)i;- > dXXd Tt eISo? ayXuo; f^ aiOi- quieqiie pioprla suas signilioationes in inargine po-
po? auvsaTtoTo; TraxuTdTOU ou T7]v dvdSoatv dTi^ Tf)?
• nore, v. g., "ftaijjv, aTo;j.a xipT)C, os puelta:. EutXaT,
^r\<; ytvEaOat Etpr;, xa"i xaXuT:T£iv ib T:p6ati>-ov. Ei'T£ i'ooivr|a£v, parlurivil. rr,iov, aTf,Oo; , pcclus. AiOio-
Sk cnTzh Tr,^ vo-iSo; -.jTiatv , £'.'t£ ©sou otxovo(JtouvTo; T;ta, axoTojatc, obttvebriilio. Ttypt; , dpT^oyr] r) Ta-
k^bjszo, oux 'i-/f<.o X£y£iv. M
est : Hebrceus vero qui- ::£tvtoat;, rapiiia aul tiuniitinlio. V. 14, Eu^^JiirT)^;,
dam ait, Moysem noti dicere.-Fons a^cendehat de T)u5T](Jt£voc, anclus. V. 1", 'Aoa|.t, yrj^vf,; , f) av-
terra : tsed quumdam specicm nut/ccuLv aut acris Opto-oc, ij
X'''-'?-
terrigcna, aui liomn. aut pulvis. \.l
consislcnlis ac dcnsissinn, qucm e terra exliatari
,
oiip. IV, 1, kd'tv , ^ir^^i.o-^j-zi a^mulatur. V. 2,
,
oit, ac ejus supcrfuicm ohtcijere. Ijtrum aulem id ex 'AfJiX. dT[j.'t;, T^ T^svGoc, Drt/jor «!i( litclus, oap. n,
vapore : ulrum Deo sic dispensante ficret, dicere ne- 10, ^''IJ-, nomen. Xi(Jt, Oip;Jtf), f«/or. 'litf^O , ^Xa-
queo. Tuvai. e.xlcndal, dilatcl. El siniilia niuUa (]U;e coii-
Versuin 7 totiim sociindnm versionem trinm in- siillo pmermisimiis , qiiia linjiisinocli elyimdogiie
lerpreluni ex Philopono mnlnamur. Iii liiinc aiiloni alibi odila;, et aliunde iion accuratx, ncc taiili pre-
veisiim li:cc babel cod. CoRnrt. niini. 1952, ad tii siiiit.
iniliiiin capitis xwii in Job : Ot XotT:o't TtJjv tp[J-r- V. 8. Yersionem Aquil» habemns ex Basilio ol
vcuadvTtov, ( £V£9uaT,a£v tiq tou? [luxTfipa:; auTou c\ scliodis Coinb., Synimaclii, et Theodniionis ox
Ttvofjv Ctof); > Jx5£00jxaat. Hcliqui inierpreles i In- , Hieronyiiio; Syii interprelis ex cod. Reg. I88S,
iu.j\luml in nares ejus flalum vita' > ctyit/eruiil, nbi , ubi lotus dicitur esse Eusebii Eniiseni sic aiiteiu :
li.nlieliir iliidciii :
"0 |j.kv &jv Supo? outioc ?/£[ i'f- ligalur enim tou S).iou;, omiics llieronymi ediiio-
Ypaujjivov, « Kal £Cfu-:£ucev 6 We^ TcepdSciGov £v iie< velaiit ; el alioi|iiiii tou Satou; iion verlisset
'ESitji.) 'A'^ ol cfT,3i [Jt; xcisOat 6v t(Ti llieronymus amceniatis aiU delicinrum.
isyS\<:
'E6p'aTxt'). lil csl iSi/v/s
: siV /i«(i(.*(, i /Cl ptiwlaril V. 17. Versio Syinmaelii (Irece in omnibus ca-
leiiis nejjiis liahelur. Iii liiinc vero locum llierony-
f> HS jiaradisum in Eiiam. > ///«fi «H(eiii < «/1 i"i-
/10 I nil non rxflnre in llibruico. lino veio exslat inus Quast. Ilebr. ha'C liabet /11 quacnnqiie aniim
:
'/.0;, 'Eu^paTTig, TtYpT,?. Qualuor jluiiorum nomina iTOGavEtaOc. Priorcin lectioneni llieroiiyniiis cl Aiii-
hac stint apud llebnios, primus Pliisnn, secundus brosius uiii Syiumaebu triliuiinl. Atnoii infieqiicn-
ler oliservalur iiolaiu ol aoitoi usurpari eliani, cuiii
tloeon, lerlius Pliornd, iiuartus Eddckcl. Apud GiiB-
cos utileni. Cniiqes, iViiws, F.uplirales. Tifiris.
unus tautiim inlciprcs versioiiem alii|iiaiii exliiliil.
V. 12. Es Hieronyinocl Dmsio. Inlra cap. xxxi\ V. 18. Iii liuhc locuin An:\slasiiis serm. 9 iii
Kxtnli, versu (>, DnC."l ':2N Aquila et Thcoflolio
Hexacmeron : 'Oijioito; /.y.\ 'AxuAac i Suca:67;? i).-
lapides onycliinos; Ar|V69ptov xaOd'iaGOai Tou 0£O'j ^ou).o;j.cvoc, iivT\TO'j
verliiiil, Tou? XiOou? ivj/tvouc,
Svjya;, lapidcs oniiclins; EiTtciv, i noifjato;j.£v Tto dvGpojmo por,0^v xaT' a'JT?)V,»
Rviiiniaclins, TO-jc XtGou?
XtOouc aijapdYOou, lapides smaragdi. CToii^crojjiEr avTu) pcr\Oir xurirarzi uvtov tlT.t,
LXX, To"js
TouTcaTiv dvTtotxov xa\ 7:oA£;j.tov. Sic Anaslasius,
V. 13. Oris^enes in sclietlis Conibclisianis AiOio-
impietalis .\(|uilam accusans hoc loco, cujiis hic
niac, VTtc iiTiv 'E6patiT"i Xou.;' ar,p.alv!.i. 51 G/.o-
esl sensus Simililer et .Aqnila, impius ilie et gen-
Ttoitv. Aitliiopia; qtue Hebraice dicitur Chus : signi-
:
CoisUii.
rihiis consilum hiiic dX^r,, oiiiQ;iii(as, qu;e vox, ut
;
•
ne V. 21. In hiinc locum Hieron. Quie^f. Hebr.
et inrinilBe aliae, in Lexieis iion observala fuil :
nTi S^-s cr-; — n uT^m \ 1. .'Vpiopt, 1. Kal 6 Z'f.q rjv Travoupyo? 4i:4
mca -avTfj; ftljou Tr? X''-'P*S. "u imiriiss
nTiS.-< .-nn' n-w-; iutn
Kupioi &i6i.
S;n'1«| (i 0. 6.
V'-; n:npEm 7 7. 7.
cvn nnb 8 ,S. .\a,oou;jt atto;x S. 'Ev Ttp dvi[it)j Tij? f;(jiipac.
l'io exsliisi, i(l ext metilis cx cssii, in Ihbiivi) liabe- iiiaiia. Syiiimaclii intcrprctalio iii caleiiis mss. Ii;>-
tnr, TliARiiF.MV, quint Aiiuilii /.a-7.-f'jpiv, Symmacliiis betiir loco qui .\poUiiiaiii esse diciliir. Apint
iii
xipiv, id i'sr ^iavoiii el pinfiiiidiiiii sopdreiii iii(. i- 0;it!ciK'iii 1)1 Matlliivum Tbeodolionis vcrsio sir.
prelaliir. Diiisiiis : xApov, id esl sopoieiii pruprie ; jiiibct, lltrc tocaliitur multer
sumplio. Iii huiic lo
sdpvrem cuin yraveUiue siiinifical : sed usurpuntr ctini lli''ioiiviniis Qiiccsl. Ilebr. in Gen. : Non vide-
pro sopore siiiipliciter, ul "D""in in liufiua llebriro- tnr in Gra'e'u el i;i Lutino sonare, cur iiiuber ap-
rum. 1'lulnrclius iu Anloiiio de (.leopatra, Ka\ [aovov pettetur, quia ex viro sumpta sil : sed stijinotoqia in
EOpijy.; xi Sf,Y;aa -f,.; ajirtoo; aviu o-a3iAoij xipov llebrwo sermone iervatur. Vir quippe vociititr is, el
j-viooT] /.x\ xatatfopiv etjeXxiiJiEvov. llic simut tio- niutier iss.v. Itecte igilur ab is appeltata esl mulier
minat xapov et xaxa-fopdv. Lor.i scnsus esl Soiutn- : issA. Uude el Sijmmaclius pulclirc eltjinoloijiain eliam
que reperit morsum aspidis, siiie coiivutsiotie soporein in Crweo votuit cuslodire, dicens : Ilcec vocabiliir
grave:tt el soiniiiiin profundum attrulientetn. — "A., xai (ivop>.s. ot: diT?) dvSp?),- £Xf,99T, quod nos Latiiie ,
ir-.Ey.l., S. tj'Jv£x).., roisliii. possunius dicere : < lla:c vocubilur lirago, qitia eic
Ezefci^^ii-^wy. Ilaiic lcclionem viii doctissimi viro sutnpia esl.> l'orro Tlieodotio aliuin clijinoto-
Jo. Eiiiesli Giabe lieiiediio lialiennis. Ipse \t'<o gium suspicatus est, diceus : < Ilcec vocubilur cs-
niiiliialus est ex .\iiaslasio lib. ix iii llexaemeron, siimplio, quia ex viro sumpta esl.t Polcsl quippe
duo iiiss.
ciijiis ciild. Iiabciiliir, altcr in bibliollnca iss.v seeuiiduin varietalem aecen us et assumplio in-
cpisc. Norvic, allcr iii colleyio OKOiiiciisi. Aliiis leltigi. Sunt (jui conimodius 7ipo3Xf,[A;jta siibsti-
auteiii liabetiir Golberliiia. Locus sjc
iii bibliolli. liiendiim piitciit, ver-
(|uia Hieionyiiius .\ssumplio
jacet, 'Avr"i ri/r ki<CTd:iSij)q, 6 jxkv tcov JpixTjvs^jTWV lil. Scdvclabat ne llicroiiyiiuis Xf,[jt;jta verte^
qiiid
yazapvpav el-sv' ii.Woi xdjjof, Exspo^ v.xrcv. Pro ret Assnmjiiic, ciiiii alio(|uin a|)ud Origcncin Gc-
e\stasi atius inlerpres soiiiiiuiii altuiii, alius, sopo- iiebrardi in Muitlt., p. 42, leijatur Suinptio? \e-
leir. ^ravein, nllus soninuiii. Ilic vcio postreniiis ruin niiid scviptum luisse pulemiis? id
si Xf,d/tv
iinlii siiie uUa proisus dubitalione Tlieodotio esse saiie Tlieodorus lleracleotes, iiui
suadere videliir
videlur. iii catcnis liocc lialiet in liunc locum, 'EiTicrYi[iav->
V. ^l'-!. Anaslasiiis serm. 9 in llexaemeron : Mi'i Tsov [ievTOt xdxeivo, oti eri [aev tou "A5i;j. otTipT)-
i:>j EiTzevi, xa\ (oxociipiTia-s KOpio.; 6 0:6.; ty^v t.A3'j-
« lJ.ivtij^ £iT:ev, Tf,.; te aapxi.; ttjv 7To!T,CTtv xa't Tf); tj-u-
piv , I azi^x; TsXsiav cxiYiJLf,v 6 jji^Ya; K.Xf,[jLT,;- )(f,S- £Tt'i 6i TT,; yj^JO.VAhi [xovov Tf,v Xf,-itv Ei-.ev Tf,.;
xai T(5x£ ipxt^ (JTtX^^ KV.T^OL^, i7:f]vaY£ xh, « f,v TiXsupa.;. Notundum eliam et illud, quod de Adatn
£Aa6ev <i7i6 To'j 'A3ajx, tl^ •(\j'iari!.ix,ii xa"i ooxst ;.;.o; quidcm corporis et aniince creationem divisim dixe-
TOtvu flEoyi&Coq JittsTf.Tat Tii Xe^et. Ka"i fxp xa"'. 6 ril de mutiere aulem sotain cosla; suinptioiiem.
;
—
(icOOOTttiJv ouTto oticiTciXe TOtouTO (if,;jta. Id esl, Goislin. ad inaigiiiein, "Es^a 'E6patiT\ XfnLts {^
P^^stquam dixeral : < Et ccdificavit Domitius Deus dvopt;, piima versio Xf,<}t? est Tlieodolioiiis ; se-
cnsl(:m,t pleiiain et muxiiniiin interpuncliotiein ap- cuiida dvSpi; Syniinaclii, iit videre cst supia. Noii
punens inatinus ttemens, iiiiliuin !'L'rs?(S duccns, ad- iiiale crgo aiigurali sunius, cuin diximus, lcctioiiem
jecil illud,« quam ucceperat ab .\dam, in tnutierem.t Tlieodotionis, quaiii Latiiie assuinptiojtem expressit
videlurque milii admoduiti pie iectioni insistere. Si- llieionyuius, Gi'a2ce Xf,'itv esse debere. Ad Synima-
^uidein Tlieodotio lioc dicluin iui disiinxil. cliuin vero in Coisliniaiio videtur legi ivav5pt;> scJ
V. io. Hiincversuin Gr;ei'e inutuaiuur partiiu cx lillerse paululura erasae suiil.
catenis Regiis, parlim ex Drusio et e.v edit. Ro-
6. 6. Ka\ £oa-,'ov.".-i.JJ(9(xa^ecfai':. 6.
8. Aii TT/eu^aaTo; fi[jt£pa;. 8. T& 6£iXtv6v. 8. 'Ev Tfp TTvetJ;.taTi Ttphi KiTi»
tiu^tv Tf;? flVspa?.
M. 2uVtOXT,Tds [Jtot. 12. "E5(.oxa? [jst" ejjtou. 12.
SY.MMACHUS. LXX LNTERPRErES. THEODOTIO.
1. Callidior. i.Serpensautem erat prudcnlis- 1. Callidus.
sinius omiiium bestiaruni iiiice ,
15. l.^^.
U. 14. Xouv
CNT 13 w Nin 15 1.1 15.
;t nS©'-2 I
nnvi y-n 3"ro nn^
auTtiJv
. i
.,
6p.[jtaTa. 1^1
lil est,
fcrbo catlidilas et versutia qnam sapientia deinon- Symmnclius ,pro apcricniur. t posiiif, « pru-
illo , «
stralur. Aiiastasiiis mss. in Hexaeineron : '() Xjjji. (lentiores reddeniur. i Et ad vers. 7 : Symniaclius,
y.a\ i 'Ax. ocvtI tou , « t^povijiwTipo; , > ^arovpyd- < prudentiore.i reddili sunt, » id esl sapientiores fa-
nSS ^iDm 2 2.
VERSIO HEBRAICI TEXT. VULGATA LATINA. AQLILA.
1. Acquisivi bominem cum Do- Possedi liominem pcr Dcum.
mino. Hebr. interp. et Syrus, ac-
qiiisivl honiinem in Deu.
U. u. ro'uv. 14.
15. 15. AuTo; (Tou Tr,pf;T£t xecpa^*].'. 15.
".A.i.iOf, auTi?] cjrjuTsipf.ast x£cfa),f,v.
16. Ti; xuffjsi? ao'j. 16. Tiv <jT;vay(j.ov aou. 16. T4; xufisei; aou.
'H ipji^ aou. Dpoi Tov avSpa f) dcTOJTpo^-^
sou.
17. 'E::'.xaTapaTO; f] i'T| iv Tji 17. 'ETTixaTcipaTO^ fj yr^ sv toii; 17. 'EinxaTdpaTo; fj yri 4ns.(j,i
lp';aii3. aou, ^v y.azo^TrdQei (f. xa- Epyot? uou iv XuTTatj cfdyrj auTf v, ev Tv) Tiapa^djEt aou, [JtSTi [tcxCou
xoTTaeeia) tpdYT) aixrjv. tpdyr) auTfjV.
U. 1 4. Tfirani. U.
15. 15. Ipse serrabit capiit tinim.
Alius, ipsa coiiterel ca|jut tuuiii.
IG. P.ir(us tuos. 16. Gcmitiini luum. 16. P.irlus liios.
Appelitiis Uus. Ad vinim conversio tua.
17. MaieJicl.i lorra in opeia- 17. Maledicla terra in operibus 17. Maledicia tcrra .Tdama in
liiine tua ; in xrumna comedes tuis, in trislitiis comeJes eaiu. tiansgressionc lua, cum labore cu-
eam. niedes cam.
19. 19. (Donec) reverlaris. 19.
20. Vivipara. 20. Vila. 20.
22. Viilisli, Adam faclus est si- 22. Ecce Adam faclus est siciit
aa
rinl a nobis iii cosiioscerido bo- iini^s ex nobis
Cdgnoscen.lo in
nuiii aul nialiim. Nuiic igilur ne- buMum et maliiin. Et iiuncnelojle
quaquain exlendensmanum suam. exteiulul maiiuin suain.
mar[;ine habet Tptcl/ei. eraso interpielis nominc. V. 15. 'A.l.l., auTT] aouTetpf,a£i xecpaXf]v. Ila mss,
V. 8, Hieronynius : In jiterisque codicibns Latiiio- qiiidani, el h:ec videlur fiiisse lectio veieris ciijiis-
rum , pro eo qnod liic po^ninnis « ad fespcrnm, i dam inlerprelis, cujiis nonien taceliir, et qiiem se-
post nieridiem liabelur,q\na ih SiOd^iov Crxcnm ser- qiiilur vidgalusinl. Hieionynius iii Quaisl. Ilebraicis,
nioiim ad verbnm Irunstcrre iioii possumns : pro quo i;),'i/'legendum esse coiilirmat; sed AtigustinHS et cm-
))i llebrao seripiitm est i.krse HMyi quod Aquita , , teri l'erePalies,)f'S(jlegunt, ut iiolatiiriii edit, Roin.
interpretotus est, ev tiI) dViiicij ttic fj[j,lpaj, id est, V. 10. Uieroiiyiniis Quivsl. iii Cenes. : Pro i con-
I iii Sijnimaclius vero, Sti rv£U[jtaTOs
venlo diei. > versionc t Aquila t socielalem ^t Siiinnuiclius i appe-
i][j.ipa;, t diei. > Porro Tlieodolto ma-
per spiritum titum vel impetum » iranslulerunt \ocem Grajcam
nifeslins, "ev Tto Trveu^jtaTt r.ph^ xaTi'yuitv Tf,? ^[i--- ciu[ji;xax(a, jam anleliac, (|iiasi Aquila; essel, a nu-
pa;, «I iiierjdiiiHO calore transacto, refrigerium aura: peioqiiodam adhibilain, iilpote suspeclam, iiuUoque
spiranlis oslenderel. veterum teslimonio asseitam.
V. 13. Sic Drusius ex Auguslino Eup;nbino Sleu- Ibid. Coislin. 'A., Td^ (juJ,X. S., &., t4? 5Cj.
chio.qni veitit, scciiuil iiie. Mavult Diusins verti, Ibid. Cuislin. 'A.,S .^uvdcpeta, ip[ifj. Piima lectit>
incilavit, vel impulit me, vel persuasil milii. .\l si est Aqniht; secnnda Syminaclii.
seriem speetes, recie, ni fallor, veilitur, seduxit V. 17. Il;e !?ymiiiachi et Theodolioiiis lecliones
me. Qiiid vero si snspicemur leyenduin ditr|ydyeT(5 ex eodem Coisliniano proferuntur. Relii|iia8 lectiones
[jte, pro irTrjYdyeTCJ [it. ex Coisliii.
CAPUT IV GENESIS.
SYJIMAXOS. 0'. eEOAOTIQN.
mr.:; nS 5
v:s -te^i -No ]'pS -in'i Ka\ dpyD.ov tw KiTv aodSpa, xa\
^TOse t6 Ttpiawiiov auTou.
~p rnn naS pp-V.s mn' -iCN'! 6 6. 6. Ka\ e.\r,t Kupio; «pi? Kaiv,
E!; t£ Ti 4pYf/,ov oot;
7. 7.
est Deus.
5, Non rcspexit. 5. Ad Cain vero et ad muncra 3.
iiliiis non
respcxil. r. • , . ^. .
fi. Eidixii Doniinus ad CainrAd G. Dixilque Dorninus ad euiii : 6. El dixit Doniiiius .id Cain i
qiiid L^st ira libi ? Quare iralus cs ? Cur iratus es ?•
por, I txTr|ia;jLr,v avOp(0-ov iv 0£(;),» lu; ovaTiBsv- lionem accepil. Theoili)lio, svsTTJpii.^v, inllamma-
Toc (.m'c) t>jv rpiDTOToxov ©£(;). Id est, Hebrceiis el vit. Ilieronymus : inde scire poleral Cain qnod fra-
fc'i/ias, I poiseJi Iwnnncin in l)cn, 1 ac si primogcni- Iris munera susceptsset Deus, el sua respuisset, nisi
m r.ESESlS CAP. IV. ifa
7. 'AU- eav i 7. Oux civ (5pGtJi); irpossviYXTjc, 7.Oux Sv (iyaOto^ Ttotf;. 0£XT?.v, ;
aya6'Jv 6pO(7)C Oi [J.TI 6t£),T|? , Tijj.apTic xa"idv [;.Ti dYaOtTj^ noifjs, £ •.Tt 0'jpai
4;j.aptta i 'Hjuyajov. npb? is f; dtTtoj-: po^f, ijiapTta SYxa9r,-:at. npbj (je 6p;.i"r,
auToO, xa"t uu ap|it; auTou. auTou, xa"t dp^etj auTou.
P. 8. Tianseamus in campuni. 8.
12. 12. Gemens el tremens. 12.
15. El dixit ei Dominns , Non 15. Et dixit ei Doniinns : Non 15. Et dixil ei Dominus , Nnn
sic, sed omnis qni iicciderit Caiil sic , omnis qui occiderit Cam , sic : occiderit
oiiinis qiii Caiii ,
I Kl inflammnMit Deus .super Abel el super sacrifi- nilusest. Veriim sinceiior vidcliir li.iec Coislini.tni
cium ejus ; snper Cuin vero el super sacri/icium ejas codicis, e7i£xXiOr,, iucininlus esl. Ad Tlieodotion, iii
uvn inftammnvit. t pulo mclius £V£7:uptG£v dici quani £7:upiT£V.
Coislin., £7:£it'/,tOr,. En tertiam .\quil:e leclionem. V. 5. Hanc .\qiiil;e vcrsionem liabounis ex Tlico-
Piior eral d7:ex).T,0r,, uvocatus est, <\»am ex conjc- dorcto. Drusius malc legei al, ut et ipse subodura-
.8S IIEXAPLOKIjM QL^E SIPERSUXT. m
\:u\ xa'. dpYD.&v Tbv Kd".v mernis legitur ,
tui preliendalur. Observandiim esl autem priorem no-
Ri'v, iit clIciniuTlioodoieli edili el selieiUe Coiii- tam a Nobilio el Drusio Cyrilli noiiiine circumferri
lielisiaiia;; qu;i' postieiiKe oniinmit «j^iSpa. L\X sed perperaiii, ul inoiiet Combefisiiis in nienioratis
halienl xi\ eXu-f/JT). Alii, xai sXutit.cie, supple
,
schedis • £.r lieqiis codicibus et cud. Mazuriiii (sic
tVj Kdiv. ille) Sixliua hahet Cyrilli nomine, cum Cyrillus non
V. 7. Ilunc insii;nem Symmachi et Tlieodotionis hubeat. (Juia (oite iiiveiiit yobilius in caiciia intis si-
locuni cx sclieilis Coiiibensiaiiis e\ceipsiinus. Ille mili subjectum superiori scholio. cuinecipsum bene
vero ex coilice .Monspelieiisi accepeiat. In iisilem iuscriplum Cyrilli nomen. Poiroin iiola a Nobilio
porio sclieilis paiilo post subjicitur : Xp7i_ Y;vioix£iy et Uiusii) Cyiilli noiniiie allala, deest illud, a>X' iv
b-i i jjLixapio; KJp'././.o; ouTto; sl-sv stpf.iGa'. ::apa dTOxpOyw cfa3tv. Moiient aiUi-in liac duo scliolia,
©soj- zp6; (iiv Tiv Kdiv, < fijiap-::.;, fjCjJxajov » 7:p6? verba superius allala, qiiae iii Ilebraico non exstaiit,
03 -zh'/ 'Adzk, « Ilpi); ai f^ dirociTpoifTi aOToiJ, xa\ ab ex apocrypbo desiiiiipia esse a Scpiuaginta liitcr-
Spcsc; aJToO. > TaJ-a ttOTiSiv ev lot; FAcrjv- pretilius et ab .Ai|uila, ipsiis(|iie Hebricos in apo-
fcff. Iil est : Sciendum esl B. Ctjrillum hoc Dei crvpho i)iiodam agnoscere. Apociyphus veio liber
(liclum sic iulerprelari ac distiuguere ; nempe ad l.ujusmodi qiii fuci ii ignoraliir. Ilieronymus Quceil.
Caiiium'liri,tPcccasli, (juiesce.-tad Abelem vero:* id i)i Geiiesim : t El dixit Cain ud Abel jrairem
le conversio ejus, el lu principatum habebis ipsius. > suum.i subauditur ea qum loculus est Dutniuus.
Hirc ale in Glapliyris. Siiperlluum ergo esl quod in Sainaritanorum et no-
V. 8. Atf/.ecjiJtiv £t; -zb Tiiotov. Iii li»c verba sclio- stro voluiniiie rcpennir. Nolat iSobiliusea ipsa verha
lion, Ilap' o'JO£vl -liov Xoiriov Xit-uat "la (yf,tjLaTa tou in Tbargum Jerosolyniiiano, qui KoniK esl, ha-
Kdtv Ti -pb; "AG;).- d/.X' oOSb Tiap' 'E6patot;- cu.V beri.
iv dTTOxpucito ^ajiv. Ilapi o^ xot; 0' XciTaf sy3t Oc V. 12. Calenae Regiae :
'0 'E6paTo; xa\ 6 lupoc
,
ajti xa'i t?) 'SatjtapitTf/.iiv. .•IpHrf nemiHem reliquo- caX:'ji;ji.;vo; xa't dxaTacTaTtJJv, toutsit: |jiti [iivtov £v
rum exstunl verba Cain ad .Abel ; sed neque apud {v't xi-oj. I I cst, Hebrccui et Syrus, i (lucluaiis et
'lebrwos. Verum aiunt i» .\pocrypho esse. Hiibenlur inslabilis , i lioc esl. non tniiiien!, in eodem loco. Edi-
autem upud LXX ulque eliam in Samarituno. Alii lio autem Romaiia loco toj, o 'Ecpaloq xal 6 Xv-
\eio codices ex Oiitjene 'Ev tw 'Efipa^txw -.b XsyOsv
: fCQ, lialiet, cl &.l.lci, siinilitcrque Theodoretus,
ii-h Toj Kd'tv TTpb; tov "A6iX, ou yr/pa—af xa't ot qiii ail -h « Tpi;i:tv,) i^ xaTa tou? a/.Xou? lp[jiT,v£U-
:
TzipX "AxJXav i6£t;av Sti cv tw diioxpj-.fw cacrtv ot Ta; dxaTasTaTctv. > Id est, < Tremere, > sive, secun-
«
'ESpatot XctjOa: toOto EVTauOa xaTd Tf,v Ttjjv 0' cx- dum alios inlerpretes. i instabilem esse.t lliiic su-
Soyf,v. In Uebraico dictum illud Cain ud .Abel, scri- spicatur Diusius illos alios iiiterpretes esse Aq.,
pluin non reperiiur : .AquiLi tamen exhibel : quo- Syiniii., el Theo lotioiiein : quod el ego facile cre-
niam llcbnvi dicuiit hoc in Apocrfipho jacere, quem- diderim. Scholiasl;e quippe ci Theodorelus, quando
admodum habelur apnd LXX. H.ec iiolatu digiia oi d>,/.ot, vel ot Xot7:ot pimunt, Los iiiterpretes indi-
igiioli cujusiiam ct Oiigeiiis loca, quce ex nianu- cant Huic opiiiioiii siitliagatur Procopius iii Ge-
scripiis nosiris excerpsiiiius, iii serie repoiieinia du- nesim : Hebraica verilas. inqiiit, habet, ut ex aliis
xiniiis, ul uiide prodcal illud, 6tiX0(o;j.iV £t; zh r.z- inlerprelibus didici, « Eris mobilis et instabiiis, „on
Siov, quod Aquila ei LXX expresserunl, statim de- maneiis fixis sedtbus in uno loco, sed errabundus eS
CAPUT V GENESIS,
TO EBP.\1K0.\. TO EBPAIKON AKYAA2.
'EXXifjvtxorj Ypd;.tiJta3t.
5. Et fiierunt omnes dies .Adam, 5. El facluin est omnc tempiis 5. Et vlxit .4dam triginta anncfi
quilius vixit iiongenti aiiiii et tii- quod vixit Adaiu , aniii nongeiui el nongeiitos annos.
giiiKi aniii. liigiiUa.
23. Et vixit Mathusala septein 23. Vixil quoque Matbiisala ceii- 23.
ot ocloginta annos ei ccntum an- tum octoginta septeni anms , et
iios, et jiciiiut Lamech. Hebr. "euuit Lamcch.
el Samarit. Et vi\it Malbusala
CLXvxvii aiiiios, et gcnuit Laiiiech.
(85 GENESIS CAP. V. ?8[i
viuiabunaus tn orbe vives. > Sahe li(ec exposilio vera tio prcesentem locum Iransferens : t Per seplenn-
,'.s( el ab om/iibus Catliolicis recipilur. Nec (liibiuin rium ulciscetur. > Symmaclius sic verlit : t Sepii-
videlur lios iiilcipietcs esse Aq., S. el Tli. Ilieron. mus poenas dabil. i Proinde Lameclius forte septi-
(Juccst. iit lieii. : ijiioi LXX Naiil iranstuleruni, in nius [uit, qui puenas inllixit.
Hebnro nod dicitur, et inlerprelatur , i33.Xz'j6[i.i-
V. 23. Latiue hic vcrsiciilus exstal apuii Hieru-
vo;, id est llucluans et inslaliilis, ac sedis incerla:.
nyuiuin iu Qua;si. ad Cenesim. Ex Latinis Giaccii
ilaqiie luec lectio, iioii lleliiiei iiiodo et Syi i, ul le-
conciniiaviinus, quia viilctiir noii potuisse alio luoili)
riiiit caleiKB Keijiie, seil eliaiu alioruiii iiueipielum legi. Uiiciiiis laiiien iiiclusinuis ne quis aliuiide ,
esse viiletiir.
exccrpta piilarct.
V. it). (Iroeca iriuni inlerpreluin veilia a i|iioilam
iinpero allata , iiiuiiiis inelusinius , ipiia iuisi|uani V. 26. Sic oinnes catenre Uegiae, sic item sclied:e
reperiiiius. In linnc locmn llierouyiiius , ifuwsi. in ConiljclisiaiUE Aquihe lociini cliiTunt. Diusius le-
Ceiies. : < Oiniiis Cjui oceiderit Cain , seplem eiiidi- ^eiat 'Ax., Tii:; fiPxGTi toO xa/.Eiv £v ivoaati Ku-
:
clas exsoleet. > l'ro i septein vindictns t Aquila t sep- pi'o'j. Tlieodoreti editi, 'Ax., totj l^ipx"''! ''"'' xa^.st-
leiiipUciter > inlerprctalus est; Syinmaclius . t septi- aOai iCs ovofxaTi Kvpiou. Versioneiii ex llcl)i:eo ca-
iiiuiii; > Tlieodolio , « per liebdoiiiadein. > Super ijuo tena; oiiiiies insj. liabcnt noniine Enseliii Einiseni,
capitulo e.vstat cpislola nostra ad Dainasum. Iii e|ii- cujus totnm locuin alTcrre lilict : 'Ev tw 'E6paiy.a)
stola autcni ad Oainasuui sic lialjct Vaiojifr lo :
otJX o'Jxoj^ ),£Y;t aXK\ t OOxoj l^kTiirzt^ iTcixa^^EiaOai
•
ADONAI LOCHE-N CU:iL OREG CAIN SOB.VTHMM IOCC\.MO. T(;j ovS^jiaTt Kuptou lou 0ioO > zvj-.Lijiv) Xihi QsoO
,
Aqnila Et dixil ei Oomiuus, i Proplereu umiiis qui XeyejGai xat 0£oc. Ot yip diib xoij 'Zrf) Sixatoi Y-T'^-
occiderit Cuin septempticiler nlciscetur. > Sijmma-
, vaaiv. "09£v tj Fpa-.fr; sauTTJ dxoAouOousa |i.£xi tautii
clius : « El dixit ei Duminus : Xon sic sed omnis , 9Tia! •
« Kal ISov oi wk xou 0£ou xkz OuyatEpa;
qui occiderit Cain, hebdonias , sive seplimus vindica- Tojv (ivOpcuTiojv » Toutiaxtv oi Sixatot. Ou yip Sv
,
bitur. > Septuayinia et Tlieodotio : t Et dixit ci £7Tt[xi^!'a Tojv ui(ov }irjO ~pi; xouc 0(7:6 lou Ka''v. Id
Dominus : ISon sic , sed omiiis qui occideril Caiii, esl : In llebraico nun ita dtcit ; scd, i llic speravtt
septein vindictas cxsolvet. i Ucliqua viile ilii. Proco- appettari nomiiie buinuii Dei, ili ic est, Filiiis bie ac
piiis in Genes. p. 8(j : Quidain mngis propric istum Deus dici. Nam
qui n Sctlio orlum diuebunt , justi
locuin inlerprelantur , dicentes : opurtet Caiiium fuerunl. Ouainobrem Scriplura, sibi i/jsi consoiians,
septics puiiiri ob conimissum parricidium ; Aquitus postea dicit : i Et viderunt fiiii Dci fUias liuminuiii,t
sic reddidit : t Sepiies. > Symmaclius vero sic ver- id est justi. Nutla quippe comiiiistio eral inter fi-
tit : t Seplies dabit pcenus, > quod quidam sic intel- lios Sellii et Cnini proycniein. Aliain interprctalio-
lexerunt : in septem ycneruiionibus po:nas pendet. iieiii c.vliibel Hieroiiynins Qua'st. in C.en. : Enos,
\erum Hebrceus pusl dicliuncm « interjiciens t puii- juxla liuyuiv Ilcbrivie prupriclalein, liniiio vcl vir di-
Ctuin lucal. citur el putchre , quia lioc vocahulani habuit
,
de eo ,
V. Si. Ilaecex 1'rocopio desumpta sunt , cujiis scriplum est « Tunc initiiiin [uit iiivneandi noiiien
,
CAPUT V GENESIS.
SYMMAXOS. eEOiOTICN,
genuit Laiuech.
<.<7 HEXAPLORUM QU^ SUPERSUNT.
TO EBPAIKON. TO ERPAIKON AKY.VAS.
'EXXTi'«y.oi; ypa[A;j.ai'..
ETOc, noiigenlos annuin vcrtcrc, qiiia niiiiiruin lle- elc. Faino'.u qiia^slio et diipulalinne omnium Fc-
,
braicus tcxtiis ail uliiimqiic liabct ''Xl in singulari. claiarum ventilutu, quod jitxta diliginlem suppulu-
Iii aiiiios autcm gcncratioiium iiisigneiii Eiiscbii tionem, qualuurdecim aunos post cliluviu ii Malliu-
Eiiiisciii lociim affcraiii dcsnmpUim cx scliedis Com- sala viiisse referalur. Flenim cum esset Malliusala
b^-li^iaiiis. "O-t 6 'E6paTo? xal 6 -'Jpoj, xal 6 S'j[j.- annoriim centuni sexaginla seplem genuit Lnmech. ,
[ia/o; -apa p' 'i-T\ a;l ycvca/.oy^i, xa\ i;7:oo;!Y[AaTO.; liursiim Lamcch, cum esset annorum ceiitnm ocio-
£vix£v. et:' oOtoO tou 'Aoa[A •'sypaT^-cac uX' •^vrtB.') ginla oclo gennit Soc
,
anni vila; Muihiisala; , tre-
,
Inlerprelibu!.] quod .\dum anno vilii: ccxxx genucril Cum uulcm supra nongcntis sexaqiiita novem annis
S^tlt : ibi llcbrwus cxxx Itabct. llios aulem ccninm Vixisse sil dielus,nulli dubium est quatuordecini euin
CAPUT VI r.ENESIS.
TOEBPAIKO><. TU EBPAiKON AKVAAl.
'EX),r)vixor; 'i(>iii.y.aai.
minis, quod pulclircc. num iiuod esscnl pulclir.e. rum filias lioininiiin.
B. El poftiiiliiil Doniiiium qiiod 6. Poeniluit euin qund lioniincm 6. Et poenitiiit Deum qiiia fece-
fec issct homincni in tcrra, cl iiido- fecisscl in terra . cl tactus doloic rat liomini'm siip.r leirain , cl lu-
STMMAXOJ 0'
eEOAOTinis.
Kis aiiiius.
CAPUT VI GENESIS.
XYMMAXOS. 0'. ©EOAOTinN.
2. Ka\ tSovx-j uto'i xtjjv Suva- 2. 'I5i5vx£; 6k uto't xou 0£ou xi.; 2. Ka't toivxs; uio't xou 0soj.
cxiu^ivxojv xa? Ouyaxcpa^ xtuv av- Ouyaxipa.; xwv avOptoraov. "A.I..I.,
Optoixojv. U!0\ XOjV OUVaTXfJjV.
xiv atdiva.
i. Oi |3iatot Tjaav eT:'t ir^q ff;;, 4. Ot oi 'fiyixvziq f,cjav £-'t xr;; i. Ot ok Y^/avxej fjsav iijl xijj
A/.Suutaxot. rvr-
6. Ka\ d7x£C)Xp£d£v. 6. Ka't £V£0u;j^T;0r| i Bihi, oxt 6.
iTxoiriS^ xov dvOpoj-ov e-"i -rfi Yf,j,
xa't ot£vor;Or|.
:~Y"~nn DMSN--nN> 9 9.
9. iJv T(Tj ©iu) TtipieTtdxei.
'5 15.
VP 13. TiXoi.
-i-:;-'^ u 11. **
II
9. Cum Deo ambulavit Noe. 9. Cum Den anibulavit. 9. Cum Deo ambulabat
13. Finis. 15. Finis. 13. Finis.
1-i. Lignorum Gopiier. 1-i. De ligiiis laevigatis. 14.
1(5. Fenosirani facies arcae. 16. Fenestrani in aira facies. 16. Meridianuiu facies arc<c.
Seciiiida el teiliu lacies. Deorsum coeiiacula el Iristega fa-
cies in ea.
iS. Foeiliis meum tecuni. 18. Foe.lus raeum teciim. 18.
19. Ab omiii vivente. 19. E.\ cunciis aiiimantibus. 19. Ab omnibus auiiuaiilibus.
iS. SuvOf|Xr|V [jto'j [x-Ta cou. 18. Ti;v StaOf]X7]V [aou [X"i. uou. 18.
19. "ATii Travrwv ToJv ^totov. 19. ".'V-i TtavTwv TtJJv XTrjviov. 19
(6. PelUiLiiliim facies arca;. 16. Colligens facics arratn. 16. Jaiiu.tm faeles.
l*er liiiias el leriias coiitigiialio- Inferiora hicamerala el liicaine-
"es facies eaiii. raia facies eaiii.
^vn ii 14. l4
D"n m-i 12—10.^ nu?2n-b3a i s 1j. IS.
I.". Ab omni carne, in qiia e.i IS. Ex omiii carnc, in qua era' 15.
spiriliis vilaj. spititus vilue.
V. 4. lla quidam codd., Traiav ':i;v dvai-iasiv, V. IS. Iii hiinc versuni Augustinus in Locut.,
tacito interpieie. num. 20 : Non refertur, « in qito, > nisi (jeiius suh-
anilias, id est, in quo yenere. Nam si in carne suli'
V. 11. Prodit hic locus Aquilae et Symmaclii ex andireinus, « in qua i fueral dicenduin : quod solui
edit. Rom. et ex Drusio. iiilerpres Siimmaclius di.tit. —
Hoc ul iHlelligas,
V. 14. IlTspojTiv. Sic codcx Reg. 1871, non in- inliM t Dnisiiis, scienduni in editione ruiv 0' inveniri,
dicalo inteipretis nomino. d^Txb TraiTj^ aapxic, iv w ej-ut 7:vs'j}ia Ct^Ti?, i iit
1. 1. Kal T.j.^f{';i'!tv.
T2-!'/X 4 4. 4.
pSrrriN 6 C. 6.
4. Ararat. 4. .\rmeniae. 4.
6. Feneslrain. 6. Feneslram. 6.
nis Syinmaclii Gra;ca concinnaviinus, milio peri- V. 22. "AXXoi, T.ii S; TJv. Sic quid;ini inss., la-
fulo ut qiiisque videat. Verum ead(;m Giaica Sym- cilis iiiterprctiLus.
liiaclii vciba uncinis de more iuclusinuis.
2. Ka\ *xAiicj6r,3av ac ^q-,'aE 2. Ka'i E-sxaXO^Or^aav a'. Triyai. 2. (Kal c7r£x<3t).u"0r-rav li t.v-
'
yat.)
13. Tb xd),ujji;j.a tt;^ xiScjtoC 15. Tf.V <IT£-,'r,V Tf,? XlBcuTOU. i:..
M. Ramum. M. Folium. M.
15. Operculum arcap, 15. Teclum arcae. 15.
V. 1. Hnfc Aqiiil.'e ct Symmachi lectio prodit ex V. 6. 'A/.Xoc, Tr^v 0'jpav. Sic inss., videtur autem
rnargiiie codicis ISogii 1871. Theodotionis iit supra.
Ibid. 'A., xa\ icTdXt\5av,etc. Hsec ex edilione Ro- V. 7. Haiic Syri et Hcbrsi versionem efferiint
niana rt cx Driisio. cateiue mss. et schcd:e Comhelisian.e cx Didymo,
V. 2. 'A., xa\ ivs-jpdyricav. Sic cndex Rcgius qni sic habet : '0 S'jpo; 0'Jx o;jlo:ojj tt) 'EXXrivtx^i •
X^-|-EC yap UTr^TTpsAs, xal 6 'E^paioi;, id est, Syriit
1871, egrcgi;e iiol*, (iiieni praefcreiiduiii censeiniis
sclioliastsRomano qiii habct i7-.ijpdYr,<jav, si ta- non siinilem Grwca: leclionem Ittibet : dicil euiin,
men editoics recte legeriiit.Siqiiidein E[i<fpdt-u) « Reversus est, j Hebrccus. Grseca igiiiiredi-
ut el
hi Bildiis Gr;»-cis fiequontissime occurrit, £tc'.- lio LXX et Vulgala particiilam iiegalivam liabenl
cppdxTO) iiiisqiiain. In hunc locnm Hieronymiis Egrediebulur et non rerertebalur, i|ii;e nec in Hc-
QucEst. in Cen.: Pro < revetalis fonlibtis, i-t c/uuso-s braico hodierno esl, nec tempore Didyini iii Hebr.-eo
et obturnlostomiits inlerpretps Iranslulcrnnl. et Syro exslabat. De Hebia;o et Syro diximus in
V. i. Sic codex Regiu< jam memoratus. LXX nola ad vers. 5 c;ip. v.
'.ero interpreles hic et IV Ueg. xix, 47, ubi vox V. 11. 0aX'o ramtim. H;ec leciio prodit ex nie-
,
UnTN occurril, ApapdT reddiderunt. moralo codice Rcgio 1871, qui Francisci pruiii
CAPUT IX GENESIS.
TO EBPAIKON. TO EBrAIKON AKYAAS.
EXXrivixoJ; )'pa[itxaat.
r-^-iDh-j 2 2. 2.
14 14.
Vi:"i 24 24 24.
4. In anima ejus sanguis cjus. 4. Carnein cuni sanguine non 4. In anima ejus sanguis ejus.
comedelis.
•">
5. Bcsli;c. 5. Bestiarum.
14. In obnubilando me nubem 14. Cumqne obduxero nubibus 14.
siqiiM- lorraiii. coeluni.
22. Tiirpitiidincm patris sui. 22. Verenda scilicct patris sui. 2*. Turpiludiiiem pairis sui,
2i.Kai £iT.s. KOpio; 6 0£6,- '^.a- 2i. ETtts Kupioj Kpbj tfv xao-
tcmpore in Biljliotltecam Regiam advectiis et pul- siana; Aqiiilae ascribunt; ct quidem, iit vidctiir,
clire compactus est. Ciim autem pro more e.xtrema recte. iNam hic et alihi Aquila litteram ad verbuia
foliorum exciderent operoe, utauro linireiit, noraen seqiiitur.
aut noiam interpictis abscideruiit, qiiod ssepissirae Ibid. Hanc lectionem afferunt catense RegiEe rt
factum infra diceiiius.lnterpres liic esi Symmaclius, Comhcfis. ex Eiisebio Emiseno, ciijus ha^c siiiit
utdocct nos cod. Coislinianus qui iiabet S., ©dX- : verha '0 Sk 'Egpaio? dv:l Toij, « ETripLEXw;,»
:
fyj~
eanidcm vocem nSv Symma- c;xiv dvOpojTO'j k-rzl -.'x T.ovr^p^ iy. v;:5tt;to; aj-
zo\i
Xov. Proverli. xi, 28,
xou. »No:[Tai6k izap' a^JTOi; xal ouToji;,«Ti 7:Xda,u.a
chus verlit GdXXo;.
T^5 xapSia; dvOpurou stcI tA TTOvYjpi Jx v£(5Tr,T0;
V. 13. Sic ediiio Romaua. Coislin., A., S., zh
y.aXujjLjxa.
auTou. >IJest: Hebneiis pro ilto, « ditigenter, » lui-
het, i NiUuni Iwminis ad mata a juvenlate smi. t
V. 20. Sic item editio Rom. "AXXo;, oXoxauToistv,
Sic ilem explicalur apnd illos, t F'irinalio cordis
sic quidam mss. Coislin., 2., dvatfopdv.
iiam Romaniis sclio- liomiiiis ad inala a juveiitiile sua. >
V. 21. Hic variant codices :
liastes primam lectionem, quaj est A'|uil:t', Tlieo'lo- V. 22. Biiia loca desumpsinius cs codice Rcsio
°
tioiii trihuit. At codices nostii ct sched.-e Comheli- 187L
CAPUT IX GENESIS.
SY.MMAXOS. 0'.
©EOiOTIfiN.
22. T?]v dii)(r,(j.o(iuviQV tou 7raT,ob; 22. Tf,v Yu[jiv(03!V TI3U 7:aTp':>5 92.
auTou. a'jTO'j.
Patuol. Gi'.. XV
205 IIEXAPLOIIUM QU^ SUPERSUNT. 201
•dS tzs ]•;;; 'iT^ ^c 2<i. 20. AoO.o; ooJ/.(i)v iazb) XavaSv
*
aT;.
CAPUT X GENESIS.
TO EBPAIKOX. TO EBPAIKON AKVAAS.
'EXXrjVixoit ypixi>.ii.<xcsi.
Vi—1-5 9 9. 9.
DT^Sa Dca iNS' -n:'N 14 1!. 14.
14. Quod egressi sunl inJe Plii- 14. De quibus egrcssi suntPlii- 14.
llstiiin. listiini.
CAPUT XI GENESIS.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKVAAS.
'EXXTjvixofj •cpajJiiJtaot.
cyon 2 2. 2. 'Ap::t.
_
-;cnS cnS -ff^rm 5 ;o
r"'':] 5. 3.
'E'Jp. xa\ 6 Xjp., za'; aaCijTO^ rjv
autciv 6 ~ry,o;.
n-a;i 7 7. 7. 'Ava;jti|to[jL£v.
V. 14. E.V eod. Tjai.;,ToO '^Tili., fi Tou TacpkT oti tt;v i^iapxcav. Id
V. 22. Sic bal)eiiir in editione Romana. est : Vet secuiidum Aquilam, servus scriiorum sii
V. 24. Sic lcgit Theodoretus, e|'J7ivi(j6ti' videtur Cliaiiaaii piier, Seiiii, vel Japliei. propler peccalum.
auieni Symmaclii esse, qui semper voceni ypn
V. 27: "AJ.lof, Jv to'j G/r,vu)[jia3t. Sic in eodem
tJjTivffsiv vertere solei. Sic psalm. ' xliii, v. 16, et DiodOri loco.
C.\PUT X GENESIS.
SYM.MAXOr. 0'. eEOAOTIQN.
V. 25. Codex Reg., qui est catena, boc sclclion bioiiem » sitjiiificut ; ulius ail, « excussionem dfts-
tabel : ^iaX^x i (jtepiajib; > cpfiTjvcOeTat. 'AXXojyrj- (iuin. t
CAPUT XI GENESIS.
SrMM.4X0S. 0-. eEOAOTIJlN
b=2 .9 9. 9. Ba6£)..
Sjvly.ES.
VERSIO IIEBRAICI TEXT. VULGATA LATINA. AQUILA.
9. Babel. 9. Babel. 9. Babcl.
Confudil. Coiirusum est. Commiscuil.
a-o; tjv auToT; 6 Trj/.dj- •/.?.>. [iaXa gixoTw;. "AioaX- asSsi-dv ^aG: -:r;v ajyaXTOv. 'fiv;; twv oioajxaXojv
To; Yap s'? oixooo.uf.v i/priSTo;, aiSiaTo; ok s^rziTr,- &i6£JTov £'ja-av slvai, ocyvoo^jvte? wj eixi; Ta? ev
0£i(5-:aToj. Id csl nebraiis et Syrns : t Et calx erat
: TT) 'AdCTjpia CT|Ya;. Id esi : Hcbrwus et Sijrits cnl-
eis ccemcntum, t quod opliine quailral, nani bilumcn cein dicunl loco bitumiiiis. Quiduin doctores calcein
CAPUT XI GENESIS. 1
minpSNTV c 6. 6.
CEV.
10. Quia gravis erat fames. 10. Praevaluerat enim fames. 10. Quia gravis erat fames.
17. Et peicussit Dominus Pha- 17. FlagoUavit autem Dominus 17. Tangebal... lactibus crucia-
rao percussioiiibus. Pbaraoiiem plagis. bai.
Vox 'eoi; deest iii Coislm., sed ex altera lectione verlcral, evidsil se. —
.\d vocem Ttov 0", xiTa ava-
!. 1.
n:a:n l
coi- 2.
iNQTIO 2 'E6p. ,^ap"j?
Spa
5.
3.
o. 5.
:"SnJ<i -ii:r.-:!<i' 5
3. A meridie. 5. A raeridie.
et labernacula.
^09 GENESIS CAP. XIII.
9. 9. SuYxu'''?- ®'
'Av£.at=c.
Ab occidente. Ad mare.
9. In auslrum, 9. In deserto. 9.
6.
6.
N-aa ijSn:i
17. Quia tibi dabo eam. 17. Quia libi datiirus sum eam. 17.
cx Hieronymo Qucest. in Gen. :.Putclire, inquit, de y.-:f,vT]. Dubiuin auteni an veteris cujusilam inier-
yEgtjpto liberatus ascendisse dicilur. Scd occurric pretis sil hsec postieina ledio. In ulraque autein
huic sensui illud quod scquitur : quomodo potucril inlerprelatione omitlilur 7nS, ovis aut pecus.
exiens dc ALgijplo fuisse divcs valde? Quod solvitur V. 6. "AaXo;, y.%\ ojx TioOvavto •/.axoiXctv ajia.
illa Hebraica veritnte, in qua scribitur : « Abram Hanc lectioneni prxferuni cod. niss. iion pauci et
Qravis vehententer, t hec est papy; Sydopa. edit. Complul. Estque iila veteris cujusdam inier-
n'-7'v n^^a
-uviSaXov Jv xoiXaSi
ancr, pay '?« 1-izn 3 o. tt)
Tcspfneoivtijv.
5. 5. 'Pa!?a£f(i.
D'"2'xn nx",
6.
9 9. 9.
c-j^-jSa
-IDIN -pV
ui^jzrn 13 15. 13.
Et ^niiiii. El Emim.
G. Usque ad planitiem. 6. Usque ad campcstria. C.
5. 2uvTiX6ov ev Ti) xoiXdS'. Tdiv 5. Suv£9tovr)3av£T:\Tr]v cpdpaYYa 5. SuVTJX^OV iv TTJ XOlXdSt taA
dXatiiiv. Tt;v dXuxr)V. dXdtiov.
5. Tou; rtyavTaj. 5.
9. HajJi^uXias. 9. 'EOvtov. 9.
usque ad quercum.
8. Amwnilatum. 8. Salsa. 8. AmoenilatuR].
9. Painpliyli;e. 9. Gciilinm, y.
uinc 25 2'..
23. 'Az4 liaixjjtaTa^.
Syj—jnB
"^D 'N , Etlasnr : et ad noniim , 2. , IzuOiov. Scliol. ita legit edit. Complul. Coisl., cl .Xoin., 'E[ji;j.a!OU.;.
Ilajji^uXia? .Ii.-Kcvero re.spondenl voci 'ij. gentium. V. 6. 0', "Eto? xr,?TEpjSivOou. In hxc verba boc
Qiiis credat autcni Symmachiim duas dislilictasque vetiis scbolion habent sclied:e Coinbefisianae "Eioi^ :
pMites, iiiio codeinqne noniine appellasse eodem ^UC TFpsSirOcv. 'H T.6'ki.^ ix\i-.r\ tou '1(1)6 ini t^c
in (apile? Qiiare maliimiis Procopii lectionem se- BoTavsiac [1. BaTavEia;]. Outu xaXo-Jijisvai 6uo xd)-
qiii. Puto ii^iliir voisu A. subslilulum
in ]iriino \>.'j.'.. 'A~i/ouj[ oi aXXr;Xci)V (ir,,ueioii; 0' [XETacj '.\o(i-
fuisse pro pro Symmaclio, titi
1.. scilicct .Aqiiil.ini p(ov y.a'i '.Atjtior,; TTtiXit));. Id est Vsque nd Terebin- :
s ipe solet. Hic vcro non conjectura , sed Procopii lliuin. IIwc est urbs Jobi ad Batancain. Sic vocnntui
aiictoritale , verain leelioiiem restiluiinus; quoj duo paqi : qui aller ab allero distaiit novem siqnis,
ncmo saiie improbaliirus esl. id est milliaribus , inter .Adara et Amidam urbein.
V. 5. Hic seqnimiir ed. Rom. et Hieioti. qiii ait lloc scholion videliir Origenis aut Ensebii Cicsa-
Quival. in Cen. : SF.noiN Aqitila twv TTcpirEoivtov, riensis csse. Ilincllesychius, Tcps6;vGo;, -^tiXt? 'lu)6,
'fiieodotio T(uv (iXKTjv, « amiena ncmora > signifienn- Tercbinllms, urbs Jobi.
les. Marlianaeiis noster Ii.tiic poslremam leciionem V. 9. Hiinc versum perinde alquc primuni hujus
Symmaclio pariler et Theodniioni tribuil. Vide ad oxPiocopio resliluimus. In edilioncriomana
c.ipitis
versiiin 15 cap. ii. Ilic Drusii cpniecliira non prae- pt apiiil Dnisiuni pprperam iegebalur D'1J. Sijinm.,
lermillenda. '.\X3(")v, inqiiit. velns inlerpres, « in val- J^y.uOwv. Schol., na!/.auXia;. ryiv SclioL, Oovtou.
leni silvestrein. > T(I)v Tispi-Eoivdiv
rcddi pole>it, eo- Mendum ibi subodoraliir Driisius. Vide siipia ad
niin qni campeslriu seu campns aiU planiliein inco-
lunl. Porro in ediiione l\oniana scriptum 7:£pi7:£oivcov,
verMim primum. —
Coislin. S., SxuOtov, ulii LXX,
'EXa,Lt (|u;c lectio non solum liic nctatur in eodem
•
cum accentu inpeiialiima, suprn ii, 15, ny-JiS. Sym., cod. sed eliam versii 1 ubi eadem ipsa iiomina,
'Ev TtapaScis^i) t?,^ iXir,?. Vide qua; scripsimus ad habentur quo Hrmatur lectio nostra.
:
illum lncum. Libel hariolari : quid si ouCy^i, id est, V. 13. S., Ttiv 6ia-yUY(3VTt))v Tt; , Iianc lectioneir
salis ? Sane oi 0' ttjv tf apayya T7;v aXuy.r v. Coqitemus ex editione Roniana mutuaimir.
ainplius. —
Coisliii. habet, 'A., i.^iifjxi.O'!, S., suv- Ibid. Celebris locus a veieribiis pariter et a re-
f,Xf}cv.Qiinprnbaliii posrreiiiam leciionem,qiiam non ceniioribus agitatus. In catenis mss. hsec aff^runiui
sine .scrupiilo Symm. tribiieramii.^ atque Theodot., lo! a circa vocem nspaTr,?. Ex Origene : nepa-r,r
Synim. revera esse. Theod. verp non memorat Coisl. xsAEtTa'. 6 'A6pai|Xj ir:e'.5T; irA tf,; XaX5a!u>v y/opa;
«7 GEINESIS CAP. XIV. MS
SrSLMAXOS. 0'. 0EOAOTIQN.
18.
e?T|veyx£ apTOU? xa\ olvov T|V
)>T];j.
(jiaCov, oii xh TrepaiwSeVTa xtjv [xi(ir]v Ttov TroTajAcov, 0ta6dvTa. 'E6pi yip tt] S'Jpi.ov citovi] 6 ^spdrrjQ ip-
irp?); auTou; ouToj; iXOeTv. risfdzri^; 51, xaTi ttjv T'Jjv (jT]v£'J£Tat. Id est Verum qitidam dicunt ub Ileber
:
£'jpuv yXcojaav, 'E6pa;o; -poaayope^JSTat. "OOev xa\ Hebrceam iuujuam denoniinari : ipsumque solum
To e^ a'JTO'J Y,^vo; drrav auaTav, ttjv STOovujiiav Ta'j- priscam linijuam conscrvasse, ac inde Hehrceos nun-
tt; Iioi^avTO. fd est Transilorem ipsum vocabant,
: cupari , qaod patriarcha .\braham cx Chaldivorum
quia trujecta Mesopotamia ad ipsos transieral. Tlipi.- rcqiotie in Palxslinam venerit, Irnusgressus ftnvitim
TTic; aulem, Sijrorum lingua, Uehrccus dicilur. Unde Euphralen. ISain Ilebra Siirorutn lingua Iransitorem
liitum cjenus ab eo oricjinem ducens illam denomina- significal. Ilic vides in varias ahiisse senlenlias ve-
liimcm accepil. Ex Acacio < Kal dTirji-YetXe, st]!s\m,
: teres Biblioriini interpreles. Ncc minor est inter
A6pajji T(o TTspdTri- > -zh dirb tou TTpoTtaTopo; to'j recentiores ac nuperos opinioniim varietas; aliis
A6pa[ji,_),£Y(i) S^ TO'j 'E6ip, eOvf/.bv <Svo(jta opiJ.r|V£uOcV vocein t~ii'J ab 12V, (ra/isjif, derivantilms, ac diccii-
eTcOT]. Oiov dvttto^j 'A6pd[ji to) 'ESpaiio, 'A6pd[jt tio libiis .iliialiain Hebr;ciiin vocalum fuisse, qiiia tra-
repdT-r). 'E5patoi; ydp jispciziK £p[j,r|V£ueTat. Id ost jecto Eiiplirale sedes mulavii; aliis auleiii ablieber,
I Et nuiitiavil, inquil, Abrain transitori. > Ihi genlile abavo Aliraliami, denoininationein ducentibus. Ego
noinen ab Abrami ubavo duclum , ab Heber scitieel, liiiic poslrenue senlenli;e llbeiuiiis accederem. i
explicalur; nempe pro Abrain Hebrcco, Abram Irans- Elit. Roin. leclioneiii Aipiil. sic babet, ;T£pat-r]. At
iiori. Nain Hebrans Iransilorein signi/icat. Ex Dio- igencssiipradicit Ariuil., babere £6pato;. Forledi-
doro: Td ^Tjixetva tou 'lopoivou Str,yr]Td!j,£vo; 6 M(ou- catiir primam .\quil;e editiniiem alio, secundam :ilio
(jfi;,T0UT£3Tt t!)v toX£[J.ov ov £ii:oXi[ir|Cfav Hipjat Tzpbi modo liabnisse. Nain dii;e fucrnnt .\(iuil;e cditioiies.
TO'j; pa(jtX£!; T(jjv Sooo;jttTtov xal ro;jL(ipitov. tot£ :;£- V. 18. Ilunc vcrsnm ipsis verbis ex llieronynio
pdTY' xaX£! Tov 'A6pai[j., (jcaVE^t Tripav oixo-jvTa toj exceipsimiis, cum lectioiic Latina llebraicanim vo-
lopodvou.JE-dyei ydp • « Avtdt^ Ss xazipicEi. iipbq cuiii,ad ciijus fideni Gneca coiicinnavinuis. Ilabetnr
Tij Spvt rj7 Maj.i6prj, » oetxvj; 6:d t! iripdTT]? (jjvo- porro iii epist. ad Evang. t. II, p. >'i'l ed. Marlianaji.
HdiOT] vjv. Id est Res ultra Jordanem grslas enar-
: V. 21 ei 23. Ex ed. Rom. et ex Diiisio iniituamur.
Tans Moyses : id esl bellum Persarum conlra reges V. 23."Ai_l., Tou i[A. Scbolion (iiioddam.cx ali(iiio
Sodomcc et Comorrlice, lunc T:£pdTr;V vocal Abraliam, velcri interprete : crpvp(>)zi~ipa, al. apaipuizqpa, ih-^
utpote qui ultra Jordanem habilaret. Inferl enim : l,u.dvTa Tou u7:o5Tj;j.aToj (fTiiiv. I. e. Corrigiam vocul
« Ipse autem habitnbat ad gnercum Mambre, > decla- loniin cnlcctnnenn. (ioisliii. vero, S., iiJiivToj
•19 IIEXAPLORUM QU^ SIPERSLNT. 220
CAPUT XV GENESIS.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKVAAS.
E).Xt,v'.xoT.; YP^f-f*'"-
2. A7tip/o[j,a'. Syovo?.
v5in3~- E6p.,Aa[jia-/.r,v(!^.
9. 9. IlipiTtcpav.
H. 11.
anx rr". 'Ai:£j(55rj<jev oCiwJi.
'A7res66T;(j£v aJiTojc.
Filius procuralor domus meae. Ei lilius procuratoris doniiis Filius potantis domum meam.
0)6«.
iteriim X., 6 51 GuyyEvr;?, elc. Ita Coislin. cod. liusMascc in domu mea nala', liic Damascus Eliezer.
Ibid. 'A., \ii6:, etc. Hanc leciioncra sic eOeruiit Ubi Masec nonieii niiilieris esse diciliir, in doino
tiiiii ciliiid Koiiiaiia, tiiin mss. Calenx aniein niss. Abrabae nat;B, el inatiis Eliezer. Ubi advertas Dio-
et scbed:R Combelis. in bunc locum ila babent doriim itein perinile alque Gelasiuin canidem ipsam
xaV vidg cioriXiijr rtr cTxdr jwv, outoj \a[i.a^y.h:; iiilerpretalioiiein afferre in Caleiiis niss. Alterutra
'E/.iiJ^p. '0 oz tyjyjz^jTfi to\j oiV.ou \x(j-j JSTiv outo? 6 auiem ex liis iiiterpretationibus videiiir Symmaclii
Aafia3xo? 'E\t.i^zp. Piislreniain lectionem, 6 6k cuy- esse. Sed poslrema siiicerior videliir. Ilieioiiymus
•yivf,?, elc., Syinnr.iclio liibiiil coil. Cdislin., eani Quoist. in Genes. totiim lociiin sic explicat Quod :
vero alii codices sine inlerpretis noniine aireriiiit. auleni dicit lioc est, Ego sine lUieris inoriar, et jilius
r.elasiiis lioc modo legeral, outiu itvkc f,p|jiY]v£OxaJc procuratoris mei vei villici , qui universa dispensat
Xihi Majkx tij; oixoysvou? piou, outo; Aafiaaxb? el dislribnil cibaria familia: mea;, vocaturque Uama-
'i-lSV 2 2_ 2. 'K-tXyz.
7. Sur. 7. Sur. 7.
CAPLT XV GENESIS.
STMMAXOS. 0'. eEOAOTIQN.
Aa[iaax(5?.
9. 9. IIjpiaTEpav. 9. Neouaftv TtepuTepiLv.
SuvezaOiaev auToic.
12. "ExaTaat; e:r^7t£a£. 12. "ExaTacJis tTteTtsae.
12. KipOs ensTOie.
15. TacpE^? Iv TioXia iY^^fl- 13. Tpacpe\? ^v •rtp? xa/w. 15.
Cognatus vero domus meae. Filius aulem Masec. Et filius ojus qui est su.per do-
mum nieam.
Damascus
*
Notffi et varise lectiones ad cap. XV Genesis
scus Elieicr, hic meus hares erit. G('ncs. : In Ilebrwo lecjilurxOTayOpa, q mm supra
Ibiil. Diodorus
catenis niss. ait pB^DT, AajjLa-
in vertiinus t soporem. >Vide supra c:qi. ii, 21. Cois-
Iiabet 'A., TtoXta (iyaOri, (juo asseriuir conje-
oxT]V(iv , cx Hebraio verti. T6 AafjiaaxTjv!).; Xeyei liii.
• :
V. 9. Vcrsionem Aquilae ct Theodotionis affert V. 15. Hoc Romanum scliolion, Tatps'!.; ev mhii
Procopius p. 127. &~(jL(iT] , vix dubiianius esse Aqnila^ cl Syininachi
V. ll."AJiof, J7t\ Ti ati)[jiaTa TJt otxoTO[jir,0£VTa.
lctlioncm ; nam ila vertniit ainbo inrr.i xxv, 8.
Sic quidam mss.
LXX, Tpatf£'t{ ev fTJpx dyaOtT). Lbi sii>|]i(or ineii-
dum in voce Tpatp^t.;- legendum exisliino, iT-^tiq,
Ibid. 'A., (X7tejo6T)tr£v ajToOj. Sic editio Uomana ut el seiisus et vox Hebraica poslnlaiit. [Edit. Coni-
alque Drnsius.
plut. babet Tatf£tg , al.TatfOet.;. Dracu.]
Y. 12. In hunc locum Hieronymus Qucest. in
2. 2. Duvex^AetfE. 2.
Errojj T£xvojOiIi. "Iva T£xvoT:otil]aa)[jiai. 'A.2ICQ
TexvoTtoifiarjg [jtot.
6. C. 'ATtiopa. 6.
7. 7. Soup. "A.Uoi, T£r/o; f, euQu- 7.
cn(5?.
11. 'la^JLaf,)., et? (ixof|V 0sou. 11. 'Ia[jtaTjX. 11 'Ia[tay)X, ei; iixoT]v ©eou.
12. Kexo->pta[j,^vo^ livflpdiirtov. 12. "AypcoaToc lavOpcuTto?. 12 "Epr,[j.o; avOpcoTtoi.
(i.
6. Aufugit. 6.
7.
7. Sur. Alii, murus vel directio. i.
11. Ismael, in auditum Dei. 11. Ismael. 11. Ismael, in auditum Dei.
12. Segiegatus ab hominibus. 12. Rusticus homo. 12. Dosertus hi>rao.
29: IIEXAPLORUM QUyE SUPERSUNT. 224
ol sclii: ilx Coiiiliefi:s. Esl vero cujusdain inlcrpietis et SymmacliHS infra c. xlix. v. G.
a^icn 1 1. 1.
M.-iz 2 2. 2.
'Pn:i 8 8. 8.
-fi
\i. Masi ulus, ciininon circjim- li. .Masculus , cuin pra>putii li,
(idelur caio pr;cpiUii cjus, exci- caro ciicumcisa iioii lucrit , dele-
dctur. tleb. inl. , (luisquis iioii bitur.
circuinciiletur, iiilciiliil. Syrus ,
nnsnipli Ires lialient. Vcinm prinia iiilevprelalii), Xojpi(7[ji£vos dvOpwTrtov, qiios lilicntiiis scqiior.
oO i:spt-[jiT;9Ti(j£xai, £§oAo9psij6T,ije-
xai. "AXtoc, d(pav'.a6fi3£Ta'..
26.
pny
»:7xS nn' n2-S.x 50 30. 50. Mt; OTj i(jyllov zv) Kup((|>.
oO. Ne nuiic ira sit Deo ineo. 30. Ne, quaeso, inquit, indigne- 50. Ne, quoeso , iiacundia sit
ris. Doinine. Domino.
Notce et variaa lectiones ad cap. XVIII Genesis.
V.
XXV, 18.
6. Ex Drnsio
Toceni ^ND, aiia,
oaTa , lolq
10
0', tribiiit,
T(o pr];jiaTt* 6 oi
TiTj
'A6paa;ji suxTixoJ? aCiTw elirsv • A£
sxaTOVTaiTi] YsvfjssTat \tVj; ; toutsjti, va\ KOpts,
Y^voiTO (jLot uif/; sv yf pa. Id est Aq. Poslquam cots-
:
21,
a-
niMf 25 SvpoQ, Zaapl. 25. 23.
ncp 28 'E6p., avaTTvsutjiacrig. 28. 28. i{
T'i?')
21. Suscepi faciem tuam. 21. Suscepi preces luas.' 21. Sustuli faciem tuam.
25. Soliar. Syrus, Zaari. 25. Segor. 23.
28. Funius. Heb. Ini., vapor. 28. Fumus. 28.
51. Secundura viain universa; 51. Juxia morem universae ter- 51. Secundum viara univers.Te
lerrx. FOC. lerroe.
•229 GENESIS CAP. XiX. 250
'0 irdtvca avSpu-ov ariaiTwv S:- '0 xpivtov zaiav ir^^i yrjv , ou
::o!f;ij£;? xpiaiv;
•couTO
21. 'Opaait iSu5(07tfi6r|V T?» 21. 'E6au[AaTO (tou tJi T.poio)- 21.
r.pdcior.o^ cou. T.O^/.
57. Et eduxit Dominus lllun ,et 17. Et factuni est cum educe- 17.
fisiiit eum extra urbem. rent eos foras.
f tll.ini.
ad vivilicandum.
L
2{. Vlsu revenius suin fac lem 21 . Admiratus sura faciem tuani. 21.
CAPUT XX GliNESIS.
;-nn p^-is-ca i i.
)
'zy^-crc 0. 3. 'Ev dSdjcoTTiT'. (xa(>5{a?).
TiTrmN n'iL''; 'j n*K-i na lo 10 10. Tt etSe?, oti ^TOtTjiaj cj -h
prili.01 toGto ;
"inN lar.s
10. Quid vidisti, quia fecisti 10. Quid vidisti, ul hoc faceres? 10. Quid vidisti, quia fecisti lu
verbiim Uoc? verbum hoc ?
16. Mille argenieos. 16..Mille didrachraas. 16. Millciiarium argenti.
Qui lecum sunt. Qiii lccum sunt.
Viilgata;, qu;e lialiet,Uixilque de Sara •..xore sua, iijnorandum cst, liane 'vocem, c ignorantem, i obelo
Soror niea est, favonl LXX Interprctes, et scries ut noiaiam fuisse, uipote quee apud Hebrceos non ex-
slurcl.
iiquet. C«lcrura mU"SN, bene vertitur, super Sara,
aut, de Sara. V. 10. Has irium inlerpretum lecliones ex Drusio
niutuamur.
J. 4. Vocem dvvooijv obclo nolari doccl Origenes
his verbis : OJx dYvoTjT^ov os oTt lo&iXtiTo, il V. 13. In liaec tiIiv C verba TauTTjV ttjv 5ixato-
hm rrtara 8
]
CENESIS CAP. XXI. 27,1
ti IxsTui £9uy£v & AiJT. Ul est : Segor urbem in Loli XeT' 6 St Supo^, Zaapl xa\ BaXd. Ka\ Touxt.) (i'jv-
graliam ii- min suOversurum, per augclum poUicilus avdjvfCs^tsi "zh ToX^XTJdai toiouxo Tac OuyaTdpa? lou
est Oeus. Ilancauicm Zogoram vocal alibi SH^riplura. \to-, cb? ^Tfit^h^ JJ^^^s ex Sr^ywp TicpiAsicfOdvToj' cu
Stpus vero, Zaari et bala; id est, abxorbcns. Idco Yip av TJt ex£[C£ gtfuyev t .'\cjjt. IcI est Hccc cv.m :
dicimt }wnnulli, Ccgoritas non quvlem subrersos. sed audissel : s Propter te non subvcrtelur. > Idcn dicunt
ubsorptos juisse. Pur cral enim ul in Loli graliam nonnulli Segoritas non quidcm subierr.os. scd ab-
nrtis ipsa slarc: ; illi vero de medio tollerenlur. sorplos fuisse, ac proptercu urbem vocalam fuisse
Quamobrcm Lol in muntc degens, cibum c.r ivsa mu- Italam, id est absoiplaiii. Enm vcro ulibi Zogorani
tuatus cst. Hcbranis vero sic fcre habel : iJsque ad vocat Scriplura. Syrus autem, Zaari et Bula Cui
absorbentem, de Segore loquens. Cui rci fidem facil rei ftdem facit ausus illa jilinrum Lot, quasi. nullus,
Busus ille filiarum Lot, quasi nuUus ne quidem in ne quideni in urbe Scgor, tunc supcrstes esset : ne-
urbe Segor lunc superslcs esset. Neque cnim Lot igno- que enim Lot ignorare potuit ea quw ibi gerebanlur.
rare pottdt ea quce ibi gerebanlur. Sic iii qtiiliiis- V. 28. 'ESp., ava^nviupca-ic. Sie I!iei'Oiiymiis :
(lain cateiiis el iii sclietlis (4oml)c(is. Ailsiiiit pene « E( ecce ascendebul flamma de lcrra quasi vapor
similia, scil siiiceiiora viiletur, in catena rSegia fornacis ; i pro quo legimus iii Ucbra'o : « Ecce
mim. 1888, iiomiiie Eusebii Kmiseiii, nimiriim : ascendebiit jlamma dc lerra kitor quasi dvonrvcUijia-
Taij-ca ixo'JTa?, oti i Sti al ou xatas-pacpriaETai. i Ti<; fornacis : i quod nos vaporem vcl fumuni scu
Ai^i '^a-i Tivs;, oti. oii xaxiaxpa^riSav ol ei^ Irjcop, (avilluni possumus dicerc.
a/.Xi xa-E-iGriaav, 6ib xal BaXa ixXfiGr;, o £piJiT,vj'J£- \. 51. llanc .\quil;e lcctionem ex 1'rocopio mu-
Ta; xaza:iodEica. 'A>,Xaxo'j ol fj rpa^i] ZwYopa xa- tuanuir.
CAPUT XX GENESiS.
xaiov ditoXsJi;.
puro coide. 5.
5. In simplicilate cordis. 5. In
10. Quid videns, fecisti rem 10. Quid videns fecisli lioc? 10. Quid vidisli ,
qui fecisti
cJVTiv , etc, in Coisliiiiano notatur ad marginem : dixerit adeum, non vero dc ea.
To'iTO (jup:6dXXeTat r.phz ih i^n^dvcd Jv tt^ 'AxuXou V. IG. Leclionem Aquike eamdem qiiam prsefe-
JppiTjveta. Kal eL-rsr 'ASpactji stfdt; Sap^ar x^'- runt LXX liilerpreies, ex codice Regio 1888 excer-
ralKa avzov •
''Kde.lpri pov eaztr. flia^veTai v^P psimus, Tatg p.£Ta aou, qiia- tecuni suni. Viilgata
4x TouTwv OTt T.^hq, auTr;v elTtev, oO :i:£p't auTTii;. Id vero, qui tecitm sunl. Ilebraica verba ulrique expli
est lloc confcrtur ad illud supra in Aquila; mter-
: calioni possunt aptari, iieqiie'enim masculinuin
prelalione : i El dixil Abraliam ad Saram uvorcm inagis qiiam femininuin exprimunt.
luam : Soror mea est. » Ex his enim apparet qtwd
(j£v, exeraiii, probavit, vcl tentnvit : nain sic ct nis : Ilebrwus liabel, lcrra Moria.
scries et vox nD3 poslulat. .Iiiil. 111, 1. mcj; ver- V. 13. Sic omnes mss. el Coniberisius cx Eusebio
titSymniaclius, asxfija'., ad e.xercenduin. Einisenocujus lia;c sunt vcii)a,T?) « xa"x&,!jiJvoj 1 twv
V. 2. Sic EJilio Riiniana. Vooein Tn' sic expli- Xcpax(ov,oi;'jpo; xaV) 'ESpaTo? < xpc[j»a|jLsvo; 1 tsa-
cant Inlerpretes Psalm. xxiv, 10. 'A. [j.ova/'i?. S. [1.6- atv. Id est : lltud « cornibusdetcnlus » Syrus et He-
vo?. 0'. jjiovoYSVTjj. A(iuila,So/iiai';Hs; Syin., MiiicjJS,- brdus i suspensus » dicunl.
LXX, unigcnitu.i. F.l Provorb. iv, 5. 'A. S. 0. jjiovo- Coislin. V;-ip3 -2DZ tnXJ 13. "A. 'Ev au)(V£u)vi
ysvf,;. 0'. aYa7:tuij.xvo;. Sic in eaileia voce variant Iv x£pa!7tv auToO. X. KpaTOujjisvov iv oiztOio toTj
lilc ut cl alibi. xipaTiv aJTOu. 0' KaT£y4;jisvoj sv cfuTW XaL^jlx Tojv
Ibid. Ilioronymus in iliiiil, Vude in lerram excct- xspaTwv. 13. dclcnlus iii perplexilale in cor-
i/ofcr.,
sani. Dijjicile csl, idionia lin(ju(e Hebrccic in
iiifiiiil, nilnis suis. coiidenso in cornibiis suis.
A. , in
Lalinum scrmonem vertcre. Ubi nunc dicstur, Vadc S., ileteiitum in retc cornibus suis. qiii lc- LXX ,
in lerram excelsam, in llcbra^u liabet, MOr.u, (juod iicbalur in virgiillo Sabcc cornibus. Vulg., inlcr
Aquila translutil, tucidam.
ttjv xaTa:pavr|, lioc est, vopros bairenlein corriibiis. Sinccriorem pleiiiorcni-
Siiminaclius, iriq 6--aj[a?, Iioc csl, Visionis. Aiunt qiio iiic A. et S. Iccliouijm cxliibct, quje cuni llie-
crifo licbriri liunc montem essc, in quo poslea lem- ronynio consonal iiam illc lu/vsojva posuit.ut
:
ptitin condiluni est in area Ornw JcbusKi. Eucheriiis loclionein .Vquilic ad sericm siiam adaplaret , uli
937 GENKSIS C.VP. XXII. 238
1. 'Eoo|ao-sv. 1. 'ETCEipauo.
'Ev tsuiiJJ Saficx Ttov xspdTtiJv. 'Ev tpuTiu Sa6^y Ttjjv xepaTwv
"Ev OlXTUtp.
auTou.
1. Glorilicavit. 1. Tentavit. 1.
in rete.
In vir^ulto Sabcc cornibus suis. In virguUo Sabec comibus suis.
cornibus stiis. Veruin quibusdam, in lioc duntnxnl sed lantum « Sabec. t Iloc nutem nomen esse vir-
loco, melius videntur inlerpretnli esst ci Tlieo- LXX gulti cxistimo. Ilebran putant Sabcc significare « re-
diitio qui ipsum nonien Sabcch posuere dicenles :t In missionem, » boc poslrciniiiii tou Sabec apiitl H*rt-
virijulio Subecli cornibiis suis. t Eteniin aujjvswv, br;eos signibcatum, mcmoraiit alii interprcles io
siee rele, </«0f/ Aquila posuit ct Siiminnchus, per siN caieiiis.
litteram scribitur ; liic vcro samech litlern positn es'.;
\
V. 13. Noia in ouinibu.'; ferme cotlicibus lalis ha ul ait Origeiies, dimidium iinciw, habet autem dra-
fl. £l flecteregenu fecit. 11. Cumque camelos fecisset 11. Et in genu procumbere fecit.
accumbere.
14. Arguisli. 14. PrKparasli. 14.Arguisli.
bcndum prKbe.
22. Dimidium sirli. 22. Siclos duos.
51. Benediclc Domini. 51. Benedicitt Domini. 5!. Bencdiclus Dominu&.
47. Super fatiem ejus. 47. Ad ornandam facicm ejus. 47. Supra naies cjui.
9. 9. 'Ev u|j.rv. U.
H. 11. 'Ey.o[(x(«. H.
14. 'AitiJeiSaj. 14. 'H-oJ;jiaaa?. 14.
taN n-<\2 nSnxn pns' riNn «7 C7. 67. EtaTjYaYev au-Tjv elg "ziyt
dictio ad crescendum et mutlipticiindum speclabat. semuncia est : skcel vero, qui Lalino sermone siclus
Chrysoslomus liom. 44 'T-b -tv [XT;pov loj >
: -. • corrupte appetlatur, uncta: pondus liabet.
iv 60 Tj 'Efipato; tfaiiv. < u-i tt;-> oaifiJv. » V. 51. Coisliii. in texlu habet, E'J).o-CT^tbi Kupios,
napTiYopr,OTi. napExXriOTi.
p'.Os. Hic vero ad Symmacluim legendum snspicor, omnes caieiia; Regise et sched;e Combefis. Uiius
EuXoYTlJJievo? Kupfou. Sed liic folia exscissa sunl, codex omillit to.
ila ul postrem* syllabae sint avuls;e. V. 59. Sic editio Romaiia et Drusius itemque ,
V. 52. Coislin., driEUTpoJue. Iiiterpretis nonien mss. Coisliii., 'A., TT]v xiOTivov.
excidii ; sed esl liaud dubie Aquikc vel Symma- Versiim 61 pariter ex edit. Rom. muluamur.
clii. Manuscripi;i; iteni catena; habent, sed siiie noiniiie
V. 43. Haec ex Hieronymo in Jsniam
qui sic , interpretum.
liabet : Et iii Cenesi legimus, iibi Pu-hecca dicitur V. C5. Sic edilio Romana et unus codcx Regius.
ALMA, Aquilam non adolesccntulam nec pnettain, sed '0[ii),r,r;ai, XaAscv, oSo),£axiicrai. Sic semper ver-
ADsco^DiTAM ivanstulisse. Qu;est. autem in Genesin : lunt inlerpietes. llieronymus Qntest. in Genes. :
ISotandum autem quod verbum alma nnnquain nisi Quod autein ait, Et egressus est Isuuc, ut exnrcerc-
de vircfme scribilur, et Itabet elijmoluyiani OLTiOxpu- tur in campo, quod Gra'ce dicitur, aooXeayJi]aoi.i. , iii
(fo?, id est « abscondiut ; t et iiiDa Erfjo alma, quod
: Uebra'o tegiiur : « Et egressus est Isnac, ut toque-
intcrpretatur, « abscondita, t id est virgo niinia di- relur in cainpo, inclinanle jnm vespern. »
Hgentia custodila, majoris milii videlur Inudis esse V. 67. S. ^tapYifopfiOri. Ilaiic leclionem sine iii-
qiinin virgo. Virgo quippe juxla Apostolum polesl terprelis nomine exiiibet edilio Roiiiaiia sed cam ;
esse corpvre non spiritu ; absconditu vero, quw virgo Coislinianus cod. Svnimaclii esse doi et.
Ad populum suum.
22. Concertabant. 22. Exsultabant. 22.
iiilerpretalioniiin varielas , iit non infrei|iiciiler ol)- ttlero cjns. Symmuclius vero fiisit),£ov, id esi, in
s
serves infra. Vidc (juu; ea de ic dixiniiis in I'r;eli- simililudincm tiavis in super/icie ferebantur. ilic
CAPUT XXVI GENESIS.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKrAAS,
'Ii),XT|Vtxoij ypafxjxai;.
'n-nm 5 5. 5. Kai TO'j? '/oiwjq [xou.
lliec cst vera leclio, iioii auiei:i illa, &:;(i,ofiYvuvTO SO[Ji[jia);o? avTl tou < JiJ/fjiAaTOj, > ^ESwji TiOsixsv,
zx xixva, quam ul suspeclam et e\ I aliuo lliero- 8 £p(ir,v:ucTa'. < mp^jo:;. > Id est SymmacliUi pro :
iiyini eUcclaiu uiiciiiis iiiclusiiuus. Ideiu Coislin. « cuclione t Edom posuit, ijuod interprelalur, < r« -
X., SizT^aXaim, quo coMfiriiialiir iii quo su[ua dixi- ber. i Hoiuuna,
lu editioue cnTih toO 'A5d;ji legeba-
iiius, uempe. vcrisimile Cbsc llicronymuiu vitiato tur ad Symuiaclium.
ts.euiplari usuui 5i£T:).iov posuisse.
5. Ka\ Tou? vd[iOu? jjlou 5. Ka\ Ti vi[jii[jid [jlou. 5. Ka\ TO'j? vijiLOu? (iou
Injustiiiam feceruut.
21. Nomcn ejus, contiariuiu. 21. Noinen ejus, iuimicitia 21.
eiiiiii elijmologia eil, proplerea voeuri jnramentum videtur eiiiiu duas Syro iuterpretationes tribiieie •
,
(juod aquam non inveiierunt ? E conlrurio in l!eOro;o, at Procopius clarius El contendebant cum
liabet : j
cui interprelationi Aqaila consentit et Sijmmackus, Itebecca, » clc. Syrusliabet, « displicebant Itebeccic ; »
hoc sigiiilicat, quce inveneriut aquam : et propterea Hebrwus vero, « tion cessabant irriture et ad irain
ippellalus sit puteus ipse t saliirilas, t et vocatu ci- provocare Rebeccam. i —
lllud Coisliniani , y.i/_6y.s.
vitas BERSABEE, lioc esl, puteus saturitatis. t vot, otXovxtxoujai, dv9tJTa[ji;vat, vel Scholion est,
V. 35. Syri et Hebia;i interpretalioiiein niutua- vel Irium inlerpretuni traiiblationes exhibet.
inur [ex Eusebio in catenis omuibus niss. ubi sic Ibid. 'Ept^oujt. Coisliu. ad marg., jj.a)('5(ievai,
tcgimr: EYZEBlor-o S;po,- vjy. e/v.j ifl^o-Jir., t (f!Xov£ixo'j5ai, dv9tJTd(Jt£va;.
iBl HEXAPLORUM QVJE SUPERSUNT. 25t
j'Sn 5 5.
7.
Ts 'S nN'2n 7
16. 1«.
AeTa.
npbn
27. 27. X(ipaj.
,TTi:?27 'OEi'poc, apoOpa?.
53. 33. 'E=e7:XdYT).
40 40.
12, Sieut crrare faeiens. 12. Ne putet me sibi voluisse 12. Deridens.
illudere.
40. Et erlt quando dominaberis, 40. Tempusque veniel cum e.v- 40.
franges jugum ejus. cutias et solvasjuguui ejus.
46. Aii"ustiis suni affecta. 46. Ta;det nie. 46. Txdio affecla sum.
legitur. '0 2'j(i[jta)(o; t^ « xxTs-fpovdv, » avT'*. -o'j Syrus, pro i ayro, » liabct arva ; illud aulem « ple-
253 GENESIS CAP. \XV1I. »M
CAPLT XXVII GENESIS.
iTMMAXOJ 0'. 0EOAOTinN.
40. "EjTat 6i OTav _xa[JicpOf|S , iO. "EaTat ol fjvixa liv xaOiXTi;. 40.
lx"A'J3£t? t6v Z,-J'(h^ aCixou. "AMc(:, ESTai Se icri xaiAcfOTi?.
"Aiiof, xal ^STai xaOi xaTa6i6a-
'
4C. Erii auleiu cum incurvalus 40. Et erit cum deposueris. 40.
fueris, solves juguu! eius. A/ius Erit
, autem ss flectaris.
A/j«s, Et erit quemadmodum de-
primeris et solveris jugum ejus.
contra tc.
ni, I repleii germitiibus odoriferis. Unus Rfgius co- rum , i ertt , t pro , < resipiscas , t aecipit
Sijrus
Hebruicum Crwcis lil. Ualam Quae prius Luza vocabaiur. Prius Luz noinea urbi erat.
Liiz seiii air.
Ibiilem. Hanc Aquilie lecticnem habeiit cdilices OT'. I OoaXap. » -piiEpov elzov oi iTip"; 'AxJ/av, xat
mss. qiiiitaiii ouin iiola TlieoilDii, qiuc sic liabel : 0'jj( iIj; [x^po; Toij dvi^ixaTo;- AoOJa 6; TOXtv (ir-
tt-,v
'H BaiOriX OOaXijji. Aoii^ 7:poi£pov Xi-|'o[a£vt) oii "ctjv xCi; [jt£Ti TauTa -/aXct. 1.1 est : Bxthel, quic vnic:
TCpOTSpOV.
nS 37 57 37.
-iSi
4,'i. 42.
n'2T2vn "O^^tfia.
VERSIO IIEBKAICI TEXT. VULGATA LATiNA. AQUILA
28. Noinina. 28. Constitue. 28. Nomina.
52. Punctatum et niaciilosum. 32. Furvum et maculosum. 52.
sivc a comparutione, quia ntruinque sonat « cunfusio- IIcbr;vi in bo N siipprinicre i" quia 2 prse-
boc vci ;
nem, t sire i coinparationem, i Neplillialim nomen posilionis lnco conjnncliiin melius quadiat ad sen-
i.to iniposuit. suin, siguilicalqiie, in forluna, aiit feliciler. —In
V. 11. Pcrgit Hieronynius in biinc versum : Ubi Bililiis lanien Massoreiicis in margine scribitur
nos posuiinus, i in forluiia, » et Gra'ce dicitur, ev TaN3.
TO/fi, qua: polcst cveiilus dici, in Uebrcco liahet ca- Ibid. 'A., TjXBiV eujwia. Sic Coislin. qui Symma-'
GAD, quod Aquita interpretutur, < Venit accinctio : t clii etiain interpretationem adjicit. Pra^stare vidc-
710S aulem dicerc pussumus, t In procinctu. i Ba enim lur Aquilae lcclin; riXesv i] Ctlai;, ut conlirniatur cs
potest prwposiiiunein sonarc in, et venit. Xb ercntu Hicronyrao, qiii ait Aquilain vertisse, venit accinctio.
ergo sire prociiclu, qni gad dicilur Zelplice jitius, V. 15. 'A., oiA ToJxo. Ex Coislin.
Gad vocatus esl. Piitat Diusius non posse stare Uie- V. 20. 'A , auvoi/f,tJsi [jioi. Ek cod.
4-2. Cum
auleni serotin^ erant :
42. Ciim vero peperisscnt oves, 42.
pecndes, non poiiebat. non ponebat.
ex codicibus noslris liabet XaioTtooa;, sine inlerpre- prji venit 7tp(o't[j,a, hic vertisse vidctur 0'^i.y.ix, nain
lis iiiiiiiine, quod est ac si dicas sinislripeiles. Su-
liaec sunl opposita.
spicor mcnduni esse.
Theiaphim. Id.ila.
jAtav aJiov o::ip Eof./.tojav a; oJti exo(5ci'.;* t Ka\ ita et lioc loco.Plcrumque igilur Scriplura, qu(B in
::aprj>.o-ci3to tov o^xa o;jivaoa^. > "AjJi.vtov
jjlijOov jjioj rerum gestarum recensione non enarrui, postea alio
6i oXtoj oJx auvcOsTi [io; ooOva'. O'joano'j
v/y., o'Jc referenlc, declurare sotel.
(faivi-ra'. OTt GjviOeTO- i'/X dcf" tiiv aJTo? Xives (fa- Coislin. "A., 2., Tap.XovJjaTi ;j;s, r,T.i-.rci p.z, xal
v£p(jv ijTcv. "fii-cp vip izoxTiivovTa tIv Ad,u£x ti'^'< TTapi Taj ajv6f;xa;f,6;xr,j£v. Ubi illud, f.-aTrjj-s ^s,
EiaiYe;, £xrr,TOJjj(evov Sz, (oj d-6 tt,? ElTji-f.Kt",- elc.,estscliolion explicationis causa addiiuni, id esi,
elva'.(favipov xa"i t6 ^''Ot'''''^"' ' '''J'w xa'i ivTaOOa. Decepit me, et pneter pacta injuria mc affecit. Deinde
IloXXax;; o'jv f) Fpa-yr), d iv t(o 7:paTTSjOa; ooz sffertur nola Origenisquam edidimus supra, et qui-
i^TiyTjsaTO, 6;a Ttvo; £^t,-.'0'j[jlsvoj s6f;AOj5SV. Id est : dem pleniorem quam iii Coisliniano codice afferatur.
.iquiln, decem numcros i dixil ; Sijmmachus, < (/>'-
< V. 18. "A.l.Xcc:, xTr,3;v zTf,:£(i);, elc. Sic Coisliii;
ciL-s numcro. > Dicebat iyilur, ul ait Hebr(eus, de- sine nomine Inlerpreiis, qui videiur esse .Aquila. .
[\py
GENESIS CAP. XXXI.
irMMAXOS. 0'. eEOAOTinN.
aljscondisti le ad aufugiendum, el
liiralus es me.
30. iola. 50. Deos. 50. I ioia.
59. .39. Capiiim a besiia. Atius , rfe- rs.
voratuni a fura.
41. 41. Et decepisii merccdem 41.
nieam decem agnabus.
_
V. .".3. In Cnislin. hsec verba y.7.\ T,p£'Jvr)(i£v t?)v 'E6paiou xaXf, TrapaTTjpTjtxtg, oti 6 [i.lv AdSav Supt-
oIxov^'Iax(o6, xa^l iv tiTj oixtjj Ttiv 6uo TraiStsxtjJv, xa\ gt:\ £xdX£(T£v a'JT6v, 6 ok 'laxtoS 'E6pa'tTTt. At6 xa>.
ou/ Eup£v, asleriscis notantiir. Stcdtjj; Jp[j.p,v£U£Tat xaTd Ttva Ppax£t'av EvaJAaYTiv
•
V. 39. 0T]p(i6p(ijTov. Hanc leciionem afferunt i 03 'E6p. eA£Y£v, OTi 6 [jibj 'Iax(jj6 'ECpataTl ^om-
Sched.TB Comliefisiana!. viv [jtdpTupa ExdXEtTE Tiv fiouviv, i ol AdSav lupKJTt'
V. 41. Uuarum ediiionuni lectio ex Orlgenis loco OTTsp ij.r; riO'JvaTo 'EXXr,vtaT't ot/to? EtpiiiOaf ptaid-
iamjain allato deducilur. —
Coislin. sic habet 'A., [jiEvoi ot 0' TETOtTjxaTtv £v ppa/EtJt £vaXXaYfj tb a'JTO
0£xdxi; dptO[iiiv, qiioe versio Symmacho tribuitur ad 5r];jtatv6;j.cV0v CTijiaivovTE;, ouocv ydp ota^EpEt pou'/f)?
versiim 7 in oinnibiis abis mss. ubi legitur S., : (jiapTupta^, () |5&uv6s (xdpTu;. Id esl llebiaii pi:t-
:
i:ap£Xoy(aaTd [i£, xal fjXXo^E Tbv [Jiia8(!v (Jiou oexdxtj ciiru quin Laban quidein Syriace ipsuiii
ubservtilio,
dpt0|ji(Tj. vocavit, Jucob autein Hebraicc. Quainubrem sccun-
"h in 7
10. Parvus sum pra; omnibus 10. Minor sum cunctis misera- 10. Minor factus sum supra
misericordiis.et prKorani veritate. tionibus et verilate tua. omnes raisericordia et omni veri-
tate.
ineam.
22. laboc. 22. laboc 22.
24. Et luctatus est vir cum eo. 24. Vir luctabatur cum eo. 24. Et volvebatur vir cura eo.
28. Quia princeps fuisti cum 28. Qiioniara si contra Deum '-28. Quia princeps fuisli cum
&eo. foriis fuisti. Deo.
V. 7. "A.lloc, eX:6w5s? auxio. Ex Coislin. 'Ia|ji6uxT)?. Id est] :Jaboc fluvius esl Arabice, qut
V. 10. Sic necessario lesliluenda Aquil:? Icctio. nunc vocalur Jambyces. Combelisius legit 'lajji-
Interpres Procopii male legerat, e,uaxpJv6T5v, qui 6!xr]r.
veriit clonc/atus sum. Quid autem illud cuin verbo V. 24. Lectionem Aqiiilx et Symmachi sic babent
Ilebiaico 'nJT3p, qui seniper miuor sum,
sigiiifical, omnes mss. et editio Roinana. —
'ExovIJsxo dvT;p,
vpI parvus sum? "AJIJIcq- ixavouxai jjioi : in Sche- Coislin. in niarg., ubi interpretis noiuen erasum
dis Combelisii iegitur Ixavouaai pLoi , sulficiens es fuisse videtur.j
milii. V. 28. Haec cx Hieronymo desumpla siint, qui sic
V. 211. "AJlJloc, iiiv Txio;. Sic editio Romana. habet in Qua^st. in Gen. : 1 Vocabilur nomen luum
V. -22. 'AJlJ.oc,'la66x. Sic ms. Alex. Rom. autem Isriiel, quia invaluisli cum Deo. 1 Joseplius in primo
ed.,'la5tux. Anliquilatum libro, Israel ideo ita appetlalum putat,
In voccra 'laSux, Iisec mss. Iiabent ex Origene : quod adversus Ancjclum steterit. Quoil ego Uiligenter
'l«6i)x TMxatJtds ijTi ttj; 'Ap»6(a{, 6 vuv xaXoujievo; exculiens, in liebrceo penitus uivenire non poiuj.
269 GENESIS CAP. XXXII. 270
main saliem partcm in Hebrao non cxslcnt neni- : V. '.4.?Uof , dSix^asi?. Ex Coislin.
.''iO.
ouxtjj.
28. "Oxt Vjp^w is/ui Trpbj ©edv. 28. "Oxt evi3X>J3aj [jiexi ©eoCi. 2S. "Oxt evEuxusa? aexi ©edO.
[;.ou; ouToO.
Ko\ fjiiiscuccv
inpo'1 -i i. OuEiaaxT,. 4.
oou).
5. Qiios benigne dedil Deus 5. Quos donavit Deus servo luo. 5. Quae dedit Deus servo luo.
tervo tua.
12. Proficiscamur et ambule- 12. Gradiamur simul , eroque 12. Proficiscamur el ambule-
nius, et anibulabo e regione tui. socius itineris tui. mus ut tecum vadam.
13. Lactantes. 13. Foeias. 15. Pariunt.
leotionem, e:it6tet),e, efferunt. xOTecf!Xr,cje Tiv 'Iaxto6. Id est Itlud, osculalus est
:
V. i. Hic duo nianuscripti codd. Regii , notara euni, quod est llebruice uessake, in omiiibus Ilebrai-
Dza; 2 2. 2. £uxe,a.
Euotoi;.
nnn 12 12. 12.
nvJn-riN
mc 15 15. 15.
jff}[I.ZWV.
'Haau 4 dSeXtp^? auTou hpy6[i.Bvo;.
4. KaTEtptXT^uev auTov. i.
12. Kal TiopEuOoJjjiiV, tva auvo- 12. 'AitapavTe; Ttopeu<jd)(jte0a in' 12.
6£urcj coi. euOeiav. "Aiicc • TOpeuaojjiat eij
xaTevavTiov aou.
i. Osculatusest eum.
2.
EuaTo;. "AJJloi:' Xop(iCi.to^.
19. 'EiceOuiJLet yip Ti)v itaiSi- 19. 'EvexetTo yap ttj OuyaTpt. 19.
a'xr,v.
Adolescentulam. Piicllam.
15. 15. Similes erimus. V. ed. bc- 15.
•ifvoli criiniis.
V. 2. "A., ^'jyj\i. Sic Regii duo, qtiorum Iiaec Iransmutatio ; nam in 'Tin sl 1-
in Ilebraico seciis;
sunt verba : 'AxJXa; i ^-jyiy.', » OT.tp tpiin'Jt'JE-ai in ~i commutes, quod non infreqiienler factum de-
' &II.OQ, i
^i
« (IijjiGV. > Id est : Aquila, « Sijcltein, » preheiidetur infra, facies 'inri, Horrmus, vel C/ior-
ifiiocl linmerus, > aul t humeriiin. t
significnt « ra;ns.
Ibid. 'A.?.L, Xopixirj^. Sic unus codex, 'E|ji[j.ti)p 6 V. 12. Lectionem SymmacIii,Ti S8vov, habet co-
Xo|6(5aTo?- 'AxuXa?, Euacof. Id cst Eininor Clior- : dex Regiiis I87I, egregia; nolK, x sseciili, qnima-
'(€us; Aquila, « Ihvwus. > Coislin. quoque liabet ad gnnni Blblioriini piirtem complectitur ; simililerque
marg. :'A., Euatoj. seqiieiitem, ttjv 7:wj'.t/.t^'-i.
In Grxco non ita facilis videtur earum vocum V. lo. Quiniae editionis leciionem affert idem ipse
4. i. Tr^v SpiJv.
mai 8 8. 8.
V. i. 'A. £. 0. TTjv SpGv. Sic Drusiiis. LXXquo- braicum Chabratha, iii consequenlibus, ubi Jacob
quonSx, non iiifrequontor vcrtiiiit Spjv. loaniinr ad Josepli : « Eqo aulein cum venirem de
V. 8. "A.!,2oc, ^i\., eto. Sio scliodae Combeflsi.v Mcsoimlainiu Sijria:, moilua est tnater lua Racliel
nK. Inccrtum autem an lisec siiit scholion an iiiler- in lcrra Clianaiin , in via llippodromi, ul vcnirem
[irouiin variaj lecliones. Epliratha : » nescio quid voUnlcs, < Uippodromnin, t
V. 12. 'A.iioc> 6iJi.°<^*- Sic cdilio Romaiia et Scplnacjinla Intcrprctes iranslnkrunt : et stuliin ibi,
Driisius. ii/ii i;i Hcbneo dicilur, i Et sepelierunt eain in via
V. 16. In hunc locum Hieronymus : Verbum Ue Ephrata, liwc esl Deiltleliem, > rursum Sepluaijinta
7 GENESIS CAP. XXXY. 278^
codex Regius. Pariterque sequentes versuum 17 V. 25. "AXioc, TOnotBoTco;. Sic mss. Regii. Ilie-
«t 19. ronymus vero in Queesl. : Pro eo quod in Grmeit
V. 21. 'A., 4iti]p-:ia[ji.lvot. Amos i, 9, apud nUW legilur dscfaXu;, id est « diliijenter, i in Hebr(ro
LXX verlitur iiirjpTtajjtivT). In hunc locum Hiero- scriplum esl, bete, id est, t audccier et confideii-
nymus inO«a;s/. ; Ubi nuiic LXX
Jnlerpreles « paci- ler. » lllud auiem JVS2, etiam LXX vertunt icstoi-
ficos Iranslulerunl, Aquiiaiiuerprelalus esl, « dTT;p-
> 6oT(o; Jerem. xxxii, 16 et 57 , et Zacliar. xiv,
ttcjjiEvou;, 1 id esl, t coiisummalos atque perfeclos, > 11.
pro quo in Hebrceo leijilur s.iLAMiM. V. 50. "AAJloQ, iv Ppaxet. Sic duo mss., qui non
V. 22. S., TOt56r;ciov-at. Sic Regius 1871. indicant cujus sit hsec inlerpretatjo.
iX6siv.
pro t Epliralha > posueriint, t nippodromum, > cuin Ibid."A.l.?oc, ev tu iXOetv. Sic codex Reg. 1871.
utique si Cliabrallia Hippodromus esl,EpliratliaHip- V. 18. S., \jlhq osEta?. Ex Procopio.
podroiiius esse non possit. Aquila auleiii lioc ila trans- V. 19. 1/, 'Ecfp., cic. Sic liabet Ainbrosius epist.
tulil : < Et fiicliun est y.afl' vM -zT^q '[Tfi, id esl, in ad Hoionliantini, qiiK cst in nova edilione nuni. 'iO,
iiinere inlroiens int Eplirallia,cic. Hsec Hie-
terrre, p. 10G5 Quinla aulem lradilio,Ephratha,>ipsa esl
:
roiiynuis. Tulus igitiir Aiiiiila! locus, sic Griece ex- doinus panis. » Hoc prwleriluni esl in uiioruin tra-
pressiis fnisse videtur : Ka\ iyivt-o xa9' iobv tr\<; diiionibus. Lbi iraditiones Ambrosius hic et alibi
YTij, eisEp/ojJtevo; eij 'EcfpaOa. pro editionibus babet.
