Script (MAPEH)

You might also like

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 55

1

Matapos nating mapag-aralan ang


iba’t-ibang elemento ng musika tulad
ng dynamics, tempo at texture, atin
namang kilalanin at Talakayin ang
Harmony.
Nakapaloob sa ating talakayan kung
paano makakabuo at magagamit ang
chord sa musika. Magkakaroon din
tayo ng pagkakataong awitin o
2

tugtugin ang mga primary chords ng


major scale sa pamamagitan ng chord
progression.
Matatalakay din natin ang scale sa
musika at at kung paano natin ito
magagamit sa pagbuo o pagtugtog ng
isang awitin.
3

Kung kaya’t ihanda na ang inyong


lapis at papel at simulan na nating
makipagkaibigan kay HARMONY.

Ang Harmony ay isang elemento ng


musika na tumutuon sa maayos at
magandang pagsasama-sama ng mga
note kapag ang mga ito ay tinutugtog
o inaawit.
4

Di tulad ng melodiya ng musika na


siyang pinakamadaling nakikilala at
pinakamadaling natatandaan sa isang
awit o musika, ang harmony ang
nagbibigay ng kulay, kapal at
emosyon sa melodiya. Ito ay binubuo
ng dalawa o higit pang mga notes na
tinutugtog ng sabay nang may
5

makulay at kawili-wiling ugnayan sa


melodiya ng isang awit.
Kapag ang dalawa o higit pang mga
note o tono ay sabay na tinutugtog o
inaawit, tayo ay makakabuo ng
CHORD. Ang pinaka simpleng chord
ay tinatawag na triad. Paano ba
nabubuo ang chord o triad?
6

Ang chord o triad ay nagmula sa ti


natawag nating SCALE.

Ang SCALE ay pangkat ng mga note


na nakaayos mula sa pinakamababa
hanggang pinakamataas na note o
mula sa pinakamataas hanggang sa
pinakamababa.
7

Ito ay maaaring chromatic, diatonic o


pentatonic, maraming iba’t-ibang uri
ng scale sa musika, pero magpopokus
lang muna tayo sa major at konting
minor., bakit konting minor, dahil
meron tayong tinatawag na Natural
Minor, Relative Minor, Harmonic
Minor at Melodic Minor.,kaya konti
lang muna tayo sa minor scale.
8

Magpasalamat tayo kay Arnold


Schoenberg dahil siya ang nagpakilala
sa atin ng 12-tone system of music na
kung saan dito natin kukuhain ang
tinatawag nating DIATONIC SCALE.
Ang Diatonic Scale ang karaniwang
ginagamit na scale sa western music.
Ito ay binubuo ng walong note na
9

nakaayos batay sa hinihinging


interval. Ang pinakakilalang uri ng
diatonic scale ay ang MAJOR
SCALE…Paano ba nabubuo ang
MAJOR SCALE??
Sa Western Music, ang Major Scale
ay nabibilang sa tinatawag nating
Heptatonic Scale or (Seven tone scale),
maraming uri ng heptatonic scale pero
10

ang mas kilala at karaniwang


ginagamit ay ang Major Scale at Minor
Scale.
Subukan natin ang Key of C Major Scale,.ito yung madalas natin nakikita sa mga libro, dahil ito ung pinakamadaling halimbawa ng MAJOR
SCALE…
Ang C Major Scale ay binubuo ng C D E F G A B C (isang octave), paano natin nabuo ang major scale na ito? Kung papansinin natin, ang C D E F
G A B C ay ang mga puting tiklado sa piano, tayo ay nagsimula sa tiklado ng C,..kung anong unang key ang pipindutin natin, siya rin ang
magiging pangalan ng key ng scale, sa pagkakataong ito, tayo ay nagsimula sa C kung kaya’t sila ay tinawag na C Major Scale.

(ganun lng
Balikan natin ngayon ang mga kasamang pitch ni C sa C major Scale, sila ay sina D E F G A at B

kadali. Paano naman kaya kung


susubukan natin ito sa ibang Key?
Magiging katulad din kaya ito ng Key
11

of C Major Scale na puro puti lamang


ang pipindutin? Subukan natin
ngayon ang G major scale,
magsisimula tayo sa tiklado na G. makukuha natin ang mga key na G A B C D E F G, pakinggan natin? Pagkumparahin natin ngayon ang mga
tunog ng mga tikladong pinindot natin sa C Major Scale at sa mga tikladong pinindot natin sa G Major Scale? Parehas lang ba ng kanilang tunog?
O parang may konting kulang sa mga tunog ng G Major Scale? Pakinggan ulit natin…
Ito ay dahil hindi natin nasunod ang tamang STEP PATTERN ng MAJOR SCALE. Mahalaga na maunawaan nating Mabuti ang kahulugan ng mga
Steps sa pagbuo ng major scale (ito yung tinatawag nating mga WHOLE STEP at HALF STEP) tignan natin muli ang mga keys ng Piano,,nabanggit
ko kanina na may dalawang uri ng keys ang piano, Ito ay ang Black Keys at mga White Keys ang mga natural keys ay maririnig sa mga white keys
samantalang Accidentals ( # b) naman ang mga maririnig sa black keys.

