Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 122

pdAT

Evv
k,

rFrGnATtFT yEt,
ii

Padārthaviveka, a Sanskrit work on the classification and analysis of cate-


gories according to Dvaita system of Vedānta by Śrī Raghunātha Tr̄tha.

First release
2008

Contact
For corrections, suggestions and feedback : sripadmanabha@gmail.com

No copyrights
Any part of this book or the entire book may be copied or trans-
lated or used in any way.

e-copy
www.dvaita.net.

Typesetting
This book is generated using LATEX 2ε . on ubuntu 7.10.
The source encoding is in devnag format.
iii

Figure 1: The photograph of mūlavr.ndāvana of Śrī Raghunātha


Tīrtha, the author, located at Tirumakūd.lu, near Mysore.
iv

Figure 2: The photograph of alnkr.ta mūlavr.ndāvana of Śrī


Raghunātha Tīrtha, the author, located at Tirumakūd.lu, near
Mysore.
EvqyAn‡mEZkA

Acknowledgements xi

Description of the manuscript xiii

Author of Padārthaviveka xv

Conventions xvii

Some Interesting points xxi

Classification Trees xxiii

upodAt, 1
1 mgAcrZm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
2 anbDct£ym^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
3 prmAZl"Zm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
1 EvvE"tl#yEn kq , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
2 dk(ym^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
3 fAdFnA\ kt &ytAsmT nm^ . . . . . . . . . . . . . . . .
udd 3
4 pdAT l"Zm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

v
vi EvqyAn‡mEZkA

1 dk(ym^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
2 a&yAptEmEt pv p", . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
3 EnrAkrZm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
5 pdAT EvBAg, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

dý&yEvv
k, 9
1 dý&yl"Zm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
2 dý&yEvBAg, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1 udd  EnEmttm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
f‡m
3 k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
mhtt(vEvv
1 l"Zm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
2 EvBAg, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
4 k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ah\tttvEvv 11
1 l"Zm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
2 EvBAg, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
5 k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
iEdýyEvv 11
1 l"Z\ dEn !=yEmEt pv p", . . . . . . . . . . . . . . . 11
2 EnrAkrZm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
3 proktl"ZEnrAkrZm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
4 EvBAg, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
5 EdýyEnrAkrZpr, pv p", . . . . . . . . . . . . . 13
-v!p
6 EnrAkrZm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
7 bdyAdFnAm(pEtt, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
6 iEdýyEvv
k k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
 bEdEvv
7 iEdýyEvv
k k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
 mnoEvv
1 l"Zm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
EvqyAn‡mEZkA vii

2 -mEtl"Zm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
3 -mEtprAmAysmT nm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
4 l"ZAtrm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
5 vAsnAsmT nm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
6 -vApn-y EmLyA(vEmEt pv p", . . . . . . . . . . . . . . 20
7 -vApns(y(vsmT nm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
8 mnsA sKAd t(vEnrAkrZm^ . . . . . . . . . . 21
syktsmv
9 EvBAg, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
8 iEdýyEvv
k k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
 ro/Evv
1 l"Zm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
2 ro/-yAkAfFy(vsmT nm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
9 iEdýyEvv
k k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
 (vgAEdEvv
10 k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
mA/AEvv
1 l"Zm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
2 EvBAg, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
3 tttvAnA\ ‡m cnm^ . . . . . . . . . . . . . 24
ZopAdAn(vEvv
4 upAdAnEvBAg, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
11 k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
BtEvv
1 k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
aAkAfEvv
2 k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
vAyEvv
3 t k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
яaAEdBt/yEvv
4 proktAnmAndqZm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
5 {яs iEt pv p", . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
svZ -t
6 svZ -y pAET v(vsmT nm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
7 tAEk koktsE£prE‡yA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
viii EvqyAn‡mEZkA

8 tEnnrAkrZm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
9 pErmAZo(kqA pqA n(ysmT nm^ . . . . . . . . . . . . . . 34
10 smvAyEnrAkrZm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
11 sds(kAy (vsmT nm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
12 k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
ajAnEvv
1 l"Zm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
2  prmAZAEn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
ajAn
3 ajAn-yAvrZ(vsmT nm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
4 r=yjAn-y EnvttyppEtt, . . . . . . . . . . . . . . 43
anAd
5 ajAn-y prAEtE-vk(vEn!pZm^ . . . . . . . . . . . . . . 44
6 anAEd(vpEr kAr, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
13 k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
tmoEvv
1 dý&y(vsmT nm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
2 pT?dý&y(vsmT nm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
3 EvBAg, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
4 EvroDpErhAr, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
14 k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
kAlEvv
1 l"Zm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
2 kAl-v!pm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
3 prvAhto_nAEd(vpEr kAr, . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
4 kAl-yAKX(vEnrAkrZm^ . . . . . . . . . . . . . . . . 49
5 EvBAg, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
15  k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
dfEvv
1 l"Zm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
2 EvB(vpEr kAr, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
EvqyAn‡mEZkA ix

3 a\fAnA\ -vABAEvk(vsmT nm^ . . . . . . . . . . . . . . . 51


16 k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
vZ Evv
17 k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
aA(mEvv
1 k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
яFvA(mEvv
2 k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
prmA(mEvv

gZEvv
k, 63
1 l"ZAEn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
2 EvBAg, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
3 k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
fNdAEdgZpckEvv
1 яAEt&yktyoB dsmT nm^ . . . . . . . . . . . . . . . . 65
 dAB
2 EvBAg, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
3 ro/AEdq fNdAEdgZ(vsmT nm^ . . . . . . . . . . . . . . 66
4 -pfA EdEvBAg, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
4 k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
bEdEvv
1 l"Zm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
2 EvBAg, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
3 IfjAnm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
4 l#mFjAnm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
5 яjAnm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
6 tAEttvkyoEgjAnm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
7 atAEttvkyoEgjAnm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
8 sAE(vkAEdjAnm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
9 vEttjAnm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
10 pro"jAnm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
11 pnEv BAg, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
x EvqyAn‡mEZkA

12 prmA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
13 prmAZ-y l"Z\ prF"A c . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
14 prmAZEvBAg, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
15 vlprmAZm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
k
16 vlprmAZEvBAg, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
k
17 pr(y"яyjAnEn!pZm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
18 anmAnяyjAnEn!pZm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
19 aAgmяyjAnEn!pZm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
20 anprmAZm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
21 pr(y"m^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
22 anmAnm^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

A rFrGnATtFT rFpAdktg
}TA, 87
1 qtA(py cEdýkA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
f
2 tttvkEZkA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
3 tttvsAr, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
4 k, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
pdAT Evv
5 km EnZ y&yAHyA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90

B rFrGnATtFT -/o/AEZ 93
1 rFяgnnATtFT ktBA ydFEpkA-Tm^ . . . . . . . . . . . . . . . . 93
2 crmlok, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
3 rFEvdyAkAttFT kt\ rGnATtFTA £km^ . . . . . . . . . . . . . . 93
4 qcEdýkAcAy -to/m^ . . . . . . . . . . 94
rFEvdyArtnAkrtFT kt\ f
Acknowledgements

• ElEpkAr, the writer of the manuscript, for writing this rare scholarly
work beautifully on the palm leaves. His noble pain-staking effort is an
inspiration to all.

• Sri Sameera Atre, Pune, his younger brother Sri Pradyumna Atre, and
their family for not only preserving this rare manuscript, but also for
providing the original manuscript with the sole purpose of supporting
the advancement in the studies of Dvaita Vedanta. This manuscript
was found in Sri Pradyumna Atre’s home in Bangalore on 6th July
2008, the day of āraādhanā of Śrī Raghunātha Tīrtha, the author !

• Sri Shrisha Rao, Bangalore, Sri H.P.Raghunandan, Pune and Dr.N.V


Tejaswi, Bangalore for their help in developing this document in LATEX 2ε .

• The owners of www.dvaita.net for hosting the e-text in their website.

• Sri Harish Rao and Sri K.M. Seshagiri, for providing the photographs
of mūlavr.ndāvana of Śrī Raghunātha Tīrtha.

xi
xii Acknowledgements
Description of the manuscript

Title Padārthaviveka
Authour Raghunāthatīrthayati
Material Palmleaf
Script Nandināgari
Size 33.5 cm X 5.5 cm
Folios 39 + 3
Lines per page 12
Letters per line 65
aAEd ॥ rFgz<yo nm, ॥ hEr, : ॥
॥ rFmnnEs\hmAyA mhAgrv
 nm, ॥ : ॥
яAnkFvdnAMBoяBAnv
 gty
 stAm^ ।
nm, rFrAmcdýAy 
htv
 sv sMpdAm^ ॥
a(y Not available
The manuscript is very old, damaged, worm eaten amd incomplete. The
first leaf (see fig. 3) bears the name of the title and the author :

pdAT Evv
k rGnATtFT yEtkt

The next line reads : rFf&yAshyAnno Evяyt


.
The manuscript is very well written, definitely by a well versed scholar if

xiii
xiv Description of the manuscript

Figure 3: The scanned image of the original manuscript bearing the


colophon. Note the name of the title and the author

not by the author himself. The scribal errors are found rarely. However, due
to the bad condition of the manuscript a few leaves are torn, all characters
could not be deciphered. The text in the manuscript ends abruptly. We hope
that the reasearch community will find a complete manuscript of this rare
work soon. The manuscript has 3 empty leaves at the end.
To enable further improvement of the edited text, the complete manuscript
has been scanned and is uploaded at www.dvaita.net.
Author of Padārthaviveka

• The colophon of the manuscript reads as :

pdAT Evv
k rGnATtFT yEtkt

• The benedictory verse of Padārthaviveka is also seen in his Br.hatīsahasravyākhyāna


named Tattvasāra

• Dr. B.N.K. Sharma1 [1]], Sri Gopalakrishnacarya Gaudagere [2]], and


Prof. D.Prahladacarya [3]] have mentioned Padārthaviveka as a work
authored by Śrī Raghunātha Tīrtha. The present work is named
Padārthaviveka in the colophon, and in the middle of the work also.

‘ iEt rFm(pdATF yEvv


k ’
 yAygEB t

At the end of each context we can see delimiters like, iEt BtEvv
k, ,
k, , i(yjAnEvv
iEt mA/AEvv k, etc, which prove beyond doubt that
the present work is Padārthaviveka.

• Some unique words of his like dfprmEtv(m nA, used in tttvsAr can be
seen in this work also.
1
”-His other works are (2) a padArthaviveka ** ( of which nothing more is
known than its name ) dealing presumably with the categories of the system”

xv
xvi Author of Padārthaviveka

Author profile
Aśrama nāma Śrī Raghunātha Tīrtha
Guru Śrī Laks.minārāyan.a Tīrtha
Disciples Śrī Jagannātha Tīrtha
Śrī Laks.minidhitīrtha
Works Śes.atātparyacandrikā
Tattvakan.ikā
Tattvasāra
Padārthaviveka
Karmanirn.ayavyākhyāna
Gangāstotra
Sanatsujātīyavyākhyā
Īśāvāsyopaniśadbhās.yat.īkāt.ippan.ī ?
Ruling period approx. 1700 to 1755 AD (according to Dr.B.N.K Sharma.)
Conventions

1. The names of the chapters, sections, etc. used here are not found in
the manuscript. Those found in the manuscripts at the end of some
sections are given in the bold face in the same font size as that of the
text.

2. Any of the punctuation marks are not used in the manuscpripts, except
for ‘ । ’ at the end of some lines. However, a few are newly incorporated
to make the text easy-to-read :

• The quotes from different texts, anumānaprayoga, the text in a


direct speech, and words which refer to themselves but not to the
meaning, are enclosed in single inverted quotes.

• In case of nested loops of the above types double inverted quotes


are used.

• The questioning and objecting sentences are ended by question


mark.

• The words of similar category are separated by commas. Eg: mu-


tiple hetu, or a list of subtypes.

xvii
xviii Conventions

• Keeping in mind not to exceed 8-10 lines per paragraph, a para-


graph break is given at an appropriate context switch. If there is
an obvious shift in the context, then the break is given even in
smaller paragraphs.

3. The rule of padasandhi is not followed

• at the beginning and end of a quote

• at pratipadārtha

• visarga followed by sa. eg: mn,sEnkq

• while separating the words by comma

• in anumānaprayoga

4. The complicated dvandvasamāsas are separated by hyphens.

5. The verse which extends to second line is given in verse environment;


others are within a paragraph.

6. Three dots are used to indicate a loss in the text, due to damaged
manuscript.

7. The superscripted numbers guide the reader to a footnote at the footer


of the same page. They are used :

• In identifying the location of a quoted text.

• To indicate the approximate number of letters lost due to damaged


leaves of the manuscript.

• To note a dictionary in case of words difficult to understand.


xix

• To point to other texts which help in understanding the context


better.
xx Conventions
Some Interesting points

• bAhy
Edýyя\ jAnmEp EdvEvDm^ । c Et। ( p69 )
tn-v!p\ vEtt!p\ c

• mktAv
kprkAr(vvcn\ prAEykEm(y=yAh, । ( p70 )

• anAEd(v\ EdvEvDm^ । mHyAmHyB


dAt^ । EnrvEDkAnAEd(v\ mHym^ ।
_Ep bhkAlFn(vmmHym^ । ( p71 )
avEDmttv

• >vAdFnA\ q›A\ pro"Apro"B


dn EdvEvDmEp vEttjAn\ prmA B
}mc
Et
EdvEvDm^ । ( p72 )

td
v\ dm tEvqt!ddAhd"prmAZ>vAlAmAlADrokt, p-
TA, spTA, ।

- rFrGnATtFTA ,

xxi
xxii Some Interesting points
Classification Trees

prmAZEvBAg,
prmAZ

anprmAZ k
vlprmAZ

pr(y" anmAn aAgm

jAnEvBAg, 1
jAnm^

B
}m, prmA

s\fy, Evpy y,

xxiii
xxiv Classification Trees

jAnEvBAg, 2
jAnm^

apro"m^ pro"m^

Elgяm^ fNdяm^
aAtErEdýyяm^ bAhy
Edýyяm^

mnoяm^ sAE"яm^ vEtt!pm^ c


tn-v!pm^

tttoll
EK tdnll
EK
upodAt,

॥ rFgz<yo nm, ॥ hEr, : ॥

1 mgAcrZm^
яAnkFvdnAMBoяBAnv  gty stAm^ ।
1
nm, rFrAmcdýAy 
htv sv sMpdAm^ ॥

2 anbDct£ym^
‘ sE£r"AhEtjAnEny(yjAnbDnAn^ ।
v jA(vA mEktn cAyTA ॥ ’ 2
mo"\ c Ev Zt-(v
‘ ek\ c tttvto jAt\ EvnA sv jtA\ nr, ।
n smTo mh t^ ॥ ’ 3
dýo_Ep t-mAt^ sv / Eяjs

i(yAEdnA Bgv>jAn-y tdnbEDяg(syAEdjAn-y c mo"h


t(v-y tyoc
EяjAsAsA@y(v-y c prEmt(vAt^ , ay
{ryTAEn!Ept(vAcc , pdATA En!=yt

। ydy=y
t t/ t/ En!EptA ev । tTA_Ep n mAlA!p Z (ydoq, । pdA-
TA nA\ En!pZ\ nAm prmAZ - udd
f - EvBAg - l"Z - prF"AEdEB, pErfoDnA(mko
EvcAr, ।
1
aymv mgllok, tttvsAr _Ep pyt
 ।
2
 1 - 83
mhABArttA(py EnZ y
3
gFtABA yodAht-kAdvcnm^ 4 - 9

1
2 . upodAt,

3 prmAZl"Zm^
t/ tAvt^ prmAZl"ZmQyt  । yTAvE-Ttj
yEvqyFkAEr(v\ prmAZ(vm^ । a/
yTAvE-TtjyEvqyFkAEr(v\ l"Zm^ । prmAZpdvAQyEmh l#ym^ । ‘ y-y
l"ZmQyt  tll#ym^ ’ iEt yAyAt^ ।

1 EvvE"tl#yEn kq ,
nn prmAZpdvAQyAEn prmAt(sADntdEDkrZAdFEn bhEn sEt । tAEn svA y-
Ep Ek\ l#ym^ ? ut n ? iEt । uQyt
 । ‘ prEmEt, prmAZm^ ’ iEt BAv&y(pttyA ,
‘ prmFyt n ’ iEt krZ&y(pttyA c prmAZpdvAQy\ prmA t(sADn\ c
_n Et dvym
v
l#ym^ । nAEDkrZkt  s
tmyA dAdFEn । nEh tAE/kA, fA-/
q tdEDkrZAdF-
En prmAZ(v
n &yvhrEt । fA-/Fy&yvhArEsdyT prmAZAdFnA\ l"ZkTnm^ ।
td
v\ prmAt(sADnyor
v prmAZ(v
n &yvhArAll#y(vm^ ।

2 dk(ym^
nn EvqyFkAEr(vmA/\ prmAZl"Zm-t , Ef£\ &yT EmEt c
nn । ‘ g
}Am\ gQCEt ’
‘ -vg EmQCEt ’ i(yAEd&yvhArAdgMy
£!pEvqykgtFQCyorEt&yAEpt, -yAt^ ।
tdT j y
Et । t/ g
}Am-vg yog My
£(vAnn j
ytA । ydyEp j
y(v\ k
vlAvEyD-
m , । sv -yAEp jAnEvqy(vyo`y(vAt^ । tTA_Ep jAnEvqy(vPlopDAnABAv n
n t/AEt&yAEpt, । tAv(ykt
 fEkt!=yAEdjAn t(sADnd£EdýyAdO cAEt&yAEpt, ।
Et । 4 yTAvE-Ttm
tdT yTAvE-Tt v v-t EvqyFkroEt y>jAn\ iEdýyAEd
vA tEd(yT , । fEkt!=yjAnm^ iEdýy\ vA n tTA ।
ayTAvE-Tt!=yAEd 5 
dvdtt, ’ i(yAEd prmAyA\ fNd - -pf - !p - rs - g-
DAEdEvqEyyA\ anEm(yAEd!EpyA\ c prmAyA\ sA"AdyTAvE-Ttj
yEvqyFkAEr-
(vm^ , t(sADn
q sAE" - bEd - mn, - ro/ - (vk^ - nyn - rsn - G
}AZ
q anmAnAdO
c pr\pryA yTAvE-Ttj yEvqyFkAEr(vm-tFEt EvEf£l"Z-y l#ydvysm-
vy, । td
vmEt&yAptyAEddqZ/yrAEh(yl"Z\ l#y
tr&yAvEtt(v
 sEt skl-
l#yvEtt(v!p\ l"Zl"Z\ prmAZl"Z_E-t ।
nn EvEq£-yAEp l"Z-y prmAtprm
yAEDkrZAEdq aEt&yAEpt, । t
qA\ c-
4
9 a"rAEZ tEVtAEn
5
15 a"rAEZ tEVtAEn EvqyjAnvAnhm^ sKAdA ?
4. pdAT l"Zm^ 3

"rAdFnAEmv prmopkAr(v
nAv[yktyA pr\pryA j
yEvqyFkAEr(vsdAvAt^ ।
uQyt
 । -yAd
v\ ydFEdýyAZAEmv sADn(v\ -yAt^ । n(v
v\ । prmA/AEdnAm^
upkArk(v
n kArk(vsdAv _Ep prk£kArZ(v!psADn(vABAvAt^ ।
nn EkEmd\ kArZ(vm^ ? uQyt
 । anyTAEsdEnytpv BAEv(v\ kArZ(vm^ ।
yTA GV-y klAldXAEd । ydy=yAkAfAEdrEp En(y(vAt^ sv gt(vAt^ GVAd,
pv BAEv । tTAEp nAsAvnyTAEsd, । ay/ klptpv vEttn ev kAy sMBv t-
(shBt(v!pAyTAEsdl"ZA‡At(vAt^ । at ev { dvAdAgtrAsBAd &yA vEtt,

tcc kArZ\ EdvEvDm^ । upAdAnkArZ\ EnEmttkArZ\ cEt । yo ydA(mAnA
EvE‡yt s t-yopAdAnm^ । yTA mE(pX, kMbg}FvAEds\-TAnEvf
qvdVAkAr
Z
Evkv n^ GVAd
zpAdAnm^ । tEdnn\ kArZ\ EnEmttkArZm^ । yTA dXAEd GV-y ।
uByEvD-y kArZ-y m@y  yt^ prk£\ kArZ\ tt^ sADnmQyt
 । y>яAtF-
yAntrm
v Enym
n kAyo (pEtt, tt^ sADnEmEt yAvt^ । tTA c kWArAdFnA\
t>яAtFyAnA\ kWArAtrAdFnA\ c Enymn ECEdE‡yAяnk(vvt^ prmAt, prmA/-
tr-y c prmAяnk(vEnymABAv n prmAsADn(vABAvAt^ pr\pryA iEdýyAZAEmv
n yTAvE-Ttj
yEvqyFkAEr(v\ nAEp sEvqy-vBAvAnA\ jAn
QCAktFnAEmv sA-
"Ad
v yTAvE-Ttj
yEvqyFkAEr(vEmEt n EvEf£l"Z-y prmA/AdAvEt&yAEpt,
। Ef£mg

} v#yt
 ।

3 udd
fAdFnA\ kt &ytAsmT nm^
v\ ‘ mAnADFnA m
td yEsEd, ’ iEt yAy
n pdAT -v!pEsdyT prmAZmv[y\ v-
kt&ym^ । evmfEvBAgl"ZprF"Ac
dd kt &yA, । Ell"EyEqtpdATo dd
fABAv

l"ZkTnAnpptt , । EvBAgABAv
 t(-v!pEvf qEяjAsAnpptt
, । l"ZABAv
sяAtFyEvяAtFy&yAvt tyA l#yAvDArZAnpptt
, । prF"ABAv
 s\fyEvpy -
yAdyEnvtt
, ।
td
v\ prmAZAdFnAmAv[yk(vEsd
, prmAZl"Zmktm^ ।

4 pdAT l"Zm^
v#yt
 c
dAnF\ pdAT -y l"Zm^ । t/ prEmEtEvqy(v\ pdAT sAmAyl"Zm^ ।
4 . upodAt,

1 dk(ym^
nv/ prpdo &yT , । n c fffgAdO EmEtEvqy(v-y sdAvAdEt&yAEpt, ,
tdvArZAyopsg , , tdT c prk£(vm^ , Emt
, prk£(v\ c yATALy m
vEt yTAT -
jAnEvqy(v-y lAB n fffgAdO nAEt&yAEptErEt vAQym^ । dtt
_Ep Evf
qZ

tddoqtAdv-LyAt^ ।
tTA Eh । Ek\ t/ ffAEd, prmA_Evqy, ? ut fgAEd, ? aTvA uBysMb-
D, ? nAdyEdvtFyO । ffAdFnAms(vApAtAt^ । n ttFy, । fffgyo, sMbD
aAkAfAEdnA snn
vEt t-yAEp prmAEvqy(vAt^ । fgEn!Ept, sMbD, ffDEm -
k, n prmAEvqy iEt c
nn । t-yApFvrprmAEvqy(vAt^ । ayTA Ivr-y sAv j\
n -yAt^ । Ekc tAdfsMbD-y &yvsAy!ppr(yAsttyA_n&yvsAy
 BAvmAv-
[ykm^ । an&yvsAyc prm{vEt sv sMmEt, । tTA c ‘ fffgjAnvAnhm^ ’
i(yn&yvsAy!pprmAEvqy(vAt^ kT\ nAEtprsEkt, ? Ekc ‘ nd\ fg\ Ekt k-
DprmAEvqy(vmE-t । Ekc ‘ sv jAn\ DEm yB
ZO ’ iEt Enq }Atm^ , prkAr
 t
Evpy y, ’ iEt yAy
n DMyf
 prmAEvqy(v-y s(vAdEt&yAEpt, । n c prkAr

Evpy (v-yAEp s(vAt^ n
{vEmEt vAQym^ । tTAEp DMyf
 prmA(v-yApErhArAt^ ।
uQyt
 । -yAd
tt^ । ydyApZ-Tm
v rяt\ doqvfAQCktyAEd(v
n BAst iEt
{vm^ । Ekt , a(ytAsdýяtAEdk\ doqvfAQCktyAdyA(mnA
EsdAt, -yAt^ । n
prEtBAst iEt Eh EsdAt, । ev\ sEt kTmEtprsEkt, ! idm\f-y prmAEvqy-
(v
_Ep tQC-y fffgt(sMbDAd , prtFymAn-y prmAEvqy(vABAvAt^ । DMyf

prmAmAdAy prkAr
 prmAEvqy(vvZ n\ t &yEDkrZm^ । n hFvr-yA(ytAsto_jA-
n
 sAv jhAEn, । ycc jAnl"Zpr(yAsttyA_n&yvsAyEvqy(v n ‘ nd\ fg\ Ekt
kZO ’ iEt Enq n vA_EtprsEktvZ nm^ , tt^ sA"A(prmAEvqy(v-y
DprmAEvqy(v
EvED!pprmAEvqy(v-y vA EvvE"t(v n Enr-tm^ । n hyn&yvsAyAEd, f-
ffg\ EvqyFkroEt , n vA ‘ aE-t ’ iEt EvED!p iEt n dtt
_Ep copsg
doqtAdv-Lym^ ।
Evf
 ypdopAdAn  GVAdAvEt&yAEptEnrAs, । (?)
nAprEm(yA(mk
nv
v\ tEh prEmtO prEm(ytrEvqy(v
nAnv-TApAt
n l"ZABAvAd&yAEptEr-
Et c
nn । prEmtAvEp sAE"Evqy(v-y sAE"Z, -vprkAf(v-y c v#ymAZ(v
n
l"ZsdAvAEdEt s\"
p, ।
4. pdAT l"Zm^ 5

2 a&yAptEmEt pv p",


nvTAEp -yAt^ । l#y
trAvEtt(v
 sEt skll#yvEtt(v\ l"Zl"Zm^ । l-
"Z-y Eh /FEZ dqZAEn । aEt&yAEptr&yAEptrsMBvcEt । l#y
trvEtt(v

sEt l#yvEtt(vmEt&yAEpt, । l#y
{kmA/vEtt(vm&yAEpt, । al#ymA/En£A-
(ytABAvprEtyoEg(vmsMBv, । tTA c , aEt&yAptA&yAptfEg(vfbl(vAdO
l"Zl"Z-yAEt&yApty&yAEptvArZAy s(yt\ Evq
 ydlGVkl#y
 sAkSy\ c
Env
fnFym^ । tTA c , ih prEmEtEvqy(v
 pdAT sAmAyl"Z
_l"Zl"ZABA-
v, , l"Zl"ZBAvc vkt&y, । ayTA_l"Z(vprsgaAt^ । s c h nAE-t ।
tTA Eh । n tAvdsMBvl"ZABAv, । ‘ EBnnAc EBnnDmA c pdATA EnEKlA a-
Ep ’ 6 iEt vcn
n pdATA nAmngtDm Enq
Dpv k\ tttdEm mA/vtt
D m v(vAgFkAr
Z
dý&yEn£-y
{tdVEn£-y vA prEmEtEvqy(v-y l#yBt
 gZkmA dO GVAtr vA
etdV(v-y GVAtr ivAs(vEnym n l#yEn£A(ytABAvprEtyoEg(vsMBvAt^
। ev\ l#yEn£(v
 sEt l#yEn£A(ytABAvprEtyoEg(v!p\ l#y
{kd
fvEtt(vA-
(mkm&yAEptl"Z\ sGVm
vEt ।

3 EnrAkrZm^
a/Ah, sAMprdAEykA, । l#yяAtFytrAvEtt(v
 sEt l#yяAtFymA/
 sA"At^
pr\pryA vA vEttl "Zl"Zm^ । yo Dm , -vArysяAtFyAnt&yEktq -vpr-
EtyoEgksAd[yDEm kDmA trAry(v
n vA -vEn£sAd[yprEtyo`yAry(v
n vA
sMbD  , n vt t
n vt t  cAl#yяAtFyAnt&yEktqktsMbDdvy
n s Dmo l"-
ZEmEt En kq , । -vfNdEvvE"tdý&yEn£prEmEtEvqy(vprEtyoEgk\ y(sAd[y\
gZEn£prEmEtEvqy(v!pDmA trEn£sAd[ym^ , tdEm BtAEn yAEn DmA trA-
EZ gZAEdEn£prEmEtEvqy(vAEn , t  aAryA, gZAdy, , tTABt, sMbD,
qA\ y
gZAEdEn£, ।
tTA c , DEm (v!psA"A(sMbD
n dý&yEn£prEmEtEvqy(vAnAryo_Ep gZA-
n dý&yEn£prEmEtEvqy(vAryo BvEt । ev\ 7 yAEn gZA-
Ed, prMprAsMbD
EdEn£prEmEtEvqy(vAEn tEnn£AEn yAEn sAd[yAEn t(prEtyoEgBt\ dý&yEn£pr-
EmEtEvqy(v\ tdAry(v\ dý&yEn£, sMbD, । tTA c DEm (v!psA"A(sMbD n
6
 2 - 2 - 124
an&yAHyAn
7
7 a"rAEZ tEVtAEn
6 . upodAt,

gZAEdEn£prEmEtEvqy(vAnAryo_Ep dý&y\ uktpr\prAsMbD


n gZAEdEn£prEm-
EtEvqyAryo BvEt । evmA<yA\ sbDA<yA\ prEmEtEvqy(v!po Dm , -vAry

dý&y
 l#ytAGVks(-v!p(vAEdnA sяAtFy  , n vt t
q gZkmA Edq vt t  c
En,-v!p(v
n EvяAtFy
 tQC
 । prEmEtEvqy(vprEtyoEgksAd[yDEm BtDmA -
trABAv
n tdAry(v!psMbDABAvAt^ ।
ydyEp prEmEtEvqy(vsdfprEtyoEg(vAnyoEg(vj
y(vAEBD
y(vAEdDmA tr\
tQC
=yE-t । tTA_Ep s(-v!p(vAEdpryktytrgsAd[y-y prEtyoEg(vAdAv-
BAvAt^ । n Eh sttAEnrp
"\ prEtyoEg(vAEdk\ t(sAp
"prEmEtEvqy(vAEdsdf\
BvEt । atrgsAd[y-yAsMBvAt^ ।
et
n yE(kEc(sAd[y-y tQC
_Etprsg(v
n sAd[yGEVt\ l"ZmnppnnEm-
Et prA-tm^ ।
tTA c , uktrF(yA dý&yEn£prEmEtEvqy-y skll#y , , a-
q gZAEdq vtt
l#y
 tQC avtt
, noktdoq iEt l"ZEmd\ anvdym^ ।

5 pdAT EvBAg,
 c pdATA , dý&y - gZ - km - sAmAy - Evf
t q - EvEf£ - a\Ef - aBAv - B

dnA£Ev-
 t dý&y - gZ - km - sAmAy - Evf
DA, । ay q - smvAy - aBAv - B

dn sptEvDA,
pdATA i(yAh, । t
 c prAmAEZkpEr(yAgAdprAmAEZk-vFkArAcc Enr-tA, । yTA
c
{tt^ tTA_g

} df Ey yt
 ।
ydy=y
v\ EvBAg (-ytFEt ‘ -vt/m-vt/\ c ’ 8 i(yA-
 Bgv(prADAy\ n s
EdnA__cAy
{ , pdATA ayTA EvBktA, । tTA=y-y prkrZ-y pdAT Evv
cnmA-
/AT (vAdymEp EvBAgo nAykt, । thy / Bgv(prADAy\ n jAy
tEt c
t^ । n
hy/AcAy vcn\ EtroEhtmE-t ।
nn km sAmAyEvf
qABAvA, aprDAn(vDm (vAnpAdAn(vsAMy
n gZ
_tBA -
&yA, । dý&ygZO dvAv
v(yAEd prkArAtr
Z EvBAgsMBv Et Enym, ?
 kto_ym£D
 _Ep v-tn, ’ 9 i(yAEdnA kmA dFnA\ Ev-
{vm^ । ‘ gZE‡yAяAEtpvA DmA , sv
m
EBnn(v
n prEmt(vAt^ ।

8
tttvsyAn -1
9
tttvEvv
k-9
5. pdAT EvBAg, 7

a/
{k codyEt । pdAT -v!pm
v n st^ । s(yEp tE-mn^ td
kEvDm
v
{v\ । ‘ GV, sn^ ’, ‘ imO GVpVO
। n EdvtFym^ । n strA\ ttFyEmEt । m
-t, ’ i(yAEd pr(y"EvroDAt^ । ‘ nA-(y
v t(vm^ ’ ‘ ekm
v t(vm^ ’ i(yAd
,
jAnprmAyAprAmAyyo&yA GAtAcc ।
8 . upodAt,
dý&yEvv
k,

1 dý&yl"Zm^
t/ dý&yAdFnA\ dý&y(vAdy
v sAmAyl"Zm^ ।

2 dý&yEvBAg,
t/ dý&yAEZ mht^ - ahkAr - iEdýy - mA/A - Bt - ajAn - tm, - kAl - 
df - vZ -
aA(mB
dn ekAdfEvDAEn । a/ mhdAEdBtAtAEn pcdý&yAEZ prk(y\fop-
Ect(vAt^ prAktAEn । ajAnAdyA(mAtAEn qX^dý&yAEZ upcyABAvAdprAktAEn ।
upcy-tpb\ hZm^ । vEdErEt yAvt^ ।
nn

‘ pcEB, pcEBb
} hm ctEB d fEB-tTA ।
etcctEvfEtk\ gZ\ prADAEnk\ Evd, ॥ ’ 1

i(yAdO prAktdý&yAEZ ctEvfEtEvDAyQyt  । a&yktsj\ prDAn\ cAE-t ।


tt^ kT\ pcEvDAEn ? iEt c nn । ukt
 vvAtBA vAt^ । tTA Eh । n prDAnA-
Hy-yA&ykt-y tAvmhdAEd<y, pTktA sMBvEt । mhdAEds#mBAgAnAm vA&y-
ktfNdAEBDy(vAt^ । sEt hy
qA\ sv qA\ t(vAnA\ s#mBAgA, s(vrя-tmoB
dn
k\ E/EvDA rAfy, । ‘ Bt
pr(y EdýyprAZgZs#m!p\ c En(ykm^ ’ 2 i(yAd
, ।

1
BAgvt 3 - 27 - 12
2
tttvEvv
k-8

9
10 . dý&yEvv
k,

tTA c mhdAEdBtAtAnA\ s#mBAgA ev prDAnA&yktmlprk(yAEdsjA iEt


mhdAEdfNd
n{v sghFtA, ।
n dvAdfAnAm^ , mA/AfNd
evEmEdýyfNd n fNdAEdpctmA/AZAm^ , BtfNd
-
nAkAfAEdpcAnA\ sg~h, ।

1 udd
f‡m
 EnEmttm^
a/ mhdAEdBtAtAnAmf‡m
dd  pv pv -yottrottropAdAn(vmpcyASp(v\ c En-
Emttm^ । tTA Eh । gZ/yAEBDAn
{, s#mBAg {rFvr, mhdAEds#mBAgAn^ EkEc-
dpEctAn^ kroEt । yTA 
dvdtt, pkAEdEB, t(s#mAEBEttkA\fAn^ EkEc-TlAn^
kroEt । tT{vopEctA, BAvA, ctEvfEtDA mhdAEdprmAZv uQyt  । upc-
yAEDkyABAv
n sMy?syBAvAds\s£AcoQyt
 । tTA c mhdAdy, prmAZv,
dvyZkAEd‡m
Z mhtt(vm(pAdyEt । tt aAhkAErkA, mhtt(vBAgsEhtA,
ahkArt(vEm(yAEd v#ymAZ‡m
ZopAdAn(vAEdkmhym^ । ev\ s\s£As\s£B
d-
EBnnAnA\ mhdAEdBtAtAnA\ pcAnAmf  , sE£rEhtAnAmjAnAdFnA\ q›A\
dd  Esd
dý&yAnA\ udd
f, । t/AEp yTAsMBvmAnty EnyAmkmhym^ ।

3 mhtt(vEvv
k,
1 l"Zm^
q, । mhAEn(yn 3 dý&yAZA\ GVAEdvEdvEvkttyA n pr(y"m^
aT mh(v\ яAEtEvf
। tTA_Ep kAy mA/-y prAy
Z mhdAEdctEvfEtt(vяy-yAgEmktyA_-mdA-
EdfrFrq mhddý^&ymgFkt &ym^ । ayTA_-mdAEdfrFr  pETvFяlAd
rEp GVA-
EdvEdvvkttyA_BAn n tdBAvApttyA BOEtk(v\ n Esdy
t^ ।
ahkAropAdn(v\ vA mh(vm^ । tcc ‘ mhtt(vAEdvkvA ZAdh\tttvmяAyt ’ 4
i(yAdO prEsdm^ । ahkAr, aAhkAErkprmAZs#m<yo mhtt(vBAg {, pErZA-
EmEB, sh
{v pErZmEt । tTA_Ep prA@yAy\ mhtt(v-y
{vEt n t/AEt&yAEpt, ।
ev\ BAgAtr
 vpFEt ।

3
9 a"rAEZ tEVtAEn
4
?
4. ah\tttvEvv
k, 11

2 EvBAg,
tEddvEvD\ En(ym^ , aEn(y\ c । En(y\ s#m!pm^ । aEn(y\ EdvEvDm^ । as\s£\
s\s£\ c
Et । sA"At^ prkEtmlkms\s£m^ । yTA b
}hmAXAdbEhE-Tt\ prmAZ!pm^
। pr\pryA prkEtmlk\ s\s£m^ । yTA b
}hmAX\ tdtrm(pnnm^ । evmg

}_Ep ।
iEt mhtt(vEvv k, ॥

4 ah\tttvEvv
k,
1 l"Zm^
q, , ‘ ah\ kroEm ’ i(yAEdprtFEtml, । ‘ ahkArEvmYA(mA
ah\(v\ яAEtEvf
ktA _hEmEt myt ’ 5 iEt vcnAt^ । iEdýyAdypAdAn(v\ vA ahkAr(vm^ ।
{яsAnFEdýyAyAh, ’ 6 i(yAdyAgmEsdm^ । t(prkArcAg
tccAhkAr(v\ ‘ t 
} v#yt


