‫بب بببببببب‬

‫‪2020-11-27 10:00:32‬‬
‫‪--------------------------------------------‬‬
‫‪https://studentsfocus.com/me8594-dm-n‬‬
‫‪https://nptel.ac.in/courses/112/101/11210‬‬

‫هەرێمی کوردستان – عێراق‬

‫وەزارەتی خوێندنی بااڵ و گەڕانی زانستی‬
‫زانکۆی کۆیە‬

‫ئەندازیاریپیشەسازی و پیشەسازی •‬
‫•‬
‫‪ Industrial‬ناونیشانی کۆرس‪ :‬کارگۆنۆمیکی پیشەسازی‬
‫•‬
‫وانەبێژ‪ :‬سۆران سەلیم •‬
‫•‬ ‫لە ئەندازیاری ‪MSC‬‬
 ‫لەسەر وی پیشاندان‬

‫پیشاندانی گشتی بۆ پەیوەندی نەخشەکێشان و نەخشەکێشان؛ پیاو‪ -‬پێکهاتەی سیستەمی‬

‫سەرەکی؛ سیستەمی کارلێکی ئامێری‪-‬ژینگەیی پیاو و کرداری دیزاینی بەکارهێنەر گونجان و‬
‫ئاسوودەیی و خۆگونجاندنی مرۆڤ؛ بنچینەکانی زانستی کار‪ :‬فیزیکی (ئەنترۆپۆمەتری‪ ،‬لەشی‬
‫مرۆڤ‪ -‬پێکهاتە و فانکشن‪ ،‬پۆستوور‪ ،‬جووڵە و بیۆمیکانیک) ‪ ،‬فیزیۆلۆگی (فیزیۆلۆژیای کار) و‬
‫الیەنی دەروونی (ڕەفتار‪ ،‬الیەنی مەعریفی و کاری دەروونی) پرۆسەی زانیاری‪ ،‬هەڵەی‬
‫مرۆڤ و تێڕوانینی مەترسی؛ نمایشی بینراو و پیشاندانی بینراو؛ فاکتەرە ژینگەییەکان کاریگەری‬
‫ان لەسەر ئەدای مرۆڤ هەیە فشاری پیشەیی؛ سەالمەتی و کێشەی تەندروستی؛ پێوانەی‬
‫کارگۆنۆمیکس‪/‬پشکنین لەکاتی دیزاینکردن؛ پرۆسەی دیزاین کردن کە بریتییە لە پشکنینی بواری‬
‫‪n‬کاروونۆمیو دیزاینی ئێگۆنۆمیکی لە ڕووی هەڵسەنگاندنەوەی ئێن و الیەنی کارگۆنۆمیکی بەشدار‬
‫‪and Participatory ergonomics aspects.‬‬
 ‫بۆ‬
‫ئەرک بۆ‬
‫ئەرک‬
‫کارگۆنۆمیکس‬

‫پیشەسازی‬
‫لەالیەن بیل تەیلەر پێشکەش کراوە‬
 ‫ئامانج کۆبوونەوە‬
‫ی‬

‫دەتوانیت‬

‫لە بنەماکانی کارگۆنۆمیکی تێبگە •‬

‫((‪)MSDs‬فاکتەرە مەترسییەکان و نیشانە و نیشانەکانی نەخۆشیەکانی سکولەیی بناسێتەوە •‬
‫لە بەرنامەکەمان تێبگە بۆ دیاریکردن و ڕاپۆرتکردن و کۆنترۆڵکردنی ئێم •‬
‫ئێس دییەکان‬

‫بپارێزە و مەترسیەکانت کەم بکەوە ‪ MSD‬خۆت لە بریندارەکانی •‬

 ‫(‪ )MSD‬برینی ماسولکەیی‬

‫‪• 1.8‬‬ ‫ملیۆن برینداری ئێم ئێس دی هەموو‬

‫ساڵێک‬

‫‪• 600,000‬‬ ‫برینداری ئێم ئێس دی پێویستی بە‬

‫چارەسەری پزیشکی هەیە‬
 ‫کارگۆنۆمیکس چییە؟‬

‫•‬ ‫دەستکاریکردنی کارەکان بۆ گونجاندنی تواناکانی‬

‫‪ people‬خەڵک‬
‫ەکان بەهۆی‪ MSD‬کەمکردنەوەی •‬
‫گەیشتن بە دووبارەبوونەوە و کۆششی •‬
‫زۆردار و چەمانەوە و بەرزکردنەوە یان‬
‫کارکردن بە کەلوپەلی لەرزە‬
‫کۆنترۆڵی ئەندازیاری •‬
‫مەشقی کاری سەالمەت •‬
‫پی پی •‬
 ‫ن‬
‫چیی؟ ‪MSDS‬‬

‫‪:‬بریندارەکان بۆ‬

‫ماسولکەکان •‬
‫دەمارەکان •‬
‫تاندۆکان—تاندینیت •‬
‫بەستەری •‬
‫جومگەکان •‬
‫دیسکەکانی سپێنەڵ •‬
‫وێنەی متمانە‪ :‬پەیمانگای نیشتیمانی‬
‫‪/NIAMS‬تەندروستی‬
 ‫ن‬
‫تایبەتمەندیەکان‬ ‫‪MSD‬‬

