MINISTERSTVO ZA OBRAZOVANIE I NAUKA

BIRO ZA RAZVOJ NA OBRAZOVANIETO

PROGRAMA ZA REFORMA NA SREDNOTO STRU^NO
OBRAZOVANIE I OBUKA VO REPUBLIKA MAKEDONIJA

NASTAVNA PROGRAMA PO

FARMACEVTSKA TEHNOLOGIJA
IZBORNA NASTAVA
za III godina

ZDRAVSTVENA STRUKA
farmacevtski laboratoriski tehni~ar

Skopje, maj 2001 godina

1. IDENTIFIKACIONI PODATOCI

1.1. Naziv na nastavniot predmet: FARMACEVTSKA TEHNOLOGIJA

1.2. Obrazoven profil i struka na koi im pripa|a nastavniot predmet

1.2.1. Obrazoven profil:Farmacevtski laboratoriski tehni~ar

1.2.2. Struka:Zdravstvena

1.3. Diferencijacija na nastavniot predmet

1.3.1. Izborna nastava

1.4. Godina (faza) na izu~uvawe na nastavniot predmet

1.4.1. Treta godina

1.5. Broj na ~asovi na nastavniot predmet

1.5.1. Broj na ~asovi nedelno (nedelen kontakt): 2 ~asa

1.5.2. Broj na ~asovi godi{no (kvota na izu~uvawe): 72 ~asa

1.6. Status na nastavniot predmet

1.6.1. Izboren vo funkcija na zavr{en ispit

1
 2. CELI NA NASTAVNIOT PREDMET

Na krajot od obrazovniot proces u~enikot treba:

- da gi pro{iri znaewata za razli~ni grupi na farmacevtski preparati;

- da gi utvrdi i pro{iri znaewata za tehnikata na izrabotka na farmacevtskite preparati;
- da gi primenuva soodvetno pravilata pri izrabotka na farmacevtski preparati;
- da gi ve`ba usvoenite ve{tini preku izrabotka na golem broj razli~ni vidovi farmacevtski preparati;
- da gi integrira steknatite znaewa vo drugite nastavni predmeti.

3. POTREBNI PRETHODNI ZNAEWA

Za uspe{no sledewe i sovladuvawe na zacrtanite celi, potrebni se predznaewa od nastavnite predmeti:

hemija, fizika, farmacevtska tehnologija zastapeni vo prva i vtora godina vo kurikulumot za struka i za obrazoven
profil.

2
4. OBRAZOVEN PROCES
4.1. Strukturirawe na sodr`inite za u~ewe
Br. na
Tematski celini ~asovi Konkretni celi
RASTVORI 4 U~enikot:
- da gi pro{iri znaewata za
rastvorite kako farmacevtski
preparati;
- da izraboti specifi~ni preparati
od tipot rastvori so primena na
razli~ni tehniki na izrabotka;
samostojno da analizira i izveduva
zaklu~oci;
- da gi prodlabo~i i usovr{i svoite
prakti~ni ve{tini;
umee da izbere soodvetna ambala`a i
pravilno da gi ozna~i preparatite.
SUSPENZII 4 - da gi pro{iri znaewata za
suspenziite kako farmacevtski
preparati;
- da izraboti specifi~ni preparati
od tipot suspenzii so primena na
razli~ni tehniki na izrabotka;
3
Korelacija me|u
Didakti~ki nasoki tematskite celini
i me|u predmetite
- preku pra{awa razviva farmacevtska
diskusija za rastvorite i hemija;
na~inot na nivna izrabotka; farmacevtska
- prezentira proskripcii za tehnologija.
izrabotka na razli~ni
preparati od tipot
rastvori;
- gi naso~uva u~enicite da
gi analiziraat
proskripciite;
- im zadava zada~a na
u~enicite da podgotvat
razli~ni rastvori so
primena na razli~ni
tehniki.
- preku pra{awa razviva farmacevtska
diskusija za suspenziite i hemija;
na~inot na nivna izrabotka; farmacevtska
- prezentira proskripcii za tehnologija.
izrabotka na razli~ni
preparati od tipot
suspenzii;
 - samostojno da analizira i izveduva
zaklu~oci;
- da gi prodlabo~i i usovr{i svoite
prakti~ni ve{tini;
- umee da izbere soodvetna ambala`a i
pravilno da gi ozna~i preparatite.
- gi naso~uva u~enicite da
gi analiziraat
proskripciite;
- im zadava zada~a na
u~enicite da podgotvat
razli~ni suspenzii so
primena na razli~ni
tehniki.