2 EvBAg,
tccAhkArtttv\ EdvEvDm^ । En(y\ aEn(y\ c
Et । En(y\ s#m!pEm(yAEd pv vt^
। i(yh\t(vEvvk, ।

5 iEdýyEvv
k,
1 l"Z\ dEn !=yEmEt pv p",
aT  । nn EkEmdEmEdýy(vm^ ? jAnsADn(v\ iEdýyяyjAn-
Edýy\ En!=yt
sADn(v\ vA ? ajAtkrZяyjAnAnvtt, jAtkrZяyjAn&yAvtt, Dm Evf
qo
vA ? sA"A(kAErjAnsADn(v\ vA ? nAdy, । anmAnfNdyorEt&yApt
, । n
EdvtFy, । iEdýyl"Z  iEdýyprv
fnA(mAryAt^ । n ttFy, । ajAtkrZf-
Nd-yEdýypyA (v
noktdoqtAdv-LyAt^ । n ctT , । sA"Attv-y dEn !=y(vAt^
। kTEcdjAtkrZяyjAnAnvtt, jAtkrZяyjAn&yAvtto Dm Evf q, sA"A-
ttvEmEt EnEv cnmEp sA"A(kArjAn-y
EdýyяyjAnpyA (v
noktrF(yA__(mAr-
ytAdv-LyAt^ ।
5
gFtA 3 - 27
6
?
12 . dý&yEvv
k,

ctZA mEp l"ZAnA\ vAgAEdkm


 Edýy
 a&yApt
c । n c vAgAEdnA\ iEdýy-
 prmAZABAv, । ‘ vAk^ krO crZAEd t ’ 7 i(yAd
(v  EdýyAEZ c ’ 8
, , ‘ jAnkm
i(yAdc । tqAmpcErtAT (vkSpn  v{EdkABAs(v\ kSpEyt, -yAt^ ।
Ekcd\ sADn(vm^ aEvlMb n kAyo (pAdk(vm^ ? &yApArv(vm^ ? kt  y
pr -
(vm^ ? nAdy, । kt km Zo, prmAtprm , । n c c"zmFln - &yAs-
yyorEt&yApt
gvя n - mn,s\yog - EvqyAloks\yogAEdshkAy trAZA\ bhnAmp
"ZFyAnA\ s-
n , t
(v qA\ prktkAy &yvDAyk(vAt^ , EvlMbsMBv
n , aEvlMb n kAyo (pAd-
k(v\ nA-tFEt vAQym^ । c"rAdAv=yktshkAy p
"AyA, sAMyAt^ ।
ydyEp EvqysEnnkq , aAlokAEdvcc"qo_p"ZFymE-t । tTA_Ep ‘ n Eh
-vAg\ -v&yvDAykm^ ’ iEt yAy
n sEnnkqA 
d&yA pAr(v
n n &yvDAyk(vm^ ।
mn,s\yogAd
-t aA(mno &yApAr(vABAv
n -vAg(vABAvAt^ &yvDAyk(vEmEt v{-
qMyEmEt cnn । EvqyAloks\yog-y c"qo_p
"ZFy-y &yApAr(vAngFkArAt^
। aAtrAElk-yoBy/sAMyAcc ।
n EdvtFy, । &yApAr(v-y dEn !p(vAt^ । kTEcEnn!pZFy(v
_Ep t>яy(v

sEt t>яyяnk(v\ aAtArAElk\ vA tt^ , nAyt^ । tdBy\ mn,s\yogAdAv-
, (?) ।
Et&yAptm^ । n ttFy, । dAvA Edkm yEt&yApt

2 EnrAkrZm^
a/oQyt
 । E‡yAEvf
q\ prEt kArkEvf
q(vEmEdýy(vm^ । id\ c jAnkm
 Edýy-
sADArZm^ । jAnvcnE‡yAdO c DA(vT !pE‡yA(vsdAvAt^ ।
ev\ tEh ECdAyA aEp DA(vT !pE‡yAT sdAv
n t(krZ
 kWArAdAvEt&yAEpt,
-yAEdEt c
nn । aEnEdýyяyE‡yA&yAvtt
EdýyяyE‡yAnvttDm Evf
qvttv-y
E‡yAEvf
qpd
n EvvE"t(vAt^ । ev\ kWArAEd&yAvtt
EdýymA/gtDm Evf qv-
(v-y
{v kArkEvf
qpd
n EvvE"t(vAt^ । evmv ‘ prmAkrZ\ prmAZm^ ’ i(yAdO
E‡yAEvf
q, kArkEvf
qc Evv"ZFy, । ayTA t/A=yktrF(yA IvrprmA-
yA, yoEgprmAyAc prmAfNd
n g  t/ c"q, krZ(vABAvAt^ , prmA/Ad
}hZ c
krZfNdn g}hZ prmAZsAmA yl"ZEmdmnppnn\ -yAEdEt IvrprmAEd&yAv-
tt, doqяyB
}m&yAvtt, Dm Evf
q, prmApd
n d£
EdýyAprmAZAEd&yAvttDm Evf
q,
7
?
8
?
5. iEdýyEvv
k, 13

krZpd
n EvvE"t i(y
v vkt&ym^ । t-mAdktm
vEdýysAmAyl"Zmnvdym^ ।

3 proktl"ZEnrAkrZm^
fNd
trodtEvf
qgZAnAry(v
 sEt jAnkArZmn,s\yogAry(vEmEdýy(v\ i(y-
y
 myt
। t
v{EdkABAsA, i(y  EdýyAEZ s\yMy ’ 9 ‘ bEdm n,
p"ZFyA, । ‘ km
KAEn df ’ 10 i(yAEdv { 11 dAd
{Edkvcn rpFdFEdýy(vAvgm
n t/A&yApt
, । Ek-
c -vsk
tmA/ trdXAnAryAd 12
Z l"ZkTnAyogAcc । Ekc , v‡dX
yTA py v-yEt , tTA fNdAry(vmAdAy
d\ l#Z\ py v-ytFEt c"rAdAv&yAEpt,
fNd
trpdv
{yLy c । tccAg

} v#yt
 ।
mmt
 t vcnAEdE‡yAsADn(vAdvAgAdO l"Zsmvy, । c"rAdO c d-
f nAEdr
v E‡y
Et t(sADn(vAll"Zsmvy, । mAnsAvloknl"Z@yAn-y
jAn!p-y ‘ E‡yAmAnsvt^ ’ 13 iEt s/kt
{v E‡yA!p(vmktEmEt n kEct^ "-
dýopdýv, ।

4 EvBAg,
iEdýy\ pnEdv EvDm^ । jAn
Edýy\ km
 Edýy\ c
Et । t/ jAnsADnEmEdýy\ jA-
n
Edýym^ । tEddvEvDm^ । -v!p Edýy\ bAhyEdýy\ c
Et । t/Ady\ -v!p Edýy\
sA"F(yQyt  । aA(mEBnnEmEdýy\ bAhy Edýym^ । tt^ sptEvDm^ । bEd, - m-
n, - ro/ - (vk^ - c" - rsn - G
}AZ - B
dAt^ । km sADnEmEdýy\ km Edýym^ । tt^
pcEvDm^ । vAk^ - pAEZ - pAd - pAy - up-TB
dAt^ ।

5 -v!p
EdýyEnrAkrZpr, pv p",
nvA(m-v!p-y jAnEdýy(vmyktm^ । t(sA@yjAn-v!p-yAEn!pZAt^ । tTA
Eh । Ek\ t>jAnmA(m-v!pm^ ? ut tto_EtErktm^ ? nAdy, । aA(mno_nA-
n t(-v!pjAn-y sA@y(vAyogAt^ । Ekc , jAn-y sEvqyk(vn
Ed(v {y(y n
{v tEdvqy, ? utAyt^ EkEct^ ? nAdy, । -vvEttEvroDAt^ । EdvtFy
EkmA(m ,

9
gFtA 3 - 6
10
tttvsyAn -9
11
5 a"rAEZ tEVtAEn
12
14 a"rAEZ tEVtAEn vd(yktAv‡dXA y (?)
13
}hms/m^ 3 - 3 - 46
b
14 . dý&yEvv
k,

aAtr\ sKAEd ? ut bAhy\ !pAEd ? nAdy, । sKd,KAd


mA ns(vAt^ । a-
yTA mno_gFkArv
{yLyA ptt
, । n EdvtFy, । !pAd
cA"q(vAt^ । ayTA
c"rAdygFkArv{yLyA ptt
, । n EdvtFy, । gOrvAt^ । uktrF(yA EvqyABAv
n
jAn(vAnpptt
c ।
a-t vA__(mEvqykm^ , ayEvqykm^ , -v!pm^ , bAhy\ vA , yE(kEc>jA-
nm^ । tTA_Ep t(kt rA(mn iEdýy(vAnppEtt, । E‡yAyA, kt  яy(vn {y-
(y
nAy-y tdyog
nA(mn ev kt (vAt^ । nEh kt { v sADnEmEt y>yt ।
anBv-yAnBA&ysAp"(v
nAy-yABAvAdA(m{vAnBA&yo vAQy, । tTA c
{k-yA-
(mno_nBEvt(vAnBA&ymAn(vAdFnA\ EvzdAnAmgFkArApEttc । c"rAdFnAEm-
Edýy(v
 !pAdyskFZ Evqydf nvdA(mn iEdýy(v
 tddf nAcc ।
a/ {t pryogA, । ‘ aA(mA n jAnm^ , kt  (vAt^ , aE‡yA(vAt^ , E‡yAry-
(vAcc ’, ‘ jAn\ nA(mA , ajAt(vAt^ , E‡yA(vAt^ , E‡yAnAry(vAcc ’, ‘ aA(mA
Edýym^ , kt (vAt^ , km (vAcc ’ ‘ iEdýy\ nA(mA , jAnsADn(vAt^ ’ iEt । a/
n
sv / EvzdE‡yA(vApEtt, d£EvroDc Et bADktk , ।

6 EnrAkrZm^
a/oQyt  । ‘ ahm^ ’ i(yAkArk\ jAnmA(m-v!pm^ । tEdvqymA(m-v!pBtsA-
"FEdýysA@y\ c । n c -vvEttEvroD, । prmy(v prm
y(vvdpptt
, । n c
En(y(v
n яy(vAnppEtt, । prAgnEB&ykt-y sto_Ep v-tn, kAdAEc(kAEB-
&yEktyog
n яy(v&yvhAr-y kpKnnAEB&yktяlAdO kpKnnяy(v&yvhA-
r-y
vopptt E(s ’ 14 ‘ mAmh\ яAnAEm ’ i(ybAEDtpr(yy
, । ‘ aA(mAnmA(mnA v n
krZ(vkm (vkt  (vAdFnA\ EmTo B
d-yO(sEg k(v , । ayTA , u-
_Ep bADopptt
(sgA pvAdO kvAEp n -yAtAm^ ।
sKAEdEvqyk\ ‘ ah\ sKF , d,KF , iQCAprytnjAnAEdmAn^ ’ i(yAkArk\ vA
sAE"sA@ym-t । n c mns {v t>jAnoppEt, । яAg}(-vpnyo, kTEct^ t(sA@y-
(vfkAvkAf_Ep sv  EdýyoprmAv-TAyA\ sqptO tdnvkAfAt^ । n hyprtmnEs
t(kAy fkAh m^ ।
n c sqptO sKAEdjAnmv nA-tFEt vAQym^ । ‘ etAvt\ kAl\ sKmhm-vA-
=sm^ ’ i(yAdyntrkAlFnAyA, -mt
, sqpty(TAn"ZA&yvEht"Z evo(pnnAyA
14
?
5. iEdýyEvv
k, 15

anpptt, । n Eh pvA nBv\ EvnA -mEtz(pdyt


 । t-yA, s\-kArяy(vEnymAt^
। t-y cAnBvяy(vEnymAt^ । anBvcAydA_sMBvAt^ sqEptkAlFn ev ।
Ek\ bhnA ? sqptO krprsArZAEdsmy  kyAdyv£MB  tdydf kr\ prsAryEt । n
Eh tdyd
f-yAjAn
 aAkAfA(mkprdf
 kr\ prsAry
t^ । at, sqptO a&yAktA-
kAf!pprd
fEvf
qo_nByt
 । ev\ kAl, sqptyv-TA_jAn\ c sqptAdAvnByt।
‘ etAvt\ kAl\ sKmhm-vA=sm^ , n EkEcdv
Edqm^ ’ i(yttrkAlFnAn-mrZAt^
। jAntdm prAmAyAdFnA\ cAyv
dy(v
_s(vApAtAt^ sAE"v
dy(vm^ ।
nn sK-y mn,pErZAm!p(v  sqptO kTm(pEtt, ? n hy-
n tdprEtsmy
pAdAn\ EvnopAd
ym(pttmh Et । n hyn(pnn\ sK\ sAE"g
}Ahym^ । sAE"Zo_prAmA-
yprsgAt^ । t
n sqptO n sK\ nAEp t>jAnEmEt ct^ । s(ym^ । mn,pEr-
ZAmsK-yABAv _Ep -v!psKm-(yv । tt^ sAE"g
}Ahym^ । nv
v\ яAg
}dAdAvEp
sv E-mn^ kAl
 sAE"ZA sKpr(yyApEtt, । jAtj
yjApkAnA\ c
{tyA(mk(v
n
sv dA s(vAEdEt c
t^ । GV&yjkAlokABAvnADkAr
 GVAdyplN@yBAvv>яA-
}dv-TAyA\ -v!psKAEB&yjkprApEtt ( pr(yAsEtt ?) s\yog-yABAv
g n tdA -v!-
psKoplN@yBAv uppdyt
 ।
a-t tEh -v!psKm
v sAE"v
dym^ । n vEtt!p\ sKm^ । tmnov -
dymE-(vEt c
t^ । sqptO sKAEdprtF(yyTAnppttyA c {ty-y
Edýy(v
 Esd
sAE"(v
n -v!psK(v
n g
}Ahyg
}AhkBAv  ‘ yEdvf
 kSpnFy qyo, kAy kArZBAv,
EvnA bADk\ t(sAmAyyorEp ’ iEt yAy n , aAtrpdAT (v
n sAE"(v n g
}A-
hyg
}AhkBAv, kS=yt
 । n c sKAEdjAn-y mnovy&yEtr
kAnEvDAnEvroD,
। sKAdy(p(yA_yTA Esd(vAt^ । mno Eh sKAdypAdAnkArZm^ । n hypAdAn\
EvnopAd
ym(pttmh Et । tdvy&yEtrkAnEvDAn\ sKAdy(ptt
r
v mn,kAy tA\
prApyEt । n t t>jpt
rEp । gOrvAt^ ।
tTA c iEdýyAnp
"prtFEtk(v\ sAE"g
}AhytAvQC
dkm^ । yTA mh(vsmAnA-
EDkrZodt!pv(v\ c"g }A hytAvQC q aA(mA ’ 15
dkm^ । golk\ cA-y ‘ hEd hy
d [ym^ । yTA c"q, aE"gok\ prAjmEt s\yogAEd, shkArF , yTA
iEt rt
c"qA cA" q яnnFy aAloks\yogAEd, , evEmEdýy(vsAMy
_Ep sAE"Zo_En-
Edýy(vA<ypgm, kt (vkm (vAdFnA\ B
dB
}mEnbDn, ।

15
qV^prnopEnqEd 3 - 6
16 . dý&yEvv
k,

n c mnogFkArv
{yLy m^ । sKAdFnAmpAdAnEsdyT (vAt^ । n c t-y
Edý-
y(vAnppEtt, , uktrF(yA sKAEdjAnsADn(vABAv
n jAn
Edýy(vAyogAt^ iEt
vAQym^ । -mEt!pjAn\ prEt t-y 
ht(vopptt
, । etccAg

} -p£Ey yt
 ।
at ev ‘ aA(mA n jAn\ ’ i(yAEdpryogA, Evp"
 bADkABAvn Enr-tA, ।
‘ aA(mAnmA(mnA v E(s ’ i(ybAEDtpr(yybl
n kt (vkm (vAd{
rkAEDkryprtF-
, , ek-y kt  (vkm (vAdyApAdntk -yABAs(vAt^ । t-mAt^ sAE"Z iEdýy(vm^
t
। t-y c En(y(vAnno(pEttn EvnAfc ।

7 bdyAdFnAm(pEtt,
bdyAdFEdýyAEZ t , ahkArяy(vAd(pAdEvnAfvEt । tTA Eh । ahkAr-
E-/EvD, । v
{kAErkt
{яstAmsB
dAt^ । bEdmn,prmAZ<yA\ sh v
{kAErkBAgO
bEdmnsF ro/AEdprmAZEB, sh t
{яsBAgA, ro/AdFEdýyAEZ u(pAdyEt ।
‘ -pfA tBAvt, km KAnA\ ’(?) 16 i(yAEdnA vAgAdFEdýyAZA\ (vEgEdýyAtBA vo-
kt
, । vAgAEdprmAZEB, sh t
{яsBAgA vAgAEdpc
EdýyAy(pAdyEt ।

6 iEdýyEvv
k bEdEvv
k,
t/AdO bEdEn !=yt , ‘ ay\ G-
 । Ency!pjAnsADn\ bEd, । nc c"rAd
V, ’ i(yAdynBv!pEncy\ prEt mnsc ‘ s  dvdtt, ’ i(yAEd-mEt!pEncy\
prEt 
ht(vAt^ t/AEt&yAEpt, । Ency(vAvEQCnnkAy tAEn!EptkArZtAry(v-y
EvvE"t(vAt^ । c"rAdO tdBAvAt^ । nEh t/ Ency(v
 c"rAEd(v
n kAy kA-
rZABAv, fkyEn!pZ, । anEm(yAEd!pEncy\ prEt c"rAd, kArZ(vABAvAt^
। bdO t Ency(vAvEQCnnEncysAmAy\ prEt kArZtA_-(y
v । bEd(v
n En-
cy(v _EtprsgABAvAt^ । tTA c , c"-(v
n kAy kArZBAv n cA"qEncy(v
n
ro/(v
n rAvZEncy(v
n{v
(yAEd ttt(kAy kArZBAvEnym iEt n Ency(vAv-
EQCnnkAy tAEn!EptkArZtAry(v\ c"rAdAvpFEt nAEtprsg, ।
nc bEds#mBAg!pAyA, prkt
En cysADn(vABAvAd&yAEpt, । Ency!pP-
lopDAnABAv
_Ep t(-v!pyo`ytAyA, shяfkt, sdAv
n t/AEp t(sADn(vo-
pptt
, । anmt\ (v
tdy
qAmEp । ayTA komldX-yAkArZ(vApttyA dX(v-
-y kArZtAEtErktvEttyA_vQC
dk(v\ n -yAt^ । shяfEktsdAv
 kAyA n(pAd,
16
?
7. iEdýyEvv
k mnoEvv
k, 17

kTm^ ? iEt c
t^ । s#mBAg-y tdopcyABAvAEdEt b
}m,
 । upEct ev Eh BAgo
dYo BvEt । nEh komldX, dAyA BAvAt^ kAy mяnyn^ t>яnkfEktEvDro
BvEt । fkt
rAgtk(vprsgAt^ । evmD-tAdpEr£Acc fkApErhAro_vs
y, ।
nc bdErEdýy(v c"rAd Erv pr(yAsttyA golk
n c BEvt&yEmEt vAQym^
Ev mf , pr(yAsEtt, । ‘ aA(mnAy\ tTA bEd, t/ s\-To bh-pEt, ’ 17 iEt
। bd
vcn
nA(mnAy
v golkEmEt । iEt bEdEvv
k, ।

7 iEdýyEvv
k mnoEvv
k,
1 l"Zm^
-mrZsADn\ mn, । -mrZ\ c ‘ ammT -mrAEm ’ i(ynBvEsdm^ । t(sADn(v\
c mnso_vy&yEtr
kAnEvDAnAnm
ym^ । t/ -mrZpd
n kWArAEd&yAvEtt, ।
sADnpd
nAsMBv&yAvEtt, । asADArZkArZ(v!psADn(vGVkAsADArZ(vg
}-
hZ
n kAlAd£AEdsADArZkArZ&yAvEtt, ।
n , aAtrpdAT g
nvTApFd\ l"ZmsMBEv । mnso_tErEdýy(v }hZsA-
mLy _Ep ggAEdbEh,pdAT g
}hZsAmLyA BAvAEdEt ct^ । s(ym^ । mno_t-
ErEdýy(vAdAtrpdAT g
}hZ
 fEktmdEp pvA nBvяEnts\-kA!pshkAErsAmLy
 -
n bAhyAT g
}hZfktyAEvBA vAt^ । yTA vt mAnAT g
}hZ
 -vABAEvkfEktmdEp c-
", s\-kAr!pshkAErsAmLy
 n so_y\ 
dvdtt i(ytFtAT g
}AhkfktyAEvBA vvt^
। ayTA ‘ GVjAnvAnhm^ ’ i(yn&yvsAy
 &yvEst-y bAhyAT -y GVAd
, m-
nsA g}hZ\ n -yAt^ । t/ pr(yAsEttsAmLyA dbAhyAT g t^ , ihAEp
}hZmppnn\ c
s\-kAr!pshkAErsAmLy  n tdppnnm-t ।
nvnBvs\-kAr-mtFnA\ smAnAEDkrZAnA\ smAnEvqyAZAm
v kAy kArZBA-
v, । ayTA 
dvdttEn£
n GVAnBv  s\-kAro(pEtt, , tEnn£
n yjdtt n s\-kAr
Z
 -m(y(pEttc -yAt^ । tTA , 
EX(T dvdtt
 GVAnBv {v pVEvqyks\-kAr, ,
n t/
kyEvqyk, -mEt, -yAt^ । tTA c ggAEd!pbAhyAT EvqykAnBvn ggAEd-
Evqyks\-kAro(pEtt, , tEdvqyk-m(y(pEttc । ‘ iy\ ggA ’ iEt pvA nBv
nd-
tAEvEf£ggA-v!p-yoll EKt(vn tEdvqy ev s\-kAr, , -mEtc -yAt^ । nt
tttAEvqEyZF । t-yA anBvAEvqy(vAt^ t>яys\-kArAEvqy(vAcc
Et codym-
17
?
18 . dý&yEvv
k,

ktrF(yA shkAErsAmLyA QCktytrAEvBA v-y v


/bFяAdO df n
n c
hAEp s\-kAr-
!ppr(yAsEttsAmLy
 n fktytrAEvBA v
n pvA nnBttttAg
}hZ\ yktEmEt dttottrm^
। smAnEvqyAZAmv kAy kArZBAv iEt EnymcO(sEg k, ।

2 -mEtl"Zm^
nn EkEmd\ -mEt(vm^ , y(sADn\ mn, ? Ek\ jAnяyjAn(vm^ ? aEn(yjA-
nяyjAn(vm^ ? aEn(yEvEf£jAnяyjAn(vm^ ? smAnEvqykAEn(yEvEf£-
jAnяyjAn(vm^ ? smAnEvqyk-vsmAnAEDkrZ(v
nAEn(yjAnEvf
qZ
n{td
v
vA ?
nAdy, । anBv-y nAEt&yAEpt, । n EdvtFy, । ‘ dXF ’ iEt
vrjAnяy(v
EvEf£AnBv-yAEn(ydXjAn!pEvf
qZjAnяy(vnAEt&yAEpt, । n ttFy, ।
anEmEt!pElEgEvEf£AnBv ElgEvEf£pr(y"яy(v
nAEt&yAEpt, । n ctT ,
। ‘ GVmAny ’ iEt vAkyrvZAQC ~ otEr fANdboDo яAyt । s c vAkypryogя-
y, । vAkypryog-t ‘ aT bdvA vAkyrcnA ’ iEt yAyn vktEn£jAn
n яyt
iEt tAv(pr(y"Esdm^ । tTA c rotgtGVkm kAnynE‡yAks\sg DFsmAn-
EvqykvktEn£EvEf£jAnn fNdpryogdvArA яy
 rotgtfNdEvEf£AnBv
_Et-
&yAEpt, । -mrZ-y tttAvgAEh(v
nAnBvAEDkEvqy(v
n -vsmAnEvqykAnBv-
яy(vAsMBvc । at ev n pcm, ।  dvdttsmvt
 pvA nBvsmAnEvqyk

‘ so_y\ 
dvdtt, ’ i(yAEd!p
 pr(yEBjAn
_Et&yApt
c ।
a/oQyt । s\-kArmA/!pAvAtr&yApArяy(v\ -mEt(vm^ । ‘ dXF ’ i(yA-
EdEvEf£AnBv EvfqZjAnAd
&yA pAr(v
_Ep s\-kAr-y tdBAvAt^ । pr(yEBjAyA\
tttA\f
 s\-kAr-y &yApArv
_Ep idm\f
 tdEtErkt-y Evqy
Edýys\yogAd
, &yA-
pAr(vAnnAEtprsg, ।

3 -mEtprAmAysmT nm^
a/ k Ect^ -mt
, prAmAy
 EvprEtpdyt
 । t
 pr£&yA, । Ek\ kptprmAZABAvAt^
, prAmAyAn<ypgm, ? anmAnAdyяy(v
-mt  sEt asEnnk£AT g }AEh(vAdvA ?
EK(vAdvA ? vd&yvhArABAvAdvA ? prvEttEvs\vAdAdvA ?
asdTo ll
nAdy, । sKAEdprmAyA\ krZ(v
n kpt-y mns, -mEtkArZ(vkSpnAt^ । n
c mnso bEhr-vAtìyAnn
{vEmEt vAQym^ । at ev Eh s\-kAr, pr(yAsEtt, k-
7. iEdýyEvv
k mnoEvv
k, 19

S=yt
 । at ev n EdvtFy, । s\-kAr-y pr(yAsEtt(v
nAsEnnk£AT g
}AEh(vAEsd
,
। n ttFy, । aEsd
, । -mEtEh t/ tttA\fmEllKEt । n c tttA\f-t/ tdA
nAsFEdEt । at ev n ctT , । a-mdFyvd {, -mt
, prmAZ(v
n &yvhArAt^ ।
nAEp pcm, । n Eh -mvA km=yT tt, prvtto n lBt iEt fkyt
 vktm^ ।
td
v\ -mEt, prmAZ\ t(sADn\ c mn iEt Esdm^ ।
ttt bAhy
EdýyAED£An
n{v bAhyjAnmA/
 kArZm^ । n t -vAtìy
Z । -mEt\
prEt t -vAtìy Z
{v kArZEmEt Evv k, ।

4 l"ZAtrm^
ydvA vAsnopAdAn(v\ mnso l"Zm^ । vAsnA nAm anBvEnEmttk, s\-kAr-
Evf
q, । s c mn upAdAnFk(y яAyt iEt l"Zsmvy, । et n mnEs
EvprEtpdymAnA, vAEdno Enr-tA, ।

5 vAsnAsmT nm^
aE-t tAvt^ -mEt, । tTA Eh । adyяAtEffo, tAvt^ -typAnAdO prvEttrn-
BvEsdA । sA c prvEtt(vAEd£sADntAjAnsA@yA । tcc
dAnFmnBvkArZABAv n
nAnBv!pm^ । Ekt -mEt!p\ tdvAQym^ ।
Ekc , aE-t tAvdd
hAp(ykl/AdO foBn(vArop!p, sMbD, ( bD, ?) ।
n ( s ?) c anBv!p idAnF\ bDk, । rEtfA-/-y rvZAEdяEntAfoBn(vA-
dynBv
 Evf
qdf n
 яAg }mAyogAt^ । n c ‘ pFt, f², ’
}Et foBn(vAnBv!pB
i(yAEdvEdvf
qdf nAprEtbdgo B
}mo BEv ytFEt vAQym^ । t-y {v p\s, fA-/

18
pVtrm<y-ymAn  foBn(vB }mEnvEttdf nAt^ ।  lAdAgttttdnBvяEnt-
foBn(v-mEt!p ev bDo vAQy, । -mEtc bhkAlAnvtttyA prbl
Et n
dAnF\
sk>яAtAnBvn prEtb@yt iEt (yktl>я {rnmt&ym^ । at ev gFtAyAmEp
‘ pvA <yAs
n t
n  hyvfo_Ep s, ’ 19 i(yktm^ ।
{v Ehryt at ev prbltr
Z
pv яmy
t>яmEn vA bhvAr\ fA-/opodbElts\-kAr
Z vA t>яy-m(yA vA
t(sEhtAnBv
n vA bhrt-y Evqy q foBn(vAropEnvEtt, । foBn(vAfo-
Bn(v-m(yor
kяAtFy(v
_Ep sdvAsnAdpAsnopodbElt(vtdBAvA<yA\ EvhgAt-

18
4 a"rAEZ tEVtAEn
19
gFtA 6 - 44
20 . dý&yEvv
k,

rshkt(vtdBAvA<yA\ [ynyoErv pr-prbA@ybADkBAv, Esd, । tTA c


{v\
prmAZdvy
n -mtO EsdAyA\ tdpAdAn(v
n vAsnAEsEd, ।
Ekc , -vApnA, pdATA , s(yA ev । t
qAmpAdAngv
qZ
_y-yABAvAdvAsnA
Es@yEt ।

6 -vApn-y EmLyA(vEmEt pv p",


a/ k
EcdAtrv
dEvdv
EqZo b
}vt
 । -vApn-y gяAd
, k
vlAEvdyAEvlEst(v
n
fEkt!=yAd
Erv v-t(vm
v dro(sAErtm^ । tTA Eh । -vApnA, n s(yA, ।
EnEmttopAdAnd
fkAlAd£AEdsMpttyBAvAt^ । kAy -y v-tno Eh EnEmtt\ ktA
kAlAd£AEd c । n tAvd/ kt sMpEttrE-t । ktA яFv, ? Ivro vA ? nAdy, ।
t-y -vpnAv-TAyAmjAnAvt(v
nopAdAngocrApro"jAnAdysMBvAt^ । n EdvtFy,
। t(-v!p-y{v BAvAt^ ygpt^ sv pdAT sE£, -yAt^ । at ev kAlAd£AEdk\ n
EnEmttkArZm^ । nA=ypAdAnkArZsMpEtt, । -vApngяAd zpAdAn-y mdAd
Erv
gяAdy(ptt
, pv pcAccAdf nAt^ । vAsnA nAm EkEcdlOEkkmpAdAn\ Bv y-
tFEt c
nn । vAsnA-v!p-yABAvAt^ । BAv  vA sv dA -vApngяAEdsE£prsg,

nAEp tqAm(pEttd
f, GVAdFnA\ BtlEmv Env kt\ [ky, । n tAvdd
hAdbEh-

d f, । 
dhAtrAvE-Tt noprtkrZ
n яFv n tddf nAsMBvAt^ । pAv -T
nAyn
яFv
noplMBprsgAcc । nA=yt, s#m\ kW-TAnm^ । -tltm-y gяAd rSp

kWdf u(pttysMBvAt^ । hdyEvdArZAEdprsgAcc । nAEp t
qAm(pEttkAlo
Env kt\ fky, । n tAvdvstkAl-t
qAm^ । 
hmt
 spt-y vstAEddf nABAvpr-
sgAt^ । n c  hmt vst-yo(pEtt, । ev\ g}F mAEdkAlo_Ep EnrAkrZFy, ।
nAEp t
qA\ dý£A Env kt\ [ky, । n tAvdFvro dý£A । gяAEddf n
n BykMpAEd-
df nEvroDAt^ । nAEp яFv, । uprtkrZ(vAt^ । at ev n t>jAnsMpEtt,
। n tAvcc"rAEdbAhyEdýy
Z gяAEdprtFEt, । uprt(vAt^ । nAEp mns, ।
gяAEdbAhyAT g
}hZ
 sAmLyA BAvAt^ ।
td
v\ dG V(vAt^ -vpngяAd
n s(y(v\ Ekt mAEyk(vm
v । n c mAEyk-
(v_=yktrF(yA dG V(vmAfknFym^ । dG V(v-y mAEyk(vAnkl(vAt^ । tdkt\
-

‘ dG V(v\ c EmLyA(v
 BqZ\ n t dqZm^ ।
7. iEdýyEvv
k mnoEvv
k, 21

kTEcdVmAn(v t^ ॥ ’ 20
_EvdyA(v\ &yAht\ Bv

7 -vApns(y(vsmT nm^
a/oQyt । -vpngяAd
rFvr, kAlAd£AEdk\ c EnEmttm^ । n c tdEsEd,
। ‘ s Eh sv -y ktA ’ i(yAEdrt
, । n c ygpt^ sv -vApnsE£prsg, ।
kAlAd£AEdshkAy trABAvAt^ । kAlAd
c -vt ev Evf
qv(vAt^ । s c
vr,
EvEc/fEkt(vAt^ -vt ev Evf qt, kAlAdFn^ EnEmttFk(y ‡m
Z EvdydAdFEn
-vApngяAdFn^ E"prm(pAdyEt , E"pr\ EvnAfyEt c
Et n sv doplEND, । upA-
dAn\ c t
qA\ vAsn
{v । n c tdBAv, fknFy, । -m(yAEdElg
n t(sdAv-y
prAg
v sAEDt(vAt^ ।
at ev pv pcAcc tdvyvAnAmplMBprsgo Enr-t, । GVAdyvyvnA\ m-
dAdFnAEmv -Tl(vABAvAt^ । n Eh vAsnAmygяAdyvyvA, -TlA, । yE-mn^
kAl_y\ яFv, -vApnAn^ p[yEt , s ev t
qAm(pEttkAl, । n c -vApns£vst-
kAl-y hmtkAl u(pttysMBv, fknFy, । prAkt(vAprAkt(vA<yAmEvroDAt^
। n Eh prAkt
 
hmtkAl
 vAsnAmy-y vstkAl-yo(ptO bADkmE-t । dý-
£A c _Ep , at,krZ-y mns-tdBAvAnn
{qA\ яFv ev । bAhykrZAnAmprt(v
EkEcdG Vm^ । at ev jAnsMpEttrEp sGVA । mns, prAktbAhyAT g
}hZsAm-
_Ep , at,s£vAsnAmygяAEdg
LyA BAv }hZ
 sAmLy sMBvAt^ ।
t-mAt^ s(yA ev -vApnA, । t
qA\ copAdAn\ vAsn
{vEt vAsnA EsdyEt । t-
-yAcopAdAn\ mn ev prEsdEmEt vAsnopAdAn(vl"Z-y l#y  mnEs smvy,

8 mnsA sKAd
syktsmv
t(vEnrAkrZm^
ay
 t sKAdyplENDsADnEmEdýy\ mn, t(v\ mnoyktA(mEn sKAd
, smv
t(v
n
n mnsA ‘ ah\ sKF , d,KF ’ i(yAEdpr(yyo(ptt
s\yktsmvAysMbD G VnFyEm-
(yAh, । tnn । sKd,KAd
m n,pErZt(v
nA(msmv
t(vABAvAt^ । smvAy-y
v#ymAZrF(yA EnrAkrZAcc । ‘ s dvdtt, ’ i(yAEd-mEtяnn
 mns, s\-kA-
r-y pr(yAsEtt(v
n kpttyA s\yktsmvAy-y tdyogAcc । ihAEp s\-kAr-y
 ‘ ah\ sKF ’ i(yAdynB-y -mEt(v\ c -yAt^ । s\-kArяyjAn-y
pr(yAsEtt(v
20
?
22 . dý&yEvv
k,

-mEt(vEnymAt^ । anBv(vAnppEttc ।
n tEh ‘ ah\ sKF , d,KF ’ i(yAEdpr(yy, ? iEt c
k t^ । sAE"Z
Et b
}m,

। t(-v!pgolkpr(yAsEttg }AhytAvQCdkAd, sAE"Evvk
 prpcn En!Ept(vAt^
n kEct^ "dýopdýv, ।

9 EvBAg,
tdEp mn, En(yAEn(yB
dn EdvEvDm^ । f
q\ pv vt^ । iEt mnoEvv
k, ।

8 iEdýyEvv
k ro/Evv
k,
1 l"Zm^
fNdoplENDsADn\ ro/m^ । fNdo EdvEvD, । vZA (mk, @vyA(mkc Et । t-
/Adyo_nAEdEn (y, । EdvtFy, sAEdrEn(y, । so_Ep EdvEvD, । dý&yA(mk, ,
gZA(mkc Et । t/ dý&yA(mk, fNdtmA/AsEjt, , aAkAf-yopAdAnm^ । t-
-y dý&y(v\ BOEtkprE‡yAyA\ kArZprkrZ
 bhEB, prmAZ
{, sADEy yt
 । EdvtFyo
gZA(mk, । ‘ Evmt, fNdo gZ, anpAdAn(vAt^ ’ iEt t-y gZ(vEsEd, ।
aAkAfdv
{Ev@y\ ro/-yAkAfA(mk(v\ cAg

} v#yt
 । tTA c vZA (mk, fNdo_&yA-
ktAkAfAErt, । fNdtmA/A(mk, fNd, gZA(mkfNdc BtAkAfAErt, ।
ev\ EvEvD
q fNd
q m@y vZA (mk, gZA(mkc ro/
Z ghyt
 । tdgrhZpr-
kArcAg

} v#yt
 । mA/A(mkfNd-t vAvAEdvdtFEdýy, । tdgrAhytAvQC
dk-
rBAvAt^ । kT\ tEh t>jAnm^ ? iEt c
-yodtfNd(vAd t^ । uktAgm
{ErEt b
}m,


tTA c ro/
Edýy\ &ygy&yjkBAvmApnnmByEvDfNd\ ghAEt । mh(vsmA-
nAEDkrZodtfNd(v\ tdgrAhytAvQC
dkm^ । pr(y"tApryoяkDm Evf
qo mh(vm^
। pr(y"g}hZyo`y(v\ яAEtEvf
qo vA udt(vm^ । tdBy\ c PlblAt^ k-
S=ym^ । aAkAfFyprmAZgtfNd&ydAsAy ‘ mh(v  sEt ’ iEt Evf
qZm^ ।
ro/
EdýygtfNd-y mA/AgtfNd-y c &ydAsAy udtEvf
qZm^