‫لە یەک ڕووداو یان چەندین برینداری بچووکدا ڕوودەدات •‬

‫لەوانەیە چەند هەفتە‪ ،‬مانگ یان ساڵ بخایەنێت بۆ گەشەسەندن •‬
‫هیچ نیشانەیەک لە قۆناغەکانی سەرەتایدا بەرهەم نەهینە‪ ،‬بەاڵم نیشانەکانی پاش برینی •‬
‫هەمیشەیی پیشان دەدات‬

‫لەوانەیە هۆکاری بەشداری کردن لە ماڵ و کاردا رووبدات •‬

‫هەمان ئێم ئێس دی لەوانەیە جیاواز بێت لە بێباری لە کەسێکەوە بۆ کەسێک کە ئەرکێکی •‬
‫هاوشێوە ئەنجام بدات‬
 ‫‪ MSDs‬نیشانە گشتییەکانی‬

‫هێزی کەمتر بۆ گرتنی •‬

‫مەودای کەمتری جوڵە •‬
‫لەدەستدانی کاری ماسولکە •‬
‫بێ توانایی لە ئەنجامدانی ئەرکە ڕۆژانەکان •‬
 ‫‪ MSD‬نیشانەکانی‬

‫‪ stiffness‬پشت و مل‪ ،‬ئازاری تەقە‪ ،‬ڕەقی •‬

‫شانەکان‪-‬ئازار‪ ،‬ڕەقی‪ ،‬لەدەستدانی جوڵە •‬
‫کردن لە ‪ shooting‬قۆڵ و قاچەکان‪ ،‬تەقە •‬
‫ئازارەکان‪ ،‬سڕبوون‬
‫جومگەکانی ئانیشک و ئەژنۆ‪ ،‬ئازار‪• ،‬‬
‫ڕەقی ‪، swelling,‬هەڵئاوسان‬
 ‫(‪ MSD )cont.‬نیشانەکانی‬

‫•‬ ‫دەست و مەچەک‪ ،‬هەڵئاوساو‪ ،‬سڕبوون‪،‬‬

‫لەدەستدانی هێز‬
‫پەنجەکان—جوڵە کانی •‬
‫خۆبەگەورەکردن‪ ،‬یان لەدەست دانی‬
‫‪،‬هێز‬ ‫جوڵە‪ ،‬و هەست‬
‫‪ the‬پەنجەگەورە‪-‬ئازار لە بنکەکەدا •‬
‫قاچ و قاچەکان‪ ،‬سڕ‪ ،‬ڕەق‪ ،‬هەست بە •‬
‫سووتان‬
 ‫ن‬
‫نیشانەکان دەرەوەی‬ ‫‪MSDs‬‬

‫ئاوسان یان •‬ ‫هەڵئاوسان لە ‪of‬‬

‫جومگەکان‬
‫بە تووندی تەوقە دەکات •‬
‫‪ or‬دەست و •‬ ‫مەچەک یان‬
‫قۆڵ‬
‫قۆڵە درەوشاوەکان •‬
‫لیمیپینگ •‬
‫ڕەقی دواوە •‬
 ‫ی گشت ‪MSDs‬‬

‫کۆدرمی تونێلی کارپال •‬

‫ئازاری پشتەوە •‬
‫شریتی چاو •‬
‫تاندینیت •‬
‫پەنجە هەڵماکی •‬
 ‫فاکتەرە کانی مەترسی کە دە کە ونە بۆ ئێم ئێس دی‬

‫جوڵە دووبارەکان •‬
‫کۆششی زۆر •‬
‫لەشوڕەکەی نابەد •‬
‫فشاری پەیوەندی (خاڵەکانی فشار) •‬
‫لەرینە •‬
 ‫جوڵەی دووبارە‬

‫تاندۆکان ‪ and‬پەستان لەسەر ماسولکەو •‬

‫فاکتەری بەشداری •‬
‫ماوە و خێرایی جوڵەی دووبارە •‬
‫ژمارەی ماسولکەکان •‬
‫تێوەگالوە‬
‫هێزی پێویست •‬
‫دابەزاندنی ‪ over‬بەرزکردنەوە و •‬ ‫قۆڵی ‪arm‬‬
‫شوبهر و دووبارە‬
 ‫کۆششی زۆر‬

‫هە ڵوسانده ری تاندۆکان و ئە نسە کان و جومگەکان •‬

‫فاکتەری بەشداری •‬
‫جۆری گرتن •‬
‫کێشی ئۆبجێکت •‬
‫لەش لەش •‬
‫جۆر و ماوەی ئەرکەکە •‬
‫دووبارە گۆڕینی پێچکەیەک •‬ ‫لە کاتێکدا پاڵی پێوەنا ‪same‬‬
‫لە هەمان کاتدا‬