273 IIEXAPLORLM QlyE SLPEKSUNT. 280
CAPUT XXXVI GENESIS.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS.
19. 19.
V2N Sjpoj ).£V£. -rjyfjV aCiTiv 5Xctv oCiTbv Ti; 5vou? ToO SeCcYU)'».
E'JpT,X£va;.
,-;m 55 35. 55. '0 -aTiSa?.
np-iuca 56 56. 36.
Dnnun 40 40. 40. 'Ev Tot^ ivdfiadiv oixijiiv.
20. isii liiii Seir. 20. Isii sunt Giii Seir. 20.
24. Hie Anali , qui invenit mu- 24. Isic est Ana ,
qui invenit 24. Ipse .^nas, qui invenil la-
deserlo, lium pasceret asi-
lcis in aquas calidas in solitudine, ciim niini in deserto, diiui pasceret asi-
nos Sebaliori patris sui. Syius ail pasceret asinos Seba;oii patris sui. iios Sebegon.
ipsum invenisse fontem.
35. Qui percussii. 55. Qiii percussit. 5.3. Qui percussit.
56. De Masrccha. 50. Masroca. 56.
'40. In iiomiiiibus suis. 40. El vocabtilis suis. 40. In iicii.inibus suis.
y.x\ 6 'E6paTo; , t6v 'lajxElv « jooip > poOXovTa; ).i- psalmo, ad iltud, < Apud te e\t fons vittu, > in lie-
Y£iv, avT"i TO'j, < eup; -'ItV'' ^^ 'Ti -P^t^V- ' ^i os. braico legitur. i mocor aium. tXeque iqilur < lamin »
epjjtTiVsOiavT;?, a'jTf,v tm; tt]V Xeciv tt;v 'ESpaTxriv inveni pro aqua ; neque pro fonte t ALiian t sccun- ,
TsOeixasi. Id esl : Syrns et Hebrwns Inmin t uqunm t duin Diodorum. Secuuduin Tlieodoretum autem, non
fignijicare volunl ; ac si dicerelur : « Invciiit fontcm jEnan foniem dici oporlnil, scd poiius, lamin. Si-
iii deserlo. t .it inlerpretes ipsam vocem llcbrnicam quidem lEiian invcnit Iinnin, non lamin ,Enan.
pomcTunt. Allera iiota, quse est Diodori, sic liabet : Eadeni de re aiidiendiis Ilieronviiius Multa el :
'0 lOpo; liyzi ::TiYf,v aOTiv £upT,x£vaf i] yip ~r;:r] varia apud Hcbraos de Iwc capituln disputaulur :
< 'Avav > xa/.iTTai tt) SOpuiv tfojvTJ. Id est Syrus : apud Grwcos quippe et mistrus super lioc silentium
dicit ipsum iiivenisse foulem : nam fons Syrorum cst. Alii putant •\iamim maria appellala. lisdem
tingna i .innn t vocalur. Lbi Diodnrus invenloris
, enim titteris scribuiitur mariu quihus cl nunc liic ,
nDiiien ciim invenlaj rei nomine confundit, ut iiolal sermo dcscriptus est. Et volunt iituin duin pascit
sequens sclioliasles. Terlia nola lia^c esl : IlavTi- asinos palris sui in dcscrin, nquarum congregalioiies
yoO [jikv t6 uowp • > XiYETai ev Tai'E6pat-/.tT),
a[i[Jia;[J. reperisse : quw juxta idionia tinguce Hebruicw maria
t; r,'t T.-r^-^T^ ! [Jiojxwp" > cv ifip "w >•-' 'J'a>.[JLqj ei? to. tiuncupentur : quod scilicet stagnum reperil, cujus
« riapi sol tx';t^ <»ijr,j, • 'ESpaTxco x=T rei inventio in erenio diljicilis est. Nonnulli putant
« pnoxujp 4ToO[JL. > O0t£ o'jv t?jv « "Ia[ii'iv > xaTi Ato- aquas cididas juxta Putticcc lingucE titciiiiam , qu(B
»ir; 2
Et retulii Joseph inramiam eo- Accusavitque fratres suos apuJ El rietnlit [al. detulil autemj
riim ad paircm eorum. S^irus et palrem criminc pessimo. Josepli viiuperium ipsorum inatum
Hcbrceus, dciulit. ad pairem suum.
281 GENESIS CAP. XXXVH. 282
24. OLxiq koTiv 6 Afviv, 8? eups 24. DuTtis £<JTtv 'Ava, 5? Eupe tov 24. OuTi? JjTiv i Aivoiv, iq supc
ky Tii epT)[Jt(;J, ot£ Svp.jjis Tii Trjv 'Ia;ji£'i[Jt £V Tfi epr][j:qj, ote Sve[jic
tou^ 'lajjislix Iv TTJ JpTjato, ote 'Ia[jid[jt
Evsjjis Ta OTroCuY"* SsSaiYOJV Tou UTtofuYta SsKeyojv tou liaTpii; au- TJt pouxtJXta SeGatfojv tou jiaTpo?
Gr;cci nostri codices, tres iiiiinero, auv zbv 'la;xetv Hehraicum, ut par est, exprimaiil; quos hac in parte
Iialirnt ad Aqnilam, iino exCi'plo ile qno iiifra; ad seqni visuin esl
Syininaclinin vcro, Tfiv 'Ia[jictv oniiics, in sintjnlari V. 5.5, 56, 40. Horiim vcrsnuni b'clioncs ab exi-
ail ulrunique. Ilieionymus iii pliiialt legit au A(iiii- mio codice 1871 muluamnr. Ad vcrsiim aiilcin 56
lani et Synimacluini, ut ipse teslilicatnr ;
qiiein liac leclio ToJv 0' MacrcTEKCK;, et Tlicoilolionis, Maacrri-
in parte seqni mahiiiniis. Veruin lectioiicni Aqnilae (ficic:, corrnpUe videntur. Nani in Hcbraico legilur
sic restiliiendam piilanuis apud Hieronyiiiuin, auv hplUraa, de Masreca.
cou; 'E[ii,a vel 'Ia;j.i[jt ; non vero auv Tot'; 'E;jtt;i.
^aXi.axtjJv.
_Ka\ ?9£p£v'Itocrr;9 6ta6oXT]v xaT' KaTfjVeyxav 6k 'Iwcir;ep i},(5yov
auTojv T.ovrpiv Tcpbc,- TraT^pa au- 7TovT;pbv T.phi 'lapaiiX Tbv iraTepa
""•" auTwv.
SY.M.MACHUS. LXX INTERPRETES. TllEODOTiO
2- 2. Uxorura. Alius, concubina-
rum.
E( (nlit Jnscpli criminalioncni nclnlcrnnl aiilein Jnscph cri-
in eos nialam ad patreni eoriiin. niine nialo ad patrcm suum.
sss IIEXAPLOnUM (ilJE SUPERbUNT. 7£H
il!)
indn 9 .9, 9.
U.
[jiov a'upaxo;.
ys2-nn 26 26. 26. Ti jiXEovdxTTiiio;
27. 27.
2"). Et cameli eorum ferentes 25. Et camelos eorum portantes 25. Et cameli eoFum onusll
aroinala. aromata. erani styrace.
20. Qiiaa ulililas? 26. QuiJ nobis prodest? 26. Quod emolumentum ?
SJpoc, dv:'i Tou I xiff,vs-cxav, > )faTi'p'si-xsr r/si. dem vocem vertit A., cuin LXX, y.ap-r.u)-
llcbraicain
To^jxiijTiv • '0 'hotir/.f 0'.i(j<x'/.i toO^ do-AtfoO? xiTj T.a- liv, Syminacbus /itpiStotdv, aliiis, dcTpaYaAoiTdv. .
tpl, d; oOx
fj-ax-0'j: Svta? • oftev za'i. S[jti,7ri0r) 7:ap' V. 9. "A.J.Ioc, ivj-v;a36Tiv. Sic mss. Reg. 1871.
autwv. Id est : Aquila el Sijmmacliiis iienique Sijrus, V. 14. "AJIJ.0^, Tr]v sipf|VT|V tiov d5c).'.f(I)V oou, xa\
pio illo I dclu'cnuit, i liabcnl, detulit. Id est : Jo- TTjv e;pf,vr,v twv ^07xr,|jtaT0jv. Uiius Regius pro bac
&epU ciiiiiinalus est fraties suos apud patrein, ut qui postrema voce babel npoSdTiov. Hanc autem lectio»
nnDi 9 9. 9.
"^•yva 14 14. U.
Iji nt diio iMSs. Regii el edilio HohKina. VoriMn au- £'Jij.[j.ayov I 1>o'JTttpdp i [al. «toupTttadp, al.. «toup-
lem Ileiiraicam Sj3 per ooy.tioj verlniit LXX liuer- Touydp] stprjTat Jv tcjtw tw zom.i • ev Se tcjj ^T^pqj
preles, Nuin. xxv, 17, ct Psal. civ, 2i. « "lioupTttjja.Oi, ( xa"i f) [JicV tou TtapiivTOj dvtS^xaTo;
V. 25. 'A., xa'i ai, elc. Sic tdilio Roniana. Vo- £p[j.Tiv£ta 7;apdx£tTat tt] ),£^£i • T) o£ §xO£5ts tou txi-
ccin nN3J eliam Gen. XLV, 1 1, (iT'Jpaxa venil Ai|iiila. P'ju £v toT,; £cr;? tpav£tTat. Aquila el Sijmmaclius
V. ±(i. 'A., tI Tiliov. Sic uiiiis codex Regius euiii > Plnili])liar i dixciuiil lioc loco : iii ulio aulem
edilioiie Roinana et Driisio. Psal. xxix, 11, cam- « 1'liKiijiliare t ; prwsenlis vero noininis iiaeri>relatio
dein voccin verlil Syinmaclius xipoo;. voci udjacct ; alterius autem expusitio in srriucnlibus
V. 27. "A.lloc, e-ireiOrjjav. llaiic leelioncm aCferl diclarubilur. INiiniiiim ille ex Pliildiie Jiiiheo, ac
Ri gius 1825, noii allaio inlerpielis noniiiic. pleriiim|iie siio marle iiomiiium piopiiornm Ilebiai-
V. 28. "A.iioc, 'lajjiaT)X:T«t. Sic editio Ruinana. corum signilicala ad inarginem ascripserai.
D-Vnam
V"i3 T'5" ni"is-na 29 'o xvpoc 29. 29. TI oi£xo'»-a? kT.i. gI &.axo-
xal 6 'ECpaTo^, zl 6i£xd:rTi kn\ ah -Tjv;
ciaxoTtf]
18. Sigilluni tnum et inpniam 18. Annulum tuum et armillam 18. Sigillum tuuni et torqucin;
tiiam ot baculum tuum. Sijrux ,
ei baculum. tuum.
Stropliium.
21. Prostilula. 21. Miilicr. 21. Scortuni.
Non fuii iii lioc proslituta. Non fuit in islo loco meretrix. Non erat in boc scortum.
25. Siinus in conlemplum. 23. Menda<.Mi arguere nos non 23. Vilipcndsmur.
potest.
23. Socerum suum. 23. Soceruni suuin. 23.
Et teenias. Armilla.
V. 5. IIiiiic Aquiloe locum I.aiine taiitum liabc- iiibus : < Tlieristrum, » pallium dicilur : genus eliain
miis apiul Hierfiiiyimiiii, (|iii sic balict iii Qiursl. : nunc Arabici veslimenli quo mulieres provincia; illius
i El adjccit et pcperit fdium. el vocavit nomoi ejus velanlur. Appcllalur quoque GspJiTpiov. Suidas : 1 0e-
S:tii : liwc autein cral in Cliazbi, qunndo peperit euin. t p'.3Tpov xai G;p(5Tp'.ov, Ofpirir ipchior, i elc. Tiur-
Verbum pro loci vocabulo positiim cst,
Ilcbraniin liic sum Hieronymus in Isaiain : i ©ioiiTpa, inquil, nos
quud Aqiiiia pro re iranstulit diccns : « Et vocavit possumus appellare palliola, ut hodie quoque Arabice
no>nen ejus Selom : el factnm cst ul nicnlireliir in et Mesopolamice. operiunlur fcmina: : ab eo quod £v
parlu, pusUpiain ijeuuil euin. » Poslquam cnim qenuit Ofpst, id esl, a'state et cauinate corpora protegal fe-
Seloin, sletit parlus ejus. Cliusbi eryo non iioincn lo- miiiarum. Allera lectio est, cTraOapfaxov, quain lia-
ci, sed menducium : unde et in alio loco scripliim est : bcnl c.lilioRonianaetduonianiiscripliRcgii.quoriiiii
t lHcnlielur opus.oLvw, 1 id est, fructum olica non u;ius babet c-aGap;az(;). Quid autom bic signilicct
faciet. noiidunisatisperspecium babemiis.HaecsanevoxaTTa-
V. 9. "A.^J.oi;, SiitpOsips?. Ilanc lectionem sinc Oaptixoc, medio et inliino jevo pro gladiolo accipie-
nominc! intcrprctis afTer.t codex unus Ilegius, quK balur; at liic cst, ut liqiiet, ornamenluin nuiliebre.
niagis qiiailrat cum Hebraica voce nnttf. V. 17. "A.l.lci^, ex T(V)V :Toiixv(ti)v. Sic codices no-
V. 14. ©iptcxpov. De bac lerlione Drusius 0^- : aulem sit Ikcc interprctatio noii indicaiit.
slri.ciijiis
ptaTpov lefjilur et Genesis xxiv. Hieron. in Quaeslio- llanc lectionem seqiiitur nieronjmus, qui veitil, de
nv"i3 ono 1 1. 1,
2.Vir prospcrans. Syrus , cl 2. Et eral vir iii cuiiclis iuo- 2. Prospere agcns.
erat vir prosperc agens. spcic agciis.
ayij
289 GENESIS CAP XXXIX.
lYMMAXOS. 0'. OEOAOTiaN.
18. STfSTTTiv, J-|'X-'P'°'°''- 18. Tiv oaxTuXiiv coii xa'i zh^i 18.
6p;jLfaxov. "A.UDt' '^^'' EitiTpaxr)-
Xov.
21. 21. nipvT]. 21,
<
0'Jx fjv evTaOOa TOpvr,.
23. KaTaYsXaaOoJfAev. 23.
25. 23. lUvOspbv auTf,?. 'A.Uoc' 25.
£xup6v.
ITspiTpaxTi^wv. 'OpiJiJjxo?.
i9. 29. Ti 5i.ey.6Tzi) 6ti ak cppaypLi? ; 29.
"A.Uoc Tt Sifj-TTXcoaa? xaO'
, fi[itov
significare, qiiod iiulicat vox Hcbraica "run.^Ey/Et- allert Drusius cst Diodori, ut docentniss.; ea cst '()
ploiov qiiippe quidvis (|uod manu teneii soleal ex- Jlupog xa\ 6 'ESpatoi;^ Tt ot£x<5TTT\ eTtt ah StaxoTrf;.
priuiit, ut puginnem, baculuin, quani postremam Aliud scbolion : "AXXw?, Ti otfjTrXajaa? xaO' fjjAtJJv
signiflcalionera sequitur Hieronyniiis. a7rXio[xa quorum inlerpretatio supra. Hieronyinus
:
1. 1. Euvouyo? ^apaw. 1.
NOT1 7 7. 7. •'HfEv.
20. Ei dedil euni ad domuni car- 20. Tiadiditque Josepli in car- 20. El dcdil cuni ad domum
ccris. cerim. carccris.
solum esse piilat, aut spadones antiquitiis uvorcs Oo 'E6paToc a).r/Jw- sOvorr/ov ivj-vj. Id csl : Si
-xa'!
CAPUT XL GENESIS.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS.
'EXXTjvtzot; Ypi[j.[j.aat.
i
D'SVt 6 6. b. 'E[j.6pa(js(5[ievot.
nnsi 8 8. 8. 'E^TrtXu^SjAEVot.
D'3-inD 'ETitXuat;.
7. 7. 'lir.iSaXEV. 7.
GAPUT XL GENESIS.
SYMMAXOS. 0'. 0EOAOTICM.
i. A. napdaTTj.
6. IxuBptonoi. 6. TsTapayiJiivot. 6.
8. AtaxpWiov. 8. SuYxpfvtijv. 3.
Ataxptat;. AtacacpTidti;.
6. Tristes. G. Perturbali. 6.
8. Discernens. 8. Qiii coiijectet. 8.
Dijudicatio. Declaratio.
10. Rami. 10. !'ropagines. 10.
GiTminans. Fereiis llores.
16. Tria canistra ex foliis pal" 16. Tria canislra chondritorura. IS.
maruni.
21)5 HEXAPLORUM QVJE SLTERSUNT. 298
inquit Feslus, apud anliquos euindem fuisse acce- V. 8. 'A., £-i/,'j3i;. Coislin. Alii vcro mss. sine
-:~.-z 5 5. Ka)>4;jt(o.
6. 'Eadapfjtcvot xa^JTtjvc.
•irn DVEm 8 8. 8.
Kp'J9iaJTaj.
cnaSn-n^» 'nS-nre'i 12 12. 12.
14.
Dibur-nN n;v» D^n'?^ 'tjSi I6 IG. 16. ('AvEu iy.o\J ojx A^noxptflJJ-
njDD Si''svr, (o'Jx dtTioxptOrja^- (leTat 6 0£b^ a(ijTT)piav.)
jJieOa).
IC. Praeier me Deus rcspoiidebit 16. Al)sque me Deus rcspondeb;t 16. Absque me non respondcbit
patein Pliaraoiii. Syrus , uon re- prospera Pliaraoni. Dcus salulem.
spondebimus.
'
22, In culnio. 22. In culmo. 22. In culmn.
24. Ad genetliliacos. 24. Conjfxtoribus. 24. Ad occuliorum inlerpretes,
31. Gravis. 5'1. lnopi;e magiiiiuto. 51. Gravis.
52. Paralum verbum. 52. Firmitatis inditium est. 52. Paratum verbura.
34. Praefectos. 54. Pi;eposiios. 54.
55. Oinnem escain. 55. Oiniie IVuiiiejiium. 55.
297 GENF.SIS CAP. Xl.r. ^IOS
nnmine inlerprelis. Syinniaclii vcrsioncm, Siaxp!- aul p).aT'.ato vertil. Ilii vidi».
viov, (lesninpsnmis Coi V. IC. Sic omncs niss. Drnsiiis lp;;erat x(5;ft,vo[,
Iliul. ".\., S7t'),'j(7t^. S., 5'.axp'.ii?. E\ coil. Coislin. sed accnsativiim posliilal scrics, iit coilices lia-
eol. bciil. Pupcio,;, pnllinis aiit farin.c. Intcrprclalio
V. 10. 'A. S., Sic mss. licgii, cl I>ni-
K'kT,\i.aziriec. Aiiniloe plana est ; scd iii Syni iiaclii lectionc Infrcl
siiis. K),r,;jiaT!5aj siint ilagclla .inl sarinonla lcste Dinsiiis, scnsiiiiKnio cjiis in iiiccrto rcliniinit. Ea
lljcronyinii : Tria- flagi^Ua , iininil, el Ires ramos esl, Tp!a y.ava ^aiva. Niis vertimiis, eanislra
(ria
sive propagines Uebrwo sermnne sicjnijieat, quw ab e.r fuliis palmarum Qiix iiilcrpri lalio iion iiiio as-
illis vocanlur sarioim. Ilic ramos apliiis Vcrliinus. scrilnr cxemplo, Naiii in Apoplilhegmalibns Palrum,
Ibid. 'A. X,., ^XatJTtoda. Ita Cuisliii. Aqiiila, paivT] paG5<JC, palmca virga, iion seind occiirrit;
psalm. Lxx , 7, eamdem Uebraicam voccin p/aiTiw sic II. G et 58.
5. IvaXut[JUi>. 5. nuejjiivi. 5
6. 6. 'Av£[JL!j'f9opOt. "A.l.lOQ , 7t£- 6.
ippuY(;LEVOt avE,u(j).
16. (0'jx eyw, liXX' 6 Wsg? «tto- 16. ("AVEU Toij 0EOU oux OtrTOXpt- 16.
xpiOrjasxat eSprjvrjv fliapati.) 6rj!j£Tat xh uojTrjptov '^apato,)
YevvT][jtaTa.
clus.J
Patrol. Gr. XV. 10
9'9 HEXAPLORLM QVM SUPERSUnT. r.oo
Tou YOva-t^Et.J
ur'« n>-i" xS 44 44 44. Ou;( 0'itu5Ei oij6e£{.
n;V2 r;EV 45 O ^vpoc, 6 ei- 45 46. SajJL^avT].
8ii)j Ti xpjitTi.
49. L'si)ue dmn cessaiei. .49. El copia inensurarum exce- 49. Non cessavit,
fleiet.
!,cr!ptinii ef( Aciii : el ni'que Gracus sernw est . nec conciniiavimus sed iincinis iiiclusimiis, ne quis
;
Lalinus. Sed et Hebrwus ipse corruptiis est : dicitur putarct nos aliundc liausisse.
enim , in aiiii : lioc esl , « in paliide. i Std tiuiu \x\-
V. 22. 'A. S., xa/,ajx(.). Ita Colslin.
litlera opud Hehrxos, el jod, simitcs snul. el tantum
magnitudiiie diffcrunl pru aiiu acim ; inler- , , LXX V. 24. 'A., TTpo; Toij^ xpucftasTa;. Z. \).6iyo'j-. ,
prel.^s iraiistuterunt : et secunduni cunsuetudinem In has inteiprclalioncs, vlde quae dlximus ad ver-
suam ud cxprimcndain duplicem aspiraliimem, heth, siiin 8. 0., ao^WTat?. Ex Cuislin.
Heora^ce liitera:, cm, Grcecain litteram copulavLrunl. V. 7jI. 'A.,I., ^apu?, Coisiin,
Voce "\/v. pro palude ntilur eliam aiiclor Keclcbia-
stici xL, 16. Nec omiltondum est scholion codicuin
Ibid, "A.Utc, scfoopij, Sic codices nostri ; cujus
aiilem sit liu:c leciio iion iiidicant,
iiosiiorum "A/o; eci-'i t6 \tT:-by xa\ poTavtJjSEj
:
vertit &vEpio; , iil ctiam liic legitur. v. 20, 23) S.,ei; ^vOf;xTjV. Has utriiisque leciioiics
habeiit codex uiius Regius el Drusius.
V. 8. 'AJlXc^, xaTETiipr,. Suspicatur Drusius le-
ctionem hanc edilioiiis Romanse xa-E^KapT) viliatani Ibid. 'A., xa\ 0'jx d/.oOpEuOfjjETat. Ex Coislin.
csse, legendumque piilat xa-r]7:opEi. Al y.o.-ir.i.c,t\ V. 40. S., (xsiCtov oou ecojjtat. Sic Ires codices
oplime quadral hoc loco , a xaTa—ipto transfigo , Regii , quoruin uiius taiilum iionicn inteiprei.s
eum aliisque iiiierpretationibiis coiisoiiat. prajferl.
Ibid. xpucfiaiTis etc. Sic editio Romana.
'A., V. 42, 'A.,S., Tiv [xaviixr,v. Sic Colslln.
Aquila, xpu-ftaaTi; ilem veriit Exod. ix, 11. Sym- V. 45, 'A., xa'i i66r^r:£.'j etc. Grxca effert llarila-
niachus vero, qui hic verlerat, fiiYou;, ibi erraoi- iiapus nnster Lalina c\ Hicroiivino iniimamur. Stiil
;
?0I GENESIS CAP. XLI, 302
IVMMAXOS. (V. eEOAOTIQJf.
43. (Ka\ E6(5r,(i£v £pi7ipoj0£v aO- i'^. Ka't ixTjpu^cV ^[iTipodOcV (2u- 43.
TO'J, '.\Sf/C/_.) TOU XTlpU^.
44. 44. Or/. e^apei ouOst?. 44.
4^>. la^aO^favV). 45.TovOojA^avrjx. "AJ.Joc , V 4.-).
Xixpu[i[j(£va sxaXu(J/£v.
49. Oux ezauaaxo. 49. "Etos oux YiSuvaTO. 49,
Cl. 51. Tiov tAwj jjiou. "A.lXor, 51.
TtJijv Xurauv.
Kt non attorelur.
40. iM.ijor le ero. 40. Prseceilam tc. 40.
4-2. Toi(|ucm. 42. Torquem. 42.
43. Et clamavil aiitc euni ,
43. Et clamavii ante euni pr.«- 43.
Abrecli.
44. 44. Non levabit qnisquani. 44.
dolorum.
tur, e.\ Coisliniano rcposuimus yovaTiCsi. Forte ?ict tainen qnia nb A^gijptio ponilur, ipsius lingua:
,
mclius YO''aTiciv, iit qiiudiet ad versionem lliero- debet habcrc rationem. Intcrpretatur crffo serinoue
nymi, adgeniculalionem ; vcl YovaTtJsiv, ut suadet JEgijplio SAPHANETH PH\,NEE; sive ut Scpluaginta- ,
V. 45. lla; oniiies inlerpretationes in Iribus Re- ille Josepho sponsam dedit, ut f.gypliis declnrarei,
giis maiuisciiplis cxsianl. Iii liuiic vero lociini Hie- a Josepho niliil hujusmodi conlra domum suam per-
roiiyiiius iii Qvxst. : lA vocavit PlmrdO noincn Jo- petratum fuisse.
sepli SaplianelU Phance , cl dedil ei Ascneth fiHaiit V. 49. 'A.,S., oux l7:au(jaTo. Ila Coislin.
Putiphar sacerdolis Heliopoleus iii uxorem, lAcet V. 51. 'W.l.lcc, Ttijv Xu^('i'iv, Ev eod.
so?, IICXAPLOMliM QIL€ SLPEUSUM. 50 i
CAPUTXLIIGENESIS
TCI F.BTAIKON. TO EBPAIKON akyaaj:.
.•1 2
4. Su(iT:T(0[jia.
7. 7.
9. 9. 'K(foSvj-s.l.
D'b3-ia 9
Ti xpu— i TTi; -/iljpai;.
11 11. (IpOot.
D-13 11
y-sn n-nv 12 12. 12. Ta y.p'j-ti tf,; yr,?.
iSy 56 oG 36
38.
7"CK 58 58.
21. Vere delinquentes. 21. Mcrito hxc palimur qiii.i 21. Maxime in delicio.
peccavimus.
27. Saccum suum. 27. Apertoquc uiuis sacco 27. Vas.
28. Reddita cst. 28. RcdJita cst. 28. Reduclum esl mihi.
I
305 ,
GENESIS CAP. XUI. S£6
V,
CAPUT XLII GENESIS.
STMMAXOS. 0-. emsoiim
2. 2. Ka\_ T^pIaaOs *i[aiv. 'AXioc' 2.
xat iiYopdi(ZTe fjjj.rv.
*. K(v5uv<),-. 4. MaXaxfa. 4.
7. 7. 'HXXoTpiouTO. "AXlOQ- dir- 7.
eEsvouTO.
9. 9. KaTdjxoTiot. 9.
Ti xpuiTT i (JtTfi; X'^?*'" Ti ixvTi Tr,? xwP=";-
U. -ATirXoi. 11. EipTjVixoi. 11.
12. Ti xpuTT-ci T^? Y^?. 1-2. T(Ji l'xvTi TTJ.;
Y^?. 12.
15. 'Ev irouTtp Soxi(jLas9:fioe(jO£. 15. 'Ev TouTw cpaveilaOE. 15.
Ni) TTiv Ci-cteiav itapaa). "A.Uof •
i. Periculuin. 4. Langiior. 4.
7. 7. Alienumsef<:cit..-l/iHs,etextra 7.
neuin se ostendit.
9. 9-. E\[i!oi;iiores. 9.
Occulta regionls. Vestigia regionis.
11. Simpliccs. 11. Pacilici. H.
12. Occiilia teriae. 12. Vestigia terr;ie. 12.
v3. In lioc probabimini. 15. Iii boc nianiresll crilis. 15.
Ibid. Sic mannscripli diio , lacitis de morc no- V. 27. 'A.. OuXaxov, ete. Ex edit. Horn.
minil)iis. Edilio Roiniiiia nomcn Aipiile ascribil. Ihid. 'A., GuXdxou. Coisliii.
Lcctioneni, [xd ttjv uyietav liabel cod. Rcg. 1871. V. 28. 'A., dTueaTpd^fT] [lot. E\ coil.
V, 16. Ihec Aquil;e et Symmaclii leelio dcsumi- Il)id. S., b/ Tw adxxtu piou. Codex Reg. 1871 siiie
tur ex ediiione Rom. interpreiis nomine sed Syniinaclii esse suadet si-
:
X11VK y 9. 9. 'E-c('jC}yiai.
'y'3j-nNi 2 2. 2. Sxu^oy
inn3'i II 11. 11.
rh 12 12. 12.
fn:' CT—tj anvT' •c<i'-in l.'> 15. 15.
•;03 -ia?5< C'N. 16 Sa[.iap£tTtx6v,
xat aJTOj 7i£:paT[Ji(I) TT£tpdJ:i £v
«UTIo.
--,? 32 52 32.
VEBSIO IIEBUAICI TEXT. Vri-GATA LATINA. AQUILA.
1. Quaiitutn potcrunt ferre. 1. Quantuni possuiit capere. 1.
9. 9. 'Ex^ix^tio" aC/Tov. 9.
V. H. 'A.,S ri Sic Coislin. confir- eaiqia e/c x... Bapxadup iir.h xo-j 'laaix XsTfStisvov,
, 4[j.uYSa"/,a.
niat.iiie S. Ilier. iiiodo citatus. uripLatVot, fi>,Gcv 6 MEktfil^; iv emGlaEi.^ xa\ 5Xa6?v
V. 18. In li*c verba xwv 0', auxocfavcTiJai ifj.ua^, aou zal... opGdi? t;
£'J),oi-!a? [J.iti xou TrapaSd^ou
iu niargine Coisliniani codicis legilur, -/aTTjYopiav k-r.... xou oi'xou xcij 'lojarj^ xb apY'^?''^"'' eXtjXu-
o£tv
liEvoii aus-fiaaijGai •/aG" fjy.uv, el in scquenlia, xa't Gsvat 7:p'j; aOxdv. 'EixstTCp... ouSet; (itvGpu-ojv auxb
inGsTSaL fj[j.Tv legitiir, xaxaTupavvTiaat fj^jia.; xal ?iV£yx;v. Hic verba isia cap. xxvii, v. 53. "JirtN Hp.
6ouXaYtoY^aat, i|u;fc videiitur cssc scliolia. "iPO^a. np''1 nQTSa cxpriiiuintur, scd nieiidosissi-
V. 23. In vocem &'jtiy_i<), etc, i|iiiR in LSX leiji- uie, luiiii sic secundum vcteiem morem lcgendum,
tur, notam liabuit Coisliuiaiius, qu.c deiiule excisis Ba esx Ei£H.ap[J.a outxs ^*p/.aGax.
loliis partiiii periit ; qua; supersuiit lacora, sic lia- V. 30. 'A.,^., ra (r.-T:Jtt-j-xr«.ExCoisl.
bent T6 'ECpatxiv kazi Bm\Aal, mzp eaxtv, f|).Ge
: Il)id."A.;.tec, "i h/xepa. Ua in mss. et iniiotis Drusii.
Ttp^t jjt^... b/ xfj ajt^ ,8t6X(ij iyo^v/, xb yJtp B... Bep- Ibid. 'A.Uof, xotiiiva. Coislin.
exemplaribus quasi lcctio «Itcrius inlcrprelis af- Atpiilti, i scij)ihuin; » Sijmmtichus, i phiuliiiii t ,
nVia Tdshh aJ-) r.TrnSi 7 7. 7. Ka\ Toij Cti>G>sai 0[Jitv e!j ava-
(ja)i[ji?jv [jL^yav.
a'N3n 8 8. 8.
6. G. Messis. G
•7
7. 7. Et enutrire vestras reliquias
niaj,>nas.
V. 21. Vocfiin ~2? solet Aqiiila vcrtere im^'.-'.- V, 22. '0 i'(''pof etc. lla mss. noslii et editio
Judieuin xx, 10, et psalin. cxxxi, 15, ubi
aijti;, sic Roni. lexlus Syriacus liodierniis
.\l trccciilos ar-
Syuiinaclius '^hr^ui'/ liabet. Hicronym. in Qu(vst. : geiitcos liabet, ul el Hebraiciis.
TV 29 29. 29.
V. 8. "A.J.ioc, £iarop£jo[jievwv. Ex Coisliii. 'Eoi[ji.(Ed. Roni. 'E8w[i.) Ha>c, inqiiam, utpote qiwc
V. 20. Hkc veilja, iyifvov-o 5i uio"' MavajT?,, oij? iiiHel)i:Ko noii exsteiit, olielis iiolaiitur.
V. 21. Iii cod. Heg. 1888 legilur minialis litterii
'Afiio oflsv 'Apioio;, cl poslca ponilnr coiisequeiiter
oi 0', od To'j; A6eXt(iji.o'J?, LXX obelis iiotant. Al
12. Panem ad os parvuli. 12. Cilaria singulis. 12. Escam (ados) parviilorniii.
22. Quia staluluni sarenloiibiis 2?.. Quibus et statula cibaria ei 22. Quia siatulum saccrdotibiis
a Pliaraoiie. Iiorreis piiblicis pr;ubcbaiiiur. ( a Pliaraoiie ).
j1. Inciirvavit se fsrael siipir 31 A.ioravit Uraol coiiversus al 31. .\dor;ivit Israel super capnt
capiit lcili. lecliili capiil. lecli
I
i!7 CKNESIS CAP. XL\n. 518
STMMAXOi 0'. eEOAOTIilN.
Ii;c voccs oOlv 'ApaSiog iion exslant lioilie in lcxlu V. 28. 'A., (pwTj-^-iiv clc. Ex Coislin.
LXX Inlcrprelum. Vcriini iii illani "itov 0' cililioneni V. 29. Iliovt. "AJ.?oc, TirXciGvi. Iijccrlum an varia
in(init;c pciie iiHiUilioncs ailvccUc siiiil. 01 'E6oo[jii]- interprclalio, an vilio librarioriiin invccla lcclio.
xovxa o:a tou? i(isXia[i.o'J.;. Reg. cod. tle nomiiiilins nXsiovi niclius ad scnsuni (|uadraic viilclur
liii|nitiir eortiiii qui in ^gyptiim profecti sunl. V. 50. 'A., ii7:oOavot[;.t. Sic edilio Uoni
G 'I6o'j 7] i-?!
AtyJTCtou evavxiov
doij iax'.' ev tr) ^cXxiatT] yt) xaToE-
xtaov t6v Tia.zipa. cou, xa"i xou;
dtScXcpou; uou. W loi.%ol, ISob t
yr\ AtyuTi-ou ei? Trpojoj-ndv oou
£7xtv Ev ayaOoxaToj xfi.; yfii Xi4-
Giaov x6v Ttaxipa cou , xa\ xou?
dtSsXtpou^ aou xaxoiXT]Xioc;av £v Yjj
rsaejj.. Ei 6k ETxiaxT), x. x. X.
22. Constiluiio ciiim ei.it saccr- 22. In dono cnim dedit donum 22.
dviiibiis. saccrdotibus Pliarao. Alius , el-
eiiim portio eral sacerjotibus ex
coutessiouc Pliaraonis.
2i. 24. Yucat. Alius, el in cihum
parvulis vcslris.
)S( TTOo; ai 'I5o"j fj yf| AcyJTTTO^j Evavxiov acj £.3Ttv. Ss ifapaw T<Tj 'h.jar)',; , KaTotxfjTojaav iv Yfi reaijji.
t)lini alio iiricposli ic iiaiislala fiieianl. Qua ile rc oslenililur Septuaiiinla Inlerpretum editiunem nli-
\idn notaiii Origenis, inli-j ad v. 6. quol in lucis transposilnm fuiise ; itu ut qu(C priora
V. 0. lliinc locum nuiluaniiir ex scliedis Coinbe- eranl, posltrius , qtue posteriora priH.s locarcntur : ,
lisianis, ubi adjicilur liicc Oiisenis nola e\ cclice quod huc ctiani loco ipsi arcidisse dcpreliendiiur
Moiispelieiisi 'E-;iot) iw To;? 'f cTpairXoi?, i^ (Lv xa^
: ideo veram sericin liic apposuimus , qum sic habet.
tb dvTiypa^ov jjLiTiXf^tfSr, ~pi; Tiv eif/iA^v tov k'j tio llis verbis : « llabilabimus pueri lui in terra Ge-
'K6pa'izw xa'i Tai? a>.),cxii; iy.oiziT., osixvJTa; xa'i fj sem, t subjunijilur illud , i £<!.ri( autem Pliarao Jo-
Ttuv '£66o[JLfjxovTa ^; Tut TiTTOtj [jieTaT66£taa, (u; Ta sepli : Habilenl in lerra Cestm. Si auiem noverii
|7. .Malum fuit \a oculis ejus. 17. Gra\iter accepit. 17. Maltini fiiit.
1S3pn 2 2. 2.
'>'T1?-
i. Festiiialio sicut aqua;, iie llas 4. ElTiisiis cs sict t aqiia : noii 4. Obstiipiiisli ut aqiia , nc cx-
cxccllcns. Sijrus , vagalus es iil crescos. cellas.
aqua, nc iciiiaiierps.
521 GENESIS CAP. Xl.iX. 522
Notro cl vnri.-e lectiones ad cap. XLVn Gcnesis.
qnod sint ineh, i clr. De iis locis, LX.\ int. vcr- voccni
iii Aqiiil.i siilet pn vertcre (iy.pteajixov , iv.piCa-
sinno pnrposicie positis, pliinbiis agitur in I'rali- (7;j.a, axpifi-.iav, Id c.-,t, slalntnin nccurate el slricli^
nnniiriliiis. .scrvandiiin, iil iiilVa 'ibstiivaliis pliiriinis in locis.
V. 0. 1I;("C Af|ni!:n loctio li.ibcnir in oiiinibus iiiss. Coislin. pro (ixpiCacj[A^j? yi.p, lialicl : oti ay.piCj.
cl in cdilioiic liniiian.i. V. 27. Sic vcrsioiiem Aqiiil;e iirofci t e.lil. Kom.
V. \-2. 'A., vr,-i(i)v. II:iiic Icclioi;cin cvccrpsinius V. 51. Sic vcrsioneni Aqiiil;» cl Syniniaclii lia-
cx iii.iiuiscri|itis. Ij;iiiir Ai|uila pro inorc siio l;t- liiMit omiics niss. ct edilio
,
l!oiiiaii;i, qii.x veisiiineni
lerx scrviciis, r|T2,-j wS vcrlcrat, y.a-2 GTojxa vr,T:t(ov, Symmaclii plfnain iion circrcli;it, ut lialieliir in cn-
ad os pnmilijyum. Sijisiis aiilcni csl J(isopliiiiii'jussii dicihus inss. In liiiiic locniii llirroiiyiniis in Qiiicsl.:
Pliaiaonis pancin (lcilisse fainili.-c Jacolii usqiic aiJ Et in lioc loco qiiidam [rustra siiiuilaiU adorassc Ja-
parviilos, id csl, a iiiagiio usi]iii; ml parvuin; sivc cob suiiimitalem .iceplri Joscpli, quud vidclicet lioiio-
.s«».r/»/)>. ul vcrtit Viilgat nONtra. Planc aliter pi;c-
1
polcstniem ejus cdoravcrii, cum in Hc-
raiis /iliuin,
fcrl Coisliii. leclioiicni Aquil;e Tpo.fr,v xa-aXoyov :
brwo mullo aliter Uuialur. « Et ndoiavit , iiujml,
(niclius [orie, xaTaA/.r/Aov) toC 6x).oi/, escam con- liracl nd capul lectuli : t quod scilicct postqunin ci
ijrncutem turbm. juraveral filius, securus de pclitione qunm roijnvcrnt,
V. 22. 'A. diy.pi6ac!y.h; elc. Sic ediiio Uom.ina. adoravcrit Deuni coniru cuput lecluli sui.
l.NoToT. 1. 'EvoxAtiTat 1.
TO EBPAIKON AKYAAI.
5. Sxijrj iotxiaj *
dvdjxa<fs.
'E?Ep|5iCwia'' teTxoi
yz^a -t-;V2
'
'ECpiucQ- 'louoa,
<7'j\ s^o^oVjyit jovTai ol Kfis).'^o; cou.
'AvasTTjact.
p-nci nTn^n lanu? -iid^-^sS 10 iO. 10. 0'Jx dvajTr^TiTat ax^Trrpov
n:.p' iSi -S'c xr-'':3 Tj vSjn izb 'louoa, xa't dxptBaWjJtcvo; imh
i^n^^
[liTa^ j Trooiov a'JTO'j 'itiK dv QfJ|5 •
D'n3can i'!
"Avd lisiov T(Z(V x).f;pu)v.
9. Catnliis leonis Juda : a pra-ila, 9. Catuliis leonis Jiida, Ad pra;- 9. Caiulus Icoiiis Jiida : a ca-
(ili nii, ascendisli, incurvavit se ,
dam, fili mj, asceiidisti ; reqiiic- ptiira , ascendisti :
lili mi , ctiiii
iisfincqiio vcniat Silob : el ipsi nec veniat (jui miltendiis est ct : ejiis,donoc veniat cui repositiiin
obtNlienlia pnpiilorum. ipse erit cxspectatio gentinin. esl : el ipsi coeius populoruiii.
12. Rubicundior oculh. 12. Pulcbriores. 12.
"Eveuf/oxrj^rtri^av TaGpov.
15. Ka\ EiTt YEwpY^; '^'^IPsi^Ei' 1.1. Ka"c EY£vf,6Ti dvf,p •^EMpyo;. i^.
"A.l.loc, dvOpcoTOs £ii cptjpov oou-
XeOecv.
23.
ItrifF.iTiicor •
xa\ £[ji£sr|aav auTlv
y.a-rj/o'. ij.ip:Zo>'j.
^EUjidxwv.
V. 12. Sic niauuscripli duo nostri, qui tamcn slrenia, sine inierpretis nomine, videlur esse Sym'
liabeiU xaTdxapoi, mendose, ulii xafjapoc Ifgciidiim. iuachi. Coislin. auiem aliani exliibet Aquila" lectio-
Nam Pioveiliiorum \\iii,29, camilom voccm 'SiSjn. iicni Ka't sjTt Jtj y^Jpov oou/euojv, et esl iit tribu-
:
Aqiiila verlil xaSapo!, unile suadelur etiam hoc loco tuin serviens.
viTsionem xaOapo! Aquila esse. Ibidem In Provcr- V. 19. 'A., sOJiovo.;. I., Uyoi- Sic edilio Roni,
biis Symmachiis vcrtit )(apoT:o!, gratind, LXX, r.t- ina solct Symmacluis vertere 't-iyni, ul alias videbi*
Cyprianus libro primo Tesii^iioiiiornin
).i6vof, limiii. lur. in hunc locuni llieronynius i Gad lalruncii- :
pd Quirinum, formiiloloii; sic rcfereiite V. cl. Sle- lus el ipsc lalrocinnhitur plantam. » Juxta He-
,
plKino Biilu/io, habent oinnes mss. Operum S. Cy- brxum iiilerprelnti sumus. Sed ubi nos « latruncu-
priani. In edilis legilur, formosi. Scd altcram leclio- lum « /josiiiifiHS, ibi scripluin est cedld, ut arf gad
ncm, formidolosi, poblrenue aiiteponit laudatiis vir: nlludcret.
1101)1«)! LXX Iiitcr|irctes , :T£tpaTr]piov
(puB iteni optime iiiiadrat cuni illa Gr.eca, quain c\ verlilur aiitem tcnuilio sed forle meliiis, coliors
in erto inlcrprelealinlimus tpoSjpo!. , 'A., xaTa- — Inlronum, a rcstpaTr;;. Cod. Coislin. pleniorciu — ,
xopoe. Coislin. Lcgitur iii alio codice sine interpro- exhibcl lcctioneiii Ai|uilaj eurtovos cufwvtet. :
lis noiiiinc xaTaxapoi, qiiam leclioueni priiis suspe- Ibid. 'A , su^wvia6f,(7cTai TiT^pvav. Ex Coislin.
clani lialiui, el pro xaOapot posilam cxistimavi : "V. 20. "A., Tputfa;. Ila Coisliii.
(\m iu:ixiiiie vocem eamdciii Ilebiaicaiii
Aquila Ibid. "A.l.lci; , Tpotpf,v. Veiisiniile est vilio libra-
alibi xafJapi^; vertal. Niinc auleni hairere ine latcor rioruiti Tpo-.ff,v pro Tpu'ff,v posilum luisse ;neque
et circa vocis Yvr,cjtoTr,Ta, et circa ejusdein s yiiili- enim credideriin queinpiam iiiterprctiim 'Jiya xpo-
caiioneni. (pfjv vertisse.
V. 13. 'A., [jit;p?)? aijTou. Sic Coi&linianus. V. 21. 'A., ?Xa(po? elc. Coislin.
V. li. 'A., fivo; oiTwoT,.;. Coislin. V. 23 et 24. llas Sainarilani lectiones prsefeit
Ibid. 'A.,(iva [jiijovetc. Sic Drusius. \iciniarum, edil. Kom.
id csl, YeiToviiov, iit posuiimis inter duos uiicinos. V. 26. 'A., ^ouvtov. Voccin Ilcbraicam ny^J.
Iii hui.c locum nieroiiynnis : In liebrao ila scri- Pouvojv verlit Aquila Deiil. xii, 2, siniililenjue Syiu-
plum cstIssachar ^.••inus osseus recuinbens iiiler
: t inachus et Theodotio LXX, Otviiv. Sed alibi caui- ;
pATilOl.. (iR. W. il
r.3i HEXAPLORUM QU.C SUPERSUNT. 5li
CAPUT LGENESIS.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON akvaaj:.
'EXXT,viy.«j Yp4pi|j.an.
1. i.
ncNS i6 Ifi.
cmSk nnrn '; ^ntti-Sx I9 fJ. 19. "Oti jxt; 4vt\ 0sou 1^(1) i
':n Xdj^iap., ^t; cfo6c;3&:, y.al
Jf^i
18. Etiain Iraires ejus, et rcci- 18. Fratrcs sui, ct proiii adoran- 18.
iiriuiii lucouspeclu cjus. Siimar.: tcs iii terram.
Ke iliuealis, elenlm iunens Deuin
suin cgo.
19. Nc liinealis, quoniani num- 19. Nolite limeie ; niiin Dci pos- 19. Quoniam an pro Deo egot
quij pro Deo cgo ? sumus lesisierc voliinlali ?
IN EXODUM ADMONITIO.
In E.\odum bene nniUas vcternm interpreliim lcctioncs varils ex manuscriptis
collegimus, quariim ma-
alils nuiic prliiiuin edlliscoii-
xiina pais iiondum observata fuerat. C;ctenc auHMii a Drusio allatLC, sl cuiii
'cianlur, niimero paucissiiiiLC suiil, ac plcristiue iu locis ope niauuscriplorum vcl cinenilaiilur, vel plciiii>-
-es allciuiiiiir. Hi porro codicestum inss. luiii cdili , iiuljis ad Iillc adornanda subsidio fucruiit.
I
IN EXODUM ADMOMTIO. 534
CAPUT L GENESIS.
SYMMAXOS. 0'. ©EOAOTION.
'Ev utijpw.
5. Sepullurso. o.
16. A(lhort:ins. 16. Dicens. 16.
19. Nuin euim pro Deo sura pgo? 19. Ne limeatis, Dei enim sum 19.
eao.
Cod. P.pg. 1872, recciis, est secunda pars prBeccdcnlis ct coiitinet a cap. xii usquead fincni.
,
Codox Dasilicnsis x soe iili, nicinhranaceus , exiini;e nnlK, qucin supra descripsiiiiiis. Is, iil jani diclum
esl, toia pene Gcnesi truncaUis, rcliquos Hiplatcuchi lihros inlegros exhihet, demptis taiitum duohus po-
Slriinis lihri Juiliciini capitihus.
Cod. Colhert. 5084, quarli quintive saiculi uhi aliquot capita Exodi, Levitici etNuraerorum,
: cum ohe-
lis el asicriscis : esiqiie unciali charactcre descriptus, sinc accciitihus et spiritibus.
Cod. Colhertiiius 1399, recens.
Schedne (^omhelisian» iii Exodum uhi vir doctus Fraiicisciis Combefisius ex variis catenis mss. ad
:
singula Exodi loca variorum Patrum iiiterpretatiuues collegerat. Earum vero mihi copiain fecit vir ami-
cissiniiis P. Micliael Lciiiiien.
Theodoretus ediliis aiiiio 1642.
Chronicon Alexuiiclrinum.
Piocopius iii Hcptalcuclium.
Ediiionis Komanic ct Drusii lectioucs.
IZo HEXAPLOULM QLVE SUPEUSUNT. zzr>
rielas, cx Hasiiiensi codice sex versus alltMiinus astcriscis nutatos, (luia in edilione xdiv 0' desideralian-
lur antiquitus cujiis autem iiilerpretis sint lii versiis a Basilicnsi cum ast«riscis allali, nondiiui satls
:
cumpcrtum liabcmus. Ad capui xxxvi, v. 8, cx eodcni codice Basilicnsi prolixa adnotalio exliibelur, ,
(n) Adde Coislinianum, cujus lectioncs in appcndice Montefalconiiis, quod scrius in manus venisscDi-
conjcccrat. Edit . Patr.
CAPUT I EXODI.
•QfTi"'''! 7 7. 7. 'EjTjpTCcsav.
9.
'0!JTOIV(5?.
n-^sar is 15 15.
nyTS
n"N-n 16 IG 16.
Et repleta cst lerra eis. linpleverunt terram. Repleia est terra ex eis.
13. Et servire fccerunt Algyptii 15. Et aflligcbant illudentes eis. 15. Illusione.
fiica piKposteriini onlinem, qiii iv tT, xotv?) LXX Inlerpreliim edilione obscrvatur in postremis Exoili
capitibus : (lui pr^rposterus ordo jani Oripcnis lenipore inveetus depreliendelialnr. A capite auleni xxxvi
usque ad fliiem cx vetustissiiun (odici: Colbertino nnm. 5081 edilionis LXX liilerpnliiin omnla qua; ia
eodcm eodice liabentur obelis et aslciiscis iiotala affcrimus, Laliiie versa e rcgione. Haec nionenda duxi-
nius; caitera quivis observabit.
CAPUT EXODI. 1
5. 5.
*
naiai ac i^uya' X ^S^aOou- 5. 'Ex [jtTjpiov 'Iax(jj6.
ffai tl 'Iaxio6.
7. 'E^iiptJ/av. 7. XuSacoL i-(tm^/-:o. "A.1.1.,et:>,t;- 7. 'E^f|proijav.
6'JvOT,aav.
5. 5 Omnes
Jacob.
animx X egressae * ex S. Ex lemoribus Jacob.
CAPUT II EXODI.
.iy-,s-TC nS~ia!<m 8 8. 8.
2.Elvidileiimqiiod pulcberipse, 2. Et videiis eum elegantem, 2.... qiiod bonus ... tresmensc».
et abscondit euni tres menses. abseondit iribus meiisibus.
19. Maiai -(ip eIiti, xai Ttp^v ela- 19. TtxTouai -j-itp 7rp\v f^ ehiX- 19. "Ott ^(u&Y&voCiiv, S:<Ti Ttp\v
eMs.lv Tis piaiai Tiiccouaiv. 6eiv Ttp6? auTiitc [Jiata?. zlijtlOehi itp^jj auTi^ T(xTOuat.
21. 'E7:eiSr) J'fofiouvTO al [xatai 21. 'Eto\ Se itj)o6ouvTO ai |jtaTat 21. 'ETtodnaev auTats o'xou{.
ibv 0s6v, ^TtoSr,cav iauTat; otx!of • xbv Oeiv, iTO(r)3av JauTatj oixla^.
19.- Obsleiriros enim suiit, ci 19. Pariunt eiiini priiisquam 19. Qnia vividns ednnt id^-o.
antequani ini^retliaiilur ol)steii ices, iiigrodiantur ail eas obsletrices. prius<iuani ingrediantur ad eas pa-
pariunt. riunt.
21. Quia (iniebanl obstetrices 21. Quoniani autem liniebanl 21. Fecit ipsis donios.
Deuni, receruMt sibi ilomos. obstetricos Deuin, fecerunt sibi
domos.
cuni edilione Roinana. TT]V Ta/uTTiTa Soxci <jT][j.atv£tv T<7)V 'E6paL<i)V Y"vai-
Ibidein. 'A., ^vTpu^TjpiaTt. I., e[jL7ta(f [JiaTt, id esl x(>Jv, TT]v xaTii T& TtXTetv tpOdvouaav tt;v Ttapouiiav
Hlusione, vel irrisiviic ; lios sccutus est Inlerpres Tojv [jtawov. 'H Se Tou lu[ji[jiaxou xa\ ©eoooTtiovoj
Vulgalx, qui vei tit, illudeiites eis. Exooat; oTt at Y^vaixe; Ttov 'E6patojv l'3a'i tt]v
Coislinian. baliet :S., ^vTputpwvTe?, 6., ijjiTteYlJty [j.ai£UTix7]V ^TttiTTr;[jiT|V, xa\ T?,? Tiuv ptatojv Ttapou-
(I.t[jL7:aty[j<p);sed pra-slare vidiMiir lectio quani se- ata; ou /pfi^ijuffi • St^ 8i] auzal.; Tzapaytipil xh Jtjjo-
cuti snnius. Nain voceni "12 solet Synimachus vcr- Yov£tv Tous app£vac. Id est EXX liilerprelum ver-
:
CAPUT II EXODI.
In palude.
Tm
n;7-a?'N 11 it 41.
nrc-N^ -jv^c M U U.
-CK
y-T2 l."i
1.«;. 15.
pcn^n-nN IG ic 16.
c-B^a''^ n 17 17.
Et ivil. Penexil.
II. Vinini llebraeiim. 11. QucraJani de H<'br;eis. II.
Dicens. Tn vis.
21. Et voliiii Moseh habiiaio. 21. Jnravit crgo Moyses quoJ 21.
liabitarel.
Scphoram. Sephorain.
$2. Gersom. 22. Gersam. 22. Proselytuir
lii lerra aliena. In terra aliena. In lerra peiegr
24. Clamoreni eoruni. 24. Geuuluin corum. 24. Ejuiatum (
19. 19.
*
'A~!) ToJv 7:oi[j.iv(.ov X *''- 19.
T),<jjv xa\f,vT),ri!i£v.
21. 'flpXKJS 51 MojUJTlV ("jJ-£ 01- 21. KaTio/.(j6r] Si Mtoijjiij. 21. "Hp^aTO McjDjt;? xaTtt-
xf.iat. xsiv.
21. Adjuravii auleiii Moyseii iil 21. llajjitavil auteni Mi yses. 21. ("aMiil .Movses liabitare.
lialtilaiet.
Origenes ad niari»iiiC5 Hexap!o;uni poBiierat ut in- Ibid. "A.?.<fc, '5pv(6iov. Sic idcm Re;.'. ul v;\p,
dicat ipse supra ad veis. 7 cap. xlvii Genesls. pra>cedciui reisii 1.^.
V. IC. "A.?.?cc, TioT^TTpa?. Vox nusi|uain a me V. 2:!. Ila Reg. idem. Coislin. —
T?) 6k 8vo,ua X
observala sigiii(lc:itf)iip alvcos aiit can.iles ad pe-
: X '^'JU SsuT^pou £xd).;(T£v 'EXtiCcp. '0 yJtp Qi>,^ xoij
rorum polum adornati s, a TcoTtfto, c poto. > Pio- X T:aTpi; [jtou. por\0(!? |jiou,
— )^ Noiiien vero
xa't epiucraTtJ [j.s iy.
dit e\ eodem cod. Reg. ncsciturque cujus interpre- X Xf p''? ^apaoj. seciindi voca-
lis sit. X vil Eliczer. Deiis enim patris mei adjiilor meus,
V. 17. "A.^.7,oc, i^iSaXov. Sie 0"i<l^ni niss. X et liberavit me de nianii Pharaonis. Viilg, :n Al-
V. 19. 'Avt).ojv, oinissuni a LXX Interprctibus, lcriini vero peperit, qucm \(icavit Elirzer "diceiis :
asterisco noiatur in codice Rog. 1871. Deiis ciiim patris iiiei, adjiitor iiieiis, eiipnit nie de
iiiaiiii Pliaiaonis. i ll;«c vero in Ilc\aplis eraiil iil
V. 21. Hunc insignem Svinniaclii et Tlieodotio-
iiis locum inuliiamiir ex cod. Reg. I,S7I. R;itio va- notanl aslerisci , alqiie forlasse ex ali(|iio llehiaieo
rietalis in iiitcrpn lando inde est qund Syniniachus cxemplari versa fueianl; sed nec in liodierno exein-
plari Ilebraico, nec in LXX ropeiiiinlur nnde su-
lav ah rhit < juravit > derivatum piilans, wpxtJE :
v:N;a-nN 8 8. 8.
12. 12.
mn -nn Sy
20. In medio ejus. 20. Iii medio eoriim. 20. Iii visceribus ejii».
'HXOjv.
2. KaicTai. 2.
5. TTtdXuuai. 5. Auaat. 5-
6. 6. 'ATriatpetf/ev. 0.
TOvrjastg.
0. Koi\5i'jpaxa "ctjv SXtsJ/tv auzthv, 9. Kayo) iojpaxa t6v flXi|ji[ji?iv, 9. KAyto Itjpaxjt t!/v Gltt/[jtbv
fl'! oi AiYUTcxiot GXi6ouaiv au-zouq. iJv ol Aiyu7;xtot OXiSouaiv autouj 8v oi AiyuTtTtoi GXi6ciuatv auTouj.
Vcnii.
6. 6. Avertit. 6.
V. 1. 'A., vuiAtps^Jtiu aiTO']. S., r.f/dtfoZ aOiou. V. S. "A., ^xTTtajov oic. Ita Basilieiisis codex et
II:uc cx llcgiii 1871 immi^iniiir, ulii lcciioAquilx, editio Uoni., in qua legitnr I., uTiiiXuaov.
iu cl innllx' allLC, (^vcisa luil, iia poslrema lan' V. G 'A., Ir.iy.py^z'/. Ita Basilicnsis codcx solus.
tuin toj rciiiancal. Sid ihi fcRPndum csse
syllab.i
iit
— Coisliii. Iiabct : 'A., ar.iy.p-yl^E-j. llic notalur iii
vu|X(j3£UTou a.\j-'j\i iioii (inliiuin, qnia infra cap. xvii, niarsine Coisliniani SaixapiiTtJv;, quae nola
i^aTOt
V. 1, iilii (lc Jflliio Moysis soccro agitur, Aquila rcpelitiir infra ad versuni 15.
]nn veilil vj;jLCf JTT,,;, iil est, ad lillerain « pronu- V. 8. "A.Lloc, Ti? xaTaTOVTiffei?. Haec lcctio vi-
dcliir Aquila; aiit Synimaclii , aiil utriusque esse;
bus ; 1 lamelsi piilo Aiiuilam inlollcxissc sncerum :
igiioiarc poliiii Jelliro Moysis socerum scd exciso niaigine iionien excidit in lUg. 1871
iieiiiie enim
unile prodit.
cssc.
V. 9. 'A , y.at ye. elc. Sic leclioncs liiiim inler-
Ibid. 'A., ?,),ai£v. E\ Coitlin.
pretuiii aflert codex Basiliensis. Ediiio Uomana so-
V. 2. Cod. Basilicnsis lectionem Symniaeiii sic
lain AiiniUe li:ibel legilurque ibi O/iSouic. Sed
,
cffert, iif'i.i-(^-:o, inelius, iii fallor, quam ^X^Ydjxsvoj,
mclius oi-rM.ifjrjjji., ut liabct Basiliensis, ac refcrtur
ut liabet cditio Koni.
aJ d7:o0).t;j.(ii5v.
V. 5. S., t'j Oia[j.a, ex Coislin. In codice Regio V. 12. S., oTav ^layaYf,,-. Sic Reg. 18"H. Proco-
1871 iioincii exciilit. piiis liabet, « Symmachus legit : Cum eduxeris. •
V. i. A., 0., lool i-(w. Sic idem Beg. Ibid. "AJ.io^, Ev .\ojp-r|6. lia codex idcm. Veruni
CAPUT IV EXODl.
TU EBPA1K0>'. TO EBPAIKON AKYAAS.
'EAir,v'.xoT; ypa[ji;jLa(jt.
•ix^a 4 4. 4.
oux £'J),a).o-.
]Nom 'Avivsuaai;. |
nin' 24 24 24. Bti;.
ns 23 2ri. 25. riir^oov. 'AXliof,7tiTpav.
(i. Et ecce raanns ejiis bqirosa C Prolulitbpiosam iiistar niv;s. 6. Et ecce manus ejus leprosa
sicut nix. siciit iiix.
13. Pro me, Doininc. 15. Obsecro, Doinine. 13. In nic, Domine.
J
15. Doccbo vos. 15. Oslcndam vobis. 15. Illuminalio vos.
|
18. Vadc in pacc. 18. Vade in pace. 18. Vade in pace. f
21. Indurabo. 21. Iiulurabo. 21. Corroborabo.
'i5. Filium mei»"]. 23. Filium mciini 25. Filium nicum.
Ficiiuisti. Noluisli. Renuisti.
24. Dominus. 24. Doniiniis. 24. Deus.
2o. Pctr.iiii. 25. Petrani aculissimam. 25. Petron. Aliier, peltain.
EXODI CAP. IV. 3oi
ilkid, *v Xtupf|6, incerlum est an scliolion an alia sic Driisius eJisseril « ^•Ai'J:sz-:z,
: au),c'j(i), spolin,
in|p||)i't'latio sit. (|uoJ el Tjliii), <ju/,dt'). Oiciliir el (JxuX£'jto' niidc in
V. 13. Reg. 1871. 'A., £(jo|xai, £cjo;jiai. Viile-
, liliris vcieribus edit. LXX ixuAc'J-aT£, ciim in aliis
Inr cxciiiisse '6;, ac legenduni , lao.y.a; r,q ^aof^at, sil <jutJx;ud(i£T£, fizoi cix£ud(j£Tc
, <iuani pus'reiiiani
« cro (|ni cio. > Ut consonent cuni llebraico, nMx leciionein TlieoJoretus .'iguoBcii (iu;c^l. 2?! in Exo-
(liim , ila scribens Tt ahibmni. -vje^ ih TipocjTi-
:
V. 15. S., (iva(jivr;o-tf jxou. Ex eotlcm coilice. xx/ivai tJ/v 0£6v toI^ 'ESpatot; <;x£'JT] ypuaa xal
V. 16. 'A., Tou? T:p£ci6'jia; 'l3par|A. Sic edilio dpyupa xa\ s jOJjTa; au/.iijaai to'j,; AtyuTirtou,: ; outuj
Roinana. —
'A., irpssS^jTJpou;. Coihlin. Kos cuui "dp 6 S-JpiiJtaxo; t6 « axiudjaiOat » -f^p^jirjvsuasv.
editione Uom. Ii-g;nius snpia TTpsiSJia^. In fragmeiilis, qua; oliin colleKi, Symmaclius <ixu-
V. 18 llujus vcrsus, parileri|ue ID, "20 el2!, >,£'JssT£Tou? AtYujTTiou;, puU) veriim esse (jiiod po-
loctiones ex saepe mtniorato coJice Hegio 1871 de- sui. notalis ad edil. Rom. CTxu/,£'j(jaTE Toii; At-
lii
CAPUT IV EXODI.
j:rMMA.xos. ©EOAOTinN.
6. Ka\ Jcf dvT) •^, '/£'ts a'JTOu ).£).£- 6. Kal cy£VTjOTi fi •/^"tp a'JtO'j 6. Ka\ iSou -fi
yAp a'JTou Xtnpu-
«ptjJ[Jl£VT| tjja£\ /ttiJV. tbacl /tojv. jl tb3£'t /ttbv.
10. Dilliculler loquens. 10. Non idonens. Aliiis, non c- 10. Didiculter loqucns.
loquens.
Ncque ex quo ccEpisti l0(|ui fa-
mulo tuo gracili voce et tcirda
,
TO EBPAIKON AKYAAZ.
iVpa;'! 27 27.
2<). Et reccsbit ab eo, tnnc 26. Ei dimisit eum fiosiquam 26. Et dixii, Sponsnm sangm-
(lixil : Sponsus sanguiiiis ad cii- dixeial : Spoiisus sanguinuni ob iii„u habeo aj circumcisionfs.
«iicuiiuisioiips. llcbrwus iiiterpy., circumcisiuneiii.
ohsignavil sangiiiiieiii ciicuincisiu-
nis.
V. 4. "A.J.Jcc, TT,? oupa?. Ex Coislin. scribit.Error ex liiiera I., initiali, in ulroque es-
V. 6. Ex Codice Basiliensi, ubi ad Symmaehnm dem evenire poluil.Res In dubio rellnqnitnr. 0'.,
,
legilur XeTtpiopidviq pro ),£),£T:pto|J.ivri. ojx eW.cyo?. Inedilione Romana oux ixavdjlegiiuriii
V. 8. Sic calena; el edilio Roni. texlu.
V. 10. H»»c omnia pprplexe jacent apud Drii- Ibid. lla^c inlerprelalio Aquilis, xatfs 4irb t6z£. eic
siuin, ubi versio (]ua! Syri csl, Syminachi esse di- prodit ex codice Basilieiisi.
fitur; qus Symmadii, prorsus omillitur. Omnes V. H. 'A., S., 0., [iOYiXdXov. Sic mss.
calense nosliie sic babeiil ut nos repnesenlamus. V. 12. Sic Clironicun .Alexandrinum, p. 67.
Alque eliam versu scquenli. —
Coislin. S., oiix eO- V. ITi. 'A., 0., ev i[jiol, Kupis. Iia codex Basi-
),aXo; , oujr ixavi^. A.,0'Jx 4vr]p ^T][idTti)V. 0' , oix liensis
tOXoYoj. S.c ille cum edil. Hom. lecliinem, quam V. lo. Has lecliones exhibet Chronicon Atoan-
omnes alii codices Syro iribuunt, Symmacho ad- drinum, p. 67.
CAPUT V EXODI.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS.
'EA/,r,vixot; •((ii.[i.y.cii'Ji.
3.
Aoi,ai; fj (jiij^otpa.
4. i. 'A7:or:eTij£-£.
Cum pestilcntia vel gladio. Pcstis aut giadius. Pestis aut gladiua-
7. Sicul heri niulius loniiis ipsi 7. Sicui pi iiis : scd ipsi vadant 7. Sicut heri nudius tertias
v.idani, cl colligant sibi paleam. ei colligant stipulas. vadaiii.
iXODl CAP. V. 358
SVMMAXOS. 0'. eEOAOTinN.
Ka'i i-yaijiivri Tuv 7:&5ioV auToO Ka\ TtpofftesaE irp^? tou? •itiSai; Ka\ fnJ/aTotoJv tioScov auTou, im\
£*7:£V 'Otivjix^Eo; aijAaTOjv oO [jioi. ouToO, y.a\ eliriv "Eitt] t6 aT,ua £TTOv"Ottvu[jLtfi!o? aljjiiTojv au y.o:.
TT,; TteptTOjjLfj; tou reatotou jjtou.
£6. 'A»r,-/.iv o^ auTbv ox: clnev" 26. Ka\ iitTiXOsv aii' auTou, Siizi 26. Kal AtfTjxev auTiv oti etTOV*
Nujjitffor aljxdicov T?,? TCepc-ojjiTii. eIr.ev"KaTTiT6 aijia ireptTOjji^; Tou NujjttfEoj ac[jtdTiov ei; jiEpiTojjtd^,
Ttaiotou [iou.
Jixit : Sponsus sanguinum cir- qund dixit : Slelil siinguis cir- Sponsus saiiguiniim ad circumci-
.lumtisionis. cumcisiuiiis inraiilis inei. siones.
V. 18. Sic coiIexBasiliensis, OMot^rol, pdSiCe Jv V. 25. Ita Basilicnsiscodex. Editio Roniana so-
efprjVT]. —
Coislin. OlJoiJiol, ei? eipfiVTjv.
: lam Ai|uila! interprctalionem liabct logiturque ibi ,
CAPUT V EXODI.
lYMMAXOS. 0". 0EOAOTlfiN.
7. KaOdrrep xa\ TtpiTepov auTo\ 7. Kafldiiep y(ii.q-xa.\ TpfTTiv :?][jil- KaOd-itep tyfik^ xa\ Tf,? Tp.-
7.
inepX^^fJievoi )taXa[JtdaOtoaav iau- pav dXX' auToi TiopeuiaOwaav, xa\ nopeueaOtoaav, xa\ xa-
Tri5 ai'jTo\
TOtj axupov. cuvaYaYlTtoaav JauTotg S/upa. Xa[j:dsOtoaav iauTOts Sx"P°^'
6. 6. Exacloribus. 6.
7. Sicul prius abeunies , colli- 7. Sicnt bcri el nudius tortius ; 7. Sicnl licri ct ntidiiis tertiiis
gant sibj ^aleain. sed i|isi abcant et colligant sibi ipsi prolecti, colligunt sibi paleam.
pal as.
5:.9 IIKXAPLORUM QU^ SUPERSLNT. 5';o
rANum n';D yrzv n^m 16 lli. 16. Ka\ i6oj oi 8o0)o( aov -i-
n/.r,Yjx6;o;, xal iixapxia J.aiii aou.
V. 3. 'EmxfxXTjTat fjijilv. Ila Basiliensis codex, gitur, i.r.OT:pi-fz". Hic notes velim vocem jn3
nnn allalo interpielis nomine. alibi vertisse Aquilam, drtoTxioa j1f|asTai , ditsipu-
Iliid. 'A S., XoiiJ.6; fi [jiaxaipa. Ila Coislinianus.
, bilur. Sed niliilomiiuis siiicera hujiis versus leclio
nasilicnsis coilex, larito, ut sa-jie alias, iiilcrpielum ejusjem dTroziTdssTE quie bis eliam reperilur
,
Idioncm sccuti:s cst Vulgaius inlipres, pesiis aut Basiliensis. Chroiticoii Alex. d-oiTpi^sTs utrani
,
•
CAPUT VI EXODl.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKVAAS.
'EXATjVixor; yp3Hi\>.a7\.
2;apap.,'Ia6£,'C^p.,'Aid.mn' 2
pns'-bN cn-inN-Sx N-ixi 3 3. Ka\ tl)pd6r)v rpJi; 'ACpai;ji,
"r.rjhi 'Isadx , ~pij 'laxOuS £v tij'
'T^ Sx3 yp'j -Sni
<r)zC> ixaviiJ.
nSiD nnnn 6 6.
-r.^ 8 8. 8.
1" 13.
'-i'Q
i
301 EXODI CAP. VI. 562
K. Kai oE SoOXoi doj nsfiaati- IG. Ka\ ioou oi TMioig aou [ji.£[ia- 16. Ka\ tSou oi 5o'j/.oi ao-j [jiEjia-
Yto[jiovot, y.ai (iixapTtav Sxsij. atiyojVTai •
«ocx^aEi.; ouv t:6v /aiv aTtYiovtat, xa\ V) i[ji.apxta eij ^(iv
CO'J. Xaiv ao'j.
I
'
18. 18. IIopiuOivT^j. "AJAoQ- ar.el- 18.
fi(!vi;£c.
IG. tt servi iiii (lagellaii, et pec- IG. El ftcce pueri lui (l.isellali IR. Et erce servi lui fl.igcl-
ruuim liubcs. facies igilur injurianj populo luo. laiiliir, et peccalum in populiiiii
linini.
CAPUT VI EXODI.
2YMMAX0S. 0'. eEOAOTinN.
2. 2. Kupio.;.
•
6. 6. 'Airb tt;; SuvaaTEta;. "AiUof
ix xr\i xaxtbastj).;.
12. Oux £![ji't xaOap';? no (fOi- 12. 'Eyto 0£ aXoY<5; £t|jii."A.l.!oc' 12. 'A7:£piT[xTjTo; Tot; ydXs.T.j,
YIAaTt. oux £t[x'i xaOapb; /eiXEai.
V. 15."fiaT£ E^aiToaTsrAat to"j? utou; 13.
'IspafjX EX Y^i? AiyuTTTOu. "AJ.J.or-
tva k^aiydyT^ tou; utou; 'lapaTjX £x
Y?); AtyuTTTOu.
SYMMACHUS. LXX INTERPRETES. THEODOTIO.
2. Dominus.
3. 3. Et apparui ad Abiahani, ft
Isaac et Jacoli, Dcus exsisienseo-
riiiii.
0. C. De domiiiatione. .\lius , cx
a!11iclione.
9! 9. A defectione aiiiini. 9.
12. Non suni purus voce. 12. Ego autem sine sernione 12. Incircumcisiis labiis.
siini. A/!i(s,non sum piinis labii^.
Patrol. Gr. XV 12
303 HEXAPI.ORUM QU.-E SUPERSUNT. 5r.4
yinni 16 W. ifi.
D'-i-cn
50. 30.
30. Ecce ego incircunicisus ^a- 30. Enincircumcisus labiis sum. 30.
biis.
V. 2. In Iiunc locuiii Tlieodoretus de mn' lo- illud lingua proferre. Scribilur aulem quatuor ele-
qiiens To'j-:o 5: 7:ap' 'E6pa(oi; o^pacjTov dvopiajs-
: iiienlis quaproptcr telragrammou nimcupaiil. In-
:
•zd.'.. 'A-itp.^Tat -{3.p aO-oT; toOTO oii zr^^; yuo"''^ scrii)tum etiam fuit in lamina aurea quce /1011(1
xpo^epitv. rpatpsTat o't 5i4 -Ucijcjaptuv tJTOt/eituv. sitmmi pontificis imponebatur, viltd capitis alliga-
Aib xa"t TeTpiYpa[J^[Jiov aJTb )Iyo'jii. ToOto xa\ iC> tum ; Samaritani y.orro vqcant illud, Jabe. Judcei vero,
r.txHt.'^ iTTeyiYparTO Tto /^'jrsCi, 6 Ttt) jjtsTOjTiti) tou aia. H*cTlieodoieliis, alii veroGneci secnnduin He-
dp'/i£piti)? STTETtOeTO, TTi Tatvta tt;i; xctpaXfi; Trpod- bra;os legniit Ti rnn' sic, iatu, vel, taou ; alii, ieoO.
6:!;'[jio0[jt£vov. KsXoOot 6k aii-i) Sa^jLapitTa^ p.cv, V. 5. Sic Dcmonst. cvang. Eiisebii, p. 240 et
'laCe , 'louoatot 6e , aid. U esl : Uoc aulem apud editio Roni. Aqiiila, izavto, sufficienti. 'Ixav^; cst
HebrKOs iiieHabUe toculur : velitum quippe ipsis est epitlieton Dei. Hiuc apud veieres auelores ecclesia-
XiTh 9 9. 9. Ktjtoj.
-im
713 u 14. 11.
nn'aj.s-Svi
i. Vide, dedi le deum ipsi Pha- I. Ecce constitui le deum Pha- I. Vide, dedite deum Pliaraoni.
rao. raoiiis.
slicos, Deus ssepe ixav6? vocatur. qui bis liab<"t rsSa^iv, et bis eliam r-qoudiv pro Fep-
V. 6. 'Ai.-ioc, iy- ~T\i xaxtoaetu?. Ita Basil. , non (r(ov ob similiturtinem T et •^.. Hsec commutatio
''
indicato interprete. frequens observatur.
V. 8. "AJ.loQ, by T|V. Sic idem Basil. V. 20."A.?ioc, y-a^ 'ixtv.vi. Ita codex Basiliensis,
V. 9. "A.Uoc. <i~i y-oX. Sic Basii., ac Drusius xa\ ^TEXEv, non indicato interpretis nomine.
etiani , sed hic postremus sine noniine inlerpreiis. V.27."A.U.,(^jaTE etc. Hanc leclion. habentcale-
V. 12. Sic Drusius ct Chronicon Alcxandrinum, in wx. Reg. et schedaeComb., non allaio nomineinterp.
quo male ad Aquilam legitur, aXoyo? yziXzci. V. 30. Cod. Coislin., S. oux £\\x\ xaSapoi;, quod
,
V. 15. "A2.lo(:, Iva elc. Sic (]uidani mss. hal)ent cateiise Uegiae et schedse Combellsiana!, nou
V. 16. "AJAoi;, rESdtiv. Sic codex Basiliensis, allaio nomine interpretis.
SVMMAXO: ©EOAOTiaN.
l. '15^ , xaT£3-t]3a ac SeJiv $a- 1. 'loou SiStoxa ae Ssov ^apaw. 1. Qebv *apau).
paC).
9. 9. Draco. 9.
11. Et ipsi incantatores jEgy- II. Et fecerunt eiiam incaniato- U. Alqueipsiincanlatores.F.gv-
piiorum per secreta sua similiter. rcs j4igyptioruni veneficiis suis si- piiorum inveneliciis suis similiief,
militcr.
13. Restitit. 13. Invaluit. 15.
Praecepii. Alius, dixit.
14. Renuit. 14. Aggravatum est. U.
19. 19. Super aquas. 19.
Supcr palude» eorum. Alius,
super stagiia eorum.
3C7 HEKAPLOIUM QU.E SUPERSU.^T. 5G8
10 Er.PAIKON. TO EBPAIKON AKYAAi:.
EX),r,vtxoii YP*i*H"^'-
c3i-)-ia 'c-c-n p-Viy-jii 2i 22. 22. Kai f' "u"''''- 'Jt )4p'jcfia3Ti\
AiyJTiTO-j y.a.\ sv T,ps[iaio'.; ouTioj,
V. 1, Sic versionein Aqnil;i; habet codex Basi- liensis cum nomiiiibus interprelum. Codc.x quidam
liensis. Alii omnes et lirusiiis , Osov '1'apaio. Pia;- Colbcrlinus ad leclionem Syramachi hiibet b/ ctr.o-
5tat lectio Basiliensis. Qux Tlieodoiionis suni , e.\ y.g'rf'y Re^ius 1888, Jv*aTO-/.pO'Jot; sed hi 4zo- •
CiTcb:: cca-nn 7 7
7._ 01 xpjtptatJTat iv f,fe{ia!oi;
OUTtjjv.
D';,-|-nx nnScKi 8 8.
?
n.Omnispulvis tcrrx fuit pedi- 17. Omnis pulvis lerra; versus 17.
«uli. est iii sciniplKs.
319 EXODl C.\r'. VIII. 370
:rMi\!Axos. 0'. eEOAOTmN.
22. Ka\ au-fA oi iizaoiSoX twv 22. 'ETTOtiqsav Zl (OTauTWi; xal 22. KatyE a'jTo"t ol e7:aot5o\ tiTiv
.^iyu^tTiiuv 5i3e twv OTioxpC^tov a'J- o'. eraotool tiTiv AlYUTCTtoav tjT; AlyuzTtajv hi Tats tfapjAaxstai;
•juJv waaOtwj. cpapjjtaxitai; auToiv. auTtov (l)aa'JT(i)^.
ix ToO uSaTo? Tou TioTajjiou. uSdjp «7:6 TO'j TOTajxo^j. vavTO Ktstv £X Tou u5aTo; toO
7:oTOjJiou.
21. FoJcnini anloiii omiips M- 21. Fodcrunt auteni nnines .'E- 21. Et fodernnt oinnes jE^'yptii,
gyptii in circuitn fluminis iiroplcr gyplii iii circuitu fluininis, ut bi- qui in circuitn flnminis, aquam
ai|iiam, ut Ijibjient, qiiia non po- lierent ai|nain : el iion polcraiil ail biliendum ; quia iion poleraiit
leranl bibcre cx aijua iluniinis. bilierc de aqua fluniinis. bibcre e.x ai|ua fluminis.
in incantationibus *
ct in venefi- suis.
ciis suis.
raiNn
]"J?J 22 22.
-
• T\vn 'nSiT
rnsrn 2i 2i. 24.
-;n 29 29. 29.
Sm napaXoYlaajBat.
VERSIO HEBRAICI TE.VT. VULGATA LATI.NA. AQUILA.
21. Mixiioiiem. Samar., corviini. 21. Omne genus muscarum. 21. Omuimoilam muscain
V. 0. "A,?.?oc, ev ToTi; (fpi%ii sou. Sic Reg. 1871, Ibid. <t<xpy.ay.ziy.::. Coisliii. ad niarg., SreaoiSat?
sine noniine iuterpretis. Ille vero quisquis fuerlt, V. 8. "A.l.lc^, k^xr.o^-O.o) -.h'i Xi^iv. Hac lectio
legisse viiletiir ^"rm.suiaa. habctiir in mss. nostris, et iii edit. Rom. notatur
V. 7. AiiiiiliB, Symm. et Theod. lectioues babet ut varia lectio LXX Iiilerprelum.
cod. Basiliensis. Twv 0' iiilerpretationem sic liabet Ibiti. 0', -trj\t\i-w. Coislin. ad marg., lf^€Kltui.
cctlex Reg. 1871, qui locum obelo aolatuin in^iicat, V. 14. 'k., ::j'/iyii)!jci'j. ila Basiliensis codex.
quia in Hebijeo non exslat. Hjcc autem obelo si- Ibid. codex Basiliensis leclioncm, y.6po'j^, y.opoxjt;
giiaatur, -cwv Ai-p^iTtojv iv TaT? irioiSfai?, f. inaoi- uni Aquilae tiibuit ; t/iro»icum autem Alexandriiium
oiTs. Hoc postremum b> xaT; enaoioiati , ooii tegi- p. 71, Aquilae et Symraacho, quae leciio coniirma-
tur iii editione Roraana. tur ex cap. xlv Ezecb. , ubi ead. vox Hebr. xtSpovj;
CAPUT IX EXODI.
p'ina - 'EittXa[Jt6ivTi.
14. Ego miitens omnes plagas 14. Miitam omnes plagas raeas 14. Ego mittens oranes fractio.
.neas ad cor tuum. super cor tuum. nes meas ad cor tuum.
13. In peste. 15. Pesle. 15. In peste.
16. Slare feci le. 16. Posui le. 16.
374
573 ;. EXODl CAIV IX.
0'. eEOAOTIflN.
IVMMAXOS.
vertitur a tribus intt. Coislin. vero : 'A., swpous, Videtur autem hsec lectio esse Aquilse vel Symnia-
awpou;. clii,vcl utriusque. .
V. 15. Ita codex Basiliensis lectionem Aquilae et V. 21. Ita Drusius. Samarilaiius liahet x^ipaxa,
Svmmachi exliibet. Coislin., 'A., avdiiautjic;. Sed corriiw, ac si legeretur a^^V-
niclins dvdTivEuat.; aliorum. non
Ibid. "A.LhK^, ktzX Tf,s yr\i. Sic Basiliensis,
V. 16. "A.^.loc. axvi-E? etc, Ila calenoe Regiae et inilicato iiilerprete.
edit. Roni. quae habet <ffis.ipz<;, iiec indicat cujus sit
V. 29. "A.Udc, tSou. Sic codices quidam.
ha?c lectio.
""^.'iV.U.Uoc, xa\ 6 xoJ? '^V yii,- ctc. Sic Reg. Ibid. 'A., _S., 7ta;.aXoY;3aT0at. Hanc lectioncra
iliensis, Uog. 18S8
habent Basili et Drusius.
1S71, exciso interpretis nomine, ul saepe dixiiuus.
CArUT IX EXODI.
STMMAXOS. 0'. eEOAOTION.
14. Mitlam omnes plagas nieas 14. Ego emitlam omnes impc- U.
supci- cor tuiim. tus meos ad cor tiiuni.
13. In pesle. 15. Morti tradain, 15.
16. 16. Conservatus cs. .4/i«s, con- 16.
servavi te.
JIEXAPLORUM QVJE SUPERSLNT. 378
575
TO EBPAIKOX. TO EBPAIKON AKYAAS.
'2U?
monn "EO£;j.e/.i<.oOr,.
20. 20.
27.
DV21 inKcn 27 27.
52. Zla.
nODsrri 52 52.
33.
r;>-i3 Dvc 53
53. 53.
Ssnu?' i;a"nx 53
25. Toiiitrua.
^23.
23. Yoces.
V. 2. £., OTTsiOEt.,-. Hanc tectionem affert Reg. rcm esse, Syniniacliumquc voceni nyay:N allo 110-
1871. miiie qiiani LXX in neulro geiiere veiti^se.
lltiJ. Ex lJTsili'Misi unico lectionem Aquilae ct V. 14. 'A., kyCo d-oi-iUuv etc. Sic Basil
Svimnaclii mutuiiniur. V. 13. Lccliones iteni oinnes versuuni 15, 16,
V. 5. 'A., i., Xoti-tii; ^ap'j5. Sic Basiliensis. 17, 18 et 22, ex eodeui codice Basiliensi pro-
y. i. 'AXlot;, r,Jokv Atiojv. Ex Coisi:n. dcnnl.
V. 9. Sic Basilieiisis et editio Piouiana, ubi --.-.7.- V. 16. Ubi LXX cJvajitv liabent, Coislin. ail
JdjAivat vertitur volaiicw ; sed melius cxpaiiscv : marg., ia/jv.
naiii TTSiifijj et T:£Tdvvu[jtt seiiiper cxy.ando et ex-
, V. 17. Coislin. in textu liabel iyxpa-:e.i; el ia
tendo signilieat. Easdem Aijuil* ct Syininaclii le- marg. e;Ar.',tT), qua^ poslrema leclio est in edil.
clioiies siiie discrimine liabent code.x Reg. 1888 el Uoin. Aquibe viiro ct Syinin. lectiones e.\liibct, ul
Culberliiius uiiiis. —
Coislin. S., s^avOoOv-a. Basi- nos ediilimus.
jieiisis, X., ^iavOoijsat. Id est (fXuy.-ci5t;, ut liabetiir V. 20. £., Stjatucrsv. Ex Coislin.
»11 LXX. Crederem Cuisliniaui lctlicncm sincerio- V. io. Ita codex C(ill)ertiiiiis qiii biTC liabet ad
,
377 i;XODl CA!'. IX. 378
:V!\IMAXOS, c. eEOAOTlQN.
'EOifjic/.iwOTj. "ExTtuTat.
20. Ailjuaev. 20. S'jvf,YaY£v. cn.
•/a),aC^.
23 23. "tcova;. "A.i.Jor • livijjKov 23.
f,yo'JC. "A.l.ioc' Ppov^d^.
24. "Ev£iXo'J[ji.evov. 24. 'I>),oyl^ov. 2i.
23. Deesl. "A.J.lcr- r.iy-a. oja 2.n.
T,V £V 10) Tt^OUiJ.
CAPUT X EXODI.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKOX AKYAAI.
i. 1.
-inVTK 5 n. 5. Astiwv.
xn }En 6 6. 6. Ka\ JxxAlvaj i^rjXeev.
WZa/<flp.,ek&-a?. vp^ch V 7. 7. np(5aT:Ta;a(ia.
xns-SN 8 8. 8.
T- B-ipiai 9 9. 9.
.^''EX-^^n 22 22 32.
Niini ante scies quod periit Nonnevides quod perierit ^Egy- Annondumnosti...
yEgyptiis ? Somar.. antequam no- ptus?
scas quod periit .(Egyptus.
8. Ad Pliarao. 8. Ad Pharaonem. 8.
CAPUT X EXODI.
v\-
L\\
I
^' *"' '-'™''' sic iiiein Basiliensis. Ubi
liahenl Ti 7:£ptj3dv, Coislin. in marg., zb ),ot-
— uiii Svinniaclio. Sed Basilieiisis ulrique adscribil,
el utriiisiiue esse iion dubitamus. Leciio Saniar.
^ov. Basiliensis vero, 'A., :>, /h!-ov, (|ii.-e vox
re- ex eod. cod. prodil.
spoiidere jiolesl eliam sequeiili xcJv 0', y.y-xlty^fjiM
orco; eOi^oat elc. Sic mss. quidam.
ll)il.".-l.l.lpc,
.iil ulranK|UC
eiiini 7:;ptcrj(iv et xxTaA£t'j;Oiv ncriiide ct edil. r>oin. quneaddil
Jliid. 'A., apa ctc.llaColb.
quadial.
leciioiiemSamaritani, ::p"tv elc. S.,6toa clc.lta Coisl.,
CAPUT XI EXODI.
TO EBPAIKO.^V. TO EBPAIKON AKYAAS.
'E/Xi^vixoT^ Yp4ij.[jiajt.
nrsr,- -1-::: rj 5
-.i-.sa JO 10.
n3t D'r:n S 5. S.
"
^^rptrsT 7. 7. Tl i)-^pO-jpov.
V. 8. SicRegius coil. 1871. V. II. "A.llcr TOpEuedee S-f;, elc. Ita mss.
,
c.ui-
V. S. Sic .islerisco ni>l;Uur in eojeni Regio coclicc dani, ciiiii Ileliraico consonantes.
vox itopEycjofxeea ulpole qus in LXX Inlerpre-
,
V. 1.".. II;c lectiones prodcuiit ex Basiliensi.
tum versione non coniparcat, ct tanien sit in lle- V. li. Ex codice Regio 1871.— Coisliii. in textii
ZMV 0', Eoxac • ad mart;. y^yovEv.
Lraico ~Sj.
V. 10. Ex eodeni Regio codice. Vocein He- V. ISetie. Ex Basiliensi.
braicara nu , 8vXov venit Synunacluis eliani infra Eodeni vers. 16. S., Ja-^aXriv. Sic lieg. 1871.
cap. 12. '
V. 22. Sic idein codcx Reg.
CAPUT XI EXODI.
XYMMAXOS. 0'. «EOiOTIQN.
quiiiam codices et schcd.T! Comlielisian.T! Iiis ver- editio Romana. H.-cc porro leclio , ix ttj? y^i?
bis "Ai,icc' Oux ir.oifbiy^zty.: x.Mo-^
: u)? aXfojv , auTou , videtur fiiisse alioriim omiiium inierpri--
<i
ivoxXo'J[ji.£vo^. Id est 1 Aliiis iYon vociferadilur
: : inni , pr:clcr L\X , uliiole iiuae iii llcbr.vo claie
cauis ut dolens aijt inolesiia alTcctus. >
, reraiiir.
7. 7, Linmi. 7.
15. 0pau3[ia.
Sh-wi mvn
Tqj lcpoar^Xuttj).
D:'n2unnS33 20 20. '20.
28. 28.
41. 41.
Di-ua
1
29'. In domo foveae. 2!). Carcere. 29.
Ei omne primogcnituni anima- Et omne piimogenitiiiii junieu-
lis. torum.
Habitaverunl. Maiiserunt.
41. Exierunl omnes cxercitus 41. Egressiis esi oniiiis exerci- 41.
Uoiiiini de lcria .^gypti. tus Doinini de icrru jflgypii. I
I
EXODI CAP. XW. 59«
5W
SrMMAXOS. 0'. eEOAOTinN.
W. 'Cv ETci^ei u7Tepu.iiYr|3!? 11. Meti aTOuSTji;, -Ki.T/a tnzl. 11. 'Iiaae/.
tarc.
Adven*. In advenis.
Prseter apparatuin.
Prteler turbam.
40.Habitatio..4/i!(s,peregiinalio. 40.
40.
Habitaverunl. Alius ,
peiegriiia
ti suiit.
siiini mntil:ie et perinistae babenlnr. Lopsitur eoini : ev ^aO;jity) habel; mendose ; et pro^v 'e.7zsil=.'.,
Gdi;jL6t;),
'A., £v 6a[x6t;). S., l-J l-sE^E'., recle; sod postca S. iv iif.Oiilet, vitio lihraiii , ul vidclur. Coislin. — :
\iT.ip(JixT.il crinlra quam babent niss. Basiliensis et 'A., Ev OapiSto •jr.iptjxaii; £7ti. 1., ev iz^.Sci^Et ^ask/
Regius et 1889, qui ad Aquilain 0-ip6ac;[?, ad Sym- C7tspu.axr|Crij sjti. Uhi ETrtosi^s'. pro ev JTcsi^Ei po-
maclmin 'jT:£p;j.a/r|3i; liabeiit. Lecliones Diusii ei nitur ; 'taaix lulem irrepsil e.x edit. Tlieodolioiiis.
etitioiiis Ron)an:e prodennt ex Tlioodoiiti qii:csl. 21 V. 13. 'A., Opau3;j.a, sic Basiliensis. Idem Aqiula
tii Exodum, ubi sic lesitur : T6 os ITar/a 6 p.Sv <J>t- Bupra IX. \i, nSJQ veitit OpaOjst?.
),ti)V tjp;j.f,v£'JTi dia€ari'ifia- i Zz 'UyjT^-roq v.-JifCn- V. 14. 'A., a7.p'6=!av.2.,T:poTTaYpia. Ex B.isil. Sic|
crir [al. v.^EpCapla], 6 6'3 S'J;j.u.a-/oj, vnipCaeir ctiani verliinl ambo Levil. xxui, 40, uhi vide si vacat.
\al.vXEp6aCEir\, 6 ok 0£o8oT:tj)v, ^acky, auTr;v TtVjj V. 1.'). Sic idem Basiliensis.
'E6pa.[ti)v TsGiixtl)? tftovf.v. Id cst c Pascba vero : V. 19. Ojy. d^OiqjsTa:. Sic Basiliensis, non allato
Phiio interprclatns csl, StaSaTrpia, id est sacripcia interprelis nomiiio.
quce in transilu /iiinl; Joseplius auiem •JT.ipfio.cvj, Ibid. Ex eodem Dasiliensi.
I
CAPUT XIJI EXODI.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS.
'EXXT.vtxot.;; •'oa.L'.ixx'7'..
3'::'.>:n z-t\z 4
13 5 s. 5.
5. Cnni. 5. Ciimquefintrodiucrit). 5.
iiensi. Hic Tlieotloielus, rsiiopav zh-t 7Tpo3f,),'jTOv Ibiil. 'A., x^p"'? . Sic A([uiI;E lilterse
^'^'^ '/r\T.irj'j
reiil ab yEfjyptiis vasa aiirea ct argentea, et vestes, pliiralem Hebraicum per singnlarem expriinere.
et eos spoliaient? Sic eniin Symmachus inlerpro- V. 4G. 'A.U., o'j xaT-. Has lectiones liabet Basil.
talus est, vnsa diripere. • codex, quse non exprimuntur iii Hcbrseo ('). —
V. 37. "A.IJ,., iaat?, etc. lla Basiliensis ; est au- Coisl. iii lisec verba Ttov 0', o'Jx i^oiat-e, etc, notat.
lem vel lectio cujusdam interprelis, vel glossema iii margine, 0'jx dfjTo),Ei'.}'£Tat a.TA TtLv zp£t')v st,; t6
nominiiin propriorum qualia fuisse intiical Origenes r.piM. Qu;e lectio convenit cuni alia ibiilem posila.
n^^^un 7 7. 7.
p^in'"! 8 8. 8.
W1
ptucrtv.
1.3 Td Zajwf., tva dTrd- IS. 15.,
7. Diices. 7. Duccs. 7.
8. Ei rohoravit. 8. Inriiiravitque. 8.
18. Ka\ xaOwTTXtj.u.ivo'. dviSr,- 18. X\z\j.r.-.T\ ol Y^via avi'/r,3av 18. TIziJL—at^ovtsc 6k av£6ii3av
cav ot 'jiol "iTpaf/. 4-6 y?,; AtYu- ol uiol 'iTpaf,). ex 7?,; Aiyu-to^j. gc uloi 'Itjpar.A ix ttj^ •••;=
j .\ivj-
20. Ei; 'llOiv zry jpTiiJiOTatTjv. 20. Ev 'OO^jIji. -api tt;v £pT|ijiov. 20. El,; 'ilOJcv TrjV epT;aotaTT,v.
18. Et arniati .Tscendeinnl lilii 18. Qninla auteni pro2;enie a- 18. Qniniali aiilem asc^nulerijnt
Israel ile tena .digypti. sceridcrunt liliilsrael de terra /K- liliiIsrael dc teira .^;.,'y|)li.
sypii.
20. In Ethan in extrenio dcscrli. 20. In Othoin jiixta desertnm. 20. In Etlian in e.vtreiiio descrti.
Ma-i-StoXou.
3. 3. Ka"t Jp;t 'I>apa(o t(o Xo(o auToij, 3.
01 utol 'l3paT;X. "A.lioi, xa't cpsi
*apa(l) TzzrjX Ttuv uttov 'Ijpar>X.
7. 'Avi tpui. 7.TptciTdTa;. 7.
8. 8. Ka't £axXf;puv£. "A.l.lo^, xa't 8.
i6dpuv£.
9. 'ExVtou (JTi5;jtaTo; tou 'kptoO. 9. 'AitfvavTt zriq sitaiJXso;. 9. 'Et:\ 'ttsOpojv.
-:c.s'-1
27. .Ad fortitudinem siiam. 27. Ad priorem locura. 27. In antiquum locDro suum.
Evcussit. Involvit. Vi sestus ejecit.
bet ISasiliensis siiie nomine inlerprelis. Iii luiiic ve- tur, aliiduo pugnarent. Aut eos i|ui ternis eqiiis
ro lociin) li;ec Origeiiis nota ferlur in calenis omni- veberentur. Anliqui enim in bellis bigis vel trigis
bus mss. j Toj; T.pjji TpsT; 0'jva;jiivo'j; (ia/ssOat, f\ ulelianair,auriganlesqiie incedebant. Vel TpiaTd-
"^Ju; £v Tf, -apaTacst [i£Ti t6v rptoTOiTaTTjV, xa"t Tr,v vocat qoi setlente rege terlius staret, aut
euiii
Tov 6£'jT£poTtaTr,v taTa(jt£';ou; ev TTj TptTT^Talst.^A^A- lertiam sedem occuparet qualis erat Oavid apud
:
CAPUT XVEXODI.
TO EBPAIKO.N. TO EBPAIKON AKYAAS.
'EAAr^vtxot; •[pini[i.tisi.
-' rnar< 2
1V2T2 vcbu? i 4.
Tcp
20. Ka\ fiv f) Mv.fiXi\ cjxoto^ jt^v 20. Ka\ £y£v£to axiixo? xa\ y^''" ^*'-
JxcTSev, (faivouaa 5k ivTiuOsv. oo; •
xat omXOEv f] vu^ xa\ oO
<j'jvi[jii^av dAATiXoi? oXrjv TTjv viJxTa.
'E|£Tiva?e.
SYMMACHU^s. LXX IINTERPRETES. THEODOTIO.
IG. luariilain. 16. Por siciuin. 16.
17. 17. Eiecceogo induiabo. Alius, 17.
et eccc ego oliiirmo.
20. Et eiai nubes leneltrae qui 20. Et fad* sunt lenebrse et ca- 20.
deui liiiic, lucens vero inde. ligo, et venil no.t, et noii commi-
seuerunt se iiivieem lotamnoclem.
Coisliii. codex, neinpe dvd Tpeii;, € per ternos, » 0(0v axoxtjoutia p,6vou; Aiyu^nTioui;. Id est : « Traiis-
signilicaie viiietur duces illos ternos incessisse, nox niedio duomm exerciluum, solis
ideoque vocari n'S!J'Sc.
iit in
jEgyptiis tencbrosa erat. i
—
'A., xa"t eyivsTo f; v£-
qii.-e
CAPUT XV EXODl.
SVMMAXOS. 0'. WEOAOTIfliN.
8. 8. 'EjCijpsOSiq.
11. II.
Th"
pj-i' li 14. li. 'Ey.AOvfjSTjsav.
13 13. 15.
"ibnaj
T)'3p 16 16 16.
'H6pa-av.
DnS pm 21 21. 21. Ka'i xaTi>£-c£V outar?
17. Loco ad sedenduni le. 17. Firniissimu liabilaculo tuo. 17. Firmitaleni ad sedem luam.
•iV-tl I 1.
4.
nap£xd).;tiac.
'
"0 f,TO!;jiaaav.
Porlasti. Advocasti.
l-i. 14. Irali sunt. Alius, timueiunl. U.
Atius, turbati sunt.
15. 15. Festinaverunt. Alius, turba- 15.
ti siint.
Quod paraverunt.
21. 21. Principium aulein dedit illis. 21.
1. 1. 'A-fipav oj. 1.
•i.
4. "Tio"A.Mcc, PP'X"^- i.
SYJIMACHUS. LXX UXTERPRETES. THEODOTIO.
1.
1. Proinoverunt autein. 1.
-SZZ li u. 14
TOX»2S C'N It) 16. 16.
-ICV
CT1 20 20. 20.
cz-z n->ri"
]v;: ynx -yp-^rN 35 5.1. 55.
16. Vir seciiiidiim ciljiim siiiuii. IC. Quantum sufficit ad vescen- 16.
liim.
Ilomer. Gomor.
20. Ei vermiculavil. 20. Scalcre coppit. 20.
21.Yir secuiuiiim ciljiiin siiuiii 21. Quantum sufficere poleratad 21.
vcscendum.
Tanquam lagaiii cum mcllc. Quasi similie cum mcllc. Placenta in oleo et favo tnellis.
55. A(i extiemum teirse Clia- 55. Usquequo langerent liiies 55.
linan. tcrrse Clianaaii.
V. H. 'A.i.icfj "izvr,. Ex Basitiensi sine no- V. 20. "A.Moc, dv£6pa3£v. Haec lectio habcttir
iiiine. in Casiliensi el iii edit. Uoinaiia, vidcliirque .\quilK
V. 16. Symmachi.leciioiieni ex Procopio mutiia- esse, qiii supia liac voce utitur, cap. xiv, 27.
mnr p. 26G < Synimacliiis 'label, quoniaro singulis
: V. 21. "A.J.Joc, 'JxadTo? t6 apxoOv. Sic Drusiiis.
coiiipetit dinien^um. > Vidcltir aiilem esse lcclio Synimachi, qui magis
[AOp, osxaTov TiO [ii£Y*'-0'J .uixpou, -za^j-iz-: -?,; op- scquitur vulgatus intcrprcs, qui \ertit, « apud se-
ciST)?" 6 Yiv£-;at k-Kxi. tis~a<. xai T.iy.7:xo'i. Id csl :
melipsum. >
5.>. "Eto^ Ta TT^paTa tt,.; y^is 35. Ei.; [i-ip'^i Tr,; ipocvixT;?. 3S.
Xavaiv.
50. 36. Th SixaTOVTwv TptJJv [XifTpiov. 56.
'A.l.loc, T?j osxaTov zv-i oicpt.
Gonior.
20. 20. El ebullivit. Alius, eniisit. 20.
21. 21. Uiiusquisque quoil perline- 21.
bal atl se. Alius, iinusquisque
quod siiilifiebat.
aputl se.
31. 51. Tani|tiam semeii coiiandii. 31.
36. Usque atl fincs tena; Clia oS. Iii parlem PbtEiiiciae. 55.
naan.