2 ro/-yAkAfFy(vsmT nm^
ro/mAkAfFym^ । aEDkAkAfBAEg(vAt^ ।
nn t
{яsAhkArяyEmEdýy\ tmA/AEB, tAmsAhkAr
{c sEht\ BtkArZm^
9. iEdýyEvv
k (vgAEdEvv
k, 23

। t
n ro/EdýyBAg-y ‘ kAy
 q kArZ\ &yAptm^ ’ iEt yAy
n -vkAy
 _n-yEt
sMBvn t-y ro/A(mk(vsMBv _Ep aAkAf-y ro/kArZ(vABAv n t/ tdAg-
 , tdAgAEDky-y strAmBAv
prsktyBAv n ro/-yAkAfFy(vAnmAnm^ ?
n kT\ t
iEt c
t^ । s(ym^ । s#mAZAEmEdýyAdFnAmy\ sE£‡m, । tTAEp s#m!p
Z Bt-
kArZAnAm=ypcyAEDkyEsdy  BtkAy (vm=yE-t । ‘ t
qA\ Bt
{zpcy, sE£kAl

 ’ 21 iEt vcnAt^ । BOEtk
EvDFyt {d @yAEdEBErEdýypynBvAcc । tTA c kAy
kArZBAgsdAvAt^ tdAEDky\ c ro/  sMBvtFEt Ekmnppnnm^ ? evmg 
}_Ep ।

9 iEdýyEvv
k (vgAEdEvv
k,
-pfo plENDsADn\ (vk^ । !poplENDsADn\ c", । rsoplENDsADn\ rs-
nm^ । gDoplENDsADn\ G}AZm^ । mh(vsmAnAEDkrZodt-pf sAmAygZt-
dAry!pvddý&yAytr(v\ mh(vsmAnAEDkrZodt!psAmAygZtdArydý&yAy-
tr(v\ mh(vsmAnAEDkrZodtrs(v\ mh(vsmAnAEDkrZodtgD(v\ c
(y
tAEn
‡mAt^ (vgAEdg }AhytAvQCdkAEn । t
q c mh(vEvf qZn vAvAEdprmAZgt-
-pfA Ed&yAvEtt, । udtEvf
qZn (vgAdFEdýy&yAvEtt, ।
 gDoplEND, kto n -yAt^ ? n c t/ gD ev nA-tFEt
nvTAEp pAqAZ
vAQym^ । pAqAZB-mEn gDABAvprsgAt^ । t-y hypAdAn\ pAqAZAvyv ev ।
‘ yo ydv\sяy, s tdpAdAnopAdnk, , yTA d@yAEd, ’ iEt EnymAt^ । tdyEd
t/ pAqAZAvyv  gDo n -yAt^ । tEh td-myEp gDo n -yAt^ । ev\ tE-mn^
gD
 Esd
 kAy gZAnA\ -vkAy
 gyArMBk(vEnym
n pAqAZ
_Ep gDEsEd, ।
uQyt
 । udtpd
n{v tdvyAvEtt, ।
(vgAdFnA\ vA&vAdyA(mk(v\ tttdAgAEdky
noktrF(yA_nm
ym^ ।
vcnE‡yAsADn(v\ vAEgEdýy(vm^ । aAdAnAEdE‡yAsADn\ pAEZEr(yAEd ।
prmAZ\ cA/ ‘ vAk^ c ’ 22 i(yAdyAgm, ।
td
v\ iEdýyAEZ sAE"ZA sh /yodf ।  prAZA, ’ 23
‘ dvAdfEvDA vA im
i(yAEd (v-v!p
EdýyEvqym^ ।

21
?
22
?
23
?
24 . dý&yEvv
k,

10 mA/AEvv
k,
1 l"Zm^
iEdýyopAd
y\ mA/A । tTA Eh । fNdAEdEB, pctmA/AprmAZEB, pcEvD
{, sh
ro/AdFEdýyBAgA, ‡m
Z fNdtmA/AEdpcdý&yAEZ яnyEt । aTvA sA"Ad-
topAdAn\ mA/A ।

2 EvBAg,
tt^ pcEvDm^ । fNd - -pf - !p - rs - gDB
DAt^ । amF, fNdAdy uktrF(yA
dý&yA(mkA, । fNdtmA/AEdfNdAEBd yAc । n c kSpnAgOrvm^ । uktprmA-
ZprEmtAnA\ fNdtmA/AEdsjAmA/(vAt^ । t-y
Edýy-y Bt-y vA mA/A lf,
tmA/A । fNdcAsO tmA/A c fNdtmA/ Et Env cnsMBvAt^ । ev\ BtmEp
v#ymAZrF(yA__kAfAEdB
dn pcEvDm^ ।

3 tttvAnA\ ‡m
ZopAdAn(vEvv
cnm^
tTA c fNdAEdtmA/AnAmAkAfFyAEdprmAZEB, shAkAfAdypAdAn(vmf‡m-
dd
 prAk^ sEctm^ , idAnF\ EvEvQyt
pr-tAv  ।
ahkArt(v\ v{kAErk - t
{яs - tAmsB 
dn E/EvDm^ । v
{kAErkt {яsA<yA\ b-
@yAd
, ro/Ad
cEdýy-yo(pEttzktA । t/ tAmsAhkArro/EdýyBAgA<yA\ shkt,
fNdtmA/AfENdt, fNdBAg, aAkAfFyprmAZEB, sh BtAkAfA(mnA , tAm-
sAhkAr(vEgEdýyBAgA<yA\ shkt, !ptmA/AfENdt, !pBAg, t
{яsprmAZ-
EBc sh tяaA(mnA , tAmsAhkArrsn
EdýyBAgA<yA\ shkt, rstmA/Af-
ENdt, rsBAg, яlFyprmAZEBc sh яlA(mnA , tAmsAhkArG }AZ
EdýyBAgA-
<yA\ shkt, gDtmA/AfENdt, gDBAg, pAET vprmAZEBc sh pET&yA(mnA
pErZmt  ।
nv
vmhkArt(vAd -tAmsBAgAEddvArA BtopAdAn(v\ prAptEmEt t/AEt&yAEpt-
ErEt c
nn । sA"AdtopAdAn(v\ fNdAd

rv prADAy
n । itrqA\ t shBAvmA/\ n
prADAyEmEt । rEt-mtFEthAsprAZdy
{zktyEktEBc tT
{vAvgmAt^ ।
evmAkAfopAdn(v\ fNdtmA/AyA, Evf
ql"Zm^ । vAypAdAn(v\ -pf t-
mA/AyA i(yAdyhym^ ।
10. mA/AEvv
k, 25

4 upAdAnEvBAg,
aT mA/AZA\ BtopAdAn(v\ nAm tdA(mnA pErZAm, । s c EdvEvD, । sm-
-tpErZAm, , ekd
fpErZAmc Et । sm-tpErZAmo_Ep EdvEvD, । -v!pQy(yA
tdprc(yA c
Et । t/Adyo yTA "Fr-y d@yA(mnA pErZAm, । t/ hypAdAnB-
t"Fr-v!p-yAtcnAEdnA24 EdvprQy(yA "FrAvyvAnAm
v sm-tAnA\ d@yA(mnA
pErZAm, । "FrAET prvEtt&yvhArAdyBAv
n "Fr-v!pnAfAvgmAt^ । ayTA
"Fr-y -vAvyvvEtt(v
 dno_=y(mnn-y tdvEtt(vAv[yMBAv
n ygpmt dvysmA-
v
fo Evzd aApdy
t । ‘ yo ydv\sяy, s tdpAdAnopAd
y, ’ iEt &yApt
,
। "FrAvyvopAdnk(v-y dno EncysMBvAt^ "Frtdvyvor(ytB
d-yABAv
n
"FrpErZAmvAdc sgt, ।
EdvtFyo yTA svZ -y kXlA(mnA pErZAm, । t/ Eh yAvAnpAdAnBAg,
tAvAnEp svZ -v!pAnAf
n{v kXlA(mnA pErZmt
 । n Eh pn, "Fr-y
vA/
-v!pnAf, । EhryAET prvEtt&yvhArdf nAt^ । ay\ cApro Evf
q, । -v-
Z kAr
Z t-y
{v svZF kt fky(vAt^ kXlA(mnA pErZAmo Env(y pErZAm, ।
d@yA(mnA pErZAm-t aEnv(y pErZAm, । nhypAyshsrZAEp dED "FrFkt
fkyt
 ।
ekd
fpErZAmo yTA 
dvdtt-y yjdttA(mnA pErZAm, । y/ Eptp/BA-
v, t/ Eh n ctnyo, kAy kArZBAv, । ‘ aяo En(y, fAvt, ’ 25 iEt
vcnEvroDAt^ । Ekt EptfrFrp/frFryorv । t/AEp EptfrFr\ sm-t\
prQyt-v!pmprQyt-v!p\ vA n "FrEhryAEdvt^ p/frFrA(mnA pErZmt
 ।
EptfrFrAEdvEvkttyA p/frFroplMBAt^ । aEp tEh EptfrFrAEDE£tc
tnB-
ktAnnAEdrspErZtfrFrAvyvcrmDAtEvf q ev p/frFrA(mnA pErZmt  ।
a/ ydyEp annpAnAEdnA frFropcy
 apv -yo(pEtt, । Evf
qZB
dAEdv-
Ef£B
d-yAv[yk(vAt^ । ytc "ZBgr(vmAgmo_Ep rAvyEt । tt ev
yEdvf
qo_pgm, tEdvEf£nAfo_Ep ykt, । tTA c 
dvdttAdyjdtto яAyt i-
Et pcMynppEtt, । tTA_Ep E‡yAEvf
qAdvyvs\yognAf
n EvEf£-y EvnAf

tdvyvsmhmA/Avf
q sEt t/
{ko_vyv, crmDA(vAHy, t-mAEdvEl y p/f-

24
‘ aAtcn\ prtFvApяvnA=yAyn
qc ’ iEt m
EdnF । ‘ 
h=p ’ iEt BAqAyAm^ ।
25
gFtA 2 - 20
26 . dý&yEvv
k,

rFrA(mnA pErZmt
 । f
qA-(vvyvA, p/frFrprkty uQyt
 । p/frFropA-
dAnAvyvs\s£BAg(vAt^ । t  c s\h(y frFrmpv mArBt
 । at ev pcmF
26
। ‘ яEnkt , prkEt, ’ iEt s/At^ । at ev c {t(s/
 vEttkAr
{zdAhtm^
- ‘ fgAQCro яAyt
 ’ ‘ gomyAdvEcko яAyt
 ’ ‘ aEvlom<yo dvA , яAyt
’
i(yAEd яAymAnopAdns\s£(vAt^ fgAd
, яEnkt , prkEt(voppEttErEt ।
et
n яAymAnopAdAn\ яEnkt , prkEtfNdAT , iEt vdto Enr-tA, । n
Eh t/ fgAdFnAm
v sm-tAnA\ frAdypAdAn(vm^ । upAd
yAEdvEvkttyA df nEv-
roDAt^ । ‘ EhryAt^ kXl\ яAyt  ’ ‘ "FrAdEd яAyt
 ’ iEtvt^ pcMyAptt
c
। n c {v\ D
}v(vprAptO gtAT tA । tEdvvrZAT pnrArMBAt^ । yTA c{tt^ tTA
kr (?) ev -PVmpgMyEnv(y pErZAm ev । n Eh p/AEdryA(mnopAyshsr
Z
kXlAEdErv pErZAmEyt\ fkyt
 । tTA c mA/AZA\ BtopAdAn(v\ EkEmvA-
vgt&ym^ ? iEt c
t^ । fggomyAdFnA\ frAdypAdAn(vEmv , EptfrFrAd
,
p/frFrAdypAdAn(vEmv cAvgt&ym^ । at ev kAy EvnAf
 tdpAdAn-y -vA-
s£BAgsmhs\l
ql"ZkArZlycokt, । evmD-tAdpEr£AccAvgt&ym^ । iEt
mA/AEvv
k, ।

11 BtEvv
k,
q, । tdEDkrZ\ pcEvDm^ । aAkAf - vAy - t
Bt(v\ яAEtEvf яo - яl - pET-
vFBdAt^ ।

1 aAkAfEvv
k,
fNdgZk(vmAkAf-y l"Zm^ । fNdAHygZvttvEmEt yAvt^ । aAkAfo EdvEvD,
Et । t/Adyo_nAEdEn (y, । ‘ anAEdvA _ymkA-
। a&yAktAkAfo BtAkAfc
f, ’ 27 ‘ aAkAfvt^ sv gtc En(y, ’ 28 i(yAd
, prly
_Ep t(sdAvAvgmAcc ।
prmmhA\c  । EdvtFy-t tEdvprFt, । ‘ aA(mn aAkAf, sMBt, ’ 29 ,
Et v#yt

26
a£A@yAyF 1 - 4 - 30
27
?
28
?
29
{EttrFyopEnqEd 2 - 3
t
11. BtEvv
k, 27

Et ’ 30 i(yAd
‘ akAfo nFElmod , , prly
 t-y lyAvgmAcc । frFropodAnA-
(v
n EvkAEr(vAcc । tTA c EdvtFy evA/ l#ym^ । fNdcoktrF(yA EdvEvD,
। ttcAdy
_Et&yAEptvArZAy gZpdm^ । BrFdXs\yogAEdяygZA(mkfNd-y
B
yA dyvEQCnnAkAfopAdAnk(v
n tdvEtt(vAdtAkAf
 l"Zsmvy, । prpc-t-
ttr/ BEv yEt ।
s EdvEvD, pv vt^ । s pnE-/EvD, । frFr
EdýyEvqyB
dAt^ । BogAytn\
frFrm^ । jAnBogAEdsADnEmEdýym^ । upBo`yo Evqy, । tQCrFrmtEr"-
lokvAEsnAm^ । iEdýy\ fNdg
}Ahk\ ro/m^ । t-yAkAfA(mk(vmkt\ ro/Evv
k ।
Evqy, frFrAt,pErZAmh t, । i(yAkAfEvvk, ॥

2 vAyEvv
k,
a!p(v
 sEt -pf gZv(v\ vAyol "Zm^ । a/ ydyEp vAyozpAdAn\ -pf mA-
v , n gZ iEt EsdAt
/Adý&ym  l"ZAsMBv, । tTAEp fNdvt^ -pfo _Ep
EdvEvDo_E-t । dý&y\ gZc
Et । ttc pv vd
v l"Zsmvy, । -pf v(vmA/

kt
 -pf tmA/Ary  t(prmAvAdAvEt&yAEpt, । tdvArZAy gZpdm^ । tяaA-
_Et&yAEptvArZAy s(ytm^ । ‘ vAyO !p\ nAE-t ’ iEt prtFt
Eddý&y  !pfyo
y, । tTA Eh । ‘ yo_y\ vA-
vAy, । at ev n pr(y", । Ekt -pfA nm
yO vAEt an ZAfFt-pf , (vEgEdýy  s, kvEcdAErt, , gZ(vAt^ ’
Zopl<yt
। n c aAkAf-tdAry, । -pf v(prmAZяy(vABAvAt^ । nAEp t
яoяl

। EvprFt-pf v(vAt^ । ydyEp pET&yA an ZAfFt-pfo _E-t । tTAEp !-
pAsmAnAEDkrZ-pf -y tdgZ(vAnppEtt, । t-mAt^ tdAryo vAyEr(ynmFyt

nn ‘ Evmt, -pf , n (vEgEdýypr(y", , atFEdýygZ(vAt^ prmAZ!pvt^ ’
ht, । ‘ vAy, (vEgEdýysEnnkq fy, , atFEdýy(vAt^ ’ i-
। n cApryoяko 
Et vAyo, sEnnkqA BAv  , ‘ tdgZ iEdýysEnnkq fy, asEnnk£Dm (vAt^ ’
 Esd
iEt -pf
 sEnnkqA BAv  , iEdýysEnnkq !ppr(y"kArZABAv
 Esd nAkArZkAyo -
(pEttprsgAEdEt c
t^ । uQyt
 । aAkAfAd
rtFEdýy(v
_Ep iEdýysEnnkq s-
dAv
nAdymnmAn\ &yEBcAEr । n c EdýysEnnkq ev t/ nA-tFEt vAQym^ ।
sEnnkqA BAv
n{vAkAfAd
rpr(y"(vApttO pr(y"tApryoяkmh(vsmAnAEDkrZod-
30
pEgrEt, 2 - 3 - 1
yAyEvvrZodAhtA {
28 . dý&yEvv
k,

t!pv(vAEdpr(y"(vpryoяkDm EnzktO !pAEdpdv {yLyA ptt


, । ghAtv Et dF-
pprBAyA\ gvA"AEdnA bEhEn g tAyA\ c",sEnnkq df n
n t/ EdvtFyAnmAnmEp
&yEBcErtm^ । ttc Evp" bADkABAvnApr(y"(vsADko  htrpryoяk, । aA-
kAfgZ fNd &yEBcErtc । t-mAt^ sADkt\ vAy, -pfA nm
y iEt ।
y(vm^ - ‘ ac
ukt\ c vAyo, -pfA nm n\ яnAd n, ’, 31
tn, -pf gMyo yo_ym
‘ -pf gMy, -pfA nm n bAhypr(y"Agocr(v-y E-Tt(vAt^ ’ iEt
y, a!Epdý&y(v
kAWkBA yVFkA<yAm^ ।
s cAy\ vAyEdv EvD, pv vt^ । pnE-/EvD, । frFr
EdýyEvqyBdAt^ । frFr\
tAdFnAm
pr ^ । iEdýy\ sv frFr&yApF (vk^ । Evqy, c
£AEdht, , frFrAtb Ehc
 । t/ frFr-To vAy, dfEvD, । prAZ - apAn - &yAn - udAn - smAn - nA-
vt t
g - km - kkl - 
dvdtt - DnjyB
dAt^ । t
qA\ c fA-/
 l"ZAEn dý£&yAEn । iEt
vAyEvv
k, ।

3 t
яaAEdBt/yEvv
k,
я, , gDrEht\ rsv>яlm^ , gDvtF pETvF iEt t
rsrEht\ !pvt^ t я-
aAEddý&y/yl"Zm^ । a/Ady l"Z  rsrEht
(yAEdnA яl!pyo&yA vEtt, ।
EdvtFyl"Z  gDrEht
(yn
n pETvF&yAvEtt, । rsvEd(yn
n t
яovA&vAkAfA-
nA\ &yAvEtt, ।
ydvA , rktfklnFl!pv(v\ /yAZA\ ‡m Z l"Zm^ । nv/Adyl"Z-y pAET -
vrktpdmAdO яlA(mk  zEDrAdO vA , EdvtFyl"Z-y tяEs sOrAlokAdO pAET v

pVAdO c , ttFyl"Z-y v tmEttkAdO cAEt&yAEpt, -yAt^ । s(ym
vmqA\ D-
mA ZA\ pr-prsAky m^ , tTA_Ep -vABAEvk(vEvfqZ noktdoqdvypErhAr, । nc
EnyAmkABAv, । ‘ rkto_E`nzdk\ fkl\ k ZA c pETvF -vt, ’ 32 i(yAdyAgm
n{v
EnymnAt^ ।
mDrrsvttv\ fFt-pf vttv\ sA\EsEdkdýv(vvttv\ vA яl-y l"Zm^ । a-
/ pv vmDяMbFrAdO aEt&yApty&yAptF aAfky -vABAEvk(vEvf
qZ
noktdoqdvy\
pErhrZFym^ ।
t
яaAEddý&y/y\ EdvEvDm^ । En(ymEn(y\ c
(yAEd pv vt^ । pnE-/EvDm^ ।
31
 2 - 2 - 10
kAWkopEnqdA y
32
?
11. BtEvv
k, 29

frFr
EdýyEvqB
dAt^ । t/ frFr\ aAEd(yvzZpETvFlokEnvAEsnAm^ । iEdýy\
t c"rsnG }AZAEn । Evqy-t BOmEd&yOdy sEr(smdýEhmkrksvZ mAEZky-
Plp pAEd!p, । uktAnA\ frFr
EdýyEvqyAZA\ t
яaAdyA(mk(v
 tttdAgAEDky\
EnEmtt\ prAg
voktm^ ।

4 proktAnmAndqZm^
ay t ‘ Evmt\ ro/mAkAfA(mkm^ , !pAEdq pcs m@y  fNd-y {vAEB&yjk-
(vAt^ , B
y vEQCnnAkAfvt^ ’ ‘ rsmA=ym^ , rs-y
{vAEB&yjk(vAt^ , sktrsAEB-
&yjklAlAяlvt^ ’ ‘ G}AZ\ pAET vm^ , gD-y
{vAEB&yjk(vAt^ , kkmgDAEB-
&yjkGtvt^ ’ iEt vdEt । tnn । prTmAnmAn  vZA EB&yjk@vyA(mkfNd
aAkAfA(mk(vABAv
n &yEBcArAt^ । GVAdynA(mk-yA=yAlokAd
, GVAdy(pAd-
k(v!p&yjk(vvt^ aAkAfAnA(mk-y @vyAd rAkAfsmv tfNdAEB&yjk(vo-
pptt
zkth
tnAmpryoяk(vAcc । ro/AEdnA fNdAEd!pAT sEnnkq smvAyAEd!p

&yEBcArAcc । ‘ ro/AdFyAkAfAdyA(mkAEn , fNdAEdmttvAt^ ’ i(yAEdpryog
q
‘t
qA\ prAns\sgA dyTAsy\ gZAn^ Evd, ’ iEt yAy
n fNdAd
vA vAdAvEp s(v
n
&yEBcArAt^ । -pf vttvAEdh
tnA\ t
яaAdO &yEBcArAcc ।
a/ kEcdAh । prAcFnpryog
q dý&y(v
 stFEt 
htEvf
qZAnn doq iEt । tnn
। ‘ c"-t
{яsm^ , !p-y{vAEB&yjk(vAt^ , dFpAlokvt^ ’ iEt pryog
 d£At

sA@yv{kSyAt^ । tTA Eh । dFpAloko dFp-y gZ ev , n dý&ym^ ।
nvAloko gZo Bvn^ prdFp-y Bv t^ । nAy-y । prdFp-t EBEttkAEbl-
 । tt^ kT\ prdFpprByog ZgEZBAv, ? nEh
vEtt, । prBA t tdgh\ &yA=y vt t
gEZn\ EvhAy gZo vt t  ।
m
{vm^ । dý&y(v _=y-y doq-y sAMyAt^ । tTA Eh । dý&y\ ct^ , Ekm-
kAy m^ ? kAy m^ ? nAdy, । prdFpAropZAvy&yEtr
kAnEvDAnABAvprsgAt^ ।
_Ep Ek\ sopAdAnm^ ? Ek\ vA EnzpAdnm^ ? aAdy
EdvtFy  prdFpopAdAnkm^ ? ut
ayopAdAnkm^ ? nAdy, । nEh Evzd-vBAvyozpAdAnopAd yBAvo d£, । t-
ynvtt
-tdpAdAn(vAyogAcc । n hypAdAn\ md\ EvhAyopAd yo GV, BtlAdO
prsAy EvdymAn, kvEcdd£pv , । n EdvtFy, । ‘ prdFp-y prBA ’ i(yAEd tdFy(v-
&yvhArABAvprsgAt^ । nEh t/opAdAnopAd
yA(mkяyяnkBAvsMbDAEtErkt,
tdFy(v&yvhArGVk, sMbDo_E-t । avyvAvyEvBAvl"ZsMbD, tdFy-
30 . dý&yEvv
k,

(v&yvAhrGVko_-tFEt cnn । upAdAnopAd


yBAvAEtErkt-y t-yABAvAt^ ।
Ekc , dFpo avyv, ? ut avyvF ? nAdy, । uktdoq ZAngFkArAt^ । n
EdvtFy, । dFpnAf
 prBAnAfABAvprsgAt^ । n hyvyvo_vyEvnmp "t
 -vsttAdO
। tTA sEt яFZ kTAyA, it-tto EvkFZA nA\ ttnA\ kTAnAf
n nAfprsgAt^
। n c dFpnAf
_=yAloko n n[ytFEt vAQym^ । dFpnAf
 BvnnAlok, EkEmEt
nopl<yt ? i(y-y cody-y pErhArABAvAt^ । aDkAr
ZAvt(vAEdEt cnn ।
aAlok-yADkArnAfk(vn t-y tdAvrk(vAyogAt^ । Ekc , pr dy, prdFpA-
rop
Z pnrvyvAtrAEZ EvkFZA En । ev\ prpr
dyrEp tt, prpr
dyEr(y
v\ bhvo
dFpnAfnAEvn[yto_vyvA, EmEltA, pv vd
v sv prkAfy
y, । nc
{vmnB-
vo_E-t । ev\ EnzpAdAn(vp"o_Ep dqZFy, । BAvkAy -y tdyogAt^ । tTA
c
{v\ doqsAMy }h, EkEnnbDn, ?
 dý&y(vAg
aT dFpprBA dý&y\ n gZ, । gZAry(vAt^ । tdEp !p(vAt^ GVAEdvt^
। ayTA gEZn\ EvhAy gZ-y &yAptynppEttEr(ynmAn
n dý&y(vp"Ag
}ho ykt
iEt c
nn ।
ev\ !p\ rsAt^ pTk^ fkl\ nFl\ vA ? i(yAEd prtF(yA ek(vAEdsyA pTktvf-
kl(vAdFnA\ sdAv
n !p  &yEBcAr ZoktsA@y\ prEt gZAry(vh torpryoяk(vAt^ ।
ncAn
k(vtAdA(MynFl(vAdFnAmBAv ev tTA &yvhrFyt iEt vAQym^ । EnyAm-
kABAvAt^ । ayTA ‘ eko GV, ’, ‘ ptAt^ pTk^ fkl, ’ i(yAdAv=yn
k(vAdyBAv
ev &yvhrFyt  iEt gZAEd-v!pm v n -yAt^ । mEllkAEdp pgZ-y gDAd ,
p pAdbEhEn g t-y drprd
f &yAEptdf nAdABAs-tk , । yEd c , p pAvyv
{, s#m
{,
sh
{v &yAEptEr(yQyt , thF hAEp dFpAvyv
{, sh{v dFpprBA &yApnotFEt smm^ ।
t-mAdyoktAnmAn\ d£At
 sADnv {kSyAt^ rtnAEdprBAyA\ &yEBcArAccop
"ZFym^
। t-mAdAkAfAEdpET&ytAnA\ pcAnA\ BtAnA\ fNdgZk(vAdFEn l"ZAEn ।
t
qA\ l#y
q smvyprkArcoktrF(yA_nsD y, ।
nn prTm"ZAvEQCnn
q(pnnEvn£
q cAkAfAEdkAy
 q Eng Z(vEsdAt
 fNd-
gZk(vl"Zm&yAptm^ । m
{vm^ । gZgEZnorB
dAgFkAr
Z sh
{vo(pttyA smA-
nkAlFn(vn prTm\ dý&y\ Eng Zm
vo(pdyt
 । pcAt^ t(smv
tA gZA u(pdyt

iEt Eng Zs(vEsdAt-y d,EsdAt(vAt^ । gZgEZno, smAnkAlFn(v  s-
mAnsAmg
}Fk(vAt^ kAy B
do n -yAEdEt c
nn । !prsyoErv ttt(prAgBAvB

dn
sAmg
}FB
dAt^ kAy B
dopptt
, । gZgyAEd&yvhAr-t B
d-yAgFkArAEdvf
qblAcc
11. BtEvv
k, 31

ykt, ।

5 svZ -t
{яs iEt pv p",
aT ydkt\ svZ mAEZkym(pAqAZAEd, pAET vEvqy iEt , tdyktm^ । svZ -y
t
{яs(vAt^ । tTA Eh । svZ t v , n pAET vm^ । ‘ a`n
{яsm , prяAt\ prTm\
Ehrym^ ’ 33 iEt rt
, । ‘ svZ t
{яsm^ , a(ytAnls\yog
_=ynEQCdymAndý-
v(vAEDkrZ(vAt^ , &yEtrkZ яlvt^ ’ i(ynmAnAcc ।
aT ‘ svZ n pAET v\ n t{яs\ vA , pFt(vAt^ яlAy(v  sEt gu(vAt^ ,
{EmEttkdýv(vAEDkrZ(vAcc , hErdýApAqAZGtAEdvt^ ’ iEt s(prEtp", । m
n {vm^
। -v!pAEsd
, । svZ Eh nAm GV, pVAEdvEvkt iv n dý&ytrAEdvEvktm^ । Ek\
tEh ? pFt(vgz(vAdyAryAvyvBAgs\s£BAgAtrm
v । t/ pFt(vAEdprtFEt,
aAryOpAEDkF । svZ
 pFt(vAEdk\ nA-(y
v । Ekt fklBA-vr(vAEdkm
v ।
prt gXmADy -y
vAEBBt-y fklBA-vr(vAd }hZmA/m^ , pr(yt tdvd
c"qA_g v
tdv
{prF(y
n g
}hZm^ ।
nn pAET v!p
Z t
яo!pAEBBv
 GVAEd!p
Z{t(prkAfkt
{яsAlokAEdgtf-
klBA-vr!pAEBBvApAt, , aEvf qAt^ । n c£ApEtt, । !pg}hZ
 udtAnEB-
Bt!pvdAloks\yog-y  ht(v
nAlok!pAEBBv  shkAEr(v\ n -yAt^ । n c
pAET vBAgvEttpFEtmnA tdgtsvZ !pAEBBvo ykt, । tdAryAEvBktBAgvEtt-
(vAt^ svZ !pAd, । GVAEd!p
ZAlok!pAEBBvo ykt, । tdAryGVEvBktBAg-
vEtt(vABAvAdAlok!p-y । n Eh svZ Emv pAET vGVAd
rEvBkto BAg aAlok
iEt vAQym^ । tTA_Ep myAEdm@yvEtttяo!p-y mEZ!pZAEBBvApAtAt^ ।
mEZ!pArymyAdyEvBkttяoBAgvEtt(vAt^ । tTA c svZ mp£MBkpFtdý&y-
s\yktmEp myAEdm@yvEtttяovdnEBBto(dt!pvEdEt tdgtfklBA-vr!p-y
c"qA g }hZApEtt, , -vprkAfk(vApEttc
Et c
nn । Plbln pAET v!p-y kv-
Ecd
v t
яo!pAEBBAvk(v\ n sv /
Et kSpnAEdEt ।

6 svZ -y pAET v(vsmT nm^


a/oQyt
 । ankltkA BAv nAdymnmAn\ tAvdpryoяkm^ । a(ytAnls\yo-
g
_Ep anEQCdymAndýv(vvttv\ krkAdO kAEWyEmvAd£Evf
qAd
voppnnEmEt n
33
?
32 . dý&yEvv
k,


hto, sA@y
n EvnA_nppEtt, । pAET vvttvsADkpFt(vAEdnokth
t!p
Z s(prEt-
pE"t\ cAnklk sAEh(y
n prbl
n pFt(vAdynmAn
n bAEDt\ c । n cAEsEd,
fknFyA । pFt(vgz(vAdyAryAvyvBAgvEttt
{яs\ BAgAtr\ svZ Em(yAEdprE‡-
yAEvf
q-y -vgoE£mA/prsmr(v
n pFt(vAdyAryvEttBAgAtr-yAs(kS=y(vAt^
। n c
{tdAg
 myAEdm@yvEttt
яs iv pr(y"mE-t । y n PlblAdy/ my-
Edm@yvEttt
яoBAgAdAvd£-yAEp pAET v!p
ZAEBBt!pvttv\ kS=y
t । t-mA-
myAEdm@yvEttt
яovdp£MBkpFtdý&yvEttBAgAtr\ svZ mEp -vprprkAfk\
pr(y"\ c -yAEdEt dvA rA prEtbdF(ylm^ ।
Ekc , Ed&y\ pAET v\ vsяMbnDFrodsomEttkAяMbPlrs
nAnEvdymAnA (?)
vAvk s\yogEvpAk n яAMbnd\ nAm svZ BvEt । ‘ BEm, kAEcyAdf tlo-
pmA ’ 34 i(yAdyAgmEvroD, । at ev ‘ a`n , prяAt\ prTm\ Ehrym^ ’ 35 iEt
rEt, svZ -yAE`nEn EmttkArZEm(yAh , n t tdA(mktAEmEt n tQC
~ EtEvroD,
। td
v\ pAET vEvqy
q svZ -y pErgZn\ yktEmEt ।

7 tAEk koktsE£prE‡yA
tAEk kA-t prly
 EvBktA, pAET vA=yt
{яsvAy&yAc(vAr ev prmAZv, sEt ।
n (vAkAfFyA, । Enrvyv(vAdAkAf-y । ev\ fNdAdFnA\ pcAnA\ Evf
qgZ(v
-
n Enryv(vAt^ ro/AdFnAmAkAfAEd vtBA vAt^ mhdhkAryo, -v!p
Z{vABAvAt^
prmAZvo n sEt । t  c ‘ yt, prmAZnA E-t s prmAZ, ’ iEt Env cA-
Ennr\fA, । En(yAc । t
q c Ess"Al"ZyA IvrQCyA яFvgtAd£odboDn
n
prmAZq E‡yA яAyt  । t-yA, prmAZ, smvAEykArZm^ । ‘ yt^ smvt\
 tt^ smAvAEykArZm^ ’ iEt l"ZAt^ । ‘ yA E‡yA yEdEdýy-
kAy m(pdyt
&yEDkrZgZяyA sA t(s\yogAsmvAEykArEZkA ’ iEt &yApt
, ad£vdA(mnA\
prmAZEB, s\yogo_smvAEykArZm^ । smvAEykArZpr(yAsnnmvDtsAmLy m-
smvAEykArZmQyt  । tt, pAET vprmAZ, pAET v
n{v prmAvtr ,
Z s\y>yt
Z , Ekt s-
n(vA=yAEdnA । evmA=yo_Ep prmAZ, n pAET vAEdnA prmAvtr
яAtFy
n{v । tTA c pAET vprmAZdvy\ EmT, s\ykt\ -vsm
vt\ pAET vdvyZk\ nAm
kAy kArZAd(ytEBnn\ prAg(ytAsd
vo(pAdyEt । u(pEttcAst, sttAsMbD,
34
?
35
?
11. BtEvv
k, 33


tto dvZkAnA\ /yAZA\ sяAtFyAnAm
v s\yogo яAyt
 । t/ ìyZkAHy\ kA-
y m(pdyt
 । a/ ydyEp E/EBdvy Zk
{, яAt(vAt^ E/dvyZkEmEt sjA yktA ।
tTA_Ep dvyZk
 aEn(yAZ(v-y sdAvn E/EBrZk {r
vA-y /Zk-yo(pEttsMBv,
। sяAtFy
{, s\ykt
{, ctEB , ìyZk
{ctrZkAHy\ kAy яAyt
 । ydyEp ìy-
Zk
 vEn(yAZ(vABAvAnnAvT sjA । tTA_Ep ìyZk
 vZ(vsjopcArAdvEt ।
ekd
Efn-t ctEB dvy Zk
{r
v ctrZko(pAdnm<ypyEt ।

8 tEnnrAkrZm^
a/oQyt
 ।

‘ pcEBp cEBb
} hm ctEB d fEB-tTA ।
etcctEvfEtk\ gZ\ prADAEnk\ Evd, ॥ ’ 36
EdýyprAZgZs#m!p\ c En(ykm^ ’ 37
‘ Bt
tAEn sO#MyAEZ hFEdýyAEZ c sv f, ’ 38
‘ En(yAy

i(yAEdprmAZ
{m hdAEdpET&ytAnA\ t(vAnAmArMBkActEvfEtEvDA, prmAZv,
drphnvA iEt c(vAr ev prmAZv iEt p"-tAvdnppnn, । aAkf-y Enrv-
yv(v\ prAg
v dEqtm^ ।
 f@ytA\ ’ 39 iEt fEdprAT nElgAt^ dý&y!pA
Ekc , ‘ fNd-pf !prsgDA m
mA/AfENdtA, pcprmAZv, t>яyA, dý&y!pA, pckAy Evf
qAcAgFkAyA , । n
Eh gZAnA\ fEdprAT n\ y>yt
 । amt (vAt^ । Ekc prAyEcttkAX
 afEdprsktO
fNdAEddý&yAZAm
v t"ZAEdprAyEctt\ EvDFyt  । n Eh t"ZAEdk\ gZ sMBv-
tFEt , ihAEp fEdprAT nEmd\ prAyEctt\ EvDFymAn\ fNdAdFnA\ dý&y(vmAE"pEt
। Ekc , eqA\ pcAnAmdý&y(v
 ctEvfEtsyA n -yAt^ । t-mAdgZAEtErktA,
pcdý&y!pA, n stF(y
tddrAg}hmA/m^ ।

36
BAgvt 3 - 27 - 12
37
tttvEvv
k-8
38
tttvEvv
k-8
39
?
34 . dý&yEvv
k,

yccoktm^ ‘ sE£kAl
 pAET vA, prmAZv, sяAtFy
n{v s\yktA, pAET v\ kAy -
m(pAdyEt , n t EvяAtFy { aA=yprmAZEB, ’ i(yAEd , tdyktm^ । ctEvf-
Ett(vAnA\ sMBy ttt(kAy яnk(v-yAgmEsd(vAt^ । Ekc , pAET v
 kAy dý&y

