CZ.1.

FIZJOLOGIA SERCA
1. Jakie załamki EKG odpowiadają depolaryzacji lub repolaryzacji poszczególnych
części mięśnia sercowego?
1. Jak zachowują się zastawki przedsionkowo-komorowe i zastawki tętnicze w
poszczególnych fazach cyklu serca?
2. Jakie czynniki powodują powstanie I a jakie II tonu serca? Ton pierwszy powstaje w
wyniku zamknięcia zastawek przedsionkowo-komorowych – mitralnej i
trójdzielnej. drugi ton odpowiada zamknięcie zastawek aortalnej i pnia
płucnego. Prawidłowo zastawka aortalna zamyka się nieco wcześniej. 
3. Co to jest i ile wynosi objętość wyrzutowa serca?  ilość krwi wtłaczanej przez jedną
z komór serca do odpowiedniego zbiornika tętniczego w czasie pojedynczego
skurczu serca. U dorosłego mężczyzny o masie 70 kg, w spoczynku, w pozycji
leżącej, każda z komór tłoczy około 80 ml krwi w czasie jednego cyklu pracy
serca
4. Co to jest i ile wynosi w stanie spoczynku u osoby dorosłej pojemność minutowa
serca? jest to objętość krwi wytłoczonej przez jedną z komór w czasie jednej
minuty. Pojemność minutową oblicza się mnożąc objętość wyrzutową przez
liczbę skurczów w czasie jednej minuty. Przykładowo: objętość wyrzutowa
komory w spoczynku wynosi 70 ml, więc przy 70-75 skurczach na minutę daje
to wynik objętości minutowej serca równy ok. 5 l/min 
5. Wyjaśnij pojęcie bradykardii i tachykardii. Bradykardia  – stan, kiedy częstość
akcji serca wynosi poniżej 60 razy na minutę Tachykardia – przyspieszenie akcji
serca powyżej 100 uderzeń na minutę
6. Wymień elementy układu bodźcoprzewodzącego serca.
1. węzeł zatokowo-przedsionkowy
2. węzeł przedsionkowo-komorowy
3. pęczek Hisa
4. lewa odnoga pęczka Hisa
5. wiązka tylna lewej odnogi
6. wiązka przednia lewej odnogi
7. lewa komora
8. przegroda międzykomorowa
9. prawa komora
10. prawa odnoga pęczka Hisa
7. Czym mówi prawo Franka –Starlinga?
 mówi, że większa ilość krwi wpływającej do serca w trakcie rozkurczu
(objętość końcoworozkurczowa) powoduje wypłynięcie większej ilości krwi w
trakcie skurczu
8. Ile wynosi ciśnienie w czasie skurczu izotonicznego w prawej i lewej komorze
9. Ustawienie zastawek w czasie rozkurczu izowolumetrycznego Zamknięte
10. Jakie czynniki powodują  powstanie I i II tonu serca?
11. Co to jest i ile wynosi objętość wyrzutowa serca? objętość krwi wytłoczona przez
jedną z komór serca podczas jej skurczu. U dorosłego
mężczyzny objętość krwi wytłoczonej przez komorę podczas
skurczu wynosi około 70-75 ml. Pojemność minutowa
12. Czym jest i Ile wynosi w stanie spoczynku u osoby dorosłej pojemność minutowa
serca?
13. Na czym polega mechanizm działania układu bodźcoprzewodzącego serca?
-Generuje i przesyła pobudzenia pod wpływem układu autonomicznego
-ma hierarchiczną budowę
-Z węzła zatokowo-przedsionkowego depolaryzacja rozchodzi się na mięsień obu
przedsionków na węzeł przedsionkowo-komorowy i pęczkiem Hisa na mięśnie
 komór. Komórki węzła zatokowo-przedsionkowego pobudzają w rytmie 60-100
razy na minutę. Węzeł zależy od węzła zatokowo-przedsionkowego, ale w razie
jego uszkodzenia generuje pobudzenie 50-60/min
14. Fazy cyklu pracy serca, czas trwania poszczególnych faz.
15. Dokonaj podziału receptorów błonowych w mięśniu sercowym.
16. Wyjaśnij pojęcia: chronotropizm, dromotropizm, barmotropizm, inotropizm.
chronotropizm (wpływ na częstość skurczów)
dromotropizm (wpływ na szybkość przewodnictwa w węźle przedsionkowo-
komorowym w układzie bodźco-przewodzącym)
batmotropizm (wpływ na pobudliwość mięśnia sercowego)
inotropizm (wpływ na kurczliwość kardiomiocytów i siłę skurczu przez zmianę
ilości jonów Ca2+ w komórce)
17. Gdzie znajduje się ośrodek naczynioruchowy i sercowy? Rdzeń Przedłużony
18. Nerwowa regulacja ciśnienia krwi
19. Odruch z baroreceptorów Baroreceptory są zakończeniami aferentnych włókien czuciowych
zlokalizowanymi w łuku aorty i w zatoce szyjnej. Ich funkcja wiąże się z kontrolą ciśnienia tętniczego i ochroną
serca przed arytmią poprzez działanie analogiczne do pętli ujemnego sprzężenia zwrotnego między wartością
ciśnienia a impulsacją z nerwu błędnego.
20. Odruch z chemoreceptorów Chemoreceptory są podstawowym mechanizmem warunkującym
odpowiedź organizmu na hipoksję i hiperkapnię. Chemoreceptory obwodowe, zlokalizowane w kłębkach
szyjnych i aortalnych, reagują głównie na hipoksję, podczas gdy chemoreceptory ośrodkowe reagują głównie
na hiperkapnię.
21. Fazy potencjału czynnościowego w kardiomiocytach roboczych
22. Prędkość rozchodzenia sie fali depolaryzacyjnej w poszczególnych strukturach serca