36. ,"0. Deciiiia pars Irium niensnra-
ruiii. Alius, deciinum oeplii.
esse exislinio d[ju),o; gv E"Aa!'o [jEXtxTjpiou. Neque t6 OExaTov Ttov Tpttov [jiTpwv. Niister alilii n^'N Ires
eniin creiliderini, nbi tl?n legiier iii Hebiaeo, nul-
modios reddit. Eigo [jJTpov modiiis, nomine generis
lani meHis meiilioncni fecisse inlerpreiem illum,
ad ceitani speciem restiiclo. Oinelos et Jonatban
qui litleraiii acciirate seqiiitiir. Procopii intcrpres
sic liabet « Aqiiila legit, siniila cuin oleo; Syiiima-
:
l'N'D nSn, (rnti» salornm. Hiic aceoininodaiida mo-
cbus teddil, ul nietlis fiivus. » Ubi videlnr t^j [JSAt- vox, pro sato usuipanl. Est aiilem satnm
qnam
xr,p!ou Symmacbi esse existimasse.
—
"A., d[ju),o;.
dii
mensura Hebraica, quam ter continebat Epha. »
CAPUT XVII EXOD!.
XrMMAXOJ 0'. 0EOAOTIQN.
-|T331 5 5.
9. 9. Toij po'Jvo3.
13. VIanit)us ejus fidelitas. 12. Ul iimnus ilUus nnn las».i- 12. Manus ejus fldes.
ronliii'.
;nn 1 1. 1. N\}\l.(fS\)Xffi,
n'mSc TiN 2 2. 2.
•:nn 7 7. 7.
m 11 M. 11.
14. 14.
5. El veiiit litliro socer Moseli. ri. Veiiit ergo Jetliro cognatiis 5. Ei veiiil letliro pronubui
Moysi. Miiysi.
7 Socero suo. 7. Cognati siii. 7.
14. Qu.x res Iitec. 14. Qnid est hoc quod facis? 11
i
3.
Mto'j(if|V. "A.Mof , xa\ iy6'^^\jc!i'^ 6
Xai^ ^-1 Mdyjii^.
5. Kat XTiv (5i65ov. "A.J.Jcf, xa\ 5.
tt;v paxTTjpiav ao'.'.
V. 12. 'A., at ytlpzi elc. lla Basiliensis lectio- piffilvat. Sed puto siiicerioicni csse leetionem Ba-
nein Aquilae afferl, ubi nisTi;, pro n;il2X < manus siliensis, nempe pro r;;iCN. Ou« ratio ver-
TtiTxtc
cjus fides, > id csl nianus Moysi erecla; lidcliler tendi Aquila; faniiliaris est. Posset forle iT.irzxTi-
stabaiit nec demittebantur. —
Coislin.'A., ETtEaxr^- pt-c^lvat desumptuinesseex altera Aquilaiveisionc.
1. IIsvBspo?. 1. Va^Gpdq.
2. 2. M;Ti TT]v otfciiv aOT?ic. 'A.l-
.io^, e5 aTtoaxoAris auxfi.;.
ram.
20. 20. Testaberis. 20.
21. 21. Deum colcntes. Rdujui, ti- 21.
mentes Deum.
4i5 HEXAPLORUM QV/E SLPEKSUNT. iJS
TO EBPAIKON. TO EBPAIKOM ARYAAI.
Vun 22 22. n.
^Vja Spm
•;DU?n 24 24. 24.
V. l. 'A., v'j[ji(fe'JTf;i; etc. Sic Basiliensis. Drti- Aqiiilam babel "Io6ip. Alii, melius, "IsBp!!). Basi-
sius,'A., vu[X9£j-cfi, perperam. Vidc qua; in banc lieiisis ad Symniachuni f|/.6cv
, 'IrMp oniisso,
jur;3 18 18 18.
D3 24 24.
minus. DoMiinus.
24. In eis. 24. Mlns. 24.
\. 5. I., EisiOf jjio'. etc. Sic Collicninns uniis, populus eximius. Scd Ilebraea! voci magis quadrnt,
Regius ctTlieoilorclus ijui .id Syminacluim e^-
ili^ni
peculinris. Sanc quartum pr.Tdicabile "S;.D vocaiit.
aifitTo; lialiet. H.inc voro lectioneniperperain Tlieo- Ilieron. in Convnent. Malacliiie iii : Aquila irsptoO-
dolioiii Iriluiit clilio Roniana. Ligerint loitassc (jtov, cseleri -ipt-oir^iiv iiiterprelali sunl. Cohel. ii,
edilores, Osoo., E^aipcTo? , OioSotiwv , e^aipsTor, 8 (id est Ecclcsiasta; ii, 8), 'A., ojuia;. Syinm. tzz-
cum lcgcndumcssct ©soowpT-jTo;, iciipExo^.Citlcrum xoOXta. Hieroiiymus lioc loco : Eiilis milti pecu-
lianc lectioiuMii SyiiiiDaclii esse t.uadenl tum niss. lium. LXX, Tcspioujtov. t Hactenus Drusins. —
ct Tlieodoretiis, tuni eliani locus psalmi cxxxiv, Coislin. S., Ecaipeto;. Nos dedimus supra E^aips-
vers. 4, ul.i Symiiiaclius -b;D verlit e;a!c£-o;. In Tov, qiiod idi|.sum valel hic.
Iiunc lociim I>rii.sius « lii frapmentismeis inss., Xa6j
: V. 7. "AXlcQ, iXa).T,<i£ •Jtpii; toj^ elc. Ita codex
«cpioiiiioc, jwputus pccutiaiis. Posset eliam reddi, uiiiis, lacito iulerpretis numiue.
CAPUT XX EXODI.
TO EBPAIKON. TO EBP.\IKON AKTA.^S.
'EXXr|Vi7.oT; ypaixijtas'..
7n.s!Xin Tcrx 2 2. 2.
Sd2 i i. 4.
i''7'j nr;n ~nn '; 2.3 25. 2S. "O-:'. |ji4ya'.pav aou £5?,pJ; ^'^'
a'JTO.
ri-^-TTii
i. Sculpiile. 4. Sculplile. 4.
V. 2. 'A.lXor, Ecaraviiv as. Sic Basilicnsis. iiva;jt£;jitYjji£vov to JiTiov aro av9p(o-0'j y.a't Xt^t.v.}. Id
esl : « Aliud est idolum, aliud simulacrum. Nam
V. 4. Sic Basiliensis el edilio Roniana, ci .lct-
simulacrum est, cum (luadrupedis, aut
piscis, aiil
xol- yXy—ov. LXX, EV5(,i>ov. In lianc vocem Ori- fabrilem artem, sive
fer;e similituiiiiiem sivc p<'r
ciowXov -/a"!
-vaao cioi.o/.'>v
Calenis inss : '.\XXo
Renes in (.aienis £T£pov
xai c.t[j'jv
~ pcr piclurain repr.TScntaveris idoluni vero quid- ;
"i^oifOiJia.^O^oioipia ;jt£v yap E^Ttv, iiv TOtf,?
TO'.f|? i/0'Jo?,
!/0'Jo?,
" ' "
V. 10. 01 .lcix., af-. Sie ciiil. Roni. et Driisiiis. slrepilii ac slridorc occiiletiir. i Verlerit igitiir
CAPUT XX EXODl.
xvmmaxoj:. 0'. C-)EOiUTlflN.
7. 7. 'Et:'! [j,aTat(;i. 7.
125. T7]v yio [jiaxatpav (to'j ixi- 25. T6 yip iy/^tptofiv (jou iTct- 25. "OTt tt]v (iojicfatav aou irt-
vr,c;a? in' ouTo. 6i6XTi-/.a5 Itt'auTou;. 6£6XT,xai; iir' auTO.
7. In vano. 7.
V. 7. 'A., u<; elxTi. Sic Basilieiisis et edilio Ro- Ubi notes LXX Iiodiei-vcS^jov hahere; sed iii hanc
mana. Psaim. cxxxviii Aqni!a eamdem vocem ver- eililioncin iiifinil.-e pene ninlalioiies advecla; sunt,
lit, e!? £ixri. Synim., [xa-zaiii>c. iit fusi' iiairalur in Prceliniinarihus.
V. 21. Ilacc Maximus
Schol. iii Dioiiysii lib. De V. 2."), 'A., oTi (ii/atpav aouSic catens!
etc.
mtjilica cap. 1
tlieolpgia, Ot 'E6oo[jtf]XovTa xa't
: nostrjv ctcdilio Romaiia. Uniis Regiiis ad lectionem
'Axu).aj xa^t 0£ocoTt(,jv t6 'Apapi.l £0(Dxav. Xujjt[jta- Theoiiotionis liabel, Jtt' auTov.
)(o? [jc^^Tot d}ux.h}r. Id est < LXX, A(|iiila et Tlieo- Ibid.
:
"A.?.ioc, xa't £6£6f,X(j)c;ai auT(5, ex Basiliensi,
iotion Araphel ediderunt; Sjmmacluis, ca/ijoieHi.» qui interpieiem noii indical.
423
llt..\Ari.OKLM gi.*; SLPKnSUlNT. v'2V
aa-o auTTjv.
ri-j^n U2W33 9 9. 9.
nSN-TrSur n H. 11.
nav ma 12 12 12.
nn' mc 17 17 17.
mTi 22 22.
6. Ei accedere faciei euiu domi- 6. OBeret eum dorainus diis. 6. Ei duces eura ad deos.
nus snus a>l deos.
7. Et cum vendiderit \ir (iliam 7 Si (luis vendideril filiam 7 Etcum vendiderit vir (iliam
suam in ancillam, non egredietur, suani iii famulam, non egredielur guam in famiiiam, non egredielur,
secundum egressioneni servorum. sicul ancillse exire consueverunl. ui gsi exilus servorum.
8. Si mala in oculis doraini sui, 8. Si displiciierit oculis doraini 8. Si mala sit in oculis doinini
qui non desponsavit eam. siii , cui tradita fuerat. sui, qui iioii desponsavit eam.
1). Secunduni judicium (iliarani. 9. Juxta roorem iiliarum. 9.
13. Etqui non insidialus esl. 13. Qui autem iion est iiisidia- 15. Et qui non insidiatus fuc
lus. ril.
Dimisit. Tradidit.
17. 17. Morte moriatur. Alius, occi- 17.
dalur.
18. Si vero piignavennt. 18. Si auteni jurgaii fuerint. 18.
Et percusserint pro.\iinuiii.
Mius, et percusseiil qiiis proxi-
niuni.
2a. 22. Iii utero liabentem. Alius,
feluin liabentem.
3i. Stateras. 32. Didrachuia. 52.
Patrjl. (jft. XV n
127 IIEXAl'LOnLM QU^ SUPERSUNT. 428
V. 'i. "A.Uci:. i^x-o^-zlzi^ a.'j-A^i. Sir B.isilion- 'Axj/.av xa\ ".\|:'.; auT^jV Ttpri,; tov;
zh'/ lj;j.|xa/ov,
sis el alii iiiss. iiostii, uicito iiilorprciis iioiiiint!; 0;oj;. lil osl Juilicos deos vocat. « Oiis ciiiin, in-
: «
.seilviiictur essfi versio Symmaclii, qiii liboiioii (luit, jioii (lclralies, ct principi popiili lui noii ma-
niore interprctattir. lotlioos.»Et alji Sopliiagiiita (lixeiunl <A Iduces cum :
iibi sic le^ilur : 0io'j? tou^ •/.f.Ti; ovojjiajet. 0:oj? V. 7 ot 8. Uuiio insignem locuni plenum muiua-
"("ip, oj xay.oXoYriJci^, xa\ ii.o/p'J-3. t .\j XaoO
9T,(j"iv, niiir sociiniluin omiies versiones c.\ codiee Uasi-
rto-j oCix J[ixr; xaxoj;. Ka\ E^jOa Zl ur.vi m 'E65o[j.f|- lionsi. lii eiiitinne Uonuiiia niuiilus exstal, Aqiiil.^e
xovTa, "Aje;? aJT^jv eij i^ xf>iTf,piov o; :tio"i t!/v noiiieii non coinparel, ejus vcrsio muiila effeiiur;
i"x 10
r\^-, 10. 10.
11. Si non inisit nianum suam. 11. (Juod noii extoiiueiit ma- u
nuin.
12. Domiiio ojus. 12. Domiiio. 12.
19. Omnis ouljans cuni animali, I'J. Qui coieiitcum jumento ,
19.
morte moriciur. iiioi te iiioiiaiur.
iiO. Iiiimolaiis diis cxscindetur. ilO. Qui imniolat diis occiiletur. 20. Qiii immolal Jiis analliema-
tizabitur. .
21. Prnselyiiim non Ijuniilialiis, 21. .Vlvcnam non contrislabis , 21, Non affligctur.
et non oppiinios eiim, quia pro- noquo alllij^es eum : adveiiae eiiini
selyti fuistis iii tcrra /Egypii. el ipsi fiiisiis iii lcrra .^gypti.
Aiiiiilc, illud -a)X-f;i£i iivr;;j, T:o.>).y; cjs : za-:r;p e.\pi'i- V. n. "X.X.lcr, OavaTouiOio. Ila Basilicnsis.
inil. V. 4S. 'A., -., eJtv oi 6ia[Adxo)v:at. Aiiiiiloe Iri-
V. 9. 2., xati -h o'.xatD)p.a zCyi z'r-;z^Ci^/. Grocca buit cditio Romana Symmaclio Basilicnsis ; duo
:
coiicinnavimus scciiniliim iiilerpictcm 1'rocopii, (jui Bei^ii iioinen interprctis non afferuni.
sic lialjct < Symin.icliiis in siia vorsione posiiit
: Ibid. "A.l.lcq, v.A T:aTa|Ti z:. Tov TrXrutov. Sic
pro sccuiulum jus filiarum, secundum jus iiobi- uiuis Reg. qui interprctom non indical,
iiuni. > V. 22. "X.Uc^;, ejiSpjov Sic Basiliensis,
z-/o-j:s7l.
li). 19. llav xot|j.w|jL£vov [jtcTa xtt;- 19. Ilav xotjjitj|ji£vov [j.eTi xt
vo'j^ OavaTio a-oxToV;tT£ a'JTO'jj. vouj dvaOe^jiaTtaOTjaiTat
19 19. Omne dorniicns cuni pe- 19. Omne dormiens cuin j>;.
core, moric inicrficitc eos. mcnto anatheinalizabitur.
20. 20. Qui immolat diis morte ex- 20.
lerrainabitur.
21. 21. Proselytum non vc.vabitis, 21.
ncc afHigctis cum proselyti cnim :
in leria .^gypli.
a'jT(5;. Hanc lcclioncm ut scholion affert edilio Ro- V. 21. 'A., o'j xaxou/T](i£Tat. Coislin.
mana. Aliicodires ))leiiioiem .\quil,E tribuunt. I.t Ibid. "A.tlor, Trpojf]/,uTOv ou Tan£tvo')i£t;, nic.
\ei'e ille voceni Din 4vaO£[jtaTts£tv vcrteresolel. Sic Sic codex unus.
Dcut. 111,6. — Coisl. vl lot.toi, (jivaO^jjtaTtiOfid^Tat. V. 2S. Sic coJex Basiliensis.
iZi hex.\ploui;m qu.-e slperslm. 432
nzrh i
•c"-iz -TT-n xS 3 3. a
'crvn acn i i. i.
2r;n 5 5. S.
-la-s 7 7. 7.
5. Deseres. 5. Sublevabis. S.
I
19. Non coques lisedum in laciu 19. Non coques hsedum in lacte 19.
22. Et coarclabo coarc tantcs le. 22. Affligam aflligentes te. 22. .Alligabo ailigantes t«
19. OC (izeudsii; Efi^ov Sii v 19. OOx o'4/Tjc£t; Spva Jvyd/.ax-i ,19.
Xaxio? [xr^-:ph; aJ"oC. HT,Tp>J(; aJTO'J.
ul dcclines judiciiim.
8. 8. Videniium. 8,
10. 10. Colliges. Alitis, induces. 10.
II. Besii.T agresles.
1 1 .
H.
13 15. Vacuus. A/ii(s, levis. 15.
H>. Cuiii|iorlali()ui3. 16. Consummatioiiis. 16,
28. IH.
P^'
Sn-iU'» '-.pra 9 9.
S.-<-©' r .S.y rn ixT^i 10 10. 10. Kai eI?ov Tbv ©sbv 'Itooii',),.
pm irh-ma -S n^nxi 12 12. 12. Ka\ fiwco) aot ti? -).ixx; "dii
XiGiva;.
armrh 'tojTioat a'jTouj.
in-u?a 13 13. 13. AetToupY^i a'JTO'j.
Sparsit. Fudit.
9. De senioribus Isracl. 9. De scnioribiis Isracl. 9.
10. Ei vidcruiit Deum Israel. 10. Et vidcrunl Deuiri-lsr.icl. 10. Et vidcriint Dcum Isracl.
12. El dabo libi labulas lapidis. 12. Daboque tibi tabulas lapi- 1-2. El daboliliitabulas lapidcas.
deas.
Ad doccndum eos. IJt doceas cos. Ad illumiiiandum cos.
13. Minister ejus. 13. Minister ejuS' 13 Minister cjus.
l-i. Sedete. 14. Exspcctale. U. Sedcle.
IG. Ilabitavit. 16. Habilavit. 16. Ilaliiiavit.
ncrn 2 2. 2. 'A^aCpE^a.
6. 'Ev^xssvsi^xpaTripj?. 'A.LI., C.
xparripa.
Ilpoa^X-^- "A.lJlcr, TTpoji/uds.
9. Tfi? yEpouuiai; 'lapaf.X. "A.l- 9
.IpC) '^'^'^ 7tp.'cj6uTipojv 'I(ipaf)X.
10. Ka\ ^ISov 6pi;j.aTi t>jv 0;iv 10. Kal sISov tJiv Tdrtov , ou si- 10
'I.Tpa'f;X. aTf|XEi 6 OeJiw Toij 'f(7paf]X.
12. Ka\ Swato aoi rij Tzl&Y.ai 12. Ka\ Stafft») aoi tA Tcu^ia Ti 12. KaV' Stoaio aot t3
"ri; XiOivai. Xi6tva. Ta; XtOi-jaj.
10. Et viderunt visioiic Deuni 10. Et videniiit locuni ubi .'~tc- 10.
12. Et dabo tibi tabulas lapideas. 12. El dalio libi l:ibcllas lapi- 12. Etdabo tibi tabiilas
deas.
15. IMinister ejus. 13. Qui adcrat ei. 13. Minister cjiis.
2. 'Ar.apii^. 2.
% Priinitias.
439 HEXAPLOKUM QVJE SUPERSLM.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKO^J AKrAAS.
'E/.).T,vticcc; ypi'^it.a'Si.
A^pjjiaTa (dvSiva.
Dn!:>-':::s 7 7. A!6vj;5vjxo;.
D'NSa n)iT,pu)jcto^.
'E-ivSu|ia.
jcrrfn Et; T>i Xi^tov.
8. 8. £XT,VWI0J.
Tt 11 II. U.
VnDVD 12 12. 12.
CDJD IxiT.a^OYZti.
2n i T! 24 24. 24.
n'n-iEi BXaoTOt.
5. Pelles arietu;n rubricalas. S. Pelles arieluni ruliricatas. 5. Pelles arietiim ignei coloris
Scyplios. Siyplii.
Caliccs ejus.
Lilia. Ilanuili.
Et flores ejus.
53. Quasi n nucis inoJum. 55. Aniygilalaii.
55. Amygdalali.
4il EXODl C.VP <XV. m
iViW.IAXOS. eKOiOTiflls.
'5. Aipfiata xpt(JJv7T£~\jpioftiva. ii. Aip|jtaTa xptiLv T.puGptiuSavw- 5. AipfiaTO xpttjv TTSitupwjj.^^a.
f.Sva.
AipjJiaTa iavOiva. Aipi;.aTa uaxivOiva. AipfiaTa idvOiva.
51. '0 |AT,poj auTT,g. 51. '0 xauX6; auTii?. 51. '0 |J.T,po; auTyj?.
KpaT?,p£;.
"AvOt]. Kptva.
53. 'EvT£Topvjujj.ivot. 55. 'ExTcTU7:oj[j.ivot xaputixouc.
5. Pelles arieiiim iyiiei ctiloris 5. Pelles arielum rubricatas. 5. Pelles arieluin ignei coloris.
Crateres.
Fl.-.res. Lilia.
n'nnnG"
nr-T' Mpiiii.
lD-ip 6 C. 6.
"iriN "iii'on " "1 Ka\ l^-xi <j tJZTiv}] ev rf, ixr,v*
Cogitanlis. Pluinario.
5. Suscipientes ansuuTC , qu:i;- 5. Ita inserias , ut ansa contra Sl
qne ad sororcm siiani. Samar., aiisaiii venial, (.t altera alleri pos-
excipienles comniissiii:e, uiia nil sit aptjri.
nnriin e rcgioiie, secunduiii qiiod
ha;rcnt niutuo.
6. Uncinos. 6. Circiilos.
Kt erit tal)crnaciilum unum. Ut fiat tabernaculiiin iinuin. Et erit t.\bernaculum in taW
iiaciilo.
". Cortin.ns Operimenla capillacea.
raprai um. 7 Siqa cilicina. 7.
Siipposiioria. l\eli(ini ,
pyriata.
A'j),a(a;.
5. KaTd S^u-
TTjv au;;.6o/.r;v t?,?
Tspas, dvT'.T:picjo)-oi dvTt-cT^TOuaa:
dA),T;Xa;; v.:; ixdjTT.v.
Aul:ra.
Te.';toris. Aliiis, varianlis.
5. %. commissuiani sccundi
.\d
faciem contra faciem concnrren-
les ad invicem ail unanuiuanniue.
1S. 18.
20. 20.
24. U.
V. 7. 'A., S., y.i).j--:T;pa; :p'.x-'JO\}<;. Ex eod. muniri pnlest. pro lcctioiie ci).a5iov, censet
liule
Aliam leclionem, scilicct, •:p.';(ivot xaXu"T|ps?, at- reponeiiduni osse x;cfa).(o(jjv, neglecla priina syl-
iVii jiasilicnsis, iiem Regius unus et cditioHomana, laba, y.i, et loco molis lilleris t el a. Sed vide ad
lucito iiilerpretiim noiiiine. biiiic Imiiiii Scliarfenbersjiiini. Dr.ich.^
32-5 5
T-2-r.v 7
'Ji.-! n.-;w2
2:a 9
3. .\inbilum. 5. Arulam. k
P'>,4eav.
vertunt Aqnila et Synimachus, TiapaTdvusijLa. Ejus- Sii TO'JTtov (luvT^XEtiGat. Id est < Velum erat spe- :
deni vocis liai inleiprelatioiics habentur cap. xxxvi, cies operculi, in qiind ingrcdiebnliir arca qiiasi ,
otv.
sin.
7. 7. Vectes. Alius, vectes. 7.
In portaiido illud. Alius, donec
gestent ipsuni.
9. 9. Ad africuin. Alius, ad no- 9.
luin.
Funda:. Tcnloria. •
(T£fji(oaX'.v. KEiTa; iv tw t^' 'AptGjiwv, ev w cpT,7t V. 7. 'A.lJo^, xoj; Qopst^. Sic nnus nis. cl Al
rpvS.lwr dpYvpcvv, xal p(dir)»", dppdzspa si.li\pr\ dina cditio. —
Ibid. 'AXJ., Eto; afpEiv a\jz6. Sic
CEptdd.lsoj^ d,vu:iE:icir\jisrr\(; i.lalio. Id est « Spe- ; Basilicnsis soliis.
cies palers, in qwa siniilarn cnm oleo commiscc- V. 9. "AXloc, ixpb^ v6tov. Sic qnidam mss.,
baiit. Iii cap. XVI, Nunierornm [est nunc cap. vii] laciio inierprete.
lcgitur, valellam argenleam, et phialam ulramque Ibidem. "A.Wof, -[i.iiv'.3.. Sic edil. Rom., ubi ad
CAPUT XXVIII EXODI.
TO EBPAIKO.N. TO EBPAIKON AKYAAS.
'E'AXr,vtxotj ypdpifjiast.
'ETclvSufjia.
yiurn 2'j j',j:t';y.TOv.
4. T6 ireptcTTriOtov. ".\.X.Xor, xh
/di-iov. "AXlo(;, 'K£pt6'6),atov,
Tf|V iTOjtjttoa.
l-JaiyiYXTov. Ko(iu[ji6(jjTov.
K£5aptv.
wro ™12X)
7
8
7.
f.
7.
8. iii^^opo-A
n© 9 9. 9. 'OrJX')i.
zjijsNH wa-nN n il. 11.
cnx nu?vn
nsDa MeToUTpaixtjiivou;.
nsrra 15 13. 13. ScpiYxxfipaf.
U. 14.
nSs;'^ -f\--a ant
7. i-JD i^riuiJiiSsj.
8. Ai6acfOv. 8.-('Ex y.oxy.ivou) 5tav£vr,a,u.£vou.
'AJlloc, xcv().(jjj(Jidvou.
fl. "Ovuxo?. 9. S;jiapd70ou. 9. "Ovuxo;.
Kai auv£a9tf[iivouj.
13. 15. 'AaTctotaxa?. 13.
li. SuKpiyjjLa. M. KposaiiJTi. 14.
'Ex '<a6apou xatajie-
xP'-"^''°'-'
(ityjj.iiva iv SvOEatv.
15. "EpYov ^prjyh)z6-j. 15. 'Epyov ratxtXTou. 13.
KaTotTiv j5u6[j.<jv.
17. Kai 7iXr,pii)Teiv iv aOtcJ) TtAij- 17. Ka\ xaSucpavE;; iv auxij)
17. Ka\ :TXr,p(ja£ij iv ajT^ tiXt^-
ptutxa^a Xtflojv. ucfaj[xa xa-:dXi6ov.
(uiJtaTa Xiciojv.
KEpauvioj. SiJ.dpaySo;.
20. 'Vdxiv9oi;. 20. .Xpua(5Xt9oi;.
20.
22. 'A/.uiEt^. 22. Kp(oaaou?.
22. 'AXu3£ir.
"EpYov Ppo)(a)T(Sv. 'EpYOV dXuatSojtcjv.
23. 25. X
Ka\ Ttotrasts tou tm 23.
X Xoytou Suo SaxTU/.tou; yp'jm\>q-
X '<oi StbaEt? Tou.; ouo SaxruXiou;
Si. 24.
20. Et facies duos annulos auri, 26. Facies et duos aimulos au- 26.
ci poncs eos super duabus extre- reos quos pones in summiiaiibus
:
,1
ilil EXOni CAP. XXVIII. *62
XTMMAXOi:. 0'. 0EOAOTION.
ju-
dicii limbrias : catenala super
utraque latera ralioiialis impones.
Alius, et impones (imbrias etcate-
nata auri super duos annulos,super
ambo latera rationalis.
in-iana nnvS
ntt?nS
27. Et facies
ducs annulos auri, 27. Necnon et alios duos annu- 27.
duahus scapulis
el riahis cos super los aureos, qui ponendi sunt in
supftrhumeralis ah iiifra c regiona utroquft latere supcrliumcralis de-
un)ejusconlraconjunclioneni
facic; orsum, quod respicii juxta faciera
cjusdcsuperartificiunisuperhume- junclur;e inferioris, ut aptari pos-
ralis. sit cum superhumerali.
X auTOus M.xdTiijOjv
Tou? puo cojjious tyJs
X Eitdvtj) |jLTi/av(0[jta-
X 10?
xa'i
'?!? "AXlo^,
Suo oaxTu)itou?
7:otf)5£t?
tTOiiJitooj *
XP^'
oou?, xa\ e-ntOricriig ez' dfjf^toTe-
pou; Tou? iijjioui; tvi; ira.jixfoo; xd-
TtoOev aiiTou, xapiTpiiaijjzov, xaTi
(ju[jt6o)>'fiv SvtoOeV Ttii uuvutpTi? tti?
iiraj[jti6o;.
'AJdog, (ju[ji9o'jvu.;,
X hyacin- in vitta
XlliinaiUt supra structuram
sit
X superhumeralis,etne abstrahas
superhumerali*
Xlrationalea /UiM.5,
et stringes ab anjjulis
rationale
supra positis ad annulos siiperhu-
raeialisha!rcntes,ex hyacinthocon-
lexlos in lexluram superhumera-
lis,nt non laxetur ratioiiale a su-
perhumerali.
A/i«s, et noii commovebilur.
Aliits, et ne decliiieiis.
ilarieniis Easilieiisis codex asleriscos notavil quia in e.\emplaribus usu iritis lextus l.X.\ iDterpretum hic JeUciebat-
iiil
EBPAIKON.
IlEXArLOUUM QU.-E SUPERSU.M. m
T(i TO ERPAIKON AKTAAS.
>o. 50.
IIpoiTrXoxfjv-
Ktoapiv,
onu;;2 in 45 i3. 43.
dSw
32. Os capitis ejus in niedio 52. In cujus nicdio supra i-rii 32.
^us. capitiuni.
Sacciili. Sempiteriuim.
-.>! Tr^pLOTTjOiov. Id est : < Pecloralc alius vocal aiiii- gciidum T.lXtov, iiam liac voce ulitur Plularclius iii
('liiin tX6-(io'/ est Aquihe et Symmaclii supra, Exod. « S(jloiie > pio < pileo » sive i galero.» In liunc lo-
\\v, 7. — yiim A., S., (juj^tYxiov. 0., y.oj'Jix- cuin liaic nutat Drusius : « Vcl secundum aliani
\\:fv porro (^esiimpta fuisse videnlur ab aliq-io codice Hexaplorum. Qua dc re, ncriion dc aliis quamplurimis iu Praeli-
niiniiribiis phirihus agilur.
EXODI CAP. XXVIII. 470
liid
35. "EttI -oO "Aapwv. 35. 'EtiI 'Aapiiv. 35. 'ETt\ 'Aap(jjv.
lertioneni, an aliani iiinuit editioiiem? suiit sane facile labatur ex capite. Est autcni byssinum, etsic
qui nS;VD niitram interpretantur. Idcin n^js si- fabre opertum liiileolo, iit nulla aciis vesligia ex-
gnificat. Hieron. in Comment. Zacli. iii ci- triiisccus appareant. ( Hactenus Drusiiis.
~Ei\* :
iiTtTt9£{ji£vat,
Auo ^Tiiofjtioej
xa\ E/ouijat
i^z' lifi^OTijicov
Ti Sxpa
twv
aJTtov (ijTt-
Cjijhov
(j'ytYXTa. — »"
A.,S'., calenas. LXX,
/ycii., Tli.,
calenulas. 7» alio tibro reperi,A., S.. coii
K«/(/.,
Jbxai; xpuGi^ ihq Ctovr,; X£7i;Tac- 8t' iov toiv (Jjjjtotv
sirica. Ila; iecliones german.ie sunl. nny ntrya
(TuvsCsuYiJt^vai
>.0'j
ky. y.ipcj';, xa\ Tto cjTTiOEt tx ToO dX-
(iipoij? E^TjpTiovTo auv5£;|.tou[Ji£vat £vG£v Toij ),o-
A , S., ^pYov ppoxtoT(5v. 0', ipyo^ txIo-at^c. Heb. —
vtou. Id est
opere funis. A.,, i'., opus laqueatum. LXX, opus
« Uiio superhuineralia aniliolius liu-
:
piicatiira;. Vul'j., $ibi invicem cohcerenles.
ineris iiiiposila, liahentia in summilatilius suis
aspidiscas aureas teniies in modiiiii cinguli Ibid. S., epYov Ppo/toTbv. 0', SpY^v iiXo-
'A.,
qui- :
liusex una parie humeris juiigehanlur; ex allera v.Tfi. Hiic haud dul)ie pcrlinent versiones 'A., £., ut
V. 9. 'A., S., W., &VUXO?. SicBasilionsis. Ilierony- cj[j.£va iv Tji ucffj. "AvOtj Ydp olov pCoa., xpiva, xa't ik
miis ad Fahioiam de vcste sacerdotali : « In utio- Tota'jTa. Id esl : i .\c si diceret, aureis (ilis lexla :
que huniero liahet singiilos lapiihs clausos et astri- (lores quippe adeianl, cujusinodi sunt rosse, lilia el
cios aiiro, i|iii Ilehraice dicuiilur soom, ai) Aipiila similes. »
Syminaclio et Tlieodolioiie oiiyliini, a Septiia- V. 15. 'A., 2., ppoytoTbv ex Basiliensi, el ex aliis
ginla smaragdi liansieruntur.Josephus sardony- omnihiis mss. nostris. Addil Colhertinus, '0 'E6pato?,
chas vocat.cuni Hchra>o Aqiiilaiiiicconsenliens : ut 'Ecci(6.
vel colorem lapidiim, vel pairiam denionstraret.» V. 17. 'A., 2., ©., xal rXTjptoaeti;, ctc. Sic duo
Sic Hieronynius cuin liasiliensi codice consentiens. mss. Rcgii, quorum unus ita pergil, 4vt\ ToiJ 6t4-
criN \STp 1 i.
5.
AtOov xa6axopixiv KpYov, isive opus lapillis coaf,'mcn- advToiv rpatprjv, Tf,v (^jJJwctr xa\ tt;v ii.li\i)eiur
lauim.i T0U5 a(OTirjici'(: y.aX zi.c xeMidzriraq Ci^tfi\j.a-
11)1(1. S., xepauvio^. Hioionymus de vpsle sacer- cav. Id csl Rcliqni corum qni cx llfbraica in
:
doCali ail Faliidlani : < Syniinadins (lissenlil in C.r:rcani liiigiiaui diviiiani Scripluram iiilcrprclati
sniaiasdn, oeiaunliMn pro co IraiisriMcns. i suul, « dcnionslralioucni » ct « vcrilalcm, i iiilcr-
V. 20. 'A., O'.,xp\><s6li6oi. S., \jaxiv6o;. Ex cdi- prclali siint < illiiininaiioncs i ct « pcrrcclioiies.)
tione Hoinan.i. Ibid. £7:1 tt;^ xapoto? auToiJ. Ilanc vcrsioiicu! sine
V. 22. Basiilcnsis, cl.tcinrl, dXucsic, « caleiias.i inlcrprclis iiominc ailcrt Basiliensis; .scd \idctur
lliid. Sic Diusiiis el cdilio Uoniana. cssc A(|uil;c.
V. 23. Hic ct viccslinns quailus versus iii cdi- V. 52. Ita Basiliensis codcx ,
quem unum liicha-
tiime Koniaiia lialicnlui' scd ninlluni vaii.int a Ba- bcmus.
slliensi, cl ah alia lioiuni
;
n":rM aT i"3
20 20. 20. Tiv ovTtodxTuXov.
-irs> a-rr'ja nnpSi 21 21. 21.
14. Peccaiuiii lioc. 14. Eo quod pro peccalo sit. 14. Pro peccato.
8. Odor quielis ignilio Doniiiio 18. Odor suavissimus victimae 18. Odor placabiiitatis igiiitura
ipsum, Doinini. Doinino ipsum.
20. PoUiceni manus eoruui clex- 20. Pollices manus. 20. Pollicem.
lerae.
V. 1. Sic codex Rasiliensis. psal. cxxxi 19, et LXX Exod. cap. xxxix, 30.
,
lam iioniinat. Theodotionis lectio,dva7r£-oiir))j.£vou^, possumus dicere. Babylonii novo vocabulo uemia.«i
in uno Basiliensi liabelur. vocanl. »
V. S. Leclio Syminachi et Theodolionis exslat in V. 9. 'A., StaCwvT] 'Aaptov. Sic Reg. uiius et Ba
Basiliensi ct in editione Romana. LXX vero liiter- siliensis. Edit. Roni., minus recte, 6ii fwvrjv 'Aa
prelum leclioncm sic effert Basiliensis, xal -Iv xt-
pojv. Synimachi lectionem sic habent Basiliensis el
;tjjva xat Tbv reoof,pT] toO ir:£vo'Jjjia-:o?. Aquila itera
diio Regii, Cwvi? 'Aaptiv. Theodotio, sojvt) 'Aapuv.
vocein 1£N sulet verlere eTTsvoujjta, ut jam sa;pe lla mss. nostri et edit. Rom.
memoraviinus.
V. 0. 'A., :>! T.i-aM^j -.b otYtov. Sic Basiliensis, V. 14. 'A., 0., T.zfi\ dfjtapTta?. Sic Basilicnsis,
qui eamdem lectionem ibidem LXX interpreiibus qui leclionem LXX lulerpretum sic efferl, d|xapTta
t:iljuit. 2., a!f6pt.i[j.a. Sic etiam "ITJ vertit Aquila yap eiTtv.
178
EXODI CAP. XMX-
0' 0EOAOTI(1X.
2VMMAX0S.
15. Siipeilluum.
15. 15. Peniiam.
Peccali enim
14. esl. Mins, 14. Pro peccato.
li.
peccauiin eiiiiii csi.
18. Oilor placulnlitatis ignitum
18. Oiloi- placabililalis. 18. In odoiem suavitatis iliy-
V. 2,0. 'A., xiv dvxtoaxxu/.ov. Sic Basiliensis. y. 57. "A.Hoi , E^tXdsT;. Sic Basiliensis ,
unus
Editio Roinaiia id quasi scliolion afferl siiie iio- , Regius et editio Roinana.
minc inlerpretis. Ibid. "AJ.J.01, otYtov xdiv dyiiov, ex Basiliensi.
V. 21. "A.l,lcc;, xai TzpiT/_zzXi; xb aT;jia , ele. Sic V. 40. Sic quidam niss. et sclieihe Coinbefisianae,
Basiliensis. Verum videlur iioii ad liunc lociim ruin liac nota ; 'Alv, [jtixpov 'E6paixov otvou xa't
periinere ; sed aliunde translatum csse. iXaiou. Mys-.ai oz , w^ (frisjiv 'Iojitito^^, Suo yoai;
V. 22. T6 (Txfap xal xr]v xipxov. Sic Basiliensis, 'Axxtxou.; TrisxEuxsov ok £V xouxot; auxto , dxptSiS;
•
non allato interpretum iiomine. xou o6vou? xi [Jioxpa Eriisxa.uiEv^o. Id est « Ain, :
Ibid. Ttjv xvf,;j.r,v. Sic Regius unus, qui Iiabel mensiira Ilebraica viiii et olei ; capit autem, ut .-lil
oTov XTjv xvf];jiT)v. Editio Romaiia , xtjv xvfi;j.T]v tan- Jo.seplius, duos clioas Atticos ciii utpole, gentis :
7. 7. 9u[jiIa;jLa TjSuir^dTCdv.
xirn STatTJpo?.
nuN 20 2». 20. nuf jiov.
6, Velum. C. Velum. 6.
13. ToOxo 6a)30'jat na; 4 itapsp- 13. Kal tout6 ssTtv 3 6(oaouJiv 13. Ka"t toOto 8(i)iouiTt 7:5^ 4
Sao! dv 7:aoaTOpsu(ovTat tJjv e:t£- 7:apaTOpsu(5[xsvo; JttI Td? Jirtaxo-
GXSlj/tV. itd.;. "A.iJof , Tiaj iiopsu(5pLEvo; tv
Totj dptO[jt.otj.
Iza-Tipoi;. Atopdx[tou.
20. 20. 'OXoxauToo^taTa. "A.Uoc ,
20. nuji,4ov.
6XoxapTr(op.aTa.
25. 'Houc7(jtaTa. 23.
32. 32. SuvOstiiv. "A.l.lor , ffu[ji[i£- 32.
cptav.
13. IIoc dabunt omnis iransiens 13. Et lioc est quod dabunt 13. Et boc dabuiit omiiis traii-s-
aJ inspectiones. quicunque transibunt ad inspec ieiis ad visitaiioiies. Alius , oniiiis
tioneni. qui transit ad numerus.
Siateris. Didrachmatis,
20. 20. Holocausia. Alius , obla- 20. Ignilum
tiones.
23. 23. Condimenta. 23.
32. 52. Compositiouem. Alius, com 52.
mensuralionera.
{S5 llEXAPl.Or.luM QU.f: SUPERSUNT. iU
To rnrAiKuM. TO EBPAIKON AKVAAI
'EUr,Jty.ot; Ypci|J.[Aa5t.
07. 3 -
V. 1. rcTC 0', e'j3tatiTr)ptov. Colslin. ad marg. T4).a; evTaOOa tou; dva^upjts f,T0t otto3Tf|pa;
[Jikv ,
liuo Regii hanc iiolain liabent sine noniine aucto- riipte, ni fallor, legitiir 'AxuXa; [j.aXXov evTauOa touj
otiijiTTipa? xa>.£t •
tJ/aX(5a? 6k -uov? /ptxou? , oO; y.o.X iiilerpiotnm accuratius in aliis codicibus elTerunlur
tlcioou? £x4).EKV 6 SJ;jL[jtayos. Id cst : « Aqiiila liic qiiam in Coisliiiiauo supra , ut eliam ex Iiac nota
vectes vocal oitoiTTipa?, annulos vero, ciicM/os,qiios probalur.
j)i3ri?.ss«s vocat Symniachus.» —
Coislin Hicmullum V. 6. Sic Basiliensis, pX^[jtaTos, sine nomine in-
(liflert ali nmnibiis aliis coiiicibus : nam primo lia- lerprclis.
bet : 'A. , 'L. , slioooL, et postea S. , 0. , eU 0:^xa; Iliid. KaTot 7rpi5(i)7:ov IXasTTipiou 5 euTtv e7c'i. toiv
toii dvatfopcJTt. Deinde lianc notam subjicit : -xj- [jtapTupttov. Hxc videntur excidisse ex versione
i.
8.
vS3-S:-n!s'i nVn nzTc-nNi 9 9. 9.
i. i. 4.
V. 2. Ex Basiliensi, ut ct ali» pene omnes hujus alia qnne in Basiliensi codice adduntur,'non exsiant
j..,.,j[i5_ in IIebra'o, et liaiid dubie obelo nolata erant iii
01 -loi.Yoi, uliv Oup(. Sic quidam mss.
lliid. Hexaplis.
V. i. Ha;c verba, xa\ to xtixxtvov t{- vt,iit<1v, et V. 8. Hkc desnnt in LXX ei in Basiliensi sup-
]
m EXODl CAP. XXXI iSG
(jxeuT) ouTri?.
Uriae.
1.
alio additur, et altare thymiainatis, g
et altare liolocausti, et oninia vasa
ejus.
plentur ad marginem ex alio interprele, cujus no- V. 17. Sic Coislin., qui accurate lectioiiem Aqiiil:e
nion lacetur. refert ad liunc locum twv 0', xaTiTrauJe xa\ vr.a.j-
V. 13. AdXrjaov. Sic , ut videtur, cseteri inter- aa-o. V. aiitem 18, nbi 0', xaTe-auaev, Coisliji. iii
pretes. Ex Basiliensi. margine habet ^nauaaTO.
in HLXAPLORUM QU-C SUPERSUNT. 438
bnp*i 1 1.
1. i.
9. 9.
18. 18.
VTD '3 D';n-n« az^a snn 25 23. 25. Eloev Mtouar,; xbv ),a4v Stt
iTOTTcTaiiiivoc a'JT(>5 Zti dTsrd•
sein : vidi populiini liiinc, et ecce Moysen cerno quod populus iste
:
18. Non vox claniandi fortitndi- 18. Non est clamor adliorlan- 18.
neni, et nnn vox claniaiiili dcbili- neque vocilera-
tiiim ad piigiiam,
latem : voccm camiuli ego au- tiocompeilentium ad fugam sed ;
verat euni .\.liaron ad infamiani in verat enim eum Aaron prnpter ruerat cum Aaron in iiomen lur-
insurgentibus eorum. igiiominiam sordis,et inter hostes pituilinis, in obsistentibus eoruni.
iiiidum constituerat).
Ibid. Oi .lciMl, ouTo; i MwOari; dvf|p. Sic unus conflaTit, efformato atqiie affabre olaborato vitulo ."
In iis vero hsc nota legitur:"AXXo;,e>* ri/rr), (fri^jX, egrcssus esi, eodem scopo vitulas auieas effecit. »
t6 Yp'Js£ov syibvEjGo , SiaTrXaja; Tbv [i.6z-/0'i xa\ to- V. 9. Hicversus, a LXX interprelibus piiclcr-
peinjas 0'JT(5v. 'En^i-ep ot Ati"J-Ttot tojt'ov E(ie6ov, niissus in Basiliensi codice, ad margiiiem afTeitur
9. Ka\ eXt.z'j Kupto? 7ip'jj MtoO- 9. 9. Ka\ etrrcv Kupio; Ttpb; MwD-
CT^-j •
'Ew f/axa Tov Xaiiv Toutov •
y,a\ aT[v 'Ewpaxa tSv >.a>jv toutov •/aV •
25. ETSev Sk MtouffYii; t6v Xaov 25. Ka\ iotov Mioucjiii; t^v Xoiv 25. Ka\ f.IoE Mtouuri? Tbv Jxciv,
8Tt yzyu[i.'^oi';aii , TrpoiStoxev i-ip OTi fitscrxioaijTat , otEaxsSaas fdp Sti ota(ixsSaa[jt£vo; eoTtv •
OTt 5i5-
auTbv 'Aaptliv ci<; xaxtovu[jtiav tois auTou; 'Aapojv eJttxapjJta Tot; utt- cxioaaev auT?jv 'Aaptov, iriyap^ij
(iv9iaTr,x(5(jtv au^soij. EvavTioii; auTtiJv. TOt^ avUsaTr//oatv auTtov,
51. 51. 'r^TEiTpsJ/E 6£. "A.lXc(: 51.
l7:iGTpEtj/£ 6e. "AJ.Joq , xa\ ini-
a-pd^ti.
SYMMACHUS. LXX IMERPUETES. THEODOTIO.
1. Convenit. A/ius, congregatus 1.
est, aut, insurrexit.
23. Vidit autem .Moyses popu- 25. Et cum vidisset Moyses po- 25. Et vidit Moyscs populuni
him quia nudatus esl prodiderat : puliim, quia dissipalus est : dissi- quia dissiiialus esl quia dissipa-
:
enim eum Aaron in infamiam pavit enini cos .'Varon , gaudium vit ipsum Aaron, gaudium aJver-
obsistentiLius ipsis. adversariis corum. sariis eoruin.
Patr. Gr. XV 16
l'.t\ IIEXAPLORUM QU^ SUPERSUNT, 492
5 3. 3.
•]'n'S3i 5 6. 5.
3. 3. Iiiires. 5.
13. Scire fac roe nunc viam 13. Ostende mihi faciem tuam. 13.
tuam.
18. Videre fac me nunc glorlam 18. Ostende milii gloriam tuam. 18.
'luani.
19. Ego iransire faciani omne 19. Ego ostendam omnem bo- 19.
bonuin uieuin super facies tuas. nuin tibi.
V. 2. Ncutra lectio exstat in Hebraico , utraque iii Hebraico , sed utrnmvis lectionem sensus ad •
tanieii cuni serie quadral. Prodit ex inss. miiiit. Uiins codex £iTi|£i?, niale.
lialict
V. 3. LXX , £tad?(L>, Al., el(id|£i. Haec non exslat V. 13. Act^iv y.01 ceautou Si^av. Sic editio Itora.
nvT 1 mn' 6 6. 6.
non "ii'a 7 7. 7.
y}2
i.
4. 4. X
Et non posnit vir orna- 4.
)i( nientuin siium super se ',
Esl hand diibie lectio alierius interpretis. V. 19. npo-opcuaopiat r.ph npooiiMu aou. Sic
V. 18. "A.Oot, Sctji^v (Jiot
, etc. Sic qusedam ca- Basiliensis codex.
tcnx.
ivi[JLaTt Kuptou.
6. 6. Kupto? 6 Oeis- 'A.J.Iof, Ku- 6.
pte, Kupte.
7. 7. AtaTTiptJJv xaV EXeoj. 'AJlJ.o^, 7.
xa\ TTOtcJv tXeo;.
Et Moseb nnn cngnovit qtiod Et ignorabatquod cornuta esset Et Moyses nesciebat, quia cor-
prniuicuisset culis facierum sua- facies cjus. nuia erat species vuitus ejus.
V. 12. "E-i-/-o;a,aa. Sic Basiiieiisis codex , laciio TuvovTO?. — Coislin. A., TsvovToxonriJsi; aOT<5. S.,
inlerprete. TpaxT]).oxo7t^(Sit; a'j-6.
7. 7.
nu? 9 9. 9. 'Ovjxoc
AiYtov.
II. H. KaV Tt)v (jxiTtTiV autou.
VD-lp KpCxou(.
Tinn
Uationali. Rationalis.
22. 'Apx^ TrpioTOfsvr^jjtiTOjv. 22. 'Ap;(7]v 6£pia[AoiJ •^upuv. 22. 'ApxT '7:piuT0YEVT,;j.aT0)v.
8. Ka't D.atovsi? '.fauiTiv, xa'tdpto- 8. In Basiliensi i;odice, Kal IXatov 8. Ka't D.aiov el? zh 900;, za\
(AotTa e!? t6 IXatov Tri?xp[j$oj;, y.A TTj; ypiG-u>;,-ACi.\ xh 6u[ji(aiJLa tti? dpw;jtaTa si;T?)IXaiov ttj? yplcttin;,
fei? T69u|jti'a[Jia Tojv ^SuafjtdTtuv. ouv6£!i£oj; , xa"t /tOoujaapotou, etc. xal ei; t6 6u[jt(a^ta tt;; auvbiaeoj?.
9. "Ovuxo?. 9. SapSSou. 9. "Ovuxo;.
noorjpT). Adytov.
ii. Ka't t})v (jximjv auTou. 11. Ka"t t4 7Tapapu[JtaTa, 11. Ka\ tJjv oxilzTiv aOToiJ.
Dcpojva;. AiaT(5vta.
mata ad oleum unclionis,etad tliy- untlionis, et ihymiama composl- mata ad oleum uiictionis, ct ad
tniania cnndimenlorum. tionis, ct lapides Sardii. Uiymiama compositionis.
9. Onychis. 9. Sardii. 9. Onyrliis.
Podercm. Ralionale.
Fibulas. Circulos.
Vectes. Atii, Tabulas.
21. 21. Et quibus visum cst animne 21.
eorum, demptionem. At., etqiiibus
iu sponlaneii.ile spiriius eoruin.
490 IIEXAPI-OULM QL.£ SUPERSUJfT SOO
24.
53. Et oninis vir qiii iiivenlus 23. Si quis habebat liyaciiithiin), 23. El oniiiis vir apiid qucm et
esl cuni 60 liyiicinlliiis, ot purpura, et purpuiaiii, coccuniqiie liis tin- cuni quo inventus fuerit hyaciii-
el verniiculus cocti el byssus et ctum, byssmii ct pilos capraniin , thus, et piirpiiia, et veriiiieuli va-
capia; et pelles arieluiii. pelles aiii lum rubritalas, tt ian- riiini, ptbyssus et caprinaelpclies
ihinas, aricliini.
3j. In liyacintlm, ct in piirpura, 53. Dc liyacintlio, ac purpura, 55. In hyacintho et purpura, iii
in vcriiiiculo cocci, ei in bysso. coecoque bis tiiicto el bysso. vermiculi vario, ei in bysso.
V. 5. Ex Basiliensi, ut et alise pene onines hujus tectum ejus. — Coislin. 01 .XoiX., xa\ tt;v oxin. Alii
capitis lectiones. Aqiiila verlil alilii JxoJcio;. oiniies 'A., S., 0., Iiahcnt. Ibid. Coislin., habet I.,
V. 7. Ita Basiliensis, e.\ qiio ctiaiii Graca versio- T.zpd-iaq, nieliiis qiiaiii alii, T^spwvac.
iiis Tuv O' cxcerpsinius. Iii editis naniqiie posl, y.ai Ibid. 'A., xpixoj?. i., TTipcjvaj. Ita Basilietisis.
£,um S7T,;r:a, c;elera lieficiunt. Voceiii dd T|OU5p.a Ibid. savio»; (>x IJasilieiisi.
vertunt .4quila el Synunaclius siipra, Exod. xxx. 7. V. 12. Iii Baiilieicsi codice posl, ti Oj3ca(JTf]p;ov
V. 9. "A., S., 0., Svj^oj. Sic Basircnsis vocem : twvO',h;eca(ldiinlurndniarpi;;cni,TT;^6),oxa'JT('j;£t!);,
Cnu ila veilcre soleiit ties iiilerpnios ; allanieii Gc- xa"i t6 X07xr,vtoi;.a (si(),T6 /a).xoiJv t6 aitxvj xs'; tou;
iiesiscap. ii,y 12, Aiiuila verlit uapoovjf Ihi vidrsis. . (ivacop;?; aJToi}, x:t"i. T.xi-za tj! (jx:'jt) a'JToii, xa"i
Ihid. 'A., t)., Wyiov. Sic Basilieiisis : ila soleiit t6v ).o'JTr,pa, xal tt.v ^aiiv a^jTCj, xa'i Ti 'iG-zla itfi
vertere onines, at(|ne etiain LXX. a'j),r,.; xal to"j; aT'J).0'j; a'jTT,;, xa\ t6 6-ii7Taa~pov
V. II. 'A., 2., f)., xa\ Ti^v (jxiTniv tj-.t^c;. Sic TTJ; t:'JXtic, xal tO'j; T:affiii),0'j; Tf|; axr^vTjc, xa'i T(i
iiiss, Regii el eililio Uoin. Tiiuni aiitiiii inlei pre- TTipisaa a'JTcov. 0' xa"". TiAvTa Ti (j-/.i'JT\ a'JToiJ, xaV
luin versioiieni liic sequitur vulgatus iiit. qui habet T.Tii; sToXa; (kvia? 'Aaptijv toO Ispioj;. • liulocausti
fcrre, siquidein ei in his illa soepe ab hac disso- TO'JToi5 rapaXXiiaasi. 'A).X' oti xaV iv tcjtois, (jtaX-
iiat ; imo vero his (id est asieriscis ) inulto magis Xov t) xaTd t6 dXXo T-ij; Tpa-.f ?,? ^oacfo; . ivTa'j9a
.ibundat quam alius Scriptur.-e lextus ; Scd ctiam ::X:ovd^£i. Ka': 5 jjtT) ol daTepiaxoi * 0'j ST;XoiJa; ~a-
in iis qii.c asterisci non iiolant a LXX Intcrpieli- ^vjii^i Tou; 0', xav to'Jto'.; O'joiv eXottov t6 ttj; t.h-
bus pra;tcrmissa fuissc , iion minor differentia de- psXXaYT;; sloo; ocxcto^jTa:. Kal Yap jvTa-jSa ^xSoaiV
prelicndiiur. Eteniiii lioc loco prxsens editio de [AiV <j 7iapO'jaa 8ir;Yr,aiv ^otstTa: TtiJv OYioiv aToXtiiv
«acris vosiimcnlis verba facil ; illa vero, prssenli cxei-jTi 5e Tr,4 ::pox;;t[JtsvT,i; auve);eia; -api5iO'j-a,
501 EXOD! C.M>. XXXYl. 562
'i-2.
2-2. na,- oj KSo^s. 22.
33. Aii zr\i OaxtvCou xa\ xr,? 3.5. Ka\ 7iotxt'ATi u'^ivat Ttli xox- 33. Ka\ TtoixtATi ev Tfj uaxivSqJ,
TOp-fO pa? xai Toj xoxxivou tou St- x(v((j xa\ TTj ^uj(j(j). xa\ ^v tt) TOp^upa, ;.a\ £v xto
6a-ou , xa\ zr\i puaaou. xoxxtvo) Ttjj aiXotoujiivto, xa\ t]j
pujatp.
35. Per byacinlliuin cl purpu- 33. Ei varia le\ere cocco et 53. Et varia in liyaciiitho, cl in
r;iui el eoccinuin liis liiicluin.et bysso. purpuru, et iii coicino \ariegalo
b^ssiuli. — "
et bvsso.
et craticuiam «ream
ejus, et vecies ejus, et omnia Ediiio Uomana liabet ixouaiov xapStav, sine nomine
vasa ejus, ct labrum,
et basim ejus, et tenioria interprelis.
alrii, et coluinnas ejiis, et velum porl.T, et paxillos V. 23. Iia Basiliensishunc versum secundum tres
tabi'rnaculi, et supervacaueaeoruin. LXX, ct oniiiia inlnrpreies atlulit; qnartuui eliani adjecit,qupm non
vasa ejus el stolas saiicla.s .^aroii sacerdoiis. i Il;rc noininat. 'A., xa\ cxtW.r,xOi; t?j Statfopov. Sic solet
niifi lial;eiitur in Ilebiico, ut neque ea (\ux in edit. vertere Aquila : nani sic infra V. 35, et supra
Roiiiana eodein versu feiuntiir; sed aliuiide ct for- cap. xxviii v. 15. "Vide , noiam ibi.
tasse cx aliis versiouibus coiisarciuata siiiit. Ab V. 24. Ex Basiliensi.
liinc autem versio LXX usque ad rMieiii libi E\odi,
aut niauca aut coufusa est, ut liifra inonebilur.
i
V. 54. Ilem ex Basiliensi. — -., urroSit^at. Cois-
TauTa £^(jjO£v ETTitaayaYOuaa, Et^E^fi? TT£p\ tou xa- bet : alque cum Iiac ediiione consentit, sed non
Ta7:£Taa[jiaTo? aTOyyiXX^t. Ka\ jrptSEtat [.tev aujjL^cj- diu : nam usque ad illud : El capilelta et circulos
vojs Ti) 7tpox£t[ji£vr, ixo(5a£t,dXX' oux kWi tcoXu. M£ypt e.orum iuauravit auro, el bases eorum quinque wrca;
yip Toij- Kal za<; xs-paMSaQ xal tck; iraJ.lSaq uv- coeunies. Deinde iransgreditur, el narratquomodo
rdir Kazeyjivvojcrs yj^vcritf), xal ai ,8dcet(; avzwv Beselcel conslruxerit arcani, et ca qu.ne ad e.Ttn
503 HEXAPLORL'.M QL'yE SUPERSLNT. 504
perlinebant, atque propiliatoriuin ex aiiro et clie- :isyz£ /aXKoi cv(f.rpoiovcrai Uihy C::£o6abst
)T)bim in eo, el niensam vasaque ejus , itemquc xa\ 6'.T,Ysi"ot'- w; BiicAsf,/. xi-six-Oacs Tr// y.iSojtV/
candejabrum atquc oleum unctioiiis sancta; , ct y.i\ -.b. zip\ a.'j-r;>, xai Vi '0.3.'j-t^(>:o'J ih iv. /pjiiou,
compositionem iliymiamaiis , et altare SRneum •/.a\ Ti ev aCiitTi yjfoy&tji , v.n.\ -fjV •:pa-ijav y.al -ri
,
pliialas quoque, ct carnarias fuscinas, tburibulum, cxsOr^ oOtt;?, zav rf;/ '/.•r/y'.z't xa"i :>> ti.mvt zvj /pi-
labriim aencuin et bases ejus. Hiec omnia, alia qui- ofjtaTo; ToO 4yio'j , v.i.\ 'f.v cvv^eiiv toO OvjxiCiia-
sed lanicn quodammodo in serie conveuiuiit. Ab za\ iki xpidypa.:, xa\ -h rupclov, xa\ tov /,o'j-f,pa
jiac vcro clausula cuin liac cdilione convenit, sed ih'! ya.\-/.o'j'i , xa\ Ti; paKi; a'JToO. Ta-jra TiavTa,
cum iionnullo discrimine ; attameii convcnit usque Ti [/.kv iKJTEpizpiijTa, Ti Sk Tfi cppaj£i -apr,'/,/aY-
ad ilhid, Ei capitella earum deargentaia circiiw. [jtiva, ojji,to5 Tpo-Lp T'.'/"i C'jv5'.£?sisiv. 'Ex 6i zrfi
Deinceps vero siiie discriinine proccdit usque ad Tsp'.xo-f,? Ta^J-r,; cjva-TiTai TraAiv zf^ T:poXi'.[i£VT|
illud, qui fabricatus est iexiilia, polymita et varic- £-/.ooj£'. , ;;).f,v ir^ o>.i-{v/ xavTa'j9a Tapa/,AdTTO'jia ,
ht iiituteruni iti ipsum marginem hyacinthbium. ita ut xi.lrtxa, ir ztj vaxirdcji xal kr zr\ c^oppvpa, xaX
jaceret snpra mitram a parle superiori, quemadmo- zCo xoxxlroi, xal z-(l fivcrccp. Mz-.k Ta'jTa ivaxdn-
36. Et fudit eis quatuor bases 56. Fus"rs basibus carum ar- 56.
i'-i^'>ii. genleis.
58. Ei bases earum quinqiie 58. Basesqueearum fudit xncas. 58. Et bases eanira quinque
»"iiea;. .-Gne».
1. Et fecit Beseleel arcam X de lignis imputribi- I. Ka\ sr.oiTjssv B£5£Aef,X Tf,v xi6ti)TV/ X ^''- *'"
Xlibus, duorum cubilorum et dimidii longiiudo '^Xcii'/ a.cT~.-zhi'/, 5'Jo t:t,/scov xat fjjjiisouj t6 jjif.xo;
X ejus, et cubiii et dimidii laiitudo cjus, et cubiii ac X a-'':f,s, xal ^f,/£o; xa'i f,iJLLio'j? to 7:XdTo; a'JTf,?,
X dimidii aUiludo ejus ', Et inauravit eam auro X xa'i '!^c/.-'^i xoi f,[ji'cou; t6 u',}o? a'JTf;; * xal xa-
muiido inius et foiis. 2. Et fecit ipsi cymalium au- T£/p'j3(i)i£v a'JTf,v /p'ji!oj xaOapw IsojOev xa\ ?|ii>-
rcum in circnitu. 5. £tconfla\it ipsi qiialuor annulos 0£v. 2. Ka". £ro!r,Tev a'JTTJ x'j[tdTiov /p^juouv x'JxX(;j.
aiireos in quatuor partes ejus : d'J0S annulos in la- 5. Kat i/iov£U5sv o'Jtt) Tiuapa? 6azT'jX:o'Js /pusoOj
505 EXODI CAP. XXXVII. 506
irtei 7r4),iv r^ph; ta ivrauOa, ti? twv ii^iu-^ Ocpr,- aum pnccepit DomimtsMoysi.lVmcserofeTmausquc
youjjtevT) axoAaj , xa\ i^' ixav^v aujjLnpoasXOouTa ad liiiem, niuUis iiiterdum ailjeclis verbis, et euin
(iiXP' ^o3' /lal ficrireT-^ar ^«' aiiri Jlwjxa vaxlr- pari ordinis varietaic, disciiineii aperte exliibet.
Oivor, oicre txtxeTaOai Ti\r p,lzpar urojOev, br zpcjtor crvriza^e KvpiOQ r^) Mhjvcri. 'ExeiOev 5&
*
jj.txpou tpavat jxsxpi tsXou? xa\ TroXXarg TOXXdxi; f>Ti[Jid-(ov upocGrixai?, xal (ATivtiiv xa'i ir\ xoutdjv
dXXoiwTjt -f,? Tdsiio^, TiapTiXXayftevQV 'ifOMaa. Tiipttpavu); £7:i5sJxvu"at.
iJx versione LXX Inlerpretuni cum asteriscis et obelis ex cod. Colb. 3084.
~» S. "V^avtou X ETOiyjdsv auTti * XtpouGdy.. C. 5. Tcxtoris X cl fecit illud t Clierubim. 6. Et
Kat i^rtiQrjXav auti ^Tit liacapa; atuXou? daTjTttou? imposuerunt illud super qualuor columnas imputri-
x:(Tax;);pua(jj|jiivou,; XP'-"'V' ''•'^'' "^' xscpaXtSs? auToiv biles inauratas auro, et capitella corum aurea, et
Xpuaat, xa\ tscjiaps; pdaeis auTtTjv dpyupat .... qualuor bases eorum argentese 57. Et fecerunt
37. Ka't i7:oiT)aav xb xaTaTOTatijjta xri? Oupa,; TriJ velum januE Tabernaculi -f- testimonii * cs liya-
Tou jxapTupiou *
axTjVTJ; -f- k^ uaxtvOou , xa"t TTop- cintho, et purpura, et coccino neto, etbysso tort.i,
9upa; xal xox-xtvou vsvTia|j.evou xa\ §uTaou xsxXtj- opiis textoiis -;- Clierubim * 38. Et columnas cjus
*
(Tjjt^vT);, Sp-j-ov u^avTou -j- XepouSetjA 38. Ka"t Tou; quinijue, et fibulas coruni, et inauraverunt eapi-
aTuXoug auTou itivxE, xal tou; xptxou? auxdiv, xa\ lella eorura ct circulos eorum auro. Et bases
xaTsxpuaojaav t4; xctpaXiSa^ auTuv xa"i Td? iJ/oXf- coruni quinque senea;.
£a.; auTtiJv /puat'(;) , xa\ al pdisti; autijjv izivzs. xaXxat
patdvuafjta, xdXujjtjjta
36. 56. Kal at x£'paX!5c? auTtJJv r.t- 56.
piTip-j-up(0[Jiivat dpyupfto. "A.X.loi;,
r.a\ o.\ d-f/.uXat auTwv dpYupai.
O' iiXl(>}<;, xa't ai Tiaaapsc ^dast;
auTtjjv dpyupat.
38. Ka\ td? pdo£t{ auTtov 38. Ka't at pdasis a\izil>'-i r.bizt 58. Ka'i ot pdasti; auToJv it£vt3
3;s).xa?. iakY.!i.X. /aXxal.
SY.MMACHUS. LXX INTEUPRETES. THEODOTIO.
35. Velum. Alius , tenlorium,
operculum.
3d. 56. Et capitella caruni inargcn- 36.
tata argento. AUus, Et ansulae
eorum argcnleaj. atiler, ct LXX
qiialuor liases eorum argeiitea;.
38. Et bases earum quiniiue 38 Et bases earum quinqiic o8. Et bases earum quinque
a;ii(,'as. a:ne;e. senex.
i7:'t Ta Tcasapa p-lpT) auTTic 5uo SaXTuXtou; £7:'t zh lcreejusuno, etduosannulos in laiereejus secundo
xXtToi; auT^s t4 ^suTspov -j- eupst? Tot; Cii)3Tf,patv. •f- latos cingulis . i. X ^' f<^cit vectes dc lignis
i. X ^''^ ETiofTjaev dvatpopetc ex 5u"a(jjv daf|7:T(ijv,
X iinputribilibus et inauravit eos auro \ 5. Et in-
X xa^k xaTSxpuaojasv auTouj yp'j<:'w> * .'J. Ka\ ci- tulit vectcs in annulos in lateribus arcre ad portan-
*
(rfjVEYxev T0U5 dvatpopstg uq tou; 5axTuXtou? e7:"t toI? dum eani •i- in ipsis
JtXsupot? TT|? xt6ioTou (oaTe atpetv auTTjv ^- ev au-
Tof:
507 HEXAPLORUM QVJE SUPERSUNT 508
C. £t fecil prppitiatoriiim -i- super arcam * ex 6. Ka\ i™£i;aev' D.aoTfjpiov + 4vw9ev tt|? y.i6ii)-
auro mundo >{ Juorum cuhiloruiu et dimidii longi- TO'j * k-x xpusfoj -/.aOapoCi X 2'Jo mri/iojv y.aV 'fijxl-
Xludocjiif, ct cul)ili ct diiuidii latiludo ejiis \ h X ^'i'-'? [J-T-.xo; a'JTO'j, xai •n'f;;(£o; xai f,[j.(TO'j? tb
Et lecil duo clierubim X aurca *
toiiialilia fecit X "J.Ofio; aiiToO * 7. Ka\ £-oirjSsv 6'jo /spo^jSelii
X fecil Clierubim ex ulraque parle (ad murg. siim- TO'j i/,a3Tr,pio'j t6 Ss'JT£pov X *" '^" iAaJTT^pCo-j
Snilalc) ejus *
9. Et facti sunt clierubimcxtendenles X eTOiT,ciev Tou; '/^spvjfiiiy. e? a[j.90Tep(ijv twv p.e-
alas.desuper obuiiibraiiies alis suis super propilia- X piJJv (ad marg. fixptjjv) a'JToy * 9. Kai iyiwjio
torium secundum faciem suam.vir .id fratremsuura oi yErjo-j6i\^ IxTsi-zovTes Ta; nTfpuYa?, tr.ivbi^zv
supra propilialoiium eraiit facies clieriibiin. sucxiiJovTSi; Tat; jiTipu^iv auTou e-l t6 U,a-
CT:r;piov xaTa T.piMr.ov ajzwv, dvi^p zpji; t^v dSeX^iv aJToiJ £7:1 to iXaiTTjpiov f,cav TJ! Tooioj-a Twv
XepouSeifi.
10.'Et fecitmcnsam ^ proposiiam ex auro puro *
10. Kal 6-oir,ae ttjv Tpa-n:sCav -f- Tr)V 'npoxcijii-
-S- et conflavit ipsi quaiuor annulos aureos ; duos •i- VT|V ex )(pu5!ou xaOapo'j, xat extoveuaev aOTij Tca-
t- ad lalus unum, ct duos ad latus secundum, latos •f- aapa; oaxTuXiou; -/puao'j; 6'jo iTz\ Tou xXItou;
K- ad portandum ciiiguiis ipsis.Et ciiigiila arcse ct •i Tou evo;, xai O'jo e-l to'j SeuT^pou, supst; woTi
-{-mens.^E feeit, et inauravit ea auro de lignis inipu- •i- oipscv Toi; ^waTiipjiv JauToi;, xo\ to'ji; ^ijJCTti-
tribilibus l Xduoium culiitorum longitiido ejus, et •i- pa; TTJ; xi6toTOu xa\ Trji; TpaTrefT,; e^iToiTjosv v.e.\
X II. El
ejus. cain iiiauravit
puro, aiiro ct fecil ipsi X 6'Jo KTjyid)'^ t6 [i.T/.Oi outt;;, xai T:f,/so; t6 eup':;
X ronam palini in
circuilu cyniaiium au- : et fecit X 11- l^aV xaT£/p'J3(jja£V outJjv xoOopiJ, j(pua!tp
pNn-r,K 1 1. 1. rXojaatixojjtov.
'.•TT 2 Sajtcif., CTitjavov. 2. 2.
n--:3 6 G. 6.
oay.TOXioi £? Of,xa; To"? dvatfopeuffiv, tuaxe afpEiv tinos cjiis, et lliunbula ejiis, Bt cyallios ejus, el li-
t:,v Tpaz^Cav. 13. Ka\ J7:otT,(;ev tou? dva(foptic ex baloria ejjis, in quibus libabit, auri puii.
^JAiov Y.%iz-^p\>sioaiv aCiTou; XP"'^'^ ''"'"^ alpsiv xr^v TpdTtaJav. 16. Ka\ ItcoEtjcjs rd C/ceuri
o.3i~.x(x)'i, y.cCi
tf|; TpctTO^ri?, Ta Tp'J6Xia ouTii?, y.al Td? Ouiaxa? auTfi?, xa^ tou; xudOou; auTYi;, xaV Td ciTOvSsia auT^?,
.{- xoputff,? avojOev aTepciv, oXov "/puiouv xa"i JtttJ -j- aureas; et forcipes fjus aureos, el fusoria ejus
-~- X'J/vou? auTT]; eir' auTf,?, /pusou:;, xa'i tA? Xa- -=- aurea ex auro puro ',
X lornalile fccit candc-
-T- 6!oa; auTf)? XP'-''*?! '^°'"' '^^? eitapuaTpiSa? auTr); XIi»l'rum, iiaslile ejus, et calamiscos ejus , et
-!- xpuoa; e>t XP'-'^''^^ xaOapoij * TopeuTT]v eTtoiTjse X X craleras ejus, et splia-rulas ejus; ct liliacjus ex
);( TT]v Xuxveiav, t'jv xauXov auTf,i; xa't tou? xaXapii- X ipso eranl. 18. Sex autem calaniisci exeuntes e
X tJxou; auTTi?, xa\ tou? xpaTfjpas auT^;, xa'i toui; Xlaleribus cjus : Ires calamisci candelabri ex lale-
X (y^aipojTfjpa; a^JTfj;, xa\ Ta xpiva auTf)? e^ autf)? X reejus uno, et tres calamisci coiidelabri ex latcre
X 5)3av. 18. "E5 o^ xaXa|j.iaxo( exiiopeuiipLevoL ex 'ie( ejussecundo. 19. Trescrateres reddenies formam
;j( irXaYitov auTfi? •
Tpet; xaXa[jti3xoi Tf,; Xuxveia;
X nucum, in calamiscouno splixrula et lilium ; el
y.( iy. Tou •/.XiTou; a'JTf,; to'j 4vb?, •/.a't Tpei; xaXa- X ires craieres reddentes forniam nucum in cala- ,
^S^ ftisxot TT)? Xuxveia? ex Tou xXiTou; a^jTTJ? tou X misco uno splioerula et sic scx calami- liliuin :
X 5euT^pou. 19. TpEi? xpaTTJpe? JxTeTU7.t)j[X^vot xap- X scis e.veuntibus ex candclabro. 20. Et caudela- in
X utffxou; xaXafiiixi;) k-j Ttj) k-A 5'.pa!ptuTT)p xa\ xpi- X bro qualuor cratercs reddenles formam nncuia :
X^ vov, xa\ TpeV; xpaTf)pe? e-xTeTUTcoJiJievot xaput- X spli.^erulae ejiis, el lilia ejus. Spli;erula sub....
X (i"/ou? •
£v Tto xaXa[jiia-/«;j T(J!> bn c;fat,o(oTT]p xa\ Y.oivn^j ouTto; Toi; e§ xaXa[x!jxoi; Toi; ex7:opeuo[jievo;;
X ^"'t ti)? Xuxveia;. 20. Ka\ Iv tt) Xu/veia TetTcrape; xpaTfjpe; £-/TeTU7;to[jilvo[ xaputaxou? •
oi G9a'.,oej>-
i. 1. Ki6(i)T(5v. 1.
(Jiia TT) xe(fa"/.?,, to fijiiiu Tou !ji'/Xou xaTi t6v ci-/.Xov saiicmm. Oninis liansicns vi.silalioncm a vicesimo
Tiv a-;ftov. Ila; 6 7:a,(3a7top£U(i[jLevo; tt)v i7ticixe(I/iv d7t6 annoelsupra, ad sexaginia niyrlailns, el ter mille
eixocaiTouc •/a'i sTtdvto ei; Ta; t^T^xo^jza (xuptdoa;, quingenlietquinquagiiila. 20. Et facla suiitcenlum
xa'i TpidxtXiou; xa't itevTaxoaiou?, xa\ TtevTfjxov-a. talenla argcnli in conflalioiiem capitcllorum taber-
26. Kal e-;-evfjOf) Td exaTbv TdXavTa to'j dp^upiou eic; naculi , et in capiteila vehiminis. 27. Centnm ca-
tfi'; 5fto'jeufftv Ttov xe-jaXiotov Tf,; axT,vf,?, xa.\ t\; piiella ad centum lalenta, lalentuni capitelio.
SM HEXAPLORUM QU^ SUPERSUNT. M2
28. Etqiiinqueel septiinginta mille ct septiiigcntos T3i; xs^a/.ioij Toj xaTaiTiTaTfiaToj. i7. 'Exa-:!,v xs-
siclos , feclt in ansiilas columnis : et inauravitcapi- (pa/,iS£i; £i? t4 J/otiv Td).avTa, tA/.ovtov Tfj xscfo-
septuaginla taloiita et bis inillcquailringcnli sicli.30. i-Taxojio-JC 3!x).o'j; st:o!t,!J£v eI? tjcc dyxOXa? toIj
Et fccerunt ex co bases ostii tabernaculi tcstimo- 5T'JA0'.;, xa''. xaTr/pj5(i)7£v Ti^ x£ya>,(oa; auTuv xa\
Kai
nii, X C altare xneum t et additamentum seneum xaTEx^is^rjjsv auToO;. 29. 6 xa).x'j? to'j dcsoioi-
8 8. STpaT£u-a[jiivojv.
V{2i' -lUN 8.
29. Et sfcs elevationis, septua- 29. yEris qiioque oblata sunl 29.
gicla taleiita, et duo miliia. talcnta sepluagiiUa diio millia, et
quadriiigenli supra sicli.
Iiexaplarem. Csetcra vero iiujus capitis aiiiissa — Coisliii. 'A., S., !JTpaTe'j(ja[ji,ivojv, ubi Basilieiisis
X netuin fecerunt slolas ministeiiales ad mini- ^ cjOpov, xa'i To xixxivov t6 vEvr,a[jidvov iizah^uayi
X sirandum in sancto *
et fecit stolas sanctoruin, quse X «JToXdi; XiTO-jpyixa; tOj-s >,tTO'jpY£iv ^v tw dYitj) I
sunt Aaroii -t- sacerdoli '. sicut praecepit Dominus xa\ ETTofriJEVTd; aToXi; TOJv dYiojv, a't£taiv 'Aopu)V.5-
Moysi. TcJ) t£p£: • xaGdzEp cjv^to^ev 6 Kupto; to) Mtoai).,
2. Et fecit superburaerale ex auro, ei liyacintbo, 2. Ka't i-o[r)<i£v TT]v £-(i);jit6a ex xpusiou, xoi Oo-
et purpura, et coccino, et auro neto, et bysso lorta. x£vOo'j, xo\ -op^Opa;, xa\ xoxxivou, xa'i xp^siou vs-
5 Et secla>sunt laminae auri, capilli , ul conlexe- vr|(j[Ji£V0'j, xa\ ^'Jawj XExXajS[jtivr,;. 5. Ka\ ^TiJL-fjOq
reniur cum byacintbo el purpura, et cocco neto , et ti. 7:i-a't.3. Tou /puslou, Tpi/sj, ti)iT£ (juvu-javai oiiv
bysso -5- torla ' opus textile. 4. Superbumeralia fe- TJi T0p'y'jpa, xa't a-jv tu) xoxxivt;) Tw o;av£vr|Cj(jt£vu,
ccrunt illud continuaniia ex utrisque partibus ejus, xol (luv Tfi pusjcjj -f- TT] x£xXtijcj[j.£vri * Epyov Ocpov-
conlcxta : opus textile ad invicem. 5. Secundum se- civ. 4. 'ET:oj[j,i6a; iTOijiaav 0'Jt6, <juv£-/oijt;o; t^
ipsuin 1'ffecerunl, seciindum ipsius facturam, cx au- d[JtcpoT£pti)v Ttuv [jiEptjJv a'JToC, au[jt7:£-X£Y[j.£'ja, EpYov
ro, ct byacinlbo, et purpura, et cocc:) neto, et bysso u-,faviJ>v Et; &XXr,Xa. 5. KaO' Jout!) e? outou £-otr,-
lorla, sicut praecepit Dominus Moysi. 6- Et fecerunt oav xoTi TYjv T:otr,aiv outou Jx xpuaiou, xol uoxiv-
utrosiiue hipides smaragdi , constrictos fibulis et Oou, xol T:t)p',fupa{, xa'i xoxxivou 6tav£vr,(j[j.'ivou, xa\
conclusos auro, sculptos etexciisos excusionesigilli Pu3(JOU x£xXu)C[j:£vrji; , xoOi ff^jv^TO^E KiJptOs TtJ)
ex nominibus liliorum Israel. ". Imposiiit eos su- Mtoji]. 6. Ka\ E-oIr,!jav d[jt',fOT£pou; tou; XiOou?
per Iiuraeros superbumeralis, lapides uieniorialis fi- «j^iapdvoou juiJi7:ET:opmfi[jtdvou;, xoi •nEOtSEUtaXtoiJti-
liorum Israel, sicut praecepil Dominus Moysi.
vou; V£"cXu[j.[j,Evoui exx!5Xa[jL[j,a (jcfpoYioo; ix Ttov 6vo[j.dTO)v utoiv "lapafiX. 7. 'E7:£0r,xEV ou-
xp^^''^;''
tou; ItX tou? 6[j,ou; Tr,c srtjj[j.i6o;, XiOou; ;jtvr,;jto-uvou TtOv uttov 'lapariX xaOi ouveto^e Kjptoj tw
MlOITi.
8. Et feeit rationale, opus texlile varictate , se- 8. Ka't E::o!r,ciev y^ "zh ', Xoyeiov, epyov ucpavrbv
cundum opus superbumeralis ; ex auro, et bya- •noixiXio xoTi Ti Epyov ti); i-t)j[Jtt6o?, £x /pucitou,
cintlio, etpurpiira, et cocco neto, et bysso lorta : xa\ Ooxivflou, xa\ ::opcfupo<, xa\ xoxxlvou otovevr,-
9, Quadranguhim X e''^' '. duplex fecit rationale : (i[iEVOu , xa\ p'J330u XExXwo(jL£vr,;. 9. TETpd-j^tovov
duplex. 10. Et contexia est in oo -f texiura lapi- [jtrixos auTCJ, xa\ or.tOaaT;? zh euooc outou, ofnXouv.
&f3 EXODl CAP. XXXIX.
ua-o; 46Sojji.f|y.civ:a tdXavta y.aX Str/D.toi xa\ TETpa- allaris, ct omnia vasa allaris. 31. Et bases alrii )8(
xonoi cixXoi. 30. Kal £7:o;T|C;av iS, aiioj tic ^ajs!; ct omnes paxillos labeniaculi *
et oniiies paxiljos
T^? 6upa? tr,? sy.-ryri; ToO jiap-'jp(ou X '^°'^ "^ ^*"- *"'' "' circuitu.
(HasTTjpiov TO xaXy.ouv
*
xa\ t6 TrapAOEfjia t6 yalw\)V tou euctacTijpfeu, xat iiiivTa Ti axEuri euctatTTr,-
p!ou. 31. Kol Ta; paast? tti; oiXii? X "''«'' ^«^''ca? "^o"? iraisdXou; ttj? axinvf,? ; xo\ ndvTa; tou? rac-
8. NiiaTeujactlJv. 8.
8.
Tcpos, SvSpo^, xa\ od^rt^stpo? xa\ tauTct?' 12. Ka\ 6 Ei'ordo tertius,Iigurius, et achates et amethj^stus :
a-b/Oi fi Tpkoi;, Xiyijptov, xa\ a.'/i.xrfi , xol d[i^6u- 13.Et ordoquartus, chrysolithus et onychinus, et
aTo^. 13. Kol 6 aTt'xo; 6 TETopTo; ,
xpuaiXtOos xa\ beryllus, circumtorli et colligati aiiro, in auro ipso-
ivuxtov, xal pr,puXXtov, TCpixExXioafjiEva xa\ auvSco;- rum. 14. Et lapides ex nominibus filiorum Israel
(jtdva •/puaih), iv T^ xP'-'*'^ ouTOJv. 14. Kat ot XiOoi erant, duodecim ex noniinibus eorum : exsculpta in
tx Tkjv 4vo|JtdTa>v tojv uttov "lapoTiX ?jaov , StoSsica ix sigillis, unusquisque ex suo noinine in duodecim
T&)v SvotidTOJV auTojv, i-'{^^'{l\j[).ii.i'm ei? atppaftSa;, tribus-. 15. El fecerunl supra ralionale catenulas
ExaaTo; Ix tou ivoaaTo; auTOu £t; Td; StoSexa tfu- complicatas, opus complicatioiiis, ex auro puro. 16.
Xd;. 15. Ka'i iTcoiTjaov knX th yoYtov xpioaaou; au[ji- Et fecerunt duas aspidiscas aureas, et duos aiinulos
icETtXeYiJidvous, IpYov ip.itXoxiou , ix xP'-"Jiou xaOa- aureos, et imposuerunt supra duos annulos -*- au-
pou. 10. Ka\ iuoiijaav Suo daTrtSiaxa; xp'-J^*? '"'^^ reos l ad utraque principia rationalis. 17. El impo-
Suo SaxTuXiou; xP^J™'-*»" ^^^^- ETiiOTixav etiI tou? Suo sucruiit complicationes ex auro super duos annulos,
oaXTuXiou; .*- Tou; xpu<JOUi; * eti' d[j.cpoTcpa.; xi.q dp- siiper utrasque partes rationalis, el in duas commis-
Xi; '50U XoyEiou. 17. Kal i7:c0r,xav Td e[j.T:X'5xta ex suras duas complicationes. 18. Et imposuerunt super
Xpuaiou Jr:\ Tou; 5uo SaxTuXiou; tiz' d[jt(poTepojv Ttijv duasaspidiscas, et posuerunl eas in duos hunieros
jj.eptov Toij XoYetou, xoi el; to? Suo au;A6oXd(; to Suo superhumeralis ex adverso secundum facieni ejus.
ijATtXSxto.lS. Ka\ ^iti9T]xav eT:\ tii; ouo dairtStaxo?, 19. Et fecerunt duos annulos aureos, et imposue-
xa\ lOTjxav auTd; i-l tou? Tojj.ou.; tt,? eTTOj(Jti5o; e§ runt super duas alas -i- super summitalem ', ratio-
tvovTioi; xoTd TrpSaoirov outou. 19. Ko\ e7ioiT,aav oiio iialis, supor summitatem dorsi superhumeralis intus.
SoxTuXiou; xp^JiJoSg, xa\ ^ti^Otjxov i%\ t4 Suo Trte- Et fecerunt duos annulos aureos, et posuerunt eos
pUYto -i- eTc' Sxpou *
Tou Xo^eiou, eTr\ t6 Sxpov Toij ad utrosquehumeros superhumcralis ab irao ejus,
iTttaOIou tt); iii:oj[jiioo; laojOev. Ko't ^TioiTiaav 6uo secundum faciem ejus, ad commissuram ejus.desu-
SoxTuXiou? xP^J^io'^?» itol IOtjxov outou? iiz' d[Atj)CTi- per conlexlurse superhumeralis. Et constrinxit ra-
pou? x^bi fl)[jioui; TTjc £T:to[jiiSoi; xdTojOev xoTd itp5- tionale ab annulis, qui super ipsum, in annulos su-
oojTw» oiTou xoTd Ti]v au[j.6oXi)v auToiJ SvojOev ttj? perhuracralis continenles ex liyacinlho complicatos
ouvutp^? TTJ<; titO)[j.t'5o?. Ka\ auviatstYlev t6 XoYetov ad contexluram supeihiimeialis, ui non ditnjat ra-
liia HF.XAPl.ORUM QVM SUPERSUNT. 516
tionale a superhiimcrali , sicut praect-pit Dominus i.T:h :'ov oa-/.T'j/,itov twv ir' aOxoj j:; xo"j; 6a;:-:j-
Moysi. 36. Vasa ojus, clolfum lucis. 37. XEi allare V.ovi "^fi kTMiiiooi (tuv£xo[a^wj? Jx t^? Oaxtveou
aureum ^et oloum iinclionis, et tliymiama composi- (iu!jitc7:),£V|x£vous si;-:6 u^aTjia tt,? J7:iou.i5o{, iva
tionis. 58. El lcnloiium oslii X labernaculi t 59. Et jjlt) xaAatai t6 Xii-iov arb Tri; iTOjjjitoo;, xaSi ouv^-
aliare aeneum, et additamenium aneum ,
quod est Ta|s Kupio; tiJi Mtoaji. 30. Xxeut) auT^? , xa\ -ily.
1-:N-.-rN
C-tiTI ^::N-nN 6
irv""l
naoa
2 9.
nsacn
':u 8 8. 8. A'.&<fopo\i.
Vli-nNI 53 55. 33. 'Avatfopei;.
C':En cnS-nNi 36 36. 36.
Ocellaturis. Inclusos.
8. Cocci. 8. Bis lincto. 8. Varium.
33. Vecles ejus. 53. Vecles. 3S. Vectes.
36. Panem facierum. 36. Cum panibus proposilionis. 36.
'i.iiv.'^il et similes, sic habentiir in mss. dvu;(ivoUi;. 2., tou; XiOou; 8vuy_ac.
V. 2. Sic mss. iioslri, ubi Aquila et Sym. lEN Ibid. 01 .lodol, (Tuvea^tYji^vous, ita Basiliensis.
CAPUT XL EXODI.
Ex eodem «odtce.
. . . Domino in circuitu. 7. Ei poncs labrura inter Kupitjj xuxXii). 7. Ka'i SJjsstj Tiv Xouxir,pa
tabernaculum leslimonii, et inter allare, etdabis illic dva|jtijov zffi sxTjvf,; tou jjiopTupiou, y.a\ ivafjtisov
aquam. 8. Et pones airium in circuitu. Et dabis vela- Tou SuataTTrjptou, xa"t oibus;; jxii ijSup. 8. Kal 6^
men poria> atrii. 9. Et accipies oleum unclionis, et OEi; Tf,v auATjv xuxX(;j. Ka"t otJTJt; -6 i::i!!z«aTpov
tinges labernaculiim, et omnia quae in eo sunt. Et Tr,; T^uX-f); 'zffi auX^;. 9. Ka'i XTJ,!jt!lT) (sic) t6 cXatov
sanctificabis illud et omnia vasa ejus, et erunt sancla. Tou xpii[>.azo<;, via\ xp'o£t? tJ;v axrjVjjv , xa\ itdvTa
10. Et porlabis ad allare frucluum... 12. El adduces Ti £v auTTJ. Kal iyt^xict; a'jTr,v X3t\ ::civTa zk (jx£ut)
Aaron ei filios ejus ad portas tabernaculi tesliinonii, auTT,?, xal £(jTai otyta. 10. Ka't ap:t^ et; xh 6u5ta-
et lavabis eos aqua. 13. Et inducs Aaron stolas san- ffTrjptov T(uv xap-to[jtaT(jjv .... tov. 12. Ko't itpo-
ctas, et ungcseum, etsaiiclificabis eum,et saccrdolio ci^it? X '»^''
I 'Aaptov xa't tou; uiou? auTou em Ti;
fungetur mihi. 14. Ei adduces lilios ejus, el indues 6'jpa; ~f\i (jxTivr,; Tou jJiapTupiou. Ka't Xouaeij outouj
eos tunicas. 15. Et unges eos quemadinoduni unxisii uoaTt. 15. Kal £vo'J(ist; )l( t6v ', 'AaptovTo; SToXi;
patrem eorum, ct saccrdotio fungentur mihi. 16. Et Ti? ayia? , xal ipizzt,^ a'JTiv. xa''. ityiaGtii; auTiv
erit ut sit ipsis clirisnia sacerdolii eoruni in s;ccu- xa't lipaTeuast [iot. 14. Ka't iipoGaist; to-j; utouf
lum, in gcneraliones eorum. Et fecit Moyses secun- a'JTOu, xalevSOsst; aijT0'j5 /i-ijva?. 15. KalaXeltJ/Etj
dum omnia quae prsecepit ipsi Doniinus, sic fecit. a'jTous 8v TptSnov ¥jX:t'.j/a? Tiv 7:aT£pa outuiv, yoCl
UpaTEucouatv [Jtot. 16. Kal Is-at iocrcs elvat a'jTot? ^(pisjjta auTdiv iipaTito; et; Tivaltovo, el; TisY^vei?
a-JT(i)v. Kal eTOjiriffEv MtocTj; xari Tiav-a 050 IveTEiXoTo cjtw Kupioq, oiJTiog eToirjcev.
n. El facitim est in mense primo, annosecundo 17. Ka'i ii''''-'^*' £v t(J) (ir,v\ Tto TptoTto, ?Tet «ij)
•«- «jredicnnhusipsis ex .i£gypto l in neomcnia con- o^u-.ipw -;- ixTOpsuojti-.tov a'jTuv t? AivurTou ', vo'j-
K!7
KCODI CAP. XL. 518
rAiiov xou cfuj^cic- X 57. Ka\ t>) G'j(S'.a3Tf,piov t!! siiper vcclcs.El oitiniavasa cjus, labrum X ct basim
vojiojv *
xai TO £>aiov T:f,;)(piffcu)?, xa\i6 6u[i[a[jta ejiis * elvelaminaalrii, ct columnasejiis, clliases
tTfi ambi^euii. 58. Ka\ Tii e:i[n:aj-:pov tf,; OOpa? X t?,? axTjvfi? * 59. Ka\ xb 6u!Jia3Tf,piovT6 /aAzoOv, xa\
tb 7tapd6e[ia x?i -/aV/.ouv ti) er.i xouc avayopiT;. Kat TiavTa Ta ay.eui) a'J-o5, TivXouTripa X '''^^
'^'l^
Pdotv
oitou *
xa\ la iatia xf,; a'J).^s> xa\ tou; otu/ou; auTfi;, xa\ Tct; pdaEi^TTJi;....
2. Ka\ k.r.olr\ae tb JnivSufJia. 2. Ka\ J;7:otf)!j£ ttjv i7tto[i£6a. 2. Ka\ e7:otr,a;v JtfOjS.
2u[jnT-7topTi;r)[jLevou;. 01 JloiJtcl ,
(juv£a9tY|j.Evou;.
IlepiTcTtaAioiJt^JOu; 01 Joijt.,
(juvea^iYjjievou;.
8. AIBatpov. 8. AtaveVTjSijL^vou. 8.
Iiiclusos.Re/igui, astriclos.
8. Bis tinctum. 8. Neii.
CAPUT XL EXODI.
Ex eodem codice.
[jtrjvEot iaTdflT] fj u-Ar^vf]. 18. Ka\ iaTrjaev Moiaf,; ttjv stitutum esl tabernaculum 18. Et statuit Moy<;rs
aX7ivf,v X ^"^ 'i^TfAiv Td; pdaet; aJTf,; *
xa\ kTzi()r\- labernaculum, X «' posuit bases ejus ', et impo-
xev TJt; x:(faXtoa; au:f,;, xa\ IvifiaXev tou; jjto/Xou; suit capilella ejus , et injecit vecies ejus, et sia-
auTTi;, xa\ eaTrjaev Tou;aTuXou; auTf,;. 19. Ka\ e^i£- luit cohimnas ejus : 19. Et extendit aulaca super
TCtvev Td; auXaia; ivX cxTjvf v, xat ETtsBrjxe t6 xa- tabernaculum, el imposuit operimeiiliim tabernaculi
TaxdXu[ji[ia T^; axT)v% e7:'auTV]vdvwO£v, xaOd auve- supcr iUiid desuper, sicut prspcepit Dominus Moysi.
•ca^e Kupto; Tw Mtoaf,. 20. Ka\ Xa6(l)V Jv^SaXsv Ti 20. Et sumens iiijecit testimonia in arcam , et sup-
[tapTupta ei; ttjv xt6ojT6v, xa\ U7;e0r,x£v Tou; otajtu- posiiit vectes sub arca, X «t posiiil propilialorium
OTripa; UTti Tr;v xt6toT0v, X ''^^ S9r,x£v to lXaaTf,ptov siiper arcam, desiiper t 2!. Et intulit arcam in ta-
i7r\ Tfi; xtCojTou jTtdvcjOev * 21. Ka\ etafiveYxev ttjv Lernacuhiin : et imposuit operimenlum veiaininis,
xtStoTiv ei; Ti)v axrjvfjv xa\ eT^iSrixev zh xaTaxd- el texit arcam testimonii, quemadmodum prsece-
Xu[JL[.ta Tou xaTaTteTdlfiC.To;, xa\ eax^Ttaaev ttjv xi- perat Domiiuis Moysi. 22. Et posuit mensam iii ta-
6(,)T?iv Toi ftapTupiou, Sv TpiTtov auv^Ta^ev Kupto; bernaculo teslimonii , ad latus labernaculi -f- te-
* velanieii lahernaculi.
•(^ iritoOa^. 22. Ka\ £0r,xEV ttjv Tpd^tejav ei; Trjv stimonii ad aquilonem extra
OKT)v)]v ToO [lapTupfou e7i\ t6 xXito; tt); axrjvf,; -i- 23. Et apposuitin ea panespropositioiiis, panesan-
TOu [lapTupJou \ t6 7rp6; Po^fav e^toOev toO xaTaTte- te Dominum, qiiemadmodum pracceperat Dominus
tdaiJiaTo; Tf]; axTjvri;. ^5. Ka"i 7tpoa£6t]xev ETt' auTfj; Moysi. 2i. Et posuit candelabrum in tabernaculo
ftiOTOu^TTJ; TtpoO^aeto;, dpTOu; IvavTt Kupfou, SvTpii- teslinionii X e regione mens;e : ail latus taberna-
icov ouv^TO^e Kupto; Tto MtoaT). 21. Ka\ EOr^xev Tijv culi, quod est ad austrnm. 25. Et imposuillucinias
Xu);v(av si; tt;v axT,vf,v toO jjuapTup(ou X dTt^vavrt i- ejus °
anle Domiuuro, qiicmadmodum praecepe-
519 HEXAPLORUM QVJE SUPERSLNT. 520
rai Dominus Moysi. 26. Et posuit allaie aurcuni iii
*
tabernaculo leslimonii e regione velamiiiis. 27. Et v(5tov. 25. Ka\ iiriOrjXEv tou? Xu/vou; -=- oOxtjs
incensavit super illud iuccnsuin coinposilionis Eva/Ti Kuptou, 8v xpiirov cuv^Ta^^v KOpio? ty
qiieniadinmlum prxcepeial Dominus Moysi. 28. Mcijsii. 26. Kal SOr/.Ev t6 SujvaaTfjpcov tb xP'J^*3»'
X Ei posiiit velamen porla; tabernaculi * et altare £v t!) axTivii Tou (jiapTupiou a:idvavTi tou xaTaTtSTd-
fructuumposuiladjanuam tabeinaculiXleslimonii* a(xaTo;. 27. KsX eOujAJajsv i^Ti' auToiJ T!)6u[ji!ap.a tt,i;
29. Et imposuit super iilu.l liolocauslum, et sacri- cuvOeaEOj;, zaOdtTiep suviTaJe Kupio; tii) Mojs^. 28.
*
licium, sicul praeceperat Doininus Moysi. 50. El (e- XKa\S8r,xs ib IzijrtaaTpov t^; 6upa; tTi^oxtjvt);
cit labrum X
labeniaculum testimonii, et in-
'"'•t /alTi 6ujta3Tr;p'.ovTa)V xap-DjjxiTojvEOTixev 7rapaTr;v
ter aliaie* 31. Etdedit ibi aquain, ut lavarent ex eupavT?,;(ixr]VTii; -i- tou liapTuptou * 29. Kal liv^-
eo Moyses et Aaron et lilii ejiis manus suas et pe- vsYxsv su' auToij ttjv oXoxauTtoiiv xa\ tj^v 9us!av,
des, 52. ingredientibus ipsis in tabernaculuin testi- xaOa evsTsiXaTO Kupio? TiuMojuaf,. 50. Ka\ kmir\cstv
moiiii, aut cuin accederent ad allare -s- ad mini- t6v XouTTipa X avaijisaov tt); axr,v^; tou jjiapTupEou,
stranduin ', lavabantur ex eo, quemadinodum prsece' xa'i ivauieaov tou OuaiaaTr.piou * 31. Ka\ SoujXcV ixel
perat Dominus Moysi. 33. Et statuit atrium in cir- uotop i'va vtmiijVTai e^ outou Mwstjs xal 'Aapd)V
cuitu tabernaculi et altaiis, X e' posuit velamen xa't ot uto\ ouTou Ti; X^^pa; auTtov xa\ touc TriSo?.
nren
nii- 16 16. 16. 'Ev£T££XaTO.
Ostii. In introitu.
16. Prajcepit. 16. Piaeceperat. 16. Prsecepit.
22. Ad aquiloneni. 22. In parte australi 22.
Exodi caput ullimum ex eodem Colberlino 5084, V. 5. "A.Uoc, eu,aiaTT;piov t6 xp^jdo^j^i etc. Ibi ,
aliquol lanien versibus niulctalum, edi curavinius sumilur pro altari inceosi. Ita Basilieir
eu;jiiaTT)piov
tuni obelis et asteriscis, uiexstal in illo exemplari. sis rodex.
V. 3. 'A., 2., 0., xat OY;aei;ixeT. Sic Basilieiisis. Ibid. Th., ej:\ ;i:apa Tr,v Oupav. Ex Basiliensi.
IN LEVITICUM ADMONITIO.
Lectiones Levitici muliis partibus auctiores proferimus, quani a Drusio allatae fuerant. His porro codi-
cibus et libris editis usi siimus :
Cod. Regio 1825, xi vel xii saiculi, membranaceo.
Cod. Reg. 1871, eximiae not.-e, x saeculi , menibranaceo.
Cod. Reg. 1888, bombycino, xii saculi.
Coif. Basirieiisi x s;eculi, cgregi» notx.
Cod. Colbertino 508i, quarti quinlive SKCuIi, uiide mulla capila cum obelis et asteriscis decerpsirous.
Theodoreto edito an. 1642.
521 IN LEVITICIM ADMONITIO. S-22
S2. Eij7:op:uoaiv(i)v aitojv si^ zr^y a-x.T,\T^'j xou [J.ap- jaini;« atrii.
o-av TipoffTropsOwvTOi upb^xb 6u<iia3Tf|P'.ov -f- XixoupYsIv svi:r:ovTo i^ au-oG, zaOiiTrsp (j\jvdTa|s
Tupiou, i^ t
Kupio^TW Musi]. 53. KaMu-cr.cjev t:t]v auXTjv xuxXw ZTfi oxTjVTJ? , xa\ Tou Ou5;a4Tr,piou X ''^^ '. SOlxev T'i
Ka'i £xdXuJ/£v ?! ve^lXiq ttjv axiiv>iv tou jjiapTupiou, ruit nubcs labeiiiaculum tcstiinoiiii, ct gloiia l)o-
xa\ oo|r,? Kupiou ettXtjcOt] <) (jxr,vr]. 55. Ka"i oux £ou- mini replclum est labernaculum. 55. El noii potuit
EidiXO^tv elq ttjv uxtjvtiv toij [iapTu- Moyses ingredi in taberiiaculum tesliinonii , (|uia
vdaOT; MtosTi?
£-' auTTjv xal So|t,; obumbravit super ipsuiii nubes, ct gloria Domini
p£ou, OTi Er£3xiaj£v -fi V£C£),T],
vEyiXT) CL-h^zT^z cxr,vT|C, avEjEuyvuaav oe ulo'i 'IcpafjX debat nubes a tabeniaculo, disjuiigebant filii Israel
ouv TT] dirapTia auToiv. 37. Ei 8k jjifi dvi^r) •?] ve^eXt,, oux cuin sarcinis siiis. 37. Si aulem non asccnderet
yip Kupiou r,v ettI Tr,; cxr,vfi; , f,ij.epa?, xa"t Tiup TJv
debat. 38. Nubes eiiim Dcmiini erat supcr tabcrna-
vuxTo; eTt" auTi]; £V(ur:'.ov ravTb; oi'xou 'lupaf]X £v ciilun),die ; et ignis eral super ipsam nocte coram
SYMMAXOS. C. eEOAOTiaN.
Tf]V (JXTlvflV.
Hesycbio in Lcviticum.
Procopio j» Heptateiiclmm.
Editioiiis Romanae et Driisii lcctionibus.
Ex Iiis auiem magis subsidio fiieruiit, cod. Basiliensis, unde ingenlem lectioniim copiam , nondum
observalam, nuiluali sunuis («), Ilesycliius in Lcviticum, cod. Colbertiniis 508i, qui iiiuUas Levitici par-
tes, asleriscis et obelis iiolalas, nobis suppeditavil.
(fl) Adde Coislinianum, cujus leclioiies ex appendice liuc revocamus. Edit. Pat».
Patrol. t'»n. XV. 17
K23 IIEXAl-LORUM QVJE SLPEUSLNT 624
CAPUT I LEVITICI.