 , n gDmA/m^ । tdyEd aA-
-pfA dy, gDAtAc(vAroEp gZA, prtFyt
=yAEdprmAZEBrs\ykt
{, kvl{, pAET vprmAZEB, pAET vdý&yArMB, -yAt^ , kT\
tEh rsAEdgZ/yprtFEt, -yAt^ ? kAy gtgZAnA\ kArZgZpv k(vEnymAt^ ।
pAET vprmAZmA/ArND
 gDmA/o(pAd
_Ep gZAtro(pAdABAvAt^ ।
yccoktm^ ‘ pAET vprmAZO c(vAro gZA, sEt n gDmA/m^ । d£AnsAEr-
ZF Eh kSpnA । evmA=yAEdprmAZ vEp gZAtrmE-t ’ i(yAEd , tdsArm^ ।
fNdAdyo Eh Evf
qgZA i(yBysMmEt, । Evf
qgZ(vc Enyt
{kdý&y&yvQC
-
dkm
v । nAyt^ । tcc pAET v prmAZO gDmA/m^ , aA=y rsmA/m^ , t {яs

!pmA/m^ , vAyvFy v Env hZFym^ , nAyTA ।
 -pf mA/m^ iEt &yv-TAgFktAv
-pfA 
d, dý&yAtr&yvQC
dk(vAt^ । gZAtrprtFEt-t EvяAtFyprmAZs\yog-
яy(vopAEDnA Env hZFyA । tTA coktm^ -

‘ BtAnA\ nBaAdFnA\ ydydA&y\ prA(prm^ ।


qA\ prAns\sgA dyTAsy\ gZAn^ Evd, ॥ ’
t

iEt । a/ Eh ‘ prAns\sgA t^ ’ i(yn


n -p£\ gZAtrAZAmOpAEDk(v\ prtFyt
 ।
a/ kEcdAh । nvAnA\ l"ZAnA\ m@y
 l"ZdvysAmAnAEDkryrEhtgZ-
(v&yA=yяAEtm(v\ gZ(v&yA=yяAEtmttyA Enyt
{kdý&y&yvQC
dk(v\ vA Evf
q-
gZ(vm^ । t
n s\yogAEdsAmAygZ&yAvEtt, । t-y dý&ydvyvEtt(vAt^ i(yAEd

tdyktm^ । -pfA dAv&yApt
, । l"ZdvyvtovA yt
яsov tt
, । n c t/AEp
v , u Z-pf , t
an ZAfFt-pfo vAyor яs ev
(yAEd &yv-TAryZAnn doq, ।
-pf Evf
q l"ZdvyAsAmAnAEDkrysdAv_Ep -pf sAmAy
 tdBAvAt^ । -pf
ev Eh EvfqgZ(v
n &yvEhryt । n t tEdvf
q, ।

9 pErmAZo(kqA pqA n(ysmT nm^


‘ yt, prmAZnA E-t s prmAZ, ’ iEt Env cn\ cAyktm^ । td\f-y tto_=y-
ZorgFkAy (vAt^ । ayTA E/EB, prmAZEB, s\yogAnppEtt, । a\fsdAv
 t
11. BtEvv
k, 35

BAgB
dn dvA<yA\ ek-y s\yogo ykt, ।
et
n sq pmhFDrArMBkAZAmvyvAnAmktyAynAntAnA\ smsy(vAt^ tdA-
rNDyo, pErmAZB
do n -yAEdEt Enr-tm^ । aAn(y
_Ep tArtMysdAvAt^ ।
antA Eh pAET vprmAZv, antAc tAEk kAgFktA a(yEvf
qA, । n c t

smsyA, । tTA s(yA=yprmAZEvf
qABAvApAtAt^ । ato Evf
qAn(ymEDk\
pAET vprmAvAn(yAEdEt vkt&ym^ । ev\ kSp - v(sr - ayn - t - mAs - p" -
Edn - yAm - GEVkA - "ZAEdnAmAn(ymEp tArtMyop
tm^ , uttrottrmAn(yAED-
kyAnBvAt^ ।
tTA c ek ev prmAZ, -vAvyvAp "yA mhAn^ । tdvyvo_Ep -vAvyvAp-
"yA mhAn^ । so_Ep tTA । so_Ep tTA । ev\ prmAZ, -vAvyvAp
"yA mhAnEp
dvyZkAp
"yA_Z
rv । ev\ dvyZkmEp prmAvp
"yA mhdEp -vkAy ìyZkAp
"-
yA_v
vEt n mh(vAZ(vyo, kvEcEdvrAEtrE-t । aAp
E"kmh(vAZ(vyo, sv /
svA nBvEsd(vAt^ ।
n c
{vmktrF(yA pr(y"tApryoяk-y mh(v-y sv / s(v
n sv -yAEp sv pr-
(y"gocrtApEttErEt vAQym^ । Plbl
n mh(vEvf
q-y
{v t(pryoяktAkSp-
nAt^ ।
nv
v\ sEt prmmhQCNdprmAZfNdyolo k
 aAkAfprmAvor
v pry>ymA-
nyorvT sjyoEn v cnAnppEtt, । ‘ yt, prmmhnnAE-t s prmmhAn^ ’, ‘ yt,
prmAZnA E-t s prmAZ, ’ i(y
v\ tEnnv cnm^ ।
a/oQyt । ayAntg t(v\ prmmh(vm^ । tccAytg t(v
 sEt tdbEh£-
(vABAvABAv, । a/ l#y\ prmmhQCNdvAQym^ aAkAf\ kAl, prkEt, b
}hmEt
ct£ym^ । akAfAdFnA\ ctZA b }hmAX-yAt, tdbEhc s(vAt^ t
q l"Zsm-
vy, । n hyAkAfAEd, kvEcdd
f _-tFEt fkyt vktm^ । al#yq aAkAfkAl-
prktFvrA\f
q GVAEdq tdbýhmAXAtrEp s(vAt^ tdbEhrs(vAt^ l"Z\ nAE-t । n
hyAkAfAdy
kddfo bEh, sEnnEt vkt\ fkym^ । td\fAnA\ t/ t/{vAv-TAnEnymAt^
। tdktm^ -

‘ st ev pdAT -y -v!pAvE-Tt-y yt^ ।


k
{vSy\ prmmhAnEvf qo Enrtr, ॥ ’

iEt । ayAntg t(vpr


Z -v!pAvE-Ttpd
n b
}hAXAtg tAnA\ aAkAfAdy\fAnA\
36 . dý&yEvv
k,

GVAdFnA\ c &yAvEtt, । ayprtFEtEnrp"prtFEtk(vpr Z k


vlpdn яgdA-
vrkvAs dvAEd!pEvf q-y &yAvEtt, । aprAdB t(vpr
Z Evf
qpd
n prmpz-
qAEd!p-y &yAvEtt, । an\f(vpr Z Enrtrpdn prmb }hmAvyvh-tcrZA-
_Ep , ayAntg tpr\ -v!pAvE-Ttpdm
Ed&yAvEtt, iEt pdAnA\ upyogs(v v
l"Zop-TApkm^ । itrAEZ pdAEn t(-v!pkTnATA En ।
ev\ Ed&ypzqg
}AhyA\frEht(v\ Ed&ypzqAg
}AhyA\fv(v\ mhApzq
{kg
}AhyA\fv(v\
vA prmAZ(vm^ । yo yAgAEdnA -vg prA=y BogAnnBy t(s#mpdAT df nAEd-
sAmLy vAn^ -vg -To mAnqo яFv, s uQyt Ed&ypzq iEt । y-tktяFvEd&yp-
zqAdEp aEts#mv-tdf nsAmLyA EtfEytfEktmAn^ 
dv yA EdяFv, s mhApzq
uQyt
 । aE-t cd\ l"Z/y\ dvyZkAvyv
 prmAZO । td\f-y Ed&ypzqg }Ahy-
(vABAvAt^ mhApzq {kg}Ahy(vAcc । a/Ady
 l"Z
 uktrF(yA prmAZO mhApzqg
}A-
hyA\fsdAvnA\frAEh(y-yAsMBvvArZAy Ed&ypzqg }Ahy
Et Evf
qZm^ । mhAp-
zq
{kg
}AhyA\fv(v
_Ep Ed&ypzqg
}Ahy(v!pEvf
qZABAvAEdvEf£ABAv, । kdAEccc-
trZkAdy\f-y ìyZkAd
, Ed&ypzq
ZAg
}hZsMBvAcctrZkAdAvEt&yAEptvArZAy
v‡oEkt, । ìyZkAd
Ed &ypzqAg
}Ahy(vfk
{v nA-tFEt EdvtFyl"Z
 v‡oktyBAv, ।
ttFyl"Z  ctrZkAdO mhApzqg
}AhyA\qv(v-y sdAvnAEt&yAEptvArZAy ekEt
EvfqZm^ । mhApzq
trEd&ypzqAEdg
}AhyA\fv(vAt^ mhApzq
{kg}AhyA\fv(vABAv,
sgm ev । tdktm^ -

‘ crm-t Evf
qAZAmn
kAs\yt-t y, ।
prmAZ, s Evj
yo nZAm
{kyB}mo yt, ॥
mn yA 
dvlok_Ep Evf
qZ
{v df n
 ।
a\fAEf(vEvf
q\ t y-y dý£\ n fkny, ॥
crmo Evf
q iEt t mnyo b}y
 rjsA ।
prmAZ, s Evj
y, kZAdAdyA Enr\fkm^ ॥
antA\fyt(v
_Ep y\ b}y
 , B
}AEtdf nAt^ ।
tto_Ep prmAZ(v\ td\fAnA\ t ydyEp ।
ant(vAEdvv {v prmAZtA ॥ ’
kAT m-y

iEt । an
k{r\f
{rA smtAt^ s\yt, an kAs\yt i(yT , ।
nn sv
 qAm\fvttv
 sAvyv(vprAptyA kAy (vAkAy (vEn(y(vAEn(y(v&yv-TA n
11. BtEvv
k, 37

-yAEdEt c f!p, , upAdAn!pc


t^ । EdvEvDo hy\f, । ekd Et । tTA c yt^
sopAdAn\ tt^ kAy EmEt &yAEpts(v
_Ep yd
kd
fvt^ tt^ kAy EmEt &yAEptnA E-t
। antA\fv(vn{kd
fv(s aAkAfAEdq &yEBcArAt^ । ih prmAvAEd vgFE‡-
ymAZ\ sA\f(v\ n sopAdAn(v!pEmEt s°
p, ।

10 smvAyEnrAkrZm^
ycc ‘ y(smv
t\ kAy m^ ’ i(yAEd smvAEykArZl"Zm^ , tdEp v#ymAZrF(yA
smvAy-yAprAmAEZk(vAdyktm^ । et nAsmvAEykArZl"ZmEp Enr-tm^ । Edv-
(vsmvAEyEnEmttkArZyorEt&yApt c । ttpVyoz(pnnEdv(v\ prEt tt, pVc
smvAEykArZ\ ttO pV-y smv t(vAt^ smvAEykArZtyA ttoErvAvDtsA-
mLy -yAEp sdAvAt^ Edv(vsmvAEykArZ
 pV l"ZsdAv, slB, । frF-
rA(moByvEttEdv(v\ prEt frFrA(mnozByorEp smvAEykArZ(v nA(msmvtAyA
ap"Abd
En EmttkArZ(v n sAmLyA vDArZAcc Edv(v\ prEt EnEmttkArZFBtAyA-
mp
"AbdO l"ZsMBv, slB, ।
nc smvAEykArZpr(yAsnntyA sAmLyA vDArZ\ EvvE"tm^ । frFrA(mno-
z(pnnEdv(v\ prEt ap
"Abd
Edv (vsmvAEykArZA(msmv
t(v
n{v kArZtA n ghyt

। aA(mAtr-yAp
"AbdyA frFrA(mnoEdv (vo(pttynptt
, । ev\ ttpVyoz(pnn-
Edv(v\ prEt pV-y n ttpr(yAsnn(v
n sAmLyA vDArZ\ k
vlyo-ttpVyornp-
ptt
ErEt vAQym^ । DmjAn
_Et&yApt
, । vEhnjAn\ prEt smvAEykArZ aA(mEn
DmjAn-yAE-t pr(yAsnntA । smvAEykArZpr(yAsnnty {v sAmLyA vDArZmEp ,
nAyTA । aygt&yA=ybdyA_y-y &yApkbEdprsgAt^ । sr?cdnAEddf -
n
 spA Eddf n
 DmA Dm yocAEt&yAEpt, । t/AEp sKd,KkArZ aA(mEn t
qA\
pr(yAsnn(vAt^ । aygtEvqydf nAEdnA_ygtsKd,Kyorn(ptt
, smvAEy-
kArZpr(yAsnnty {v sAmLyA vDArZAt^ ।
ncA(mEn y, prd
f, &yApkbdyAdFn^ prEt smvAEykArZ\ tE-mnn
v prd
f
rsmvAyF , n t
&yA=yvdyAd qA\ smvAEykArZpr(yAsnnty
{v sAmLyA vDArZ-
EmEt vAQym^ । yE-mnn
v prd
f EdvtFyAEdfNdA u(pnnA, , n tE-mnn
v prdf

aAdyAEdfNdA smv
tA iEt t
qA\ EdvtFyAEdfNdAn^ prEt smvAEykArZpr(yAsnn-
(vABAv
nAdyAEdfNd
 v&yApt
, ।
yccAvyvAvy&yAdFnAm(ytB n smvAyAgFkrZm^ ,
dmgFk(y t(sMbD(v
38 . dý&yEvv
k,

td=yyktm^ । ttpVAd
-tdgt!pAd
cAB

dn t/ sMbDAnp
"ZAt^ ।
et n “ ‘ ih ttq pV, ’ iEt pr(yy, sMbDpEv k, , ‘ ih ’ iEt pr(yy-
(vAt^ , ‘ ih kX
 bdrAEZ ’ iEt pr(yyvt^ ”, “ яA(yAEdgocrEvEf£&yvhAr,
sMbDEnyt, , BAvmA/EvqykAbAEDtEvEf£&yvhAr(vAt^ ‘ sGV\ Btlm^ ’ i-
Et &yvhArvt^ ”, “ ‘ ih ttq pV, ’ iEt pr(yy et>яnks\yog(vrEhts-
MbDяy, , ‘ ih ’ iEt pr(yy(vAt^ , ‘ ih Btl
 GVABAv, ’ iEt pr(yyvt^ ”,
“ s\yog(vm
t(sMbD&yAvttm^ , яAEt(vAt^ go(vvt^ ” i(yAdFEn tAEk ko(pr
E"-
tAynmAnAEn Enr-tAEn ।
Ekc , a/ sv /AnkltkA BAv
nApryoяktA । aTA trtA vA । “ ‘ ih
prm
y(v y(vm^ ’ iEt pr(yy, sMbDpv k, , ‘ ih ’ iEt pr(yy(vAt^ ”, “ pr-
 prm
m
y(v prm
y(vEvEf£&yvhAr, яAtO prm y(vEvEf£&yvhAro vA sMbDяy, ,
EvEf£&yvhAr(vAt^ ”, “ ‘ ih fffgmE-t ’ iEt pr(yy, et>яnks\yog-
(vrEhtsMbDяy, , ‘ ih ’ iEt pr(yy(vAt^ , ‘ ih Btl
 GVABAv, ’ iEt
pr(yyvt^ ”, “ !p(v\ gZ&yAvttm^ , яAEt(vAt^ , go(vvt^ ” iEt aABAssAMym^
। prm
y(v
 prmy(vEm(yAdFhpr(yy  &yEBcAr, । apv -y smvAyAHypdATA t-
r-y kSpnAt^ kSpnAgOrv\ c ।
nn dý&yAdy, pdATA , sAmAyt-(vyA_=ygFktA, । t/ gZAdFnA\ g-
yAdyB
dmgFk(y pyA yfNdvAQy(vAEdB
dkAy EnvA hAyApvo Evf
qo_gFkAy , ।
myA gZAd
g yAEdB
dmgFk(y EvEf£&yvhArEnvA hAyApv , smvAyo_gFE‡yt

। t/ ko_vsr, kSpnAgOrv-y ? iEt c
t^ । smvAy
 tAvdvyvEn£mE-t-
(vmEBD
y(v\ c
(yAEdDm яAtmgFkAy m^ । ‘ smvAyo_vyvEn£o_-(yEBD
yc ’
i(yAEdprtFt
, । avyvEn£(vAEdDm яAt-y DEm ZA smvAy
n sh sMbDAt-
rAgFkAr
ZAnv-TAdyApttyA -vym
v sMbD, -vEnvA hkc
(yAdygFkAy m^ । u-
ktprmAZAnAmpryoяk(vAEdnA dEqt(vAt^ , prmAZ\ Evn
{v smvAyo_<ypgt&yc

Ekc , avyvEn£(vAEdDm яAtmnv-TABy
n n EBnn\ Ek(vEBnnm
km^ । t-
/ cADArAD
yBAvEnvA hAy v-t-vBAvAHyo Evf
qo_gFkAy , । t-yA=yktrF(yA
Evf EqBAvEnvA hAy -vEnvA hk(vmgFkAy m^ । ‘ GV-y -v!pm^ ’ i(yA-
qEvf
Ed&yvhArAnpptt
Erv Evfq-v!p prmAZmgFkAy m^ । agFktc En(ydý&y q
pr-pr&yAvEttEsdy
 -v-y
{v &yAvt k(v!po Evf
q, । ayTA pAET vprmA-
11. BtEvv
k, 39

ZgtEvfq-yA=yprmAZgtEvf qAddo n -yAt^ । tTA c kT\ myA_EBEhto


Evf
qo_pv , -yAt^ । (vyA_=yktrF(yA_gFkt(vAt^ kT\ cApv , smvAyo n
-yAt^ ? anyTAEsdpryoяnABAv nAgFkt mfky(vAt^ । ‘ ih ttq pV, ’
i(yAd&y vhArmA/(v
n pr(yy(vABAvAt^ । t-y cOpcAErk(vAt^ । tTA coB-
ysMprEtpnnEvf
qAd
v sv sAmj-yoppttAvprAmAEZk\ smvAymgFk(y t-y c
-vEnvA hk(vEn(y(v  kT\ kSpnAgOrv\ n -yAt^ ?
{k(vAdygFkAr
Ekc , smvAy-y
{k(v dprsg, । tTA Eh । ‘ pv to_E`nmAn^ ’
 svA nmAnoQC
i(yAdO pv tvEhns\yogAnA\ pr(y
k\ pr(y"Esd(v
n EssADEyqAEvqy(v\ nAE-t ।
y-t pv tvEhns\yogsMbDA(mk, smvAy, , so_Ep pVAdO !pAEdsmvAy-y
pr(y"Z EnEct(vAt^ EnEct ev । t-y c
{k(vA<ypgmn BdABAvAt^ ।
ev\ smvAyEn(y(vmnppnnm^ । prmAZq prmAZdvys\yogsmvAy-y s(v
n
sv dA kAyo (pEttprsgAt^ ।
Ekc , prAgst, sttAsmvAyo яEnErEt tAEk kAZA\ яEnl"Zm^ । t/ sm-
vAyl"ZA яEn, prAkklAl&yApArAd-tFEt GVo(pttyTA klAlkEt&y TA -yAt^
। aT prmAZgt-y !pAEdsmvAy-y sttAsmvAy-y c En(y(v
_Ep tA<yA\
prmAZdvys\yogsmvAy, klAl&yApArAt^ prAgsto GV-y sttAsmvAyc EB-
nn iEt c
nn । smvAy
{ky&yAGAtAt^ । smvAy-y
{k(v\ Eh n syAEvf
q, ।
Eng Z(vAt^ । Ekt , aB
d ev । n c B
dAB
dO kvAEp pr
ZAgFktO । t(sm-
vAyAB
d-yA=ygFktO tEdvzdo B
do nAgFkt mEct, ।
dAt^ , 
nn EvzdAEBmtyorEvroDo_Ep kAlB dAt^ , &yEktB
dfB dAt^ , prkA-
rB  GVABAv-y , ekE-mnn
dAcc d£, । idAnF\ GVvEt kAlAtr v kAl
 GV-
vdd  GVABAv-y , ekE-mnn
fAtr v 
df kAl
 GVvEt Btl GVAtrABAv-y ,
nFlGVsdAv_Ep pFtGVABAv-y cAnBvAt^ । t/ tAvt^ smvAy ydy=yB
-
dAB
dyonA dyEvDA/y\ sMBvEt । En(y(v
{k(vyo&yA GAtAt^ । tTA_Ep ctTA
EvDA sMBvEt । -vABAEvk(vOpAEDk(vA<yA\ EvroDfAEtsMBvAt^ । n Eh
-vABAEvkAB
d aOpAEDkB

dn Evzdyt । -vBAvto_EBnn
 ggn  GVmWAdyOpA-
EDkB
ddf nAt^ । smvAy
 cOpAEDkB
do_<ypgt, । aB
d-t -vABAEvk ev
Et
 kT\ &yAGAt, ? iEt c
mt t^ ।
a/ b}m,
 । smvAyBd aOpAEDk i(y/ f {Eqk WEk kt En pnn-yO-
pAEDkfNd-yopAEDяy iEt upAEDgMy iEt vA_T , -yAt^ । t/ smvAy 
40 . dý&yEvv
k,

-v!p
ZAB
d_Ep , tttdvyvAvyEvgZgyAdypAEDnA B
do яAyt
 jAyt
 v
(ykt\
-yAt^ । t/ nAdy, । upADFnA\ EBnn(v
n smvAyBdprsgAt^ । nhyOpAED-
kB
do nAmopADFnAm
v Bd, । n smvAy-y Et sMBvEt । ttc B dhtv,
upADyo_ntA iEt kT\ n smvAyAnA(ym^ ? Ekc , upAEDяyo B d i(y-
kt rEnvArZAt^ , ‘ B
 -vABAEvk(vAprAptAvEp s(y(vprApt do nAst^ ’ ‘ B
d, sn^ ’
i(ynyoEv roDpErhArc kT\ -yAt^ ? n Eh pAET vprmAZO !pAdy, aE`n-
s\yogяA, n (vA=yprmAZ!pAdy ih -vABAEvkA i(y
tAvtA pAET vprmAZO
!pAd
rs(v\ sMBvEt । n pAET vprmAZ, !pAEdrEhto BvEt ।
n ‘ GV
et  nFl!pmE-t , pFt!p\ nAE-t ’ i(ynyoErv smvAy
 aOpA-
do_E-t , -vABAEvko B
EDko B do nA-tF(ynyorEvroD, Ek\ n -yAt^ ? iEt
prA-tm^ । !pgt-y pFt(v-y !p _s(vprAptAvEp !p-yAs(vABAvvEdhAEp
-vABAEvk(v!pprEtyoEgtAvQC
dkmA/-yOpAEDkB
d as(vprAptAvEp smvAy-
B
d-yAs(vAprAptyA s(v-y
{v prAptO EvroDApErhArAt^ ।
nvTAEp upAEDEnvttO t(kto B
d, Envt t
 । яpAksmsEnnDAnEnvttO
d f nAt^ । tTA c ‘ fB
lOEh(yEnvtt }, -PEVk, ’ iEt yTA &yvEhryt
 , ev\
B
dEnvttAv
k, smvAy iEt &yvEhryt
 iEt c
nn । upADFnA\ sv dA_npAy
n
B
d-yAEp Envttynpptt
, । n Eh smvAy, sMbEDEBEv nA_vEt£t
 । sMbD-
(v&yAGAtAt^ ।
et
n EdvtFyo_Ep Enr-t, । c"g My-y GVAd
Erv s(vprApt
, । n cAEDgMy-
-y fEkt!=yAd, s(vABAvvEdhAEp Ek\ n -yAt^ ? iEt vAQym^ । t/AEDgMy-y
EvB
}m(vAt^ । ihA=yEDgm, kto n EvB }m, ? iEt c nn । sv dopAEDnA яAy-
mAn-y EvB
}mEvqy(vAnpptt
, ।

11 sds(kAy (vsmT nm^


et
n prAgst, kAy -yo(pEttErEt p"o Enr-t, । klAl&yApArAt^ prAk^ kAy -
-yAs(v
 klAl-y tEdvqy&yApArAnpptt , । n hysEdvqyo &yApAr, sMBvEt
। pryoяnABAvAcc । GVAd
, s(vsMpAdnm
v klAl&yApAr-y pryoяnEmEt
c
nn । ast, s(vkrZAnpptt
, । t-y sttAsmvAyAnEtr
kZoktrF(yA &yA-
pArv
{yLyA pAtAcc । -v!plAB, klAlAEd&yApArsA@y iEt c
nn । ast,
-v!plABAnpptt
, । ayTA ffEvqZAEd-v!plABAT kEcdvyApAro_Ep -yAt^
11. BtEvv
k, 41

। -v!plAB-y sttAsmvAyAnEtErkt-y яEn(vAyogAcc ।


Ekc , kAy Z sMbd\ kArZ\ kAy -y яnkm^ ? asMbd\ vA ? aAdy
 ast,
sMbDAnpptt
, s(vmgFkAy m^ । n EdvtFy, । asMbd(vAEvf q
Z sv -mAt^
sv sMBvAptt
, ।
nvsMbd(v_Ep kArZ\ td
v kroEt y/ fktm^ । tTA c GVAsMbdmEp
dXAEd fkt(vAt^ GVm
v kroEt n pV\ t/Afkt(vAEdEt c
t^ । sA fEkt, f-
kyEvqyA -yAt^ ? sv / vA ? EdvtFy
 pvo ktA a&yv-TA । aAdy
 (vsEt fky

GVAdO tEdvqyA fEkt, dXAdO -yAt^ ।
Ekc , ttpVyo-tAvdB
do_gFkAy , । pr-pr&yEtr
kZAnplMBAt^ । tTA
c prAE`vdymAnt(vEBnn-y pV-y n prAgs(v\ yktm^ ।
t/
{t pryogA, । ‘ Evmt\ prAgsnn BvEt , kEtEvqy(vAt^ ’, ‘ n hyst,
kZ mE-t , kArZsMbd(vAt^ ’, ‘ n hyst, k
nEct^ sMbDo_E-t , kArZgtf-
EktEvqy(vAt^ , kArZAEBnn(vAt^ ’ i(yAEd ।
nvs(v _Ep pryogA, sEt । ‘ Evmt\ prAk^ snn BvEt , kEtEvqy(vAt^ ’,
‘ n Eh prAk^ Esd\ kt
Ev qy, , aEsdEvqy-vABA&yAt^ , prAgnpl<ymAn(vAt^ ,
aT E‡yAsAmLyA BAvAt^ ’ i(yAEd iEt c dmEn£m^ ? tEh EvroD, kT\
t^ । k-y
pErhrZFy, ? iEt c
t^ । kAy -yAv-TAdvym^ । kAyA v-TA kArZAv-TA c
Et
। tTA c s\-TAnEvf
qA(mk(v\ kAyA v-TA । tAmApt-y prAgs(vmv । pEr-
ZAmyo`y(vA(mk\ kArZAv-TA । tAmApt-y prAk^ s(vm
vEt p"dv-yA<ypgmAt^

Ekc , uktyEktEB, Ek\ kAy -y pv s(vAs(vmA/\ sA@ym^ ? ut kAyA (m-
nA_Ep ? aAdy
 EsdsADnm^ । sds(kAy vAd  tyor=ygFkt(vAt^ । n EdvtFy,
। klAl&yApArAEdv
{yLy prsg
n kAyA (mnA s(vsADn-y bAEDt(vAt^ । kAy -
(mnA_s(vsADn-y cAyAy(vAcc ।
ann ‘ kAy sMbdmv kArZ\ kAy яnyEt , n (vyt^ । tt, kAyA (m-
nA_Ep s(vmgFkAy m^ ’ i(yAEdkolAhl, pr(ykt, । kAyA (mnA s(vABAv
_Ep
kArZA(mnA s(vmA/
Z kArZ-y s(sMbDopptt
, ।
et
nAst, kArZ(v\ n sMBvtF(y tdEp Enr-tm^ । kAyA (mnA s(vAgFkA-

r_Ep kArZAnpptt
, sAMyAt^ । n Eh st aA(mAd , k
nEct^ kArZ\ d£m^ ।
nvst, kT\ km (vm^ ? st, kT\ kAy (vm^ ? i(yEp smAnm^ । ast u(pttO
42 . dý&yEvv
k,

nrEvqAZm(pdy
tEt c
t^ । nrEvqAZA(mk-yopAdn-yABAv
n no(pdyt
 । ay-
TA st u(p(ygFkAr_Ep aA(mn, kto no(pEtt, ? i(y-y pErhArABAvprsg,

t-mAt^ smvAytdk(vEn(y(vAd
, prAgst, sttAsmvAyo яEnEr(yAdc pr-
m
y-y sADkABAvAt^ bADksdAvAcokt ev pTA iEt s\"
p, । iEt BtEvv
k,

12 ajAnEvv
k,
1 l"Zm^
jAnEnv(y (v
 sEt BAv!p(vmjAn-y l"Zm^ । яFvbDk(v nAEBmt
 dgA -
EBmymAn
 aEvdyAmAyA_jAnAEdfNdvAQy  ‘ dv
 tmogZ {v t\ mQyt Z ’ 40
 nApr
 EvvmAyAEnvEtt, ’ 41 iEt r(yA b
‘ BycAt }hmjAnEnv(y (vsMBvAt^ । ‘ loEh-
tfklk ZAm^ ’ 42 i(yAEdr(yA !pE‡yAEdprtFt BA v(vsdAvAcc l"Zsmvy, ।
b
}hmjAnprAgBAv
_Et&yAEptvArZAy BAvpdm^ ।

2 ajAn
 prmAZAEn
nvjAnsdAv
 n mAnm^ p[yAm, । udAhtrt rypr(vAt^ । ‘ ahmj, mAm-
y\ c n яAnAEm ’ i(yAd
, pr(y"-y jAnABAvEvqyk(voppttErEt । uQyt

f, ’ 43 , ‘ p\-(vAEdv(v-y sto_EB&yEktyogAt^ ’ 44 i-
। ‘ tdgZsAr(vAt^ tdvypd
(yAEdnA s/ktA яFv-y jAnAndAdyA(mk(v\ prEtpAEdtm^ । tcc dAnF\ nAnByt
iEt cAnBvEsdm^ ।
 pryog, ‘ tt^ k
ev\ E-Tt nEcdAvt\ BEvtmh Et , prEmt(v
 s(ynpl<ymA-
n(vAt^ । yTA prEmto GV, aDkAr Z ’ ‘ jAtA vA яFv, -v!pAvrZBty-
E(kEcdm ykt, , jAt(v
 s(yEp -v!pAjAt(vAt^ । yo jAt(v
 sEt tdjAtA s
40
?
41
tAvtropEnqEd 1 - 10
v
42
t  10 - 10 - 1 , mhAnArAyZopEnqEd 9 - 2 , v
{EttrFyAryk tAvtropEnqEd
4-2
43
}hms/m^ 2 - 3 - 29
b
44
}hms/m^ 2 - 3 - 31
b
12. ajAnEvv
k, 43

tdAvrZyE(kEcdm vAn^ । yTA aDkAr-To 


dvdtt, GVjAnprEtbDkADkA-
rAEdnA ’ i(yAEd ।
n c &yAsgAEdnA_TA trtA । &yAsgABAvdfAyAm=ynplMBAt^ । n hynAdO
s\sAr
 "ZmEp En&yA sgo n
Et fkyt vktm^ । at-tdEtErkt\ mAyA_EvdyAprk-
EtEr(yAEdfNdAEBD
ym^ aydv EkmEp dý&ymgFkt &ym^ ।
‘ anAEdmAyyA spt, ’ 45 i(yAdyAgmAcA/ shAyA BvEt ।

3 ajAn-yAvrZ(vsmT nm^
nvnAdyjAnmEp -vprkAfc{ty\ kTmAvZoEt ? n Eh dFpprkAfmDkAr aAv-
ZoEt । Ekc , ajAn\ яX(vAnn -vt, kAy "m\ iEt t-y kTmAvrZ(vm^ GVt
?
a/oQyt । yTA skt k(vsADkAnmAnn EsdynnFvr, 
hto, p"Dm tAblAdB-
DrAdyf v EsdyEt , n(v/ prmAZAtrAp
qяgEnnmA ZAnklfEktjAnAEdmAn "A ।
tT
hAEp prEtbDksADkAnmAn
 EsdydjAn\ 
hto, p"Dm tAblAt^ -vprkAfc
{t-
yAQCAdkfEktmd
v EsdyEt । n t(prmAZAtrAp
"A । yTA vA -vymc
tnmy,
}mEt , tTA_c
ay-kAtEflAsEnnDAnAd^ B n ’ 46
tnm=yjAn\ ‘ bDko BvpAf
iEt vcnAt^ -vAtg tBgv(sEnnDAn
n яFv\ s\sAryEt ।
aDkAr-(vnmAnn {rp
#y v । ‘ ah-
Z pr(y"Esd, । ajAn\ tktAnmAnAd
mj, , mAmh\ n яAnAEm ’ i(yAEdsAE"pr(y"-y pr
ZAngFkArAEdEt v
{qMym^

4 anAd
r=yjAn-y EnvttyppEtt,
nv
vmjAnmnAEdBAv!p\ c t^ , EvnAEf n -yAt^ । ‘ EvmtmjAn\ n Envt t
,
anAEdBAv(vAt^ , ggnvt^ ’ iEt pryogsMBvAt^ । a/oQyt  । anAd
rEp Env-
nApryoяkmnmAnm^ । Envt kABAv!popAEDykt\ c । ‘ BycAt
ttO bADkABAv 
EvvmAyAEnvEtt, ’ 47 iEt r(y
{v Envt ksdAvprEtpAdn n sADn&yApk(vEnv-
yAt^ । at ev ‘ ajAn\ Envt t  , Envt kv(vAt^ ’ i(ynmAnd£\ c ।
n ‘ ajAn\ Envt kfym^ , anAEd(vAt^ ’ iEt Enr-tm^ । ‘ EBdyt
et  hd-

45
mAXkopEnqEd 2 - 8
46
Ev ZtttvEnZ yodAhtprmAZvcnm^
47
tAvtropEnqEd 1 - 10
v
44 . dý&yEvv
k,

yg  sv s\fyA, ’, 48 ‘ BycAt
}ET, ECdyt  EvvmAyAEnvEtt, ’ 49 i(yAEdr(yA
bADAt^ ।
yTA dvZkAdO pVAdAEvvopAdAnnAfpryktnAfAyog
_Ep t(s\yognAfprykt-
nAfo EdvtFyprkAro_<ypgt, । tTA_nAd nA fo ttFyprkAro=ynst &y, । nn
ko_sO ttFyprkAr, ? iEt c
t^ । prAgBAvAdAEvv -v!p@v\s!po EvnAf, iEt
ghAZ । sAd
BA v!p-yopAdAnmA/(vApEtt!p, -vopAdAngtottrAv-TAEvnAf,
। anAd-t -v!p@v\s ev
Et &yv-Topptt, ।

5 ajAn-y prAEtE-vk(vEn!pZm^
km^ ?
nvTA=yAvrkmjAn\ Ekm km^ ?
utAn aAdy  vngtm^ ?
_Ep Ek\ sv яFv
{kяFvpyA ptm^ ? nAdy, । ‘ EBnnAc EBnnDmA c ’ 50 i(yAEdnA_ngtDmA ngF-
ut
kArAt^ । EdvtFy
 tt^ Ek\ smAnAEDkrZn
{v jAn  ? ut &yEDkrZjA-
n Envt t
nAEp ? aAdy
n _jAnAry(v nAEBmtяFv-y yAvdbýhmjAn\ tAvd(pnnjAnAnAmEp
s\sAEr(v\ -yAt^ । t>яFv-y b }hmjAno(pttyntrmjAnnAfnottrkAl
 s\sA-
rkToQC dprsgAcc । at ev n EdvtFy, । kthAnAktA<yAgmprsgAt^ । n
EdvtFy, । gOrvApAtAEdEt c
nn ।

‘ aя
 
dv prktF d£
 nq prAEtE-vk\ E-Tt
 ।
-vgZAQCAEdkA (v kA prmAQCAEdkA prA ॥ ’ 51

i(yAEdnA prEtяFvmjAndvy-y prEmt(v


n gOrv-yAdoq(vAt^ ।

6 anAEd(vpEr kAr,
nn EkEmdmnAEd(vm^ ? Ek\ prAgBAvAprEtyoEg(vm^ ? Ek\ vA kArZfy(vm^ ?
_Ep Ek\ -vprAgBAvAprEtyoEg(vm^ ? Ek\ vA_yprAgBAvAprEtyoEg(vm^ ?
aAdy
aAhoE-vt^ prAgBAvmA/AprEtyoEg(vm^ vA ? aAdy
_Ep Ek\ -vprAgBAv, prEmt, ?
ut n ? aAdy  ajAnprAgBAv-y prEmt(vAt^ prEtyoEg(v\ t/ prEsdEmEt kT\
tdBAv, । n EdvtFy, । -vprAgBAvAprEsdO t(prEtyoEg(vABAv-y djA n(vAt^
48
aATv ZopEnqEd 4 - 10
49
tAvtropEnqEd 1 - 10
v
50
an&yAHyAn 2 - 2 - 124
51
?
13. tmoEvv
k, 45