CZ.2. UKŁAD KRWIOTWÓRCZY

1. Czym jest hematopoeza?
Jest to proces namnażania komórek krwi:
 Podział komórek macierzystych na potomne
 Różnicowanie komórek
 Proces zachodzi w szpiku kostnym

Wszystkie typy komórek krwi pochodzą od tej samej komórki macierzystej

(wieloczynnościowej komórki pnia) obecnej w szpiku kostnym. Ma ona zdolność
do różnicowania się w kierunku poszczególnych rodzajów komórek układu
krwiotwórczego.

2. Podział, rola i lokalizacja szpiku kostnego

Szpik kostny czerwony:
 Zasadniczy narząd krwiotwórczy w życiu pozapłodowym – powstają w nim
elementy morfotyczne krwi. Cały szpik kostny stanowi 5% masy ciała z czego
2,5% przypada na szpik czerwony.
 U dziecka wypełnia wszystkie kości. Z biegiem czasu czerwony szpik przekształca
się w żółty. U dorosłych rozmieszczony jest w istocie gąbczastej kości płaskich
( mostek, żebra, kości biodrowe), trzon kręgów oraz jamy szpikowe w sąsiedztwie
nasad kości długich.
 Destrukcja erytrocytów i limfocytów
 Znajdują się w nim komórki macierzyste (wieloczynnościowej komórki pnia)
 Gromadzi on żelazo odzyskiwane z uszkodzonych erytrocytów

Szpik kostny żółty:

 Powstaje na skutek stłuszczenia szpiku kostnego czerwonego.

 Jest hematologicznie nieczynny
 Znajduje się w kościach, w jamie szpikowej, ale nie w nasadach kości długich. Z
wiekiem u dorosłych zwiększa się ilość żółtego szpiku kostnego
 W jego skład głównie wchodzą adipocyty (kom. tłuszczowe)
 Może ulec przemianie w szpik czerwony w sytuacji niedokrwistości.

3. Czym jest linia komórek GEMM

CFU-GEMM - jest jednostką tworzącą kolonię, która generuje komórki
szpikowe. Nazywa się je także wspólnymi szpikowymi komórkami
progenitorowymi lub szpikowymi komórkami macierzystymi. „GEMM” oznacza
granulocyt, erytrocyt, monocyt, megakariocyt. Linia ta jest drugą gałęzią
różnicowania komórek w hematopoezie ( występuje po kom. wieloczynnościowej)

4. Skład i funkcja krwi.

Funkcje:
1. Transport O2- z pęcherzyków płucnych do tkanek i CO2 – z tkanek do płuc
2. Transport substancji odżywczych
3. Transport witamin i hormonów
4. Regulacja temperatury ciała
5. Czynność hydrodynamiczna- wyrównanie ciśnienia osmotycznego i stężenia
jonów H+
6. Udział w procesach obronnych (limfocyty, przeciwciała)
7. Utrzymanie homeostazy wewnątrzustrojowej (obejmującej gospodarkę
białkami, elektrolitami, lipidami )

5. Czynniki stymulujące erytropoezę

1. Zasadniczym czynnikiem pobudzającym erytropoezę jest czynnik wzrostowy –
EPO – (erytropoetyna)
2. Ponadto ważną rolą odgrywają kobalamina ( wit. B12) kwas foliowy i żelazo
3. Pobudzająco wpływają także – androgeny, hormony tarczycy ( tyroksyna i
trójjodotyronina) , hormon wzrostu i prolaktyna, czynniki naczyniowe
(angiotensyna, serotonina, noradrenalina, prostaglandyny)
4. Hamująco działają estrogeny.