‫‪: OSHA‬متمانەی وێنە‬

 ‫پۆستوی نابەد‬

‫تاندۆکان ‪ and‬پەستان لەسەر ماسولکەو •‬

‫فاکتەری بەشداری •‬
‫گەیشتن بە سەروی •‬
‫پێویستە جەستە ناچار بکرێت کە پارێزگاری لە •‬
‫شوێن بکات‬
‫هەڵگرتنی شوێنی جێگیر (بارکردنی ستاتیکا) •‬
‫•‬ ‫بەرزکردنەوە لەکاتی پێهەڵپێچان و گەیشتن یان‬
‫وەرچەرخاندنەوە‬
 ‫ستێیس پەیوەندی‬

‫تەنێکی قورس •‬ ‫فشار خستنە سەر یان گرتنی‬

‫فشار دەخاتە سەر دەمارو دەمارو دەمارو‬
‫خوێنبەرەکان‬
‫فاکتەری بەشداری •‬
‫دووبارەکردنەوە •‬
‫ماوەی بەردەنگ •‬
‫هێزی گرتن پێویستە •‬
‫لێکردنەوەی مەچەک لەسەر تەختەکلیل لەکاتی •‬
‫تایپکردن‬
 ‫لەرینە‬

‫کاردەکاتە سەر تاندۆکان‪ ،‬ماسولکەکان‪ ،‬جومگەکان‪• ،‬‬

‫دەمارەکان‬
‫فاکتەری بەشداری •‬
‫چنگی درێژ •‬
‫سنووردارکردنی خوێن بە دەست و پەنجەکان •‬
‫ئامێرەکان بەبێ ئامێری لەرینە •‬
‫پاراستنی ئامێرەکانی هێز •‬
‫بەکارهێنانی درێژکراوەی هاڕین •‬
‫لتە یچ بووە؟‬
 ‫ن‬
‫ێوەبردن کارگۆنۆمیکس‬
‫بەڕ‬

‫هەڵسەنگاندنی کار •‬
‫‪ MSD‬ڕاپۆرتکردن و وەاڵمدانەوەی ‪ response‬سیستەمی •‬
‫ڕێکخەری دیاریکراو •‬
‫‪ control MSD‬سیستمی دەستتێوەردان و کۆنترۆڵی •‬
‫ڕاهێنان •‬
‫هانی بەشداری کارمەندەکان و ڕاپۆرتکردنی ئێم ئێس دییەکان بدە •‬
 ‫ن‬
‫مەترسیەکان‬ ‫ن‬
‫ۆڵکردن‬‫‪ MSD‬دیاریکردن و کۆنت‬

‫‪ MSD‬دیاری بکە ئایا مەترسیەکانی •‬ ‫هەن و پلەی‬

‫مەترسی‬
‫•‬ ‫‪ with‬ستراتیژی کۆنتڕۆڵ دابنێ لەگەڵ تێکردنەکەت‬
‫•‬ ‫جێبەجێکردنی پێوانەکانی‬
‫کۆنترۆڵ‬
‫ڕاهێنان •‬
 ‫ڕ ن‬
‫ێگاکان کۆنتۆڵ‬

‫دامەزراندنی کۆنترۆڵی ئەندازیاری بە شێوازی وێستگەی کار و ئامرازە گونجاوەکان •‬

‫پەیمانگای کۆنترۆلی ڕاهێنانی کار پێکدێت لە بارستەکانی بێ الیەن بۆ ئەنجامدانی ئەرکەکان •‬
‫کۆنترۆڵە کارگێڕییەکان بریتین لە دووبارە خشتەکردن بۆ کەمکردنەوەی دووبارەکردنەوە یان •‬
‫ماوەی بەرکەوتنی ئێم ئێس دی‬
‫بۆ دابینکردنی بەربەستێکی پاراستن لە نێوان کرێکار و ئێم (‪ )PPE‬کەلوپەلی پاراستنی کەسی •‬
‫ئێس دی‬
 ‫چۆن خۆت بپارێزی‬

‫•‬ ‫زۆر کات شوێنەکان بگۆڕە‪ ،‬پشوودرێژبوون‬

‫ببە‬
‫•‬ ‫پاراستنی بارستووی بێالیەن هەرکاتێک‬
‫گونجاو بێت‬
‫•‬ ‫البەیان یان کەمکردنەوەی ‪factors‬‬
‫‪ MSD‬فاکتەرەکانی مەترسی‬
‫بەکارهێنانی چارەسەری ماددی •‬
‫ڕاپۆرت بکە ‪ MSD‬نیشانەکانی •‬
 ‫کلیل خاڵەکان بۆ بتکەوتنەوە‬

‫بناسێتەوە ‪ MSD‬نیشانەکانی •‬
‫‪ MSD‬تێبگە لە مەترسیەکانی •‬
‫‪ MSD‬هەنگاوەکان ببە بۆ کۆنترۆڵکردنی مەترسیەکانی •‬
‫ڕاپۆرت بکە ‪• MSDs‬‬
‫بەشداری لە بەرنامەی ئێرگۆنۆمیکس دا بکە •‬
 ‫ئێچ دەبلیو‬

‫سەالمەتی و تەندروستی پیشەیی لە پرۆژەکان‪ /‬پیشەسازیەکان •‬