। n EdvtFy, । GV-yAEp pVprAgBAvAprEtyoEg(v


nAnAEd(vApAtAt^ । ttFy
 Ek\
mA/fNd, kA(-y vAcF ? ut &yAvEttvAcF ? aT aABAsAnABAssAMyvAcF ?
nAdy, । GV-y -vprAgBAvprEtyoEg(v
 GVAEdsklprAgBAvAprEtyoEg(v
nAnA-
Ed(vAptt
, । n EdvtFy, । prAgBAv@v\soByprEtyoEgEn GV
_Et&yAEptprsgAt^
। n ttFy, । aAkAfAEdprEtyoEgkprAgBAv-yAlFk(v n prAgBAvsAmAy-y
bA pAroEptDmsAmAy-y _Ep -vkArZfy(vm^ ? aykAr-
vAs(vAt^ । EdvtFy
Zfy(v\ vA ? i(yAEd EvkS=y tEnnrAsprkArcohy, ।
a/oQyt  । prAgBAvAprEtyoEg(vmnAEd(vm/ EvvE"tm^ । nc t(p"okt-
EvkSpAsh(vdoqprsEkt, । -vprAgBAv-yAprEsd-y
{v EvvE"t(vAt^ । tt^ Ek\
_BAvo_Ep n -yAEd(yTo EvvE"t, ? Ek\ vA -vprEtyoEgn
prEtyoEgno_s(v
as(v t>jAnopAyABAv  prEtyoEgjAnpv kmBAvjAn\ n -yAt^ ? iEt । nAdy,
। prAgBAv@v\syo, prEtyoEgs(vn &yAvtt
_=y(ytABAv-y tn &yAptyBAvAt^
। a(ytABAvo Eh pr(yt -vprEtyoEgno_s(vm
vAp
"t
 । prAmAEZkprEtyo-
EgkA(ytABAvAngFkArAt^ । n EdvtFy, । GVAdO -vprAgBAvprEtyoEg(vdf -
nAjAnAEd-vprAgBAvprEtyoEgv-t(vAdVvt^ ’(?) i(ynmAnABAs, । -vprAg-
n
BAvprEtyoEg(vArop
ZAjAn
 tdBAvprtFEtsMBvAt^ । prEtyoEgtAvQC
dkEvEf-
£prEtyoEgprmA(v-y gOrv
ZABAvjAnkArZtAvQC dkkoVO prvfABAvAt^ । ev\
-vkArZrEht(v\ -vo(pEttrEht(vEm(yAdFEn anAEd(vEnv cnAyhyAEn । ev-
m
v En(y(vmEp @v\sAprEtyoEg(v\ -vEvnAfrAEh(y\ c
(yAdyhnFym^ । yToktm^
-

‘ GVAdO prEmtA tAvt^ prAgBAv


n ykttA ।
aAro=y bEdpv sA ggnAdO EnEq@yt  ॥ ’ 52
iEt । i(yjAnEvv
k, ॥

13 tmoEvv
k,
1 dý&y(vsmT nm^
aT tmo En!=yt
 । t-y dý&y(v
 KSvy  । tmo n dý&ym^ , aEp
 EvprEtpdyt
t aAlokABAv ev । ayTA gOrvprsgAt^ । Ekc , id\ tddý&y\ En(ymяym^ ?
52
?
46 . dý&yEvv
k,

utAEn(y\ яym^ ? nAdy, । prdFpAropZAEdnA_DkAr-y @v\sdf nAt^ । tnnAf -


 tdpAdAn\ vkt&ym^ । tt^ Ek\ En,-pf dý&ym^ ? Ek\ vA
no(pEttdf nAcc । EdvtFy
-pf vddý&ym^ ? nAdy, । En,-pf dý&y-y dý&yAtrArMBk(vAdf nAt^ । n EdvtFy,
। tmso En,-pf dý&y(v
n -pf vddý&yopAd
y(vAyogAt^ । n Eh pETvFяAtFy\
GVAEdEvяAtFyяlAdypAdy\ d£m^ । t-mAdyAvddt!pvtt
я,s\sgA BAv-tm, n
dý&yAtrEmEt pv p"s\"
p, ।
a/oQyt । tmo En,-pf dý&ym^ । tdArMBktm,s#mBAvo_Ep En,-pf ev
। En,-pf dý&y-y dý&yAtropAdn(vAdf n\ (vpryoяkmv । n Eh !pAEdg-
Zvto dý&y-y -pf pr(y"\ vAyory/ d£Em(y
tAvtA prmAZEvzd-tdgt-pf -y
pr(y"(vABAv, -vFkt, ।
Ekc , ‘ nFl\ tmclEt ’ i(ybAEDtpr(yyblAt^ tmEs !pAEdEsdyA dý&y-
(vEsEd, । rAmAyZ  hnmQCAyAyA\ ‘ vAyp/AnyAEynF ’ 53 iEt , ‘ dfyoяn-
Ev-tFZA ’ 54 iEt , ‘ CAyAyA\ sghFtAyAm^ ’ 55 iEt c , BAgvt  ‘ tm, sGor\
ggnQCd\ mhEdvrAryn^ BErtr Z proEcqA ’, 56 ‘ pkFBt\ Eh EtEmrm^ ’, 57 ‘ aT
pv tBt\ tt^ ’ 58 i(yAEdnA c E‡yApErmAZsg~hZc‡EvdAy (vkAEWyAEdnA c
dý&y(vEsEd, । n hyBAv, kvEcdýpE‡yAEdmAn^ d£, rto vA ।
ydyEp En,-pf dý&y
_Ep E‡yAEd, kAEWyAEdn d£, । tTA_=yd£Evf
qA-
EdnA [pf vdý&ys\yogAEdnA vA tdppnnm^ । ayTA krkAd
я lяAtFy(vAdy-
EsEdprsg, । aBAv(v
_t dý&yAtrs\yogAsMBv
n tdnppEttr
v । l"Z\ t
prkAfEvroED(v
 sEt BAv(v\ vA । En-pf (v
 sEt E‡yAv(v\ !Ep(v\ vA jAt&ym^

2 pT?dý&y(vsmT nm^
ev\ tmso dý&y(v
 Esd  tmo n mht^ nA=yhkAr, । ahkAropAdAn(vABAvAt^ ,
iEdýyopAdn(vABAvAcc । nApFEdýyAEZ । jAnAEdsADn(vABAvAcc । nAEp mA/A,
53
‘ vAyp/AngAEmnF ’ vASmFEkrAmAyAZ  1 - 76 ,
 sdrkAX
54
vASmFEkrAmAyAZ  1 - 75
 sdrkAX
55
‘ CAyAyA\ ghymAZAyAm^ ’ vASmFEkrAmAyAZ sdrkAX  1 - 183
56
BAgvt 10 - 100 - 58
57
?
58
?
14. kAlEvv
k, 47

। aAkAfAdynpAdAn(vAt^ । nAEp BtAEn । fNdAEdmA/Aяy(vABAvAt^ । nA-


=yjAnm^ । jAnEnv(y (vABAvAt^ । nAEp kAlAEd, !pAEdm(vAEdEt pErf
qAt^
dý&yAtrm^ ।

3 EvBAg,
tEddvEvDm^ । En(ymEn(y\ c । En(y\ s#m!pm^ । aEn(y\ kAy !pm^ । tcc
k
vl\ prkEts#m{
rvAr<yt
 । n t prAktA\f
{zpcFyt
 । EnEbXEnEbXtr(vAEdk\
t dý&yAtrs\yogopAEDkm^ । at ev n t/ s\s£As\s£(vEvBAg, ।

4 EvroDpErhAr,
‘ mhAnh\ ।
bEdm n, KAEn df mA/A BtAEn pc c ॥ ’ 59
{, ’ 60
‘ abE`nrnlo_h\kmhtt(vgZ/y

yttApErgZnprm^ । Ekt , aXopAdAn(v-y dfottr(v-y


iEt vcn\ n dý&y
vA pErgZnprm^ । at-t/ tmso_pErgZn\ n doqAy । ayTA kAld fv-
ZA (mAdFnA\ t/ApErgZnAt^ tdEsEdprsg iEt । iEt tmoEvv
k, ।

14 kAlEvv
k,
1 l"Zm^
atFtAEd&yvhArh
t, kAl, । n c
vrAdAvd£AdAvEp kAy mA/h
t(vAdEt&yA-
Ept, । atFtAEd&yhAr\ pr(ysADArZh t(v-y EvvE"t(vAt^ । asADArZ\ c n
n ‘ BvEt BAvA BtAnA\ mtt ev pTE`vDA, ’ 61 i(yAEdnA Ivr-y
prk£(vm^ , y
prk£kArZ(vAt^ tddoqtAdv-Lym^ । Ekt EvfqDm Z kAy Evf
q\ prEt 
ht(vm^
। Ivr, kAy mA/\ prEt Ivr(vAEdsADArZDm  Z
{v 
ht, । n pn, EkEct^ kAy -
Evf
q\ prEt tdgtEvf
qDm
 Z । kAl-y kAy mA/\ prEt kAl(v!psAmAy
n !p
Z

ht(v
_Ep atFtAEd&yvhAr!pkAy Evf
q\ prEt atFtkAl(vvt mAnkAl(vAEd-
Evf
q!p
Z{v 
ht(vEmEt kAl
 l"Zsmvy, ।
59
tttvsyAn -9
60
?
61
gFtA 10 - 5
48 . dý&yEvv
k,

2 kAl-v!pm^
‘ atFtAEd&yvhAr, EkEcdvlMbn, &yvhAr(vAt^ , GVEd&yvhArvt^ ’ i(yn-
mAnAt^ kAl-v!pEsEd, । n c GVAEdnA_TA trtA । vt mAnGV_Ep atF-
tAEd&yvhArprsgAt^ । y-t t-y GVAd
rtF(vAEdGVk, Evf
 yAEtErkt, s ev
kAl, । s c "ZlvAdy\fop t, । "ZlvAdyc pr(y
kmktrF(yA prmAZv ivA-
ntA\fop
tA, । a\fAc EvnAffAEln, pr(y
k\ &yApkAc । EvBv iEt yAvt^ ।
EvB(v\ cAg

} En!=yt । "ZlvAEdsmdAyA(mk, kAl-t anAEdEn(y, । ‘ idA-
nF\ kAlo nAE-t ’ i(yAEdprtFt
&yA GAtAt^ । kT\ tEh "ZlvAdFnA\ sAdyEn(y(v\
tdA(mk-y kAl-yAnAEd(v\ vA GVt kTm^ ? n Eh sAdyEn(y(vvdv"smdA-
yA(mk-y vn-y hynAEdEn(y(v\ d£EmEt c
t^ । EdvEvD\ hynAEdEn(y(vm^ ।
-v!pt, prvAhtc
Et । sAdyEn(y"ZlvAdyA(mk-y kAl-y -v!pto En(y-
(vAsMBv
_Ep prvAhto_nAEd(v\ En(y(v\ y>yt
 ।

3 prvAhto_nAEd(vpEr kAr,
nn EkEmd\ prvAhto_nAEd(vm^ ? prvAho_nAEdEr(yT iEt c nn । prvAh, Ek\
 ? ut n ? aAdy
prvAEh<yo EBdyt  prvAEhEBnn, prvAh, prvAEhEBz(pdyt ? ut
jA=yt ? aAdy
 prvAEhяy, prvAh, kTmnAEd, -yAt^ ? EdvtFy
 Ek\ prvAEhnA\
k\ jApk(vm^ ? ut EmEltAnAm^ ? nAdy, । ek
pr(y {kprvAEhdf n_Ep prvAhb-
EdprsgAt^ । n EdvtFy, । tqAmAftrEvnAEfnA\ ‡mBAEvnA\ m lnAsMBvAt^ ।
nAEp EdvtFy, । sAEdprvAhyEBnn-y prvAh-yAnAEd(vAyogAt^ ।
uQyt
 । EdvtFy p" evArFyt
 । n Eh prvAEh<yo_EtErkt, prvAh, GVA-
Ed<y, pV iv d[yt  । sяAtFyAnA\ prvAEhZAm
v pvA prkAlvEtt(v
nopAEDnA
prvAhfNdAT (vAt^ । d£cr\ c
{tt^ । ekd
f-T(vnopAEDnA_nkv"AZAm v vnf-
NdAT (vdf nAt^ । yToktm^ -

‘ prvAh iEt gFyt


 sяAtFyA, prvAEhZ, ।
kAl }-tA, nAnAv"A vn\ yTA ॥ ’ 62
nopAEDnA g

iEt । t
qA\ cAnAEd(v\ ekprvAhm@ypEttAn
kprvAEhprEtyoEgkprAgBAvAvEQCnn-
kAlAvEtt(vAnEDkrZpr@v\sprEtyoEgprvAEh(vm^ । ekprvAhm@ypEttA, y
 a-
62
?
14. kAlEvv
k, 49

n
k prvAEhZ, t(prEtyoEgkA, y
 prAgBAvA, tdvEQCnno y, kAl, tdvEtt-
(vAnEDkrZ, yo @v\s, t(prEtyoEgprvAEh(vEm(yT , । tTA c
{kprvAhm@yp-
EttAn
kkAlprAgBAvAvEQCnnsgA dy"ZvEttkAl@v\sprEtyoEg(v\ kAl-yAE-t ।
sgA dy"Zpv "Z
q kAlsdAvAt^ । n hFdAnF\ kAl, nA-tFEt fkyt  vktm^ ।
&yAht(vAt^ । GVAdO GVAEdprvAhm@ypEttGVprAgBAvAvEQCnnsgA dy"ZkAl-
vEtt@v\so n GV@v\s, । sgA dy"Zpv "Z
q GV-yABAvAt^ । n c tdBAv
 tdv\so
y>yt  । n Eh prlykAl  GVo_E-t । sklkAy @v\s!p(vAt^ t-y । at ev
t(prEtyoEg(vABAv iEt n l"Z-yA-y t/AEt&yAEpt, ।
ydyEp kAmkmA 
d, prvAhto_nAEd(v\ t/ t/ &yvhrFyt iEt t(sAmAyAd-
rEp tdvAQym^ । tTA_Ep En(yAEn(y\ E/DA proktm^ -
VAd

‘ En(yA v v c ॥ ’ 63
dA, prAZAdyA, kAl, prkEtr

i(y/ VFkAktokt\ ‘ ekd


fno(pEttEvnAfvttv
 sEt ekd
fn tdBAv!p\ kA-
lmA/En£\ prvAhto_nAEd(vm^ ’ a/ EvvE"tm^ । n c d\ kAmkmA EdsADAr-
Zm^ । at ev prAgBAvAvEQCnnkAlvEtt@v\sAprEtyoEg(v
n kAmkmA 
d&y dAs,
। GVAd, sяAtFyGVprvAhm@ypEttAn
kGVprAgBAvAvEQCnnsg EdvtFy"ZAEd-
!pkAlvEtt(v
n tdv\s-yAEp sMBv
n pnrEt&yAEptvArZAy ndvyopAdAnm^ ।
uktGV@v\s-y sgA dy"ZmAdAy prAgBAvAvEQCnnkAlAvEtt(vsdAvAdvEt tn
tdydAs, ।
nn pv sgF yGV@v\s-yoktprAgBAvAvEQCnn
{t(sgA dy"ZvEtt(vAt^ GV
_Etpr-
sg, । m{vm^ । ekprvAhm@ypEtt(v-y @v\sEvf qZ(v-yAEp -vFkArAt^ ।
pv sgF y@v\s-t n
{t(sgF yprvAhm@ypEtt, । n c {v\ kAl
 prvAhdv
{Ev@ymE-t
। prly_Ep kAlpr\prAyA EvQC dABAv
n t(prvAhdv
{Ev@ykSpAnAsMBvAEdEt n
kEcddoq, ।

4 kAl-yAKX(vEnrAkrZm^
 t , ek evAKX, kAl, -vt, । n t "ZlvdyntA\fop
ay t, । Ekt
sy pEr-pdAdypAEDno(pnnA\fB

dn "ZlvAEdsjA, lBt  । ayTA sAvy-
v(vnAEn(y(vprApt
Er(yAh, । tnn । "ZlvAdyEtErktAKXkAl mAnABAvAt^ ।
63
-8
tttvsyAn
50 . dý&yEvv
k,

pr(ytoktrF(yA "ZlvAdFnA\ sAE"v


dy(v
n -vABAEvk(vAvgmAt^ । upAD
, -vto
EvdymAnBdjApk(v do(pAdk(v\ nAE-t , ayoyAryAEdEt v"mAZ(vAcc
_Ep B

5 EvBAg,
tm iv kAlo_Ep fdprkEts#m {rvArND(vAnn s\s£As\s£EvBAgvAn^ । n vA
frFr
EdýyEvqyAEdEvBAgvAn^ । Ef£mnpdm v v#yt  । iEt kAlEvv k, ।

15 
dfEvv
k,
1 l"Zm^
a&yAktAkAf, EdEg(yAEdfNdAEBD
yo 
df, । s c BtAkAfAEdnn ev ।
EvBEn (y, antA\fvAn^ ।

2 EvB(vpEr kAr,
nn EkEmd\ EvB(vm^ ? sv gt(vm^ ? ut sklmt dý&ys\yoEg(vm^ ? nAdy, ।
sv gt(v\ Eh sv
 q EvdymAn(vm^ । n c
dmAkAf
 sMBvEt । GVAdFnA\ m@ym-
pErmAZ(v n tdvtt , । ‘ Evmt\ m@ympErmAZ\ tdvEtt-
rAkAf-y t(pErmAZprApt
(vAt^ , yd^ ydvEtt tt^ t(pErmAZm^ । yTA prAd
fpErZAmBtlAEdvEttGVAEd ’
iEt pyogsMBvAt^ । n c £ApEtt, । En(y(voEktEvroDAt^ । ‘ EvmtmEn(y\
m@ympErmAZ(vAt^ GVAEdvt^ ’ iEt pryogAt^ । n EdvtFy, । kAlB
dnAnkm-
t dý&ys\yog-y GVAEdsADAry
n{kE-mnn
v kAl _n
kmt dý&ys\yog-y Evzd(v
-
nAkAf
_sMBvAt^ । n hy
{km
v v-t ygpd
vAn
kv-tEB, sMbd\ fkyEmEt c
t^

a/oQyt
 । a/Adyp"o Enrvdy, । tTA Eh । aZ(vmh(vm@ympErmAZ(vA-
dFnAmAp
E"kAZA\ sv / sMBvAnn kvEcEdvrAEt, । at ev prmAvAkAfAdF-
{vm(pAdEvnAfprAEpt, ‘ Evmtm(pAdEvnAfF , sA\f(vAt^ ,
nAm\fA antA, । n c
GVAEdvt^ ’ iEt pryogs\BvAEdEt vAQym^ । a\fo Eh EdvEvD, । upAdAnAvy-
vAEdpyA y, , ekd
fA(mko pr, । t/Ady-yo(pAdEvnAf&yApt(v _Ep EdvtFy-y
sA\f
q яFv q &yAptyBAvAt^ । at ev cAnmAn\ sopAEDk(vopAEDg }-tm^ ।
‘ ih p"F ’ ‘ n
h p"F ’ i(yAEdpryogpr(yyA<yAm\f-yAkAf
 dvA r(vAt^ p" sA-
15. 
dfEvv
k, 51

DnA&yApktA । pV-y tt!popAdAnBto_\f, h-tEvt-(yAdyA(mk, KXpV,


td
kd
fBto_\f, iEt pr(yypryogA<yAm\fdv
{Ev@y-y dvA r(vAcc
(yAEd prpEct-
my/ ।
tTA c , m@ympErmAZ(vAdyApAdAn\ Ek\ k(sn-yAkAf-y ? ut td\f-y ?
nAdy, । k(sn-yAkAf-y svA tg t(vgB sv vEtt(vABAv
nApAdkAEsd
, । n
EdvtFy, । aApAdy-yAEn£(vAEsd
, । aAp
E"km@ympErmAZ-y prmAvAdAvEp
sdAvnAEn(y(v&yAptyEsd
, tdApAdnAsMBvAt^ । prmAZEh -vA\fAp
"yA nAZ,
। -vkAy dvyZkAp
"yA n mhA\c । aZ(vmh(vyorBAv sEt pErmAZvttv\ m@ym-
pErmAZvttvm
v nAyEd(yktmD-tAt^ । aEn(y(v
 EvnAfkArZsAmg
}FsdAv-y
pryoяk(v rpryoяk(vAt^ sopAEDk\ cAnmAnm^ । ‘ aAkAf,
n m@ympErmAZAd
sv gtc En(y, ’ 64 i(yAEdnA En(y(vAvgmAt^ kAlA(yyApEd£, ।
at ev EdvtFyp"o_Ep Enrvdy, । yTA ek ev GV, prAQy n pzq
Z
ygpd
v prA`BAvpr(y`BAv!pA\fB
 kdý&ys\ykt, , tT
dnAn {ko_=yAkAf, -vA\f
{r-
n
kdý&ys\ykt i(ygFkAr
 bADkABAvAt^ । tTA c sv gt(v\ sv mt dý&ys\yoEg(v\
vA EvB(vEmEt Env cn\ s-Tm^ ।
l"Z\ t ayAntg t(v!p\ prmmh(pErmAZvttvm^ । ydypFdmAkAfkAl-
q ct v =yE-t । tTA_Ep ‘ kAlAdyy(v
prktFvr  sEt ’ iEt Evf
qZAnn doq,

3 a\fAnA\ -vABAEvk(vsmT nm^


ytt kEcdAh “ aAkAf
 B v ’ । ‘ ih p"F ’ ‘ n
do nA-(y h p"F ’ i(yAEdpr-
d, । Ekt GVmWAdypAEDkt ev ” i(yAEd ।
tFEtgocr-t n -vABAEvko B
tdyktm^ । tTA Eh । GVAkAfB n , mWAkAfB
do GV n , prAkArAfB
do mW d,
Z , upvnAkAfB
prAkAr n , EgyA kAfB
d upvn do EgErZA । ev\ tttdAkAfB
d,
tttdpAEDnA kt i(ykt\ -yAt^ । t/opAD
, kvEcd=ynvE-Tt-y B dk(vAyog
n
t-yArygv  , n k(snAkAf-tdAry, । EnzpAEDkAkAf-yA-vABAEvk(vpr-
qZ
sgAt^ । nA=yAkAf
{kdf, । t-y -vABAEvk(v  prEtjA&yAGAtAt^ । upAEDkt
aAkAf
{kd
f -vy\ E-T(vA -vAvEQCnnAkAfB
d\ яnytF(y
q ev p"o_vEf yt


64
?
52 . dý&yEvv
k,

 E-T(vA GVAkAf\ яnyn^ , -v-yAv-TAnEsdyT GV,


tTA c GV, mWAkAf
-vymv mWAkAf\ яnyEt ? ut mWopAEDяymWAkAf  -vy\ E-T(vA GVAkA-
f\ kroEt , mW-t GVAkAf
 E-T(vA mWAkAf\ kroEt ? Ek\ vA mW, -vAy
n
prAkAropAEDnA kt  E-T(vA mWAkAf\ kroEt , mWAkAf
 prAkArAkAf  E-T(vA
GV, GVAkAf\ kroEt , tE-mnn v GVAkAf E-T(vA prAkArAHy upAED, prAkA-
rAkAf\ kroEt ? aAhoE-vt^ GVAHy upAED, mWAHyopA@ytrkt  mWAkAf
E-T(vA mW-tpA@ytrkt  E-T(vA , prAkAr-tpvnAHyopA@ytr-
 prAkArAkAf
kt
 upvnAkAf  upvn\ copA@ytrZ EgErZA kt
 EgyA kAf E-T(v(y
v\ t/
upA@ytrprd
f dAn^ kv Et ? nAdy, । aA(mAr-
q E-T(vA -v-vAvEQCnnAkAfB
yAt^ । n EdvtFy, । ayoyAryAt^ । n ttFy, । c‡kAryAt^ । n ctT , ।
anv-TAnAt^ । y-mAd vmOpAEDkB
do d£, t-mAt^ -vABAEvkB
do_<ypgt&y,

nv
v\ GVmWAdyAkAfB ?
d, upAED\ EvnA_Ep kto n jAyt iEt c
t^ ।
s#mbd
, prAj-y ttt(prd
fB
djAn "ABAvAt^ , s#mbEdrEht-y t mYb-
 tdp
Ed(vAd "AyAmEp doqABAvAt^ । tdktm^ -
v tdp

‘ EvdymAn-y B
d-y jApko n
{v kArk, ।
upAEDd £pvo Eh K dfAtr-y s, ॥ ’ 65
_Ep 

i(yAEd । iym
v rFEt, kAlAvyv-y "ZlvAd
v ZA 
dc -vABAEvk(v
 EvB(v

cAnsD
yEt ॥ iEt 
dfEvv
k, ॥

16 vZ Evv
k,
aT vZA En(yA, , sv gtA, , &yEktB
dfyA, , dý&yA(mkA, , aAkAfAErtAc
। nn ‘ fNdo_En(y, ktk(vAt^ ’, ‘ fNd, ktk, uccArZAvy&yEtr kAnEv-
DAEy(vAt^ ’, tTA ‘ fNdo_sv gt, sv /Anl<ymAnkAy (vAt^ ’, tTA “ fNd, n
dfy, , ‘ tAro gkAr, ’ ‘ mdo gkAr, ’ i(yAEdprtFEsdEvzdDmA EDk-
&yEktB
rZ(vAt^ , dhntEhnvt^ ” i(yAdynmAnEvroDAt^ n En(y(vAEd/ymgFkt fkym^
। Ekc , En(y(vAt^ sv doplENDprsg, , sv gt(vAEdvprk£AEdsv pzq
{zplEND-
prsg, , &yEktB  qA\ vZA nAmplENDprsg, , i(yplEND/yApAdn\
dABAvAt^ sv
65
 4,5
upAEDKXn
16. vZ Evv
k, 53

dvA rm^ । ‘ nAEp fNdo dý&ym^ , sAmAyvttv


 s(y-mdAEdbAhy }Ahy(vAt^ ,
Edýyg
!pAEdvt^ ’ i(ynmAnEvroDAt^ , iEt c
t^ ।
a/oQyt  । fNdmA/-y p"(v  sv
 v
tq pryog
q @vyA(mkfNd
qktsA@yA-
gFkAr
ZA\ft, EsdsADnm^ । vZA (mkfNdmA/-y p"(v_=ykth
tnA\ -v!pAEs-
Ed, । ncoccArZяy(v
n ktk(v\ sA@yt iEt । t-yA=yEsd
, । ncoccArZA-
vy&yEtr
kAnEvDAEy(vAt^ tE(sEdErEt vAQym^ । vZ -v!p
 tdBAvAt^ । vZo
Eh n -v!p
Z jAyt
 । Ek(vDkArAvtto GV, -vjAn -v&yjkAlokmp "t ।
tTA vZ , -v&yjk@vEnmp"t । tTA coccArZAvy&yEtr
kAnEvDAn\ ktk(v\
c @vnrv , n vZ -y
 Et aAdyo 
htrEsd ev ।
n ‘ u(pnno gkAr, ’ ‘ n£o gkAr, ’ iEt prtF(yA nAEsd iEt Enr-tm^
et
। vZ -yAnAEd(vAt^ । t(prtFt
v Z Evqy(vAnppttyA tEdvf
qZFBt@vEnEvqy-
(vopptt
, । nc sA"AdvZ En£tyo(pAdEvnAfyo, prtFEtEvroD iEt vAQym^ ।
@vEnEvEnm kt-y k , । ‘ -vgo @v-t, ’ i(yAdAEvv ‘ sEv-
vl-y vZ -yAprtFt
f
qZ Eh ’ iEt yAy
n Evf
qZmA/Evqy(vopptt , । ‘ fNdo_En(y, rAvZ(vAt^ ,
fNdvt^ ’ iEt s(prEtp"o 
ht, । ev\ EdvtFyo 
htrEp an kprd
fq go£c(vrA-
Edq E-Tt
{rn
k{, pzq
{v Z -y ygpdpl<ymAnkAy (vAdEsd ev ।
ev\ EvzdDmA ZA\ tAr(vmd(vAdFnAmktrF(yA vZ &yjk@vEnDm (v
n vZ D-
htrEsd, । ‘ so_y\ gkAr, ’ iEt pr(yEBjApr(y"bA-
m (vABAvAt^ ttFyo_Ep 
EDtc ।
ctTo _Ep ‘ fNdo dý&y\ sA"AEdEdýyg
}Ahy(vAt^ GVvt^ ’ i(yAdynmAn
n s(pr-
EtpE"to_pryoяkc ।
yccoplEND/yApAdn\ td=yApAtrmZFym^ । tTA Eh । vktkW-To vAy,
tttdvZo ccArZAnklprytnodbd, ur,kWprBtFEn -TAtAEn prA=y tdgtBtAkAf-
mpAdAnFk(y vZ &yjk@vyA(mk\ fNdm(pAdyEt । tt, vFcFtrgyAy
n
kdMbmklyAy n vA EdvtFyAEdfNdAn^ rot, ro/py tm(pAdy ro/gt@vEn-
nA sh tttdvZ g
}hZprEtbDkro/gtEtEmrvAymphEt । tt, pr"FZprEtbDk\
sEnnk£pzqro/\ vrZ\ ghAEt ।
tTA c vZA , prEtEnyt&yjk&ygyA, । ayoplENDkAl
_y-yAnplMBAt^
gDAEdvt^ । ev\ ‘ @vny, -vg }AhyvZ EnyEtmt, tdgrAhk(v sEt t>яAtF-
}Ahk(vAt^ , GtAEdvt^ ’ i(ynmAn
yAtrAg n vZA dFnA\ prEtEnyt&yjk&yy-
54 . dý&yEvv
k,

(vAEdEsdO , yTA_DkArE-TtGV!pk\kmgDAEB&yjkyorAlokGtyoryt-
rsdAvkAl {vAEB&yEkt, , n t tyo, , nAEp sv dA , nAEp sv
_ytr-y  qAm^ ,
tT
hAEp vZo ccArZAnklprytnodbdvAyяyo yo @vEn, ydA ydFyro/-T-y
ydvZ g
}hZprEtbDk-y EtEmrvAyorphArk, s @vEn, td
{v t(pzq\ pr(y
v t-
{vAEB&yjk, , nAy-y
dvZ -y  kTmplEND/yApAdnm^ ?
Et EnymAryZ
nn yAvt, prEtbDkA, vAyEvf
qAdy, t
qA\ c EnrAskA, @vny, tAvt,
t
 cAyoyAskFZ kAy krA, -v-vkAy
 tttdvZ g
}hZ!p
 t(prEtbDkEnrsn
 c-
 i(yAEd bhkSpnAt^ kSpnAgOrv\ kt aAryZFym^ ? iEt c
"qA, nAykAy t^

v y, , vZ smdAyA(mkc
d-tAvdnAEdrpOzq Et v#yt
 । vZA nAmnAEdEn(y-
(vAdyBAv
 tdsMBvAt^ । n hy(pttyAEdmdv"smdAyA(mk\ vnmnAEdEn(y\ BvEt
। tTA c ‘ sv to blvtF hyyTAnppEtt, ’ iEt yAy n vZ -yAnAEdEn(y-
(vEsdO t/oplEND/yprsgEnrAsAy etAvto_T -y kSpnAt^ n kSpnAgOrv\
doq, । vZ , kvEcdAErt, v-t(vAdVvEdEt kE-m\EcdAry
 Esd
 n pET&yA-
Ed-t-yAry, । asv gt(vAt^ । n Eh sv gt-yAsv gt aAryo BvtFEt
pErfq
ZA&yAktAkAf ev tdAry, । l"Z\ t vEttm(vAEdkm
vohym^ । iEt
vZ Evv
k, ।

17 aA(mEvv
k,
 । ‘ GVmh\ яAnAEm ’ i(yAEdprtF(yvlMbn, । frFr
aT aA(mA En!=yt -
EdýyprAZs\yogAEdEvEf£, яXEvf
q ev n tto_EtErkt, c
tno_-tFEt k
Ect^
। tnn । frFrAdrEn(y(v
n kthAnAktA<yAgmprsgAt^ । tTA c tdEtErkt
aA(mAgFkAy , । l"Z\ t jAt(vm^ ।
so_ymA(mA EdvEvD, । яFvA(mA prmA(mA c
Et ।

1 яFvA(mEvv
k,
t/ASpjAn
QCAkEtfmdmt
яoblvFyO dAy sKAEdgZvAn^ яFvA(mA । a/ASp(v\
jAnAEdsv gZAnA\ Evf
qZm^ । t
n jAnAEdmhAgZ
vr&yAvEtt, । bdyAdyctd -
f
{v gZA nAy  stFEt tAEk kA, । tnn । ‘ fAto Bv
 яFv t^ , dAto Bv
t^ ’
i(yAEdr(yA fmAEdgZAnAm=yvgmAt^ ।
17. aA(mEvv
k, 55

sAE(vk - rAяs - tAmsB


dn яFvA(mA E/EvD, । t/ sAE(vko_Ep sAE(vk -
sAE(vk - sAE(vk - sAE(vkAEdB
dnA£EvD, । tTA Eh । sAE(vk - sAE(vk - sA-
E(vk - sAE(vkfNdct£yGEVtA prTmA EvDA । sAE(vk - sAE(vk - sAE(vkfNd-
/yGEVtA rAяsfNdottrA EdvtFyA । sAE(vk - sAE(vk - sAE(vkfNd/yGEVtA
tAmsfNdottrA ttFyA । sAE(vk - sAE(vkfNddvyGEVtA rAяsfNdottrA ctTF
। sAE(vk - sAE(vkfNddvyGEVtA tAmsfNdottrA pcmF । sAE(vk - rAяs Et
eksAE(vkfNdGEVtA rAяsfNdottrA q£F । sAE(vk - tAms
Et eksAE(vkf-
NdGEVtA tAmsfNdottrA sptmF । rAяs - sAE(vk
Et rAяsfNdGEVtA sAE(v-
kfNdottrA_£mF ।
t/Adyo EvErc, । EdvtFyA sr-vtF । ttFyo zdý, । ctT idý, । pc-
mo bh-p(yAEd, । q£, Eqs¿, । sptm, EptgDv c‡v(yA Ed । a£mo
nrottms¿, ।
s cAy\ pcEvD, । b
}AhmZ"E/yv
{[yfdýbAhyB
dAt^ । t/ b
}AhmZA, fdsA-
 c sptEvDA, । prmh\s - h\s - bhd - kVFck - vAnpr-T - n
E(vkA, । t {E£k - g-
h-TB
dAt^ । t/ EfKAyjopvFtrEht, ekdX, bAhykm rEht, prmh\s, ।
yjopvFtvAn^ ekdXF EfKArEht, aSpbAhykm ykt, h\s, । bAhykm ykt(vAt^
pv -mAt^ EkEcdn, । evmg

}_Ep । E/dXF EfKAyjopvFtvAn^ g}Am
{krAE/,
pv -mAt^ EkEcdEDkkm ykt, bhdk, । E/dXF EfKAyjopvFtvAn^ yAv>яFv\
p/dttAnnAd, pv -mAt^ EkEcdEDkkm vAn^ kVFck, । vyAnnBk^ -/FsgrEht,
apfkm vAn^ vn-T, । yAv>яFv\ dArrEht, gzklvAsF sEmQC
dAE`npяA-
{
ptkAEdbAhykm prcro n
{E£k, । ktdAr, pfkm ykt, gh-T, । ev\ b
}AhmZA,
fdsAE(vkA, । EkEcdýяoyktA, sAE(vkA, "E/yA, । smrяoyktA, sAE(vkA
v
{[yA, । s(vAt^ EkEcdntmoyktA, fdýA, bAhyAc । evmg

}_Ep ।
tdv\ EvErcmAr<y pSksAEdbAhyAtA, uktEvDyA_£EvDA яFvA mo"yo`yA,
sAE(vkA, ।
rAяsA EdvEvDA, । rAяs - rAяsA rAяs - tAmsAc
Et । hr
, svo ttm(v\
яAnto_Ep sEdhAnA aAdyA, । t }hm - "/ - v
_Ep b {[y - fdý - a(yя - B
dEB-
nnA, । hr
, svo ttm(vmяAnt, tddv
qrEhtA, EdvtFyA, । td
v\ uByEvDA aEp
rAяsA En(ys\sAErZ i(yQyt
 ।
tAmsAE-/EvDA, । tAms - sAE(vkA, tAms - rAяsA, tAms - tAmsAc
Et
56 . dý&yEvv
k,

। t/AdyA m(yA DmA, । t }AhmZ - "E/y - v


_Ep b {[yB
dEBnnA, hErdv
qyktA, ।
EdvtFyA {
d(yB(yA, । pv -mAdEDkdv
qyktA, । ttFyA, prDAnd
{(yA, । pv -mAd-
EDkdv
qyktA, । at ev sv -mAdDmAc । td v\ E/EvDA-tmoyo`yA, i(yQyt 

aAh(y
vmktrF(yA яFvA-/yoEv\fEtEvDA, । IvrA>яFvAtrA>яXAcc -vA-
dvt, , aZvc ।
BAEvkA(yAtB
ay t яFvo nAZ, । Ekt EvB, । mh(pErmAZvAEnEt yAvt^ । ayTA
 sAv E/k-pfA EdjAn\ n -yAt^ । Ekc , kA[mFrd
gяAEdfrFr fFy-yopBo`y\
v-/AEdk\ c kAMBoяd
f яAyt i(yEvvAdm^ । ad£\ c kAy mA/
 kArZEm(y-
vgtm^ । t-y gZ(vn gEZn\ EvhAy tAvdd
r_v-TAnABAv
n kAyo (pEttd
fvEtt-
kArZ-y
{v kAy яnk(vEnym
n kAyo (pEttn -yAEdEt EvB(vm
vAryZFyEmEt

tnn । t-y EvB(vAgFkAr
 -vfrFr iv GVAdAvEp s(vApttyA tnnAfAdEp
-vArynAfAEvf q ev d,KAEdEnyAmk, , s
qAt^ d,KprAEpt, । n cAEBmAnEvf
c GV
 nA-tFEt vAQym^ । GV
 t-yA=yApAdnAt^ । at(km EnEm t(vAnn
Et c
nn ।
frFrvt^ t-yAEp tdd£EnEm t(vAgFkArAt^ । n c 
dfAtr etdpBo`yv-/A-
dyptttynppEtt, । ad£-y klmlgDAd
Erv dFpprBAyA iv drgmnsMBvAt^
। kAyo (pEttd
fsMbd-y
{v vA c‡B
}EmяnkdXAd
Erv kArZ(vopptt
c ।