Balikan na natin ang sinasabi kong


step pattern na whole step at half
step, ang half step ang may
pinakamaikling distansya sa pagitan
12

ng dalawang tono sa tiklado ng piano


o keyboard. Ang layo ng C sa C# ay
half step. Gayundin ang distansya ng
pitch na E sa Eb…

Ang dalawang half step ay katumbas


ng isang whole step. Ang distansya ng
pitch na C at D ay isang whole step,
ito rin ang mapapansin sa distansya
13

ng F# at G#. tandaan natin na dalawa


ang nagiging katawagan sa mga itim
na tiklado ng piano, sila ay tinatawag
na # kung ang galaw ng musika ay
papuntang kanan o pataas ang tono
at tinatawag silang flat kapag ang
galaw ng musika ay papuntang kaliwa
o pababang tono.
14

Ang Major scale ay mayroong step


pattern na W W H W W W H (Whole
step, whole step, half step, whole step,
whole step, whole step at half step)
ang C MAJOR SCALE..
Suriin natin

Nasunod ng C Major Scale natin ang step pattern na hinihingi ng Major Scale, ngayon naman, Suriin nating mabuti kung nasunod din ng ginawa nating G
MAJOR SCALE ang step pattern na para sa mga major scales.
Napansin natin na sa pitch na E at F ay hindi nakasunod sa hinihinging step pattern na Whole step dahil ang E at F ay may distansya lamang na half step sa
isa’t isa, kung kaya’t dadagdagan natin siya ng kalahating hakbang pa, ang F ay magiging F#.

Ngayon nakuha na natin ang mga


tamang pitch sa G Major Scale,
Subukan naman natin kunin ang mga
pitch ng D Major Scale gamit ang
15

paraang tinuro ko sa inyo.


nagsusulat ng D Major Scale)
D E F G A B C D. (gagawa ng video na

Ngayon kayo naman ang gumawa ng


major scale ng iba pang pitch. (video
fast forward)

Nakita na natin ngayon ang mga


Major Scale ng mga sumusunod na
keys at nalaman din natin kung ilang
sharps meron ang bawat keys. C
16

Major Scale ay walang sharp, G Major


Scale ay may isang sharp, D major
scale ay may dalawang sharp
hanggang sa F# major scale ay may
anim na sharps…

Alamin naman natin ang iba pang


major scales na gumagamit naman ng
accidentals na flat… susundin pa rin
17

natin ang step pattern na ginamit


natin kanina. Subukan naman natin
ang F major Scale.
Mapapansin natin na sa pagitan ng A at B ay mayroong whole step na distansya na hindi tumutugma sa step pattern na hinihingi ng major scale
na half step, babawasan naman natin ngayong ng kalahating hakbang ang B para magawa natin ang tamang step pattern, kung kayat ang B ay
magiging Bb,( inilalagay ang flat kapag magbabawas tayo ng kalahating tono sa isang pitch).

Ngayon ay nasunod na natin ang step


pattern ng major scale para sa F
MAJOR SCALE at Nakita natin na ang
F MAJOR SCALE ay naglalaman ng
isang flat. Subukan naman nating
18

gawin ang iba pang keys gamit parin


ang step pattern ng Major Scale .(video fast forward)

Nalaman na din natin ang mga keys


ng major scale na gumagamit ng flats.
(sasabihin isa isa ang mga keys na gumamit ng flats)

Kapag pinagsama-sama ang lahat ng


mga Keys ng major scale na ginawa
natin ng ayon sa dami ng bilang ng
kanilang sharps at flats, tayo ay
19

magkakaroon ng tinatawag na
CIRCLE OF FIFTHS (CIRCLE OF
FOURTHS),

yang circle of fifth na yan ay magagmit


nating gabay mamaya kapag
tatalakayin na natin ang CHORD
PROGRESSION at HARMONISATION.
Pero bago ang lahat dumako na tayo
20

sa pagbuo ng mga CHORDS. Tara


nah!!!