EMULZII 4 - da gi pro{iri znaewata za - preku pra{awa razviva Farmacevtska

emulziite kako farmacevtski diskusija za emulziite i hemija;
preparati; na~inot na nivna izrabotka; Farmacevtska
- da izraboti specifi~ni preparati - prezentira proskripcii za tehnologija.
od tipot emulzii so primena na izrabotka na razli~ni
razli~ni tehniki na izrabotka; preparati od tipot emulzii;
- samostojno da analizira i izveduva - gi naso~uva u~enicite da
zaklu~oci; gi analiziraat
- da gi prodlabo~i i usovr{i svoite proskripciite;
prakti~ni ve{tini; - im zadava zada~a na
- umee da izbere soodvetna ambala`a i u~enicite da podgotvat
pravilno da gi ozna~i preparatite. razli~ni emulzii so
primena na razli~ni
tehniki.
EKSTRAKTIVNI 12 - da gi pro{iri znaewata za - preku pra{awa razviva Farmacevtska
PREPARATI ekstraktivnite preparati kako diskusija za ekstraktivnite hemija;
farmacevtski formi; preparati i na~inot na Farmacevtska
- da izraboti specifi~ni nivna izrabotka; tehnologija;
ekstraktivni preparati so primena Farmakognozija.
na razli~ni tehniki na izrabotka;

4
 - samostojno da analizira i izveduva - prezentira proskripcii za
zaklu~oci; izrabotka na razli~ni
- da gi prodlabo~i i usovr{i svoite ekstraktivni preparati;
prakti~ni ve{tini ; - gi naso~uva u~enicite da
- da gi integrira steknatite znaewa gi analiziraat
od drugite stru~ni predmeti i da proskripciite;
opredeluva soodvetna postapka na - im zadava zada~a na
ekstrakcija; u~enicite da podgotvat
- umee da izbere soodvetna ambala`a i specifi~ni ekstraktivni
pravilno da gi ozna~i preparatite. preparati so primena na
razli~ni tehniki;
- preku diskusija i
postavuvawe.
FARMACEVTSKI 12 - da gi pro{iri znaewata za formite - preku pra{awa razviva Farmacevtska
FORMI ZA nameneti za parenteralna aplikacija diskusija za formite za hemija,
PARENTERALNA kako farmacevtski preparati; parenteralna aplikacija i Farmacevtska
APLIKACIJA - samostojno da analizira i izveduva na~inot na nivna izrabotka; tehnologija.
zaklu~oci; - prezentira proskripcii za
- da gi prodlabo~i i usovr{i svoite izrabotka na razli~ni
prakti~ni ve{tini; parenteralni preparati;
- da go opi{uva na~inot na izrabotka - gi naso~uva u~enicite da
na injekcii i infuzioni rastvori; gi analiziraat
- da umee da pripremi formi za proskripciite;
parenteralna aplikacija so poseben - im zadava zada~a na
osvrt na nivnite specifiki; u~enicite da izrabotat
- umee da izbere soodvetna ambala`a i specifi~ni parenteralni
pravilno da gi ozna~i preparatite. preparati;