Ex cod. Colbert. 3084.
i. Et rcvocavit Moseni , ct lociitiis cst Dominus 1. Ka'i dvjy.4).iacv Mo)it,v, y.7.\ r/.aAT,Kv Ktjpio;
ipsi cx labcinaculo leslimoiiii dicens : 2. Loquere ai-w Jx TT,; a>!T,vf,; toj na^oTjpiouXiyojv •
2. AdXr,-
liliis Israel, et tlices ad cos : Homo ex vobis si of- dov Toi; utoT? 'lapafjX y.xi tp^X^ Tzph^ oOxou;- avOpto-
ffial niunera Domiiio dc petoribiis, de bobus et 7:0; t^ Cijjiwv sav -poidyT] owpa tw Kvploj ar.>j ziav
de ovibiis offerrtis niuncra vcstra. 5. Si bolocau- xTT^viov, aTzh TO)v ^otov, xa) d7i6 twv rpofidTOJV Trpod-
toma inuniis cjus dc liobus, niascuhim immatula- o;'it;t3 Td otTjpa u[xoJv •
3. 'Eiv 6Xo-/.a'JToj;jLa xb oiopov
tum adducct, ad osiium tabcrnaculi tesiimoiiii of- a'JToO kx Tojv pooJv, dp3£v dixojjjiov Tzpo jd|Et , izphi;
feret illud, acccptabile X 'PS' '. a'ile Dominum. i. T^jv Oupav tr;? axT|VT); to'j [xa,9Tupio'j 7:poiocs£i a'jT6,
El iniponet manum X siiam l super capul holo- SsxtV; X a'J"0J * EvaVTt Kupiou. i. Ka\ er;Of,(;£t
csusti : acccplabile ipsum ad dcpropiliandum pro tt;v /ilpa. X oi'JTO'j * It:: ttjv xs'jaXr,v to'j xaprao-
ipso. 5. Et jiigiilabunt vitulum anlc Duminum : ct [jiaTo; •
ScXT^iv a'jTb icstXdjauOat Tztfi a'jTou. 5. Kat
cDcrent filii Aaron saccrdotes saiiguinem, ei cOun- c^d^oujiv t6v (jtoT/ov evavTi Kupiou. Ka\ rposoisou-
dentad altare in circuitu, quod est supcr januas ctv oi uio'i 'Aapiov oi tipE^ Tb a'p.a, xa't T.poc/iiou-
tabernaculi tesiimonii. 6. Et decoriantcs liolocaii- c.v To cr.\i.a £7:'i Ti 0'jj'.atJTf,ptov x'JxXoj , t?i i-X Ttijv
toma, niembratim dividcnt illud per niembia X Gupoiv TTji; ay.Tivf,? to-j [ia,oTuptou. G. Ka'i. osipavTcj
cjus * 7. Et imponcnt filii Aaron sacerdotcs ignem Ti dXoxauTOj;jia, (jtsXwjCtv auti xatd [JiiXr, X°''-''^o'-'
I
super altare : ct slerncnl ligna super ignera. 8. Et 7. Ka't ^TtiOfisouatv oi uio\ 'AapoJv oi iEpet; nup £r\
iniponent filii Aaron sacerdotes membra divisa, ct tJi OuutasTfjptov xa't aToifidiouitv ^uXa ezt xi '::up.
caput et adipcm supcr ligiia, quxsuiit siiper igncni, 8. Ka\ e^TTtOfjaouatv oi uio't 'Aapiov ot isp^i; Ti 5:yo-
qua siiiit super aliaie. 9. Iniestina vcro X ^j"s \ et To;j.f,[jLaTa , xa\ Tr]v XEGaXf,v xa\ t^ OTeap ^-'t Ti
pedes X 'ijus l lavabuiil aqua. Et imponel saccrdos |'JXa, t4 J7:\ to'j Tupoj, Ti e7;'t to'j Ouata3Tr,piou. 9.
omnia super allare : bolocaustum esl sacrificii, odor Td os eyxoiXta X <i'^~o^ t y-»^ to^j; 7:!55a; X «"'Jou Z
suavilalis Domino. TtXuvouatv uoaTf xal ETitOfjffei 6 i£pE'J; t4 7:dv"a67:\
xh OuaiasTf]ptov. Kdp7:to;jid eaTtvOusia;, iTjjii) eutoota; TtjJKupto).
* •'
10. Si autem de ovibus donum ejus -i- Domiuo dO. 'Edv 6k inh tojv itpo6dTtov t6 oojpbv auxou
1. Outxpa. 1.
p-ip2 9 2. npoijfopdv.
m'j 3 3.
np:n p-nx s
ipnn
6.
onyi 7 7.
•a-naT 9
rhs Atopov.
'AvaTrauaeojg.
3. A.scensio. 3. Ilolocaustum. 3.
CAPUTILEVmCI.
V.x cod. Colberl. 308'i.
TwKupEw *
017:6 zt twv dtpvcjv, xa\ -ctov Epfcfojv eii de aKiiis, et de lincdis in liolocaiistiim, masculum
oXoxauTojfia, &pzz^ Sjaojjjiov zpocA^it auti. II. -i- iimiiaciiiatum adiliicet illuil,ll. -i- F,t imponel ma-
Kal s-iOTjKt x^'P" ^''^ '^'l^ y-ecpaXr^v autou
xrjv * xal iium super caput ejus \ cl jugulabunt illud a lalere
^'fa^outnv auxi £x ^rXaYtwv tou 6ua'.aTTr,pcou T.^hz allaris ad .\f|uilonem ante Oominum : cl cffundent
^orjpS.'! ^vavxt Kupiou, xa'i T.rjOT/iiyj^vi ol ulo"t 'Aa- filii Aaroii sacerdoles sanguincm cjus siipcraltare
p(l)V oi tipic? Ti alfJia auTou, stiI xi OuaiaoTrjptov in circuitii. 12. Et divitlent illud per niembra >'
y.uxXii). 12. Ka\ oiEXouatv a'ji?) -/.a-cdt \iiX-r\ X autou *
cjns * ct caput X fjus t ft adipem. Etcoiistipabunt
xal iT]v x£9a)T]; X «"-itou J xa\ t6 cjTEap. Ka\ ^Tct- ea saccrdotes super ligna, quae super igneni, quae
CTotSaioujtv ot izrjzl^ a'jTi £~\ Ti ^uXa Ti £-1 tou siiper altare. 15. Et inleslina ct pcdes lavabunt aqiia
T.j^ih:;, tJc eii\ TO'j OuataiTriptou. 13. Kat Ti ivxotXta et nfferel sacerdos (uiinia, el impoiict snper altare :
Y.3X Tou? uooa; nXuvouatv uSaTt. Kal Trpoaoiast 6 U- holocaustum est sacrificiuiii, odor suavilalis Do-
p£u; Ta TccivTa, xa\ e7tiOT](j£t E7:"t xh OuaiacjTTiptov. raino.
KapTTWfid ecjTiv Oucjta, oapir] euojota; Kupto).
li. 'Eiv 6k a'7:>j Tcjjv TCETTjviov xap™)[jta Ttpoa-cp^pri 5(JJ- li. Si autem de volatilibus liolocaustiini offerat
pov a'JTO'j Tw Kupto), xal irpoaotact d~6 Tojv Tpuyivwv, muiius suum Domino, ct offeret de turluribus vel
r) aT^ Tojv rrsptcjTsptSEoiv xh Siopov a'jTO'j. 15. KaX decolumbis munussuum.lS. Etofferetilludsacerdos
Tpojotast auT& 6 i£p£'J; irp')? ih OuatacjTrjpiov, xal ad allare; et relorquebit caput ejus, et imponet super
dTOxvicTEt Tr]v xscpaXrjv auToiJ , xal. iraOrjCjSt eii^t t6 allaie, el cxstillabit sanguinem cjus ad bnsiin alta-
GuaiaciTif]ptov, xa'i aTpaYYiGetTrjaF[j.a auTou 'npfi^TfjV ris. 16. Et auferct vesiculam gulturis cjus, ciini
pdjiv OuataaTrjptou. 10. Ka^id^^eXeiTjjv TrpiiXofiov a'j- plumis ejus : et projiciet eam ad altarc versus Orien-
Tou auv Totc rrTc poi? auTou, xa"i ixSaXet a^Ti rtapd ih tem in locnm cineris. 17. Et effringet eam ab alis,
fluata(JTr;ptov xaTa dvaToXJ; eig Ti)v t^-ov tou arro- et non dividet : et imponet cam sacerdos super al-
ooij. 17. Ka"i EX'/Xdjet a'JTo ix twv 7:T£puyo)v, xal ou lare, super ligna, quae super ignem Holocaustum
oteXet. Ka\ iTrtOriJEi a.\i-:h 6 lepeu; e',:"^ xh OuaiaaTf]- est sacrificium, odor suavilatis Domino.
ptov ItX Ti 5'JXa t4 £t:'i to'j 7:upi5{. KdpT:(0[JLi iiTtv Ouaia, 6a|jtri EuojSia^ to) Kupiw.
SYMMAXOS. 0'. eEOAOTiaN.
1. 1. Ka'i dvExdXeaev. I.
2. Ilpoatpopdv. 2. Aoipa. 2.
7. 7. 'ETTtaTotSdaouatv. "A.lAoq ,
7.
eTTtOr^aouatv. "AJ,J,or^, aTOt6daouatv
ot iepetj.
2. Oblationem. 2. Dona. 2.
H 11. 11.
-p'—
12. 12.
ci'j-\zm 13 15. 15.
n;vn li^srp
Tp Sv
7Strm
SDW1 17 17.
nVj
In hujus libri nomen lianc nolam habet Origenes libri tiluhis, quse ipsi magis propria sunt indicat. >
in Catenis Reuiis Asyt-txV; tuv^jjiaaTai, etoiotj
ni-is. r Idem Origenes Psalmos,
in ait hunc libruin He-
zh :Ti? tsptoaOvT^; /.a.\ vd.itOv O'j,iitov, xai oja toiaCta braice vocari Ouixpd.
TpociiTalevo (-'i^j:, £v toijtio tfipETat. "E/ct [Jtkv oOv Hiijus libri priora capila , ct alia (|iisedam fra-
xa\ ^ 'i^oZoq TOJ Weou vo[jto6Ea''a;, o-io; o^ sT^A^sOr,- gmeiita, ut in //cxap/is eraiil ex vcrsione LXX Iii-
(jav ot iipiii /piiO^VTS? y.oX 6-toj xa-SJX^uaiOTi f)
, tiipieluin cuin asteriscis et olielis edi curavimus,
dXTjV^, y.a\ c'J[iTT,£tv l\%6vj £vap;jioviov. Kai aA).a liioiil liabentiir i:i sa^pe menioralo codice Colbcr-
TAStova tJTopst zh AiuiTix(5v. Et Sl xai £T£pa Ttva lino num. .3084. vero obeli et asterisci longe
Ilic
Tztoiiys'., ou Gau[;ia3T!/v, ^7itYpa-.f r) Ydp esTtv ixdsTou liaiiciores habenlur quain iii postremis Evodi capi-
pt^/.iou Tou 4v auTto y.atpttoT£pou 6T,)vU>Tf/r;. Id est : tibus, ({uin Lcviiici texius longc sinccrior crai illa
< Lcviticus ila ilicitur, quia tuni saceidolii rituin, posirenia Exodi parie.
tUTi) et qu;e ad sacrilicia t siniilia a Deo prifiscripla
( Y. 2. Ita Basiliensis codex , undc maximam le-
siiiit, coiiliiiet. Ilabct quidem et Exodus Dei leges. cliomiin parlem lioc liliro iiiuluaniur. Coisliii. —
De moJo aiiteni iiiiliaiidi saoerdolis uncti, de niodo 'A., S., cl Jct.tci, Tipojtfopdv. Sic et vers 4. 0',
itom quo adoriialuiu fiiil lal.ernaculiini, alqiie con- xap-ojijtato?. In marg. 6/.o/.auT(o[jtaTo;.
grueiitcni sibi consUuctiouein accepit, aliaiiue per-
V. 5. "A.l.lci;, 6/.oxauTt)j[jtaTa. Ita.Basiliensis.
iimlla, iiarrat Leviticus. Quod si etiain diversa qu.-e-
dam coniplccialur , niliil mirum : nara ciijusque V. S. "AXloCy uibv TO'i gouxo/.Iou , ex Basiliensi,
m LEvmri CAP. I.
GEOAOTlftN.
S50
IYMMAX02 0'.
pov.
auxou o'jv xotj 16. T(<v TTp^SXofiov duv Tott tt::- 16. T^^v (fijcrav auToij juv zol^
16. Ttjv <pu<jav
pot?. Tt-tXot;.
ir.uoli.
'ExSaXei. "AJ.^oc, l[J.6aXEr.
caustum.
oxot^daouatv, sic Basiliensis, ilem hanc ut \ariaui Ibid. "A.Uoc, vEoaatov Tteptax;ptuv Ita Baiilien-
leclionem liabet Colb. 5084 ad marg. sis. llinc vulgalMs Inteipres liausit.
V. 8. DTirun 0', ot/oxop.f;[.i.axa. Coislin. in marg., TiEptaxeptov. marg. Coislin., ultuv
V. 14. 0' , In
Et ibiil.C, aXEapin niarg. aCt^a..
jjtcXT].
xwv T.eptaxEpijJv, cuni liac iiota ..-,--., uspt-
"Eo^. XlYEtv, .-,--
:
advocem V-l\ qii» legitur versu 17, infra. Sed 1 licoilolioiip. In eilil. Roni. logiliir niale, tt^v cJiiv
iualp, iit oiliiraliir Driisiiis. |)io ti-iV cfjiav, saiic liic lic vcsica giitlnris
aailur,
lliid., T.o.p'y. -.>i'i -'Ayyj. Ila Rasil. non ilc iialiira. 'A.,t);v 3iT(sO'J(iav, qiiasi dicas IVu-
V. l(i. Iia Babilicnsis, optiim; , cx Sjniinaclio ct niciili rcccptaculuin, id esl, vesicaui ad graiia fru-
\. Si vcro anima offerat nninus sacrilicium Do- 1. 'Eiv cil 'ii'J'/r[ Trpojcffpt) Swpov Oucriav •zC) Ku-
mino, siinila crit niunns ejns ; et eflundct siiper p((;), !jijji.i6aXi5 'i^-ZM tb Supov auToO, xa\ iTz^.yztX Eit'
illud olciini, ct iinponet siipcr illud tluis. "i. Et afTc- auTw eXsiov, y.al gniOT;T£i st:' a'JT?i A(6avov. 2. KaX
ret X '1'"'' I
adfilios Aaroii saccrdotcs : ct sumcns &i'ast X ''-'"^
t '^P^? '^°^? uiou? 'Aapwv tO'j; izpiii
•
cio est Aaron ct filiis cjus , ssnctun; sanctorum de ptov, Ou3(a orjjiT] c'Ju)o(a; Kuptw. 3. Ka\ ih XotTtbv
sacriliciis Doniini. iTO TTi? 6ua£as ''Aapwv xa'i xot; uiot; auTOu, aY'Ov
Tuiv &.'li(i>v 6n:h twv Bustuiv Kuptou.
4. Si auteni oflcrat munus, sacrificium coclum i. 'Eiv 51 Tzposoip-c^ owpov Ouafav T£-£[jt[jtcvf;v
oleo, et lagana azyma peruncta in oleo. V0U5 sv iXatcp, xat Xdyava aJuiJtax;/pt(7p.£vaiv£Xa(w.
7. Siaulem sacrificium decr.iticula munustuum, 7. 'Edv 6h Ousia d-i £i/dpa; T6 Sojpdv aou, aiaf-
simila in oleo fiet. 8. Et offeret sacrificiiim quod- oaXt; Ev £Xa(i;> ratPiOfjjsToi. 8. Kal TTpoaofsei tJjv
•i:a-ip 1 i.
isnp nSq 2 2. 8
m.T' 'u-.xa 3 3. 5
5. 'A7:!j Ttov 7:uptov Kuptoy.
m;n-i 4. •4
•4.
KoXX'jpa; dva7:£9up[jt£va?.
Y/p-.i
Dn3 6. C. 1'to[jio'J;.
9. 9. n-^ji.iov.
-U?N 9
II. 14. n£9puy[ji£va Ttup!.
'A7:aXa Xdyava 03i:pttu5T].
16
Tcp-1 16 16.
9. Igilitio. 9. subjungitur
Yacal , sed : '\n 9. Ignilura.
Trilicum contusum SDica; viri- Et confringes in moduni ft^rris. Tenera oleca legumini siffiiiia.
Ois.
iiioiui reripieiula. Ilesycliiiis iit [.cvilicum li.iliet lifcc verlia twv 0' auv To"i; uTspots, nolalur iii niarg.
(jiTtov, iiiimis rocle, ni ('allor. — 'A., X., ttjv <tit!- aixa tw i3(opt;J aOTT|?, « ciiiii coiigcrie ejus. >
CAPUT II LEVITICI.
cia; Tb [i.vT)[ji.(5auvov auTfi^- xai iT^iOfjGot i-!z\ t6 Ou- siiper aliare liolocaustum, odor suavilatis Dotnino.
<jtaiTf;piov, {xap~aj[ia) 6!j[Ji.r] stjiooia; Kuplw. 10. T6 10. Quod auteiu reliiiuuni erit de sacrificio, Aaroii
8k xaTaXet^Oiv li-b ttj; Ouaiaj, 'Aapiiiv xa"i Toi; uioi? et filiis ejus , sancta sanctorum de liolocaustis Do-
auTou, ciiYia Tojv df''^'' «iti> t<i>v xapTctopidTdjv Ku- niini.
piou.
11. Ilajav Oudtav f^^i av rrpojtfipTiTS Kuptcp, ou 11. Oniiie sacrificiuni quodcunquc offeratis Do-
TOtfjtjjTi ^ujjitoTtJv •
r.idav y-^? CuH-ifiV xa't irav [i.i'/.i mino, non facietis ferineiiiatuni ; omne eiiini fer-
ou Ttpoioi(j£T£ liT:' auTOu, xapT^tTjjat Kuptoj otTjpov. mentuni el oniiie mcl noii oHeretis de eo, ad offe-
\'l. 'At:' lipxii? TrpojotJiTS auTJt Kupito, £T:'t 51 t!) rendum Domino munus. 12. De priinitiis oOereiis ca
OustaaTTjptov oux livaStSaseTJ [at. oux (ivaSfi3STat] Domino, super altaie aulcm non importabitis in
sts i53,aT)v sutoSia; Kupiio. odorem suavitatis Domino.
13. Ka't i:av oojpov Ouaiaj iJpLiov (i).\ liXtiiOfjas- 13. Et omne munus sacrificii vestri sale salielur.
TSi •
ou StaitatjasTS aXa StaOfjxT)? ©sou iiTi6 Ouffta- Nonomittelis salein teslamenti Dei a sacrifieiis ve-
(jfiiTOJv ij;ji,tijv STiV TiavTfjj Stopou upiiov TcpocotisTS aXa. stris : super omne nninus vestrum offeretis salem.
l-l. 'Eiv ii Ttpoj-fspiQ.; OuTtav TrpwToysvr, [/.(iTOJV M. Si autem offeras sacrilicium primarum fru-
Tu) Kupico, vla TtstppuYiJilva x^^pa sptxTi tw Ku- guin Doinino, novas torrefactas spicas vigentes,
pltj" xa\ TTposoiist; tt;v Ouiiav Ttijv TtpuTOYsvTifJttx- comminutas Domino : et offeres sacrificiuin prima-
Ttov ffou. IS. Kal eT:t)(£st; Jt:' auT^? sXatov, xa\ ETtt- rum frugiim tuaruin. 15. Et cffuiides supei illud
Ofjast? Jt:' auTr]V XlSavov. Qutjia i(jTiv. 16. Kal (ivot- oleum, el imponcs super illud [lnis : sacrilicium cst.
cst 6 tspsuj t6 (Jtvr|[j.o::uvov auTfjj iiT:6 TtJJv yiopiov (Juv IG. Et oflerel sacerdos inemoriale cjus de larribus
Tio sXaito, xa"t TtavTa t6v XiSavov auT^j, X(ipT:tijijta cuin olco, el omiie tluis cjus : liostia Doniino.
T(o KupitJ.
SYMMAXOS. 0'.
0EO4OT1QN.
1. 1. Aiopov auToij.
2. 2. nXfjpT) tt;v Spaxa. 'AJlJoc,
TtXfjist. "A.hloc:, T:XT]piojet. OiJoc-
^zo\, T:Xf;pT)? Tr)V Spiixa.
3.'Az?(TiJJv xaoziojjiaTujv Kuptou. 3. 'Ari TtJJv OuniJovKupIou. 3. 'Ar?) T(I)V Toij TTupb? Kuplou,
4. 4. 'Ex xXtSdvou. "Aiiof, iv xXi-
6dv(;J.
mff-i;a
njjipOV.
In versione LXX
Inierpretiim licxaplari cum obe- Coislin. cc .loixol, xoAAupiSa;, ubi Basiliensis habet
qualein eniiinus c\ cod. Coll)ertino
]is ct asleriscis, '.\. i:. t). xo)./Opac, elc.
num. 5081 seniper le;;ilur jc^aioa/ij, nt videas sii- Ibiil. A., S., Tli., xoXXiipa; dva-£oup[i£va4, ex
pra. In edilis vero aj[ji.:oa>.!?. Ibid. vers 1"2 lcj;itur in Basilii'nsi.
CoUierlino, ava6T;3£Tai, supra vero eniendatur pri- \ . 6. 'A., S., 0., 0/(j);jLoJ.;. Ex Basiliensi.
ma manu, ava6;8ais-:£ editi liodierni, dva6t6a:GT;-
: V. 0. TJ^iiov. Sic solcnt iiiterpreles isti
;i. "A.,
atxa'.. veitere voccni riC.S*, ut s;epe videas iiilVa. Ex codeiu
V. l. ]2-fp 0', oojpov. Coislin. in niarg. liabet Basiliensi. —
Coisliii. 'A., 0. TJoov. Sic.
npojyOpa. V. \.\. '.\. iv 7:jpi. Ex Basilieiisi.
V. 2 01 opixa, « plenus nia-
.loc.^oc, TiXr^pT:; tijv
Ibideni, ita tres mss. Regii, quorum unus babet
nu. > Hanc leclionein cuin sequentibus ex codice
Uasiliensi inutuainur. Xd-;ava. Tolus locus Hebraice sic habel 'ibp 2'SN
V. 4. ".4i,Ltoc, iv x/.'.6avtp. Sic Ba^iliensis, tacito p-^-Q C"^; CSZ, e. t Teneram spicani loslam in
interprcte, queiu sequilur vulgatus interpres. — ijjiie : triticuiii
i.
Domino \ si quidein ex bobus suis adduxerit, sive Kupiw * siv jxsv sx xtiv ^otjjv aj-ou TipojdYT), edv
iiiasculnm sive femininum , immaculalum adducet TE dp7£V, ^dv TE BtiXu, fi[itj)[iov 'Hpocd^si auTb £vav-t
iiliid ante Dominum. 2. Et iniponet manus suas su- Kupiou. 2. KaV eT^tOfjjsi •Jd; x--P°'? a""^»^ i~''
'^'1"''
per caput muneris )"< sui * ct jugulabit >:-( illud ° ad xx-ya/.fjV Tou otupou ^ auTOu * xa\ a-yd|£'. "^^'^ \ X
jaiiuas tabernaculi testiinonii : et cffundcnt filii T.T.p'3. Tii; 6upas "zxfi cxr,vf,; tou [jiapTupiou •
xal
Aaron sacerdoles sanguinein super altare -i- holo- Tpos/iouaiv oi uiol 'Aapuv oi Xtpzii t6 ai[JLa i.Tz\ th
*
caustorum \ in circuiiu. 5. Et offerent de sacrilii- 6u-;;aaTf,p'.ov -j- tiuv 6XoxauTO)[ji.dT(j)v x^jxX.o). 3.
cio salutaris oblalioneni Domino adipem qui coo- , Ka\ TipOjdloucy.v dT:6 Tf,? Ouiia; tou 50)TT,p!ou xdp-
perit venlreiii, ct omneni adipem qui cst supcr Ttv;j.a Kupit;), t?> jTsap t6 xaTaxaXuTiTov Tf,v xoi-
venlrein. i. Et duos renes, et adipeni qui super Xiav, xal •jiav t6 a-^ap t6 irCi Tf;/ xotXiav. 4. Ka"t
ipsos, qui super feniora,et pennam quaesuper jecur Tou; 6uo vscppou;, xa'i x6 oxiap t6 £-' auTiuv, zh
cura renibus auferet. 5. Et oCrerent ea fllii Aaron i-'i Ttijv (jLTjpittiv, xa\ Tov X66ov t6v i-\ tou f^TraTo;
super altare, super holocautomala , supcr ligna, auv Toi; vs-ypoZ; TTspisX^t. o. Ka\ dvoiaouatv auTa ol
quae super ignem : oblatio odor suavitatis Domiiio. ulo'i "Aaptjjv ez't t6 OuataaTf,piov £7t'i, Ti 6XoxauTti)-
[jiaTa, irX Td |uXa Ti irX tou Tiupo.; •
xdp7:tij[jia oajjifi suojoia; Kupitjj).
6. Si autein de ovibus munus ejus sacriricium C. Eiv Si d7T6 Tuv :rpo6dTij)v t6 Stopov outou 6u-
salutaris Domiiio, niasculum aut femininum inima- aiav jOjTTjpiou TO) Kupitij, dpasv f, 6f,Xu a|jioi[xov
culatunt oiTerel illud. 7. Si agnum adduxerit nuinus Trpoaoijct auT6 7. 'Eiv ipva zpoad-^-Tj t6 otopov au-
suuin, offerei illud ante Dominuin. 8. Et imponet Tou, Trpoaoiast auT6 svavTi Kupiou. 8. Kol eT:t6fja£t
manura X suani * super caput inuneris sui : et Tf,v x^ipa X otuTO'j *
e'::'t ttjv xe^aXfjV toij otJijpou
Ei effundent filii Aaron h- sacerdotes * sanguineni Tou [xopTupiou. 9. Ka\ 7:poaxeouaiv ol uio"t 'Aapiliv
X ejus \ super altare in circuitu. Et offeret de sa- -i- ot lep£t; \ t6 aT[jLa X cfj-ou * £7:'i t6 OuatatJTTj-
crilicio salularis oblationem Doinino , adipcm ct ptov xu-xXf[). Kal TTpoaotaet 07:6 ~.\<; 6uaia; Tovj aoj-
D^a'!» 1 1. 1. EipT,vtxa)V.
r,tt\s' 3 5. 3.
4. 4.
3. Ignitio. 5. In oblationem. 0.
l. lliu. 4. llia. 4.
pr.T LEVITICI CAP. III. SSi
SrMMAXOS. 0'. eEOAOTiaN.
iiHis,«de spicis vireiililius lorrebis igiii, et confrinf;es dicuntur ca, qune ir.ola teruntur et glumam abji-
in iiioiiuni farris. « LXX liil., vsa 7:£9p'jy;j.sva x-'^pa. cinnl, olera leguminibus similia. >
triplou xdp7ioj[jia tw Kuptoj, Tb cTiap xa'i tJjv oatfuv hinibum iminaculatiim cum ilibus auferet illuni, et
£;j.fcjjj.ov cuv Tat? titiai? TTeptsXsi auTo, xa'i zh aiiap auipem qui cooperit veiurem, et oranein adipem
Tb xaTaxa).u7:Tov tTjV xoiXiav, xa'i ttSv zh aT^ap zhlTA qui snpir ventrein. 10. Et duos lenes, et adipem
TTi^; xoiXia;. 10. Ka"i dijLtfnoTEpou? tou; vEcppou^, xa"i qui est super ipsos, qiii super femora, el peiinam,
-.h a-iap zh stt' autaiv, zh E7:'t xtjjv [JiT)pia)V, xal t6v qua; super jecur cum renibus aufeicus. 11. Afferet
X(i6ov, Tiv ^ttI tou ri^taTO? auv xot^ VEtspors TrcptsXtiJv. sacerdos super aliare, odor suavitaiis. oblatio Do-
1 1. "Avotast 6 tspEu? l7t't to 8uataaif]ptov, i<j\iri eOoj- mino.
iia; xdp7:oj;jta Kupiw.
l2. 'Edv OE dT:6 tojv aiyiOv ih otopov auTou, xal 12. Si autcm de capris munus cjns , et adJucct
nianus
TTpoad^Ei X "^^'^^
l
SvavTt Kupiou. 15. Ka't ETTiSifiaEt X illud \ ante Dominum. 15. Et iniponct
|oujtv auTO EvavTt Kupiou 7:apa Ti^ Gupa? ttj; axr,- Dominum ad januas tabernaculi testimonii : Ei el-
VTJj ToO ;j.apTupiou y.a\ Ttpoa/EoOatv oi uio't 'Aaptjjv fundent lilii Aaron sacerdoles sanguinem X ej"s '.
TO? auv Toi'i; vstppot; 7:EptEXEt. 16. Ka't dvoiaet auTd altare X panem *
oblatio, odor suavitatis Domino.
6 iepEu; £7:'t T-ii GuaiaaTf;piov X apTov ' xdp7:a)[i.a, 17. Oninis adeps Domino; legitimura in sKCuIum
iajjLT] Euojoia; Kupioj. 17. Ildv aTeap toj Kupitjj, vo- in progenies veslras in omni Iiabitaculo vestro.
,
(jf.jjtov ei? t6v aiijjva eis xd; Ycved; ujjituv ev Trdaifi Oinuem adipcm ct omnein saiiguiuem iion come-
y.aTotxia uiJitLv. Ildv aTiap xal Ttdv ar^jia ojx i;0E- (lctis.
oOe.
2U>3 7 7. 7. 'Ay.viv
iSih 8 8. 8.
n^Sxn
^-O 10 10. 10.
"tol
3-ipm u 14. U.
rTON
ncx cnS 16 10. 16.
nnb •
Ilia. Ilia.
C.iPUT IV LKVITICI.
l.El loculiis est Dominus ad Moscm , diccns : 1. Ka\ JXa/.r,KV KOpioj T:p?i? Mo)'r;v X^i-tov. 2. Ad-
2 Loqucre ad lllios Isracl dicoiis : Anima si pcc- Xt)c;ov T.pb^ zo'ji uioj? 'lapiTiX Xiywv ({-•jx')
~^''
caveril -i' ante Domiiium * non sponle, dc omiii- a;wi.dp-if) -f- £vav:i Kupiou *
dzoutjitoj iTih TravTiov Ttjjv
Ijus praiceplis Domini, quae non oporiet facere, et 7:p*0STay[iaTOJv Kupiou, iLv oO 6$i t:o'.sTv, xa\ TT0tf,sTi
foceril unum aliipiid dc cis 5. Si quidem princeps 'iv Ti 4-' auTtiiv. 5. 'Eiv [jiev 6 dp);i£piu; 6 xs-
sacerdoliim, qiii iiirIus csI, pcccavorit, X "l popu- •/pi.T[ji.£vo; d|JiipTTi X ^0'J '^^'' '-^^v d[jiapT£Tv J xa'i
lus pcccaret l et
addiicct pro peccalo suu qiiod poc- T.poi:i.iti. T.ip: TT,; d;j.apTia; auTO'j f,? f,;jiapT£v, y.i-
cavil, vitiilum (le bobus immaculaliim Domino, pro a/ov 4x po(')v d[JiD);iOv TtTi Kupi(;) T.zpi Tr,^ d;j.apTiac.
peccalo. 4. Ei adduccl viiulum ad osliinn laberna- 4. Ka\ Tpouils'. t!>v jjlogxov Tapi ttjv 9'jpav tt,?
lli lestimonii anlc Dnminum, et impoiicl maiium jxr,vf,; TO'j [lapTupiou ^/avTi Kupio'j, y.7.\ E-(Of,jii
LEVITICI CAP. IV. Iii2
5H
SniMAXOS. 0'. ©EOAOTinN.
8.
8. Uapi -ui? OOpa?. 'A.X,l., v.^x-x
•HpdcJWTTOV
ciem.
9. De sarrilicio salutaris obl.i-
lionem. Rcliqm, de sacrilicio paci-
licorum ignitum.
Et lumbum. Alius, el caudam.
10. 10. Ulrosque (rencs). Alius, 10.
duos (lenes)
Femora. .Mius, limilios.
II. 11. Oblalionem. AHi, pancm H.
ignitum.
12. 12. Ante. Alii, ad facicm. 12.
£lpT,vix(ov, iibi eadom vox Ilcbiaiia. Eodeni versu interprcle. Scd infra idcm Basiliensis liabel, ol Jlon
9, ubi LXX liabent auv Tat^ ci-oat;, Coislin. in ac), Ti xipxtov. Levil. vn, 5.
liiarg. Iiabet, sv ijtjTTjTi tcov iu(jjv. V. 10. Ex Uasilicn.si, ut et sequentos versiculi.
V. 6. Ex Basilieiisi. V. 16. 0', xap-(o|xa. Coi&lin. in margine, SpTOv
V. 9. E\ Basilieiisi. rupov ct apTOv TTpocj-^opav. IJeinque vers. 3, supra,
Ibid. "AMlcc:, Tb xipxtov. Idem Basilicnsis, lacilo lcgil zupov, ul)i alii 7:up^iov.
CAPUT IV LEVmCI.
•rilV X'^''* aUTOU £7ll TfjV XSCfaATlV TOU [J.dcj)(OU •i- sujim suptT capiit vituli -^ anle Dominum * elju-
EvavTt Kuptou * xa'i (itsd£;t tIv [i.6(syrrj ivdjTttov Ku- gulabit vitiiluiii coiani Doniino. .'i. Et accipieiis sa-
piou. 5. Ka\ Xa6(jjv 6 ispsu; 6 jf^pzirsxbi -i- 6 tets- ceidos, qui unctus est -r- qiii initiatus est mani-
Xstio[i^vo; Ta; x^'P"? t
""^ ''^^ at^jtaToj tou [i(5jxou, biis de sanguine vitiili, et inferet illum in tabcr-
xal eisoiasi ouT6si;Tr]v (ixT|VT]vtou [jtapTupiou. 6. Kal naculum lcsiimonii. C. Et intinget sacerdos digi-
pdtls!. 6 ispsu; Tiv 6dxTu),ov auTou ei? t6 afp.a, y.oX tum suum in sanguinem, et aspcrget de sanguine
TtpoapavsT a.Tih tou atjjiaTO? s-Tdxt^ Ttj) 6axTu"A(o scpties digito anle Duminum contia velum sancliim.
'vavTtKupiou xaTd t6 xaTaTzsTatr^jta t6 otYtov. 7.Ka\ 7. Et impoiiel saccrdos de sanguinc viluli * su- ^
*
^tOtuet 6 ispsuf dT:6 tou at\uaTo; -s- tou )i.6i3yo\> per cornua allaiis tliyniiamatis composilionis ante
int Ti xspCCTa Tou OujtariT^piou Toi; Ou[Jitd[;.aToj tt,? Dominum, qiiod est in labcrnaculo lestiinonii. Et
Ei5 HEXAPLORUM QU.€ SUPERSLNT. S44
OMinem sanguiiiem viluli effunilct ad basini altaris (rjv6£-iu)? cvav-:; Kup!o'j, 6 istiv Iv Tii oxrjvii tc-j
holocausii quod ,
est ad januas tahernaculi tesli- jjiap-'jj5io'j. Ka'*. Tav tb aT[j.a tou piOT/ou iY.yttX na-
monii. 8. Et oninem adipcm vitiili pro pecealo pi -r-i ^asiv toO G'j3'.a3TT;p!o'j Tr,5 6Xoxa'jTus£w;, 5
auferot ab eo , ailipcm opcricnlcm iiilestina, ct JjTiv 7:apa Ta; G^jpa^ tti? a-/.r|V.f,^ to'j }tapTupio'j.
omiicm ailipem, qiii est siiper inlcslina : 9. Eidiios 8. Ka\ T.oM t6 cTiap to'j ^iiyw to'j •ZTfi a^apTfa;,
renKS, et adipcm (lui super ipsos, qui est super fe- TCcptc).Ei lf7{ a'jTO'j, zh cTiap t6 xaTaxaXu^nTov Ti
mora, et peiinam qiix super jecur cum renibus ivoiiBta, xa\ Tcav t>j aT^ap t6 ItX twv e.vSosO(ojv,
r.uferet ipsam, 10. quemailmndum aufertur ipsa a 9. Kal T0'js ouo v:cfipo'jc, xa\ tJ» oTeap Tb iTt' aC-
vitulo sacrilicii salutaris, ct ollerel ipsam saccrdos Twv, 5 esTiv l7:i TOJv [jtr]p!tov, xa\ Tov ).(>6ov tov IrX
siiper aliare liolocausli. 11. Et pellcm viluli etom- TO'j TjTiaTog, ojv ToTj vs'.ppoT^ TOpuXsT aCiT!), 10. 'Ov
nem ejus carnem cum capite ejus, et extrcmilati- Tpi-ov d^n^aipoTTai a-b tou (jl^t^ou to'j •zt\z SuTia;
bus, ct ventre, et (imo. 12. Et efferent totnm vitu- Tou awTr,p£o'j. Ka\ dvoiast a^jTi 6 Ispe-j? irX ih 6u-
liim extra casira iii locuni niundum, ulii effuiuUint aiaaTTjpiov TTi; xap-waEojc. II. Kal Tb oipijia to'j
rinerem, ct coinburent illuni supcr ligiia iii igiie : ;j.'jayou, xai rS^Ti auTO'j tt;v cipza cuv Tf, x£-.faXfi
siiper elTusione cineris cremabitur. a'JTO'j, xa\ ToTj dxpoTT.ploi? xa\ Tf| xoiXia xai Tfj
x-Jirpw. 12. Ka\ e^oiaouaiv oXov Tbv [iiJa/ov e^to tt;; r:apS|J.6oXf,i; ei; totiov xaOap?(V, ou ix);£Ouotv Ti;v
a-o5tiv, xa\ xaTaxauaouatv a'JT?)v ircl ^'jXtijv 4v iiupi- i7r'i tt)? £x-/'Ja£a)j tt;; (ntooia? xauOit;a£Tat.
15. Si aulcm oninis Synagoga Isr.iel ignoraverit, 15. 'E4v 6k Tcjtaa auvaYtovTj 'Ijpar;/ ir^^ioi^rjT^,
ct latuerit verbum ab oculis Synagogx, et fecerint v.a\ XaOri fr\]i-a. i? 6!f(ia\\j.C)'i tt)c auvaYtoyT)?, xal
unum de omnibiis mandalis Domini, quod nou fiet, TrotTjatoat (Jttav Of^ii Traatijv Ttov ivToXiiJv Kupicj fi oO
et deliquerini : 1i. Et iiinoluerit eis peecatum, T:otr,Oi;a£Tat, xa't T:Xr,pt|ji£Xf,atijat, 14-. Ka\ JyvtoaOi^
quod peccaverunt in eo : ct adducet Synagoga viiu- a'jToT? f) d[j.apTia f^v f,[j.apTOv Iv auTi;. Ka\ rcpoa-
lum ex bobus -s- ininiaciilaluni * pro peccato : et d^st f] auvayojyT) [j.oaxov ex poojv •=- S[j.t!j(jLov * Tcepl
adducct euni ad oslium labernaculi testimonii. Tf,j «[jiapTta;. Ka't •r^poad^et auTiv Tcapd tijv 6upav
15. Et imponent seniores Synagogs manus suas su- Tris axrjVT)? Tou (JiapTupiou. 1,^. Ka't J7rt0:iiaouatv ol
per caput viluli aiile Domiuum, etjugulabunt vitu- 7:p£a6uT£poi tti; auvayoJYii; Td; xeTpa; a^jToiv tvX
lum ante Doininuin. 16. Et inferet saccrdos. . . Ti]V x£9aXf,v Tou [j:ia/ou EvavTtKupiou, xa\ 0'yd;o'j~t
T^v [j.'5a/ov KvavTt Kuptou. IG. Kat etaoiaei 6 le-
p:uS. .•
17. ... sanguiiie vitiili : et asperget septies ante 17. ... aVfiaTo; to'j [jt<5a/ou. Ka\ ^aveT ^Tnixt;
Dominum ad faciein vclaminis -h sancli * 18. Et de SvavTt Kupiou xaT" cvtoTciov Tou xaTaTreTdojjtaTos -{-
N'nm i 4. i.
rois i;3-nx G 6. 6.
»7
Cl-DDr 7
nSvn
TlSl-Sx
Ascensionis. Hoiocaubti.
Ad fuiidamentuia. In basim.
m LEVITICI CAP. IV 54G
Tou ii-lcj ', 18. Ka\ anh -oO «"[jia-o? t^ntOTjsE'. -5- 4 sanguijie impoiict -^ sacerdos ' supcrcorniia alia-
ieps'j? * st:i Ti xipaTa toO 6'j3'.a3-:r^pt0'j -cijjv G'j[iia- ris ihyinianialiini -^ coniposilioiiis * (|iiO(l est co-
uiiTOJv -i- "CTi? suvOiasoj? * Is-tv eviurtov Kuptou, rani Doniiiio, qiioil est iii taliernaculo tcslinionii.
6 ETttv kTii T^; !Jxt)vti; iou ;jiap-up!ou. Ka\ ih xav Et onincm sanguinem cffunclet ad basiiii allaris liO'
ar|J.a exxEsT i:pb? ti^v pa^tv tou GuaiaaTTiptou twv locau.-storuin, quod esl apud osliuni labernaculi tesli-
xapTtuiJiaTwv, t6 iiv Tzphq ttj Oupa Tf|; jxT|Vt,; tou monii. 19. Et omneni adipem auferet ejus ab eo, et
[jiapTupiou. 19. Ka\ t6 Tiav aTcap auTOu izzpulzl o.tz' offerct super allare. 20. Et faciet viuiluiii. . . .
X T(Tj •
^ peccalum *
21. Et efferent vitulum •i- toluin
*
xal eltXdieTat 7:op"t auTuv 6 tspsj?, xa't (jt^EOTjircTat exlra castra. El coinburent vitulum, qiiemadmodum
auToi? -i- f) (it[jtopTta *
21. Kat sEoJiouatv Tiv [i.6^ym coinbusserunt viiulum piiorein : peccati Synagogae
TioiT;0f|j3Tat, (ixou(j£co;, xaV TrXT^tti^eXTjOTi. 25. Ka't non sponte, et deliquerit, 23. Et innotuerit ei pec-
YvuaO^ auT(0 fj (it[jtapT!a i^v T,[iapT£v ^v (XuTfi' xa\ cjlum, quod peccavit in co, ct offeret munus suuni
TtpocoEast t6 Stlipov auTou );![jtapov liiicum.
2-i. ... Tou );t;jtdpou, xjt\ cpiijouijtv auTiv £v Ti-rrt;) ou 24... birci, et jiigulabunteuin in Ioco,ubi jugulant
ff9(xJouatv Ti (iXoxauTto[jtaTa svtoTttov Kup!ou' a[Jtap- bolocaulomala coram Domino : peccaii est. 25. Et
T(a? iaTtv 25. Ka\ emOT^aei 6 Jepeu; inh tou a'i[jia- imponet sacerdos de saiiguine, qui peccali est, di-
TO? Tou TT|C ajjtapTiaj toj SaxTuJ.w auTou, xa'i -j- Sto- gito suo, et -5~ dabit *
super cornua allaris lioio-
ast * ,i-'t Tit v.ipaTa tou Ou-iaaTr,pIou TiJJv oXoxat>- caiilomatum : et oinnem saiiguinem ejiis effun-
T(o;jidTtov, xttl Ttav t6 alixa auTOu £xy_oSt Ttapi t7]v det ad basim allaiis iiolocautomaium : 26. Et om-
piaiv Tou 8uataaTT]ptou tujv 6),oxauTOj[jidTojv,26. Kal nem adipera ejus offeret super allare, sicut adipem
Ttav Ti aT^ap auTou dvotast i-\ 10 OuataaTf,ptov, sacrificii salutaris. El depropiliabilpro. . . . ,
':£?'
inHIJIAXOS. ©EOAOTIO"^'
iipoj[xdTojv.
5. 3. Ut populiis peccaret. 5.
Pro peccaio. Aliiis, in peccalum.
i. 4. Adducct. Alius, adfcret. 4.
6. 6.Adveliim..l/i«.'i,cumfacieveli. 6.
nnrann 8 8. 8.
D-l'
a-ipn Sy
anpn Sv
D^Sozn 9 9. 9.
D'nbOT 10 10. iO.
T";-3"V;i 11 11. H.
nxi2n"?
•,nu-i
18 18. 18.
T1D'-Si<
.T';n
riNTinn
Levabit. Auferet.
Intcsiinum. Yilalia.
Et ailducciii. Adducct.
17. Ad facics. 17. Contra. 17.
.\seensionis. liolocaustorum.
nSyn
35.
aciio inierpreic, (lueni puto esse Aquilam. id esi, A. S. et Tli., ut siepe vidimiis supra, quos
V. 4. Ilposotcjct. £x Basilienai. sequiiur vulgatiis intcrpres. Ex Basilicnsi. — 0',to5
CAPUT Y LEVITICI.
TO EBFAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS.
'E),XT)vty.ot? Ypd|x[jta!;t.
rhi 1
y-ic? 2 2. 'EpreToO.
CU?N i 4.
vm -wti ,TTin-i 5 5.
CAPLT \ LEVmCl.
XrMMAXOS. 0'. 0EOAOT1QN,
XTl?.
pSm 8 8.
IS-iV
T25«ra3 10 10. 10.
rurn 11 11. n.
niJNn
nNnm 12 12. 12. AiiT^v.
-n;cD 13 13. IS.
urTpn-Sp5:'2 D^Spa;
TO 17 17 17.
Epha. Ephi.
12. Et adducel eam. 12. Tradetque eam. 12. Eam.
13. Sicut munus. 13. In muncre. 13.
19. Dclictum illud delinquendo 19. Quia per errorem deiiquit. 19.
detiquit.
in LXX lcgiliir, putot lespondiTC \oci Syniniachi V. 10. "A.Hcr, xaTJ Tr,v xp^civ, t:J:U?G3. Vide- «il
et Aqnilae Jf.TtEToiJ, < rcptilis, > sive y-iU? Hehraico. tur autem Aquike esse, qui lillcram xaTa -ooa se-
() li.i hoc nostro versu xi;r,v(ov LXX Iiilerpretiim respondet voci nona Heiiraici textus ; y-)U? aiilciH
rcipsa reddiint S5c).'jYad-(ov. 'rcxtus vcro Gijpciis ariqiiani passus est transpositionem, quaiu auclor iin-
inudenler non aiiiiiiadveilit. Duacu.
K3' LKYITICI CAP. V. 558
SVMMAXOS. 0'. ©EOAOTinN.
OT3'
T na"u?rc
13 TO 10 10. 10,
11 '03301
m^-bv
wn-nN
^XM
VTO nx 11 U. H.
D'-inK anai
Cinerem. Favillara.
Apud. Juxla
1 1 Vestes suas. 11. Prioribus vcstimentis. 11.
CAPLT VI LEVITICI.
SVMMAXOS. 0'. 0EOAOTIQN.
3-i-n U |. U.
17. 17.
18.
mp' 18 18.
20. 20.
nsNn 20
-'cn .-in:a
NTsnnn 26 26.
Coctiones. Deest.
Munus bucceltarum. Offeret autem eam calidani. Donuni frustuluai.
22. Uiictus. 22. Vacat. 22.
(') V. 2. "A.Mof
, dStxf]3ri «SfzTina. Sic Basi- primus secundus vero ex editione Roraana,
;
et ex
lieiisis, tacito
interpiete, qiiem puto esse Aqiii- duabus Regiis Caienis.
l.tai. Vid. supra, Levit. v, 15. —
Coislin. in maig. Ibid. "Ev dvai-xa3;jt(p. Sic unus Regius ct edit.
()', <^t<Jai\':ai. 'A., apvfjjTiTai quam
lectionem siiie
,
Roin., noii indicatu interprciis nomiiie.
iiiteipretis noniiiie liabetBasilieiisis. Vers. autem 5,
Ibid. 'A., S., 0., euuxo^dvTT^cisv. Sic duo Regii
ubi LXX iX£yx9ii Goisliii. ad niarg., (bcpXrjeT).
,
'OXoxauxo? faxat.
V. 10. "A.Uoc, SiirXouv. Ex Basiliensi. Sic vocem V. 16. iSjn^O', I5£xai. Coislin.inmarg., PpdJaE-
~2 solet vertere interpres quidain, qui nuspiam no- tat.
iiiiriatur. Vid. infra cap. xvi, passim.
V. Tou TTupo; [Aou. Ex Basiliensi. Viaeiur
17.
Ibid. "A..?ioc, TtEpi xots aipxa?. Sic Basiliensis ,
n.in indicans interprelem, qiii videtur esse Aquila.
omnino Aquilae esse. —
0', >:ep x?> xr,? dijtapxia?.
Cdisliii. ad marg., itq IXaijj.?!? xa't tb? Xuxpojat;
Ibid. Ubi LXX xi atijijta, Coisiin. in margine, xf,v
V. 18. "A.Uoc. |JtoXuv6Tia£xat. Hanc lectionem
adpxa.
Ibid. "AiJoc, irtiixiqxa. Ex Basiliensi. — 0', xJjv
mutuamur loco Origenis in Caieiiis Regiis niss.,
e.v
ubi sic legilur Ttv£? x6, dytaffOiiaezai,_jit\lvv-dij-
xaTaxdpTTojatv. Coislin. ad marg., •Titdxrixa. Addit :
V. 14. "A.J.Joc, zpoaotaouatv. Sic quidam mss. luetur. ) — 0', ;tc<.pT:rijij.:(-C'jv. Coislin. iii nuirijiiii'
567 UEXAPLORUM QVJE SUPERSUNT. B68
avTlYpatpa, habent, id est romplexa, quia in-
l\iY.xi.
V. ai. 'A., CssTfiV, Z. , zenXatuiJiivT.v. Ev Basi- viceiii sibi coluKieiil passiones Doniini. » Hartenus
lieisi cl ex Hcsycliio, qiii sic lialicl : < Adiliilil .iii- Jsycliius, qiii exisliiiiat voccni buccellas, iil est
l> m (U , quocl
coii.spiTsam, LXX
sic e(!!'!eiiitit e).[XTd, ul le^iliir in texlu Grseco LXX liiterpieluiH,
con!>peisnni nfferet eam buccctlas , iacrificium bovi rcsponclire voci Syinmachi, rtr/.aTutiivr^v •
sed
vd-^ris Doir.ir.o ; oilorcin coiispcrsain eamilcni fli- peiperam, ut (uiu ipsa lalio, lum liasilieiisis codex
cciilcs, bucccUus. El biicccllas qiiiJeni tlixisse in- conimonslranl iiar.i ail vocem, Tiscjupajjiivr.v, qua
:
lelliginiliir,ulpole iiiulliplicilcr piocedcnlem, pro- LXX vocm Hebr.Tim n;a.^O cxpriiiiunl, Basilien-
liter passioiics, per pailes provenieiues Conspensm : sis applicat versicnem Aquilie l^esxi]-^, el Symma-
autciii, uipote iii uniini colleclam, unde pro buccel- clii, 7:e7:/,o-j[jiivr,v. Vox aulera sequens Hebraica in
lis Synimachus, dilalaiam, edidit : quxdani autem plurali numcro posila '"£n, pluraliier cffertur a
4.
SwN' 6 6. 6.
B?»N 8 8. Vacat 8.
3'-ipn
. vrj2 9 9. 9.
ncTnca
10. 10.
n-SQ mSn
i. Ilia. i. llia. i.
8. Viri. 8. Vacat. 8.
in sarlagine. In clibano.
vrho
nnnn 14 IJ. 14.
'ATt^fJXTjtov.
20. 20.
V. 3. 01 AoLZol, -zh Xcpxtov, t!) xataxaXO—ov t7;v ejX-' *^^ 'l*'''- Q- , '!3C'J3tifi. Vide suo loco, vers. 10.
xo-.Xiav. Sic mss. duo Uegii et Basiliensis, qui 0', 0'Jifa. Coislin. in marg., xdp::a)jt;. Ibid. 0', (ii)
po-tremus tantuni liabet, oi Jo(.-ro!, to xfpxiov. Alii dva~;7:oiT)[jievj]. Coislin. in marg., §Tipd.
ploiiiorem locum babent, ut supra; sed ipsuni baud Ibid. "AJ.J.OC:, xajdf^. Supple, 6ua£a. Ex Basi-
d .bie mulilum iiani legendum, -zh Y.ipY.:ov xa\ t6
: liensi.
otcap zh xataxaXuTLtov.
V. 10. "A.U., dvijp tb? dSsXtptO autou, VnK3CiN.
V. 6. "A.Llor, PpwOf,!i£tai. Sic Basiliensis. Haec
Videtiir oninino A(|iiil;e esse. Ex Basiliensi.
auleni vox videtur active suini.
V. II. Ex Basilicnsi, ut alibi passim.
V. 7. n-n-:3' -wn jnan O', 6 ispsu? Sati? il-.Xd-
V. 12. "A.U., STcl euxaptJtta;. In eilit. Roni. le-
ostai. Coisliii., tou lEp^oj.; tou cXdfovto; aut6, autoO gitur r.tpX Eu/apiJttac , sid pnestat leclio Basi-
liensis ineliusiiue quadrat cum Hebraeo rnin-by.
,
V. 8. "AXl., dvSpd?. Ex Basiliensi. Videtur auleiii esse Aquilie, qui psaliiio cvi 22, ,
Ibid.''A.lJo.7, 'fip^'- "AMlcr, TtpoudYci. Ex eodem eamdeni vocem vertit, eu/aptitta^. Ilinc noraen
Basiliensi. Juda vjxnp-.iiiT) inlerpretatur Joseph. AnJi^^iiit.
,
LLV.TICI CAP. VII. 57i
!;75
0'. 0EOAOTIftN.
SYMMAXOi:.
n li. 'Xca.lpt\i.a.
p;.T[ia, J.7r'0£jji.a,
i:yd.Xwv,
xapraotiaTa.
a.<f6-
14.
Jud. lib. I, cap. 19; Hieron. lib. Qucesl. Hebr. collyridam conspersam oteo. /Elius Anton. Nebris-
< Acoiifessione confessoris, id est Judce , nomen sensis male, collycidam reponit. Collyridoe men-
,
fsl diclum. Verumtamen hic confessio pro gralia- tionein facit et Ambrosius epist. ad Vercellenses :
rum actione , seu pro laude accipilur, ut frequen- < Elias, queni Dominus erudiebat ad iirofectionem
ler in Psalmis et in Evangelio. » Hapc adnotavit virtutis, ad caput siium collyiidain et vas aquae
Drusius. leperit. » Pro quo 1 Reg. xix", 6, 'SST nJV- Est
Ibid. "Apio'j; dfjjpiou? ex a£[it6dXE(0i;."Ai..l., xoX- aulem n;V panis subcinericius. .\uguslinus De Ge-
X'jp!6a.;. "Al.l., xoAXOpag. Priores duas ex editioiie uesi ad litlerum : < pro uiio pace sulicinericio ,
Uumana mutuamur; postremam ex Basiliensi. In quem alio nomine xoXX'Jpav vocant. » 0', dp- —
liunc locum iiaec habet Drusius. < A xoXXupa dimi- xou? £X GZ\v.o. Coislin. ad niarg., £7:1 XGXXuptov Sp-
iiulivum est, xoXXupi; , unde, xoXXupios? II Samiiel xojv djufttxdiv, qu« utpote erasa, duliia sunt.
xui, G, nia.a.7 TSOo^jo xoXXupiSa; ; et II Sanmel vi,
Ibid. 'A. , a£p.ioaXiv Cs^JxfjV. Alii mss. legunt
nnS nbn xoXXupiSa apxou, collyridem panis. Iliero-
5£crxf]v. Jam supi a vidinuis , cap. vi , 21 Aquilaiu
,
iiyiiius liic vertit paiies, ul, LXX, dpxou; sed niox,
;
nozHD vei'tisse Ceaxfiv.
]fyi'2 Tvhhz nhn idem, colhjnaas olei admislioiie
V. 13. "Jk.U., i-nX y.ollCiJtii^i dpxtov, ex Basiliensi.
eijnspenns. Simililer i;ap. viii, 16, ]US Dfb rhn —0', \i 6wpa. Coislin. in niarg., ci .iot.T., siprivtxbv
675 nEXAPLORUM QU^ SUPERSUNl. 57b
aixoj ,
quae referenda ad extremam vcrsiculi vo- V. 15. 0', oojpstTat. Coislin. in marg.^irpojtfcpei.
V. 10. 0', eu/T]. Coislin. in marg., iizX opx(;).
ceai raS"J.
V. 18. 'A. S., ofTTtiBXTiTov, O.jCfCYYijXeiTat. Edilio
Ibid. "A.U., eipi]V'.xwv. Ita Basiliensis de niore. Romana omissa, A , S. interprelatione, Tlieodolio-
V. 14. Has ornnos lcctiones pia;fert scliolion nis versionem sic efrert , <f6y{oji OceTat , splcndore
quodilain in niss. nostiis el in cilit. Ki>in. , quod indigel. Driisius tali iiilerpretatione stupefaclus ox-
sic liahct : Taux^^v isttv a^atpEpia xa\ (JCiopicjxa , claniat : « Quid vidit interprcs ille , cum ita verte-
y.a\ eTitQEjjia, xa'i. xapraop.aTa, «Tii twv Butiwv dcfo- rel? I Non animadvertit scilicct interpretationem
ptf(5[;isva ©eqj, otTrep Y(v£Tai |jt^pT) toC !:p^w;. Id esl
illam Tlieodotionis , non haec verba Hebraica kS
I IJipsum est, deniptio, separatio, imposilio cl fru-
ctuuin olilationes , (|ua! ab bosliis O-.o scparantur, "h 3WT spectare, ut putat ipse, sed mox sequcntia
pt suiit sacerdoiisparles. » Quae lectiones ex variis T(>T\'^ SlJS. Ubi vocem biaS cum non intclligeret
interpretibus sumpt»; sunt. Theodotion , uii solet Graecis litteris exprussil
S'ycn-nN 7 7. Tb EvS'j[jia.
Tb iJifvSujjia.
|tt'nn-nN 8 8. 8.
'Si-nNi ];u?Qn-nx n'i"a'i lO lo. 10. Ka\ ^iXettJ^sv suv xijv axrvTiv,
xa"i (luv TTiivi'a ta £v out^, xai
Dnx unpn ii-iUTN
fjY^^tJev aCiTa"
«n» 'EvispTjosv.
3. Congrega. 5. Congregabis. 3.
8. Peclorale. 8. Rationali.
IJrim et thummim. In quo erat doctrina el verilas. Illuminaliones et perfectiones.
9. El cidai im. Siimar., super 9. Cidari quoqiie texit caput. 9.
cidariin pileos.
10. Et unxit tabernacuium et lOet 11. Qiio linivit tabernacu- 10. Et unxit tabernaculiim et
oniiiia qua; iii illo et sanctiDcavit
:
liim ciim omiii siipellcctili sua, omnia qux in co , et saiictilicavit
ea :
Cuiiiquc saiiciincaas acpersisset ea :
lYMMAXOS. 0'.
eEOAOTinN.
7. 7. T6v uTOOUTr|v. 7.
Tt]v e:tuj[j.i5a.
Tu) [JM)xaviii«.aTt Tf|? t7roj(ji.t- KOTOI TTJV •;to!T]5tV T?,; ^TOlJlt- TtTj [jr,);avto[j.aTt Tr,? iT:to[i£-
5o{. 60;. 5o?.
8. T6 Sdxiov. 8. Tb XoYstov. 8.
Tr]v STjXtoJtv xa't tt]v dXTjOEiav. Tou.; tpojTtsfiou? xa\ ta^ TeXeiti-
cet;.
9. 9. MtTpav.''Ai.i., (JitTpa?.''^.!.?., 9.
xtSdpeto^.
10. Kal 5-/pt(Jev Tf.v (JXTiVtiv y.a\ 10 et 11. Kal Ejiiiavsv an'' auTou 10. Ka\ lyptssv T^v axT;vi]v v.aX
TtiivTa ev auTT) iu\ t6 Ouaia-Tfiptov ^nTdxtc' xa't TtdvTa tv auTT)
^XP-a: t6 OudtaiTT^ptov, xa\ rjfa-
asv auT(5.
11. Ka\ liiavev. 1 1 . Kat liiavsv.
7. 7. Subuculam. 7.
Siiperliumerale.
In artificio siiperhumalis. Secumlnm structuram supcr- In artificio superhumt
humeralis.
8. Receptaculum. 8. UatioiKiIc. 8.
sanctilicavit illud.
H. Eiaspersit. 11. Et asper.sit.
53.
35. Usque ad diem implendl dies 53. Usque ad diem quo comple-
pler.itudiniim vestrarum. biturlempusconsecraliouisvestr».
V. 2. Dn;3n O' 2-o/,a;. Coislin. inmarg., cpapsa, SajjiapEtTtxbv Ezt ttj? xiSdpsd)^, :it).lia. 'Ev 5k Tal
ut supra noii semel. Ti? xiSdpstr. Id est : «Sa-
Xe' "ApiBiJtto .?()-(Vf Xivst
V. 7. Unus codex Reg. sic lialiet: 'A.^it?) hi5uy.a, maritaiia edilio pio cidari , pileos. In cap. autem
<:!> iii£v5j[ia, 0', xiv 0-o5jtt,v, Tr^v U7:to;jiiSa, men- XXXV Numerorum, cidares /inens dicit. ) Suspieor le-
dose pro s-ajfAt^a.. Aquila igiturqui -fls solet ver- gendiim avTt t?,? xt5ap£to? 7:i}.ia. Jam vidimiis non
lere Jri^voy.aa, hic '5'V2 SvSuiia vertit. seniel, Samarilaiium , ut a Grsecis scriplOribus ci-
V. 8. 'A., 0., To-js tftoTijfjojs y.A Ti^ zzXtKjinziq. talur nS:j."n ::f,Xtov aut pileum vertere. —
0', Jki
Iladuo Regii et eilit. Romana. Exodi vero xxviii , TTi; jjiiTpac. Coislin. ad marg., ci .Io/.tc!, xiSapEtij?.
50 ad easdem voccs Hebraicas D'Cm D'"ns liabe-
, Ibid. 0', 7:£TaXov. Coislin. iii niarg., iTetpavov. Ibid.
tcr, 01 .icf.To!, TO'j? 9toTt(jtJiouj xa\ Ti; TiXstoTriTa?" 0', To xaOTiyta3iJL£vov. Coislin. in niarg. , S. , S9i-
Ibi videsis. Ad hunc biciini liaec Drusius : i Ezrs xTov tEp^tov, quae quo pertineant iion satis capere
:
tiim utrunique exprossisse ex LXX vcrsione, nain sacerdolali ud Fabiolum : Secunda ox lino tniiica
<
6fi>.tojt? magisad doctrinam accedit quani ^toTtsjxoj. esl TMT^OT^i, id osl, taluris, duplici sindone, quam
Nolandum esl Basilienseni codicem hic legere toj; ipsam Josephiis byssinaiu vocal aiipellatnrquc
:
tftOTl31JlO'JC Xa\ T0'J5 T:X£t0'J^. CHOTONATii, id esl. ytTtov, qiiod Hebrsii sermone in
V. 9. "AJJ., xtS4p;to;. Sic supra. Samarilaui tineiim vcrlilur. Il;ec adluiTol corpori, ot lam arcla
vero leciionem sic efferunt duo Regii codices T6 : est et striciis inanicis, ui iiulla oiiiniiio in vcste sit
S3I LEVmCI CAP. VIll.
ruga , et iisque ad criira descendat. Volo pro le- StEtXEv xaTi [jtiXr) a'JTou. Est forle scliolion.
gentis facililate abuti seriiione vulgato. Soleiit mi- V.21. "A JJot , TcJii^ov. Ex Basiliensi , ut supra
litantes liabere lineas, quas Camisias vocant, sic frequentissinie.
aptas mfiiibris et astrictas corporibus, ut expeiliti V. 24. ]i:nO', TO'j? Xo6ou;. Coislin. ad niarg.,
sint vfl ad cursuin, vel ad pradia, dirigeiido jaculo, tdt \)'^Tiki..
ttnciido clypeo , ciise vibraiiilo , et qiiociinqiie iie- V. 23. "A.U., xvr][jtTiv. Basiliensis, ul supia,
cessitas traxerit. Ergo et sacerdoles parati iii mi- cap. VII, 32.
nisteriiim Dei , utuntur hac tunica, iit liabentes
V. 26. "A.U., (iTtEvavTt. Ex Basilieiisi.
pulchritudinem vestimentorum, nudorum celeiilate ,
discurrant. » — 0', xtoapt?. Coislin. iii inargine, Ibid. "A.ll., xoXXupav. "AJll.
lectioiieni habet Basiliensis ulramque
'kcf^awj.
Ires
Primam
Regii
•rt;f]Xta, quae esl leclio Sainaritani v. 9, ubi vide.
,
CAPUT IX LEVITICI.
ro EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAi:.
2.
3. S.
4. 4.
CAPUT X LEVITICI
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS.
'EXXrjvtxot; •cpd[ji[jta5t.
Tinna i 1.
CAPUT IX LEVITICI.
SrWMAXOS. 0'. ©EOAOTLQN.
18. T^? euj tai; twv stpiq-Axiov, 18. T?,^ Ouuta.; T0'J cojTiqpEou. 18. TtJi; Oujia? twv EtpT^v.xoJv.
i9. 19. Kai TOV Xo6iv t6v etii tou 19.
TjTiaTo;. "A.UoQ, xal t6 jTcptcraov
Tou T^^TraTO?.
gincin. ueptTj^jtdpTriaEv, soluin. Videturque csse le- B:iNiliensi. — 0', Kpoarivsyxav. Coislin. iii marg.,
ctioreliquorunitrium. Virf. cap. prgecedenti,vers. 13, ^jTiooJxav.
ad notas. — 0', ExaGdpuev. Coislin. ad marg., 'A., V. 19. Vide notam ad versum 10.
:icptT)[jidpTT]a£v , tXatjEv. Sic; ubi illud , i^Xacjev , vel V.21. E\ eodem, ttiv xvin[jiT]V, ut siiperiiis passini.
scliolion vel altera versio est. V. 2i. "A.U., xa\ TiXdXa^ev. Ex codeni Basiliensi.
CAPUT X LEVITICI.
SVMMAXOS. ©EOdOTIfiiV;
,Tn' ^nw 6 6
-otri 9 9.
II. II.
a-pnn
12. 12. Ti Sojfov 'h xaTa>,Et'fOiv»T.!i
Tou iiuA^oy.
14. U.
i. MisaeL 4. Jlisaele. i.
Siaiuia. Legilinia.
12. Munus relicium ex igniiio- 12. Sacrilicium quod remansit 12. Donum relictura ah igr:;t).
nibus. de oblatione.
14. Mundo. 14. Mundissimo. 14.
Pacincorum. Salularibus.
pU/Trr.N 5 5. 5. i
8. 8.
gelis.
r.<^3 J.F.MTK.I CA4». XI. im
IVMMAXOi:. 0'. ©EOAOTIflN.
[iiaiv coi. Coislin. ad niarg., [i.tp\i ydp <jo'j e(j-:(v. V. 19. z^C^TlO', [iTj apeGziv. Coislin. ad marg.,
Ibid. Tiov £ipTjVix(JJv. lla Basiliensis. Esl aulem Ei dp;(i-(5v.
CAPUT XI LEVITICI.
S11MMAX0S. 0'. ©EOAOTIflN.
9. 9.
15. ir>.
iTnn
9. Simama. 9. Sfiuanias. 9.
Yivfntem. Vacat.
In hoc Levitici capat dc animalibus mundis et quod cadavera comederent , alia ob prKCOnceplum
inimundis, haec haliet EiiscbiusEmisenus in caienis odiiim. Quse igitur consuetudo praeverterat, lex nou
evertit. »
ca coniedenda prscipiat qu;v. in ^gypto adoraban- Symmacluis -Jj DID psal. ci.
ila verlit 7. Hierr»-
les , Symmacluis iiempe et Tlicodotion , magis ad (sic). V. 19. 0', ^TCo-a, m. dYptTixTOva. Ibid. 0',
voceni Ilebraicam naiN ,
qiiam ad sensum rc- vuxTspfSa, m. Tr,v /:Xt5dva, xa\ Tiv dcpdpTraya.
spexisse videnlur. Nam vox Ilebraica quidem mul- V. 22. 0', Ppouyov, iii. Yo6a. 0', dTTdxT]V. 'A., 0.,
tum vulgo sigiiificat (*). Sed liic indicatur noraen TioXuv. Basilieiisis adeuind. versum, X., 0., toXuv.
iiisecli cujusdam. Potius Coisliiiianiim se(|uor, quia tam scriipulosa
V. 51. Sic idem Basiliensis. versio Aquiise potius quam Synimacho conveiiil.
Lecliones e.v cod. Coistin. —Ilcec aninialiuin no- Ibid. 0', 6'.ftO[JidxrjV, in. dTTaxtoa.
miiia confusa el permisla sunt. Hic lectiones quse V. 32. 0', dv ™tri6ri epyov. Coislin. adniarg.,
ad marginem Coisliniani notantur confertim prole- Iv YtveTat Ipyov. Y. 53. 0', xaeatpcO-riaov-at, ni.
tp
linius, iis solum omissis qiiK jam exhibitje sunt. E^apOrjGOVTai. Y.40. 0', 6 ecjOitov, m. exSupaEuojv.
Y. 5. C, SaauTOSa. 'A., XaytoSv, qiiod sine noiniMe Y. 44. 0', xtvoufjtivot^, m. '^pTOuatv. Y. 47. 0', 5ta-
iiiterpietis allerlur iu cdito. Y. li. 0', TJt o|jLOta. (jTstXai , m. dcfopiiai. Ibid. 0', twv CtooYovouvttov,
iii marg., ci; xh yi-joq. V. 15. STpouftov, m. uTpou •
m. Ttijv ftotov Ttov pt6ptosxo[j.£vtov.
6oxd|j.T)Xov. V. 17. 0', xaTapdxTV, 111. TON TIPEA
5.
KaOap;i£to;>:aOapiJiJ.otJ.[.-l/i>ere(
meiiui, KatiiETTa lui^ -/.aOap-.jjiou. |
dies separaliouis uffliclionis ; Aquila , separalionis uniis xaOuii;. Korle melius leg;ilur xaOicaJa stu;
miscricB ; Tlieoddlion , separationis doloris ejus. » xaOapii[j.oG , sedcns nsque ad purgationem : nam de
ilariini aiitem iiilcrpreiationum GrKca noii habe- I niina agiliir. Ilebrxa sic habent rrnc 'C^2 ZISTi,
inus, uno excepto- Tlieodolione , cujus lectioneiii scdebil in sanguine purijicalionis, qua; noii ua qua-
cerdoti. 50. Et videbit sacerdos lactuni, et segre- 50. Ka'i (5'|£Ta'. 6 isps^j; tt;v a-.fr;v , xa\ acfopis; -i- 6
*
gabil -i- sacerdos '. tactum septem dies. 51. Et vi- ispeui; xrjv «'lir^v kTrzk fjpiEpac. 51. Ka't i-^t-oii -i-
debit -4- sacerdos * tactum die seplinio. Si autcm 6 ispsu; l tt;v <k-f r,v tt) T;,aEpa Tr; i6o(3[jiT;. 'Eiv il
diffusus fuerit tactus in vestimento, vcl in slamine, Oiayir^-zai •?; 6i'^ri ev xCo ;|j.aTit;j, i; ev TtTj cTf|HOv;, r\
vel in subtegmine, vel in pelle, secundum omiies Ev TJi xpoxr;, r) ^v Tto 6ip[AaTi , xaTi nivTa oca av
quiEcnnque facise fuerint pelles in operatione, lepra 7:oiTiOr; oip\i.ixx!X £v Trj epYasia, XeTrpa e[i[iOv6; ^ot;v.
pernianens est ipse taclus : immundus est. 52. f; d^f), (ixaOapti; etSTiv. 52. KaTaxa'J<i£t zb IjniiTtov,
Coinbuiet vestimentiim, vcl stamen, vel siibtegmen r) T&v aTf)[tova, r^ Tf;v y.p6Y.T^\i t'/ toI; epeiot; , f, ev
luento, vel in stamiiie, vel in subtegniine, vel in Tr; xp(jxr; , r) ev TTav.l cxeOe; 6Ep[JtaTtv(p. 54. Ka't
oniiii vase pelliceo ; 54. et constituet sacerdos, et cuvTi^Et 6 ispEj; xal TtXuvEt 'f^' oj Sv f;
£Tt' a'JTtt>
nu?2n 5 o.
KiJtXf].
5. Caiiiis. 3. Vacal.
l'.r0illll'lll>. iliimilioiem. Cava.
t-07 LEvmci CAP. xni. 6SS
2. [Koxi -zx; fiixlpai xo\t ywpi- 2. KaTi xi; fjfA^pa^ lou y(>>pi' 2. Kaxi litH fjpt^pa? tou x*^!''"
c;j.ou zr\i 6).!'|ow;. 5[jiou 1?]? dcpiSpou ouT^;. ap:0'j xf,? iouVT].; auTTi<.
|
-
•i. KaSacicicoj^ xa9ap'.cjjio0. |
.4- i. KaOT]a£Tai ^/ aiiiaTi «xaOdp- 4. KoOaptatu? xaOaptajAou [ .1
liler et melitis, KaSuiia 'iu.; xa- /i(cr c( ntelius, KaOtetsa 'doj v.a-
Oapi(7[iou.] Oapt(i[j:ou.]
et metius, Demissa usque ad pur- siio. .1/ius, mundo. et mel)us, Deniissa usque ad pur-
g:ilionem.l gationeni.]
<T£t)jr xaOapt(j[jiou. xaOaotJSdj; xaOa- Basil. vero, Ibid. ©., xaOapidsij; xaOapi!i;^.o'j. Sic
'A., 2.,
ptijfjtou. Alii, xoOistjJcj; xaOapt(i|xou. (juam postre- Basiliensis. Vide quse di.tiinus ad versum 4.
iiiam propiiis ad veritatem acccdere putaiiius.si V. 6. 0', vcocr-tjv. Coislin. iii niarg., utiiv. Ibid.
I gatiir xaOt£"t 'ho; xaOapt3[iou. Sedebit u.^que ad 0', rspt (jt[iap-!a;. Coislin. in marg., £i? lXa(J(i.i5v.
iTfi, xa't if] dtfr) o'J oiaj(£tTai, dxaOapT(5v itiTtv, 4v T:up\ tactus : ci ipse non mutavit aspcctum suum, et
xaTa-/.auO'rjS£Tat •
*(jTTipt(jTat [sie) bt Tii) l[jiaT£tjj, i^ taclus non dilTunditur . immundum est, iii igne
tv Tt") (j-zf^fjtovt, Tj ^v TT, Y.pm.T^. 56. Kal liv tor, 6 comburetur : li.xitse in vestinienlo, vel in staminc,
l£p£'j5 , xa\ \t.r\ T) d[jiaupa f) d:fi] [X£Td t!) TrXuOTJvat vel in siibtegmine. 56. Et si viderit sacerdos, et
«utS, liTZOpivfit'. ouTb d-Ji^ T0'j l[jtaTiou , ?, dnb Tou non fucrit obscurus lactus, postquain ipsum lotum
6£p[taT0i, TJ dT:^ Toij aTTj^jtovo?, ^ d^nb Tfji; xpi5xT;i;. fuerit, abrumpet illud a vestiniento, vel a pelle,
,^7. 'Eiv 6i (icpOii £Ti Iv tcVj t[jtaTiii), fl iv t(T) gtt',- vel a stamine, vel asubtogmine. 57. Si autem appa-
[i.OVt, T^ 5.V Xfi Xp(5xTl, T^ £V TZaVTl (JX£'J£t 0£p[JtaTtVt;), rueritadhuc in vestimento, vel in stamine, vel iii sub-
-i- XiTTpa ^ llavOouid e^jtiv, ev Tup^ xaTaxauOf,a£- tegmine, vel in omni vase pelliceo, -i- lepra * elHore-
Tai, ev (0 saTtv f) itpf]. 58. Kol t?) ijxdTiov , r\ 6 stt)- scensestjinigne combureiur id, inquocsliactus. 58.
[Jttjjv, i^ ij xpSxT], i^ Ttav 3X£uo? S£p[j:aTtvov o 7:XuGf,3£- Et vestimenliini.velstamen, velsiibtegmen, velomne
Tot, xa\ d7«)(iTf)a£Tat dTt' oijto-j d'ji), xa'*. 7:XuOf[j£Tat vas pelliceum, quod lavabilur, ct abscedetabs eola-
t6 o£uT£pov, xa't xaOopiv £(jTat. 59. Outo; 6 vrj[Jto? ctus : el lavabitur secundo, et mundum erit. 59.
dff,; X£7i,oa; t[j.aT(ou Jpsou , i^ aTnn:'jtvou, f, ijTf,[jto- Hicc esl lex laclus lcprajvestimenti laiiei, velstupci,
V^J, t) XpiSxT)?, i) TTOVTi)!; 3XE'J0U^ 5£p[JiaT!vOU l\i TO vel staminis, vel subtegminis, vel omnis vasis pcl-
xaOapiaat ahih, i) [ttSvai a'Jx(i. licci, ut mur.iletur ipsum, vel iiiquinetur ipsuin.
-)';c-i
-i-2 .5 5. 5
n-iira 6 6. 6. 'E|avdoo3'.s.
nniiran
lctjtap., ^-XatOvSr,. 8. S. 'Ezi£(jjx£v.
nt:'; S Tt>
ITJDr.T Tr.prjcsu
51. 31.
niaD-", 31
55. 53. 'A7:i537:ai[itt.
prarrnx 33
56 56. 56. iT-.rflti.
-ipa'
'is^^sr^ tjdS Et? Tpi/cosjta t6 £av9(5v.
11. Nou claudere faciet euni. 11. Non recludet. 11. Non claudet.
15. Versus est. 13. In candorem versa sit. 15. Vertit se.
'A:popiE.i. i;uYxX£ta£t.
5. M£TS7I£!I£V. "A.l.lvc, EXxix^ 5
Ttti.
7. M^xaBaXouaa jjiETaTiisTi. 7.
T6 iy.-fj^a. SYjjiauIa.
8. 'YnzpiGT^. 8. M£Ti7:£a£V. 8. Atax£xuT(»t.
11. OUX (iTZtpQr^SE-CLI 1 1. Ka\ atpopiEi. 11.
15. M£-£ypiJs6r]. 15. Mex£6aX£. 15.
13. 15. T6v xpwta lov 0^1?). "AXtef, 15.
1T)V (jdpxa tijv ?(I)(iav.
Segregabit. Concludet.
5. 5. Decidit. Atius, effusa est. 5.
Puslula. Significalio.
8. Tiansoendit. 8. Decidil. 8. Diffusa est.
48. 48.
52. 52.
51 Conocicns.
. Sam. contentiosa. 51. Persevcrans. Sl.
52. Conodens. 32. Perscverans. 52.
53. Fossio. 5.'). Iiilusa sit. 53.
57. Ciim qiii) iii i'o. 57. Vacal. 57.
Partcni hujus capitis damus, qualis erat in Hexa- fuerit excussus, et superficies illiiis ciiMiinIaia , ne
plis ex vfisioiie LXX Inlcrpretum , ex Colbertino qiiid inlrinsecus sordidum maneat , fil cliain ei
io<licfi 3081 ilpsunipiaiii. ebullitio, qu;K sigiiificanliiis iii Ci.tco diciliir ex6pa-
V. 2. "A.U., axOfl- "A.^.^-t ^>.£'JT£Ta'.. Ex Basi- a\j.6;. Propiie siquidcm ExSpaifJio? in isliiis iiiodi
honsi, tiicit!) iiitcipreltim nomine. n(?l2? 0', oOXt]. — rcbiis poiiitiir, cuin quoil lalcbat iiitiinserus, eriini-
lioisl. ail inarg., XiizX; r, aO-.'aTu.a. |iit iii lacieni. Unde papubc quoquc, qiise post a'gro-
V. 5. 'A.U., ZT^; 'zixpY.6;. Ex Basiliciisi. lalioneni iiasi iintiir iii labiis, vocanlnr exSpdjiiaTa :
Ibiil. 'A., 0., xoiATj.S., fiafJO-spov. Ila Basiliciisis. ct sanilatis videlur indidum, niorlium in facicin pro-
Ii! eililione Romaiia Iiecc coi.fusa suiit ;
niiniiuni : iiipissc. » —
0' , ;i£-:e-£!icv. Coislin. ad marg., y.z--
'A., S. , y.oO.T^, SaOu-epa. Qui sic notavit, ainlias sSaXsv W., /j-.ixiyjiix:. Haic coiifcr cuinveis. 6,
,
1 oces rciiiiiiinas reilJidit, ut siinul (luadraicnt. ct pnecipiie vcrs. 8. Ibid. Coislin. iiimarg., 0., [lot
Ha60Tipov edit Syimnacliiis, quia vnccni nNnC, Uya/.i. Basil., 0., [jiaj^aa. In Ciiislniano [jia39oa&
siibsiaiitivam, per masculinum aut neulnim iioiiieii ISibilenim Irequenlius qu;'m miilaliotoO
lc;,'i.iiduni.
A A, et TOu iii E , ac vicissim, nimirum ob si
•
cxpressciat. iii
V. 4. 'A., XT/.Tjyk; X.=.'jxi5v. S., ex"Aa|ji.-pov. Sic Ba- inililudiiiem liarum liltcrarum in mss. unciali cba-
siliensis. — Coisliii. 'A. xal ol loia-io), a&ya5|ji.a aeu- laclore; qiia de re iii Pnebminaribus.
>;4v. A. et reiuiui , liilgor albiis. Mox Coisliii. iii V. 7. 'A., £-io('jjTi e-!oo[ia. Ila Basiliciisis. In
iiiarg., W., c'j-{y.'U'.ijii, qii;e lectio tacito inlerprelo editione aiiteni Roinana bac perplexa sunt, nimi-
iii B.isilieiisi. lum: 'A., S., ettioojit) i-:6M -h eia^Ojr^jj.a. Codices
V. 3. 'A.tl., EX.xsxu^ai. Ex eodcra Basiliensi. llcgii, iit ct Basilieiisis, uni .\quil;e liiljiiiiiit. CujuS
V. (). Ila Bnsiliciisis. In editiono Koniaiia ,
quic vrre siiiit duo vcrlia J-loojtji iTiiSiu. Illud auteiii
Syinmaclii est vcrsii), Tlieodolioni ascribitiir, ct i ;j:'jO (7r, [j.a , corrupluin cst pri) £X'fu[j.a, iil liabet
vera Tlicodolionis, [jiajoaa, oniiltilur : nam Tlico- Baslliensis, qui id Symmacbo Iribiiit. Id vero ad
liotioiii soleiiiiie csi, si vcl taniilUim dilficiiiiatis seqiienlem Hebraicam vocem TiriEDO pertinet.
iisit vocibus IlebniMS, illas lilleris Grccis descri- ()', [j:ETa6a),ouja [ji£-aT:ijTi. Coislin. iii niarg., tr.l-
I ere. "Ex6pa(j[jia ejectameiilitm est vel papula, iit o^iijjt iTiio^Tj, recle. llinc corrigendus Basiliensis
iiolat Diiisius. Iii vocom iy.fjpaLaii.6;, li»c llierony- (|iii liabel, 'A., £t:iO(.03T) iuiSo^ia. vera lectio Nam
iiius,Commi'n(. i)i.\u/min. ii : « El poslquamrursus Aquiiuc est iii Coisliuianu, qui aliain sine iiiterpretis
2. Hicc erit lcx leprosi, quacunque die mundatus OuTo; £(J-ai 6 v'i[j.oj Tou X^TipoO, f\
av Vi(Jiepa xa6a-
fucrit, et adducetur ad sacerdotem. 5. Et exibit p'.jOTi. Ka\ 7rpociax6f;ti£-ai :roJ>? xbv iepda. 5. Ko'i
sacerdos extra castra, et aspiciet sacerdos, et ecce i^eXsOse-ai 6 itpzb; l^w -cfi; Tiap£[Ji6o>,f^;, xo\ ^nct'.
sanatur lactus lepra; a loproso. i. Et praceipiet sa- oiepEu?, xa\ ioou ioTO'. i] a-fi] zfi; lir.pot; dtTzb Tou
cerdos, et suiuent ei ([ui luundatus est tluas avicii- J.eTTpou. 4. Ka\ T.rj07-i.;t<. o l£0£'j;, xa\ Xt; ;a.t|/0VTOi {')
ias viventes mundas, et ligiium cediinum, et lor- -riTj y£xa9apt!i[Jiiv(.) 50o ipv!9ta ^Givta xabapa, xa\ |u-
() Sic, et ficqiienter in cod. Colbcrt. >,Ti[jiiJ/o[j.at pro >,Tj'jo[jtat. Notiim esl doclis futurum DoiicJim
/.i[Ai];o[j.ai; uiide apiid Herodot. i, l!i9: >.a[j.]/eat.
Iilcni cod. noii raro ponii et pro t, iil xpefiv, ijOciwv, t|Eii(iaxo(Jtat, (5pvei8tcv, quam scriptioiieni
aiuiiiiuciisi grscculo altribui iidam, noii dubitabamus corrigere. Drach.
cor LliMTlCI C.VP. MV. G08
Jgtiv iv a'J-:(;).
SYM.M.ACHUS LX\ INTERPRETES. THEODOTIO.
46. Separ.ittis seilcljil. Alius IG.
solus lialjilalii!.
iioiuine adjlcil, iienipe '^rXaTOvo^jaa :tXaT'jv6TJ. V. 33. — pCV 0', xoiAo-ipa. Coisliii. iii., ^aSuTripa.
V. 8. Sic iiiss. nosfri ei eilitio Roiiianii. Uiius ad llii'i pTC.reWT), in., Xcuxt).
A'iiilaiii legit (j.7C!fo(ox£, inale. Allcr versioneiii S:i- V. 51. "Ai.-J., ci'jYxX£ti£i. Nenipe Syiiiiuaclius,
riiir.laii:, ir.Xa-ciJvOr, , Sviniiiaclio perperain ascribil. ex Basilicnsi.
V. lO.rNtyO'. o':Xf,. Coibliii. In iiiarg., af|0. Iliid. V. 35. 0', 10 6^ Opa'ja[JLa.Coisliii. iii iiiarg.,'!;£pi5.
Ti n-riC1 0', xa't irzo -:o'j (jytcji; •:rj; aapxo; iv^<;
~-1!j'Z V. 5G. Has omnes leclioncs niuluainuv e.v 15asi-
(^fjar;^. Idcin in iiiarg. (o; wp.ottoijta aapxo; (^(uarj;.
, lieiisi.
\. I!. Has bclioiies iiuiluainui' ex Basiiieiisi. — V. 38. Ex Basiliensi.
Caislii). ad Syiiiiiiiicliiini li.'gu oO/ 6-£pT;0f]j£-:ai. V. 59. 0', 'M'f6:. In lianc vocem li:vc iioiant o.i
\. 15. Tt;v aipxa ir^v Cojaav. In editionc Roin:iiia. vocaliir, iiigior ille (pii ijicXavta ilicitur, et ab ajslu
V. III. •.\.hl., af,6. Hebr. pm.
Videlur esse Tiico- solis in gcnis procreaHir. »
(iiilionis, i|ui , 111 jain Cixiinus, voces Hebr:iicas V. 42. Mr.pai e^avOoOaa, ctc. Ex Basiliensi.
Gr.cee sicpe describii.utveriendi iiiolesliam decliiict. V. 48. Ex Basiliensi.
V. 20. S3tf 0', ca7:£:vtij':Epa. Coisiin. in inaig., V. 51. Haicnolalialieliirinmss. nostris : TiiSa^ia-
XQt).0Tifpa. pstttx^jv ipi.UrEiKvr, o^tmo d^ !ta.laioviiiri}r ab-
V. 21. ".\.l.l.. /(,jp!a£t. Ex Basiliensi. Trp; dv-'t io\), c:\)Y\'r^pCjsy.v 'zC> mu^jiatt xa't (i'jiaxov.
V. 22. riU£n nrD O', 6:axua£t ^:y.'/zr\i3.:. Coisrni. Hocest Sainariuimis, C(jntenliosaiii,j(im anterelro
: i
III., TcXaT^Jvo^jaa 7:Xa-'Jv6f|. II, id. 0', '£Xx£i ((|iiod invetcratuni, ac si ilical. conscnescenteni coipori et
i.ou liabcl Hcbricus), ni., 610^0.1:. insaiiabileiii. i Leclio, aTtavJJouaa esl B.isilieiisis, ,
V. 23.n'niinO', xati /•jjpav. Coisiin. ni.,£v tcj-cj. qui iiileiprelein lacet. Parileriiue iii vcrsu sequeiiti.
V. 2G. "A.J.?. , ir\ iY.\ix\i.'i/u. Ex Basiliensi. — — 7;:n 0'.f| ii'.ff,, Coisliii. ni., -TiXriYfi.
33. Kal £Xd),r,a£ Kupio; TtpOi; Mdjafiv xal 7:p6; 'Aa- 55. Et locutus est Hoiiiinus ad Moysen et Aaroii,
pijv X£YOJV, 5i. £]; av etaiXOTits ei? friv yfiv toiv dieens. 54. Cum ingressi fuerilis in terram Cliana-
-VavavatdJV, i^v £Yt"j 6tO(D[jti u[jttv ev x^^fjaet, xa'i oiOat.) iuiiMum. ouam do vobis in possessione , et dabo
iicfT,v 'AifTtpa; iv tat; oixtat? it\; Y'!? ''''i';
^>t'T|Tou lacliun leprai iii doinibus terra' possessse a vobis.
0[j.tv. 53. lial fi|ei Ttvo? aOToiJf) otxia, xa't (ivaYYS- 55. Et veiiiel ciijus est donius, et anniintiabit sa-
a:i Tio tepet XdYWV ' "f)a7:;p e/.-^'-r\ i('jpaTa: [tot £v tT] ccrdoti, diceiis : Qiiasi tacliis visus esl iihIi! io
bl)/ HEXAPLOULM QU.-E SUPEkSU.NT. 60?
(loiiio. TiO. El pixcipicl saccnlos vasis vaciiaro do- oiy.h. 3G. Ka\ 7:po"a|s'. 6 hpzb^ i.T7)T/.s'jiX^3.i -zt^^
iniiin, piiiisquain iiigressiis saccrdos vidcal lacluni, oixiav 'K(jh TO-J EiSi/.OovTa tJiv Upia i&iv tt]v OKfTjv,
el iioii siiil ininimula quitciinqiic fueiiiit in doino. y.a't oO [i») axdOap-a YevTjTat Ssa iav cvtjj oiy.Ja. Kai
El post liac ingicdietur sacerdos ad cognoscenJam (jistjt Tajta £;7c).£'j3STa'. 4 lipsu? •/aTaixaOctv ziry
doniuiii. 57. El aspiciet lactuin : et ecce lactus iu oixiav. 57. KaV o^yETac Trjv atfr,v, xa\ iSou <) dtpii iv
pariciibus domiis, cavitates viridantcs vel rubc- roTc Toiyois oixia;, xo'.).aoa? /XwptkoOsa;
'^ii? f^ mf,-
scciitcs, ct aspcclus eoruin huinilior parictibus. 58. Ta-£tvo-ipa Twv Tot/ojv.
f irousa;, xa\ f) 5({/'.? au-ijjv
Et egrcssus sacerdos e domo od ostiuin donius, et 58. Kai s^sXOwv d tops'j; £x tt)? oixia; czv tt;v 6u-
segregabit sacerdos doniuni septeni dies. 59. Ei pav TTJ? otxta?, xal o^optcT 6 ispsu? tt]v oixiav 4irri
ledibii sacerdos die scpiiiiio, et aspiciet -s- dorauni l Yi[ji£pa?. 59. Kat £-avf;^£t 6 iepEu? ttj T;[Aipia t^ £6-
ct ecce dilTusus est taclus in pariciibtis domus. 40. oo^itT;, xa\ 0'iiTat -j- Tf^v oixiav *
xai ioou o;c/'J0t) i\
Et praecipiet saceidos, et eruenl lapidcs in quibus otcfT; £v ToT? Toijroi? ttj; oixia?. 40. Ka"t zposTaEst 6
1 sl taclus, et ejicient eos exlia civilatein iii locuni iEptu;, xol £|£).ou(Ji Tou; XtOou; ^v oT? itrTtv ^ out;,
immundum.4(. Et domum radenl exliinsecus in
xa\ £x6aXoui'.v outouj £?« Tr;j TioXeiu; ei; Tdrov
ciicuitu, et effundenl pulverem X quem raseruni *
oxaOapTOv, 41. Ko"i Tr)v oixiov dr:o5'J3ou(iiv e^aiOev
extra civilaiem locum immundum. 42. Et
in sii-
xJxXo). Ka't ixyjouit Tiv youv X ^v dzs^usav *
eSw
meiit lapides -j- rasos * alios, et ponent pro lapi- tt;; ToXcto; £i; totiov dxdOapTOV. 42. Kat XT;ia.iovTOt
dibus cl pulvcrem alium sument, et liiiient do- XiOou; •- d::e;ua}ii£vou? *
;
£-^pous xo\ dvciO^oouoiv
TiiiMH. io. Si antcm rcdierit nnsum tactus, et le- dvTt tojv XtOojv, xa't youv £T£pov Xf,|jf|ovTat xo\ J|-
jiullularit in domo postquam eruli fuerunt lapides. aX£itJ,ou5i Ti;v oixtav. 45. Eiv Oc £7:£X6ti 7:aX'.v f, d^f,.
XSIJ 3 3. 5.
D^nrs 4 4. 4.
-'nn 6 C. 6.
"
riTCn ';3-bv 7.
a'i-nNi
N"n 15 13. 13.
ns"i;n
pnN-SNi 53 33. 53.
4.
4. Passeres. 4. Passeres.
Log. Sextarium.
13. ipse 13. Est. 13.
xal [AExa xb dTCoJujOrivai Trjv oixiav, xa'i [ASTii xb fneiit. 44. Et ingiodieiur sacerdos, et aspiciet si
s^aXst^bYJva:, -i-i. Ka'i siisXsijKTai 6 i£p:u;, xa"i 'Mz- difTusus cst lactus in domo ; lepra permanens esi
tai £i S:^\ix^rai ^ acfT] jv Trj oixia, Xiupa 2[x[xov6? in donio : ininiunda est. K. El deatruent domum
ItTTiv ev TT) oixia •
axaOafiT^; isTiv. -4"). Ka\ xaOc- el lapldes ejus, ct ligna cjiis, et onnie.m pulvcrem
Aouaiv TTjv oixiav xa\ Toiig XiOou; aJTi];, xa't ti |iJXa domiis e/rcrent cxtra civilatem in locum Iniinun-
aCiT^i;, xa'i, Tiavxa tov /oOv tti? oixia; ^^oiaoutjiv e^w dum. 46. Et qui ingredilur in domum omnibus
T^? ni^Acu; sij TOTtov dxaOaf/TOV. IG. Ka'i 6 eijto- dieljns, quibus segregata est, ininiundus erit iisqim
psud[icvo? si.; ttjv oixiavTidja; Td? r;[iipa;, aj d-yW- ad vesperani. 47. Et qui dorniit in domo la\abit
pta[jiiVi) SaTiv , dxdOapToj eaTiv eoj; Ea:tspa?. 47. vestiinenla sua -f el immundus cril ii.siiuo ad ve-
Ka\ 6 xot[jtw[jtsvo.; ev ti] oixia ^uvsi t3; i[idTta au- speram *
et qui manducat iii domo, lavabit vesti-
*
Tou -7- xal dxdOapTo; saTat sto; £a-spa; ' xal 6 menta siia -f- cl immundus erit usquc ad vcsperam
saGiojv sv TTJ oixia w.uvst Ti t[j.dTta auTou -j- xa"t 48. Si autom accodcns intraverit sacerdos, et vide-
dxdOapTo; siTat 'iw^ k^j^ipa^ l 48. 'Eiv o^ Trapays- rit, et ccce difliisione din'jsiis non est lactus in
'/o^tvoq siaiXO'fi 6 ispsu;, xal ioT) , xa't iooij ou ota- doino, poslquam linila fuit doiiuis : ct mun(l;\bit
yuast SiaxstTat t] dcfi] ev Tjj oixta [jtsTd xb s^aXst- sacerdos domiim, quia sanatus est tactus. 49. E:
,
(p6f|Vat tJiv oixtav, xa\ xaOaptsi 6 ispeu? ttjv oixiav, sumct ad puiif
oTt idOTi i) dtfTi. 49. Ka\ XTi^jitpeTat dtpayvi
.loispl.
mNirc u u.
'JC"!
'ziim 32 S2. 52
Thooilolionis, qui ;S~nN'1 pro niore suo li-ccriv red- vidinius supra, sine interpietis nomine.
didit, iit quam nuii iiuelligebat Hebiaicam vocem V. 49. "Al.l. , xal XfjiJ/STai T.tp\ a;iapTta;. lla
Graecis lilteris exprimeret. Oasil. tacito iiitcriveie.
purgationem suam, oranes dies fluxus ininuinditiae tt;v a^sSpov auTTp, Tijtjat at :f;,aipat [iu(j£toj dxa-
'jus, sicut dies purgationis ejus, erit imminula. 26. 6apaia? a\j-T^:, xa6d-£p at fiy.ipa: d-fdSpou ab-f^:,
Omnis lectus super quem cubuerit super illiim ;
l3Tat dxd6ap-:o;. 26. Uaia'?) xoi-r, io' f,v dv xoi[jtT;Gi)
omiies dies fluxus, secundum lcclum purgationis in a^JTf,? ndca? zai fifJiEpa; tTj? (iuaciij; auTT); xati
erit ei. Ei omne vas super quod sederit super illiid, TT)v xoiTTjV TT]^ d^^Spou o'JT^? £3Tai a^JTi) •
xa\ r.a-'
immundum erit secuiidum immunditiam purgatio- sxeuo; k'^' S> Sv xaGisT) k-x' au-h , dxdOapTOv Eirai
iiis ejus. 27. Omnis tangens eam immundus erit : xaTi Trv dxa6apjiav tt,,; d^dopou a'j-fic. 27. Da; 6
el lavabit vestimeiita sua, et lavabil corpus aqua, d7rr(5jjt£vo; auTf,; dxdOapTos £3Tat , xal ::Xuv:c t4
et immundus eril usque ad vesperam. 28. Si autem IjjtdTta oiJTOu, xa'i XoiJdETOi xh otTijia Oooti, xo\ dxi-
niundata fuerit a fluxu siio : et numerabit sibi 6apTo? SsTot 5tj; Jj7:£pa?. 28. 'Eiv Sk xaOoptce^
septeni die&, et post li«c nuindabitur. 29. Et die ar.h TTJj (4u7£to; a'JT^;, xa''. i^ap'.0;jtf,i:£Tat aiTf, eTr:i
«ctavo siiiTict sibi «"uos turtures, aiit duos piillos r^lj.apa;, xa't fJteTi TjuTa xoOaptiOf.jETai. 29. Kal t?
(13 LEVITICI C.\P. XV. ou
XVMMAXOS. 0'. «EOAOTinN.
Ibid. "A.t.J., iiXXoiou|j.evov. Ex eodcm. atfipi^lxaL. V. 22. a'll?n HTN 0', ocja Eupev, m., lo: 3.v
V. 52. "AAJ.., aXXoiou[ji.iv(;). Ex eodem. ouvT^e?,. V .52.1-' ;ltt'n~NS "lUr.y 0', xal tou ^.t^ Ziipl.iY.ov-
V. h6. "AXl., Toij dhfi xal Toij evSe^coxfiTo;. Esl
To:, etc, m. iav ouvaT£; (iSuvatii]
[I. f; x£'ip auTo'j.
lectio Tlieodoiionis,qui capite prKceJeiiti, vers. 19,
V. 56. mi'! 0', xa'i lipoax&^zi m. xal J.vT£X£tTa'. ,
C, Xo6(5v, m., ijtj-o?. V. 21. ,n3l:nV0',d9atp£(jta, m., V. 57. TnTh 0', k£,t\'fyGaa^ai, m., tptoTt^at
vodcjcj? •TTsptsTepwv, xa't otiei a'jTJc 7:pi? t6v iepsa tabernaculi tesiimonii. 50. Et faciei saccrdos unum
iiti Ttjv 6upav Tr); axrivfi; tou [jtapTuptou. 50. Ka\ pro peccato, et ununi in bolocauslum : et expiabit
noifiaei 6 iepeij; xijv [j.iav ^£p'i (iixapTta?, xa\ ttjv proea sacerdos ante Dominum a iluxu immuiidiiiae
(5oo'JaiD iv T?j (i'fiSpt;) a-JTr,;, xa\ 6 yovo^jiuT); Tfj (5'j- lomiiiK, el viro tiuiciinoue dormierit cuni men-
<ȣi aiJTCJ, T(o (ipaevt i^ tt) OTiX^ii, xa\ Tto avfJpX. o; slruala.
ilv xoitjtTi9T) |X£Ti (i7:oxaer,;/^>r,i;.
HEXAPLORUM QU^ SUPERSUNT. 6lb
C13
CAPUT XV LEVITICI.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS
'EXatjVixoIs j'p4iJi[J.ai7t.
2.
cnbN
aT n'n' 'j
ainnn 5 3. o. 'Ej9paYl56T|.
ain 6 et 4 4 et 6. 4 cl6.
•^xnzL 7 7
D3 27 27. 27.
nm
VERSIO HEBRAICI TEXT. VULGATA LATINA. AQUIL.\.
3. Olisignaiuf es?.
5. Claudere fccil. 5. Concretus est.
4 et 6.
4 et 6. Fluens. 4 et 6. Yacal.
7.
7. In cavnem. 7. Carnem.
8. Si superexpuerit.
8. Ei cum spueril. 8. Si salivam jcccrit.
13.
lo.Carnem suam iii aquisvivis. 13. (Loiis vcslilius,) et loto cor-
pore in aquis viventilius.
19. Separabitur. 19.
19. Separalione sua.
Quicunque 27.
27. Ea. 27. tctigerit ea.
53.
53. Dolenlis. 55. Qux menstruis temporibus
.separatur.
Fluentis. Yacal.
Ex endem codice Colberiino 3084 posircmam ca- V. 2. 01 0' xa). cl .lciJiol, J.aX-fiaaTE.etc. Sic Basi-
pitis XV partem damus secundum vcrsionem LXX licnsis,
qui teslilicatur vcrsionem LXX Interpre-
Hexaplis erat, ab hodierno
liil(M|>rcluin, proiit in tum, ut in Hexaplis cral, cuin aliis iiiterprclibus
Tuv discrepanlem. Cstcra vero a
0' lcxlu in mullis concordare quia videlicet ex aliis veisioniliiis
;
principiu usque ad partem versus 24 desideraniur. emendata fuerat, ut cum Hcbraico quadraret. Si:-
617 LEVniCI CAP. XV. 8IS
CAPUT XV LEVITICI.
SVMMAXOX. 0'. 0EOAOTinN.
yivoppuT].
8. 8. Si auiem spueril. 8.
43. 13. Corpus aqua. Alius, corpus 13.
suuiu aqua viveiile.
