ANALISASYON NG KALAGAYAN NG INTELEKTUWALISADONG WIKANG

FILIPINO AT ANG ISTANDARDISASYON NITO SA PAG-UNLAD

INTRODUKSYON

Ang wikang pambansa ay ang wika ng pagkakakilanlan ng isang bansa. Ito ang

wika ng pulitika, kultural at ng mga lipunan. Sa pangkalahatan, ito ay nililinang upang

maging wika ng pambansang pagkakaisa at tungkulin nitong magsilbing pagkakakilanlan

ng mga mamamayan nito. Sa isang bansang multilingual na tulad ng Pilipinas, ang

pamahalaan ay nagdedeklara ng isang partikular na wika upang maging wikang

pambansa dala na rin ng mga dahilang pulitikal. Madalas gamitin ang islogang

nagsasabing “isang bansa, isang wika”

Kung kaya’t maraming mga bansa ang nagsususog na magkaroon ng wikang sisimbolo sa

kanilang pagkakaisa at pagiging isang bansa. Ang malaking tanong ngayon ay paano ba

pinipili ang isang wikang pambansa? Sa iisang bansang mayroon lamang iisang

dominanteng grupo, ang pagpili ay hindi gayon kahirap di tulad ng isang bansang

maraming wika. Hindi sa lahat ng pagkakataon ay ang bilang ng gumagamit ang

isinasaalang-alang. Mahalagang faktor rin ang kapangyarihang pulitikal. Kaya nga at

maraming pag-aayaw sa wikang Filipino dahil inaakala ng ilan na ito ay batay lamang sa

Tagalog na pinaniniwalaan nilang wika lamang ng mga Pilipinong nasa ilang bahagi ng

bansa.

May mga nagsasabing ang wikang Filipino ay wikang hindi para sa mga edukado, may

mga nagsasabing ayaw nila gamitin ang wikang Filipino dahil ito raw ay hindi babagay
para sa katayuan nila sa lipunan, at may mga nagsasabing ang wikang Filipino ay isang

wikang walang kuwenta dahil hindi nila mahanap ang mga salita para maipahayag ang

kanilang mga damdamin. Sa kabila ng mga ito, huwag panghinaan ng loob. Dahil

nagbunga ang mga paghihirap ng mga mangilan-ngilang pantas at intelektuwal nang

nakaraang mga dekada; mas marami ngayon ang mulat sa katayuan ng wikang Filipino at

pagiging intelektuwal. Dahil ito sa malaking kontribusyon ng mga paaralan, kolehiyo at

unibersidad, lalong-lalo na ang edukado at mag-aaral na nakapaglathala ng mga saliksik

na gumagamit ng sariling wika, tungo sa intelektuwalisasyon, at mulat sa katotohanan ng

wikang Filipino.

Ngayon kung babalikan ang unang talata. Ang mga nagsabi ng huwad na pahayag ay

nagkakamali. Dahil sa panahon ngayon totoo ngang nakalatag na ang daan tungo sa

pagiging intelektuwal, dahil sa panahon ngayon marami na ang mulat at intelektuwal.

Ang tanging kalaban na lang natin ay ang pagiging ignorante sa katotohanan. Kaya

naman masasabi nating tayo na lang ang hinihintay ng isang intelektuwalisadong

Pilipinas at ng isang intelektuwalisadong wikang pambansa.

PANGUNAHING LAYUNIN (General Objectives)

Mahalaga ang pagkakaroon ng pag-aaral tungkol sa Wikang ating kinahihiligan

upang hindi magkaroon ng pagkakawatak watak pagdating sa wika.

1. Malaman ang kahalagahan ng Wikang dapat gamitin upang ang mga

mamamayang pilipino ay magkaisa tungo sa ikakaunlad ng Wikang Pambansa.

 2. Matukoy sa nagaganap o sa isinasagawa ring proseso upang ang isang wikang di

pa intelektwalisado ay maitaas.

3. Maitaas at mapa-unlad ang wikang filipino sa pamamagitan ng istandardisasyon.

MGA TIYAK NA LAYUNIN (Specific Objectives)

Ang mga mananaliksik ay nagsasagawa ng pananaliksik tungkol sa wikang

filipino na naglalayon sa paglaganap ng pagkakaisa ng bawat pilipino. Isang layunin ng

pagkakaroon ng isang wikang pambansa tulad ng wikang filipino ay nagpagpapalaganap

ng pagkakaisa, ang pagkakaroon ng heograpiko at political napagkakapatiran, at damhin

ang pagkakaroon ng isang sumasagisag ng wika ng isang bansa.

