1

Filipino sa Piling Larangan

Akademik

PAGSULAT
 Pagsasalin sa pael o sa anomang kasangkapang maaaring magamit na mapagsasalinan ng mga
nabuong salita, simbolo at ilustrasyon ng isang tao o mga tao sa layuning maipahayag ang
kaniyang kaisipan.
 Pisikal at mental na aktibiti na ginagawa para sa iba’t ibang layunin
 Isang multi-dimensyonal na proseso at isang biswal na pakikipag ugnayan
 Isang gawaing personal at sosyal
PERSONAL - sarili
SOSYAL – panlipunan

MGA PANANAW SA PAGSULAT

1. SOSYO-KOGNITIBO
- sosyo – lipunan
- kognitibo – kaisipan
- empirikal o paktwal na kaalaman
- mental at sosyal
2. INTRAPERSONAL NA PANANAW
- pagpapahayag ng sariling damdamin
3. INTERPERSONAL NA PANANAW
- makapagpahayag sa iba o sa lipunan

DIMENSYON SA PAGSULAT
1. ORAL
2. BISWAL

MGA LAYUNIN SA PAGSULAT

1. IMPORMATIBO o expository writing
– magbigay impormasyon
2. MAPANGHIKAYAT o persuasive writing
- pagkumbinsi tungkol sa isang katwiran, opinion o paniniwala
3. MALIKHAIN o creative writing
- akdang pampanitikan

PROSESO NA PAGSULAT
1. PRE-WRITING O BAGO SUMULAT
- paghahanda
- pagpili ng paksa
- pangangalap ng datos

JASMINE ERICA S. MERCADO 12 – OL OF PERPETUAL HELP CREDITS LANG SAPAT NA

 2

2. ACTUAL WIRITING O HABANG SUMUSULAT

- aktwal na pagsulat
- draft o burador
3. RE-WRITING O MULING PAGSULAT
- pag-edit at pag rebisa

MGA URI NG PAGSULAT

1. AKADEMIKO – pagsulat sa paaralan ay masasabing akademiko mula sa antas primary hanggang
sa doktoradong pag-aaral
2. TEKNIKAL – tumutugon sa mga kognitibo at sikolohikal na pangangailanganng mga mambabasa
at minsan maging ng mga manunulat mismo
3. JOURNALISTIK – kadalasang ginagawa ng mga mamamahayag
4. REPERENSYAL – mag rekomenda ng iba pang reperens o sors hinggil sa paksa
5. PROPESYONAL – ekslusibo sa isang tiyak na propesyon
6. MALIKHAIN – masining na paggamit ng imahinasyon ng manunulat

AKADEMIKONG PAGSULAT
 isinasagawa upang matupaad sa isang pangangailangan sa pag-aaral
 anomang akdang tuluyan o prosa na nasa usring ekspositori o argumentatibo at ginagawa ng
mga mag-aaral, guro o mananaliksik upang maipahayag ang mga impormasyon tungkol sa isang
paksa

KALIKASAN NG AKADEMIKONG PAGSULAT

1. KATOTOHANAN
2. EBIDENSYA
3. BALANSE

KATANGIAN NG AKADEMIKONG SULATIN

K.T.P.O.W.E.R.
1. KOMPLEKS – may higit na mahahabang salita, leksikon at bokabularyo
2. TUMPAK – may katotohanan; walang labis at walang kulang
3. PORMAL – hindi angkop ang kolokyal at balbal na salita
4. OBHETIBO – imbis na personal; ang pokus ay ang mga impormasyon o argumentong nais ibigay
o gawin sa halip na ang manunulat mismo o ang kanyang mababasa.
5. WASTO – paggamit ng wastong bokabularyo o salita
6. EKSPLISIT – paggamit ng signaling words
7. RESPONSABLE – paglahad ng ebidensya o patunay na makakapagpatibay ng argumento
M.I.L.E
8. MALINAW NA LAYUNIN
9. MALINAW NA PANANAW

JASMINE ERICA S. MERCADO 12 – OL OF PERPETUAL HELP CREDITS LANG SAPAT NA

 3

10. MAY POKUS – sumusuporta sa tesis na pahayag

11. MATIBAY NA SUPORTA – suporta para sa pamaksang pangungusap at tesis
12. MALINAW AT KUMPLETONG EKSPLENASYON – malinaw at kumpletong eksplenasyon tungo sa
ganap na pag-unawa sa paksa
13. ISKOLARLING ESTILO SA PAGSULAT – kalinawan at kaiiklian
14. LOHIKAL NA ORGANISASYON – introduction, body, conclusion
15. EPEKTIBONG PANANALIKSIK – napapanahon, propesyonal at akademikong hanguan