5

FARMACEVTSKI 18 - da gi pro{iri znaewata za formite - preku pra{awa razviva
FORMI ZA nameneti za dermalna aplikacija
DERMALNA kako farmacevtski preparati;
APLIKACIJA - samostojno da analizira i izveduva
zaklu~oci;
- da izraboti specifi~ni preparati
za dermalna aplikacija so primena na
razli~ni tehniki na izrabotka i
osvrt na nivnite specifiki;
- da gi prodlabo~i i usovr{i svoite
prakti~ni ve{tini;
- primenuva razli~ni postapki pri
izrabotka na preparati za dermalna
aplikacija
- pravilno gi primenuva principite
za izrabotka;
- umee da izbere soodvetna ambala`a i
pravilno da gi ozna~i preparatite.
6
- organizira poseta na
institucija kade {to se
pripremaat formi za
parenteralna aplikacija ;
- anizira poseta na
institucija kade {to se
vr{i ispituvawe na formi
za parenteralna aplikacija.
Farmacevtska
diskusija za formite za hemija;
dermalna aplikacija i Farmacevtska
na~inot na nivna tehnologija.
izrabotka;
- prezentira proskripcii
za izrabotka na razli~ni
preparati za dermalna
aplikacija;
- gi naso~uva u~enicite da
gi analiziraat
proskripciite;
- im zadava zada~a na
u~enicite da izrabotat
specifi~ni preparati za
dermalna aplikacija so
primena na razli~ni
tehniki na izrabotka i
osvrt na nivnite
specifiki.
FARMACEVTSKI 4 - da gi pro{iri znaewata za formite
FORMI ZA nameneti za aplikacija vo telesnite
APLIKACIJA VO {uplini kako farmacevtski
TELESNITE preparati;
{UPLINI - samostojno da analizira i izveduva
zaklu~oci;
- da izraboti specifi~ni preparati
za aplikacija vo telesnite {uplini
so primena na razli~ni tehniki na
izrabotka i osvrt na nivnite
specifiki;
- da gi prodlabo~i i usovr{i svoite
prakti~ni ve{tini;
- umee da izbere soodvetna ambala`a i
pravilno da gi ozna~i preparatite.
CVRSTI 14 - da gi pro{iri znaewata za
FARMACEVTSKI cvrstite formi kako
FORMI farmacevtski preparati
- samostojno da analizira i izveduva
zaklu~oci;
- da izraboti specifi~ni pra{oci,
granuli i kapsuli so primena na
razli~ni tehniki na izrabotka i
7
- preku pra{awa razviva Farmacevtska
diskusija za formite za hemija;
aplikacija vo telesnite Farmacevtska
{uplini i na~inot na tehnologija.
nivna izrabotka;
- prezentira proskripcii
za izrabotka na razli~ni
preparati za aplikacija
vo telesnite {uplini;
- gi naso~uva u~enicite da
gi analiziraat
proskripciite;
- im zadava zada~a na
u~enicite da izrabotat
specifi~ni preparati za
aplikacija vo telesnite
{uplini so primena na
razli~ni tehniki na
izrabotka i osvrt na
nivnite specifiki.
- preku pra{awa razviva Farmacevtska
diskusija za cvrstite hemija;
formi i na~inot na Farmacevtska
nivna izrabotka; tehnologija.
- prezentira proskripcii
za izrabotka na razli~ni
cvrsti formi;
- gi naso~uva u~enicite da
 osvrt na nivnite specifiki;
- soodvetno da gi primenuva
pravilata pri postapkata na
izrabotka na odredenite
preparati;
- da gi prodlabo~i i usovr{i svoite
prakti~ni ve{tini;
- da umee da izbere soodvetna
ambala`a i pravilno da gi ozna~i
preparatite.
gi analiziraat
proskripciite;
- im zadava zada~a na
u~enicite da izrabotat
specifi~ni cvrsti
formi so primena na
razli~ni tehniki na
izrabotka i osvrt na
nivnite specifiki.

4.2. Nastavni metodi i aktivnosti na u~ewe

Spored zacrtanite celi na nastavniot predmet farmacevtska tehnologija-izborna nastava, }e se primenuvaat:

naso~ena diskusija, razgovor, demonstracija, nabquduvawe, individualna rabota.
Aktivnosti na u~enikot: objasnuva, diskutira, odgovara na pra{awa, postavuva pra{awa, poka`uva, nabquduva,
samostojno raboti, vodi dnevnik.
Aktivnosti na nastavnikot: planira, organizira, demonstrira, postavuva pra{awa, pi{uva na tabla, objasnuva,
uka`uva, zadava zada~i za samostojna rabota na u~enicite.

8
4.3. Organizacija i realizacija na nastavata po predmetot

Vospitno-obrazovnata rabota po ovoj nastaven predmet, se realizira vo specijalizirana u~ilnica-apteka, o

laboratorija opremena so potrebnite nastavni sredstva i materijali. Nastavniot predmet e zastapen so 2 ~asa nedelno
vo dve polugodija.