1. Ang maiwasan ang kaguluhan sa paggamit ng mga salita o katawagan sa alin

pa mang disiplina ng karunugan.

2. Mailagay sa antas ng wikang filipino sa intelektwalisado nang sa gayo'y

mabisang magamit sa mga sopistikadong lawak ng karunungan

3. Masubok ang wikang filipino sa proseso ng pag unlad.

4. Masubok ang kahalagahan ng wika sa bawat mamamayan na naka bubuo ng

isang lipunan kung saan ang bawat isa ay nakakaroon ng pag-unlad na nag

dudulot ng pagtaas sa pamumuhay at ekonomiya ng bansa.

5. Mapaglayon ang pag-aaral ng wika sa pagkatao na nakapagbibigay ng

pagtugon at pag-asenso sa buhay na pansarili.

 METHODOLOGY

KAUGNAY NA LITERATURA SA LIBRO

Ayon kay Constantino (1996), “Ang wika ang siyang pangunahing instrumento ng

komunikasyong panlipunan. Bilang instrumento, maaaring matamo sa pamamagitan nito

ang mga instrumental at sentimental na pangangailangan ng tao. Ang wika ay behikulo

para makisangkot at makibahagi ang tao sa mga gawain ng lipunan upang matamo ang

mga pangangailangang ito.”

Ayon kay Fortunato (1991), ang istandardisasyon ay “ang proseso ng pagiging

magkakaanyo, magkakahawig, o uniporme ng isang wika para sa higil na malawakang

pagtanggap at paggamit nito.”

Kung sa gayon, paano nagiging istandard ang isang wika para tanggapin ng nakararami?

Ayon muli sa kaniya, “Ang isang wikang pambansa para maituring na istandardisado, ay

kailangang makarating sa mataas na antas ng kaanyuan at kodipikasyon. Konkretong

patunay ng kanyang kalagayan bilang isang wikang matatag ang dami ng mga likhang

leksikograpo. Kabilang dito ang mga pagkilos kaugnay ng sining, proseso, at

pagsulat/pagbuo ng mga diksyunaryo sa wikang iniistandardisa. Pinakakaluluwa kasi ang

mga diksyunaryo sa kodipikasyon ng isang wikang pambansa, at ang larangan ng

leksikograpiya ay malaking hakbang sa intelektuwalisasyon at istandardisasyon ng

wikang pinagyayabong gaya ng Filipino.”

Ayon kay Petras (2013), isa sa mga dahilan kung bakit hindi ginagamit ang wikang

Filipino ay dahil sa pagtalima sa kulturang Anglo-Amerikano bunga ng paggamit ng

wikang Ingles.

Ayon kay Sibayan (1988) - “Ang Intelektwalisasyon ng Filipino ay dapat ipokus sa mga

lawak na kumokontrol ng wika, mga lawak na ayon sa kanya ay nagdidkta ng wikang

inaasam at pinapaboran ng mga taong gumagamit ng wikang iyan.”

Ayon kay Tangco at Ricardo (na binanggit sa Lesada, 2017), ito ay isang kalat at hindi

masyadong dominanteng baryasyon ng pinaghalong lengguwahe, na kung saan ang

Tagalog at Ingles ay malaki ang naging impluwensiya sa ponolohiya, morpolohiya,

sintaks at ang semantiks.

“a very widespread predominantly spoken “mixed” language variety, whose phonology,

morphology, syntax and semantics have been greatly influenced by English and

Tagalog” (Tangco and Ricardo 2002, p.391).

KAUGNAY NA LITERATURA

Ayon sa sanaysay ni Arao (2010), “Ang wikang Filipino raw ay pangkubeta na lang”.

Nasabi niya ang pahayag na ito dahil kadalasan ay hindi na nagagamit ang wikang
Filipino para sa intelektuwal na diskurso. Hindi maikakaila ang katotohanan ng pahayag

na ito dahil noon pa lang ay mababa na ang tingin natin sa wikang Filipino.