CHORD
Paano ba nabubuo ang isang
CHORD? Ang chord ay isang
halimbawa ng Harmony sa Musika,
dahil ito ay nagpapakita ng maayos at
magandang pagsasama-sama ng mga
21

note o tono. Ang pinaka simpleng


chord ay tinatawag na triad. Ito ay
binubuo ng root (first degree note of
the scale), thirds (thirds degree note of
the scale) at fifths (fifth degree note of
the scale). Makakagawa tayo ng isang
MAJOR CHORDS gamit ang mga
nabanggit na scale degree note ng
isang MAJOR SCALE.
22

Mahalagang matandaan o
maunawaan natin kung paano
magspell ng isang basic chord.
Magaggamit natin ang kaalamang ito
sa Harmonisation sa melody ng isang
awitin.
23

Magagawa naman nating minor


chords ang isang major chords kapag
ibinaba natin ng half step ang third ng
isang major chords, siya ung
tinatawag nating flattened thirds,
siya ang nagbibigay ng malungkot na
tunog ng isang minor chord, tandaan
natin na ang MAJOR CHORDS ay
nararamdaman ang masayang tunog
24

at mararamdaman naman sa MINOR


CHORDS ang malungkot na tunog.
Maaari din nating tignan ang Natural
Minor Scale upang maikumpara ang
triads ng isang minor chords,
halimbawa: ang C Minor scale ay
nabubuo sa pamamagitan ng pagfaflat
ng third, sixth at seventh scale degree
ng C MAJOR SCALE o kung susundin
25

natin ang STEP PATTERN nito na (W


H W W H W W): C D E F G A B C – C
D Eb F G Ab Bb C. kunin natin ang
root, third at fifth..yan ngayon ang C
MINOR CHORD. Subukan ninyo sa
iba pang mga chords. Maaari nyo rin
itong gawin gamit ang gitara.
Pag-aralan natin ang mga formula sa pagbuo ng iba pang uri ng chords:
Major 7 – 1 3 5 7 Dominant 7 – 1 3 5 b7 Minor 7 – 1 b3 5 b7 Minor 7b5 – 1 b3 b5 b7
Dim7 – 1 b3 b5 bb7
26

CHORD PROGRESSION
May mga uri ng chord sa musika na
ginagamit bilang pang akompaniya o
pansaliw sa mga awitin..

Meron tayong tinatawag na PRIMARY


CHORDS at SECONDARY CHORDS.
27

Sa MAJOR SCALE ang mga PRIMARY


CHORDS ay ang UNA, IKAAPAT at
IKALIMANG chords ng scale.
mahihighlight ang C, F at G)
(Lalabas ang C Major Scale at

Tinatawag din sila bilang Tonic (I),


Sub-dominant (IV) at Dominant (V).
(lalabas sa tabi ng C, F at G ang Word na Tonic, Sub-dominant at Dominant)
28

Lahat ng chords na hindi kasama sa


bilang na I, IV at V ay tinatawag na
secondary chords. (makukulayan ang mga secondary chords)

Tignan at Pag-aralan natin ang


CIRCLE of Fifths upang madali nating
maunawaan ang Chord Progression
ng Major Scale.
29

CIRCLE OF FIFTHS
Nabanggit ko na kanina ang circle of fifths na magagamit natin upang mas mapadali ang pag-unawa natin sa chord progression ng bawat major
scale.

Gawin nating halimbawa ang C na nasa 12 oclock position,,,,,,,, (sya ang Tonic o I) G naman sa kanyang kanan (Clockwise) na syang
tinatawag nating V o dominant, bawat pitch dito sa bahaging ito ay may limang interval sa bawat isa

at sa kanyang kaliwa, (Counter-clockwise) sya ang tinatawag nating IV o Sub-dominant, lahat naman ng mga pitch sa hanay na ito ay may interval
na four sa isa’t-isa..

Yung mga nasa inner circles nya ay mga secondary chords,

ang pinakamahalaga sa tatlo ay ang nasa gitna (Am) siya ung tinatawag na relative minor ng C Major,.bakit,,dahil parehas lng sila ng nilalamang
mga notes sa kanilang scale,.ang kaibahan lang ni relative minor sya ay nagsisimula sa ikaanim na pitch ng isang major scale. C D E F G A B
C–A B C D E F G A

Alamin natin ang relasyon ng bawat


chords na nakapaloob sa isang major
scale
30

C D E F G A B
Major minor minor Major Major
minor diminished
Tahanan kalaro kalaro Nanay
Tatay Pinsan ni I - - -

Kadalasan ang mga kanta ay


nagsisimula sa Tonic (kung anong key
signature sya) maraming paraan
31

upang malaman natin ang key


signature ng isang awitin.