19. 19. Purgaiione. Alius, Iransmo- 19.
tionc. Alius, in separatioiie iiiiqui-
taiis. .4/111«, niiseria;.
siuiiis ex Laliiia Aiiuila; iiiler|iivlalionc, (|uain af- separabilur Erit in purqaliune sua. Alii
? <\\iO(\ alii ,
ferl Isycliiiis sic, .47111/0, si supcrspucril. vero iiiierprctcs, In scpuralione iniquitatis sute. Alii
Y. l'3. To aijfjii aJTOj uSaTi CitivTi. Ex eiiilione niitcni, Mtserift; eilidiMiint. >
i. Et locutus esl Dominus ad Moysen postquam 1. Ka\ V/.ilriaE KJpto; 7:p?ij Mo)gt;v [ie-a t?) t£-
derancti siint duo niii Aaron , cum offerrent ignem J.euTriia: toj? 0'Jo 'jiojc "Aapiiv tv tcj Trpoaa^j^aifsiv
alienum anle Uominum, et niorlui sunt. 5i. Et dixit aCiTslij r^\jp a)./.i5Tp!ov ^/avTi Kupwj, xa\ etcAEutti-
Dominus ad Moysen : Loquere ad Aaron fratreni cav. 2. Ka'i siTiEvKOpio? ~phi Mioaiiv AdXrjaov itpbj
tuum, et ne ingredialur omni hora ad sanclum in- 'Aapwv Tiv dSsXtpiv ao'j, xa't [xr^ ecanop£u£a6o) 7ra-
terius velaminis ad faciem propitiatorii, quod est cav (opav et; tS ayiov JadjTepov to'j y.aTarcTaajj.a-
super arcam -;- testimonii * et non morietur. Nam TO? ei; TtpiadJTOv toO i),asTT,p!ou, eaTiv St:''. Tr,j
*
in nube apparebo super prnpitiatorium. 5. Sic in- x'.6(oTou -i- Tou jjiapTupiou xa\ o'jx dxoQaveiTat.
gredietur Aaron in sanctiim in vitulo es bobus pro "Ev yap vsffiEAT] itpOTiaojjLai e'::^ tou iXoaTTjpfou.
pcccaio, et arietem in iiolocaustum . i. Ei tunicain 3. 0'jT(uc eiaeXe^JaeTai "AapiJbv clq to ayiov iv (J:i5a^(j)
lineam sanctificatam induet, et femorale lineum eril ix ^o(T)v T:i.p\ aaapTiaj, xa\ xpiSv ei$ 6/oxauT(o(xo.
super corpus ejus, et zona linea cingetiir, et cida- i. Ka"i yiToJva Xtvouv fjYtaajjievov evS'jacTot, xol
rini lineam circumponei : vestimenta sancta sunl. TtpiaxeXe? Xtvouv ^aToi e^n^ tou )(P<ot!i? oCitoO, xo
Ei lavabit aqua totura corpus suum, et induel ea : ^('JVTi Xtvri JiiaeTai, xa't xtSoptv XtVTjV TOptSifjasTOt,
B. Et a synagoga liliorum Israel accipiet duos hir- tijtaTto ayta eaTt •
xa"t Xo'JaeTat ijoaTi t.S.'j t6 atijjia
cos ex capris pro peecaio, et arietem unum ad ho- c('JTO'j, xa\ ev5'JaeTat oiiTd- 5. Ka\ Tapa tt,? auv-
locaustuni. 6. Et offeret Aaron vilulum, qui pio aycoYrjs Tiiiv utoJv 'lapoTjX Xf||X'J/eTai 5uo yifiipou? i$
peccato SMO : et expiabit pro se et domo siia. 7. Et ai-j-tijv 7:ep\ d|xopTta?, xoV y.pi6v'eva e£i;6Xoxo'jTtj[ia.
accipiei duos hircos, et statuet eos ante Dominum 6. Ka'i iTpoaa;et "Aap(iiv t6v jxdaxov tbv 7rop't tt;{
ad osiiiiin tabernaculi tesiimonii. 8. Et imponet d;jtapTia? oOtou, xa't e^t/aaeTat TzpX a'JTou, xoItou
Aaron supra duos hircos sortes : sortem unain Do- otV.ou a'jTou. 7. Ka't XTjjx^^/eTat tou; 6uo 3(t(xdpoui;,
mino, et sortem unam emissario. 9. Et offeret xal aT7;aet o^jtou? Svovti Kuptou T.xpk tt;v Oupov
Aaron hircum super qiiein supervenit super eum tt;; sxt;v^s tou [iopTupiou. 8. Ka\ £Tit9:f;aei 'Aoptijv
sors Domino, el offeret pro peccalo 10. Et hircum :
liii TOu? ouo -/tjxdpou; xXiqpou^' xXT;pov Iva T(t) Ku-
snper quem supervenit super eum sors emissarii, p:(;), xa\ xXf;pov evo TO) dT:o'7:oii.T:ai'(o. 9. Ka't repoa-
siatuet viventem ante Dominum, ut propiiietur su- d;st 'Aopdiv Tbv );i[jiapov 4'^' 3v e::f;X6sv e::' oCiTbv 6
per eo ; ita ut emitlat eum in eraissionem -5- dimit- xXfjpo? To) Kup!(;), xa't repoaoiaet Ttepl 4(xopT£a;.
tet eum ', in desertum. 11. Et offeret Aaron vltu- 10. Kal Tf)v yt(jtapov, e-f" 3v eT:f;X9ev cr" ouTiv 6
Inm suum, qui pro peccato, et expiabit pro se ei pro xXfjpo; TO'j d-OTO(ji7:aiou, aTr.ae: ftuvTa IvavTt Ku-
dnmo siia. Etjiigulabit vituliim suum, qiii pro pec- piou, Tou s4'"''aiaa9at kTz' o'jtou- toaTS i?a7:oaTstXat
cato. 12. Et sumet tliuribulum pleniini carboniini a'JT6v si? tt;v d7:o7:o(jt7:T;v -4- dtfiqaet ouTbv ', s!; Tr,v
ignis ah altari, quod csteoram Domino. Etimple- EpT;_aov. 11. Ka"i 7:poad5st 'Aopijjv tov (liaxov t6v
liit liianus siias incenso composilionis subiilis, et ::6p't TTJ; d(xapT!ac t6v o'Jtou, y.a\ s^tXdasTat 7:ep\
infcret iiiira velainen. 13. Et imponet incensum su- a'JTOu Y.3.\ TO'j oiV.ou ouTou, xat a(fd|et t6v (jtiayov
pcr igncni ante Doniinum : et operiel vapor incensi t6v 7:sp\ T?,; dixaptia; Tov a'jTou. 12. Ka\ Xf;(i'|sTat
propiiiatorium, quod est super testimonia, et non t6 Ttupstov 7:Xf|pe; dvBpdxiuv TTupo; iiih Tou Ouaio-
niorieiur. 14. Etsumct de sanguinevituli : etasper' aTTjptou Toij d7:svavT! Kuptou. Ka\ T^X-qaet xd; y.stpo;
gel digilo siio super propitiatorium ad orientem, a'JTOu 9u(jttd(JiaTo; auv9eas(o; XsTtT^?, xa\ eiaotaet
secuDifilni faciem propitiatorii. Et asperget septies ea(i)Tspov Toij xaTa7:eTda|jLaToc. 13. Ka\ e7:t9:fjaet t6
de sanguine digito siio. lo. Et jugulabit hircum pro 9u;ji!a;aa lr't t6 7:up svavTt Kupiou, xaV xaXutj/ei i)
piccato, euni qiii a populo cst -5- anle Doniinum * et dT(i\? T0'j 9u(jtt'o(iaTo; t6 iXoaTf.ptov Tb iiTt Ttijv [xop-
inferetde sanguineejus inlra velamen. Et faeietsan- Tupiiov, xa\ o'Jx d7:o9avetTai. 14. Ka\ Xf;(i'|sTot a-nh
guinem ejiisquemadmodum fecit sanguinem viluli : et TO'j ot(iaTo; Tou [ioayou, xa\ j5avst t(o 6axTijX([) ou-
asperget sanguinem ejus super propitiatorium secun- Tou e7:t t6 iXaaTTjptov xoTa dvoToXd?, xoTd 7:p6a-
dum faciem prnpitiatorii. 16. Etexpiabitsanctum ab (o-ovTou iXaaTTjpiou- xo\ povst i7r:dxtcd7t6 Toijatjia-
immunditiis liliorum Israel, ct ab injustitiis eorum Toc Tto 6axT'JX(p a'jTou. 15. Ka\ atpd^si t6v y((jiapw/
pro omiiibuspeccatis eoriini : el sic faciet tabernaculo t6v TtepV Tf^? diiopTto; t6v 7:opi tou Xoou -i- Ivavxt
ipstimcnii, quod ffdificatiiin estin cis, inmcdioim- Kuptou *
xa\ eiaoiast tou a!f(iOTo; a'JTO'j satoTepov
munditiaieorum. 17. Etomnis hoino nonerit in taber- TO'j xaTazsTaa(iaTo;. Ka\ 7:oti;ast t6 oT^o outou 8v
naculo teslimonii, ingredicntc illo adexpianduni in TpoTTov 67:oir,asv t6 a;[ita tou [liaxou xa\ pttvti zh
sancto, donsc exierit:et expiabit pro seipso, et pio oT^j.a a'JTou e::t t6 iXaaTTjptov, xaTa 7:p6ato7iov toC»
f,21 LEYITICI CAP. XVI. 0-:^
sportaiit, muliiamiir e\ Basiliensi. ilem interpretum Iccliones iit in Basilieiisi seil iii ;
UanrTipiou. 16. Ka\ lltXdasiai -cb qiyiov dTto tiLv doino sua, cl pro omni synagoga Isracl. 18. Ct
dxaOapitojv twv ulcjv TsparjX, xat dr:?) tojv dotXTj- egredietur ad altare, quod esl coram Domino : et
[jtd-tov aCiTUJV T.z(A Taiwv tojv djjtapTtwv auTwv. e.vpial)it super illud, et siimet de sanguine vituli," ci
Ka\ 0'jxto TiotfiJit Ti) axTjvii toO [j.apTupto'j tt^ de sanguine liirci, et imponet siipcr cornua allaris
JxTtCjfAEVT; £v auToti; hi [jtisoj Tr;^ dxaOapiia? auTtJJv. in circuiiu. 19. Ei asperget super illud de saiiguine
17. Kat T.i^ dvOpt^jro; oux Ejtai ev tt] iixT|Vtj toC digito suo septies, et mundabit illud, et sanctifica-
xa\ Xf^^xtl/STat dTc6 to'j at^jiaTog to'j [jiicTxou, xa"t o.-iih omnes iniquilates liliorum Israel, et
hitur super eo
Tou a't'[jiaTo; to'j •/t[j.dpou-xa"t £7:tOf;ait ^Ttt Ta xepaTa onines injiistitias eorum, ct imponet cas supcr ca-
TO'j OuataTTTjptou x'JxAt;j. 19. Ka't ^avct e7:'auT?< a.-h piit liirci -f- viventis \ ct cniiltet in inaiiii liomiiiis
TO'j aitjtaTO^ TtTj oaXT'JXtij a'JToiJ ^TtTaxt;- xat xaOapiet parati in desertiim. 22. Et lollet hircus super se-
a'jTO xa't dytdnet auTi inT.h tojv dxaOaoattov TtJJv uitliv ipsum omnes injustilias eorum in inviam : et emit-
TupafiX. 20.Ka't auvTeXeaet eJtXasxi^xevo; t6 dyiov, let hircum in desertum. 23. Ei ingredietur Aaron in
xa^tT^Tjv <jxTjVT]v T0'j [tapTupiou xa\ ih Guattttj-f]piov labernaculum tcslimonii, et exuet stolam lineain,
•^ xat rap\ Ttov tepiajv xaOaptet * xa\ 7:pocjd£et Tov quani indiierat iiigredieiile eo in sanctuin : et de-
Xt;j.apov Tbv ftovTa. 21. Ka\ e7:t6f|Tet 'Aapijjv Tic ponet cam illic. 2i. Et lavabit corpus suiim aqua
6'Jo furtix^ a'iToiJ E7:\ TTV xe'.faXT]V tou )(t;xdpou to'j in loco sancto, et induct siolani suam : et exiens
CtiJVTo;, xa\ i?aYop3'J:;£t er.' a'JTO'j TTdio; Td; dvo;jtt'a; faeiet Iiolocauslum suum, et holocausliim populi :
T(I)v uttov Tcjpaf]X, xa\ 7:d-ac Ta; dotxfa; a'JTtov, xa\ el expiabit pro se, et pro doiiio sua, et pro popiilo.
£7:tOf]tj£t a'JTi; £7:\ Tf]V X£cpaXf]v to'j /t[xdpou .f tou 25. Et adipem, qui pro peccaiis. offeret super al-
4tiJVTo; * xa\ £5a7:oaT£/,et ev x^'p\ dvOptoirou Jtoi^jlou tare. 26. Et qui emittit hircum segregatum in re-
eis TT,v EpT][jiov. 22. Ka^Xfj^jfj^eTat ox'Hapoi; ^y"a'JTtTj missionem, lavabit vestimcnia sua, ct lavabit cor-
TTdia; Td; dStxia; a'JTtov elj tt;v d6aTov xa\ c^- pus siium aqua post lisec ingredictiir in castra.
;
aTTOJTeXet t^jv /[[Jtapov etc Tf]v Spr,[jtov. 23. Ka\ eior- 27. Et vitulum pro peccato, ct hirciini pro peccato,
eXEUijETat "Aaptov et; tt,v (jXT,vf;v to'j [jtapTupiou, xa\ quorum sanguis illatus est ad expiandum in sancto,
JxOUCJETat Tf;V SToXfiV Tf;V XtVTiV fjV lv5£0'JX£t EtTTJO- efferet ea exlra castra : et conibuient igne pelle?
pcuop.£vou a'JTO'j £i; t6 dytov xa\ dJtoGficjEt auTf;v corum, et carnes eoriim, ct fimuni eorum. 28. Qui
iY.tX. 2i. Ka\ Xo'Jcj£Tat To otiJ,uta auTotJ uoaTt iv 'zir.ni autcni combiisscrit ca, lavabit vestimenta siia, ct
trjiw y.aX Jv5'ja£Tat T7;v CToXf]v auTO'J, xat e^eXOcJjv lavabit corpus siium aqiia : et postea ingredietur in
•:Totf,!jEt tJj oXoxa'JT(opLa a'JTO'j, xa\ t6 6Xoxa'JT(o;jia castra. 29. -i- Et erit lioc vobis legiiimum sempi-
Tou Xao'J, xat E^tXdjETat r.ip\ a'JTOJ xa\ to'j ot'xou ternum \ in mense seplimo, dccima mensis, humi-
a'JTO'j, xa\ 7:£p\ to'j Xao'j. 25. Ka\ t6 cJTeap t6 7:cp\ liabitis animas vesl.ras, ct oinne opiis non facietis,
Ttov i[j.apTt(Tjv dvot-JEt irX t6 OuitacJTfjptov. 20. Kcj\ indigena, el proselylus, (jui apposiliis est in vobi-^.
6 E^aTTOtjTEXXtijv t6v x![Jtapov t6v 6t£tJTaX;jt£vov et; 30. In hac enini die expiabit pro vnbis, ad mundan
dtjJEJtv, 7:"Auv£t Tot i[idTta a'jTO'j, xa\ Xo'JjeTat t6 dum vos ab omnibus peccatis vestris,aiiteDominuni
<ja)(ia auTO'j uoaTt- [jLcTa TaiJTa EttjeXeiJcjeTat et; Tf]v mundabimini. 51. Sabbaia sabbatorum erunt vo-
nape^xCoXf^v. 27. Ka\ t6v [jirj(j](ov t6v 7T£p\ ttj; d;j.ap- bis, et humilialiitis aiiimas vestras, legitinium seni-
Tla;, xa\ t6v -/i[j.apov t6v 7i£p\ Tfj; d[J.apTiac, ibv pilernum. 32. Expiabit sacerdos ,
quem iinxeiint
EltJTjVexOT) t6 at^Jta auTtov e^tXdtraaGat ev t(I) dyito, eiim, et quem initiaverintmaiiusejus ad fungendun
t^ottjEi a'JTi e^dj TT,; 7:ap£[jt6oXT;;, xa\ xaTaxauaou- sacerdotio post patrem ejus. Et induet stolam li-
(Ttv ev 7:up\ Ti 8£p[j.aTa auTtov, xat Td xp£a a'JT(Tjv, iieam, stolam sanciam. 53. Et cxpialiit Sanctu:ii
xa\ Tf;v x(J7:pov a'JTtTjv. 28. '0 tk xaTaxaiojv auTi sancli, et tabernaciiluiii testimonii, et allaro expia-
itXuvEt Td i[jtdTta a'JTO'j, xa\ Xo'Ja£Tat t6 atTjjita a'j- bit, et pro saccrdotibus, ct pro omni synagoga e;;-
"^oij tjoaTf xa\ (jtETa TaiJTa eiaEXe^JjeTat eij Tf;v piabit. 3i. Et erit hoc vobis Icgitimum sempiter-
i., itapE[ji6oXfiv. 29. -i- Ka\ laTat to'jto u[itv vo[Jtt(jiov num ad expiandum profiliis Israel ab oinnibus pcc-
* Tqj J6o(5[jto), oexdTT; Toij
(I , ait&vtov tv Til) (iT|V\ (jit,v6;, taiis eoruni ; sen.cl in anno lict, sicut pr.-eeepit Co-
TartetvtbtiETS Ti; tiu/i;'J[ttTjv, xa\ r.^'i Ipyvi 0'j 7:otf;- minus Mosi.
r.i?, HEXAPLORLM QL.C SUPEUSUNT. fi2.l
c::e,4 aiiii/Otov /.iX 6 7:po7f,XuTo; , 6 7:po5XJi|Ji£vo; sv CiaIv. 50. 'Ev yip t^ %'t>-h^ TaOir) i£iX4GaTat
:;5p\ OjAoiv xa0ap(!J3t'. ujjiag 4^:6 iTasiJav tcIv i(xapxt(Ji)V Ojitov, EvavTi Kupiou y.a6apiG0r,iJ30£. 51. 2a$/-
CxTa sa66aTojv liTai ujiTv, xav Ta-£'.vtI)!iST£ Ti; i'-'"/,^'? uiJ^uv , vi[A'.jjLov alwviov. 52. 'EJi/.djixai 6
Uo£'JS 3v av /p^Jiiuiiv aCiTiv, xa"i 3v av Te),£i(I)!jtoai Tin; /-'f^S ai/ToO espaTEUciv y.fzk Tiv 'rraTcpa ouToiJ'
CAPCT XVI LEVITICI.
TO EBPAIKOiX. TO EBFAIKOX AKYAAS.
•c
"EJ.Xtivixo;? Ypijjtuaj',.
t,
TO-S» 2 2.
S'M 3 5. 3.
Tl 4 4. 4.
{leninm.) "n
5.
•
'T7C 5 5.
p i'>
lo
{3.
15.
15.
IS.
-i";'i-j"^x
Lini. Linea.
5. Hircos. 5. Ilircos.
7 et 8. Ilircos. 7 et 8. Ilircos 7 ct 8.
Kal ivSjSEtai xi^v a-:o/.i]v xr,v ).ivf,v, (jto).t;v dY'av. 53. Ka\ lliXaaetai ti &yiov Toij &y'o"i ^oCt if.-.»
axijvJ]v Toy (iapTupiou, xa\ xh SuotacjTrjpiov s^iXacrs-ai, y.a\ KipX twv icpEtov y.a\ Trspl itdarn; xyj; n^jvaftM-
YTiS j^-Xdjjxa-.. S-i. Ka\ Eixai xoOxo ujjitv vi^Ai^AOV akovtov i|iXd3x.£a9at •tspl xtiiv uitliv 'IsparjX dTj»
Trasoiv xtijv dpiapxituv aixcjv, aza? xou Evtauxou 7coiT\0Tiasxat , xaOdTCsp suvexa^s Kupioi; xw Mtua-ji.
8. KX?,pov tva sti; xpdyov dTicp- 8. Ka"t xXfipov iva xtjj d7ro7ro;.i-
J((i|J.EVOV. •natto.
discedeiitein.
Sortem unam Poinino, et sor-
lcm unam eniissario.
10. Eniissarii. Alius, iii liircum 10.
iO.
emissum.
Statuet eiim viventem ante Do-
miiium, ad expiaiulum snpcreum,
ut eniillal enm in eniissionem, et
diniillet euin iii deserium.
cn';7i
AQligctis. ADligelis.
52. Pro patie suo. 32. Pro patre suo. 52.
Lini. Linea.
33. Sanctuariuui sanctilalis. 33. Sancluarium. 53.
Isi ael, et dices ad eos : IIoc est verbiim, quod prLC- -avTac uioOs 'IsparjX, xal ipti; T.phq au-o'J;- tcjto
cepit Doiniuus dicens : 3. Hoino liomo liliorum T^ (if,,aa 3 evcTeiXa^io K'Jpios XdYoiv 5. "AvOpoj-oi
Israel, quicunque jugulaverit vitulum, aiit ovein, avOpco-o^ •:t'jv uitTiv 'iTpafjX o; 5tv o^a^Ti [i.6t/o\i 1)
aul caprani in castris, et quicunque jugulaverit e.v- T:pii6aTov, tj alva b/ ttj iiapepieoXii, xa\ 5; av <s:f&B,T[
tra castra, 4. et ad ostium tabernaculi testimonii i^O) TTJ? TM[ps[ji6oXf)?, 4. Ka\ e-l ttjv 6'jpav Ttj; oxtj-
non altulerit illiid -=- nt faciat illud iii bolocaustuni vf,^ TO'j [napTJpicj [J,T) eviyxTi a'jT6 -5- toaTS •^tot^sa-
-i- aiil iii salutare Domino, acccptabilc in odoreni a'JT6 ei,; (iXoxa'JTO)[Jia, i^ ei; aajTf,p'.ov K'jpit;j,
•i-
-^suavilalis : et (luicunque jugulaverit exlra, et ad -5- SexTiv ei; (5G[jif,v e'j(.j6!a?- xai 8? av atfa^T) i^'o,
*
-^oslium labernaculi testimonii non allulerit illud -r y.%\ ert TT]V e^jpav T^? axiivfi.; xoo [iapTuptou [iri
Doiuini, sanguij impmabitur liomini ilii ; saiigui- Kvp!'..) a;:evav:'. -.t^; sxTjvf,^ K'jpto'j, aT[j.a Xorti&T;-
629 LEYITICl CAP. |XV11. C50
(i-,'ia(j[xa Tb otftov.
requies Incc.
Humiliabilis. Aliui, ainit;etis.
32. 32. Postpatreni suum. .4/ii(s, 32.
pro patre suo.
Lineani. Alius, Juplicein.
33. 35. Sancluni sancti. Atius , san- 53.
ctificatio sancta.
Tbv x-iJ-"P°^ °v iT:r\h^v> It: a'jTiv t xXfipo; Tou V. i6. "AXl., xip\ Tiov a-i-itijv. Sic Basiliensis.
^'f"
dT:OT:o[j.7:a[ou , GT-f;3£t a'JTiiv f(ovTa EvavTt liuptou , V. 17. "A.K., £xxXr,atas. Ex Basiliensi.
cijdTE £|tX(i(jaa6at Jt:' a'jTO'j, ("itts l^aToaTEtXat auT?)v
V. 21. 0', xa"t £?aYop£'JT£t. Coislin. in niarg.,
ei? 'AJ«Cr,X et? tt]v £pr,(iOv 4( Tf;v (i-noTCou,7:fiv. Kat
xal E^TTiVt/B^fjSovTat a^JToJ iiadat. Ibid. 0', iiJiapTiac,
X ioTjTEt a'JT6v et; Tf|V Eprjijtov. Ka"t \rfi/eza\ 6 yt-
m.azo-iai. Ibid. 0', ^TOtjjiou m. xatpt;j.ou •;iXavr,-
X V-apoi; ecf' iauTw Ta.; (ivo[j.ta; a'JTt7jv ev yr^
TE'JVTO^.
, ,
uexat T(I) (ivGptbito) ixetvtj)* aT[jia k^ixi.v>, eEoXoBpeu- nem effudit ; eNterniinabitiir anima ilia de popuio
6T13£Tat f] tiu/T] exEtvTi ix Toij Xaou auT^?. 5. "Ottio; suo : 5. ut ollerant filii Israel sacrificia sua quaicuii-
ixvacfiip(03tv ol u'to\ TapaTjX Ta? 6uita? au-iov oaai; que ipsi jugulaverint in campis : el ferent illa Do-
5v auTo\ (j^dCiotJtv sv toi; Kzoioig, xa\ otaouatv a'JTi mino ad portas tabernaculi testinionii ad sacerdo-
Ttp Kuptti) tTzi Td? 0'jpag ZTiq axT)vf,s Tou ptapTupiou tem : et sacrilicabunt ipsa saerificium saliitaris Do-
T:p'j; T?(V lepia- xa't O'jaouatv Ouatav a(OTr,ptou iC> mino. 6. Et effundet sacerdos sangiiinem supcr al-
Kupioj auTd. 6; Ka\'T:poax6£t 6 lepeuj t6 aljjta £Tc'tTb tare -j- in circuitu coram \ Domino ad januas la-
9'jpac XTfi axTivfj; tou [jtapTupEou. Ka't dvota£t Ti siiavitatis Oomiiio. 7. Et non sacrilicabunt ampliiis
aTdap £t? liajjifiv £'J(o5io; T(p Kuptto. 7. Ko'i o'J 6'Jaou- sacrificia sua vanis, quibus cxfornicanlur ipsi pnst
atv £Ti Tac 6uatai auTiTiv -rr.tc fJtoTatotj, oT; a'JTo't eos. Legitimum sempiternum boc erit vobis in prn-
ix^TTopvs^Jouatv ojitato auTiov. IV<(jtt[Aov ai(bvtov touto genies vestras. 8. Et dices ad eos : liomo, liomo 6e
tatat 'j[;,tv ei; Td; '(cni; u[JtJ')v. 8, Kat T-ph; a^JTOu; filiis Israel, cl de prosehlis, qtii appositi sunt in
05« IIEXAPLOUUM QU^ SUPEUSUNT. 652
\obis, qiiiciinqiie fccorit hoiocaiistuin, aut sacrifi- JpsT?- SvOptoTio?, &v8pa)7:o? inh xdiv mo>\i 'laf/OT))..
ciujli, 9. cl ad osliiim tahernaculi tcslimoiiii noii •/.a\ dTti T(JLiv -poiTi/.OTOJV Twv 7:pojy.:iiJi£v(i)v iv 0[iTv,
Itulerit, ut 1'jciat illud Uomino, (lispeidcliir aniiiia 5? av ':o'.r,3ti o).oy.aOT(o[ia, !) OuaJov, 9. Ko\ ^7:\ xrjv
.lla de populo suo. 10. El lionio lion'0 de (iliis OJpav tt;; oxTivrij xoO [jtopTupiou (Jir) ivifxili i:oi^<Jat
in- li M. 14.
Pacificorum. Pacilicas.
il. Oi'ia anima carnis in san- 11. Qiiia anima carnis iii san- II.
guine ipsa. guiiie est.
V. n. "A.U., fi'j3ia;(0jiv. Ex Basiliensi. pEi[jt.Sic Coislin.; Basiliensis vero, 'A., Tot; Tpi-
Ibiit. T(ov £ipr|V'.-/.(ov. Estversio A., S. et Tli., ut Xioijctv lantuin. Addit Coislin. ; baiic notam : Tpt-
viileas snpra, cap. iv et alibi passim. yjwai, Sai^wciv eIttsv 'AxuXo?, imX xa't TotaOTTjs
V. 7. 'k., Tot; xpixtiixJtv , pilosis, scilicet damo- Etui TivEi; (fuseoj; a^JTciiv. Id est, i Pilosis. Aquiia
nibus, qui hirsuti apparebant. Vide Isais xin, 14, (iavionibus dicit, quia quidam eorum ejus sunl iia-
et c. xxxiv.
—
'A., S., xot; Tp;xt(i)<i'v. 0., xot? (je^i- turae. >
28. ...Genlibus.quaeantevos. 29. Quoniaraomnis 28. . . . "EOvsatv tois 7:p6 u(jt(I)V. 29. "OTt r,S.i
exterminabuntur anim», quae faciunt, de niedio po- Ttov, S?o>.oep£uOTiaovTat al i}uxa't ol TiotoOoat, sx
puli sui. 50. Et cusiodietis praecepta raea , ut non i>.iso'j tou ),ao'j ouTiov. 50. Ka\ ^uXa^soOE t» itpoa-
XTjv [xou.
caveriiii.
Salularis. Alii ,
paciricorum.
7. Pilosis. 7. Vanis. 7. Seiriin.
V. 9. "AMl., fj '^i^x^ exeivT], etc, ex Basil. V. 15. 0.. X''^!^"''^'- ^'C i^'y'>i Basil.
'A., S.,
x<)''.
V. 10. "AJ.J., xot axTjaw xt;v 6'jxt,v fiou. Sic Ba- Coislin. in texlu,yjJov, iiiniaig., OT]peu
Iljid. riTI,
siliensis laciio interpreie. —
0', eT:taxT)ato. Coisliii. jia , ([ua; poslrenia lectio est in edilione Uomaiia.
ad niarg., oojjto. V. 14. "AJ,J,., xtl) a'tjjLaTt ouxtj? Tivtoxai. ItaBasil.,
V. ll."Oxt tj.ux>]
if)
Ttdaiii; aapxij ev xoj a'iy.axl iion indicato iiilerpreie.
iaxt. Iia Basiliensis.
'Trru-TrnNi 3 3. S.
'^zn 93 pr,ixtwi.
'AT.£i.pr,ixi^o\
'npn-nx 26 26 26.
nxp 'E£f,pa3iv.
9, Genitse dotni vel genilae foris. 9. Quai domi vel foris genita 9.
est.
12. Caro palris tui ipsa. 12. Quia caro est patris tui. 12.
13. Lixor (ilii tui ipsa. 10. Quia uxor filii lui est. 15.
21. Ad iransire facicndum Mo- 21. Ut consecretur idolo Mo- 21. Ad admoveiidum Molocb.
locli. iocli.
23. Non slaljit ad facies anima- 25. Noii succumbet jumento. 25.
lis.
9. 'EvSoyivou? f\ ys.yc\i\iT^ij.tn\i
^bi. "A.l.lor, fdvvri^jia oixou, t\
Y£Vvri[jio[ e^d).
21. IIc(pa6i6a7a'. -lo ^lot/j/. 21. AaTpsusiv dpxovTt. 21. napa6i6daat itj) MoX(5;(
IlpoauixOiae. 'Avi6aXev.
'ri-iCwa rx no 30.
mpna
VERSIO HEBUAICl TEXT. \i;lgata lati.na. AQUILA.
50. Ciistodiain mcani. 30. Maiiilala. 30.
Staliilis. Vacat.
V. 12. "A.hl., a'[j.a Toij rraxp' 'i: 30j. E.\ Basi- jiot er rjj eprj^io) ezri zeccupdxcrza, vlcl 'IcpaljU,
1. Et locuius est Doniinus ad Mosen diceiis : 2. 1. Ka'i i),d).T,as K'Jpto; r.ph; MojaT,v ),£Yiov 2.A4-
Lnqucre onini synagog» lilioruni Israel, et dices ad ),T,aov rd-T) tt) a-jva-^ojYT) uieliv 'IapaT;X, xa't epeEs
cos : Saiicti eritis, quoniain sanctus ego Dominus :Tp?)5 a'jTO'J^^ "A^.'tot saeaOs oTt ofcto; eifoj K^jpto? i
Deus vester. 5. (Jiiusquisque niatrem suam limeat, 0c6; iijituv. 3. "ExaaTo; (jiTjTipa aCiToO (poSeiaGio, xat
et Sabbata mea custodietis. Ego Dominus Deus ve- Td 2d66aTd (Jto'j (fuXdaaeaOs, eYio Kijptoj 6 ©sJ;
ster. 4. Non sequemini idola , et deos fusiles ncn 0;jLoJv. 4. 0'jx £7:axo),o'jOf,a£T£ etotuXotc, xal Oeou;
facietis vobis, ego Dorninus Deiis vester. 5. Et si XOJV£'JTOu? 0'j TOif,a£Te u[jitv £Y''^
K-Jpto? 6 Qsbi;
sacriflcetis sacrificium salutaris Domino; acceptum 0[Jti5v. 5. Ka\ edvG'JaT,T£ Guaiav ao)TT,ptou TioKupio),
veslrum sacrificabitis. 6. Qiiacunqne die sacrilica- SexTTjv 'j\).C)'j fl'Ja£TS. C. ''II av fj(i^pa 0'JaT,Te ^pojflf)-
veritis comedetur, et crastina : et sl residiium fue- aeTai, xal t!) a'Jptov, xa\ edv xaTa).£i'jOT) '£oj;f)[i£pas
rit usque ad dicm terlium in igne combureiur. 7. , TptTT,;, £v Tu,o'v xaTaxauGfiasTai. 7. 'Edv Se ppo'-3e'.
Si autem manducatione nianducatum fuerit die tcr- ^pojOv) TT) f)(j.epa TT) TptTT), dOuTtjv EaTtv, o'J S£/Of,ac-
lia, insacrificabileest, non acceptabitur. 8. Qiii au- Tat. 8. '0 Sl £aOojv a'jih, d;jtapTtav ),f)(if|£Tat, oTt
tem manducat illud, peccatum accipiet, quoniam Td dYta Kupiou £6£6f|).ii)a£v, xa't l^oXoOpEuOfjaovTat
sancta Doinini profanavit : et dispeidenlur aniina-, at t{/u-/a"t ai eaOouaat £x to'j Xaou auTt^ov. 9. Ka\
qu* coinedeiint, de populo suo. 9. Et demctentilius exOeptJovTojv •j;j.(ov Tiv 0£pta[j.?iv zr^^ ir^q \j\j.C)'I ,
0'j
vobis niessem tcrrae vcstrse, non perficietis messcni auvT£).f,a:T£ tJiv 0epta(jt4v u(jtoJv tou dYpoiJ aou exOe-
vcslram agri tui demetcre, ct quse de niesse lua de- piaat, xa't Ta d-^o^ntTTOVTa toG 6eptT(Jiou aou ou
ciderint, non colliges : 10. et vineam luam non revin- auXXi^et?. 10. Ka't tIv d;j.7:eXoJva aou o'jx ^TcavaTpu-
(lcmiabis, neque grana viiicie tu,f; colliges : mendico Yf|a£tc, 0'JSi Tou^ ^oJYi^? '^'''J d;x-o),oj'/6? aou auX-
ct proselyto derelinques ea : cgo Dominus Deus vc- Xc^etg' T(J) i:Toj-/(Tj xa't Ttjj ::poaT)X^JT(ij xaTaXeitJiet,;
sler. 11. Non furtum facictis, et non mentiemini, a^JTd' i-;u) K'Jpto; 6 0£i; u(i(ov. 11. Ou xXrisTS, xot
iictiuecalumniam facict unusquisque proximo. 12. o'J t|/£uac30e, ou5k suxo',pavTf)a£Te SxoaTo; t6v irXT)-
Et non jurabitis nouiinc mco super injusto, et noii aiov, 12. Kal 0'Jx 0;a£iaO£ t(o o-ji^a-i (xou i.-'' dSExto,
piofanabitis nonien Dei vcstri. Ego -i- sum * Do- xa\ o'J ^e6T,),(ba£T£ t6 5vo(jia to-j 0£ou C)[i(Iiv. 'E-,'tu
minus Deus vester. 13. Non nocebis proxinio tuo, -5- e![xt • K'jpto; 6 Oei; u;j,o)v. 13. Oux d6txf;aEt;
et non rapies, et non doroiict nierccs raercenarii '.h'j T:).T,a!ov aou, xa"t 0'Jx dp-;:a3£t?, xal o'J xot(«,T)Of,-
641 LEVmClCAP. XIX. CI2
^opou; . 'iva [Jir] xr,c EZiivtov [j.Exotax'^'^'^ aazdtioi^. te, Aquila, iufeclum. i
Iil esl, < Ileliraicmn liabct Holoch, ac reliqui iiiliT- V. 23. "AJJ., kr.zGy.E'l,&,[xry. Ex Basilien<:i.
preles sie posiuriinl. Iiloliiin ,'iiiteni erat qiiare per : Ibid. 'Avi6a)>£v fiYTj xouc jvotxouvxa-. Est Tlieodo-
priiphetaiiiaitDeus {Anins v, 25, 26) fiumincii- lionis, ut infra, vers. 28. Isycliius ait Tlieodotioiie:o
—
:
mas el sacrificia ohlnlislif, milii annis qua(lra(\inla in pro evomere vertisse respuere. 0' , Tip-jitJxOt-
(lescrlo, lilii Isriicl? El acci-pistis labcrnaculiim Mo- a£v. Coislin. in niarg., aT.itaXz^i i] ytitoui; Ivoiy.oui-
locli, cl astruui dei rextri Tidphan, lypos (luos fccistis xac, et ibid., e^^jptcicv.
ad adoranduui cos. Vel.^^t ii;itur lilios iJoloriiin mi- V. 26. "A.tl., Tixpt6a5[ji£va. Ex Basilicnsi. Vidc-
nistros offrrre. Ut vero dicunt noniuilli, proliihet ne lui- esse A(iiiila>, ut supia dixinius.
aliis principiliiis dontiir (ilii, in (loinesiicos ipso- Ibid. n^T.Sn 0', ly/tjpto^. Coislin. iiiarg., auxo-
rum, aut salellites, ne c^orum impielatis participes 3(0(jv.
'
sint. V. 28. "A12., ou [jiT) d-o6d),ri. ILec lectio el se-
V. 25.
t
"Ad.l., Ev^uTtov xxtjvou?. Ex Basiliensi. qiieiis, dv^6a),£v, Tlieodotiiniis suiit. — \\.., a~z6a-
Symmachi aiileni lectioiiein Cra'co non lialiemus. ),£v. 2., E§T)pat;£v. 0., tZr][i.z'zv. 0', T.po::toyfi:!svj
Sed exstat Latine apnd Isychium sic « (joiie ergo, : Coislin. niaig., e^opEcit). Sic. Sed sinceriores \i-
succnnibere, edidit Syininacliiis, i uhi vcrhi nioduni denlur lecliones Basiliensis.
ad seriem orationis accomntodat. Viil;;aliis inler- V. 50. "AJ.J,., cpu),dy[jLaxa. E.x Bnsilicnsi.
pres succumbet simililer cdidil. 0', rrpb; T:av xs- — IhiJ. ".AJ.J., f,xpt6aa[j.^v(ov. Aqnibi', nt similes.
aExat 6 [j.i-6b; xoij [itjOtuxou Trapi ao't tiji^ Trpo/i, apud te nsque niane. 14. IVon malcdiccs surdiim
14. 0'j xaxtl)^ Ep^t,; xoj^iv, xat dTxivavxi xutpXou ou etcoram ca;co non appones scandaliini el limebisi :
«poaOrjiiots (ixdv6aXov, xat c5o6r|0f,aTi xov 0£6v aou- Deum tuum. Ego Dominus -j- Deus vester * IH.
iytjj Kuptoi; -i- 6 Qzhq ujj.tjjv * 13. Ou TxoiTjaExs d6txov Non lacietis injustum iii judicio non accipies fa- :
ev xpiaei- ou Xf,|ji'.{-T] 7:p6a(o-ov t:x(o/ou, ou6i Oau[jid- ciemmendici, neque miraberis faciem polentis, in
Sct; 7xp6a(joT:ov ouvdaxou, ev otxatoauvT) xptvet? t6v justitia judicabis proximum tuum. 16. Non anibu-
TxXTjaiov aou. 16. Ou TxopeuaT) 6dX(o ev xtjj eOvet oou, labis dolo in gente tua : non instabis in sanguinem
oux eTxtauTxfiaTj stp' ciil\>.a Tou ixXTjatov aou' kyii Kv- proximi lui. Ego Dominus Deus -^ vester * 17. Non
pto; 6 0£6; •i- u[itjjv * 17. Ou [xtafjaeti; tov d6eXtf6v odio Iiabebis fratreni tuum animo tiio arguendo :
aou ifi oiavoiot aou. 'EX£Y[J.to iXiy^zn; xov :xXr|aiov argues proxiraura tuum, et non accipies proptet
aog, xa\ ou Xf][ji.t|/T) oi' aOxbv d[j:apTiav. 18. Kal oux eum peccatum. 18. Et non vindicabitur maiius tua,
Jx6txaxa£ aou f) xslp, xal ou [j.T]vt£t? xots ulot? xou el non succensebis liliis popnli liii, et diliges proxi-
XaoC aou y.a\ dYaTjfiaetg xbv TxXT;aiov trou (Ji)j tieau- nium tuum sicul teipsum. Ego Domiiius. IQ.Lcgem
t6j- iyili Kupto;. 19. T6v v6[jtov [j.ou tfuXd^eaOe, xd meam custodietis,jiimenia tiiu non coirefaeies cum
xxf]VT) aou ou xaxo/exeuaeti; exepofuyto, xat xov ay.- altero genere : et vineam luani noii seniiiiabis dif-
iteXijjvd aou ou xaxaaTxepelj oicfopov, xa\ tJi t[jtdTiov ferentem : ct vestimentum e,\ duobus textuin -r- adul-
ix 6uo ucfaa[jt^vov -f- xi6o7)Xov *
oux 47ii6a),£t; teratum * non injicies tibi ipsi.
oeauTw.
20. Kal Idv xi; xot;ir,0^ [jL£xd yuvatxo; xoixTjv 20. Et si quis dormierit cum muliere ciihitu se-
C7:£p;jiaxo;, xa\ auxrj, oixixt; ota^Ts^uXayfjtevT) dv- niinis, et ha:c fuerit famula reservata homini, et rc-
'Jp(u7i(p, xa't Xuxpot; oii XeXOxpojxat, f) eXeuOepia oux demptionibus redempta non sit, libertas non fuerit
£6607] auXT), i7itaxo7XY] eaxat *
-i- auxot; oux d7:o0a- data ei, examen eril -f- cis '. non morientur, quia
voiJvTat, OTt oCix f^XeuOeptoOT]. 21. Ka\ «poadJet xfj? liberaia non est. 21. £t adducet dflicti sui Doraino
TtXT][j.[AeXeia; ouxou xtTj Kupitp Txapd Tfjv Oupav xt]? a I osliiim tabernaculi lestiinonii arietcm deli;ti.
axTivf]; xoij [Aapxupiou xptiv 7iXT][x[jt£X£ia;. 22. Ka\ 22. Et expiabit pro eo sacerdos, in ai'iete delicli
£,,tXdaexat Tispl aCixoiJ 6 ispeu? iv T(p xpt(p coriin Doniino pro peccalo ejus,
xfi^ quo peccavit : et
aXT)p.[i£Xsia? ^vavxt Kupiou Ttepl xf,c d[jtopx!a; auxou diiiiitieiur ei peccatum cjus quoii peccavit.
CiSj HEXAPLORUMQLlyE SLPEnSL'NT Gil
23. diin aiilcm ingicssi fiieiilis in lerr.ini -t 23. "0-av 5j elijE).9r,T; si; ti-.v yV' -f- fy Kupio;
(|naiii Dnminus Ueus tlal vobis *
et planlaveiilis 6 0£rj; Si&wcriv B[JLtv * xat xaTa^y-sJir^TE ttSv |JXov
oinne lignum niandncabile, ct circunimuntlabitis ppojji[jiov, y.ai nspixaOapisiTS tyjv axaOapsiav auToii.
immundiiiam cjus ; fruclus cjus tres annos erit vo- '0 xcnp-hq auTOvJ Tpfa Ett; itrza'. CjjiTv dTrspixdOap-
liis immundus, non manducal)itur. 2i. Et anno To;, 01) pptoOfinsTai. 2i. Kal tcT) etsi Ttjj TSTapTO),
«liiarln, crit omnis fructus cjus sancliis laudabilis E^rat 7:5; o xap-i; a-jToiJ tiiYto; alvsT^i; Tto Kvipitj).
Domino. 25. In anno aulem quinto comedelis fru- 25. "Evok T(i)lT£tT(T) T:i(i.~-:tii t^aytads. zh-j xap-iv ai-
ctiim ejiis : adjeclio cst vobis genimina cjus
Ego : TO'j, ::p(>39E[;.a upitv t4 yEVTijjtaTa aiToiJ-^Y<^KCpto; 6
Dominus Deusvcster. 2().Noncomedelis supermon- 0i?); 0[j.(uv. 20. Mi) EoOsTo ^7t\ Ttiiv ip^(ov, y.a\ oux
tes, et n(m augurahimini, ncque auspicabimini. 27. oitovteTiGE, cJOc ipvtOo-xoTr.CcGOc. 27. Oi ::otf,ffETS
Non facioiis sisoen cx conia capitis veslri , neque (itTor,v£.x 9t,c x!)[Jir,; Tr,; xj^a/.f,; u;i(Tiv,o'jok '^OEpsiTi
corrumpetis aspcctum b.irb.-c vestrae. 28. Et inci- TT)v (jil/iv Toij TO!)Yt))vo; O^jttov. 28. Kal £XTO[jiioa; tr:\
siones super anima non facietis iii corpore vcstro, (l-uXTJou 7:o'f,3£T£ iv T(T) ij()j[iaTt u[ji(ii)v,xat -j'pa[jt;jtaTa
ct lilleras inipiessas non facietis in vobis : cgo Do- CTtxTa o'j noif]a£TS Evu[jitv EYtoKupto? i Qsi; u[jitov.
ininus Deus vester. 29. Non profanabis fiiiam 29. Ou p£6r]A(Ji)oet; ti^v OuyaTcpa cou EXTTOpveiJjjii
•il^N 5 3.
oSiS.sn 4 i.
j-ur HKS 9 9. y.
13.
SSpn-Ni u u. li.
T2Vn 16 '(;.
16.
nran 18 18 18.
'npn-nx 19 19- 19.
15. Neque decorabis facies ma- 15. Ncc honorcs vulium po- 15.
gni. loniis.
xal tpoSriOTjari t6v 0£(5v cou- eytjj Kupto^ 6 ©sd? ego Dominns Deus vestcr. 33. Si qnis auleni af! ••
0[ji6!>v. 53. 'Eiv S* xt? TipojiXOt) u|jitv Ttpoo^XuTog sv venerit\obis proselytusin terra vestra, non alllige-
tfi Tii u[jt(L)v, ou 6Xit{/£TS auTtiv. 34. 'fl; 6 auxtixOiov lis eum. 5i. Sicut indigena in vobis erit prosclytus
iv u^jtiv ^jTat 6 7:po3r;XuTO? 6 Tcpouiropiuojicvo; uoi? accedens ad vos. Etdiligcscum sicut lcipsum, quia
uiia;. Ka\ dya7c:?]3£t; auTjjv tj'j; (sea'jzhv, oTt T^ijoaT]- proselyti fuistis in terra jEgypti. Ego Domiiits
XuTot iy£vfiO>]T£ £V yrj Atyu-Tou' Jyto Kupto; 6 0£i)^ Deus vestcr. 3S. Non facietis injustum in judicio,
Ci[jia)v. 35. Ou r.o-.iiatzg aotxov iv xptsjt, iv y.ixpoi.q, in mensuris, et in ponderibus, ct in stateris. 3C.
xa"t iv (iTaO[jttot?, xai £v ^'jyoii. 36. Zuyi Stxata, Slalerse justse, et pondcra justa Xi^t Ocplii
xai cJTd9[jtta 6!xata X "'"^^ °^ [?']
atoTtov [jteydXou.
vabis.
19. 19. Lcgcin. .l^,acri;i'ate consti- 19.'
iiiia.
f.i1 HEXAPLOKUM QVJE SUPERSUNT. b^s
d^nSo
20.' 20
nnsa? 20
25
vmv armv^ 23 23.
26. 26
D>;yTn
p-i' nsv-^
26. Non comedelis super san- 26. Non comedeiis cum san- 26. '
guiiieni. guine.
27. Non circumdabitis angulum 27. Keque in rotundura atlon 27. Non circuradabis latus ci-
capiiis vesiri, et non corrumpes deliitis comara : nec radelis bar- pilis lui
V. 3. 'AXi., otvTjp. E\ Basil. Yidetur Aquilae. Y. 9. "A.LL, "zh ^aaO wj d.-{po\). Ita Basiliensis,
V. i. "A.i.l., eXiiXjtjji.. Ex eodeni. Haec interpre- qui Symniacbi aui Thcodotionis, ut puto, lectio-
lalio e^l, ut puto, Tlieodotionis, qui in dubiis He- neni proferl. Vide infra ad versum 27.
biaica Groicis lilleris expiimere solet. V. 15. 'A.H., oj a'jxo'.faytT;i£i;. Ex Basiliensi.
V. 7. Ex Goisliii. Basil. e\liibet soliim Aquilam Vidctiir esse Iriuni inlciprettim, qui ila vertunt su
'A. , dr.ri^XTjTov. lla Cateiis Kegi* et edilio Rd- pra, Levil. vi, 2.— "Jtjn 0', ipr.isv.i, sic Coislin.
mana. Sic vocem Sl33 veitunt supra Aquila et Edit. vero Rom., aor.i. Coislin. in marg., dTtoiTi-
Symmacbiis. C. v:i, 18. Tlieod. (fz-{-{iok. P^.JSIJ.
619 LF.MTICI CAP. XIX. G50
27. Ou TISplJupTjIiXE XUxXljJ TT|V 27. Ou notfiJSTS oinir^v iy. ttjs 27. OO TOifjaETE zh (jiaiO %~\i
XO[XT,? TT.
"i^ y.zacu.fi^ uijLcov ouok
, xs-yaXrii.
roO JKJYwvo^ (jo'j. ((>0£,OEtT£ TTjV (i'^lV TOU T^lOYWVO?
OjJtUV.
'
3C. 50. "AT;b Ttov otYtoJv ii.ou. "A.l- 50.
J.0(, t6 dxptSajixa ,aou.
xaiov.
V. I'J. "A./.l. , TJi f|-/.p'.6a-ujva. \idetiir esse diana rocaiif , id al plaiia tecta , quce transversis
Aqiiilx' , iil supia (licliiiii est. Lx Basilieiisi. Ibid. trabibus susleiitantur. Eadem scribit iii Cdiiinieii!.
"A.Ll.. y.mI-jixx. E\ Hasilieiisi iiui inler|iieleni ta- Dan. VI De doinaie satis. 0"od liuiic lociiin altinel,
cet. videtur esse Tlieoiiotioiiis, qui vocem
Seil corrupliis est el in L\\, qui lcgeriiiitD'inn Sj?, ETri
Vliahz ita vertit, Deut. xxii, 9. 0', oicfopov. Edil. — T(I)v lipuuv, boc pro Daktli. Melius no-
est Bescli
!;ciii., oti-yOpov. (loisliii. ad iiiarg., xw).u;jia aa-avr;. El est sensus non coniedetis
ster, CMiii sanijuiiie. ,
Quo ex|iriiiiiiiilui- Graecis liltciis voccs llebiai- caniem cum saiiguine. Jonatliaii, non comedetis de
C.e , tZT3"tS CX^^J. curne ultius victiuuu, doncc sanguis sleteril in pelvi-
V. 20. 'A.l.l., oo'j).r;. Basiliensis. Iliid. "AJ.?., bus. Saiie Tbahnuilici iioiaiit non esse coniedendam
£-iJx:dt?. Basiliensis. Esl forte Tlieodotionis, iit carnein saciani anle sanguineni. Si diviiialinni lo-
iiifra, .Nuiii. i, 20. ciis , putareni iii cdilione P.oniana , unde b;cc ile-
Ibid. riSTllO^oiaTijtfjXayfjievTi.Coislin. in niarp;., scripsi, at[jLa-:o;, legcndiini pio o(o;j.aTo^. Nain niliil
ErTjyYS/^iEvr; dvopc. Ibid. 0', i;:iaxo7tr) Jaxat a-j- aliiiie babi3t m,
sanyuis, ciini ii ooj,(j.a, sive tcclum.
xoTc, III. 5v;'.So? ^stoi auTw. Qiio iiiagis cogilo, co iiiagis se probst iiiilii hicc
V. 25. Ul .lci^zol, dxpo6u!JT:Et-s dxpofivattav eiiieiubilio.» Ilaclcnus Drusius iiliit veio sit de con-
:
au-ou. Sic eatenae Uegia; et Diiisius. Ib.d. wh~"J jrclura ejiis, eoiislat varios iiiterpietes vaiie le-
ly, d-sp'.xaOapToj. C.oisliii. inarg., dxpoSuiiov. gisse. Nenipe LX.N,, D'nnn, monies; vel potius nulla
V. 26.".A,J.l., 0'j cpdyEsGs JtiI -o^j at';jiaToj. ".AJi., addila litteia a'nn Mce/sum
, , scillcet montes. Alios
£-'t to^j C(u[jLaT;o^. Prior leclio est B.isiliensis, alli ra D"in, sanyuineiii. Prior vero leclio noii spernenda ,
editioiiis Koinanae. In liuiic locuin ila disserit iiaiii bic agitnr de superstitioiiibus aiieiiigenaruin ,
3.
r-nx ':.! 3 5.
-<-;3-i nnx
'npn-nx 8 8. 8.
Sbp' 9 9.
9. Maledixerit. 9.
9. Malcdixcrit.
CAPUT XX LEVJTICl.
lYMMAXOS. 0'. 0EOAOTIQN.
uy,:
0. "ApvoVTt. "A.lici, TOU Mo
XcJx.'
C. 6. 'ET:axoXou8T]aT] e-cj-adTptixu- 6.
6ot?, xa't Tot; £7:aoi6ot;.
4. Si aulem
desjieclionc dc- i.
spexerinl indigeiia: teira;. Atius, si
despectione ahsconderinl popiiliis
terrae. Al., si absconsione abscoii-
(lerint populus terr.-e.
WJZO\J.
D3 Dn'n;i
w» Ssn 12 12 12
noT 14 14 U.
Nu;» w 17 17 17.
nn 18 18. 18.
inci a'T^:r
n-j 21 21. 21.
ivi' cnnv
'CECQ 22 22. 22.
DSnK N'pn
'UTnpna 25 23. 25.
auToO.
'.Afi^iTipot £VOxo£ ciiiv. ".A.^.Jcc,
aVijiaTa auTwv iv oOtoij.
12. 12. 'HiegTjxaat. ".A.Ucc. ^aSkX !;>.
£~o£r|!;av.
Xabi tfij Yr,5. Ibid. Aii^a a-JTcj £v 'a\j~C>. Basiliensis. Piilo essc
_
V. C. 'A., £xxXiv£i TTpo; Toii; 6£Xr,T5cs xal r.pi; licnsi sumpla, viditur Aiiiiihs esse.
Toli? YvuiTaj. Ilaiii' lectionem jam vidimus cap. Ibid. mnv 0', dcjxr;[jioj'Jvr,v. Coislin. m., arSo).
pr.-Rcedenli. E\ Basiliensi. V. 12. BaSsX Ha'c leclio Basiliensis
£zo')-(iav.
-:t 7 7.
VnS' nS 10 10.
12. 12.
7. Meretricem. 7. Scortum. 7.
Scindet. Scindet.
11. Supcr omnes animas mor- 11. Ail omncm moiinum. 11.
lui.
Quia corona olei unctionis Dei Quia olcuni saiicUe uiidioni^i Qiiia separatio olfum utKtionifl
;jisuper eum. Doi supcr ciim csl. Dci siii super eiim.
'"•
17. Panem. H- ''^"cs-
COI LEVinCI CAP. XXL G«C
'E\yaiczp{[X'j6o; , t) lr.a:.:S6i.
"A.l.lcc, 0£Xr|Tr;.; f^ yvtLu-r,;.
luil (iTii'.pr,;iivov viilelnr Ai|uil;c esse , iUud verc V. 21. "A.I.I., VEOoi. Basiliensis. ViiUliir Tlioo-
GaSiX Tlieoildlionis, nt snpra. liolioiiis. Ibid. Sic Basiliensis lectionem Symmacjii
'Oti fiOiXTOV IXaiov toij xpiifJ.a "OTt t6 dyiov JXaiov zl -/ptaTov "Oti zb va^ip IXatov t^ -/piijzi^i,
TC? Toij 04oG aCiToO ir:' a-j-.C). ToO 0£ou etc' aOtqJ. rapd 0£ou auTou tr:' «OtcJ).
i) Esi aulem ipsa vo.\ Hebraica imi. pairui sui uxur, Gnecis expressa liiteris. Idem dicendu m de v£>- --.
"i:, V. 21 seqiientis d5a;j.d, n'JTX v. 23, <fadO, riN^, xxiii,22. De ?£iA|Jta, nai, siipra eapp. xviii XX. DnACii
etis HEXAPLORUM QUiE SUPERSUNT. 6Ci
TO EBPAIKON. 70 EBPAIKON AKTAAS.
V. 6. "A.IJ.., 5-t Ti jTJfyiaKupioj , elc. E\ Basi- V. U."AJJ., 7:djai? i|''-'X"-? vexpai?. Basiliensis.
liensi. Ilacc versio videliir prorsus Aqnike esse, qiii Sic eliam Coislin. ad m.
nU"X semper vertil, irJ/Siiov , ul saepe vidimus initio V. il. "AXl., kv: toO diy.&sy.ai-o^. Ex Basil.
biiiiis libri. Ibiil. Hic versiculus secumiiini interprelationem
V. 10. "A.hl., oJx di:o[jt.iTp(iaEi. Sic omnes mss. Aquilse, Symmachi et Tlieodolionis babetur iii De-
et editio Romana. — 0', oux dTOxioapwast. Coislin. monstratione evaugelica Eusebii , p. 549, ubi ad
in inarg., o j/. d::oxa),'JtJ,et. lcctioneni Theodoiionis in mss. legitur Tbv /pisx6v.
Ibid. "A.^.^., TTapaXOaii. Ex Basillensi.
iT;:n 2
rna c-*,^ cn i 4.
n 1N V" ~:s
Vdn" sVi 6 6. C.
tyipn—nN* li U. U.
T2'-',' i<:> 15. 15.
21. 21.
-is-p 25 25. 25
anS-nx
ncN 27 27. 27.
Pancm. Pancs.
27. iKnilionis. 27. Offerri poterunt Domiiio. 27.
Ibid. AeTzph; t\ (iiwv, triiini intcrpretum videtur AqniliB , qni voccm i-\12 ila vertit psal. lx, 6.
f Rse, qiii xb 2T ila vcrtunt, Levit. xr. Ibid. 0', 6[xoXoY!av. Coislin. niarg. , E^ujjjioiiav.
6. 6.
n£\^ 8 8. 8.
ram
trns 12 12. 12.
15. 15.
Servilutis. Servile.
11. Elevabit. II
11. Agitabil.
Cessaiionis. Sabbati.
12. Agnum. 12. Agniis. 12.
£i? ixovsiov.
V. 22, yaS! 0', (iuvt£Tptijtfiivov. Coislin. m. Ijjid. DJJSn^l 0', eisoexTov up.tv. Coislin. marg.,
4);Pt;3tov Tr^ 6s"Af,(jst upitTiv.
PND
cp^i
]"inn«? 24 24. U.
nvnn
mi-y
mzv
VERSIO HE15RAICI TEXT. VULGATA LATINA aQUILA.
Yf-aTa.
ma 37 57. 37.
lirao}
•40. iO.
ancr nsa
rav-yv «i;ti
Cessatio. Salibatum.
40. El dcroris. 40. Pulclierrima;. 40.
CiKvilalcs paliiiariim. Spatulasque palmarum.
41. Stalutum ssculi iii genera- 41. Legitinmm scmpiternum erit 41. Slaluliim accuraluin sxculi,
tionibus vcstris. iii aeiieralionibus vestris. scncialionibus vcstris.
tere solent, ul supra vidimus ad cap. ii. Ali(|uaiido cTuijtoXoYtav TGU Sa66dTou Iotiv ioetv OTt sd6a/t6a ,
Nonnunquam in eodem Basiliensi scribitur r.Of/o-i, qiioniam sabactha vocalur dimissio. Diinitliint aii-
menilose. lcm illam sacram Domino quia septinia est , quod ,
J
(JT7 LEVITICI CAP. XXIII. c:.s
ZyMHIAXOS. 0EOAOTIfiN.
Ka\ l-i%') yv.ij.i.fi^jyj. Kal Z'J- Kat iTsa; £/. );s;[jid[5,(5ou. Ka\ Ka'i iTias iy. •/;t;j.d;'j|iou. Ksl
9pavOr;a£a6£ §[ji-p&39:v Kupiou euapavOfj^iaGs svav-i Kupiou tou fJcpgavOfjCTccrOc EvavTt Kupiou T0'j
coij ®S0'j u[Ji(jJv iTTTi VjiJiipac • y.a\ 0iou u[ji(jjv Z,' fjijLEpas. Kai ^opTd- 0£ou u;jL("jv Z' fl,u-=pa;. Kal JopTd-
7ravT,Y'jpfTs:£ aOirrjv navfjyupiv toj (i£T£ a'JTT;v 4opTr]v Tto Kupioj J-Td (I£T£ aUTTjV lopTTlV T(0 Kup!(.j tr.zx
Kup£(o ?' f|[ji^pai -ou ev.auTou ,
f;[ji£pa?Tou eviauTou •
"A.\jbii;,y.a.\ f-(xipas TO'j £vtauTOu
iT£a?'/ta\ &y\/o'j /.Adoou; £x );ii(xd(5-
^ou, £'jcppav9f;vat ?vavTtKupiouTO'j
0£ou ujjtojv^-Ti fijjjpaj T0'j £vtau-
TO-J.
41. npiciTaY^ia aiojviov i[. Pscj^jit^j.ov ai(ivtov."AJ..!(iJC. ''^J- 41. No;jn;j.ov cticijviov.
Uoiiiana, r^ zriQ ay.rivoTir^yia.;. QiioJ (luid sibi velit LXX Inierpretiim bis alfertur, prinio ut in llexaplis
eral, ubi ciim Tlieodotione quadrabat, quia qu.e in
iicscio. ISam lestiim Tiiliaruin sivc clangoris diver-
sumerat a festo Scenopegi*, sive Taberiiaciilorum. Vulgata sive •/otvfj deerant, cuiii asteriscis ad liJem
Illud celebrabatur prinio die inensis septiini, quein Tliendotionis ibi aildila fueraiit; '2° ut iii ipsa xotvfj
Tliesri vQcant, et est iiiilium anni veteris ; hoc in- babebatiir, ubi ali<[iia ilesunt, qu;E in Hebralco ex-
staiit, ut quisque videre possit.
cipiebat priinum decima quinta ejusdem meiisis,
et diirabat dies septem ; videlicet iisque ad vigesi- Lecliones eod. Coistin. —
V. 3. 0', ld66aTa dvd-
main secundam Tbesri excliisive. > TTaucjtj. ad inarT. SafiSdTuv ^Tot[jcdjta. V. 5. 0',
,
V. 25. "A..?.!., EpYov 6ou/£ut(5v. Sic Regi<e nmnes •:tdcj/a, marg., t7z'.6a.(!i;. V. 11. U', dvoiait, iii.,
calense et Drusius. dcpoptii. Ibid. 0'. 6£xtcjv, m. Jxoucjtov. V, 18. 0',
V. 27. 'Ai.l., za/.(ia£T£. Ex Basiliensi, tacito in- flucjiac , m., xapraou^t;. Ibid. 0', ciTTovSai , ni.,
terpreie. Tpoacpopai. V. 19. 0', atoTT.piou, ni. , Eipr^vtxtov.
V. 5(j. "A.U., £-;t:cuj-/£(7i;. Sic Basiliensis. Infra V. i\. Post •/.Xtittjv in 0' lepelitur xXr,Tfi , et in
vero Num. xxix, 35. Samaritanus eaindem voceni iiiarg. legitnr, £V £Yy.p7.x£t'a. V. 22. 'r-oX£i'i£:j
P"!2y vertit T£X£i(03tj £T:ta/dc£coc. a'JTd, ni., d'yfi7£t^ a'JTd. V. 24. 0', [Jtta, m., TrptoTri.
Ibid. "A.U., Si<56aTov. Iia Basiliensis. T.i^ytitv, m., aaX^TTtajxii.; sic dxod;. V. 25. 0', 6Xo-
Y. 40. "A.Ll., Evoo^ov. Sic Basiliensis. xa'JTto,aa , in., 7:upov. V. 27. 0', TaT:£tvtoa£T£, ni.,
Ibid. "AJJ., xacpcfto. Ita Basiliensis. Videtur au- vrj(jT£U7aT£. V. 29. 0', TaT:£tv(o0fi3£Ta: m., v",- ,
lein esse versio Tlieodotionis, qui de moie vocein CT£UCT] £YXpaT(JJ:;. V. 58. 0', TrXfiv, Kapiy.z6y.
ni.,
Heliraicam Gnecis litleris expresserit. "AJJ., ^ata Ibid. 0', £'j/tov. m., £?to[jL0jttJJv. V. 59. 0', auvT£Xi-
(fOivixtov. Sic lies inss. Kegii el edil. Kom. arjT£ m., czYi-Y'''- ^- -40.
,
0', topatov, in., Ivoo^ov,
Ibid. 0'jX(5xou.ov. Ex Basiliensi. el deinde ofvSpou xiTotv.
CAPUTXXIV LEVITJCI.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKTAAS,
C.
rD~.vnn-Sv 7 7,
12. 12
ncv n^a ninnau? -p;i 16 IC. 16. [Ka"'. 6 i::ovo[jL4C<JJv •:6 Kvo;ia
loj K'jpiou 6aviT(j) eavaxousOo) J.
^;-i
iVJT
n;ci 18 18. 18,
Munduni. Lucidissimum
Et erit ad panem in ineinoriale. Ut sit panis in inonimeiitum.
Foedere. Foedere.
9. sancli-
In loco sancio, quia 9. In loco sancto : quia sanclnm 9. •
"• In loco .=— ,-w>.o.>., quia
"•-" sanctiticato, .i—a san-
0»..-
las sanctitatuni lioc ei de ignitio- sanctoruin est de sacridciis Do- ciilicalum sanctincalorum esl ipsi
liiicatum sanctific
iiibus Doiiiiiu : siatuluiii saeculi. niiiii jure pcrpeiuo. ab igniiis Domini.
10. Et egressus cst, 10. Ecce auleni egressus. 10. Et egressus cst.
12. Ad exponcndum eis super 12. Donec nossent quid jube- 12.
ore Domini. rei Doininus.
15. Vir vir cum maledixerit Dco 15. Homo qui nialcdixerit Deo 15. Vir qui blaspliemaverit Deiim
suo : et porlabit pcccalum suuin suo, portabit |ioccatuni suuiii. suum, et accipiet sibi iniquilateni,
IC. El nniioupaiis nomen Do- IC. Et qiii blaspbeinaverit iio 16. Et denoniinaiis nonien Do-
mini, nioriendo nioiieuir. men Doniini, niorie uioriatur. miiii, iiiorle morialur.
Lapidando. Lapidibus.
Moricinr. Moriatur.
18. Perculiens. •18. Qui percusserit. 18.
(131 LKVITICI CAP. \X1V. (;V«
sancloium est ipsi ili' oliiationl- saiicta sanctorum : lioc eriteorum cloriim sunl ipsi de igno Domiiii ;
bus Doinini constilulio s.iiculi.
: qu.^e sacrilicantur
ilc iis Domino : legitiiiHini sciiipiierniim.
lcgitinuim sempiterniini. .4/i(er, iii
locosancto: sanclaenimsaiiclorum
de iis quai ofleruiilur.
suiil ipsius,
TO EBPAIKON
.ON TO EBPAIKO.N AKYAAS.
'E/.).r^v'.y.o;i Ypd|j.u.a5i.
p-'2J 2ii. 20
nrj -scnD
V. 2. r'"! 0' , f/Siw;. Coislin. in niarg., e? V. 8. '.K.l.l., T.prM^Gvzt. 'A.J.?., «Toigdcie!?. Has
E/.alajv. interprelaliones aireit idein Basil.
Ibid. " 0', zaOafov, iil. m., cia^avij. V. 9 ct 10. Toium lociim, seciindiiiii versionein
Ibiil. TNoV 0', £i; -^C);, id. iii., tfaustv. Iriiim inlerpreluni, cx eodein B^isilieiisi niuluainur.
V. 5. ^V' 0', y.ajio-js:. id. m., (nro'.6a30'jcj'.v.
Versio aulem prior LX.^C Inlerpretum ea esl quae in
lliid. WT) 0', ivSi/.s/oJ;, id. in., oia-avid^. Dibliis boiliernis legilur : poslerior in Basiliensi
V. 4. "7"' 0', xa'JTcTE. id. 11)., a'Jv9r;ai'..
afferliir ad-marginem , iniilila , ex vetcri y.oivi^ de-
V. 5. ^ll^^^n 0', SpTO'j^. id. ni., y.o>,X'jpi5aj.
sumpta, ut piilamiis qu:e editio ninllis iii loeis ex
:
Ibid. nTin 0', apTo^, id. m., y.o/A'Jpa.
aliis varioruni inlerprelnni versionibus restaurata
V. G. 'A.I.I., c-oi6dac'.?. E\ itasiliensi, qiii inter-
luit, ut fusiiis in Prajlinnnaiibus narr.'»iniis.
prelciii laccl.
V. 7. ".A.J.L, oia^javf,. E\ eodem Basiliensi sine V. II. ".4.1.1., 6S),aj'.fr;^mr,0£v. Ex Basilieiisi. Vide-
,
lioiiiinc inleipri tis, (|Uciii scqiiiliir Vulgala. lur aiiteni esse .\quiUe, qui paulo post cadem ver-
Ibid. ".-V.J.i., y.%\ ETovTai o! apToi ti^ iva^vTjSiv sioiie utitur.
^pox£i|ji.£vot. E\ eodcm Bisilieiisi. Ibid. 2p'1 0', eirovoadja-:. Coislin. m., xaTT;pd-
Tio K'jp!t>j. li
3~i;i 4 4.
{sic) ao'j.
C. C.
nriTw 8 8. S.
y. 9.
Ilequiei. Kcquietioiiis.
8. Sabbatoruni. 8. llebdoniadas.
'.>. Etlransire racicstiibaiii jiibi- ;>. (1an''cs biicciiia.
laiionis.
:8S LEVITICI CAP. \\y. m
IVMMAXOI. 0'. 0EOAOTiaN.
uaTO. Ibid. 0", xaTripijaio, ni., l^J6p'.3£v. iincinisfnie inrlusiinus de morc Syinmacln vcro ;
V. 12. 0' 'A.I.Jof et ol .Xct!tol ex Coisliiiiaiio. B:i- iion ausi sninus, ciim iion ila perspectuin liabe:i-
vero SsaaTEi/ai auToi^ miis ex qna voce Grneca expressum sit illiid , </•?-
siliciisis
aTitiaTO^ K'jpio'j.
liabel. 'A^.X., iiiX
traxeril. —
0", xaTapdsrjTat. Coislin in., xaOu6pis-j).
Ibid. 0", Xfi(}£Tai, id. in., JxSE^TiTai.
V. 11. bSpOn 0', xaTapai4[ievov. Coisliii. ni.,
/aOuCpiGavTa. V. 16. O', ivo[Ai^(ov. Coislin. m., xa\ S; Sv Xoi-
V. I,''..Vorsioncni ,\i|iiiLe cx glossa Inlerliiuari
aliulit Drusius Latinc laiiliim paiilo divcisam iii-
:
Ibid. 'A.I.I., Xt0o6oX£a. Ex Basilieiisi,
lliid. 'A.J.t., TeXeuTfjcTst. Basilieiisis.
leipretatioiicm Latiiiaiii aflVrl Isycliius , iiiiniiuin:
I Vir (|iiainlo lilasplicin.iverit IJciiin suuiii , ol ai ce- V. 18. 'A.U., Tu-Tuv. Ejt liasilieiisi, ul ci se-
porit inii|uilateiii sibi cl dcnoiiiiiiaiis iioimM) ho- (liientiuiii versuiim lectiones.
,
Sar
•jTinN-bx
vwmyha
tf\n bzv n 11. 11.
nn«-n^5 1
12 12. .12.
(iTd^ri-jQ
15. 13.
nNTn Sarn 15
w^N •uTn-S>< 14
U. 14.
15. 15.
Savn 15
^b-on»
Sara
Sava
barn 3i 31. 31.
lobel. Jubiiseus.
•n lobel. In jubilseo.
'A.^..?oc> Tto6riA.
I
"EvTri afi<sei.."AJ,J,., £v t(o "I(o6tiX.
31. 31. KaUv Tri ificBu "A.Uo^ , 31.
xa"t £V T(j) "Ito6riX.
50.
55. El cum fvtlennatus fueiit 55. Si allcnualiis fiirrit fraler 5.'). El si cxcldi-rit fialer liius, et
fraier tuus, et iiiilaveiit iiiaiiiis luus, et inlirinus iiiaiiu el susee- ciilpaveiit iiiaiius ejiis tccuro, au-
ejiis lecuin, cl cortolioraMs iu co. peris euui. xiliare ei.
45. I)e filiis advciiaium peie- 4r>. El dc .irlvciiis, qui peregri- 45.
griiianlium voljiscum. naiilur apud vos.
i(i. Nnii domiiialiiTis in cuin in 40. Ne opprimatis per i>olen- 4G.
duiilia. liam.
.'iO. El coiiipiilal.il cum cnii>l(irc 50. Suppulatis dunlaxal aiiiiis. 50. Supputabil ciim co qui pos-
gU'). scdit cuiii.
.53. Noii dominalHris ei iii dii- 55. ^oii afiligcs cuiii viulcnlcr. 55.
rilia.
V. i. 'A., Ka\ saCCaTietf, •;?; , dc- ExRasiliensi. fiiisse vilialam, iil iiiulue 3li;c, vcl vociTn xspjwv,
V. .1. 'AU., x!iv deix-i/wvi lou. Sic Basiliensis. aiiiul signilicaliim liabcre liacleiiiis iidii oliscrva-
V. 5. Saiiiar., twv ytpGoi-i 30'j, et (iuidcm r.zpi- tiim , iiam de iivis, (|ua5 in dcs<"ilis locis nascuiiliir
c-iljuevov. Sicduomss.Kegiiatque Drusiu3,(iuiliaiic lia'c accipeic iion sinit Scripluiic serics.
I
"•.'15
l.KVmC! CM". x\v. n:.i
35. K.3.\ 'ii av t;"ii^u>^i £It\v ii-h 35. Kal 8.; dv '/cj-.[M-!r^-y.i, r.aoi
cSiv .\;'jiT(I)v. T(T)V AiUlTCJV.
5'). 'Eiv TaKcivtijOri 6 iScXtfi; 35. 'Eav Sk iiivT^Tat (5 afjE).'^)^
!I0'J fji£Ti tToO. y.a':. lio^jvaTrsTi TaT^
X^.pzX T-.api. co't, dvTtAr,'iT| a'JTO'j.
auT(Tj iv e[jn:atyix(Tj.
45. 'Airi TiLv uliiJv tojv 7:orf.otx(ov 43. 'A-!i TO)vut(T)v T(T)V zapotxtuv 45. 'At:^ TtiJv vltTjvTtTiv Txtpofxojv
TIUV ivOlXOUVTtOV £V \l[ll'/. T(T)V SvTtov £V UJJltV. TOJV £V0tXOUVTl))V £v U[XIV.
m. 4fi. 0'j y.aTaT£V£l auTiv tv ToT^ 46.
[j:'j-/Oot?. 'A.^.icx;-, 0'j TTatoi^Jtiiij !•
0'JTtTj Iv t[f7:atY|j:(T).
6t;X.
illusione.
45. A niiis iiii|uiliiini'iiiii, i|ui 45. De liliis Inquiliiioriiin, qui 45. A lilii^i iniiiiiliiionim , qiil
linbilaiil iii xibi.s. siiiil in vobis. iKiliilant iii \oljis.
bioiie.
vav-paca. Ab co
cst , va^tpato^ qiiod ila rectius ,
vers. 8.
sciibitiir, quain vaCtlpato; aiit vaCapato;. Naiii
, V. 6. '.\J.L, £!? pptTjutv, "AXl.. ppt.jTd, exBasil.
Naz ir^eus aliiiil est. L\X liic babenl, to'j dYtda[j.a- V. 8. "Al.lci, ad66aTa. Ex liasiliensi. Isycliiiis
To;. Oiicclos "^pyS}, uviK rdiciiunis luw, id cst arte vcro ad liuiic locuni < Snbbata autcni pro requie,
;
ciis fitinm Sa6wp, iil lialicl Basilionsis. Vidoiiii' aii- vero I.Mliiias ex Isycbio. Loclioiicm Aquilai, utpotc
li'iii essc iiiliTpnHalio TliOddolionis, (|iii vcKeiii diibiain, niicinis iiicliisimiis.
?Ii'liraicani Tnt, nl alibi solel, (ji.Tcis lillcris i'X- Ibid. Tu Xujiap., ).uTpojTT)c. Ex Drnsio, (ini lianc
r>resserit. vero Clialdivoriiin al-
iiotaii) adjicit : < Iiilerprcliiiii
Iliid. 'A., Tiapa^ipojv. Ex Coisl. Legeril cigo ler liabet r.p-lD, ailer nip^-tS. Llriiinqiie valct , rc-
Ai|iiilaS23 aiil Sli: , et forlasse incliiis legalnr vox (/cmp/or c/Ks , /u-:p(j)TT]c auTou. LXX nialiiernnt, 4
Gra'(a Tiapdyopov. dy/itjTcuojv, el eos seqneiido Ilieron., jnopinquui
liiiil. "A.J.?. , T(oCf|).. Ex Basilicnsi , nl i^liani ejus. » Hkc Drusins.
vcrs. H, 13, 1,''),
28, 50, 51. IM. In diiobns Kegiis V. 30. "A.IJI., eviau-b; &[X(i)|jio;. Ex Rasiliensi.
lioc scliolioii lcgilnr : TtoSj^X i^ Toj60.aio.;.
V. 33. 'A., S., y.a\ 0? 3tv iyfH^oi^i isViv inii zS)»
Ibid. "A.tl., xaTaT/E^tv. lla Bnsilieiisis.
AsuiTiiv. Hanc vcrsionem Graecemulnaniur ex cod.
Iliid."A.Ll., eiq tt^v Tia-rpioa. Ex Lhiisio. Basiliensi, Laline vero ex Isycliio.
V. 12. "A.W., 7:i-:sivwv. Nifscio, (]iiiil vidcril, (|iii
V. 35. Lectioncs Aquil» el Symmaclii imper-
ila veilil voceiii ntty, (|n;e nbi(|ne sigiiilicat ayniiii; fecias leginuis in BasiMeiisi. Isycliins vero Aqiiib»;
seii vel mcnihiin siibesl vcl alind legcrit qiii ila , lociim plciuim Laline aflert, nt iios cxliibemus.
liaiistnlit.
V. 3C. "A.tl., Tr).EOvajp.ov. Ex Basiliensi. Calenae
V li. 'A.I.I., [JLT) xay.oj-dj avrjp. Rx Basilicnsi. RegiiC liic lialieiit, Oi .lci.tcl, ouos oiT:),aj!a(iiJ.a.
13. 'A.J.I., 6 d-o5iOo;jLJvof. Basiliensis. V. 12. "A.U., oou),r)u. Ex Basiliensi.
10. 'AJ,A., zh't xapTiov auTTJi;. Bdsiliensis. V. 43. "AJ..I., oii TiaiSsujEi? iv auTw ev tjjiTcatYIA^i)-
23. *A., ^iv ai ixTOir]. - iiv o£
-
;a7tctv(ijijr,. Iia Basilicnsis bic et versu 4C. Videlur anlem esse
Has lecliones mnluanuir lis Bjsil., interprctaiioiies iiiterprclatio Symmaclii, qui vocem rn~\ TraiSsue in-
D3'cc;; i 4. 4.
'nncni 6 6. 6.
znrh 7 7. 7.
Ds^bN 'n'a£l y 8. 3.
15.
onzv Dnb n'n)2 i:
16.
TiN rh\i Dj'Sv 'npEm ic 16,
13. l'l noii cssetis ipsis scivi. 15. .Ne scrvirciis cis. 15.
Vccics. Caleiias.
15. Si sprcvcrilis lcgcs mcas. 13. Si sublililaies lueas leuue-
15. Elsi in|dccretis meis ic-
rilis.
jirntMVeritis.
IC. El visilarc faciani supi r vos 16. Visitabo vns in cgslalc ct 16. .
t£'JovTt. V. 7. ,TnSl 0', -/al Tol; 0-r,piotc, ni., !^i'>ri:i. V. 50. 1-)DQn 0', dreooTo, III., ETrpdOr].
V. 11. 0', fiytadfjtEva in., ISa.^tpata, sXsuOipta
, V. 51. in3paO', Tr,; Ttpdaeoj? auToO,m., XTf]aeto?.
V. \i. T012T] 0', dTOoo), in. , nioXTiast;. V. L'i, iii.,
V. ,53. 0', xaTa-evct^, in niarg., Tratoeuaet;, xaiep-
'ito6f;),, el d^satv. Qua; vox desideratur in L\\.
VaT£t;.
1. 1. Xet,oozo:rjTa.
- '
"A.il.ior, tX£i- 1.
Aetjx.
d7io5oxt|j.dcjr,T£.
15. Si consliluta niea rcpiolia- 15. Sed inobsequentes fuerilis 13. Si subtilitates meas renuo
veritis. illis. ritis.
17.
»-p-n'2n2 28 28.
T2 -'i 5(i
56.
T^
td:i
•n-':i 57 57 57.
39. Et reliqui in vobis conlabe- 59. Qiiod si ct de iis aliqui re- 39. Et qui relinqiieiiliir in vobis
sceiit iii peiversilale sua iii lerris nianseriiit, laliesceiil in iniquila- tabesceiit in iguoraiitia sua , iii
iiiiiuicoriiui vestroruiii : et etiain liliiis suis lerra
iii iniiuicoruin lerris ininiicoruin veslrorum : el
111 iniquitalibus patrum suoruin suoruin, et [iiopier peccala patrum quidem iii iniqiiilalibiis p.tliu.ni
secuiii liqiielieiil. suoruin cl sua aiHigentur. siioruiii ipsi labescent.
i
LKVITICI r.w. \\\\. /ni
at!
17 17. ns^eijOj.
59. 01 5i TT3pt),s'.--f9£v:j^ •JijiiTjv 30. Ka'i o! zaxaXct90£'/T£s a?" 39. Ka't ot xaTaX£f.fOivx ;;; u;j.tv
Taxf;a'yv:at 5ti xij 4;jiap7!aj jijkuv uiJiijJv, xaxatpOapy^TOVTat 5ti xi; Tax-(;aovxai 6ti xi; i[Jtap'; !ai; ou-
iv xats yatat^ xtuv lyfipCi^ auxi-ov, i[jtapxtas aux(Liv, xa\oii xij i[j.ap- xtov Jv xat; yats (sic) xlov ^xOpiov
naX Sti xij 4(jiapt!ai; Traxipojv av- T!a; x(ov Taxlptov a'JT(ov iv xf; y"7| a^Jxwv, xa\ Iv xai; a^iap tat; TTa-
ttjjv auv xat; {auxwv xaxT;c;ovxa'.. T(I)v */Op(ov a'Jxiov xaxT;iovTat. xipcov a'Jx(ov [j;£t' a\j-C>\i :axfiT~>
xat.
fueriiit 30. Et qiii rcsiilni fiicriiit e.v 39. El qiii relicti fi icriiit V0I1I3
39. Qiii .'(iiteiii rclicli
vcstrum taljcseeiit pjopter pceeiita vobis, corriiiiipeiitui' |ii'0iiler pec- labeseent proplcr pci (':ita sii:i iii
V' stra iii tcrrisinimieoiiiin siio- cata siia, cl iiiopter pccc:iia pa- terris ininiieoriim sii nruiii, et iii
iiim ; el piopler peccala painiin iriini snoriiiii iii lcrra iniiiiicoinin peceatis pairnin siioni III cum ipsis
V. 13. "AJ,.l., xo'J [xr, £tvat a'Jxot; 6o'JXoui;. E.v in^eninntiir. Nam ille quide n ait Si con\liiu(":
Iliiil. "A.I.I., xXofiv. Ex Basiliensi. jd cst a(;ri viain , renuerilis. » Lbi pro lujri viuni .
V. l.H. Hunc locum sic habet Isychiiis i Planius ; Icgas acriiiinm, sive axp!f);tav. ll:ee aiitcm |iosli'eiiia
crgo Aqiiila et TliciHlolion ct S\iiiiiiaclius odiilissR versio esl AqiiiUfi ei Tlieodotionis nam Aqiiila, ul
:
705 lltXAPr.OnUM QVJE supersuist. 701
V. 26. 'AXloi, bi Tijj (TuvTpt^lat (jte (j-:f]pty[ia vtEt. V. 15. DaSy 0', JuYou, ni.^468ous {sic). Ibid.
10 10.
16. Chonier hordeorum in quin- 16. Tii£;inla niodiis liordei qiiin- 16.
quaginla siclis. qiiaginta siclis venundetur lcrra.
vnali, non sanctificabit vir illud, care poterit, el vovcre : sive bos, non saiii tilicabit vir ipsum, sive
sive.bos, sive agnus, Dominoipse. sive ovis fuerit, Domini suni, hos, sive pecus, Doniino est.
33. Non rcdinietur. 35. Non redimetur. 53. Adiins iion ediciciur.
705 LEVrriCI CAP. XXVI!. 706
nvnaip O', [is-ci T.alj^t\iioLi, m., dviJtaiA^vou^. V.. D3'na3 O', oT-fjXa;, m., Ti utJ/(jj[taTa Op.tuv. Ibid.
15. D;~2nS 0', Stasxsoaaai , in., xaTapYTJja'. V. DJ'3an O', ystpoTiotTiTa, in., -potiyou^j.ivou;. Ibid.
It). nU?VN 'JN^nx 0', xai iyii TOtTjato, iii., opfi^i- D3'"i:3 0',y.oila.,m., aiojjiaTa. Iliid. D^^Sna 0', t\-
otuXojv, ni., (Jiuaspoiv. \. 51. Dinn^J 0', Ttiv Ou-
(jisvo;.
aitjjv, m., euojSia^. V. 56. lii lcxtu, ostXtav, in
V. 17.0', Stto^ovxat, in., Tratosujajat, eTitxpaxrj- margiiie, airaX^^TTjTa.
oouat. Piior lcclio viditiir esse TlieoJolioiiis, alleia
V. 37. 0', uTispotJ/cTai 6 aSs),t()0(;, m. TTpoaxi-
Symniachi. Confor cuin cdilo supra. ,
19. D:1V ]1W~nK 0', triv ijgptv zTfi ut:-, ni., xou; 0', ijayopsuaouat Ta;, iii., [jLSTavo:?i70uatv li:\ Tatj.
JnspcpEpet; TTi? itrxuo?. V. 20. n'-l:i'-ns< 0', t6v V. 41. 1i""l' 0', suSoxTjaouat m., lldaovTat. V. 43.
,
OTiiSpov, m., ti.; TTpoaoSou?: Ibitl. yyi 0'. |u),ov, in., 0', KpoaSsJovTai, in., t/aTsuatoat. Ibiil.
Jv'n ]y' 0',
SivSpov. V. 21. 12K'n .sSl O', [AT) pouXedTs, m.' otv6' uv, m., TipocpavtTjg yao. Iliid. Da?S: nSNa 0",
jSsTat uy.d<; m., TisveoTiotTjaoj u[xa?. XT]. V. 44. "iSnS 0', StaaxeSaaat, m., xaTapY^aae.
V. 30. 'mQUrn 0', JpTi[ji(Jjato, m., 47rapTT]aoj. Ibid.
2. 0au[jtaoTtI)aTi.
8. 'Eiv 6k TaTTstvft? ^ ttj Tt^jLfj. 8.
"A.i.lof,4).djatjovf|Tfi?5taTt[ifiJeoj;.
26. nXi]v iipojTdToxovS cdv Ttpw- 26. Ka\ Ttav xpiiJTiToxov , 3 Sv 26. nX-^^v TtpojTiToxov xa\ 8 dv
xStoxov Y^vTiTat Ttl) Kuptto iv Tot; TtpojTtjTOXOv YEVT,Tai Tto KupEoj iv •npojTcjToxov yivT,Tat Tto Kuptio ev
XTf|VeJtv, oux dYidjsi ou6e't:;, idv Te TOt? XTfjVSJtv, ou xaOaytdjst, ( oux Tot; xT-jjveatv, oux dytdast 6 'dvf,p
P^iji;, tdv TS pSaxTjpta , toj Kup(oj dytdastJouSsls «'JTtj edvTS [jtdaxov, •
out6, sdv [Jtiixoc, edv Jx rtoiijtvfou
loTiv. idv Ts :tp(j6aTov Ttjj Kupioj kazh. eoTiv.
IN NUMKROIIUM LIBRUM
Leclioncs lHni ynnierorum cx sequctUibus inanuscriplis libriiqnc edilii tnuluati iHii ut.
h'x coil. liegio 18-2.").
CAPUr I NUMERORUM.
TO EBFAIKU.X. TO EBPAIKOiN AKVAAS.
'EXXtjvixoIs •(piy.ii.asi.
mv 2 2. 2. S'jvaYtoYT|?.
18. 18.
2J
:i'N-i n-icS nnnpE 'it 21. 'H Jiriffxoicr) auxcLiv ix x?,^
'fuXr); 'Po'j6yiv.
2I.Visilati eoruin virgne Riibeii. 21. Yacat. 21. Visilatio eoruin es lril;ii Ri-
bcii.
45. Et fiieriiiit (nnncs visilati 4.'). Fueriiiitqiie omnis niiiuerus 45. Et fadi suiit omnes visilaii
rilioriiin Israel ad doiiiuni patiiiiii liliornm Israel perdomoset lami- filii Israel iii doiiuiin patrum siio-
siiorum. l.as su;is. runi.
47. Et Levit;v ad virgam patiiiin 47 Levil;e aiiteni iii liibii faiiii- 47. Livita; aiiiem in virpani pa
suoruin iion visitali suiit iii inc- liariim siiaruin noii siiiil iiiiiner;iti tniiii siioiuin iion visitati suiii.
dio ipsoiiini, ciiiii cis.
7l)J NliMF.UORUM CA1>. !. "10
V. ili. 'A., X3i\ Jiv i iy.i^wv iyyiiTi. Kycliiiis, V. 20. Ilas oiiiiiiiiin iiitiTprctiiin leciioncs plfiiaa
< el si sanciilioans aillinein rccciil. i Ul>i eilili iiialf, miiliiaiiuir ex codicc Basiliciisi. Vci-sioiiciii (|ii(ii|iiii
inl lincm feceril, lialioiil. LXX Inlciprclniii cx codrni exsciip^iiiiiiis iii liii- ;
0', ar.h :o'j Apycu. xoxov, 3 £av Y^vTjTat £v toT? xTf,vja:; oou ^ffTai tiV) ,
Iliiil, rnU7C lil. in.ySipci.q.
Kupdo, xal oi) xaOaYti(X£i. aiJTo oOoiij- eav t'-;
Ibiil. ivm 'iS IJ. 0', y.axi tIv arfpov aJToO. ni. [J.oayov, eiv te 7:^(56^^0^, toj Kupfto Jjttv.
TTfiO^OOOV.
V. 27. rnEI 0', iXXilxt. Coisliii. m., XuTptJdCTai.
V. 17. "A.U., Tou 'l(o6r,X. Ex Biisilicnsi V. 28. Din' 0', ivaOf,. Id. ni., ivaOefiaTiarj.
V. 21. "A.U., 6 dvpi; TO': avaOi[jia-&;. Ex Basil. V, 50. yvnO', ^uXivou. Id. m., oivSpou.
Viileliir essf Aipiila!.
V. 53. IIiijiis AfiuilK loei Lalina sic elferl Isy-
V. 2r.. "A.U.. y.aOayiiJci. Ex Basiliensi.
lliid. :t:r-1 0', XoYuiTa'.. Coislin. in., iJ/r,a)!G£i.
cliins ; < Airmis non ellicielur. t Ibid. —.12 Ip"' nS
l:iid.rnm:n 0', -h zfMq, ni., tb 7:>,Tip£?. "IJTD' nSi ViS ara Coislin. 0', oux kr.t.Gy.^izo.1.
V. 2i. "AXi. , XuTpiuO-ficjxai. Ex Basiliensi. ivafjii jov xaXoiJ xa\ 7:ovr|pou , xa\ oux iXXi:=t? ou-
Ibid. bsiTI O", dtfECEo);. Coisliii. in., kXiuOtpiy.;. t4. El m., TTapa^r,TT;a£t; ivitjtsaov xaXou , v.a.\ aa-
V. 23. SpUrn 0', jx?) oi5pax|.i.ov. Id. in. , CTaO[3i.t'ov. TTpou, ouSi ixX£cr,Ta'. auxi.
ADMONITIO.
Dcniqne e.t cod. Coistininno llepinlcnclii et Reijnm, anliquissinn), sepli ni cireiCer sirculi.
F.x Hicroniimi libro l)e locis Itcbraicis.
Kx Tlieoiloreli edilo anno U)'(.2.
C.\PL'T I NUMEllOUUM.
SVMMAX02. 0'. 0EOAOT1HN.
2. 2. luvaYioYil-'- 2. HuvaYfoYTi?.
IS. 18. "EsT,5ovouaav. "A.tloi, irs- 18.
axiT:T,aav. "A.i.(oc . eT:£ax£iJ/avxo.
21. Ot £'7:£ax£;j.[x^vot auTtjjv tt,j 21. 'E7:£ax£[jt|ji.ivoi a'JT(ovTf,; ^i' 21. Ai iTttaxetlst; a'JTtov Tf,;'ft-
cfuXf,.; 'Pou6f,v. 65ou'Pou6f)V. "A.U(.JC, f, £7:tax£'it.; Xfij 'Pou6f,v.
a'JTwv £x xfj; (puXfi; 'Pou6fiv.
43. 'Haav 6k jrivx£; ol jTT£ax£;jt- 43. Kal EY^"''^"'' 7:aaa f, J7::ax£- 45. Ka"t. iyho^j-o T.i.-)-t<; ot ^tie-
jjtivoi u'to\ 'laparjX xaT* olxov Tia- ^i.q ui(ov 'lapafjX sjv ouvi;ji.:i a'j- ax£[Ji[J.ivot uto\ 'Iapaf,X £!; o'.xov
xipiov auTiJjv. xdv. TtaTEptov a'JTtov.
i7. Ot ol A£utTat xaTi xtjv (fuXriv 47. Oi 51 A£utTat ix Tf,; 9'j).f,; 47. Ka\ ot A£utTat £'t; cpuXfiv 7:a-
T(7)v Tiaxiptov auxiv oux tTXEaxs- 7:aTpia; a'JTtov 0'jx i7:£axi-;TTjaav£v xiptov a'JTiov 0'jx E7t£axi7:r,aav Ev
7:T,aav sv auTot.;. Tot; ulot; 'lapafiX. [j.iato auTOJV.
2. Congregalionis.
21. Visilali coiiim ex uibii Bii- 21. Visitati eoruin \iig;c Uiibrii. 21. Rrceiisioncs coniiii tiiluis-
CAPUT II NLMERORUM.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS.
'EXatjvixoT? •{(li.y.iJ.a.T..
anpsn 9 9.
ISDI
n::2'n io 10 10.
IVD'
on^SiiS iT-Ty u?'N w 17 17. 17. 'ArapoOjiv dvrjp Iri X''P^
eii TaY^io aiToiv.
•'.jtojv
cnpsn 21
'•np2~b3 32 52.
TtpDrn ah 35 35.
rm -wta
34. 34.
9. Yisilati. 9. Aniuinierati.
Profieiscentur. Egredientur.
Proficisceniur. Proficiscentur.
17. ProHciseenlur vir super ma- 17. Singuli per loca et ordines 17. Proliciscentur virsuper ma-
'
u sua ad vexilla sua. siios pioficiscentur niim ipsorum, in ordinem ipso
nim.
CAPUT II NUMERORUM.
SYMMA.XOS. 0'. ©EOAOTIQN.
G[iT^(j:^vot.
Promovebunl. Aims ,
profici-
scenlur.
10. 10. Ad notuni. Quidain alii, ad 10.
austrum.
16. 16. Recogniti. Alius, niimerali. 16.
liensis, qui iii texlii lialiet -pb^ xiv viTOV. In edi- [jtoviav. lUiid xa-i ~.6l-([lol , csl iii versionc Syiu-
tjons vero Romana LXX Interprelun) legitur, T.ph^ maclii , ut vidcs.
mv -if^u --1,-1'
'3-V; 16 16. 16.
raveruut.
il. Accipies viginti gerali sc- il. Sidus habet viginli obolos. i^- Accipics viginti oboloniia
chcl. pondus.
48. Ei d.^bis. 48. Dabisque. 4S. Ei dabis.
717 nl'mkrori;m cap. ih. :ia
V. 55, "A.IJ.., T.piOiiriaav. lla Basilicnsis , forle 7za.zpi.y.hv aOrtov. E.i; Basihcnsi.
pro tpi6 |jiTi8rjaav.
'
Leciiones ex citil. Coistiii. —
V. 4, 6. 0', k-tcy.fj.-
lliiii. A.I.I., ev ToT.; 'jiot; '(j|iaT;X.Ex eodem. [Asv^i. ni., •r,p:9jji.T)!Jiivot.
•
V. 34, '.4.,?.?., avsJc'jYvj5av. Ex codcm. 6 dpiOjjLt;^.
STMMAXOI
CAPUT m jNUMERORUM.
0'. 6E0A0TIQN.
7. Ka\ Trjv ^'jXaxTjv tzolzt^^ t?,,- /. Ka\ TJt; cpuXaxi; T(ov utiLv 7. Ka\ TT)v ouXaxr,v Tzi.arfi Tri;
ouvaYCOYri? xaTi T:p6i(jjCTjv Tr;^ icpaT)X SvavTi tt)?. cxr^vTJi; to'j (yj:'!X)'tt>yTfi y.aza. r.pimomv xffi
c/.T)'jfi; Tfl; suvaYorfT',::, Xaxps^jsiv [jtapTupiou, epYa^ciOai Ti ^pya ttj; cxT,v!i; Tou [iapTupiou , SouXsusiv
TTjv XaTp£(av XTi? Gxr,vf,^. 3xr,vr„-. Tf,v SouXeiav tt,; axr^vrjj.
10 10. Ka'i 6 iXXoYsvi)? 6 (iiTT(5[i3- 10.
vo; (i-KoOavEtTai. "A.J.Isf, 6 5k aX-
X(5Tpio;, o; Eucv rpGjiXOr) , (irtoOa-
veTto.
47. Af|iiTi' efxoat vojjtisiJLiiTtiJv 6 47. Ka\ Xfitiif; siV.oJt oSoXo'j; Toij 47. A'f;(I''fl • sfxoj'. o6oXo\ 6 stxXoi;'
c-3.zr,p. (jtxXou.
omiiis iiumcrus.
47. .\ccipies : visinti nomisma- 47. Et accipies viginti obolos 47. Accipies ; viginti oboli s;-
tum siater. sicli. lus.
Prseccpil. Praeceperat.
V. 22 el 59. "A.I.I., o ip:f)it.6i. Ex Basiliensi. Sic '6x1 oiSpaxiiov Y.a\ 6 a£x).oj tautov iixiv. "ftTTOp •(a.p
CAPUT IV NUMEUORUM.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKrAAS.
'EXatjvixo;.; YpajjifiaT'.,
-p)Z-[ 5 5. S.
i-TDQ-nNi -isnn i'>np nNi 26 20. 26. Ka\ TO'j; Ittou? t^? au).?,^,
xa\ t6 7tapaTdvuj;ji.a dvo!yp.a-:oi
;:rcri-Vv -i'i'N -irnn -vw nna
i
tuin osiii portM atrii, quod super introiiu, quod est aiite tabernatu- apertioni» porix airii,
talicrnaculum. luin.
XVMMAXUS. ©EOdOTinN.
vov.
KdXu[Ji.[Jta.
ouTo; 6 dp'.9[J,ii;.
'
Ei veL^iiiicii januw tabernaculi Et operimentum ostii labenia-
coiislitulioiiis. culitestiinoiiii. A/i(er, ctoperimeii-
tuin ostii taberiiaculi tLstimoiiii.
Operiniciitiim.
V, 5. 'AJIJ.., Tou napaTavuffpiou. Sic Basiliensis. e.iacrrpor xal dippcna vUKlvdira oiTiva y.aXsT -h ,
CAPUT. y NUMERORUM
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS.
'EXXtjvixois '(pi.ij.^a^i.
2. 2.
irSoi
W3 7 7.
^CN 1 pN 22 22. 22. ncmsTwpilvid;, Trertatwjif-
vu;.
D'-an 25 23. 25.
7. Fecerunt. 7. Vacat
23. Ainen, amen. 22. Anien, amen. 22. Fideliter, Cdeliter.
23. .\maras. 23. Am:irissimis, in quas niale- 25.
dicta conjccit.
28. Innoccns erit. 28. Erit innoxia, 28.
CAPUT VI NUMERORUM.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS.
'EXJ.TjVtxoi; •(fai\x\xv.z'..
SrMMAXOS. C. eEOAOTIQN.
Syiiiiiiaclii iiilerpiplationcin, piodcuiit ex Basilicnsi V. 44. ".\Xl., TTi; (TUYYEvsia; outojv. Ilanc incerli
coilice. Vorsioiiis LXX
Inlerpretuin priorem leclio- Icctioncm a£fcrt Basiliensis.
iiciu e."c Basiliensi uiuluamur, poslerioreiu cx eJit.
CAPCT V NUMERORUM.
SYMMAX02. 0'. GEOAOTlfiN.
CAPUT VI NUMERORUM.
STMMAXOS. 0'. eEOAOTIflN.
'r>i 3 5. o. MeYsSuvtiJV.
no C.
"inbjrn
n«-nK
\KRS10 IIEBRAICl TEXT. Vl.LljATA LATINA. AQUILA.
5. Magnilicando. S. Crescenle cwsaric. 5. Magnificans.
anpsn-by 2 2. 2.
SpU?3
YERSIO IIEBRAICI TEXT. VULGATA LATINA. AQUILA.
2, Super visitatos. 2. Eoruni qni numerati luerant. 2.
3. Sex plaustra operinienti. Sa- 5. Sex plauslra tecla. 5. Sjx veliicula coopL-ita.
tr.ar. se.K veliicula virtiitis.
V. 2. "A.lJc<:, iT:\ TTji; dpiflfi^ssto? tou ).aou. Sic dsTc^ • fjToi t'oj psptota , tl)? xetTat ev Ttj iiptoTT] ti'-v
tUio mss. Regii et edil. Romana. Ha;c lectio vide- Ba3i),citjjv. T6
6i Sa;jtap. dvvcijieojq -/''• ''' ''^' •
tur esse Synimaclii el Tlieodotionis, qui "ps ita « Alius, concinnalos (supp. curriis) plauslri (orma,
vertiint alibi. vidilicet sicut vcredia , nt jacet iii libro i Reguiii.
V. 3. 'A., xaTa5X£T:aaTd?. Sic Basilicnsis. Ouo Samaritanus autem liabel, virlutis. > Omilleiidiini
R''gii liabeiit QY.zr.xa-zi^ atque ita legil Dnisius.
, iion est eosdem ipsos codiccs, qui in nola liabenl
.•\liiis itcm xaTaTxijajTd;. Ibcc poiro iiola legitur xaTajxijaiTd;, iii alia nola ad marginem sxeTta-
in Iribus Regiis ;".\)./.o;, xuTacrxfvacrTac dj.ial;osi- (JTd; liabere. -., 'JruojpYta;. Ita Basiliensis. .\'J
19. Plaga in accedendo Idiis '0. Plaga ,si Tu^i fueiihl accc- 19.
lsrael[a(!santluariuin. dcic ad sanciuariuHi.
729 ISLMEROKU.M C.\P. YIU. 730
IVMM.VXOS. 0'. eEOAOTinN.
5. .Aj^uv. 5. Tp^ciiov. 5.
19. 'E^it :a; 7:a/.i;jiaj toj Na- 19. "E-l Ta; x^'P''? '^°'-'
I^Tt'^" 19.
fTipaio'j.
E'jpTi3a30ai. "AMloQ, ^upTiOTJvai.
singulos autem supplevimns s| d[Jid^ag, quia ii'ss. lampenica, illa dicit, qux rotis inslructa sunt, quae-
ca nulaut in qnilius interpvetes differunt , noii au- que iioininlli hcrotia vocant. »
leni ea vocabula quai apud oinnes eadem suiit. V. 83. TVsv.Addit liasiliensis ad niars., dpyupouv,
SmV et nSa , vertere solent, dfjtdja. C, 'd[;:d4a; arqeiitea (scil., patella).