Ayon kay Bautista, 1980, “If Tagalog and English continue being in contact as they are

now, if the contact between them lasts long enough, and if the mixing of Tagalog and

English is fostered by the prestige-carrying members of the community, then Tagalog-

English mixing will eventually have to be analyzed within just one linguistic system”

Ayon kay Tinio (1975). Sinabi niya na kaya lang naman iniiwasan ang paggamit ng

wikang Filipino ay dahil sa mga sumusunod: Kakulangan ng tiwala ng mga Pilipino sa

wikang Filipino bilang wikang intelektuwal; at ang pangambang maiwan sa kanluraning

pag-iisip kung titiwalag nang tuluyan sa wikang Ingles.

Ayon kay Almario ng KASUGUFIL noong 2014, sinabi niyang ayaw niyang gamitin ang

salitang modernisasyon pagdating sa wika, dahil ito raw ay nangangahulugang pagsabay

sa uso hatid ng Amerikanisasyon ng ating edukasyon. Ngunit ang nangingibabaw sa

kaniyang panayam ay ang mga sumusunod: “Nitóng dekada 70, inisip ng ating mga

eksperto sa lingguwistika, sa pangunguna nina A. Gonzalez at B. Sibayan, na kailangan

na natin ang ikaapat na hakbang. At tinawag niláng “intelektuwalisasyon” ang

elaborasyon ni E. Haugen. Ang totoo, tinawag din ni E. Haugen na “kultibasyon”

(cultivation) ang kaniyang ikatlo at ikapat na hakbang. Kung pagpaplanong

pampatakaran (policy planning) ang una’t ikalawang hakbang, ang implementasyon at

elaborasyon ay nauukol naman sa mga gawaing kultibasyon—ang paglinang sa wika

upang ganap na magamit sa anumang larangan ng búhay, lalo na sa mga dominyo ng

kapangyarihan (batas, pamamahala, negosyo, industriya, teknolohiya, atbp).”

Ayon kay Padre (2006) na “Nakapagpapalito ang kakulangan ng isang sistema ng

istandardisadong ispeling sa karamihan ng gumagamit ng Filipino sa proseso ng pagsulat

at pagbasa ng wika”.[5] Dito na pumapasok ang Komisyon ng Wikang Filipino—ang

namamahala sa pagpapaunlad at naglalatag ng mga pamantayan ng wikang pambansa.

Marami ang nagawa ng komisyong ito sa paglinang ng wika, ngunit ang

pinakaprominante rito ay ang pagkakalathala sa librong “Mga Tuntunin ng Ortograpiyang

Filipino” noong 1977. Ito ang naging unang hakbang tungo sa pagkakaroon ng istandard

sa wikang Filipino. Nasundan pa ito ng iba’t ibang rebisyon hanggang sa kalaunay

nakapagpalimbag ng pinakabagong edisyon, ang “Manwal sa Masinop na Pagsulat”.

KAUGNAY NA PANANALIKSIK

(WIKANG FILIPINO, SA MAKABAGONG PANAHON.)

Ang pagkakaroon ng wikang pambansa ay nagbibigay daan sa pagkakaisa ng mga

mamamayan at nagbibigay tulong sa pag-unlad ng iba’t ibang aspeto sa isang bansa. Ang

sariling wika ay mahalaga at kinakailangan ng isang bansa sapagkat ito ang ginagamit sa

pakikipag-ugnayan at pakikipag-talastasan ng bawat mamamayan. Ang ekonomiya ay

hindi lalago o uunlad kung ang mga tao ay hindi nagkakaisa o nagkakaintindihan. Ang

wikang Filipino sa makabagong panahon ay patuloy na umuunlad at nagbabago.

Gumagamit na din tayo ng ibat-ibang paraan upang mas mapaikli ang pagbigkas o

paggamit ng ating wika, ilang halimbawa ng pagpapalawak ng bokabularyo ay ang

paggamit ng akronim o ang paggamit ng mga letra na nagprepresenta sa isang salita o

tumatayo bilang kapalit ng salita. Sumunod na halimbawa ay ang pagpapalit ng mga

arkayk na salita, sa pamamagitan nito pinapalitan ng mga makabagong salita ang mga

salita na ginagamit noong unang panahon upang mas madaling gamitin at mas

magandang bigkasin at pakinggan. At ang pinakauso sa panahon ngayon ay ang paggamit

ng mga balbal na salita, ito ang pinakamababang antas ng wika na karaniwang ginagamit

ng mga kabataan at mga bakla. Ang mga mag-aaral sa urban ay gumagamit ng ibat-ibang

pagpapalawak ng bokabularyo na nakakaapekto din sa kanilang pamumuhay maging sa

lipunan at ekonomiya.