LAYUNIN NG AKADEMIKONG PAGSULAT

 Mapanghikayat na layunin
 Mapanuring layunin
 Impormatibong layunin

TUNGKULIN O GAMIT NG AKADEMIKONG SULATIN

 Ang akademikong pagsulat ay lumilinang sa kahusayan ng wika
 Ang akademikong pagsulat ay lumilinang sa mapanuring pag-iisip
 Ang akademikong pagsulat ay lumilinang sa pagpapahalagang pantao
 Ang akademikong pagsulat ay isang paghahanda sa propesyon

BUOD
 Tala ng isang indibidwal sa sariling pananalita
 Muing paglalahad ng isang orihinal na teksto sa pamamagitan ng sariling mga salita

ENKAPSULASYON – paglahad o pagbuod ng mga importanteng datos

Dalawang disiplina
 Akademiko – mula sa pagbasa (libro, artikulo, aralin)
 Propesyonal – report (sales, financial, marketing, etc)

Dapat taglayin ng isang buod: K K K

1. KAILANGAN ANG ISANG BUOD AY TUMATALAKAY SA KABUUAN NG ORIHINAL NA TEKSTO -
kabuuang mensahe ng tekstong pinagmulan
2. KAILANGAN NAILAHAD ANG SULATIN SA PAMAMARAANG NYUTRAL O WALANG
KINIKILINGAN – balance, obhetibo, hindi personal
3. KAILANGAN ANG SULATIN AY PINAIKSING BERSYON NG ORIHINAL AT NAISULAT ITO SA
SARILING PANANALITA NG GUMAWA

JASMINE ERICA S. MERCADO 12 – OL OF PERPETUAL HELP CREDITS LANG SAPAT NA

 4

KATANGIAN NG MAHUSAY NA BUOD

1. May obhetibong balangkas ng orihinal na teksto
- ginagamitan ng mga tanong na pantulong : ano, sino, saan, kalian, bakit, paano- upang
mailahad ang paksa, karakter, lugar, oras/panahon/araw, pangyayari/sanhi at bunga at
metodolohiya ng isang teksto.
2. Hindi nagbibigay ng sariling ideya at kritisismo
3. Hindi nagsasama ng mga halimbawa, detalye o impormasyong wala sa teksto
4. Gumagamit ng susing salita
5. May sariling pananalita ngunit nananatili ang orihinal na mensahe

MGA HAKBANGIN SA PAGSULAT NG BUOD –SIPAG

SALUNGGU PAGSUNUD AWTOR O

ILISTA O GAWIN NA!
HITAN -SUNURIN APELYIDO
IGRUPO

• SALUNGGUHITAN ang mga mahahlagang punto at detalye

• ILISTA O IGRUPO ang mga pangunahin at katulong na ideya
• PAGSUNUD-SUNURIN ang mga ideya sa lohikal na paraan
• AWTOR O APELYIDO (palitan ang manunulat, o siya)
• GAWIN NA! (Isulat ang buod)

SINTESIS
 Pagsasama-sama ng dalawa o higit pang buod
 Paggawa ng koneksyon sa pagitan ng dalawa o higit pang akda o sulatin

Anyo ng sintesis
 Explanatory synthesis – naglalayong tulungan ang nagbabasa o nakikinig na lalong maunawaan
ang mga bagay na tinalakay
 Argumentative synthesis – paglalahad ng sariling pananaw ng sinusuportahan ng mga
makatotohanang impormasyon
MGA URI AT Katangian ng mahusay na SINTESIS
1. BACKGROUND SYNTHESIS – inaayos ayon sa tema hindi sa sanggunian
2. THESIS-REVIEW SYNTHESIS – punto sa tesis
3. SYNTHESIS FOR THE LITERATURE – sanggunian

JASMINE ERICA S. MERCADO 12 – OL OF PERPETUAL HELP CREDITS LANG SAPAT NA

 5

MGA HAKBANGIN SA PAGSULAT NG SINTESIS

1. Linawin ang layunin sa pagsulat
2. Pumili ng naayong sanggunian batay sa layunin
3. Buuin ang tesis ng sulatin
4. Bumuo ng plano sa organisasyon ng sulatin
5. Isulat ang burador
6. Ilista angmga sanggunian
7. Rebisahin ang sintesis
8. Isulat ang pinal na sintesis

JASMINE ERICA S. MERCADO 12 – OL OF PERPETUAL HELP CREDITS LANG SAPAT NA