Sensus Fo Fila Fali: Maumeta

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 24

Sensus

Fo Fila Fali

Maumeta
Distritu Liquiça
Suku Maumeta
Ministeriu Finansas Timor-Leste Relatóriu Sensus 2010

Konteudu Fahe rezultadu hosi Sensus tinan 2010


Mane no feto 3 Iha tinan 2010, staff 4,000
hosi Estatistikas halibur
ona informasaun kona-ba
Tinan 3
ita nia populasaun iha
Timor-Leste tomak, hosi
Hatene lee no
distritu ba distritu, suku
hakerek 4 ba suku, no uma-kain ba
uma-kain.
Lia inan 5
Governu, liu hosi
Edukasaun 6 Ministeriu Finansas
serbisu makaas hodi
Ministra Finansas Emilia Pires aprezenta rezultadu hosi
Empregu 8 halibur dadus ne’e, nune’e
Sensus 2010 ba vise Primeiru-Ministru Jose Luis Guterres
Governu bele hatene no reprezentante UNFPA Pornchai Suchitta.
Forsa traballu oinsá desenvolvimentu
nia progresu no uza nia Hodi nune’e komunidade
potensial 8 rezultadu ba planu ita nia mos bele haree oinsá sira
futuru. halo kontribuisaun ba
Animal ne’ebé
nasaun no deside saida
hakiak 9 Governu hakarak fahe
mak hakarak halo, Emilia Pires
rezultadu hosi Sensus ba
dezenvolve no hadia Ministra Finansas
To’os 10 komunidade sira.
liutan.

Kondisaun uma
nian 11 Populasaun ho uma-kain
Fonte enerjia 14
Maumeta Timor-Leste
Saneamentu 16 Ema nain hira Ema nain hira
Bee ba hemu 17
 Ema 3,179  Ema 1,066,409
 Mane 1,613  Mane 544,199
Sasan luxu 18
 Feto 1,566  Feto 522,210
Partu asistidu 19
Uma-kain hira Uma-kain hira
Proporsaun
 Uma-kain 494  Uma-kain 184,652
mortalidade 19
Rejiaun Distritu hira: 13
Proporsaun kiak 20
Sub-distritu hira: 65
 Distritu Liquiça
Suku hira: 442
 Sub-distritu Bazartete
2 SUKU RELATÓRIU

Ita nia planu ba futuru ne’ebé diak liután ba Timor-Leste


Timor-Leste nia Planu
Estratéjiku
Dezenvolvimentu tinan
2011-2030 lansa ona hosi
Primeiru Ministru Xanana
Gusmão iha Jullu tinan
2011.
Planu Estratéjiku
Dezenvolvimentu halo
esbosu vizaun nasaun ida
nian ne’ebé mak iha:
 Edukasaun ne’ebé
diak liutan
 Hadi’a saúde
Primeiru-Ministru Xanana Gusmão vizita Liquiça atu konsulta komunidade kona-
 Infra-estrutra ne’ebé ba Planu Dezenvolvimentu Estratejiku iha Agostu 2010.
diak, no
tuir fazes, no sei envolve ba kafé ne’ebé sei komersial, sei promove
 Kresimentu
uluk konstrusaun produz rendimentu vizitas turista, no mos
ekonomiku no pontekais foun, no halo ekstra ba to’os nain hadia asesu ba
ekonomia sustentavel dalan hosi Dili ba Tibar. sira. edukasaun no serbisu
ne’ebé mak ita hotu
Kafé saúde nian.
bele hetan benefísiu. Turizmu
Planu ne’e reflete vizaun Kafé mak importante Liquiça sei halo parte
Saúde
hosi ema rihun ba rihun tebes ba ekonomia Rejiaun Boot Turizmu Iha tinan 10 nia laran
hosi Timor-Leste tomak, Ermera nian. Uma-kain Kosta Norte. Vila Liquiça ita sei reforma saúde
liu hosi konsultasaun barak liu iha distritu ne’ebé iha tasi ibun sei primáriu.
nasional iha subdistritus ne'e mak kuda kafé. hatudu arkitetura furak
65 iha tinan 2010. tempu Portugés nia no Iha 2020 ita sei harii
Ita hakarak hasa’e postu saúde ne’ebé
sei sai tour “Day Trip”
produsaun kafé iha bele tau matan ba ema
kapaz hosi Dili.
Timor-Leste tomak no 1,000 to'o 5,000. Postu
Foku ba Distritu hasa’e kafé nia Ba liután tuir tasi ibun,
Saúde hirak ne'e sei
Liquiça kualidade liu hosi ita sei promove
hetan dotor ida,
reabilitasaun to’os Fortaleza Olanda iha
Maubara hanesan enfermeira rua no
Portu Tibar kafé, kuda tan kafé, no parteira rua.
mos hasa'e sentru arte no
Portu Tibar identifika tiha artezenatu tradisional
investementu kapital Aldeia hirak ne’ebé dok
ona hanesan prioridade Timor nian.
no ajuda produtor kafé hosi Postu Saúde sei
no planu atu harii
konstrusaun trasa tiha
sosa makina-dulas-kafé Lurón hetan parteira ida ka
ne’ebé ho kualidade ema ida atu serbisu ba
ona. To’o tinan 2015, sei
diak. komunidade iha area
hadia lurón hosi Dili
Portu ne'e atu serbi kargu saúde ne’ebé hetan
Ita planu atu introduz to’o Liquiça. Ida ne’e
komersial no pasajeiru sira treinamentu hosi
sistema klasifikasaun sei fo tulun ba ligasaun
nia nesesidade. Sei harii Ministériu Saúde.
3