(Mga salik sa epektibong pamamaraan ng pagtuturo sa asignaturang filipino sa mataas

na paaralan ng palompom institute of technology polompom leyte.)

Sa pag-aaral Lahat ng tao ay may iba’t-ibang ideya tungkol sa pagtuturo. Para sa isang

mag-aaral, itoang pangunahing gawain ng guro upang siya’y makakuha ng bagomg

kaalaman sa mga bagay-bagay o pangyayari sa paligid. Ang asignaturang Filipino ay

dinisenyo ng departamento ng edukasyon upangmapalawak ang kaalaman mg bawat

Filipino patungkol sa sariling wika at ang mga kagamitannito. Ayon kay Abad at Ruedas,

ang mga may-akda ng librong, Filipino Bilang Tanging Gamitsa Pagtuturo, “Ang Wika
ang pinakamalinaw at pinakamahusay magbigay ng himaton sa kungano ang partikular

na pananaw ng tao sa daigdig na kanyang ginagalawan.” Dahil dito, binigyangdiin ng

bawat paaralan ang pagtuturo ng asignaturang Filipino. Ayon rin kay Leticia F.

Dominguez, ang may-akda ng librong Hiyas ng FilipinoPansekundarya, “Ang mga aralin

sa wika ay naglalayong luminang ng kakayahang komunikatiboat ng kasanayang

gumamit ng Wikang Filipino sa iba’t-ibang sitwasyon sa pang-araw-araw nabuhay.

Samakatuwid, ang binibigyan ng higit na diin ay ang gamit ng Wika sa halip na

angistruktura nito na siyang kalakaran ng ilang nagdaang panahon. May mga aralin ding

nagpapakitang angkop na anyo ng Wika na gagamitin sa sitwasyon”. Kaya importante na

maituro nangmaayos ang asignaturang ito sa lahat ng mag-aaral sa pang-akademiko at

maiaplay sa pang-araw-araw na pamumuhay.

(Sitwasyong Pangwika sa Kabataan sa Kasalukuyang Panahon.)

Ang sariling wika ay hindi nakababawas ng katalinuhan at katanyagan kung

gagamitin sa iba’t ibang larangan. Kung ang usapin ay karunungan, maraming nag-

aakala na mahina ang mga Filipinong hindi nagsasalita ng wikang dayuhan partikular na

ang mga taong hindi nakapagsasalita ng matatas sa Ingles. Madalas silang

maparatangang walang alam o mas masakit, tinataguriang bobo. Isa itong masaklap na

pangyayari. Ngunit humihina na ang ganitong pagpaparatang dahil ginagamit ang wikang

ito ng kasalakuyang Pangulo at hindi naman ito nakabawas ng katalinuhan at

katanyagan. Sa kanyang mga talumpati at opisyal na pakikipagtalastasan sa taumbayan,

buhay na buhay ang wikang Filipino tulad ng pagsasabi niya sa kanyang SONA na
malakas ang bansang Pilipinas. Hindi ba’t napakaliwanag ang landas na tatahakin kung

kasabay ng malakas na Pilipinas ay malakas rin ang Filipino bilang matatag na wikang

pambansa.

(Wikang Filipino: Hininga, Kapangyarihan at Puwersa.)

Kapangyarihan ang wikang Filipino sa Pilipinas. Kapangyarihan ang sariling wika. Isa

ang sariling wika sa bumubuo ng ating pagkatao. Nang dahil sa sariling wika,

nagkakaroon tayo ng tiyak at tunay identidad na hindi hiram sa iba. Nagiging ganap ang

ating pagkatao sapagkat malinaw ang nagbunsod nito—ang sariling wika at kultura.

Nagiging malaya tayo sa lipunang ating ginagalawan dahil ganap ang ating pagkatao.

Nagiging lubos ang kapangyarihan na sumasaklaw sa ating kamalayan kung lubos din

nating natatanggap ang sariling wika. Sang-ayon ito sa sinabi ni Bienvenido Lumbera na

ganito: “Sa pagtanggap natin sa wika, pumapaloob tayo sa isang lipunan at nakikiisa sa

mga taong naroon. Samakatuwid, ang kamalayan natin bilang indibidwal ay karugtong ng

kamalayan ng iba sa lipunan. Kapag may kapangyarihang sumakop sa kamalayan ng

kapwa natin sa lipunan, kasama tayong napapailalim sa nasabing kapangyarihan.