6. Miejsce powstawania, czas życia, budowa i miejsce rozpadu krwinek czerwonych.

- ilość 4-6 mln/ mm3 krwi
- średnica : 7.5μm, kształt spłaszczonego, dwuwklęsłego dysku
-powstają w czerwonym szpiku kostnym
- nie posiadają jądra i organelli komórkowych
 - otoczone błoną komórkową na powierzchni których znajduja się liczne białka
peryferyczne i glikoproteiny stanowiące różne receptory komórki i ugrupowania
antygenowe decydujące o grupahc krwi
-zawierają hemoglobinę – czerwony barwnik oddechowy
- długość życia – 100-120 dni
- niszczone są przez kom. żerne śledziony, wątroby i węzłów chłonnych
funkcja – transport tlenu i dwutlenku węgla

7. Budowa, rodzaje i frakcje hemoglobiny

Hb- hemoglobina stanowi ok. 94% masy krwinki czerwonej
 Hemoglobina (o masie cząsteczkowej 64,5 kDa) zbudowana jest z białka globiny i
barwnika zwanego hemem (grupa prostetyczna)
 Globina składa się z 4 łańcuchów polipeptydowych, z których każdy połączony
jest z grupą hemu zbudowanego z 4 pierścieni pirolowych powiązanych w
większy układ pierścieniowy zwany - porfiryną
 Porfiryna połączona jest z żelazem, które wiąże się z jedną cząsteczka O2 tworząc
oksyhemoglobinę

Różne postaci hemoglobiny

 hemoglobina(Hb) – zdolna do wiązania tlenu;

 oksyhemoglobina(Hb4O2) – Hb utlenowana;
 methemoglobina–powstaje,gdy podwpływem związków utleniających
Fe2+zostanie zamieniony na Fe3+; nie ma zdolności wiązania O2;
 karboksyhemoglobina– gdy miejsce O2 zajmie CO;
 karbaminohemoglobina(HbCO2) – gdy miejsce O2 zajmie CO2
Frakcje hemoglobiny:
 U dorosłego człowieka 97% stanowi hemoglobina A1 ( dwa łańcuchy alfa i dwa
beta)
 Hemoglobina A2 stanowi 2,5% (dwa łacuchy alfa, dwa delta)
 Hb typu F (płodowa) 0,5% ( dwa łańcuchy alfa i dwa gamma)

8. Czynniki wpływające na powinowactwo hemoglobiny do tlenu

prężność CO2
ciśnienie parcjalne O2 i CO2
pH i stężenie organicznych fosforanów ( np. 2,3-dwufosfo-glicerynianiu(2,3-DPG)
temperatura ( w wsysokiej temp traci powinowactwo do tlenu)

9. Procentowy rozkład poszczególnych rodzajów krwinek białych u osób dorosłych

 Neutrofile – 40-70% limfocyty- 20-45%
Eozynofile- 1-4% monocyty – 4-8%
Bazofile- 0-1%

10. Rola poszczególnych form krwinek białych (przyczyny wzrostu liczebności)

11. Prawidłowe wskaźniki dla WBC, RBC, PTL
WBC (leukocyty) – K: 4,8 – 10,8 x 10 / l , M: tak samo
RBC (erytrocyty)- K: 4,2 – 5,4 x 1012 /l, M: 4,7 – 6,1 x 1012 / l
PLT (trombocyty) – K: 140 – 440 x 109 / l , M: tak samo

12. Wyjaśnij pojęcia anizocytoza, poikilocytoza, anizocytoza. 

13. Co to jest hemostaza, z jakich elementów się składa i jakie czynniki na nią wpływają?
Hemostaza- zespół reakcji i procesów zapewniających płynność krwi krążącej
( hemostaza ciągła) , hamujących krwawienie z uszkodzonych naczyń krwionośnych (h.
miejscowa)
Do układu hemostatycznego należą:
1) Krew – płytki krwi i ich czynniki oraz zespół czynników osoczowych
2) Naczynia krwionośne
3) Dynamika krążenia ogólnego i miejscowego
4) Narządy krwiotwórcze i krwiogubne
5) Nadrzędne układy rwgulacyjne – nerwowy i hormonalny
W równowadze hemostatycznej biorą udział 4 układy: ściana naczyń krwionośnych,
płutyki krwi, układ krzepnięcia i fibrynolizy oraz działające układy dopełniacza i kinin.