/afi-TzriVixdg. Euseliius Emisenus, t4? 6'.aTp(yxo'jg liiid. ".X.l.l., 5iopd/[jn>). Sic ideni Basil. Severus
/iv'' dg tive; pT^pioTia xalo-joiv. Sic onwvjs mss. et (^yiilliLS supra iii iiola ad cap. iii , v. 47, dicunl
Diusius niale jTjpujTta. Sensus cst « Plauslra :
idipsuni csse 6iopax[Jtov el sixXog.
26. Cuni fratribus suis. 25. Miiiislri fiatrura suorum. 26. Cum fratribus.
CAPLT IX NUMERORUM.
TO EBPAIKON. TO EBPjVIKON AKrAAS.
'EXXr,vi-/.oI; Ypd[ji;j,a3i.
DriNsS I i.
nD-:rrn>? 2 2. 2.
2. Transitiim. 2. Phase. 2.
14. Et cum
pcregrinatus fuerit 14. Pcregriniis qiioque et ad- 14. Si autem accesserit ad vos
voliscuin peiegiinus. vena si fucrint apud vos. pioselytus.
21. Vel dic et nocte. 21. Si post diem el noctem. 21.
lleliraicain ila vcrlit. solei. » Supra, Exnd. xii, H, caiiidem vocein nC3
V. 2. S., ifxizY.. Ila tres mss. Regii, ubi Ii.TC nola Tlieoilotio vei lit 9a3i/, Syniinacliiis aulcm <')-.tp- ,
legitur :
'0 SJjijjiaxos yacrix, 6 51 *iXtov Sia6az)\- y.a'/r\siq ,
propugnatio, Ibi vide. Hoc aulem loco
CAPDT X: NUMERORUM.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKTAAS.
'EXXTjviy.oI; i'pa;ji,aa3i.
v;pn' rn.'^; 4
26. Toi; iStl^o';. 26. '0 ao-Xtfor. 26. MsTi Tiliv 45s).<f<IJv.
CAPUT IX NUMERORUM.
SrMMAXOS. 0'. 0EOAOTIQN.
pEUOJXEVlOV.
9. *aaix. 2. T6 T.aaxa. 2.
CAPUT X NUMERORUM.
SYMM.\X01. 0'. 0EOAOTinN.
TO EBPAIKO\. TC EBPAIKON
nvrn G 6. 6. 'AXaXaYlJnJv.
'TO'DV
VERSIO IIEBRAICI TEXT. VULG.\TA LATINA. AQUILA
6. Ovalionera. 6. Ululalu tubx. 6. Jubilationem.
UanimisaJdai. Amniisaddai.
V. 4. "A.Uof, iv jjiia aaXmyYt as.A-iau)'!:. Sic leclionem sino iiilerpreiis noniine habet Basilien-
qiioeilain exeiiiplaria, ut teslalur eilil. Roin. sis.
Ibid. "A.Ll. , ol apym-ct^ •/.x\ -/'.XEapyoi. Ex Basil. Ibid. ninTI. Coislin. in textu , vdrov, in marg.,
~ Coisliii. 0', ap/ovx:;, m. xtXiap/o;. ).i6a.
V. 6. 'A., d/.a>,ay|jiov. E.\ "eodem Coislin. Quam Y. 9. nTOpm. Coislin.O', saXni^he. inarg., aT)fjia-
CAPUT XI NUMERORUM.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKTAAS.
'EXXrivtxot; Ypd[jt(/.a3t.
nb-cn 7 7.
11. 1. "Apjjta.
ram applicatiir voci xoptoj, ut iiotavit Drusius. Sic mentio boc loco. Sed iiiclli simile sapore niaiina di-
vocem rhtl vertunt rcliiini interprctes, Gcu. ii, 12, cilur supra, Exod. xvi, ubi vide iii iiotis.— Coislin.
ulii LXX
avOpal iraiiilciunt. Ibi vide. iii h^ctioiie Symmachi sic habet. I., ptaaToiJ it ,
V. 8. Sic versioiies Aquil» et Symmachi probc postca spatio 'lacuo relicto, sic a Tnca resumil, e'.;
distinguit codex Dasiliensis, qus iii aliis coiliciliiis Xino; ex [jiJXtTo;. Uiide suspicio oriatur, liaec pi!S-(-
ci apud Drusiuin sic perniistim referunlur. .\., S., rema vciba ad Syiiimachi versionem iiri.' pcrti-
7,-7 NLMERORUM CAP. XII. 73S
ui(5;.
lalioneiu.
JO. 10. Clangelis. Aliits, signi(ical)i- 10
tis.
CAPUT XI NUMERORU.M.
IVMMAXOS. 0'. ©EOAOTinN.
"cii^ sed esse scbolion. V. 20. Sic duo Regii codices et Driisiiis ex Tlipo
i-
^'"•""-
V. 25. Trium lectiones affert Basiliensis.
I
V. 15. in.O'. gXso;. Coislin. in margine, yiptv V. 55. "A.llot:, •zCj Xaw. Ex Bnsiliensi.
IXsov. '
'
xa'i
-,-...„..,-„•.
Y. 54. Ka6p(o9a65. Ex eodem.
I
TKa "zv 3 5. 5.
11S3 ]Z-ih 7 7. 7,
i. 1.
55. 53
6oj y.axk Tf]C vrjc.
U. Sl.
cmiv2
Fuimus. Videbaniur.
In ociilis corum. Qiiibus comparali.
V. 1. .Arlmpvg. /Jflsi/ieHsis, Ka\TO'J-(i)v (jtvTijioveOct cf|XOov Mtouiii xa"t sTTrav • 'Aro5T£D.'j;jt£v fivooij
M(.,Ci-t;; £v Tcl; ^rpioTotc toC AEUT^povojjtiou a-/.a\ •
Ijjt-posOsv f,(xtov , xa't xaTasxoT:f,;to|X£v ttjvytiv,
cJTd ex TOJ T(ov £a[xapc;T0Jv'E6paTy.0'j [ji£Tc6d/.o[iSv xa't u-0(JTp£(J.ouctv f,tjitv X^ii-ov TZf,\ xf,? ooou 6t' t;{
xaTa).Xf,).oj; ~.ti T(I)V 0', sp;jtT,v;ta tp, iv tiTj A£'jt£- (iv£X£uot'j;j.£Oa. Ka\ f,p£S£v Ujo^ £V "(i90aX;joT;
povop;(t;j (ispojxevT]. Ka'i tl-cv Mojusric T'!i; uioi^ M(ou3f|.i. e. < Ilorum iiKniinil Moyses in piii;cipio
'lipaf;X- "HXOsTS 'iw; opouc tou "AiJLOpjiatou, o— Denleronoinii : qu;!! ex Heliraico Saroarilanoruni
Kup;oc 6 Qeij fjfjitov oiotostv f^jxtv. E'.OcT£ ot! EOtoxzv transUilinuis coiisi ui'iiler ad versiomin lii- LXX
Ivjpto; 6 0£(;5 oou eijtTrpoaOEv oo-j ttiv Yfjv. 'AvaGi; leipipliim, qii;i' iii tiiiilerononiio lcMur ( 1, 20),
xXr,pov(3;jtr,(Jov xaOi EXdXr.asv Kupto; 6 0Eo; TiJJv Et (li\it Mnyses filiis Israel : Venistis usiiue ad
T.aT£0(ov scu S'j |Jtr, 9060U |jtr)£^ i/v7,cr,c. Ko"i Tpo-
•
nionlcm Ainorrliai , queiu Dominus Deus nosler
7il NUMERORLM CAP. XIII. lil
V. 7. MXIoc, o'Jx ouTiij; co; 6 Bcfiartjjv. Ita duo niss., unde sequentem ctiam lectionem mutuaraur.
dal nobis. Videte quia dedit Dominns Deus tuiis autem , ea quoe seqiuiniiir, in Samariiano lia-
in coiispcctu liio leirain. Asceiuleiis li;ereditale ac- lieri ex Dculerononiio, lap. i, v. 20, dc.suiiipla.
,
cipe, (|iieiiiadinoiliiiii locutiis ost Doiiiii;iis Deiis Et sane exstaiit (|iio(|ui' iii Saiiiaiiiaiio liiidieriio
puiriim luoriim Tii ne liiiiias, ne(|iie scgiiis cslo.
: textii veisioue .Saiiiarilaiia , (M|iie iill:ileiius
, et in i
Et accesseruiit ad .Moysen el dixeniiit : Mittamiis ab Gr.eca versimic (liseiepant. Ciiiii iis aulein
liac
viros aiite nos, el e.\plorenius leirain, ct rcle- qu;u iii Deuteroiioniio legiintiir, ea sdliiiii iii re dif-
leiil nobis sermonem de via, perf|iiain asceiida- (oruiit, (iiiod liic Miiyses iii leitia peisoiia lo(|iia-
niiis. El placuit sermo in oculis Moysis. j tur : Et Moyses jiiiis Isrcul , ctc, illic aiileni
(lixil
L';ec nola Origonis esse videtur, etsi.codex Dasilien- iii priina :Dixi vobis, elc, OrigeiKS aiilcm ait, se
sis. uude illaui aiuluaiuur, id non indicet. Mouet lia;c traustulissc cunsrueMter ad versionem LXX
•3 HtXAPLORUM QUiE SlPERSllNT. 7ii
Inlerproliim, qax in neiilfiroimmio ferliir. Vcriiin V. 22. 'A., elV^oo; 'Eij.aO. Hieron. De Incis Ile-
braicis < Labocmalli, pro (5110 A(|uil.i inlerpicl:ilui-,
cslintiT iilramqiie discriininis, ul quis<ii)C
iionniliil :
vidcre possit. Dc Samarilauo le.xlu vicle in Pijelimi- incjressun Kniaili. » Iliiil. Gra>ca Kiiscliii sic liahi-nt
V. 3. ntJQT 0', xati OTiiiouc. Coislin. ad mnrg., jp,_,_ Coislin. marg., 'Pai';.
q.^ -p.y^g^
oty.o^i. V. 55. Td lanup., ovsiooj, etc. Tlanc Samarilan
7. 7.
n.njs ar[-rj
21. Et impleliitur gloria Doniini 21. Et implebilur gloria Domiiii 21. Qunniam implebit omnciii
oniiiis tcrra. omiiis terra. lerram gloria Domiiii.
30. Nisi Clialeb. 30. Praler Caleb. 30.
J
i4o NliMKKOllUM C.W. XIV. rie
lettimicin liabciil iluo iiiss. Ilegii il Dnisius. .\li;iiii PsSsJ tcpi-Tia vcnil xx\ix
psal. , G. Viile eliam
vero, ii(;iii|io xatixi-ytjiv , iiicciii iiitoipielis , iiilein [isal. Lxxvi, 12, ct Lxxxvii.ll.
(liio iiiss. laiitiiiii. Ibiil. Sic Imii. Gralio tuiii aslerisco, quia iii ver-
"A.Llo<;, 7:apTi>.6o[jt£V £V aCit^
Ihlil. xa-asz&iaiOat sioiie ToJv U' (ieeial.
RJtrjV. Ex Basil. Ibiil. ".\J..lo^, iycvfiOfijjisv. Basil.
V. 54. S., -;pajT;o'j?. Basil. Vidctur Synniiaclius Iliid. ".\.(. iof, EvavTiov a'JT(JJv. 1'asil.
2. Et (XTEGavojjtEV. 01 .loi:zc\, 2.
h:f€kiy^ aTteOAvofiEV.
[jiaTa ujjicov.
aspiciaris, Domine.
21. Qii oniam implebit omiiem 21. Et implebit gloria Domini 21. Quoniam implebil omnem
terrain gl oria Domini. onineni lerram. terram gloria Doniini.
50. 50. Nisi Cbaleb. Alius, vcrum 50.
taiiien Ubaleb.
i3. 53. Et porlabunf. Aliiis, gestan-
tes.
:
-47 HEXAPLOUUM QU.€ SUPERSLNT. ^^^*
vvjijv, «jii.Tsi liMtionein LXX. In cdiiione autoni Ro- pag. 214. 'A.. Iv ^yxaTtti. )ia quoque verlit Aquila
in.ina Tiliv 0' liabeliir !5'j;e"/ov aTjOavojjisv. voceni anp Exod. iii, 18.
V. 7. "A.M., 7:a(>f;/.0o,a:v C,Ta y.x^3.^y.ila.r:fi%t.
v a, '^ v a x -^j. z
Hanc inceili lectioneni aff.-rt Rasiliensis, quie opli- .^- -'• ^•- ".• ** '
''"'
^l>-^^^-'- '^«av -rr.v
CAPUT XV NLMEUORUM.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAA5.
'EXATjvixot{ ypafJijiost.
nTi': nn 3 3. 5.
1V02 nViSs 6 0. 6.
ITTtNn 13 L". 13
V. 3. 'A.J.I0C , i^^Hr.v ava^iiaOsEtjL)?. Sic unus co- V. 13. "A.l.Uor, 4 iy/cupio;. Sie Basillensis al-
dex. Vidc siipra. Levil. i, 9, et xxiii, 18. teram tojv 0' lectionem affeit. In edit. Roni. le-
V. f>. Ex dnnlius exemplaribus mss. Videlur esse gitiir o'j-:o/6tov. Alleriitra autem leclio ex alin iiiler-
Aq., Sym. el Theodoiionis, ul supra, Levit. ii, 4. preie desumpta videtur. Qua de re consule ea qua
2.
"nnN'1 3 3.
riNT 6 G. 6.
c:S-aT 7.
7. 7.
CAPUT XV NUMEUORUM.
2TMMAX02. 0'. 0EOAOTIP.N.
6. 6. 'AvaTx:T:oiTi[jt£VT;? iv £>,aEt)j. 6.
'Ad.loc, <ivaitS!fupa[i.ivTi; iv JXaio).
13. 13. AuxtJ/^Otjjv. "A.i.Jtof , i^yM- 13
pio?.
nNni-QNi oO 30. .
30.
eis imiein.
V. 6. "A.Uor, ouTOj?. Ex Basil. auleni isli inlerpreles voccm TlDn, asiuus deriva-
V. 7. "A.l.loQ, lipxciTW. Yidetur liaud dubie esse tam putabant a TOil, desideraiil , niulalo n iii i. ti
Symmachi, ut supra. Ex Basil. Hsc porro interpretum nota suspecia milii esl.
cypv} 8 8.
8. Amygdalas. 8. Amygdalas. 8.
v! 8. 01.loiMl, o;i'JY6a).a. lla Regius, Basilien- sius. Sic etiain llieroii. Anle in LXV eral xdfva,
«
2.
Dxnpn urirn 9
mm 18 18. , 18.
CAPUT XX NUMEllORUM.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS.
'EXXTjVtxotj ypa^afjtaai.
\.'jr* 1T, 3 3.
V-TV21 -1 \. 4.
Nzn 6. '6.
i
Ihl NUMERORUM CAP. XX.
IVMMAXOI. 0'. ©EOAOTiniV.
CAPUT XX NUMFRORUM.
XVilMAXOS. 0'. eEOAOTliJiN.
iO. 10
13.
]Nn»i 21 21
15. Islae aqux jurgii. 13. H;ee est aqua conlrailiciio- 15.
nis.
21. Et reniiit. 21. Nec volnit. 21.
2i. In aquis. 24. Ad aquas. 2i.
Notffi et variae lecliones ad cap. XX Numernrum.
V. 5. "AJAor ft-fzlo') , d-to/.'i;j.E9oi. Sic qii^T^dani V. 6. "A.llor, ei-jT^/St. E\ eodom.
rxemplaria. Viililiir esse veisio allerius iiiteipre- Y. 10. "AJ.iof, £vav:i KupCoy. Ex Basil.
lis, (lueiii seiiuiliir Viil^a .i.
Dl-n.sn '~,TT
I
II. 1 • '056v Tiuv xa-aax^-tov.
nyps 5. 5. Zi^^ipihzi.
SpSpn
D.-^V 8 8.
Synimachus, cxporaloruui riain inlcrprelaii siinl. iiam in Latiiiis llieionyMii sic lcgitur « Aliie qme :
[Ita in nola ad luiiie l.nselii locuin. (^onsnle et Aclialgal pio liac Syniiiiaclnis inleiprelalnr, in
,
S. Hier. ed. Migne. Scd potiiis restiiuenduin Ilae- collihus. > — Pro 'Axs/.yat, Coislin. iii niarg., 'A)(sX-
tharim ; sie cniiii liabet texliis llebraicus. DR.vrii.l Ccsiv.
V. 5. 'A. , (Jtx)(aiv£i. S . tvoyixrisv. Sic oiiiiies V. 12. Basil. ad marij. Ka\ sItisv Kupio; npo? Mioij-
mss. alque ita vertiiiil ainbo.Gen. .\xvii 46. , CTiv Mt; syOpatvSTS to"; JlioaCtTai?. xa'i jjt; (luvi-
Coislin. in marg., [Jia-aiej, |t;P(o, ol .l6i:iol, xo-j- '^r^zz T.^h^ a'JTO'J.;- o'J yip |jr; oto u;jiiv d-6 ti;; f ?,?
aii-.Cri vj Toi; yip uioi.; .\ioT O£0(oxa •zh
x/.f;p(;).
Ibid. 01 .JofjTo!, xoutsw. Ila Basiliensis et Coisl. fjpo; £v y./.f,ptij., i. e., Et ilixit Doniinus ad I^loyseii :
V. 8. "AJlJloc, sif' ijij-oj;. Ex Basiliensi. ScJ Ne in'ni''iiias babeatis cum Moabilis , et ne con-
il
761 NUMERORUM CAP. XXI. 702
SrMMAXOI. (J'. 0EOAOTIflN.
8. Toi: u'>u,-. ,
8. "Eirl cir,;jiElou. "AXlo^, k:f' 8.
UtJ/OU?.
Ev6a SiUTEpov T,pi0|j.r,8iq 6 Xa6? "pii? 6[jLaXi iMi.)a6 lent iiitcrprctelur et plaiiam. Deniquc Synimacliiis,
E7r\ ZT]^ TTEpiaoa -ct;; Mo)a6. Quae vilio ceite labo- pro Arabolli Moab, t campeHria Moab > Iranstulit. »
rant, et sic liaud diibie restiiucnda "ApaBiuO MtoiS, : Asseritiir itcm bsec lcctio ex iis quae infra diciinus
EvOa tfj-ztfjm T>p;0[jLrjOT| 6 Xai.;. '.4. "pi^ 6;;iaX3t, ad cap. I, V. 7 Deuleronomii.
Mtjja6. ir^. •cfjV TUJOiaSa tt;? M«ja6. Sic auteni V. 3. "A.?.!., BaXix diri T.pozi'mo'j. Sic Basil.
legendum esse patet ex versioiie llicionymi qii;c ,
V. 6. "AXl., iT/njt'. ouxo? T) VjjjLEt?. E\ eodcm.
sic liabel :« .\raliolli Moab, ubi secuiido nunioiatus V. 11. "A.i?., ix7:oXz[jif|Tai. Ex Basil.
esl populus quod Aquila interprctatur humilia
: V. 22. Lectio Aqiiikp, Xardv, Latine effcrlnr apud
WN 12 12. 12.
'E7:\ x^v iCcOidSa xTi? Mioafi. I. "E~l 6u5|j.(ov Mojd6. 1. "Et:1 £ua[j.(Iiv M(o46.
3. M(oa6 a~h icpodwrau. "A.l- 5.
.lo^, BaXdx dz6 TipoatLiTOu.
(JOt 6ox£t.
v:3 1 1. 1.
7.
nSi C-ITC.N nnv N 1 i:n-n 17 17. 17. "Oiioy.ai aCiTiv xal ou vuv,
7rpoay.07:co auTiv, dXX' oOx eyT"'»'
Et exaltaliitur pia; Agag rcx ToUelur propler Agag rex ejus. Super Gog.
ejus.
17. Viilobo cuin, et non niiiic ; 17. Videbo eum, sed non niodo; 17. Videbo illum, et non iiunc,
iiituelior euin, el noii prupe. iiiliiebor illuni, sed iioii |iiupe. pi'os|iiciani iiluui, sed iion prope.
Et surgel virga. Consurget virga.
Et conligct angulos Moab. Et percutiet duces Moab.
£t destruet. Vasiabitque.
coiitra solem, el aveilelur ira furoris Domini ab Is- Xaou, xa"i -apaostYu.aTicrov auTOuj X ''•f' I
Kup:(;i
rael. 5. Et dixit Moses tribubns Israel : Occiilite dt-svavTt TO'j -fiXtou, xa't dTCOsTpa^^ffjasTat i\ opyr^ 6-j-
iimisqiiisqiie proxiiiiiim stium inilialum Beelpliegor. [lou Kupiou a~h 'IjpaTjX. 3. Ka\ sIttsv Mtojf;; Tatj
G. El ecce lioino filioium Israel veniens adduxit 9'jXaT{ 'IjpafjX' 'A-oxTstvaTs ExajToj tJiv otxstov au-
fratrem suuni ad Madiaiiitldeiu in conspectu Mosi, T0'j Tov TSTsXsajjtsvov Tto BssX^sYtop. C. Ka\ e5o'j Sv-
et in conspectu omnis syiiagog.-e filiorum Israel GpioTioj Toiv uttov 'IsparjX sXOt^ov Tpoaf|YaYsv t4v
ipsi auteni Heliant ad osliiiin taliernaculi tcslimonii. do£X'.;6v a-JTOu Tpb; Tf,v MaotavsfTiv svavTtov Mcjcii
7. Et videiis Pliiiiees (iliiis Eleazar, lilii Aaron sa- xa^t svavtiov -air,c luvaYtoyT;; utojv "l3paf,X' oCno';
cerdotis, exsurrexil de niedio svnagog:r, et accipieiis cs sxXatov TTapi tt;/ 0'jpav tt;c sxTjvf,?- to'j p:apTu-
iiromasten in nianu X sua t 8. ingressiis est post ptou. 7. Kal l6tov ^ivsks utb; 'EXsdJap, utou 'Aapio^
^ominein Israelitam in camiiuim,el iransroJit utros- TOU '.SpStOC, £|aVS3Tr, [isjou TT,j ;uvaYi'JY'i4> ^*'
7(.0 rSUMtllOKlM CAP. XXV. 77j
IVMMAXOi 0' ©EOAOTinN.
17. 'Opijj auxiv, dXX' oux iyyu?. 17. Ae(5(o auTilj, y.a't oij;(\ vuv , 17.
[/.axapiCdJ, xal oux e-fy!^Et.
17. ViJeo ipsuin, scd non prope. 17. Osteiulam ci, ct non modo ; 17.
bealifico, et iion appropimiual.
Exsurget sceptrum. Exsurgct lioiiio.
IiiVL-sti"abit. Priedabitur.
dvOp('j~ov T?)V 'lapar/£tTY)v xa't T'(]v -j-uvatxa Std ttj^ [JtrjTpa? a'jTfig. Ka't e-a'JaaTO i\ JxXrjyT) dti Ttov utdiV
'laparjX. 9. Ka't eyevovTo ot TeOvrjxtjTei; ev tt] TxXr)VT) 5' xa't x' yiXidoe^.
10. Ka'i eXdXr,a£ K'Jgto? ;:po; Mioa^fiv XeYojv 10. El locutus csl Dominiis ad Mosen, dicens •
II. iftvek? uib? "EXedCap utou 'Aaptjjv tou lepedj; 11. Pbiiiees lilius Elcazar filii Aaron sacerdotis sc-
*
xr-.Te^TTauaev Tov 6u[jt(iv [Jiou dit!) TtJov 'laparjXetttuv fr[- davii furorem nieum ab Israelitis, zelando .j- euiii
XiTjaat K- a'j-fjv * t6v ^fjXiiv [Jiou ev aijToi^, xa't oux zeluni meum in eis, ct non coiisiiinpsi lilios Israel
eJavdXioaa to-jj utou; 'lapatjX sv t<o ^'flXto [J.ou. in zclo meo. 12. Sic dicito : Ecce ego do illi
X lesta-
12. OuTio; ei^TxiSv •
'loou e-j-oj o!o(otj.t a'JT(0 );( otaOf,xr[v menlum pacis mea' * 13. Etcritcietscniiniejus post
*
E!pf]VT); (/.ou 13. Ka't eaTat a'JT(;j xa't Tto aTOp^jtaTi euni testameiitum sacerdotii sempilenii pro eo qnod
auTou [ji£t' auTfjv ota6-/j-xT| tepaTia.; aitovtai;, dvO' zelavit Dco suo, ci dcpiopitiavit pro liliis Isiael.
«ov £^r]Xtoaev t(i) Geto a'jTou, xa^ e|tXdaaTO Tcpl tiIv 1-i. iNoiiien autem bomiiiis IsracliiEe percussi, qui
Madian est. IG. El loculus est Doiniuus ad Moscii, 15. Ka\ 5vo;jLa tt] yuvatxl Trj nLTtXT^YuIa tt^ MaSiavti-
diociis -i- Loquere liliis Isiacl , diccns ; I". Iloblcs Tioi Xa36i OuYaTT^p Soup ap/ovTOj £6vou? Taoii-
cslotcMadianitis.ct pcrcutilecos : 18. quoniam liostes [ibO oixou jTaTpta;TtIivutti)vMaSi(iveijTiv.l6.KaiEXi-
na-; 7 7. 7. KiSvTov.
nipn 8 S. 8. Tb tiyoi.
TOOn 18 18. 18.
tcm dicens : Accipc principium lotius synagog.-e a t^v iepia Xe-tov Ai6e ttiv apxT,v 7:iTr,; ouvayioYT.i
cnx 'f\zri, 3 5: 3.
D'«i''n 4 4.
D-npES ai 22.
5. 5. T6v x£X£X£aiJ.tvov. 5.
7. Adpu. 7. DetpojxaaxTjv. 7.
8. T6 •noovetov. 8. Ka[j.tvov. 8.
5. 5. Iniliatum. 5.
7. Hastain. 7. Pugionem. 7.
8. Fornicem. 8. Caininuni. 8.
iit6 x' Exou? xa\ ^Tiavtij, xax' otV.ou? TraxptoJv au- viginti annis et supra, per domos faniiliaruni su'^-
Ttov T:a;6 ixTOp£u6[xevo? •Jxapaxd^aaOat iv 'laparjX, rum : omnis qui procedit ad standum in acie io
'ETt'i TT)V iiEStdSa tri? M(i)a6. 'Ev 'Apa6(l)9 MojiS. 'E' Suatj.at.; Mtod;5.
SYMMACHLS.
'
TO EBPAIKON AKYAAS.
TO K BPAIKON.
'E>.XT,v'.y.oI; yrji.'^j.[s.3.a',.
n |'N -p 8
11. 11.
ra'-iDa 14 U. 14.
21.
nnisn uscca 21 21.
-12-'1 1 1.
'n,T S 5.
,-iar>n 8 8.
8. Facies. 8. Offerctis. 8.
at"/,£'j3tv ouToj? :toit;cx=i K^jpto; Trasat; TaT; ^aji- Deus liius ipse dt-bellabil eos vobiscum. H«c etiain
Xotat.;, £'.; otc Gb T:ap£XiuiTi £z-T- o^j ^(jSrfii]:;T^, K'J- jacent iii Deuteroiioinio. > (iii, 21.)
pto; 6 0£6; cou a^JTtj 7ioXi[jir;3st O'j-o^j; |jtsO' u;ji(i)v. llunc locuin ex Dculeronoinio huc Iranslalum mu-
Ka\ Ta'JTa y.^tTai £v Tw AsuTspovojjtiio. i. e. Et dixit luaii;urex rodice Basiliensi, cum nola Origenis sub-
ad euin < Oculi lui videruiil qucecunique fecit duo-
: juncta. Eisi vcro liic iion moneal quare liunc locum
777 NllMEKOlUIM f.AP. XXVIII. 778
irMMAXOi:. 0' ©EOAOTIfiN.
6.". 'Em TTjv T:^Sidtoa -r^i M(i)45 6.5. "Ev 'Af>a6('.)9 MiuiS. 63 Ev Sudfxa^ Mwa6.
SYMMACHUS. LXX INTKIU'!U;rES. TIIEODOTIO.
63. In cainpestri Moab. G5. Iii Ar.iliolli Mnab. 63. In occideiile Moab.
tV Ttl) dVTElTiElV.
1. I. Ka't eX!4Xr,(jiv. 1.
42... Celebrabilis eam solemiiilatem Domino, sep- 12 'E'if.Tii;T£ aJtr|V ^optrjv Kyptiu C
tem diebus. 13. Et offerelis bolocautomata, obla- T;;j.ipa?. 15. Kai -pcrad|£Ti fi/oxau-cdiiJLaTa Y.apK(xj[j.a
tionem in oilorem suavitalis Domino. Dic prima vi- £;j (i7'j.T,^j S'jwS:'a; )( tio *
Kvjptw. Trj T,[iEpa t^
lulos ei bobus ires et deccin arictes duos, agnos , TrpcoTr, [xoaxou; iy. flou)V y' xat i', xpiou; p', ay.-
anniculosquatuordecim, sine maculaerunt. 14. Sa- voli^ iv:a'Jci;o'j; o' Y.a\ :'•
ojjnufioi SsovTai. 14. Ai 6u-
crificia eorum simila refecta in oleo , tres decimas uiat a'jTtL)v a£jj.''oa/,t5 ava7:£7k0tT,jxevr, ev £).a:'t;),
Y Si-
vitulo uni, ttibus el decem vitulis, et duasdecimas Y.y.~a T(T) .ufJi/t;) Tu bA, ToT; TpijV/ xa\ t' [i^a/Qi^,
arieti uni, in duos arieles. lo. Detimam , decimam y.a.\ ^' Siy.aza tio xpwo tw £v\, im to'j? P' xptotjj.
agno uni, in quatuordecim agnos. IG.Etliircum e.x lo. AfzaTov ofxaTov Tto a|j:vip tiTj Jv't, iirl tojj o' xal
capris unum pro peccato, pneler holocaustum juge, i' dt;xvo'Jj, 16. Ka: y^y^apfjov i^ af^oiv eva rapl
sacrificia eorum et libamina eorum. d;jiapT:a;, !U.r^-j tt,; 6Xo'/.auT<uT£ti); tt,? ota-avTbr,
oi 6'j3:at a'JTtuv xa: a; i-ovoa: a^JTtov.
17. Etdie secunda viiulos X ex bobus; duodecim, ' 17. Ka'i Tfi T,a£pa tt, 6£'jT£pa [i.6t/o-j^ )8( sx
et arietes duos, agnos aniiiculos finaluoidccim im- ,jOti)v * '.^', Y.a\ xp:o'jj p', djjtvou? £vta'jato'j$ S y.a\
rum, vilulis et arielibus, ct agnis, jnvla numerr.m Tot; [jtijyot; xa': toT? xptot;, xa't TOti; djJivoir, y.az'
*
eorum, juxla ritura -f- eorum 19. Et liircum ex ',
dptOjj:!iv a'jT(Jjv, xoTd ttjv cjyxpic.v -i- a'jTtTiv
capris uniim pro peccato, pr^eior bolocaustum ju- 19. Ka': yj.y.app0'i k.% a'.-/-iiv evo TCp\ d;jtapTJa?,
ge; sacrificia corum el libamina corum. TtXTjv TTjS 6Aoxa'jTti)!i£(j)5 T^? otaTcavTo;, a; 6'j(7;a: a'J-
anniculos qualuordecim sine niacula. 21. Sacrilicium £vtauT;o'j; 6' xa't :' d[i(0[j:ou;. 21. 'H Guiia a'jT(ov
*
eorum el libamen eorum, viiulis -^ et * arietibus xa\ f, (iTiovSf, auTiiv, Tot? [ji63/ot; -5- xo\ TOt; xptot?,
et agnis, jiixia numerum eorum, juxta ritum -=- eo- xa\ TOt; d[j:vot;, xot' dp:6[j.6v 0'jT(I)v, xaTO Ti)v suY"
rum 22. Et birciim cx capris iiiium pro peceato, xpic.v -j- aOToJv * 22. Ka\ x'}'^''^?^^ ^5 0;^'!'"' eva
l
prreier bolocaustum juge : sacrificia eorum et bba- 7r£p'l dijapTia;, TrXijv ttj? oXoxauTcod^tu; tt; 5:aT:av-
V. l. T<5 lajiap. , f,[jL£pav dxouuTfiv. Sic oranes nendum censuit, f,[j:ipa dxouGTf, quia lextus tie- ,
mss. Rogii cl edil. Rom. Mss. vero Regii hanc no- braicus norainativum casum expeiere videtur. Nos
lam liabent, T6 la^jiapEtTtxbv, iifdpar aKcyaT)\f, maluimus ut iii manuscriptis omnibus exstabal ei-
cnpaclar t\ b/ t:oX).&:; t!>v aaXTT:i[Jt6v £'Jp:axo!j.£v. primeie.
Id esi, I Samarilauus, diem aiiUitiilein, iignificaiio- V. 8. "A.Uoc. T:p<jji^£7£. B^sil.
781 NUMERORLM CAP. X\1X. TS2
25. Tfj fialpatii o', jjkjI/ou; i', xp^oj; fS', aij.vou; 23. Oie qiiartn, viliilos ilorpni.n; ie!os (Iiins, apnos
ivciucjEou.; S' xai i' a[X(jj;jLO'j;. 2-4. Ai Ouiiat auxiov y-al aniiiculos (luatiinrilpciiii siiic iiKicuIa : 21. Sacridcia
ol OTiovoal auTiov, toTj [ji(j!J)(0i.; xa^ toij xptoi; xa'i tHiiiim, ct libamiii.» coium, vilulis ctliircis ct agiiis,
lotc o[jLvoTs, xaT' ipiOiji?jv autiijv, xaxa trjv cuYpuiv jiixta luimerum cnruni, juxta ritum -f eorum *
25.
^ auxiijv * 25. Ka\ x-I^^^W'^"^ ^? acYtiJv sva Tspt Et liircum ex capris iiiiuin pro pcccato, piKter lio-
djjiapTtai;, tiXtjv ttj; iXoxauTtiJceto? ttj.; 8[a7cavi6;, aX Incausium juge, sacrificia eorum et libaniiiia eo-
BuaJat auToJv xal aX S7rov8a\ auTojv. rum.
26. Tfi Tj[J[epa Ti] •j:i[ji,7r:Ti, (jLoa)(Ou; 0', xptou? P', 26. Die quinta, vitiilns novcni, aricles tliios, agnoi»
d[.tvou; ivtaudtou; §' a[j.to[jiou;. 27. AE Ouaiat auTtov anniculos duos iinniaculatns. 27. S;icrifici:i cnrum ct
xal al aTOvoa't auTtov, toTc [J.ijxot; xa\ Tot; xpiot; libamina eornm, vitnlis ct liircis ct agnis, jiivta n-i-
xa\ ToT; a[jtvoT;, xxt' dptG;j.^jV auTa)v,xaT4Tr;v auyxpi- nierum eorum, j:ixla ritum-t- eoium ; 2S. Et liii-
oiv -i- auTtov * 28. Kal yt[jLap(iov i^ alyd^ 'Kzp\ cum ex capris pio pcccato unum, pr.ctcr liolocau-
d[jiapTEa^ eva, 7:Xt;v tt;; oXoxauTtJosjtD; Tr,; otaTcav- stum jiige, sacrilicia oorum et lib.iiniiia cinuiii.
xhi;, ai QuaEai auTtov xat at aT:ov5a\ auTtJJv.
29. Tt; Ti[xipa ZT^ r', p.iT/rj-jq r/, xpiou? p', d[Ji- 29. Die scxta , vimlos octn, arietcs duos, agiios
vou? evtaujtou? o' xat t' d[itu;j.ou^. 30. Ai Ouatai au- anniciilos quatuordeeiin sine macula : 30. Sacrificia
Toiv xal ai auovSal auTtov, toT? [JKjayoti; xa't toT.; eorum cilibarainaeorum, vituliset arielibusetagnis,
xptoT; xai ToT; d^tvoT;, xax' dptSpiVj auTtiJv, xaTd juxta numerura eoruni, juxta rituin -^ eorum l 31.
cijv auYptaiv -h auToiv *
51. Kal yt[j.aj5^ov -J- ti Et|liircum -f- ex c;ipris * pro peccalo unum, pneler
olYtjjv ^ T^jp^t d;i.apT!a; ^ja, 7:"At;v tt;; ^XoxauTtiacto.; liolocauslura juge, sacrificia eorum et libamiiia
tt;; otaTiavTbj, ai Guaiat auTtiiv, xal ai a7:ov6a\ eorum.
«CTti)V.
32. Tt) i]ii.ipa Tii ?', (jiiaxous C, xptou; P', d[j.- 32. Die septinia, vitulos septem, arieles diios,
vou? iviauatou; 6' xa'i t' d[Jtio[jtou?. 33. Ai fluaiat au- agnos anniculos (|uatuordecim sine niacula:55. Sa-
tti)v xal ai a7:ov8at aijTtiJv, ToT; (iiaxoti; xa\ toTi; xpt- crificia eorum et libamina corum, vitulis et arieti-
01? xal ToT; d[jtvot;, xaT' dpt9[j.bv auTtJov, xaTd ttjv bus et agnis, juxta numerum eoruin, jiuta rituiii
1. 1. 'H[j£pa aTi[j:aata?.
rjr 18 18 18.
-wm -i2N"i 21 21 21.
12. Eij Ti]v T.ziiiSa. zriz Mtoi5. 12- Ei; 'ApaSwO UwiS. 12.
16. 16. "EvEzcv "IioYOjp. 16.
17. r>
\
3S.
25. 23.
z;:2 io 40.
•40. .....
•"«. ,:-,;
•
•"••' 40.
4L 44.
'
.
45. . •
45.
50. In caniDestribus -Moab. 50. In plauioribus locis Moabi- 50. Ad plana Moab.
tariim.
V-xn nNt 2 2.
48. 'EtiI ttjv neStiJtoa ith Mtua6. 48. 'E';:"t 6ucr[j.oJv Maj(i6. 48. 'EttI Sufffjttov Mw46
iO. 49.'Ava[X£3ov 'AstfjttoO "A.J.iOf 49.
TT]; dotxrjTOu.
M. U.
V. 2. 'AJ.lo^, f, YTi TjTc; £(jTa'.. Ex Basi!. essc, xaTi •/.).rf.'ju? r.a.xy.Ci-i a\j-Cyi, qiiod iiiciTium
y. j._0/ .hi.ioj^, th
'
T.rjhc, v^TOv. Uasil. aiiex alia ediiidiit! LXX Inlerpreliim , an ex alloio
V. 14. Post Pou6fv Basil. inonet, adjitienniim inteiprele desumpliim sil. Alii, y.aT" o'.-/.o'j? naTpiisiv
9.
12. 12
aNia nnvi I3 15. 13. np>i? ojjia).* Mwi6
VERSK) HEBRAICI TEXT. VULGATA LATINA. AQUILA.
7. Palriini sunrum. 7. De cognatione sua. 7.
IN DEUTERONOMIUM ADMONITIO.
Dcnteronomii paucinsimas lecliviifs dederal Drusxus, quas hic niuUis parlibus aucliores proferimus, usi
maxime codd. Kasiliciisi cl Coisliniano, qui longe plurn, quam alii, suppedilarunt : elsi in 1'eiilnleuclio. ibi
scilicel endein plciuinque rcpelunlur, ac swpe tonga series nominum proprioruin Iribuum, el faniiHariiin con-
texiiur, mullii paucioresinteipretaliones observenl mss. nostri. qunm in aliis Scriplurw libris. Prwtcr Ur.ii-
liensein, adliibuinius itein codiccs el libro> cdilosqui sequuntur.
Codicem Reqium 1825
Cod. Heq. 1872.
795 NUMliROKUM C.WK XWVI. 794
lVMMAXOS 0'. flEOAOTIflN.
1. 'EtzX -z^w JTeotdSa tt,.; M(od6. 1. 'E7;\ 6u(j[jtiov McodtS. 1. 'Ezt 5'jcr^(jjv Mu)d5.
5. 5. Ka\ jxetpTiacti;. "A.Uoc, xa- 5.
va(i£TpriJct^.
n TTfib; Xt6a. °A,.Uoc, t?» TrpJ-s
vtitov.
liorum Israel.
12. 12. Palris carum. 12.
n.Tr m 'Ixaviv.
-)n 7 7. 7.
rsiTOvoi; outoO.
•IN'3 8 8. 8.
r^m 9 9. 9. AfpEiv.
10. 10.
7. Montcm. 1. Ad niontem. 7.
Campestria. In planitie.
In solitudine. ^
8. Ingredimini. 8. Ingredimini. 8.
9. Sustinere. 9. Tollere.
9. Ferre.
iO. Sicut slellae. lU. Sicut slellx. 10.
l:?|V.
El auri fodinas.
3. Ad onin«s filios Israel 3. Ad onines lilios Israel. 5. Ad oniiies lilios Israe..
7. 7. In monlem. A/i!(s,in lerrain. 7.
36. IliipexTij.
.»•.).
ii. 4I.'tfw:a30£.
ij'nm 'Ojjiovof^cavTEj.
nSyS
40. Et vos rcspicite vobis , et -iO. Vos autem revertimiiii ct 40. Et vos annuite vobis , e(
proficisiiiniiii iii ilesertum. abite iii soliiudinem. prolicisciinini iii desertura.
•il. Et accinxistis. il. CunKiiie instructi annis. 41. Et accinxistis.
Et salegisiis. Vacat. Una consentientes.
Ad ascendendum. Cum pergcrelis.
V. 7. "ylXJoci ^'i "r,v fTiv. Ex Basiliensi. Job xxxix, b, et alibi, Syinmachus ; nsotd;, vel r.^.l
C.\PUT II DKUTERONOMII.
TO EBPAIKOiV. TO ERPAIKON AKTAAS
E).Xr,vtxo:; '^(,i.it.\n';\.
8. Tfi? 6(iaXTJf.
12-0
13. <3.
'Ir,aoO^.
eam.
Je.siis.
Congregati.
Ascenditis. !\tius , .nsccndislis.
6(vTi, vel (iotxT]TO?, mSi&i, Num. xxii, 1, et xxvi, 3. z-6\j.a Kupfou. Ex Basiliensi.
«ioixTiTo;, iiifra Deut. iii, 17, et Josue iv, 13; Tlieo V 31. t6v ul^Ov. S. lEi-
'A., 'uT^''. apa'. Tpo'^'j; ,
8. 8. Ttjv "Apa6a. a.
asccndiiti.
eo3 HEXAPLORUM QU.C SUPERSUNT. ^04
TO EBP.VTKON. TO EBPAIKON AKYAAZ.
•E/.>.T,v xoi; ypiiy.iiaii
12 50 50. 50.
v~w Ascfifjia.
v-w A£t;jL[jia.
bn 4 4. 4. XxotviuiJtaTa.
2;nx
PiSaa
mi'2 3 5 5. Aiifip|ji£vai.
'nsn 'ATet);l<rca>v.
B-nn:"! 6 6. 6. 'jVvsOsjjLaTtaajjisv.
•,:"ra 7 7. 7. itTpTtaJajJicv.
Argob. -Argob.
Ri'gni. Regni.
5. .Munitse. 5. -Munitx. 5. Elevatse, vet, elalse.
IVMMAXOS. C. e£OAOTIQN.
'Ey. KaTiTraSoxta;.
p£'Jao;.tai.
ZoJYpiav.
SYMM.ICHUS. LXX INTEUPRETES. TIIEODOTIO.
14. 14. Decidil. 14.
Yiviim.
foiiasse "VTiS , ijiii ita vertil. Sic etiam TrapacppaiTCxcj; quidain in Uaiiliensi u-
V. 23. Coislin. 'A., "AJa Xa'.f6ajpE(|jc. cito nomine.
V. 27. A.Ucf;, 7:opEJjo-;.a;. Ls. IJasiliensi. V. 35. bSu?lCoisl., 0', y.aX^i. cy.ZXz, marg.,Xii9upa,
XT.ipy.a.
4. 4. IlEpixtopa. i.
lIsp!,alTpOV. 'ApYiS.
BaciXidJs. "AJlJlot:, paacXefa;.
S. 5. 'O/ypal. 5.
•liepefacujv.
(>. 6. 'E;()jXoOp£uaapL£v. 6.
7. 7. 'ETTpovojjieu-jaijiEv. 7.
symkachls. LXX I.NTERPRETES. TllEODOTiO,
3. 3. Et percussimus eum. 3.
'i^-
4. Adjaceiitia. 4.
•
Mensura. Argol).
Regis. Alius, regni.
5. Miinilse. 5.
Plierezseorum.
6. 6. Exterminavimus. 6.
7. 7. Praedati sumus. 7.
8C7 HEXAPLORUM QU^ SLPEnSUNT. 803
rO ERPAIKON. TO EBPAIKON AKVAAS.
'E/.>,r,vix&if Ypajifiaji
'n:a 8 8. 8.
riTi 'ErauXeif.
;-n'r,", rc-v,-n 17 i". 17. Kal 6y.2*.T^ xa\ "lopoavri;.
n-:;a
D'viSn 18 18.
18. 'E5r]pr_;j.£voi.
solct Aqulla. Caiisa dubitaiidi hinc suboritur, qiiod Ibid. 'AJ.J.cr, paiiXeia?. Ex codice Basiliensi, ta-
oranes Regii coilics Ires nuineio, qui ad versum 6 ciio interprele, quem sequilur Vulgata.
habeiit .'Ax., avE.6£[xa':ija;jicv, ad huiic versum 5, V. 5. In Coislin. legitur, 'A., &iripiJ.i (sic}.
iiihil habeant. .Nain Uli colices ut iii prsecedeiiti-
, V.;6. A.,dv£9£(ji.a-!jau,£v. Sic mss. nostri et edit.
bus videre csl cuni illis fere sempcr conveniunt
, Roni.
quibus nsi sunt editores Romani. V. 8. 'AJlAor, arA toO opoj;. Ex Basilicnsi.
V. 4. r. jtEpijjiETpov. Ex Eusebio, De locu Ue-
, V. 9, 2., e., I;5dv'.o'. dvojjii^ov3'.v, Oinncs intor-
sur> DI!UTEUONmUI CAP. III.
prseibil.
preiationes mutuamur ex codice Basiliensi. LXX omnes lectiones affert Marlian.xus , lom. II Oper.
interpretes, "totvtxe;. Hieronymi, p. 842.
V. 10. C.oislin. 'A., t^; euOeia?. Ibid. 0', MaxevepiS. 'Ai.^oc, Maxavapdo. Ex Ba-
V. 14. Vide supra ad v. 4. silicnsi.Terlia lectioMaxavape9 habeturin ed. Roni.
Ibid. 01 .loixol , y.a\ tou Maxaei. Ex Basiliensi. V. 18. Evo7cX'.idpt£vot.Coislin., ^vdJnXtsfjtevot.
Mendose, ut vidotur, pro Ma^aOi, ob similitudinem V. 26. 'A., u:i£pi9eT0. Ex Basiliensi.
lilterarum et E, in manuscriptis codicibus un- V. 27. 'A., ^a-jya. Ex Basilicnsi. Voccm 111 -
ciali characiere, quales erant onines ante octavunt braicam ,iaD3 verlit supra Aquila , Xa^euTV) Num. ,
et nonum ssculum. —
Coisl. 01 Jiotjcol, tou Ma)(a6i. XXI, 20. Viile ad iiotani.
Ibid , 0auti)9. Al., Au(jj9. Ibid., "AXlor, vi5-ov. Ex Basiliensi.
V. 17. 'A., xa\ inaXT) xa'1 'lopodvri;, etc. Has V. 28. "A.UoQ, •rtpouope'jcreTat. Basilicnsis.
CAPUT IV DEUTERONOMII
XO EBPAIKON. rO EBPAIKON AKYAA2L,
'EXXr,V'.xot; Ypd|i[jiait.
wian NTi 2 2
D»p3Tl i 4. 4. KoXXu|j.£vot.
y-iKn a-ipa 5 5. 5. 'Ev iyxdTC}) ttj? •ff\(,
DDn 6 6. 6. ZvivEtdf.
D'pn 8 8. 8. I
•OtiixXri.
D\><-nmi *o6if](jta(Jt.
1 il.
!l
Extento
Et iii terroribus.
Extentuni.
Horribiles visiones.
Extento.
Terroribus.
1
S«3 DELTEilONOMIl C.W. IV. 8U
CAPUT IV DEUTERONOMH.
STMMAXOS. c. eEOAOTIQN.
3. "Ex y.iao\j aou. 3. 'Ex (jtdaou u[i(Lv. 'AJ,J,u^, i5 ,3. 'Ex [jtsaou 0[ji(ijv.
OHtSv.
4. IlposxeSfisvoi. 4.
6. 6. So^os. 6.
'Axiva 8i£X(5j(iTia£ Kupio? 6 "A d7t£V£t[Ae KupiOs 4 ©eoi; uou "Aitva Stsxia^xT^as Kupto; 4
6ei5: sou el^ touj '^aouj ut:6 6Xov aux4 :ra3i toT? £Ov;ai Toij unoxdxti) &e6g aou iiaat xot j 5,aots xaxto Ttav-
t6v oupavov. Tou oupavou. lis Tou oupavou.
'YiJ/TiX^.
Kal £v 6pd(jiaat.
•49. Et \\s(]w aii mare solitudi- 49. Usqiie ad niare soliludinis, 49.
nis sub deciivilatibus collis. ct usque ad radiecs monlis Pliasga.
CAPUT V DEDTERONOMIl.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS
EX>T,v;xor? YP''!^'^'*"-
•
Sd3 8 8. 8.
np;' 'AGliHboTl.
7-lVU^ ItSH
V. 8. "AXlci, YAUTiTdv. Sic Basiliensis qiii lianc V. II. 'AJ.lo^, eU siy-^- ExBasiliensi. Est autem r
voceni in lexlu habet. Ad marginom vero, eroouov. Aqiiilse qui sic liabet , elc eixij, ad eamdem voceui
^l
8{7 DEUTERONOMII CAP. V. Mi
XrMMAXOS. C. SEOAOTIflN.
niaclii paruin iiitercedebat disciiininis, omnes si- qui ita vertit : an ITiax' ?
niul miscuerunt, )tidcin(|ue Regii codices. Unus ex V. 56. "A J.loc , (ixouaTTiv soi sTtolTjcjav. Ex Basil.
iisliabet, & 6'.£[ji£p'.i£v, sine iiiterpretis nomine. V. 45. 121. Coisl., 0', eXdXrjSi ; marg., £veTstX»TO.
Idem alioloco,'AxuX., itastTotsXaoi? liTOxdTo) Ttav- V. 49. Sic Ern. Giabe.
CAPUT V DEUTERONOMII.
SYlMMAXOi;. c. 8E0A0TI0N.
KaOapitTT).
tpa*» 5 5.
DruJiyi 7 7. 7. AEUT£pti)(IE;;.
rpT3 "irufei Tjnna jraun
Dn-ittrpi 8 S 8. SuvSi]aec{.
nsiaui 'AvaxTo.
Dnsnsi 9 9 9.
V. 5. 'A.Hoc , tTi? xap5£a;. Basil. Verisimile esl Aquilre, qui Hebraica xaii inSSa sequitur. Ex Ba- n^\
,
V.7. 'A.^SsyTspuxixt^i.Coislin. [jisva. E\ Rasil. Vide qux dixinius Exnd. xiii , 16.
Ibid. "AJlJlof;, £v T(;)xa8^s9ai, etc. Videtur esse — 0', iaiXsuTa. Coislio. marg., 'A.,HAKTA, cor-
8S1 DEUTERONOMIl CAP. VI. 823
CAPUT VI DEUTERONOMII.
SrMMAXOS. 0'. eEOAOTinN.
7. 7. npoSi6&7ug. 7.
ivTeXXojjiai a<^\.
7. 7. Prsescribes. 7.
8. 8. AUigaliis.
Dnnn 2 4. 2.
D3nn A<i)pf](Tjr).
5. 5. Ti 9j';a5tf|pii auTtuv.
pm 7 7. 7. npo3£zo),),^9ri.
nvTi 9 9. 9.
'OTitopia[ji(5v dou.
StlXTTviTTlTd 50U.
Multas. Multas.
13. Fruclum ventris tui. 15. Fiuclui ventris tui. 13. Fruclum ventris tui.
Frumenlum tuum. Frumcnlo luo. Effusionem tuani.
Et musium tuuin. Atqiie vindemiae. Fructiim aulumnalem tuum.
Et oleuni iMuni. Oleo. Splcndorem luum.
\i. Inroecuadus. 14. Steiilis. 14. Sierilis.
10. A te. 1,^. A le. lo.
(jEgriiiidiiies^^gypti malas, quas (Kt iiilirmilates) jEgypli pcssi- jEgypli mala, qusecuraqiie nosti,
iiosti, non poiiei cas in te. mas, quas novisti, iion inferet tibi. non pbiict ca in te.
'EXEfjari-s auTOu;.
OIvov (jou.
"EXatov aou.
44. 14. "Afovo;. li.
15. 15. 'Att:!! (jou. Oi ^oizol, iitb 15.
npoiwTiou oou.
AifuiTcou t4? novT]p3c?l; ol6a; AiYUTTTou Ti ravrjpi, a Idipa-
oii 7toi:f]5Ei? iv SO!. xa;, y.a\ osacYvo);, oux i^Tti^st ti:\
ai. "AJJioi; , AtYUTiTou Ta; tiovti-
pjt?, a.q Eojpaxa; , xat osa EYvto;
oux ^TctOTjTEt stcI al.
1. Et Imrodiicendo le Do-
eril in 1.
minum Deuni tuuni. Aliler, si au-
leni introdu.terit te Doniinus Deus
luiis.
5. 5. Aras eorum. 5.
7. 7. Prceeicgit. 7.
9. 9. Noveris. Alius, cognoscetis. 9.
13. 15. Fcetus ventris tui. 15.
Frunientum tuiim.
Viiium tuum.
Oleum tuum.
U. 14. Infoecundus. U.
43. 15. A le. lieliqui, a facie tua. 1.5.
''''
p n^ nnpSi can^S ami 23. 25.
•a tpin
25. Etaurum super cis, el ta- 25. Et aurum ile quibus facta 25.
pias til)i, iie forte le illaquees in sunt, neque assimies ex eis tibi
eo, quidquain, iie oirundas.
Cj Seil. lcgeriint ^'T2, vel , sec. leclionem marginalem , ^'3, pro "iissh quod habet texlus noster
Hebraicus. Dbach.
"•nn-m 5 3.
ii'nn 9 y. 9. AoTO[jtT](ietc.
ty'aSnn STepeou.
14. Ei elevetur cor tuum. 14. Elevetur cor luum. 14. Et elevalus corde tuo.
15. Adurens. 15. Flatu adureus. 15. Adurens.
Silicis. Durissinia. Solido.
17. El dices. 17. Ne diceres. 17.
V. 5. Vj [jtdvva £v TTj epr;|jtto. IIec lectio quasi jjidvva, taiiluni legitur : nam
cstera non sunl in
LXX liiterpreli m liabeUir codii e Basiliensi se- IIebr;co. Illud auleni, ev non perlmel ad
ifi epf,[jt(o,
Romana
,
S3. Ko\ Tapitet outouj Tapoxtjv 23. Ka\ a-.oXiic auxouj aTioyzlq. 23. Ka\ iy.i:xi]'^ii. au-obq sxffraciv
(ieydcXtiv. (isyaXTi, eoj? avi^^^XoGpcunyue ou- [j.tyiXT]\i, 'dojs extpiil''' auxoui.
TOU^.
25. 25. OuOi xpuatov d~' outuv ou 25.
Xrnj/rj tszauxii), |jir] T.-:a{aTji; oi' auT(5.
'AJJoQ ,
)(p\>aio'j etl' auTocc , y.a"i
conatus est, jiire projicitur a nobis. Qiiis enim pro liiniiiaribus disseiimus. — 'in. 0', vdaous. Coisliu-
frunieiito el vino et oleo , possit vel btgere vel in- maig., xaXatTtojpiav. Ibid. 0', STiiBriast, m., ETtd^ci.
teliigere, x^'^i'-^< o^^iopmiji^v, axtX-vo-rixa, qiiod nos V. 16. "AJ.loc, oxavSoXov. Ex Basil.— DiniTNS.
possiimus dicere, i fusioiiein , poiiiarioiiemqiie, et 0', ou (fEtaixat, Coislin. nurg., oux dcf£|$xat.
splendcntiam, elc, quse iu Piudiminaribus allata
t>uiU.
V. 19. "klMr, z\5o-j, "AAJloQ, iojpdxautv. E.v
Basiliensi.
V. 15. 01 ,lci!to\, a.Tih TtposwTTOu tjou. Basil.
Ibid. IKc lecliiiiies Ai|iiil:e el Syniinaclii ex eo- V. 23. 'A., y.a\ (paysSatvwajt ouxou? tpayeoatvij
dem Basiliensi pio leiint. Piior lr'ctio, xwv 0' iii eo- |jt£ydXTi , elc. leciiones miituamiir c.v
Has oiniies
deni colicc ponilur ad niargiiiein ,
pia'li.ia lilteia Basiliensi. <i>ayi5atva est moibus edacilalis. Sic in-
0, ut iiolet LXX Altcra liabelur
IiiUTpiciuiii esse. fia ex Aiiiiila, c. xxviii, v. 20, et I Reg. v, II.
'n textu, ui in Roniana editione. Ea de re in Prai- V. 23. "xiJJloq, xpuatov £-' auxoi!?, elc. Ex BasM.
I
"Axpoxdjjtou.
CAPUT IX DEUTERONOMll.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKOiN AKTAAS.
'EXXtjvixotj xpay.y.am.
-^2 D'::rji D'Vw 1 U i.
r|-y 6 6. 6. T^vojv.
liensis lcclioiicm LXX Inli-Tpietum halict : "A.Jioc, V. 5. A'.i TT]v avoi^itav ajtuiv. Sic lectionem
u.z-!i.la y.o.\ oiToivi O-kp si. Hsc lcrtio oiiinino
vi- LXX IntorprcMim cffei t Basiliensis al(eram vero, :
dcHir A(iuil;F essc. oui vocem Dir; verlcre solet, qua; esl Uoman;e editionis, ad maiginem locat.
63Toiv(iv, vel, i3Tc";v(Jv. Sic Gen. xviii, 18, et Exod. Ibid. 'A., oia .•r,v z\j^'J-.t^-%. Ex Coislin.
CAPUT X DEUTERONOMII.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON. AKrAAS.
E/.).T,v'.xot; Ypa[X(jia5t.
rnS-i-Sy nn:N- 2 2
D'Cir 5 o. 5. £et-((x.
inrco i 4. 4. Ti Ypi-^tov.
.
S3i DELTERONOMll CAP. X. m
CAPUT IX DEUTERONOMll.
SYmfAXGS. c. ©EOAOTinN.
H. 12. .'Hv(5t>,T,crsv. 12
ih. 15. Tcov [iap-uptt»v. 15
17. 17. Suv^Tpitj/a. 17
19. 19. 'Ev T(Tj xatpw TouTtj). 'A»Z- 19
JlOQ, £v Tw xatpip ex£tv(f).
ptoa Gou.
V. 19, "AAJ.OQ, ev Ti^ xatpt])lx£tvti). Ex Basilicnsi. "AJ.ioc, [i£pt'Sa uou. Hanc lectionem Romanie ediJ.
V. 26.K'Jpt£, ^aatXsu Ttov O£tov. "A.iiof, Kupto,. ad inargineni iocal Basiliensis.
fiaiXcu Tojv eOviIiv. ExBasiliensi tuterquesanc inso-
CAPUT X DEUTERONOiMil.
SYIMMAXOS. 0' ©EOAOTIfiN.
4. 4 J.i.xla scriplurani. i.
85K HLXAPLORIIM QVJE SLPERSUM. 816
TO EnPAIKON. TO EBPAIKON ARrAAS.
'E),>,T]VIX0!; YP^i^i^"""'
8. 8. 'Exdjptjs.
EuXoYsiv.
-n'niy,-i lo 10. .10
Dvn <sh VDDT "iS mp ii 11. 11. 'AvaaTvGi crauTO) cif inoLp-
oiv SvavTi Toii XaoO.
16. 16. 'Axpo6'j!jTfav xapSlnf.
NU?» 17 17. 17. 'Ap^-.
A(i)poxoT:tav.
11. Surge, vade, proficiscendo 11. Vade, et prsecede populu 11. Surge tihimctipsi in profo-
ad facies populi. clioncni ante populum.
10. Praeputium cordis vestri. 10. Praeputium cordis vestri 16. Praipulium cordis.
17. Tollct. 17. Accipit. 17. ToUet.
Munus. Munera. Dona.
21. Laus tua. 21.Laus tua. 21. Laudatio.
Et teyribilia. El terribilia. Terribilia.
CAPUT XI DEUTEROISOMII.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAZ.
'EXXtivixoi; ypa[jiiJ.a(!t.
51'Vn i i-
^llD-D'
'-Qy an« -wa yn.sm ii 11. Hl. Ka"i f) YTJ, fjV u[i.etf otipxscO»
ixettjE.
nnurnS ncu?
wrr 12 12. 12. 'ExCT)T£t.
Tcn 'EvosXexu)?.
•nvn
"ETiiuxe^Oa'..
Aijjpov.
•
Vacal. Alius , in die synagogse.
Aliiis, in die ccclesise, sive, con-
cionis.
Oiare.
10. 10. Exterminare. Alius, consu- 10.
meie.
11. Vade ad proficiscendum in 11. Vade, promove ante popu- 11. Surgens, vade in profectio-
r.onspcctu populi hujus. lum hiinc. nem ante populum hunc.
16. 16. Duritiam cordis. 16.
17. 17. Admiratur. 17.
Munus.
21. 21. Gloriatio. 21.
Gloriosa.
CAPUT XI DEDTERONOMII.
ITTMMAXOS. 0'. 0EOAOTIQN.
AiaTtavTo?.
14. 14. EiaotTEtj. "A.lJ.0^, cuvd^et?. 14.
nmNn-"5y
mn mbK •
Lt sndfnilo le iiidonio tua. el in Qu.Tndo sederis in donio tua, Sedente te in domo tiia, et ara-
1."..
15. XopTacjjiaTa. IS.
IC. 16. 'H xapofa ao'j. "A.Uo(;,, fj 16.
xapota ufjwjjv.
illa.
S''deiiiL> in (Innid Ina el sinbii- Sedentelein domo lua, oiambu- Sedenle iii dorno tua , et amliii-
l.tr.te in v ia, et :iitu inlicnl^, el laiite in via, el accuinlienle et lante in via, et accumbente, et
suigeiitt'. siirj;enie. Aliier , sedeiite le in surgenle.
tlonio, et anibulanle te in via, et
dormiente te, el e.xsiirgente le.
20. 20. Limiiia. 20.
Et portariiiii luarum. Atius, et
in porlis tiiis.
21. 21. Ut loiigKvi sitis, et dies fi 21.
lioium vestrorum super terrani.
Atius, iit multiplicenlur dies ve-
stri, et dies (ilioium veslrorum.
ii. 2i. Ad occideiitem. Reliqui, no- 24.
vissinuini.
50. Occasus. 50.
Ibid. 'A., S., 0', 0., xaOri[j.E';ou, etc. Basiliensis. V. 24. OiXfii:: , EaxaTT)?. Ita Coislin., sed Basil.
Versio LXX Inlerpreluni in eililioie Romana, in "-4,1,?,., TTjs sa/dTr,;.
quibusilam dilleit ab ea, t|iiam Basilieiisis pr;efert in V. 50. 'A.,Ev6[jL. etc. Ex Eiisebio, De locis lle-
textu, iibi legilur xa9Ti[j.£vou^ iv oixio xa\ TiopEuo- braicis, et Hieronyino, (|ni dicunt sic vocem T\ZTJ
{jtivou;, etc. , (jualis etiain liabetur in quibusdam verti ab iiilerprelibns in librrs Niiiiieroriim et l)i'u-
e.xemplaribus editis Vide varias lectioiies Waltoiii. teroMomii. Vide supra notajii ad versiiin 7, cap. 1.
V. 2". "AMloi^, £v Tat^ '::'j),a:^ aou, clc, Ba^il. Ibid., oi Uoixoi, auXojvo;, etc. It;i CLiisIin.
(i.ec versiio videlur esse reliiiuoruin intei pretuni.
CAPUTiXII DEUTERONO.MII.
TOiEBPAlKON. TO EBPAIKON AKYAAI
nwan 2 2. 2. Bouviv.
EJOaXou;.
5.
12. 12.
21. 21.
pn 23 23 23.
DT1 '3
7. In omni missione nianus ve- 7. In cunclis, ad quae miserilis 7. In omni raissione manus ve-
stra;. manuni. strse.
10. Omnibus diebus luis. 19. Oinni tempore, quo versa- 19.
ris.
Froiulosa.
5. 5. In iiii,-i civil.iUiin. Alius. in 5.
una triliuuni.
CAPUT1XI[I DEUTERONOMII.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKOM AKYAAS.
*E/,Xr)vtxoT; Ypdjjiiiaj!.
omy rraa 5 u. 5.
jDnn NT 8 8. 8.
Sn XwyM.
V2U?J ^»:js« i"? 17. 17.
Eanius. Earaus.
8. Neiiiie igiiosces. 8. Ut raisercaris. 8.
V. 5. "/l.Uoc, i? oiV.o-j So'jXs£a?. Basil. edilioRoraana habet in lexlu , co.l. Basiiiensis iit
V. 6. 'A., avansijTi s;. Ex Coislin., ut et dua; vsriara interpretationem exhibet ad margineni : liic
oiusdeni inVerpretis lecliones versus 16. aulcra in textu babet 7:ap£Xewii£v, paoijufisv, \i-
Ibid 'A.l^cg, ^aSiuupLev. Hanc lectionera quam detur esse triura interpretum, ut Exod. iv, 18.
mann i I. 1. ns.piztixi'.7Qt.
-nz 2
-i"nn'il3
r-D-a '0-X(uv.
VERSlO HEBR.AlCl TEXT. VULG.\TA LATINA. AQUILA
1. Incidctis. 1. Inciiletis. 1. Circumcideinini.
2. Elegit. 2. Elcgit. 2.
Ut sit. Ut sit.
Peculii, Peculiarem.
u.iBubalura. 5._Bul)alum.
CAPUTiXHl DEUTERONO.Mil.
2:rMM.vxos. 0'. ©EOAOTinN.
6. IlapaxaX^aT] se. 6.
napiXGo)[ji,ev."A„Uoc, paSdujjisv.
}). 0'jx £7:ta7iXayx^'36r;a;(). 8. U'jx JuiTioOfiasi?. "A.^Joc,oux 8.
^xaTcXaYxv'-<jOT;<Jifl-
'AoExTjTOC.
17. 17. "Ov Tp^TTOv to[ji(jja£. "A.l.toc, 17.
xaStlj? sXdXTiaev. "Ai.iof , 3v TpoTcov
eTuev.
6. Horialus te lucr 6.
Innabitabilis.
7. 17. Quemadmodum jiiravit. A- 17.
Hus, sicut locutus est. Alius
quemadniodum dixit.
! 1 1. Vacal.
2. 'E^eXe^aTO. "Atloc: , apoei-
Xaxo.
reviaOat. "Aiiof , etvai.
6. 'OvuxtaTTjpa? '5vuxi"ov.
XTjXtoV.
SYM.MACHIJS. LXX INTERPRETES. THEODOTIO.
1. Vacat.
2. Elegil. Alius, praeelegit.
Uiigubrum.
Pil HE,X,\PLORLM QUyE SUPEUSUM. 852
TO EBPAIKO^f. TO i:ni'AIKON AKVAAS.
EX).T/r.zoJ^ Yf.duL[iai'..
.-D-En 7 7. 7.
n2:-iN,-i-n.sT
DnSzm 8 s. 8. i\£xpt[ia[tijv.
rarpcpi 9 it. !). toXiSei.
c-iDm 12 H 12. 'I|ov.
.nx-m 13 13 15.
2-iv-Sj nNi 11 U 1 i. Ka\ au[iiravTa x^paxa.
n;vM 15 r.. 1 ). lTpO'jOox4[JLT,).OV
'-uaS iclvijj.
1DK
pin "ICC ,,_-!' 24 24 24.
"OTSin 29 29 29.
Aquiiae .tctioncs versiium 1, 6, 7, 8,9, 12, 14, vorem n^;D verlit Symmachiis, Exod. xix, 5.
15,21, 26, pr.tfert cod. Coislinianus. V. 5. ".V.f.icf. aiyaYpov. Coislin.
V. 2. 'A.i.ioc , itpoti/.aTo. Biisil. Esi forte Syin- V. 7. "A.l.loQ, -ii? ojo XTjAa?. Ex Basil.
niaobi . qui vocem -in2N •repo£iA(5[<.T,v verlit Job V. 12. "A., i^ov. Coislin. Siiil Basil. Id ad voccm
wix , 25. nx-in versu sequeiue videUir referre, pr.tniisso
Ibid. 'A.l.?Dc , elvat. Basil. asterisco siiie interpieiis nnniine : ct eo refeien-
lliiil.'A.lJ.cr, i?aip£Tov. Basil. lacilo interprete, dum suadel eliam Viilgala, quie ^n"1,T reddit iiion.
id affert. Coislin, autem : S., kl7.ipc-:'rt. Sic etiani V. 13. Sic Ern. Giali. rNin, alii niilvuin , alii
CAPUT XV DEUTEROXOMII.
TO EBPAIKO.N TO EBPAIKON AKYAAS.
'E/AT^vixoT^ fpi.^\i.a.si.
-rnu? 1 1. 1 . T-Oij-aiJiJidv.
n:;,-rnN 3 5. 5.
;nsn
V
7 7. 7.
7. Roborabis, 7. Obdurabis.
S^", DELTERONOMII C.VP. XV, 851
SITSIMAXOS. 0'. OEOAOTIfll^.
XTiXa?.
8. 8. OvTjdtua;!.)'/. 8.
9. 'J..\.e.-Kiizi. 9.
12. 12. rpOiia. 12.
13. 15. X Ka\ zhv i;ov. 13
li. 11. Ka\ navTa y.opaxa U.
15. 15. S-pouOov. 15.
21. 21. Tw i.apoticrij. 21.
WXXoTpLO).
MfjTpic aCi-cou.
Loporem.
8. 8. Moriiciiia. 8.
9. 'J. Squamae. 9
12 12. Grypliem. 12.
13. 15. X Et ixuin. 13.
U. 14. Et oninem coivuni n.
15. 15. Slnilliionem. i:;.
vulturem dicunt ; sed coiijeclnra omnes. miili't, quia piofanatio est ( ul. irniamentiim )
V. 14. "A., xa\ (sC[j.-cf/zy. x^Spaxa. 0', Ttavxa xo- Dco Jacoi).
poxa, Coisliii. 1(1 vero ilecsl in etlit. Roni. Hiec (lausiila qii;e ncc in Hebraico, noc in aliqtio
V. 21. MYiTpi.; aO-coO. excmplari ant versione exstal iii liasiliensi co-,
Lasil. addil, "0? yap T.O'.zt toOto, (okI idTO- dice legilur in ipso texlii.
/axa 6ua£[, OTi (jiiajjj.d ^ixi {At. iifjviijia) tw 0i(j) V. 24. "A.Mof, dTrixTl "'^^ ^'>'' *^°*- ^x Basil. ''l
'Iax(u6. i, e. Qui enini lioo facit, ac si talpain iiii- V. 29. "AXlcc;, ^09pavO-f;!iovTac. I'^x codem.
CAPUT XV DEUTERONOiMlI.
ITMMAXOS. 0'. eEOAOTItJN.
1. 1. "A-.fejtv
3. 3. 'AXXoTpiov. "A.l.lcc;, dXXoyevTi.
1. 7. 'A-otiTEp^Et?. "A.Uof:, dro-
n:ttn
TOS I 1. 1. <tt^i
Vnn 5 3. 3. Z'J[JltOTiv.
':v Kaxoj/faj.
pzm Ev 6a;i6f,(j£;.
msv 8 8. 8. 'ETitexsai?.
naia noa lo 10 10. 'ETiapTiv ixo'jT(a)7.
n'av2 16 16 l(i. KaSioyj^.
p:nD3 17 17. 17. Ka-i oiiiv,
nm2c;i 18 18. 18. 'Axp'.6a3xa; Coisl. ex6i6«-
jtA;.
9. 9. 'Avd[jiriiia, XiYtov.
ir. 18. 'EirETctov. 18.
20. 20. ^dvTi au-cd. "AAJlcr:, PpuiQ-q- 20.
aexai.
'E| £vta'j-oO. "AMloQ , xax evi-
OUTOV.
2-2,
22. 'Ev zaXi ndXsat aou. 22.
'iJaauTO)?.
Siiiiiliter.
1. ndaxa. 1.
Koxtoseo)?.
'Ev dTOuSfj.
8 8. 'E|<5Stov. 8.
). 1. Pasclia. 1.
Existi de yEgypto iiocte. Alii,
ediiNit le Domiiius beus tuus de
iEgy|ito nocte.
5. Fermentiira. 5.
Ainiclionis.
In feslinatione.
8. 8. Exodiura. 8.
lialicntur. Sic dxp!5ajo[jt£vos, lccjislalor, Gen. xiix, ScUTd;. Ex eodem Rasil. Sic ctiain verlit Symnia-
10. Vide notara ad Levitici cap. xviii, v. 3. S., -at- clius I Paral. xxvi, 29. (*)
[') Moiiir redditlxSt6«3Tifj?, etuctor; sfA^o\\wiZi\,exaclor rei jiidical<x,a\>pnriio\ qniinjui vocal. DR.itii.
8N0 HLXAPLOUUM QUi*; SUPERSLNT. 860
imn-NS 1 1.
2. 2.
Nny 3 3. 3. STpattdv.
rnvinn nncv: i 4. 4.
CKn-nx 5 5.
Dny D'r.1? i 'S-Sy 6 (i. 6. 'Eit\ OTO(AaTo? 5uo napTupwv.
kSs' 8 8. 8. 'E6au(iaaT(I)9T).
2. In oculis. 2. In conspeclu. 2.
ri. Mililiie. 5. Militiam. 5. Militiam.
4 Facta est abominatio. i. Facta est abominalio. i.
o. Viniin. 5. Virum.
Siiper ore diioram testium. 6. Super ore duorum testium.
6. In ore duorum.... lestium.
8. Miiabile fuerit. 8. Difficile et anibiguum. 8. Mirabile fuerit.
11. Secunduni legera, quam do- 11. Juxla legem ejus. 11.
ccbiiiii te.
'ITK» 1 1. I. nCpa
ni-n 3 3. 3.
3. 'aciificiura. 3. Vicliinas. 3.
8. Vendiiiones ejus supcr palri- 8. Excepio 80, quod in urbe sua 8. Vcndilionnm ejus supcr pa-
bus. ex paterna ei successione debetur. tres.
m Di;UTEKO.\OMII CAP. XVIII. S(;2
o. 3. Onialii. 3.
4. 4. Facla est aboiiiiiiutio. Atius i
factiim est lioc.
5. 5. Honiinem. Alius, viiura. 5.
8 8. Inipossibile fuerit. 8
10 10.Secundum verbum. .Mius, 1 ,
secundum rem.
Sancila fuerint tibi.
CAPUTXVIII DEUTERONOMII.
lYMMAXOS. 0'. ©EOAOTIflN.
1. 1. Kap-tu;xaTa.
5. 3. ©ujiaTa. "A.J.loc, Ou3taj.
8. T^; XTif;3£ai;'dxa3t:o;Tti{ xaTi 8. n).f|V Trj? rpaaeto.; ttj^; xaTi
Ti; TiaTptii?. naTptav.
S\MMACHUS. LXX INTERPRETES. THEODOTIO.
1. Obbtiones. 1.
5. Sacrillcia. Alius , lioslias 3.
8. Possessionis uiiusqnisque se- 8. Prajter venditioneni, qu»; est 8.
cuiiduni familias. secuiidiini famiiiam.
sa3 HEXAPLORUM QL^ SLPERSUNT, C«.l
'JVTI rvtoofaxT^;.
urw-^i'
rizz"!
Snin 2 2. 2. XwptT£t;.
j':n 3 5. 3. 'ETOttiaseij.
-21 i i. i.
snrh S. 5. -ExxAilat.
nm:i r 'E?w30r,.
n-i^S pn;3 'Ev TiJXuxt Tou xMai
'p: 10 10. 10. "Aetoov.
Possederis eas.
^ Possederiseaiu.
Et Iiabitaveris. liabilaverisque.
i. Verbum. i. Lex. 4.
Iii securi ad cscdendi m. Iii SHccisionc lignorum sccuris Iii securi ail taedenuur
lugerit.
10. Innocens. 40. Innoxiiis, 10. Innocens.
4'*. Terminaverunt. 44. Fi.xerunt. 14. Terminaverunt.
IS. Surgel. 1.';. Stabit 13. Surget.
10. PiiPsiimpsit. 19. Cogiiavii. 19. Cogitavit.
Notae et varia^ iectiones aJ ca]). XIX Dcuteronomii.
y 1
.
Lectiones ex Basilicnsi mutuamur, pra;ler illas Aquilse vorsuum 2, 5, 5, 10 , 11, 15, 49, qiias ffj.
l.oisrni. dopronipsimus.
3
:}GS
DEUTEUONOMIi C.AP. XIX. B0«
K),r,5ov'.C(5[jisvo?.
£»] JJie tO(JXOTO'j [AEVO^.
11. 'E^jiaifSwv i^TiaoiBrjv. 11.
Dominus.
Et possidebitis eos. Alius, possi-
debis.
Habitabitis. Alius, Iiabilabis.
2. 2. Secernes. 2.
3. 5. Conjecla. 3.
5. 5. Ad coUigenda. 5.
E.xcussa fuerit.
Securim csedentis.
CAPUT XX DEUTERONOMII.
TO EBPAIKON TO EBPAIKON AKYAAS.
E),Xt)vixoJ; YP«H-[i««.
2. 2.
uSSn'
32"^.!
.1 \ !. AouXeuTOusf ffoi.
8. Corde. 8. Corde.
1 1 . Et servient tibi. 11. Sciviet {
populus ). 11. Servient tibl.
15. Qu.-E non de civitatibus gen- 15. E( iinn sunl do )iis iirbibiis, 1,1.
Agri. Vacat.
In coarctationem. Yacat. In iniinitione.
V. 2. 'AXlc^, iv tio Ey-)-(*Eiv os, etc. E\ Basil. x.\!, 4. Coi.slin. oi XoctoE, pro SXX. Basiliensis.
V. 6. 'AXJ., 0'jx J),atxtoj£v auTiv. Ex B.tsiI. bis. V. 8. "AXL, CiZTizp T)xapSia. Sic Basiliensis.
Videtur auteni esse Aiiuil» , qui vocciii vbu vcrlit Vcrsiiiim II, 12, 14, l'J, 20, Aquilae leclioncs
).atxtI>aouat Ezech. vii, 21
, el bn Xalxo;, I Reg*
, pisfeil Coisliii. cod
DEUTERONOMII CAP. XX. f.70
CAPUT XX DEUTERONOMII.
SYMMAXOS. O'. 0EOAOTIQIN
•!i6Xz[i.o\i.
ITpovo|jie'J3L'.g.
npovo|jL;flv.
V. 1.5. "A.U., al ou'/\ dTti twv, elc. In edit. LXX V. 19. "A.I.I., k\i tcT) dypcTj. Basil. Et sic alia
desiileianlur baec, i5o'j Sr) , elc. ,
qu;e in llebra."0 qiuedam exeiiiplaria. Videlui aulem csse leclio re-
habentur liquorum.
?7I
HEXAPLORUM QVM SUPERSLNT. 872
i. TevovTtjjouatv.
IS-^Tl i i.
5.
W. 5 5.
•in-i\yb
AetWjpYEtv.
17. 17.
MH 17
rrc:in t:Ewa
lujjLTcootdCe:.
NOOI
i»n'i vw ^N-ffii-S^i 21 21 21.
-Sv inx n'Sni ncm mQ-TiSBJO Mizu><lfi. xa\ xpijjtaiTj.; aOxbv ez\
-'3 v;n-V; inS33 ]'S.-i-nS : yy ^uXou, 0'jx a'J/.i[jOif;!ieTai ih vsxot-
nT3 i:^3pn -lUp jj.atov auTou £7i\ ^uAou* dXXi Oa-
nSSp-'3 NVin
nxiov 6d'|et; auxbv tj Tii fi[>-ipii
•;]nciN-nN Nmsn nSi '",Sn 'hSn ixztvTj. "Ori xaTdpa Qeou eiTiv 6
nS™ ^S 7n3 -,'nSs m^ -ib?n xp£|j.d;jtevoj, xa\ ou [ii^ [.ttavEt? Tf,v
3(6ova cou, f,v KJpto; 6 Gei; Stoiet
cot xXT)povo(ji[av.)
22. et 23. Et cum fuerit in viro 22. el 25. Quando peccaverit 22. el 23. Et cum fuerit iiiviro
peccatum judicii moriis : et inler- homo quod moi te plectendum cst, pcccalum judicium moriis, et
in
licieiidus fuerit , et suspenderis et adjudicatus morti appensus fii- occisus fuerit, etsuspenderis euin
eum super ligno , non peruoclabit erit iii patibulo, iion pernianebit super lignum Bon commorabitiir
:
cadaver ejus super ligno, sed se- cadaver ejus in ligno, sed in ea- inorticiniim ipsius super ligiium :
pelies eum in die ipsa, quJa male- dem die sepelieiur, quia maledi- sed sepeliens scpelies eum in die.
diciio Dei suspensus et non con- : clus a Deo esl qui pendet in ligno illa : quia malediciio Dei esi qui
Dominus Deus tuus dat libi ha:- luam, quam Dominus Deus tuus bis liuinum tuam, quam Dominiis
reditalem. dederit libi in possessionem. Dcus tuus dabit libi haerediialem.
V. 3. 'A., dvTipr);j.£V(;). Coislinianus. Codex insi- V. 14. 'A., exaxoj/i^oac. Hsec et reliquse paritcr
gnis, unciali charactere' VI vel vii ssculi, quadro lecticnes usque ad veisuiii 21 , e.\ eodem Coisli-
scilicet et rotundo, cum accentibus et spiriiibus, sed iiiano prodeunt.
noii iibique positis : nam saepissime omiituntur ita :
V. 21. "AJ.lci;, y.aiT.ii 'IspaT}. dxouoa; <fo6rfii\-
nl aliquando paginas fernie intcgras iis destitutas osTat. Ex Basiliensi.
ippcrias, et in iiutis marginalibus prima: manus
iiuuquam reperiantur. V. 22. Has omnes lectiones plenas Latine lan-
V. 4. 'A., TevovTojjoujtv. Idem Coislin. Alibi le- tum fxcerpsiinus cx Ilieronymi Comment. in F.pist.
Aquila, T£vavT(5ti). ad Galatas, c. 5, ubi eliam LXX liitirpretum vei-
git
V. 5. Hic variant exemplaria, iiam alia, iT.EJl^a-.o, sioiicm Laliiiam, qiialem damus, allulit. Ne porio
alia e^cXi^aTO habent. Edit. Bom., ir.iXs^zv. spatium niiiiium vaciium relinqueretur, Graeca ex
Ibid. "A., X£tToupYetv. Coislin. Lalinis eonciiinavimus secunduin moreni vertendi
873 DEUTERONOMIl CAP. XXI. 874
CAPUT XXI DEUTERONOMil.
SniMAXOS. 0'. 0EOAOTIDN.
5. Tpau[jiat!ot. 3.
4. NeupoxOTCTjaouTtv. i.
(St|xatov aCiToO iT:\ ^uXou, dA).a "a^ij auTou ETil Tou ^uXou, dXXd Taoi^ 6d- xpi[j(.aTov auTO'J eTrl tou .^uXou, oxt
6d'|Ei? auxbv sv tii i^[J.ipa autii- (J/STe auT6 ^v tt] fyxipo: cxetvTj OTt •
Tatpf) _6d'|£t? a'jTov ev f][jt^pa
xfi
dx: Sii TJjv ^XaacpTi^j.tav tou Oeou xexaTT;pap:evo.; UTti Oeou irdi; xpe- a'jTf/0T: xaTdpa 0eou eaTiv 6 xpe-
ixpEjJtdaSif;, xa\ ou |jiti [itavetj ttjv [jtd.aevoj er't |uXou- xa\ ou [jit] [jita- [xai^evo; • xat ou [j:r] [itavef^ t-I]v
YTjv aou, i^v Kupio^ 6 fc)eo; sou Stii- vei^Te TT]V yrjv t^v Kupto; 6 0ei; aou dSatj.d aou , fjV Kuptoj «5 0ei; 5ui;\
ost aot eS; xXr|povojjitav.) 6t6tua£ aot ky xXfiptj). aot xXT,povo[j:tav.)
i. i. Caedent cervicem 4.
Adstare.
U. 14. Humiliasli. 14.
17. Fortitudinis ejus. 17. Lilierorum ejus. 17.
Primogenita. A/iiis, jusprimoge-
nilurse.
22. et 25. Si autem fiierit lio- 22. ct 25. Si aiitem fuerit in ,^22. et 23. Et qiiia erit in viro
miiii peccatiiiii .irt jiuliciiim mor- ali'|^;o pcccatum ad jiidicium mor- peccatum in judiciiim iiiorlis, et
lis , et occisiis fueiit, et suspen- lis, et moitiius fiierit : el suspen- morieliir , ct suspendes eiiin in
deris eum siipcr liguum, iion por- derilis eum in ligno , noii lioiiniet ligiio , non
dorniict moriiciniim
noclabit cadaver ipsius supor li- corpus illius siiper lignum, scd cjiis siiper lignuni qiiia scpi'.!l»ia :
gnum, sed scpullura scpelies ciim sepelienles sepelietis cuni in die sepelies cuiu in die ipsa , quia
iii die ipsa quia propler blasplie-
: illa qiiia maleilitlus a Dco oinnis
: nialediclio D;'i est siispeiisus : et
miam Uei sujspensus esi, ei non qui penilel in ligiio : el iion con- noii coiilaniinabis adaina liiain,
contamirialiis tcriam tu;iiii, iiuani tainiiialiis leiiaiii lu:in>, qiiaiiiDo- qii,".m Duniinus Deiis tuus dederit
Doininus Deus liius daljit tibi ad minus Deiis luus dabit tilji in bse- tibi in liaere.ditatem.
kereditatem. reditatem.
pularet aliunde desunipta. Pergil aiilem llieionyinus [xdj.t£vo;, malcdiclio Dei qui appensiis csl. i
idesl, «
post allatamquatuoriiiterpreluiii versionem: «Porro Dieebat milii Hebrasui, qui me in Sciipuiris aliqua
AD.\MA, tcrra sive bumus, liiigua Hebiffia appella- e.v parle iiisliluit qiiod possit et iia legi « Quia :
,
tur. In eo auleiij loco ubi Aquila et Tlicodolio si- coirtumeliosoDeus suspeiisiisest. » Ibec iilciico con-
mdiler Iranstiilerunt , dicentes : « Quia malediclio gessiinus quia faniosi^sima qiucsiio est et nobis ,
Dei est suspensus, j in Hebr;eo ila puuitur. CIll (;.\- solct a Judieis pro ins.inia olijici qiioil Saivalor ,
•LALATH ELOIM THALUI. ILec verba Ebion ille noslcr et Dominiis sub Dei fucril nialcdiclo. Pri-
Haeresiarciies semi-Cliristianus, semi-Judaeus ila iii- mura igitiir intuendum est, qiiod i;on qvicr.r.que
terpretalus cst, oti iJ6pi; 0£O'j 6 xp£[jtd,u.e';o;, id esl, in ligiio pependerit, nialedictus sit , sed apud Deum
quia iiijuria Dei esl suspeiisus. Meinini me in al- qui peccaverit , et pioplcr scelus niorti fuerit ad-
4ercatioiie Jasimis et Papisci quae Graeco sennone
. judicatas, sublaliisque in cruceiii, etc. »
nN->n-NS 4 i. i-
rh^zv -5 5. 5. 'I,!jia-i!Jjx(5v.
Dic ro-iNm 7 7. 7.
D-vhz 9 9. 9. 'AvojxoioYevi?.
11. Coniexlura. 11. Quod ex lana el lino con 11. Co:itra dispositum.
textum est.
-rtD-a 2 2. 2. Majji^rip.
n:na Nsr,-': 9 9.
5. 5. 2tg).t]v. 5.
7. 7. Ka\ TCoXuriiJis po? Tivt). "A.3.1oCi 7.
xa"i y.ay.prjypiy.o^ r]."A.l., IgT[.
yii.)
10. 10. 'E-i T?) auti. 10.
H. 'ExspOYSvij; 1 1. Ki6or,AOv. 11.
14. I i. npo-ja7t3Ttxou; Xiyou;. 14.
21. 21. 'Acppoouvriv. 21.
25. 23. napOdvo?. 23.
24. 2i. Trjv vcavtv. 24.
26. 26. T6 7:paY|jta. "AJ.I0C , Tb 26.
^TJi^a.
5. 5. Slolam. 5.
1. 1. C)AaS[a;.
2. 2. 'Ex r.6pvri^.
1
"A.i.loc, edv ec^XOTjs etg rfXepiov
2. 2. De scorto.
4. 'i. De Mesnpntaini.T. Alius, a
Bkthur Syiis lluvioruin.
8. 9. Si autem egressus fueris ad
castra ponenda. Alius, si egressus
fueris iii belluui.
87) HEXAPLORUM QU^ SUPERSUNT. S80
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAA2.
'EX).r,vi-/.ots ypiii.y.asi..
Aquilx lectiones versuum 1, 2, 4, 10, 15, 17, Basiliensi, absque interpretis nomine : illud TITQ
21, ex Coislin. prodeunt iion expriniitur in LXX interpretibus , ncqui; in
V. 4. 'AXJ.og, iitb BaOoJp Supfa^ «OTaiJiijv. Ex Vulgata : estque nomen loci vel regionis. Videtur
.-iu;-n 5 5. 5. Kaiv^v.
•nvs\ 7 7. 7.
9.
'aiay.TTi.s* 11 H. H. XpEoSostov.
'Ka.V2 12 12.. 12.
npTjf Atxatov.
pu?vn"i<S 14 14. 14. OO auxotpavxijaEt;
7. Et auferes. 7. Auferes. 7.
9. Ex ./Egypto. 9. De .(Egyplo. 9.
inendum esse in Basiliensi BaSoup pro cpaGoup V. 14. 'A., xa\ tou 5ouvac, elc. Hasce trium le-
nisi foitisse inierpres legerit nTO. ctiones exliibetBasil.
V. 9. "AUJ.OZ, iiiv e^EX0](i? gi? TtiiXEjxov. Basil. V. 23. 01 Joixol , ixouaiov. Basil.
5. 5. npoatfiJtTe»)?. 5.
7. Ka\JroXi$ei?. 7. Ka\ l^apeXi;. 'AJ,J,oq, xa\ £|a- 7. Ka\ iTttXiSsts.
ptixe.
5. Nuper. 5.
Oj).ov.
20. 20. 'PaeSbri;.
21. Non racemabis. 21. Non coUiges remanentes ra- 21. Non raccmabis
cemos.
V. 1. 'A. , pt6Xiov xontjs , etc. Triura leciiones V. 1 3. "AJiJlcc, ^v xpsfjSosta aixou, Ex Bas;-
fxliibet Basilieiisis. liensi.
Caeteras .\quil£electiones,nempc, versuum, 5, 11, V. 20. "AJIJ.., eXa£av <jou ou dTEuavtljaei?. 'AJtX.,
1 }, 15, 19, 20, muiuamur ex Coislin. tT]v ^Xatav cou oO TpuYriset?. Basiliensis : nec mo-
V. 7. S., 0., xal tT.ilileii. Basiliensis. net cujus sint liae versiones; qus sane ad alios in-
V 9. "A.L?., ^x YTJ; AtyuTrtou. Basiliensis. lerpretes pertinent.
V. 12. "A.Ll., I[jiaT[(i), ot sequcnti, iiU.i.Twv. Basi- V. 21. 'A., ojx inttpuXXtTEtc. Basiliensis el codi-
iiiiisis , taciio interprele. ces Regii qui hanc notam habent
,
"AnuXa? tpTi(i'iv,
:
iVsm 2 2. 2. nxoJiiaTfaei;.
Ilpi? lipxe-rfv.
-it Wih s 5 5.
'ETttYa|ji6p£uij£t.
iSn 6 6. 6.
ApaYfia.
20. 'E),aioXoYii?. 20.
Oux ^Tiavaaipi^'''; xaXa[J.Tjaa-
aSai xi (57iiCTti)(jou. "A.Occ, eXaJav
oou, oO (jxECfovtiiaEi;. "AXlof, ttiv
IXaiav aou, oCi Tpuyrjjsi;.
41. 21. Oux ^TtavaTpuYTiaEts.' 21.
*'jx imcpuXXtssti;, 9uXX\? ^ip 6 piixpb; pitpu?, ij ol verbum ETitcfiuXXfCstv , racemationem facere : quj
dTOitlTitovTS? ^iJi)Y£c, xa\ uTtb T3t tyuXXa Euptcxi- usi sunt et LXX
Thren. i 22, sitttfiuXXiaov auTOlc,
,
racemo subjacet : item racemalio Abd. v. Hinc veritas habet mbbj?. >
'2. Ko9t£i«. 2.
yacal.
5. Wt[ i-^-^iZ,o\z\. "kJ..l. , (kXXo- 5.
zplw.
KaTOtxfjset.
Vacat.
5. 5. Non appropianli. Alius, alie- 5.
no.
Cohabitabil.
C. 6- Pariat. Aims, natus fuerit. 6.
Alius, pariet.
7. 7. Fvaler viri mei. .7.
'AYTCeiov.
Tza 'D-IN 5
V. 2. 'A., Ssa orast; aizh yr; coy, etc. Has inler- V. 5. 'AMoi:, 2'J.oiav iTzilir.zw. Es Basil.
prelationes mutuamiir ex Basil. V. 12. "A.?.?tc . ^i^-:tXrjc6T)aov-ai. Basil. Est forte
Ibid.'A., dYYsTov. ExCois!in.,utetC3etcrxquslioc Aquila; qui VjaUT» vcrtit i[ji7:XT,aeTJsov:ai, Psal. xvi,
in capite sequuutur omnes Aquilae iiilerpretaliones, li, et A., S.; tsai. i, 11,
m DELTERONOMII CAP. XXVI., 890
i:rMMAXOS. 0'. GEOAOTIflN.
CAPUT3XXVI DEUTERONOMII.
SVMMAXOS. 0'. 0EOAOTICN.
i
2. 0'j iiv elsev^YXT)? a-r.h tTjJ 2. Tr,? yr\c oou oaa 5v {v^yzri;. 9.
KdpTaXXov.
S. Suptav dTr^SaXev. "A^.ioc , "•
Suptav (i7ti),i7C£v.
7. 7. Tijv xaTioivajffiv ^jjitilv. 7.
Et? ixdOapTov.
•17. 17. EVXou. 17.
Carlailuni.
5. 5. Syriani rejecit. Alius, Syriam 5.
eliquit.
7. 7. Humilitatem nastram. 7.
12. 12. LKlabuntur. Alius, imple- 12.
f.uiitur.
V. 13. "A., i^iXefa. Synim.nchus et Theoilolio Gen. XL7r,3, 'Jx n'U?Nn veilit, ip/J] Xuttt]?.
Tnceni mvzivcrlernnt xa\ kmlict'.^, siipra, xxiv, 7. Iliid. S.. ^J TT^vOst [jiou.Coislin., quam versionejn
V. 14. 'A., iv XJTiri [jtou. ExCuisIin. Idem interprcs scquitur Vulgala, iii luclu.
891 HEX.\PLORUM QU^ SUPERSUiNT.
C.-VPUT XXVIl DEUTERONOMII.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS.
'EX).T)vixoI; •(piy.y-azi.
nvz-^-u} 6 6. 6. 'A7rT,pTlT}l^V0U?.
23. Cum socru sua. 23. Cum socru sua. 23. Cum nuru sua.
-laiir? 1 1.
ns 4 4. 4. Ka.pT.6i.
7n2 6 6. C.
,-.
vnpm
tSv
nninan-nN mNnrrnx 20 20 20. Sjt4viv xaV yaY^Satvav.
myaan-nNi 'EmT((iT]aiv.
6. Benedictus. 6. Benedictus. 6.
15. Obedieris. 15 Audire nolueris 13.
1. tuXdsasTe rcSaav TT]Vcv:oXf,v 1. 'I>uXaTa;oOs Tidsaj 'ui; evxo- 1 . 'f uXdffuou "tT]V Ttaiav ivroXfiv.
>.d;.
6. 'OXoxXfipou?. 6.
4. 4. "Ex-j^ova. 4.
'AvdX(uaiv.
A. 4. Foetus. 4.
CDnsnmptionem.
2 21. Mortem. 21.
D-irrn
]1T.7n 28 28. 28. 'Ev Kdipihaii.' '
ZuyiSv
P'i"
pn U7'Nn 54 54. 54. TputfiTjT^s
vin IIovripEuoETat,
Et prurigine. Prurigine.
Ei stupore. Furorc.
30. Concuinbet cum ea. 50. Dormiat cum ea. 50. Concumbet.
Piofanabis eam. Yindeniies eam. Profanabis eam.
5i. Videntes. 32. Videntibus oculis tuis. 52.
4S. Et servies inimicis luis. 48. Et servies inimico tuo. 48. Et servies inimico tuo.
50. Et pueri non miserebitur. 50. Nec misereatur parvuli. 50. Puero non condonuK..i
u2. Et anguslix libi. 52. Et conterat. 52.
27. E!?Ti xpun^i. 27. 'Ev Tal? 'ESpai?. 'AMloj^, tl^ 27.
trjv sopav. "AMaig, et? ris ^opaj.
''EXecpavttAsei. KvTjCpTl.
Elepliantiasi. Prurigine.
28. 28. Cxcitale. 28.
Excessu mentis. A/iws, stupore.
•30. 50. Habebit. 50.
Vindcmiabis eam.
32. 32. Aspicient. Alius, videbunt. 32.
Deficientes .erunt. Tabescenles. Delicienles erunt.
33. 53. Provcntus. 53.
34. Vecors. 34. Slupidus. 34.
55. 53. Curari. 33.
37. 57. In aenigmate. 57.
Fabulam.
48. Et servies inimico tuo. 48. Et servifts inimicis tuis. ali 48. Et scrvies inimic(
ter, ct servies ibiinimicis luis.
Veclem.
49. 49. Vocem ejus. 49.
50. 50. Juvenis non miserebilur. 50.
52. 52. Et allriverit le. Atitis, et 52.
donec allrivcrii te.
53. 53. In angustia. 53.
Tribulabit.
94. Dclicatus. 54. Mollis. 54.
luvidebit.
899 '
IIEXAPLORUM QU/E SUPERSUNT. 930
p''V:l TeXoufjiivou;.
]13X-1 'ExXt[itucrcouaav,
57. Et in parvulam suam, Yel, 57. Illuvie scciindarum. 57. Deuterium. Yel, secuadinx,
secunilinas suas.
59. Miiificabit. 59. Augebii. 59, Mirificabit.
Et slabiles. Perpetuas.
SO, 5-2, 53, 35, 37, 48, 49. 50, 53, 54, 56, 57, 59, V. 22. 'A., jTsptcfXiUOfitl). S., 0., itcptifXoYtstJtu. i{n
V. 15. "Aii(3f, ay.oji oxou3t,t:. Ex eodem. dem Basil. S'ide Exod. ix, 14. Sic veriit Synima
Ibid. KatTJt, elc. Ex Ern. Grabe. cbus, II Reg. II, 17. — Coislin. habel , 2. 0., Tpo-
Kl,
roelius quam Basil. , 'A. , a-avr, xa\ tpayEoatva. S.^ttjv interprete, quem sequitur Viilgala.
d/opTasiav. Siconines inss. Regii, Basil. et Drusius, V. 27. r., si^Td xpuTTTd. ExBasil., utctlcctiones
qiii solius Syinmacbi lectionem habet. 0', JxXt-— sequentes cxceplis iis quas bausimus e\ Coislin. Edi'
St
jAtav. Coislin. ad marg., ExOXti^iv. lio Romana liabet e£; xijv ESpav. — Coislin. S., tXe'
1X1 5 3. 5.
i
•krth 5 5. 5.
5. Viderunt. 3. Viderunt. 3.
5,
66. Il£p\ tfis C'-»J'i? tJO'-»' 66. Tt] ^iori 30U. 60.
Tabescentem.
66. Circa vilam tuam. 66. Vitx lux. 6().
2. 'Evtomov uiJKov. 2.
3. 'Etopdxaatv. "AJ.loi, elSov. 5.
5. OuxaTeTptST). 'AJAot; , oux 5.
eTOXattoOr,.
6.
6. M£Oua(ia.
'snSi 8 8. 8.
l^yj; zi2na
26. Et non impariitiis cst eis. 26. Et quibus non fuerant at- 26. Neque partitus est eis.
tributi.
6. 6. Sixepo. C.
5'j).o(p(5pou
Tcurn 4 4. 4.
6 6.
-pv 6.
"]3T IlapfiffEt.
Ax'Jp(jJ50'J3i.
^E.-n
^Kirnn-is —'rn 21 21. 21.
r\Tr^ "inN
n"ni'i nuT
TjS E£? [jLapTupiov.
nN-ip",
29. Post moriem meam. 29. Cura mortuus fuero 29. Post morlera meam.
Corruptione corrumpemini et Iniquc agetis, et declinabitis. Corriiptione corrumpemini cl
recedetis. recedeiis.
Et eveniet. Occurrent.
'Avfi.
Aiaaxeoiwja!.
-21. 21. X
Ka\ ^tTTat oTav eupioJiv 21.
V. a'jtov y.azi TioXXa xa\ OXt^/en.
MapTupoOaa.
T^i^v TrovYiptav auTwv.
-2L 24. Et; TiXoj. 24.
DimitSot.
10. 10. Scenopegi.-c. Mius , taher- 10.
naculoium oireclionis.
18. 18, Avertcndo avertam. 18.
19. 19. Testillcans. Atius, in testi- 19.
inonium.
20. 20. Faslidient. 20.
Exacerbabunt me.
Dissipabunt.
21. 21. XEt eritcuminvenerinleum 2»,
X niala multa et angustije.
Testilicans.
Malitiam eorum.
2i. In liiiem. 24.
27. 27. Exacerbantes- 27.
29, 29. Post moriem meam. 29.
h\V ]'K1 4 4. 4.
'nm' 11 11. H.
tiPE' 'ExTStdja?.
m 12 12. 12. 'E^atpi-ue.
Ti u'}iijua
'mn2*Sv TOj-i' 15 15. 13. 'Er"i "rTii;
Y^i? «£>-
Tou? avc6;6aj£.
AuaTT;p(5v.
5. Corrupit sibi, non filii ejiis a. Peccaverunt ci, ct noii filii 3. Corruperunt ipsi , non fili'
cjus in sordibus. ejus.
macula corura.
6. Creavit te. 6. Prseparavit te.
C. Firmavil le.
Inveniet eum in tcrra dc- 10. Invenit eum in lerra de- 10. Invenit eum sicut uvam in
10.
scrla. deserlo.
serii.
Iu loco horroris «t vaslse soli- In inanitaie ululalus dissipalae.
Et in vastitate ululatus solitu-
ludinis.
«liiiis.
11. Voliians. 11.
11. Molitabit se.
2. 'ilatX 8jj.6poj. 2.
Kat (l(a£\ vtcpitd^.
Kati api3;x6v uiuv 'IspaViX. KaTadpi6iJ.iv dyY^'''^^'^ 0sou. Kaxi iptSjjibv uioiv 'lapaifiX,
Atsl,-.
14. Taupojv. 14
Ka\. TpdY«»v.
Olvov.
10. 16. Ilapw^uvav. 16.