Mane no feto

Mane no feto nia tinan


Maumeta Tinan

Timor-Leste
Tinan
4 SUKU RELATÓRIU

Hatene lee no hakerek


Alfabetizasaun joven sira nian Target: Iha 2015
Proporsaun alfabetizasaun ba proporsaun joven sira
ne’ebé hatene lee no
ema ho tinan 15 to 24. hakere maka 100%.

Besik metade adultu sira


iha Timor-Leste hatene
ko’alia, lee no hakerek ho
lian Tetun.

Proporsaun alfabetizasaun adultu sira nian Target: Iha 2015 proporsaun


Proporsaun alfabetizasaun ba ema tinan 15 ba leten. adultu sira ne’ebé hatene lee
no hakere maka 70%.

Distritu iha Timor-Leste

Motaulun
Lauhata
Dato Maumeta Ulmera Tibar
Sukus iha Distritu Liquiça Loidahar
Fatumasi
Vaviquinia
Vatuvou Metagou
Hatuquessi Luculai Fahilebo
Maubaralissa
Gugleur Darulete
Leorema
Açumanu
Vatuboro Lissadila Leotala

Guiço
5

Lia inan
6 SUKU RELATÓRIU

Edukasaun
Frekuensia eskolar Target: Iha 2015 proporsaun
ema ne’ebé nunka atende
eskola tenki tun to’o 20%.

Persentajen 37 mane sira


liu tinan 5 atende eskola
iha Timor-Leste. Feto sira
ho tinan hanesan maka
ba eskola la to’o 35
porsentu.

Nível edukasaun ne’ebé hetan Target: Iha 2015 proporsaun


Hosi ema ne’ebé tinan 5 ba leten. ema hetan edukasaun
sekundaria tenki to’o 20%.
7

Proporsaun matrikula iha Target: Iha 2015


edukasaun primária proporsaun matrikula iha
edukasuan primária tenki
Ne’e hatudu labarik hirak ho tinan 6 to’o
to’o 100%.
11 hetan matrikula tia ona iha eskola
primária.

Besik 5 porsentu ema iha


Timor-Leste agora
dadauk tuir ka hotu ona
universidade.

Distritu iha Timor-Leste

Sukus iha Distritu Liquiça


Motaulun
Lauhata
Dato Maumeta Ulmera Tibar
Loidahar
Vaviquinia Fatumasi
Vatuvou Metagou
Hatuquessi Luculai Fahilebo
Maubaralissa
Gugleur Darulete
Leorema
Açumanu
Vatuboro Lissadila Leotala

Guiço
8 SUKU RELATÓRIU

Empregu

Besik metade populasaun


Timor-Leste nian mak iha
"tinan produtivu", (15 to’o
59).