(Balakid sa Biyahe ng Wikang Filipino.)

Sa kabila ng pagpapatatag at malawakang paggamit ng wikang Filipino, buhay na buhay

pa rin ang maraming isyung nagpapahina sa ating wikang pambansa. Mga dati nang

isyung nagiging dahilan kung bakit hindi umusad ang biyahe nito. Una na rito ay ang

hindi maayos na pamamahala ng edukasyon sa ating bansa at karaniwang nakakiling ang

mga administrador ng mga paaralan at pamantasan sa wikang Ingles dahil ito raw ang

wika ng mundo.

SANGGUNIAN

Constantino, R. (1996). Intelektewalismo at wika. In Constantino, P.C., & Atienza M.

(Eds.) Mga piling diskurso sa wika at lipunan (pp. 47-52).

Fortunato, T., (1995). Leksikograpiya: Hakbang sa Istandardisasyon ng Filipino. Daloy

Journal. 4 (2), p. 13 – 29.

Petras, J. D. (2013). Sikolohiyang Pilipino, sikolohiyang maka-Filipino: Ang ambag ni

Virgilio G. Enriquez sa pagsusulong ng wikang Filipino sa sikolohiya. Binhi, 1(1), 252-

254.

Sibayan, Bonifacio P. 1988. Mga tuntunin at punto ng sanggunian sa intelektwalisasyon

na partikular na tumutukoy sa Filipino. Philippine Journal of Linguistics. 19.2.p 7-12

Lesada, J. D. (2017). Taglish in Metro Manila: An analysis of Tagalog-English code-

switching.
Arao, D. A. (2010). Wikang Filipino at English-speaking zones. Galing sa

http://pinoyweekly.org/new/2010/08/wikang-filipino-at-english-speaking-zones

Bautista, M. L. (1980). The Filipino bilingual’s competence: A model based on an

analysis of Tagalog-English code-switching. Canberra: Linguistic Circle of Canberra.

Mula sa https://deepblue.lib.umich.edu/bitstream/handle/2027.42/139623/jlesada.pdf?

sequence=1&isAllowed=y

Tinio, R. S. (1975). Pilipino para sa mga intelektuwal. Sagisag, 6-7. Galing sa

https://fil40online.files.wordpress.com/2012/06/pilipino-para-sa-mga-intelektuwal1.pdf

Almario, V. S. (2014). Ang wika ng ating imahinasyon. Mula sa http://kwf.gov.ph/ang-

wika-ng-ating-imahinasyon/ Almario, V.S. (Ed.). (2014). KWF | Manwal sa masinop na

pagsulat, 13-18. Mula sa http://kwf.gov.ph/wpcontent/uploads/2015/12/MMP_Full.pdf

Padre, J. (2006). Tungo sa istandardisasyon ng sistema ng pagsulat sa Filipino: Mga

tuntunin at patnubay sa paggamit ng walong bagong letra ng alfabetong Filipino. Mula

sa http://2001revisyon.blogspot.com/2006/07/tungo-sa-istandardisasyon-ng-sistema.html
WIKANG FILIPINO, SA MAKABAGONG PANAHON. Mula sa

https://www.slideshare.net/armialeonardo/thesis-wikang-filipino-sa-makabagong

panahon

Mga salik sa epektibong pamamaraan ng pagtuturo sa asignaturang filipino sa mataas

na paaralan ng palompom institute of technology polompom leyte. Mula sa

https://www.slideshare.net/lourise/research-paper-in-filipino

Sitwasyong Pangwika sa Kabataan sa Kasalukuyang Panahon. Mula sa

https://www.scribd.com/document/328528881/Thesis-Sitwasyong-Pangwika-Sa-

Kabataan-Sa-Kasalukuyang-Panahon

Wikang Filipino: Hininga, Kapangyarihan at Puwersa. Mula sa

https://www.researchgate.net/publication/317234596_Wikang_Filipino_Hininga_Kapan

gyarihan_at_Puwersa

Balakid sa Biyahe ng Wikang Filipino. Mula sa

https://www.researchgate.net/publication/3172078436_ Balakid_sa_Biyahe_ng_Wikang

_Filipino