ST .

PETER’S COLLEGE OF MISAMIS ORIENTAL,

INC.
15 de Septiembre St., Barangay 2, Balingasag,
Misamis Oriental

KOLEHIYO

FILIPINO 6
UGNAYAN NG WIKA, KULTURA AT LIPUNAN

GARY DON T. ESTABAYA

Instruktor
 GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN

Ang pinakadiwa ng wika ay lipunan. Isang magandang ehemplong magpapatunay rito

ang kwento ni Tarzan. Mga tunog ng hayop ang kanyang unang natutunan dahil ito ang wika ng
mga kasama niyang hayop sa gubat.

Kilala mo ba si Michael Alexander Kirkwood Halliday?

Si Michael Alexander Kirkwood Halliday o mas kilala sa taguri na M.A.K. Halliday ay
isang bantog na iskolar mula sa Inglatera. Ibinahagi niya sa nakararami ang kanyang pananaw
na ang wika ay isang panlipunang phenomenon. Naging malaking ambag niya sa mundo ng
lingguwistika ang popular niyang modelo ng wika, ang systematicfunctional linguistics.

Ang Anim na Tungkulin ng Wika na Inisa-isa ni M.A.K.

1. Instrumental
- Ito ang tungkulin ng wikang tumutugon sa mga pangangailangan ng tao gaya ng
pakikipag-ugnayan sa iba.

2. Regulatoryo
- Ito ang tungkulin ng wikang tumutugon sa pagkontrol sa ugali o asal ng ibang tao.

3. Interaksiyonal
- Ang tungkuling ito ay nakikita sa paraan ng pakikipag-ugnayan ng tao sa kanyang
kapwa.

4. Personal
- Saklaw ng tugkuling ito ang pagpapahayag ng sariling opinyon o kuro-kuro sa
paksang pinag-uusapan.

5. Heuristiko
- Ang tungkuling ito ay ginagamit sa pagkuha o paghahanap ng impormasyong may
kinalaman sa paksang pinag-aaralan.

6. Impormatibo
- Ito ay kabaliktaran ng heuristiko
Alam mo ba ang tungkol kay Roman Jakobson?
Si Roman Jakobson ay isa sa pinakamagaling na dalubwika ng ikadalawampung siglo.
Isa siya sa mga nagtatag ng Linguistic Circle of New York.
Si Jakobson (2003) ay nagbahagi rin ng anim na paraan ng pagbabahagi ng wika.

Anim (6) na Paraan ng Pagbabahagi ng Wika Ayon Kay Jakobson

1. Pagpapahayag ng Damdamin (Emotive)
- Saklaw nito ang pagpapahayag ng mga saloobin, damdamin at emosyon

2. Panghihikayat (Conative)
- Ito ay gamit ng wika upang makahimok at makaimpluwensiya sa iba sa pamamagitan
ng pag-uutos at pakiusap.

3. Pagsisimula ng Pakikipag-ugnayan (Phatic)

- Ginagamit ang wika upang makipag-ugnayan sa kapwa at makapagsimula ng usapan.

4. Paggamit Bilang Sanggunian referential)

- Ipinakikita nito ang gamit ng wika nagmula sa aklat at iba pang sangguniang
pinagmulan at kaalaman upang magparating ng mensahe at impormasyon.

5. Paggamit ng Kuro-kuro (metalingual)

- Ito ang gamit na lumilinaw sa mga suliranin sa pamamagitan ng pagbibigay ng
komento sa isang kodigo o batas.

6. Patalinghaga (poetic)
-Saklaw nito ang gamit ng wika sa masining na paraan ng pagpapahayag gaya ng
panulaan, prosa, sanaysay at iba pa.
 GAWAIN
1. Gaano kalaki ang papel na ginagampanan ng wika sa lipunan? Palawigin ang kasagutan.

anim na tungkulin ng wika na inisa-isa ni

2. Magbigay ng tig-iisang konkretong halimbawa ng
M.A.K. at anim na paraan ng pagbabahagi ng wika ayon kay Jakobson na mapapansin sa
lipunan mo ngayon. Ilagay ito sa A4 na bond paper at ipasa ito sa aking email
garyestabaya@gmail.com.

Paalala: Isumite ang gawain sa Lunes, ika – 23 ng Nobyembre, 2020.