Forsa traballu potensial Target: Iha 2030 populasaun


Ita presiza ema sira ne’ebé ho tinan 15 to’o 59, tenki serbisu ho tinan 15-59, iha sira nian
tinan produtivu, maka 65%.
hodi dezenvolve Timor-Leste. Ema ne’ebé la iha serbisu
maka bele hetan governu nia tulun.
Tinan 0-14

Tinan 15-59

Tinan 60+
9

Animal ne’ebé hakiak


Uma-kain ne’ebé hakiak animal

Liu tres quartos uma-


kain iha Timor-Leste sei
envolve hela iha hakiak
animal.

Uma-kain ne’ebé hakiak animal oin oin

Numeru animal ne’ebé hakiak


Manu Fahi Bibi male Bibi Kuda Karau Karau Timor
Maumeta 1,736 716 20 573 17 279 29
Distritu Liquiça 47,554 22,317 744 16,391 1,492 8,018 2,355
Timor-Leste 702,474 330,435 41,854 152,360 57,819 161,654 96,484
10 SUKU RELATÓRIU

To’os
Uma-kain ne’ebé envolve iha produsaun to’os nian

Liu metade uma-kain


iha Timor-Leste kuda
batar no um quarto
kuda hare.

Uma-kain ne’ebé halo to’os oin oin


11

Kondisaun uma nian

Didi lolon Target: Iha 2015 uma-kain


Uma-kain privadu ne’ebé iha didi lolon privadu ho didi lolon tijolu ka
tijolu ka betaun. betaun tenki to’o 40%.

Menos um tersu uma


kain iha Timor-Leste hela
iha uma ida ho didi lolon
tijulu ka betaun.
Distritu iha Timor-Leste

Sukus iha Distritu Liquiça


Motaulun
Lauhata
Dato Maumeta Ulmera Tibar
Loidahar
Vaviquinia Fatumasi
Vatuvou Metagou
Hatuquessi Luculai Fahilebo
Maubaralissa
Gugleur Darulete
Leorema
Açumanu
Vatuboro Lissadila Leotala

Guiço
12 SUKU RELATÓRIU

Uma kakuluk Target: Iha 2015 uma-kain


Uma-kain privadu ho uma kakuluk tella ka kaleen zinku. privadu ho uma kakuluk tella
ka kalen zinku tenki to’o 60%.

Distritu iha Timor-Leste

Sukus iha Distritu Liquiça


Motaulun
Lauhata
Dato Maumeta Ulmera Tibar
Loidahar
Vaviquinia Fatumasi
Vatuvou Metagou
Hatuquessi Luculai Fahilebo
Maubaralissa
Gugleur Darulete
Leorema
Açumanu
Vatuboro Lissadila Leotala

Guiço
13

Uma rai Target: Iha 2015 uma-kain


Uma-kain privadu ho uma-rai azuleju ka betaun. privadu ho uma-rai azuleju ka
betaun tenki to’o 40%.

Distritu iha Timor-Leste

Sukus iha Distritu Liquiça


Motaulun
Lauhata
Dato Maumeta Ulmera Tibar
Loidahar
Vaviquinia Fatumasi
Vatuvou Metagou
Hatuquessi Luculai Fahilebo
Maubaralissa
Gugleur Darulete
Leorema
Açumanu
Vatuboro Lissadila Leotala

Guiço
14 SUKU RELATÓRIU

Fonte enerjia
Fonte enerjia ba tein Target:
Fonte enerjia ba tein mak eletrisidade, gas no bio gas. Iha 2030 uma-kain privadu ne’ebé
uza fonte enerjia ba tein hanesan
Tesi no uza ai ba tein iha impaktu ne’ebé la diak ba – eletrisidade, gas no bio gas
tenki to’o 50%.
ambiente tanba ai ne’ebé kuda seidauk naton.
Iha 2020, la iha uma-kain ida iha
Dili ne’ebé presiza tein ho ai.
15

Fonte enerjia ba ahi-oan Target: Iha 2020 uma-kain


Uma-kain privadu ne’ebé uza fonte enerjia moos ba privadu ne’ebé uza fonte
enerjia moos ba ahi-oan –
ahi-oan (eletrisidade, bio gas ka energia solar). eletrisidade, bio gas, enerjia
solar tenki to’o 100%.