IlapETcIxpavdv (jLE. 'A.lAajr:, ijs-
•jclxpavav. "A.J.iof , EjsTcelpaaav.
2. 2. Qiias. imber. 2.
Et tanquam nebula.
4. 4. Et iion est iiiiquitas. Alius , i.
non esi iniquitas iii eo.
8. Quando dividebat.
8. 8.
10. 10. Necessaria tribuit ei in de- 10. Invenit eum sicut uvam is
serto. dcserto.
In sili sestus, in terra inaquosa.
'JTDV3 21 2i.
21.
Su 'A-oppiow..
1ZV 2-i 24. 24. XoOv.
rax' c?»N
2" 2S. 25. 'Av5p!;j r.oliS. -
iS n:un d.ti j'ni 28 et 29 28..29. 28. 29. OJy. Ig-vj sv aJ-:ot? <f
p4-
VTiii?- (Coisl. o\iy. ^;ir,sav) 8'.f£/,ov
Dn»-inNS 13131 nxi iS':»' iD:n
idO^ijOT^iiv iTijTaafla'. aijzr^'/.
-vvETiiOT^iav e!? iuyaTTV aCiTojv.
^li' i:-tTi': N'S 'D 31 31. 51. Oj/ (ji)? GTcpEbj fjfJ.tTw, GT£-
pei; auTiov.
IV M 46. 40.
cnpi
.53. Et caput aspidum crudele. 55. Et venenum aspidum insa- 53. Eicapul basiliscorum iinmi
nabile. sericors.
51. Noiine ipsum recondiluiii 54. Nonne hpcc coiidila sunl a- 31.
itpud nie? pud ine ?
pjus. pjus.
Vindicabii» Ulcisieliir. 1
317 CAPUT XXXII UEUTERONOMII. 918
'AdUV^TO).
54. Nonne liaec reposita siini 54. Noiiiie ecce lixc congregala 34.
apud nie ? suni apud nie ?
3.3. 55. Parata. 35.
50. 56. Dissolulos. Alius, remissos. 56.
40. 40. De.Mcrara raeam. Alius, 40.
do.\tera.
41. 41. Acuain. 41.
42. 42. Piincipum. 42.
Ininiicorum. Aliiis, genliiini.
43. La>tamiiii gcnlcs ruin po- 43. Exultate gentes populus fijiis*
pulo cjus.
Viiidicabil. Aliiis, e.xquiril.
Tig IIEXAPLOUUM QVJE SLPERSUNT. 920
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKVAAS.
'EA/.r,vixoir y(.i.\).\.i.'3.T..
-irDi 'Ei'.'/.h-.-x:.
21, 25, 50, 53, 5.1, 41, 42, 43 (alteram), 50, 51, verlit suffmenlem enm sibi fecit in terra deserla.
:
iiiiitiiati suinus ex Coislin. Theodolio vero legisse videliir n:naa 2JV3 inNSQ'
V. 4. "A.f.iof, 0'jx IsTiv (i5'.x!a £v au-w. In Basi- Eupsv autiv w; a-ja^uXT^v ev eprjjjiw. Nisi forle dica-
lniisi. In edilis tojv D' decsl jv auTw. Sed iii veleri lur hanc versionem hiic Iranslalam csse ex Osee ix,
Itala legebaliir : iwn est in co miqmtas. 10, ubi sic legitur in Hcbraeo ^riNVa ~aTCi2 D"3;V3
V. 5. 'A., S^.etfOctpav aOxip, elc.
Il.isce Aquilae et
Symmacbi lectiones post editioiiem Komanam affert
SkTC' , ubi LXX sic veiiuiit, oj? oxatpuXTiv Jv
Epf;;xc;) Eupov t?jv 'Icipaf|X : Sicut uvam in deserto in-
Urusius : 0', TijjiapTorav oux auTto tixva (.tojfiriTa.
veni Israel. [ AqMilac scr:pti(ini'm T|up;v exliibd cod.
Vi-tus Itala peccaveru.it iwn ei lilii maculaii.
rorina consule Stepliaiii Yhesaurum
:
Coislin. De tali
V. 8. 'A., £i; t{-Tipov uitov 'l7par,X. Ila Basiliensis nup-r a Dom. Didol edilnm. Drach.]
qiii tamen niendose liabet, '.\., uiwv 0£ou
cij 6T)pov lliid. 'A., £v xEvwijLa-:'. fJ).o).UY[jiou fvfavi(j|iivr,(;.
uiou 'Ijpar;)..Regii et
.Mss. Drusius, A., S., Tb., Sic ("oislin. mclius quam editio Roinana ".\.,
, ev
xata ipiOixov uiiov 0:ou. S( holiastes RomaRiis : OTaxTw, (ioixf,Tti) , f,9avi3;jicVT] : qu;c veisio vel est
ou-tt)? oi 'i.mr.ij'. £p[j:r^v3uxa\ ixoioiijxaaiv, xa-i ipiO- allerius interpretis , vel ex '
nliis Iranslalionibiis
(i6v uioJv 'lapafjX. Sic reliqui interpretes
ediderunt , consarcinata , ut quidem existimo. Certe Aquila
secundum numerum filiurum Isracl. INam sic solent Inn verlere solet XEV(o[ji.a.
scholiastse biijusmodi , quaiido pariim interest dis- V. H.A'.c!j. Coislin. 5iT;T(i;.
criminis , omnes simul leferie, neglecta parva le- V. 15. 'A. , 'tTV. ih ij'.J/tjj[ji.a Tii; fT^; autou; 4vE6t-
etionum varieiate. Omiies Regii codices addunt fjaaz. Ila tres Regii codices. Vocem rcCi Aquila
Sainaritanum ut trcs reliquos edidisse. Coislin. — sape vertil ij'.[jtijp.a. Sic I Reg. ix, 22.
Sc^ta? auToij.
'CNT tlDNn-n"5 5. 5.
-Eca 1'no -m 6 6.
".'riD 'AvBpiistv.
7. Art populum suiini introdu- 7. Ad populum sniini iittrodur 7. Iii pdpuhim Juda ingredian-
Ccs eum. eum.
Contendit. Pugnabunt pro eo. Litigabunt.
m CAPUT XXXIII DEUTKHO^OMIF. 022
XVMMAXOS. 0'. 6E0A0TinN.
'ExxaSaptEt.
49. Tciiv oiaSadsiDV. 49. 'A6ap£i|ji. 49.
r)0. riO. Ka\ TrpoTX^9r,t'.. 50.
51. 51. 'HTOi6f]jaTs. 51.
(*) Scil. inilio versus 43 arldiint LXX Inteipr., Eu9pavOr,x£ oupavol Spia ajxtj) xa'i TCposxuvTjaaxaxiaV ,
autci) udvx£i; ayYs"''''' (Alex. uiol) 0cou. Et post cos vctiis llalica Lwtanniti cocti cum co (Kreviar. Moz. e^
;
iiannulla alia , iimul cumeo), et adorent eum omnes aiigeti Oei. yua; aulem oninia desiderantur in !le-
liiaico lextu. Or.vch.
IVMMAXOX. 0\ OEOiOTIQN.
noXu?.
7. 'Eit\ x6v Xa6v auxou siad^rt.; 7. Ei^ xbv "Aaov auxou cXOotg Sv.
cuxtjv.
ll'Tt£p[Jta/f)(jou5tv. Aiaxptvouatv.
5. 5. Congregatis principibus. A- 5
iiiis, congregali principes.
6. G. Et sit multus iii numcro. A- 6
Jins, ct erit.
Mullus.
7. Superpopulum suum induces 7. .<d populum ejiis veuias uli- 7.
euni. que.
Pmpiignabunt. Dijudicabunt.
923 IIEXAPLORLIM QU^E SUPERSUNT. 924
KptjjiaTa aou.
T2'C»
ny-in ii 11 11. EJ5oxT;Tr5;.
':na NdlTOV.
1-2 12 12. naiTtJa^'..
ri:n
D'n-i' H li U.
D^p i.-i l.j 15. 'Ap/ii9cV.
mvaj 13021 TpayruaTOjv Ttov pou'^v.
16. Nazara;i fratrnm ejus. 16. Nazarxi inter fratres siios. 16. Segregati a fratribus.
KiioT,;, 0'j xiv •:(57:ov 't.iy^i, (iX/.i Tojj iiylo^jc. KdoTj? Ttvs,; Etj Tov Xaov "fo'Joa siiEXOoiiav. .Mius Rcg.,
Tap t6 ayiov liy^zx'. tt] 'E6pato'. i-),djTTT|. Id est, 'Ax avopc? Ttv^c £i?Tov, elc.2 , ztA zhv 'j.3.'fj axj-ou
,
iiuiic Cades , iion locum dicil sed saiiclos. Cades zl^ilti: a'JT<>v. Basiliensis halicl, siaajEi aJT^i. Pro-
eiiim sanctuni dicilur llebruica liiiijua. topius vero, super populum lnuiii cduces cuiii, queni-
V. 5. "AJ.I., (rjva/OivTc? apxovTc;. Sic Basilien- adinoduin habel Symmaclius. Videlurque iiiterpres
sis babet iu textu LXX
Inierpretuin. Procopii Icgisse i^d^si?. Sed inclius ei(id|et? , iil
() Ne inireris rorniam eiacXOoiiav; Boeoli ciiim dicuiit rAOotsav pro ^/Oot:v. Dn.vcu.
i!
fi25 DEUTERONOMII GAPLT XX.\II1. 926
lYMMAXOi:. C. 0EOAOTIflN.
aCiTou ooSajOcvToc.]
19. li). IIXoOto;. IH.
Justilicationes tuas.
liiiponeiil. Alius, imponet.
II. H.Siiscipe.
Lliinljiiiii. Alius, ri)rtiUliliiieiii.
vox Hebraica N'2n postulat. V. 12. 'A., TraiTtJdEt. 0., ay.i-iGZi.. Sic Basil.
Ibid. 'A., otxdjovTat. S., 'J-£p[JLa-/f]<JO'j(jiv. Sie V. II. Oi .Io(jIc), ce'/.r,\ir,:. llaCoislin. Hos sequi-
Basilieiisis. IlieVulgala seiiiiitur Svinniacbuiii. tur Vulgata.
V.S.-.^f] zz'KE:6':i]i tjou, ctc. Ex Latiiiis Procopii, V. 15. 'A., dp/r,0£v. X., dp/atiijv. Basiliciisis.
(|ui vcrsionem Syminacbi iii liuuc versiim cxliibei, Ihid. 'A., TpaYr,jjtdT(ov Ttuv ^ouvclv. -., OTitupac
iit nos protulimus. T(ov po'jvc~jv. Ex Basiliensi.
V. ll). "A.J.?., c7Tt6f)<J£t. Basiliciisis. V. 11). 'A., dcfopta[j.£vou do. elc. Has Aipiihc <!,
V. II. "A.I.I., taxuv. Sic Basiliensis. Cuislin. Syniniacbi lectioncs piofnt Bahilieiisis.
;iiilcMi, 'A., vtoTov. Et vero .\f|uila vocem Ilebraicaiii "V. 25. S., 7:Xr,a[j:ovr; Euooxia.;. Sic codiccs Regil.
G"jn'3 verlcre solet vtuTov. Sic Job xl, H, Psal. — Coislin. 0', 6£XT(ov. 'A., suooxict.;
i\v, U, Psal. LWiii. i. V. 27. "A.IJ,., 0£O'j «7:6 dpxr,«. Basilieiisis.
m HEXAPLORUM QU^ SUPERSUNT. 928
DTin- ynx Sd i 4.
8. 'EtiI :t]v 7re5iii5a tt]; Mo)d6. 8. 'E-l ouafxtjjv Mu)d6. 8. 'EttI Suafjtdv Mtod6.
1-2. 12. "Evav-i. "A..O0C, evwTiiov. 12.
Pincopius in Hcptalcnclium.
Andieus Mnsiuf in Josuc.
Jo. Erncsli Grnlie cdiiiu.
Nolce eilitionis llomanw et Drusii (*)
l'orro non modicum discriminis observahit ptcruimjUi; cruditus leetor inttr ea qnw Masius etCrabc asle-
riscis notanl, et ea qum in Busitiensi ''eruniur. Quce vero sit varielatis Imjusmodi causa in Prwtiminaribus
indayatum.
(") Qnas deprompsit posteiius Monifancouius notas et varias lectiones e codice Coisliniano, reposuimus
uiiaini|uanique in locuin siiuni. Ediior.
031
TOEliPAlKON AKVAAi:.
TO EBrAlKON.
S'ran <i 6
7.
ibn
h:3 htoS -ffiurn :vaS 8 8.
10.
'-icf-nx 10 10.
It.
Dnav II II.
CDZT2 14 14.
7. Valde. 7. Valde. 7.
Iveiis. Agis.
S.Utcustodias facere secunduni 8. Ut cuslodias et facias omnia. 8.
oiniie.
V. 1. i'., [jiETii oj etc. ha Drusius Symniaclii lo- Ibid. "AXlcr, XEtToupyw. Iia qiioedam e^iemplaria
cuin cffeil. Illiid autem, Sojaou Kvplou, cum aste- Vocem n~B7;a sic verlunl A., S., Tli. Exod. x.xiv,
lisco poiiunl .Masius el Grabe. 13, et Prov. .xxi.x, 12, quorum videlur esse praesens
!)53 JOSUE CAPliT I. 95*
i:VMMAXOS. ()' OEOAOTISIN.
reYpa[j.[x^va.
9. Mr,ok <i3&6r,0i];. "Ai.Joc, [s.rfii. 9.
TitOTiOfji;.
Sciipu».
9. Neque timueris. .4/ii(s, iie-
que lenearis.
10. Praefeciis. 10. Scribis. 10.
11. Tiansilis. Alius , transibitis 11.
Dat vobis. Alius , dat vobis pos-
sidendam.
14. Sarcina. 14. Parvuli vcslri. 14.
Dedit vobis. Alius, dedit vobis
Moyses tians Jordanem.
!£.: 15. Deest. .l/iws, et possidebitis 15.
eaiii.
intprprel.2tio. — 0', uT^oupi-oj. Coislin. in margine, naribiis, cap. x, nnni. 1, ad litt. n. Ha; porro mar-
le<.'.o'jpyCi , addiiur ibid., oi 0', ybj, cujus iiot;e si- 1101«. Coislin., ut plurimum in texlu ras.
f,'iiiales
giii:icaJuiii vide Jul. 1, 14. in iinla, ct iii Pr;tlinii- Ale\. repeiiuiitiir.
J35 HEXAPLOHUM Ql)/C SUPERSUNT. fioO
V. 2. Ot Xouiol , tiv 'lopoayTiv toutov. Sic Basi- V. 6. "A.l.?., onliii. "A.i.J., <i7:oo'.ac7TSA£ic. Basi-
lieiisis : illiid, toOtov, ciiiii .jsimisco ponit Masiiis. liensis. In C(iitii>ni- Komana li;r. lccliones annotaii-
V. 3. csSai 0', TOoiov u[jio)v. Coisliii. marg., 0.,
tiir. Codex Alexaiidrinus h.ibct , dTtooiasTsXsi?.
i-z auTov. V. 7. 'Avopijou. Basiliensis flrfmari/. aildit, (jtfi^opa,
V. i. "A.J.L, Tiaiav tt^v 7?// Toij XsTTaiou. lia valde. Masius item ct Grabe cum asterisco lialenl.
l{;(sili(Misis. Masiiis veio cuiii aslcrisco poiiil, irajav Ibid. 01 J.01Z0I xaTa 7:avTa t>jV v^jxov. Ita Basil.
,
YTiv 'ETaiiov. Ncscio unde expiscaliis iiam inter- : .Masius aulein ct Grabe cum astcrisco ponunt. Veri-
pretes Gra;ci , D'nn solciit expriincre praemisso /, simile est LXX
scncs , veiba omnia llebraica qu;c
XETTatojv. —
Coislin. 0', t&v dvTiXJSavov, m., ol attulimus liis cxpressisse , xaOoTi EvsTsiXaTo : sed
Xot.t., toOtov. Origenem alia ex tribus iiiterpietibus supplevisse
ll)i(l. Id. o/ .loi.T., r.inTi rr,v y?,v Toij XsTTaiou. cuiii astcrisco : nani in liis omnibus quse astcrisco
S*pe inonuimus notam illam cl .Xoix. qiiae passim iiolantur , magis verba quam scnsum spectare vi-
occurrit, non esse seinpnr de rclii|uis omnilms in- dclur.
terpr;lil)us accipicndam , scd (liam iisurpari uhi Ibid. "AUi., •Kopi<iT\. Basiliensis.
aut duo, aut etiain nnus interpres eam, quse pro- Ibid. Coislin. 0', dvopi^ou , m. , 0., cl Jloiz.,
ponitiir, lcclioiicin cfferunl. (jcpiiSpa. Ibid. in textii, 7^ sij (ipioTEpa, m.,0., oJo».
V. 5. "A.Xl. , ojO£'ij xari 7:p6aoj7iov u[Jicuv. Sic Iliid. Id. 0', Tiops-JT). 0., 7:pd(i(TTii;.
Basilicnsis • V. 8. 'AJ,J,., l'va suvTJj iv itastv. Hae omncs le-
CAPUT II JOSUE.
a"cax 1
i.
D^uriNn 3
Yvn 'ni:'23 6 6. 6.
«jss» 'ims '-riN naD -iwni 7 7. '. Ko\ Ti)v TOjXiQV IxXeiaav iTclsiii
1. Viros. 1. Viros.
Explorantes sileiitio. Explorantes in abscoiidito.
Deesi. Viri.
Et cubuerunt. Quieverunt.
2. Ecce viri venenint huc iiocie. 2. Ecce viri ingrcssi sunt huc
per iioctem.
3. Viros. 3. Viros. 5.
Venientes ad te, qui veiierunt Qui vencrunl ad te, et iiigressi
ad domum luain. sunt domum tiiam.
7. Porlamque clauserunt post' 7. Illisque egressis, statim porta 7 Et porlam clauserunt post
quam egressi siint insequentes clausa est. se , ut egressi sunl inscquentes-
post eos. posl eos.
057 JOSUF. CAPUT II, [ii>S
riiunes lialicntiir in Basitieiisi ct in annoiationibus Ibid. Coislin. ()', iTotfjiaCesOc, m., vl.lom., iau-
cdil. U()ni;in;c. TOK. Ibid. iii lexlu , 6!a6:f)a£a6£ , iii., ol Aci.t., 6ta-
Alex. Kupfou.
Ibiil. "Al.l., Stotujtv u(jitv x).T)pcivop.Yiiat. Basil. V. 17. 0', r^xouaafjtev M(oujr). Coislin. m., vi
Masius ciim asterisco babel xXr,povoiA£rv aJTr)v. .lOt^., OUTOJ^,
CAPUT 11 JOSUE.
12. 12.
n!2N nN iS cnn:i
"i:'nrs;-nN 13 13. 13.
15. 13.
"cS'!
23.
rav'1
]i
<J. Et quiii liinieratli suni onincs 9 Et elanguerunt omnes habi- 9. Quia liquefacti siint omnes
saiiilatores terise a faciebus ve- tatorcs terrie. habilantes terram a facie vesira.
Iris.
22. Doiiec reversi sunt insecu- 22. Donec revertereniur qui 22.
luies. fuerant pcrsecuti.
23. Viri. 23. Exploratores. 23.
V. 1 bis. "A.l.loe,
'
avS(/a5, et
'
post, ivope?. Ex ll)id. Lcciionem Tlieodolionis etalterius anonymi
Basiliensi. affert Basiliensis.Masius legit xpu-ffj : olroque
m josiii: CAruT ii. 9:2
modo dicitur, xpuSfi et xpuaT) , clanculum. V. 2. Ol .loi.Xo)., ioou avOp£? £i07t;TOp£UVTa' tlrti
Ibid. "A.^./J., xaTi^auffav. lia Basilieiisis. t)]v vuxTa. Ex Basilieiisi. Masius sic iiabtt eiia
943 IIEXAPLORUM QllJE SlPERbUNT. 911
vox ili'csl iii lcxlu. Dnisius, (|ua! cuiii llcbiico ad litterani (|iiadrant.
V. 5. "A.l.l. , i4v0f.ioTcoj?. Basilicnsis. V. t). Leclioiicin A(|iiil;c et Syminaclii iiiuluainiir
Ibiil. "A.U.. tiar.irMpzu^lwj^; -r.phi u^, oi tlnr^l- ex liasilieiisi , Tlicodiiiioiiis ex Unisio. (iiiaiii posl-
6ov £; oixiav soo. Ilu Basilieiisis el sic ilcin
TTjv , reiiiam cxliilijt itcm Masiiis, cum astcri.ico.
Grabe ciiin asliMisco. Masiiis vcio lc^il, £i-7Ti7tO(ic'j- Ibid. ~'7]''. (^oislin. 0', K'Jf>;or,ni.,6 0:'j;ij(ji(ov. Id.
|jiivo'j; -,cA? dt, -o'jq €ta::£T:opi'j(Ji£vo'j; £;; -zfyi oi- ibid. ol .iot.i., y.'x\o-: -zt-f^y.^si, ut supra.
xiav 30J.' — Cdislin. cl .loi.r., T.pb; gI, oi eiiT^XOov. V. il. Id. ()', 6 ('^zb^ uijicov, III., ci .lciJt., auTd;.
Iliid. 'D. Coislin. 0', yap, 'A., (-)., Tiaiav. V. 12. "A.?.(., [isTi T0'j oixoj. Basilieiisis.
V. 4. ()., xai 0'jx Syvwv ttoOev eiiiv. Ex eo;!eni Iliid. 0., xa'i ooTc [jlo'. ar,[i£rov d).T,OivJv. Sic lia-
Basil. Masiiis ciiiii aslerisco lcgil, xa\ o'Jx oloa t.o- silicnsis. Masius etiam cuni asterisco puiiit. Gialie
Osv ?)5av. legit, xa\ oiojtzi [jioi.
V. 5. Alins aiklit, z3.xicK- Iia Hasil. eodemqiie Iliid. Coislin. 0', Iv Ty oixii), m., "A., , |ji£Ti
niodo Misius cuin aslensco. — Coislin. 0', xata- Toij o!;xo'j. Id. ibid. oi .loiji. , Scjists jjioi !i»)(ji£tov
-Wt i;3->5;i «m 1 1. 1.
Qzhs Sinna -i 4. i.
nvp-tv 8 8. 8.
riNt;
^ii^- 11 11. II. KupuOo-^TO;.
12. 12.
'lipar^A Svo.^ia 'iva ToiJ
irrpou.
piili.
In boc. ,n noc.
Israel virum unum virum unum Singulos per singulas tribus. Israel virum unum sccplri.
iribiii.
STMMAXOi:. 0EOAOTim
pa;. pa?
6. 6. IlpoTOpeuesOe tou Xaou. "A.l- C.
Joc, TipoTcopeueaOe efjtTrpojOev tou
Xaou.
Kal eTiopeiJovTO efjtTipoaOev tou
Xaou. ".MJoQ , xa't otTrfiXflov itpo
Tou Xaou.
8 8. 'E7:V(jiipou;./'A.Ooc, ei; [j.e- 8.
po?.
10. 10. Vacat. Oi .loi.ac)., xal etitev 10.
'Itjciou?.
i 1 . ^STzitZOM. H. Kuptou. 1 1.
nS-n
pn 17 17. 17. "EToi|jtoi.
Dnisius. MasiusetGiabe, f)[ilpas, cum obeloponuiit. V. 12. "AJiJ., xa\ vuv. Basil.
V. 6. "AJ,J,., TcpOTtopsOeaOs IjjiTtpooSev tou Xoou. Iliid. 'A., SySpa Iva tou (jxTi7:-pou. Ita
'IipaTjX
Basil. Basil., ubi legitiir, axf]r:xou mendose, ul videtiir.
,
Ibid. "AJIJI., xa\ dcrf^XOov 7:p6 tou Xaoij. Ex Basil. Nam idcin Aquila, Gen. xlix, 10, UZtff verlil,
V. 8. "AXl., £i; nipo;. BasJl. OxfiTTTpOV.
_V. 9. DjTiSn*. 0', lou 0£ou ujxiov. Coisliii. ni.,xal \. 13. W., avwBsv. Sic Drusius. — Goisliii. m.,
eiTCEv 'Irjdou?. &vw9ev.
V. 10. Ol.XoLSol, xa\ sTTTav 'Iiqaou;. Basil. Ibid. 'A., 0., sJq (Jtopo?. Basiliensis Aquil;e tri-
Ibid. "A.XX., b/ xC> vuv. Basil. liuil, Driisiiis Tbeodouoni. 1. , aaxiu^jia °£v. Sic
V. II. "A., xupisuovxo?. 2., SsaroTou. Ila Drus. oinnes mss. nostri el Drusius, qui hanc notam ad-
CAPUT IV JOSUE.
TO EBPAIKON. 10 EBPAIKONj AKYAAS.
'EXXr,vtxots ypd^jtfiajt.
10. 10.
'Apa6(li() 'hpiytl).
quorum lioc utrem, iliud polius aceivuni nut cuniu- (ioixT|To;, teste Eiisebio et Hieronyiiio De locis Hc'
liini denotiit. Si divinarc licel , aaxo)|jia est acervus braicis iii voce "ApaSa. Viile cap. xxii Nuni.
vtris in morem assurijens. —
Coislin. 'A., 0., GiDphq Ibid. "k.l.l., Ttijv a'Atov. Basiliensis.
£!?• aaxtuiJt» £v. V. 17. 'A., S., sTotiJioi. Ila Drusius. Inde Vulgaliis
V. 14. 'n'V Coislin. m. 'A., 0., £-,'ev£to. interpres , accincii. Basil., '1011^.105, atque ita cuiii
Ibitl. jnxn. Iil. 0", ytStjjTov, m., "A., , £t^ (sic). asterisco ponit Masius.
V. 15. pnxn 'NUJ. Coislin. 0', Ttijv aipdviiijv Tr|V
Ibid. iii Coisliii., post 'lopodvou, m., ol Aoi^.,
xiSioTtiv, ni., TidvTE^ x''J- ^^1? ota6r;xr|S. Recte igilur kz'A\i.iiii.
CAPUT IV JOSUE
SVMMAXOS. 0'. ©EOAOTIUN.
qiialer inille.
Inhabitabile Jericbo. .\d Jericho civitatcin. Ad civitatem Jericho.
17. 17. Ex Joidanc. Alius, c.x ine- 17.
dio Joiiiaiie.
951 HEXAPLORUM QU^ SUPERSUNT. \):,<l
25. 25.
21. Et dixil ail Olios Israel. 21. Eidixit ad filios Israel. 21.
CAPIJT V jnsuE.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKTAAS.
'EAATjv.xof.; j'pa;j.[Jiafii.
nn" 1
4-6. 4-6.
4-6. Et boc verbuni, quo cir- 4-6. Ilsec auleni causa est se- 4-6.
cunicidit .lebosuab omnoin popu- cund;e circuincisionis omnis po- :
CAPUT V JOSUli.
EYMMAXOS. 0'. ©EOAOTIilN.
Ituiic.
9-;5 IIEXAPLORUM QUiE SUPERSUNT. 9S6
TO EBPAIKON. •
TO ERPAIKON AKVAAX.
'EXAfivixoi; •((ji.y.y.ciiji.
li. 12.
£l lostum. Polentara.
12. Et cessavil. 12. Defecit. 15.
Et coiiiederunt de proveiilu ler- Sed coinederunt rfe frngibus Ei coniederunl de fruclu lerra
ra^ Clianaan. praesentis anni teira; Chanaan. Clianaan.
IS. Et incurvavit se. 13. Et adoraiis. 13.
16. Et fecit Jehosiia sic. 16. Fecitque Josiie ut silii fue- 16.
rat iinperatuni.
CAPUT VI JOSUE.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS.
'EXXijvixois ]fpa|ji(iaTt.
Sj -'ivn-nN nniDi 3 et -i
ni':.s' d et i. 5et i. Mia 6o(J).
•)f^?
Xavadv. <I>oivixtjjv.j zwj iTii •(f[<; Xavadv.
IS. 15. Vacnl. 01 Joixo}, xa'i npou- 15.
exOvTiasv auTti).
16. 16. Vucat. "A.Ucc, xa\ iTtot- 16.
rjaev Tiqaou^ouTtoj.
SYMMACHUS. LXX INTEUPRETES. THEODOTIO.
10. 10. rnca(. Alhis, et caslrame 10.
tali suiit lilii Isiacl iii Galgalis.
11. 11. Vacal. Retiqui ,
postiidie 11.
Pasciije.
eum.
16. 16. Vacat. Atius, et fecil Jesus 16.
sic.
TtJv 0' fuisse liis verbis : TaiJTa tjj^psTat sv toi? 0'. Hiid. Ilasce triiim inlerpretum lecliones suppedi-
lii versione scilicei IIe.\aphiri. Masius et Grabe cura tat idem Basilieiisis.
asterisco afferuiit. Uiid. Coislin. m. 0., dTti Tf/v xap-ov, sic, inale.
Veia leclio est supra.
V. 11. ll.Tec item desunt in LXX qiia; ex reliquo-
V. 15. "Qim. Coislin. 0', xal V) (iojjicpaia, m., ol
riim interpretum versioiie suppleiuur in Basil.
Habenturque cum asterisco in edilionilius Masii et AoiJt., auTou.
V. 15. Oi J,oin:ol xai TipoasxuvrjdiV au.xto. Sic
Grabe. ,
Basiliensis.
Ibid. "AJ,2., (fipuxTov. Basil. Vidctur esse Aqui-
Ibid. -pjrj. Coisliii. C, uTzioT);jia, m. 'A., rou.
lae . qui vocem nSp ita vertit II Reg. vii, 28. V. 16. "AJ.l., Y.a\ ir.olT^asv 'lr,T0u; outojc. Basi-
V. 12. 'AJIJ,., tTtauuaTo. Sic Basiliciisis. lieiisis. — Coislin. pio ii.Uoi; liabel cl .loi:i.
CAPUT VI JOSUE.
SYMMAXOS. 0'. 0EOAOTIS1N.
rrrnn-
nnsnrn trpn 9 9. 9.
5]pn •Tv*.--ix i\
I!. 11.
13.
D"n-SN
mn'S 17 17.
rrnur
H). Et non egredietur dc ore 10- Noqiie iilliis sernio ex oic 10.
veslio verbuni. vestro e"iediclur.
II. Civitalem gyrando. II. Civitalein. 11.
xipa-:-'VTi?.
nS Drrjzio: nc'.s3
mp'
VERSIO IIEBR.\1CI TEXT. VULGATA LATINA. AQUILi!
20. El claiixeruiit. 20. Et claiigentiljus tubis. 20.
Surrexerit. Suscilaverit.
V. 1. "AXl., iTzh TpoaucKoj, etc. Basil. Gralie videtur esse altera vocis riTinn interprelatio : non
itnm cum asterisco. Masius legit Tzpb TipoacuTOu. — raro enim conlingit rei jain translalsc , alteram in-|
Coisliii. ail marg., pro a.l.lc(;.
ol J.oi.t. terpretationem cum asteiisco afferri. I
Ibid. "A,0.,xa"i xuxXwjaTS, etc. E.v Basil. Eailem tTjv v.'.6tx)-bv TT,? oiaOf,xri;, xa"i iT.zx Upei; Xf/yov
affL-rt Masiuscumasteiiscis; sedcuni aliquodiscrinii- eTzxk XipaTiva.; io\> 'lioej]X xa-ri irposw-ov x'.6(u-(*
ue. Iii ediliuiip Ern. Grabealiqua liicdeessevidentur. K'jp£ou xa'i dvaXojjaTj tt;v tioXiv TcavTE; ovopE; iia
.
Ijjiil. 'A., iTa).7;iyya? a-^fESSU);. S., Ga).-iYY*? ^-' X6[iOu X'Jx"/.io TT,; T.^Ltuii a-a^. Outoj 7:ofr,jiT£
pativa;. Urusius Laline : A., lubas remissionis. fjjiEpa;, xa\ ttj E66i'jLTi oi iiptli Xfj'|ovTai J— a X£paj
S., lubas aiietinas. •tivac Tou 'IojStjX bniiT.io-j zrfi xi6ojtou, xa"i zti f\\>.io
Tfi kfjofj^.T^ xuxXojiETS TfjV Tjihvi iiriaxi; , xal ol
Ibid. ncnSan 'uriN. Coislin. in lextu, (iaxTixa;,
pslj craX7:iO'J(jiv £v Tat; xspaTivaig.
m., p.axi|AO'j;.
iV;n'i 1 1.
'vn 'in^Tn 2 2.
ni3'i 5 5. 5.
Td^n-nt^, in.rxaTc xspaxEvai;. Ibid. "AlJl., oxi expuipE xou? xaxaax, , elc. Ex
V. 10. 01 .lcijtol , Y.3.\ ou oi£),su<;£xat , elc. Basil. Basiliensi.
el iidcm cuin asleiisco.
xuxXw.
Ibiil. Coislin. in textu, X Sxi Sxpu^-^v xou,; dyyi-
V.ll. "A.U., xr^v TtoXtv Basil. ^loiii, oij; dTCdxJcXaiisv. Qua; (lcsunt iii edit.
V. 13. "AA.l., aipovxs;. "AM. (Goislin. cl Jtoiz.), Koni. cl respoiiilent llebraicis verbis quiE da-
l/ovtsg. Basrl. Edil. Rouiaiia, ^spovxcg. Grabe, ai- inus in lexiu.
povxE?. V. 18. Coislin. 0', evOujiTj^evxe;, m., ev £7n9u[j.ia
Ibid. Coislin. 0', xrjc xifiojxou, in.,7xavx£?;(w.xTJ5 Y£vo;i£voi.
oiaOrjxr,?. V. 20. "AXl., -fiXdXalav. E.\ Basil. Grabe ^-^"^
, X
V. \^). I)3l11l'r\ aVZ n.TI. Id. O', xai xi) ^fjlAlpa, TiXdXaJav 6 Xa^jj ^ xai lcdXTXicrav, f|ii,e ciiiii Hebraicu
ni., ivivcxo. consunant.— Coislin. ni., xal tiXdXa^sv 6 Xao;.
Ibid. -ins?n mSv3 1G;t2?'1. Id. O', dviaxTiaav opOpou, V._ 22. "A..U., xr,^ yuvaix6? xyj; Ti-ipvr,?. Basil.
m., ev xi] dvaSdcist xou opOpou. Ibid. "A.IJ,., w; o'j[Ji,iu(iax£ auxtj. Basll. Giabe,
Ibid. "A.U., xr)v iroXiv xaxd xo xpZ[j.a , etc. Basil. xaOco,; w^uoaaiz auxfj , cuin asterisco.
Ilemque Masius el Giabe cum asteiiscis. V. 25. Cuislin. 0'',
'l3par;X , m., oi 0', yti:. xcuv
V. 16. "AXX. , xatj adXrxtYJt xai^ xepaxtvat,;. Ba- uStiiv.
siliensis. V. 2.5. Id. 0', xiiv olxov, ni., oi 0', yw. -jrdvxa.
1. Kaxscspivriaav. 1. 'E7rXr][j,,aiXr)<jav.
7. 'A, a, 4.
8. 8.
-n;v pay
-n;v poy
VERSIO IIEBRAICI TEXT. VULGATA LATINA. AQUILA.
6. Siiper facies siias iii leiram C. ln terram coram aica Do-
ad tacies arcx Doiiiini. mini.
7. Ahali. 7. Heu. 7. A, a, a.
Maiisissemus. Mansissemus.
18. t.l applicuit doiiuim ejus ad 18. Cujus doiniim in singiilos 18.
viros. divldens viros.
26. Usque ad dicm haiic. 20. Qui periiianel usque i» prse- i6.
sentem diem.
Valletn turbationis. Y»Uis Achor.
!1C9 JOSUE CAPUT W\. S")
Ka\ '8.
8. 8. ~i ipio ; "A.?.ioc, ev eho\,
Kupis, Ti jptjj ;
l.ipidibiis.
rATBOL. V.n. XV 34
Q7J HEXAPLORUM QVM SUPERSUiNT. CT2
Sic itfm liahoiil Masius ot Gialie ciim aslcrisci). . V. IS. l^Sjn. Coislin. 0', C>; av evosixBfi 'hi.,
•cdvTj; -/0). 6ia Kuptou £V t(o dvaOejjtaTi auTou.
V. i. ,n!2U?. Coisliii. 0', ky.iX , iii marg. additur,
d-i ToO Xaou. V. 17 ct 18. Kat bnSzlyfiTi etc. IIicc aslcriscis
V. 5. "A.tl., y.a'i SitXirj^av. Rasil. noiaiiliir iii B.isilicnsi. Masiiis Icpit X *^^'' *^*
V. (J. "AXJ., k-A TTiv yiiv E:t\ etc. Ex Bnsil. X eost/Or, 6 Za66't, xa"! :Tpo3f,-/0-ri 6 otxo; aJTou xat'
V. 'A., a, a, a. Driisius,
7. X dvopi. Grabc Itoin , y.a't dvcSsiyOr,. Rclliiiia ut
"AJ.l., y.aX T:ap())y.Ti!7a[jisv. Basil.
11)1(1. Basiliensis.
V. 8. "A.M., Ev 5;;jLo'i Kupis etc. Basil.
,'
Maslus V. 21. Coislin. 0', ev zf^ T.po'joy.r\, ni., ev toTi Xa-
"Vero legit oeoijia'., Kupts. ifupot; i;j.a-tov.
•V. H. 'AXi., xai Y« EXa6ov. Ex Basil. In cdl- Ibiil. "A., aToXr,v Ba6uXojvtxTiv. Drusius. BasiUeii-
nsScbi 2 2.
Dn';3S "cd:i 6 6.
8. t.
n'i*rrnN DiucriD ,Tni 8
ur.sa Tvr.-nN in''*^
9. 9.
1713 Ninn nSiba yunn' iS'i 9
'' '
ri^
ovn
dabit eam Domiiius Dcus vestei' dctqiic eam Doinlnus Deus vesier
in manu vestra. in manus vestras.
sis vero B«6'j),(i)vtav liabet. S., i'jZ'jy.7. Suvdp. Dru- IbiJ. ~A.H., oXxi] a'JTr,,;. Basil. Cum asteriscc
siiis, qui lianc nolam ailjicit ; ponunt Masiiis ct Crabe.
Conseulit cum liit. Clialdmo, rjui Jvnntlinn voca- IbiiJ. mcriNl. Cuisliii. 0', lvOu[AY)esfs , ra., Ipct
lur. Hieron. , pallium coccinouiii. LXX cxoXi^v ,
miy.ur^M.Sic 1'lularclius, i-iO.rjixa tuv roiziXtovlia- V. 24. 'Ai.i., zolV Ti dp-j^upiov etc. Basil. Masiuf
—
6u),ii)V'.ov. ISahiilouicain. Zncliur. v. IO,~iVJu? y"1N2, itcm liabet ruin asterisco.
tv yrj Ba6'jXiI)voj. Dan. i, cij ytjv S:vvaap. Scliol., lliiil. "A.!.l., xoiXdoa 'A/.wp. ct 26, y.oiXi? 'Axwp.
Ba6uXwvoj. — luvdp. Malim. Sivvip, rc/ Ssvvadp. Basil. E'.!si'b. De lncis Hebraicis iii 'A/,'')? p. o9G ,
X '^oXtv, xa't
QA.;
otuffct a'JTr)v
ujjiuv iv x^'p'' uiJ-<JJv. "A.l-
Kupto^
Jj( 6
Jlcc;, £XTp;'|aT; ttjv T.iX:^, y.al
xa"i
fitjaet a'JTT)v K'Jpto? 6 ©eo? 'jjjttjjv
Jv x^P^j^'^ up^ov.
8. X K°'^- -3Tat (1)? dv auXXd6T)Tc g,
X Tf,V TZoXtV.
9. X
9. K*^' t;'JX(t6ti 'Ir,30'j; ttjv 9,
X VUXTa SX£t'JTlV£V |J.i(I(i) TO'J XaO'J.
12 12.
pni SNTin ]'3 mis Dmx Dsrn
-i':*V D'a 'yn
15. 15.
cnK-ij,
ipS 22 22. 22.
DnS-TNurn
ann-'3S
X SIOpoUOTlbj VUXT3
'ItISOU? TTJV
faciein Raba.
15. 15. Vacal. A/ii^.s, el fugil viain 15.
deserti.
26. 26.
nx D'-inn tc?n tj jri'32 r,-ci
29. 29.
31. Non elevare fecit supereos. 31. Quos ferrum non letigit. 51.
terprete, ac ut plurimum, ex Tlieoilotioiie supplen- Lexiro(jraplius aiitem Diocieniaiius , fli( esse embo-
lur, ut et alibi per lotum Josiic libruni ubi LXX , Huiit loluin feryeuni ; atiilelum ; lioinnni vero liys-
passim dericiunl. .Masius, Grabe ct Cjislin. cum suin. Hi'syrliiiis ^uG^i/.iov 6/.03ior,pov. Pollux,
iteiii,
asteri.scis. Ad versum 7, Giabc legit iy.zpv^z-.i. Et 6opj 6/.oc>icr,pov. Et Appianus l)e Ceitis, c. 1. Ta 6S
ad vers. 8, Masius ct Grabe, £;A-pT;3aTE. Basil., oopaTa Tjv &'jx cocxoTa axovTio'.;, a 'Paj;a.arot xaXcjgiv
l[jLT:jp:3aT£. Ad vers. 12, Basil., BT,8a0r,. Masius, Ooio-jj... Procopius in Iniiic locum : Sijinniaclius
Br|Oajv. Gialie, BoiOf.X. cum sculo dicii , alius, cum
bacuio. .Alii vero, cuin
V. 14. "A.J.l., £•? TTiv y.aipiv xaTa ^rpi^/sw-ov 'PaSa. amento ferreo. Liiigua vero Jberica, acoiitium, quod
Masius, xa-ie rpisu-ov t?,? 'ApaSd, legit, itemque Roniani gtciuin vocani. Nec prjctermiiienda suiil ea
CAPUT IX JOSUE.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKrAAS.
'EXXr,vixot? fp3.'^^a\..
yu.n.T 5 a.
Dnmanb 4
asVoQi 5
5. JeboEua. 3. Josuc. 5.
CAPUT IX JOSUE.
j:ymmaxos. 0'. efiOAOllQN.
arypi ro;^ ttn> dtx nnS S;i Ko\ 7:5? iSp-o.; 4 i7:iS'.Ti(j[ji,ft?
8. 8.
12.
17. 17.
CAPUT X JOSDE.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS.
'EXXiivtxot.; ypotfijjiait.
1. 1. 'AocjvtasS^y-
1U1 5 5. o.
lSv'1 T5DN'"1 5 5. 5.
'EfXwfi.
•ra-ji-Hh 8 8.
5. Debir. 5. Dabir.
(•) Edil. hexajjl , Monlf. exhiliet Symmaclii lcclioneni absqiie xat aute -/.ar.upoi ,
iiec ausi sumu.o
d6'o JObUE CAPlJT X. 986
Kat
a'j:(uv
7:31; 6 apTOc: ToO £7tiiJiTiajA0'j
^rjpb^ ivivSTO xa7:upoc.
—Kai "
G[j.o'j
6 afiToc a'jT(ov
=--^- ^
ItiP?); y.aX
— -
euptijTttuv
xou
•-
kr.-.uni.-
-'
xa't "-
ps-
Ka"o ol uipxot tou iTTtai^cisjjtoOa'!!-
"ciJjv
c-^.-.'.
£T,po't
R-f-:^
..-'. .!..'..
xat §36pto[ji£vot.
fipojjjtsvo.;.
8. 8. IlapayiyivaT:. 8.
8. 8. Adveiiistis. 8.
12. Yucal. .4/iu5, a domo iio- 12.
stra.
CAPUT X JOSUE.
SrMMAXOS, 0'. OEOAOTIfiN.
5. Kal
dviGriJav. "AJiof , xal
auvfiXOTjaav xa't dvsST,aav.
TtTjv 'A[J.o4paiaiv. Ttjjv 'hfvoujaiojv. Ttijv 'ApiOjiiatiov.
12. £tu«:«.
13.
r,S;'-;n -:-m Sn
18.
26.
28.
13. An non lioc scriptuiu in 11- 13. Nonnc scriplum est lioc in 13.
bro recli ? liljio jubloruiii ?
19. Et vos ne slciis, persequi- 19. Vos autero nolite slare, sed 19. Et vos iie stetis, pcrseqai-
mini pust. perscquimini, mini posi.
20. Superfuerunt c\ eis, et in- 20. Elfugere potuerant, ingressi 20.
gressi sunt ad civitati's. sunt civitaies.
35. Tiiiic ascendil lliiiaiii les 55 Eo lciiipiire asoeinllt llorain 33. Tniic ascinilil Oraiii, roxCa-
Cliezcr ad auxiliaiiihiiu Lacliib. re.\ Gazer, ul auxiliaielur Lacliis. zer aiixilium laluius ipii Lacliis.
57. Non rcliquit siiperslilein. 57. Non reliquit iii ca ullas re- 37.
liquias.
CAPCT XI JOSUE.
TO EBPAIKON. .TO EBPAIKON AKVAA2-
'EX/.r,vi-/.o[j YP^H-I^^-"-
2av 1 1. •lojSaS.
-2i'i2n yn.s-2 5
(j.
Sn-id' ':sS
6. Occisos. 6. Vuliierandos. G.
35. T4ts i^dCt] 'Opdjji, piiO.vji .33. Tfc ocvier) •()pa;x ["AXIoq, 33. 'AYaf£'tp 3aatX£'j? Aa/sci.
TaC^p poriOijaiov XT) Aax^i;. "EXiiJil paiiXEJ; rajcp t!oT)9if](jtjv
"ii Aaxsis.
51. 54. AtyXwjji. ".VJlcjf, £t; 'Ooo),- 5V.
Xajjt.
V. 18 et 27. "A.U. , Xtfloj? ixe~:i.'Ko'j;. Basil. V. 40. "A.ld., xa\ Tbv viTov. Basil.
Y. 19. 'A., 0., xal \iiiii; ,ut; ctf,x:ts elc. Hascc V. 41. "A.l.l. , xa"t dxsxT£:v£v auTO'j^ 6 l-q-i^.^g
triiim lectioncs affcrl B.isil. Basil.
V. 20. "A.I.t, otxTCfjOr.^av d-' a'JtcTjv ctc. Basil.
CAPUT XI JOSUE.
SYMMAXUX. 0'. 0EOAOTION.
2. IIsOtVTjV. 2. 'Apa6d.
'Ev TTJ TtapaXta Atopd. "tsvasSScop. "AJ.JI0Q, NacpsGStop.
"A.?,i(5f, NacpsvasSotop.
5. Et? yriv Maa>-u[jta. "AXJof, o.
Et? T(]v Ma!i!is[jtdO.
9. a.
10. tO.
9. Quemailmodum. 9. Sicut. 9.
10. Et reveisus est Josue. 10. Reversiisqnc slatim. 10.
13. Stantcs super luraulum ea- 13. In collibus et in tumulis 13. Stantes super ajgererfi.
mm. sit.-B.
V. 2. 'A., TTjV 4|jiaXriv. S., it£5ivf,v. Sic Drusius. TiapaXia Aojpi, inlerpretatioiicm Symmacbi esse
Mallem. ev ifiaXTJ , iv TOStvri. docct Hieninynius in versionc Latiiia, Neplieddor,
Ibid. S., iv TT] Trapa/.ia Aupa. Driisins Symmaclii quod Syinmacliui interpreialur maritimam. Nomen
iectioiiem sic eUert , irjv ixTi^v Trj; eaXiisYi; Aup, Syramacbi excidisse vidctur ex Eusebio.
pa-iN 1 1.
n;c£n 3 5. 3. Ao=£UTfv.
4.
n?::sn 3 5. 5.
1. Arnon. 1. Arnnn. 1.
5. Chesuri. 5. Gessuri. 5.
12. Heglon. 12. Eglon. 12.
U. Harad. 14. Hered. 14.
18. Rex Lassaron «niis , rex 18. Rex Saroii unus, rex .Madon 18.
Madon unus. iinus.
19-21. Rex Chasor uniis ; rex 19-24. Rex Asor nniis, rex Se- 19-24.
Simi on Meroon unus rex Acbsaph. ; mcron uniis, lex lcb sapb UIIUS.
j
unus ; rei Tahanach, unus rex ; rex Thenac unus, icx M ageddo
Megbiddo, iinus ; rex Kedes, unus unus, rex Cades unus, rex Jacha-
•jg: 50SUE CAPLT XII. 983
Il-MMAXOS. 0-. BEOAOTIirV.
XYMMAXOS. eEOiOTIQN.
1. I. 'Apv(Iiv.'.\.?.l.,'Apof;p.'Ai.i., 1.
'AplTJp.
5. 5. "taii-d. 5.
i. KaTotxiJJv. 'A.Llci: , ecbustd- i.
(tov.
3. 3. Pliasga. 3.
gerens.
5. 5. Gergesi. Alius, Gesuri. 5.
ii. 12. yElani. A/ihs, jEglora. 12.
U. 14. Ader. Alius, Arad. 14.
18. 18. lieliqui, regem Leparon , 18.
regoni Madoii. Atius, Marron.
19-2-1. 19-24. A/iiis, regem Asor,regcra 19-24.
Sambroii, regem Marrhom, regeni
Achsapb, regeni Tbauach, regera
Mageddon, regem Kedes, regem Je-
•J9') IlEXAPLOaUM QVJE SUPERSUNT. iiyio
D'r;m 3 5. 5.
5. 5.
Baiyyvi.
-lUinn 9 9. 9. Tr]v (3[AoX^v.
NZT'n
'-ivran 11 11. n.
^NS-in -n'n 12 12. 12.
5. Gliibh. 3. Conliiiia. 5.
Mcdeba. Mcdaba.
11. Glicsiiri. 1 1. Gessuri. II.
12. Ex residuo Repliaim. 12. De reliquiis Raplciim. 12.
BaaXvi .
BaaXyd. "AJ.lwc, rctXydX. BaaXY«.
9. Trjv ilJtaXTiV. 9. Tr,v Mtat/jp. 9.
Patbol. Gn. XV 32
1005 lli:XAI'LORUM QVjE SUPERSUNT. 1004
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS»
'EX/.r,v;xoT? yfajjijiasi
-a^
paV21 27 27. 27. 'Ev ~.fi
xoiXiSi.
0-1.-1 nu
n-^c: nm
Debir. Dabir.
27. Et iu valle. 27. In valle. 27. In valle.
Beiharam. Betharan.
Et Bethaerara. Bethnerara.
i.
Sabai 6 6. 6.
7:abi 9 9. 9.
.Jof, Maavatpi.
Aa;6cov. "A.^J.o^, Aa6£tp.
V. i. S., TtpodsTita aOxiiiv. Ita Drjsins. V. 7. *A., 0', dTOXpIOriv auTtj) Wy''>''. 'la Drusius.
V. 6. "AXJoc, raX-^iXoii. 'AJlJloc:, raXriS. Basil. V. 8. 'A.^.Jof Stavoiav. Basii'.
,
CAPUT XV JOSUE.
TO EBPAIKON. TO EBPAiKON AKYAAS.
'EXATivixotj ypajiiJLaj!.
raxi 1 1. 1.
-3-ars -C7\ i i.
2-^
piM rorp -V 5 6.
rnnvn rrsS 6 6. 6.
Bo^;.
7. 7. nrjY] •fjXto-j.
D:n-,a 8 8. 8.
-:cn
n^o^f 11 11 11.
7. \d aquas Heiisemes. 7. .\quas qiiae vocan tur fons solis. 7. Fons solis.
10. Ad humerum nionlis Jea- 10. Juxia latus montis Jariin. 10.
rim.
Thimna. Thamna.
11. Ad mare. U. Vacat. 11.
'
tm JOSLE CAl^Ll XV. lUIU
Iliiil. 'A.ifoc, npoT;9£;jiYiv. Ex coilem Basil. V. 15. "A.hlcr, "Iy^tou?, xa\ eTtc Ttpb? au-bv, xaXio;.
V. 9. '.V.Uof, uioi; uoj. Basil, Ujec alilMMnitiii' a Basiliensi nec exstniit in Hebrceo.
CAPUT XV JOSUE.
crMM.woi:. 0'. ©EOAOTIfiN.
'A(j£X[j.(JJva.
n. Kal t£?,AO;v elv niSXetf 8pouj 9. Ka'i 6iex6aXX£t lr:\ xc/jjjia^ 9. Ka"t |5t,=:x64XX£i 'e!^ rotl 6pof
'^fplbv. 6pouc 'E(pptov. "AX.l(;oc , xa\ 5tex- 'Etppcbv.
6dXXei et^TbBpoj 'Etppwv.
10. 10. 'E7:"t vioTOU 7i(3Xtv Tapfjji.. 10.
'A.Oof, £Tcl Etdiape;.
At6a. "AX?oc. viiTov.
4. Et egrediunliir in Selmoiian. 4.
Alius, ct vadit in Aselnioiia.
Africi. Aliler, austri.
5. Us(|iip ad Jordancm. Ajihs ,
5.
siiper parlcm Jordanis.
6. In locis juxla iiiiiabilabilcin. 6. Biclliaiaba. 6.
Bicon. Bocn..
7. FoBS solis. 7. Aiiua fonlis solis. 7. Fons solis.
leni Epliron.
10. 10 Siipra dorsum civitatem Ja IC.
rini. A!iiis, snpra Ksaies.
Africum. .Mius, austrum.
II. II. M mare. Alius, juxta mare. 1 !
ni'bv rhi nx
rrccS nspc c"nvn -21 21. 21. Ai TtOAE'.; kr.b zi/.vjxalon xr^j_
21. Urhcs ah extremo li-iluii. 21. Civitates ab extremis par- 21. Ihbes ab ulliiiio tribus.
tibiis.
n;ra'ii nrpi 22 -n;ii tt-;i Sxi-zp naan 21 Versio bcbr. lexl. 21..\ nieriilte Cabseel el Heilei
Sn nn 2i j:p:i mi-m unpT 2.j mv-vi el Jagiir, 22. el Cina ei Diniona, et Adada, 25. et Ce
^".iT! N^n jrivn nr-ipi nnn i -:i3fm 2.s nfv^i dos, et Cbasor, et Uhnan,24. Ziph,eiTelein, ci Bea'
n ai piaffn mj -isni 2" mSiai vaan ccx 26 lolli, 25. et Cliasor Cliadallia, et Cerioth, Chesron
n^^va 20 n^nrw vzsr -«<2i Syrj -ivn-, 2S tsSs ipsaCbasor, 20. .\nian!, et Senia, el Molada, 27. el
jSpsi 51 nc-m S'DDi -SinSxvoO dv:"; cyi Chasar Gadda, et Cliesinon, et Belb-Plialrili , 28. ei
nm;'! il "^i^^Sn;"; r^znSi ]inoi iO pS;-;i npyi"! Hcngannim Taphua, et Henam. 55. Jarmulh efc
,
;n'-!iTn n-ir";-trj; cnv mpm nDv;i j'i;--n»2 Adullam, Socho, et Hazeca, 36. et Saaraim fM ,
nS'i"p"i U Ti-:i n:u\xi nnE>i i3 ';u';"i -in';i n;nS 42 Hadilliaim, el Ghedera, et Ghedcrothaim, urbe^
iiualuordecim cl villa; earuui. 57. Senan, et Cha-
dasa, et Migdal-Gad, 58. el Dilau, et Misphe, et Jocteel. 59. Lachis et Basecalh, et Heglon, 40,
et Chabbon, et Lacbam.is, et Cliithlis, 41. et Ghederolh, Bethdagon, et Naama, et Maceda, civitatcs
sexdccim, ct vill* earum. 42. Libna, et Helber, et Hasan, 45. et Jiiibiha, et Asiia, el Nesib. 44. el
et villae eariim. 29. Bala, et Bacoc, et Asom, 30. xa"t XoXasstoXi, xal Bripffafisk, xa\ ai xwjjiat oii-tliv,
ci Elboydad, et Brethel, et Herma, 51. et Sncelac, xa"t a: e.TZT.Clt:^ oJTwv. 29. BaXi , y.%\ Baxwx, xol
ei Macharim, et Selbennac, 52. et Labos, cl Sale, 'A!iw[j., 50. xaV "EX6w'j5io, xaV BatGr^X, xa\ 'Epjxi,
et Eromotb, urbes viginli novem, et vici eariini. 35. 31. xa"t££XEXix, xaVMa/ap^tiJi, xa\ -EO^vvix, 52. x«l
lii planilic Aslaol, ei Raa, et Assa, 54. et Rhanicn, Aa6(o;, xa'i Ia"/,T], xaVEp(i);i.(Jj9, ~oXst? stxost b^^ict,,
iM Tano, ei llutholh, ct Ma-ani, 53. et Jermulh, et xaV ot xw[ia: ajxwv. 55. 'Ev if) TicOtvii 'AataioX , xati
Odollam, et Mcmbra , el S;ioclio, cl Jazeca , 56. 'Pai, xa"t "Ajtjo, 54. xa"t 'Pdjjijv, xaV Tavu), xa\
ct Sacarim, et Gadcra, et villse ejus, civitates qiia- "IXou6to8, xa"t MatovV, 35. xaV "Isp[i.6ue , xa\ "OooX'
iuordccini, el vici earum. '7. Scnna, et Adas.in, Xijjt, xo"i M£[jt6pi, xa't ladi/w, xaX 'ilojTixi, 56. xaa
ei Magadalgad, 58. et Dalad, et Maspha, et lacba- SaxopVjj., xaV r<i5r,pa, xa't oi e^nauXf :; auTTi?, 1:0X41^
recl, 9. ct Basedolb, el Ideadalea, 40. et Cbabra, osxoTijsaps? , xal ot X(u[jtot ouTtiJv. 37. Xevvi, xaV
ei Maches, ct Maachos, 41. et Geddor, et Bagadiel, 'Aoojiv, xa"t JlayaoaXYio, 58. xaV AaXiS, xoV Moctfi
ct Noiiian, ct Macbcdan, urbcs sexdecim, et vici xa't "la/opsr/ , 59. xol Ba-r,5("o0 , xa'. 'IScaoaXsa
caruai. 42. Lebna, et Tlhac, ct Anoch, 43. et Jaiia, 40. xa"t XaSpi, xaV May.c^, xa": Maa/("o;, 41 . xa"*. rs3-
nSsc?! 55
21. Xi T.rjXtii a-' iy.pvj -f,; tfj 21. n<iXi; T.pih-ri (5'jXf,. "AX?wc, 21. n^iXjic a'j-(7)v (i-o t^Xo'j? ',f'j-
21. Uibes a smiiiiio Iribus 21. Urbs prinia liibus. .\liu-i-, 21. C.ivil.iles (}orum a fiiie lii-
eivilales ail liibiiiii. biis.
£(i)p, xaV BafaStrjX, xa\ Nwfxav, xal MaxiSav, roXsts el Nasib, ii. ei (^eilain, et Aciezi, et Cczib, el Ba-
ixxafSsxa, xal ai xiojjiat a'jTO)v. 42. Aefiva, xat T6ax, tliesai', et yEloni.
xa\ 'Avdi/, 45. xal Tavi, xa\Na(i\6, 4i. xa\ KsiXaij., xat 'Axie^U xa"t KiC^^, xa'i BaO-r,Tip, xa\ AiXt.jjj..
"AJ..?cc, 21. e7i'ti:fi<; EpT][AO'j Ka6(j££X, xa\ 'ESpa'!:, Alius, 21. in iles(!ilo Cabseel : ct Edrai, et Jagur,
xa't Ta-j-oup, 22. xa"t Ktva, xa\ At(itov(i, xa't 'AoaSi, 22. cl Cina, cl Diinoiia, et AJada, 23. el Cedes, et
23, xal K:S^c, y.a\ 'AtKjjp, xa'i 'UOvi, 24. Z\({> , xa\ Asor, et Jeilina. 24. Zipli, ct Telem, et Balolli,
TsXijj., X3!\ Ba"A(j)0, 25. X3\ ai x(T)[j,at auTojv. Ka\ rf- 2.'). et vici earuni. Et civitas Ageron, liwc Asor,
Xt? 'Ai-epiJJv, aCiTT) 'Aaijp, 26. xa\ 'A(j.a[ji, xa\ Sa^ 20, ct Amam, et Saniad, et Molada, 27. et Aser-
[xai, xa\ MtoXaSi, 27. xa\ 'AdcpYaSSa, xa\ Bat9(fia- gadda, ct B:clbpbalctb, 28. ct Cliorlal, ct Ashisula,
Xi9, 28. xa\ XopXiX, xa\ 'AsapcouXi, xa\ Bif)03a6££, et Betbsabee, et vici carum, et villje earum. 29.
xa\ al xil)[xat a'JT(ov, xa\ E^reofJXst; au-Kov. 29. Baa- Baala, et Aviiu, et Asem, 50. cl Etliodam, el Checi,
Xi, xa\ Au£\(jt, xa\ 'Aac(x, 50. xa\ 'EOojSi[ji , xa\ ct Ilerma, 31. ei Sicelcg, ct Mclemiia, et Smisaiiiia,
Xei]X, xa\ 'Ep[jti, 31. xa\ Six^^.c-j-, xa\ M£Xc(j.vi, xa\ 52. ct Labolh, el Seleiin, et Remiiion : urbes vi-
Savaavvi, 52. xa\ AaCdiO, xat SeXes^^ji, xa\ 'P£[X[xtljv, gintinovem, et villoe e'ariim. 55. lii planitie Esibaol
r.6Xeic sfxosi ivvia xa\ at x(o(jiai auTiov. 35. 'Ev Ti) ct Saia , el Asna , elRanieuii, 54. et Zano , ut
TTiStvTJ 'EsOa^jX, xa\ Sapi, xa\ 'Aavi, xa\ 'Pa|jL£i)v, Adiaibaim, et Eiiaim, 55. et Jereinutb, cl Odollam,
54. xa\ Zav(}j, xa\ 'A5ta0a\(ji, xa\ 'Hva\[ji, 35. xa\ etNembia, et Soclio, et Azee:i, 56. ct Sargarini,
'kpc[j:oi)0 , xa\ 'OSoXXi[j:, xa\N£(<.6pi, xa\ Sioxo), ct Gadera, iirbes qiialiioidecim, et viei caruni. 57.
zjxt 'ACrjxi, 5(i. xa\ 2apYap£\(Jt., xa\ PaSripi, T.6'Az:i Scuiinau, et Adasa, ct Magdalgal, 38. et Dalaan,
vj, xa\ ai x(o(jtat auTwv. 37. Ssuvviv, xa\ 'ASasi, et Masplia, el Icareel, 59, el Lacbis, el Bascalli, ci.
xa\ MaySaXyiX , 58. xa\ AaXaiv, xa\ Maitpi , xai Aglon, 40. et Cbabba, et Cbanias, et Clialblos, 41.
Eixapsf,X, 59. xa\ Aa/£\;, xat BacxiO, xa\ 'A^j-Xojv, ci G;iderolh, et Beibdagotb, et Nosnia, et Maccda,
40. xa\ .Xa66i, xa\ Xa[jii; , xa\ XaOXto?, 41. xa\ iirbcs sexdecini et vici caniin. 42. Lebnina, et
raSrip(jjO, xa\ BrjOSai-t^oO, xa\ Nua[jti , xa\ Maxr,6i, Aiber, 43. et Jepblha, el Assenna, et Nasim, 44.
t:oX3i; ig', xa\ ai xto[jLat auTtov. 42. As6(i:vi , xa\ el Ceila, et Amesai, ct Zcii, f ad marg. Aclizib) et
'AOkp, 45, xa\ 'Is(f Oi, xa\ 'Aaasvvi, xa\ Na(js\[ji, 44. Maiesa, ct Edom.
y.a\ KstXi, xa\ 'A[j.s5a\, Y.aXZhi \mlmiir(f. 'A/^st6]
xa\ Mapr.ii, xa\ 'Eo(')[j..
21. Vulg. A iiieridie: Cabseel, et Eder, et Jagiir, Sarca, et. Ascna, 54. cl Zaiioe, et ^ngannim, et
22. et Ciiia, et Dimona, et Adada, 25. et Cades, et Taphua, et Enaim, 35. ct Jerimoth, et Adullam,
Asor, el Jelbiiani, 2i. Zipb ct Telem, et Balotb, Soclio, et Azeca. 36. et Saraim, et Adithaim, et
2."). Asor iiova ct Carinlb, Ilesion, baic csl Asor, Gedera,etGc(lerotliaini : iirbcsquatunidecim,ctvilkc
20. Aiiiaiii, Saina et Molaila, 27. et Asergadda, el caruni. 37. Sanan , et lladassa, et Magdalgad, 58.
llassemon, ct Beilipbelet, 28. el Masi^rsiial, et Ber- Dciean, et Masepha, et Jectbel, 59. Lacliis, ot Ba-
sabee, et Baziolliia, 29. et Baala, et Jim, et Esem, scath, ci Eglon, 40. Chebbon , et Leheman, et
50. el Eltliolad, el Cesil, et Harma, 51. et Siceleg, Celhlis, H. ct Giderotb, et Betbdagon, et Naama,
«•t Mcdemena, ct Senscnna, 52. Lcbaotli, et Scliin, et Maceda, civitates scdecim, et villa; earum. 42.
«t Aen, ct Remon. Onincs civilates viginli novem ,
Labana, cl Eiher, et Asaii, 43. Jephtha, et Esna,
*'l villa; earuni. 53. Iii canipeslribiis vero : Esiaol, et et Ncsib, 44. et Ceila, et Achzib, ct Maresa.
SVMMAXOS. 0'
GEOAOTinN.
V. I. "AJl.Ux, T.phiMi-ov. E\ IJasil. ToTj TOOivot? ij ao;y.T,TOtc , estf]iic duplei versio qua
V. 3. 'AXJcc , T.po3.'nf/%i-/zi eij 'ApaSi elc. Ex solel Syinmaclins vocciii nz"'^ inlerpretari , ul sii-
Basil-, siiie iiili;i|)rtlis iiomme. pra vidiiiius, moilo uiiaiii, imido allerain usurpando.
Ibid. 2., Ti ^ojcooc. Sic Euseljius De loris Itebriii- Ibid. 'A., 0., lioi'i. Sic Basilicnsis codex.
cis, 'Axapxa. -. xh c&atfo^, ulii llitTonyiiius ver-
, V, 7. 'A., S., ©., ~rjYT] f/Atou, ex Ensebio et Hle-
lil pavimeitium. Drusius legerat, ^lj fv^'/, perperam, ronvnio De lacis Hehraicis ad vocem Sames,
ut etiani ipse suliodoralnr. V'. 8. "A.Uoc, viou 'EvvijA. Basil.
o.
nrn;cn 6 6.
6. Michmethatl 6. Machnnethath. 6.
V. 3. 'AJXo^, T£tfaX6\, ii , Ne!f9a),El[jL. Basil. Prior lectio gerinana est : altera mendose irrepsit.
Tfva
5.
rnsaan narsa 7 7.
czv
Semida. Semida.
5. Et Basan. 5. Et Basan.
7. AbAser Michmethatb. 7. AbAser r\Iacbmetbath.
!'echcm. Sichcm.
<0!7 JOSUE CAPLT XVII. 1018
CAPUTXVIJOSUE.
XVMMAXOS. U'. 0eoaotiq:\.
i;'j[jiap[|ji,."A.i.?oc, Maap£tv."A,J-
Joc, 'Zz^i.ipa.i.
7. Air,XavaO.".A.?.?P(;-, Ar,XavtoO£x.
'AJJoc;, (iTti 'Aar^p MaxOtiiO.
9. 9.
Tappua. Tapliua-.
!). In niediu civitalum. 9. Qux iii medip suiit iiibium. 9.
2j:a s 5. 5.
inS 8 8. 8.
w Sia:n I3 13 15.
nc 15 15 15.
D'm!<
in:i
Adunimiin. Adommini.
Ruliaii. Bocn.
im JOSLK CAPI T XVIIf. Wil
IVMMAXOi;. 0'. 0EOiOTlflN.
17. Foiitem solis. 17. Atl fontem B;etlisaiiiys. A- 17. Foiilcm solis.
lius, ad lonlein Samys.
yEthamin. Alius , Niilliamilli.
fietiifui, Edoniin.
B*on. .\lii. Baan.
1025. HKXAPLOUIM QUjE SLPERSL^T. 102»
Y. 12. 'A.i.?cc, RatOryjV;).. W.hlcr, BatOaOv. Dn- V. 13. X.., tU OiiAaj-av. E\ Drusio,
Linra an liuc rcfercniluni sil , quod liabet Hieruny- V. IG. "A.Ucc , riiv Tojtt;).. Sic Basil. VidelUr
y-ar-.N-z 2 2. 2.
non « s. 8.
t-C 9. 0. 9.
"T»-^'*»*^ 4
2 I-J. 12,
-xrcn i"-:-
kv" 13. i5.
•.-i;- H 14.
n-jiN 34 3i.
S. Rauiath. S. Raniatb. 8.
illud riT;"! (a qno iucipit v. 11, IIchr:i>i lexlus]) V. 14. '.\.Ucr, z-\ MtvO. 'A.Uoc. 'Evva9tLv. Ba-il
lum pra;cedcmi voce ronjuniiunl , ct cs lclo V. 23. 'AjJ.loc. y.7>. £-aJ'/.:'.; a-jrtiv. Basil.
nonien piopiium efliciuni. Srquenlcs wro leiUiiines V. '25. 'A., XcXxiO. Sic .\I;irtian:iMis ex niss.Iliip
es Habiliensi prodeuni. referunl qnidan) iihul, A., 5poj 6p!^ov. t.,lpoi
'.053 30Si"E CAPUT XIX. 102:5
2. 2. BqpjaS^i.MJJoc, BrjpIaSd.
8. "AXIoq,
8. Ba;ji£8. 'la.uiO. "A.l- 8.
4of, 'hOOsiv.
'9. 9. 'Arzh xo'j xXr)poj. ".A.Llcr, i-h S.
toj Sri;j.o'j.
13. ('E;T^p/eTo c'.; 'Pf |ji;i.ii)v).. 13. Kal 5i;Xc'j-i-:ai eri 'P£;j;j.ti)- 15.
vai MaOapao^d.
'U. 14. 'Em 'A'j.(.jO. "A.Uof , t-nX 14.
MwO. "A.ifor, 'Evva9(;jv.
'
CAPUT XX JOSUE.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS. '
"Snm Di-iynn r nriN bx d:1 4 D" , ^ij.2 najU?2 3 Veisio liebr. lexl. 3. In igiiorantia, absque scien-
"ilN N^nn-TVn ';pt '3TN2 -I2n TVn -lyur nnS ICVI lia. 4. Et fngiet ad unam ex civilatibus islis : sta-
\
aurn mpn lS-i:n:i nn^^^ m'Vn ms I^DNT r^m bitque ad ostium portae civiialis, ei loquetur in au-
nS-in-DN I^JD^-nSi T-ihn Cin Sw ^T)1 '31 5 DCV libus seniorum urbis ipsius vcrba sua : et recolii-
"h Nln n:b;"kSi invl-nK r\zn nVT''S21 ^J 'T1 gent eum iu urbom ad se : dabuiilque ei locum et
MSS T!CV-"V nTI" -|'V3 au?"! I (> DirTiir S",nna haliitabit cum eis. 5. Et cum insecutus fucrit re-
D'?2'a niryi "Wa Snan prn ma—?V irSJircS ravrr demptor sanguinis post eum, et non concludent
"JN "BTa^SNI "n'y-bx Nai nmn T©' i tN D.in liomicidam in manu ejus, quia in non scienlia per-
DCa d: — ilffx "i'vn cussil proximum suum, et non odiebat ipse eum
ab beri et nudiiistcrtius. G. Et babilaliit in i:iviiate ipsa, usque duin siabit ad facies coclus ad judicium,
u.sque ad moiiem sacerdoiis niagiii, qui eril iii diebus illis : tunc revertetur homicida, et venict ad livi-
latem suain, et ad domura suam, ad civitatem a qua fugeral iiide.
4, El fugiel in unara civilatum istarum, et sla- ':at eig [jiiav twv TriXeiuv toutuv, xal aTfiisxat i-Ki
bil ad portam civitatis ; et loquetur in auribus xr-iV Oupav :?,; Tji/.sio;, y.a\ XaXifiSst ev xot; tJjut xtov
seiiioruiii civitalis illius hos sermones. El de- repEa^uTEptiJV tti? wSi.twi excivTji; -oin; aoyou; zoi-
(lucenl eum syiiagoga ad se, el dahunl ei locum, tou;, y.a\ ETttaxp^4/ouatv aOxbv ^ suva-ytjJY^ r.ptf
el iiabilabit cuin eis. 5. Et cum persequetur viii- autouj , xat 6ti)iou3tv au-iTj -ciTtov, xr\ xatotxfjjEt
ni-a-nN i:n3
^•n—nxl
rci2 'J 9.
Et Golan. Gauloii.
tum salis expiesseruiit , ut etiam Vulgata, voce solula. Quid aulem velil Basiliensis cum ait ,
silii
]n'«n:m 2
S-i;2 4 A. i.
30. Civitatcs sorlis eoniiii. 20. IIocc daia est possessio. 20. Civiiales soriis eoruRi.
23. Eliheche. 23. Ellheco.
'fO-29 JOSIE CA1'UT XXI. il;30
CATUT XX JOSUIi.
SVMMAXOS. 0'. eEOAOTlflN.
|iEx' auTiov. 5. Kal oti (/. 6-e) 6itJ5s' 6 aYx"J"iiJwv dex sanguiiieiii po^t eum : et nnn coiicliulcnt hoiiii-
•t6 aT(ji.a infaa) aCiTou, y.aX ou cjuYxXEtsousi t-&v tpovcj- cidam in manu ejus, quia non sciens pnrcussil
ffavTa iv T^ X^'P^ auToO, oTt oux tloiix; i::dTa|£ t6v proximum suum, et non odio hahens eum ipse ab
itXTjjiov auTOu, xa^ ou jjitstijv mzhv aux6? dTi' i/^^'?' heri et niidiustertius. G. Et habitabit iii eivitate
xo\ TT]? Tp£TT,c. 6. Kal xaTOtxfjaet ev Tri toXei exEivif) illa iisque dum slelerit ad facieiii synagogre ad jii-
iti)^ aTTJ xaTa wpiato-ov tt]^ uuvaYtoYii'; £'? xpiaiv, dicium , doiiec morialur saeerdos niagniis , (iiii
Eio; auoOdvTi i iepeu; 6 [xeya?, 8? £iTai iv Tai; :fi;ji£- erit in diebus illis. Tunc reverteiur homicida, et
patj ixetvati;. Tot£ ^TutaTpetj/Et 6 tpoveuja?, xal eXeu- veniet in civitalem suam, et ad donium suam, et
OETat d(; Tr]v TtoXtv auToO, xal Ttpi? Tiv olxov auToui ad urbeni uiide eflu 'eiat.
Vulg. 3. Nescius. i. Cum ad uiiani liarum con- ejus, nec anto bidiiuin, iridiiumve, ejiis probaiur
fngerit civitatum : slabit aiite poitam civilatis, el inimicus. 6. Et hahitabit in civilate illa, donec
loqiietur senioribus urliis illius ea quae se conipro- stet ante judicium causain reddens facii sui, et
bent innocentein : sicque suscipienl cuni, et da- moiialur saceidos magnus, qui fuerit in illo tem-
bunt ei locuin ad liabitandnm. 5. Cumque ultor pore : lunc reveitoliir li<iiiiici(la, el ingredietur
sanguinis eum fuerit perseculus, non tradent in civitalem et dounim siiani de (|iia fugerat.
4. KXT,ptoTi."Aaioc,8t4 xX-fjpou.
4.
16. Ka't'Aad, xa\ t4 dtpioptaixiva 10.
16.
auTf,,xalTavu."Aiicc. ''•='' f''^'
xal t4 dtpcopt(j|Jiiva TCpb? Td auTr],
xa\ TTjv TiTTa. "A.U., 'ATydv.
20. n(5Xcts xX^pou ouTiiov. 20. '11 niXt.i Ttov Upitov auTtijv. 20. 'H TidXt? Ttov iepitov aijTtov.
20. Civilates soriis eorum. 20. Civitas sacerdotum eoruni. 20. Civitas sacerdutum eoruia.
23. 2~).iElcolhaim. Al. Elthocara. .4/. 23.
Ellbccotlieni.
1031 HEXAPLORUM QU^ SL1'ERSU\T. 1052
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON aki-.va;
'Ea>,yiv;zv; VpitxixaJ:.
pS;-nN 27 27. 27.
wzi ]'v-nx
Engannim. Engannim.
Caria. Carilia.
InVT -2V 4
Do:;1 3
la-ffi? 8
:p-n
9.
ni-,~K: -u-,\
niVSrSs 10 10. 10
Parlimini. Dividile,
I
iU33 JOSUE CAPLT XXII. 1034
XViMMAXOX. 0'. «EOAOTIQN.
27. 27. rauXuv. "AXIoq, rwijXctv. 27.
28. 28. Aj66a. "A.Uoc, AaSpaO. 28.
2a. 29. •PcjxiJtiO. 'A.Uc^:, ro|Jnxa. 29.
'A.Uor, EipjJKuO.
(*) Vide quae de lioc loco liebraicorum Bibliorum doctedisscrit J. B. De Rossi in opere : \arim leclioMi
\eleris Testamenti. Dracu.
8. 8. Abieruiit. Atius ,
pioficisci- 8.
mini.
Diviseriint. .4/ius , circuratule-
runt.
Sn; rcta
16.
m-1 nnxG crn 16 i(i.
20. 20.
30. 50
Iliid. 'AXlog, Tijptsi/.avco. Basil. riim lumulos. S. , leniiiiios. Si.; ct Hieronijmus hir.
7 7. 7.
DTtavn i<Si
10. 10.
DsS DnSan lo
15. 13.
Djnsa 15
U. 14.
Ut non declinetis ab 6.
6. Ad non recedendum ab eo. 6. eis.
7. Et servialis eis. 7.
7. Neque serviaiis eis.
SrMMAXOS. C. eEOAOTIQN.
V. i6.'"A.lJ.0Q, aTjjispov ci.-n.h 8Tita6£vKup!o'j. Basil. 3 ct 3 nam vertunt, TiJJv uttjv t][jicuv, menUose pio
,
V. 20. "A.Uoc , Xapjit. Basil. In Hebifeo le- V 50. "AJAoQ, oi -fO.iap/oi.. Basil.
gitur, nTT Zerak.
laieribus vestris.
i.
1.
o, 3.
i^
'2 9 G. 9.
10. 10.
12. 12.
22. <22.
Dn*; ncN'i 2-2
27.
mvS 27 27.
2S. 28,
vh-zh 28
ro, 30.
•nbn; 50
23. Deos alienigense, qui in in- -25. Deos alienos de niedio ve-
leriori veslro.
shi.
V. 1 et 25. "A.Moc . -"/-.'^- Basil,, et sic He- V. 9. 'AXloc, ut^v Batwp, Basil.
V, 10. 'A.Uor, EJXoytuv £v/X!iyT,T£v, Basil.
br:sns, qusedam
'A.Uo^, 6v nasr, Xjvaav. Basil. Y. 12. 'A.l.lcf., Y.3.\ E;i6a),£v aJTou;, Sic
V. 5. -f, 711
11)41 JOSUE CAPLT XXIV. 1042
1. 1.
Xa Ta'jTa.
19. Ka\©£i>i ftjXtixc^j iJTiv ou- 19. Ka\ ^r^Awja; oIJto;. 19.
ar pleiunuiue concordul cum ms. Atexandrino. Alii libri lum mi.s. tum tdili , auibus sum usus
Iii sunl.
Viirin; leclioncs codicis Mexandiini in Pdhj/jlollo Ancjlicnno edilce.
Fuliiim veliislisiinii codicis unciali cliarncure annornin plus quam 1100, sine accenlibus et svirilibui,
cum obilis el aiteriscis, qui dono o^m milii oblulus esl a Dom. Desmareiio.
Codex lieijius 1823.
nin'3 I i.
n
rbT 2 2. S
^r::o2 non^ai 5 3. 3.
Tn 4 4. 4.
D"J'1
•i<san 5 5. 5,
n lanbn
w
VIN''Z'1 7 7. 7.
D-;CTTZ 8 8. 8.
In eo. Vacat.
2. Ascendet. 2. Ascendet. 2.
Et propugnabimus
3. in Cha- 3. Pugna conlra ChananKum. 5.
rianjeum.
5. Et invenerunt. 5. Invcneruntque.
8. Tn Jerusalem. 8. Jcrusalem. 8.
10J5 JUDICUM CAPUT I. 1046
V. r)0. 'A.Uoc. "tTi' x),r,povoiJifa; aJ-rou. Basil. Uxc nota codicis Basilieiisis moncl, ea qiiie iii
V. 55. Posl iv Tw 8poi zC) 'E^-pat.a , in nionlc LXX 1'eruntur, nimiiMMn , Iv JxeIvt) if) ^,;j.^px "'a-
Kplii;r'm. Uasil., 'iilii woi t6 'E6pa'ixiv, bucusque div.i^ ol u:o\ 'iTpariX Tf,v xiCojciv elc. ,
adjecla
llubraicum. (uisse, nec in Ilubrxo iiaberi.
iv •toj Xavava!(o.
i. 'E-J
X^'P''
a'JT(ov. ".4i.,l(oc> sk i. 'Ev x-'?^ auTtJJv.
Ta? y/^p^i aCiTwv.
'E-diracav auTO'j^. "A.l.tcoc, ^xo- 'Eird.Tacav auto^Js.
({/av a'JTO'Jv
./1<0C>
E~oX£[X'r,aav ev a'JT(jJ.
runt.
7.
7, 7. Et adducunt cnm. Alius, ct
adduxeruiil euin.
in Jerus?.- 8. Jn Jerusalem.
S. 8. Jeiusalem. Aliter,
lcm.
*947 HEXAPLORIJM QVJE SUPERSUNT. 1048
^S'-! 11 11. U.
-iSD-nnp
nxiza 14 n. 14.
-,vrnn Sva
16 16 10.
;nn
.Tn.-i> »J2-nN
-S.1
.nSnj-nNT 18 18 13.
a"'T,,nb nS '3 19 19. 19.
Di"!": mi 22-i-'3
16. 16. 16
Soceri. Cognati.
Cum filiis Juda. Cuiii filiis Juda.
El ivit. Vacat.
17. El deleverunt eam. 17. Ei iiuerfeceruiit eum. 17. Et deleverunl eanv
0'. eEOAOTIDN.
20.
24. 24.
Tn-ua-nNi
"::7,-i: 50 30. 30
"cy 51 31. 51.
2m
VERSIO llEBRAlCi TEXT. VULGATA LATINA. AQUILA.
20. Et expulit. 20. Delevit. 20
Et expulit inde tres filios Enac, Qui delevit ex ea tres Clios Enac.
23. Etexploiari fecerunt domus 23. Nam cum obsiderent urbem. 23.
Joseph iu Beihel.
Josepli Ba;tliel.
24. Yir egrediehalur. .Mius, vi- 24.
24.
ruin egredieiilem.
DuSvw^i pSina
V. I. "A.I.?oc, rapi Tou KupEou. "A,l.?oc, iv qii.^e quoniodo debeant nondum sa-
legi et inlelligi
Kupiw. Ila Basiiiensis coilex. Monenduni aulem, tis haheimis. Nam hujiismodi notas
conipcrtiim
illas Basiliensis lcctiones frequeniissime cum nis. nunqiiam explicaiitur in codice Basiliensi nbi so ,
•
leclio ferebatur iii aliiiua editionc. (ipSeiav iJoaTOC, xat dvTt tiTjv TaTTstvtJjv, TiEotvdJv f;p-
V. 10. Basil. hahet, t6 irpd-spov, in textu ad ,
[Ar;vcuaav. Hiuc Drusius illiid, n^nnn TDi, seciindum
marg. vero, E[AT:po36;v. Symmachum sic interpietainJiiiii piiiat, (ipSeiav
V. H. "AXl., xa\ £v£7:op;uOTic7av. Basil. TTcOtviov. Basiliciisis longe divcrsam
auteni codex ,
V. 15. "AXl., UT:sp auT!5v. Basil. xotXoTspot;. QiiaB lectio a Procopio coiilirnialur, cu-
V. 14. "A.U., ev T(o £ls~opyJzaOa.i, auT^v. Basil. jiis inierpres ila vertil : Symmachus exposuit
lbid."AXJoc, ii^avdj tou u7:oJuyIou. lla Basilieiisis, possessioneni in siiperioribiis, el possessionem in in-
qui in hsecverbabanc notam sspius infra repetitam feriuribus. Haec leclio magis arridet.
T
adjicit hac forma , oitjjpO' ou Trav yoj oitopO' ou, Coislin. ad niarg. S. , xTr;(jtv •
xh Ss 'E6pa'txbv
(a) Cap. 10, num. l, da. lill. II, ubi iionnihil varial auctoris sententia. Edit.
CAPUT II JUDICUM.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKVAAS.
'EXAr,vixoi; Ypd[jt[y.a3;.
csTa^sS 1 1.
pnn 2
2. Biruelis. 2. Subverterelis.
1057 JUDICUM C.VPUT II 1018
SVM.MAXOS. 0'. ©EOAOTinN.
nol)is asserla*. Alexand. Babilieiisis, qiii iii eoJein veisu ter nolat,
V. lU. C, "l(i9op. "AJ.loc, "Io6d5. Basil. Neutrum xat legi ab aliis pro ouoi, bac addita iiola ad siii-
in Hebra'0 legitur. T
Ibid. ".\.Llor , TTivSspou. Basil. Vocein "nn ita gulos, Tiav yoj. V. supra, v. 14.
veilil Syinniaciius, E.\oil. iii, 1 et xvm, 1 et S. V. 28. 0', 0., xa'i £0£To. Sic Basil. cuin liac nota
Ibid. ".\.l.lo(;, T.phi Toug utouj 'louSa. Basil.
Ibid. "AXlof , xa"t i7:op:u0r,aav. Basil. ad niarg., 0', 0., irav x" St(jDp0' ou. Vide sunra,
v. 14.
V. 17. 'A., xat dviOsfiaxt^av auTr;v. Sjc Diiisiiis,
qiii liane nolain babet lloc leyitur in lumnnltis ccli-
:
V. 50. 0., Naa"Ad. 0' a.Uuq , 'Eva[j.[j.dv. Basil.
Ibid. 0', Aojij.avd. Coisliu. iii textu , 'EvaiJi[).d[Jt,
lionibus -c^uv 0'. iSeinpc ex Aquila (lesuinpnun li-
brarius /e.t(u! VuUjalu inserueral. Vide iiolas nd
ad marg , oi V xal t5 'E6p. NaaXdX. Ilebraicuiii
T
nibus aflert Basillensis.
Basiliensis cum liac noia , iiav j^oj 5i(op0' ou. Vide
V. 25. "A.-i.ioc. >"»'' uapeviSaXov etc. Basil.
supra, V. 14.
V. 24. "AXioc , dvopa ex7iop£U(i;jt£vov. Basil.
Ibid. in textu , [jtupaivcuvoc, in niarg.,
Coisliii.
liac cum
nola, StojpO' ou 'itav yiM. Vidc supra, v. 14. Ot F' T(p (isTaxcuS^t , sic pro 03Tpax(ijS;t.
6pu[jt(ovo;.
V. 2G. "Ad.lor, xa'i ii7niX9ev. Basil. cuiii eadem Ibid. marg., ol F' xa't t6 'E6p. £v At"A(ov xat iv
liota, ct Alexaiidriiius. £aXa6£tv.
CAPUT II JUDiCUM.
ZVMMAXOX. 0'. 0EOAOTIQIV.
nm.s« w\:H-nh 5 3. 5.
mxn
i;i 18 18. 18.
03 22 22. 22.
PraCcepta. Manduta.
18. Et cum. 18. Cumque. 18.
4, 5. KaV tAxjitx'/ , xiX £ii- 4, 5. Ka"i ?xXau<j&v , y.ai Jt:- 4, 5. iii TouTO 4xii"
a)V(5[iaaav Tii ovofia toG T<5itoy ixd- tdvo;;iajav to 8vo[jia toOtotou ixeJ-
/o\> xXau6(jiuivE;. vou xXauOjjioJvci. "A.Uof, Sii Tou-
TO ty.Xrfiy].
7. MiTi 'It^tou. 7,MiTi 'iTjcroJ. 7. M:Ti 'iTjaou.
9. 'Ev 0a[iva6ap^j. 9. 'Ev 0a(jLvaOapi;. 9. 'Ev 0a|JivaOapif.
10 10. npotJSTEOrjsav. "A.ZJlo^, auv- 10.
^^OTjaav.
4, 5. Et fleveriint et vocave-
, 4, 5. Ei flevcriint, et vocave- 4, 5. Propter Iioc vocaverunt.
ruiit noruen loci illius , planclus. ruiit nomen loci illius , plancius.
Aiius, piopler lioc vocalum est.
7. Posi Jesum, vel, cum Jcsu. 7. Post J("suni, vel, cum Jesu. 7. Post Jcsum, vel, cum Jesu.
9. In Tbamnaihares. 9. In Tliamnatliares. 9. In Tlianinat.liares.
10. 10. Apposili sunt. Alius, con- 10.
gregati sunt.
11. M. Coram. Alius, in conspeclu. II.
la. Gentiuin. 12. Populorum. 12. Populorum.
15. 13. Baal, (em. 13. Baal, ntase.
14. In manu. 14. In manus. 14. In manu.
Ultra resistere. A/i«s , ullra
stare.
15. Iliant. Alius, exibant. Alii
duo, diverse, foinicabantur.
16. 16. Et salvavit eos. 16.
V. l. H. S., 0', xa"i £x"/,a'jsav elc. Basil. 0., 6ti V. 10. Basil. in lextu , suvVixS^j^cv, ad marg.,
ToiTo exaXcsau eic. Sie ideui cuni hac nota TtpoJETiOridav.
mor 1 1.
2.
oncbs 5
Q'-in: -!N
1Z1-J1 12 12 12.
ridi nnna
ikuj: 18 18 18.
Qib'DSn-]n 19 19 19.
3. Pelistim. 5. Pliilisiinoium. 3.
8. In manu. 8. In nianus. 8.
16. Ciibitus lonj;iludo ejus. 16. Longiludinis palma; maiius. 16. Pugni palmaris.
Aa6())£[jLaO.
Labocmatli.
S. In maiiu. Alius, in maiius.
20. 20.
ZVJ1 Kvn rS« N3 1 nnsti 20
21. ai.
"CTSZ^ 21
22. 22.
NSn 22
23.
TIHK 25 23,
Ilapastiioa.
nimocn
24. 24.
n.Vjj 24
23. 25.
t-n-iv iVn'i 25
29.
ii''n-\ rea 29 29.
50.
V^m 30 SD.
51. 51.
nrj 51
'Ev 5'.5axTTipt.
Laminam. Ferrum.
defierenl. erubescerent.
v! 2. "A.tJuc, T^iv-E.lCaq yip etc. Sic Basil., WeiiYiic/s apud llieronyinnin, in Aa6ioe|j.aO, p. 459.
sine inierprctis nomine. -Coislin. ad marg. A., S., dcoSou. Sed Eusebius,
1. c, uni tribuit Aquilse.
Y. 5. 0', e., *u),'.TTie!iJL. Sic Basil.
1069 JliDICLM CAPUT III. 1070
SYMMAXOS. 0'. QEOAOTlfiN.
20. eioiiXOiv iTpJ»; auiiv 6 'Aaiijo 20. Kat 'Au)0 siarjXOs ^pb; au- 20.
xaQ(][iivou xata [idvas. Tiv , xal auT^? exdOriTO £v tw
u7:£p(i'jo).
Ibid. "A.Occ, MsTOTOta^ttac. Idera. V. iC. 'A., 1l., ypovOou TiaXatOTtafou etc. £sa'i
V. 12. "A.J.?oc, ivtiJTTtov. Basil. lecliones ex Basilicnsi niulii.iniiir.
V. 13. 'ElaTisjTsiXav. Basiliensis sic habel : 0', Ibid. "A.^Joc, Evou[jta. Basil.
1071 IIEXAPLORUM QVM SUPERSUNT. 1072
V. 17. 'A., •nijji.eXii?. 2., Ti^/y:. Bnsil. V. 22. "A„Utf, y.ai iTiEicr+.YaYsv. Basilicnsis el
V.^l.S. "A.IJor, Tou? arpov-ir.ISasil. ibid. at/[jifj?.
V.'!'J. 0., aTii T(Ov •('/.•jT.-M'i. Basil. Haiic lc- V. 25. "A2.lcQ, 'A5.0I.S. Basil. cl sic seniper ad
Clionein lialid tdli. Roinana. voccni, 'Acjjo.
Ibid. 0., Twv (jLETa ifj? raXya).. Iiicm coilex. lliid. 'A. , TTapaiTaoa. I. , ei; ra 'zp/Ajpa. Basil.
liiul. cl V. '20. OniiKs iiliiusqiie vcisiis lcctioncs V. 24^. "A.J.Jcc, d7;o-/.cx/.£iipi6/a'.. Basil.
ex Basiliensi (lcsiiinpsiinus. Ibid. "AJ.io(:, [XTjTTOTc -po; Sitfpou.; xdOr.Tat. Sic
V. 21. "A.l.lo^, £:; XT^v xo'./£av 'EyAiojji. Basil. Basil. ct cod. Alex.
CAPUT IV JUDICUM.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKrAAS.
'E).),Tjviy.oTj -Cpd[ji.[ia3i.
« 'rva 1 1. 1.
nunna 2 2. %
T22tt'nS 5 5. 5.
'Snsj 'nn 6 6. 6.
j-U 7 7. 7.
ntnp
pVVi 10 10. 10.
7:idS ns' nin' n^jh •^in u 14. 14. Mr.Ti 0'j KOpto; s^sXsOoSTii
si? ::pi3iijT:ov acj
DJ 17 17. 17.
2. In Harosetb. 2. Haroseth. 2.
In Cedcs. In Cedes.
11. Et Heber Cinseus separavit 11. Habcr autem Cinaeus reces- 11.
se. serat.
V. 23. "A.J.!oc, y.al Trpo!jijj.stvav aisx'JVO(ji£vot. Sic V. 51. "A.Ucr, "AMcr;, AivdO. "AvdO. Basil.
Baiil. cum liac not.T; Jam s:rpc diximus liltcras, A, i, A, rioquciiler
coniimUaii ob siiiiilitiiiJincin quam lii iniis. vctu-
,
pit.
11- 11. Et ChaberCin.-Bus scparalus II.
eral. Alius, et qiii piope Cinseum
separati sunt.
Usque ad quercum rapacium. Usque ad quercum rapacium.
Alius,usque ad quercum quie-
scenlium.
14. In manus tuas. Vide ,Domi- 14. In manu tua. Nonne ecce 14. Nonne Dominus egredietur
nus pra;it tibi. Dominus ibit in conspectu tuo ? iii conspeclu tuo ?
Aliter. in inanu tiia; (juia Domi-
nus egredieiur in conspectu tuo.
16. 16. Arisolli. Alius, querceti. 16.
Non reliclus cst. Alius, non re
siduus fuit.
viDjni
-z^r2V2
spnni
•ffipna
^22h
Hic. Hic.
21. In sileDtio. 21. Abscondlte. 21.
Et infixit. Etpusuit.
In lempus ejus. Supra tempus.
Ei lixil se. Defixit.
Ad facies. Coram.
\'. .5. Ad voccm, '.r^i; BaiftT])., in Basiliensi lcgiiur Y. 7. 0', iT.i.^ii> T.fih: ci. Coislin. in texlii,
l)is Ttiv 0' cdiliones , qii:e oZ-uk , slc , habebaiil. notal, 0', -/(1), Q., ou.
l'osiea vcio , 0', 0. , /(opi; , eiliiiouem qiiamdam Et V. i". ad eorumdcm vocem , Topsuojiivrj ,
Tr)v Oupav.
""flS;. "Aiiajc, JvTauOa. 'EvTsuOa.
21. 21. 'Ev xputfij. "A.2.tef f;juyTi. 21.
,
CAPUT V JUDICUM.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS.
'EXXTjvtx&r; Ypaiiiiam.
1. 1.
mris v~Bi 2 2. 2,
3. 3.
4. 4.
':"D m 5 5. 5.
n"!mN iSin c 6. 6.
m2'n:
^NTi»'3 ]1n3 7 7. 7.
-im' 8 8. 8.
anyu; cnS w
•Opa6i).
Tvcm
1. Et cecinil. i. Cecineruntque.
I
Semitas. Semilas.
7. Pagi in Israel. 7. Forles in Israel.
8. Elegit. 8. Elegit. 8.
Clypeus. Clypeus.
Conspicietur. Apparuerinl. Visus sit. '^
Et lancea. Hasta.
V. ^,"). Ka\ iTaCTsJvioTEv. Sic Alex. in lexlii, Alcx. Ilujus vcrsus leclioiies posleriores suut edit.
cl Bjsil. ad niar;,'. 0., xal (juviTpi'|£v. Basil. IVoni.
CAPUT V JUDICUM.
irMMAXOS. 0'. 0EOAOTIfiN,
'OcfCvi.
DV2 nmpjcn
n":nN 10 la 10.
m-injf
'OjJtlAcrTS.
TfV}
D';Nca 11 11 11. KaTa),£YivTtov.
wnD ^pajtov.
mp 12 12. 12.
inc? "-!''
w 13 13 13.
cmz;! 'S-n'
D'ppnr: 'AxpiSounaC.
CandiJas. Nitcnles.
Air^fEtsOs.
14. 14. '0 Xai^ 'Eifpatrjt iTt;jt(opifi- li. '0 Xa')? 'E(?pat;x ^Tt;j(opfi;;a-
tsaTO auTOu? iv "AMbj^,
xotXdSt. To auTOu^ evxoiXdS;.
'Etfpatjj. e^Epp£Joj3£v auTouj ev Tto
'AptaX-/jx.
AtSdJxovTs? (ieTa j5d63ou ypa^- "EXxovTS; ev ;5d6St;) SfriTfiaeojc 'E7:tS7Tto;jt£VOi t'j ;>d65to StiriYfl-
^a. Ypa;j[AaTl()j?. "AMioq, ivicix^Jov^e; (jeo)?.
ev JxfizTp;;).
Descendit ei in jiotentibus ex
nie. Alius, d ^ceiulit iii ipsis: liu-
milia iniiii foniores me.
U. 14. Populus Ephraim ultus est 14. Populiis Epliraim ultiis est
eos in valle. Alitcr, Epliraim era- eos in valle.
dicavit cos in Amalef.
Seijuar te Benjamin cum popii- Post te Beiijamin iii populis
lis luis circa le. luis.
Praecipientes. Pcrscrulantcs.
Doeeiites cum virga scriiiturani. Tralienics in virga nanniionis Altraliciites in virga narralioniii.
scriba;. Aliicr, pr^valciitcs in sce-
plro.
15 15. Ei duces. A/i'Hs,eipriiicipcs. 15.
Dissolvii pedes suos. Extendil. .Miler, misil iii pedi- Extendit.
bus suis.
Accurationes. )n portionibus Riibcn magni Cogitalioncs.
perve.sligantes cor. Alius, i;i divi-
1087 HEXAPLORLM QU^E SIPERSUNT. 1088
ri*-iZ"Tji
=l-in 18 iS 18.
rrw 'cnn
19.'
e]aD Vjf-l 19 19
icn'^:
DS-!i 21 21 21.
icSn is 22 22 22.
16. Ul quid sedibli iiiler onlines 16. Quare habilas iiiier duos 16. Ut quid iiiilii sedes inler^
duos. lerminos. sorles.
i
!C89 JUDICUM CAPUT V. 1090
IVMiMAXOS. 0'. 0EOAOT1S2N.
16. Aii x[ JYy.aO'.Tai avajiiiov 16. Et; Tt ixaOiTav ovajjt^jov TTis 16. Eic tJ JxaOtuav dtva(i^aov
tii)V (xsTC/on^vuiv. (A/. \i.z-ai- fityofjitaj. Tuv MaxjcfeOatjA.
Xjilwv.)
Toletjaxoustv auptsjjtou oycXojv.
"AX?pr, Tou etcaxoujtv (juptupiou
i^^YEtpiv-tov. "AJioc, aupt(j[jious
TOt[jiv£iov. "A.Uof, (luptYYor irot-
jjtevtov.
'E$txvio5(tot xapota;. Tou StsXOetv {sic) ct? xi 'Pou6t;v. Tou fiteXOetv (sic) et; Ti 'PouC-^v.
"A J.lfcjf , gi; 6iatpi(T£t; 'Pou6r]v
[j.6YaXoi e^stasfjtol xapota;.
17. 17. 'Aat)p £xaOi(j£v. "A.^i(uc, 17. KaT(oxT]aiv.
TcaptoxTiaEv.
23. 23.
n'2u?' -in« riN 25
2S.
annx 2.'> 25.
26. 26.
a'bnv maSnb 2G
nabm
27.
27.
Sb; v-13 niS;-i ]n 27
"ExiiAile.
v-iJ
"Exajjtij/e.
Se3 au?
TTW
'
23. Maledicite maledicendo ha- 23. Maledicite liabilatoribus 23.
biiatores ejus. ejus.
Contudit. Percussilque.
27. Inler pedes ejus incurvalus 27. Inler pedes ejus ruit. 27.
est, cecidit.
Ad veniendura. Regredi.
KaTaxXtOst^. Suyxdfjttl/Of.
28. 28. At4 xT^i Sixtuwtt;?. "AMoji;, 28. Ati T?,.; otxTutijTfi?.
eXTi? TOU TO^lXOU.
napayEvisGat. "A.iioc, JXOstv. napoYsvEaOat.
AtoTt TOOs?. "AXJwc . StoTt i-xP^' Atdxi TiiSsj.
vttjav TcdSs;. "A.Uoc, StoTt fjCixa-
TTjSSV.
irro.S2
31. Secundum exitum solis. 51. Sicut sol in ortu suo. 31.
V. 10. S., ovdouv. 0., umCuffcov. Basil. Lectio- 6acr[j.ol xap6ta;. Basil.
neni Tlieodolioiiis habet codex Alex. Ibid. 'A., oiaXoYti[J;o;. S., dxp!6s;ai , Sic Basil.
Ibid. S., aTt/.6o'J3iJjv. "Ai.lwci Xa.aOTuatiiv. Hsc qiii eod. loco habet, 0', dxpt6aa[Aof. Verum exis-
Basil. "A./iiwc ,
fiijr,[x6pb.?. Pro hac uiia He- tinio hic interpretum noiniiia commutata luisse, et
braica voce mini" editio Romana habet , ns3Ti[jt- lectionem allatam , iiempe sv otatpiijst 'Pou6r"
CAPUT VI JUDICUM.
TO EBPAIKON. TO EBPAiKON AKYAAS
'EXXTiVi/.oi; Ypil-'-;^^'^'-
iim 1 1. 1.
n-i-r2n-nN 2 2. 2.
niTi'3--nNi
RX 3 3. 5.
2. Antra. 2. Anlra. 2.
3. Si. 3. Cumquc. 3.
«097 JUDICDM CAPLT VI. i'm
IVMMAXOS:. 0'. eEOAOTIQN.
51. 51. Siciit orlus solis. Atiler , 51. Rici;l oiIhs solis
siciil exiliis sulis.
sic legilur, Mo(i-.p£Oi|i, 'Ax'J>.a?, tiTjv xXfjpuv. I'j[ji- vacsTats.Basil. Alcxaiulr. babel. ev [j.a/T,Tat,- ouvaToTj.
jiaxo; , Tiliv y.E.-:eyo[j.iviMV : iib\ Basiliensis liabet, V. 25. Ilas oinnes lecrKiiies e\ Basil. niutuaiiiur.
HETEXftcwv pro [j:£TatxiJtiwv. — Coislin. ad niaig., Alox. ut 0. Iiabit icjxuptjjv.
pro [Ji£xatx[Aiojv.