Una ay sa pamamagitan ng
pagbibilang ng # at flat na nasa tabi
ng G-Clef (ayan ung madaling paraan)

maaari ding malaman sa


pamamagitan ng paghanap sa unang
32

nota ng kanta at pindutin ito sa piano


at subukan ang triad (kaya mas
mainam na kilala natin ang mga notes
na nilalaman ng bawat chords)

magandang gamitin ang paraang ito


kung pamilyar ka na sa kanta at
gusto mo lang malaman ang mga
33

chords na gagamitin upang matugtog


ang awitin.

Ang pangatlo ay ang paghaharmonise


ng melody ng isang kanta..

Pero, bago ang lahat..Tapusin muna


natin ang chord progression,
34

kadalasan ang mga ginagamit na


chord progression sa awitin ay
nagmumula lamang sa mga chords na
kasama niya sa scale,

pansinin natin ang Chord chart ng C


Major Scale sa itaas,
35

ang I, IV at V ay tinutugtog bilang


major chords kapag sila ay gagamiting
pansaliw sa isang awitin at ang ii, iii
at vi naman ay tinutugtog bilang
minor chords kapag sila ay gagamitin
sa isang awitin.
36

Kung gagawa ka ng isang kanta dapat


ay alam mo ang relasyon ng mga
chords ng major scale sa isa’t-isa.

Halimbawa: Ang C Major ang tahanan


o (key), kahit ano sa mga chords na
kasama nya sa major scale ang pwede
mong gamitin kasunod sa kanya,
37

pinakamadalang ng gamitin ang vii0


dahil sa quality nya na diminished.
Pag-aralan natin ang chord progression chart para sa major scale.
1 – any chords from the scale
2 – fifth (dominant)
3 – sixth minor
4 – first (tonic) or Fifth (dominant)
5 – First (tonic)
6 – second minor

Iba naman ang chord progression


para sa minor scale. Narito ang chart
at pag-aralan natin.
Sa minor scale ang 1,4 at 5 ay tinutugtog bilang minor chords, ang 2 ay diminished, 3, 6 at 7 ay tinutugtog bilang major chords.
38

Subukan natin ito ngayon sa key of A


minor na relative minor ng C Major
Scale. Magiging (Am – Bdim – C – Dm
– Em – F – G) at gamitin natin ang
karaniwang takbo ng Chord
progression sa Minor Scale.
Ang Am, Dm at Em ay ang kanilang Primary Chords samantalang ang C, F at G ay tinatawag na substitute chords. Maari nilang palitan ang
Primary chords depende sa progression na ginamit sa isang awit.

Maaari ninyong sundan ang ganitong chord progression o pwede din kayong mag improvised o lumikha ng sariling progression na nais ninyo.
39

Harmonisation sa Melody
Paano kaya natin malalaman kung
anong tamang chords or key ang
dapat nating tugtugin sa isang
musical piece na nakikita natin sa
ating batayang aklat?
40

Mayroon bang susunding hakbang


ang mga guro upang matugtog ng
tama ang mga awitin sa aklat?

Magagamit ba natin ang Harmony at


chord progression sa pagkakataong
ito?
41

Yan naman ang tatalakayin natin sa


parteng ito ng ating pag-aaral.

Maraming mga guro ang marunong


tumugtog ng mga instrument at
marunong umawit ngunit
nakakalimutan ang harmonization ng
mga melodiya na nakikita natin sa
ating aklat.
42

Kaya naman ipapakita natin ang


isang paraan na ginagamit sa
paghaharmonise sa melodiya sa mga
nakikita nating awitin sa ating
batayang aklat.

Tandaan isa lamang ito sa mga


paraan, ibig sabihin, marami pang
ibang paraan upang maisagawa ito,
43

susubukan lang nating gawin ang isa


sa pinakamadaling paraan.

Subukan natin sa musical piece ng


sitsiritsit na makikita natin sa aklat
ng ikalimang baitang. (lalabas ang musical piece ng sitsiritsit)

Suriin natin ang mga notes na ginamit


sa kanta? Tignan din natin kung may
44

nakikita ba kayong sharps or flats sa


awitin?

Sa makatuwid ang awiting ito ay


maaaring nasa key C Major or A
minor.
45

Paano naman natin malalaman sa


dalawa kung C Major ba ito or A
minor?