Czynniki wpływające na hemostazę

 Właściwości naczyń krwionośnych- błona mięśniowa uszkodzonych naczyń
kurczy się i światło naczynia ulega zamknięciu
 Obecność trombocytów i tworzenia się czopu trombocytarnego
 Czynniki osoczowe powodujące zmianę fibrynogenu na fibrynę, która wraz z
czopem , erytrocytami i leukocytami tworzy skrzep.

14. Na czym polega kaskadowy mechanizm krzepnięcia i fibrynolizy?

CZ.3. UKŁAD IMMUNOLOGICZNY

1. Klasyfikacja mechanizmów odpornościowych
a) swoiste
• humoralne (przeciwciała)
• komórkowe( cytotoksyczność Limfocytów Tc- produkcja limfokinin
b) nieswoiste
• bariery – skóra + kwaśne ph błony śluzowe, śluz, ruch rzęsek
• humoralne - lizozym, interferony, układ dopełniacza laktoferyna
• komórkowe – fagocytoza (neutrofile, manocyty, makrofagi ) Komórki NK

2. Typy immunoglobulin
IgG- 80 %
 IgA-13%
IgM-6%
IgD-1%
IgE

3. Rodzaje układów grupowych kwi

A- przeciwciało w surowicy anty- , antygen- A
B- przeciwciało w surowicy anty-A, antygen-B
AB przeciwciał w surowicy brak, antygen- A,B
0 przeciwciała w surowicy anty-A anty- B, antygen-H

4. Czym są i gdzie występują antygeny układu AB0 oraz Rh

Antygeny grupowe układu AB0 są glikoproteinami występującymi przede
wszystkim w otoczce erytrocytów innych komórkach oraz w płynach organizmu.
Antygeny Rh występują tylko na krwinkach czerwonych (erytoryctach). Oprócz
antygenów A i B dość duże znaczenie ma również antygen D. Jeżeli ktoś ma w
swojej krwi antygen D określany jest jako Rh-dodatni. Przeciwnie, u osoby Rh-
ujemnej, antygen D nie występuje.

5. Obecność przeciwciał dla antygenów układu AB0 oraz Rh

grupa O – przeciwciała anty-A i anty-B
grupa A – przeciwciała anty-B
grupa B – przeciwciała anty-A
grupa AB – nie posiada przeciwciał
RH
Przeciwciała do antygenów Rh powstają przez kontakt z obcymi krwinkami. Gdy
osobie, która ma krew Rh minus poda się krew dawcy Rh dodatniego w osoczu
pojawią się przeciwciała anty-Rh. Do układu Rh należy więcej antygenów: C, c,
E, e i Cw.

6. Czym jest i kiedy powstaje zjawisko aglutynacji?

Aglutynacja jest stosowana do określania grupy krwi, wykrywania przeciwciał
na antygeny, rozpoznania antygenów oraz do oznaczania ilości przeciwciał.
Aglutynacja krwi to reakcja zlepiania się aglutynogenu i aglutyniny, co prowadzi
do tworzenia się dużych kompleksów. Może zachodzić nie tylko wewnątrz, ale i
poza organizmem żywym
 Od pacjenta pobiera się niewielką ilość krwi, następnie nakrapia się ją na
szklaną płytkę i dodaje określoną surowicę

7. Na czym polega konflikt serologiczny?

Konflikt serologiczny to choroba hemolityczna noworodka.Polega na
występowaniu w czerwonych lub białych krwinkach płodu cech antygenowych
nie stwierdzonych u matki. Do konfliktu dochodzi najczęściej podczas porodu,
kiedy krew dziecka miesza się z krwią matki.