‘ vAlAg
}ftBAg-y ftDA kESpt-y c ।
BAgo яFv, s Evj  ॥ ’ 66
y, s cAn(yAy kS=yt

i(yAEdvcnEvroDc ।
Ekc , яFv-y tAvQCrFro(‡AEt, -vg gEt, -vgA dAgEtEr(yAEdE‡yAEv-
f
qA aAgm
q prEsdA, । EvB(vp"
 t
qAmnppEtt, । nEh EvBrAkAf, k-mA-
fAd(‡AmEt gQC(yAgQCEt vA । EnZF t\ c ‘ u(‡AEtg(yAgtFnAm^ ’ 67
Eccdd
i(y/ s/ktA яFvAZ(vm^ ।
at ev яFvb }hmZorB }hmZo v#ymAZrF(yA EvB(vAt^ ,
dvAEdno Enr-tA, । b
66
?
67
}hms/m^ 2 - 3 - 20
b
17. aA(mEvv
k, 57

яFv-y coktrF(yA_Z(vAt^ । nEh Evzdyor  । pr(yt , aZ(vEvB-


{ky\ y>yt
(vA<yA\ dhntEhnyoErv B
dEsd
, ।
etn EnB
 d
 b
}hmyZ(vmh(v!pEvzdDmA EDkrZ(v-y &yEBcArAt^ n B -
dsADk(vEmEt Enr-tm^ । aZ(vmh(vyo, ‘ aZorZFyAn^ mhto mhFyAn^ ’ 68
iEt r(y{v яFv
_v-TAnprtFt
, EvroDvAtA yA evABAvAt^ । nEh shAv-TAn

prEmt
 shAnv-TAnEnyml"Zo EvroD, sMBvEt । b }hmEZ aZ(vmh(vGVkAyA
aEc(yAdtAfkt
, rtc sdAvv>яFv tyorBAvAt^ ।
ncvrEn£
{vAEc(yfEkt, rEtc яFvAB t^ ?
d\ kto n GVy iEt vAQym^
। nEh GVk\ GVkEm(y
tAvtA -vEvroEDn\ GVyEt । aEp (vEvroEDnm^ ।
iy\ cAdtfEkt, rEtc b
}hmEZ yEd яFvAB t , tdA яFv ev tAd-
d\ GVy
ffkt
r=yQC dfEktEvroDFEt kT\ tmEp GVEy yEt ?
dprsgAEd(yB tTA c
mhAfktyAdyppAdkvf
n b
}hmEZ &yEBcAr
_Ep ukth
tяFvB
d prmAZm
v । tdktm^
- ‘ &yEBcAy pvAd v BEv yEt ’ iEt ।
n mAnm
et d aOpAEDk, , at ev s\sArdfAyAm
n B v vt t
 । mktO t -vkSpko-
pAEDEvnAfAt^ Evn[yEt । aB
d-t -vABAEvk, । at ev mktO tEdvnAf_Ep
n Evn[ytFEt mt\ Enr-tm^ । 
dfEvv
koktrF(yA__(mAryAEddoq
ZopAD
B dk-
(vAnpptt
, ।
>яFv, , kv vt t
nvZc ? iEt ct^ । hdFEt b
}m,
 । kT\ tEh pAdA-
Edl`nkVkodArAEdprvEtt, ? aZorEp EBEttkAEblvEt prdFp-y ghpErmAZA-
Z prBAyA, s\kocEvkAsvt^ , gяAdyAEppFElkmZorEp prd
nsAr fvtt
rA(mn,
prkAfEvf
q-y s\kocEvkAsyo, tttd
hmAnAnsAr
Zo(ptt
ErEt s\"
p, । iEt
яFvA(mEvv
k, ॥

2 prmA(mEvv
k,
aT prmA(mA En!=yt
 । s cAntkSyAZgZpErpZ , яFvяX
<yo_(ytEvl-
"Z, ।
ay
 (vAh, ।  dý&y(vAEsdyA pcgZEsEd, , jAn
syAEdgZpckABAv -
QCAprytnAnAmBAv
 sr£(vAEsd
, gZ/yEsEdErEt gZA£kAEtr
kZ
{ko_Ep gZo
68
t  10 - 10 - 1 , mhAnArAyZopEnqEd 8 - 3 , kWopEnqEd 2 - 20 ,
{EttrFyArZk
tAvtropEnqEd 3 - 20
v
58 . dý&yEvv
k,

 । kTmFvro_ntgZ iEt sMBAvyAm, ? iEt । tnn ।


n sMBAvEyt\ fkyt
}hm ’ 69 iEt Ivr-v!pg
‘ s(y\ jAnmnt\ b }AEhZA DEm g
}AhkmAn
nAntgZv(v
-
n
{vvrEsd
rgFkArAt^ । ayTA tEdvroDAt^ ।
tTA Eh । a/AntfNd, nA-(yto EmEt, pErQC
do y-y
Et pErQC
dABA-
vvAcF । pErQC
dprEtyoEgnc 
df, kAlo v-tfNdAEBD
yo gZc
Et E/EvDA,
prEsdA, । ‘ aAkAfo_nt, ’, ‘ kAlo_nt, ’, ‘ blmnt\ ’, ‘ Dnmntm^ ’ i-
(yAEdpryogdf nAt^ । tTA c pErQC
dABAv, prEtyoEgB
dAdd dABAv, ,
fpErQC
dABAv, , gZpErQC
kAlpErQC dABAv, iEt E/EvD, ।
tTA c yTA prAk^ - pr@v\s - sdA(v
n prEtyoEg/ n prAgBAv, , pr@v\sABA-
{Ev@y
v, , a(ytABAvcEt E/EvDo_=yBAv, ‘ GVo nAE-t ’ i(ykt _Evf
qAt^ prtFyt ,
tTA_ntfNd
nAEvf
qAt^ prtFyt
 E/EvDo_Ep pErQC
dABAv iEt gZpErQC
dA-
BAvmK t ?
nAntgZprAptyA Ivr-yA£gZ(v\ kT\ y>y
nn ydyEp antfNdo bhvT , । tTAEp yTA ‘ gAmAny ’ ‘ gA\ bDAn ’
i(yAdO gofNdo bhvTo _Ep lokprEsdyA prTmprtFtsAsnAEdmdvyEktEvf
q ev p-
y vEst, । n c pET&yAEdkmEp prtFyt iEt । tTA  dfApErQCdv(v
n
py vEst, n gZApErQCdmEp pr(yAyytFEt c
nn । pErQC
dABAvvAEcnA_n-
tfNd
n Kl
 kpotyAy
n E/EvDpErQC
dABAv-y ygpd
v prtFt
, । prtFtO
pOvA pyA BAvAt^ । gofNd
 t prkrZblAt^ sAsnAEdmdyEktEvf
q ev prTm\ prtFyt

। n pET&yAEdkEmEt v {qMym^ ।
et
n EnrvEDkpErmAZv(v\ dfAn(ym^ , anvEDksttAk(v\ kAlAn(ym^ ,
asygZv(v\ gZAn(y\ c
Et E/EvDm=yAn(ymntfNdAEBDyEmEt antf-
Nd, sAvkAf, a£gZAd^ bAEDt iEt Enr-tm^ । a£gZvttv-yAprAmAEZk(v
n
tdbADopptt
, ।
et  dý&y(vABAvApttyA gZpck-y , prytnABAv
n gZpckABAv  tdgB яg(k-
t (vABAv-y , iQCABAv
 t>яyk(yBAv-y , jAnABAv
 t>яy
QCABAv-y prA-
ptyA prytn
QCAjAnAnA\ cAv[yk(v
n pryoяnv(vAdkFkAr_=yntAnA\ gZAnA\ s-
ynpyog nAgFkAro n ykt i(yntfNdo gZAn(yA\f
 s\kcdvEttr
vEt Enr-tm^
। n Eh prm
yEsEd, pryoяnADFnA । tTA sEt kVkfOktyAd
rFvrjAn QCyoc

69
{EttrFyopEnqEd 2 - 2
t
17. aA(mEvv
k, 59

pryoяnABAv {v । prmAZ\ cA/ ‘ mytgZ


nABAvprsgAt^ । Ekt prmAZADFn n-
t
 gZto_ntEvg  ’ 70 i(yAEd । t-y skcdvttO EnyAmk\ vAQym^ । n c
}h
EnyAmkm-tF(yktm^ । pryoяnABAv-y s\kocEnyAmk(v  
dfkAlAn(yyorEp
skocAptt
, ।
nvnvEDkpErmAZv(v!p\  dfAn(y\ anvEDko(k£pErmAZv(v\ anvED-
kApk£pErmAZv(v\ c
Et EdvEvDm^ । n cd\ dvyM=y/ EvvE"t\ fkym^ । u-
 । ‘ pErmAZAp-
(kqA pkqO Eh -v!pt, dhntEhnvEdvzdO । strA\ tdAn(y
kq tArtMy\ kvEcEdvrAtm^ , pErmAZtArtMy(vAt^ , pErmAZo(kq tArtMyvt^ ’
i(ynmAnEvroDc । tTA cAntfNd-y skoc aAv[yk iEt gZAn(y _Ep
s\koc, Ek\ n -yAt^ ? iEt c
nn । t/ tyoEv roD _Ep , ih tdyogAt^
n skoc

v-tt-t n t/AEp skoc, । u(k£Apk£pErmAZyo, EvroD-y {vABAvAt^
। Ek\ tyo, sm-tyoEv roD, ? ut ekAvEDkyo, ? nAdy, । ekE-mnn
v GV
-vAvyvAp
"yA pErmAZo(kq -y m
v p
"yA pErmAZApkq -y c df nAt^ । n
EdvtFy, । ‘ aZorZFyAn^ mhto mhFyAn^ ’ 71 iEt r(y
{v{kAvEDkyor
vAZ(vmh-
(vyo, smAv fprEtpAdnAt^ । aZFyAn^ BgvAn^ aZo, prmAvAEdto mhFyAn^ ,
t-mAdZFyA\c । ev\ mhFyAEnEt &y(‡m
ZAvy, । sv sADAry
nAvkt&y(vAt^
। n c prmAZ
 prdEf t
_T
 EvroDo_E-t ।
anmAn\ t pErmAZo(kq -yAEp kvEcEdvrA(yngFkAr
Z d£At
 sA@yv
{k-
SyAdprmAZm^ । t-mAdntfNd, kvEcdEp n skcdvEttEr(yAn(y/ymEp prEt-
pAdytFEt kTm£gZv(vmgFkArAh m^ ?
et n sKd,Kyo, sm&yApt(vAt^ sKsdAv
 d,KmEp -yAEdEt Enr-tm^ ।
&yApt
lo kmA/Evqy(v
nAlOEkk
 Bgv(ynAdrZFy(vAt^ । Endo qABAv-yopAED-
(vAcc । ‘ myntgZ_nt
 gZto_ntEvg ’ 72 i(yAEd -p£m^ । nA/ prmA-
}h
ZAtrmdAht &ym^ ।
tt^ । IvrsdAv ev Ek\ prmAZm^ ? a/oQyt
-yAd  । a-mdAEdpr(y"ABA-
70
BAgvt 6 - 4 - 48
71
t
{EttrFyArZk  10 - 10 - 1 , mhAnArAyZopEnqEd 8 - 3 , kWopEnqEd 2 - 20 ,
tAvtropEnqEd 3 - 20
v
72
 6 - 4 - 48
BAgvt
60 . dý&yEvv
k,

v k\ prmAZm^ । n c -vpr(y"ABAvo doq, । ‘ -vpr(y"sm\


_Ep mhtA\ pr(y"m
Eh tt^ ’ i(ykt
, । ‘ Evmto bD, k-yEct^ kopA>яAyt , bD(vAt^ , rAя-
kopprAptf²lAbDvt^ ’, ‘ Evmto bD, k-yEct^ prsAdAt^ Envt t  , bD(vAt^ ,
rAяprsAdEnvttEngYbDvt^ ’, ‘ Evmt\ яgt^ k-mAEccd(p(yAEdmt^ , kAy (vAt^ ,
GVAEdvt^ ’ i(ynmAn\ EdvtFym^ । ydyEp mAtAEpt<yA\ p/Ad
, , vyAEdnA s-yA-
d, , mdgrAEdnA GVAd
 z(pEttE-TEtnAfAnAm
v kAyA trAZA\ prEsdt(kArZAd
v
sMBv
n n
vr-yopyogo d[yt
 । tTA_Ep sADArZkAyA ZAmyToppttAvEp
EvEc/trkAyA ZA\ t
n EvnA_npptt _Sp-y vA n vA ’ 73
, । v-tt-t ‘ itr
qA\ -vAtìyABAvAt^ , at, sADArZkAy -yAEp tE(sEdrE-t ।
i(yktrF(yA t
‘ bDko BvpAfn BvpAfAcc mock, ’ 74 i(yAEdnA bDmo"yom hAkAy yo-t-
dksA@y(vAvgmAt^ kT\ t-yopyogABAv, ?
{
a/ vAEdn, sEgrt  । BAÓA-tAvt^ En(y\ n
{EmEttk\ kAMy\ EnEqd\ c Et
ctEv D\ km । t/ ydkrZ
 pr(yvAy, y(krZ
 cAnAgtk\ b }AhmyAEdk\ EnEmtt\
tEnn(ym^ । yTA s@yAvdnAEd । ydkrZ  pr(yvAy, , ycc EptmrZAdyAgt-
kmpAdAy EvEht\ tnn
{EmEttkm^ । yTA EptrAdAEd । y-y krZ  PlmpEd£m^ ,
anpEd£cAkrZ pr(yvAy, tt^ kAMym^ । yTA kArFyA Ed । y(krZ  pr(y-
vAy upEd£, tEnnEqdm^ । yTA b
}hmh(yAEd । t/ En(yn {Emttkyo, krZ n
kAMyEnEqdyocAkrZ
n{v mo"Esd Z ? iEt ।
, EkmFvr
v
{fEqkA-t dý&yAEdsptpdATA nA\ sADMy v
{DMy jAnm/Ad
v En,r
ysprAEpt-
ErEt । n
{yAEykA-t pr75 яnAEdpcdfAnA\ pdATA nA\ t(vjAnAd
-
v aA(mfrFr
EdýyprAZbEdmn,prvEttdoqpr
(yBAvPld,KApvg B
dEBnndvAdfEv-
Dprm ysAEDgm iEt । sAyA-t , at,krZ\ prkEt, яFv,
yjAndvArA En,r
pzq, । prkEtpzqyoB
 djAnAd
v En,r
ysprAEptErEt ।
mAEyn-t mo"o nAm bDEnvEtt, । s c bDo mAEyk, , n prmAT , ,
fEktrяtAEdvt^ , prtFEtmA/frFr(vAt^ । s t bD, yTA fEktt(vjAn
n
 , n pn, -vEnvttO IvrprsAdAEdkmp
Envt t "t iEt ।
я
{nA-t pdgljAnAd v mo", । pdgl-t frFrmA(mA c । tyoB
 djAn\
73
?
74
Ev ZtttvEvEnZ yodAhtprmAZvcnm^
75
6 a"rAEZ tEVtAEn
17. aA(mEvv
k, 61

pdgljAnm^ । Dmo vA mo"sADnm^ । Dm aEh\sA!p iEt । fyvAEdn-t f-


yt(vpErjAnAdv mo", । mnovAcAmgocr\ EnD m k\ c fyEmEt । pv sdf-y
EvjAn-y jAnAdyAnAdvA mo" iEt v
{BAEqkA, । sO/AEtkAc pc-kDA(mk-y
prpc-y "EZk(vjAn\ mockm^ । !p-kD, , EvjAn-kD, v
dnA-kD, s\-kA-
r-kD, -v!p-kDc Et pc-kDA, । t/ !p-kDo bAhy, , ay (vAtrA
iEt ।
n c
{tq mt
q Ivr-yopyogo_E-t ।
a/oQyt
 । aAdy
q pcs mt  prmAZ\ Efv, ’ 76
 vpFvro_gFkt ev । ‘ tm
iEt BAÓvcnAt^ । v
{fEqkn
{yAEykyoc sADMy v{DMy jAn-y prmAZAEdqoXf-
pdAT t(vjAn-y vA n sA"Amo"h {v । ‘ yto_<ydyA-
t(vm^ । Ekt Dm dvAr
ysEsEd, s Dm , ’ 77 iEt s/At^ । Dmo _Ep n sA"Amo"h
Enn,r t, , aEp t
IvrprsAdAp {v । ‘ t-y
"y vrcodnAEB&yktAdmA  dv ’ 78 iEt s/At^ ।

‘ -vgA pvg yomA g mAmnEt mnFEqZ, ।


 ॥’
ydpAE-tmsAv/ prmA(mA En!=yt

iEt tdFyvcnAcc । s
vrsAymt-y prEsd(vAcc । mAEymt
_Ep EvvkSpkA-
jAn-yAry\ EvnA_npptt
, tdAry(v
nvro_gFkt ev । itrpcmt
q IvrAn-
gFkAr
_Ep n doq, । t
qA\ v
dbAhy(vAt^ ।
dv ek, ’ 79 i(yAEdrtycA/AnsD
‘ dyAvABmF яnyn^  yA iEt s°
p, ।
iEt prmA(mEvv
k, ।

76
?
77
?
78
?
79
`vd 10 - 81 - 3 , vAяsn
 yFs\EhtA 17 - 19 , m
{/AyZF s\EhtA 2 - 10 - 2 ,
133 - 9 , v
tAvtropEnqEd 3 - 3
62 . dý&yEvv
k,
gZEvv
k,

En!Ept
q dý&y
q tdmA y
 gZAdy, ।
t/A=yAdO gZA, sMyEn!=yt
 mA@vs\EvdA ॥

1 l"ZAEn
t/ gZ(vvAn^ gZ, । gZ(v\ c яAEtEvf
q, । nn GVAdO !pAdO c pr-pr-
pErhAr
Z vt mAnyodý &y(vgZ(vyog Z/ysmAv
fl"ZsAky doqAt^ kT\ gZ(v\
яAEt, ? gZ/y\ Eh ‘ dý&y\ km c kAlc ’ 1 i(y/ dý&yfNd
nAEBDAnAt^ dý&y(v-
яAEtmt^ । ‘ s(v\ rя-tm iEt gZA, prkEtsMBvA, ’ 2 iEt gZ(v
n &yvhArAt^
gZ(vvcc । n c skFZA яAEtB vEt ।

‘ &ykt
rBd-tSy(v\ skro_TAnvE-TEt, ।
!phAEnrsMbDo яAEtbADksg~h, ॥ ’ 3

iEt яAEtbADkq sAky -y pErgZnAt^ । ayTA dý&y(v


n skFZ pr(y"(vmEp
яAEt, Ek\ n -yAt^ ? iEt c
t^ ।
-yAEdy\ EvBFEqkAprE‡yA angtяAEtvAEdnA\ mt
 । anngtяAEtvAEd-
nA\ mt
 t sAky doqvAtA yA evABAvAt^ । tTA Eh । ydy=ytFEdýy  pr-
mAvAdO dý&y(v\ pr(y"(v
nAshAvE-Ttm^ । pr(y"(vmEp !pAdO dý&y(v
n n
1
 2 - 5 - 14 , 2 - 10 - 12
BAgvt
2
?
3
?

63
64 . gZEvv
k,

shAvE-Ttm^ । tTA_Ep tdBymEp GVAdO n vt t  । prmAZvEttdý&y(v-y


!pAEdvEttpr(y"(v-y c tttmA/vEtt(v
n tdByyoG VAdO smAv
fAyogAt^ ।
pr-prEvzdyoD m yor
k/ smAv
fo Eh sAky m^ । pr(y"(vAd
яA Et(vABAv-t
anv-TAEddoqAtrAd
v n sAky doqAEd(ypptt
, ।
aTvA yTAyTA fNdtmA/AdFnA\ dý&y(vm
v t>яyfNdAdFnAmAkAfAEd-
v , tTA mlprkt
vttFnA\ gZ(vm , dý&y(vm
v t>яys(vAdFnA\ gZ(vm
vEt
&yv-TAgFkAr  kT\ sAky m^ ?
aTvA gZ(vяAEtErEt vdtAm-mAk\ яAEtfNd nAKXopAEDr
voQyt
 । n t
‘ En(ym kAngtm^ ’ i(yAEdnoktsAmAyfNdoktA яAEt, । tll"Z-y dqEy-
kmn
ymAZ(vAt^ । ev\ sv /AEp яAEtfNd
nAKXopAEDr
voQyt
 । ato gZ(vEnv cn

n pryEtt&yEm(yEBprAy, ।
aTvA dý&ymA/AErt(v\ gZ(vm^ । sAmAyAd g ZAErt(vAd^ &yAvEtt, । ydy-
Ep km EZ dý&ymA/AErt(vmE-t । tTA_Ep ‘ tdvyEtErkt(v
 sEt ’ iEt EvfqZAnn
doq, ।
aTvA gZ(v&yvhArEvqy(v\ gZ(vm^ । tdvyvhArcAnAEdkAlAdýpAdAv
v n
E‡yAdO । anAEdkAlFn&yvhAr-y -vt/QCApzqvdpy nyo>y(vAt^ । at
ev ‘ aE-t GVABAvprEtyoEg(v&yvhAr  &yvhAr-yApy nyo>y(vAt^ ’ 4
 n pV
iEt mEZsArktA_=yBAEq tk BAqA&yAHyAnAvsr  । at ev ‘ m/(v
nAEBy-
ktpryogEvqy(v\ m/(vm^ ’ iEt mFmA\skAnA\ m/(vEnv cnm^ ।

2 EvBAg,
s gZo bhEvD, । fNd - -pf - !p - rs - gD - bEd - sK - d,K - iQCA - -
dv
q - prytn - Dm - aDm - s\-kAr - 5 s\yog - pr(v - apr(v - gz(v - dýv(v - sn
h -
EvrEkt - BEkt - fEkt - fm - dm - aoяo - bl - vFy - -T
{y - kA(yAEdB
dAt^ ।

3 fNdAEdgZpckEvv
k,
t/ ro/g
}Ahyo gZ, fNd, । (vEgEdýyg
}Ahyo gZ, -pf , । c"mA /g
}Ahyo gZo
!pm^ । rsng
}Ahyo gZo rs, । G
}AZg
}Ahyo gZo gD, ।
4
?
5
6 a"rAEZ tEVtAEn
3. fNdAEdgZpckEvv
k, 65

a/Adyl"Z-y prAgktrF(yA EvEvDq fNd


q m@y
 gZA(mkfNdo l#ym^ ।
n dý&yA(mk, , mA/AfNdA(mko vA । t
n mA/A(mk
 fNd
 udtfNd(vABAv
n
ro/g
}Ahy(vABAv
_Ep nAEt&yAEpt, । vZA (mk
 ro/g
}Ahy(v
_Ep gZ(vABAvAnnA-
Et&yAEpt, । vZA (mkfNdo &ygy, , @vyA(mkfNdo &yjkc
(yBy\ ro/
Edýy
Z
ghyt iEt @vyA(mkfNd
 l"Zsmvy, ।
s c E/EvD, । s\yogя, , EvBAgя, , fNdяc
Et । t/Ady, B
rFdX-
s\yogяy, । EdvtFyo v\fpAVnяy, । cVcVfNd, ttFy, । EdvtFyAEd,
ro/py tm(pnn, fNd, । E/EvDAnAm=y
qA\ EdvtFyAEdfNdAnA\ pv pv fNd, En-
EmttkArZm^ ।
a/ pc-vEp l"Z
q fNd(vAEdDm
 vEt&yAEptvArZAy gZpdm^ ।

1 яAEt&yktyoB
 dAB
dsmT nm^
nn яAEt&yktyorB
dn gZ(vm-tFEt kT\ tn tdvyAvEtt, ? m
{vm^ । B
d-yA=ygF-
kt(v g Z(vABAvAt^ । tEh fNd(vAEdяAtO kT\ l"ZsdAv, ? fNdAd
n яAt -
&y EktEvf
q-y ro/AEdg
}Ahy(v
_Ep tto EBnn
q fNd(vAEdq ro/AEdg
}Ahy(vABAv
n
t
q l"ZAprsktyA tdvArZyopAtt\ gZpd\ &yT m tt^ , яAEt&yktyoy -
v । -yAd
dy(ytBd, -yAt^ । n c{vm^ । Ekt , B dAB
dO । tyo, prAmAEZk(vAt^ ।
‘ EvmtA яAEt, -vryAd^ EBnnA , tE-mn^ s(ys(vAt^ , yo yE-mn^ s(ysn^ s
t-mAd^ EBnn, , yTA GV
 s(ysn^ pV, GVAt^ ’ i(yAEdsMBvAt^ । ‘ EvmtA
яAEt, -vry&yktyEBnnA , kXbdrprtFEtEvl"ZprtFEtEvqy(vAt^ , &yEtr
kZ
BtlGVvt^ ’ iEt c pryogsMBvAt^ ।
nv
v\ B
dABdyoEv roDAdBysADn\ bAEDtm^ । ayTA f
{(ymO y\ cAnm
y\
-yAEdEt cnn । EnrvkAfoByEvDprmAZnAy/ EvzdyorEp ekE-mn^ v-tEn
sADnsMBvAt^ । ayTA pETvFvAvorn ZAfFt-pfo _Ep EnrAkAy , -yAt^ ।
at ev EnrvkAfprmAZ
n b}hmEZ aZ(vmh(vAtr(vbAhy(vAdyo DmA , Esdy-
Et । f
{(yAnmAn\ t n EnrvkAfm^ । bAD&yEBcArdoqsdAv n B}AEtml(vs-
MBvAt^ । aO ypr(y"\ t doqAdf n
nAB
}AEtml(vAEnnrvkAfm^ । EnrvkAf n
c sAvkAf-y bADo ykt, । n pnEn rvkAfyor
v pr-pr\ bA@ybADkBAv iEt
v
{qMym^ । tTA c яAEt&yktyoB
 dAB
dyozByorEp sdAv
n Bdn gZ(v&yAvEtt, ,

aB
 }Ahy(vsMBv iEt Ekmnppnnm^ ?
dn ro/AEdg
66 . gZEvv
k,

nv
v\ B

dn ro/AEdg}Ahy(vABAv, , aB
dn gZ(vsdAvc -yAEdEt pvo kt-
doqtAdv-Lym^ । m
{vm^ । n Eh B dABdO k
vlmgFE‡y  । Ekt , Evzdo-
t
BykAy prtFtO tdByEnvA hAy
{v । ttc tdpEhtkAy EnvA hAT mgFktyo-tyo-
B dyo, kT\ EvzdkAy kAEr(v\ -yAt^ ? ayTA tdBysADnpryAso EvPl,
 dAB
-yAt^ ।
ev\ EdvtFyl"Z ttFyl"Z  c mA/pd n syAEd&yAvEtt, । ydyEp ttFy\
l"Z\ sErspAEdc"g}A hy
_Et&yAptm^ । tTA_Ep tdFyc"go k ro/
Edýy-yAEp
sdAv
n t-y tdgrAhy(v }A hy(vABAv, , sAv яnFnc"g
_Ep c"g }A hy(v-y EvvE"-
t-y vA t/ABAv iEt nAEt&yAEpt, ।
ev\ pcml"Z-yAEp pfG
}AZg  !pAdO nAEt&yAEpt, । ‘ G
}Ahy }AZ
{, p[yt,
pfv, ’ 6 iEt vcn-y
tr
EdýyshkAEr(vpr(v
n t/ tdBAvAt^ ।

2 EvBAg,
t
 c fNdAdy udtAndtB
dn EdvEvDA, । t/odtA fNdAdy, B
yA dyvEQCnnA-
kAfvAvAEdq । andtA-t ro/(vgAEdq ।

3 ro/AEdq fNdAEdgZ(vsmT nm^


nn ctEvfEtEvDA, prmAZv, ctEvfEtt(vAEn яnytF(yktm^ । t
q c sv
 q
prmAZq n fNdAdy, sEt । kArZgZAnA\ -vkAy gZArMBk(vEnym
n sv t-
(vAnA\ fNdAEdm(vprsgAt^ । Ekt kEtpy
 vAkAfAEdpcEvDprmAZvv tTA ।
tdArND vAkAfAEd v
v kArZgZyAy n fNdAEdgZsMBv_Ep ro/(vgAEdq kT\
fNdAEdgZsMBv, ? ro/AdFnA\ fNdAEdgZv(prmAvArND(vABAvAt^ । uQyt
 ।
ro/AdFnAmAkAfAEdkArZk(vAt^ kArZgZyAy
n{v ro/AEdq fNdAEdgZsMBv,

nnf‡mpr-tAv
dd  tAmsAhkArt(vBAgshkt\ ro/AdFEdýymkAfAEdBtяn-
 । tTA c kT\ n EvroD, ?
kEm(yktm^ । idAnF\ t BtAnAEmEdýykArZ(vmQyt
uQyt Et । s#ms£O ‘ t
 । sE£Eh EdvEvDA । s#mA -TlA c <yo BtAEn
7
 ’ iEt vcnAt^ s#mAZFEdýyAEZ s#mBtAnA\ kArZEm(yktm^ । n c
яEjr

6
?
7
?
3. fNdAEdgZpckEvv
k, 67

tAvtA iEdýyAZA\ bDktAEd sMBvEt । bhlopcyABAv


n -vkAyA "m(vAt^
। upcyohypbh Zm^ । vEdErEt yAvt^ । n hynpEct, pdAT , -vkAy "mo
Bv 8 -TlsE£rAr<yt
 । tTA c
EdýyAZAmpcyAEDkyEsdyT Bt
{zpcyoE-t
। ‘t
qA\ Bt
{zpcy, sE£kAl
 EvDFyt ’ 9 iEt vcnAEdEt prAg=yktm^ । yTA
яl nO, fkV\ vhEt , -Tl t nAv\ fkVo vhtFEt pr-pr\ яl-TlB 
dn
vAhyvAhkBAvo n Evzd, , tT
hAEp sE£B

dn pr-pr\ kAy kArZBAvo n Evzd
iEt ro/AEdq fNdAEdgZEsEd, ।

nn tTAEp (vEgEdýyAdAvktrF(yA -pfA dyA gZA, st । tTAEp n ro-


/
 fNd, । t-yAkAfA(mk(v
n t-y c En(y(v
n tdArAMBkprmAvBAv
n
kArZgZyAyAnvsr
ZAkAf-y
{v fNdgZABAv
 tdA(mk
 ro/
 strA\ fNdABAv
i(yAEd codym^ , aAkAfdv
{Ev@yAd
, smET t(v
n prAg
v Enr-tm^ ।

Ekc ro/\ n En(yAkAfA(mkm^ । bAEDyA BAvprsgAt^ , Enя nprd


fo(pnn-
fNdg}hZprsgAt^ , ‘ krZf kSyvEQCnnnB, ro/m^ ’ iEt pErBAqA EvroDAt^ ,
En,fNd-TlgtpzqFyro/
 fNdgZk(vAkAfl"Z-yA&yAEptprsgAcc । n Eh
En,fNdprd
f B
rFdXAEds\yogяyfNdmAdAy t/ l"Z\ fkymppAdEytm^ ।
Ek(vEn(yAkAfA(mkm
v । t-yoktrF(yA fNdv(vmgFkAy m^ ।

nv-t ro/ fNd, । t-yAndt(v\ kt, ? iEt c nn । yto B rFdX-


s\yogAEdnA яAto y, fNd, ro/smFp\ prApt, s ev ro/nAnByt
 । n t
Edýygt, । n Eh kEct^ ‘ ro/gtm
ro/ Em ’ i(ynBvEt । ‘ Ev-
v fNd\ pr(y
mt, fNd, n ro/  , aEtsmFp-T(vAt^ । yo y-yAEtsmFp-T, s
Z ghyt
t  । c"qo_EtsmFp-Tp#mAEdy TA ’ i(ynmAnEvroDAcc । tTA c
n n ghyt
PlblAddtAndt(vEvBAgo_Ep prAmAEZk, ।

at ev Edýyl"Z  tAEk kprdEf t


 fNd
trpd\ &yT m^ । ro/
 udtfNdABAv
-
nA&yAEptprsktyBAvAt^ ।

iym
v rFEt, (vEgEdýyAdO -pfA EdsdAv
 t-y
{vAndt(v
 dý£&yA ।

8
2 a"r\ tEVtm^
9
?
68 . gZEvv
k,

4 -pfA EdEvBAg,
t/ -pf , u Z - an Z - an ZAfFtB
dAt^ E/EvD, । u Z-t
яEs । an Zo яl

। ttFyo_Ep EdvEvD, । !psmAnAEDkrZ, tdsmAnAEDkrZc
Et । t/Ady,
pET&yAm^ । EdvtFyo vAyO ।
!p\ t fkl - rkt - nFl - pFt - hErt - kEpl - Ec/B
dAt^ sptEvDm^ । fklA-
Edt(vArNDpV
 aT smAя!psAmg }FsmAvf (?) mEhmnA_n
k!po(pEtt, । n t
Ec/AHy\ !pAtrm-tFEt k
Ect^ । tnn । an
kEvzdg
}AEmZFEn£g
}Am iv
10
pr-prEvroD
n !pmA/An(pEttprsgAt^ । t n ZAfFt-pfA Edvt^ t(sAm-
g
}FsmAv
fAdýpAtrm
vo(pdyt
 ।
rso_Ep mDr - aAml - lvZ - kV - Etkt - kqAyB
dAt^ qX^EvDo_Ep яlpET-
&yo, । яl mDr ev Et &yv-TAt яl  prAyZ mADy -yAEBBvABAvAt^ । n
t rsAtr-yABAvAt^ । uktrF(yA rsv(pErmAZяy(vAt^ । ayTA t(kAy 
pET&yA\ sEvrso_Ep n -yAt^ ।
sr<ysrEBB 
dn EdvEvDo_Ep gD, pET&yAm
v । iEt fNdAEdgZpckEvv
k,

4 bEdEvv
k,
1 l"Zm^
 । sA c ‘ яAnAEm ’ i(yn&yvsAyEsdA sv &yvhArh
aT bEdEn !=yt t, ।
pr(yy, f
mqF EDqZA bEdjA nEmEt c pyA y, ।

2 EvBAg,
tcc jAn\ EdvEvDm^ । apro"\ pro"\ c Et । iEdýyяy\ jAnmpro"m^ ।
a/ яy(vmEB&ykty(pEttsADArZ\ EvvE"tm^ । kpKnnAEB&ykt  яl  t>я-
y(v&yvhArdf nAt^ । tdEp EdvEvDm^ । aAtErEdýyя\ bAhy
Edýyя\ c
Et ।
aAtErEdýyяmEp EdvEvDm^ । sAE"я\ mnoяEmEt । t/ sAE"я\ sKAEdjAnm^
। mnoяmEp EdvEvDm^ । tttollEK tdnll Et । t/Ady\ ‘ sA ggA ’, ‘ sA
EK c
mAtA ’ i(yAEd-mEt, । EdvtFy\ t -vApngяAEdjAnm^ ।

10
2 a"rAEZ tEVtAEn
4. bEdEvv
k, 69

nv-y mnoяy(v -mEt(vtttoll


EK(vyorApEtt, । m
{vm^ । sKd,KAEdjA-
n-y mnoяy(v
_Ep tdByAdf nn t-y t/Apryoяk(vAt^ । ‘ sA ggA ’ i(yAdO
s\-kArpr(yAsEttkmnoяy(v-y
{v t(pryoяk(vdf nAt^ । t-y c
h -vApngяA-
 nAtr(vAt^ , sKAEdvt^ , sA"Amnog
dm novAsnAmy(v }hZyo`y(vAt^ s\-kAro
n pr(yAsEtt, । ev\ copAdAn-yAy-yABAvAt^ s\-kAr, gяAdypAdAnmA/m^ । n
t tdgrhZ
 pr(yAsEtt, ।
bAhy
Edýyя\ jAnmEp EdvEvDm^ । c
tn-v!p\ vEtt!p\ c
Et । t/AdymFfl-
#mFяtAEttvkAtAEttvkyoEgsAE(vkrAяstAmsB dAd£EvDm^ ।

3 IfjAnm^
t/Ady\ -vprgtAEKlEvf
qEvqym^ । -vt/jAn\ vA । -vAtìy\ c jAn-y
-v!pprEmEtprvEttq prAnp
"(vm^ । t
n l#MyAEdjAn&ydAs, । jAnpd n
f-
&ydAs, । n c ‘ n h nAnAE-t Ekcn ’ 11 i(yAEdr(yA Ift>jAnyoB
 dABAv
n
jAn(vm=y-tFEt vAQym^ । tTAEp gZgyAEd&yvhArl"ZB dkAy EnvA hk
Z
B
dprEtEnEDnA Evf
qZ EnB
 d
_Ep BgvEt jAn(vABAv&yvhAropptt
, । yTA
{tt^ tToktm^ , v#yt
c  c ।

4 l#mFjAnm^
IfjAnmA/En!EptAnEDk-p£tAry(v\ l#mFjAn-y l"Zm^ । tEd яjA-
nAEd<yo_EDk-p£mEp n
fjAnAt^ । IfjAnvArZAyAnEDk
Et -p£tAEvf
qZm^
। IfjAngtA -p£tA svA 
p"yAEDk
{vEt tdvydAs, । tAv(ykt
_sMBv, । y-
to l#mFjAn\ яyoEgjAnAdyp
"yA_EDk-p£m^ । at, IfjAnEn!Ept
Et ।
tAv(ykt
 яyoEgjAnAdAvEt&yAEpt, । ato mA/pdm^ । -p£tA c jAngto
q, , n Evqykt, kEcdm , । t
Dm Evf n t(k(yAEd&ydAs, ।