'A., xXf]p(ov. S., [X£X£yp.;(.ov V. 26. "A.Uoc, Tou Ei? lilo^ axpEtoJiat. Basil.
Iliiil. 'AJJoQ ToO £isaxou£tv elc. llae omnes
, Ibid. "A.i.loc , auvETEX-aEV. Basil. Cod. Alcx.,
lectiones ex Basiliensi. In eJit. Roin. legiiur, to'j ouviOXaiEv. Forlc niclius.
dxousat. Ibid. 0., aTiETEijtEV TT]v xEcpaXfjV clc. Ilanc inler-
Iliid. 'A., 5taip£i£ts Tou PouSfjV etc. Has lectio- preiationem Tbeodntioni adscribit Basilien.sis co-
nes liabet Basiliensis. dex eaqneest vereTlieodolionis. Scqiieiilem etiam
:
V. 17. 'AXlojQ, 'TtapfijxriJEV. Sic Basii. atque ita cidem allribnit. lapsii grapbico ul vidctur nam est, ;
CAPUT VI JUDICUM.
SYMMAXOS. C, 0EOAOTIQN.
Patrol. (jb XV H^
1099 HEXAPLORIM QU^ SUPERSUNT. 11 «9
-IX", .Twl
^pTiD >m 7 7. 7.
wbyn 8 8. 8. "AvTjyaYO^-
cm •cin
^'nn Tcu 12 42. 12. Tr/upbi tfl eiiropf^
i::n'i
11. Sub quercu, quse in Hoplira. 11 Sub quercu quse erat jn 11.
Eplira.
o'j/ uTrsXei-ovro.
Tiapi^epov.
Ka\ V;p)(OVTO £1^ ttjv yry 'Xapar^, IlapeylvovTO Iv ti^ fT^ to'j 5;a
xa"i6t£cf0£tpovau-ifiv. "Ai.?wc> itap- (^OEtpat auTTiv.
Efiw^-o £v Ti]
i'|i
Tou ota'.fQ£tpai
OUT^V.
7. 7. Ka\ £6<;-q3av. "AMc<: , xat
lyivnio oxz Exixpa^av.
8. 'Av^Y^^Y'"'- 8. "Avriyayov. "A.ilojc i e?£t).d-
8. 'E=£tXdiJiTiv.
IxTjV. 'A.Llojr, dvaStSaua?.
10. 10. KaOriTOs. "aXIc^, xoOt;c!£- 10.
<jO£. "A.IIpc'» xa-iotXctTs.
11 H. 'YTzh T'riv T£pi[jtivOov Trjv £v
11.
'A^pa. "A.l.loQ, 'E<?paOd. "Ai^.lo^,
U7t6 Tf,v 5p'JVTT;v cjijav £v 'E'^paOd.
5. El possessioneseoruni ascen-
debaiit. Alius, et pecora. A/ius, et
possessiones eonini devaslab.int.
Ei vcniebant iii terram Israel,
Accedebant id terram ad cor-
etCDrrumpehant eain. Ali(er, ac- rumpendum caoi.
cedebant ad terram ad currum-
pendiim eam.
7. 7. Et claniavcrunt. .4/iHS, et fa-
7.
ctiim est cum clamassent.
8. Reduxi. 8. Redu.xi. Aliler, crui. Atiter, 8. Erui.
reducens.
10. 10. Sedetis. Alius, sedebitis. 10.
Aiius, liabitatis.
11. 11. Siib terehintbo, qua; in A-
II.
phra. Alius, Ephratha. Alius, sub
qiiercu qua!eslin Epliratha.
Exciitieiis frumenta. .4/i«s, ex-
cutiehat fiunienia.
12. Virilis for(iludine. 12. Fiirlis \irtutum. Alius, po- 12.
tcns forlitudine.
13. Ejecit. Aliier, repulil. 13. Repulit.
Dedil. .Miter, tradidil. Tradidit.
{{01
im IIEXAPLORUM QU^. Sll'ERSUNT.
TO tEBrAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS.
"jnn -h u M. li.
!.•>.
•nr\ lo 15.
-i2-;-r nnNU?
02 19 19. 19.
i-i-;a c«;
n")Nn nnrr^N
r;'"i
\T1 23 25.
-iT^n-TS-m
Abiit. Evanuii.
22. Heu Dominc Deus. 2-2. Heu mi Domine Dens. 22
Kup[£, of[jioi.
iysyffi-r\.
msn
26. 26. 'laxuoj.
n-on
nm;
nSvn ^;cn -^s-i nx
30. 30.
ynj 30
51.
T^ Trav-nrs* SjS 31 .51.
V-/I
ntw
yro
VERSIO HEBRAICI TEXT. YULGATA LATINA. AQUII
Patri luo. .Patris lui.
SucciJes. Succide.
20. Super capul fortiludinis 26. In summitate petrx hujus 26. ForliludiDis
liiijus.
Succides. Succideris.
27. 'Ad euni. 27. Ei. 27.
28. Destruclum. 28. Deslructani aram. 28.
Succisns. Succisum.
Moriitiir. Moriatur.
LiiigiH eibi. Vindicct sc.
Diruit. Suffodit.
:iii'J !L'DICU.\1 CAPUT Yl. iiie
CVMMilXOS 0'. ©EOAOTinM.
OcciJalur. Mrtrietur.
V='i 'EoTpaYY'*^.
K;-n:;iN 39 39. 39.
'n^
Sit. Sit.
V. H. "A.Ucf, ur{iTf,vSpyv7};vouc7av iv 'EcfpaSa. V. '20. 0' iLUoic;, ()., Toi/; dC'JiJ.o-jj. Basil.
Si'; Basil. et Alex. rhn opuv vertunt A., S., Tli., V. '21. ".l.l.lcc, xa't dvf,ci9r,. Basil. et Alex.
pro ei, eque contrario pro (. Est aulem «TOfEt6j(jiai racdii modus verbi d-epeiooj, et idein valel ac «ko'
tt6r,iii. Drach.
m.^ IIEXAPLORUM Ql'^ SUPEUSUNT. U£S
CAPUT VII JUDIGUM.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKVAAI
'E).AY]v.xoi; Tfpa;j.;jiaii.
I. 1 . 'A pojeo.
':7N2 3
'ATO(jTpd!pr,ijav.
•nin i
T-,in 5 5.
?"
Kii[x|ti.
D'ppSnn 6 c. 6.
1V-13
D'ppSnn 7 7.
rSnx") 8 8.
Dlp 9.
Laivibuerit. Lanibijerint.
Incurvaveiit se. Curvatis geiiibus bibcriiit iiicurvaveril sc.
Ibunt. Reverl.itnr.
8, Iii tenloria sua. 8. Ad tabemacula siia.
"COU pO'JVOU.
6» Qui laiiibuerunt. g.
.\d os suuni. .Mius, lingua.
'nnSn
'EYxpu'.f5a;
CK 21 21. 21.
iy'"i>i
2-n-nx
rrcu?.-! nn 23 23. 23. Oixou '.45£T-4;
yERSIO HEBRAICI TEXT. VULGATA LATIiNA. AQUILA.-
H. A(l exlremiiin quinlanoiuin II. In partem castrorum, ubi II.
qui in casiramelalione. eranl arniaioruin vigilix
somnium.
Se volvens. Volvi.
l(i. In nieilio iiydriaruin. 16. Iii niedio lagenarum. 16.
17. In extreinuni. 17. Parteui. 17.
sonaules
Gindinm. Gladium.
25. Doiiium Siita. 23. Beibselta, 25. Donium Asclla,
{\i\ JUDICUM CAPUT VII. 112»
4 1 . Uphi 4pxV iiliv TOvxfiXOVja, 4 I. El; |xepo; -p!); t?j Sxpov t^,4
i).
c^ f,aav 4v xfi i:aoi|A6o).fi. "A,Wwc> XaJ^uTT;;.
eij .UEpo; Tipi^ To axpov 1?,; Xa^eu-
i?;;. "A..Lli:>c, eIj |.iipo; xdiv t:£v-
TT,xov-a "(ov £v Tt^ 7:ap3[xfioXri.
23. Bethseed.
«23 HEXAPLORUM QU^ SUPERSlJNT. \\n
TO EBPAlIvON. TO EBPAIKON AK.YAAS.
-,2va
r"5X 1 1.
nnsn 5 3.
i.
iban2 -iu?N 5
-;n2sS 6 6. &
VERSIO HEDRAICI TE.\.T. VULGATA L.\TINA. AQUILA.
I. AJ eum. i. Ad eum.
Et jiiigavcrunl cum eo iu forti Jurgantes foriiicr.
tudiiie.
3. Se remisit. 5. Requievit
i. Lassi et persequenles A. Pr.-c lassitudine fugienles pcr-
sequi non poierant.
marg. in texluvcro ut edit. Roni., (Jiayi?. V. 25. 'A., o-.V.ou tlc. Coislin. in textii , Br.9a-
*'\ii."A.Llo^,mXio\i.i-j-i\. Sic Basii. cuin liac nola, ueTrd, I, Br^OacrexTd, m., 'A., otxou 'Aaexxd.
T Ildd. 0', (-)., xa-E5t(jj|ev. Basil
Trav ytu V. 2>. 'A., £., Ev TteTpa. Basil.
Ibid. 0. , ev 'Iaxi6 xrj xoiXdSi. Basil. Edit
o;(op oj Roin., iv 'laxetpsr)?.
Vide nolain ad cap. i, v. li. Ibid. ".AJ.Ao^, ix Tou TiEpav. Basil. el Alcx.
OUT(5v.
4. IletvcovTEc; xa't6uoxovT£?."A.i- i,
J.0Q, liXtyoiJ^uxouvTe? xal TtetvdiVTe?.
•4. Esurienles
persequenles. el 4.
Alius, animo deficientes et esu-
rieiiles.
»n;i'-i
HNO 8 8. S.
i-JJzah 9 9. 9.
'Tiari
nnp-'2i
nniyi raz'!
Q^Evn 13 15.
Trilurabo. Conteram.
El luni tribiilis. Tribulisque. Iii senlibus.
9. Ilominibus. 9. Eis. 9.
8. 8. 'iljauxa),-. 'A.i.ioc ,
xa-i 8.
Trdv-ua.
13. 15. 'Ex 1:00 TioXi;AOU. "AJ»j6Jc, 15. 'Ex toO TioXipiou.
iTzh xi^; TzipoL-iiztix;.
TiTiv dpxdvxtov Soxx<j'8 xa'i tiov Tou; Spxovia? Soxxt^oO xal touj
ftpe(i6uTip(ov. npea^uT^pou^.
15, 1.5. 'Ex"As!7rou(iiv. "A.liojc, Xs- 15. .\EXu;ji^vot?.
Xu;jievo:.;.
mDD
18. 18.
omcD
'32 "isno
D'3nnu;n-ns
Ct3
26. 26. MTjvfjxojv.
naa"!
nciyrqa nnSi
ETpiaS
V;;'1 28 28. 28.
Succliotl). Soccliolli.
Ei iiUerfecit. Et inteifecil.
22. Uomiiiare in nos etiam iii. 22. Doniinare noslri tu, el filius '22. Dominare nobis utique lu,
eliamfiliusluus.eiiamBliusiiliitui. tuus, et filius Ulii tui. utique filii lui, ulique filius fiiii tui. «8,1
Inaurem. Inaures.
26. Solum pra; lunulis el colla- 26. Ahsque ornamenlis ct 1110- 26. Lunulis.
ribus. nilibiis.
Et vesiilms. Vesic.
tlooj uitjjv.
22. 'E|ouiEaJe •fjiJiwv uu, xat i 22. "Ap^ov Tjptwv xa\ ou , xa't 6
6; so'j, xai i ti^o-j^i aou. uidj ffou, xal 6 utb? tou utou jou.
18. 18. Sicut tu. Aliter, similis libi. 18. Similis tisi.
34.
cn^i^N 3i 3i. 3i
un--33 35 53. 53
Ibid. "A.Llo^, y.i\ *y.p('>ov:o iiE-c' asToiJ xpa.ziuo;. 2u[ji[j.axo? fipijiinvEuac TETpaxdvOTi?. Sic illi : iorte,
,
V. 3. Basil. in textii habel ivi6rj , et ad inarg., [ Bapx-riviiJi vel Bapxo'/vEl[jt vox Hebraica Gr;rcis
4v?ixcv, ut Alex. Ed. Rom., dvieT). expressa litleiis; ul et infra . v. 26, atpiuviov.
V. i. '.V.liof 6).'.yo'^'jxo'jv:s; xai TC'.va)vt£j. Ba-
, Drvch. ]
Y. 6. "AXlo^fZr^ !i-:paT'.a i:o'j. Basil. ei Alex. V. II. "A.Wof, xaTotxouvTojv. Basil. et sic Alex.
V. 7. "A2Jo/;, rEOcojv , oOx ou^^oj; , Sii Toijro. Ibid. '.4.Ucc, £5 EvavTtac 'HA6Ee. Basil. Qui sic
Basil. vertit, ~22 pro Uli legil.
Ibid. 0', 0., xaTalavio. Basil. ad niarg. In lexlii V. l.-j. 0', 0., EX Tou T:o"Ai(jtou. Basil. ad niarg.
aiilem, aXofiJuj, iii cditio Rom. Iii textii veio, iit cdit. Roin., d7:i tt]; TzapoLxi.^nii;.
Ibld. 'A., ev xai; Tpa^^^-axavOaic. 1., ev Tot; Tpi- Ibid. 'A., dva6doEto; elc. Has lecliones partim
CiXoi;. 0., ev rat; JJapxr|VtjjL. Al., papxovvstfi. Le- ex Basiliensi partiin ex Hieroiiyino De locis Hebrat-
flioiicm Ai|uil.r sic ellei l Basilieiisis codex. Euse- cis decerpsimus. Edit. Roni., di:f> irdvojOev ttj? rat-
bius X*c' /ofi.s //c'fcra((is apiid Hieroiiynium sicliab l paTd^Eoj; 'Api;.
BopxovvE'i;jt , 'Ax'j'>.a5 , •:p^7:£t (ixa',i6a? , ^'jjjtptaxo;. V. ii. 0., xa\ dvTE-^pdiJ-aTO Ti Av(i(jtaTo. Basil.
•^pt^i^Xou;. Sic restituerunt ediiores. Al existinio
48... Ipse ei oinnis populus qui cum eo. Eisum- 48. . . . auTb? xat 7:5? 6 Xai? 6 [Jt£T' auTou. Ka\
psit Abimelech X cuni ', scHiurem in manu sua, et IXa6EV 'Aetfjt^AEx X ^"^ ' '^^ d|!vT;v ev ttj xe'P^
posuit super huiiieros siios. Et dixit ad populum y.a\ £7:£6tixEv ^7:1 Tou; io[xous auTOu. Ka't eIt^ev 7:p6;
Tiv Aa6v OUTOU '0 EtOaT^ TOtoiJvTa TO-
qui eum eo : Qiiod vidistis me facier.tein cito facite Ti)V [JtET' ' [JIE
ut et ego. 49. Et succiderunt ctiain X omnes * ipsi XEto? ratTjiaTE oii xal iyM. 49. KaV iY.ty^av xo!y-
relro Abiiiielech. Et iinposueriiiit siiper pra;sidium, i.T.ope.'JBT^Ga.v ir.hui 'A6t[jiE),£/. Ka\ MTjxav i-A ih
et incenderuiit super ipsos X tum * praisidium in d/'JptO[Aa, xa't £V£7TpT,3av l-' a\j-o'jq X <^"^ I "^^ ^y?"
igne. Ei mortui sunl oinnes viri turris Sicimoruni, piojj.a ev 7:up?. Ka't d7:^6avov 7:dvTEt avopEf tm^jw
i)37 JLDICUM CAPUT IX. 1138
Sixijjttuv ibaeV yiXioi fivopej xal yjvatxec. 50. KaV quasi mille viri ct mulicrcs. 50. Et abiit .\bimelech
tTvOpjuOTi 'A^tjjiiXe/ ei^ 0rj6Tii:, xa'i TTepiexiOiiev iz in Tbelies, et circumsedit super eam, et prKoccu-
«Ottiv, xa\ TtpoxaTeXi^eTO auTijv. 51. Ka't nupYo? f,v paviteam. 51. El turris eral munita in iiiedio ur-
iyyph; iv jjtiatjj sr^q ntiXetjo^, xa\ cifuyov exet z4vt£i; bis : ct fiigerant illuc omnes viri el mulieres et
oi avSpe;, xa\ ai yuvatxei;, xa't 'TiivTe; o! f]You[ievot omnes duccs civitatis, el clauserunt super se ipsus:
TTi? 7:<5Xe(o? •
xa't ouexXetoav iif' eauTO'Js. Ka'i ive cl ascendcrunt super lcclum turris. 52. X Et ap-
usque ad
6T)jav iizX -zh 6(L|JLa Toij xupyou. 52. X K°'^ TzpoariJ- propinquavit '
et venit Abimelecli liirriin,
Ytaev *
xat JiAOev 'X?tiiii'Acy_ Eto^ Toj T:'JpYOu, xal e^;- et bellaruiit conlra ouni. Et accessit Abiinolech us-
noXi(jtT]<iav auT(Jv. Ka't fiYY'aev 'AStfjtiXexctos tt,; Oij- que ad porlam turris incendere ipsam igne. 55.
pctj Tou uupYou evT:pf,<7at (sic) aOT?)v *v irupi. 55. KaV Et jecil mulier un.i frajmentum molse super cauit
^io9 HEXAPLORLM Q\]M SIPEKSUM. 114»
Abimelecli, et coiifregil cranium ejus. 54. El cla- ippiC^e tuvJi [i£a y.li^s^a. jjiuaou ii:\ Tr-.v /.zzo.Xry
maTit cilo aj puerum ferenlem ariiia ipsius, et di- 'A6:y.i).zy, xa\ cjviGXaasv xo xpivtov aOtoj. 54. Ka.\
xii ei.siringe gladiuin luuiii, et ociitleme ne forte £6of,3;v Ti/o? Tipo; to raioapiov
: -.b t?(V aipovra ti
(licanl X fluod * mulier occidit emn ; et confodit ffxsOr) auTou, xa\ Elitsv aCiTw, (riidjai tt]v jidxatpdv
eura piier ejus, et mortnus est — Abiraelecli ', S5. aou, xa\ OovdTios^Sv |j.£ , jjif.roTc cI^ttwsiv X oTt
*
Etvidit vir Israel quia raortuus est Abimelech, et (rii\ d7:sxT£iv£v oOtov. Kat e^txsvTr^jsv auTbv zh
abieruiit vir in locuni siiiim. 56. Et retiilit Deus 7:atodp;ov auToj -/at d-iOavsv ^ '46t;jL£),2x '. 55.
CAPLT IX JLDICUM
TO EBPAIKO.\. TO EBP.AIRON ;akvaas.
'E/,/,r,vtxoT^
YP^C-i*'-'"
I.
crc- 2 2.
2ya-m
02V 5 5.
n'3a 4 4.
n'-i2 hvz
c-n
CN-13 7 7. 7.
I
;ttn-.-N 'nS— n 9 9. 9.
^nrbm
'nS-inri li 11. II.
VTj--'^-j yizS
'nb-?nn 13 13.
3. Secliem. 5. Sicliem.
4. E domo. i. De fano.
Baalberilli. Baalberith.
In eis. Exeo.
Yacuos et leves. Jnopes et vagos,
7. In capite. 7. In vertice. 7.
Et vadam. Et venirc.
11. Numquid cessare faciaiii ? II. Numquid possum desererc ? it.
CAPUT IX 3UDICUM.
irMMAXOS. 0'. ©EOAOTIflN.
6. Ilapdc T^v Spijv ttjv {aTtliiav. 6. npb? TT] paXdvtu t5) eijpsTT) 6.
TT)? aTiiTSti).;.
tetaa.
D'svn-by vt:S
on •EXk£?£xs.
Tax:r'|rj
iSSp'i KaTipdsavxo.
EN -in''i oo 50. ?0.
na-na 51 31 51.
onines pr.ttereuntes.
26. 26. Speraverunt. AUks. conlisi
SIIBt.
c;c 34 3.i. 3t
fht pTc Na "friN UNTi 37 37. 57. 'Apxl K-'^ ^TapaYlvetat 4i;&
48oy Sp\ih( iitoBXsTidvTwv.
kSh 3.S 38. 38.
12 DnSm
au"! ii 41 41.
azvn
.m*n 42 42 43.
Q'a?s-.-n 44 44 44.
TCUfS
1C©D
DnS; 45 45 45.
;» ^lja 46 46 46.
37. Etcapiiiunum veniensde via 57. Et unus cuneus venit per 57. Principium unum advenit de
quercus Melioneuini. qiue respicit qiieicuiu.
viaiii via qiiercus resplcieuiiuni.
38. Nonne. 58 Nonne. 38>
Et pugiiu in eum. Et pugiia contra cuin.
55. 55. 'Ex TDJv ev£6pci)v. 'A.liwc. 35. 'Ex Tojv evi5p(ov.
di7t6Tou Jvlopou.
36. 36. 'Atotwv xctpoXdiv. "A.J..lwc, 3f..
d.T.b Tuv xoputidv.
37. 37. Ka'i ap/T-i iTipa Spx^Tai oi" 57.
65ou 'lUwv Maa)V£vi;j..
38. 58. Mii ou/i. 'A.Oof, ou/. iSou. 58.
Tiufpou SuxcJJt.
Et? auviXsuatv BatOrjXeepiO. "A.l-
Joc, To ixupwH''* oixou Bt]6tiX6£-
pei9
dvh-Sn
"uSii ruiur c»!< Dvn-Ss 49 49. 49.
nnvn
y-im
Ramum. Ramum.
Ei porlavil eum et posuit super Impositumijue ferens liumero,
Immerum suum.
49. Omuis populus vir raraum 41). Ramos de arboribus piseci- 49.
suuu et iveiuut. deiiles, sequebantur.
Arcem. Praesidium.
Et quassavit. Et confregit.
54. Cito. 54. Cito. 5i.
£auTO'J;.
Ex capite X.
Et surrexit post Abimelech ad salvaiidum Israel I. Ka\ ivstTTT] (ji£t4 'A^ifi^XE/ Toij (Ttoao'. Tbv 'lu-
Thola lilius Phua, filiiis palrui ejiis, vir isacliar ; paT]\ 0iij).(i 'ji6; $o'ja, uib? T:aTpaOi/.!fO'j a'jTou, (ivr,p
et ipse habila'bat in Saniaiia in monte Ephraim. 2. "lia/ap" •m\ aii-h^ xaTtoxsc ev Sajjiapta ev hpti
El judicavit Israel tres et viginti aniios, el moriuus 'E9pai;jL. 2. Ka\ exptvsv Tiv 'IspaTjX y' xo\ x' Etj],
est, ei sepullus est in Saraaria. 3. Et surrexit Jair xa'i aTTeOavev, xa"*. ^Ta^T] ev 2a,aap!a. 3. Ka't dvdsTij
post eum, Galaadiles, ei judicavit Israel duos et vi- 'Ias"tp |JieT' a'jTO'j 6 raXaaSstTr,? •
xa\ cxpivev tbv
ginli aiiiios. 4. Et eiaiit ei duo et triginia (ilii 'Iiparp. ?' y.A •/.'
Ett]. 4. Ka't i-,'£vovTo ouTio §' xa".
ascendentes super duos et triginta puUos, et dux X' ulo\, lT.'.^zQr^y.^ji:ti iT:\ ?' xa't >,' ^itoXous, xa\ ^' xol
CAPUT X JUDlCUiM.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYiUS.
"EX/.TjvtxoT? Ypa(i;ia5t.
Tiain I 1. I.
2.
Tr'ii'i 2
4.
5.
6.
ij»Vi fi 6.
DWtt^S
7.
mni t]N—iri'i 7 7.
K. In Samir. \. In Samir. 1.
6. In oculis. 6. In conspectu. 6.
Et servierunt. Et servierunt.
Pelistiin. Pbilistiim.
Ex capite X.
X' itiXei? auxoT;, xa\ auxdj ixdXstJcv ETtauXst; "lac^io et triyinta civitates ipsis, et ipsas vocavit villa»
Ew; x^; fi,a^pa;,xauxTj?- 01' eiatv ^v xf) •^t^ PaXadS. Jair, usque ad diom hanc : quae sunt in lerra Ga-
S. Ka\ dTteflavcV 'Iae\p, xa't ExdtpTi iv Kajiw. laad. 5. Et moriuus est Jair, ct scpultus est in
Carnn.
6. Ka\ irpodiSevxo oi uio'i 'Iffpa4]X Ttotfiaai x6 tto- C. Ei addideruni filii Israel facere malum anie
Kuptou, xal eXdtpeuaav
VTjpiv evavti )s( <juv * xai? Domiiium, et servieruiit X f^"'" \ Baaliin, ei X
BoaXeljiL , xa\ X '^^^ » "^"'^i 'AatapwS X "^^ '•''''
cum • Astaroih X et cum
toi«
CAPUT X JUDICUM.
irMMAXOS. 0'. 0EOAOTIfliN.
Ka\
eoouXsuiav. "A.l.lor , xa't
eXdtpeutjav.
T(7jv dXXotpiwv. ".•\,.?.J(.jc, 'I>uXi- T(I)v aX'Aotp((i)v.
ottEi;ji.
•
7. 'E0u[i(u6ri «jpyrj Kuptoj. "AJl- 7. i6u[j«u6rj opYT] ivuptoj.
MoQ, ojpYiciGr, 8u[jti;j Ktjpto?.
SYMMACHUS. LXX IMTERPRETES. THEODOTIO.
1. Iii Samir. Alius, Samaria. 1.
2. Iii Saniir. Atius, Samar.a.
4. Ei erant illi. Alius , facli
sunt.
Et ipsas vocaveruiil nrhes. Ali- Ei ipsas vocaverunt urbes.
ter, et vocabanl eas villas.
5. In Rhamnon. Aints, Camon.
6. In conspectu. Reliqui, aute.
Et servieruiit. Alius , et come-
riint.
D'nu?SD
•sy-in 8 8. 8.
7«i3i:aai
'
rmnu-D; arhrh 9 9. 9.
D'T2N iran
10. 10.
n-j:"!
Et scrvivimiis. Servivimus.
II. 12. Nonne ab yEgyptiis, ct 11. 12. Niimqiiid non iEgyptii. H. 12.
ab Ainorrso, a liliis Animon, et a et Amorrlisi, filiiqiie Ammoii, et
Ptlistim ; et Sidoiiii, et Amalec, Pliilistiim, Sidonii qiioque el A-
et Malion opprusserunl vos , el malcc et Cliaiiaau oppresserunt
clamastis Jd me ? vos, et clamaslis ad iiie ?
15. Jiixia omue bonum in ocu- 15. Quidqiiid tibi placct 15,
lis tuis.
AJ.J.0^, 4X).09uXu)v.
8. "EOXflav. "A.ticc , iuaOpw- 8.
oav.
Ka-:;6'JV(ijT£u:ay. "EOXajav.
"Ev raXaiio. "AAJoi; , ev ttj Fa-
/aaoiTtSi.
9. 9. 'ExTToXcjjtiisat sv Tw "louttx, ita\ 9. 'ExftoXeiATJSttt Jv Ttjj 'loiJ6a,
TwoVxto 'E^patji.
BEVtaiJttv, xa't iv xa"i risvia,ui\v, xa\ tv t(J) o'txt;j 'L'
".4.U(0f 7TapaTa|aiOat Tcpig 'iou-
, 9pattt.
Sav, xa"t Ii;vtaiJi'iv, xa\ T.pb^ 'E-
9patix.
'ESouXEuaa;isv."A.?.ioc,eXaTp£u»
aatisv.
1!. 12. Mr; ij'j)(\ <ii:u kb^v-xn^i 11. 12.MT]0Jxt i^AJyuTtTOu, /.aX II. 12.
xai liTui/ Twv 'Aii.o(!i;5at(ov, xai dc::6 (i~i Tou 'AiJtOji^iaiou, xa"tdmb utojv
iwv uliijv 'Ajxfidiv, xa\ aTL?) twv '1'u- 'Ajjtiiwv, xa't a~b <l>uXt(3-t£'i[jt, xal
XtaTialdjv, xal ot-?) iitoojvitjjv xal ,
itocovtiov , xal 'A[jtaXf,x, xa't Ma-
«itb ToO 'A[jia/.f,x, xat Xavaiv, xa\ 6ii;ji, o't cOXitJ/av u;jiaj; ".A.l.lajr,
ttuv iizo6At6ovxtt)V u;x5t; , o-ivTe 0'jy\ ol Ai7"JT:Ttot , xa't oi 'A;jioi-
paTot, xal ot uto't 'Afipttjv. xa\ Mwa6,
xa'i ot (iXXti-fuXot, xa't i^toiiivtot, xa'i
'A;j.a).i]x, xa't Xavaiv, xa'i c^sOXt-
O/av upiii?, xa"t exsxpaJaTE irpi; jjti ;
17. 17.
In caput. Dux.
CAPUT XI JUDICUM.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKrAAI.
EXXr,vixoi; •(ijiy.^a.31.
yr\ ~rzi i
niTi 5 J.
C'p'-1
"lNi''"l
i.
V.icui. Iiiopcs.
lio<:.
V. Jt. 0', 0., IxitoXEfjLfiiTai etc. Basil. et Alcx. V. 16. 0', 0., eXaTpo'Jia;i.£v, niendose, ut videlur,
Edlt. llom. et Basil. in lcxlu , TiapaTiiiacOai etc. Basil. Ale.x. vero, EXd-psuiav, melius. Edit. Rom.,
CAPUT XI JUDICUM.
ZVMRIAXGS. 0-. eEOAOTIJlN.
1. 1. 'ETrTipjxivo; 5'Jva(ji:t."A.l.lof
?iv BuvaToi; ev tcf/uT.
"H eYivvr](j£. "A.f. lof, xa\ It£-
XEV.
11,
7. Et cur. 1. El nunc.
Suph. Rubium.
im JLWCUM CAPLT XI. im
miMAxo: 0'. ©EOdOTinJS.
Ammon.
7. 7. El prnpter quid. .Aliiis, quid 7.
quud.
Egetis. AUus, adlicti cslis.
11). l!t.
'22.
nCNH S",2J-S; px 'WT"T 22
01
7w?nv Twx-riN nS."i 24 il.
2S. »28
El noluit. Noluit.
lia. tuani.
20. Et non credidii Seon Israc 20. Qiii et ipsc Isracl verlia de- 20.
I.'ni liansire in teiininum suuni. spiciens, iinn diinisil eum trausire
per teiiniiios suos.
"". Num bnniis boniis es lu pra; "25. Nisi forle nielior es Balac
I,'alac filio Seppor rege ? lilio Seplior re^e.
+,0i),T,(7£V.
{9l 19. nap£),£uiO[iat oci ^1^; yf^- 19. nap£X;d:oiAat £:i Tf,j yr;;
dou. "A.Uojf napi).Qu);.i£v 6t Iv tt
,
Yji aou,
21. 21. 'Ev TTi Yii £y.£ivYi. 'A.Uwc , 21. 'Ev Tf, yf, ixciv^fi
TTjv Yrjv £X£ivrjv.
oja xaT£xXT;povdptri-
Ka'i TidvTa Kctl TCivTa oja xaT£XAT.-,pOVO[JtT-
a£v. "A.ttof, xal tou? TjdvTa;; ou^ acv.
e^rjpEV.
23. 2."S. Mt] xp£iTaii)v £l cu BaXdx 2.'i. iMr; xp£iaao)v £T c-j BaXix
uiou S^Kywp pa!7t),c(Dj "A..?.ia)(;-, ; uiou -£7:tf(jjp PaitXioj,- ;
Ltri Jv dyaOo) dyaOojTSpo; £i a'j utikp
19. 19. Transibo per leriain luain. 19. Tiansibo per lerram tii.iiii,
21. lii tcira i4la. Aliter, terr:iii 21. Iii terra illa.
iilam.
2-2. 22. Vacal. Alius , et litcredila\it
onnieni tcrniinuin .\niorrlixi.
24. 24. ISoniie qii;ccunique possi- 2.i. Nonnc qua^ciinque possideie
dcre fecil te. Atiter, nonne qua;- fccit te.
ciinque bftuedltare laciet te.
Et oiniiia qiKccumque possidere Et oninia qiKccumiuc pos>ideie
fecit. Aliler el oniiies quos abs-
, fccit
lulil.
DnSnS'27 27.
3Srm
nS urvn
Q^Gi 40 40. 40.
'/EBSIO HEBRAICI TEXT. VLLGATA LATINA. AQllL
El quare iion eruislis ? Qnare tanto tempore niliil snper
Lac repetUione lcnlastis?
27. Pugnando. 27. Indlcens niilii bella. 27.
55. Incurvando incnrvare fcci- 5S. Deccpisti nie, el ipsa dccc- 3o. Incurvando incurvare fecisli
slime, ct tu fuisii iii inrbaniibus pta es. mc.
me,
36. Postquam fecit tibi Domi- 56. Concessa tibi uUione. 36.
nus.
57, Fiat mihi verbiim lioc. 37. Hoc solum inilii pr%sta quod 37.
deprecor.
i?.7.
27. riapaTalaaOat. "A.^.Jwf , to- 27.
/.sixT;sai.
53. 'nx).a j4; |ji:, Jjjt-^szoSoTTatT,- 3S. Tapaxii sTapa^i? [Jt:, xa'i tj 3o. KaTa Y/o'j!Ta xoi-r, '?i,' ;i5.
y.i.: ijts, slc ^yjjj^o-j kyiwj iv 6f 6a"/,- ?,; iv Ttu Tapixi;) [Jto'j.
(iot; [jtou.
57. 57. Kat ToiTicov fjioi '.h (5f,[jia 57. Ka^t Tzotr^siv (lot to ^«i[x9
TOJTo. "A.J.loJc, TOtT]sdT(o 5f] 6 Tta- to'3to.
li.indo.
gusliati sunt.
57_ 57. Et fac iuibi veibuni l;oc. A- '57. Et fac luilii verbuin lioc.
faciat nnnc patcr nieus ver-
/ifi?c.
buin boc.
39. 59. Post liiieni. Alitcr, in line. 59. Pdsi niicni.
'ii:;i^'t;."i^xS^v:'^a:ii.,.aw.v3™p3.ov.o. el Alox.
, , ....opiov.
l.dem.
"A.iloc, stb '^^
Ibiil.
V. 19.0', 0., T:ap£),£iJ!;ojj.a'. Sii tt,? YT,; oou.
^'•y^Yt.xS^^M-ootc.Basil.etAlex^
Basii. el Alex. EJit. Kom.,
T.j.rAl<it,)^tv.
"A.UOC, VroOnsvov ete. Bas.L et Alex. In
V 6.
V. 20. "A.J.ttc y-^''- oux t,'jjXt,(ts etc. Basil.
et,-
.
Alex.
Vs "AUoc oJx ouTco;- vOv
•'<^''
etc. B:>siL, et ita
V. 21. 0', 0., sv TTJ YTl ^xjEvti. Basil. Edil. Bom.,
q,.o;,,.e -Vlex.
V. 11. "A,iloc,
qui l.abel, .'i-
xaTEixr.aav. Bas.l, et Alex.
™f f^.^^l^^if
tf.v yr.v flo.
7:av tO elc.
.
V. 22. "Ai.;loc, y-at"' ^y.Xr;povOij.T,55
edit. Rom,
7:o),c;xvai. Kasil. Basil. ot .\lex. U;cc .lesi'ieia..lu.- ii.
oo'.. Ba-
V. 12. "A.Lloc, rcAi; T.c.o;v.l V. 2i. 0', 0., ouxl osa y.a-cexXTipov(5(iT,<i£
^'^ ivaSi^st. Bas.l. et Alex.
V 13. "AUoc, ^r\
^l^- I^^;^- sil. et Alex. , ^
lbi,L -A.Ltoc.
sT;i..p4ov >^Tn;' xal izdvta oaa xrToxXT]povOiAr,(i£v.
Ibbl. 0', 0.
Bas.L et Aiex.
V. 15. "A.J.loc, tao^ AsY£i.
CAPUT XII JLDICUM.
TO EBPAIKON AKYAAJ
TO EBPAIKON. EX>,T,viy.oTs •^rji.'i).'i>.^<!i..
1.
1
Bo,'.[iav.
niiES
A'.x(XT'a;.
cnS-''?
5.
c'-:n 'i3'^e tcn' '3 n-m -t
.\quiloiie.n.
Aqiiilonem.
Ctuiti-a
In Aquilonem.
Quare irai.sisii ad pugnandum ? Quare vadens ad pugnam :
In pi'ielium.
AJ pugna.idi.m.
1. Kt p..g..avii. i. P.ignabal.
V. 25. 0', t)., [xr; xpsfjcrtDV c! a-j clc. Basil, fl liigilur Alex.
iii
sic 1'liam -Alex. Eilil. Ilom.. ut^ £v ayaOio e.lc. V. 34. Hic Hasilieiisis iii texlii lialiet ia.ovoYevf](; ,
V. 27. "A.LloJc, T:o),E|ifjTa'.. Sic Basil. ol Mi'X. auvr,Oeia;, t) !Sia)[;.aTo;, Tf]v TioOTiTfiv outw; iivoi.iaCe'-.
V. 29. 'A., 0', 0., s;v£vf,Or,. Basil. el sic ilem V. 35 llas onmes lectioiies niuliianiur ex Ba-i-
Ali'x. liensi. Alexandriniis veio Syniiiiaeliiiiii se(|uilurC|.
Il)iil. "A.l.Xoyr , xa\ 3ii6jj tyjv ozomav. Basil. el V. 3(). "A.lJliiii;, ivG' iLv ir.olT^ai-j aoi ls.'Jpto;. f.a-
.Mi'X. siiuililer. sil. et Alex.
V. oO. "A.i.tof , eiv TiapaSdaee itapaBws. Basil., V. 37. 0', 0., xa'i Tuo(r]ai5v jjLot t?i ^r;ia tc:iV.
alque .\lex. siiniliter. Basil.
V. 31. "A.l.fcc , 4x Tiov Guptov. Bosil. ac eiiara V. 59. U'. 0., ixi-ii TiXo;. B.isil., el sie Alex.
Al-x. Iliid. "AJ.lcjr, av£xa|ji'iiv. Basil. et Alex.
V. 52. 0', 0., SiitiT^. B.wil. al:nie Alex. Iliid. 0., xaV iTceTsXi.TEV 'U^Oat. Basil., et sic
Il)id. Ui .loi.iol, -oX£[ji.r,aai. Basil. Ila quoqiie le- Alex.
gitur iii Alex. V. 40. "A.?,?oc, .af-va;. Basil.
VitinseedidilMoiiif. 4(jtTte6oaT(iTTixo;, et niire lialluciiiatur in lexieo siio gneeo, fruslra imlagaiis s."!!-
(')
sum verbi ep.z£5oaTaT£(jj. Quod si verbum lioc inquireie teiites apud oiiuies gr;tcos stiiiuoies, (luotquoi
saiit, Hylaiii vocas. Drach.
a-jiiopa.
(iOU.
X<(jtei.
0,
izTiN itnNn
PIZD
'ri"cn".i''
i:3N 8 8.
"lS-i-'1 M .14 U.
6. Et
dicebanl ei Dic miiic
: G. Et inlerrogabaiit eiim , Dic
Scibboietli :- et diccbat Sibbolol : ergi) Sciiibolelb, qiiod inlerpifta-
il non diiii,'eljat loqui sic, el ap- liir spica , qui respondcbat, Sib-
prelieniJebanl euni. bolclli : eadem liltera spicam ex-
pi imere iion valeiis. Slalimque ap-
prchtiiisum.
ScibbolL-ili. Scibboleth.
-rvs 1 1. 1.
<i.
':in nnEcaa
rnS'i nn,T 3 5.
Pvlislinorum. IMiilistliinoruiii.
2. Et fuit. 2. Erat. 2.
5. Et novacula non ascendel. a. Ciijiis noD laiiget capiit no- iJ. Fa liinor iioti superveniei.
vacula. .
it85 JUUICL.VI CAPUT XHl. im
sr.MMAxoj:. 0'. eEOAOTIfiN.
selielo.
Tbid. "A.lJlbj^, Ivtu^rntSv [jiou. B.isil. liensi, quoe cum Driisio et cod. Alex. coiivenit.
Ibid. "A.U., azCjzlM. Biisil.
Ibid. 01 AoiJtoi, T:oXe|JicJv. Basil. et sic Alex.
"Ad.l., ZG-fa^av. Basil.
Iliid.
V. i. 'AXl., i7roXi;x£t. Basil. et Alex. V. 8. "A.Llojf, 'Ea£6tov. Basil. et Alex. 6.,
V. 5. £., ol asotojfjiivoi etc. Ha; lcctiones ex Ba 'E6atov. Basil.
siliensi piodeunl. V. 14. 0', 0., ^Y^''"'^"'''^'* auTiu. Basil. ct sir Alex.
V. fi. llanc ilem lectionem mutuamur ex Basi
5. 3. 'Ev •{a<izp\ £'£i? , xa't TiJtl- 3. 'Ev •;ai-^A ei^ij, xa'; -iir\.
6.
7,
"i:-i'''i
12.
incvci
n:a?i ii U u.
-icrn
N:-n-i'v: 13 15 15.
':-ivvn 16 16 1«.
x:'-'a 17 17 17.
9. Et vcnil. 9. Apparuit.
12. Nunc veniant verba tua, 12. Qnandii, iiiquit, serino tuus 12.
quod erit judiciuni? fueril expietus, quid vis ulfacial?
Custodiot. Custodiat.
15. Reiineamus nunc. 15. Acquicscasprcribusno&tris 13.
6. 6. 'H opaji; ajxoij tijj opomtc:. 6. "H (ipajti auToO (ii? opajti;.
'A.?.Ja)c t6 sI5o; auToiJ (i>? eioo;.
Td!j;(io|jtsv tboE.
D^N-^ 19 n. 19.
"uiiQ n-.S-xS
i:f<-,n nSi
vj'Ctt'n nS
Si;'i 24 U. 24.
V. 1. 0', 6.,
^vavTCov IJasil., et sic Alex. V. 7. "AJUlc^, oixepa. Basil. et A!ex.
lliid. aXXocuXtov. Basil. ct Alex.
°AJl.ic<;, ll)id. "AJ2o<; , T.3.^a'i axaOapsiav. Basil. et Alex.
V. 2. 0., i-{i^zzo. Basil. Sic quoque legitur in Ibid. "AJ.iof, Nas'paiov 0£ou. Basil. et Alex. -^
Aiex. Coislin. in textu, INa^ipaiov tw 0;(T), ni., 'A., S.,
fiiid. "AA.lor;, ix tti; <f\)).r^i; xoij Aav. Sic BasiL et d'.fO)p'.!7|ji£vov.
DTIC-in 1
mz-yz ynT} 3
1. Pelistinormii. 1. Pliilisliiin. 1.
pO'jv, ci infra.
V. 12. 0' S.l.Uoc, B., Si£),Oov:o; to^j ^iiixi-zii acj, V. 20. ".X.lUor;. £i; zKv o'jpaviv, lidem.
ti Eaxai ib xptixa. liasil , et sic item Alex. qui lia- V. 22. 0', fc)., Ewpdxajisv. Basil. Alcx. vero, t(jy.
bel, vjv 6i EAOovTOi ete. pdxOl[Jl£V.
3. Mq oux eia'iv dTtotiov OuyaT^- 3. Mfj oix sialv dnth -zSiv 6j-(a-
piov ; "A.lAwi;, [jlt) 0'jx Eial Ouya- T^ptov ;
T^pEs ;
I'atbol. Gi«. XV 38
im IIEXAPI,OUl;M Ql].€ SUPEUSUM. 1196
TO EBPAIKON. TO EDPAIKON AOAAS.
'EXXrjVtxoii Yp7.1j.jj.a31.
TUHH i i. i. Ilpijtfajiv.
n^^sm 6 6.
ij»S3 nur'm 7 7. 7.
mv 8 8. 8.
9.
m-ua
D'v-ia 'urSa;
Recla. Placuit.
8. Conventus. 8. Examen. 8
De corpore. De corpore.
Accepisset niel. Mel... assuinpserat.
11. El fuit cum viderent ipsi 11. Cuni ergo cives loci illius 11.
cius. iriginta.
15.
15.
i'Sy
1"
17. 17.
DnNsa
nSxm 19 19. 19. 'Ev»iuX(aeij.
Dna 71
Dn'.s'bn-nx
T3N imi
Potueruiii. Potuerunl.
15. Comburamus te. 15. Incendcnius tc. 15.
Iiivenisselis. invenissetis.
x£xXf,xa-£
16. 16. Ei -zio T:a-pi [xou. Oi ..lo^.To! 16.
l5ou T(o TTaipt p.ou.
17, 17. Hpi^ ajxiv. "a.Moc. £t' aO- 17.
TW,
18. 18. IIpbToG avaTsTXai Tiv if,X'.ov. 18.
'A.XJ.OQ, Jtp\v fi Sfjvai Tiv fjXiov.
Ei 1X7] -ijpoTpiaaaTc iv Ttj oa[jia- Ei [jiTi lipoTpidsaTe iv i^ 5ajjid-
Xsi [iou. ".4.iJoc, £i p.i] X0T£2a[ia- Xei [jiou.
nv n;a i i. 1.
n-iinn
7;nn'i 2
.i;Da naTQ
»n'p3 3
p'i i A.
nsa''i 5 b.
mnpa
.iDp-tvi 5:"-;q
Annon. Sed.
Bona prx illa. Pulclirior illa esl.
Malum. Mala.
A. Et vertit 4. Junxit.
o. Ei succendil. 5. Succendens. 5.
!n segetes. Iii segeles.
\. 13. ".V.l.icr. (jivo^iva.;. Basil. cl Alcx. Iljiil. 0', 0., e! [XT] ctc. Basil.
•r,p.oTf>'.dtrate
Iliiil. 'A.McctiJ-iitia. Basil. Ihid. 0', t)., eu,or,-i. Basil. Ale\. vero, eupexc.
V. li. C, fci., £x -lou EjOovto^ elc. Basil. Sic Y. 19. 'A., evquXfaO-fi. Basil. 0', , xo-reuOuvsv.
i.cm -Alex. Basil., ct ila lcgit AUx.
Iljiil. 0', W., f,S'jvf,QTi-Tav. Basil. Ibid. 0' ('(.J.JoJc, t>., ^Ttai-ev ixeiOev. ctBasil.
V. 15. ',\.i.ioir . ejJt-upijwiJiev ae. Basil. et Alo\. Iljid. Basil., tki GToXd;, ad iiiarg. Iii lcxlu vcro,
Ibid. liasil. iii lextu ,
iil ct Alcx , i) TitojxeJ- -:i iij.izia., iit edit. Kom.
frai elc. Basil. ail marg., i/. pia; exexXfixaxe rijia;. Iljid. £., 0', (bpYliOTj Gufito. Basil.
liJit. Roin., fj Jz6;a5ai Viiia^ xexXfjxaTS. V. 20. ".\.lJ,or, auvt;jxr|iev. Basil. et Alex.
CAPUT XV JUDICUM.
IVMMAX02. C. fiEOAO-nflN.
':ann jnn 6 «.
*]*VD3 ae?'"! 8 8. S.
minia 9 0. 9.
liTlSvi
nSxm u U, 14.
B?N2 TO3 -ittrx
•iDa»i
Dominanies. Iiiiperent.
Fnnibus. Funibiis.
17. 17.
nru
'nn
ih-! -ifN
'n^2 -it": Nm-n
Dcdisli. Dedisti.
V. 5. 0', 0.. dOtici; ei;ji.;. Basil. Sic ilcm legiiur V. 9. WMloQ, e::'i tov 'Iv^oav. Basi!.
in Alex. ibid. 'A., I., 0., £v TT, ata^;ovt. Eiisebiiis lle locis
Ibld. "A.lfcc. y.tiy.x. Basil. el .\lcx. Hebraicis Aeyet, ev A£-/et. \\., S., ev staYiivt, ubi
:
V. 4. '.A.iJoc, ajvioi-i;v. I!;isil. et .Mex. Hieronymus : /.d'//! , pro (;i(0 .l^ui/ii el Theodolio
V. o. 'A.?.<oc, £?r;^^'- Basil. el Alex. inlcrpreiaiilur, mn.rillaiii. El pauio supra, iii Leclii,
Ibid. Basil. ad iiiarg. , ei; Ti StSpa/tjtaTa. Sed pro quo .iquila inlerprelatur, in niaxilln. Ex Euse-
Alex. nieliiis, £tj Ti opiyijiaTa. bio cum Aquila et Tlicodotione leponendus esl
Ibid. 0' aJ.luiQ, &., a-h (7Tot6f.; elc. Basil. Alex. Symmachus. Codex Basilieiisis iii lexlu babel , £'
aii'.em , im
aTyef,; , inendose. AsxsE. ad marg. vero, 01 .lci.rol , vi otaytiv:. —
CAPUT XVI JUDICUM.
TO EBPAIK.ON. TO EBPAIKON AKTAAi;.
'E/.).r,vf/o"c •.piijtaaj:.
:,T -2
-m nap£Tt(!)7:i'jv.
•m'^
Alex.
V. 10. 'A4.Jof, fva V. 17. "V.Uoc, f)vtxa uuvcTe/.Eiev. IJasil. el
Tt. Rasil. et Alex. el Alex.
Y. 18. ".AJ.toc, "''='^- ^^.'jTiaEV. Basil.
V. 11. 'A.l.iof, £| 'lo'J3a £7^\ TTjv fjT.T^-j. Rasil.
"A.I.Joc, y.al ty.a).£<jev. Basil.
Iliid. '.\.l.1oQ, apyouatv. fiasil. ct Alex.
lliid. "A.i.lwc, £uoixr,(ia',-. Basil. (')
V. 12. "A.Uoc, i^apaoo^jvat cs si; /ctpa;. Rasil. |.,id. "A.l.lfC, "Swxa;. Rasil. ctAlex.
V. 19. "A./.ioc, -/a^ f,'m:^v) 6 «eo; xh Tpauna
fl Alcx.
zh
liabel, t6
V. 13. 'A.I.Joc, £t? •/''?*?• Ras''- f"' Alex. £V fftarivt Basil. el sic Alcx. qui lamcn
Ibid. "A.l.la^, ^pry/oii. Basil. Tpau'Jta -rq (jtaY-ivo;. Lcge iiolam vci-mis 9
supra.
i.. Tr,v ix';Ar,v. RumI Sic veilit
Syiiimaclius
Iliid.".i.l.icc, avT;Yayov. Basil. cl .\lc\. Iliid.
V. li. 0', e., xa-r,':auv£v. Basil. •
^
voccm •iTOQ. Oi .loi^ol, -.h-i o/.[J.dv elc. Basil.
lliid. 0', 0., fjvixa av dcitfpavOf, r.upd;. Basil. S;c Iliid. i., 0', 0., dv£.^u^£v. Rasil., et
sic lialiel Alex.
t.em Alex. Seqiiens itein lcctio ex Basil. Ilii.l. "A.Ucc. e^rcixATiTo; atayivo;. Rasil.
Iliid. 2., 0', 0., ppa/tivwv auTO'j. liasil. Ila qiio •
Monlf.
O Editio Roni. item lialiet E'>yr/.r,aa; qiiod Noliiliiis rcddidit, heuedi.risli, cumque secut,iis est
,
< Su eu5oxT)5«;,
Sed paruin lecle, ul facile palet oiiiiii liiigiuK Hi-aca! liaud igiiaio. Apposite Sclileusner ;
r.ec. Valic . ulii suppleinluiii erit oo'Jvat, lioc seiisii pro beiievoieiiliu tuu coiieeisisli.
;
Dr,\ch.
CAPLTXVI JUDICUM.
lYMMAXOS. 0'. 0EOA()TlfiN.
'HtruxaCov. 'Ex'i)tf£UJav.
;hhn 'iTc 3 5.
mmm 'm*2i
VEr3-'-'y cc'1
p-iiur Sn:2 4 4. 4.
':nD a 5. SL
';-iD 8 8.
pn:'i
ms;n-S"ns pru' -ia?N3
Oux hyf^iflti,
TFO Tw' 2-INm 12 12. 12.
5. Salra[W. 3. Piincipes. 5.
8. SatrapK. S. S:itrap;c. 8.
Non ractuni est. Qui niiiiquam luerunt in operc. Non ractuni esl.
12. Insidialurquc sedens in cu- 12. In cubiculo insidiis praepa- 12.
biculo. i;ilis.
Sipieni ciniinnos capitis niei Si sepleni crincs capitis mei Si'ptoni cincinnos capitis inei
cuui licio. cuui licio plcxucris. cum licio.
ita JUDICUM CAPLT XVI. )2l8
SVMMAXOS. HEOAOTION.
Oux i'fhE-0.
1-2. 12. Ka\T?jSv£8pov£xd0TiTO£VT(o 12. Ka\ xb JvsSpov ixdOr|TO tv
Ta[jt£!(o. "A.O(oc, xal T>i 2v£5pa t(o Tau£{(u.
i^TJXOsv £X TOU Ta[i£iou.
'flael a7:apT£ov. "A.tJoi;, pi.inx'j..
11. li.
nsDan-nNi
15. 1 o. 'Epetj.
nSnn
maS
nS-Sw-ns 17 17. 17.
n-nn
mNn-SjD
Oninibus iliebus, et inoleslavit Per multos dies jugiter adliae- Tolam noclem , et inolestiain
ecm. reret, spatium .id quictcm non Iri- intulil.
bucns.
Ei abbreviala est anima ejus, Defucit aniina ejus. Atlenuata est aniiua ejus.
Novacula. Ferrum.
Nazaraeus Dei. Nazarxus.id est, consecraius
Deo.
Sicut omnis homo. Sicut cxteri homines.
Usqiie ad moriendum.
17. Tolum cor suuin.
17. Alius 17.
omnia quK ex coide.
Ferriim. .\titer, novacula. Ferrum.
Sanctus Dei. Atius , Naziraeus
Dei.
Secundum omnes liomines. .4/i- Secundum oaiiieb homines.
ter, siciit omnes lioinines.
19.
n'z-^2-hv 19 19.
with «-ipni
msSna ynur-ns
-!';3N"i
np;'i
•n^Ti"!
D'n'DNn
24. n.
CTiDVn
Sairapse. Vacal.
20. E"rediar sicut vice in vice. 20. Egrcdiar sicut ante feci. 4C.
Et cxcuiiani. Excutiam.
21. Et appielienderunt euni. 21. Quein cum apprelieiidis- 21.
sent.
Et <(rcHlcrunt. Eruerunt.
Ei descendere fecerunt. Duxerunt.
Vinclorum. •« carcere.
22. Germinare fiuaiido rasus 22. Jamque capilli ejus renasci 22.
est. coeperant.
Dedil. Tradidit.
21. 21. Kal eiiEXdfiQVTQ a'JT(5v. "A4- 21. Ka\ ^7t£Xd6ovTO auT^v.
J(OQ, xaX ExpaTTjiav auT^v.
Kal i^^xotj/av. "A.Oojc, xa\u'jpu-
?av.
'AvTj^yaYOv. "A.? Jojc , xaTrjvJi--
xav.
Tti; cpuXaxTii;. "Avt.iajf > '^o^j 5t- T^j cpuXaxTJf
3[jiuTr|p£ou.
D»Nnn
np'i 28 28. 28.
,nn' >3is
Dp: na-3N"i
ynn mav i ';ur-n.^ 2'
-29
..
29.
Videntium. Spectantes.
(*) 'A),itotoT?, iia bic; sed in lexico suo Gr.-eco scribilMonlf. cum spiritu aspero : ii),ito-oT?. Vox GrKca
incognita, \el poiius iit[jidpTr,[jia YpatfixiJv, pro, ut suspicor, dxXtoj-ot;, non lorlis. Drach.
!
mo JUblCUM CA1'UT XVI. 12:0
1 MMAXOi:.
1 0'. eKOAOTION,
(') M^i <ipi][ji(0[i^vat? (scil., veupoT?, iiervis, vel polius, (unibus). Latine reddidit .Monlf., non
deserlh.
Qiiid aiiteni sunt funes deserti, aut non deserli? Ego Davus sum, nnn CEdipufi. -Atlainen non iijnoro ver-
biiin iprifiiitij sigiiificare boc in loco, e.Tsicco, ct quidem, siccitale corrumpo. Noii eniin aliud cst ^prioo;
nisi locus desenus prse nimia siccitate aridiiiileque. Dracii. '
,
IS51 IIEXAPLORUM QUiE SUPERSUNT. 1232
lijid. A.,oijx tys-jf^firi. Basil., alque siclegiliir in Ibid. 'A., oXtiv tT]V vuxta xa\ Kapsv6-/}.i\a£v. Basil.
Alcx. Et ila legitur in Alex.
V. 13. 0', W., xav tb ^vcSpov £x40r]-o elc. Basil., Ibict. 'A., ^Gjjiiy.puvOri fi '^'j'/_ti auTou. Basil.''A.W.,
in'3^Q 1 1. 1.
2. 2.
'nu?Tpn unpn 3 5.
n-nsS -i 4. 4
5. 5 'EictopiCfia.
n'S-ini Mop(p(u(Mxa.
7, 7.
8. 8.
VI N3
2. Miile. 2.
-L Mille.
3. Consecravi et vovi. 3.
5. Sanclificando sanclilicavi.
V. 22. "A.UcQ, dva-siXai ifivixa ctc. Sic Basil. Ibid. "AJ-ioc exStxfiToi exS!xr,!7tv. Basil. Alex.
,
EfStoX», Qepatpstv.
7. 7. Ka\ lyivsxo TiatSdptov. AJ.- 7. Ka"t ^Y^veTO natSdptov.
.Icof , xa\ iys.\Tfli\ vsavta?.
'Ex Br,OXeip. 5r]|xou 'louSa. 'A.l- 'Ex T^i; rtoXsoj.; BrjOXsijjt 'louSa,
JtojQ,ix TTJ; TToXsto; BrjOXs^jx lou- ix TT)i; auYyevelaj.
5a, tx Trjs auyysvsta?.
8. 'Ev q) eiv eupr). "AJ.Jo(, ou
edv eupr).
Ka\ fjXOsv i-(o; 8pou;. "AJ,J,oi;,
napsYevfiOr) stj 8po?.
SYMMACHUS. LXX INTERPRETES. THEODOTIO.
1. 1. Micbxas. A/ius, Miclia.
2. 2. Milleni. Alius, millenos.
Uuos selcctos habebas. Quos accepisti. Atius, acceptof
tibi.
Et me malcdictis adjurasli, et
ciiani dixisli. Alius, et adjurasli
el dixisli.
15. *3.
43. Fatiet betie Doniinus niilii. 13. Denefaciet mihi Deus. 13.
Dnnstwan 2 2.
nmvpc
•npn
"in 1N3'T
T;3n 3
5. Pueri. 5. Adolescenlis. 3.
Ii37 JUDICU.M CAPUl XVlll. 1238
1VMMAX02. 0', 0EOAOT1UN.
aaTi.
'HXOov ^u)? Gpouf "A.^^0f ,
. 'itap-
eyevovTO et.; opo;.
"Etog otxou Miyalci xa\ TiuXJaST]-
aav auTot exet iv otxoj Mtxata.
"A.Llo(;, xaT^Ttauaav §xet auTtiJv
SvTtuv ev Ttp otxi;) Mt/d.
5. Neavtaxou. "A.Woc, TtatSa-
p!ou.
1:3^1 n^^ynn 5 5. 5.
DlS©S (> 6. 6.
na-i^Sn -wh
ijSn 7 7. 7.
na«n' n2np2-nu?N
8. 8.
9. 9.
D'tt?na
"!N2n 10 10. 10.
maa
nam
VERSIO IIEBRAICI TEXl. VILGATA LATINA, AQUILA.
Ilic. IIuc.
C. In pace. 6. In pace.
8. Dixeruntque. 8. Respoiidcrunt. 8.
J>. Vidimus. 9. Vidinri-,- 9.
Tacenies. Nolite negligere.
10. Iiiirabitis. 10. Intrabimiis. 10.
Confidcntem. Ad sccuros.
Laia. Laiissimam.
1241 JUDICUM CAPUT XVIIF. I2ii
ivTaOOa.
5. S. Ei cuooojOT|(j£Ta'. ?) 68i;r|[Xtt)V.
"A.1U., £t XaT£U00oJ TTJV 6S6v •flJAdlV.
xal Tzap^yhoyzo.
'Ev [jiiaw auTTi,; xaOiijJLSvov,
"A«?Jof, ^v auTT^ xaxoixouvTa.
Anepfnvjo;. 'Ett:' eX^riSi.
9. 9. \idimus. .Mius, id 9.
crv"'n 14 U. U.
nSNn DTiM
DUs:
^wi nns
Slantes. Stabant.
Ad osiium portae. Ante ostium.
Et ito. Et \eni.
Nuniquid melius? Qnid raelius? Numquid melius}
Et familiiv in Israei. Et famiiia iii Israel.
21. Posueruntque pubem, et 21. Et ante si; ire fecissent par- 21.
juuieiila, et pretiosum. vulos ac jumenta et omne quod
erat pretiosum.
22. Ipsi longe crant a doino 22. Ei jam a domo Micliae essent 22.
Miclia. pioeul.
JUDICUM CAPUT XVII!. lii!-
oSsv.
15. 13. Kal TtapTiXOov ^xeTOev 6po? )3.
'Ecppa^ift. 'A.l.laif
, ATtriXOov ixEi-
6ev 'iaj; toO 8po'j; 'Etppatfjt,.
U. 14. 0:3a-£. 'A.J.ItJc, ^"(vwcs. U. OfSaTE.'
'Ev TW OIXW toOTti). 'AXlOQ , £v
TOt; OlxOl? XOUTOt?.
Ilapi Ti? Oupa? tyi^ TtuXr,.;. Ilapd TT)v Oupav tou TtuXwvo?.
"AXlojc, Tuapi TTjv Oupav tou Ttu-
XtJJvo?.
Kal suYYEViJas^lupafiX.^AJ.JiiJC,
xal olxou £l; ofjijiov 'IffpafiX.
31. 21. "ETa^av tt]v Ttavotxiav xa'i 21. "Exalav xfjV itavoixiav xa\
T^v XTTistv auTou TTJV cv5o?ov. "A.I- TTJV XTfl<JlV aUTOU Tf,V £v0o|ov.
jl.(OQ , JOTixav TJi Tcxva, xa\ Tf,v
XTTidtv, xa'!. t6 pdpoj.
2i.
no 25 25. 25.
Wi:'1 31 51. .
51.
24. Deos raeos quos feci. 24. Deos meos quos milii feci. 24
Et aliiistis. Vacat.
25. Amari, 25. Aniiiio coucitali. 25.
26. Forles ipsi pra; se. 26. Fortiores se essent. 26.
Ei vertit se. Reversus esl.
28. 28. Ka.\ oux ^(TTtv 6 c|aipou[jte- 28. Kaloux 5iJTtv6 t5aipou[j.cvoi.
voj. "A.?.<<uc, oOx f,v 6 (iudjAevo;.
'Paa6. OUc/^ro), 'Pet/je.
24. 21. Deos meos quos milii feci. 24. Deos meos quos uiihi feci.
Aliter, sculptile meum quoil feci.
Ivistis. Alius, abilstis.
Ibid. 0', 0., xa'isuYY£V£!a{'Ispa<jX.Basil. In Alex. V. 23. 0', 0., £6dTijas. Basil. Ita quoque legituj|i|"'
inxa iSm 2 2.
D'unn nvsnx
nn™ 5
n'2 inNiam
nabSs 3.
unr
ns
Dn^iu; 6 6.
Et fiiit. iMansilque.
Qii.iiuor mensium. Quatuor mensibus.
Ei pernociaruni. Vacat.
5. Adeundum. 5. Proficisci.
BuoeHa, Paiixillum.
(j. Ipsi ambo. 6. Simul.
) t!:..-5 JUDICUM CArUT XIX. iiU
iii Alex. 'A.lXoc:, lX4),r,ja?. Basil. Idem ad marg., 'A.Hcc, E^ivEuacV. Basil.
lliid. Alcx. H
, txixpa^a,-. V. 28. 0', 0., oux EoTiv 4 E^aipoujisvo;. Basii. 1(3
y. 24. 0', 0., xolii 6eou{ (jlou ou{ iT,oi-r\(sa, £(jiau-:(f>. legiuii' cliani iri Alcx.
B:isii. Ibid. 01 .lci.^cl, 'P£ti6. Basil.
Il)iil. "A.Hcc, Basil. el Alex.
ii7iif]Xe£T£. V. 2U. 0', 0., xaTi ih Svojjia. Basil. Sic item Al.
V. 25. 0', 0., xaT(i6uvoi. Basil. Iliid."A,?Jcf, 6,; £Y£vvf|OTi. Basil. cl Alcx.
V. 20. 0', 0., IdxupiTepoi auTou tldiv. Basil. lla V. 50. 'A.l.iax:, [jL£Totx£aia(;. Basil. et Alex.
(luoqiie Alex. V. 31. 0', 0., xa\ iTa^av. Basil.,el sic eliam Alcr,
7.
roSS 9 9.
nST
roSm
10.
?airi<r[ lo 10.
ton
cmnn
Tl H u 11.
12. 12.
l-iyaS 13 13 15.
ijbi
loVi u 14 U.
9. Ad eunduni. 9. Ut pergeret. 9.
Pernocta. Mane.
Et ibis. ProQcisccris.
Asinorum. Asinos.
U. Descenderat. 11. Muiabalur in noctem. 11.
Puer. Puer.
12. De filiis. 12. De liliis. 12
15. Puero ejus. 13. Yacal. 13
Et pernoctabimus. M.inebiinus.
14. Et abiemnt. 14. Et cceptum carpebanl iter. U
»r7 JlDlCUM C.VPLT XIX. i2£3
13.
pSS nnnn
16.
•snyz rrwrrp rwjrrja xa 16 lO.
T)n
13'; -iv:St -pt2nSi 'S-©' 19 19. 19.
JPTH 20 20.
'Aitoa-rasiaj,
cpE-nn
17. Levavilqiie oculos suos. et 17. Elevalisque oculis vidil se- 17.
vidit virum lacieiitem iter. nex sedentem liomiaem.
\adens. Vadimus.
19 .Esi miiri ct ancilla; liiai, et 19. In meos et ancilla^ liia- usus, 19.
^uero cum servis luib. et pueri qui mecum cst.
Pernocles. Maneas.
21. Asinis prxbuil. 21.
21. Et miscuit asinis.
scrvos tuos.
0. 20. Senex. Alius, seiiior. 20.
Maneas. Aiius, divcrseris.
ill. 21. Fecit asinis. Aliter, projecit 21.
snbjug.ilibus.
v>nn
-p2-
Maiic. M.inc.
Ibid. 0', 0., xat iyti^-o. Basil. Sic iteiii Ale.i fiue seqiientes versiis 6 et '?, qiise in Basil. IiabeR-
ad marg. «""> ''=»= noiaO', fe>.. in Alexandrino elian. ro-
Ihid 'Ml^c,
^
TSTpi^JiTivov. Basil. cl ','."•
Ibid. "A.I.I., T.ap\'i tXc, (iTtavTTistv outo'J. Sic sic Alex. in lextu.
V.'-i. 0', 0., uTTAo-av. Basil. Sic etiam legiliir Ibid. "AX\., AI x.
xsx).ty.£v. Basil. ei
\W\iS. "A.X.I., y.aTdXuGov. Basil. el Aleji.
i^ Alex.
V. .'). 0' 0., a^rtEAOsTv. Basil. Et sic Alex. habel llild. 0', 0., •/.7.\ o.-v.z-jct^. Basil. el sfc itera Aie:^.
iu lextu.
CAPUT XX JUDICUM.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKYAAS.
'E/.ATivty.oT.; -/paiAiJiacrt.
C. «,
15. 15.
ICPi-Nn rV3 22
T,aT-.Z.
Ibid. 0', f)., O-o^^jytojv. Basil. Ita quoque Alex. lliid, "A.i.i., Alex.
xaTa),'J(JY5?,' Basil. et
V. 11. ".A.U., y.iy.X'.y.j'.x. Ba.sil. el Alex. V. 21, ".\,<.i(.jr, T.oLpi(jy.\z Toi; OroJuYio'.;, Basii.
Il)id. "A.l.l., T.3.:5iip'.0'/. Basil. el .\lex. .\lex, vero, TiapsvsSaXe toi^ uTOCjyio'-?.
V. 12. 0', 0., iy. -wv jitTjv. Basil. Ita eliam Alex. V. 22. '.4.i!i. , auTwv oi aYaO'jvovTOJV. Basil,
V. 15. 01 Aot.tol , Tcaioapioj. Basil. Sic etiam "A.Ll., dyaOuvOevTi.jv, Basil., el sic ilem Alex.
h'>;ilui' in Alex. "A.i.l. , £uooo'j;ji^;ojv, Basil,
Uiid. 0', 0., aJ).ii9oJ;jiEv. Basil. Sic eliain Alex. Ibid. 'A., d-oiTaTia;. X., a7taioi'jTO'.. ©., BsXiiX.
V. 14. ".'iJ.I.,xai drr|),Oov. Basii. el .\lex. Basil.
V. 15. O',0., zaTaXujai. BasJ. Sic etiaii in textu li)id. ".\,l.i., xa\ zy.prj^a7.y. Basil, el Alex.
Al.'x. lliid. 0', 0,, s^dvavs. Basil. Sic ilem iii IrxUi,
lliid."A.I.!.,£ij T^v oTxov xaxaAoTa'.. Basil.et Alex. liabet Alex.
V, 10. "A.ilajr, £i3T,X0ev £i; zh'/ etc. Basil. V. 23. "A.i.i,, iJ.r,oa[ji.oJj, Basil, el Alex.
V. 17. 0', 0., xa\ 4va6),Ei/a; toJ.; A-^OaX^Jiot; elc. 0., TOVT)p;iJcaes. Bjisil. Sic eliam Alcx.
Iliid. 0",
Basil Sic etiam Alex. V. 2i. 0". 0., xa\ o'jx TfiiX-i\i3.y. Basil,, cl iu le-
V. 18, "A.U., otaS3!vo|xsv. Basil. et Alex, giliir in Alex,
lliiil. ".\.Ll.. i-r.ox(A/ij>. Basil. et Alex. Iliid. "A.ii,. -.h TTpoj', Trptot, Basil.
V. 19. "A.J.lojf , •jT.i.rjyzi. pioi etc, Basil. ac eliam Ilic desinit Basiliensis.
CAPUT XX JUDiCUM.
irMMAXor, 0'. eEOJVOTin.>".
22. '£2;
.li xAr,,oo; £-/,r,|Ji;-i.oAf]aaTs. 22,
"A.i.itiJr, OTt o'JX £-XT,;ji;j.iXf,TaTS.
"A.Hct,- , xaTa to; xatp^v tt),tjjj.;ji£-
Xf,TaT;,
CAPUT I RUTH.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKrAAS,'
7. 7.
Snj 'z 9 9. a.
CAPUT IV RUTH.
TO EBPAIKUN. TO EBPAIKON AKYAAS.
'EXXtjvixois ypa,a,aa3t.
'av3 fran 5 5. 3,
Miui est num. 1825, alter vero 2240. Aliut bombticinus 18S8.
CAPUT I RUTH.
STMMAXOi U'. eEOAOTIQN.
CAPUT.IH RUTH.
SrMMAXOS. c. WfiOAOTIflN.
CAPUT IV RUTH.
IVMMAXOS. 0'. eEOiOTIflN.
aitcOOTo Noe^jiSv.
SYMM.\CH11S. LXX INTERPRETES. THEODOTIO.
3. 3. Quaedata estNoemin.A/.,qux
tradila fuerat Noemin.
Schedic Nic. Toinardi zn [jtaxaptTou, ./iidnim mHii fopium feeit itlHslrisii.nus rir D. Loge, tniuprma .
Curia patronns.
!27i HEXAPLORUM QLVE SUPERSUNT. J27a
5. 3.
i. 4.
"jaa'? VT 8 8, 8.
12, 12.
13. 13.
16. 16.
.xrrr; "n-iat 'cvoi 'n'tr 2-ia 'Ex 7:),f,6ou? i6cX£(i)((a?' (*ou &*•
TitTjXa '£(jJJ vuv.
iwhs} D'-1S2 24 24. 24.
Ka\ iixifopti otvou.
p33 >n ':-m '2 26 26, 9,6.
26. In me, domine, vivii anima 26. Olisi-cro, iiii domine, vivit 26.
tua. aniiua lua.
IC. 16. Eic OuYaTipa Xot[A:fjv. 16. '11; [/.tav -tjv dTtatSstjTWV.
Ex mullitiuliiicmedilationisinex
exteiidi usiiue nunc.
dnatosuTot. Tiieodotion auteiii ibideni vocem Ile- V. 24. S., pisTi Ta'jptiiv Tpt(Tiv. Rogius codcx.
biaicam pro iuore suo Crici e expi iiiiit BsXtdX. Ibid. 'A., xa\d[jt9opitoi'vou.Ila Reg.cuin liac iiola,
Ibid. 'A., ex zzXrfio^ji; a.vAzz/1%; [a.ou JxTcXrixa lh OtCf"t [,l£TpOV TpttOV ^STTtJJV. Ti) 01 VeGcX ^i^TIt pv'.
i(i); vjv. Sic codex uniis Rcgiiis iibi catena in Id fsl, cOCi)!)i cst meiisiira Iriiiin scxlariuriini. Nc-
psalinds. Siispicor aliiid legisse A(]yilain; iiani bcl auleiii scMaiia cenluni (luiiiquaginta. i
quomodo tantse dxpt6£ta; iiiieipres 'mai veitisset V. 26. ".A.i.f. , vr^ TTjvt^uyiivTT,? Cwriiioou. Ita Reg.
IIEXAPLORUM QU,£ SUPERSllNT, 1276^
CAPUT II LIB. I REGUM.
TO EBPAIKON. TO EBPAIKON AKTAAS.
EX),r]vixoij ypa;ji(J.a5i.
~,t:; nrizi ni-n T~n-SN* r. 5.
5.
n;w:
2uv£-pJ6T,oav,
S-;*Sa »:; 12 12. 12. Yiol (iraiTasJ*^.
(
14. 14. "ETtXijaasv.
-ir:i Tv TW XouTf,pi.
15. 15.
S-:t -iS,-!
26 26. 26,
12. Filii absquc jugo. 12. Filii Belial. 12. Filii defectioiiis.
20. Ponal libi Dominus semeii 20. Reddat libi Dominus senien 20.
di! muliere hac. de muliere liac.
'HXaxxoj9riaav."A.l., l,aiT9apvr,Tav.
'AvEvSeeJ? Jvf-^ovTO. Ilapfixav Yf|V.
i2. rio\ ivjitiStar.toi. 12. Yiot XotjxoJ. 12.
li. 'Erraxa^ev. "A.?.Jor, xaO^xev. 14.
Minoralisunt. .4/.,selocaveruiU.
Noi) egentfs lacii suni. Transierunl lerram.
12. Filii iminorigeii. 12. Filii pestilentes.' 12.
lii lebele.
15. lo.Antequain adolerelnr. Atitis, i:
anteqiiain urcretur.
16. 16. \i. Alins, violcnter. 16.
17. 17. Aspernabanlur. 17.
18. Ephud lineum. 18. Epbud bad. 18. Epbod bar.
U-ii'^Z7h
Et contemplaberis anguslia-
52 52. Et videbis xmulum tuuni 32. Et aspicics xniulum liabita-
loreiiilabeinuouli iji cunctis qui- Hi lemplo, in universis prospeiis culi....
bus bencfacift Isiael. Isracl.
53. Niin exciJam. 53. Non auferam.
55. Et ambulabit ad lacics cliri- 35. Et ambulabit coram cliristo 35. Et inambnlabit in faciem,
sli nit'1. meo. unctiejiis.
liiiiaiiiis alter ix vel x s*ciili, ubi Caiilica Scriplur», yp^jihv c7:o['T|3£ vri;jLa, xa": £§ a'JTOu (JTOAf,v. Al Yijj
'A., <ivsvS££!; Jysv&v-o. 2. Trapf/Sov aTO/.a'Jov:i;.
,
Twv i£p£(OV aTo/.a'i e^ 'jaxivGou xal /pustou xa\ T(Tjv
! V. 12. 'A., uifA atiocjTaa'!;. Reg. Ita vocem SvSl ).o'.-(Tjv fjiav. Bip 5o crr,;j.a!V£: t6 iHatpETOV. AtTrXot;
soliH iiitcriiieiari Aquila. 2., uio'i avjrfTay.TO-.. Reg. 0£ o!a vjv £3t: Ta X£-|'o;ji£va (jpio^fipta. Id est :
Siipra vertit iilem , aTTaiSiJTOi. Theodolion aiileni < Aliiis epliud ila inlerprclatur, iit fsse dicat vas
luct liic iioii nieiiiorelur, vcrlisse videtur uio'i B£- seu ornamenliim sacenlolale, quod dnctile esset in
l'.x\, 111 supra, Jiidic. -\i\, 22. forniam zoiia; , et circa ipsam sacerdotum zonani
V. 14. 'A., |-/.r,(;j£v. "A.H., •/.a9f,y.£v. Ibid. 'A., Iv penderet siqiiideni iii libro Judicum Miclias ex
:
I. 1.
cOat uijta;.
52. KalBi^Ei G/iij-iv xaToixrjCiso); 52. Vafrtl. 52. Ka't IztCXil^t; 'h y.oo-za.Uu-
iv JTjvTi ip EOspYEQriiieTa'. 'w '1j- |j.aMaiov iv 7:ajtv oT.; OYaOuvEt tov
paT,A. 'IjparjX.
35. 53. Oux l5'J'-oGpcUJii). 53.
55. Kal avajtpa'^T]5JTat i[inp<j- 5."). Ka't otiAcUJSTat ivto-iovypt- 33.
o6£v ToO xp"JTOu auToiJ. JTOU [JtOU,
trcceniis aureis conlraciis atque condatis epbod fe- Reg., lacito inlerprete.
cit ; nisi fortasse dicaiiiiis ipsiim e\ auro iii lila dc- Iliid. S., T!po£Ttp.r,ja;. Ita Refj.
ducio stolaui fecisse. Mam saceriloliim stoliB ex Ibid. "A,U., TtpoaiToXafietv Sic Reg., lacito inter-
hyaciiitbo el auro at(|ue cx aliis coufecUe oianl. prete. Altera veisio, tou mt(jtcXoujOat uptac,
auiem
Bar vero significat, eximium. Diplois autein eral qiiam pro atleit Dnisiiis , est forlassis
scliolio
qualia iiuiic sunt ea i|ii<e vocaiilur oiiioplioria, sive Ai|iiila', qiii NiHl vertit 7rt[jLcXr)r, Judic. 111, 17.
superliumeralia. t — Coisliii., 0', E90UO pap (sic), V. 52. A(|uiLe lectio pr*lerinissa a Drusio, liabc-
in., 'A., e7:£v6u[Jta ecatpeTov f^ [lovax^v. S., i:fz- liir iii Scliol. edit. Romame, iit et Tli. iibi iiiendnse
OTpioa etc. lcgiliir xpaTat(o[jia tov, pro xpaTatto[jia Matov, olt
V. 20. "A.(.^., (kvTaTioStyj etc. Reg. repeliiioiiem syllab» [Jta. Symiii., xa\ ^v. OXidiv
V. 22. Scliol., xa"i ('o; exoi^kovto etc. Sic Dni- ele. Diusiiis, (|ui restitui viili, 6'|stj, ilt sit seciiiida
sius. Alia; veio du;L- leclioiies prodeunt ex codice persoiia , iiiunemor saiie gramiiiatic;diiim praece-
Reg., siiie inlcipretiim uomine. tauien ille perpeluo sectaliir.
ptioiiiini, (inas
V. 24. D'^av;:. Coisliu. iu textu , oouXsuetv, in., V. 55. (iuidam particulam iicgandi oux iion ba-
XaTp£U£tV. beiil.
V. 26. "A.I.I., enopsusTO xa\ epiEYaXiJveTO. Driis, V. 55. Aquibe et Symmacbi
lectioncs plenas
V. 28. 'Ex udvTtov T(i)v jxr,7TTpuv 'IjparjX. Ex siippeililat Eusebiiis Deinonstr. cvdtiti., p. 1111.
in
codice Regiii. Videiur aiileni essc omiiiiio inler- Edit. Paiis., t,X£t;A[A£vos. Sic voceiii n'U?Q vertere
prelatio .\nuila;, qiii voceiii Hebraicain 133© veiteie solet Aiiuila. Synini. vcro seniper, xptoTo?.
V. 56. "A.i.l. u7:o),£X£i[)t[ji£voc;. {teg.
solet , axfiTT-pov. Altera aulcm versin , ex najiov ,
Tuiv cpuXiov, pi iinitus t(ov 0' fuisse exisliniatiir. Ibid. S., tva [jttjOapvrjjrj elc. Haiie lcctionein lia-
V. 29. "A.I.I., «XTtoXaxTfJsT; ~.r^j OuJtav [j.ou. Sic bet idem Regius. 'A., di juXX-. Coisliii.
I . STTlivtOV. 1. Tt'[jttov.
."02' 3 .">.
5. [ II,&'iv fj o6£{jOf,vo'.-. 3.1
p'1 8 8. 8.
c-;r::-avS3 lo 10. 10. KdOooov £v xaOfiot;).
Et non vetuit iii eos. Et non corripuerit eos. Et non obscuravit in eis.
18. Bonum. 18. Bonum. 18.
Nolffi et variffi lectiones ad cap. III lib. I Regum.
T. 1. Coislin. in textu, StasxiXXouia, m., 7:po£p- nbi ex conjectura vifletur afferri , qiiare iinriiui
)(0,u.ivTi.
_ clauditur.S., &!J7:a) 6a€is0r,.Reg. —
Coislin. in lextii,
V. 2. "A.U., aixa^jpouoOa:. Reg. Est ut videtur -npiv izicxEuasOrivat , A., Ttf/tv (j6£70Tivat, m., oOv
Aqiiil* et Tlieodotioiiis, ut infra, v. 15. £c6isQr]. 1.
V. 3. 'A., 7:,o\v i» (i6£sef,vai. Sic in edit. Roni. Ibid. "A., oj xaTi"T. 0', ov f,v. Ila Reg. lii cdit. Eioi
D'2-I3n 2U?' i i. i.
njnoms DTibx n: 7
12. El cucurrit vir Benjamiii. 12. Curiens aulein vir de Ben- 12.
jamin.
Et vestes ejus. Scissa veslc. Ei maiidya;, sive, pcnulx ejus.
13. Pavens. 15. Pavens. 13. Perculsiim.
4'2>:5 IIB. 1 REGUM C.\PI;T IV . i^se
Ubi erat.
7.^Nondiini cogiioverat, ii^qiie 7. Aiilequam cognoscerel De-
Tevelaium fueral. uiu, ct revelareiur.
8. Et intellexil. 8. Ei conjcctavit, 8,
4. i. KaOT]|i^vou Xtppu&ip—"AUvtoc,
oli £TOxdO-f)xo td X€pou6!;i.
7. 7. Ouxoi oc 6£o\ ?ixact Ttp?); au-
ziyk- "AXloQ , ouTOS 6 0cb; TJxc
•npo; auxoug.
8. oJ 0£o\ oi itatd^avxsc
8. OuTot
tT]v AiYUTTXov. "AAJ,o^, ouxo? 6
We^,; & Ttaxd^a; xfjV AiyuTtxov.
12.
12. 12. KaUSpajjiev dvTjp 'U;xivatOs.
"Aiioc, xal E9uYcvdvf,p d~6Bcv-
lapifv.
Ti t(xdxta auxou.
D'V2ns Ap6as!}ii.
20. Et circa tenipus nioriis cjus. 20. In ipso auiem momenlo 20.
nioilis cjus.
\. 5. 'A., Siaxt SGpaudcv 5pa tjjjia;. Ex Coisliii. vel, [iavoja. Iiirra niasruliiio geiiere, 'A., liv jjwiv- 1
Reg. aulciii taiilo interprelis noniiiie. Induliiiate 6'Jav, I Rea. .wiii, i. Et Procdpiiis in liunc lociiin
autem est Aqiiilai, qui vocem n:j Opaueiv peipeliio vull legi.xov (jiavSuav. Vide iiolaiuinfriadcap. xvii,
vertit. V. 38.
V. i. "AXl., ou ETrjxiOTjto X£pou6t[i. Reg., el sic V. 15. "A., ixntT:Xriyii.iwTi elc. Reg.
Iiabet Complut. V. 13. ''A.ia.,i6apuv(iT,(jav. Reg., et sic Complut.
V. 7. "A.U., ouTo; i ©sd; etc. Reg. V. 18. 'A., Tivojv auToO. S.. 5T:dvou"A.ov. Idem.
V. 8. Ouxo; 6 Bzh; & 7taTa|ac, etc. Reg. Hiid. Piocopiiis, rii 'E6pa'i:y.ov E/£t jji', e^ti i-ip
1. 1. r/,toJ!rdzo;xov.
]nEan i i.
nbi-ra nn-inn 9 9.
'topat.
6. Ei pcrcussit eos iii aliis lo- 6. Et percussit in secrctiori 6. Et percussil eos iii sedibus.
cit. paiie iialiiiiii.
Et absconditi eiaiil ei.-^ Uai nlil. Et computrescrbaiit promiiKii- Ei circumsoluta;' suiit eortra
lcs exlalts foiuiii. sedes.
12S9 LIBF.R I RFGCil CAPUT V. 1230
CVMMAXOS. 0'. «i:(>AOT;aN.
20. "Ev Oc Tw xoipip toy dTto- 20. Ka\ Iv T(T) xa'.f>(j) aJTr,; 27:0- 20.
vf;-xiiv autfjV. Svricxei.
20. [11 lempore aiilpm mn icndi 20. Etin tenipore sno morilnr. 20.
ipsani.
iDiil. 'A., 5xa,u.'iiv. S , ("oxXaKV. "A.I.I., EStsvaii. tem lcctione. |3ap, suporabiindal . iioc lialjotnr in
Rig. Sic voecm ynj verieie soloiit Aquila et Sym- [[chraico. [Est autem §ap chaidaicnm -ia, qund
macliiis. valet, filiits; quasi dicerct ftduf. inglorius, vel
, , /j-
'AiLl., ir.i-tivi. Rog.
Iliid. liits dcrlecoris. -Qi^S enim sigiiilicat, non o.luria.
Desunt in Coislin. a vorsu 19, cap. iv, ad ver- [>iac!i.l
1. 1. Ki6or:ov
'E§ 'ASsvif ^Eo.
6. Ka^l E7rXr,?ev aJToli.; v.aTi t6)v 0. Ka\ eHvEJcv (.sic) auToi; ei;
xpUTrTojv, Taj vaOj. "A.I.I0C, eJ-Spaiav.
9. 0. Tapa/o^ [^eT"'?' 'A.l.Jcc . '^
2m 11 M. II.
^ayiSaivr..
P, XE9ov tri; poT,9c'.as. Aqiii a eJidit, el resolulce sunt eurum sedes. Sub-
marg. ol
'AMoQ, Ma^:9d[A. "A.Uof twv ixa9iAwv. iiidicat auieui ipsos in dysenleriae morbuin inci-
V. i. ,
7. Aox£'JO{ieva;.
"nsa u-iNi wti^n 8 8.
8. . . . iv CltfEC Y.oupif,
rnpa 9 9. 9.
12. IlspicWOraav a\j-Cii\i at loo^:. 12. 'Ero.riYr^iav eI^ Ta; copa;. 12.
12. Cii'< Uinsolutu; suiit eoriini 12. Percussi suiit in seilibus. 12.
sedes.
quc 'inleiiinii desigiiaiis. V. 12. 'A., T?) TTi^ tfaycoaivT,; elc. In hunc looiim
Theodoretiis 6 Zi ye 'l(o3r|~oj, xo ttij SudsvTsptaj
:
V. (5. Ka\ e^iCessv etc. 'A.Uof , s^i6pajav. Neu- auiotg iyyEvesOat iiaOo; EOtoa^sv. Id est, JoscphuS
tra lectio consentit cuni Hebraico.
ait dysciiieriEe morbum ipsis acciilisse.
V. 9. "A.Uof, hi ttXtiyj^ V-''-'i^''% ^^''S-
i.to; xio[ir,? aT£txt<jTou xa\ £0)? Ka"t 'iiaz xt))p.Ti? Tou <I>ep£?a!ou,
'A6£X itfi [i^ydXrii;, ot" f,ji a^Tixav xa't Eto; XtOou tou (jtEviiXou, ou et:-
9- Casus. 9. Accidons. 9.
20.
V. 7. 'A.., ).oxs'JO[iiva? , i. e. foclas, eiii.vas. S., idem, 6 6s '{(Jjit^tzo; 'ApYoJij: 9T;!7t •:?< Y/oJisi/.ouov.
•ya5;oiixo'J7a; , laclanlcs. Reg. Drusius liaec ailjicil « Vocahulum Eliraicuiii unx
:
V. 8. 'A., £v O-fci xojpi.;. Duisiiis. Rcg. auteiii, quiJaiii ab 7nN deiliicuni, quoJ cx cedro communi-
TOr 2
iTDn 5 3.
',-i'D'"l 4 4. i.
n-inu'vn-n^<i KaXti zr\;'\^-:ipTr^i iiY«^i«txa.
'Tpva li U. 14.
3. Removele. Z. Auforle. o.
i. El removerunt. 1. Abstulerunt. i.
16. Cuin omniiius locis illis. IG. lii supradictis locis. 10.
1297 LIB.y REGUM C.\PI:T VII. 1298
XVMMAXOS. 0'. eEOAOTinW.
4.[CiicuinabstuIcrunt..l/iMS,al)s- 4.
i.
tuleruiit.
Et lucos Astaroth.
10. Confiisi snnt. .Mius, e;!aci- 10.
iO
latis niorbo laborai uiil. .\lins, coii-
slernati suiil.
Priicop. el Diusiu.s. Hic veio poslreiniis luiiic 1111- Wczdfzifl' 'A xaAO^jcji Triv 'AcfpwiTT^v, ex TrjO tiari-
l:i;ii iiiljicit : « Ilicrmi. quof|iie lialiel, t( Astarolli. /or 7:apovo;jia^ovT£c:... auTT,? yap tlva'. to ixtj-otf^
Siiiiul lejjuiitiir li.TC iioiiiiiin iii ailililaineiUo (|uo- TOv JtocTCirjpov jji'j6o>.oyo'jj;. Soliolioii represeiitauius
«laiii eiiit. LXX, qiioil ex Syra Masiiis (leproiiipsil, ut esl lii codice llegio eiueudatius brusiaiio liifc :
t^jv 'AazipxT^'/ -/.a\ -zT^y 'AffTafuO. Suiit ([lu Juiio- aiitein sensu.s : < .\quihi , Asturics atuluus dicit»
prnra 18 18 18.
Petislis.
2.
S-n' 5 b. S. KoTTuaaj.
T-N" --r.cm 7 7. 7.
tD'N-ipn Oi xexXii)[jidvo!.
5. 'AXXi jjtiT^xXivov AxoXouOojv- 3. Ka\ J^ixXivav 4mV(o T^.; auv- 5. Kal ExXtvav dniao) ttj; TiXeo"
«; TT) it/.£ove5!a. T£).£ta;. ve|!a;.
13. 13. Eis TTiiaaouja;. "A.i.io(;, si; 13.
piaYxt7i!33a;.
18. 18. •E£:).^=acj6-. "A.Uoc-, i^pe- 18.
lEaaaOc.
'EleXi^aaOe. "A.ltoCi fiTrjjasOe.
SYM.MACHUS. LXX liSTEUPUETES. THEODOTIO.
o. Sed declinabaiit sequenles 3. Et decliiiaveruiit posl eon- 3. Et declinaverunt post avari-
avaritiaiii. Siiminationeni. tiam.
15. 13. In panitlcas. Alius, in pislri- 13.
ces.
5. 5. 'AveJ;. 5.
7. /. nXetov 0'jx EUTi (JieO' :fi[jt(Iiv. 7.
'A.!.^oc, uTTOiTaatv oCix ^yiii^t^.
Ilospitos.
«11. 20.
nTZTT,
CN'2." 22 i2.
Eli Ti y7.^0'f'j).i.-ni.o'/.
oi 1 21 %'*. 2i.
nnz-.n
nv,nn 20 2il.
Vacat.
20. Fcras. 2ii. \acal. 20.
V. 5. 'A., xozwja;. Reg.. V. 13. 'A., Et? 'Vj/TiXiiv. Drusiiis. Vi.le Tlieoiloret.
1.
Ibid. 'A , si^ zh •;aL^O'j'j'/.i.x'.o-/ . S., si? xr,vcc;5pav. c)»s dixerunl, quodesl,pop/p.s. Ilanc aiitem ipsi par-
Q., £icTf,vcjXTivf]V. Krg. ViilcEzccli. XL, 17, ct LXl, 10. tcin a[>posuit quod rcgna!uius, ct aiile |iopuliiin
V. 24. "AJ.lo(;, f^pty. Ui-i^. p"iiciila subiluiiis esscl ; (iiitiiirdpter illani vocat
Ibid. Has liiuiii iiilerpicliiiii lcctioncs imiluamur lcstiiiioiiiuni. Syniniai luis auleiii loco linjus vo-
partiin c\ Oriisio, paitiiii ex cn.lice Ileg. qui haiic cis, lesliiuoniuui eilitlil, re!.idxnim. Et , pro illo,
iiolain ailjicit Ot '/.>j:-q\ xfjv xtD/.iav iiri'\nr}r Etrrov,
: (juoniiim in lestimoniuin posiium est tibi , sic lia-
is-vi AfKvJi}. Tauxr,v ok aJxo Txapax^Ostxiv (Ij^ l)'i, qiiia de industri:! seroaium csl tibi. Illuil aii-
p.E/,Xovxt pajtXs^Jttv, xa'i xo'j XaoO TxpoxtvouvEuctv, lcin. u jinpnlo, Tlicoilotio edidil, Ciiiri diclitm esl,
fiti ptapxuptov xa'JXTiv xaXst. '0 oz 'L'j]).\x. avx\ xou Vupulum tocavi. Ai|uila vcro, dicendo, 1'opulum vn-
jtupzvrwr, rd vxoJ,Eiy.Oir s^iStoxsv, xal a'/xl xo'j, ciiri. Ubi advcrt:is a|ii!d Proci)|iiiiiii cliaiii, iibi in
Htt elQ ftaprrfiof ziileiral rot ozi (:.~iizi]Se<; ze-
, LXX lcjiiliir, !oo'j J-oXttjj.,uia , vxapiOc»; , lcgi , !5ou
T:']pqzal aci. Ti 6o :^apa zvv .liov ©soooxitov iS,i- [jtapxuptov TxapiOi,;.
oojxsv, oxt k'/.iyfiri, zvr J.aor exd.isca. "Ax. ok. zov V. 26. "A.Ucr,; it,- iYpiiv. Rc-^.
J.e-.-en-, zdr Jacr xex.lrixa. Id esl : .•Irjiium. Ueliqui,
"ri2n 'iSf^-TV 3 5. 5.
Q'nj
mnsa nspfxapna.
'A[l.(f0pi0L.
DnS-'PU? 4 i.
i. AUO SpTOUf.
5. 5.
S;n
ic;© in;sno 9 9. 9.
iliceiidu : Quid faciain Dlio nieo ' Qujd faciam de iilio meo ?
Hcedos. Hcedos.
Toitas. Torias. Torlas.
Lireni. Lageiiani. Amphoram.
i. Duos panes. 4. l)ui)S panes. 4. DudS pancs.
5. Colleiii i)ei. H. CoUeni Dei. 5.
Funiculo. Gregem.
9. In vcrtendo Iiumerum suiini. 0. Cum avertissel luimerum
suum.
uniljroso corpus.
Collyias. Vasa.
Nebel. Utrein.
4. 4. Primilias paiuim. 4
5. Lncuiii altiini. 5 Colieni D,i. 5.
Funiculo. Clioro. Alius, ccetui.
19.
21. 21.
Ka\ xaTcX-fjtpOri.;
aiSjr.-iN 22 22 22.
1-in 3 5. 3.
wm': c 6. 6.
rr,H C"N'; 7 7 7.
V. 19. "A.U., xaTiTi; cf.jXa5. Ueg., sine iiiler- 5uvd;j.cvot. Sic iiitextu lialjet Ucg.,ad uiarg. veio,
prelis nomine. uto't 6uvd;ici>jv ,
qu;c postrciua lcctio est editioiiis
V. 21. ".\M., y.a'. 7zponi]ya.yo <fuXr]v etc Sic Ue- Uonuiiiie.
giiis, inlerpretem non iinlicaiis. V. 27. 'A., xa\ i|ojO£vr,3av. Reg.
Ibid. 'A., xa't xaT£Xif;'.fOYi. Ueg.
i. i. Ei? FaSad. 4.
4. In Gabaa. i.
A.
6, (i. Lisilivit. Alius, irriiit. 6.
vm 11 11. 11.
D'©NT KoCfa/.as.
i;'i
7n'
,VERS10 HEBRAICI TEXT. VULGATA LATI.NA. AQUILA.
11. Disposuit. 11. Consliluit. 11.
i^ariter. Pariler.
7. 7.
ncv
mn' -inx 14
EDn S'JVJ'jp^(7£(j9s.
Ambulavi. Convcrsatus.
•Apxa,-.
Ka\ exuOTTov. "A^.^oc, xa^ ETtXYiSev.
KaTixi auxi. "A.U. , ijxoO.
SYMMACHUS. LXX INTERPRETIiS. THEODOTIO.
IJ- II. Et
posuit. A/ius, coiislitiiil. II.
A/iMs, disposuit.
Principi.i.
7. Ka\ vuv napaTufiTE , tvx 6'.a- 7. Ka\ vjv xaTdctrite, xai Sixd- 7.
xpi6(7j rpt? ujia; l^aTrposScV Kupiou 10J uij.ai; iviuTTiovKupiou, xal dnay-
nsp\ naii.ov e),£Ti[j.03uv(iv tou Ku- yeXoj OjjLiv xrjv rrdTav Sixatojuvrjv
p!ou iLv tTOirjiev. Kupiou, d £7:oir,Gsv.
deliciani oians.
25. 25. Maleficio malereceritis. Alius,
malefacienles malefecerilis.
Peribilis. Apponcmiiii.
{:A9 HEXAPLORUM Q\]JE SLPErSUNT. l-,iO
D'-C';i 7 7.
n-in 'E£ero,4Y'^.
{2. I
-S-;n .TVNi
13. 'HYvtD^.ivTjaas.
7. Et Hebrsei. 7. Et Ifebrsei.
tempus statutum quod Samuel. ta placitum Samuelis. tenipus statutiim ipsius SamuclJ
12. Et facies Domini noii nravl, 12. Et faciem Doinini non pla- 12.
et viin feci mihi, et ascemlerc loci cavi, necessiiate conipulsus,obtuli
holocauslum. holocaustuin.
13. Stulius facius es. 13. Siulie cgisli. <3. Ingratos fuisti. 13,
17. Et egrcssus est corrump.^ns 17. Et egressi snnt ad pr:erlan- l". I?.
12. Ka\ Tiptv T^ zh ::p'5ij(o-ov Ku- 12. Ka\ TO'j TtpoatiTiou tou Ku- 12.
p.'ou XtTave'Ja()) , xa\ Pta38E\.; ivrj- ptou 0'jx eoef/jT,v, xa't evexpaTsuaa-
VEYxa TTjv 6XoxaiJTa)a£v ao\>. p.Tlv, xa\ dvriveY/a tTjV dXoxauToj-,
atv. Coisliu. &XlcLjr, i.^ji.sxov.
23.
20. Yoineieni snum et ligonem 20. Vonierem suuni, enigonem, 20. Messorium suum , et vas
sunin, et securim buani, el fosso- et sccurim et sarculum. suum , et unusquisque securiui
riuMi suum. suam, et iridentem suum.
21. Et erat liina ora liabens, \o- 21. Rciusae itaqiie erant
acies 9.1.
incribus, et liponibus, et Iridenli- voinerum etligonum el iridcMliim,
bns, el seouribus, et aJ statuen- et sccurium usijue ad stimuluui
duni slimuluMi. corrigendum.
23. Ei egressus est proefeclus 23. Egrcssa est aiitcm slaiio 23.
Piiiiistliim ad iransiiiiin Maclimas. Philislbiiin , ut transcenderet iii
Maclimas.
Notae et variae lenliones ad cap. X!I1 lih. I Regum.
V. 1. S., jio^ (jj; SaoO/ eic. Ita habent
Ivta0a'.o? pius, sed admodiiin vitiaiuni, ita ut aptnm senlen-
Procopius et cod. Reg. brusius minus recle, i^io^ tinm non reperias. Qui aulem sic posuit utb; Toii-
ijv eviausiaio;. .Allcra leclio est Procopii et codicis y.ovta i-roJv, viliatum esse leitum putavil, suoquo
H.'g. Tertia affertur a Drusio. In LXX vacat. Nec niarte restituit.
praitermiltenituni scholion Regii codicis. i;0!j,aaxo?, ibid. "A.lAcr; , xa\ 60o l-i) ESasiXsuffev etc. Ila
vld^toi; kviavcricq £acv.l. At,Xo: oj toOto TfiV «-Xo- cod. Reg. lu LX.\ vacat.
tr.Ta TT,; '^'J/y,i SaoOX, f,v z\/z paa'.X;u^ yeipoTovoO- V. 3. 'A., zh OT:iiTr,[xa Twv iXXooOXuv. Ita Reg
y.im;. TaOTT] 6; oOx irX -XcTjtov i/,of,aaTO 56£v •
el Procop., u7:6sTT,;j.a vero pro siatione niililuiii
•no^^-Aziza.: ,' xal Svo £zr\ iCaci.lsvcer
tdt- esil exstat, ut monet Diusiu';, II Rfg. xxii, et uTrooTaai»
^JcpaljA, ji£Ti TT,; a-XoTT.To; OTjXaof,. .MiO' a xX(va^ qiioque eadein signilicalione capite sequenli, v. 1.
rrpb; 7:ovT,piav, TT,; 6o(a; Ye-fj;jivojTa'. xi,O'.T0;. "OOev Ibid. 'A., axcjaaTiuaav o; 'E6paio'.. S., dxoyai-
6 Xo!-6; -/oWit, VI £6aaiX£'j;£, ttj toO la;jio'jf,X or,- Tuaav r.ipav. Sic Drusius, Reg. et Pioco-
oi iv tw
jiaYwcia XjX^-ps^a'.. I. e. < Syiiiniaclius , Filius pius, qui locoToOoi 'E^poToc , ad Aquilam liabet oi
quusi anuiculns : qiio simplicitas animi Saulis de- 60OX01, lapsii graphico scilicet, quia librarius vcr-
claratur, quam liabuit cum in regem inauguralus sionem LXX Aquike Irihuil. Aquila eaindem voceiu
est, quam tamen iion diii servavil. Quare addilur : infia verlit ESpai';;, cap. xiv, v. 21.
Et duobus unnis rcijnatit supcr Israel, iiempe cuni V. -l. 'A.i.lc^, xa": E§oJO£voja£v. Reg,
illa morum simplicitale. Poslea quijipe ad iiialiliam V. li. 'A.l.lcc;, ot; £x6X!6ovTa; etc.Reg.
dci linans, divina gratia destilutns esl. Quaiiiohrem V. 7. £., xa\ oi ex toO zipav. Reg.
rclKiuum teinpus quo regnavit Sainuelis adniiiii- , Ihid. 'A., E^^rXiYT,. S., f|XoXoOOT,(ic. Ita R:g.
stralioui compulalur. ) Huuc locum habet Proco- V. 8. 'A., xa"; ::spii^i;vjv elc. Has .Aquiia; el