 je saznajni proces na osnovu kojeg organizam

upoznaje relevantna svojstva pojava i

predmeta u stvarnosti
 DRAŽ – bilo koja energija (svjetlosna,
toplotna, zvučna) koja djeluje na naša čula
(adekvatne i neadekvatne draži)
 OSJET –prost čulni podatak jednog od
svojstava predmeta (oblik/boja/ veličina)-
senzorna zona kore velikog mozga
 OPAŽAJ- krajnji rezultat procesa opažanja,
složen i cjelovit subjektivni doživljaj skupa
draži kojima se prida neko značenje –
asocijativna zona k.v.m.
 Psihofizika- grana psihologije koja proučava
veze između draži i njihove percepcije
 Adekvatne draži – one za koje su se naša čula
tokom evolucije specijalizovala
◦ svjetlosni talasi (380-720 nanometara)
◦ Vazdušni talasi (20-20.000Hz)
◦ Hemijske čestice
 Receptor – dio čulnog organa koji određene
draži pretvara u nervne impulse
 Donji (apsolutni) prag draži- najmanji
intenzitet draži potreban da izazove reakciju
čula
 Diferencijalni prag (prag ralike) je najmanja
razlika u intenzitetu dvije draži koje je naše
čulo u stanju da registruje. Za vid iznosi 8%, za
sluh 15%, a za ukus 20%
 Vid -Svjetlosni talasi se transformišu u osjet boje, oblika, veličine
 Sluh- Vazdušni talasi se transformišu u zvukove (ton i šum)
 Ukus - Hemijske čestice aktiviraju receptore na jeziku za slatko,
slano kisjelo i gorko
• Miris - Hemijske čestice u obliku gasa ili pare; razlikujemo
cvjetni, voćni, začinski, zagoreli, truležni i smolasti miris
 Čula u koži: za dodir, toplo, hladno i bol
 Vestibularni aparat – ravnoteža (srednje uvo, 3 kanalića, 2
komore)
 Kinestetičko čulo (u mišićima, zglobovima, tetvama)
proprioceptori– osjet snage, napetosti, kretanja
 Visceralno čulo- intraceprtori-(mučnina, pritisak, peckanje,
grčenje, bol)
Spoljašnji
◦ Karakteristike draži
◦ Zakoni grupisanja draži
◦ Opažanje figure na pozadini

Unutrašnji
◦ Fiziološki
◦ Psihološki
◦ Socijalni
 Diferenciranje opažajnog polja/ opažanje
figure na pozadini (geštalt psiholozi)
 Reverzibilne slike
  PUT

12
◦ Koji put biraš?
◦ Maja ima tamnu
put.

A 13 C  PAS (pojas,

14
kuče,
pokoljenje)
  dobre forme
 Blizine i sličnosti
Zatvorenosti  Zajedničke sudbine
1. Psihološki faktori 2. Fiziološki faktori
Svaki čovjek iz gomile  Očuvanost čulnih
draži koje djeluju na prijemnika, nervnih
čula stvara svoj puteva i centara u
perceptivni red I korteksu
konstruiše svoj
opažajni svijet.  Fiziološko stanje
Na to utiču: organizma (glad,
iskustvo, umor, temperatura,
motivacija, stres, alkohol, droga,
emocije, bolest, senzorna
interesovanja, deprivacija, prejaka
vrijednosti, stimulacija...)
stavovi,
odlike ličnosti...
 Iluzije su pogrešno
opažanje postojećih
draži

 Halucinacije su
opažanje
nepostojećih
draži
 Mentalna  Obim pažnje je broj
usmjerenost na elemenata koje
manji broj možemo
značajnih istovremeno da
elemenata i opazimo (6-8)
zanemarivanje  tahistoskop
ostalih, nebitnih.  Fluktuacija pažnje –
Moze biti: spontano
◦ Spontana pomijeranje pažnje
◦ Namjerna sa jednog sadržaja
◦ Nepodijeljena na drugi
◦ podijeljena
 Spoljašnji:  Unutrašnji:
◦ Jačina ◦ Psihičko i fizičko
◦ Dimenzije stanje
◦ Kontrast ◦ Emocije
◦ Učestalost ◦ Potrebe
◦ Kretanje ◦ Stavovi
◦ Vrijednosti
◦ Želje
◦ Očekivanja