5 яjAnm^
яvo nAm b
}hm(vyo`yA яFvA, । yogo nAm smAEDpErpAk, । apro-
"jAnEmEt yAvt^ । Plpy to Eh sADn
q pErpAk, । smAEDc BgvEt
mno_EBEnv
fEvf
q, । t-y c Plmpro"jAnmv । tdvto yoEgn uQyt
 ।
11
kAWkopEnqEd 2 - 1 - 11 , bhdArZkyopEnqEd 4 - 4 - 21
70 . gZEvv
k,

tTA c яnA\ yoEgnA\ jAn\ яyoEgjAnEmEt Env cnAd


v яsMb@ypro-
"jAn(v\ яyoEgjAn-y l"Z\ EsdyEt ।

t\ яyoEgjAnm^ । nn ‘ ‡-
ydvA_nAEdyogprBAvlNDAEB&yEkt!pAEtfyop
m , , mktAv
Z vD mAnmAmkt kprkArm^ ’ iEt яyoEg-v!pjAn
 mEktdfAyA-
m
kprkAr(voktyA_EtfyABAvAvgmAdsMBvFd\ l"ZEmEt c
nn । aEtfyv(v\
s\sArdfAyA\ Evf
qZm^ । mEktdfAyAmpl"ZEmEt l"ZsMBvAt^ । mktAv
kpr-
kAr(vvcn\ prAEykEm(y=yAh, । IfjAn-y -vprgtAEKlEvf
qEvqyk(vAdy-
Etfyop
t(v
n tdvArZAy lND
Et । tTA_Ep -v!pjAn-yAnAgtkEvf
qv(vA-
dEB&yktFEt । En(y-yA=yEB&yEktsMBvAnnAsMBv, । tTA_Ep aAlokAEdsh-
kAErlNDo_EB&yEktEvf
q i(y-mdAEdGVAEdjAn
_Et&yAEpt, । tto yogprBAv
Et
। tTAEp tAEttvkyoEgjAn
 td=y-tF(ynAdFEt । n c yog, tAEttvkyoEgnA-
mnAEd, । ‘ dfkSp\ tpcFZ m^ ’ 12 i(yAd
, sAEd(vAvgmAt^ । яnA\ t ‘ sh
13
Esd\ ct£ym^ ’ i(ykt
rnAEdrvEt nAsMBv, ।

nn yogprBAv
n svA T EvqyktA!pAEtfyo Eh lND&y, । n c
{tdяyoEg-
-v!pjAn
 sMBvEt । t>jAn-y sv dA svA T EvqyFkrZ-vABA&yAt^ । anA-

dryADFn(vAnpptt
c । uQyt
 । aEDkAT EvqyFkrZsmT -yAEp prEtbDkd-
fAyA\ tdBAvdf n
nADkArAvt-y GV-y sto_Ep dFpprkAfAEdEBrEB&yEktErv
yog
nAEB&yEktrp
E"t
{v । anAd
rEp svA T EvqyFkrZsAmLyA HyAEtfy-y t-
dFyyogADFn(v\ coktm^ । yTA_nAd
, prAgBAvAd
, prEtyo`yDFn(vm^ ।

nn -v!pjAnAEB&yktO tdgtsv EvqyFkrZsAmLyA EB&yktO vA n yogprBA-


vo_p v Eh -v!pjAnm^ । s c ‘ GVmh\ яAnAEm ’ i(yn&yvsAy
E"t, । sA#y
ev । t-y c EvqyA, aA(msKAdy, , tdmA c sAE"ZA ghyt  , n t En-
EmttAtrmp
"t yo gADFn(vm^ ? uQyt
 । tt^ kT\ tdEB&ykt  । s(ymvm^ ।
tTA_Ep dfkAlAEd&yvEhtm
zghAtv Et v-tnA\ sAE"Evqy(vAyo`yAnA\ Evq-
yFkrZ
 yogo_p
E"t ev । evmy/AEp ।

12
?
13
?
4. bEdEvv
k, 71

6 tAEttvkyoEgjAnm^
anAEdyogprBAvlNDAEB&yEkt!pAEtfyvttv\ tAEttvkyoEgjAn-y l"Zm^ । n-
Evd\ яyoEяjAn-y l"Zm^ । s(ym^ । anAEd(v\ EdvEvDm^ । mHyAmHyB
dAt^
। EnrvEDkAnAEd(v\ mHym^ । avEDmttv
_Ep bhkAlFn(vmmHym^ । ih l"-
Z
_mHyAnAEd(v\ EvvE"tm^ । pv l"Z
 mHyAnAEd(vEm(yByoB
 d, ।

7 atAEttvkyoEgjAnm^
sAEd(v
 sEt yogprBAvlNDAEB&yEkt!pAEtfyvttvmtAEttvkyoEgjAn-y l"-
Zm^ । nvnAEdяFvAEBnn\ -v!pjAn\ kT\ sAEd ? uQyt । yTA яyoEgjAn\
EnrvEDkAnAEdkAlFn(vAt^ mHyAnAEd , yTA vA tAEttvkyoEgjAnmmHyAnAEd ,
n tTA_tAEttvkyoEgjAnm^ । Ekt , et(kSpFyyogn
{vAEB&y>yt i(ynyA
Evv"yA sAEd(voEktn Evzdyt
 । a/ E/ vEp l"Z
q EvvE"t-y E/EvD-yA-
nAEd(v-yAEp bAhyяyjAn
 vBAvAnnAEt&yAEpt, ।

8 sAE(vkAEdjAnm^
IvrAdy/ prcrAjAnsEhtAяyjAn(v\ sAE(vkAEdc
tn/y-v!pjAn-y l"-
 vjAtA\fA, bhv, , jAtA\f-(vSp ev
Zm^ । t>jAn Et l"Zsmvy, ।

9 vEttjAnm^
vEtt!p\ jAnmEp я - tAEttvk - atAEttvk - sAEttvk - rAяs - tAmsjAnB
dAt^
qX^EvDm^ । a/AEB&yEktpd-TAn  яypdpr" pZ яjAnAdFnA\ vEtt!pAZA\
q›A\ l"ZAyhyAEn । td
vmpro"jAn\ En!Eptm^ ।

10 pro"jAnm^
iEdýyAяy\ jAn\ pro"m^ । tEddvEvDm^ । Elgя\ fNdя\ c
Et ।

11 pnEv BAg,
pnjA n\ EdvEvDm^ । prmA B
}mA c
Et । yTAT jAn\ prmA । tdvEt t(prkArk-
EmEt yAvt^ । tEdnn jAn\ B }m, । so_Ep EdvEvD, । s\fyo Evpy ycEt ।
ekE-mn^ DEm EZ EvzdnAnAkoEVkjAn\ s\fy, । t-y c kArZAEn sADArZD-
m - asADArZDm - EvprEtpEtt - uplEND - anplEND!pEZ pckArZAnF(yAh, ।
72 . gZEvv
k,

asADArZDmA dFnA\ koyp-TApk(vsAMy


n sADArZDm evAtBA vAt^ sADAr-
ZDm ek ev s\fykArZEmEt tttvm^ ।
EvprFtEncyo Evpy y, । so_Ep ghymAZArop, , -my mAZorApc
Et EdvEvD,
। aAdyo yTA ‘ loEht, -PEVk, ’ iEt । a/ Eh яpAksm  ghymAZ\ lOEh(y\
-PEVk aAro=yt  । at evAy\ sopAEDkB
}m uQyt । EdvtFyo yTA ‘ fEktkAyA-
Emd\ rяtm^ ’ iEt । a/ hyApZAdAvnBtrяt-mrZ
nA(ytAsdýяtmAro=yt


t/ rAяstAms-v!pjAndvy\ EvhAy -v!pjAnqk\ prm
{vEt Enym, । rAя-
sAEd-v!pjAndvymprm
{vEt Enym, । t/AEp rAяsjAn\ s\fy ev । tAmsjAn\
Evpy y ev । >vAdFnA\ q›A\ pro"Apro"B 
dn EdvEvDmEp vEttjAn\ prmA
B
}mc t^ , prmA । EvprFt\ c
Et EdvEvDm^ । tdvEt t(prkArk\ c t^ , B
}m iEt
&yv-TA ।

12 prmA
evmn kEvD
q jAnq prmA!p\ jAn\ tt^ prmAZmQyt
 । ayt^ -v!pA-v!pB
d-
EBnn\ s\fyAEd!p\ jAnmprmAZm^ ।

13 prmAZ-y l"Z\ prF"A c


nn prmAkrZ\ prmAZEmEt tAEk kA, sEgrt {v prmAZm^ ? s(ym^ ।
 । tt^ kT\ prm
prmAZEvf
ql"Z\ c {tt^ । n t prmAZsAmAyl"Zm^ । Ek\ tt^ sAmAyl"Zm^ ?
iEt c
t^ । yATALy EmEt ghAZ । yTAvE-Ttj yEvqyFkAEr(vEmEt yAvt^ ।
nv/ prEmEt, prmAZEmEt BAv prmAZfNd\ &y(pAdy Ek\ prEmEtl #ym^ ? ut
prmFyt
_n Et krZm^ ? aTvA prmFyt
n (yEDkrZm^ ? aAhoE-vnn
_/ {GEVk-
rF(yA prEmnotFEt ktA ? nAdy, । c"rAdAvEp fA-/ prmAZ(v&yvhAr
Z
tdsg~hAptt, । t/£ApttO v#ymAZrF(yA t/ l"Z-yAEt&yAEpr, -yAt^ । n
EdvtFy, । yTAT jAn
_Ep fA-/
 prmAZ(v
n &yvhArAt^ tdsg~hAptt
, । t/
£ApttO
tkto doq, । n ttFy, । fA-/  prmAEDkArZ
 BtlAdO prmAZ&yvhArABAv
n
t(sg~hAyogAt^ , yog
 c EnEv qy(v
n tttvl"-yAsMBv, । at ev n ctT ,
 ’ 14 i(yEDk(y ‘ krZA-
। &yAkrZEvDAn\ cAEDkm^ । yt, pAEZEn, ‘ BAv

14
a£A@yAyF 3 - 3 - 18
4. bEdEvv
k, 73

EDkrZyoc ’ 15 i(y
vAs/yt^ । n pn, ‘ kt Er c ’ iEt prmAZfNdmnffAs

nn yt, ‘ krZAEDkAryoc ’ i(ys/yt^ tt evAs/yt^ ‘ kt Er c ’ iEt
। tTA Eh । aEDkrZ\ nAmADAr ev । aADArcAry, । s c kvEct^ km
। yTA ‘ aodn\ pcEt 
dvdtt, ’ i(y/Odn, । a/ Eh pAkoEvkEtt, tdAry
aodn ev । kvEct^ ktA । yTA ‘ aodn\ Bkt
 dvdtt, ’ i(y/ 
dvdtt, । s Eh
BEяE‡yAry, । tTA c ‘ krZAEDkrZyoc ’ iEt s/  k/A 
drEp g
}hZsMBvn
kt y Ep SyX^EvEht ev
Et c nn । ‘ krZAEDkAryoc ’ iEt s/
_EDkrZfNd -
n ‘ aADAro_EDkrZm^ ’ 16 iEt s/
 pErBAEqtAmHyADAr(v-y
{v EvvE"t(vAt^ ।
&yAHyAt\ c v “ aADAro_EDkrZEmEt s/mmHyADArprm^ ’ iEt । ayTA
{vm
‘ kV
 f
t dvdtt, ’, ‘ vc
   (?) gA, scrEt ’ i(yAdO kVAd
, fynE‡yA\ prEt
mHyAry(vABAvn sptmF n -yAt^ । -yAcc 
dvdttAd
m HyAry(vAt^ । t-mAt^
sptmF । tTA c l#y-v!pEnDA rZmfkyEmEt c t^ ।
a/oQyt । fA-/Fy&yvhArABAvAt^ k/ EDkrZyorsg~Ahy(v\ yt-(vyoppA-
Edtm^ , ato_-mAkmD mvEst\ BAr-y । t/ fA-/ prEmtO t(krZ c prmAZ-
(v&yvhArAt^ tdBymEp l#ym^ , nAytrdv । ‘ ayoyE-mn^ ’ iEt &yApt
,
। uBy/ l"Zsmvy-t jAn n prEmtO sA"At^ ,
QCAktFnA\ sEvq(v-vABA&y
t(krZ
 prEmEtdvArA prMpry
{v । yTA_n&yvsAy
 sA"AdVAEdEvqyFkAEr(vA-
BAv
_Ep &yvsAydvArA prMpryA GVAEdEvqyFkAEr(vm^ ।
nv
v\ jAndvArA t(krZ
 j
yEvqyFkAEr(vvt^ k/ EDkrZyorEp jAndvArA
prMpryA j
yEvqyFkAEr(vsMBvn t/AEt&yAEpt, -yAt^ । uQyt । jAndvArA
j
yEvqyFkAEr(v\ jAnsADn evAE-t । n (vy/
(yE-t Enym, । at ev jAn-
sADnfA-/-yArMBZFy(vEsdyT sEvqyk(vvZ n\ pr(yEDkrZ\ c । n pnry-
/ jAnsMbEDEn sEvqy(vvZ nm^ । ayTA prMprAsMbDkToQC
dprsg, ।
tTA c jAnAry(vjAnkArZ(v!pprMprAsMbDsdAv
_Ep k/ EDkrZAd
jA n-
sADn(vABAv
n prMpryA t/ j
yEvqyFkAEr(vl"Z-yAEt&yAEptvZ nmsgtm^

15
a£A@yAyF 3 - 3 - 117
16
a£A@yAyF 1 - 4 - 45
74 . gZEvv
k,

iQCAkEtg(yAdFnA\ jAnvt^ sEvqyk(v-vABA&yn DnGVg }AmAEd!pAT Ev-


qyFkAEr(vsdAv
nQCAEd vEt&yAEptvArZAy j
ypdm^ । ydyEp j
y(v-y k
vlA-
vEy(v
n DnAdO 
dvdttAEdnA j
y(vm=yE-t । tTA_Ep EptEr vEt t&yEm(yA-
dAEvv ssMbEDkpdAnA\ prktpr(v-vABA&yn
hAEp j
ypd-y prktpzqpr(v n
kAmEytkt gtpzqAdyp
"yA i£(vkAy (vgMy(vAEdkmv DnAdFnAm^ , n t t/
t(pzqj
y(vm-tFEt BvEt j
ypd
n tdvydAs, ।
j
yEvqyFkAEr(vmA/
 kt
 s\fyEvpy yt(sADn
 vEt&yAEpt, । ato yTAv-
E-Tt
Et Evf
qZm^ ।
nn sv jAn\ yTAT m
v । nt kEct^ jAn prB
do_-tFEt &yAv(yA BAvAdyTA-
vE-Ttpd\ &yT m
vEt c
nn । jAn
 bhv, prB
dA, prAmAEZkA, sEt । tTA Eh ।
EkEc>jAn\ -vAT EncAykm^ । ‘ pTbnodro GV, ’ i(ysMBAvnAfkAyA aBvAt^
। EkEct^ -vATA EncAykm^ । yTA sEvtEr sEqrjAnm^ । asMBAvnAfkAyA,
sdAvAt^ । nEh kEct^ sEvtEr sEqr\ sMBAvyEt । aTvA s(yяljAn\
-vAT EncAykm^ । prvEttsMBvAt^ । EkEct^ -vATA EncAykm^ । yTA mgt ZAyA\
яljAnm^ । prvEttEvs\vAdAt^ । aTvA EkEct^ -vAT EncAykm^ । yTA ‘ fkl,
pV, ’ iEt । pV
 kdA_Ep fO?SyAnBvEvprFtAnBvABAv
n t>яEnts\-kArA-
BAvAt^ । EkEct^ -vATA EncAykm^ । yTA ‘ pFt, f², ’ iEt । f² prAg
v
{
p(yEvprFtfO?SyAnBvяEntEvprFts\-kArsdAvAEd(y kkoEVkjAn  prB
dA, ।
aTAnkkoEVkjAn  vEp sMBA&yt
 prB
dA, । EkEct^ EdvkoEVkm^ । yTA
‘ -tAZvA pzqo vA ’ iEt । EkEct^ bhkoEVkm^ । yTA ‘ Ekmy\ b }AhmZ,
"E/yo v {[yo vA ’ iEt । EkEct^ aEnEd £koEVkm^ । yTA ‘ Ek\sjko_y\
v", ?’ iEt । EkEcdytrkoEVprcrm^ । yTA ‘ prAy
ZAn
n  n BEvt&ym^ ’
dvdtt
iEt । nc{t dA aprAmAEZkA iEt vAQym^ । ‘ etAvt\ kAlm
 prB n\ -TAZ-
(vpzq(vAEdnA sEdhAno_E-m ’, ‘ mgt ZAEd яl(vAEdnA EvpyA Esto_E-m ’
i(yn&yvsAyEsd(vAt^ ।
udyn-t “ prmA&yApt(v\ prmAZsAmAyl"Zm^ । ‘ ydvrc"rAEdvA tdA pr-
mA ’ iEt &yApt
Erd\ l"ZmFvr  c"rAdO cAE-t ” i(yAh । tnn । ‘ ydA prmAtA
яFv, , prm
yo GVo vA tdA prmA ’ iEt &yAEptsMBvAt^ prmAtprm
yyorEt&yApt
,
। nvnn sADnAryyorytr(vm v EvvE"tm^ । prmAtprmyyon tdytr(vm^
। aAry(vABAvAt^ , sADn(vABAvAcc
Et c
nn । pvo ktrF(yA Ivr
 fA-/Fy-
4. bEdEvv
k, 75

prmAZfNd&yvhArABAv n , aprmAyA\ c
n kt Er prmAZfNdAnnfAsnAccAl#y(v
n l#y(vAcc , IvrprmAyA\ cAEt&yApty&yAptyorAptt
tdBysdAv , ।
anBEt, prmAZEmEt prmAZsAmAyl"Zm=yyktm^ । ‘ -mEt, pr(y"m
{-
17
EthymnmAn\ ct£ym^ ’ i(yAEdnA , mnoEvv
koktrF(yA c -mt
, prmAZ(v
n
prmAsADn-y c"rAd
c prmAZ(v
n tyor&yApt, । s\fyEvpy yyorEtyApt
c ।
et
n jAttAprAkyAprpyA y-y prm
yAErt-y prkAfEvf
q-y sADn\ jAn\
prmAZEmEt Enr-tm^ । jAnAEtErktAyA\ jAttAyA\ prmAZABAvAt^ । atFtAEdjA-
n
_&yApt
c ।
etnAjAtAT EvqykpdAT jAnsADn\ prmAZEmEt c Enr-tm^ । v
dsmAnAT -
k-mEtprAZvAky\ prmAZEmEt t/A&yAEptc
Et s°
p, ।
td
v\ dm tEvqt!ddAhd"prmAZ>vAlAmAlADrokt, pTA, spTA, ।

14 prmAZEvBAg,
tcc prmAZ\ EdvEvDm^ । k
vlprmAZ\ anprmAZ\ cEt । sA"A>j
yEvqyFkAEr(vAt^
k
vl-y prTmmf, dd । tddvAr
{v j
yEvqyFkAEr(vAt^ tdntrmnprmAZ-y ।

15 k
vlprmAZm^
t/ yTAT jAn(v\ k vlprmAZ-y l"Zm^ । yTAvE-Ttj yEvqyFkAEr(v
 sEt
jAn(v\ iEt yAvt^ । yTAvE-Tt
(yn
n s\fyEvpy yyo, -v!pA-v!pyo&y dAs,
। jAn(vEm(ynprmAZ-y ।
nvnEmEtfANdprEmEtsADnyornprmAZyoD  mjAnfNd-
jAnyoy TAvE-Ttj
yEvqyFkAEr(v
 sEt jAn(vm=y-tFEt tyorEt&yAEptErEt
c
nn । sA"A>jyEvqyFkAEr(v-y jAnpdn{v EvvE"t(vAt^ । DmAEdjAn\ j
-
yvhn+AEd-v!p\ DmAEdkEmv n sA"AEdvqyFkroEt । Ekt c"rAEdvt^ v-
hn+AEdjAnsADn(v!pprMprAsMbDn
{vEt BvEt tdvydAs, । tEh GVjAn

dErv
DmjAnAd
rEp kvlprmAZ(vn l#y(vAt^ t/oktrF(yA sA"A>jyEvqyFkAEr(vA-
BAvAd&yAEpt, -yAEdEt c
nn । DmjAnAd
, sA"Advhn+AEdEvqyFkAEr(vABAv
_Ep
-v-vEvqy
 sA"A>j
yEvqyFkAEr(vAnpAyAt^ । id\ c l"Z\ IvrAEdsAE(vkA-
tc
tn-v!p
q qV^s EvErcAEdtAmsAtc
tnsmEDvEtt!p
q qV^s yTAT jAn
q

17
prmAZl"ZodAhtA rEt,
76 . gZEvv
k,

coktrF(yA_nsD
ym^ ।

16 k
vlprmAZEvBAg,
tcc k
vl\ E/EvDm^ । pr(y"AnEmEtfANdB
dAt^ । ydy=yktrF(yA pr(y"jAnAdF-
yntAEn । tTA_Ep pr(y"(vAnEmEt(vfANd(v!pmAnEvBAяkopAED/ {Ev@y
n
pr(y"AEdjAnrAEf/
{Ev@ysMpAdnsMBv
n /
{Ev@yoEkt, । evmy/A=ynsD
ym^

a/ pr(y"-yAnEmEt\ prEt kArZ(vAt^ prTmmf,
dd । anEmt
-t t>яy(vAt^
pcAdf,
dd । ‘ Evmt\ pr(y"\ anEmt
, prTmm£&ym
dd ^ , anEmEtяnk(vAt^ । y-
dy>яnk\ tt^ tt, prAy
Z prTmm£&ym
dd ^ । yTA gZAddý^&ym^ ’, ‘ EvmtA_nEmEt,
pr(y"At^ pcAd£&yA
dd , t>яy(vAt^ । ydy>яy\ tt^ tt, prAy Z pcAd£&ym
dd ^
। yTA gZ, ’ iEt pryokt&ym^ ।
nvAdy
 pryog
 anEmEtяnk(vh
tp"
 pr(y"
 BAgAEsd, । ‘ ay\ GV, ’
, ‘ srEBcdnKX, ’ i(yAd
i(yAd , prmAvAdytFEdýygocrAnEmEtEvqykA-
n&yvsAyAd
c pr(y"-yAnEmEtяnk(vABAvAt^ । BAgAEsd-yAdoq(vmgFk(y
kEtpy-y p"AEdpr(y"-yAnEmEtяnk(vdf nmA/ Z prTmodd
£&y(vsADn
_n-
Emt
rEp tdApEtt, । ‘ srEBcdnKX, ’ iEt pr(y"\ prEt pr(ynEmEtgoc-
rAn&yvsAypr(y"\ prEt cAnEmt
я nk(vdf nAt^ । EdvtFyo_Ep 
htrEsd, ।
‘ aAkAf\ En(y\ Enrvydý&y(vAt^ ’ i(ynEmt
, pr(y"яnk(vABAvAt^ ।
a/ k
EcdAh, । ydyEp pr(y"(vAvEQCnnpr(y"\ sv mkt&yEBcArAd
v nA-
nEmEtяnkm^ । tTA_Ep pr(y"
{kd
f-y p"AEdpr(y"-y tddf n
n tEdtr-y
t>яAtFy(v
n t(sADk(voppEtt, । anEmt
-t pr(y"яy(vA&yEBcAr ev
। ‘ aAkAf\ En(ym^ ’ i(yAdynEmt
r=ytt, pr(y"ml(vAt^ । tTA c pr(y"-
(v!pmAnEvBAяkopA@yvEQCnn-y pr(y"-yAnEmEt\ prEt яnk(vABAv _Ep a-
nEmEt(v!pmAnEvBAяkopA@yvEQCnnAnEmt
, pr(y"яy(vA&yEBcArAdnEmt
,
pcAdf
dd iEt ।
tnn । EdvtFypryog-y &yEBcArAEdpErhAr
Z sAD(vsADn
_Ep prTmpryog

&yEBcArAd n sAD(vAyogAt^ । ‘ pr(y"\ prTm\ pryokt&ym^ , pr(y"Av-
rpErht(v
EQCnnpr(y"-y яnk(vAt^ ’ i(yv[y\ vkt&y
 ‘ anmEt(vAvEQCnnAnEmt , pr(y-
"яy(vA&yEBcArAt^ ’ iEt 
htkrZ-y &yEDkrZ(vAcc । yccokt\ t>яAtFy(v
n
4. bEdEvv
k, 77

tdEp sA@yt iEt , tccAnEmt


r=yktrF(yA pr(y"яnk(vAt^ tEdtrAnEmt
-t-
>яAtFy(v
n t>яnk(vsMBv n prTmodd
fApttrpErhAy (vAEdEt ।
a/oQyt
 । mAnEvBAяkopA@yvEQCnn-y pr(y"-yAnEmEtяnktA_-(y
v
। ‘ ay\ GV, ’ i(yAEdpr(y"-y ‘ GVo dý&y\ pAET v, яlAhrZsmTo vA , GV-
(vAt^ ’ i(yAdynEmEt\ prEt ‘ srEBcdnKX, ’ iEt pr(y"-y ‘ Evmt\ sKsADn\
y\ vA , srEBcdnKX(vAt^ ’ i(yAdynEmEt\ prEt ‘ prmAvtFEdýyAnEm-
upAd
EtjAnvAnhm^ ’ i(yAdyn&yvsAypr(y"-y ‘ Evmt\ prmAZm^ , an&yvsAy(vAt^ ,
pr(y"gocrAnEmEt&yvsAyvt^ ’ i(yAdynEmEt\ prEt яnk(vsMBvAt^ । n hy-
nAdO s\sAr
 kdAEp kEcd=y _@yvEstm^ । ukt\ c -
v\ nAnEmnotFEt fkyt

‘ pr(y"Esdm=yT mnmAn
n bB(st
 tk rEskA, ।
pr(y"
Z krZ
 d£
_Ep sF(kAr _nmAtAr, ॥ ’ 18 i(yAEd ।
ZAnEmmt

n c
{v\EvDAnEmEty -y p\so n яAyt
 tdFypr(y"
Z n яnktAnEmEtErEt
vAQym^ । y
nd\ GVo no(pdyt
 tddX-y GVkArZ(vABAvprsgAt^ । n c
£ApEtt,
। dX(vn GV(v n kAy kArZBAvAgFkArEvroDAt^ । dXmA/
 GVmA/яnnyo-
`ytA_-tFEt n doq iEt c t^ । ihAEp tTA_-t । ayTA u(pnnEvn£GVAdO
gZAry(vABAvprsgAt^ । pr(y"(vAnEmEt(v!pmAnEvBAяkopAED<yAm v яy-
яnkBAvsMBv uktksE£mAgA nsrZAyogAcc
Et s°
p, ।
Ekc , aE-t -vAyAbA@y(v!pAEtfy, । at ev pr(y"B
}m, ‘ pFt, f-
k, ’ i(yAEd ‘ v
t, f², ’ iEt pr(y"Evf
qdf n
n  , n (vy
{v Envt t n ‘ f²,
t, f²(vAt^ ’ i(ynmAn
v n vA , ay
nAptvAky nAnmAEnkn fANd
n vA jAn
n
। ydyEp cdýprAd
f(vAEdpr(y"\ fANd
n Evfqdf n
n Envt t
 । tTA_=yt-
v tEdEt vA , apVpr(y"(vAt^ -vym
t, ro/pr(y"mlm v bAEDt\ vo(pdyt

tdntrm(pAdymAn\ fNdEvf
qdf n\ tdbADkEmvoQyt
 iEt n ko_Ep doq, ।
anmAnAgmyo-t pr(y"
Z{v bA@ytA । ‘ t
яo_n Z\ pdAT (vAt^ ’ i(yAdO pr-
(y"Ady-y tdbADk(vAdf nAt^ । tTA c
(TmEtfyv(vAt^ prTmodd
f ukt, ।
}Ahy(vAt^ , anEmt
tt, fANd-yAnmAnAng c tdng
}Ahk(vAt^ tdntr\ fA-
Nd-yodd
f, ।
18
?
78 . gZEvv
k,

17 pr(y"яyjAnEn!pZm^
t/ Endo qAT
 EdýysEnnkqA 
p"\ jAn\ pr(y"m^ । a/ Endo qpdmT
 EdýyoByEvfq-
Zm^ । t
n kAckAmlAEddoqrEht-y Edýy-y aEtsAmF=y - aEtdr-T(v - aEt-
s#m(v - aEt-Tl(vAEddoqyktAT
 n sEnnkq , , aEtsAmF=yAEddoqrEht
nAT n
kAckAmlmno_nEDE£t(vAEddoqykt-y Edý-y sEnnkq c &yAv(y t
 । jAnpd-
n
QCAk(yAd&yA vEtt, । -v!pA-v!ppr(y"jAnyo, sg~hAy яy\ jAn\ i(ynktvA
sEnnkqA 
p"jAnEmEt sAmAyoEkt, । -v!pjAn-yAnAEdEn(y(v _Ep s\sAr-yA-
EvdyAsAp
"(vvt^ prAgBAv-y prEtyoEgsAp
"(vvcc
EdýysEnnkq sAp
"(voppEtt,
। jAnEm(y
vokt
 anEm(yAdAvEt&yAEpt, । at, sEnnkqA 
p"Et । tAvmA/oktO
DmA`yo, &yAEpt!psEnnkqA 
p"(vAt^ pn-tdv-To doq, । at iEdýysEnnk-

q Et । aA(mEdýysEnnkq mAdAy pn-tdv-To doq iEt aT (y
v\ sv sAT km^

a/ sEnnkqo nAm sMbD, । t(v\ c EvEf£prtFEtEnvA hk(vm^ । s c
Et । lOEkko_Ep EdvEvD, s\yogsMbD, ,
sMbDo EdvEvD, । lOEkko_lOEkkc
-v!psMbDc Et । t/Adyo Btl
 GVo_-tF(yAEdpr(y"яnk, BtlGVyo, s-
MbD, । EdvtFy-t ‘ mAmh\ яAnAEm ’ i(yAEdpr(y"яnk aA(mEdýysMbD,

alOEkkE-/EvD, । yogprBAv, sAmAy\ jAn\ c
Et । t
n yoEgn, a-
tFtAnAgtpdAT
 n tEdEdýy-y s\yogsMbDABAv
n t(pr(y"jAnAnppEttErEt
Enr-tm^ । s\yogABAv
_Ep yogяyAd£-y
{v tEdEdýyAT yoEv Ef£&yvhArEn-
vA hk(v
n sMbD(vAt^ tdFyjAn-y pr(y"(vopptt
, । at ev mhAnss-
Ennk£Dm &yAEpt\ ght, pzq-y
Edýy
Z 
dfAtr-TDm-y s\yogsEnnkqA BAv
n
&yAEptpr(y"AnppEttErEt Enr-tm^ । iEdýysEnnk£DmsAd[yAprnAmksAmA-
{v t/ EvEf£prtFEtEnvA hk(vAt^ । at ev ‘ GVmh\ яAnAEm ’ iEt pr-
y-y
(y"-yAnppEtt, , sA"F!p
Edýy
Z GVAEd!pAT -y sEnnkqA BAvAEdEt Enr-tm^
। tdvyvsAy!pjAn-y{v sAE"GVyoEv Ef£&yvhArEnvA hk(vAt^ ।

“ a/ sMbEDEBnn, sMb@yAErt, eko &yAs>yvEtt, sMbD, । s c


qX^EvD, । s\yog, , smvAy, , s\yktsmvAy, , s\yktsm
vtsmvAy, , smv
-
tsmvAy, , Evf
qZEvf Et । s\yogAt^ ‘ ay\ GV, ’ iEt , smvAyAt^
 yBAvc
4. bEdEvv
k, 79

‘ ay\ gkAr ’ iEt , ttFyAt^ ‘ nFlo GV ’ iEt , ctTA t^ ‘ nFl


 nFl(vm^ ’ iEt ,
pcmAt^ ‘ fNd fNd(vm^ ’ iEt , q£At^ ‘ Btl  GVo nAE-t ’ iEt pr(y"jAnm^
। q£o_Ep pcEvD, । s\yktEvf  yBAv, , smv
qZEvf tEvf  yBAv, ,
qZEvf
s\yktsmv
tEvf  yBAv, , s\yktsmv
qZEvf tsmv
tEvf  yBAv, , sm-
qZEvf
v
tsmv
tEvf  yBAv, । GV - gkAr - !p - !p(v - g(v
qZEvf q GV(vABAvpr(y-
"\ ‡mAt^ t
<y, pcsMbD  ” i(yAEdtAEk krFEt-t , ‘ GVEn!Ept,
<yo яAyt
s\yogo Eh pVmA/vEtt, , pVEn!Ept, s\yogc GVmA/vEtt, । tTA c GVp-
Vyo, s\yog, B d iv prEtDEm EvrAt, n Edv(vAEdvdvyAs>yvEtt, ’ i(yAEdnA
BtEvv
k prAg
v Enr-tA ।
ay t EnEv kSpksEvkSpkB dAt^ pr(y"\ EdvEvDm^ । nAmяA(yAEdDm -
sAmAyAnvgAEh v-t-v!pmA/AvgAEh jAn\ EnEv kSpkm^ । tccAtFEdýym^ ।
‘ dXFEt EvEf£jAn\ Evf
qZjAnsA@y\ EvEf£jAn(vAt^ ’ i(ynmAngMyEm(yAh,
। tnn । v-tmA/-y yE(kEcdm EvEf£tyA prtFymAn(v
n EnD m kv-tmA/-
jAn-y svA nBvEvzd(vAEdEt । tAE/kmnorTEsEdy Ed Esd\ En prkArkv
-
dAtяycrmvEttvAEdnA\ mtm^ (?) । anmAn\ t sprkArkEvf
qZjAnmAdAy
py vsAnAnn En prkArkjAnsADkm^ । aA(mEvfqgZAnA\ mAnspr(y"(vEnym
-
nAtFEdýy(v&yAGAtc
Et s°
p, ।

iEt rFm(pdATF yEvv


k yAygEB t
 ।
pr(y"\ k
vl\ mAn\ smAEptmDnA_gmt^ ॥

18 anmAnяyjAnEn!pZm^
aTAnEmEt!p\ yt^ k
vl\ mAnmttmm^ ।

p  ttt dfprEmEtv(m nA ॥ 19
ZoQyt

Endo qElgяy\ jAnmnEmEt, । a/ Endo q(vg


}hZ
n &yEBcAyA EdElg&yA-
vEtt, । nn Elg\ &yA=yEmEt pyA y, । &yAEpt&yA =y(vm^ । n Eh &yEBcAyA dO
&yAEptrE-t । tTA c Elgpdn tdvyAvEttEsd
, Endo qpd\ &yT m^ । n । sv
 qA\ Eh
fNdAnAmABAsAnABAsvAEc(v\ b }AhmZfNd-y b }hmklяmA/vAEcvt^ । at ev
19
&yAkEr y
 yTAboD\ dfprmEtv(m nA iEt tttvsAr
 c ।
80 . gZEvv
k,

 ‘ ancAno b
t/ABAs&yAvtty }AhmZ, ’, ‘ smFcFno b
}AhmZ, ’ i(yAEdEvf
qZ\ d-
[yt
 । tdvEdhAEp aABAsElg&yAvtty  Endo q(vEvf
qZm^ । yEd aABAsEvEvkt
ev fNdAT iEt mt\ tdA_npAd
ymv Endo qpdm^ । at ev ‘ uppEttrnEmEt, ’
i(y
v kvEcll"ZoEktrEp d[yt
 । Endo qElgяy@v\sAEd&yAvtty
 jAnpdm^ ।
nn anEmEtsAmAyl"ZAtrAnEBDAnAEddm v sAmAyl"ZEmEt vkt&ym^
। tTA c B
}mAnEmtAv&yAEpt, । m
{vm^ । B
}mAnEmt
l #y(vAsMmt
, । n c
sAmAyl"ZAnpdf n\ doq, । aABAsEvvkttyA l#y\ hyv[y\ jAt&yEmEt En-
ymn tEdvGAtk(v
n sAmAyl"ZkTn-y doq(vAt^ prktAnpyogAcc । ayTA
prmAkrZ(vl"Z-y d£ EdýysADAryABAv
nA&yAEptdoqprsgAt^ ।
nvTAEp Endo qElg-yAnEmEtяnk(vmnppnnm^ । Endo qElg-y Dm-y
pv t
 -vt, sdAv
_Ep g
h EvdymAn-y p\so_nEm(yndy
nAvyto &yEBcArAt^
। atFtAnAgtvhn+nEmt
rtFtAnAgtDmABAv
_Ep яAymAn(v
n &yEtr
k&y-
EBcArAcc
Et c
nn । Z n kAy kAEr(vm^ , Ekt
krZAnA\ Eh -vt, s(vmA/
s&yApArFktAnAmv । ayTA kWArAdFnA\ g
h s(vmA/
Z{v kAyo (pEttprsg, ।
krZ\ t EdvEvDm^ । ajAtkrZ\ jAtkrZ\ cEt । at ev tdvyApAro_Ep EdvEvD,
। n(v
kEvD, । tTA c ajAtkrZ
q kWArAEdqdymnEnptnn
{Ef(yAEd!po
&yApAr, , c"rAEdqmFlnAvloknAT sEnnkqA Ed!po &yApAr, । evmjAtkr-
Z
 v
v yAgAdO EBnnEBnn&yApAr, । jAtkrZ
q Elg
q fNdAEdq c jAnAEd!po
&yApAr iEt s&yApArFkt-y nAvyto &yEtr
ktc &yEBcAr, ।
g
h EvdymAn-y DmjAnABAvAdnEm(yBAv
_Ep t>jAnvto_nEmEtdf nAt^ ।
atFtAnAgtDm-y -vto_BAv _Ep s&yApArFkt-y t-y sdAvAt^ । nhytFtA-
nAgtDmjAn\ k-yAEp nA-tFEt fkyt
 vktm^ । tto_tFtAEdvhn+nEmEtdfAyA\
s&yApArFkto_tFtAEdDmo_-tFEt kT\ &yEBcAr, ? ayTA yAg-yAEp nvr-
(v
n -vgA nBvkAl s(vABAvn yAgABAv -vgA BAv iEt &yEtr
k-y &yEBcAr
Z
yAgAd
, -vgA EdkArZ(v\ n -yAt^ ।
et
n Dmo_yEmEt Dmpr(y"  EvqytyA DmjAn_Et&yAEpt, । Dm-y vEhn-
Elg(vAt^ । iEdýyAT sEnnkqA EdnA s&yA=yArFkt(vAcc
Et Enr-tm^ । jAtkr-
ZAjAtkrZyo&yA pArEnym-yokt(vAt^ । n hFEdýyAT sEnnkqA EdnA s&yApArF-
kto_Ep Dm, jAnAEdnA jAtkrZ klpt
n s&yApArFkto BvEt । sEnnk£ ev
t, , n jAto 
Dm, -vpr(y"h htErEt Dmpr(y"
 nAEt&yAEpt, । Elg(v\ k/ Ek\
4. bEdEvv
k, 81