Para mas makasiguro tignan natin


kung saang pitch nakalagay ang
huling nota ng awitin,
46

isa din ito sa paraan upang malaman


ang Key signature ng isang awitin.

Dahil nasa C ang huling nota nito,


masasabi nating ito ay nasa key of C
Major.

Tandaan tignan muna ang bilang ng


sharps o flats sa tabi ng G Clef at
47

suriin din kung saan nakalagay ang


huling nota nito. Para makasigurado
lang tayo.

Kung sakali namang alam mo na ang


kanta, maaari mo ring pindutin ang
unang nota nito sa piano at
pakinggan kung anong chords ang
nababagay sa awitin, subukan natin.
Dahil nasa line G ang unang nota ilagay natin sa tiklado ng G ang daliri, mula dito lumaktaw tayo ng isang puti at ilagay ulit natin ang isa pa
48

nating daliri at lumaktaw ulit ng isa pang puting tiklado at ilagay natin ang isa pa nating daliri. Ito ang unang chords na maaari nating pagpilian
upang malaman kung ano ang unang chords na ginamit sa kanta, kung sakali namang ndi bagay subukan pa ito… at pakinggan din ito…sa
tatlong ating pinagpilian, sino sa kanila ang pinakamalapit na tunog sa ating kanta?

Tama!! Ang C Major Chord na may triad na C-E-G.

Mula sa C Major maaari na nating


malaman ang mga susunod na chords
na ating gagamitin batay sa mga
natutuhan nating paraan sa tinalakay
natin sa CHORD PROGRESSION.
Ngayon naman tignan na natin ang sunod na measure, suriin din natin kung saan nakalagay ang mga notes na ginamit,
49

para makatulong sa atin maaari


ninyong isulat ang buong chord
progression ng C Major upang makita
natin ang mga nilalamang triads ng
bawat chords sa C Major Scale.
Sa ikalawang measure ang mga note ay nakalagay sa mga pitch na E, G at F. sa tulong ng chart natin sa ibaba, hanapin nating ang chord/chords
na naglalaman ng E, G at F. Makikita natin ngayon ang Em (EGB), C (CEG), F(FAC) at G(GBD), Kung susuriin sino sa kanila ang may
pinakamalapit na melody sa ikalawang measure?...

Kunin muna natin pansamantala ang C at Em para sa ating ikalawang measure.

Gawin din natin ito sa ikatlong measure.


50

Alamin natin ang mga pitch kung saan nakalagay ang mga notes nito….

sila ay matatagpuan sa D at F, hahanap tayo ngayon ng chords sa Chart na naglalaman ng D at F…


Makikita natin ang Dm lamang ang naglalaman ng pitch na D at F, pero subukan pa din natin ang G at F.

Siguro kaya nyo nang gawin ito sa mga natitirang measure pa.

Ngayong subukan natin tugtugin ang


mga chords na nakuha natin sa bawat
measure.
Measure 1 – C
Measure 2 – C
Measure 3 – G/Dm/F
51

Measure 4 – G
Measure 5 – C
Measure 6 – C
Measure 7 – F
Measure 8 – G/Dm/
Measure 9 – C
Kung titignan natin ang mga chord
chart na nakuha natin sa awiting
Sitsiritsit, tanging sa measure 3 at 8
52

lamang tayo nagkaroon ng higit sa


isang pagpipilian,..

dahil taglay nila ang mga melody na


ginamit sa measure na yan,.kaya
ngayon tutugtugin natin at kayo na
ang humusga kung ano ba ang mas
magandang ipansaliw sa melodiyang
ginamit sa awiting sitsiritsit.
53

Tandaan, walang mali sa mga chords


na nakuha natin, hahanap in lang
natin ang pinaka mghaharmonise sa
melody na ginamit sa kanta..game!!

Sa measure 3 maaari nating gamitin


ang G, ayos naman sya pakinggan
kung ikukumpara sa F, pero medyo
boring kc ung tunog kung G ang
54

gagamitin natin dahil sa measure 4 G


na din ang chords natin,.kaya pwede
nating gamitin dyan ang Dm.

Sa measure 8 naman parehas sila na


may dalawang nota na nagamit sa
melodiyang G at Dm, sa pagkakataong
ito gagamitin ko ang G dahil sya ang
dominant sa major scale,
55

mas mareresolve nya ang harmony


pabalik sa ating tonic o C Major,..

base yan sa tinalakay natin sa Chord


Progression..

You might also like