4.4. Nastavni sredstva i pomagala

Efikasnosta na realizacijata na sodr`inite od ovoj nastaven predmet, e uslovena so koristewe na grafoskop,

farmakopeja, {emi, sliki, supstanci, pribor za rabota, potrebna soodvetna aparatura i instrumenti.

Za uspe{no sovladuvawe na celite na predmetot, se koristi soodvetna literatura i toa: u~ebnik, praktikum po
predmetot, nastaven materijal podgotven od strana na nastavnikot. Dopolnitelna literatura za nastavnikot: stru~na
literatura od oblasta na farmacevtskata tehnologija i literatura od oblasta na didaktikata.

5. OCENUVAWE NA POSTIGNUVAWATA NA U^ENICITE

Ocenuvaweto na postignuvawata na u~enicite, se vr{i kontinuirano vo tekot na celata u~ebna godina, preku
sledewe na individualnata osposobenost na u~enicite.Pri ocenuvaweto se zema predvid aktivnosta, anga`iranosta,
interesot, povrzuvaweto na teoretskite znaewa i nivna prakti~na primena, preciznosta vo raboteweto, odnosot kon
sredstvata za rabota i odnosot kon sou~enicite. Za vreme na nastavata, u~enikot vodi dnevnik so opis na manipulaciite
koi samostojno gi izveduva. Ocenuvaweto e javno i na u~enikot mu se soop{tuva ocenkata, so obrazlo`enie {to se e
vrednuvano so dadenata ocenka. Vo edno polugodie u~enikot treba da dobie najmalku 2 ( dve) ocenki.
Za u~enicite koi ne ja sovladale Programata, }e se postapi spored zakonska regulativa.

9
6. KADROVSKI I MATERIJALNI PREDUSLOVI ZA
REALIZACIJA NA REALIZACIJA NA NASTAVNATA PROGRAMA

6.1. Osnovni karakteristiki na nastavnicite

Pokraj uslovite propi{ani so Zakonot za sredno obrazovanie, nastavnikot treba da gi poseduva slednive personalni,
profesionalni i pedago{ki karakteristiki: da e fizi~ki i psihi~ki zdrav, da go poznava makedonskiot jazik i kirilskoto
pismo, da nema govorni mani, da e komunikativen, da ja saka pedago{kata rabota, da e dobar organizator, kreativen i
podgotven za primena na inovaciite vo vospitno-obrazovnata rabota.

6.2. Standard za nastaven kadar

Nastavata po nastavniot predmet farmacevtska tehnologija-prakti~na nastava, ja realiziraat kadri so zavr{eni

studii po:
-farmacija
Nastavnicite treba da imaat pedago{ko-psiholo{ka i metodska podgotovka i polo`en stru~en ispit

6.3. Standard za prostor i oprema

Za realizacija na predvidenite aktivnosti, vo Programata }e se koristi specijalizirana u~ilnica opremena so

nastavni sredstva i pomagala soglasno normativ.

10
7. DATUM NA IZRABOTKA I NOSITELI
NA IZRABOTKATA NA PROGRAMATA

Datum na izrabotka: maj, 2001 godina

7.1. Sostav na rabotnata grupa:

1. D-r Nikolina Pepequgovska, rakovoditel, samostoen pedago{ki sovetnik, PZM, Skopje

2. Doc. d-r Emilija Fredro-Kumbaraxi, docent, Farmacevtski fakultet, Skopje
3. Dipl. farm. Anita Dinevska, nastavnik, DSMU “D-r. Pan~e Kara|ozov“, Skopje
4. Dipl. farm. Videvski Vide, CVZU “Voena bolnica “ Skopje

8. PO^ETOK NA PRIMENA NA NASTAVNATA PROGRAMA

Datum na zapo~nuvawe: 1.09. 2001 godina

9. ODOBRUVAWE NA NASTAVNATA PROGRAMA

Nastavnata programa po farmacevtska tehnologija (izborna nastava) ja odobri i (donese) ministerot za

obrazovanie i nauka,so re{enie br. 11-3006/1od 03.07.2001godina.

11