Elg\ i(yp
"AyA\ Dmpr(y"Avsr
 Dm-y Evqy(v\ n Elg(vEm(y=yAh, ।
nvTAEp DmjAn s(y=yghFt&yApt
, pzq-yAnEm(yndyAt^ avyto &y-
EBcAr-tdv-T ev
Et c
nn । n hy/ jAnmA/\ &yApAr, , Ekt &yA=y-y
p"vEtttyA jAnm^ । n hyghFt&yApt
rv\EvD\ jAnmE-t । tTA c , &yAEptprkA-
rkp"Dm tAjAn n s&yApArFkt-y Elg-yAnEm(y&yEBcAr, ।
tTA_Ep ‘ pzq(v&yA=ykrAEdmAnym^ ’ iEt jAnEvqyFkt-y krAd
, s\f-
yottrpr(y"яnk(vnAnEmEtяnk(vABAvn c s doq-tdv-T iEt c nn । p"-
tAshktoktjAnEvqyFktElgяy(v-y EvvE"t(vAt^ ।
nn tTA_Ep DlFpVl  DmB
}mAntr\ яAymAnAyA\ yAdEQCks\vAEdyA\ c
vhn+nEmtO Endo EqElgяy(vABAv
nA&yAEpt, । m
{vm^ । prvEtts\vAd
n prmA(v-
&yvhAr
_Ep v-tt, prmA(vABAv
nAl#y(vAnn doq, ।
ydvA , &yAEpt-voEctvEtt(voByEvEf£ElgjAnяyjAnmnEmEt, । Elg-
jAnEm(yn EdýyяyjAn-y , ‘ ay\ Dm, ’ iEt jAnяy-y ‘ DmjAnvAnhm^ ’
n
i(yn&yvsAy-y , -voEctvEtt(vEvEf£ n ‘ DmvAn^ pv t, ’ iEt jAnяy-
(yn
-y , tdn&yvsAy-y &yAptF(yn
n &ydAs, । aDod f
 ndFprjAnяyo@v d fv-
ynEmtAv&yAEptvArZAy p"vttF(ynktvA -voEctvttF(yktm^ । ‘ Dmo vEhn&yA-
=y, dý&yvA\cAym^ ’ iEt jAndvyяyAn&yvsAy
_Et&yAEptvArZAyoByEvEf£ Et
। uByEvEf£jAnAn&yvsAyvArZAyAprEtbd
Et uByEvEf£jAnEvf
qZ\ 
dym^
। kAEmnFEяjAsAEdnA prEtbd-y prAmf -yAnEmEtяnk(vABAv
nAn&yvsAy-
яnk(v
_Ep tdprEtbd-yAnEmEtяnk(vEnymAnn kEcddoq iEt s°
p, ।

19 aAgmяyjAnEn!pZm^
aT Endo qvAky
n яy\ jAn\ t k
vlm^ ।
fANdprEmEt!p\ tdQyt
 mA@vs\EvdA ॥

aAkA°Ayo`ytAsEnnEDvtA\ pdAnA\ smho vAkym^ । t


nAnAkA°(vAyo`y(vA-
sEnnEht(vAEddoqAZA\ EnrAs
_Ep vktdoqEnbDnAnA\ rotdoqEnbDnAnA\ sg-
doqEnbDnAnA\ B
}AEtml(vEvprEl=sAml(vpErhAsml(vAnA\ vAkydoqAZA\ En-
rAsAyog
n Endo qpd\ sAT km^ ।
ydvA , uktrF(yA vAkyfNdsADAry  Endo qpdm^ , vAky-
n vAkyABAs&yAvtty
@v\sAEd&yAvtty jAnpdm^ । ‘ GVmAny ’ i(yAEdvAkyяy GVkm kAnynE‡-
82 . gZEvv
k,

yAks\sg gocr
 jAn
 Endo qvAkyяyjAn(vm-tFEt l"Zsmvy, । Ef£mg

}
v#yt
 ।

20 anprmAZm^
aT k
vlprmAZsADnmnprmAZm^ । sADnEmEt k
vl&ydAs, । prmAZEmEt
kWArAd
, । d£
EdýyAd
c । sADnEmEt kAlAd£Ad
, । k
vlprmAZ/
{Ev@yAEddm-
nprmAZ\ E/EvDm^ । pr(y"AnmAnfNdB
dAt^ ।

21 pr(y"m^
t/Ady\ sA"A(kAErprmAsADnm^ । tEnndo qAT
 EdýysEnnkq iEt yAvt^ । a/Edýy-
pd
n jAn Edýy\ EvvE"tm^ । t
n n vAgAdFEdýysEnnkq  _Et&yAEpt, । jAn
Edýy\
c sAE"ZA shA£EvDm^ । t>яysA"A(kAErZF prmA t(sEnnkq cA£EvD, ।
t(sADn(vprkArc
Edýy
qktrF(yA &yApArdvAroppAdnFy, ।
ydyEp ‘ ad£EmEdýy\ (v"m^ ’ 20 i(yAdO iEdýy-y
{v pr(y"(vmktm^ । t-
TA_pFEdýy
Z sA"A(kAr
 яnEyt&y  sEnnkqo &yApAr, , prfoErv dAzs\yog,
। ‘ nEh -vAg\ -v&yvDAykm^ ’ iEt yAy
n kvEcdEm prADAyoEkt, , kvEcdm -
prADAyoEktc t/ t/ d[yt iEt n EvroD, ।

22 anmAnm^
aTAnEmEtkrZmnmAnm^ । yTA vhn+AdynmApk\ DmAEd । nn yt^ krZ\ tt^
sEnnk£m
v E‡yA\ sADyEt । n c
EdýyAT yo, sEnnkq iv DmA`yo, sEnn-
kq , s\yog, sMBvEt GVAdAvEtprskt(vAt^ । uQyt  । sEnnkqo hyn
kEvD
_Ep , a&yEBcErtsAmAnAEDkry!psMbDA(m-
i(yktm^ । prEsdsEnnkqA BAv
k&yAEptr
v DmA`yo, sEnnkq , । et
n Dm
nAE`njAnEmv GVjAnmEp -yAEdEt
Enr-tm^ । vEhnn
v GV n Dm-y &yAEpt!psMbDABAvAt^ ।
s
y\ &yAEpt, aEvnABAv!pA । a&yEBcErtsAmAnAEDkryEmEt yAvt^ ।
aE-t cAsO Dm  । yto vEhnnA EvnA Dmo n vt t
 mhAnsAdO । Dm
n
sh mhAnsAdO vhn
, sttA_-tFEt &yEBcAErEZ vhnO &yAEptvArZAyAn
knG-
EVtv‡oEkt, । Dm
n EvnA vhn n , BvEt t
ryogolkAdO s(v n tdvydAs, ।

20
Ev ZtttvEnZ yodAhtb
}hmtk vcnm^
4. bEdEvv
k, 83

vhn+EvnABAv-y Dm-v!p(vAt^ , Dm


 l"Zsmvyo n Evzdyt
 । tTA c
&yAEptjAns&yApArFkt\ ElgmnEmEtkrZ(vAdnmAnmQyt
 ।
nn tTA_Ep Dmo vEhn&yA=y iEt jAnmA/Ad=ynEm(yApEtt, । m {vm^ ।
E"t(vAt^ । nn ‘ U@v d
p"vEtt(vjAn-yA=yp fo vE£mAn^ aDod
f ndFprAt^ ’
i(yAEdpryog
 ndFprvttvh
to, p"(v
n EnEd £
 U@v df_BAv
n n p"vEtt(vjA-
n\ krZEmEt । p"vEtt(vjAnpd n -voEctd fvEtt(vjAn(v-y EvvE"t(vAt^
। p"tyA EnEd £o@v d
fAdO vEtt(vjAnABAv
_Ep -voEctAD,prd
fvEtt(vjAn-
-y s(vAt^ । evjAtFy-y  htorD,prdf evoEcto  df, । n t@v d f, ।
tT
{vAnEm(ynBvAt^ । anBvAnsAErZF Eh kSpnA ।
n ‘ fNdo_EBD
et y(vAt^ ’ i(yAdO prm
y, prm y(v\ yAvEt 
df &yA=y vt t

tAvdd
f_EBD y(v\ -vsA@ymnmApyEt , n t Dmo ht, tdvt^ -vAvEQCnn
 s-
v E-mnnEp df vEhnmnmApyEt । Ekt prdfEvfq ev । evm^ ‘ id\ s\yoEg
dý&y(vAt^ ’ i(yAdO dý&y(v!po 
ht, p"\ &yA=y vt mAno_Ep n sv / s\yog-
mnmApyEt । t-y &yA=yvEtt(vABAvAt^ । ‘ id\ dý&y\ s\yoEg(vAt^ ’ i(yAdO
s\yoEg(vh
t, -vAryAdy/ prd
fAtr
 dý&y(vmnmApytF(yAEd v {qMy\ EkEnn-
Emttm^ ? iEt cody\ Enr-tm^ ।
tttdmA ZA\ EBnnEBnn-vBAv(vn &yAEptg
}hdfAyA\ yAdf
n sA@y
n yAdf-y
htoyA dfF sAmAnAEDkry!pA &yAEpt, ghFtA , tAdfo 
 ht, tAdfmv\ sA-
@y\ tAdfsAmAnAEDkryg}hZAnsAr
Z gmyEt । n(vyT Et EnymAt^ । tTA
c , -voEcttttdd
fvEtt(vAnsAr
Z tttdd
f  ttt(sA@yAnEmEt, яAyt iEt n
v
{qMyAnppEtt, ।
ev\ y
n pzqZ yt^ sADn\ ydvyA=ytyA ydvEtttyA yE-mn^ kAl
 jAyt
 t-y
{v
pzq-y tt^ sADn\ tt^ sA@y\ t/
{v tE-mn^ kAl  prmApytFEt EnymcAryZFy,
। at ev  dvdtt-y Dm &yAEptjAnAt^ yjdtt-y vhn+nEmEt, , 
dvdtt-y
{-
v GVAdynEmEt, , &yA=y(vjAnmA/Z vhn+nEmEt, , kAlAtr
 vhn+nEmEtc
-yAEd(yAEdcody\ Enr-tm^ ।
tTA=y
v\ &yAEpt, k
n ghyt ? iEt c t^ । yTAyT\ pr(y"AnmAnAgm <y, ।
tTA Eh । mhAnsAdO Dm EdýysEnnkqA t^ tdgt&yAEptg hyt
 । t-y c
Edýy-y
vEhnjAn\ shkArF । DmEn£AyA vEhnEn!EptsAmAnAEDkryAE(mkAyA &yApt
,
ssbEDkprAT (vn vEhnjAn-yA=yp"ZAt^ । a&yEBcErt&yA=ysA@ysAmAnA-
84 . gZEvv
k,

EDkryAE(mkAyA &yApt
, &yEBcArg
}h
 s(yg
}hZAt^ । &yEBcArjAnABAvo_Ep
shkArF । s c Byodf nяEntAdypA@yBAvEncyAt^ ।
upAEDc y, sA@y&yApk, sADnA&yApk, s uQyt  । s E/EvD, । f-
dsA@y&yApk, , p"DmA vEQCnnsA@y&yApk, , sADnAvEQCnnsA@y&yApkc
Et
। aAdyo yTA DmA`yo, sMbD  aAd
 DnvEhns
ý \yog, । EdvtFyo yTA ‘ vAy,
pr(y", pr(y"-pfA ry(vAt^ ’ i(y/ bEhdý &yAvEQCnnpr(y"(v&yApkmdt!pm^
। ttFyo yTA ‘ s [yAmo Em/Atny(vAt^ ’ i(y/ Em/Atny(vAvEQCnn[yAm-
(v&yApkfAkpAkя(vm^ ।
nvv\ ‘ pv to vEhnmAn^ ’ i(y/ p"tr(vmpAED, -yAt^ । tEd mhAnsAdO
sA@y\ vEhn\ &yApnoEt । n &yApnoEt c Dmm^ । pv t-y
{v p"(v
n t/ p"
tr(v-
 । ‘ ydyE`nn -yAt^ tEh Dmo_Ep n -yAt^ ’ i(ynkltk
-yABAvAt^ । uQyt  Z
pv t-y vEhnm(v Esd
 t/ p" tr(v-yABAv n l"ZABAv, । p"AEtErkt-Tl
ev &yAEptBgo vkt&y, iEt EnymAryZ_Ep ankltk Z sA@yEncy
 sEt
sEd`DsA@yv(v!pp"l"ZABAv n tEdtr(vsMBv, । yToktm^ -

‘ ankl
n tk
 Z snAT
 sEt sADn
 ।
 nopAEDsMBv, ॥ ’ 21 iEt ।
sA@y&yApktABgAt^ p"

so_ympAED, sA@y&yApk(v
n sADnA&yApk(v
n c jAt, sADn(vAEBmt-
-y sA@y(vAEBmtA&yA=ytA\ vA tdvyEBcAErtA\ vA -v&yEtr
kZ sA@yBAv\ vA
anmApyEt । ‘ vEhnD mA&yA=y, , Dm&yApkAd
 DnA&yApt(vAt
ý ^ । yo ydvyApkA-
&yA=y, s td&yA=y, । yTA GV(v&yApkpETvF(vA&yA=yo dý&y(vAEd, ’ iEt vA
। ‘ vEhnD m&yEBcAEr tdvyApkAd
 Dn&yEBcAEr(vAt
ý ^ ’ iEt vA । ‘ Evmtmyogo-
lkAEd n Dmvt^ , aAd
 Dns
ý \yogrEht(vAt^ hrdvEdEt vA ’ pryogsMBvAt^ ।
ttc tEnncy, &yAEptg
}hprEtbDk, ।
upA@yBAvEncyc yo`yAnplN@yA । yo`ytA c prEtyoEgtdvyA=y
tryAv-
}FsmvDAnm^ , prEtyoEgs(vprsjnprsEjtprEtyoEgk(v\ vA ।
ttdplMBksAmg
ayo`yopAD
c fEktmfky(vAt^ ।
ev\ c Dm uktrF(yA pr(y"ZAngtDm(vяA(yBAv _Ep sAd[y
n sMbD
n
et(sdfo Dm, svo _Ep vEhn&yA=y, iEt sAv E/k&yAEptg
}h, ।
21
?
4. bEdEvv
k, 85

anmAngMyA pcAt^ prdf Ey yt


 ।
aAgmgMyA yTA ‘ yo yo b
}AhmZ, s so n ht&y, ’, ‘ yA yA gO, sA
}AhmZo n ht&y, ’, ‘ gOn pdA -pr£&y, ’ 22
sA n pdA -pr£&yA ’ i(yAEd, ‘ b
i(yAdyAgmAdvgMyt
 ।
tccAnmAn\ EdvEvDm^ । kvlAvEy , avy&yEtrEk c
Et । y-y k v-
lmvy&yAEptr
v n &yEtr vlAvEy । yTA ‘ fNdo_EBD
k&yAEpt, tt^ k y, ,
y(vAt^ ’ । a/ Eh ‘ y/ prm
prm y(vm^ ’ i(yvy&yAEptr
y(v\ t/AEBD vAE-t ।
&yAEptDEm Z, prm
y(v-y t(prEtyoEgn, aEBDy(v-y sv / s(vAt^ । n pn,
‘ y/AEBD
y(vABAv, t/ prmy(vABAv, ’ iEt &yEtr
k&yAEptrE-t । &yAEptDm -
kprEtyoEgnorEBD
y(vprm
y(vABAvyors(vAt^ । y-yAvy&yEtr
koBy&yAEpt,
tdvy&yEtrEk । yTA ‘ pv to aE`nmAn^ DmAt^ ’ iEt a/Avy&yAEptDEm Z,
Dm-y &yEtr
k&yAEptDEm Z, &yhn+BAv-y c s(v noByEvD&yAEptsMBvAt^ ।
t-y c p"Dm (v\ sp"
 s(v\ Evp"AdvyAvtt(v\ abAEDtEvqy(v\ as(prEtp"-
(v\ c
Et pcAgAEn । k
vlAvEyn-t Evp"ABAv n tdvyAvEttrEht(vAcc(vAy gAEn
। id\ c tAEk krF(yoktm^ । n t v-tt, ।

‘ GVAdO prEmtA tAvt^ prAgBAv


n ykttA ।
23
aAro=y bEdpv sA ggnAdO EnEq@yt  ॥’

i(yktrF(yA Evp"vEtt(v-yABAv
_Ep prEsd-y bEdpv mAroEpt-y Enq
DsMB-
vAt^ ।
nn k vl&yEtrEk c
Et ttFymnmAn\ vkt&ym^ । tt^ kT\ EdvEvDmvAnmAn\
i(yktm^ ? uQyt
 । tTA Eh । avy&yAEptrEht\ k
vl&yEtrkF(yQyt  । n c
d\
prmAZpdmEDrohEt । ‘ anmAn-y dvy\ sAmLy m^ , &yAEpt, smEctd
fvEtttA
Et ’ i(yktm^ । sADn(v
c nAEBmt yEd &yAEptn -yAt^ kT\ tdnmAn\ -yAt^ ? n
c sADn  &yAptyBAv
_Ep sA@yABAv
 &yAEptr-tFEt vAQym^ । sA@yABAv-y sA-
Dn(v
n End
 fABAvAt^ । sADn ev Eh &yAEptrp
E"tA । n Eh BAv ,
n BAvsADn
aBAv
 &yAEptrp
E"tA ।
22
?
23
?
86 . gZEvv
k,

Ekc , avy&yAEptfymnmAn\ n sMBAvEyt\ fkym^ । nn ‘ яFvQCrFr\


sA(mk\ prAZAEdm(vAt^ ’ i(yAdynmAn\ sMBA&yt iEt c nn । t-yAvy&yAEptf-
ytA_sMmt , । n c t/ d£AtABAvnAvy&yAEptnA -tFEt vAQym^ । &yApt
D Em -
sttAsAp
"(v_Ep d£AtsttAsAp
"(vABAvAt^ । n c tdBAv ?
 kT\ &yAEptg  hyt
iEt vAQym^ । tAvtA_Ep &yAptrs(vAEsd, । ayTA ‘ 
dvdttfrFr\ sA(m-
km^ , prAZAEdm(vAt^ , yjdttfrFrvt^ ’ iEt pryogo n -yAt^ । d£AtABAv

pr(y"Z &yApt _Ep , anmAngMyAyA &yApt
d f Eytmfky(v , sttvAv[yMBAvAcc ।
‘ Evmt\ prAZAEdm(v\ sA(mk(v&yA=y\ tdBAv&yApkFBtABAvprEtyoEg(vAt^ । yo
ydBAv&yApkFBtABAvprEtyogF s tdvyA=y, । yTA vhn+BAv&yApkFBtABAv-
prEtyogF Dm, vEhn&yA=y, ’ iEt pryogsMBvAt^ ।
evmnmAng }AhyAvy&yAEpts(v
_Ep pr(y"g}Ahy&yAEptrAEh(ymA/
Z k
vl&y-
Etr
kFEt &yvhAroppttO t-y n EvDAtrA sMBvtF(yvy&yEtr
EkytBA v-
sMBvAt^ । at ev kvEcdvyEtr
k&yAEptprdf n\ &yEBcArABAvprdf nmK
nAvy-
&yAEptEncy upy>yt
 ।
pnrnmAn\ EdvEvDm^ । -vAT prAT cEt । yt^ prodd
fmnp#y яAymAn\
DmAEdjAn\ tt^ -vATA nmAnm^ । yt^ t prodd
fmp#y DmAEdjAnm(pdyt
 tt^
prATA nmAnm^ । t>яnk(vA24

24
it, pr\ n ElEKt\ mlkof
 ।
pErEf£m^ A

rFrGnATtFT rFpAdktg
}TA,

1 f
qtA(py cEdýkA
• The author is known after this work as f
qcEdýkAcAy

• f
qtA(py cEdýkA is a gloss on the commentary tttvprAkAEfkA of яy-
tFT , which in turn is a commentary on b
}hms/BA y of aAndtFT .

• It covers the last two chapters, as tA(py cEdýkA of &yAstFT is available


on the first two chapters.

• It is partly published [4]], [3]]. A number of incomplete manuscripts are


available in ORI Mysore.

aAEd,
s(yAskt\ mEd£\ EnEKlEnяяnv
}Atr"
{kdF"\
B(yA ykt\ EvDd\ EvmtKlяnv}AtEnGA t!"m^ ।
m(yA D(yA c c fA(yA EdvяpEtklя\ vdEvdyAptp"\
BktyA vd
 E/!p\ hErmEnfmh\ mo"dAn
{kd"m^ ॥ 1 ॥

87
88 pErEf£m^ A. rFrGnATtFT rFpAdktg
}TA,

nAnABgvEtrAtBktopAskEcdghm^ ।
k Z\ c
to_EBrAm\ m
 v

df\ prZmAMyhm^ ॥ 2 ॥
sv jAdyA gzvrA dvA EdяndD rA, ।
avA cFn
 mEy pr\ kv (v
t dyAkrm^ ॥ 3 ॥ [4]]

a(ym^
En(yoccAndBmktt(yAs
Evtpddvym^ ।
a(yt\ prFytA\ k(yA s(yA m
 f
qs\-tr, ॥ 1 ॥
mdFypvA cErtprt£rFprAZnAT
n hEd E-Tt n ।
s  q mA(sy Emd\ kto n ॥ 2 ॥ [5]]
&yA kEt, rFhErZA prZFtA -vAT

2 tttvkEZkA
• It is a commentary on t/sArsg~h of aAndtFT .

• It is published [7]]. Manuscripts are available in ORI, Mysore.

aAEd,
b
}hmA_pFdýo mh(yA D
}vEmh sEhto mAyyA y-y s
vA\
kyA ll#mFc pdm\ yddrmml\ fthtA fBA-y, ।
aAEdd v, pmAn^ yo_EmtgZgZyk^ BdýpAEZc 
dv,
so_y\ d"o_dy Ev Z, prEmEtmEtEdf
dýoDhFno hErn , ॥ 1 ॥
mhA>vAl\ d"mAEdpzq\ mAn
qvrm^ ।
rAm\ rFяAnkFkAm\ s
v hnmdEc tm^ ॥ 2 ॥
rs\ pmA(mAnmTAEdd
v\ D
}v\ Dv\ dE£dqklm-y ।
grog z\ bAdrsdmvAs\ t\ &yAssj\ prZmAEm mnA ॥ 3 ॥
nEdtFT mKAnddAEyn, Ef ystt
, ।
amdkzZA\ ky , m/&yAHyA\ EckFq Et ॥ 4 ॥
3. tttvsAr, 89

a(ym^

yTAfEkt&yAptyA bdyA EnEm tyA myA ।


&yAk(yA t/sAr-y prFytA\ f
qs\-tr, ॥ 1 ॥

y
{h Ed-T
{m hAcAy
{ &yA HyA 
dv{Ev EnEm tA ।
y
qAmng
}hAdvA_Ep prFytA\ t
 tTA Bfm^ ॥ 2 ॥

rFmdvyAsmnFfh\sEvlsttdv\fs(pEdmnF
prodyQC~ FrGnATtFT yEtrAV^pk
zhAddvA ।
pZ prjEvEnEm tAEKlmhAt/odtdF EpkA
Evy-tA EvdqA stttvkEZkA ByAdr  ॥ 3 ॥ [7]]
, prFty

3 tttvsAr,

• It is commentary on bhtFshsrm^.

• It is published [6]]. Manuscripts are available in ORI Mysore.

aAEd,

яAnkFvdnAMBoяBAnv  gty stAm^ ।


nm, rFrAmcdýAy 
htv sv sMpdAm^ ॥ 1 ॥

bhtFshsrpArAvArfAyF rmApEt, ।
aEnzdAEdpcA(mA pcdvFpq kAft ॥ 2 ॥

pcAgy?spZ y iE£kAE-TEts\E-Ttm^ ।
aA!Y-tmh\ vd
 pcfA-/o‡mAdrAt^ ॥ 3 ॥

mhd?T\ ?shsr\ shsrhErvAckm^ ।


&yAkEr y
 yTAyog\ dfprmEtv(m nA ॥ 4 ॥
90 pErEf£m^ A. rFrGnATtFT rFpAdktg
}TA,

a(ym^

sv prhrZcAsAvAyDc
Et sv prhrZAyD iEt Enzkt
, yy\ pAt -vE-tEB, sdA
n i(yn
n scnAt^ sv prhrZAyDmEt r/ ।

4 pdAT Evv
k,
The present work.

aAEd,
яAnkFvdnAMBoяBAnv  gty stAm^ ।
nm, rFrAmcdýAy 
htv sv sMpdAm^ ॥

a(ym^

pnrnmAn\ EdvEvDm^ । -vAT prAT c


Et । yt^ prodd
fmnp
#y яAymAn\ D-
mAEdjAn\ tt^ -vATA nmAnm^ । yt^ t prodd
fmp
#y DmAEdjAnm(pdyt
 tt^
1
prATA nmAnm^ । t>яnk(vA  

5 km EnZ y&yAHyA
It is quoted by Dr.B.N.K.Sharma [1]]. He says the manuscript of it is available
in a private collection at Kumbhakonam. Nothing more can be made out.
However, the colophon of Tattvasāra, edited by Sri Śeśagiri Acārya, is worth
noting : iEt rFl#mFnArAyZp>ypAdAnA\ Ef y
Z rGnATyEtnA ktAyA\ tttv-
sArAHyAyA\ km EnZyVFkABAvEvvtO bhtFshsrpArAvAr
 dfm, KX, sMpZ ,

1
The work is incomplete; antya is not available
5. km EnZ y&yAHyA 91

ggA-to/m^

• It is a small poetic composition having 30 stanzas.

• It is published [8]]. The manuscript is available at Śrī Jayatītha Sanskrit


Manuscript Library, Vyasanakere.

aAEd,

dEv Ek\ vZ y
 tAvk\ Ec/k\ E"t
pr \ prAET t\ sv Bt
{, sdA ।
n
E"t\ yo`ymj-trAmMb t  v
{Bv\ ko_Ep vkt\ "m, -yAt^ kt, ॥
s
&yt
 p>yt
 nMyt
 DAy t
 
dEv gg
 pddvdvmj-trAm^ ॥

a(ym^
nEdtFTo zh(-vAEmn, prFty
 yAdvAnA\ pt
gA gm
n\ -tvm^ ।
Enm m
 rAGvo nATfNdottr, pytA\ pytAmAdrAEnnm lm^ ॥

sn(sяAtFy&yAHyA

• Adyanta ślokas are published by Dr. Prabhanjanacarya [8]].

• The work is said to be published from Srirangam.

• Nothing more is known.

aAEd,
ankt\ yEd t
 EkEcdvAcA Evdyt
 tm
 frqv  b}hF(yvy,
 । a/
tA(py Evdr\ pprQC । so_vddm pATA nA\ rA>ydApnm^ ।
92 pErEf£m^ A. rFrGnATtFT rFpAdktg
}TA,

a(ym^
a/A@yAypck
 k
cn lokA, prE"ptA, । prAy, kof
 vdf nAt^ t
 n
&yAHyAtA, ।

IfAv-yopEnqdA yVFkAEV=pZF
Dr.B.N.K.Sharma [1]], has attributed this work to Śrī Raghunātha Tīrtha.
However, the colophon of the published work [10]] attributes this to Kanc.i
Raghunāthācārya, not to Raghunātha Tīrtha.
pErEf£m^ B

rFrGnATtFT -/o/AEZ

1 rFяgnnATtFT ktBA ydFEpkA-Tm^


y
nAy\ EnrZAEy m@vgzsdA yprkAfAfy,
prAKEX prEtvAEddf ngZ, prAbED gv Z v, ।
Ef y
<y, smdAEy EvttmBy\ prAlEMB EvdyAsn\
, ॥ [9]]
so_y\ rFrGnATtFT gzrAV^ fEd\ Evd@yAmt

2 crmlok,
sv sv sh
fAn, sBAsEяtvAEdrAV^ ।
sv dA sv do ByAt^ rGnATmnFvr, ॥

3 rFEvdyAkAttFT kt\ rGnATtFTA £km^


mAltFksmkESpthAr\ bAlBAvkEltAmtcorm^ ।
nFlnFrdsmAnfrFr\ pAlk\ E/яgtA\ Bя fOErm^ ॥ 1 ॥

dvkFtnyp>ytdý\ pAvkopmzEc\ gZsAdým^ ।
s
vkA(mяnk
{rvcdý\ BAvyAEm rGnATmnFdým^ ॥ 2 ॥
U@v pX~lsmAnmKANя\ 
dvtAc nEvfdkrANяm^ ।

93
94 pErEf£m^ B. rFrGnATtFT -/o/AEZ

tFT yA/pErptpdANя\ nOEm hq pErpZ hdNяm^ ॥ 3 ॥

f²c‡EvlsdvrgX\ bAhmlpErfoEBtdXm^ ।
pAdy`mEяtsArsqX\ Ecty
 EvtrZ
 bhqXm^ ॥ 4 ॥

kWlEMbtlsFvnmAl\ bAlsy sdfAzZc


lm^ ।
sADs¿pErs
EvtfFl\ t\ nmAEm ntBsrяAlm^ ॥ 5 ॥

BArtFrmZpZ kVA"\ mAEys¿EvEnvArZd"m^ ।


&yAsrAяmEnsMmtp"\ BAvy  dErtKXndF"m^ । 6 ॥

sArsA"sdnAEytd
h\ cEdýkAT rcnAdgtmohm^ ।
t\ nmAEm ntyjvrAh\ cEdýkAy dfm\ EfrsAhm^ ॥ 7 ॥

m@vfA-/pyoEnEDB q\ BktpgpErpErtkofm^ ।


-vFykFEt pErpZ dfAf\ Ecty hEdEvBAtrmfm^ ॥ 8 ॥

Ep=pldmsmFpEnkAy\ tttkAcnklAEDkkAym^ ।
nArEs\hkpyA EяtmAy\ Ecty
 E/mkV
fshAym^ ॥ 9 ॥

rFnk
sErtnBvEvdyAkAtEnEm tv£ km
tt^ ।
y
 pWEt stt\ BEv m(yA -t
 lBEt skl E=stmT m^ ॥ 10

॥ iEt rFEvdyAkAttFT ktrFrGnATtFTA £km^ ॥ [8]]

4 rFEvdyArtnAkrtFT kt\ f
qcEdýkAcAy -to/m^
rFpZ boDsmyAMbEDcEdrAy EvjAnBEktmKsdgZmEdrAy ।
hnnFrяAtrEvBAEsts
EdrAy kv rGnATytFvrAy ॥ 1 ॥

gopAlbAlsrsFhdsktEctt\ {pAynAy
dv smy
EZfmprmttm^ ।
pApAEdýB
dkElfAEytB&yvtt\ BpAErяAtmEnf\ -mr fdhttm^ ॥ 2

}EtvrkrkjAtяAt, -vDFt -
l#mFnArAyZAHyv
prAjprjAGmOGE"EtsrEnkrArAEDtAr+Nяy`m, ।
s hy#mABddEh/A -PEVkkEplyo, sgm  яAtvdo
mD y
 rAяmAno vht mEy kpA\ -vFydAsAndAs
 ॥ 3 ॥
4. rFEvdyArtnAkrtFT kt\ f
qcEdýkAcAy -to/m^ 95

vdmAnяns\sdp#y\ sADyAMyhEmEt E-TrdF"m^ ।


s\sEd "ZEvDtEvp"\ k\sEB(sgZsADnd"m^ ॥ 4 ॥

&yAsrAяmKvy mKodyccEdýkov ErtpEt kt\ tm^ ।


BAvyAEm srBEmzh\ gAmAgt\ E"EtsrAT nyA_hm^ ॥ 5 ॥

GorhEttEmrstEtsy DFrf
KrmpAtkcy m^ ।
nonmFEm BEvm-kErvy Bsrv}hss\sEd fOy m^ ॥ 6 ॥


r(yktvA lBt
 rGdvhkpA\ E]v(y
tdktvA "ZAt^
-yAd
v{q GDAtvAQykEtmAn^ nAfNdto nATvAn^ ।
T-yoccArZto lB
t tps, EsEd\ ydAHyA"r {,
sv c
{tdvApnt
 Ekmt tnnAmnoE l-yoEktt, ॥ 7 ॥

zEkmZFcrZAMbяs
vAsAEdtAEntrl<yEvBt
, ।
&yAsrAяyEtf
KrEvdyAEv£r
f kzZA\ mEy kyA , ॥ 8 ॥

pdvAkyprmAZABoEnEDpArFZtABt
 ।
sv t/-vt/Ay prZmAEm mhm h, ॥ 9 ॥

rFf
qcEdýkAcAy pdvkяs\-mEt, ।
aEtf
t 
dvgvFEctAmEZsrdýmAn^ ॥ 10 ॥

rGnATytFfAn, pAt mA\ frZAgtm^ ।


frZAgtvA(sSymA(mFy\ df ymEy ॥ 11 ।

svo ttmo hErrf


qяgnn EmLyA
B
dc яFvEnkro_ncro_Eяt-y ।
nFcocctA_-y c EmTo EnяmodlABo
mEkt, sBEktt uz‡mZ
_Ekl
f ॥ 12 ॥

a"AEdE/ty\ prmAZmEKlAmnAy
{kv
dyo hEr,
vEttm HytmA yto_-y kmlAnAT  -vt/o hEr, ।
sv c{tdDFnEm(yEp dY\ s\sADEy(vA_EKl\
dvA d\ smKXyt^ sdEs yo m
DA\ Edf
t^ so_mlAm^ ॥ 13 ॥

kV
 rFtlsFsrя\ hEd dDt^ rFvllB\ kZ yo
96 pErEf£m^ B. rFrGnATtFT -/o/AEZ

dv dv
 rFtlsFd
 krsroяAtdvy
 p-tkm^ ।
mdýollAEstm@v pX~Enkr\ kAy
 dDAno_Etk
B
}AяddXkmXlg zvr, r
yo_ET EBEc(ytAm^ ॥ 14 ॥
rGnATytFf tAvEknAEKll#mAmnsdDEnnяAEn ।
hrt
 kmEty aAy vy dEh tE-mnnnkltA\ n yAyA, ॥ 15 ॥
&yAsrAяmWo_-mAk\ mW ev
Et vAEdnAm^ ।
Ef"-v gzvyA f ydy-(yA(mmW
 kpA ॥ 16 ॥
rGnATytFfAn (vdFyAn^ -mr kAzydfo Evd
Eh pA/m^ ।
gZy  ’ E-vEt yAc
B vdFydAsdAs  rEctAjEl, prZMy ॥ 17 ॥
EvdyArtnAkroktA\ gzvrnEtmAdr
Z y, pWEt ।
tE-mnnAmEgErfo nrhErrEяt, prsFdEt E"prm^ ॥ 18 ॥

qcEdýkAcAy -to/m^ ॥ [11]]


॥ iEt rFEvdyArtnAkrtFT kt\ f
Bibliography

[ 1 ] p.504, History Of the Dvaita School Of Vedānta and its Literature,


Dr.B.N.K. Sharma, Motilal Banarsidas Publishers Private Limited,
Delhi, Third revised edition, 2000

[ 2 ] p.47, p.60, Granthamālikāprasara, Gopālakr.s.n.ācārya Gaudagere,


Prabhā Mudran.ālaya, Bangalore, 1998

[ 3 ] rFmdbýhms/BA y\ tttvprkAEfkyA f qtA(py cEdýkyA c smlktm^ ,


EdvtFyBAg, , prA EX prhlAdAcAy , pZ prjs\foDnmEdrm^ , 2004

[ 4 ] rFmdbýhms/BA y\ tttvprkAEfkyA f
qtA(py cEdýkyA c smlktm^ , pr-
TmBAg,
Edited by : The Editorial board of Poornapaprajna Research Institute
Published by : Poornapaprajna Research Institute, Bangalore, 1967

[ 5 ] p.316, Descriptive Catalogue of Sanskrit Manuscripts, volume XIV,


Dr.H.P.Malledevaru, ORI, University of Mysore, Mysore 1988

[ 6 ] bhtFshsrm^ tttvsArsEhtm^ , EvdvAn^ Ep ys^ s


qEgEr aAcAy , , rF-
mm@vEsdAtonnAEhnFsBA , EtzcAnz , EtzpEt , prTmmdýZm^ - 1999

97
98 Bibliography

[ 7 ] t/sArsg~h, tttvkEZkA&yAHyyA sEht, , EvdvAn^ Ed prhlAdAcAy , ,


rFEvdyApyoEnEDprkAfnm^ , rF&yAsrAяmW, , bsvngEX , bglz , pr-
TmmdýZm^ 1996

[ 8 ] p. 92-96, p.116, p.152, Śrī Vyāsaraja darśana, Dr. Vyāsankere Prabh-


banjanācārya, Śrī Vyāsamadhwa samśodhana Pratis.t.hāna, First Edi-
tion 2005

[ 9 ] rFяgnnATyEtktA BA ydFEpkA , mAgEXrgnATAcAy , , BA ydFEpkA-


prkAfnsEmEt , b
glz , 1964

[ 10 ] IfAvA-yopEnqdA ym^ , /yodf&yAHyAnEvBEqtm^ , vAEdrAяAcAy k-


rZm^ , Evvm@vmhApErqt^ , uttrAEdmW, , 2006

[ 11 ] Śrī Śes.acandrikācāryaravara stotra, Śrī Vidyāratnākara Tīrtha, M.


Śrīnivāsa Rao, Bangalore, Kāl.ayukti As.ād.ha

You might also like