Distritu iha Timor-Leste

Sukus iha Distritu Liquiça Motaulun


Lauhata
Dato Maumeta Ulmera Tibar
Loidahar
Vaviquinia Fatumasi
Vatuvou Metagou
Hatuquessi Luculai Fahilebo
Maubaralissa
Gugleur Darulete
Leorema
Açumanu
Vatuboro Lissadila Leotala

Guiço
16 SUKU RELATÓRIU

Saneamentu Target: Iha 2020 uma-kain


Uma-kain privadu ne’ebé uza ne’ebé uza saneamentu
fasilidades saneamentu ne’ebé fasilidades diak tenki to’o
60%.
diak liu (pit latrina ho plakas, pit
latrina ho ventilasuan ne’ebé diak,
ka fakar maka deskarga ba tanke séptiku ka pit).

Liu um tersu uma-kain iha


Timor-Leste sei uza
saneamentu fasilidade
ne’ebé diak liu tan.

Distritu iha Timor-Leste

Sukus iha Distritu Liquiça


Motaulun
Lauhata
Dato Maumeta Ulmera Tibar
Loidahar
Vaviquinia Fatumasi
Vatuvou Metagou
Hatuquessi Luculai Fahilebo
Maubaralissa
Gugleur Darulete
Leorema
Açumanu
Vatuboro Lissadila Leotala

Guiço
17

Hadiak fontes hemu bee nian Target: Iha 2015 uma-kain


Proporsaun uma-kain privadu ne’ebé uza fontes hemu bee ne’ebé uza fontes bee hemu
ne’ebé diak liu (bee ne’ebé kanalizadu ka bomba ba uma laran ne’ebé diak liu tenki to’o
78%.
ka liur, torneira públiku kanalizadu, tubu posu ka fura kuak,
posu ka bee matan ne’ebé protejidu, rekolla udan ben ka
bee botir).

Distritu iha Timor-Leste

Sukus iha Distritu Liquiça


Motaulun
Lauhata
Dato Maumeta Ulmera Tibar
Loidahar
Vaviquinia Fatumasi
Vatuvou Metagou
Hatuquessi Luculai Fahilebo
Maubaralissa
Gugleur Darulete
Leorema
Açumanu
Vatuboro Lissadila Leotala

Guiço
18 SUKU RELATÓRIU

Sasan luxu uma-kain privadu nian


19

Partus ne’ebé hetan Target: Iha 2015 partus


ne’ebé hetan asisténsia
asiténsia profisionál profisionál saúde nian
saúde nian tenki to’o 60%.

Proporsaun partu hetan asisténsia hosi


fornesedor saúde ne’ebé kualifikadu iha tinan lima nia laran.

Besik um tersu ida


partus iha tinan lima
nia laran mak hetan
asisténsia profisionál
saúde nian.

Proporsaun mortalidade infantil Target: Iha 2015 proporsaun


mortalidade maka menus liu
nian 53 iha labarik 1000 ne’ebé
moris.
Konforme informasaun hosi DHS iha 2009, Timor-Leste nia
proporsaun mortalidade infantil mak iha labarik 1000 ne’ebé moris, 44 mate. Ne’e signifika
katak ita alkansa ona ita nia target 2015 ne’ebé dehan proporsaun tenki menus liu 53.

Dadus hosi Sensus 2010 kona ba proposaun mortalidade infantil seidauk prontu.

Proporsaun mortalidade maternal Target: Iha 2015 porporsaun


mortalidade maternal nian
tenki menus liu 252 por
Konforme informasaun hosi DHS iha 2009, Timor-Leste
100,000.
nia proporsaun mortalidade maternal iha 100,000 ne’ebé
partus, 557 maka mate. Ne’e signifika katak ita seidauk alkansa ita nia target 2015 ne’ebé
tenki menus liu 252 iha 100,000.

Dadus hosi Sensus 2010 kona ba proporsaun mortalidade maternal seidauk prontu.
20 SUKU RELATÓRIU

Kiak
Ema ne’ebé moris ho rendimentu menus ke 88 sentavus por dia.

Source: TLSLS, 2007

Dadus hosi Sensus 2010 seidauk prontu ba bele hatudu proporsaun kiak iha nivel Suku.
Ministériu Finansas
Edifísiu 5, Palasìu Governu,
Avenida Presidente Nicolau Lobato
Dili, Timor-Leste

Telefone: +670 333 9510


Website: www.mof.gov.tl

You might also like