CZ.4. UKŁAD KRĄŻENIA

1. Znaczenie i funkcja układu krążenia
-zapewnia homeostaza środowiska wewnętrznego organizmu
-łączy środowisko wewnętrzne i zewnętrzne
 -reakcja humoralna
-reakcja obronna
Pełni funkcje:
-wyrównawczą
-transportową (oddechowa, odżywcza, regulacyjna, termoregulacyjna,
oczyszczająca)

2. Podział czynnościowy układu krążenia

-Serce lewe: zbiera krew z układu krążenia, komora tłoczy krew do układu
wysokociśnieniowego, układu tętniczego
-Część tętnicza: układ wysokociśnieniowy, przejściowe gromadzenie krwi
Mikrokrążenie: wymiana przez ściany naczyń kapilarnych i drobnych żyłek
Część żylna: zbiornik niskociśnieniowy, gromadzenie krwi w organizmie

3. Jaka funkcję mają metaarteiola?

Umożliwiają przypływ krwi z łożyska tętniczego do żylnego omijając naczynia odżywcze
dzięki pozostającym pod kontrolą nerwową zwieraczom prekapilarnym

4. Czym jest Ciśnienie transmuralne?

To różnica pomiędzy ciśnieniem wewnątrz naczynia, a ciśnieniem wewnątrz naczynia, jest
miarą efektywnej siły rozciągającej naczynie. Działa prostopadle do ściany naczynia

5. Czym jest obwodowe ciśnienie tętnicze?

To ciśnienie wywierane przez krew na ścianki tętnic
Rytmiczne skurcze serca(pompa) warunkują przepływ krwi, zawsze z obszaru o większym
ciśnieniu do obszaru o niższym cisnieniu.
Średnie ciśnienie obwodowe :
- jest najwyższe w aorcie
- Obniża sie wraz z odlegloscia od serca
- W prawnym przedsionku jest bliskie 0mm Hg
- Najwieksza zmiana ciśnienia dokonuje sie na poziomie tętniczek

6. Czym jest MAP?

Ciśnienie rozkurczowe + 1/3 ciśnienia tętna

7. Co to jest i jak się oblicza średnie ciśnienie tętnicze?

Inaczej MAP - średnie ciśnienie tętnicze w trakcie pojedynczego cyklu pracy serca
Wzór : MAP = (CO x SVR) + CVP,
Gdzie :
CO - rzut serca
SVR - systemowy opór naczyniowy
CVP - centralne ciśnienie żylne

8. Jaka jest prawidłowa wartość ciśnienia tętniczego?

Dorosły: 120/80 mmHg
Noworodek( do 28 dnia życia): 102/55 mmHg
Dziecko (1-8 rok życia): 110/75 mmHg

9. Czym różni się w budowie anatomicznej tętnica od żyły?

10. Jakie czynniki zwiększają powrót krwi żylnej do serca?

11. Od czego zależy opór obwodowy (opór dla przepływu krwi przez naczynia krwionoś
ne)?
Jest odwrotnie proporcjonalny do przepływu(duzy opor-maly przepływ)
Czynniki determinujące :
- gestosc krwi
- Dlugosc naczynia
- Średnica naczynia
12. Wyjaśnij pojęcie hipotensja i hipertensja oraz hipowolemia i hiperwolemia
-hipotensja: ciśnienie niskie, skurczowe poniżej 100 mmHg
-hipertensja: (nadciśnienie) utrzymujące się ciśnienie tętnicze powyżej 140/90 mmHg
-hipowolemia: stan, w którym w łożysku naczyniowym znajduje się zbyt mała ilość krwi do
jego objętości
-hiperwolemia: stan, w którym w łożysku naczyniowym znajduje się zbyt duża objętość
płynu, czyli krwi.

13. Dokonaj podziału nadciśnienia tętniczego

- Skurczowe (SBP) >/ 140mm Hg i/lub rozkurczowe (DBP) >/ 90mm Hg
- Izolowane nadciśnienie skurczowe: SBP >/ 140mm Hg, DBP < 90mm Hg
- Izolowane nadciśnienie rozkurczowe : SBP < 140mm Hg, DBP >/ 90mm Hg

14. Podaj czynniki wpływające na wzrost wartości ciśnienia tętniczego

-hormony rdzenia nadnerczy: adrenalina i noradrenalina
-wazopresyna
-angiotensyna II: silnie kurczy naczynia podczas niedokrwienia nerek
-kurczące czynniki uwalniane przez śródbłonek naczyń

15. Podaj czynniki wpływające na obniżenie wartości ciśnienia tętniczego

-przedsionkowy czynnik natriuretyczny (ANP, ANF): rozszerza naczynia krwionośne i
zmniejsza objętość krwi krążącej
-tlenek azotu: silne działanie rozkurczające, działa bardzo krótko
-czynniki zapalne: histamina, kininy, prostacyklina
-alkohol: obniża ciśnienie poprzez zahamowanie wydzielania wazopresyny